వావిళ్ల నిఘంటువు

యూ,

కర్తలు

శ్రీ పాద లక్ష్మీ తి శాస్త్రి

బులుసు వేంక కేశ్వరులు, బి, ఏ.

వావిళ్ల రామస్వామిశా స్త్రులు అండ్‌ సన్స్‌ తండయార్చేట, మద్రాసు,

నీ, వానిళ్ళనిఘుంటును

రక

‘ప వాగ ర్థావివ సంవృక్తా వాగర్థ వతివ త్రయీ జత. వితదొ వంచే పార్వత్రీబర మేళ్వలా.”

శీ పార్వ తీవర మేశ్వరులవలె వాగర్భము లవినాభావసంబంధము గలవి. శబ్ద బృవాముమూలమునం బర్నబ్బవామును బొందుటకు శ బ్రన్వరూవమును ద _త్తదర్గములను మానవుడు గు _రెైలుంగవలయును.

ఇందులకు; బు*ర్వగవుల్మవ,మయో గములంను వ్యాకరణమును (శ్ర, జలయువయోగ ములును (బ్రైమాణములుం, వీనిని బరిశీలిచి యేగ్చ కూగ్చినవే నిఘుంటువులు-

అ ఆల ౦ ధ్రనిఘ౦టు చరిత్ర ము ఏతా

సంస్కృ శభామలోనివదముల యర్ధపరిజ్ఞానముననో యమరసింహ్యవ్కణిత మగుసామలింగాను శాసనము మున్నగు "పెక్కునిఖుంటువులు 'వెలకీనఏ వీని ననునరించి యాంభ్ర)భామయందును _ పొలం Fes wisn కొన్ని బయలువెడలినవి. వానిళో మొట్టమొదటిది కదిచొ డప్పు “ప “జద్బసీనము”' లనుాపీర సన రచించిన చిన్ననిథుంటువు

అధి చౌడప్ప నీ పద్యానిసఘంటును9కా సెపిచ "డవృవన్యములం గొన్నిటి ననుసరించి యీళండు కళుళ ఎవిజయ్ష, ంభకర్త యగుదముట్సె ఆనంతభుాపొలునకును విజయివిలాసాదిక ఎలిభ_ర యగుతంజావుూారి రఘునాభఘాపాలునకును సమ "కాలికుండు?ా. గానవచ్చుచున్నాండు, అందువే సీఠండు (కీ స్తుళకము ౧౬౧౯-౧౬ వ ౭ న నుండి యుండవలయును. ఈశనినిభుంటుస్వరు."వమం నీ, క్రీండిపద్యము విశదీశరించంగలదుః

“విరి యనా పువ్వు సీఏం యనా కట్లు 'వ్యావిరి యనా చెట్టు శకావిరియుం పొగయం వరి యనా 'జాలు రూవరి యనా సాగను “ము వ) తా తిండి తేద రన తెగువ తరు లగా వళులం బిత్తరులు నా వెలులం చ్విత్తరులు నాబొము లత్తరులం వలపు

కనీ యనా కచ్వు సాకిరి యనా సాటి, బూూూకరి యనా sae టక్కు రన దొంగ వగ యనా చేను లాఫరి యనా బంటును గరి యనా దండ *ీనరులు పడ్డు

_ నూరిజనకల్ప వరదందళూళళల్చ్ప, డంబుకఆి వేల్చ్ప ప్‌ట్రసిడంబు చోల్చై

దీని తరువాతిది క్రీన్తుశళము ౧౬౭౪ స్రాంతమునకుం 'జెందినగ ణవవరపు వేంకటకవి ప్రణీత మగు సర్వలతణాశిరోముణి యిను , శ్రీ వేంకటేశాంధిముగా6 గన్సట్టుచున్నది*

క్రీ వేంక కే కాం ధ్ర ను ఇకా

సందు 'జేశీయములు శగ్భవములం నచ్చ" తేలుంగుపదములం కలయ. గనార్చె వచైనతమానవస్తానర తిర్యజ్న్నా నా నార్థవర్లు లనువిభజనమున ౧_9రా సీసపద్యములలో నిఘుంటువు కొర్పంబడదినది

వీనీతరువాఠం జీర్కొ నందగిన వద్యమయాంధ)నామనిముంటువు మెండిపాటి లక్ష్మణకవి వ్రణీత ముగు “నాంధ్య)నానుస. నగ్భృవాము.”

4 =అథిఆ౦ ధ నామస౦ గ, హాము కా \ (UU

ఈయాంధ)నామసం,గృసాము ఫూర్వోదాబ్భ్బాత మగు నాంభభాహూర్ట వమును బోలినది. ఇందు చేవమానవస్థావరశిర్యజ్నా గార్థవర్ణులు కలవు. ఈనిఘుంటువును గవి తనయిష్ట్యదైన మగు కాశీవళి యగు విక్వేశ్వురున కంకిత "మొసంగియున్నాండుః

“అంధభి)రత్నాకర”ో మనుేర నితనిది మణీ యొకనిభుంటువు కలదుం

ఆంధ్ర) నామనంగ్రృహామునం "జేరళ 'దాంటిసోయినమలణీకొన్ని పదములను జేసే “యాంధ)నాను శేమీ మనూపేర క్రీ స్తశకను ౧౭౫౦ ప్రాంతమున నడిదము నూగకని_యొకనం గృ హానికుంటుభును రచించెను.

తెరే ఆ ౦ g నామ శేష ము రతా

వెనెసఘుటివలవలె: జర్వితచర్వణము'గా. గాక యాంభ)నామరగ గృహమున కనుబంభుము'గ? సూరకవి నిఘంటువు వెలయుటచే సీకెండును గలిసి కొంతనమ్మ్ప్రతను సాొగింసగన్న గా.

పీనితరువాత? జేర్కా.నం దగిన వదం గ్ర నిఘంటువు 'వెచ్చ కస్తూరి రంగకగాక్ళత తు “సాొంబనిఘుంటువు.”

ఇఅంసాంబనిఘీంటునవు ఏతా

కస్తూరిరంగకవి క్రీ, న్తుళళము ౧౭6౪౦ - ఒం ;పూంతమునకుం జెందిసవాండు ఈనిసుం టువు సాంబమూర్తికంకిత మొసంగి యేళత్చంబోథనపూర్వ యు గా? ౫ఐి నిసుంటువు నుగింగిణి డం. ఆనందరంగ రాట్టృందో గంధక ర యగు నీకస్తూని రంగంది రవి )చినయిాసాంబని[ు ౩గీపును బ్రా ణముగ చే యంగీకృతము.

ఆతరువాత పుదుక్కో-టను క్రీ" శం ౧౭౬౯-౮౯-లో పాలి దిన 8 *టరఫఘునాగతోెండమాను నా స్థానమున 'వెలసినవిద్వత్క_వి యగు నుద్దమై పాటి వేం గాం “డంథధ్యు)భాపార్ష స మను" నిఘా టువును బద్యరూపముననే రఘునాభూ'పాలుని (శ్రేరణమున రచించెను,

శజక్రాట్టై ఆంధ్ర భాహార్ట్యవము ee

పద్యనముయనిభుంటువులలో నాంధ్య) భాహిర్డ వము యెక్కువ సమ్మగ మును మిక్కి లి యువగణమోగ కరమంగాను గన్పట్ల్టు చున్నది. ఈనిభుంటువు రఘునాథభూపాలంసి కోరిక ననుసరించి శ్రీ మాళ్ళభూ లే శ్వారున కంకితమోయంబడినది. అమురమువలె బహువర్ష విఛజనమున బహు ప్రశ నవపజూలము చాలు కీనిఘుంటువున నీయంబడుటచే నిది మిక్కిలి వన్ని "కక్కి_నది.

-అభి ఆ ౦ ధ్ర వదాకర ము ఆతా ఇంకను బద్యాం ధృనిఘంటువులు కొన్ని యున్నవి, అందు నాంధ్ధ, రతొషాకగరము, శిగడజబ్య వారికంద వద్యనిఘంటువు మున్నగునవి ముఖ్యములం- ఇంక గీస్తుశకము ౧౯౦౦ ప్రాంతమున “వలం వజీన క్ర్‌రాజా త్యాడి పూసపాటి పీరపరాజవిరచిశ మగు “నాంధ్రవదాకరో మనువద్యాం ఖ్ర నీఘంటువు ముఖ్య మైనది. ఆమోబ్రాశవద్యనళు= బువ్రలతా ఆమలాప్రురప్ప సన్యాసికృతళ ముగు “కర్వాంధ సారసఎ గ్రృవానుో”ను మ్ముద్రితములగు వానిలో తూము రామపాన్సవ£ “ఆంభ్యువదని" "మును గణిందందగినవిః

ఈవద్యాంథ్రనిఘంటువులలో ముఖ్య మగునాం ధ్ర వదజ "లము ఓర రృయవదమా లిళలంగా "బే కాక నానార్థ్మప్రతిపాదకముైతై వచ్చియుండుట సత్యమే కాని యిందలి"పెద్దలోవ మిని యకొరక్రృము మున విరచింపంబడియుండకపోవుటే. ఒకశళబ్బముయొక్కయర్ధ మెజుగవలయు. నన్న. బద్యమంశయు వన్లిం చినలాని లఫింపదు. అనలా నకారాదినిఘుం టువులలోం గ లసౌలభ్య మిందు మ్భుగ్య ముని ఫభొబము,

ర్‌

నపిమట కట న బబ్యముల వ్రాసినవారు లేరు. 98 “రాది గృమముకూాడ సీపిమ్లు టే Res nee శ్ర శ, ౧రా౧౬-నవ సంవత్సరముల మావిడే వెంకయ్య యను నాళండు “అంభ్రదీపిక ' యను లభునిసుంటం వొకటి రచించెను,

అరి అంధ దీ వి క ధిఆా

చనిభుంటుఛు ౧రోరోరా-వ సంవత్సరమున జెన్నావురిలో మ్ముద్ది త మయ్యెను. ఇందు జెక్టు .నంనగినమికేషయు ._ 'ీమి-మంం.. గానోరాన్చ. (ప్రాచీన ప్ర జపం ‘ని వదములనుమా త శుకారాదిగాం పై కొని ఇానికి వింధార్థముల నిచ్చుటరెమీ యినలివి'శేషము.

కటుతరు వాన Sere నాంగ్ధభాపూనిదుల కర నుగుటా యాంభ గొట్టారు) కౌంగ్దార్తముం భొనంయగు భు గీ. శ, ౧౮౦౭ ణో విలియం స్తాన్‌ (William Brown) కమసగగంగగు తెలంయగు ఇ ఎన్టీ సినుంటు వొగటి ee చెను. తరు "త కీ" శం అరాలం ప్రాంతమున ఎ. 1 కొంటబెల్‌ (&, 1). CampbelD ఉను రాజ క్షణిక కన యొకనిఫరటువు రచించి పృకటి౨చెను,

కాంబెలునిభుంటువు పిమ్తుట నంళగంటె విశన్ఫాధకుం డైన జ్యానుదొర (౮. Pp Brown)

|) శ్రీ నం ౧రాగిఏల వసంపగ్బరమున మూడునిగుంటువులం విరచింవెనుం

రై ట్‌ ణన్టి నిసుంటు వు థిజా- ఇం దొరటి యాంన పదముల 'కాంగ్రాష్థములు కలది. ఇదియు మన కళ్యంతోవ యోగశాం. మళియొగటి ఉయాగంన్హ్రవదముల 'రొం7ా4ర్థములం గలది. ఇదియు నాంర్ధభాహా-పాంజితి తై యాంథ్రుల స చుం నువయోగశరమైనది. మూడవది మజా "ాల్బాము. ఇందు వివిధభాషలనుండి యాన్య బే[యము'ట్ర న యాః: న 'జీశమున వండుకలాో సెలవొనించంములకు వివిభార్లవివరణము చూచుబడినదిం సనం. మన మట. బగకీరింవబలసీన దీసనియాంభి వపముల "5 "ం్ధార్ధములు చూాషిసనిభుంటు'వే. ఈనరగుంటుపున నొచీళ మగు నాంధ్రవ పనబాటము “చేరినది. శ భ్రార్థములను * స్పష్ట్రవటు-చు కో క్రూ కులును, బూ+ర్వ ప యోగ గ శీనుయులు ఆ ర్వసనద్యసంఖృతో సిందు! జలం గలవు, ఈనిభఘుంటురదచనమున నాగ) పష కాశం డొనరిం దిననీవ యపార మనుటణ | నలిశయో క్రి లేదు. ఈతనియిానిఖభుంటు బీ (కర్రు, " తియాంధథ్లనిభుంటంపుల శంక యో యుసయోగిం చిన ననుట పరమ సత్యము. క్రీ" శం ౧ళిరోజ న నంగక్చరమంన6 దొలియాంధ) గ, ౧గ్గో చుచ్చువడినను ౧౮౩౨౦ నవటకు సాంగం లచ్భువడుట"కే నో-చుకోననిదినములలా 6 శ్రా బ్‌ష్మవ్ర బంధముల ఇన్నిటినో న౧సొదించి చంజితుల వేం బరిష్యూరింపించి, కొన్నిటి! టీకలం వ్రాయించి | గాన్ని టిం _ద్రకటి ది, యాఎధ్యమున వ్యాశరణమును నిఘుంటువును జక్కూంగా రచించి యొనంగిన్రానుదొరబుంణ మాం భ్రులు తీర్చుకొనం జాలని వనుటలో నతిళ యోక్ట శడము లీదు. ఆొనుదొరయనంతరము పుడి లొదరణ-పాత్రమె యాంభమవోబనుల కపయోగించుట కొక సమగ” థు నిభురటువ్చను సమర్థళతో రచించ నమశట్టినవాండు శీ (శ్రీవరవన్తు చిన్నయసూరి.

అ చిన్నయసూరినిఘంటు వు కా

ఈనంకల్పముతో శీ శ ౧ళొ స శళాబ్ద్బపూర్వార్థమున సీవండితా గ్ర ణి బహు శో నుల ఫోగ్చి యకారాది క నుమునా బదములపట్టికను డిసదివంకో టాయారు చేసికొని వ్రతేపదమునకను. యుతి యిర్ణమునకును సిరారకముం శై నవ యోగ ములనుమా త "మీ జీకరంచం బూఃనుకొనె ననుట కీతండు “క్ల? టి(సిం:ంచుకొన్న (వ, ఘయోగము'లీ సామీ భూచములంం శబ్ణస్ట రూ జః జనిర్ట్థ్య యమునకు నిరారకమం లగుయితి, పొ సాదులందు వాడంబడిన వ, యూగములే యాలళండు గృహించియుండెను. ఈతని చేతిలో సీనిభుంటువు పూర్తిమై యున్నచో భాషకు మవోవక్ళతి జరిగియుండెడిది. ఈ'కార్యము తుదముట్ట కుడనే చిన్నయసూరి వరమపదించుటివే నాాఠండు. నిఘంటువు రచిఎవం బూనుకొసే నన్ననిషయము కూడ చెందజకో “తెలియలేదు. ఫా

6

పీమ్మటు, సముసలబ్ధము లె నజ్రౌనునిభుంటున్చ, చిన్న యసూరిపదములవట్టికు వివిధ ప్ర చురికే చ,బఐధములు నాధారముగాం జాలవజకు సమ్మగ్కమును (బూ మాణిక మును ననందగిన “శబ్దరళ్నాకర మును శ్రీ బహుజవవళ్ళ్‌ సీశారామాచార్యులచారు రచింవణా నది శ్ర" శం అలరాలా్శ*ా-వ నంవత్సరమునం (బ్రశటికమయ్యెను. దీనిని క్రీ చదలవాడ నీశాలామశా శ్రీగారు రచించిరనియు, వారు గతించిన మీదట క్రీ ఆచార్యులుగారు ఈ నిఘంటువును తమ పేర వ్రశటించుకొనిరనియం దృతీతికలదు.

అభి రో బర త్నాకర ము తా

ఈశబ్దరత్నా కరమున శబ్దస్వరావసిర్షయమను నర్ధనిర్ణయమును జాలవజకో శా స్త్రనమ్మతముగాను సమంజపముగాను చేయబడినవి. పలంతావ్రలం బదార్థ పౌమాణికను లగు వూర్వకవుల్య పయోగ ములును బహుళముగా సిం దీయ[బడినవి. పూర్వనిఫఘుంటువు లన్నిటికంటె నిది చాల మేలయిన దను టకు సందియము లేదు. అందుచేకనే ముది నాంటినుుడి నేంటివజణకుకు (బామాణికనిభుంటు వన్న వశీ కందినది. కొస్కి యిందును జేరనిపదజాల మెంకయో భెషలో: గలదు. అందుచే ఇంత కంటెను సమ్మగృము స్మపృమాణము నణనిభుంటువు రచించునావశ్యకత ఇశిందతోవండిళులం "వెల్ల డించి యుండి3.

-ఆథి ల ౦ ధ్రృపదపారిజాత ము ౩జా

ఈకిమట నొకటిరిండుసంవళ్చరములలోచే కేవలము శుద్గాంభనిఘుంటు వొకటి యవసర మను తలంపుతో శీ శ ౧౮౮౮ వ సంవత్సరమున పైనిభుటువును క్రీ ఓగిరాల జగన్నాథకవి శ్రీ గురు జాడ శ్రీరానుమూ _ర్టీిగారలు (వృకటించిరి. జం దకారాదిక్కమమున న్ని యోయాంధ పదముల కర్థములం నర్థాంతరములు చూవంబడినవి. చేడు మలునువడిన చేశ స్రవదము లించిన్నియో గలవు. అశ బారచం ది క ఏఈ ఓ ఛి ( దీనికరువాత | క్రీస్తశకము ౧౯౦౬ ప్రాంతమున శ్రీమహాం'కాళినుబ్బరాయవిరచిశ మగు “శద్ధార్థచంద్రికి” వెలువడినది. ఇదియు ననమ్మగ నిభుంటువే మైనను విద్యార్థు లకోం బాఠణశాలలోని యు-పాభ్యాయులకు మ్మాత్రము బాగుగా నువయోగించునదిగా నున్నది. అథి ౬ శ్రీ నారాయణీ యము థితా-

దీనికరువాతం 'బేర్కనం దగినది ౧౯౦౭-వ సంవళ్సరము వ్రచురిత మైన (శ్రీ కొట్ర, లత్షీ నారాయణశాన్త్రీగారి “లత్రీనారాయణీయ” మను శుష్టాంధి ప్ర తిపదార్థవర్యాయవదనిభంటువు. ఇదియును గతిసయ వ్రయోగములతో 6 గొంతయుపమో గకరముగాచే వెలసియున్నది.

అషిమృట ౧౯౧౧వ సంవక్సర్మప్రాంతమున చున్న పురిలో నాంధ్య)సాహిత్యవరిషళ్తు సాషింపం బడినది. 'జానియాధ్వర్యమున శీపీోకాపురమవా రాజునాదార్యమున 60 శ్రీ ర్యరా యా ంధిని సుంటు” నిరాణ మారంభీ "మైనది. నాటినుండి నేంటివఆకు కండుబ్బహన్ని భుంటువ్రలం కెలునడ నా రంభించినవి. అవి యాంధ్భచాచస్నత్యము, క్రీనూర్యరాయనిభుంటువు. వీనిలోం దొలుత వెలువడిన 'దాంధివాచ స్పళత్యము.

“ఆ ౦ వా చ స థ్‌ స్ప త్య ము ఆతా

ఈయాంధ్యవాచస్పత్యనిభుంటువు శీ కొట్ర శ్యానులకామశా స్త్రీ గారిచే ఏిర చితను ౧౯౨౦ ౧౯౦౪౦ లే నాల్ద్చుసంపుటములుగా6 బూూలర్హిగా 6 చ్రుకటిక మైనది. శ్రీ సూర్య రాయాంధ్రనిఘంటు న్ర కా . ఆంధ్య్ర)బేశమునందలి యౌేకనుప్ర నిద్ధవండితుల. దీర్థ కాలపిశేవపరిశ్రమమునకు ఫలిళతము?ా శ్రీసూర్యరాయాంధ్ననికుంటువ్ర ౧౯ ౩౬-రర లలో నాల్దునంప్రుటములు వెలువడినవి అందు

7

ఆంామొుంిసలి శి అనువనమువంణకు కలను. ఈ శాలంగవసఎపుకటుము లం: గాక చుఆకీమూ డుబా లంగని నఎవపుటముల౯ నినినుంటువు వభూ_ర్తియగు నని తెలియుచున్నది.

కాని యిది అఆఅనేకనంపుటములబో నుండుటచే ఆందఆకు నందుబాటులభో నుుడంజాలదు * కనుక నుత్కృష్ట్ర మగునీనిఘుంటువద్ధతినే 'తక్కు_వపుటల గో చెక్కు_వందై శిహ్టుముకో నందజ కండు బాటులో నుండునట్లు "రెండునఐవుటములలో నే మళకియొకనిభుంటువు విరదికము కావలసిన యా వళ్యకత పొడనూపినది. ఈెహేతునవుచేతచే “వావిళ్లనిసుంటువు” వెలంవడినది.

-అ9 వావి ళ్ల్ళనిసుంటుమవు అతా

కీ" శం ౧౯ా3.౨, ౧౯౩౩ నంవత్సర్యప్రూ,౧తనున నే యిజ్ర్రినిఖు ౨కమువును నంన్క్బృ తాం ఛా ద్య-నేకభాషా మవోోద్ద్రుంథ క్కకటనక_ర్తలం డ'భాపోద్ధారకబిరుదవిరాజితులం పండితపుంగవులం నగు (బ్రృవాశీ, వావిళ్ళ మేకటేశ్వరళా త్రులుగారు తమసంస్థాపీరం (బ్రకటింప సంకల్పించి3. అందులహై బ్రవ్వాశ్‌, శ్రీపాద లత్మీవతిశాస్త్రగా3ని వీర్పణిచిని. వారును. నిఘుంటు నిర్తా కాానుభవము, విశేవ.పాం డిత్య్వము, భాఘోకీరుచి కలవా రగుటజే ౧౯౩౩ లోననంగా శీనూరం రాయా ౨ధ్ర)నిభుంటువుకాని యాంధ్న వాచన్పత్యముకాని తొలినంపుటము చ/,కటెింవంబడక వూర్వ మే “వావిళ్ళనిభఘుంటుి” రచనమునకుః: గడంగిరి. ౧౯క౪ళీ-వ నంవత్సరమునశే అకారాదిగా “ఇంచుివఆకు రచించిన అది వెటనే _.౨౮౮ పుటలలో: ,బ కటిక మయొంను. కాని దురదృషస్త్ప్రవశమున స్‌చని వ్లూ_ర్తి కాకుండచే వారు వరదమవదించుటజే నంకతో నిఖుంటురదన మాలిపోయెొను. కాని శీగౌత్తులవారు దాని నభ్రే విడువక సూంర్దిజేయ సంకల్పించి యానిభుంటుకార్యమునకు నన్ను నియాగించిరి. ఇందు అకారాది “ఇంచు” అనువదము మూ:ండవయర్తమువణకు శీ ఇక్కీపౌద లశ్చీవతి

శాస్త్రీగారు రచించినది. ఆతరువాతినుండి యనంగా ౨౮౯-వ పుటనుండి యిీానిఖభుఎటువు నేను రచించినది.

-అథధినిఘంటునిరాణనియమములు ఆకా

తత్సమకద్భ న దే శ్యాన్యచేశ్వవదము లీనిభుంటువున నుండును. తత్సమవదములూ ప్రామాణిక సంన్మతనిభుంటువులనుండి సేశరించంబడినవి. ఆయావదములకు: గొ న్నియర్థములకు నర్థవిశీషములకు నావశ్యక తే ననునరించి నూ గాంధి ప్రబింభధములనుండి సంస్కృత కాన్యనాటకాదులనుడి ప్కయోగములు నీయఃబడినది. _ఉఊవసర్గశ్శతృ్సంతాదిశబ్దములం తెలుంలసనం (బృ ల్యేకముంగాం (బృ యో

షించంబడకపోయింనను సంస్క్యృతన మాసమధ్యగ తము లగుట చానినిసాడ నిందు యభథావకాళ లభ్య ఛు, యోగములతో 6 జీర్చితిమి.

డేకి క్టాటై_కృతవిభాగమం ,సహమాణీకము లగులక్ష్య్యులక్షణముల ; ననుసరించి యిందును జేయ బడినది. దైకృతళ బ్రములకుం 'జెక్కి_ంటికి నంస్యూతరూవము లను జాపిథిమిః ఆయావదనుల కన్య భాహానబా తీయనదముల నటనటం జూపినారము.

శబ్ద్బస్వరూవనిర్టయముపట్ల _ వ్యాకరణము యతిసప్రాసాదుల వాడంబడిన నిర్ధారకభూర్వకవి (మ యాగములు ప్రామాణికములంగా (గృహించితిమి. ఒక్కొ_క్క_వదమున కొక్కొ-క్క_్యయర్హమును స్పష్టముగా6 ఉలియంకేయ్ముప్రయోగమున “నెంతవఆ కదసరమో యంతవఆీ ఇ లగావద్యమును బద్య్వ్యముల నుదాజారించితిమి. ఈ తివదమునకోం బూర్వ స్రూర్వతర వూర్వతము కని పృరోూూాగ ముల నొనంగుట యనవసనర మనుభావముతో నొండొం డుదాపహారణములే మయొనంగి యితర హ్రయోగములను గృంథా శ్వా సపద్య సంఖ్యల చేం జూపితిమి.

శొబ్బముల యర్థముల ఛాయా భీదములం తెలుపుటకు ; అను గుర్తును, కేవలపర్యాయజవదము లే యని తెలుపుటకు , అనుగుర్తును వాడితిమి.

8

ఇచ్చిన్న పయో పద్యములకు గలము ఖ్యపాతాాతరము లవసరము లని తో (చికచోట్లం బూొక్షం బడినవి. లాటే తెలుగుళొరతాదులలోనిపదములయర్థములకు మేము నిర్భయించినయర్థ మే సమంజన

మనుటుకు సంస్కృత భార తాదిగ ంశములనుంకియు నటనట శ్లోకము లుదావావించితిమి.

జర్యజనకశ బ్రములరూపములు చూపలేదు కాని యే తెలుగుపవదమున కే తెలుగుధాతునో కుండలీకరణములజాల చోట్ల: జాపి శారము. ఇట్లే యే తెలం:గు క్రియ యే తెలంఫన్మ క్రి యస: ప్రేరణ రూపచమో కూడం జూపిలిమి.

"తెలంంగనాడున నతివ్యా ఎపీలో నున్నయన్య బేశ్యము లగు ఉహ్హ, హిందూస్థానీ, ఆ పదములను గ్యాచిక్కముగా నాయా వ్యావ్చ తార్థములతో మాత్రమే మయొుసంగియు క్నాముం

అర్థవివరణాదులవట్టం బూర్వనిభుంటువులయందువలెణే సౌలభృ్యముకొజుకు విసుధుబనే మేమును ఛభాహలో చాడియుంటిమి.

శబ్దముల కొక్కొ_క్క_చోట వ్యుక్ప_త్లి ననుసరించి యామాయర్గములు వచ్చినచోట నాయా యర్ణములలో: బూర్వకవి వ, యోగములు "కానరఠానిచోటుల నాయాయర్థముల కాథారములు వాని వ్యుక్సళత్తులే యని తెలంపుటకు వ్యు” ఆని కుండలీకరణముల: జూాపితిమి.

అసంయుకాతరములు గలపదములకుః గొన్నిటికి సంయుక్తాతురములు గలవదములం రూ పాంకరములు గలయపబ్వుడు లభించిన పృయోగ ముల ననుసరించి యక్షురక్కమమున శండుసాప ములును జూవంబడినని.

ఒక్కవద'మే సాధుశేఫముగను . శకటకేఫముగనుహాడ _ నిర్ధారక, వ్ర యోగములతో నున్న పక్షమున ఆకార,క నుము ననుసరించి ముందు సాభురేస గలవపదములను ఆర్థములతోోడను ద్ర యోగ ములతోడను దరువాక నట్టే శకటకేఫయుశవదముల నగ్థాదులతోడను నిచ్చితిమి. ఒక్కొ-క్క_చోట సాధురేఫముప్రక్కం గుండలీకరణమున శకటశేఫాక్షర ముంచి మిగిలినపదాక్షరములు. వ్రాసీ చమూాపితిమి ఆపు డావదము లుభయరేపఫయుకము లని యొణుంగవలయును.

శబ్దరత్నాకరము ననుసరించి “శ నంత్యాతమరముగ చే గృహించి యాపద క్కనుముననే యిది గలపదము లన్నియు వానివానియంతములంబే చూాపిలీమి.

సమానార్థకములై యల్ప్బాత్షరవిభేదములతో6 గలవదముల నందలియొకవదాంతనున “ఇవ యని యిచ్చి వానికి గలిగెచేని ప్రయోగములను నిచ్చితిమి. ఈనియమము. సంస్కృ ళాంధ) , కుదముల రెండింట నున్నది.

నమానార్థ ప్రతి పాదకము లగుపదములకు సమచివ్నాము (జ) ను వ్యుచ్చత్తులం జెలుపువట్లం (— —) దిర్య,గ్రేఖలును వొడంబడినవి, ఇంకను మిగీ లీననియమములు విస్పష్టములం, ఇందు చేరనిప దములం గొన్ని టిని EEN చివర ననుబంధము?గా నకారాది క్కనుమున నొసంగియుంన్నాము.' |

కృతజ్ఞ త ఠా

భావర్థారక బ్రహ్మశ్రీ వావిళ్ల 'వేకటేశ్వరశాస్త్రులుగారు. తమనహజో దారహృదయ ముతో

నా కీమహావకాశము నొసగి యారూవముననే నాంధ్యభొమోమాక నారాధించుటకు హీూతుభూతురై.

సందులకు వారికి నాహృదయపూర్వశకృతజ్ఞ తావుదనము లర్చింతును. ఈమహాకార్భమున నాకుం 'ద్యోత్సావా మొసంగుచువచ్చినమిత్ర,వరులకుం బండితులకు నాదందనములు.

౨-౧౧-౧౯౯. బులును వేంకశేుళ సరులు, బి, వ,

కాకి నాడ

వానిళ్ల్‌ నిఘంటువు సంజ్ఞావివరణ పట్టిక

వివరణము,

అ అకారాంతనుం ఇస్తే ఆ, ఇ; ఈ, జ ఊ, న్‌ మున్నగు నవి ఆయా అంతములంగా గృహింపనగును. ప్రంలింగ డు అకా రోంతము, స్త్రీనింగ విశేషణమైనపుడు Os నపుంసక లింగవిశేషణయమై నపుడు అకారాంతము, (అ. ఆ, న్ర్రీలింగ విశేవణమెనపుడు అశారాం ఈ. అ) తము మణీయు ఈకారాంతమును. (అ ఈ అ), స్త్రీలింగ విశేషణమైనపుడు ఈకా శాంతము ఇ స్త్రీలింగములలో విశేషము లున్న ఫుడవి స్పస్టముగా నూ చింవంబడినని. తుది అచ్చు లనుబట్టి అవి ఆయా అంతము లని గ్రహించనగును. ఉదా: 1. ess స వీరా, (అ. కికా, అ) ఇట స్త్రీలిగ రూపము ఆకారాంశమగు “నకిళో అని (గహింపనగును. 2. బుణదచాళ, సం, విణ, (ము. శ్రీ త్రీ. బు ఇట స్తీ లింగభూనము సాక బుణద్యాశ్రీ, యని గ హీంననగును. తీ. బుణి. నం, విణ. (న్‌ నీ. న్‌ ఇట స్త్రీలింగరూపము ఈకారాంత మగు బుణినీ యని గ్రసాంవ నగును, క, అపటువు* నం, విణ, (ఉం టా, ట్వీ. ఊ) ఇట స్త్రీలింగరూపములు ఊకా శాంతమగు '“అవటువుి ఈకారాంతమగు 'అవట్వీ” యని (గృహించునది. ర్‌. ఊదర్చిం నం* విణ. (నొ ఇట మూండులింగ ములలో

(టం ఆ, ల

నొకణే యూన మని గ్రహిఎవనగును,

ఆ శ్రీః ఆశర్మ్య క్రయ.

అనాం నొపసభ_క్టికము.

ఆద అవదమం, (ఆగమము మొదలగునవి అలం, అలంకారళా స్త్ర ము.

అవ్య, అవ్యయము.

౪, ఆటు వ్‌లందెం

ఆం. ఆంగామం. ఆమే. ఆ, మే డికయాపము.

నంజ లు సరల |

దివరణము.

' ఉత్పలమాల; ఉర్దూభాప.. ఉఊదావారణము. | ఉపబదము. ' ఉధయము. (తెలుగును సంస్కృత మును ఏకవచనాంళము. జెవవిభ్ధ_క్టికము, కన్నడము; కందవద్యము* కీయ. శ్రీయావిశేషణము. గణితశా సము. 'ఆఈ గీతపద్యను. చంపకమాల. చూడుడు. | ఛందళ్ళాస్త్ర సము జ్యోతిశ్యాన్త సము | తమిళము. | "దేశ న్ధ్రము. ద్వయము. [వై కృతముళు బేశ్యమును గలిసిన పదము] దు తాంతము, ధాతువు, నపుంసక లింగము. పీఠిక భృంలింగము, పుం నఫుంసకలింగము, పుం స్త్రీలింగము. (వశ్యయముః ప్రాకృతము. ప్రేరగారూపము. బహువచ శాంతము. మళయాళము, మశ్చేగన్భ త్తము. మిశ్ర్రముం (సంస్క్భతేపదము జంస్క్య్భృ తేకర పద

ముతోయాని తెలంయగు కృత్చ కయ వగా తద్ధిక ప్రశత్యయముతోలాని ' కలిసిన వదము*]

pal [aon

సంజ్ఞ్ఞలంం | వివరణము. సంజ్ఞలు. వివరణము. మొ "మొదలై నది. శాం శార్దూలవ్ఫ త్రము యు. యుగళ్లము. నం శ్లోకము. (కొన్ని యర్థములందు దేశ్యము కొ| సం - సంస్కృతము, నిట వై కృళమునై న పదము. | నం సర్వనామము. రూ, రకా పహాంతరము. స క్రి" సకర్మ్య కక్కి య. ను. వాడుక. సా సామెత. బి. విశేష్యముః క్స్‌ సీసవద్యము. కలకం విశేషణము. శ్రీః స్త్రీలింగము. దై. ' వైకృకము. హీ. హిందూస్థానీ భామ. వ్యతి. | వ్యతిశేకార్థ కకదము, క్‌ సామ్యచిన్నాము. వ్యవ వ్యవహారము. 3 వృతలతాదిసూచకముం వ్యాక వ్యాకరణశా స్త ము. et వీని నడుమ గొన్ని యశరను లున్న శతం శృత్రంతము. [దీనికి తెలుణన వ్యష్త .|వని తెలుపును. మిగిలినవి స్పష్థము,

పరయోూగము లేదు. ]

గ

సంకేతము

గ్రంథ సం కత వివరణ పట్టిక

న న.

1, అచలా, | అచలాత్త బా పరిణయము |

2 అచ్చ.

$9 బాలః

39 ఏమో.

౫ అరం

39 కషి లః

౫» యు. 8 అధ్యా.

7 డ్‌, నీ అధ్యా. నం

ర్‌ అని, 6 EN గ అమ ఈ

ఏ అపాం

J

9|ఆం. చం. 10 ఆం. వదా, 11 | ఆం. పారి.

12 అం, భాం 18 అం, శాం 14 ఆం. శీ. 15 | ఆం. సం. ౫ చేవ ౫ మాన,

» స్టాం

?9-

వ్ర న సా

ఆ, 5

| అచ్చ తెలుగు రాహా | లగు ణము

బాలకాండము

అయో ధ్యాకాండము ఆరణ్యకాండము

కిష్కి.ంఛాకాండము నుందర కాండము యుద్ధ కాండము

అభ్యాకృ రామాయణము కాం, ౭

కం ౬

ఉ కరకాండము అధ్యాత్యసుకీర్రనలు ళో౧౨ి నం,

అనిరుద్ధ చరిత్రము ఆ ౫ అప్పకవీయము ఆ, ౫ (2 అస్థమహిక్న కల్యాణము (ద్వివద)

ఆనాల్యానం క్రందన ము ఆ. 3 |

ఆఅంధ్ర,చంద్రాలోకము ౪ ధ్రపదాకరము ఆం ధ్ర పదపారిజాతము

ఆం ధృభాపా ర్భవము కాం 3

అంధ్ర శ జ్ఞానుశాసననము వరి, ౬ ఆం ధ్రృగామేషము అంధ్ర నామసంగృవాను వష్దలు xX 'జేవవర్డు మానవవర్దు స్థావరవర్ణు తిర్యగ్వర్లు నానార్థృవర్డు

సాదులు |

Bers rr Te Pr ఆశా గంథక ర |; శ ల్లీ గృంథ నామము వీ | మ్‌! చ శాలను (గ్ర౧థిస్వరూపము

వేంశటాచార్యకవి ౧౮ శో 'మంజువాణీపె స్సు 1939-196: కూచిమంచి (౧౯ శ .వానికస్రెన్సు 19830 తమకి | we . | కోటమరాజు |౧౭ శ వావిళ్ల ప్రై స్సు నాగయ్య

తాళ్ల పాక అన్న |౧౫ శ దేవస్థానము సెస్సు,

తిువేంగళ |౧౫ శ టిటిడి స్రెన్సు వెన్న నాథు(డు పుం 1987 సముఖము వేంకట |౧రా శ శ ఎ్రంగార్మగృంథమండలి కృష్ణప్ప 1938 నాయకుడు అడిదము సూరకవి | ౧౮ శ వావిళ్ల ప్రెస్సు ౨౦ కే ఫీకిరాల జగన్నాథ ౧౯ శ | శొరదానిలయ ముదాక్ను

కషి గురుజాడ ' రాల 1888 శ్రీరొమమూూ క్రి |

నుదురుపాటి '౧ర౮ శ వావిళ్ల ప్రైన్సు 1931

వేంకన

చిన్నయసూరి. |౧౯ శ | కాకినాడప్రైన్సు1 98 1

అడిదము నూరకవి ౧౮శ వానిళ్లప్రైస్సు 1929 పైడిపాటి ౧౭ శ | వానిళ్ళపె స్సు 1020 nm లక్ష్మణకవి

మరలు జానా. నా

lar A

~r

12

18

వీనవీరభ ద్రు(డు

కాలము

౧౭ శ్ర

౧ర శ ౧౯ొ శ ౧౯ొ శ ౧౭౪ ౧లాశళ ౧౩౨ శ

౧రథ

౧౮ శ

|

౧౬ శ

౧౭ శ

౧౬ ళ

౧౮౯ శ

౧౫ శ

౧౬ క

౧ర శ్ల

౧౫ క్ల

నా

(గ్ర,ంథన్వరూపము

sss బాలసరస్వతి ముద్రాక్షర

శాల కాకినాడ 1908 నానిన 1949 వావిళ్లె 19483 వావ్షద్ట్‌న్చు 1026 వావిళ్ల యి ప్రిన్సు 1025 వావిళ్ల వ ప్రిన్సు సై న్వు కాకినాడ ఎను 1902 1929 సరస్వతీ పె న్ఫుకాకి నాడ “ig శీసరీ చె స్సు చెన్నపురి “" 929 బ్రిటిష్‌ మాడళ్‌ వె స్సు చెన్నపురి 1922 19831 నరస్వ తీనిలయ ముదాక అఆనందము'దాత రళాల WU 1908

కాకినాడ, స్సు

సరస్వక్రీఢే

ఇ అధ పర ప్రిన్సు

"కాకినాడ 'జేపస్తానము పె ప్రెస్సు

1935 వేణుగోపాల ముద్రాత్‌ర శాల విశాఖపట్టణము

న్‌ 884 వావిళ్షవ్రైన్సు 1949 వావిక్ల ప్రెస్సు 1984 వావిళ్ల ను 102త్‌ వావిళ్ల ప్రెస్సు 19-47

ఆంధ్ర, భాషా విలాసినీ వ్రైన్సు చిత్రాడ 1928

౧౫ శ వావిళ్ల ప్రెస్సు 1941

గం సంఖ్య bein గృ, ంథశామము 62 | రవతీ. తబవరతీనంవరణో | 'పాఖ్యానము 63 వళ దశకుమారచర తము 6:5 | దశా, దశావతారచరత్రము గర్‌, చా, శ. దాశరథీశశకము 3 | అ Buen 66 దిలీప. దిలీపచక్మి త్రము | 67 ద్వా. సింహాసనద్యా తి ౦శక 68 |డ్వి. తి. సా. ద్వివద సౌరంగధర చర్మిక్రము 69 ద్వి నల. ద్విపద నలచరి త్రము + 70 ద్వి, పరమ ది(వద వరమ మోగి విలాసము 7i ద్ని. భాగం ద్విపద భాగవతము 72 ద్వి భాగ, దు రగవద భాగవతము దళమస్కంధము 73 |ద్వి, భార. | ద్వివద భారకము » ఆది. ఆదిపర్వము | 9సఫె= | సధొపర్వము 7శ్తీ ద్వి- శ. సా | ద్విపద సారంగధర చరి కము ₹ల | ద్వి. హరిళ్చం ద్విపద హరిశ్చంద్ర, ర్మితృము 76 జ ధర్యఖండము 77 నరన నరసభూసాలీయము 76 నవ నవచాళ్గచగి త్రము (ద్విజ) నా వంచ. పంచకం కము నార. ఊఊ చారసింవాప్పురాణము

ఉత్తరభాగను

mm ఆశ్వా | గృంజిక ర్త

14

స్మం.౧౨ | కోచేణునాభు(డు

స్కంం౧| మడికి సింగన చాలసరస్వతి క్రి 3 ఆ 3 బాణాల కంభుదానుఃడు భాగ, గౌరన ఆ. చ ఈదులవల్లి భవానీ శంకరుండు ఆ ౫ మూ _ర్థికవి భా. ౫ శారన ఈ ౫ | నారాయణకవి

కాలము

గృ్కంథస్వ పూవము

౧౬ శ |నుజనరంజనీ ముదాకర

శాలు కొకినాడ 15896 ౧౩ శ | వావిళ్షపై సైన్సు 1928 ౧రా శ |వావిళ్లోశై ప్రెస్సు 1926

| వాకిల్ణే'పె ప్రైన్సు 1925 న. సుక 1902 కాకినాడ వ్రెన్సు 1986 ఆం శ ఛాహావిలొనినీ ప్రెస్సు" చిత్రాడ 1021 వావిళ్ల స ప్రెస్సు 1949

గగ శ ౧రా శో

౧౭ శక ౧౬ శ | కాకినాడపె న ప్రెస్సు కాకి న్‌ 1028 కృష్ణా అండ్‌ కో ముదా ల

శకరశాల 19 14 అము, ద్రిళేము

సరస్వతీ పవర్‌ పి ను రాజమండ్రి, 1948

జ్యోతిష్య వీ ముద్రాతర శాల, మ 1914 బోలిన ఫ్రీచ్చా ఇెన్న పురి 1 912 నిద్వజ్టనమనో రంజనీ ముద్రాథరళాల, నీఠాపురము ఓరియంటు ముదాక్షరశా ల, సీకింద్రాబాదు! 945 ఆనంద ప్రిన్సు మనొను 1987 వావిళ్ల ప్రైస్సు 1089 కాకినాడ సైన్సు కాకినాడ

౧౫ శ్ల ౧౬ శ

15

౫ ంథ ఆశా గ క ర్ర సంఖ్య భంరీతఠము | గ్రంథ రు సాదులం | నామము న త

681 | నిరం

నిరంకుశో పాఖ్యానము ఆ. ౪ 9 నిర్ణ. నిర్వచనోత్తర ఆ, ౧౦ | "రామాయణము 88 | నీతి, తినీ సపద్యశతకము రథే నృసిం. నృసింవాపురాణము ఆ. ౫ 85 నవం శృంగారనై షధము ఆం రా రర | బండిశా. పండి తారాధ్యచరి క్ర ము క 9 దీకూ, దీతా ప్రకరణము ఇ పురః పురాతన ప్ర కరణము 99 నాద, వాద ప కరణము 13 మహీమః నుహిమ్మ ప్ర కరణము న్‌్‌ పర్వా పర్వత ప్రకరణాము 87 పద్మం పద్మపురాణము ఆ. ౧౦ ఊఉ త్తరఖండను 868 | చరత. వరళ క్త రసాయనము 89 చరమ. వరమ యోగి విలాసము 90 పల్నా. పల్నాటి పీరచరి తృము (ద్విపదు 91 | సాంబా. సపాంచాలీపకణయము | ఆ 92 | సాండు. పాండురంగ ఆ. ౫ మాహాక న్ట్రము ఆశీ 98 సార. పారిజాతొవహారణము | అఆ. ౫ 94 పార్వ పార్వ తీపరిఇయము ఆ, ౬ 95 వన, థోకుం, శకంతలాపకి రాయను ఆ, ళి 96 | పె, శవం. ఆ 3 97 (ప్రబంధ, ప్రబంధరాజ 'వేంక ఆ. ౧ 'బేశ్వర వఏజయవిలోనము 98 ద్రబోధ | ప్రబోధచంద్రోదయము। ఆ. ౫

కందుకూరి రు ద్ర వి లిక్ష హాన్‌

తాళ్ట పాక తిరుమలయ్య ఎజ్ఞాప్రెగ్టడ శ్రీ గాధుడు పాలకోంకి సోమనాథుడు

|

మడికిసీంగన

ఈ | ఈశ షరఫణి భట్టు

ఆ A లిమన్భ పాలుంండు

శ్రీనాథుడు

"కొకమాని మూర్చికవి “తెనాలి రామకృష్ణుండు నందితిమ్మన రఘునాథ భూపాలుడు విల్భలమలట్లి వినపీరభ ద్రు,ండు

పెద్దాడనాగరాజు

గణపవరపు వుంకటకవి నందిమల్లయ ఫఘుంట సీంగయ

౧౭ శ వావిళ్ల ప్రెస్సు 1925 ౧౩ శ వావిళ్ల ప్రెస్సు 1928 యంగ్‌ శ సనా వెన పుం 1985 వావిళ్లపెన్సు 1924 |౧౫ శ. వొ విళ్ల ప్రెస్సు 1941 |౧కి శ ఈ ధ్రవత్రి,వ్రైస్సు “1939

|

గక శ

౧౫ శ 'వర్హమానతరంగిణీ ముదా వరశాల నుదరాను

1898 | లా జర్నల్‌ ప్రెస్సు

| ఇన్నప్కు 1941

౧9౨ శ శ్రీరామస్రైన్సు 1934

౧౬ శ మంజువాణి ప్రెస్సు ఏలారు | 989 ౦ ధ్ర పబ్టీషింగ్‌ వాన్‌ చెన్నపురి 1945 వావిళ్ళ ప్రైన్సు ను 1089 పర టాం కాకినాడ 1908

వావిళ్ల ప్రైన్సు 1028

౧౬ క ఆ

౧౬ క ౧౯ క

౧ క

1900 1892

౧౮ శ ఆనంద వ్రైస్సు ౧౭ శ నెల్లూరు

౧౫ శ | చింకావుణీముదాకర శాల శాజఘహేంద్ర వరము 1900

త్త

సంఖ్య నంశజీేశము

00, ఇభాం

WW 100 ప్రభు

|

101 బస. 102 బళా.

108 104

క్ష

105

106 107

నప న రా నా!

16

ర ర ర ail ఆశా గంధక ర్ల ఆ నో తో ము గ ౦థసగషరూవము గ్రంథనామము Me SON ల గ్ర థస్వ

(వభౌవత్మీవృద్యుమ్నము, ఆ, ౫

పింగళి సూరన |౧౬ శ | వానిళ్లప్పైసన్సు 1989

వ్రభులింగిలీల (ద్విపద) అ ౫ | పిడుపర్తి సోమన |౧౬ శో వేణుగోపాలముద్రాతర | శాల విశాఖపట్టణము 1884 బసవపురాణము ' ఈ ౭ పాలకురికి |౧౩ శ ఆంధవ శ్రికస్రెస్సు సోమనాథుడు 1926 బహుళొశ్వచిి క్రను | అ. ౫% | చొమరల వేంగళ |౧౬ శ సరస్వతీవ్రై స్సు కాకినాడ న భూ పొలంండు బాలగోపాలవిలొసము ! ఆ. 3 ఒడ్డియకవి ౧౭ శ కాకినాడప్రైన్సు 1941 బెల్హణీయము ఆ. 3 | ండిపెద్ది |౧౯ శ | ఆనందప్రైన్సు ఇెన్నపు చిత్రకవి సీంగరార్యండు! బ్రవోత్తరఖండము ఆ౫ | శ్రీధరమళ్లై (౧౮ ళ |వావిక్లప్రైన్సు 1922 చవేంకటరామకవి (బ్వౌాణ్యనిభుంటువు సీ పి టౌను ౧౯౪ 1852 ఛ_రవారిశ కకము శం 3 | వీనుంగు లత్ష్యణకవి ౧౮ శ వావిళ్ల ప్రైన్సు 1931 సీ తిశతకము శృంగారళ శకము “వై రాగ్యళ శకము భల్దాణ చరి త్రము ఆ ౫ చితారు బు సుదర్శినీ వ్రైస్సు చెన్న పురి గంగాధరకవి 1928 భాగవతము ,స్కం+గి౨| పోతనాదులు ౧3౩ శ |వావిళ్ళవ్రైస్సు 1949 భొనుముతీపరణయము | ఆరక కెంటూరి ౧౬ శే |మదరాను 1872 గంగరాజు భారకము | వర్వు ౧౮ కవిత్రయము ఛావిళ్లప్రైస్సు 1949 ప మ న wees das సభావర్వము 9) ౨ | చ ల ఆరణ్భపర్వము » లె నన్నయ; ఎత్టియ ౧ళ క “విరాటపర్వము » 3 తిక్కన ౧౩౨ శ ఉద్యోగపర్వము 9 రీ 9 ఫీస్హ పర్వము »X 39 దో,ణపర్వము »X $9 కర్ణ వర్వము » 3 5 శల్యపర్వము » శా 0 సౌప్రికవర్వము 9 59 09 స్త్రీసర్వము | » 9 | ఫి శాంతివర్వము | 0 ౬ er:

a సంశీశము

అంతా

సంఖ్య

భోరు. అను. 9 అశ్వం 5 ఆశ్ర, 33) మొ 9 మవ 12 భా, శా. 118 భా శ 114 శీను

115 |భ్థో, 116 | జేజను. 117 భోగి 118 మల్టీ * 119 మల్ల్ణ, టా 120

121 122

మార్క... ముకుం. మై

128 124

ము రొ యః

125

రం7ా.

గం, రె.

126

127 128

రత్న. రసః

129 | రసిక

180 రామ, ఈ 181 | రావ, C

చని

| (గృంథశామము

అనుశాసనికపర్వము అశ్వ మే ధపర్వము నా శ్రమవాసవర్వము మొసలసర్షము శు హోప్ర ఫ్థానికపర్వము భాస్క_రరామాయణము ఛొస్క-_రశతకము భీమ ఖండము

భోజరాజీయము భేజను తావరిణము

భోగినీ దండకము మల్జభూపౌలీయము వ్‌ సంగార వుల ణ

యా చరి చ ము మూ ర్రండేయ పురాణాము

ముకుందవిలాసము నము 4 లో మైరావణచగి త్రము

మొల్ల రామాయణము యయాలతిచరిక్రము

రంగా రాయచరిత్రము

రంగినాథరామాయ | కాం, ౬

కము (ద్విపద రత్న వరీత్స రననముంజు

రనీకజనమనోభిరామము

రామకర్ణామ కము రాఘువసూండపీయము

ఆశా గృంథక ర్త సాదులు నామము ౪. X తిక్కన ఆ. 6 స అఆ ౨ 53 ఆ ౧ ఫ్‌ అ.౧ 0 "కాం. జ భాన్మ్క_రొదులు మారద వెంకయ్య ఆంజ శ్రీనాథుడు ఈ ౭ ఆనంతా మొత్యుండు ఆ. ౫ కో టేళశ్వరుండు పోళన చతు ౨ ఎలకూచి బాలసరస్వతి ఆ. 3 ఎడపాట్‌ిఎజ్జన ఆ ౮ మారన ఆ. 3 కాణాదము పెద్దన ఆ. 3 మాడయకవి "రెం ౬ “మొల ఆ న పాన్నిగంటి “తెలగన ఆ. 3 దిట్టకవి నారాయణకవి రంగ నాథుండు ఖైరవకవి గుచ్చముకి నురళాని నోదండకఏి ఆ, ౭ కూచిమంచి తిమ్ముకపి నీదకవి ఆ ర కింగళలినూంరన

౧౧ళక ౧౬ శ ౧5 శ

౧౫ శ

౧ర శ గర

౧౬ శో

౧౬ శే

౧ శ ౧౭ క

గర క్లో

౧౯ొ శ ౧౬ శీ

కాలను

వావిళ్ల ప్రైన్సు 1080 - వెన్న ఫి ర్ట 2 వాపిక్లస్రైన్సు 1928

జ్ర ఆర్‌. చె స్సు

వావిళ్ల ప్రైన్సు 1924

కిఠొప్రరము 1911 వావిళ్ల ప్రెస్సు 1928 వావిళ్ల వ్రైస్సు 1930

182 (రాజు చ 188 రాజ, ఏ (తి రాధా

1835 | రాధికా.

186 | రామ. 187 | కామః. లిం.

188 | కామా.

[89 రా, ఏ, 140 | రక, 141 | వా. 142 రక. bea

148 ముకి జీ. |

14-h అ సం

Ve 14 వసీ 147 | వను. 14రి|వా. రాం wile:

150 కేల్‌]

ణ్‌ సికె 4

| విజ

15:1 | విజయ

—

రాజకేఖరకచరి (త్రము ల్‌ ఆం

రాజకేఖరవిలాసము రాభామాథవనుంవాడము

రాథధికాసాఎశ్వనము

లొామరాజీయము 'రామలళి౨ గేశ్వురశతకము

రామాభ్యుదయము రాజావాసానవజయనుం రుకవతీవ వతీవరిణయము రుకాంగదచరి శ (త్రము పక ణీవ న రుక్మిణీపిణయము లక్షణసారనం (గృవాము పరావాపురాణము వసీస్థజనకసం వాదము పసుచర్శిత్తము వాసిష్టరామాయణము స శ్రే కిచరత్రను

విక్ర్రృమార్క_చరిత్కము

కుజ యుషు ల సము

పెష్టాయనంవనవిలానము

18

al roses | బ్య రల | తా [| CE నం కులం నామము 3 182 [రజ చ. | శాజుకేఖరచరికము | ఆ. 3 | మాదయగారి మాదయ గారి మల్లన అ, 3 కూచిమంచి తిమ్మకవి ఆ. 3 వెసిడిండ్ల వెంకటపతి ఆ ౪ ముద్దుపళని ఆ ౧ "వెంక శయ్యా కూచిమంచి తిమ్మకవి ఆ, ౮ అయ్యలరాజు రామభద్రు, డు ఆ. ౫ కాకమాసని మూ ర్తిగివి ఆ. ౫ | ేకవన్టిసోమప్ప అ. ౫ పాఢకవిమల్టన అ ర నత్యవోలం భగవక్కవి ఆ. ౫ కూచిమంచి తిమ్మకవి ఆ. 3 చిత్రశవి పెద్దన ఆం ౧౨ నందిమల్టయ శుంటసీ en ఆ. 3 యాముజాల శేషయ ర ౬ రామరాజ భూషణుడు ఆ. ౫ మడికినీంగన ఆ. 3 రఘునాధ భా పాలం౧.ను ఆ. జక్కన ఆ ఏ చేనుకూర జేంకటకవి ఆ 3 మంగళగిరి ఆనందకవి

లలా శో

కాలము [ల్‌ [అ] గ్రన్యవా గ గృంగన్వరూప పము

౧౬ శ lo Sor వ స్సు

1908 ౧౮ శ | వావిళ్లపై ప్రెస్సు 1918

౧౮ శ శ్రీ వతిప్రె వె స్సు కాకినాడ

క్ష 1937 రామాజర్టు పె వ్రెన్సు

బందరు 1986

వావిశ్ట్‌ పె ప్రెస్సు 1928

వావిక్ట్‌ వస వ్రైన్సు 1026

౧౮శ

౧౬ శ ౧రశ

౧౬ శ

వావిళ్ల ప్రెస్సు 1931

౧౬ శ | మంజువాణిె స్సు వీలూరు 1937 కాకినాడ పె వ్రైన్సు1 940 వాబిక్లసైస్సు 1938 నుజనరంజనీ ముపాక్షర శాలు కాకినాడ 1904

వావిళ్ల వై వ్రైస్సు 1922

౧౮ శ ౧౫ శ ౧౮ శ

౧రాొ శ

కెకినాడె ను శాకినాడ 1940 కాకినాడ ను -కాకి నాడ 1940 వావిళ్ల ప్రెస్సు 1926

౧౬ శ ౧౫ శ ౧౯ొ శ ౧౬ శ ౧౫ శ

౧౭ శ (ల్లీ

రొమవిలాన "పెన @, మవిలాన పెను

చిత్రాడ 1 919 వావిళ్ళప్రెన్సు 1926 వానికే ప్రైన్సు 1924

ణో శ ౧౭ శ

శ్రీరొనువిలాస ప్రెస్సు చిత్రాడ 1919

155 166 |విను.

157 వ్ల 155 | వీథి. 159 | ఏర. 160, జేంక.

రామం నొ,

161 చేంక. న

162 163

"వీ, వంచ. ఉం. నూ.

164 165 166 167

సమన. "నె ams శ్రగగంధ, న, అం

168 169 170 171

న్‌ా ఏ, నల్లి. ఛీసరాొ. శివగీ. 1729వ సా 173 శుక.

174 ళం ముం 175 శం సం

176 | శేన. 177 శ్రీరం

19

స్రైన్ఫుశిన్న పుం 1929

20

ఆశా గంగకి ర్త నం చామము Wy “ర్‌ క"లము Kk సంెకీతము సాదులు నామము

178 శ్రీరం మా శ్రీరంగమాహోళ్త ము ఆ ౧౦| కట్టావరదే ౧౬ శ రాజేంద్రుడు 179 .శీ రాధా? శ్రీ రౌ థామాధవ చింతలపూండిఎల్లన ౧౬ శ సంవాదము 180 శ్రీజేం | శీ వెంకటేశోదా పద్యము | తాళ్ళపాక పెదతి | ౧౫ శ వారణము లు ఓడ రుమలాచార్యుండు 131 వమ చ, షట్బుక్రృవ ర్తిచరి త్రము ఆ లా మల్లారెడ్డి ౧౬ శో 182 నక్య. సా. | సక్యభామాసాంత్వనము | ఆ. ళ | లింగనమూషి |౧౭ శ కా మేళ్వరకవి 188 | పోడ. పషోడళకుమూర చక్మిక్కము ఆ రా వన్ని లకంటి ౧౮ శ అన్నయ lరిషే!స శ స'న్వేశ్వరశతకము యథావాక్కుల (౧9 శ అన్నయ్యా 155 (సప్త స న్తవదులు ముద్దుపళని (౧౮ 186 సర్వః సం. సర్వలక్షణసార ౪, 3 కూచిమంచి |౧౮ శ సర్మగ్శ్కవాము తిమ్మనవి 187 | సమీర. నమారకుమార విజయము, ఆ. ౭ | పుష్పగిరి తిమన (౧౮ శ 188 | సా, సారంగధరచరిత్రము | ఆ 3 | చేమకూర. |౧౮ శ వేంకటకవి 139% సాం ని. సాంబనిళుంటువు వర్గులు, ౫ కెస్తూరిరంగకవి ౧గ౯౪ 190| సాంబో. సాంబోపాఖ్యానము | ఆ. ౫ రామరాజు |౧౬ శో రంగప్ప రాజు 19! | పానందోం.. సానందోపాఖ్యానము | ఆ, ౫ కిచరామకవి ౧౬ శ 192| సావి, శ ంగారసావిత్రి, ఆ. ౨ తంజావూంరఘు |౧౬ శో చరిత్రము నాఖరొయిలం (9318౫ నార, సింహా ది నారసిందా సోగలపహా.టి శతకము కూర దాను(డు 13 శీ| సీతారాం ఫీత్రారామాంజిసేయ ఆ, 3 వాసుకు ౧రా శ సంవాదము గురులింగమూ ర్తి 195 సీ న్ను గృీ విజయము కందుకూరి ౧౬ శ (యమగానము) రుద కవి 196 | నువ | నువషీణావరిణయము i అ ] ను ౪x తెనాలిఅన్న య్య ౧౬ శ 197 | సుభద్రా, సున్మద్రాపరిణయము | ఆ, ౬ కూచిమంచి జిన్ధకవి, ౧౮ శ 198 సురా. సురాఖాంజేశ్వరము ఈం గట్టు వ్ర, భువ

గ్ర,ంథస్వరూపము

పిందు+రత్నా కరం వ్రైన్సుతెన్నపుం 1929 శాకిచాడి ను కాకినాడ 1 936 జేవసానము పె స్సు 1935 నుజన రంజని పె ను శాకినాడ 1896 ఫీ రామాఅరు పె ను ©) ౪ బందరు 198 5 సిటీపై, కాకినాడ 194] వావిళ్ల సైన్సు 1926

ను

ర”మాళకు వై స్సు బందరు 1936 మంజువాణీ ఫై న్స ఏలురు 19247 సావిళ్లేపె భు 1029 చ "గిక్ట సైన్సు 10 22

వావిళ్లప్రైన్సు 1929 గ *కనాడెపి ను శాకినాడ 1930 ఇ 'విళ్లప్రైన్సు 1 ట్ట ( లి ఇృాశియా'పెను వెన్నపులి 1926 చ "పెళ్ల ప్రై స్సు

వాదిక్ల ప్రై స్సు 19834

'రొరిదాడపు ను శాకిశాడ 1940 వబిళ్లప్రైన్సు 1941 థీ చతిపె స్సు కాకినాడ ఆ ఈ 085 అమెరికన్‌ డై మండు శ్రైన్సు ఇెన్నపురి1 915

గ్‌ ంభ

|) నంెకేతము 199 |చు. శ 200 చు ని

సంఖ్య

201 స్వా. 902 |వహా. నం

208 | వార. 20 వారి ౫ పూ 0 డం 205 హరిశ్చ.

ఆశా * శక ర ౫ ,౦భనామము ఏ పక UU పాదులు నామము నుమతిశతకము బద్దెన ? సూర్భ్యరాయనిఘంటువు సంపుట ములు ళీ సారోచిషమనుచరిత, ఆ ఇ ఆల్ల సాని పెద్దన జారిశ ఎంద, ఆ. ౫1 రామరాజ నలో పాఖ్యానము భూషణుడు వహారవిలాసము ఆ. ౭ శ్రీనాథుడు వారివంశము బజ్జ్లయ భూర్వభాగము ఆ, ౯ 99 ఉ_క్తరభాగము ఆ. ౧౦ 59 హరిశ్చందో, ఆం ౫ శంకరకవి

'పాఖ్యానము

21

మిగిలినవి స్పష్ట్రముః

కం]

గ్రంథ న్వరూవము

వావిళ్ల ప్రైస్సు 1028

౨౦ శ

౧౬ శ ౧౬ క

కాకనాడ ప్రెస్సు

కాకీ నాడ వావిళ్షవ్రైన్సు 1920 వావి మ్రైస్సు 1980 అనంద ను 1989

యును

చావిక్ల్యప్రైన్సు 1926 వావిళ్ల ప్రైన్సు 1924

20 21 22

అప్ప్రని సంస్కృ కాంధధ్ర, ధ నిభుంటువు ఉ త్తరరామచరితము

మనుస సతి -మీదిసిసినుంటువు 'రాజనిఘంటుపు

శందుసయు క్త ములైన సంస్కృతే చ్‌ ంథ ములపట్టిక

సంఖ్య, గ్రగగా మము

గరిక _రనామము గ (గృంగమందలిసర్లాదులు

కల్ప ద్రునుకోకశ ము

కాదంబరి

త్రి -కౌండశకేషము

క క రా.

నాసా క్త వసం'కేపనిభుంటువు

వాచస్పత్యనిభుంటువు

విశ్వనిఘంటుపు

వె జయంతీనిఘుంటువు

సంస్కృ భాగవతము

సంస్కృత భోరరము

సంస్కృృకరామాయణము

సర్వశబ్దసంబోథిని

సాహిళ్యదర్చ్పజము

వాలాయుధనిభంటుపు

(అఖిధానరళ్న మాల)

వహారావళి

హితోవడేశము

బామచంద దృనిఘంటువు -(అశేకార్థన గ్రహము)

వామన శివరామాప్తు డు

| వభూతి ౭ అంకములు 'సర్‌. రాజారాధాకోంకదేవ బహాదరు బాణుడు ౨ భాగములు పురుషో త్తముండు 3 “కాండములు ధనంజయకవి ౨ వరిష్నే న్ఫ్‌దములం కేశవమ్మి శ్కుండు . ౬ కాండములు మనువు ౧౨ అధ్యాయములు మేదినికరుండు నరవారివంజితుండు లిం వరములు తారానాఠతర్క వాచస్పతి

మెహేశ హేశ్వరనూర యాదవవ ప్రశాశుండు ౮ "కాండములు వ్యానుండు వ్యానుండు విశ్వనాగకనిరాజు ౧౦ పరి చ్చేదములు పహాలాయుధుండు ౫ కాండములు సురుషో_త్తమబేవుండు నారాయణవండితుండు ఈ భాగములు =హేమళంద్రుండు ౭ కాండములు

ఇంకను బిక్కు 'కావ్యనా టకెదులం.

పూలూ రాలా నరకం నిరా లా

17

19 184 299, 228 268 289 292 29 804

806

807

311 3815 816 820 321

28 వ్‌ ద్రి25్‌ 830 397

346 359

MM సా పా

సరి ఆశ జా వీరి సరి సరి డి

29

18 24 27

19 11

ఊం వాం

కూ

ని-కారు, వాసన్యోలి.

ఆగ్కనాము,

ఆము,

అఆఅండుతన మం.

8. ఆ౭ంబొట్టైం

2 (అ

ఈకొలంది వాడు

వజుమద్ది

ఇతోధికము అనువదము "లేదనుకొన వలయంంను

ఇనాము అనువద్శ్యచ, యోగము ఈ

నాము కించ ేర్చుకొనవలయొంను

యోర్తు

దవదము (వ, యోగముతో సహీ తము "లేదనుకొనవలయును

నడణె

ఇయికుండు

సం. ఆ.

నయుంటకు

బునపు.

“కీ బలజేవుం డదొకనాండు.. .ఈ చ, యోగము ఇష్టనోష్టి క్రింద నుండవలయును

ఇస్తు=ఇసుము(ఇనుకు (యును

పద్య ప్ర యోగము "లేదనుకొనచల

ఈచ

ఈకలాకల యంతు నీ

శ్వర. విణ. మధ్యగలవిషయము "లేదనుకొనచలయును

ఉక్కు_తునక

ఉపాయము

ఊ. వారి.

గపుక్కి_

అచిసీనియా జేళ నుల కౌతులం. Js అహము, క్ట

2. ఆము,

ఆండుతనము.

8. భౌ, ఆం. భాం, దివం ౯-౯ 2 ఆం

ఈకొలందివాండు

ls ఏంమద్ది

నెం ఇ్షజికుడు సం. విం ఈ సేయుంటకు బున.

రా. ఇస్తు ఈద

ఈతలాజతల

ఈఉక్కు_.తునుక ఉఊపాయనన

461 462 464 శరన్‌ 466 467 468 471 476 488 489 శ9 ర్‌ 496 " 516 518 519 ర్‌32 588 540 న్‌?

~~ ©

పలి విరి గా (జో వరి పరి గరి ౯ సిరి విని సం ౧౨ ౧౨ పరి ౯4 బరి *4 ప9ి ౯4౯ గ కో లా

నవ్వు ఉఊతో గ్రాచుండు సిరిపట్టికివి బడయాళు చదికుండ ఎకసక్కె-ము ఎకపక్కె.. ౧ ఈ, సం, వఏకరిం "“వెలింగింపు వెలుంగు నొన్వనాడు ఆనక ఈడు. 1 ణేను ఆప్పాజే లొక యచ్చ ఒరగలి మున్నగు మిెజుగారు బోదలనెల గుము ఆశయంబగు జేర్చంచి చేసెనో అదిచేనెనో నొొజ్జలును కనిమి కాపొడు చణుపగో ల కడగండ విన్నది “లేని నం విం

లానికటన్‌

దివ్వ ఉతో గ్రాచుండు సీరిపట్రికి ని బతయాళు చరికుండ ఎకనెక్కె.ము ఎకనెక్కె ౧ ఆ నం, ఏకః. 'వెలిగింపు "వెలుంగు నొవ్వనాడు అనఘ 1. ఈడు, వను అహ్బువజే తొక యచ ఎరగలి మున్నగు మెతుయగారు బోదల”నెల్ల వంగము అతయ్యంబగు చేర్పగించి

చేనెదొ అది చేనిదొ

నొజ్జలునున్‌ కలిమి కాపాడు పటుపంగల కడగంట "లేని

సం, విం లానికలున్‌

వావిళ్ళ సిఫంంటంవు

అ

౨. అచ్చులలో మొదటియకురము. చే. అవ్య. 1. ఆవధథారణమును తెలుపును, అన్యవ్యవచ్చేదము (వేటోకవ స్తువుగాని, విధముగాని, శ్రీయగాని "లేదు లేక కాదు అనుభాదమును) తెలుపును. సంస్క్భృతమునందున్న నీవ అనుదానియర్థ మును తెలుపుటచే నవార్లకము, వవకారార్షకము అని వాడుదురు. ఎ, న అనువానికి పర్యాయము. ప . వండ్రైండగువర్వం బ కడుక్‌ మేలనంగ శాంతివర్వము “విలయుక్‌-”భారంఅఆది. ౧,ఆ.౫ిర౮ా. “చ, ఇది శళవృద్ధ మాజనని యివ్వుడుమృత్యువుం బొంచ నిట్లు స యుదుము కులవ్యయుక్తమగు చున్న సనాతనధర్శ మిత్తెజం, గో దవాన కర్మ మొల్లము.” భార, నె, ౧, ఈ ౧౭౯. (ప్రావీన వ్రయోగములందు యి స్‌ లకు చూణు ప్రముక ముగా ద్ర యుక్తము. ); 2 + స్వయముగా, పరుల ప్ర్రోత్సాహముగాని, సహాయముగాని లేకుండ అను భావమును తెలుపును. “ఊం అమ్మ సరస్వతీ వరమువా త్ర త్ర వ్రమునక జనియించి తీవ ౫ నా కమ్మగ సర్వధర్శ్య ములు నీవ యెటుంగుదు వంశ మెల్ల ౬ బూ, కనను సీదుచర్య నని ఛాతవడంతియొె యాన తిన్నె” కళా ౪, అ. ౧౨౬; ల వ్యతిరేక వాచక ములగు క్రీయాప వదములమో:ద నన్ముష్ప యుక్షమై వ్యతిరేకమునే ధ్రువవజణచును, “ఆ, కులము 'పాడినడవం దలంవండ వతి సెడం దల ఇచేనిం నొడుకు వలచినట్టి, వాండుగాన య తని వక శ మాన్పలేం డింతకంటెం గలదె యొడరు మాకు.” భార, ఊ 3, ఆ. ౯; (తలం వండ = తలయవనే తలందండు అని తాత్ప రము.) “చ పెక్కు_భం,గులం బురికొల్ప నెవ్వ శును గో లల నేయర యీమిసెవ్వుదున్‌.” భారం

అ

దో ౨ ఆ గగ (కో ల్లలగేయర = కోల్పల నేయనే చేయరు; 4&. నిరననము, ఆశ్చర్యము, మొదలగువానిని తెలుపును. నిరసనము ః “చ అంతట మూర్చ చేణి ఫులియా యొలుంగా యెను పోత సీంగమా,కొంతుము వీనిగర్వ మని గృక్కుూ నం జైంబడం బాజువేటకా, ఆంశకు ప్రోలికిం బఠిచునంకేకుం జూడక.” కక. ర ఆ, ౧౦౬; ర్‌, (మ్రశ్నుమును "తెలుపును; అందు కాకుస్వర మున వ్యతిలేకార మును తెలుపును; వ్యతిరేక క్రియమై నుండి కాకుస్వరమున వ్యతిరేకమునకు వ్యతిరేకమును తెలుపునుః అనంగా ఛాత్వర్థ మును (థ్రువపజిచును, వ ఇట్టి నా, మాస య మగవాండవు కావ యర్జు

నా!'వార.౭,ఆ. ౧౨౯ 6. ద్రార్థనార్భక క్కి క య లె అను వ, యు క్త మగునది. “క. buss యతనిశార్యము, -పెనుగొండగ నవని చెదిరి. , పాండు, ౧, ఆ ౫౮; (శనుగొండ = ee నొనుండీ.) 37. ఆంగీకారమును 'తెలుపున్కు(ఆవును అనుట)ోనిన్న నీవిక్క_డ నుంటివా అని యాతని నడుగ అ, అ, ఉంటి” నని యాకండు గసమాథా నము చెప్పెను.” (అ అ=అవునవును) ఇది సానునాసీకముగాను, నిరనునాసికముగాను గూడ నుచ్చరింపంబడును; రీ. ప్రశ్నమును సూచిం చును: అనంగా నీమి అనుభొవమును చౌలుపును, “అఆ మరలం జెప్పు,”

ప్రత్యయము. భావార్భమును తెలుపు

శ్‌ యలవపైవచ్చు (వ మ్రళ్యేయము : గీ, _— వనియ, మొప్ర- ద్రూ (ఆను, అన్‌) ఉచ్దే శార్గమును 'తెలంపుటకు వో శ్రీయలమై వచ్చు వ్రక్య యము, 1. నిమిత్తము, ఆక “తాడి యర్ల ము

ఆ లి

లను తెలుపును. సంస్కృతమున తుమున్‌ అను వ్రశ్యయము ఈయర్గ మును ెలుపుటచే దీనిని తుమున్నర కము అని వాడుదురు. “చేను మో (గృంథము చదువనచ్చితిని'అనుచోట చదువ్‌ = చదువునిమి _క్రముచదువుటకొఆకు ఆని యరము; 2. భావార్థ మును తెలుపును, “ఆ, తమయ తాల్చియుండం గాచెల్ల తొద్దయే, జంబ తాల్చి యు౨డం జనదు పతికి, నసంతతతముండు నంకత "లేజుండు నగుట దోవమందు రనఘవుకులులో భార్క అరం౧, ఆ ౨౧౭. (ఉండక =ఉండుట్స; ఇట "జన చెల్ల ప్రొద్దు” అనుపాఠము నన్నయ నియమమునకు విరుద్ధమైనది.

._ సం, వి, ఆ పుం. (ఇది తెనుంగున వ్యస్తముగాం మ లు 1. బ్రవా; 2 విష్ణువు;

3. శివుడు; ఉ. తాంబేలు; స్ట స ణి. 6. యుద్ధము; అవ, సంస్కతసమాసమున వ్యతి రేకాద్యర్థ ములను బోధించు “నక” అను దానికి వాల్లు "మొదట గలవదము పరమగునపుడు నిల్చెడిరూవము. “నజ అనుదానికి అజాది పదము పరమగునపుడు ఆన్‌ అనెడి రూపము కలుగును. “అధర్మ ము అనవనరములి నళ విశేషూ ర్భ ములుః=. సాదృశ్యము, సాటి. “అబ్రాళ్యా ణుండు” (బ్రావాణచివ్నాము లున్నను నా గా ద్రావ్మాణుడు కానివాడు, “అనికువు”” (= పెకి మ నున్నను నిజముగ ఇెజుకు కానిది? 2. అభావమ్ఫు లేమి. “ఆజ్ఞానము”” (= జ్ఞానము లేమి), “అక్రోధుండు” (ఆక్రోధము లేనివాడు; వేజగుట, అన్యత్వము. “ఆవ టము” (= పటముకానిద్రి; ౪. ఆల్బక్వము, '“ఆనుదరి” (=అఆల్పమైన ఉదరముగలది); 5. అప్రాశ_ స్త్యము, అనుచికళ్వముః, ““ఆకాలము” (-అపృశ స్తకాలము, అనుచికకాలము, “అకా రము” (=అప్రశ _న కార్యమృు అనుచిత కార్య ము); 6. విరోధము, వ్యతిరేకము. “అసికముి” (=నలుప్రు. ఈావములు గలక్టోకము--- “త త్సాదృశ్య మఫావశ్చ తదన్యత్వం కదల్ప తా, అష్రాశ స్త స్తం విరోధళ్చ నఖిర్లాః షట్బ్ర)కీల్లి తాః, 3 అను త్త ౫ శ్రమము జేనికం'టె ఊత్తమమైనది లేదో

అట్టిది, అళ్యు శమము అని యన్వ్వయము గ్రహం

అఆఅంక్కకాం౭డు.

అంక

చునది. ఇట్టే అమూల్యము, అనర్హ్యము మొ; (కాలవిలంబము లేమిని తెలిపెడి అనునర్థ ముతో సంన్మాకే పదముగా అ అను దానిని శబ్దరళత్న్న కరకారుండు [గహించి యీ క్రింది యుదా హరణ మిచ్చెను. “సీ, వడి జిజ్జందిరిగి మై, గైడు మదావళములుం దోన రూవణీన యాథోరణు లును.” జై ఆ, ౧౯౨ ఇట తోన=తోడానే, "వెంటనే అని యరము. కాలవిలంబము లేమిని తోన్‌ అనుపదము తెలుపును. అ అనునది వీ అను నర మును తెలుపును. అది జేశ్యము, నంస్కత కు, కాలవిలంబము లేమిని తెలుపు నను టయు చింక్యములుు

అంక బే. ఏ. 1. (అణకయొక్క- సంకీ ప్రరాపము.

అణక; 2. ((వంకిలో మొదటి యతరము లోపించినరూవముఎ) ప్రక్క, వైవు. “సీ. అం కంత బసిబిడ్డ లడ్డంబుసుడిసిన జంకించి మిన్నం కం జౌకళించు” భో. ఇ, ఆ ౨౫. ఇది శర. పాఠము. (మిన్నంక అనుచోట మిన్నంట అని పాఠముగలదు. వ్యాకరణ, ప్రకారము, మిన్న్న నంక అని యుండందగును, ఈ యర్థమున ఈ రూపము చింత్యము

మి.విణ. (అంకము +కాందు=యుద్ధము కోరువాండు, ఎఏిరి---క. అంకకొఆ = మొన గాడు. కోవకాండు, 'కార్యకాండు, విటకాండు మొ. వానికి వలె దీనికి సాధుత్వము గ్రావ్యాము. చూ కాడు 1. యుద్ధ శీలుండు, యూధుండు, కలహాశీలుండు, ““దిర్రాగ రజీ రి శ్రీ నయంక కాండును బోల్కె చెడవిడివడ్డ మళ్తేభంబువోలె, వడిమృగం బులగన్న వ్యాధుండు వోలె పరగంగంబంతంబు బంటునునో లె”వండి. వాదం, ౧౭౬-పు; బస, ర, ఆ.౧౧౩-వు; బన ౨ఆ. ర-ప; 2 ఖడ్డవాది. జ్ర ్రతినవలదువై రివట్టున నృవలికి, దండు'వె డలందీఆ కుండుం దీణుం, గాక యుండి యుండి "కాలాంళరముననుం గార్యకాండ్‌ యంకళకాండదిె నృపుండు. ** ఆఅముర్క ఆ ౨౬౨; 8. కేవలము వట్టుదలగలవాండు, చలపాది. “కేఎలసీ యేస్రా ద్దు నువొందనీక మరుడు, కలవామున కంక డయి కాలంద్రవ్వం బాండుబ హుళ శ పాపరం వరలు వెడల, కింటిలో "నేంయముల్లయ్యె నిందు

అంక:

తి

అంక

ముఖుకి”” ఆము. ౫ ఆ ౮6; 4&4 కళంకముగల | అంకపాలి. సం.వి. ఇ. ఈం ప్రీ * 1. ఒడిపైభాగము;

వాడు. “చ, హిమకరుం డంకకాండు మధు వెప్పుడు జాతివిరోధి, కవిక, 3, అ. ౭౮. (ఇట యుద్ధ శీలంండు "లేక కలవాశీలు(డు అని యర్థాం

కరము స్ఫురించును)

అంకకారము. సం. విణ, (అ .ఈ.రీ. అ) (యుద్దము చేయునది.) ప్రతిఘుటించునద్వి లేదా కళంకము గలిగించునది. (కుెవమ్యవాచకము)“చ, సకియ యితండు నీవలుంద చన్నులశ్రేవల నొత్తుంగాతం గం, శుకముకుళాళ్చిరామములం సుంకము ఇట్టు నఖాంకురాంకముల్‌ , (వృకుపీతశాంకరీచరణవం కజకుంకును పంకనంకర, వ్ర టనిరంకశ ంకరకవర్ద శశాంకకళాంకకారముల్‌ .” చె, ౫ఆ, ౧౦౨.

అంకణము, వై. వి, (సంస్కృతమున “అంకణమూు గలదని కొందటు.) 1. ముంగిల్మిమండువా నల. వెపులను ఇంటివసారాలు గలిగిన యింటినడిమి భాగము; 2. కత్యుతొట్టికట్టు, ఇంటి రెండు దూలముల లేక స్తంభముల నడిమిప్ర, దేశము అని కొంది.

అంకన నం, వి, ఆ, సీ. స్తుతి, ద్వి. అఖిలభ'కా సీకో నుంకనల్‌ సేయు” వండి. మహీ, ౨౯౪ ఫు; “ద్వి, ఇల విదూవకుథొతి నిరువుర వలపు, లలర నన్‌ గీన్య గుణాంకన ల్సేయు” బనవ క, ఆ ౧౨ ౭£-ప్రుం

అంకనము, సం అ, నం (గుర్తించు సాధనము 1. గుఖుత్కు చివ్నాము; 2. గుర్తించుట; తిచిన్నా ములు పెట్టు సాధనము. “స్టే హాంకనములుు చకాంకనము.””

అంకనీయము. విణ.=అంక్యము, విణ.

అంకపరివ ర్రనముః సం, వి, అ న, జఅంకవరివ ర్తముం

అంకపరివర్సము, సం, వి. అ. ఫుం. 1.(అంక +వరివ _రృముఎ శెండవవైపునకుం దిరుగుట; 2. (అంకళ

' పరిశవర్తము) ఒడిలోలాని, శరీరముమోందగాని | '

దొర్దుట; తి (వతఃష్థలమున నంళట నుండుట.)

ఆలంగనము, కాయాలి. అంకవలివర్షి* నం, విణ. (న్‌, ఈసీ, న్‌ఎ (అంక , వరివర్త్వముగలవాండు కౌగలిగలవాండు, (అంక

2, తొడసపెభాగము; కి. వతస్తలము, లొ” మ్య; 4. ఆలింగనము, కౌణిలించుకొనుట; ఈ, (ఆంక మున నుంచుకొని పౌలించునది ఉపమాక దాది; 6. వేడదియను గంధ ద్రవ్యము. (ఇట కొందజు 'వేదియనం దిన్నెయని గ్రహించి)

అంకసపాళి = అంకపాలి. ఒడివైెఫాగమునకూాో లే, మూరురాయరగండ'పెండారమణివు, రీచితింఛో లిం గలయ నావృతములగుచు, నంక పాళి నటద్దు కూలాంచలములు, చి శృమాంళష్ట్రవి భ్రమ శ వ హీంవ” స్వా. పీఠిక. ౧౨ “లేం ...మృగియై వహీంచునకీద్వయంబు, భానురంబుగం దన యంక'పోళిలోన, మించుక్రొమించు నువమిం-చు మెలంత యగచు” స్వా ౬, ఆం రక

అంశసపాళలిక. సం, ప, ఈ స్తీ 1. ఒడి మఫెగము; 2, వతఃస్థలము; 8. ఆలింగనము; శీ. వేదియను గంధ ద్రవ్యము; ర, శ₹్లు వీణుమద్ది 6. కోటి, అంచు; 7. శంఖిని, కట్లతీ7, ౪

అంకపీఠము,నం, వఅ పుం పీఠమువలినుండు తొడ సెభాగము. లే, ముదితక *ంక్నీంచె నేనికమోము కొడుకు, నంకపీఠమునందుంచి యాదరింపు నహ రజాంబును గర్భంబునంధుం బెరుగు, కాలకంళఠుని యనుఖావ గారవమును”” కాశీ, ర, ఆ. ౫

అంకఫాంకములు, బే, ని, బం (అంకము 4పౌంక ము) 1 కోవము; 2. విరోధము=విణ, జ్శ్‌గ్యము, చూ. అంకాసొంకములు.

అంకము, ఉభ--బే, వి. ఆక్నేవము. (ఈయర మున6 గూడ సంస్కృత నునవచ్చును), “ఊఉ పొంక ఫ్రం గావ్యలతీణముపోక డెజుంగ క డిట్టకూళ్లలై కొొరకక వరకరర్భ ములు గూర్చి సభాస్థ లిం బ్రైఢు లట్లు ని శ ఇంక? జరించుచుక సుక విసంష్లము వల్క్కులమెచ్చకూరకే, యంకమునేయవచ్చునల యయ్యాల మున్నుగం బ్రస్తుతించెడక. మై. ౧, ఆ.---స౦. వి, ఆ పుం. 1. ఆంకె (౧-౨-3 ము. అంకెలు); CM ఉఊఉత్పంగము, ఒడి; 8 (విల్లలిందుం గూర్పుందురుఎ తొడ భాగము, ఊరు ప్రాగ్భాగము,: తొడ; డీ,చివ్నాముగుజుతు; ర కళరనముు మచ్చ; 6. దోషము తవ్వ 7.

అంక 4

పొవము; రి. ప్రక్క భాగము; 9. స్థానము] అంకవన్నియ,. ద్వ. వి.

చోటు; 10. అలంకారము కె. చేతో ll.

తృయుడ్డము, పిన్‌ దార్జ్య మగు యుద్ధము; 12. వల లము; 18. భూహోభాగము (ఆశ్వాసము, పరిచ్చేదము, వంటిది. అందు నాయకుని యొక నాంటిచర్య రంగమునం జూావందగును, అలం

అంకా

=ఆంకవన్న, అం కెవన్ని య, అం శెవ న్నె్రె*---(గుజ్జమును ఎక్కు-నవ్వుడు అనుకొనుట కై వ్రశగ్రానుంచెడు వన్న చూ వన్నె క మ; క, అంగవడి; అంగవడి= గుజ్జమున కొక సృకగానుండునది.) గుజ్జమునె క్రగ్రాట కిరు ప వ్రకభైప నమర్చిన మెట్లు, రామః

కారాదులతో రనభంగము గలిగింవరాదు, ఆతి అంకవన్నె = అంకవన్నియ. “శే కాయము డిం

విసారముగాని పాత త్రలతోం జరిశ్రమును జూప వలెను, దూర ప్రయాోణము,వధము, యుద్ధమురా జ్య చేశాద్యువ ద్యవము, సంతోషము, భోజనము, స్నానము, నురకమ్కు అనులేవనము, వన్తము కట్టుకొనుచుండుట "మొదలగునవి రసభంగకర

ము చూపరాదు. నాయక వభము సామాన్య త

ముగ గల్పించరాదు, నాటకాది రూపకముల

నంకసంఖ్య "వేజణువేజుగ నుండును; 14, దళ ఈం

విధరూవకములలో నొకటి. ఇందు చరిత్ర సిద్ధ

బ్రద్యుమ్నుం డంకవన్నె, యొకటి సాహిణి యవ్వల వ దనయనుంగు క ఇల మే రాయ నొ ల టు

mi అము. ౨, ఆఅ, ౨౭. సనం. ని. ఆ గణికము, లెక్కలు.

కాంకము. నం. వి, ఆన. (అంకజమధ్యమందు + అంకజపద్దాదిచిహ్నాములుగ లది జలము, సీర,

థి ముగా నుండవలెను కొందజు కల్పితము గా ఆంకాపొంకములు. బే, ఏ. బ* (అంకము+*+పొంక

వచ్చునందురు. కరుణమురసము. దివ్యేతరజనులు నాయకులు గావ లెను, న్రీనిలావముు వాగ్యుద్ధము వ్రదర్శింపవచ్చును; కల, యుద్ధము “ద్వి.శనుపు "లేకున్న బూంతకురాకయున్న్య, నునుపు గాకున్న వాననకుం దేకున్న, మజికదా శివునకు మాకు అజిముఆిళన మిషప్పు డదియేల.” బస ర, ఆ. ౧౩౪-పు; “దండ్డువచ్చెను మోంద దల్లడం బేల, యంకాన కేగెద రాప్ప బొబ్బ లను శంకరభ కుడు సచ్చెనో యిట్లు, పోలంగం గొంగనిం బొడిచి” బన, ౭, ఆ ౨౧౪-పు+; 16. సనమిపము; 1?. మంత్రము}; 18. గుడ్డు లాట; 19. తొమ్మిది సంఖ్యకు సంశేతపదము; 20, బుద; 2కే, కవచము; 22. (దోషహోదులు ఆరోకించుట; 28 గొల్లది ధరించుకంకణము; 24. -సావము; 25. దుఃఖము; 26, స్తోకృముం సీ, “లీల సీశ్వరు నంకమాలికల్‌ వాడుచో గీత శేదంబులరీతు లెలీయ కు. నం, ౨, ఆ. శం

నంకంబు,

ఆంకముఖము=అంకాస్యము,

అనాటి ఆంకమ్మ. ద్వ మహీం ఒక గ్రాము జవత,

అఆఅంకలోవము. సరి వి,అ. పుం. 1. ఆంకముయొక్క.

లోవము; 2 (గణి) తీసివేంక్క, పెద్ద అంశెలో నుంచి చిన్నఅంకె తీసివేయు(ట, 9-5్‌=కీం

ఆఅంకారించు. హిం.ఆఅ. కి. 0౦ 0 హీం.అ క్కి

ము) 1. కోవము. “క, కింకరులచేశనంతక , లంకకు వేంచె నందినకొ విని యంకా, పొంళకా లు దరికొనంగ నిరంకుశ సావాననమర్తుః డగుదశ ముఖుండుక ౨” రామా. ౭, ఆ. ఈ౯; 2. విరో ధము. “సీ. బెడిదమాళ్ళంగార బీభళ్సములకు నం కాఫొంకములు.”కవిస.౧,ఆ. శ.ర.-విణ.ఉగ, ము. “జ్వరము అంకాపొంకములుగా వచ్చినది.”

ఓీడచాయ యె త్తిఫోవు.

అంకాలమ్మ. ద్వ. వీ. గ్రామదేవత. (నువోకాళి,

మహాకాళమ్మ జ మాం కాళము, అం కాళము; అంకా లమ్మ, అంకము అని రూపములు శ్రృమముగా అవతరించి యుండును. భయంకరదేవతగా భా వింపంబడినది “నీవు దాని నేమయిన నంటే అం 'కాలమవలె మోందంబడి కొట్ట ంబోవును*”

అంకావతారము. సం, వి, అ. పుం. (అంకళ4అవతా

రము; ఇందు అంకవ్ర, దేశము చూవంబడునుఎ నాట్యమున రూవకములయందు సూచింవందగిన వస్తువునుసూచించు కథాఫాగము, ఫూర్వాంకము నకు నుత్తరాంకమునకు విశ్ళేదము లేనపుడు 'ఫూ ర్వాంకము చివరను వచ్చిన పాకఠ్రలచే సూచిం పంబడినదే యుక్తరాంకమున వచ్చును, దానిని నూచించుకథాభాగము,

అం కా

అం'కాస్యము. కరం సం ఈ నం (అంక శఆస్యము;

నాటకమున ఆంకముఖము ఫూర్వాంకాంత పాశ్రమువే విచ్చిన్నమగు ను క్తరాంకవస్తువును సూచించు కథాభాగము, (అంకావ తారమున i త్త

వస్తువునకు విశ్ళేదము లేదు. ఉఊత్తరాంకపాత్ర, ముల ఫూర్వాంకమున నున్న పాఠ లే సూచిం

చును, అంకాస్యమున పూరాషంకాంకమున నూతనపాత ప్రవేశించి యు త్తరాంకా

రంభ పాత్రలను సూచించును ఎఅన్నియంకముల

కథాభాగనును నూచనముచేయు ఫాగము అని కొందు,

అంకి. నం.పిణ. (న్‌. ఈ-నీ.న్‌ అఆఅంకముగలవాం౭డు.

విన్‌. పు. (ఒడిలోనుంచి వాయింపందగినదిఎ మద్దాల మొదలగు వాద్యము.

అంకించు. ఉభం-చే. అ. క్రి" (క. అంకిసు కేం (వృకాళశించు ఊల్ల సిల్లు;2. ఒవ్వు, “వ. వంకజభ వాండమండవంబు సంకోవేసినఫొంకంబున నం కించుచు.” వను. ర, ఆ. ౨౨; 8. ఊహించు. “ది. నెలకొని పాలలోవల నుదకములు,గలసీనప దతిగణగనాథుంగలసీ యం కిం వం ద_వ్హలోవాంబున జలము, లింకిన ట్టీశువై నింకి వెండియును, దివిదీ వులాడక చెనలకు జనక.” వండి. దీకా.౬౧-పు; శ. ఛావనచేయు,భావించు.'సీ,..అంకించి తన లోన రా శీ విష్ణునుయ మని చెలంగువాని. భాగ. ౭ ;స్క-0.౧౬౦. స్మ క్రి,1. (అంకునట్టు చేసికొను.) పట్టుకొను, కాల్చు. “తే, అట్టు లెడలేని కడిమి గయ్యం బొనర్పుు, జడ బ్రతుకుగూడుపుట్టువు సామిమోందం, గినిసీా దువ శేల నంకించి రక్కానుండు గాట్టను డెక్క లు చెండివై చె,” అచ్చ. రా, అర 2౫; “శాం "'కాంచుక్‌గామిని కామనీయము బలాత్కారం బునం గేలం గీ లించుక్‌ వేనలి చెక్కు_నొక్కి- కడుబల్మి ంగుబ్బ పాలిండ్ల నం, కించుం గొగిటశ య్యాకుం దిగిచి సాక్కించుం గళావై ఖరిక్‌,

అంకి

.లాయుధంబు లంకించుచు నొండొరులతోడ

బిరుదులు వలుకుచు నర్జునుండు దడసె గోవిం దుండు దణిమికొనిరాండు.” భార ద్రోణ, 3, ఆ. 3౧; “ముద్దర ముసలాదిసాధనంబు లంకిం చుచు నవ్వీరునిం జుట్టుముట్టిన జై. ౨. ఆ, 3౧; “వ గదాదండ ధనుర్చాణ కృపాణకర వఠృ్కముఖనిఖిలసాధనంబు లంకించుచు6 బెడ బొబ్బలిడుచు వెడనవ్వులు నవ్వుచు.” సానం, ౨ ఈ ౧౨౮ 4. శ్రవ్వు, “వః కురులు గన్హవ మోంద నెరసిన నెమ్యైగ, మడ్డ మంకించి చూ వల వరించి.” నిర్వ, రా* రా ఈ 36౮ ర్‌. వశవటు చుకొను స్వాధీనము చేసికొను. “క సంశెలలం బడ్డవారే, యంకింతురు నీదురాజ్య మర్గ ము నను వుల్‌ .” కృష్ణా. ౨, ఆ. ఇట అవవారించు అని, శంర-సం,స, క్రి 1 స్తుతించు. “ద్వి.హరలీలరుద్ర, నవా,చ ,నామాదు, లరుదొందం జదువుచు నంకిం చువారు.” వండి, పర్వ. ౨౬౭-పు; “వ, అని మణీయును సముచిత సంభాషణంబుల నంకించు చున్న యప్పరమవైష్ణవీరళ్నంబును సాదర నరస నల్హాపనుందహోన ఫూర్వకంబుగా నాలింగనం బుంగావించి*” 'భెగ.౮, న్య-ం, ౧9౦6; 2, వఠిం చు “ద్వి. తవిలి నూతనపురాతన భక్తమహిమ, లంకించుచును నిజాపాంగ వార్దాశ్రు, కంకణంబు

59

లురాలం గరుణ నం జూచి.” వండి. దీమా. 3 ఫు =

అంకితము, నం,విణం (అ. ఆ. అ (అంక ముగలదిగాం

జేయంబడిన దించూ-అంకము, క్షే గుర్తులుగలదిగాం "బేయంబడినది; 8. కళంకముగలదిగాం జేయం బడినది; శ. ఒకనిపేరతో గుర్తుపెట్టండినది. (గ్రంథాదిఎ---అంకికము చేయు=, ఆశా సముట యాద్యంకములయందు కారవముగల బేవరాజా దుల నామనుగుణాదులు తెలుపుపద్యాదులు గల దిగా౭జేయు.- అంకికమొునర్పు (=అఆంకికముచే యు “కే. అంకితమొన రుం చెనుంగుెపీ ళ్లరసీ కూర్చి, గ రిమతో నాం ధనామసంగృవామ నంగి” ఆం. నా. చే. ౨.

గించిన్య ధ్యం గరంచి యూసరణి భోగించెక అంకిఠవ్యము. విణ = అంక్యము, విణ : విభుం డయ్యెడక శకుం. కృ, 5, ఆ. ౪౭; అంకియః వై, వి. 1. ఒకటి మొదలగు సంఖ్యలను

0. ఆడించు; త, జళిపించు, “వ. మనయోధు

చెలుపుగు ర్లు; 2. వశము. చూ, అం కె

అంకీ

కంకియము. దే, ఏ. ఎద్దు మొదలగువానిపై వేసెడి యొకప్రక్క-బరువు, అం'కెము.

అంకిలి. చే. వి. 1.కోకము, దుఃఖము, “వ. అజ్జనపతి

శోకంబు శాంళంబు సేయుటకు సంజయుండి

ట్రనియె.. . .వం నంజయు పలుకులకుం 'జెవియొడ్డి

క్‌ nn రాస్‌

శ్రార్యంబు చిక బ్రాంబట్టి యంకిలి చేజిన యవ్విభు

నాలోకించి.”” భారం శ్రీ" ౧, అ ౨౫; “క, అనుచరులలోని భూనుర్కు లనునయ వచన

ముల చేర్చ నళ? డంకిలి'దే,లీన మతితో న శు

లు మణ్కీయును గ్రమ్తుం గరళలమున నాతుచ జూా-చచుక్‌ . బ్ధార్హ pen ౧, అం తతా. 2,

మోళము, “చ అరయంలగ చెల్లలోకములు నంకిలి నొంద మహార్థ వంబులో, నొరగి నిమగ్న మైన ధర నుద్ధతిం నొమున చెత్తినట్రి” భాగ. క్క స్కాం. 5ోంళ; 3. ౪ ఆవ జ్ర ఇంకనిజల ములుగలిగిన, Eee రసీ నిడినం జాలుకొ, నంకోచింపకమము నీ, యంకిలిం బాపు టకు నీవ యర్హ్ముండ వనినక్‌ ౨” వంచ నా, ౧, ఆ. ౨౩౦; క నిరోధము, అడ్డు. “చే బిల కలును బోలె "హేమా ద్రిశిఖరళ ఎంగ, కల్పవృ కూటవీవాటికలం జరించె, మహిధరము సేయు నంకిలిమానుటయును, వనజవపనబొంధవుని తేరువా రువములు.” కాశీ, 3, ఆ౧౧;ఉఊం అంకిలి చెప్ప "లేదు చతురంగబలంబులతోడ నెల్లి యోవంకజ నాళంిభాం౧ ౦,స్మ్క-౦.ప్రూం౧ ౭ ౦౫;5ంఛంగము. “ఫీ మొనల చైదువంబూని మొనల వానిలగలం చి తులువకత్తిని సోంకుం. దులువనొంది, వంకిలిబ్బి దొరలా వంకిలి నొందించి కొంగవాలున గట్ల గొంగలిచి.”” అచ్చ. రా, యు. ర౭౮; 6. కిటుకు కీలం, మర్శము* “జ, ఆంకిలెలీంగి యా సరసు డంక వివాహావిధిజ్ఞైుండ్రైనమా, నాంకుం డె నర్చినా! డిది శుఖెక ముహూ_రము ర మృటం చుం బృర్యంకము మాంద నచ్చెలి. గరగృవాణం చొనరించెొ విజ ౧, ఆ. ౧౦౫; “ఆ. అంకి తెలంగ మాటలాడ చనేర్చినపుడు, పిన్న పెద్దకనము లెన్న నేల, పీన్న చేతి దివ్వె పెద్దగా వెలుంగదా, విశ్వదాఖిరామ వినురవేమ” వేమన ౧-౧౨౧; 7. చౌడకీలు (బ. వ అంకిట్ల్రు, “కే పిక్క యంకిలి చంకిలి పశ్య-డ్‌" క మూంప్పువీంపన

6

అరకు

గాల్లేలు ముక్కు_6 జేక్కు కన్ను వెన్నన కండోం జీకాకుపజచె.” రంగా. 3౨, ఆ. ౯౦;6. sees భాగము; 9. అరమరిక్క భేదము. “మ, అంకిలి లేక యవప్వు డరుణాధరవల్ల వనిర్ల తంబు లె వంకరువాయ తాకీ నునుబలుు-_లు శేనియ లొ ల్కు-చుక శృ శవ్యో లంకృతులై నృ పాలుమది

పుకు వినోదలీల౫, మంశెన పూవు చాణమున మన్య థుంజేసిన తూపులో యనక.” నై. ర, ఆ. ౧౩౨.

ఆంకిలివడు. ద్వ. అ. శ అడ్డువడు.'క,. దైవికమె, యంకిలివడియెడి పనులకు, సంకటవడుటదియు నొళకవిచారమెచెపుండా” భోం ౬, ఆ. 3౭౬,

అంకెలి పెట్టు. చే. స. శ్రీ* అడ్డగించు, నిరోధించు. “ఊ...వాం డాయశశ క్తి నన్నుసిట నంకిలిపెట్లిన యపస్ఫు. '” రా నుం, కాం, ౭౧.

అంకిన్ల. హ్హ. వి. బ. (అంకిలి-బ, వ. ) దవుడ, క్రి కి ందిభొ గము. అంగి లి+కీట్ణ=దవుడ, కి, కి ందికీట్ణ అని శ, ర

అంకు. దే. అ, శ్ర లభించు, es “వాండువేతి కం ప బట్టుకొనిపోయెను.” “వాడు అంకకుండయC బా కిరేంపదుకే క

అంకుటము. సం, వి. అ= ఫుం, 1. గడియదీసెడి వంకరయినువకమి, కుంచెకోల; 2. తాళపుం చెవి.

అంకుడు. బే. వి. దేవుండు. (చూ. వియ్యంకుడు అని శ. ర.

ఆంకుడు. చే.వి. ఒకానొకచెట్లు. శీ

ఆంకురకము. నం. వి, అ పుం. 1. మొలక; 2. (గడి మొదలగువానితో కూర్చంబడినది సాక, గోవ ము; తి, (వతుల గూడు.

అంకురము, సం. వి. అ. పుం. 1. మొలక “కులాం కరము అన్వయాంకురము” ఇ త్యాదులయందు లాక్నీ ఇకముగ సుట్రైనశి కవులను భావము సూచి కము; 2. కొన. “*దర్శాంకురము, దం ఫ్టాంకు రము, నఖూంకురము, దీపాంకరము”” మ్య్‌ 3. జలము; కీ, రక్తము; ర్‌, రోమము,

అంకరారోవణము, సం, వి, అనం 1. అంకురము లం బయలు చేజుటకు గిం జలుచల్లుట; 2, శుభ కర్ళములయందు మం త్రసంస్కా-రముతో పాలి కలలో నవధాన్యములు చల్జుతటు; 8. ప్రారంభము,

అంకు

అంకురార్పణము, నం, వి, అ, న ' (అంకురములు

ఉంచుట) = హమ

అంకురాళి, సం. వి, ఇ, ఈ, చ్ర్ర* మొలక ల సముదా యము, నాలు,

అంకురించు. సం. అ, కి,

ములచ్చుు మొలక ఆతు.

శక ఎది

అంకులితము* సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. మొలకె శ్రినది, మొలచినది; .2. పుట్టినది.

అంకుశ గ హుండు. సం, వి. అ, పుం. (ఆంకుశ మును పట్టుకొనువాండుఎ మావటివాండు

అంకుళదుర్ధరము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ అంకుశ మున ఆవరానిది(నీనుయగ్ను.ాని.ఆ. పు. అంకు శమునకు లొంగని యేనుగు (మదపు టేనుగు.)

ఆఅంకుశధథారి, సం. పిణ. (న్‌, ఈ-ణీ.న్‌ఎ 1. అంకు శము ధరించువాండు; 2. నీనుంగునడపువాండు.

అంకుశము, సం, వి. అ. పుం. న 1. (వనుంగును తోలుట కుపయోగించునది లేక, -చివర వంపుగ నుండునది. నీనుంగుకుంభస్థలమునందుం బొడీవెడి యాయుధము,అంకుసము; 2. నిరోధము, అడ్డు, వ్రతిబంధము. “నిరంకుశాధికారము, కవులు నిరంకుశులు.”

అంకుశరేఖ. సం. వి, ఆ స్త్రీ. (సాముద్రికమున) అంకుశమువలె వేతిలోనుండు రేఖ. (ఇది సుఖ వృద్ధిని, సర్వాకర్ష ఆమును సూచించును.)

అంకుళితము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) (అంకుళము గలదిగాం జేయంబడీనది) 1. అంకుశముతోం బొడువంబడినది; 2. వ్రృతిబంధముగ లది.

అంకుసంబుమా ది, దష. వి. (అంకుళమువలె నుండు నది) మూలానవశ్రము.

అంకుసము. 'వై* వి. ఆంకుశము.

whe నం, వి.ఆ,. పుంజఅంకురముం.కొనకు--- “క, ఆవాక్యంబులు విని కప, టావనిదారంబు డం షి వ్‌ తాం, ఛావళ్యంబులు దిక్కుల, వ వన్నెల "వెదలుచల్ల6 బకపక నగినన్‌** వరా. ౧,ఆ, యర అంకూరితము, స౦ంజ=అంకురిక ము.

ఆంశే, వైవి 1. ఒకటిమొడలగు సంఖ్యలను బెలు

పునట్టిగుర్తు, అంకము; 24 వశము, “ఊఉ, అంగన

7

అంగ

నమ్మరాదు తనయం శెకురాని మహాబలాథ్యు వే, భంగుల మూయ లొడ్డి చెళువం చలె పెట్టు.” భా స్మ్కు-రశతక ము. చ రో

అంశెగొను. ద్వ. స క్రి (అంశె4కొన్చు 1. వశము చేసికొను; 2.ఆ క్రమేంచు, కము. “లే. మబ్బు, లదరి వూక క్కృతీ రవిమధ్య " మం కెసొనంగం జిక్కు_వడక చరించు నందోక్క_కరటి.” వి ౨, ఆ. రణ '

అంశెన. బే. వి. ఒకానొక ఫలవృతుము.

అంశెము. జే. ఏ. 1. ఎద్దుమొదలగువానిమై చేసెడి యొక్మప్కక్కు- బరువు, అంకియము; 2. రికాబు, ఆంకవన్నియ.

అంశవన్నియె. ద్వ. వి. (అం కెము [వన్ని యృ=అంక వన్ని య. “రీ గోమేధికంబులం గొమరొందు కళ్లేంబు వజ్రాల మేలంకెవన్ని యలును.” ఊ రా, ౭, ఆ, 3౨౯౭,

అంశెవన్నె, ద్వ. వి. =అం కెవన్ని య. "“క.వడింగట్టిక వారలు పౌ, వడ మిడిహెచ్చరికరాయ వరగండ యనక్‌, బడయం కెవచ్నె పై గా, లిడకపుడుచివు కు_మనయగ నెక్కెం బేజిక *”కువల.౨,ఆ, ౬.

అంకోటము

అంకోఠము

అంకోడము

అంకోరము

అంకోలము, సం.

జ=అంకోలము, శీ

బా 04

ఆ. పుం. ఊడుగు. శ

అంకము. స౦. వి. అ. పుం. అంకమున నుంచుకొని

వాయింవందగిన మృదంగవాద్యము. విణ. (అ,

ఆ = అంకనియము, ఆంకిళవ్యము. 1. Xe

స. ఎ౦చందగినది; 2. అంకములు చేయు టకుం దగినది; త, అంకమున కర్హ్యము,

ఆంగ. జే. వి. కాలు చాచి'పెట్టినయడుగు."అంగలు వేయుచు పోయినాడు.”

అంగకము. సం, వి, ఆ, న 1. శరీరము; 2. రవిక; 3. చొక్కా-య.

అంగజం (శరీరముపలనం బుట్టి నది) కూ౭తురు.-అ. న-ము. చెత్తురు.-పుం. 1. మదము; బి 'వెంద్రుక---విణ, డు. వరీగ్ధ

మున పుట్టినది,

§ శం, నసీం ౫ ౧౨ గ చపా

అంగ

అంగజువైరి. సం. వి ఇ. పుం. (అంగజఇ4వైరి = మన్య థునకు శత్రువు) శివుండు.

అంగజాంతకుండు, సం. ని, అవుం, (అంగజ4+అఆంత కుండు=మన్మ థునిం జంవ్‌నవాండుం శివుడు.

అంగజాతుండు, సం. ఏ. ఆ. పుం, =ఠఅంగజుందు.

అంగజారి. నం. వి, ఇ. పుం. (అంగజ+అరిజమన్మ థునికి విరోధి శివుడు.

అంగజుండు. సం.వి. అ.ప్రుం. 1.(శరీరమువలనంబుట్టిన వాడు కొడుకు; 2, (శరీరమునందుయుట్టువాం డు లేక మననునందు. బుట్టు వాండుఎమన్మ థుండు.

అంగపాల. దే. వి, కంచుకిి రాణివాసవుకావలివాం డు సౌవిదల్లుండు. 4వ. పొదపాదమని సౌవిద ల్లులు హాస్తవల్లవంబులు వట్టి తిని-చిన నస్పంక డాకీకంకణ రుణరుణ త్కారంబుగాం గం గేలం గుడిలిచి తివిచికొని వికటకుటిల భ్రుకుటినటక ఫీవణ ఫాల ఫలకయై కలకలం గటికినగవు నగి కన్నుల నివ్వు లురుల హుంకారంబు సేసీన...అంగ ఇషాలలు కాలుకాలం 'బినంచుకొని చాంవకట్టు వడంగూలినఎల* కానీ, జ ఆ ౨౨౭.

అంగడి. దే. వి, (క.అంగడి. ఈ అంగాడిఎ; సరకు లమెడుచోటు, ఆవణము దుకాణము, “చ, ఫొ నుండు పరార్గ రత్నములు సోరినవానిన యిత్తు మ్చిఅం,గున బచరింతు రంగడుల: గోమటు లవ్వురి నిద్ధరళ్ళ్నముల్‌ ఎ” ఛార, ఆది, రా ఆ ౭3; 2 స్వర్ణ కారుండు మొదలగువారు వనిచే యుచోటు. “మ. జేకసొన్నారి తెజంగునందనలె వర్షా వేళ మిన్నంగడిక ఎ చంద్రా. 5, ఆం 08; 3. రాజనభ్గ. “క. పవనజుగదయును నీగాం, డివనమును నెటంభోయె నంగడికి చాంచాలిం, దివిచికొని వచ్చునెడ.” భార. ఊర, ఆ౧౯౯; శ్తీవ్యపహారములు నిజ వేర్చుచోటు. “తే. గ్రామ 'కార్యంబుదీర్చు నంగడికీవచ్చె.”” పాండు. ఆ. ర౬; ర్‌ం న్యాయాన్యాయములు విచారణవేయు చోటు కచ్చేరి (కోర్టు “ఊఉ అంగడి మూండు మాడలును నడ్డుగ దండుగ వానిపై బడుక.” విజా, పా, కాం, ర౨.

అంగడింబెట్టు. జే నం కి” వీత్సంబెట్టు, బయలు

అంగ

వజచు “చ శకలథున నెంత మోహపరితా

పము గల్లిన చాంచుకొందురో, యలయిక లేక

యా కరణి నంగ డింబెట్టుదురో వధూటులౌం,

బలుకవు నిన్నువంటి కులభామలం గానవొ వారి

కాళ నా థులవయి బాళిలేదొ తమింబుట్షిన టె

వటున మటుపెటరోలో కువల. 3, ఆ. ఈఏ. ట్‌ టట

అంగడికాండు. చే. వ, (ఈ అంగ డికాజ దుకాణ

దారు, సరకులు అ మైడువాండుం

అంగడిశెక్కు.. చే, అ. క్రి, వీథికెక్కు, పదిమం

దికిం చెలియు, “ఊఉ. మారునివేతి ఘాత నభి మానము వోవ సఖీజినంబువే, నారడిగప్పిన న్వల పు లంగడి కెక్కు_క కోరినప్పు డే, కూరిమివల్లభుం గలసి కోర్కి_ ఫలించి నుఖించు కన్నియ, ల్భార పునిషస్టం బూని తొలుబౌముల నోముల నేమి సోంచిరోలి కవిక. 3, ఆ. ౮౨

అంగడి వాండు=జఅంగడికాండుం అంగణము, సం. వి. అ, న, (జఅంగనము, అంక

ణము అనియును కొొందణు; 1. అజిరము, ముం గిలి; 2, ఆకాశము.

అంగద. ఉభే. వి. (క. అంగదంజనీనుంగు యొక్క

ఆశలిి కుద్చాధ, దుఃఖము l. ఆకలి, ws ప్రేవులు గండలు 'పెణికి పేటాడి యంగదం గొనిమెదళు లగల్నికొనుచ్చు రాగిలి రక్తంబు ద్రా వుచు లోచన గుళికల నొలిచి మ్రైంగుచును, హ్‌ భార స్తీ +౧,ఆ.౯; “చంఅజుగునె యుక్కు_గుం డు కడునంగద మింగిన” రా. ఆర. కాం, ౨, ఆ,౧౨౧; 2, కోవము, “ఊఊ అంగద నాఖు మ్రీంగినవృ కావలి దక్‌ 'వసముట్టుకొన్న స ర్వాం గములుం జలింవ వెగడందుచు దిక్కులుసూచు చున్న స్యారంగియపో లె భార, ద్రోణం, ఆ. ౧౭; “చ వనిచిన నాత(డుం జనియె బాహు బలంబున నేచి వాసవుం, డనిశెదులేంగుదెంచె నిటు' లద్భుత సంగరమైన చోట న, య్యానిమిష నాథు బట్టుకొని యంగద పృళ్రుండు మ్రింగ చేవకల్‌, మనమున బెక్లలించయగం జలంబుబలం బును జూవీ యుగుంైల భార. ఉ. ౧. ఆ, ౧౨౩౨; ఆపాక్ళమ్యాశీ వ ద్వశ్రే శక్రం కోవ

అంగ

దు9ఖుంచు. భికాన్న ౦బు భక్నీంవయా, -లేకున్నం గడునంగలా ర్చెదవు మేలే! లెన్స £” కాశీ, ౭,ఆ. ౧౬౨; “సీ అనువుదప్పిరి నొచ్చి రలసీ రావద నొంది రదవదలై 5 చీకాకువడిరి యంగలార్చిరి విచ్చి రారడిం బొందిరి* వార. 3,ఆ. ౧౦; 2. భీతి చేనఆజచు. “చ. వాలభుజగంగని గోండని యంగలార్పుచున్‌.” ఆము. 3, ఆ. ౧౯. అంగలార్వు. చే. వి. =అంగలారుపు. (క. అంగలాపు; క.ఆఅంగలాయ్‌ 1. విలాపము, నీడ్చు. “సీ.ఆలా నముల వారణావలింగానని వా స్టీపకుల యంగలా ర్పుకతన.”రం7గా. 3, ఆ. ౨౩౬; 2. దుఃఖము.

అంగలేవము. సం. వి. అ. పుం. 1. (శరీరమునందు పూయంబడినది.) పరిమళ ద్రవ్యము; 2 శరీరము నకు పరిమళ ద్రవ్యమును సపూయుట.

అంగవ్యస్తము. సం. వి. ఆ. న. కే.ఊాత్తరీయము, వెని

చేసికా నువస్త్రము; 2 అను తానవ తూ, స్నా వినమయెముల తుడుచుకొనుట కువయోగించు

త . (విశాఖవట్టణ ప్రాంతమున గావంచా యనియు, గొన్ని చోట్ల కొల్లాయగుడ్డ యనియు వాడుక. అంగో త్త మని, అంగాస్త మని భ్రష్ట్రయా పములు వాడుకలో! గలవు

ఆంగవించే. చే. అ. శ్రీః (ఈ, అంగవిసు ఉల్స పించు. “తే. నింగశేలయుం దాటించ నంగ దించు, ప ౭2, అ. ర౬-ా-ాన, శీ అతి క మించు, ఈతణ జితపద్లు నితని జ్జ డను అ ఏిమళబ క్‌ ము అరగ కంప. నై వగ ఆ. ౧౪౫. (అంగలించు అని కొన్ని (పృతుల యందుణగల పాఠము యితివిరుద్ధమును, సంప్రదా యవిరుద్ధమును. సోదరభావలో ఆంగవిను అని యే కలదు

అంగవిక్నేవషము. సం. వి. అ. ప్రం. ఆభినయము,

భావానుకూలముగ అవయవములను తగినవ్ర దేశ

చులం దుండునటుల నవిలాసముగ6

జేయుట, అవయవములను | త్రిప్పుట.

ఆంగవిద్య. సం. వి.ఆ. స్త్రీ-1. (అంగముల జ్ఞానము.) చెదాంగములగు ఇ గ్యాకరణాదుల పరిజ్ఞానము; 2, (అంగమైనవిద్య.) అప్ర థానవిద్య.

బ సరించం UU

మె

1l

“శా. ఆకంఠముగ నీవు మాధుకర | అంగనంస్కారము.

అంగా

సం. సి అ.న. (ఆంగపాసం సారము 1. శరీరము eee 2, చేవామునందలి ముతిికి పోంగొట్టుట.

అంగసంహాతి. సం-వి.ఇ. స్త్రీ. (అంగ+సంవాతి 1 అవయవను లెక్క_డెక్కు_డ ెట్టుండవలయునో అక్క_డక్క_డ నట్టుండుట; ర శరీరము.

ఆఅంగవహారము. సం .వి.అ, పుం.(చూా.ఆంగవిక్నే వము.) “ద్వి. అరుదగు వింశలియంగహారములు ధర ని రువది 'కెండు దానకంబులును.” వండి. వర్వత, వి ౭రా-పు.

అంగహారి. సం, వి, ఇ. పుం. 1. అభినయము; 2, అభినయము చూప్రుస్థలమ్మా నాట్యరంగము.

అఆఅంగాంగీభౌవము. నం. వి. అ. పుం. అంగమునకు అంగికిగల నంబంధము, పరస్పరము పోష, షకత్వ ముగలిషియుండుట. (గాణముఖ్యభెవము, ఉవ కార్యోవకారకళావము, ఆనుగ్రాహ్యానుగ్రావాక తపము

అంగారకము. సం. వి. అ. పుం. 1. నిష్ప; 2. బొగ్గు; 3. చిన్ననివ్వు, చిన్న బొగ్గు; కీ. గుంటగలగర క్లో; ర్‌. వచ్చగోరంట్క, మహాసహా శ.

ఆంగారకర్పరము. సం. వి, అ, పుం. నువర్ణాదిలోవా ములు కరంగుమూన,

అఆంగారకవారము. సం. వి, అ. పుం. మంగళవారము,

అంగారకిళ. నం. ఏ. ఆ. స్రీ = 1 కుంవటి; 2. లత; 3. నదీవిశేషము.

అంగారకుండు, శల, ని ట్కు పం. నవగ్ర వాములలో నొకగ, సాము.

wey మ వి ఈ స్తీ అ వ.

త ప శ నం మం ఆం స్త్‌" న్‌ు అంగారథాని.

ఆంగారవర్ష ము. సం. వి అ. పుం. (అందలి "తూాకులు అంగారమువలెనుండునుం. నివ్వువన్న్నె గుత్పుల కానుంగు శ. అంగారక భం. వి, అ, పుం. ఆంగారపర్ట వన. -- మున కథివతియ ఇందు "పాండవులు డ్రామా వి ఆం పన్న చ్రుపడపుర "మునకు పోయినప్రుంం మార ర మధ్యమున గంగాతీర

థె

అంగు

18

అంగు

ముగా చేయుటకు వీలుకాలేదుఖ” రి. నదుపా | అంగులి. నం, వి* ఇ. ఈం. స్తం Ll; సలు; (అంగు

యము. “ఆయింటికి అంగులేమియు లేవు” 4. అందము. “క. బంగారు దీవయుంబలెనంగునం దగు పొలంతిమేన నారు దనర్చుం, బొంగారు "మెటుంగులోవలి, సీంగారపు మిసిమి గమ జీరయ పోలకా ల” యయా. కరి, ఆ. రజ; లీ. విధము. “ఉం అయెకిమోనితోడ సేయంగున మాటలాడి తి ధరాధిపుంజేమని వల్కెంబెల్పునా, బంగరు ముద్దుచిల్క_ నిను ద్రైణవదంబుగ ఇంచి పెంచి తి౯ాలి రసి, మ, స్వ ఆ. ?౬-విణ, అనుకూ లమ్ఫు తగినది “వ తననగరికింజని తగు వనులు దీర్చి "వేటకు నంగగు సింగారంబునం చొంగ ేరులు మొదలంగాంగలుగు నిద్దంబు లగు నాయిదం౦బుల పెన్మవలి దవిలి.””. యయా. ౧, ఆ. ౧౦౭; “అఆయిల్లు మాకు అన్నింటికి అంగు ; అది అన్నింటికి అంగయినచోటు.” ము* వై, వి. బొటనవ్రేలు, అంగుస్ట్రము* “వ, తనయంగుటంబు వ్ర్రేలంం గీజిన నందు భస్మం బుగాటీన.” భార. శల్య. ౨, ఆ. ౧౬౧. అంగు భ్యగోణ రాజేంద్ర, స్వాంగుష్ట సాడితోఒభవల్‌ . నం. భె శల్యం అంగుడుదుడిపి, దే. విణ. అక్క_డిమాలులు ఇక్క ఇక్యాడిమాటలు అక్కడ చెప్పెడువాండు, కొం డెములు చెప్పెడువాండు, అంగుదారు. జే. వి. (అంగుచేయువాండుఎ) l. బోగ ఫు మేళమునకు అంగువేయువాండు (తాళము చేయువాడు) 2 న బేనియొకకార్యమును సాధించుటకు తోడుగనుండువాండు, 'కార్య్యాను కూల్యమునశై తోడుగనుండి గిాటువడెడి వాడు. శ్లో ల ఆంగులము. నం, వి అ. పుం=అడీహో సు ౫ గమందు. వేతియందు-లీనమగునది.) అ బొట్టనమేలు; బి.వ్రేలు; లే.బొట్ల్టనమ్రేలి డల్పు గల వరిమాణము, అడ్డముగానుం చిన యాయి యవలపొడపుగల ప్ర, మణము. ఎనిమిది యవల (పృమాణమని కారదు. (ద్వి త్రి శబ్ఞాదులతో సమసీంచిన యు త్రరవదమగు “అంసలశబ్దము యొక్క రూపము ద్వ బ్రంగులముశ్య న్రంగులము మొ లే

య

స్థళర్ణనీమధ్యమా నామి కాక నిష్టికలు అని వేళు అ జ అ షం ఐదు; 2 (వ్రేలివలెనుండునది.) వనుంగుతొం డముచివర

అఆంగులి త్రము. సం. వి ఈ న (అంగులె శ్ర అంగులులను _రతక్నీంచునది పా స్తకవచము, వ్రేళ్ళను తొడుగుకొను కవచము, అత్తైము. వింటి నారి లాగుటవలనం గలిగిన చెమటను పోంగొట్టు టై చేతికి ౫ ట్రంబడినది ఆని కొందటుం

అంగులిత్రాణముం సం జ=అంగుల్మిత్ర, ము

ఆంగులిమోటనము. సం. వీ అ, న. (అంగులి4 మోటనము.) శెండువ్రేళ్లతో చవ్వుడు చేయుట; చిటిక.

ఆంగులినం చేశము. సం. వి, ఆ. పుం. వ్రేశ్తనం చే చెలుపుట.

ఆంగులిస్ఫోటనము. సం. వి, అ. న. (అంగులిష్లా స్ఫోటనము-) శెండువ్రేళ్లతో చప్పుడు చేయు టు చిటిక.

ఆంగులీయకము. సం. = అంగులీయము.

డృ అంగులీయము. నం, వి అనం (అంగులికి ఆర "మె రా

నది) అంగుళ్యాభరణము; ఉంగరము.

అంగుళము. సం. = అంగులము. “సీ, అంగుళంబుల నల నలకలు గబళించి శెమోవి యాని యెక్కి౦

య శ

తుగాయ్వు, మనము మనంబున బెనంచి” భార. విరా, ౨ ఆ 3౧౦. “వ. 'తురంబుగం జక్క. నొక్క-త్రాండుసుట్టిన నది ఆండంగుళంబులు గడ మవడియె.”” భాగం ౧౦ స్క_ం, ఫూ, 3౮౪

అంగుళి. సం = అంగులిం

అం | అంగుళ్నిత ము. స0 కా అంగులి త్రము,

ఆంగుళి తాణము. సం = అంగులితాణముం

Ce WU

ద అంగుళిమ్ముద సం, వి. ఆ. స్త ముద్దుటుంగరము*

ఆంగలిమోటనమ్హుుజ్టేక' వ న అంగుళిసం దేశము. సునిశోపోష్లోరిసం బేళము. అంగుళిస్ఫోటనము. నం = అంగుల్‌స్ఫోటనము.

అంగుళలిమానము, సం, వి. ఆ. పుం, జేన, మూర మొద లగు కొలత,

అంగు 14 అంచే

అంగులీయకము. సం. = అంగులీయకము. స్గలిపెః, బంచక్వమొందు జనునకు, నంచించి ఆంగుళీయము. నం. = అంగురీయము. యన్న్ముగ్కహించునంట యమ్తనువుక్‌ ** భల్లా

ల ౨, ఆ శే. రః అంగుస్థ్రమా, తుడు. సం, విణ. (అ. ఆ-అఎ) (అంగు 0

Su వ్థశేమ్మాక్రే) అంగుష్ట్ర ప్రమాణము గలవాడు, | అంచిక భు వు. es తోం స్త్ర ఒవ్వుచున్న కను

మిక్కిలి “హట్రివా: జ. య లస్త్రీ; "లేకు వంపుగల కనుబొమలు అంగుస్థ్రము. సం. ఏ. ఆ. పుం. l. బొటనవ్రేలు; ర,.అం| గలత్రి గుష వ మాణము. ఆంచికము. నం. విణ, (అ. ఆ. అం) 1. ఒప్పీనది; అంగుస్ట్యము. నం. ని. అ, వుం. (బొట్టనవ్రేల 2. ఫాజింవంబడినది ఆదరింపంబడినది , గారవిం నుండునది.) బొట్టనవ్రేలినోరు. పంబడినది; రీ. వంగినది, వంచెనదిి, నంపంబడి

నడి, “దోర్టీలాంచిక చంద్ర శేఖరధనుషమ్కు_ండు,

అంగూరు. బే, వి. చాకావికేషము. అ అంచిక సవ్యజానువు, ఆంచిళలాంగులము”"మొ.

అంమ్రే. సం.వి.ఇ. పుం. 1. పాదము, కాలు; 2. వేరు; శే. (పశువులకు నాలుగుపాదము. లుండునుగాన అంచియ. చే. వి.=అంచె. జూబులు మొదలగు వానిని శ rae

cs

అం మ్రిజుండు. సం, వి. అ. పుం. పొదజుండు, అంచె. బే. వి 1. అంచియ. “వ. అంచె లంచెలం బందతావతిళత చమర సమర కిరి వారిణ రురు

శూద్రుడు,

St wre వి

అం, ఘివద్యము, నం, ని, అం న. (పద్మమువంటి మహిష వృషదంశ గోధికా నేన్త పీళిత ఖండంబు పాదము.) అడుగు(దమి. తం చ స సు. అం ty పనస. స౦. పం చుం కుం. చవరువనస బీ. యు. స్వా, ర ఆం ౬0; 2 పరుగు.

“రీ, అనిలంబు లేడును నంచెలంచెలుగ టి యా కాళ వీథి నందంద నడవ.” కాశీ, ౧, ఆ ౧౨౨;

డు చె = ట్ర. నం వ ఈ స్రీ (అం మ్రశకర్ణం | sae eg pe రసన వేరుమొదలుకొనియు ఆకులు కలది.) వృశ్నివర్ణ్శి, yr? ౦చలు, ప స్వ ఆ, ౬౧.

అం లో సము. సం. వి. ఆ. పుం. (అంటి, ఘే,-[ప = 'జప్రత్రో జలముపీలర్చునది పాదసవ చె చెట్టు.

అం

కోలపొన్న శ. అంచే. వై. వి, 1. హంస; 2. చేరువ, సమావము. అం ఘ్రీవర్ణిక', నం. ని. ఆ. శ్రీ స్త్‌ అం ్రిపర్ట్మి ల, అంచేక కడి, ద్వ వి, హంనవావానుండు, బ్రవాః అం, మ్రీపాను(డు. సం. నిణ. (అ. ఆ. అ) కాలి అంచేన. చే. వి 1. ఫలవపరిమితినూహించుట; 2,

వ్రేలు కుడుచుకొనువాండు (= శిశువు) ఊవా, ఆలోచన “ఉం ఇంతక బెడంగులోకమున అంఘ్రీస్క-౦ధము. సం. వి. అ. పుం. (కాలికి _శెవ్వరి కున్నది యంబ తా నిజా, శ్యంతికనైపుణీ

మూ౭ప్రువంటిది చీలమండ. మహిమ మంచేన వ్రాసెనొ యేమొకాక యా,

_నిచల్‌ . నం. శ శృం. (అంచ్‌ +అఆలత్‌ 5 (దీనికి చింళతయుంగూడ దీతని సృృజించియెజోడుగలోరి "తెనుంగున సమాసపూర్వవదముగా'నే వయో సుమం” వభ ౧, ఆ. ౧౪౨.

గముం ఒవ్వుచున్నది. అంచేనకట్టు. శ అ. క్క = అంచించు.

అంచనము. సం. వి. అన 1. పూజు 2. ఒపవ్వుట. | అంచేనదారుండు. ద్వ. వి. ఫలవరిమితిని అంచన

ఆంచలము. నం, వి అఆ.ఫ బట్టకొంగు, మెల వేయువాండు. me గు; 2కొన ేళ 8, "మో దృగంచలము”మొ. అంచేనవేయు. చే. అ. డ్ర్‌ = అంచించే. అంచించు. చే. అ.క్రిక. ఆండి శక్తల్‌ ) ఫలసరిమితిని అంచేవదము, మి. వి. మే, హాంనయొక్ష్క.. అడుగు;

ఉజ్జాయింపుగా జెప్పు అంచేనవేయం, ఊహించు. 2.వ్రాళశయందు రవ్వగలచో నుంవెడు వూాంసపా “కం చంచత్కా-శీనగరీ, వంచస్రోకావనీ విభాగ, దాకారమైనగుజుకు. హంసపాదు అని వాడుక,

అవీ

అంచ 15

“క. 'వెలందికటిపేర నిల నొక్క పులినము దిగ బడియె సింధుపులినపుంబం క్రిక్‌, నలువ యది వడంగంగాబే, తెలియుట కం దంచవదము తిరము గనిలిపెక౯ ఎ” ఆము. ౫ ఆం ౨౯.

అంచేయాన. వై, వి 1. వాంసవంటి నడకగల ఆండుది; 2. ఆండుది. “మత్త. అంచయానవరిం చువేళ్ల.”” రుక్రాం. ర్క ఆ. ౧౪.

అంచేయేనుంగమావంతు. దష. వి. (హంసయను గజమును నెక్కు_వాండు బ్ర; బవా. (మన థుండు అని చేంకకోశాం, ధృ ముననున్నట్లు లక్ష్మీ పతీ కా ణీయము. ' అది ప్రామాదికము.)

అంచేరవుతు. వై. వి. వాంసవావాను(డు, ద్రహ్హ.

అంచేల. డే. ఏ. పక్కా పార్మ కము. “షి. జాళు వాగిండియంచల దాల్చి శుకుండు.”విష్లు. ఉం, ఆ. శ, ర.

ee "దే. ఏ. అచ్చలము, అగ్రహాము, వట్టు

“ద్విం వంచెం దా మెత్తుక వథషవ్వులు దిపక్కే

స... నే యందుండి వలిక” నళ, 3, భె, ౧౦౧౦.

అంచేలవిడిది. చే. వి. (వాంనలు నివసించుచోటు.) | ఆకాశగంగ, మి”న్నే ణు.

అంచే. యు దే.న. శ్రీ అరుగుథా చే ప్రే అరుగం జేయు, పుచ్చు, లీ (పెరుగు అనుదానికి 'పెంచురూవమువచ్చినట్టు అరుగు అనుదానికి అంచు రావచ్చును. పోవుధాతువు డ్రేరణరూవ మగు వంచు అనుదానిలో మొదటియతరము లోపింవంగా సీద్దించిన రూవమనవచ్చును. త అనువ్వు, ఆజ్ఞాపించు ఆనుకర్భ మాన శర కా రుండిచ్చిన యుదావారణమున అరుగంజేయు అనునర్భ మే పొౌనంను: “అనిచిపుచ్చు, అని చిపంపు” అనుచోట్ల కెండువదములును పుచ్చు అనునర మునే తెలుపును, లేదా అనుమతించి వంపు అని తాత్పర్యము వెచ్పవచ్చును, కాని యిట్లు రెండు వదములును గలసినచోట్లం దప్ప భిన్నముగా “అనుమతించ, ఆజ్లాపించు” అను నర్గ ములందు రం గానరావు. “అను _చు - - అన, అనుపు_-అన్ను_ అనురూవముల "థో నున్న పాఠములు 'లేఖనము ద్రణ భేదములను బట్టి వేణు వేజుగాం గలవు. కావున ఆయుదా

అంచు

పూరణము లన్నియు నిక్కడనే గృహింవంబడి నవి “చ ...నావలుకు న సమ్మతింజేయక త క్కె ేనినేం బనివెద వజృముక్‌ జేమునిపాలికి న న్నరగాభు వేగమే, యనుచుట కింతయొన్లిదమె యాతకనికిన్‌.* భారం అశ్వ. ౧, ఆ ౮౧. “ద ఆదియును చెల్లభంగి నెరవారసీచూచితి నొండులేదు బె, ట్టైదుండగువాండు గన్నమిడి డెప్పరమేమియు లేకయుండ నం,చెద ననివూనె చేని దగంచేకుజుం గోర్కి_తొడంగు దానికిన్‌, మదనునిచేత నమ్మగువమానము దూలకమున్న (గృక్కుూనన్‌ దశకు. ౬ ఈ ౧౩౨౧ “వ ఆల్లు ని యుల్లంబు వల్లవింసంజేసీ యవిపి యయ్యమా త్యవరుం డ తొ హీకంబున” జైరా ఆం౧౧. (అనిచిపుచ్చు--”“ఆ...విజయలవ్షీం జేకొని రమని, యధిపుండనిచిపుచ్చ నకండుపోయి.”” నిర్వ, ౯ ఆ.౧౦౧*““చ. అనవుడు నక్కి_రీటి దగ వ వంశవరేణ్యుతోడ నిట్లను నటులేనిం బోవల

హ _స్టిపురంబున క-కైఆంగుసి, ప్పీన నిను as నుండు పీతిగ నందుల కన్న్చిపుచ్చు.” భార అశ్వ 3, ఆ. ఈం “ఉ. నీవలనక్‌ మవోత్మ విను నిర్భరచిత్తుండనై తిం జూడంగాం బోవుతలంపు పుట్టెడు బ్ర భూకగుణుక బలబేవు వక్చలకొజే వకి నార్హ చిత్తు వనుబేవుని మద్దతరాగసాంద్రసు చద్భావుల సర్వయాదవులం బార ననుం దగ నన్పిపుచ్చ వే” భార.అశ్వ. ౧, ఆ. ౧౪౬. ఇటు శ. ర ఆజ్రాపించు అని అర మువ్రాసెనుం (అనిచి వంపు---“ లే, చామరచ్భక్రములు నిచ్చి సచివ తనయు?, డనిచి జంపిన నాచంద్ర, వోనుండరిగి” చ రా ఆ, ౧౦౮ అనుచు అనుదానికి ఆజ్ఞా పించు అనియు, వనుచు అనుదానికి పుచ్చు అనియు ళెవచారికముగా అర ములు చాడ బడుచున్నది. ఇది వరుగ నార ఎట అని శా ర విం విధము. “క. ఆంచే మరుత్తుని కథ విని, కించినమునితోడ జననభీరువులకు శ యంచున నిజావరములం స్కీదించు ననుచు నడుగ నయ్యుధిష్టి రుతోడన్‌-” జై. 3,ఆ.౨౬.-.._వై కే.

' అంచలము, బట్టకొంగు; 2. జీర; వ. తుద, చివర

కొన “ఈ యంచుముట్టని సీం గారము లేమి.” పాంఛా, ర్కో ఆ ఓ .భనూప్వున్న చూచుకము,

అంచు

“అంచులం వేళ నవ్చళించిల “క్షేత్రయ; ర్‌. బండి కంటియాకు. “వ పండె ౦డంచులు నాటు కములు మూండుతొలులుల గలిగి” భాగ. ౫ స్కృం, ౨ ఆ ౮౧; 6. సమావము, దగ్గ ఆః

అంమేలవాండు, దే. ఏ. 1. అంచులు అద్దు వాడు, బట్టలకు అంచులు వేయువాండు; 2. చి త్తరువు వ్రాయువాండు, చిత్ర కారుడు.

అంజన, నం. వి. ఆ. స్తీ, 1. వానుమంతునికల్ణ్లి ; 2. ఉత్తరపుదిక్కునందలి యాండేనుంగు..._ అ. న ము. 1. కాటుక; 2. రసాంజనము; శి.సౌపీ రము.----వుం, 1. పడమటిదిక్కు_నందలియేనుంగు; 2, బచ్చీ

అంజనకాండు, మి. వి (ఈ ఆంజనక్కారన్‌ఎ) అంజనము వేసీ పోయినవన్తువులను కనుగొను మాం త్రికండు, అంజెనము వేయువా(డు.

అంజనశేళి. నం, వి ఈం స్రీ = 1. (దీనియువయోగ మువలన కేశములు అంజినమువలె నల్లనగును) నీలి; 2. (శాటుకవలె నల్లగాన నూక్షమూ లములు గలది గువ్వగు త్తిగ డ్‌, కపోతాం, స్రీ, నలియను గ ౦ధ ద్రవ్యము

ఆంజన్మ క్రియా సం. వి అ స్రీ = అంజనము పెట్టుట.

అంజనశలాకం స౦ంవింఆం త్త కాటుక పెట్టుకొనుక డై

ఆంజనాచలము. సం. వి అం పుం. అంజనవర్వ తము, కాటుకకొండం

అంజనావతిం* సం ఏ. ఈ నందలి యాంజేనుంగి

అంజిని. సం.వి.ఈ స్తీ, 1.హనుమంతునికల్లి , అంజన; ద కటుక శ్లో; శీ. కాలాంజనము శ్లో,

అంజినిక. సం. వి ఆ. స్తీ + అంజలిక్క చిన్నచుంచు,

అంజలి, సం, వి, ఇ. పుం. 1. చేమోడుపు, చేతులు రండును కలివీవట్టుట్క నమస్కాారము* (చేవ ద్రావాణ గురువుల నమస్కరించునపుడును వినయ సూ-చనమునందును దీనికి వినియోగము, చేవ లకు నమస్క_రించునపుడు శిరనునందును, గురు వుల ముఖమునను, బ్రావాణులకు వకుఃస్థలము లను చేమోడ్పు కూర్చవలెను. ద్వి, త్రిశోబ్ద ములతో ద్విగుసమాసము చేసినపుడు అకా

రాంత మగుజా ఆధ్వ బ్రంజెలము, క ప్రంజెలము

స్రీ, ఈశాన్యపుదిక్కు

16

—O అంజు

మొఖ; 2, కుడపము, మానిక; ర. వంవం బడిన లండు చేరల చేరక, దోసిలి; శ దోనెండు వరిమాణము,

అంజలిక* సం. వి. ఆ. వీ అంజినిక, చిన్న చుంచు.

అఆఅంజిలికారిక. సం. వి, ఆ, స్స్‌ 1. అంజలిచేయుట, చేమోడ్పు; 2. మట్టి, సున్నము మొ. వానితో చేసిసయాండుబొమ్మ, "లేవ్యమయ స్రీ ; 3, లజ్జా లువ్కు అత్తవత్సి ల్లో,

ఆంజలిపుటము, సం. వి, అ. పుం. దొవ్చవళలెం బట్టిన చేతులు,

అంజి, జే, వి బాలికా, కీ డావిశేషము. “క, సంలేని యంజిసాగటా, లరుదగుజూదంబునెత్త మచ్చన గండ్హుక ,దిరమగు నోమనగుంటలు, నరసగత మెయి నాడుచున్న సతులం గనియెక.” భేంగాఆ, ౭౬.

అంబికా చే. వి. వెజిపు, భయము. “ది. అంజనే యుండ భితుకాక్ళతి నిటకు నంజిక మాచంద మరయవచ్చితిని.” రా. కిష్కం, ౨౦౦.

అంజిష్టుండు, సం, వి అ. పుం. (శనకిరణములబే (వృవంచమునంతయుపూయువాండుఎసూర్యుండు.

అంజీష్టువు. సం వి ఊ ఫుం, క అంజిస్టుండుం

అంబే. దే, వి 1. అడుగు, పాదము, “సీ, అటశం డుమూ.:డంజ లరుగునవ్వుడ కాళ్ళ ర్‌ బంకజా కీ కం దొట్రు పాటు గదికి” స్వా, 3, ఆ ౯౧; 2. సమావము, దగ్గణ; 3. భయము, జేంకు. “క కరకర మంజేలు దజకంగం బరువడి మృదుతర రతములం బరిణతులై యా, హారగిరిశనయలు నురతా తురులగుచుం గాయ్వ్యిమిగి బి తో జ్తోన మదిక” కు నం, గా ఆ ౧౪౮;

అంబే మెడపట్టు. బేంవి.(పాదము మెడమాంద పెట్టుట) మల్ల బం౦ధవి శేషము.

అంజేలిగుంజేలి. చే. విణ. గానీనొందినది. “దిషతోొం డంబువేపట్టి త్రో,చిరాందిగిచి, యంజలిగుంజలి యార్చిమైవెంచిి భజించుచును.” బన. ౪, ఆ. ౧౦౪-వు, (అంజలిగుంజలియార్చి =అంజలిగుంజ లిగా నాడిం చియనియర్థము.) భాగ ఈ, న్యం, శ, రం

అంజాయించే. చే. అ. (క్రి సంజేహించు.

ఆంమే, చే. అ. శ్‌ (తక. అంజు) భయవడుం “క, అంజెదవుగాక నను తె జీల?

అందో 17 అంటు

దజీంగిన మిరియా, లుం జొన్నలసరి ఫోవె.”” ఊం కొనంగూడని దగుట; 2&2 అంటళక్యముగాని వారి. ౧,ఆ. ౭౫ “రగడ. అంజేదిదియెలచేంటికన, _దగుట. నేమఆచె మజవెదమే మనంబున” పా. ళో | అంటరానిది. చే, విణ. Ll. ముట్టుకొనంగూడనిది; ఆ. ౧౬. 2. ముట్టుకొన శక్యముగానిది (అగ్నిఎ అంహోారు. దే, వి ఆ త్తి, ఊదుంబరము క్లో, అంటరానివాండు. డే. వి ౨. (స్పశించుటకు అంట. చే. వి. 1 అనుట. “క, ఏంటే మృత్యువు శక్యముకానివాండు.) అగ్ని; 2, (తాకయాడని మాటలు, గంటే నామాందం దవ్వు గలిగించెదవి, | వాండుఎచండాలుండు.-విణ, 1. ఆంటంగూడని ట్లంటంగట్టం దగున్తే యంటకు నగి బోయ వాండు; 2. అంటుటకు శక్యముగానివాండు. యిట్టులనియె నరేంద్రా” భార ఆను, ౧, ఆ అంటరాని వేల్పు. దే. వి. (తాంక శక్యములాని ౨౮ “సీ. బువా మానందరూవం బంట తభగంబు జేవక్ర అగ్ని చేవుండు. నానాత్త్మ వరికల్చ్పనంబు మిథ్య.” కాశీ, ఇ, ఆ. ౮౩; 2. (అంటుకొనిపోవునది.) అడ. “సీ, కల యంగ నంటలుగట్టి మూఃపునవ్రే లం నిడుదపెన్నె అతులు కెంజడలుగాగంల అచ్చ. సుం, ౨౮; 3. (అంటించికుట్టినది) కుట్టుడాకు, విస్తరి; క. (గుడ్డలు అంటవేసి పట్టినది) బొంత; ర్‌.---బం (కలిసీయుండునది గుంపు. “ఉం అంటలుగట్టి చె ల్క-లకు నాండ్రును బిడ్డలు కూరగోయంబోంగం టకముల్‌ పదాస్టములం గాడ నొదర్చిన నొప్పీ. హాయిడల్‌, గంటి! నిద్రగాన వొదులంబడి | అంటాకు. జే. ఏ. 1. (ఆంటి +ఆక అరంటియాకు, వేఢౌడ మిందు నొక్క_మా, కంటయకాదు నీవు కదళీవృత్ర ము; రం (అంటు*-ఆకు) అంటయిన పడునట్టి యవన వచింప శక్యమే, 5 ఆము, ,ఆ యాకు; లె. తినివిడిచినయాకు ఎంగి లియాకుం 3 3.---అవ్య-ప వ్ర శంసను తెలుపును, “లే, చాతక | అంటి. చే.వి. అరటి, కదళి శ్లో, “సీ, ఆలరులు ఫణి వంట నీవు మేము సంఛాతలమంట, గారవపుం బెం వీచు లభ్రంబు నుడి రావియాకు నైకళ మంటు డ్రికూంతురు గారియంట్క శంభుండంట పెండి లకనుదొనలం” రుక్తాం. ౧, ౪. ౬. కొడుకు సంవ దాయ, మభినుతింవయC దగం అంటించే. జే. స. క్ర (అంటు, పే 1. అంటు బర్వ కాగృగణ్య.” వార, ౪, ఆ ౬౫ నట్టు చేయు, అంటంబేయు. “పు స్తకమునకు కాకి ఆంటగు. జే. అ. శ్రీ 1. అపవిత్ర మగు మైలయ కములు అంటించినా(డు; తలుపునకు బొమ్మలు గు, అశుచియగు. “ఇల్లు అంతయు అంటయి| అంటించినాండు; వాండు భార్యకు రోగములు నది.” ““ఆగన్నె అంటయినది;” జ, బహిస్ట్రయగు, అంటించినాండు; వాండు కొంద యంటించి * బుతుముతియగు. నాడు (తగులంబెట్టినాండు; ప్రాాయిలో నివ్వు ఆంటలటున చేప క్ర ఓ అంటునట్టు కట్టు) 'ఆంటెంచినది; .. ఉన్న నాలుయగు.. దినములలోను 2. అరోపించు, స Ma A క్‌ అ, ci వర అంటించినాండుల మొ;

అంటసీలు* దే. అ. శ్రీ కొకు, తగులు. “క నేల కునల్లెడు పొడవునం, గ్రాలుచు మును మెజణయు గురుని రథచక్ర కము ల, క్మా_లంబున సమరజయ, శ్రీలోవము వో నంటసీలం బడియె నృపా.” హోర దో," ౫ ఆం 3౧౭. “వ. అరదంబు లర దంబులతో నంటనీల నడుచుచ.” ఊ. హూ, 6, ఆ. ౨౬౧.

అంటసిల్లు = అంటనీలు,

1. అరము; త. బలవంకమునయగాని మోన కొట్టు, “వానిని నూలు అంటించెను;”

మునంగాని చేర్చు. “నలుగురు అపిల్లను. వాని 3. (కేలు, చీమ) కట్టు.

కంటంగట్షిరి* “ఆఖరు అంతయు వాని కంటం | అంటిసం దే. వి. 1. కృణపికేనము; 2. సంబంధము,

నటం శగులము. “దానికి వానికి అంటిన అయినది.” (=)

అంటంబట్టు. చే. స. క్రి కలియంబట్టు, నొక్కి-వట్టు. | అంటు, జే న. క్రి 1. కాయకు, స్ప ఫోంచు, ముద్దు ఆంటరానికనము. చే. పి 1. అన్న తః ముట్టు, కొను; 2, రతియందుంగలయు, తగు లుకొను, జ, 2

అంటు

అంటకుమో లతాంగి నను నంటిననేమి మనోవా రాంగ నే నంటువడంగలేదనుచు నంబెదలాని యటంటగాదు న్క న్నంటంగం జెల్లునే జనకు నం టినపీమ్మట నంటివైన సీ, యంటున నంటుగామి చె టులంటును గంటక మేన ద్రౌణముల్‌. =” సారం. ౨, ఆ ౯రిం (పె శెండర్భ ములకు నిజే యుదాహ రణము);8, (నూనె రాచు. “క. సంపెంగనూనె యంటిరి.” కళా.౭,ఆ.౬3..---అం (క్కి 1. సక్త వుగ్కులగ్న మగు, ఆంటుకొను. “ముఖమున బొట్టు అంటలేదు.” “ఆకరనులు బాగుగ అంటలేదు.” “కన్నులకు కాటుక అంటలేదు.” “చానికి రోగ ములు అంటినవి.” “గోడకు వెల్ల బాగుగ అంటి నది? “బట్టకు రంగు అంటినదిల 2. అలవడు, అబ్బు. “వానికి విద్య అంటలేదు.” “ఎంకదిెర్థినను ఐశ్వర్యమంటదు జర |, స్పర్శము, తాకుట, “ద్వి, ఈనీచమతి నన్ను నిటండాచ్చుచోట, వీనియంటున శేను చేంగు చుండుదును.” రా, నుం ౨౫౮; 2. అం టరానివస్తువుయొక్క_. స్పర్శము, అంటరాని వస్తువును తాంకుటవలనం గలిగినదోవషముు అవవి ఈక, అవరిళుది; లి. కూడిక, క సో . శిలతోడ టు వాని వాయంబు.” "ఖై ర్క ఆ. ౧౦౩౨; ఓ. స్నేవాము, అనుబంధము, “ను. "a . అయ్యేటిళో, భనముక్తావళులన్న నన్నదినవా బ్ఞంబన్న్న గోరంకయం, టును నొక్కి_౦క ముఖాను అమన బూనుక.” వను 3, ఆ ౯౫; ర్‌ం ముట్టు; 6. స్నేహితుడు; 7. వేరువట్టుట కయి మట్టిలో పాంతిన శెట్టుకొమ్మమామిడ మొద లగు వానికొమ్మలను కెండిటినంటలట్టి తయారు "వేసిన "మొక్కా. “పలాబి యంటుంగట్రిరి “మామిడి యంటుంగట్రిరి;” 6. అంటు ట్రంగా 'వేళ్చుపాజి అయినశౌట్టు. “క్స్‌ నవకల్పలతికలీన గముపెక్‌ దీంగల యం ట్లొత్తి పౌటిన యంటు లొక్కొా-ల' మార్కం, ౧, ఆ ౯౭. “నాలు మామిడి అంట్లు కొని తీసికొనిరా” (ఈతుది శండర్గ ములయంబు బహువచన మేయని శర; 9. వండినకరాష్టత క డుగనిపాత్ర, అంటుకుండ, చూ. అంట్లు; 10. ఒకరకమయిన పోలు, వైనినగం

18

అంటు

అంటుకట్ట,. దే. వి. ముట్టుకట్ట, ముట్టు దానిగుడ్డలకట్ట-

అంటుక్లియ. ద్వ. ని. (వ్రీయురాలు.

అంటుకత్తెజఅంటుక తియ,

అంటుకాండు. చే. ఏ. ,పఏీయుండు. “చ. అటువలె నంటుకాండు చనినంత.”” శళాం. ర, ఆ. ౨౮

అంటుకుండ. జే. ఏ. 1. వండినకుండ; 2 అంటు వడినకుండ (అంట (ట్ల్రకుండ అని వాడుక

అంటుకొనిపోవు. చే. అ. | క్రి. మిక్కిలి అంటుకొనా, “చే సెట్ల విడకుండయంగనె “ముకదానికొకటి అంటు ఫా కనన హా... డీ ఎక. అవవారించికొను; ద, తగులుకొనుం పడ. దానిని అంటుకొని పోయినాడు.”

మొ: | అంటుకొను.చే. అ. క్రి- 1. నిప్వు దరికొను, మండు,

“కాంపలంటుకోొన్న వి; 2. లోవలికి అణంగిపోవు. “జాశ్రలు అంటుకొన్నవి;” 3. లగ్న మగు, “బట్ట కొంగు ముళ్లకు అంటుకొన్నడి.” “కాలికి బురద అంటుకొన్న ది.” “అెప్పలు అంటుకొన్న వి.” “వానికి రోగములు అంటుకొన్నవి” “గోడకు వెల ఆంటుకొన్న ది.” * బజటకు రంగు అంటుకో

య లు లేదు. స. క్రి తగులుకొను కామించు, “వాడు దానిని ఆంటుకొన్నా (డు.

అంటుగి న్నెః జివి l. వండినగిన్నె, మసి నగి న్న; ర్త అంటువడ్లగ న్ని. డు ఆంటుజోడు. చే. ఏ. అఆంటుపోంగులజత, ఆంటునూనియ. డర. వి. తలంటుకొను చమురు.

'సీఆపాదమ స్తంబు నంటునూనియంగాంచి నయా - ముగా నుద్వ ర్హ్షనం బొనర్చు.” పాండు.౨,ఆ. ౧౯.

అంటునూ నెజఅంటునూనియ.,

కం

Us 1. అశుచియగు; 2.

అఆఅంటువడు. ద్వ, అం బుతుమలియగు.

అంటువూస. చే. వి.ము తెపుంజివృయందంటి యుండు ము_త్తెము.

ఆంటుెపీను. డే. ఏ. ఒకరకము “పేను,

ఆంటుపోగులు. చే. వి. బ. వెవినంటియుండునట్లు పురుములు ధరించు చెవినగ.

అంటుప్పూ, చే. వి. బిడలవణము, ఒకవిధమగు ఉప్పు.

రసా! చే. వి పెకి "లేవక శ్రీందికి అంటు కొనిపోయిన 'మెడ.

అంటు అంటుజాయి. చే. ఏ. సూదంటుజాయి, స్కా_ంఠము. భంగి, ననయంబు నామది హూరింగూర్చి కదలు.” భాగ ౭, స్కం. అంటువడు = అంటువడు, “క, అంటువడి చెప్ప కారక, యింటం దిరుగాడు వెలది” సానం: గ ఆ ౨౦౬ 'ఆఅంటుళ్ల. చే. వి సంబంధము, తేగులము. “వానికి దానికి అంటుళ్ల అయినది.” అని కొన్నిచోట్ల వాడుక. అంట్రింక. చే. వి. తృణవిశేషము, అంటిన ల అర దే. వి బం 1. వండి కడుగని పాఠ్రములు; ద అంటు య. ఏ. తరు సెల. “తే ఎలయు సీ శారములతోడ నీళు ను స్ఫుక్కి యంట్లునంట్లును పరికించి యంట్లంభొడిచిోపాం డు, ౨,ఆ, ౨౦. అండం చే. వి, (శ. అండై.ఎ 1. సమావము, “మత్త, --చండర్కుజ్య డటం గనుంగొంచు మానెను మా లకాకుల a ,యన్టండ నిల్చి యదళల్సె నస్రు శివాళి యూళల.” స్వా ర్క, ఆ. ౬౧; ర్త ఆశ్రయము. “క, గుండియజల్బన మదిలో, నిండుకొనిన భీతి నావినిర్మ లచిత్తుం డుండక నలు గడలకు న, య్యండ విడిచి పజవందలఈ. చునా సమయమునక్‌ా” శేష. ౨ ఆ ;8. "వెనుక, “సీ. దురమొనర్చు, చుండుము మేము సీయండన వజతెంచి యక్కూ_ళం బోనీక యుక్క-డంచి.”” అచ్చ. కిష్కం. కాం 3౯; - కీ గోడకవేయు మంటి ముద్ద, గోడ కొంత భాగము పడిపోయినప్పుడు దాని గట్టిన వేయు మంటి ముద్ద. “ఆగోడకు అండవేసిరి”” (అండ (బ్రతుకు ముండ బ్కతుకు ఒకటి అని సామెక. అండ బ్రతుకు ముండ బ్రతుకు విరముకానివి అని భావము. ఈయర్గమున అండు అని కొందణ్బు; ర్‌, పక్షము. వారిద్దణు నొకయండ కాచినారు.””

ఆండకటావాము. సం, వి. అ. పుం. న. బ్రహాండము. అండకము, నం, వి, అ, పుం 1. చిన్నయండము;

2, అండవృద్ధిరోగము. అండకోశము. wa స్కి ఈ పుం. 1, వృషణము; 2 అండవృద్ధిరోగము.

19

అయ | అండగొట్టు. దే. అ, “ద్వి ఇను మంటుజాతికి చెగసిన

అండి

కి. (ఆండశకొటుఎ) వెను

Ws లు దీయు, వెనుకాడు. “వ, అమ్మవాళ్ళు మాంది చా యం జనవెజచి యండగొట్టుచు నిలుచుటయు.”” వర. ౧, ఆ. ౧౭౫ ఆలస్యముచేయు, అని, శ, ర

అండగొను. డే. అ. శ (అండ+-కొను; త. ఆండై కోల్‌ 'వెనుంబడు, వెనుదీయు. “లే. ఇస్ఫీరో దురాచారుని హీనసక్య్ట,వచను ని స్నేమిచెప్ప నా కుచితవృ శ్రి, నిచ్చి రాజ్యము (కచుజంబుచ్చు కొన దలంచి నీ వండగొనియెదు నిలిచి యిచ టు మార్క_౦. ౧,౫. Sess డ్డి న! అశ, యముగాంగొను, ఆశ్రయించు. “చ... ఈతని నొకభంగి నండగోని తవ్వుదుం జావునకు.”” భార. ఉద్యో. రో; ఆ. ౨౦౮

అఆఅండజ. సం. ఏ. అ, వ (అండమునయిట్షినది.)

cs కు కస్తూరి. అ. పుం. ము, 1. వహీ? 2, పాము; 8, చేంచ; ఉ. తొండ; ర్‌. ఉడుదు; 6. బట్టి; జార్జి 7. కోడివిణ. (అ. ఆ. అం) _గుడ్డువలనం బుట్షినది, అలు

అండనము. సం.వి.అ. న, అడ్డనము, శేజెమ్యుడాలు.

అండము. సం.వి. అ. న 1. గుడ్డు; 2. వృషణము.

అండవాయువు. సం. వి. ఉా పుం. వృషణముల వాంపురోగముః

అండవృద్ధి. సం మి ఇం స్రీ 1. అండములు పెద్ద త 2, అండములం పెద్దవగు జబ్బు+

అండా. దే. వీ లోవాకటాపాము, కొ ప్పెర,

అండాకర ణము, సం. వి, అ. నా 1. అండములు తీసివేయుట; 2. పశువులకు బుడ్డకొట్టుట,

అండాలువు. సం. వి, ఊం పుం (అండమూగలది. చేహ

అండి. బే. ఏ. నీరు కాంచుట కువయాగించు లోవా పాల్సమను.--- వై. అవ్య. చేశ్యమనియు అన వచ్చు. 1. మధ్యమఫపురుష బహువచనము నందు రాద మున బ్క ఈ అయ్య మొద లగువానివలె క్రియల కన్నువ్రయుుక్షము. ఇది యను ప్రయుక్తమెనపుడు ఎదోదు లనువ వ్రయ్యుక్త , మెనపుడువలె వ్యతిశేకరూపమువచ్చును. ! ఒక్కొ కవ్వుడు వ్యతిశేకరూవమందలి “అరి లోపిం చుటయుం గలదు. వ్యక్కియ:ః చేయుడు అను

అండి 20

దానికి చేయరయ్య అనురూవమగును. ఆట్టే చేయుడు? ఆండి = చేయరండి ఆని యగును. అందు “అరు లోపింవంగా చేయండి ఆనురూచము సీదించును. దానిశైని అయ్య, అమ్మ ఓయి అనుప్రయుకక్త మగుటయు6 గలదు. వేయరండయ్య, చేయం డయ్య, 'చేయరండము, చేయండము, చేయరం డోయి వేయండోయి మొ. చేయరండి అనంగా చసెదరా! చేయరా! అను నర్హమును గలదు, ఇట్లే స్రైర్ధనాద్యర్థమున వీకవచనము' రావచ్చును. “రా” వచ్చినప్పుడు వ్యతిలేకరూపము వచ్చును, వినవురా అనియు 'వీి లోపించినచో వినరా అనియు నగును. చేయుడి, చేయుండి అనువానీ (ృప్రరూపమనియు: జెప్వుకొొనవచ్చును. కొన్ని చోట్ల మేటికిని వాదుకలోంగూడ చేయుండి, చూడుండి అనురూవములు గలవు; 2. వాక్య మధ్యమునంగాని వాక్యాంతమునంగాని మధ్యమ పురుష బహువచనమున' ఎదుటివారి గారవమును సూచించుటకు ఊంఠపదముగ నన్న్మప్రయు కము వకవచనమున “రా యును బహువచనమున “అండి ఆనునదియు ఉఊపయు_క్తములు “నీమి రా, వీమండ్కి వమండోయి, ఏమండమా, ఈ సంగతి విన్నారండి, ఇది న్యాయమాఅండి; నిన్న నుఠా అది జరిగినది; నిన్ననండి అది జరిగినది.” వీకవచనవుయిన “రా” వలెనే బహువచనమయిన “రండి అయినది యనుప్రయుక్తము కాంగా ఉచ్చారణయందు నేఫము లోపించుటచే “అండి” యను రూవము ఏర్పడియుండుననియు అనవ చచ్చును,

ఆండియ. బే. ఏ. అండె.

ఆండియము. దే, వి. ఎద్దు మొదలగువాని మాందవే సెడి లే. బరువ్రు అం కెము,

అండి. చే. వి. లోవా స్మా క్ర విశేషము, “అండి. “గాండిప్రాయ్యిమాంద అండీ యెక్కి_౦చినారు.” J ఆఅండీరుండు, సం. వి, అం పుం. (బలమైన యండ ములుగలవాండు. 1. బలవంతుడు; 2. నమ కండు.

ఆండుకము. నం, ని* ఆ పుం, లకుముకిపిట్ట, టిటి ఛముం

అంత

అయ్య అన్న్ముప్రయుక్ష మగునపుడు | అండె, డే, ని, వసంకములాడు క్రోవి శృంగము,

“గ, కువలయంబున బుట్ణటకొమ్మ నాగ, నండె యనయలగ వసంకంబు లాడునట్టి, కొమునకుం "బే ళు 'దేశ్యనామార్థ కోశము. శ, ర

(న థి

అండెము. దే. వి, = అండియము,

అంక. డే. న. (క. అనితు, అనిక్తు త. అనైత్తు)

1. ఆపరిమాణముగలది, ఆ కొలందిగలది. (్ఞెవ, అనౌక, అంళక్‌ , అంశటకొ; అంత, అంతట మొదలగురూవము లండును “క సీవెయిం గకుండ గర్వముతో విజయుం డాసుభద్రం దోడొ-సిబలిమిం, బోవంగ నంత సమర్ల్గుండె” భార. ఆది. ర ఆ. ౨౦౭. “లే. అట్టివారిని నాళములంకవారిం గాలం బాటింతు నెంత యు గౌరవమును” భార, ఖీ ౧, ఆ. ౧౬౭ “తే...మిగల సీయోగదిభవ, మింకయంకని పొగడ చేశాంకదాన.'” కళా. ౨, ఆఅ, ౧౭౮ “కాండంత్క, గోరంత” 2. ఎల్ల న్కు సర్వము, (ఈయర్భ మున కఅచు డక్‌ అను సముచ్చయా ర్లకముతోం గలసీయుండును.) “వ. అంతకుముం దజ భీమసేనుం డంకకూడును గుడిచి యనంత బలసమేతుండై .”” భార. ఆది. ౬, ఆ. ౨౭౬. “క, అంశవియచ్చరుండఖిముళ్కు మంతయు సమ కూరుటయును.” స్వా. 3, ఆ. ౧౨౪; ఈ వ్రథ మేతర విభక్తులు పరమగునపుడు ఆది అను నర్భ మును "తెలుపును. “క, ...మద్రై శుంగ ల్పు మంతతోడంకెగుం గురువలివని జయం బుగొనుము కడంకకా.”” భార శల్య, ౧, ఆ. ౭౪. (అంతతోడఇదానితో).“క, .. ,విపేకశూ న్యుల్కకడనుం డెడు నంశకంటెం గ ప్టము గల చేల” భా. అది. క, ఈ ౧౪౯. “ఆ జలము పృథివి కంటె జలముకంటెను చేజ, మంశకంటె చాయు వు” భా, శాం ర్కఆ. ౧౯౩. (అంశకం'టె= దానికంటె; &. ఆనమయము. (ఈయర్థ మున కొన్ని విభ_క్టి వృత్యయములతో 6 గలసీయే యుం . డును. కొన్నిచోట్ల కేవలము సమయము అను

నర్భముచే తెలుపును) “లే. కార్యమగుటయు నరిగెడుంగాక పీదప్క నిలషమంకకు ననుటయు,”

అంతం

భార ఆను, ౨ ఆ. ళం. “క. కనకిమ్మ గునం తకు ద్వుర్ణనుం డిష్టుండపో లెనుండి సర్పముపోలెం, దనకిమృగుడును గఅచును.” భారం, ఆది. ౬, ఆ. ౧౧౨. (ఇట సమయమువజకు అని యర్గము “రీ సీవ్ర యోగ్యుండవు సీకిత్తు నావు త్రి,నంశకు న్నుత్తర మరిగిరమ్ల్హ భార, ఆను. ౨, ఆ, 3. “శే. దవుల జిల్లనిదూజు నంకకుమునువటి జల్లుసీరాని వచ్చు.” ఆము.ర,ఆ.౧ 3౦. (అంకకు=అప్పటికి, ఆసమయమునకు. “మ. ... అంకలో నతండుం దోచిన” ఆము, ఆ, ౧౨౮. (అంశలో=అస మయములో. “వ... ప్రమదవనంబున నుండు నంత నంకరిక్ష కాంతాహారొవళియుం బోలె హంసావళి యవ నీకలంబున కవశరించిన. భార. అర, ౨ఆ.౧౧. (అంతక = ఆసమయమున. “ఊఉ, అప్పలుకుల్‌ _వినంబడినయంతన దిగ్గున లేచి” కళా. ౨, ఆ. ౧౬ “క...సుఖమున్నం తక,” భార, ఆది, రా ఆ. ౨౨౯. (ఇట అం తకొ=నముయమున అనియే యర్గము; నుఖమున నుండంగా అని తాళ్చ్సర్భము.-_అమవ్య. దు 1, అనంకరము, “లే, వానిసై దితినుతునకు వేడ్క పుట్టంగం "జెప్పి యవ్వీడు “వొరంగ ముదలగొను మాఠండ్రై వచ్చు మదనుండంకం” ప్రభా. ౨, ఆ. ౨౭; 8. అక్కడను, అచ్చటను. “క. నెజ సీ శమ మెల్లయెడం గకీరాలీసీన మఆీి'ాసీ నిలిచి రింతను నంళతక.” భార. విరా. 3, ఆ, ౧౭౬; 8. స్వయముగా, తమంకఠందాముగాల' లే, విగతశళ్ళంఖల లయ్యు నకాలని ద్ర, గనుంగవలం శాల దమయంతం గదలవయ్యె. . . శుండాలభుట లు.” పారి, ర, ఆ. ౬౭. “మోయంతట మోరే యానిర్బ్భంధము తెచ్చి "పెట్టుకొంటిరి;” 4. స్వే చను "తెలుపును. (దీనికి నంబంధించిన అంతలు, అంతంతలు, అంతంత, అంతవట్టు మొదలగుపద ములు సులభముగా (గృ పొంచుట్నకై (శ్ర ధానవద ములుగానే గ్రహింవంబడినవి.) ఆంకంశ. చే. అవ్య. ద్రు. (అంకశాఅంక) అక్క డక్క_డ, కొంతదూరమున. అని శ ఈ “చె చ్చెలిపిండునం తంతనిలువంబని చి.” “ర విలా;

౧, ఆ. ౨౪౬. "లే. ఒక్క పో, వుగట్టి, వేజయం

91

అంతః

తంతనుండిరి గారవమున.” భార. ఉద్యో, 3, ఆం 3౭౪; 2, కాలక్రమమున. “తే ఇంకయును నంత నంశంక నెదిగి పొదలు నిబ్బరపు గబ్బి గనబ్బలయుబ్బుకళనం”” వసు, ౨ ఆ. ౮౫

అంళకంకకు. చే, దు (అంకకుగాఅంకకుఎ క్రమ క్రమముగా. "ఆ, అడవిసొచ్చి యంకకంకకు నవులకు, నతి కతూహలమున నరిగి యరిగి.” భార కాం, రి ఆ. ౨౮౫.

అంతకంతకు. దే. ,దు, అంకకంకక్కు కృమ్మకృమ ముగా. “తే. అలుక యంకంళ కెక్కు_ంగ వాల ధరుండు వఏమతు( బొరిగొందు నిలకొక్క- వ్రేటు చేసీ యని తలంచుచు వారి. డం ౨ అంజి

అంకకకరణము, నం. వి, అ. న. లోవలి యిర్మద్రియ ము. (అంకఃకరణచతుషస్టయము---మనస్ఫు, బుద్ధి చిత్తము అహాంకారముఎ)

అంళుకలపహాము. నం. వి అ. పుం. కే. మనస్సుల లోని కలహము; 2. తనవతమువారిలో కల వాము.

అంశ$ఃకుటిలము. సం. విణ. (అ.అ.అఎ) 1, లోవల వలపుగలది; 2. వక్రమైన అంతక8క రణముక లది, = వి అ. పుం. శంఖము.

అంత$క్ళమి. సం. విణ. ఇ. లోవలపురుగులుకలది (ఫలాది,---వి. ఇ. పుం. మేడివండు.

అంతంవళువు, సం, వి ఊం పుం. (పశువులు గ్రాను మధ్యమున నుండుకాలము 1, ప్రాతఃకాలము; 2. సాయంకాలము.

అంతఃపాతి, సం. విణ. (న్‌,ఈ-నీంన్‌) 1. నడుమూ బడునది; 2. లోపల బ్ర వేళించునది.

అంతుపురము. సం. వి అన 1. రాణివానపు స్రీ లుం జెడుచోటు, అంతిపురము; 2 జనానా, రాజభార్య. (ఇట లతణఎ

అంతఃపురనహాయు(డు. నం. వి, అ. పుం. అంతః పురమున సహాయముగా నుండువాడు విదూష కుడు విజ, (అ. ఆ. అ అంత్యపురమున సహాయము చేయువా(డు.

అఆంకకపురి. సం, ని, ఈ పురి.

ద్ర ॥ పః అంత౭పురము, ఆఅంతి

అంత;

లై

అంతే

అంతఃపురికుండు. సం.విణ, (అ.ఆ.అ.) అంకఃపురమున | అంకర్‌. సం. అవ్య. 1. లోపలివిభాగము; 2 మ

నియోగించంబడినవాండు. (కంచుకి.మొ. వారు

అంకకపువ్పము. నం. వి అ. న బాలికలకు వం డ్రౌండు సంవత్సరముల తరువాతంగూడం గనం బడకుండ లోపలనుండు రజస్సు.-విణ. (అ. ఆ. అ) లోపల పువ్పముకలది.

అంకేకి పృజ్ఞ్జుండు. సం. వి. (అఆఅం) ఆక విషయక జ్ఞానము కలవాడు.

అంతకప్రవావా. సం.వి. ఆ. స్త్రీ = (పెకి కనంబడకుండ లీనమైన ప్రవాహముగలదిఎ సరస్వతీనది.

ఆంశకము. వై. వి, అంతు, మొత్తము.

అంకకర ము. సం, వి అ, నో 1. నాశనము; 2, ఊూత్తర్మక్రియ) చచ్చినపిదప చేయుసంస్కా_రము.

అంశకశకారకు(డు. నం, విణ, (అం అ. ఆఅ నాశము చేయుచాండు.

ఆంకకాలము. సం. ఏ. ఆ పుం. 1. నాశకాలము; 2. మృత్యుకాలము; 8. తుదికాలము.

అంశళకుండు, సం. వి ఈ పుం (నళింవంచేయు వాడు.) 1. యముడు జముండు; 2. వరమేశ్వ రుడు, ళివుండు.---విణ, (అ. అ. అ నాశము చేయువాడు. రాశసాంతకుండు.””

అంకక్ళత్తు. నం. విణ. త్‌. అంకతముచేయువాండు,

అంతగుండు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ.) ఆంకమును పొం దినవాండు;, తుదముట్రినవాండు. “వేదశాఖాం తగుండు.””

అంకచరము. సం. విణ, (అ. ఈ.రీ.అ,) 1. కార్యాం శమును ఫొందునది; 0. చివరసంచరించునది; 3. సమోవమున నంచరించునది.

అంతట. చే. దు? 1. అంక్క ఆనంశరము; ర్ల. దానితో; 38. సర్వత, బెల్ల చోట్ల.

అంకపాలుండు. సం. విణ, (అ.ఆఅఎ) ద్వారపాల నుండుం

అంకము. నం. ఏం అ. న స్వభౌావము.--ఫుం. నం 1. మధ్యభాగము, తుద, చివర; 2. నిశ్చయము; శ. సమివప్ర, దేశము. పుం. 1. చావు; 2 నాశము.=విణ. (అ ఆ. అ) 11+, రమ్యము, అందమైనది; 2, దగ్గఆనున్నది.

ధ్యభాగము. ఇది తెనుంగున వ్య_స్తముగా నుండ దు. ““అంతంక్రరణము, అంత ర్భాగము, అంకతర్ణా తీయము, జలాంకర్ణామి. ఇత్యాదులు.”

అంతరంగము. సం. వి, అ. న, 1. వాదయము; 2, (వ్యాక బ హిరంగమునకు చాధకమగునది.* అంత రంగపరిభాష్క అంతరంగశా స్త్రము.”

ఆంకరంగుండు. వి అ. పుం. (నమాన్నమెన భావము గలవాడు అశ్యంశ, ప్రియుడు, ఆహండు.

అంతరగ్ని, సం. వి ఇ. పుం. 'దేహములోవలనున్న అగ్ని, జఠరాగ్ని.

నం,

అంతరజ్జుండు, సం, విణ, (అ. ఆ. అఎ 1. వద యము ఎఆింగినవాండు; 2. తారకమ్య ము ఎఆీగినవాండు; 3.లోవలిగుట్టు ఎఆీీయినవాండుం

అంకరచక్రము. సం. వి, అ, న 1. చేపహామందు న్నమూలాథారము మొదలగు చక్రము; 2. ల వలనుండు చశ్ర్ర్యము; 3 మధ్యనుండు చృకృము; శ. అప్పలయొక్క సమూహము.

అంతరకమము. సం. విణ. (అ,ఆ.అఎ) 1. మిక్కిలి సామ్యమెైనది; 2. మిక్కిలి ఆప్హమెనది.

అంకరదామర. మి. చా నాచు, జలవల్లి ॥

అంకరవల్ల టీ. మి. గ్రా, వి. (అంకరముళవల్ల టీ) 1.ఒకదినుసు పావురాయి; 2,మల్ల బంధవిశేషము.

అంతరఫపూజ. నం, వి ఈ స్రీ మాన నిక ఫూ, భ్య్యానము.

అంతర ప్ర భవుడు, సం. విణ, (అ.అ.అఛ భిన్న వర్ద లగు తలిదం డ్రులకుం బుట్టినవాండు, సంక రుండుం

వి. (అంకరము+ తామర)

అంతరము. నం.వి.అ.న, 1. అవకాశము. “మృణాల నూత్రాంతరము,”” “లభాంతరుండు”” (=సొందం బడిన అవకాశముగలవాండు); 2. అవధి; 8. వ్యవధానము; డీ. అంతర్తానము, కనంబడకపో వుట; ల్‌. భేదము తారతమ్యము. “వహ_స్టినుళ కాంతరము; 6, రంధ్రము, ఛిద్రము, లోవము, దుర్చలస్టితి.'' వామి 'దాహభయంబున మనమొం డుకడకుంబోయిన నెలింగి నునయంతరంబ రో యుచు నద్దురాత్తుండు దురో్యోధనుండు వున

అంత

కపాయంబు సేయు శెట్టనిన.”భార. ఆది. ఇ, ఆ ౧౫౬; 7. మధ్యము, నడిమి చోటు. “భుజాంత రము;”” రీ కట్టుబట్ట, అంకరీయము.----విణ. 1. ఇతరము, జపాలు, అన్యము* ఈయర్ల మున సమాసో త్తరవదముగానే యుండును; ట్రే సమ_స్తవదము నిత్య్వనపుంసక ము. స ఎహాంక రము = అన్యగృ్పపహము” ““గ్రామాంతరము = = అన్యా Mss వ అవస్థాంతరము = మ౭కియొక అవస్త.” WE అన్ఫరాజు, 39 66 జ్ఞ

న్యాంతరము = అన్ఫకన్యం” “జనాంకరము = అన్యజన ము.” ఆదవశాంతరము = ములియొక అవస ఎ “యుగాంతరము=అన్యయుగము;” లేశ. సమానము (అంకరతమము = మిక్కిలి సమాన

మైనది; లి. లోవలనున్నది. (వ్యతిరేకము: బావ్యాముు; క. ఆత్మీయము, అఆివ్తము, తనది.

అంకరశాయి. సం. విణ. (న్‌. ఈనీ, న్‌) లోవల పరుండువాండు.---వి, న్‌. సుం. (మనస్సునందు వరుండువాండు జీవుడు.

అంతరన్థుండు. సం, విణ, (అ. ఆ. అఎ మధ్యమున నుండువాండు, మధ్యవల్షి.---వి.న్‌,పుం (చేవా మధ్యమందుండువా(డు జీవుడు,

అంతరాత్మ, సం. వి. న్‌. పుం. జీవాత్మ, జీవుడు.

అంశరావశ్య. సం, వి. ఆ స్త్రీ. (గర్భమున శిశువు గలది, గర్భిణి,

ఆంకరాయము. సం. వి, అ. పుం. విఘ్నము, వని చెటుపు.

ఆంకరారాము(డు. సం. విణ, (అ.ఆఈఅం వదమా త యందు ఆనందించుబా(డు.

Ge Set సం, వి శ్‌. నీ

ఆంకరాళము. నం. వి అ. న 1.,శడిమిభాగము, మధ్యము. “బిసాంతరాళముy దిగంతరాళము, భూనభోంతరాళము$” 2; 'ఎల్లదిక్కులకు నడిమి చోటు. f

ఆంశరించే. సం. ..ఈ కి 1. అదృశ్యమగు; ర్త కుగహించు చచ్చు. “గీ. స్నానమర్షన వేళల మేని చర్మ , మదరువాం డైదునెలలకు నంతరించు.”జై . ర్కాఆ.౬రా; 3. చెడు, నష్టమగు. “క్కు, కన్యకా వ్ర మంతరించిన "నెట్లు మజ్ఞనకునింటికిం బోవ

త్త . విదికు.., మూల,

28

ఆఅంతరీయము. సం. &,

అంత

చేర్తు..” భార, ఆది. 3,ఆ. కం.---న. క. In య

నడచు, అతి కృమించు. ఉం. బహాు బేశములంత

రించుచుక ౨” జై. ౫% అ ౧౦౫

థ్ఞ | అంతరింద్రియము, నం. మి ఈ న. తోవలియార ది, యము అంతంకరణము, (మనస్సు, బుద్ధిచ్చిత్త తము, ఆవాంకారము. )

అంకరిక్‌చరము. సం. ఏణ. (ఆ. ఈ-రీ. అ) అకాశ మున సంచరించునడి._ఏ. అ. పుం. 1. వకిః 2. విమానము.

అంకరికజలము. నం. విం వడినడిలము, వాననీరు.

అ. న. ఆకాశమునుండి

అంతరిక్షము. సం. వి. అ. న. ఆకాశము, మిన్ను. రూ. ఆంతరీక్షము.

అంతరిళము. సం. విణ. (అ. అ. అం) 1. లోవలను న్నది; 2.మధ్యభాగమును పొందినది; లె. వ్యవథా నముకలదిగా చేయంబడినది, దూరముగావేయం. బడినది; డీ. కచ్చంబడినది; ర్‌. మఠుగువడినది, కనంబడనిది. “ఊఉ. అంబురువోభండ స్తకిఖరాం తరితుండగుడుక నమ స్త్రజీవంబులు చెల్ల చో ని జనివానముం బొందునెడం దమిస్రపుం, జంబుల పోల వెల్వడియె.” భార. ఆది. ౬, ఆ. ౧౭౬

అంతరీవము. సం. వి. అ. న. నలు'వై పులను నీరుగల

దొబ్బ. (శెండువైపులను నీరుగలది డదీషీపము, నలు

చైపులను నీరుగలది అంకరీవము. ఇవి పర్యాయ

ములుగాం గూడ వాడంబడినవిఎ

అ. న పరిధానము, కట్టు బటు.

అంతరువు, వై. నాం ద ..పెద్దవీన్న యం, కరువు కెణింగి.”” విజి, ౧, త ంఅల౬; 22. మజుంగుచోటు, చాటు. “కఅరుగునక సంతి పురమున, నరవిరిపొన్నుబభయి నొజగి యాల ధరణీ, శ్వరుండును నీవల నొకయం, తరుజీనం జిత్రాంగి చెలులు దా నుండంగకా”ి వం క్క అ. రర. మేడయంకస్తు.

అంకర్హ డువు నం. ఏణ. ఊ (మెడమాందబయలు

చేజిన కంతివంటిది. ) నిర కము, ప్రయోజనము మాలినది

అంకతర్షతము, సం. నిణ. (అ. ఆ అ 1. ల లె |

పలికింభోయినది, లోేవలనున్నది; 2. మధ్యభాగ

అంత 25 అంత

నేటి యొల్లి టిలోనన్‌.” భారం విరా. ౫ ఆ.

అంశశయ్య. నం. వి ఆ 30౧; 2. దా౭యవంబడినది, గు_క్తము,

స్తీ + 1. మరణారము వరుండుట; 2. భూశయ్య; 3. శశానము; 4. మరణము, చావు, వము, సం వి, అ, నా 1. లోవలిలోవము; 2. స్వవతమందలిలోవము; లి. ఆంకఃకలవాము; ఉక. లోవలనుండు రం ధ్రము. అంశశ్ళరీరయు. నం. నూలదేవాము నకు లోపలనున్న శరీరము, సూక్ష్మ శరీరము. అంశశ్శ్ళల్యము. నం, వి ఆ న (మనస్సునకు శల్య మువంటిది దుఃఖ కారణము. అంక కీకము. సం. విణ, (అ. ఆ అ లోవల చల్ల గానుండునది.-విఅ.న. 1. లోవలనుండు(అం కర్లశమగు శై త్యముం “వీనికి జ్వరము చాలభాగ ము తగ్గి నది; కాని కొంచెము అంకశ్శీకముకలదు;” 2. మనన్సునందలి భేదము; 8. మిత్రవర్షమునం గలుగు భేదము. “వారివతీమున అంతళశ్శీశకములు బయలంచేజినవని వింటిమి;”” కీ. అంతఃకోవము మనస్సులోని వగ. “వానికిని ఏీనికిని కొంచెము అంశ శృీకములు కలవంటలో

అంకలపొంళలవాండు. ద్వ. వి. దూరబంధువు. ల్సి చనును బరంవరా సంబంధి యంకలపొంకలవాం డందిపాందినట్టి, వాం డనంగను.” ఆం. భా. ద్వి, మం

అంశలు. దే.న. (అంత4లుఎ) చూ. అంత. 1.ఆవరి మితికలవిి అంతకంత. “న్సీ.. ..విర రసభావ, మావ పీల్లి నం బు ట్రై నంతలు పనులు.” భారం ఆశ

సుల 2. అంతంతవారలు, తంకతవా..

“జా. ...ఆకనిం గావయూని యట్లంకలు రాజు లెల్ల సమయంగని,” భార, శల్య. ప 3౫౨. “గోరంతలు కొండంతలు చేసినాడు.”

ఆంశవట్టు. ద్వ. స. (అంక 4 వట్టు) 1. అవి మితి గలది; 2. అంకయు. “ఆ. పుట్టియం తవెన్న ప్రోవుగయ బెట్టితి, గడయగికడయగి యొ క్క గనవ చేర నంకవట్టు మ్రింగ” వారి. పూ. ౫ ఆ, ౨౨౯. “పుట్టయంత వెన్న ప్రోవు గంబేర్చితి, గడిగికడిగ యొక్క ల నం

ఏం. ఆఅ నం

తవట్టు మిం అని పాఠము కలదు. “నీ.

ధృళరాష్ట, పాండుభూవతులకుమారులు తమ ఆఅంతనసదుండు* సం. విణ, (ద్‌) సమిావముననుండు sy డు, దగ్గజం గూర్చ్పుండువాండు.---పి* ద్‌.

లోన. నీనున సమరమునకుం దొడంగిన నీవడ్డ వాండు, దగ్గణిం ఏ డు-ాపిం

వడవైతి తగం జాలుమానునుల్‌ గలిగియు మాన | ుం+ అం లేవాని, కము

నీయ, hs ర శక్యసమ స్తకార్యుం డన బేర్కొనియును నుపేక్ష,

అంకస్తాపము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) లోవలం చావము గలధి*---విం అ. పుం. 1. జేహమందలి తావము; 2. మనన్ఫ్సులోనికోవము.

సీకములను, ఆ. నామ మడంచి తెల్లభూములు.

39 ఆంతేస్తు. GE వి 1. మయింగుచోటు,; wa +29 sf జ mF 5 చాడయ్యె, నంశవట్టుఫలము ననుభవింపు. ఫెరా | ల్పుణగవలసినయంకస్తు లెల్లం జూచె. వ. ఇమ్విధం

వీ గ) = లం ౨౩ ౧A

బున నందుగొందు లొకొొ-_క్క- ఇాభంబునం ఆంశకవట్టువారు, దష. వి.బ. 1. అంకవరిమితిగలవాదు;

బరామర్శించిచూచుచు.”పర, గీఆ. శ ర ఇట

అంతవేల, నం, వి, ఆ

రై, అందలు. “సీ, గాం చేయకుం భజకర్ట్మ శల్యాదు లు నీకుంగాం బెనలి యనేకబంధు, మిత్రులం మడి నీరి 'ఛ్యాళ్స రీ వతులం దోడు తెచ్చితి వలువురం ఇచ్చి రంత వట్టువారునుదోడబుట్టువు లెల్లను గూలిరి,” భార శల్య. ౨, ఆ ౧౩౫.

అంతవాసీ. నం, = అంలేవాసి

స్రీ = కే. నాశనమయము; 2. చివరసమయము; రి. చివరయవధి చివర హాద్దు. :

4

సితె కురు రాజుం చెటువన లిరిగిలి నిఖలరాజాల

“ఆ... అతివిచిత శృ మైనచాతురికిని న తం బచెనరం౫గ, నెలలు వపేసిన త దిరిగిచూచు.” అని పాఠముకలదు. పర. ఆ. ౧౫; 2. తొట్టికట్టు. “ద్వి, అంతఃపురమువాసీ యల్లన నివలిి యంకేస్తు నకు వచ్చునంకటిలోన.” విష్ణుం ఉం ౪, ఆ; 3 నిలువు. “రండంకస్తలయిల్లు;” శ్వ మేడపై నుండు కవ్యు, అంశరువు. “అది మూడంకస్తుల మేడ;” ర్‌. మనస్సు. “శమ అంతస్తు మంచిది” అని వాడుక. అంతన్సు ఆని కొందణు,

అంత

మ, ఏ. రవాస్యముగా నిచ్చు లంచము. శ. ర. ఆంశస్థము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 11. నడువు నున్నది; 2. లోవలనున్నది.---ఏి. అ. పుం.య, _ర్కల్క వలలో నొకటి; (యరలవలు అుకళ్థవర్ణ

అంకస. థి

కస్సంజ్ఞై ము, సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ లా*వల: మ. గలది లోపల. బ్రాణములుగ లది. (వృత్‌ము మొ) అంతస్బత్వ. నం, వి ఆ గర్భిణి, చూలాలు, ఆంతస్స్ఫన్నిధి. సం, వి. ఇ. పుం. క. లోవలిసాన్ని ధ్యము; 2. మనస్సునందు కలిగించుకొను జేవ తా సాన్నిధ్యము. కక “వను విన్న వంబు నేయు తెజింగుగా నంకస్సన్నిధిం గలిగించుకొని యమ్తు హాకావ్యంబు నర్భ ౦బు సంగకంబు నేసెవ” భార. విరా. ౧, ఆఅ. ౨౨.

స్త్రీ, (లోపల ప్రాణిగలదిఎ

ఆంత స్టే పదము. సం. వి. ఆ. పుం, జలముగలది) మదపు బేను(గు.

అంతావశాయి. సం. ఏ. న్‌* పుం. (గ్రామాంతేమున నివసీంచువాడు చండాలుడు.

ఆంతావసాొయి. నం, వి, న్‌. పుం. 1. (నఖకేశాంక ములను ఛేదించువా(డు నాపితుండు, మంగలి; 2. (కన సంతోషమున్న్తై జంతువులను జంపు వాడు) చండాలుడు; 8. కసాయివాండు; ఓ, (వార్థ కమున తళ్వనిశ్చయము చేయువాడు ముని,

ఆంతిక. సం. వి. ఆ, కే. అత్తిక, నాట్య పరి భాషయందు అక్కు; 2,.ఇాతలమనెడియోషధి వ

3. పొయి

అంతెకతమము. సం, విణ. (అ. ఆ. ఆ అతిసమావ ము, మిక్కిలి దాపైనది.

(లోవలమద

§ీ

గి

అంతికమ్సు సం, విణ. (అ. ఆ. అ 1. సమావమున నున్నది; 2. (నమాసాంకమండే (వ్ర, పయు క్షము.- చివరవజకు వ్యాపించినది అంకెవేజజీ' = వ్యాపీం చినది, అంతవజకు చేరునది. లావ ణన నకు దండమ్ము శేశాంతికము; నాసాంలికము. వి. అ. ప్రుం. సమీపము. “కర్ణాంతికచరము, సింవోన నాంతికభరుండుం*

26

అంత్య

ఆంతికలు. చే. ఏవి, బ. 'చాయపవలె నల్లినతడికలం. అంతిపురము. వై, వి. రాణివాసము, ఆంశకఃప్రురము. = అఎతిప్రరము.

రొ 0.4

అంతిపు3ః EL

అంతిమము. సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. కడవటిది; 2. నమోపీంచినది.

అంతియ. దే. న. అంతే, అంకమ్మాత్ర మే, ఆకొలంది యే. “వ. వదునొకండువేల యోజనంబుల తన ర్పును నంతియ పా౭తునంగల మందరనగంబు.” భార. ఆది.౨,ఆ.౧౧. “సీ. పరమా స్త్రనిద్య నప్ప రశురాముం జెంతదక్షుం డంతియ కడుదషుండ య్య. భార. ఆవి. ర్కోఆ. ౧౬౯. “చ అనుపను దివ్యమూ_ర్డియను నంతియకాదు భవాస్ట్రమూర్తు లం. . . జిగజ్ఞనరాజికెల్లనిం, దనయము దానదృష్టీ యను నంతియకాదు త్రిలోచనాదిలోోచనమును దానయమైనరవి.”

అంతు. వై. వి, 1. అంకకము, మొత్తము, వెరస్సీ; 2. అంకము, చివర. “దానికి ఆది అంతు లేదు.”

అంతె. దే. స=అంలియ.

గ్రే సంం౧, ఆ కం

అంభబేవాసీ, సం. వి న్‌. పుం, 1. (నమిావమున నుండువాడు శిమ్యుండు; ర్తి (గ్రామాంశమున నుండువాండు. ప. 1.నమీిప ముననుండువాండు; నసీంచువాడు.

2D, గ్రామాంతమున నివ

అంత్యకర్మ ము, నం వి. న్‌.న.డ తర కి కయ, మరణ్లా

నంఠరముచేయు దవానాది సంసారము. (అం త్సకర, అనియే వాడుక క

లో నంత్యజాతివాండు.) ఉప 2. (చివర

జాతివాండు.) చం" డాలుండు----ఇ. స్త్రీ కడజాతి,

అంత్యజుండు. సం. వి, అ పుం 1. a లలోను చివరవర్శ మువాండు,) శరాదుండు" 2. రజకాది. (రజకండు, చర్మ కారుడు, నటుండు, వరుడుండు, కైనర్హుండు, షుదుండు, ఫిల్లుడు. ఈ వడుగురును అంత్యజులుఅని స సృతులు)---విణం (ఆ. అ. అఎ చివరవానికిం బుట్టినవాండు.

ఆంత్యభము. నం. వి, అ. న. 1. మానరాళి; 2. కే వలీనత త్రము.

అంత్య ఆఅ.న. 1. చివరా 2, శదమునకుం శేయు

అంత్యమండనము. నం, చేయు నలంకారము; నలం కారము,

an

అంత్యము. సం. వి, అ. న 1. (జ్యోతి ద్వాదశ స్థానము; 2. ఫాల్దునమాసము; లి. శేవతీ నక్ష త్రము; 4. ము స్త్ర తుంగ శీ విణ, (అ. ఆ, ఆ) 1. చివరది, కడపటిది; 2. దగ్గజినున్నది; 8. నీచము హీనము.

అం త్యావసాయి. సం. వి, న్‌, పుం చండాలుని వలన నిఘోద సీ కి పుటిన సంకర జాతివాండు. మ లు కా

అం త్యా శమము, సం. వి ఆ పుం, కడవటి యాశ్రమము నన్నా కసము.

రాళ మము

క్ర న౦, విం న్‌. పుం, చతు థ్‌ 4

స్వీకరస చినవాండు, సన్నా న్రీసీ*

అంత్యు(డు. నం. వి. అ. స్రం. 1. చండాలుడు; 2. మ్రేచ్భుండు; ౮. చివరజాతివాండు.-.__విణ, (అ. ఆ, అఎ క చివరనున్న వాండు; 2. చివరం బుట్టినవాండు.

అం శ్‌ కూజముం, నం, వి. ఆ. పుం. (గ్రైగులు ఆవ్బట శ్రేసలలోని ధ్వనిం

3

న్‌ ఆజ అం త్రధమి. నం, విం లం ఈం" రగ ఉబ్బుట, ఆజీ ర్ట. తం తనుం సం. వీ అనం ఆంధ్రము, సు పగ

త చై. అవ్య. మణిమలి మిగుల. “క. ..శోషిం, వం దీ వృశరార్పుల నం, దంద వడిం

బఆివీ నగుచు నరుగుద మనినక ౮” భారం దో. ళో

ఆ, “క, చిందములమోంతం బగ సుర, డెందంబులతోడ ది క్షటీసంధులు నం, దంద వగు

. లంగం గుంతీ, నందనులకుం దోడు వుళ్చ్ళ్యనాథుం డు సూపెలా.” భార. ఉద్యో. ౧) ఆ ౨.599, అందంబుగూడుకొను. చే. అ. (క్రి, ఇష్టము లేకున్నను టెకీ ఇష్టమున్నట్టు కనువడు. “వ వీనింగెలం కిన బుది మోభంబుగా నింశకంటె నేమియబదం బులు వినంబడునో మిందం గార్యంబుగల మాకు దీనిం గాదనం బనిలేదని యందంబుగూడుకొని ఛంపోఒనువ_ర్ధనవరుండై =” ఆము. ౬, ఆ, ౨౬ కక మునుమున్న యతకనిమాటలుం మానొలేవంటి మని మూదళించినం గించిదవన తాననయై చెమ్మ

డె,

27

అంద

గంబు వెలవెలపాటు లేనగవున నడంచి నటీ మొణఅంగ ననువువడక యందంబుగూడుకొని వారికిట్లనియె” అము, ౫, ఆ. ౭౧.---(అందము గూడుకొను అనుట యుక్షమెనను ఇకర కవి (వయోగ ములు దొరకకుండుటవేతను, సెళెండు చ్రృయోగములే దొరకుట వేళను ఉన్నటే సీ సక రింవంబడినది. ఇట కలసీకొను అని శ ర కలపి కొను అని వేదమువారి వ్యాఖ్య.)

అందక త్తియ. దే. విణ, (అందము+4క త్సియు) సౌం దర్యవంతురాలం, (రూ అందక త్తె,

అందకళ్తె బే. విణ = అందక త్రియ.

అందగాండు, బే. వణ. (అందము+కాండు) సౌం

దర్యవంతుండు. ఆందగించు. బే, అ. శీ ఆందముగలదియగు, రమ్యమగు. “సీ, "పేరురంబున గంధ సారకర్షమరు

చుల్‌ వెందం గనస్తురిపట్టై లందగించ*” సానం, ౫% ఆ, ౧.౬౯%

అందగింపు. చే. వి సొగను.

అందదుకు. జే. విణ, (అదుకు4ఆదుకు.) 1. మిక్కిలి యదుకుకలది. “మ రాకసాం, గనే నందదు వైనయయొొడలు వ్రక్క_ల్వా వె వెదంగమృణక్‌ =” హరి. డఊ ౧, ఆ, స; 2, నంప్రూార్థ ముకానిది, అతుకులుగానున్నది. “కం, కుందనపులావాళం బులు పొంచెటుంగక యొున్నిబిరుదములు పలి కినం దృమృందదుకు లనుచునాలిక్క నిందీవరన యనజంఘ లీరనమాడున్‌”వరా. ౧౧, ఆ. ళోళీ, ““అందదుకు పాటి”

అందనుక. ద్వ. అవ్య, ద్ర (అంక దనుక అం దాక, ఆంకపర్భంకము.

అందవడు. వై. అ. (క్రి. (అందము+వడు.) రమ్య మగు, (స్రే + ఆందవజిచు

- వి. 1. చక్కదనము సౌందర్యము;

2. విధము.

ఆందటు. చే. న. 1. ఎల్ల వారు, ఎల్ల కు. “సమ స్తపురు వులు. సమస్త స్త్రీలు. సమస్త స్తీ పురుషులు.” ఈయర్గమున సే 9యికముగా “ఉకఆను సము చ్నయనుతోం గూడియేయుండును; డొ. అంత నంఖ్యగలవారు. చూ. ఆందొెణు,

అంద

అందలము. వై. వి, (సం. ఆందోళ; క. అంకళవు 1. పృక్కూల మటు[గు లేని పల్లకి ఆందోళము. “ఆ స _పర్షి గణము న్యా యందలంబు మోవ నరుగు బెండు, పి: భార. ఉద్యో. ౧, ఆ. ౧౭౯. “రీ పైందుగా నందలంబులు పల్లకీలు దతక ము సేయు శెబికులును.”” కళా. ౮ ఆ. ౨౯; 2. బం బాల కీ డావేషము. “సీ. కోల కోతులు బిలగోళు దూరనంగోల లందలంబులు ©) ౧ 0౧ మటికుంది కాళ్లు. వి పు, ౭, ఈ ౨౦౨.

అందాం. చే. అవ్య. దుః (అంక+దాశ్ళ అంత పర్యంతము. కర అభ్రనుండలిమోచునం దాక

నూరక పెరిగినట్లొ మేను నరవశేణ్య,...సాష ఎగ ఆం ౨౮ ఆందిక. చే, విణ, సమీపము, “చ ... నిల్చిరొ,

య్యన మిథిలాపురంబునకు న ముని

వళ నానిళిక్‌ ఎ” అధ్యా. బాల. ౧౭౭.---వి.

' అర జెడుసి మి *ఆపొలము మాకు అఆందికలో లేదు.” ఆందికేలం డే = అందికం

ఆందిచ్చు. జ స్రీ, క్రి, (అందు4ఇచ్చు. 1. అందు నట్టు ఇచ్చు, ' కో. = ,చావము నాకందిమ్మనుడుం జేయునది లే క్కమ్మగ్గుం డమ వీ pe నెక్కె.క ౫? భార పీరా. ఈత ౧౧౨౫ “ద్వి చెఆకురసంబు నీప్టిళవ నువులున్ము నజలేక యం దిచ్చీ కజికంఠళుం గొలువ.” బస ర, ఆ ౧౨౩. పు; 2, అందుకోని ఇచ్చు.

అందిపోందినట్టివాండు. డే, వి- ఇకరులద్వారమున చుట్టమైనవాండు, దూరపుచుట్టము. “సీ. చనును బరంవరాసంబంధి యంతలపొంకలవాం డంది పోందినట్టి, వొండనంగనులొ ఆం. భా, ద్వి. మ.

౧౧౨

ఆందియ. క! మి (సం అందుక; ప్రా ఆంది అ స్త్రీ సేలం కాళ్ళను ధరించెడు నగ వా అం క్‌

అందు. చే. స, ఆ, అదిఆవి, వాండు, అమె, వారు మొదలగు 'నర్భములను తెలుపును. (అందుక, అందునక , అందులోనక , అందుకు, అందు అను రూపములు గ్రంథములయందు. గనంబడు చున్నవి. ఆందుచేక, అందువలన అనునవి కొన్ని

లైర్ర

అ టల దన నాలా ాతననతరాాతోరా న వనాల చాలునా ొనానుునానుునుతకొనానటనొునుతునాలలనాననతాానాతపనాున్ను సరుకును నపంనాడా పతాకాలను ననా నుత ననోలనననునూతననుననటొతకోన్య .-డాకానుటరుూనపనాునా నవాని పదసంపద డా సామా తాతా నకుతా యానా యరడాననాకాత్య న తమముతునమతననానానానానయానుకున నాననా ఖనినుమ. చమన నాలకను ననతాానమునాసుత చలన సుభా భా నాతానానాయా భాసా నున కొనాలా ననున నముననకాపుననాలవాన్తుత.

అందు

మండలములలో వాడుకయం దున్న వి. దీనికి (సృథమావిభ _కీయందు (పృయోగము గానరాదు. అందు ఆనుదానికి ఆధా రాద్యర్థ ములందు “నకి న_ప్పమోవిభ క్రి ప్రత్యయము రాయగా అందునక్‌ అనియు, న _్పమ్యర్థ క ద్వితీయా నిభ _క్లి వ పృత్యయ మగును” శాయగా అందును, అందుక అనియు, “లోనక్‌ , కు చేర్చగా అందులోనకా అం దునకు, అందుకు అందుకై అను రూవములును సిద్ధించినవి, ఆధారాద్యర్గ ములందు స_క్పమ్యర్థ క్ర ద్వితీయావిభ క్షి వేర్చంగా వీర్పడిన అందుకా అను రూవము దానియందు వానియందు, ఆపురుషమునందు, ఆపురుషులయందు, ఆస్తీ యందు, ఆ స్త్రీలయందు "మొదలగు నర్భములను లింగవచన భేదము లేకుండంగం చెలుపుటవేత అవ్యయముగా (గృహింపంబడినది. న స_క్హమ్యర్థ క ద్వితీయావిఛ క్రి సహిశముగానే యుండుటవేళ ద్రుతాంతావ్యయముగా. బరిగణింపంబడియుం డును. అదియే కేవలము ఆధారాదులను తెలు

పు స్పష్పమావిభ క్రి రాగా వాడంబడి నది. కొన్ని శబ్దముల స. క్రి వ త్యయములగు ననుట సమతానమ

“కందు. (చళ్యతమె” మొదలగు శాసనపువ్రాతలనుబట్టీ , అచ్చటను అనునర్ల మునం గూడం గళయని కొందజందురు. (పృథమతోయహాడ నట్టు మొదట: (బ్రయు క్ష పోయ్యినో, "లేళ్ల నీకారణమున నట్టు 'వ్రశలో నున్నదో వరిశీలింపవలసి యున్నది. 'వ్యుళ్వ ర్రిని; సంప దాయమును బరిశీలించిన ద్రు'తాంతమనియే తో (చెడని

అవ్య. దు. 1. అచ్చట; 2. ఆ లోక మందు. “క, అనఘులు వరహితచరితులు, జన సంభావ్యులును బుణ్యచరితులు నగునం, దను లను బడయుదు శెవ్వరు, దనరంగ వా రిందు నందు ధన్యులుగాశే.” మార్క_౦0. ౫ ఆ. ౨౬౫; 3. Dan “ఆయను కచ్చ ద్రార్థమును పీడి (వ, చేశమున అనునర్భ మును “తెలు “అ ఇట్టి చేని మనకు వళ యరిగి ముందరున్న యంద యుండి, యెఆకిం[ దీని తోన యిస్వురోచనుం గాల్చి, పోదమనిన ధర్మ

పుత్రుం డనియె.” భార, ఆది. జ అ, ౧౫౪;

ప

అందు

4. (లింగవచన భేదము లేకుండంగ) దానియందు, వానియందు, వారియందు, దానిలో, వానిలో, వారిలో. “వ, స్త్రీలను నోద్రావూణులం గూడు 'వెట్టువారిని విశ్వసించినవారిని వధియించుట మహి పాళకంబని “పెద్దలు 'సెచ్వుదు రట్లియందు గోవిందుండు స్పీ న్రీవధయును సోవభయునుం

నె” భార న ౨ ఆ రవ, రాజను వానిగాదిలికూంతులం గవలవారల నతి కాంతివముతుల్కు నమరల. 'బెండ్లియై నమయమెన ప్రీతి నయ్యిరువురయందు భోగేచ్భ. సలిపి, "తే. యందవత్యంబు వడయుదు నని శలంచి,” భార సభా, ౧, ఆ. ౧౨౬; “ఫీ, హైహయ దాయాదుండైన,........ నళనిపు త్తు, తే, లల ఘుభుజులు వత్సుండు భచ్తాహ్వయుండు, నందు వత్సుడు పిక్ళభ_క్టి నతిశయిల్టి ”” వారి. ఫూ. 3, ఆ ౮౮ లీ అధికరణమును (ఆధారమును క్ట మావిఫ క్షి వ చ్రశ్య్యయము, ఇందు గల 'భేదములు:---]. అంకటను వ్యాపీంచుటకు ఆధా రమగు వదార్త మును తెలంుపువదమునకు చేర్చ. బడును. “తిలలయందు -తెలమున్న ది” అనుచోట ,తెలము తెలలయం దంళఠటను చ్యావీం చును గాన లిలశబ్దమునకు అందు వేర్చంబడినది. దీనిచే అభి వ్యాపకాధికరణ మందురు. 2. విషయమున=- “అ, అధికదుష్టచిత్తు(డై యర్భ కృష్ణతో, మిత్ర బంభునుతకళ త (తృమాళ్ళ, నహాజసికృధనమురు 'చార్యంబు ee నకనియందు విష్ణుం డలిగ్ని యుండు.” వి, పు. ర, ఆ. ౧౨౫. (ఇదియే 'వైహయిక సత్తమి; లి. అభివ్యావకమువ లె అంత టను వ్యాపింపక వకచేశనంబంధము గలిగి యుండుటను తెలుపును. (వీకబేశమున ఒద్దను, నసమావమున్మ మొదలగు నరములను తెలు పను “త్తే రాజసూయాధ్వరము ధర రాజు సేయ, నుతృహించినవాండు తదుక్సవమున, కిం డు మాయందుం గలవ సవ మన, నమ్మహీనాథు షు భార. సభి. ౧, ఆం ౨౩౯. “భుటమందు జలమున్నది;” క, తోళా, చేశక అను లృతీయా విళభక్త బ్ర్ళో మును "తెలం పును. ఈయర్థ మును లాతణికులం గ్రహించి నట్లు కనబడదు. నక్‌ అను విష్‌ కి పృత్య

ర కారి

తెలుపున

29

అందు

యమువలె అందుక అనునది తృతీయావిభ క్ష శ్రర మున వచ్చును, ఈక్రింది యుదాజహా కదు ననుసరించి ఈవిశేపారము ,గ హి వంబడినది. “శా. బేటం బేటముగా కరిణిం ట్రే మంబుతోం జేరి లా,లాటం బొత్తుల లాబవట్టమనం గేలంగేలు వేష్టించుం గీ గోట౯ా మే యొరయకా వరాంగములు సోంకుం బువ్య_ రాగంబునం, దాటోపం బొనరించుం గూాడం బ్రియం గామాస_క్టి నానక్షిమె “కు నం ౧, ఆ. ౧౦౦. స్యా ఆగరీంద్ర సుక హర్ష ముతో ఇ,వాగమోదిత విధాయతితో సు స్కుసెన్టనళాభ్సి మత వాక్యముల౦ దృభ్యాగతో-చికనవర్యలం దన్సెక్‌ *” కు. నం. ౭, ఆ, ౫, “ద్వి. అదిగాక గ ర్వించినట్టి రావణున్సినదుమం జే శివుడు బాదాం గుష్టృమంద,మలహారుతో మాటునులసీ కాముండు, నిలయెల్ల చెలుంగ నేంటేటం గాలండె.” బన. “శరలము కడంగి బుద్ది బలం బునంద యకంటకంబుగంజేసి యేం బుడమిరాజ్య ము సర్వముం దగయుచ్చి యిచ్చిన నిమ్ధులం,గుడా వనేరక దీని నిచ్చటం గూలందన్ని 'శేకీరముక్‌, రుం ని నిశ్చయించెదు "వెళ్లీవె తె నరేశ్వ ” ఛార అర ఇ, ఆ. 35. “లే. వినిన ie ప్రాగాముల్‌ విడువంగలరు, మువ్వురము గూడ నీళిలీముఖమునందుం బెగితి మేమని చైవం బు తెంపు జెప్ప, నకట! హాళన్లీ , హోతం శ యను చునడలె.'” రా. అయో. కో ఇకేరేవిభ క (పృశ్యయములతోో (గూడిన అందు అనుదాని రూ వములు ప్రయోగ ములును ఈ కింద చూ బడును; 1. అందున =అందు (న ప్తమోవిభ క్రి వ్రశ్యయము) “చ+ తలవరులార రంగవతిధామ మొనందునం బైండిగన్ని 'ముూచ్చిలిన దురాత్తు లీదురిక చిత్తులం నంబులుంలో వివ. ౫ ఆ. ౨౮౪; II. అందునక్‌ =దానియందు; “లే. కవ్వముగం జేసి మందరక్షూధరంబు, వాసుకిని ద్రాడుచేసి దుర్వారశ_క్షి జలధి మథియింపు6 డందునం గలు గునమృతే, మబ్జ గేహిని పొడము సత్యము సుమం” దశా, ౨, ఆ ౮౬; పైెవానిని “ఆందులి అని సవరింపవచ్చు. కాని పెక్కు. ప్రతులలో నిల యున్నది. 11. అందుకుజదానికి “ఆందు కచ్చె

ఆ. ౨౦౩౨ పు.

అందు

రు వనం చంద్రాం 3, ఆ. ౬; IV. అందుై= దానిశై. “సీ, వెజియొక్కందుకై విటమోహ మున నూటు బాగ?లు వైచుకృప్పంపుబరణి.” బహు. %్క%ఆ. ౧౬౬; VY. అందులోకొఅందులో నక = వారిలో, దానిలో, వానిలో. “క. అని ఖీష్టుండు 'వెండియు ని, ట్లను నావన్నిరువురును ధరాధివయోగ్య్యక్వనిరూఢు లెల్ల కర్మ 09, బునకౌర నుం డందులోన ముఖ్యుం డరయక ఎ“ ఇరు ఆను. ౨, ఆ. ౨౫. “సీ. వటికంపులింగంపుం బడమటిడెన సమంచిక గిరిజాపదచిహ్న మెన, శిలక్రేవ గల దొక్కబిల మందులో శెండుసాధన తామ శాసనము లుండు, దశ. 3, ఆం ౨౩; “ఊఉ. స్య౦ందపురాణ సంహితకు ఖండము లేంబది యందులతోన నానందవనానుభఖభెవకథనంబున శ్రొతకు వ కకక శుభౌనందపరంవరావహా ముం” కారీ, పీకక అందుచేశ అందుకొజకు, అందుకోసరము, అందుకోనసము, అందువలన: ఈరూవములకు కొన్ని మండలములయంచే వాడుక కలదు. ఆధునిక కపుల గ్ర ంథములయం దును అక్కడక్కడ గలవు.

౮

ఎా-అందులజఅందు., ఇది అందు అనుదాని బహు వచనరూపముగం గనంబడినను వఏీకవచచార్ల మునే "తెలుపుచున్నది, అందుక అనుదానికివ లెనె లింగ వచన భేదములు దీనికిని "లేకుండుట చే దీనిని అవ్య 'యముగానే గృహింపందగును. దీనిమైనిని కొన్ని విభ_క్షిపవృశ్యయములుం చేరుటయుం గలదు, ఇది విశేష్య్యమెనపుడు “క అను వ్రృత్యయముతోం గలిసిన ప్రయోగములు కనంబడుచున్నవి.. విశే పుణమెనపుడు స్రాచీనశాసనములయందును, అతి ప్రాచీన చృయోగములందును మార్పు లేకయును, కరువారలి పయోగ ములందు అందలి అనురూవము తోను గనంబడుచున్న వి. కొందణు లాక్షణికులు న ప్పమోవిభ _కిపృత్యయమెన అందుక అనుదా నికి “ఆలి ఆగమము వచ్చునని సూ త్రించి “అం దలి”” అనురూవము సాధీంచిరి. 1. అందులకు = అక్క-_డకు. “క. వీ *నెజుం నిన్ను నెక్కడ్కిదా నవు మిన్నకయ యనుచితంబులు పలుకం్క,గా నేల యరుగు మంబుర్కుహానన యొందుండి వచ్చి కం దులకు వడిక ఎ” భార. ఆది. ఈ, ఆ. ౭౭;

dU

అందమా నాననా ాసబాాననాడ లాబాల జపా బస ాబానుాలాననచానారానాామససాానాజునాడన నునన కుష్యోనానా నునా కాకాను ముతత నుననాత్నా ఎమరావెసననాటపనానా నోరార గానా నాసపానాసనాాలి సన పతకాలను నా నాబాను సానా పాడల నాననా లసాాపాలు లాలాజల మతాలను నము కనను నకు నలా నినన లకును భనో నాననా ననన నాన చకుకాభానానునకును నెన్ను నలనుతాభకుుసు తునన భులన నొనణతన కనును ళనోనననాలననుని నవలని గానునాపానొనాజా నాననా కాలాన డానానారో నాననా నాననా నాడాను ఈ

అందు

“వ. అటుగాక చదువ దొరకొనిన నరునకు: గాలంబు నాలంబు విఘ్నం

2. అవనికిి దానికి. బు లఖలోద్యమస్నుంబు లందులకు సామ గి నిటకిటన గొం తెబుంగ నగు.” ఆము. లే. అందుల = అందున్న, అందుల. చం గురుకుచయుగ ముల్‌ గదలం గ్రమృుడులం దుల పుష్పుముల్‌ వయిం, దొర.” భార. ఆది,

౧ ఆ,

౭౮;

ర్యా ఆ. ౧౭౫ “అందలి ఫవుష్పముల్‌ *” అన వచ్చునుగాని తొళషృత్న గ ంథములందు అందుల అనియే కలదు. చూ. ఇందుల.

ne (క Lk. తాందుు, “ఆ: నీవును, జేనుంజని విదర్భ నిష్టలీల్సనుండుదము మృ7గాకులో ప్రువనంబుల, కరుగ చేల యిడువు లంద నేలు” భార. ఆర. ౨, ఆ. ౮౨; 2. కొను, పుచ్చు కొను పట్టుకొను. “కం ప్రీతి వినోదించుచు నాభూళలవతి మధురసీధు పూర్ణ చవక మున్నా తికి నిచ్చిన నందక, యాళని చెసం జూడకుండె నందజుం జూడక.” మార్కంం, ౫ ఆ. ౧8౧; 3. చేరు. “లే. డెందమును వాక్కు. నెవ్వాని నందలేవు, కాంతు ఇవ్వని దహరపుష్య-రను నందుం, బరమయోగీం ద్రు లధిక తాళ్చర్య లీల, నట్టి నీకో నమస్కార మఖిలవంద్య.”” "కానీ, ౨ అఆ. "'ళ€ి; ఉ. అవలంబించు, ఫూను. “ఆ. ఇంక చేమియెన నెజబుంగంగవలయు నం, చేహ వదము నీవు దెలిపెదనుచు, నమ్మి యున్న వార మమ యావెడమాయ, లందనేల యినిరి కొం దజంతం”*” కళా. ఇ ఆ ౧౮౨.-అ. 8. LL. లభ్యమగు, దొరకు, (ప్రా వ్హమగు, “చ, అవు నవు నందినక్‌ సీగయు నందకయున్నను గాట్టం బట్టుకొం,దువు హారిణాంక వేలకొలందుల్‌ గద నీ నడకల్‌ దలంవంగగక్‌ ల” విజ, 3, అ, ౫౧. “ఊం కందిన యన్య కాంత యెడం గామము దక్కుూము నన్ను 6 జేరర్యా దందని మానివండులకు నజులం Ss లార మోత మోవరిపాటి గారవమున, నాద రించు జనంబుల కందు ము_క్టి””భార. శాం. ౫ి ఆ. గరగ; 2. సాటియగు, సమానమగు; “కి దానునకు ఎవరును అందరు.” (అందరుజసమా

అందు

నులు కారు; 8 రించుటచేశ ముడివేయుటకు అందదు, 3

ఆందుకము. నం, వి. అ. పుం. 1. అంచె; 2. నీను గునంకెల; 8, నంశెల; ఢీ. కటినూ త్రము.

అందుకొను. బే. స, (శ్ర lL; వృకిగ్స హించు, పుచ్చు కొను. “ఫీ. వచ్చిష్టతోలతై యం ది, కొనందాన యూాకెల్ల గు త్తవట్లు కు. * ఆము, 2, అ, ౫ “క. ... మొదలగు కానుకలందుకొనకొ సుయోధనుని నియమింవెన్‌ * భాగ. ౧౦, ఉం ౪౭౦; 2. వట్టుకొను; “వవిచి శ్ర వేగంబునం గల భాషిణి కొవ్వుంబట్టి పట్రెంబు జళిపించి వేయనె తుటయు నెత్తిన చెయి కళ్ళ ణంబ యందుకొని. కళా, 3,ఆ. ౧౨౦. “బండి అందుకో;నావరుగం దుకో;”త. స్ప ఎ్రశించ్చు అంటు. “క ఉదితజ్యా ఘాోేవంబులు చచలందుకొనంగ...” జై. ౬, ఆ. ౧౭౨; “పెదూలము అందుకో చూతము;” 4. కలియు,కూడు. ' 'చ...చెపుమ ముద్దియ యే గతి నట్టు రంభరూ,పును మ. శర్చతివి ఫాం దుగ నెమ్మెయి నందుకొంటి చా, యనఘుని నట్టు గూడ జిరాఫిమకం బిడి నీకో నావుడుక్‌.” కళా,రో ఆ. 3; లీ. (కొనసాగింపృ ఉప క్రమిం

చు, ఫూను. ఆ.ఇ్షటులు నిటల ఘటితకుటీత భు

కుటియెన, మొగముతోడ వీరయూర్భ నున్న ,తెం డ్రకయ్య మపుడు తానందికొొని నుకు, మారు డట్టహాస ఘాోేరభంగి” కకు, ౨, ఆ ౧౪౫.

అందుకోలు. చే. విణ. అందునంకటి సమీపము. వి, ఆందుకొనుట,.

అందుగు. “దే, వి. అందువు, సల్లకి శ్లో, (ఇది వీనుగు లకు మిక్కిలి (వ్రీయముం)

అందుపాటు. చే. విణ, 1. అందుకొనందగినంత నమోవము; “ది క్రిందట గాలిగాం గేడించి రథ ము నందుపాటుగం దోలు మనుచు దోలించి, కదియంబోవుటయు నక్క-పటమృగంబు, బెదరి వట్టిక కుప్పించి బిట్రాగసి హరిశ్చం. ౧, ఫాం ౬౯౬; 2. చేతికి చిక్కు_నది, అందునది.

అందుబడి. చే. విణ. 1. లభించినది, చేతంజిక్కినది, ప్రావ్తము; 2, సమావము, “ఇక్కడికి ముందు

2 De

గ్రామముఅందుబడిగ నున్నది.”_వి. 1. హా; 0 చేరిక, నమావము,

81

అంధకుండుః నం, వి, ఈ పుం

అంధ

a నరిపడుం “దానిజుట్టు క్ర ల్సి అకు ఉఫ్‌, చే. మ్‌ అందుగుగీ._ శం. & డి

స్తీ (5 శ్చంఖలమృ్ముసం కల; డ్డ గ జశ్చంఖలము, వ్‌సులపళుగోట్టు గొలును; తే. నూపురము.

య రాలి

అందూకము, సం.

నా

వ పుం, అందును ర్ట

అంచె, చై వి, = ఆఅందియ.

అం చెబంచెలు. డే. వి. బం బాధలు, చిక్కులు,

అఆందొెణలు. వె. న = ఆందటు.

“క గుస సునెడ చేయునెడ వడిం బజచునెడం బెనంగునెడ నషా రబలంబుల్‌ , నె (మొజయునెడ ఖీమునకు నం, దొజుగీడ్వడందొడంి రుద్ధతులు రాజనుతుల్‌ ,”” భార. ఆది, ౫ ఆఅ, ౧౬౪. “అ. తళ్టివచనమును విధాశృకృళము, నన్నభాకరింప నలవయే యనిన నందొఅకు నిట్టులనియె ద్రువ వవవిభుండు. భారం ఆది. ౭, అ. ౨౫౧౪

అందోలనము* నం. వి, అ. న, = ఆందోలనము.

అంధంకరణము, నం. వి అ, న గుడ్డివానినిగాం జేయు వదార్భము. విణ. (అ. ఈ-ణీ. అ) గృుడ్జివానింగాం జేయునది.

ఆంధంభవివ్లువు. బోవువాండు,

అంధకరిపువు నం, వి, ఊ పుం. (అంధకానురునికి శత్రువు.) శివుడు.

ఆంధంభావుకుడు. నం విల. (అ. నా ఆ యగు వాడు.

సం పిణ. (ఉం గుడ్డివాడు కాం

ws ఆంభకారమయము. నం. విణ, (అ. ఈ-యిీా, అ.) ఎక్కు_వ చీంకటిగలది, మిక్కిలి చీంకటియినది. అంధకారము. నం. మి అ, పుం, ((గుజివానిలాం UR జేయునది.) భ్వాంశము, చీకటి.

అంధకారి, సం. వి. ఇ. పుం. (అంధకుండను రాత నునకు శ తు తను. ధివుండు.

అ సం. విణ, (అ. ఆ ఆ) 1. అంధ కారము గలదిగాంజేయంబడినది; 2.-కాంతి లేనిది. “బాప్పజలాంధకారిళముక,.

కే. ఒకానొకరాతు నుండు; ద. ఒకానొకబుషి.(ఉఊకభ్యునక మమత యందు బుట్టిన వాడు)-విణ. (అ. ఆ. అృ్ర

గ్రడ్డవాండుం

అంధ

అంధకళూవము, సర వి ఆ పుం. నుయ్యి పౌడునుయ్యి; 2, -మోసాము; రే. నరక బిశేషము.

అంధకమన. సం, వ. ఆ, స్త్రీ. (వీశటిగలి) రాత్రి.

అంధకమనము. సం. అ న కేం వా. "కారము, కటికి చీకటి; 2. నరకభేవముం

అంధ తామిస్తము, సం. వి అ, నాపుం = అంధ తమనము అంధశ్వము, సం, వి. అ. న ఆంధ్యము, గుడ్డి

తనము.

ఆంధ భ్లాతన సం. వి. ఆ. స్తీ . చాల గృవా భేదము. (ఆది శిశువులకు రోగములను గలిగించునని వెచ్యళాన్తముం) యె cs) త

అంధము, సంంవి, ఆన, (గ్రుజ్జివానిలాంజచేయునదిఎ 1. ఏీశట్‌, అంధకారము; 2. అజాానము; శి. (నీటిలోమునింగి కన్ను తెజచినను వీమియుః గనం బడదుగాన.) జలము.

శ. శ రీ వ

ఆంధభమూష హస స0, కు ఆం యా" ఒకవ;క్క- సన్నని |* రం ధ్ర ముగలదియు, మూసీవేయంబడినదియు నగు క్‌

ఆంధస్సు. సం వి స్‌. న అన్నము, వంటకము,

ఆంధిక. సం. వి, ఆ. స్రీ wh (అంభునిగాంచేయు నది జూదము; 2. ఆవాలు, నర్జవీ; తె, నేత్ర రోగము; 4. చీకటి.

అంధిళము. సం. విణ. (అ.ఆ. అ, గృుడ్జిగాంకేయం బడినది, మూసికొని పోయినది. (దృష్టి, బుద్ధి)

అంధీకృకముం సం. విణ (అ. ఆ,అఎ 1. గు ame చేయంబడినది; 2, వివేకళూన్యముగాం లం బడినది. “ో అంధీకృ తాత్సుండు. స

ఆంధీభూతుండు. సం విణ. (అ. ఆ. అ మొదట అంభధుడుకానివాడై తర్వాత అంధుండైన వాడు.

ఆఅంధుండు. నం. విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. కండు కన్నులును లేనివాడు; 2. వివేకము లేని వాడు. “గర్వాంధుండు; స రాంధు(డు; మ దాంధుండు;”' త. సన్న్యాసి భేదము.

లిల్లి

అం, ధు (డు. నం.

అంప

1. (చీకటి | అంధభువు. సం. వి, ఉ పుం. 1. కూవము, నుయ్యి;

2. వాగగుణ పురుషుని రవాస్వ్యావయవము.

అం ధ్ర ము, సం. వి. అ. పుం. ఆం భ్గూలు నివసించు జము. జగన్నాథ మే కము మొదలుకొని శీ “శె లమువజకు నుండు దేశము. త్రిలింగ దేశము, "తెలుంగు చేశము - అని కొందణు.

వి అ మ ఆం ధ్ర, జాతినిం బుట్టినవాండు, వాండు; 2, వై చేహునకు వార స్త్రీ యందు బుట్టిన సంకరజాతివాండు అని స్మృతులు. (అంక్యజ భేదమ అని కొందు; వ్యాధ భేవమని మణి కొందటు,

అంప. వై. ఏ. (అమ్మశబ్బమునకు వృత్తియందు వచ్చురూవము.) అమ్మ; బాణము, (వ్యస్త్వవదము గానే కొందణు గృహించిర. ఇది చింత్యము.) వకము. జే. వి. 1. అంపుట, (ప్రేషణము, పంపుట; 2. శుభకార్యానంకరము బంధువులను నక్క రించి పంపుట, వీడొ-ల్నుట. ౦వకాండు, ద్వ .విణ.(అమ్హ + కా(డు. ) (క. అంప కాజ) 1. విల్లు చేకబట్టినవా(డు, థాను మండు; 2 గులితవ్చక అమ్మువేయువాండు, కృతహస్తుండు. “ఆ. వాదనువచ్చుదాంళ నవ రాధిపై రోవుమాంగ వాదనుగన్న నడంచవలయు, లత్య సిద్ధి దాకలా వునళశరమాంి, కాండవిడుచు నంవకాండువోలె.”” ఆము, రి, అ, ౨ర౬.

పు౦, = అంధుడు; "తెలుంగు

అంవకోల, ద్వ పి. (అమ్హశకోలు అమ్ము, బాణము,

అంవగణి. ద్వ వి. (అమ్మ + గటి) బాణమునకుం గట్టిన జెక్క..

అంపక షు ద్వ వి, (అమృశాశప్వు) బాణమునుండీ Se గజ కానకు నంవత 'ప్పెజుంగు గబ్బి మెకంబులు నేరం గారుపో, తేనుుగుదాయ యెల్లు పులి యేసీనయే టుసీవోయెం బోయిన్‌, మానితి నిసిరోయనుచు మాకులకాయిక మైన వేటయ,య్యో చెలనుండి తువ్వు దినకుండునె తూపులు వేయుచేటికిన్‌” కకు. ర, ఆ. ౫౭.

అంపపెట్టు. ద్వ. వి. (అమ్మ+- పెట్టు.) 1. బాణము వడుట; ద బాణము వడునంకదూరము, వీట లవి. “వవతితేేషంబగు నజ్బలం బిరు ₹లంకలం

అంప

దొల౦ంగి యంవపెట్టునేల కవుల సని చూచు చుండె.” భార. చో రీోఆ, ౨౨౮ ౮. బాణపు దెబ్బ.

ఆఅంపటి. ద్వ. వి 'బాణసమూవాము. “క, నెణినుణిక వెరివీరుల, సెఅంకులం దూజంగ నేయునృవపుం గవునం,పజ కోర్వక పీణుసని రని 'వెజచి వివ జ్జుులయి నకలవిషయాధీపతుల్‌ .” భా. ఆది. ౪, ఆ. “క, కఅచుగయబటిపెంగడిందియం, వటి.”” వారి. జ. ౧, ఆ ౧౭౦.

వై+వి. (బాణములుండుసాల ఆయుధ

౨౦ ౨.

అఆఅంపసాల. వె చెలం

అంపాజహారము. వై, విణ, 1. ధారగావడునది; 2. జేడిగలది (వాన). “కా సంపాదికశం పావలిం, "బెం పారిన మేఘాచయము పృథివియు నభముం,గం వింపంగ బెట్టులుముచ్చునం పాచారంపు వాన లవ్వు డు కురిసెకా” వి, పు, ౭, ఆ. ౬ఒ౭.---వి, జల ప, వావాము. పైయుదాహరణమున జలవ్రవా హము ఆరము అని. శ. ర.

అంపియ. జే. వి. చింపిగుడ్డు పటచ్చరము.

అంపు. దేసళక్కింయా. అనుపు, అనుచు, అంచు. l.ఆ జాపీంచు; 2. వంపు,చూం అంచు, -_వి.1. ఉళ్ళవ విశేషము. “గీ... ,తద్విశేషంబులొప్పు6 చేవ, తం తుసాకన నంప్రు జాళర కొలుపన.”ఆం. భొ*,వ. నాం 3; 2. -యుద్ధాదులకు పోవునపుడు చేసెడి యుత్సవము. “శ్రే అశనికన్నులం పుచ్చువారై ర గాన్క నేను నవ్వుటె ప్రాణ మాంబూని యచట, నాయితంబయి వగతుర నంపొనర్చి తాయ జూవెద నాభుజదర్చ మొప్ప” దశ, రాఆ ౬,

అంప్రుదోడు. చే. విణ. (అంపు+తోడు ప్రయా ఇమ పోవువారికి తోడుగా అంపంబడుచాండు, సాయముగా వంవంబడువాండు.

“ఊఉ అం 'పెలుగట్లి శ్రీల దాః ౧౦, ఆ 20.

అంచె. బే, = అంపీయ, నొక యష్టీ ధరించి.”

అంబ. నం వ. ఆః న 1. అమ; 2 పార్వతి; 3. కాశిరాజు కూతురు; 4. చేంతిసారస్తో; ల్‌. పులిచిం కళ్లి,

ఆంబకము, సం, వి అన శ, కన్ను కుండు;” 2, బాణముః

ల్‌

ga

88

అంబ

అంబకళము. దే. ఏ. 1. జావవలె చేసెడి ఒక వదా రను, “వ. అంబకళంబులతోడ రసావళులతో డి కాకీ, ౭, ఆ. ౧౮౫; 2. అంబలి. “దష అకని నగరంగాంచు నంబకళంబు, ప యొన్నిభంగులవై న” బస ౫ ఆ ౧౫౨. పుం

అంబటికోరిగాండు. దే. వి. వక్షీవెేేషము. “సీ, కాకి యంబటిబోరిగాండు మూయ.” వాంస 3, ఆం ౧౨. అని శ ర ఇట అంబటిదారగాండు అని -పొఠాంతరము*ః

అంబరగుండు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ. ఆకాశమున సంచరించువాండు. (వేల్పు)

అంబరదము. సం, విణ. (అ. ఆ ఆభ వస్త్రము నిచ్చునది..._వి. అ, న. (సత్తి.

అంబరమణి. నం. వి. ఇ. పుం. ద్యుమణి, సూర్యుడు.

అంబరము. నం. వి, అ. న 1. ఆకాశము; 2. వస్త ము; శి. వ్యననము; 4, సుగంధ ద్రవ్యము; ర్‌ం సున్నకు సంశకేకము

ఆంబరయుగము. సం. వ. అ. న, వంచెలచాపు, వం వెల జత.

ఆంబరలేఖు. సం. విణ. (న. ఈ-నీ న్‌) ఆకాశ ను ఒరయునది, ఆకాశమంటునది,

అంబరశేలము. సనం, వి. అ. వుం. ఆకాశమంటు కొండ, మిక్కిలి యెత్తయినకొండ.

అంబరాంతము., సం. వి, అ. పుం. 1. వసాంచలము, బట్టకొంగు; 2, ఆకాశముచివర్క, మిన్నులు వడ్డచోటు,

అంబరాంబరుండు. నం. వి, అ. పుం, (ఆకాశవ త్త డు దిగంబరుండు, శివుడు. '

ఆంబరీషము. సం, వి అ. న. పుం. 1. వేపుడుం జిట్టి, మంగలము; 2. విచారము దుఃఖము; లె. యుద్ధము; 4. జంతువత్సము, గుజ్జపుంబిల్లయని కాంద్‌జు; 5. అంబాళముళ్లో; 6. నరకవిశేషము; 7. వశ్చాత్తావముః

అంబరీమండు. సం. వి. అ. పుం. 1. ఒకానొక రాజు? 2. శివుడు; తి. సూర్యుడు.

ఆంబరు, వై. వి. నుగంధ, ద్రవ్యము. “తే ఛారుక్రీ గంధ మగరు కేసరి కదంబ మంబరు పునుంగు జవ్వాది వారిణనుదము, బుక్కు య క్తరు గోవ

అంబ

గంబూర బోలు, చట్ట కలపంబు వన్నీటం జూంది ఫూాసి.”వాంస. ౫ ఆ ౧౪ అని, శ. ర. ఆశత్షరు పునుంగు అని పౌఠాంకరము.

అంబరౌకనుండు, సం, వి వేల్పు, చేవక.

న్‌, పుం, (ఆకాశనివాస

అంబలి. చే.వి. 1. పిండి నూకలు చేర్చి గరింటెపాఆఅు గా వండిన వదార ము; 2. అంబకళము, జావగా చేసీనవదార్గము. “చ తెలినులి వెచ్చయోగిర ముం దీయనీ చేతులు దిమునంబులుక , బలుచని యంబళుల్‌ చెజకుంటా లెడనీట్టు రసావళుల్‌ ఫలం, బులును నుగంధకీకజలముక్‌ చడపించెలు నీరు చల్లయుక్‌, 'వెలయలయం బెట్టుభోజనము వేసవి జందనచర్చమున్ను గక.” ఆము. ౧, ఆ. ౮౧.

అంబష్ట. సం. వి. ఆ. స్తీ" 1. అడవి మొల్ల ల; 2.

1. ఒకానొక 'ేశము; 2. బరుసడ్డసరము ల.

అం బష్టి. సం, విం ఈ, స్రీ మంగరిడి,

అంబస్టుండు. నం. సిటి పుం. 1.చ్రావ్హా ణునకు వైశ్య

కన్యకయందు జని ౦-చిన సంకీర జాతివాండు. ఆ క

వీనికి చికిత్స (వైద్యకము వృత్తి అని సతులు; 2. మంగలివాండు; లే. మావటివాండు,

అంబస్తు. దే. విం అజుడు, లోకజానము లేనివాడు. “నీ అజ్ఞుండు తగు దమ్మం డంబ_స్తనంగను గశి నాళ్తుం డొబ్వును గడుసరియనం.” ఆం, భా. తృ. ని ౧౨.

అంబా, చే. అవ్య=అంబే,. ఆవుదూడలయొక్క_యు, ఆవులయొక్క_యు అజపులయందలి ధ్వనికనుకర అము.

'అంచారము. బే. వి. (క. అంబారవు; ళ& అంబా రమ్‌. ఛాన్యరాళి, అంబారు.

అంబారి. జే, వి. వీనుంుమోంది పీఠము, చవుడోలు.

ఆంచారు. చే.

అంబారువీడుంచే. చే. వి పశువుల యొడలనంటి వట్టుకొని ర_క్షముపీ'ల్పెడి జంతువిశేషము,కొణుజు.

అంబాలిక. సం. వి. ఆ. నీ. పొం౦ండురాజుకళ్ర లి.

షూ లం

అంబాళము. వై, విం ఆమ్రాశకముక్తో.

నో ఆంచెరము.

చిజుబొద్ది ణో; 3. పులిచింకళ్లీ.--_అ.

84

అంబు

న న | అంబిక సం, నిం ఆం ర్త lL; పార్వతి; డ్రె, ధృత రాను నికర; 83. తల్లి; 4, మేన క్త.

పక స నం. వి. ఇ. పుం. పార్వతీపతి, శివుడు.

అంబు, వై. వి. 1. అమ్మ, బాణము. “ద బిన వల్టిసముద్భ వసౌకుమార్య కిర్కిదళముల కంబుజేల్‌ బుజేలు” చమ. ౧,ఆఈ అని శ. ర. (ఇది చిం త్యము. అట నీటిజల్లు అని యన్వయింపవచ్చును. వ్యాకరణవ్యాకోపవము తచ్పదు.;) 2. అమ్మువంటి మేదరవాని యినువవనిముట్టు-=

ఆంబుకంటకము. సం, వి. అ. పుం. 1. కుంఖీరము, "మొసలి; 2. శృంగాటకము, పరి కెగడ్డ.

అంబుకిరాళము. నం. వి. అ. పుం. కుంఫీరము, మొసలి.

అంబు, కియ. నం. వి. ఆ. జల కృియ, నీళ్ళ జేవశలకు జలకర్పణము చేయుట.

నం. వి. అ. పుం. 1. మొసలి; 2.నీటి

స ల

ఆంబుగజము, యేనుగు,

అంబుచక్వరము, నం. వెటువు; 2. సరస్సు.

అంబుచరము. సం. విణ, (అ. ఈ-రీ. అం జలచరము, వీటియందుండునది. (వాంన మొ)

లొ a

అ. పుం. 1. కటాకము,

అంబుచామరము. సం. వి. అ. పుం. (నీటిలో చామ రమువలె నుండునది.) “శె వాలము, నాచు.

అంప జగ రుడు, సం. వి. అ. పుం. కమ్మి చూలి,

త్రిక:

అంబుజన్మ ము. వి న్‌. న. అంబుజము, పద్మము. పుం. న 1. శంఖము; 2. వాన కోయిల్కు సారము. x

నం,

అంబుజము* సం. విణ. (అ. ఆ. అం నీటియందు. బుట్టినది.---వి. అ. పుం. 1. సారనపక్నీ, వాన

వ ల om ఎజ్జగన్నేరుకో; 3. కర్పూరముం---- పుం.వ. 1.. శంఖము; 2.

అంబుజానన. సం. వి. ఆ. స్తీ = పద్ధానన, లక్షీ +

అంబుజాననుందు.

డ్రి.

అంబుజుండు. సం. పవి అం శ్రుం, (నీటియందుయుటి ల

నవాండుం) చంద్రు దు.

సం. క ట్‌, పుం. వద్ధాస ననుండు,

ఆఅంభు

_ అంబుకస్యరుండు. సం. వి, అ. పుం. (నీటిదొంగ, నీటి నాకర్షి ంచుకొనిపోపువాడు.) సూర్యుండు. అంబుదము. సం. వి. ఆ పుం. 1. (నీటినిచ్చునదిఖ "వేఘుము, మబ్బు. “నవాంబుదశ్యాముండు; ష్‌ 2. ము స్తకము, తుంగళి, అంబుధరము. నం. వి, అ. పుం. 1.(నీటినిధరించునది. "మేఘము; 2. ముస్త, తుంగళీ. అంబుధి. సం.వి. ఇ. పుం. (నీటికి స్థానము. 1. సము దము; 2, నిజికుండ; 8. నాల్హుసం ఖ్యకు నం కే తము. ఆంబుధీమధి, స౦. వి ఇ. పుం, (సముద్రము అం బులపొదిగా6 గలవాడు శివుండు. అంబునిధి. సం.వి.ఇ.పుం. (నీటికి నిధి) సముద్రము. అంబుపుండు. నం. విణ, (అ.ఆ.అ 1. నీటినిత్రాగు వాండు; 2. నీటిని పాలించువా.డు. = అ. పుం (నీటికి వభువు 1. వరుణుడు; 2, నము ద్రుడు. అక వ సాధనము. నం, విణ. (అ.ఆ,అ. నీటిని కేట గా౭జేయునది; నీటిని విలుచునది. వి. అ. న, కళకఫలము, ఇండుగకాయ, అంబు ప్రసాదము, నం. వి. అ. పుం, క అంబు ప్ర సౌ దనము. ఆంబుభవము. సం. వి. అ, న. (నీటయబుట్టునదిఎ జిల జము, పద్మము. అంబుభృత్తు. స సం, వి, ల్‌. పుం. 1. మేఘుము; 2. ముగ్త, తుంగళ్లో; తే. సముద్రము. అంబుమంతము. సం. విణ. (ల్‌ .ఈ..మతీ. త్‌ స్‌రు నన నారులణ (చేళ ము అంబుమర్క_టము. నం. వి, అ. పుం. 1. మొసలి; 2. నీటి క్రోంతి. అంబుమ్మాకృజము. సం. విణ. (అ.ఆ,అఎనీటియందు ' మాత్రము పుట్టినది _వ* అ,పుం. శంబూకము, శంఖపుగుల్ల, అంబుముక్కు_. సం. వి చ్‌. పుం. (నీటిని విడుచు నదిఎ 1. మేఘము; 2. ము స్తశో, ఆంబుముచము సం. = అంబుముక్కు.. అంబురము. సం. వి. అ. పుం. 1. దాషరమునందలి సెకడపకమ్మి, (లక్షీకమ్మిఆందురు;) 2, మేఘము.

అఆంబురాళి. సం విం ఇ. పుం నీటిప్రోవు, సమ్ముదృము.

లర్‌

క

అంబే

రొ ee

ఆంబురువాము. నం, కా, అ. న, యాం చునదిఎ పద్యము.---పుం. సారసవ

అంబురోహి,. సం, విన్‌,పఫుం స నం అంబురుహాూము, పద్య ముం

అంబులపొది. ద్వ, వి. తూణీరము, పొది.

ఆంబువావాము. నం. ఏ. అ. పుం. (వీటిని మోయు నది, 1. మేఘము; 2. ము స్ప.

అంబువాహీ. నం. విణ (న్‌.ఈ.నీ.న్‌ 2) నీటిని మో యునది.---వి, ఫుం, = అంబువాహము,

క నం, వి ఈ. సీ. 1. సీళ్టు మోయు

; 2వడవలోనికి వచ్చిన నీరు తోడి పాజంబో

కట శేర్పడిన తూ ట్టి; 3. దోనె, బూలగా నుండుటకుం దొలిచిన తొటివట్టె. (వల్ల మున నుండు నీరు మెజికనున్న కాలువలోోనికి గూడ లు మొదలగువానితోం దోడి పోయునపుడు మెణకనున్న కాలువమొదట నుంచెడుప టె.

జబాొణములుండు

అంబువిహారము, సం. వి, అ పుం. జిల క్రీడ, కః దుట "మొదలగు నీటిలోని యాట. అంబువు*, నం. వి. ఉం న ఉదకము, నీరు, ఆంబువేకశస ముః సం, విం ఆ పుం. వీటి వ 5 సృబ్బశం అంబుసర్పిణి. సం. వ. ఈం స్రీ + ప్రాకు ర్‌, అంబు సేచని, న విం ర స్త్రీ LC 1. సీళ్ళుచల్లు (ప్ర

2, వడవలోనికి వచ్చిననీరు తోడిపోయుళొట్టి; లె. నీరు చల్లుసాధనము,

అంబూకృతము. సం. విణ, (అ. ఆ, అ) l. నీళ్ల గలదిశాం జేయంబడినది; 2. (నీళు నములుటు గ లది స్పష్టముగా. బలుకంబడనిది (మాటు, ది ఆ. న. భల్లూకాదులధ్వనిః

అంబే. = =అంబొ. “అజ్జులెత్తి యం'బేయని యజచుచు.”” పు, ౭, ఆ ౧౪౭. “టా, ఆయతకరీలిం దద్ద్వని రసాయనయెై ఇెవిసోంక నప్వ డం, చేయనుచుక్‌ (బ్రతిస్వనము చెల్టుగం జూఫు చం బాణీ భేనువుకొాడాయంగం బోయి వేడుక నొడఠల్‌ కదలించుచు వాలవమార్చుచుక౯ ్థ'బాయక గువ్వుచుం గుడిచె బాలప్భషంబు నిజాంశదుజ్ల ముల్‌ +” భో. జు ఈ .౨౧

మిం

అంబే

తిర

అంటు

అంబేద. చే. విణ దిట్ట తనము లేని వాండు, పీలికివా | అంభోరువాము; నం, విఅ.న, పద్య ము, తామర,

డు. గోట్‌, వేదులువల్కి న న్నర వ్రేయయం జూచెద విందు నంత యంబేదలు లేరు.” పద్మం 5, ఆం ౫౭.

అంభస్సారము. సం. వి అ. ఫుం. 1. నీటిలోని సారము; 2. ప్రృవాళము, పగడము.

అంభస్సు. సం. వి, న్‌, నః 1. జలము, నీరు; 2 (జ్యోతి) లగ్నమునకు 'నాల్ల వరాళి.

అంభా. సం. అవ్య. ఆవులయార్చులకనుక రణము, అంబే. “ఊఉ. గోవులెల్ల నం, భాయని చీరి హుమ్మనుచుః బైవడి మూర్కొని పంచితిళ్లై” భాగ. ౧౦, స్కాం, పూ. శ. ర “ఊ...గోవు లెల్ల నం,చబే యని చీరి హుమ్హనుచు బేరిచి మూ రని వంచితిల్లి పెళ్లై భాగం ౧౦, న్క్మ_౦. ఫూ, ౧౯. అని పాఠాంకరము.

అంభోజజని. సం. వి, ఇ. ఫుం, (పద్య మందు పుట్టుక గలవాం౭డు.) దవా

అంభోేజన్ల్య ము. నం, వి, న్‌, నః జలజము, పద్మము.

ఆంభోజిము. సం. వి అ, నం (నీటయిట్టినది) వద ము. “పొదాంభోజముు ముఖాంభోజము మొ.”పుం. సారనవక్నీ._ విణ. (అ.ఆ.అ నీటియందు. బుట్టినది*

ఆంభోజయోని. నం. వి ఇ. పుం పద్మ భవుడు, అన"

ఆంభోజషండము, సం, వి అ. న, 1, పద్భసమూ వాము; 2. పద్యసరస్సు, తామరచెజువు.

అంభోేళిని. సం, వి. ఈం స్త్రీ 1. వద సముదా యము; 2. (పద్మములతోంగూడిన ప్ర బేశము.) చెబువు; 9. పద్మలక,

ఆంభోదము. సం. జఅంబుదము,

అంధేధరము. సం. =అంబుధరము.

అంభోధి. సం వి. ఇ. పుం. (నీటికి స్థానము.) సము దము, కడలి,

ఆంభాోధివల్ణభము. సం, వి. అ. పుం, పగడము... డు. వరుణుడు.

అంభోనిధి, సం. = అంభోధి,

అంభోరాళి. సం. వి, ఇ. ఫుం. (నీటిప్రోవు) సము

దము.

వ

(ప్రవాళము,

స్రుం.సారనపత్నీ =-విణ. (అ.ఆ.అ.) నీటియందు మొలచునది.

అంశకుండు. నం. వి, అ. పుం. కేం భాగన్టుండు; 2, పాలికాంపు; ర. దాయాదుండు, జ్ఞాతి.

అంశము, నం, వి, అ పుం. 1. వీషయము. “సా రాంశము;” “ముఖ్యాంశము;” 2. భాగము, వంతు.

అంశుకము, సం. వి అ. న. కే, ఉత్తరీయము; ర సన్నవ,స్త్రము; 3. వస్త్రము.

అంశుధరుండు. నం వి అ. పుం. (కిరణములు ధరించువాడు. సూర్యుండు.

అంశుమంతుండు, నం, విల్‌ * పుం. సూర్యుడు. నిణ (త్‌. ఈలీ.త్‌ ఎ కిరణములుగలవాండు.

i 5 ఆంశునమలి. గు౦ 5 ఈం త్తి కా ఆంశ్లుమతకే్నల. సం, వి. ఆ, త్త ( వ్ర కాళించు

వచ్చనైన పండ్లుకలది కదళి, అరంటిళ్లం

అంశుమాలి. సం, వి, న్‌, పుం. (కిరణమాలికక్ల వాడు. సహ్మస కిరణుండుు సూర్యుడు.

అంశులము. సం. విణ. (అ. అ. అం) కిరణములు గలది, (సృకాళమాన మైనది.

అంశ్లువు. సం. వి, ఉం స్రం.' 1. కాంతి; 2. కిర ణము; 8. సూర్యుడు,

అంసకూటము, సం, వి. అ. పుం. ఎద్దుమూ6పురము, కకుదము.

అంసము. సం. వి అ. పుం. నా 1. భుజశిరన్ను, మూపు; 2. అంశము.

అంసలుండు. నం. విణ. (అ. ఆ. అ మాంసలు:డు, బలముకలవాండు.

అంహాతి, సం. వి. ఇ. వీ 1. దానము, ఈవి; 2. 'తెవులు, రోగము; 3. విడుపు,

అంపాస్సు. సం. వి, న్‌, న, 1. పావము; 2.దోషము,

అంటా చే. అవ్య. (అనుట, అంట్క అంట అని రూ పొవతారము. లోకులు ఇెవ్వకొనుట అన భావము.) 1. వృత్తాంతము వెవ్వటను తెలుపును, “క, తామంటకలంవంగం దలలంటు” భాగ, ౧౦, స్కాం, ఊ ఇరగ 2, (వృశంసను “తెలుపును

అక

“క, ఐనను రావణుండంట రిపు, డానెలకువ జొచ్చి పొదివికంట కయ్యమునం, బే నెత్తురుగాకుం డగ, వానింజంపితంట తగబె వర న సేయక నిర్వ ౨, ఆ. ౧౧; ల నిరసనమును తెలుపును. “పీడంట పదిమందిని కొట్టునంట.”” (ఈ యర్భ మాలందు ప్రాబీనభాషలో అట్కే అట్టే అను వదములుం ఉఊపయు క్షములం) అక. వై. వి. 1. అక్క; 2. వూజ్య అకట. వై. = అక్క_ట. అకటకట. వై. = అక్కటకట, ఆకటకటూా. చె.

దీ ర

= అక్కుటకటా,

అకటవికటము. దే. విణ. (శ. అగడవిగడం తాటుమా'ఖైనది, కలవరపడినది.

అకటా. “వె. = అక్క_టా.

అకటావికటము. డే. విణ. =ఆకటవికటము.“క. అక టా మరుం డిపు డుల్టం, బకటావికటముగంబేసి యడరూన్పెను*' రసి, 3, ఆ. ౭౯.

అకము. నం. వి, అ. న. 1. దుఃఖము; 2. పావముం —వణ. (అ. ఆ. అ.) సుఖము లేనిది.

అకరణి. నం. వి, ఇ స్తీ" కార్యాభావము, కార్య భంగము. “నీకు అకరణియగుయగాక.” దీనికి శావముననే ఉపయోగము. శాపము, తిట్టు. అని. శ, రం

అకరు. దే. వి తామర, అ మొుదలగువానిలోని శేసరము, కింజిల్కము. ' EN బృవానంవెద్యాది బప సలు "జేకు లకరులు చారుదివ్యస్థలము

లుల ఫ్రీ 3, ఆ. ౫౦. రూ. అకరువుం

న. =ఆకరు. “కొం. చంచులనాస్వాదించు చులేందూండ్లకరువు ప్రియులకు నలందుచుమెరో, మాంచము లోలిం గంచుకిళం టై పొడమం నడ రుచుల” క నం, ౧6 ఆ. ౨౮ “పీ ఆ'కాశమండలం బను నల్లక లంవకు నకరువా ద్యుండు లోలార్క_మూ ర్చి” కాకీ, ౧, ఆ. ౨.

అకర్యకము. సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ (వ్యాక కర లేనిది. (క్రియ)

అకర్మము* సం వి, పు. న. (నేకర్శ.) 1. కర్తా భావము, కర్మ ములేమి; 2. సోమరితనము; 3. నిషిద్ధమగుపని; డీ పాపము, దుష్కుర్యము.

రి?

లాలా నస ాలనాచనాబడామానానాజానాడాడాాాననానాల నానా ననుననునునుానాను నరాలు చనా నా ానానాననాా నావా. మిడాయాజలాుుడానొతాతాడాడరి నాన తాడనాాాా ననన కాకాను ననా నాననా నుమా నాననా ననన వపవవామాయడనాకన్ను. త క ల య డా ర నా క నాకరా ర

అకా

ఆఅకల్క_. “నం, విం ఆ, గ

(మాలిన్యము లేనిది,

డ్‌ చం. ది చిక, "వెన్సెలం

అకల్క_క సం. వ. ఆ స్త్రీ. కాలుమ్యములేమి, అక ళంకత్వము.

అకల్క_నుండు, సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ డంబములేని వాడు.

అకల్కు_ము. నం, విణ. (అ.ఆఅ 1. మడ్డి లేనిది, (చమురు. మొ; 2. పావములేనిపి.

అకల్క_ను:డు.

అకల్యము, సం. విణ. (అ, ఆ.అ) 1. సకమెనది; 2, ఆరోగ్యవంళము కానిడి, జెబ్బుది.

అకస్తాత్తు. సం. అవ్య. అకస్యాతుగా, వకారణమువల నను గలుగకుండంగా, ఫూర్వకారణము "లేకుం డంగా హాఠాత్తుగా, ఉన్నట్టుండి.

అకా, దె. అవ్వవు దు. (అ4కాన్‌ ఇతి” శబ్దార్ధ కము “అని” తవవాని భావమును తెలుపును. “వ,కాకుత్‌ స్తకుల,వ దీవకుండు వారలముఖ వర్ణ విశేషంబు లువలథీంచి సీశంగసినవారకా నిశ్చ యించె” భార. అర. ౭, ఆ. ౧౨. (వారకాక వారే అని భావము

అకాండ తాండవము. నం, వి అ. మందలి నృత్యము. (అసందర్భ (పన ఊపమానముగా (గ్ర హింపబడును.)

అకల్కు-_6డు నం, =

నః

ఆఅసమయ సంగ మునకు

అకాండము. సం. విణ. (అ, ఆ అ) 1 ఉచిత కాలముకానిదిి తలీకానిది; 2. ఆసమయమున జరిగినది, అనుకొననిది. “అకాండ,వ చండ కల వాము; “అకాండ తాండవము; ర్ట కొవులు లేనిది, ష్‌ అకాయుండు, సం. విణ.(అ.ఆఆఅఎ శరీరము లేని వాం పరమాత్మ ; 2. (అధః "కాయములేని వాండుఎరా హువు; ర,మన్మ థుండు,

దుంలాా పం అ సుం. l.

అకారణము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ 1. కారణము లేనిది] 2. నవా Cea కానిది, సహజము, “అకారణ మెత్తి.” వ డీ విణ నిష్కాూరణముగా, తగినకారణము లేకుండగా, —మిన. 1.కారణము లేమి; 2.అనర్హ కారణము.

అకారతుగా. వె క్రి" విణ. (అకారణాల్‌ అను దాని యవ్యభ్రంళశము కావచ్చును కారణము

"లేకుండంగా, నిష్కూరణముగాం

”

ఆహో వం అకృ

ఆకారము. సం. వి, అ. పుం. “అ” అను ఆక్షరము. | అకించిక్క_రుండు. సం, విణ. (అ. ఈ _ రీ అ) కొంచెమెనను చేయనివాండు, నిరువయోగి, నిమి యు: జేయలేనివాండు, నీమి చేయుటకు శ క్లిలేని

వాండు, అకార్యకరణము. సం. పి, అ. న. 1. వేయంాడని | జ్రక్ట్య్య్యల్రి. సం, విణ. క అ ప్రతివాశ మైన (అడ్డు

పని చేయుట; 2. దుష్కార్యము చేయుట, ప ఖం స్తీ ం అడ్డు లేనిగల్‌-

అకార్యకారి. సం, విణ.(న్‌. ఈ-ణీ.న్‌ 1. అనుచిత ,. కర్టుం వు చతు తు So Ps ne మగు వనివేయువాండు, కవ్వవనిచేయువాండు, నా వ. 'ఘునచ్యక్రముం గాని యుెపీ పేంద్రుండు 2. చనికవయోగంపనివాండు, చ,యోజకుండు లీల నటించు చాడ్చునక.” భార. చో. ౨ కానివాడు, అప, యోజకుండు. ఆరవ

అకుంఠము. సం. విణ. (అ.అ,అఎ) 1. మొక్కనో నిది వా౭డ్‌పోనిది, మొద్దుకానిది. “ఆకుంఠపర

శువు;” 2. అప్రతివాకము, ,ఆడ్డు లేనిది. “ అకుంఠ

పరాక్రమము

అకుంకిళము. నం, విణ. (అ, ఆ. అ = ఆకుంధమ్ము

అకుకశక్చిద్భయుండు. నం. విణ. (అ. ఆ అం ఇ అకు త్రో భయుండు,

అకుతోభయుండు. సం. విణ, (అ.ఆ.అఎ ఎవనివల నను లేక జేనివలనను భయపడనివాండు. “న్యా యవంతుం డకుతోభయుండు;” “భారత చేశసం బారనుకుతోభయము.”

అకుష్యము. సం.వి. అ న (రాగి మొ. వాని కంటె వేజగు లోవాము వెండి లేక బంగా

సిది-ా-పి, అ న వైన్యము లేమి,

ఆకారము. సం.విణ. (అ.ఆ.అ 1. చేయందగనిది; రై చేయంగూడనిది,---వి, అ. న. 1. తగనిపని; 2. కూడనివని, తి. నిషిద్ధమగు కార్యము, కష్ట వని; కీ. -సావకృత్యము, దుష్కార్యము.

అకాలకూహాంఢము. నం, వి, ఈ పు, 1. అకాల మున పుట్టిన గుమ్మడికాయ. (దీనికి రుచి యుండ దు కావుననే సిరర్భకజన, ము అనుట కుషమాన ముగా నుపయోగరపబడును); 2. నిరుషయోగ జన్ల ము.

అకాలము. సం. విణ. (అంఆ.అఎ (ఉచికకాలము లేనిది) 1. అనుచికకాలమందలిది; 2. అసమ యమున సంభవించినది. (“అకాలమృత్యువు.” మొ) వి, అ. పుం. 1. అయుక్తకాలము,

అనర ర సమయము, శగనివేళ; 2. కానివేళ, రః | ఖ్‌ జ్యో కో ళల తానే ళ్ళ అదనుకప్పినసమయము. అకూపారము, నం, వి. అ. పు. 1. సముద్రము; 2. ఆదికూర ము.

ఆకాలన్ఫుతు ను: నం. మ ఉం పుం. అకాలమందు సంభవించిన చావు, అపమృత్యువు,

అకాలవేళ. సం.వి. ఆ. శ్రీ" వేళకానివేళు ఆనమ యము*

అఆకించనక. సం, వి, ఆ. సీ. 1. దారిద [ము లేమి; 2. సర్వధనము వ స స శన

అకృతము. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆ) 1. చేయంబశ నిది, అచరింవంబడనిది; 2. సిదముకానిది. (అన్నము మొ); 3. ధన్యముకానిది; &. ప్రొ ర్రి గానిది, ఫలితమునకు రానిది.---వి, అ. న చేయకపోవుట, చేయమి.

| ఆకృ తాళత్తుండు. నం. విణ, అ. షే ధన్యాత్తుండు

కులేకుండంగ విడిచి దరిద్రుండగుట. (ఇది సన్నా్యా గానివాండు; 2. సిరమెన మనస్సు లేనినాడు;

గాంగ యుల్లకో నకల లె. తెలినిలేనివాంయ్‌; &. బ బ్రృవ్యానుసంథానము అకించనత్వముం సనం. ఫ్‌ హ్హా న. — అకించనక, 'లేనివాండు.

అ కాలాను కా కనాన నన పనన నునన జానాసి నన వాడాలా వసస జాపమని కన నుననుననలునోననునపుటునులుుతపుడాూులనావపాననాతనపుడాకానాత్ను.-టుత్యననుడాలలునతకానానాలా రాసన ననుననున నినున పము ాాసాలాతాననాామాాాా నాపని బనానా లామా దానిన నాననా చాడా. జాలా తాాసనాంానా సాతాని లా చతరాసాడడాంంనస రాయనా సజ ాతాడతతతాంాతాాతక

అఆకించనము. సం. 'వి, ఆ న వీమియుంజేయనివ స్తు అకృతార్థండు. ; నం. విణ. (అ. ఆఅఎ చరితార్గండు వు; విలువలేని వస్తువు. క న్న చ. పనిని వేర్చ లేని వాండు, విఫలుండు.

అకించనుండు. సం. విణ, (అ,ఆ-ఆఎ కొంచెమైనను అకృళతా చుడు. నం. విణ, (అ.ఆ.అ) ఆ స్త్ర ములు 'లేనివాండు, మిగుల దరిద్రుడు. బాగుగా అభ్యసింవనివాండు.

అకృ 89 అక్క

అకృతి, సం. విణ. (న్‌. ఈఎనీ. స్‌ 1 ధన్యుడు కానివాడు; 2. విద్వాంనుండు కానివాడు; త. ఏవనియు నిర్వహింపనివాండు.--- వి. ఇ. స్రీ" వనిలేమి.

అక గ్రాబేము. వై "వె. విణ కే. అధికము. * “సీ. ..ట్రావూ ణక్ళత మైన బ్రహ్యరథము, చెక్కి. బావ్హాణాలకే నక్కొ_జంబగు నవమానంబు సేసినడానం” భార, ఆర, ౪, ఆ. ౧౧౯ 2. అశక్యము. “కీ బ్రవి ఫఘనబ్బ౦దంబు లివిగజయూధంబు లని విచారిం వంగ నక్క_జంబు, నై భార. అర. 3, ఆ. 5. “డి. చూవంగవలెనని చూవీతింాని, యాపురి లింగ నహ సార్బుదములు6,జూపవం జెప్ప. గను శేషమునకు నక్క_జము. వండి, పర్వ. ౪౦03. పు.; ల. ఆశ్చర్యము, వింక. “ఫీ వదలక కురు వతి వారణావతమున లక్కయిల్‌ గావించియక్క_ జముగ్య నందజుం జొన్పి యందనలంబు దరికొల్పం బనిచినం బాండునందను లెజింగి* భార. ఆది. క, ఈ ౧౪ “మ (సృజలెల్లకొ వినుతింప విందు మొదలం బకీం ద్ర యూహించవ. న్స్కక్కు- జ మో వివ్వుడు సంస్తుతింప నది నాకా త్మా_రముం బొంచెడుకొాం” నె ౨ ఆ. ౨౯.

అకృత్యము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ 1. వేయందగ నిది; 2. చేయంగూడనిది. ఏ. అ.న.l.కూడని పని, తవ్వువని; 2. దుష్కార్యము.

అకృశము. నం. విణ. (అ.ఆ.అఎ (కృశముగానిదిఎ 1. దుర్చలము గానిది దృఢమైనది; 2. హీన ముకానిది, అధికము,

అనలదానాబుకాలరినాపానాబున్థాబ మానాన నాటాడు నాానాబానానాు నారాజా పస బాస పనా లావా వాసా సాదా.

అకృస్త్రవచ్చము. సం. విణ. (ఆ.ఆ. అఎ (అకృష్ట పచ్చ దున్న నినేలయందు ఫలించునది. (నీవార ధాన్యము, ఓషధి మొ.)

అకృష్టము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. దున్న (బడ నిది; 2. లాగంబడనిది.

అఫ్ఫష్ట్రకరు (డు. చం. నిణ, న్‌. శుద్దమెనకార్య ములు గలవాడు, కళంకములేనివనులు వేయు

అక్క-జేండు. సై. విణ. అధికుండు, వరాక్రమ డు, మంచివడవడికగలవా(డు.

వంతుండు, సీ. చంపె నాగాయుతన త్తు జరా సంధు ళు యోర్చిన యక్కొ_జుండు + భార. ఆర ౧ ఆ, ౧౦౨.

ఆక్చష్షము, సం. విణ. (ఆ.ఆ.అ,) 1. నలుపులేనిది, ల్రెహ్టిమం 5 తెల్లనిది? 2. కళంకములేనిది; 3. శుధ్ధ మైనది.

అకో, దే. అవ్య, సందేవామును తెలుపును, (కొన్నివ్రాంత వృతులయందు. “ఒకో” ఆను దానికి మాటు “అకో” అనియే కలదు) చూ. ఒకో.

అక్క, ఉభ. వై. ని. 1. పెద్దదియగు తోడంబుట్టి నది; 2. వూజ్య స్త్రీ, ఇారవమునల స్త్రీ క్ట ఎక్కడికి బాజిపోయెదం జిక్కూవడక యేను వీనిశీఫ్రుగతికి నో, యా ” కళా, ఆ ౯౬; 3. ర “త్తే దర్భపోటులందినిలేని తజులమ్మతి;నంటి పిళ్చశే శవము భుజించియదియు నెడల, నక్కూవాడల నరకూళ్లు మెక్కిమోంద, వీనిశేఖర మొకతులా _ర్ర్విజృము గొని” ఆము. ౬, ఆ. ౬౯.అవ్య. ఆశ్చర్యమును "'జలుపును. “అక్క- యిదియేమి వోద్యమో-” శుక. ౧, ఆ. ౨౨౯ొ సనం. వి. ఆ. స్రీ తల్లి.

అక్క_జేవడు. వై. అ. శ్రీ (అక్క_బేము - వడు.) ఆశ్చర్యపడు. “చ. గజివతి వచ్చెనంచు నొక గంధగజంబు గుణించి యొక్క_ం డ,క్కు_జవడి పల్కిన న్వెజిచి.” 'చై. 1 ఆ, ౧౩౩

ఆక్యజేరాలు, వై. విణ. (ఆఅక్క_జే4-ఆలు._) అధిక

రాలు, పరాక్రమవతి.

ఆక్క-ట. వై. అవ్య. (సం, ఆ; కష్టమ్‌ం కం అక్కు_ట.) సం తావమును చెలుపును, అయ్యా ! “ఊఉ. అక్క_ట! కన్ఫకాత్వమిటు లాఆడివోవ నకారణంబ స్కీ శెక్క_డి చూలు వచ్చె.” i నిర్వ ౨ ఆ, ౨౪. (కొన్ని ప్రతులలో అక్కల అని కలదు. చూ అల.) రూ, అకట, అకటకట్కఅకట కటా అకటా అక్కటకటాా అక్క_టా,

ఆక్కటకటా. వై. = అక్కట్య “జాతక టకటా, చైవంబ్క సీకంటికిం చేలగంజరహారే జకయుయ్య స్త నె. ౧, ఆ ౧౦౮

అక్క_టా. వై. = అక్కటం “తే, కంభసంభవుం దబ్ధితోంహాడం గోలి, తజ్జలముతోడ వెడ లిడేవ దలంవంజేని,విర హిజను 'లింతవడుదుశే వీని చేక్క నక్క_టా దైవమటు సేయం డయ్యెయాక.” నై. =, ఈ ౧౨౩.

అక్కటిక+ దే.వి.దయకనికరము, “సి,ఆదివరావ్రాంబ

నున క లాట IT CUR చ స ఇ న రకమ రా లా టక్‌ సాక సా క ద లా డద జనా లునాదాము నాది తకానునాలరాడా డయా క్యాద్రానశవాలురుణుకా రు శానా ఇపంచుతవాడ రాగాలను వలనా లాా వాకా పాయలు రాలాడ లాలా తాట వజులతులకతన సంతాన రకా గాంగ.

అక్క

40

అక్క

వగుచు రసాకఠలగతవనైన నన్ను నక గాటికతో డ్క| అక్కఅగండండు. జ. విణ ఆవశ్యక తగనివట్టు

నుద్దకించికివి.” భాగ. ర్క స్మ-౦. ఈరరా౬ం అక్క-_టికము. చే. = ఆక్కె_టిక. “ఊచక్క-టి లేని యాలమున6 జంపె ననక్వల దీదురాక్ర కుం, డక్క_టికంబు లేక సతి నంకలు సేసి...” భార శల్య, ౨ ఈ 3౨౨౧. “క, అక్క_ట నావ్బాద యము గడు, నక్క.టికము లేని దయ్యె.”భార. ఆరం, ౫% ఆ, ౮. అక్క_డం దే. వి. (ఆ+కడ ఎ (వృత్తియంచే చెద విభ క్రికము. అక్క_డివా ర్త) 1. ఆదిక్కు,ఆవై పు; ల ఆవలివై పు. “వ ఇక్క_డలి గడచి చక్క. ను త్తరాఫీముఖుండ వై చనంజన హిమవ౦తంబు, అక్కొాండకక్కడ బహుకూటళోభికంబగు హే మకూటంబు, అన్నగంబునకవల బుషభాచలం బు. రాయు. కాం. ౧౦౯౫. శర. ఆకడ అని పాఠాంళఠరము; ల. వ్ర,దేశము, చోటు. “ఉం మ్రుక్కి- కరాంబుజద్వయము మోడ్చి లలాటము నక ఘటించి మా యక్కడ మోరు నీముసలి యన్వయు నేడు శివార్చనంబు స, మ్యక గతిం జేసి వార. ౨, ఆ. ౪౭, అక్క_రము, వై. వి. 1. అకారాదివర్భము; 2. తెలు _ గునను కన్నడమునను గల పద్యవిశేషము. మహా కర, మధ్యాక్కర, మధురాక్క-ర, అంత రాక్కు-ర, ఆల్నాక్క-ర యని ఆయిదువిధములు 'తెలుంగునం గలను. ఆక్కు_ణ. జే, విం (క, అక్క-టె. క. అక్క_రైఎ 1. ఆపేకీ కమగు కార్యము, ఆవశ్యకకార్యము. “న. కాంకేయులు నీచేశంబుననుండి నీయాజ్ఞ వలనం గృశారంభులై యున్న చా రగుటంజేసి వారు నీకింకరులు. నీకుశాన యక్క_జ దీర్చుట వారి కర్షృకృత్యంబు. దీని కింకవనర నేల” భార. ఆర. ౬, ఆ. 30; 2, అపేతు, కోరిక. “మ. చిణునవొప్పంగం జూడనీక పులకల్‌ సెైల్వాంద నిక (గుచ్చి యృక్క_ఆఅదీజంచెరినక్కు.నంగరము వీళం జేర్చనీకిమైయిక్‌ వజదంద్రోవంగంటే నెనే. భారం అర. ౭, ఆ, 3563; 8 శ్రద్ధ (శర అక్క_జ కాడు, చే. విణ. అక్క_ఆగలవాండు, ఆవ శ్యకతగలవాండు, “అక్క అకాండ వై యందంద

చ్రేరేంచి మేకృయ.

వాడు, ఆవనరమును గ్రృహించువాండు. “్‌ద్విం అక్క_అగండండై యప్పటప్పటిక్సి 'వెళ్ళునంబుగ నూర్దు వేలునప్పిచ్చివారిశ్చం. ౨, భౌఃఈ౮౦. ఇట శ్రద్ధగలవాండు అని శ, రం ఈయర్భము చింత్యము. అక్క_అనొను. దే. సం శ్ర ఆెపీశీంచు. అక్క_ఆపడు. ద్వ. అ, డ్రి అక్క్థాజఅనొను, ఆస నొందు, “ఛం. . .నన్నున,క్య_జపడి నీవు వేండు టిది కర్టమెం” భార. అరం ౭, ఆ. 3౬౭, అక్క-_ఆ పాటు. ద్వ వి. అక్క_ఆపడుట. అక్క-లకర. చే. వి. అక్కలక ణి, జ్వరదోవము పో గొట్టు మూలికావిశేషము. “సీ, అన్న భేదియు వన యక్క_లకర”” వాంస ౨, అ. ౨౨౭. అక్క_లక జ్ఞ. చే. = అక్క-లకర. అక్క_లి. దే, వి అల, తరంగము. “క. తగులువడి యపుడు వడినెడిి గగనమణిరభంబుదోరగలువడి నిలిచె, బొగరు మొగకడలియక్కలిం దగిలి నిలువంబడిన సునవిశతియుంబోలెకొ.” కాశీ. ౧, ఆ ౧౨3. “వ, కడలిమొగ యక్క_లిం దగులువడిన జోగునుంబో లె” కాశీ.9, ఆ,౯౮. అక్క_శించు. దే. అ. క్రి" (క. అక్క_ళిను. అక్కు.

భిను. (ఆలి మొదలగువానిచేత కడుపు లోవలికింబోవు, డించుకొనిపోవుు సంకుచిత మగు. “సీ. ఐకేయమెన యొజ్జాణంపు

లవణిచే నక్కళించినపొట్ట మక్క-ళించి” స్వా.

గిరా సం శ్రీ దించుకానిపోవునట్లు చేయు. “నీకడుపు అక్క_శించు.””

అక్కొ_వాడ. బే, వి వంటలక్కలు ఉండువీథి. “తే, అక్కవాడల నరకూట్ణు మెక్కమోంద.”” ఆము. ౬, ఆ. ౬౭.

అక్క_సము. డే. వి. (క. అక్క్సం 1. సంతావము, దుఃఖము. “ఉం. అక్క_మలాకీం జూచి యల కాధీవనందను. డోవడంతి నీ, వెక్క_డనుండి వచ్చి తిది యేటికి నుస్ఫురుముంటి నీకు నీ, యక్క సమేల వచ్చెను” కళా, 3, ఆ ౧౭౯ 2. కోవము, అక్కను. “శే. ...బూచ్చి గములకా మెకలానం గెనక్కు_స మెసంగి, రావణుడు దద్ద యొజలీ బీరమ్ము "హచ్చ-”అచ్చ. యుఎ,౨౦౦.

౧, ఆ.

అక్క

41

త

ల

అక్క-సి. చే. విణ. అక en ఆగవా అక్కు_పత్నీ. మి. వి. బక్కవాండు. (వాడుక

వంతుడు.

వూ

అక్క-నుకా(డు. దే. విణ. అక్కసి, ఆగ్గవావం తుడు.

అక్క-స్సు. చే, = అక్కను. “వానిమోంద నాకక fa స్సు వీఆ లేదు.”

ఆకార గల్లంతు చే ని బ్ర అక్కు-యు¢ జా లును. * శో అక్కా నెళ్చెండ డృయ్యును, దక గరు నాతోడి పోరు దాను దికేయున్‌. భా రా స్కాం, ౪౭ Oe

అక్కి. చే. వి. చర్మరోగవిశేషము.

అక్కి_బిక్కి-దండ. జే. వి బాల కీ డానేషము. WR పిల్ల మెజిము లక్కి-బిక్కిదండ.” హాంన. క అ, ౧౮౬

అక్కి-లి. చే. వి. అంకిలి, కలక, కలవరము. “ఊం అక్కి_లి మాయం గన్నుంగవ లాననము ల్విలసీల్ల 6 'బెంజెమర్‌ గ్పీకొరైని వర్వమానములు గీడ్పడం”* కు. సం.౧౦,ఆ. 56. “ఉఊ...మాపుగనన్ని యు వచ్చెనేని నే, నక్కిలి దేలి తత్కు_శల మారయు చుండుదు.”” మార్క-౦, రా ఆ. ౬౬.

అక్కి-లివడు*, ద్వ. అ. శ్ర 1. కలంతవడు. “ద్వి అక్కి-లివడి జెప్ప లల్ల మోడ్చు చును.” భాగ, ౭, స్కంంం;. 2 చెడు, నశించు. “ద్వి, గృక్కునం బజ తెంచి కాళ్గమెంబడిన, నక్కి-లివడుచె నీయ యగారిశనము .” అక్కు. డే, ఏ. 1. ఆఅొమ్మ; వత్సము. ““ఉ...... అక్కునంబేళ్చి Tee భీవలయంబు

_ లేన దవిలించి.” నె, ౭,ఆ. ౧౬౫; 2. గుండె, “ద్వి అక్కు_మాలిన భంగి న్మగ్భహారంబు, చక్క_న మోశెట్లు చనం చేరవచ్చు. బస ౭,ఆ, ౨౧రపు.

వండి, పురా. ౧౦౧ పు.

అక్కు-గొట్టు. దే. ఏ. (అక్కు_+కొల్టు) వృాదయ శల్యము.' “ద్వి-అవనీకులకు చెల్ల నక్ష (గొజ్జగుచు.” బన ర ౧౨౬ శు, “డడ ఈయనుశేం ద్రు గూల్చుటకు...... వేల్నుల యక్కు-గొజ్జు”” వా రి, ప్రొ. ర, ‘ఆ, ౧ ౭౮. 6

అక్కు_ముల్లు. చే. వ. హృదయకంటకము,

అక్కు_ట్ల. బే, ఏ. బం థాన్యవి శేషము, ఒకరకము వడు.

పి

అక్కె_త్తుకొను. చే. ఆ. (క్రి. లొమ్య ఎత్తుకొను “వ. ఇట్టందజు న క్కెత్తుకొనక జేయు శికిరోవ చారంబు లగజ కుష్టోహచారంబు లై నం దనసఖులం బదరుచు”” కు. సం. స్క ఈ ౧౫౧ (ఇట అక్కు_ఎత్తుకొనక అనునది ,“వంచినమెడ యొ క్ర కుండలా”. నడి యె త్తకుండంగా” అను వాని వంటిది. “తేక “దృష్టితో అనుఫావముఎ)

అక్తము సం, విణ. (అ,అ.అం) 1. పూయంబడినది. (తెలా క్రముశోణితా_క్టము మొ); 2. వ్యక్తము, స్పష్టమయినది; 8. చేరినది; &. పోయినది.

అక్రమము, సం, వి. అ. పుం. 1. క్రమములేమి, వరునలేకపోవుట; 8. సంచారము లేమి; శి. న్యాయవిరోధము, న్యాయమునకు వ్యతిరేకము. ---విణ. (అ. ఆ. అ.) 1.,క (క్రృచుములేనిది, వరున లేనిది; 2. (శ్రచుము ఆము లేనిది, "పాద శరాన్యము; స్ట సంచారములేనిది; శ అక్రమ ణములేనిది; ల్‌. న్యాయవిరుద్ధము.

అక్రియుండు. సం విణ. (అ.ఆ.అ) (క్రి కి యలేని వాడు) 1. చేయవలసీన వని చేయనేవాండు, సోమరి; 2 ఆ ృయోజకుండు; ర. యాగాది కర లువేయనివాండు; ఓ. యాగాదికర్శలు "లేని వాండు; రీ. నిష్కి-/యు౭డు, (సర్వసంఫూర్జుండు గాన) చేయవలసీనవని 'లేనివాండు. (బేవుండుఎ ,

ఆ ఈశూరుండు, | సం. విణ. (అఆ, అఎ (కూ కూ,రుండుగాని యా సౌమ్యుండు.ావిం అ. పుం. యాదవు లలో నొకండు; కంనుని కుటిలప్రవ _ర్రనము కృష్ణునకు దెలిపి వాని జంపం బ్రేరించినవాండు.

అ,కో ధనుండు. సం. పణ. (అః అ. అం) కోధము లేనివాడు, కోవములేనివాండు.----వి. ఆ, ఫుం. ఒకానొకరాజు. (ఇతం డయుధాయువనువాని కుమారుడు.

ఆక్షిస్టకర్ముండు. సం. విణ. న్‌ కీ (అక స్య్రశకర్మం .) శృములేని వనిగలవాండు; 2. (e+ వృకర, ర

పనివలన శ్రమపడనివాండు,

అక్లీ

అక్షి ప్పకారిం సం. కుండ వని చేయువా(డు, పము 6 బనిచేయువాడు.

అక్టి ప్టము. సం. విణ. (అ. ఆఅ (క్లిష్తముగానిదిఎ l. క్లేశము నొందనిది, (శృనుముచెందనిది; 2. శక్కు_వగానిది. “అక్షిష్టకాంతియగు రూ వము?” లే. నులభము (పద్యము)

ఆక్టిప్థవర్ణము. సం, విణ, (అ. ఈ అ (అక్షిష్టమగు సర ములుగలది ఎ l. కలసీపోనిరంగులునలది, వ రంగున కారంగు స్పష్టముగా నున్నది. (చిత్షరువు మొ); 2. కలసీపోని (స్పష్టమైన) అతరములం గలది. (ఉఊచ్చారణము; తె. (బ్రావాణాది వర్మ సాంకర్యము లేనిది.

అక్టిష్టవృతుండు. సం, విణ, (అ. ఆ. అ) 1. చెడని "ఛశము గలవాండు; 2. (వ, ౌచరణమందు ఆ యాసము లేనివాడు.

ఆతగ్గవాము. సం. వి, అ. పుం. పాచికలతో నాజెడి యాట్క జూదము.

అకుచ క్రముం నం. వ. ఈ న. 1, ఇం, దియసము దాయము; 2. బండి యిరును చక్రము; 3.పాచి కలసజ్ఞా,

అత్షజము, సం, విణ. (అ. ఆ. అ (అక్షమువలనం గలుగునదిఎ న్మేత్రమువలనం గలుగునది. “అతజ జానము”” (ఇ మ్రత్యతజ్ఞానము, కంటితో చూచు

షా టఎంావి. అ. న. 1. (ఎమృుకవలనం గలిగినది.) వచశ్రాయుధము. (ఇది దదీ చిముని ఎమ్మక తోం

చేయంబడినదని పురాణగాథ; 2. వజ్రము, నవ రత్నములలో నొకటి.

ఆతణికము. సం, విణ, (అ.,ఆ.-అంఎ కణికముగానిది, రుం

అకక. సం. వి. ఆ. స్త్రీ ఫురుషసంభోగము పొం

అతళము, సం. వి. అ నా 1. హానిలేమి; 8జి. ళు భము;లె. నడిమికి విజుగని బియ్యపుగింజ.._విణ. (అ,ఆంఅఎ కే, గాయము నొందనిది, ఖండింవం బడనిది, చాధనొందనిది; 8. (బియ్య్టిపుగింజి మొ)

విజుగానిది.

42

విణ. (న్‌. ఈ-ణీ. నొ) శ్రమవడ | అక్షశయోని, సం. వి, ఇ. వీ, పురు

అతు.

, షసంభోగము

పొందని స్త్రీ, కన్య.

అకుకలు. సం. వ. అ. ప్రుం. బ. = అక్షీంతలు. విజి గని బియ్యము. “దూర్వాత్షళలం; ఆర్దాతతా రోవణము; సాతళతపాత త వాస్తుడు."”

అకుదర్శకుఃడు. నం. వి, అ. ఫుం. 1. న్యాయాను సారముగా వ్యవవో రములు తీర్ప్చువాండం, న్యాయాధికారి (జడ్జి; 2. జూదమున న్యాయా న్యాయములు కను పెట్టి చూచువాడు.

అత్షదృక్కు-. నం. వి శ. పుం. = అతదర్శకుండు.

అక్షుదేవి. సం, ఏ. న్‌. పుం. పాచికలాడువాండు, కితవుండు, జూదరి.

అకద్యువు. సం. వి, ఊ. పుం=అకుదేవి.

అతద్యభూతిక ము, సం, వి అం ని జూదమునందలి జగడము,

అతధరుండు, సం. విణ, (అ,ఆ.అఎ 1. చక్రము ధరించువాండు; 2. పాచికలు చేళంబట్టుకొను వాండు--వ, అ, పుం. చక్రపాణి, విష్ణువు,

అతధురము, సం. విద్‌, స్త్‌ బండిబరువు,

అతధూర్పిలము*, సం, వ. ఆ. పుం. వృషభము, ఎద్దు,

అతధూ రుడు. సం. విః అ.పుం. కితవుండుజూదరి.

అతపటలము. సం. వి, అ. న 1. న్యాయనభ; 2. అక్షీ వటలము.

అకతవటలుడు. సం, వి, అ, పుం. న్యాయాధికారి.

అతపాటకుండు. సం. వి. అ. పుం. (వ్యవహార ధర ము బాగుగా నేర్చినవాండు.) న్యాయాధికారి.

అతపాదుండు. సం. వి. అ. పుం. (కాలియందుం గన్నుగలవాడుఎ గాశమబుషి, (ఈకండు తర్కము రచిం-చినవా(డు. తనముకమును దూ షీంచిన వ్యాసుని ముఖము చూడనని ఈతండు ప్రతిజ్ఞ చేసెను, వ్యాసుడు వలువిధముల వ స న్నునిం గావించుకొనంగా నతండు తుదకు దయ దలంచి ళన 'పాదమునం గంటిని గల్లించుకొని దానితో చూవెనని తసిద్ధి)

ఆతమ, సం. వి, ఆ. స్తీ = 1. తమలేమి; 2, కోపము.

అత్షమము, సం, ne (అ.ఆ.అ 1. ఓరిమి లేనిది; 2. సమర్థ ముకానిది,

అత

ఆశ్‌మాల, సం, వి. ఆ స్త్రీ l. (కంత ఆత ముల (=అకారాది ఈకారాంశమయిన యేబది వర్ణముల మాల; 2 (దానికి ప్రతినిధిగా రుద్రాతములతోం గాని ముత్తెములతోం గాని సృృటికములతో 6 గాని కూర్ప్చినమాలు) జవ మాల; లి. (నతుత్రచఛ క్రమునకు మాలవలె నలం కారమైనది.) అరుంధ తీనక తము.

అతీము, సం. వి. అ. పుం. 1. తాండ్ర; 2. పొ చిక; ర. బండి; ఉం బండిచ కము? ర్‌. బండీ యిరును; 6, బండికన్ను; /, రుద్రాతము; 8. ఇంద్రాతము (రుద్రాతీమువలెనే మాల కువయో గించునది; 9. పదునాజు మాషములయొత్తు; 10. వ్యవహారము; 11, జ్ఞానము.--- అ. పుం. pay I ఇంద్రియము; 2, 'నేశ్రము.(కమలాత్తుండు మొదలగు సమాసములయందు అకీశబ్దము ఆత్మ శబ్బముగా మాలకినరూ పము-—-న. కే.శుళ్ళము;2. సౌవర్పలవణము.-డు. పుం, రావణునికొడుకు*

అక్షయ. సం. వి. అ. పుం. (మువర్ణలోవముఎ సం వళ్స్ళరములలో నొకటి. (దీనికే కయ అనియు బ్రసిద్ధి- ఇదియే యుచికేము.)

అక్షయతృతీయ, సం, వి. ఆ. స్త్రీ. (అక్షయమైన పుణ్యముగల మూండవతిథి) వైశాఖ శుక్ల పత మందలి తదియ.(ఆనాండ్‌ "నర్చిన పుణ్యకర్మ్శ్య ముల ఫల మశీయమగును,)

అతయము. సం. విణ. (అ,ఆఅ) 1. తజుంగు "లేనిది తజులనిది. “వ. తనతూణీరంబు లకయ చాణంబు లగుటం కేసి. భార. విరా. గఆ౧ కళళ; ి,నాశములేనిది; లే. ఇల్టు'లేనిడి. “సన్యాసీ అత్మ యుండు” (= ఇల్లులేనివాండుఎ---వి, ఆ న

ర్రివ్యము.

అత్‌రచణుండు. నం. వణ. (ఆ.ఆ.అ-)లిపికారుండు, వ్రాతకాండు, లేఖకుడు, చూచి వ్రాంతవ్రాయు వాండుం

ఆక్షరచుంచువు. నం, విణ. ఉం = అతరచణుండు.

ఆతరచ్భందము. నం, విణ చూ. అతరచ్చ క్భృందుండు, _వి.న్‌,నుఅతరసం ఖ్యతో చేర్చడిన ఛందస్సు. (ఛందస్సు వృత్తము జాతి అని రండువిధములుంం వానిలో వృత్తము అతరసంఖ్యతో నేర్పడినది.

'దానికి పాదమున కిన్నియ కరము లనునియమము. |

48

అత్ని

జాతి మాత్రలతో చేర్చడునది. అందతరసం ఖ్య హాచ్చవచ్చును; క్ర గ్గవచ్చును, జాతి ననుసరించి జనించినది ఉఊవజాతి

అతరచ్భ్చందుండు. సం, విణ. (అ,ఆఅ,ఆఅఎ) చలించని యశ్శిప్రాయముగలవాండు, దృథఢనిశ్చయు:డు,

అతరచ్యుతకము. సం. ఏ.అ, న ఒకవదములో నొక యతరము తీసికేయయణా శేషించి, అర్థాంకర మును తెలుపు 'భౌగము. (కరేణువులో ‘కి తీసీ వేయంగా మిగిలిన “రేణువు అనువడము

ఆతరము. నం, వి, అ. న మ, బృవ్యాము; 2, ఆకా రాదివర్ణము; 8. పదము, వాక్కు. “పృతిషేథా ఊరవిక్ల బాభిరామము;” _ క. మోతుము; ల్‌. (సృణవము; 6. ధర్మము; 7. దృకృతి; రీ. కవ స్సు; రి. కృతువు; 10. జలము; 11. ఆకాశము; 12. నాశములేమి.--- విణ, (అ,ఆ.అఎ నింబ నిది, * నాశములేసిది.

అతరముఖుండు. సం. విణ, (అ, ఈ-ఖీ. అ (అక్షర ములు ముఖమందు గలవాడు 1. చదువు వచ్చినవాడు; 2. వండితుండు, అతరాన్యుండు, సం. (ఆ,ఆ.అఎ=అతీరముఖుండు, ఆతరార్థ ము. నం. వి అ, పుం. (అతర4-అర్థ) వ్రతిపదార్థ ము, శబ్దశ _క్రిచేకలోలిగిన అర్థము. ఆఅత్షరుండు. నం, వి, ఆ. పుం. 1. విష్ణువు; 2. శివుం డు*,---విణం (అ,ఆ.అ.) నాశములేనివాండుం

అతువతిం నరః మిం ఠః, స్తీ" జూదము.

అకవాటము. నం వి, అ, పుం. శే. జూదపుబల్ల; 2. జూదమాడెడి యిట్లు; తి. (బెట్టు వట్టుపట్టగా రథచ్యకృము నడచిన చోటువలె నలంగిననేలు జెట్టు సొదనచేయు చోటు, _

అకూంలి. నం, పి, ఇం ప్రీ" 1. ఓీర్వలేనిశనము, ఈ రనము; 2 ఓర్పు లేమి.

అకూవావనము, సం, వి, అ. న పొఛీకలు వేయుట,

అకూవాపుండు. నం. వి. అ. పుం. అశతీములు వేయు చాడు జూదమాడువాండుః

అక్నీ. సం. వి ఇ న నేత్రము, కన్ను. (బు సమా నమందు అకారాంతమగును, జలజాముండు మొ స్తీ లింగమున ఈకారాంఠతమగును జల జావ్నీ మొ అవ్యయీఫావసమాసమందు అకా

అమీ

రాంకమగును. సమతము, పరోతము,

అత్నీంతలు. వై, రా ఏ బం=అతతలు, “వుం, వర "దేళంబు విభుండు చన్నపీదపం ద్రాకేశురాకక్‌ నిరం తరముం గోరుచు మేనుమాసి చెవ్రులక్‌ లక్కా_కులుం జేతులకొ, సారీదింగాజులు నల్ల ఫూనలు మెడకా జూవట్టుచుండంగ సుం దరి యతక్నీంకల బొట్టునుం బసుపు మోదంబందం 'దాల్చందగుక ” రుక్రాం. ఈ, ఆ, ౮౯.

అక్నీకాటము. సం, ని. అ. పుం. కనుగుడ్డు, నేక, తార,

ఆక తడు సం. విణ, (అ.ఆ.అ) 1. కనబడు వాండు, కన్నులయెదుట నున్న వాడు. 2 (న్వరూ వముతో కంటియెదుట లేకున్నను భావనావళ మున కంటనున్నవాండు, లేక కంటిలో ముల్లువరె నున్న వాడు బ్వేషింవందగినవాండు, (శత్రువు)

అశీ గోళము, సం, = అశీ కూటము,

అమ్మీజావాము, సం,'వి. అ. పుం. '(అకీ4జావాం ' కంటిమొదలు.

అక్షీకము. సం. వీణ. (ఆ.ఆ,.అ.) నళింపనిది.

అకలి. నం. వి. ఇ. 1. భూమిలేమి; 2. నాశములేమ్‌,--._విణ, (కీతి'లేనిది 1. నాళము "లేనిది; 2. భూమిలేనిది.

అక్నీవటలము సం. వి. అ. న 1. కంటిఫార; డి. కంటిపోరవ సంబంధించిన రోగము.

అవీ.బము. నం. వి. ఈ పుం.- మునగశ్తీ,

అవీ. ఛేషజము. వి అ నా కంటిమందు. ఎా==వుర. న, (కంటిమందున కుశవయోగించునది.) పట్టి కాలో శ్ర ఎజ్జలొద్దుగ చ్చు

అక్షీ భ్రువము. సం. వి. అ. న కన్నును కనుబొమ్మ ఏటో “వ అనిన విని యయ్యంబుజాక్షై యత్నీ భ్రువవికేపవి భ్ర మంబున ననాదరంబు "జెల్ప్చుచు నలవోకగా దిగ్గీశనం దేశం బాకర్ణి ంచి యారాజకుమారున కిట్ల్టనియె.” నై. ర,ఆ. ఈ౭.

అఆఅశీవము. మునగ శీ.

స్తీ,

సం

సం వి అ. పుం. శోభాంజనము,

అశ్షీబము. నం పి ఈ న కనకుందాన కలిగాడు శ

సముద్రపు ఉప్పుం---పుం. మునగ ళ్లో--విణం (అఆఅఅ) | క్కొవ్వనిది, బలియనిది.

44

అఖే

మొ.) | అకత్షుణ్ణము. సం, విణ. (అ.ఆ.అ (తుణ్ణముగానిది.

1. (బ్రద్దలు కొట్టంబడనిది; రై చరాజితముకాని ది జయించినది; లి. త్రొక్క-బడినది, (మార్హ ము); శీ. అభ్యస్తముగానిది; ల్‌.అనుభవముళేనిది. ఆక్షోటము. నం. వి, అ. పుం. కొండగెనుగుళీ. అమేభము. సం, వి ఈ పుం. 1. వీనులునుకట్టు కం బము; డి. కలక లేమి. విణ, (ఆ.ఆ.అ | కగేభ ములేనిది. అమోహిణి, ఈ. స్త్రీ. (అత+ఊవాజ అక్షోవా, అమోవహాచఇనిఎ = అమెహీణి, “కః చాహుబలఘునుండు భీముడు, సావాసరసికాత్తుం డయిన సాళ్య్థికియు మవళో,గ్రావావభూమి ss స్కా తో హిణులట్టగుట స నూడర యొం దుక.” భార. ఉద్యో. ౧, ఈ ౨5౨౬. అమెహిణి. సం. వి. ఈ స్త్రీ. (అత + ఊహినిి ఇరువదియుక్క_ వేలు 'నెనమన్న్నూట డెబ్బదిరథ ముల్కు అన్నియేనుంగులు, అజువదయిదు వేలు నార్నూటవ దిగుజ్జ ములు, లత్షయుం దొమ్మిది వేల మున్నూటయేంబండ్రు ల నా విశేషము. చూ, అమేహి

డా సం, విం

అఖండము. సం, విణ. (అ. ఆ, అ) 1. సమస్తము; 2 టంత నా ముక్కొ_లుగానిది, సంపూర్ణ ము. “అఖండ పుణ్యఫలము; అఖండసా, మ్రాజ్య ము; అఖండతపస్సు. 2

ఆఅఖండిళ కము. సం. విణ, (అ.ఆ.అ) ఖండిశముకానిది, ముక్కలు చేయంబడనిది, సంపూర్ణ ము.

ఆఖండుకము. , సం, వి. అ. పుం* పొట్టి టెంకాయ చెట్టు, చెన్నంగి స్తో

అఖాశము. సం.వి,ఆ.పుం, (మనుమ్యులవేశు త శ్రున్వం బడని కోచేణు మొం----విణ. (అఆ.ఆ.అ. ఖ్‌ న్యం బడనిది. | ఆ ప

ఆఖ్లుల, సం.వి.ఆ, స్త్రీ, దున్నిననేల, బీడు పెట్టనినేల,

అఖిలము. సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ 1. అశేషము, అంతయు, సమగము, సంపూర్థ ము, “అఖిల

శత్రుమండలము, వ. 2. ఖులము "కానిది. (వేదము మొ; 8 * ఛృష్టము కానిది.

అశ్లేటికము. సం, వి, అ. పుం. అనోకహామ, వృ తమ్ము చెట్టు. .

శీ

అగ 45 అగ అగచరము. సం. వీ. అ. పుం. వానరము, కోంతి. తులు గొంట్లు వలుగాకు లుదురుమిడుకు, లాక ---విణ, (అ,ఈ-రి.అఎ) కే. వెట్టువైం దిరుగునది; తాయలు.” హర ౫ ఆ, ౧౦. 2, కొండా మెం దిరుగునది. అగడువడు. ద్వ యం క్రీ" l. దూలుపడుు నింద

అగచాట్లపోతు, చే. విణ. ఆవదలు పొందుటయే స్వఫెనముగాం గలవాండు, క హప్రైత్గుండుం న! ఆకతాయ బికారి యడిబండ గుండండు మొండి కట్ర గులాము మొప్పె గోపు,పోలె వాం డగపా ట్రపోళు దుధ్తార్గుండు వడి సేటును గరాను వంద లండి* వాంస ౫% ఆ. ౧౧౨.

అగవాట్లమారి. దే. = అగజచాట్లఫోతు,

అగజాట్లు. దే. వి. బ. (అగ్రము4చౌటులు ఇడు మ, అవద, కప్పము. “వ. చైవమాయిటువంటి యగచాట్లు వగవారిశైనక్‌ దగవునుమీ యని కన్నీరు నించువారును* ఊఉ. రొజుల. ఏఈ 3, కం. నిర్లజ్ఞనా యెట్లు మాటలాడుదు ననుభయం బునక్ష్‌ “"పొడము స్వేదక ౦వంబులతో నిన్నియగ చాట్లకు లోనయ్యుం దనవ లెం నానం బూనిన మానవతులు ౮ా ఆ, ౮౧

బ్రైణంబు_పై గలే టాం రాం

అగజ, నం, వి. ఆ. పార్వతి.

అగజము. సం, విణ. (ఆఆఅ) 1. పర్వతమువలనం బుటినది; 2. వర్వతమందుయిట్షినది-----వి. ఆ.

ఓం ఓం

న. శిలాజతువు, సిలాజిత్తుః

అగజాతం నం, వి, అం శ్రీ" పార్వతి, వర్వశపఫు తిక.

అగడిక. వై.వి, (నం.అఖాతము, క.అగట్త,అగటితఎ కోటచుట్టు త్ర,వ్వంబడిన జలాధారము, పరిఖం

అగడు. 'జీ.వి. 1. దూబు, నింద “న్సీ,.. అఆజడీయవ నడి యగ జారుదూయి దూటు దిసంతు...నా నపవాదనంజి =”

వీ = అ 3 (వర్వశమునకు. బుట్టినది.)

ఆం. భాం, ౧,కాం, వా, ౧౧౫; ఇట (ఆంధ్రవద పారిజాతకారుండు “ఆగడారు వకవదముగా (గృహించెను. ఇది చింక్యము;

వడు. “లే. నట్ట నానయు విడనాడి కొంగు వలచి, యగడువ a వడిచి వడి సినట్టి వసీండి కటకటా! యేమిటికి నక్కి. గడనవంక, నేమి గంటిని దొడును నాకేల యనుచు.” వివ. 3, ఆ ౧౭; 2. తొట్రువడ్సు కలంశనొందు. “క. బెగడు వలదనుచు బెట్టిద, మగు నెవ్వగ నగడు వడుచు నాండువడుచు లే,వగ వారికి వలదన నా, వగచారికి నేల యొనసం బద జూం డనుచుకా” వను. క్క, అ, ౬౨.

ఆగడుసేయు. దే. సం శ్రీ 1. నిందించు; “తే. మగువ కావున నిపుడు న న్నగడుసేసి, యేమి వన్నెనొం పంచ. నా. ర్కోఆ. ఈర౬; 2. నిరాక రించు, నిరసీంచు. “వం వేదంబు ,వ మాణంబు గాదనియును నాగమంబుల నగడు సేసియు ధర్మ 0 బుల మర్మ ౦బు Sb నం న్‌ ఆం అ

అగడ్త. టైం వ ఆగడిక,

అగణేయము. సం. విణ. (అ.ఆ.ఆ 1. శెక్కింవ శక్యముకానిది. “మ. తగు విద్వద్దుణరూవళోళ్ళి తునింగా ధన్యంబులై యొవ్వరిం, బొగడున్‌' లోక ము లట్టి సంయమికులాంభోరాళి వూశ్లేందువు, న్నిగమైశేశ్వరు చేమెణింగితిమి నిన్‌, శ్రీళణామ దగ్ను ిండుగా, నగ కేయరబులు నీ ప్రభావములు భవ్యంబు ల్‌ సుధా సేవ్యముల్‌ ౨” హరి, ఊ ౧, ఆ. ఏ౫ 2. ఎంచందగనిది, గణింవందగనిది; త. పనికిమాలినడి.

ఆఅగణ్యము. జం, మర (6.ఆ.ఆ l. గణిం వళక్యము గానిదీ? 2. గణింపందగనిది, ఎంచందగనిది; 8 అఆకించిక్క_రము, ఎందులకును బనికిరానిది.

9. తోటుపాటు, కలంత; లి. నీట్రిదయ్యము, | అగతి. నం విణ. ఇ. 1. సంచారదులేనివాండు;

నెగడు.---విణ. నింద్యము. “తే మగువకావున

నిపుడు న న్నగడు సేసి” వంచ, నా, ఈ ఆ. 5౬. శ, ర చూ. అగడుసేయు.

అగడురాకి. చే. విం నింద్యుండు, పొగరుబోతు.

2. ఉపాయములేనివాండు; త. జీవనాధారము "లేనివాండు; 4, ఊఊ తృరగతి "లేనివాండు.----విం ఇం స్తీ" 1. గమనము లేమి; 2. ఉపాయములేమి; 8, జీవనాథారము లేమి.

“తే ఆగజీలు మహాధూర్తు లగడుంగాకు, తద్ద ఆగతికము. సం. విణ. (ఆ.ఈఆఅం చూ. అగతి

అగ

కండు, 1. వేలాకగతిలేనిది, ఉపాయాంత రములేనిది; 2. తచ్చసిది, ఆవశ్యకము.

అగతికుండు. సం, విణ. (ఆ.ఆ.ఆ) 1. వేజొకగతి

లేనివాడు, ఉపాయాంకరము లేనివాండు; |

2. జీవనాభారము లేనివాండు; 35, గమనము "లేనివాడు.

అగత్యము, చై. విణ. (సం, ఆగలెకమ్‌, ప్రా అగతి అ. దీనినుండి ఆగత్తెమ్కు ఆగత్తియము అగ తము, అనురూపములు తెనుంగున నేర్పడియుం డును. ఇవి వాడుక లోసిని) అవశ్యకము*----వి, అవశ్యకత. కి. విణ. కప్పక,

అగదంకారుండు. నం. వి. అ. పుం. (రోగములేని వానినిగ6 జేయువాడు.) వైద్యుడు, "వెద్దాం

అగదగులు, చే, అ. క్రీ" 1. సమా వేశమగు,కలియు, తటస్థమగు; 2. కనంబడు.

అగదము. సం. వి, అ, పుం. కెషధము, మందు, —ఏణ. (ఆ. ఆఅ) 1 రోగము లేనిది; 2, మాటలాడనిది, నంభాషింవనిది,

అగప చే. ఏ. 1. కొయ్యగరింటె అబక, డోకి; 2, తెడ్డు,

ఆగవడు, ద్వ, అ, క్రి. (అగ్గము4వడు) 1. అధీన మగు లోనగు. “ద్వి. భవబాధలకు నగ పడకుండు బాన, విషయేంద్రియములకు వెన్నీని బాన.” బస. ౨, ఆ 33 పు, “వ పాంఛా లివలనికగులు చి_క్తంబు నుత్తలవజువం దలరి

వ్వగల కగవడీ తలపోంశలకుం జొచ్చి.” భార.

విరా, ౨ ఆ. ౮౨. “క ముంగికి గూబకు నగ వడ్కి యంగంబులు వడ(కుచున్న యవి.” భార, కాం 3 ఆ. ౨౦౨; 2, లభించు అందు, దొరకు. “క. కగు సంతసీంవం గుజనుల, కగవడని విశిష్ట్రగ తికి నస ద్ద్‌వ్యా, శుగములవేం బోంగను టక్కు విగతభయత్వంబు సమరవిధి కొప్వంగదా.”” భార, దో ౧, ఆ ౨౩౭; 8 కనంబడు, గోచరమగు. “సీ బంధుల కగవడ్డం బాయు నన్నయమను కలంకమెం జేమటలు గమ

దేజ.” భార విరా. ౨౪.౭౦. “ద్వి, బగుతుల

పాదుకావ్రతతులు నాకు నగవడె నంచు నం

దంద మై, క్కూచును.” బన. ౧,ఆ. ౨5౩ ప్ప,

46

అగ

అగ పాటు, ద్వ, వి, (అగవడుట) 1. లాంగుట్ట “క. కన యగపా టొరు లెటుణళుదు, రని సూతుడు సమయభంగ మగుటకు ఫీముం,డును గొంకుచుం జవ్వుడు సే యని గూఢవిమర్షన వ్ర వహో రముల6 దగన్‌,” భార. విరా, ౨, ఆ. 95౫; 2. కనబడుట, నోచరమగుట. “క. మనశసా స్రంబులు దృక్కినయవి యొకభంగి వీటికిని గాం డివముం, గొనిపీే*ేయితి మేని నుయో,ధనునకు నగ పాటు నిశ్చితం బూహింవక్‌ా” భార. విరా, ౧, ఆ. ౧౫౮

ఆగమము, సం. వి, అ. పుం. (ఉన్నచోటనుండి జరుగనిదిం 1. కొండ; డి, శౌట్లు; 3. (వృక్క ముగా పోవునది, పాము; కీ. వననాఖి.

అగము. సం, = అగమము.

ఆగమ్యగోచరము. సంగీవిణ, (అ. ఆ అ 1. పొం దశక్యము గానిది; 2, తెలియశక్యము గానిది; ““చేశభావిస్థితి అగమ్యుగనోచరముగా నున్నది.” (ఆగమ్యాగొచరమని వాడుక. అగమ్యము, అగో చరము అని యన్వయించుకొనవచ్చును.)

అగమ్యము, సం. నిణం (అ.ఆ.అఎ 1. సంచరింవం దగనిది; 2. సంచరింపశక్యముకానిది; ర, పొం దందగనిది; శ, వాందశక్యముగానిది.

ఆగరి, సం. వి. ఈ స్త్రీ. 1. జేవతాడము క్లో; (ఇది ఎలంకవిషమును వారించును) 2. విషమునకో విజబుగు డైన వదార్శ ము, ;

అగరు. చే. వి. పొగరు, గాటు, “ ఈమందుయొక్క. అగరు తగిలి కన్నులు మండుచున్న వి,”

అగరువు. సం, వి, ఊ న. చందనవిశేషము, అగలు.

అగలము. జే. ఏ. (క. ఆగలఎ వి స్త ఏతి వె”"్లల్యము, “క,అప్పర్వతంబు యావమ్యుకృకువ్వునం బురికామ

. రూవకోటుల కిరవా, ముచ్చదినలువది రెండును, + నవ్వురికిని యోజనంబు లగలము.

వరా, ౧౦, ఆ. ౧౪౨.

అగలు, చే. అ. శ్ర” l. భేదిల్లు; 2. పెల్లగిల్లు, (చూ. అగలుచు)-వై. వి అగరువు,

అగలుచే. చే. గ్రే = అగల్చు.

అగలుసత్తు. వె. వి, గంధ ద్ర వ్యవిశేషము,

అగలుసొంటి. చై. వి పాఠ ల్లీ

జూపుక్‌.””

అగ

47

అగు

అగల్బు. బే. సే 1. ఛదించు. “ఊఉ గర్వమెలర్పం | అగాదు. డే, వి, 1. అగాధమగుధ్వని, గంధీరధ్వని;

జేరుర మగల్చిన....” జై. ఇ, ఆ. ౧౪౫; 2 చెల్లగించు.'సీ.. ..ఆంగద గొని మెదళు లగల్చి కొనుచు..... పి కరం ద “౨ ఆ ౯,

అగవాళ్టు. దే. ఏ. బ. ఒంటి అట్టచెప్వులు.

అగవు, చే. వి. వివాహాదులందు కెచ్ప్చెడు కానుక లేక బహుమానము." సీ. . . .వధూటుల కల్తుండను చునగవు దగవులటంచు నెయ్యంబులంచ్చు నంప కములంచు మజీయెన్నియైన కలవు.” కువలః, ౨, ఆ ౬౫ “తే అల్జుండని యాండుబిడ్డని యగ వుఠగవు, లంవకము శుభశోభనమని.” దశా. ౯, ఆ. (అగవునకు ప్రత్యేక ప్రయోగము కస బడలేదు.) ఇట “కార్యము, వసి అని శ, ర.

అగసాలి ద్వ. = అగసాలి.

అగసాలె. ద్వ. వి. (అగ్లము4సాలె (కనవశము ననే శనదుకాణ ముంచికొని వనిచేయువాండుం పరులయిండ్లకు: బోక స్వతంత ముగా జీవించు వాడు ఆనియుం చెప్పవచ్చును కమసాల్కె బంగాకునగలు, వెండినగలు చేయువాడు. “లే. బొమ్మయను పీరి యగసాలె సప్రాంట చెలిని, గోరి యలరించుటకుం జద ల్లుదుటలాంచి, సీటముంచిన మేటివన్ని యవసీండి ఫూచెయనం గ్రంపణడ

39 లిలోం బొద్దు వలె నీలా. 3, ఆ. 3.

అగ స్టీ. సం. ఏ. ఇం పుం. 1. అగిసెస్తో; 2. =అగ స్తుడు.

ఆగ స్త సము. సం. ఏ. అ. పు. అసె,

అగ స్త బ్రమూ శ్రృముః సం వి ఆ న సముద్రము, కడలి. (అగస్త్యుండు సముద్రమును ఆచమించి మూత ద్వారమున విడిచి పెట్టెనని పురాణగాథ.

అగ స్తుండుం నం, వి, అ. పుం. ఒకానొకముని. (ఇతండు వింధ్యవర్వతము నణంచెనూ; సముద్రము నాచమనము వేసెను

అగస్త్యోదయము. సం. వి. అ. పుం. దఠీణదిక్కు నందు నజ క్ర రూపముగానున్న యగస్తు నని యుదయము. భొదృపదమాసమున జరుగును. అగస్త్యోదయమయినపుడు నదులలోేని జలము జేటగా నగును,

ఆగాడీ. హిం. (క్రి విణ ముందర.---వి. గుజ్జిము

౪ a ర, ముందు కాళ్ళ క కట్టు (త్రాడు అని శ

2.ళతుపాక్సి ఫీరంగిలోనగు నవి ప్రేలుట. “చకణీ యను లోవాకారకుం డుదృగ్భతం బళచ్చిమశైల శృంగముం, గుజీనొని వేలుపుంచెరువు గొప్ప ఫిరంగిని జాయమందుతోం, గొజలెడు పిన్ను మానికపుగుండు ఘటించి యాూాదువేసినకొ, దజచుగం (గ మ్లుకొంబొగ లనంగ జగంబునC జీకటుల్‌.”” రసి ౪, ఆ. ౯౫. ఇట తుపాకి ఫిరంగి లోనగువానియందు నివ్వుం దగి లించుట అని శ. ర. అగాధము. నం, వ. అ. పుం. న. లోం్నతైనరం ధ ము. విణ. (అ.ఆ.అఖ 1. అతిగంఫీరము, మిక్కిలి లోంతైనది: 2. దుర్చోధము, తెలిసికొన శక్యను

గానిగొం

బర్వం

అగారము, నం, వి, అ, న, గృహము, ఇల్లు.

ఆగావు. బేంవి. 1. కుదవు,అధి. అని, శర; 2. నింద “లేనిపోని అగావులు చేయుట మంచిదికాదు.” —_అవ్య, అకస్థాత్తుగా. “దెంగ లూరిమాంద నగావుగా వచ్చి వడిరి*ో

అగిని. వై. మి అగ్ని. “దిష్టి. దిగనిలభానువార్తి పులు నళ్వినులు, నగిని యిం చ్రుః డుేంద్రుం డమ్మిత, విధులు” భాగ, ౨ నస్యం.

అగిసియ. వై. వి. అగిస్కె అగ ప్రిష్లో.

అగినె, వై. వి అగిసీయ,

ఆగు, చే. అక్కి క. అగు ఆగు, ఈ ఆ) క. విధే యవిశేషణమునకు అనయా విశేవ్యము తరువాత నుపయోగించెడు విశేషణమునకు అన్వయసంఫూ ర్రికి నువయోగించు కి య, “వాండు నదాచారుం డయ్యె;” 2, విశేషణమునకు విశేష్యమునకు అన్వ యము కలుపుటకై యువయోగించును. అప్పుడు (క్రియాజన్య విశేషణముగానే యుండును. “ధర్మ వరుండగురాజు;”” 8. వరిణమించు మాటు; “సీ ఒకమాటకప్వు గావక యహల్యాబేవి నత పాదుండు కాయి యగు మనండె.కివ. మా, 9, ఆ ౧౨౯ ఓ. తగు, ఆ ర్హ్లమగు; ఆవశ్యకమగు; క, . కార్భజ్ఞానో,దారుండ వగు నీ వోచి త్యా రూఢముగాంగం జెప్పు మగుసమయమునకొా భార. ఆశ్వ ౧, ఆ ౧౪౭; “కే అగ్రనూర్డ జా గన్ని ళ్ళ తాపదంధు, బంధుసంరత్షణముపాడి

అగు

బాంధవులకు, నైనకార్యంబు: గానికార్యమును ెలిస్త్కి యాయుండా యేను.” చె. క ఆ. ౧౪౦౧; 5. కలవాండగు. “తే. ధర్మజుండు రాజసూయం బుం జేక్తి జేసీ నంతనుండియు నమ్మహి తాధ్వర మున్వయం దళ్ళిప్తాయ మైయుండు నొంద నాకు, నమ్మఖంబు నేయింవవే యనఘ నన్ను.” భారం అర. కఆం ఇజ౮; అభిప్రాయ మైయుండు = అఖ్సి ప్రాయము కలవాండయియుండు. ఇట్టిచోట సకర క క్కియగాను అన్వయింపవచ్చును; 6. నెజు వేణు, సిద్ధించు. “డే కార్యమగుటయు నరి7 దుగాక సీదవ్క నిల్వు మంతకు ననుటయు నీవు నన్ను, గదియకుండెదవేని నిళ్చెద సధర్య్య,

వృత్తి వగుమని వారించె న క్లవన్వీ, 7 జ్ఞార్త ఆనా. ౨ ఆ. ౨౦; 7. సిద్ధముగు. సీ... .ళిఖు... రాజిన రవులుకోల్‌ వాసాలంగాని కల్లదు మణి దానం గలిగ్కె చేనిం గూడోగుట చుం దయినం 'బెన్నొగ నుఖభు_క్టి సేకూరదు... .*” ఆము. ర, ఆ, ౧౨౭; 8. సంపూార్థ్యమగు. “ఫు స్తకము వ్రాత మైనది; భోజనములై నవి; చదువుఅయినది”” (అయినది= సూార్తియెనదిస 9. పీపు, నమర్ధుడగు, హాలు. (పాండవులు “క. వరిణారకులై యుండుదు, రరివర్హ వ్యతికరమున కగుదురు వీరిన్‌ సరిం దన కొడుకుల మెలవీన 'తెరువున మెలంలగింవసల టె

ధృత రాస్ట్రునకున్‌. * భార ఊఉ. ౧, ఆఅ 3౫౯; 10. ఉండు, జీవించియుండు. “వ అనిన విని కరుండు గములనాభునిపెంపును చార్తుబలిమియు చనెఅుంగక యేునేల వారి దొడరద నెట్టు నెప్పి నను దొడరుదుం దొడరి వారొంజ చేనొండా

నగుదు మింతియ నీవు వెడమాటలాడక యుడుగు మని పలికి” భార. కర్ణం ౨ అం ౮౯€; ll. జరుగు. “ీవారియింట “పెండ్లి యగు చున్న ది.” క్ర" l. కలుగు, “కా అజువుండు. గావిముసుంగునుువిణిగినదండంబుం దునినీ "వే ద్ర రిడు నోచికా, బలీయలయినకరకమునయి, చ జూందెడు "తెజంగుచూపులతోడకా.* ఊఉ వారి, ర్క ఆ ౭౯ (ఇట్రిచోట కలవాండగు అని అ. క్రి. గాను అన్వయింపవచ్చును) 2. పొందు, ప్రానీంచు. “నూర్యుండుధయ మయ్యె” ”(=సూర్యుం డుదయమును పొంచెను. ఇట్టిచోట ఉదయము

అపు,

45

ఆకాకనా భామా మావా మనాము నునన భామా బున ానాానానలానలా నార యలంపస ననా రాం భారాలను నాయ నా లానాలంనాలాట నాలా నాడానాతాలనలాాలాన తాతా స న కార స. స స VINE DLL క EO య. RSID. 0

అగు

కలవాండగు అని అకర్ష్య కముగాను అన్వయింవ వచ్చును. ఉదితుండగు అని భావము. రూ, అవు, ె.._అవ్య. ద్రు. అంగీ కారమును తెలుపును, అవును, కొను జొ. “క. అగునదియట్తిద.” భార, విరా, ౧ ఆ. ౬౨, వ్యతి. "కాం అగుంగచే. చే. అవ్య. (అగును+క చేఎ 1. ఆశ్చర్య మును తెలుపును; చూ. బెయదే; 2. అవును కాదా (నిశ యాతన తెలుపును)

అగుంగాక. చే. అవ్య. (అగునుఖ_కాకఎ ఆశీరాద్య రములను తెలుపును,

అగుంగాత చే. = అసంగాక | ఆగుంబొమ్ము. చే అవ్య. (అగును పొమ్ము.) నే, ఆంగీకారమును తెలుపును, నరేపో. “క. అని చెప్పిన విని యగుంబొ, మని కైకొని”” భారం విరా, ౧, ఆ. ౧౧౪.

అగుగామి. చే. వి ఆగుటయు కాకపోవుటయును. అగుగాములు అనుట యుక్తము. “వ. ఆతండు ము క్షుండగుగామి గని కొనుతలంపున.”” భార. శాం. ఇజఆఅ. ౧౭౧. “అగుటయుం గామియుంి” అని పాఠాంతరము.

అగుణము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ.) గుణము లేనిది. —విఆ పుం, 1. గుణము లేమి; 2 దోషము. “గుణాగుణములు పరికీలింవకుండయగగ మూటలాడ రాదు.”

అగుదెంచు. చే. అ. డ్‌ (ఆగు తెంచు. 1. అగు. “ అంకనరోరువ్వాహం- డుదృయంబగు బెంచె. ” నిర్వ, ఇ, ఆ. ౮౭ - (అద జెంతె "పొాఠాంతరము.) “చ తడ వగుదెంచె జమ్మికిం బృదతీణవృత్తిగం జేరు వోవని, మైడం క బోయె.” భార. విరా. ర, ఆ ౧౭౧. (ఇట స్వార్థమున pew) 2. -కావచ్చినదియగు, కానున్నది యగు “మధ్యాక్క-రం వనేండు లగుబెంచె నర్డు నస యింక జీతెంచుం,. బూని దివ్యాన్త స ముల్‌ వడసి యమవహాభుజు భూరినత్యు, నానక్‌రీ పువర్దుం అలాల *” భార. అర, ళో, ఆ, 3. అగుర, చే. అవ్య. (అగునుర) ఆశ్చర్యమును తెలు

పును, రూ. అవుర, కిరి

అగురథర, చే. అవ్య. (అగుర 4 అగురు. అగుర యొక్క... ఆమ్రేడితరాపము. “క అగరగర

అగు

చుఖరముఖులంై, జగము వినం చనబలంబు ఇాటె | అగోచరము.

సముద్రుం, డొెగి బిరుదు దక్క_ండయ్యుక నగర

- కుమారులుగదా చశంసా ర్హృతముల్‌ ౨” రామా. ౭2, ఆ. 3౯. రూ. అవురవుర, బెెకార.

అగురా చే. అవ్య.=ఆగుర. రూ. అవుర్వా బెరా.

ఆగురు. చే. వి. అవురుగడ్డి, వీరణము.

అగురువు. సం. వి. ఉనా ఇరుగుడుఖి.----పుం. నః అగలు, చందనవిశేషము. “మ. . .రక్నవ్రాతే ముల్‌ చందన్యాగురుకాష్థాదులం — గొనియెం బెక్కు_ల్‌ జే పెరి త్రో నుర్వర్యా, మరలత్షీ కరుండై ని” భార సె ౧,౯, 2౬లో. పా. (ఊం ఈశ్వీ. ఉ) 1. గురువుకానిది, బరువులే నిది, శేలికయినది; 2. గురువులేనివాండు; 8. గురువుకానివాండు; ఉ. (చేనికంటె గురువై నది లేదో ఆది మిగుల బరువైనది.

అగరుశింశ్రువ. సం. వి. ఆ. స్త్రీ. (తేలికమైన రసము గల శింశుప ఇరుగుడులో భేదము శ్లో,

అగుర్పు. చే. విణ. (క. అగుర్చు. అగుర్వుం 1. గొప్పది, అధికము. '“చ...అరుణపరాగ మంబ రమునందు6 గఢడలొ-_న్లం బుపష్పువృష్టి పెం గురిసెం బురారిసూతికి నగుర్పుగం దారకు నోర్చి మాకుం దా, నిరకము _చారకాహ్యయము నిల్పినవాండని రాగభాతి వి, స్తరముగం బెల్టుతో చెంగు తార కవ ం_కియొ నా వెలుంగుచుక. క్షు సం ౧్చ ఆ. ౧౮౯; 2. భయంక రము.

ఆగుర్వు. చే. = ఆగుర్చు. “ట్‌. అక్కజమె మ వక నివవూంపరి సదు క్తులంమెచ్చం జూాచినం, (గృక్కిదమైన నత్కృతి యగుర్వగుం గా కిలం చెప్ప లావుకక్‌ ౩ ద్రకీ్రానయట్లు నోరంగొలందు ల్పురికొల్పంగగ నందులోన నొ,క్కొాక్కాండు సక్క-_ నై నకృతియుం గృతెయందుక మెత్తురే.” కు. సం. ౧,ఆ 9౮,

ఆగులు. చే. అ. కి. ఊడు. “వ. శిరంబుల నొగి లించియు శీ సిసకంబుల నగిలించియు.”” ఛౌగ. ౬, స్క-0. ౨౭:0.

నాసి

అగూఢగంధముం సం, విణ.(అ. ఆఅ) రబజాన్యముగా 'దాంవశక్యముగాని గంధము గలది, అణంచివట్ట వీలు భేనివా*సనగలది. వి. 'అంపుం.హింగువుం 7

49

అన్న ౧

సం. విణ. (ఆ. అ, అం. గోచరము "కానిది కానరానీదిం

అశాకసము. సం. విన్‌. పుం. 1. వతీ? 2. సీంవా ము; లే. శరభము.-_వణ. స్‌.1. చెట్లు నివాస ముగాయగలది; 2. పరషతము నిదానముగా గలది,

అగ్గవడు. ద్వ (అగ్గము-వడు, = అగవడు.

అగ పాటు. ద్వ, "= ఆగ పాంటు,

అగ్గము. దే. విణ. 1. అధీనము, చేతికి అందినది. “మ, పెనుపారక్‌ వరమిచ్చి కట్టు గడిమిక ఖీమా గ్రృజాండాజిం గిట్రినంబట్రం గడు న మెనయెడం గడం తెప్పు Sy జాలని వాండందురు నిన్ను

నన్ను గుటిలాలాపంబులక్‌ వెల్టింకే,సీన సీకైనది యేమి యా క్‌! తగుణ'శే శ్రేన్టుండు. వంచించునే. 72 భార, ద్రోణ ౧, అ pa “క ఈయెడ ననుం వ చారణ, సేయుడు నిళం డగ్గమెన 6 జిచ్చు అపీడునా పోయి వయిం బడుదు నీ వర్కచా యించుక లేక వజవవలయు రథంబుకొ,” భార. విరా, సృ ఆ.ం౧౪ళ; 2. అనుకూలము, వీలు. “ఆ. వినమె యిట్టువడిన పీరలం వదవడి, తమకు నగ మైనతజి జయింప, శెట్లు ప్రబలి రిపుల నీవును నావద, కోర్చి భంగపాటు దీర్చికొనుము.” భార. స, ౧, అ గర; ర. కనంబడినది, దృష్ట్ర్వముం “సీ, ఇది దుశ్చర్శిత్సనా చెవ్వత చరియించు నట్టి బ్రామజి మోకు నస్ణమెనలోభో. 3, ఆ. ౧౧౭; డీ. సమావేశమయినది, అగదని లినది.

అస్తలము. చే, విణ. 'వెస్తలము, అధికము. క. ”అముసీం ద్రుః డ్య త్యలఘుండు వారిమాటకు సనగ వడ శింకయుం చీ తితోడ న్కగ్గలముగం జేసె భోజనముంగంఠముహందనకుంఠపీర్యుండై “భార, అర. ౨ఆ. 3౮౪. “సీ. కుతీంభరిక్టంబు కొలంది కగ్టలముగాం, గూడెంక "వెట్టినం గుడుచువారు ఎ నై. 9, ఆ ౫౨. “కం విలువిద్వనొ రులు నీక్కగ్షల ముగ లేకుండ నిన్ను గ అపుదు.” భారం ' ఆది. ఆ. ౨౨౯. ఇట అధికుడు మించినవా౭డు” అని భావము.

అగ్లలించు. చే. అ. క్రి" 1. అతిశయించు? 2. పూను, “ఉక్సహించు. “ఉం. అ థీణబలంబునం గవియుం సేనకు మారొ్కొన నగ్గలించితే. ” భార విరా ని ఈ ౨౭౬౯.

అగ ౧

అగ్గలిక. దేవి, 1.అఆధిక్యము,అతిళశయము. “ఉఊ, అచ్చె రువైన విక్రమము నగ్గలిక ౯ భార.విరార ,ఆ, ౧౮౧;2. ఫపూనిక్క ఉత్సాహము, నిజ్బంగణము. “'వఆక్యుమారుండును నాయకంబై నొగలెక్కి వగ్గంబు లమక్నికొని యగ్గలికతోడం దురగంబు లయంగంబులు దొడయుచు” భార, విరా. ౪, ఆ౧౭ ౦. “ఆ. అనిననట్ల కాక యని సర్వ పేనాధి, వక్యభారవట్ట బంధమునకు, నియ్యకొనియె ఫ్థీవ్య= డయ్యగ్దలికం గొన్కియాడె విభుండు వ్రముదితా త్తుండగుచు.” భార, ఉద్యో. ళో, ఆ ౧ 8. ₹ "ర్భము. చూ, అగ్జలిక ము.

అగ్ల లికము. దే.=అగ్ల లిక, ES "పేర్చిన యగ్ల లికం బున నానూతనందను: డకనిసూతుక, జంపి కేతువుంద్రుంచి శాతశరంబుల నంగంబు నొ ప్పించె”” భారం కర్ణం ౨ అం ౧౯౧ ఇట శ "ర్యము అని ఆర్ధ ముం

అగ్గి. వై. వి, నివ్వు, అగ్ని. క, అగ్షలిక దూది దరి కొను న్న తెఅం మర.” భార, ఖమ్మ ద్క ఆఅ ౧౬౨.

అస్టంచే. "వై. సం శ్రీ పొగడు, స్తుతించు.

అగ్జింపు. వె, విం అగ్మంచుట, స్తుతిః

అగ్గిక ంటి, ద్వ వి. ముక్క-ం౦టి, శివుడు.

అగి మూరి, ద్వ, విం అన్నిపు కుడు, కుమారస్మామి.

ఆగ్లువ. వై. వి. వెలకక్కువ, చేవుక అని శ, ర, అధికము, ఎక్కువ అని కొన్నిచోట్ల వాడుక.

అగ్నాయి. సం. వః ఈ స్త్రీ, అగ్ని భార్య, స్వాహా దేవి.

అగ్ని. సం, వి ఇం పుం. 1. వంచభూకములలో మూడవది; 2. దివ్యము, జలము మొదలగు వానినుండిపుట్టు బడబాగ్ని పీడుగు మొదలయి నది; ఈ జఠరముననుండి తిన్న వదార్భ మును జీర్ణ ము గావించుశ క్రి; &. కణ మొదలగునాని రాపిడివలన పుట్టునిప్వు; ర్‌, యజ్ఞమున అగ్ని వోత్రశాలయం దుంచబడు ప్రే కాగ్నులలే నొకటి. (త్రేతాగ్నులు : ఆవావనీయము, దక్షి ణాన్ని, గార్హ పక్యము. పీనితో నభ్యముు అవ సథ్యము అనునవి కలిసీన వంచాగ్ను లనంబడును.); 6. మూడు సంఖ్యకు నంకేతము; 7. బంగా ధము; రీ. చిత్రమూలము; 9. నల్లజీడిళ.

ర్‌0

అగ్ని.

ఆన్నికణము. సం, వి, ఆ పుం, స్ఫులింగము, ఆగ్ని నుండి జాశిన చిన్న చిన్న నలునులు, నివ్వుకలు.

అగ్నికాస్ట్రము. సం. వి. అ. న (అగ్నిని ఉద్దీపించు నది 1. అగరు చెక్కు; 2 అ్యపుల్ల,

అగ్నికుండము. సం. పి, అ. న అగ్నిని ఆరాధించు టై యేర్పజచిన కుండము (గోయి)

అగ్ని కుమారుడు. సం, వి, అ. పుం. (అగ్నికి పుత్రం డు) కుమారస్వామి. ఇటే అగ్నినుతు(డు, అగ్ని శనూజుడుు మొ.

అన్ని కేతువు. సం. విట, పుం. (అగ్నికి చెండావంటి చిహ్నరుఎ ధూమము పొగ.

అగ్నికోణము. సం. వి. అ. పుం, అగ్ని చేవతాక మగు దిక్కు, తూర్పుడతీణముల నడిమిదిక్కు, అగ్నేయదిక్కు

అగ్నిగృహాము. సం. వి, అ. న అగ్నివో క్రశాల.

అగ్ని చిత్తు. సం. వి త్‌.పుం 1. మం, త్ర ప్రార్వక ముగా అగ్ని స్టాపించినవాండు; 2. అగ్నిచయ నము అను కృతువుచేసీనవా(డు, చయనులు.

అగ్ని గ్రంథము, సం, వి. అ. పుం, అగ్ని పృతిపాదక గ్రంథము అగ్నివోమాదులను. గుణించి చెప్పు

శాసనము, —_ ర

అగ్నిజ్వాల. సం, వి ఆ స్త్రి 1. నివ్వమంట; 2. ఆకలీ.

అగ్నిదృక్కు_.సం. వి. ళ్‌ .పుం. (అ కంటి.) శివుడు.

అగ్ని బీజము, నం, వీ, ఈ నం l. బంగారము; 0 (అగ్ని చేవ తాకమగు “రమ్‌” అనుబీజాత్షరము,

అగ్ని భట్లారకుండు. నం, ఏ ఆ. పు౦, (అగ్ని +భట్లార కుడు అగ్ని దేవుండు. ను అట్టి యేను నర్వ భవ్షకుండనై యశుచివై నం గ్రీయానివృ త్తియగుం గ్రియానివృత్తియైన లోకయ్మాత, లేకుండునని యగ్ని భట్టారకుండు నిఖల లోక వ్యావ్తంబైన తన లేజోమూర్లి నువసంవారించిన” భార, ఆది. ౧, ఆ, ౧౪౦.

అగ్నిభువు, సం. వి, డో, ఫుం, అఆగ్షీచూలి, కుమార స్వామి. &

అగ్నిమంథము. సం, వి. అ. పుం. 1. అగ్నిని మధథీం చుట్ట కజ్ఞను కట్టను రాపాడించి నివ్వు గలిగిం

చుట; 2. (కజ్ఞలరాపీడివలన శీనుముగా అగ్నిని గలిగించునదిం _శ్రీవర్జ్యము, ెభ్రిళ్లం

ఆన్ని మాంద్భము. సం, వి, అ. న 1. ఆగ్ని మండ కుండుట; 2. (జఠరాగ్ని మందగించుట జఠరా గ్నికి జీర్ణ ముచేయం శ క్షిలేమి, అజీ కః

అగ్నిముఖము*, సం.వి, అ. పుం న 1. శుభకా ర్యాదుల యారంభమునచేయు హోమము.''కం. ఆకనియజ్ఞై ంబునం బురు, సూాతపు ప్రరసన్సరమరుద్ద లో త్రము లధిక పి ప్రీతిం జనుబెంచి. పహావ్యము, లాతతహా_స్తములం గొందు రగ్నముఖమునన్‌.” భార. ఆది. ౫) ఆ. ౭౯. “వ. యాళ్లికు లగ్ని ముఖంబు సేసి జేల్వం దొడంగిన.” భార. ఆడది. ౨, ఈ ౨౧౦; 2. జీడిళ్లీ.

అగ్నిముబ్లు. సం. వి. ఈ. స్తీ - 1. (అగ్నివంటి అగ్చముగలది) భల్లాతకి, జీడి; 2. (అగ్నివలె

మండుచుండు ద్వారము గలది) మహోననము, వంటయిలు; ల. గాయ తి. ంం లీ

అగ్నిముఖుండు. నం. వి. అ, పుం. 1. (అగ్నిముఖ ముగాంగలవాండు. వోమము చేయంబడిన వావి నును ఆగ్నిమాలమున ఎగృహించువాయడుు ఇం ద్రౌది'బేవళ,'వేల్పు; 2 (అగ్ని వ్ర,ధాన దేవతగా ల బాండు టద్రావ్యాణుండు. విణ. (ఆ. ఈ-ఖు. అం) 1. తగ కన 2. అగ్ని మొట్ట చమొొదటివాండుగాగలవాండు.

ర్‌ అగ

ల్‌

మగు అగ్నిషఘ్టోమమను సామముతో సమౌా_ప్రియగు యాగము. వనంతకాలమున అయిదుదినములు చేయవలనసీన యాగవెేేషము. ఈ యాగము చేసినవానికి సోమయాజియని “పేరు. అగ్నిషము. సం, వి, అ. పుం. (ఆగ్ని మోద నుంచు టకుం దగినదిఎ పెనము మొదలగులోవాస్మాత,, అగ్నిస్వూత్తుండు. సం. వి. అ. పుం. వీక్స చేవకలలో

నొకడు. ఈతండు మరీచికి పుత్రుండు. “ఆగ్ని ప్వూత్తాదివీళ్ళ దేవతలు ఆగ్ని సాశ్నీకము. నం. విణ. (అ. ఆ. అ) అగ్ని

సావ్స్‌గాం గలది; అగ్ని సాశీగానుంచి వేసినది. “అన్ని సాతేకముగు సఖ్యము.” —ని. అన, ఆగ్ని సాఠశీగాం గలుగుట; అగ్ని సాత్య్యము, “దఅనినం బతీపుడిట్టనియె నంబురు జోనన యనగ్ని సాశీకం, బునంబరిణీకయిననతి.” భారఆరి. ర,ఆ. ౧౩౮.

అగ్ని స్తంభము. నం. వ. అ. పుం. 1. దవానశ' కిని

నిరోధించుట; 2. దజవానళ కిని నిరోధించు మంత్రము, పీపధి, మొ; లి. దావాకళ' క్రిని నిరోధించువిద్య.

అగ్నిహోత్రము. సం, వి. అ. పుం. అగ్ని.-ను 1. ముంత త పూర్వకముగా అగ్నిని స్థాసించి అగ్ని కొఆకు చేయు వోమము; 2. అగ్నిహోత్ర, కర మందలి పదారము, జానిస్సు. ae థి

గ స్‌

అగ జ, సం, లః ఆ," స్తీ 6 (ముందుపుట్టినది. .) ఆప, 'చ్యేస్టభగిని. | అ జన్నుండు. సం, వి, న్‌. పుం. 1. (లోకములకు ముందుపుట్టినవా౭డు.) బ్రహ్మా; 2, (చతుర్వర్థము " "లలో మొదటివర్ల మున బుటినవాడు చావా మా లు WJ -. ణుండు; 8. (నవహోదరులలో ముందుపుట్టుకగల వాడు) అ గ్రజాండు, ఆఅన్నం---విణ, న్‌. “ముందు జన్మ ముగలవాండు.

వం మ అగ జాళ. సం, = అగజ.

అగ్షజాలి. నం. విణ. ఇ. మొదటిజాలిగలవాండు. ది. ఇ. పుం, బ్రావాణుండు.--- స్తీ = మొదటి బాలి. (బ్రావాణజాతిఎ

అ్యగజుండు. సం. వి. అ. పుం. అన్న, జ్యేస్థసోద రుండు.---విణ. (అ.ఆ.అ ముందుపుట్టినవాండు,

అణి. విణ. .ఈ 1. శ్రేష్టుడు; 2 ముఖ్యుండు; లె. సృభువు,

ఆగృత$ సం. అవ్య, (తెనుంగన సమాసవూర్వవద ముగానే యుసయుక్షము) ఆగ భాగమున. చూ, అగ తస్బరుండు.

అగ తస్సరుండు, న౦. విణ. (అ. ఆ. అం) 1. ముందు నడుచువాండు; 8. మొదటివాడు; త. శ్రేష్టం డు; డీ. ముఖ్యుండు.

అగ్ర, తాంబూలము. సం, వి అ, న, తాంబూలము; 2. వ, ధాన తౌంబూలము.

నం,

ర్‌ి

అగ్ర

మ నాలుగుముద్దలపరిమీలిగల ఖిత్సు, విణ. (అ. ఆ అ) 1. మొదటిది. “అ ౫ నుహిషి, అగ్రాననము.” మొ; 2. ముఖ్యమైనది; లి, శ్రే్ట మెనది; డీ. చివరది.

అయాయి, నం, విణ. (న్‌-ఈ-సీ=న్‌.) 1. ముందు

నడచువాండు. “మాలిని. అనకృదసమథాటీ వ్యా క్తిదృష్తా గయాయీో,” హారి. ఫూ, ౭,ఆ ౨౮౪; 2, గేష్టుండు; 3. (వ, ఛానుండు, ముఖ్యుండు.

అగనరు(డు. సం, విణ. (అ. ఆ. అ) = అగ్రే నరుడు.

అగ్ర హారము. నం. వి అ, పుం. 1. ఫపొలమునం బండిన సన్యమునుండి చాహాణునిశ్రై ' తీసి యుంచంబడినభాగము; 2. విద్యపూర్షియైన

తర్వాత గురుకులమునుండి మరలివచ్చి గ్భవాస్థ ధర మవలంబింష దలం చినబ్రావాణున కిచ్చు నేత తృగృహోదివ వదార్గ ము; 8 వేదవేదాంగాది పఠనము చేయు బ్రాహ్మణులు నివసించుగ్రామము. “ద్వి. అక్కు..మాలినభంగి తట హారంబు, చక్కన మా కెట్లు చనంజేరవచ్చు.” బన. ఆ. ౨౧రపు.; 4. శ్రేష్టమెన హారము, మంచిదండ, విణ. (అ. కక ఆఎ ముందు తీసికొనిపోవునది.

1, మొందటి అగ్రామ్యుండు, సం, ఏరా, (అఆ. అం (గ్రామ్యుండు

కానివాడు.) వనులయందు నేర్పరి.

అస్రీ వాడు; 2. మొదటివాండు; లే. గేష్టండు; దీ నుఖ్యుండు.=--వి. అపుం. అగ జుండు, అన్న. అ శ యుండు నం, = అగి గీయుండు.

త్ర భ్పాదిథధిషువు. స౦. మ్‌ పుం. తులా ని ee గం పు స్త్‌" అవ్వ కంటె ముందు పెండ్లాడిన సీ. లం ౮౫ అ గ్రేదిధిమాపతి. సం. వి. ఇ పుం. (అఆగ్రోదిధిషువు నకుంబతి) ఆఅప్పకంటె ముందు సపెండాడినదాని యం మగడు. ఆగే నరుడు. నం. విణ. (అ, ఆ. ఆఅ 1. ముందు నడచువాండు; 2. మొదటివాందు; 8. శ్రేక్లుఃడు, ఉత్తముండు; 4. ముఖ్యుండు, ప ప్రధోనుడు. రూ. అగృనరుండు. అము, నం, వి అ. న. (భృగ్కమున నుండునది. ఇంటికవ్వు----విణ, చూ, అగ్ర్యుండుం అస్ర్యండు. సం, == ఆగ్మియుండు.

అఘటమానము* సం. విణ. (అ. ఆఅ) 1. ఘటిల్ల

నిది; 2. అనంఛవము; 8.అసాధ్యము. “క దీని విధానం బెటుంగగం,గా నింద కుబేర వరుణ కా లాదులకుం, చా నలిగహానం బనినను, మానవులకు చెబుంగు టఫఘటమానముగా బే” భార. అర. ౧, ఆ. 330. “వ. మనగూఢ భావంబు మేరు వునిగాథభావంబునుం బోళశె ననుటమానం బిబ్రేని నివ్వనవాసశేశం 'బెన్నండును మనకుం బాయనే రదు.” భార. అరం ౧, ఆ. ౨౬౬.

ర్‌ి

అచీ

అఘాయుపు, సం. విణ. న్‌ (పావసాధనమ్మైన ఆయు వు గలవాడు) నర్వావన్సలయందును సావము చేయువాడు. “అనూయు రిం ది యారామః.” భగవద్దీ త్తం

అభఘుండు, నం. వి. అ. పుం. ఫూతనాబకానురుల నోదరుండగు నొక రాక్షనుండు, చూ. అఘునా ననుండు.

అఘోర. నం. వి. ఆ, స్రీ" (శివు నుపాసీంవందగిన తిథి.) భాద ద పదబ హుళొచతుర్ల శి.

అఘాేరము. సం. విణ. (అ. ఆ. అం) 1. ఘోరము

కానిది, సౌమ్యము, శాంతము; . 2. (దేనికంటె ఫఘోరయైనది లేదో యది) అతిఘోరము, అతి

' భయంకరము. (ర్ముదృమూర్డి భేదము.)

ఆఘాోేషము. నం. వి. అ. పుం. 1. వర్ణ చ్చారణ నిమిత్హమగు ప్రయత్న భేదము; 2. ఆవ్రయ త్నృముగల వర్థము. (కచటతబవఖఛరఠభథఫ గజడ

దబ్బ ఘరుఢధచఛలు, జిహాషిమూ లీయోవథాసీయములు, విసర్ల శషసలు ఇవి అఘో షములు

అన్ను. సం. ఏ. అ. స్తీ" (చంవందగనిది) ఆవు ఓడ అని కొందజు అఘ్ను అనురూవముతో కొందజు (హీ హీం చిరి.

అచల, సం. ఏ. ఆ. స్తీ- (చలింవనిది) నేల భూ మ్‌...--అ. పుం.-ము. 1. వర్వతము, కొండ; 2. శంకువు, మేకు. న బ్రైవ్మాయు.-_విణ. (అ. ఆ. అం కదలనిది, స్థిర్వమెనది.

అచుం

కాంతి గలది.=-ని. నొ స్త్రీ. 1. అల్పకాలముం డుకాంతి; 82. విద్యుత్తు, మెజపు.

అచుంబికము, నం. విణ, (అ.ఆ.అ.) 1. చుంబనము చేయంబడనిది, ముద్దు పెట్టుకొనంబడని ది; 2. అను భవము లేనిది; లె, వినంబడనిది; ఉం చదువంబడ నిది. “ఇది వాసికి అచుంబిళవ్య క్రియ” ర్‌, ఆను భవింపంబడనిడి.

అచేతనము, సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ 1. చై కన్యము

లేనిది, ప్రాణములేనిది; 2. జడము (వదార్థ ము

ఆఅచ్చారము*, అర. వి. సంచకరువు, బయానా.

అచ్చి. చే. వి. బేశపేషము. అచ్చిమట్టము అని శం రం

అచ్చికా చే. వి, కొక. “రాజదూతి..._ఉ. ఒక్క సుభాంశ్లురత్నరు చిరోన్నత 'వేదికమోందనిద్ద లుక్‌, మక్కువ మోజ నుండి యనుమానముతో నొక కొంళ కొంకికొం, చక్క-ట నీకొకందులకు నచ్చిక లేక మెలంగ విష్ణ్టుదా, 'సెక్యాడిభర్తగాంగ నృజి యించె నజుండు.”” నాంన ౧, ఆ. ౮౯.

అచ్చికము. చే.

సా =

ర్మ

చీ ఆచ్చ

ఆచ్చెరియము. వై, వి. అద్భుతము, ఆశ్చర్యము.

అచ్చెరువడు. వై. అ. శీ (అచ్చెరువు వడుం ఆశ్చర్గ్థ వడు.

అచ్చెరుపాూటు. వై. వి, అచ్చెరువపడుట.

అచ్చెరువు. వె. వి. వెజంగు, ఆశ్చర్నను. ...నీ క్క చెరువు నాకలతెజంగుం జెప్పెదం నీతిలో భార ఆది. ౨, ఆ ౧౧5౮

అచ్చెరువువడు. వె. = అచ్చెరువడు.

అచ్చెరువుపాటు. వై. అచ్చెరు పాటు.

అచ్చుత్మాగ్యజుండు. సం, వి. అ, వు. 1. (అచ్యుతుని యన్న; 2. ఇంద్రుడు. _ (విళ్ణువు కళ్ళవునిక అదితియందు జన్మించినపుడు ఇంద్రునికి శమ పుక్రానుఎ

అచ్యుతుడు. సం. వి. అం పుం విష్టువు.-_విణ, (అ. ఆ. అం) స్లిరుండు,

అచేటు. దే. = అచ్చేటు.

అకషకాటము. చే, విణ. విరివిమైనది, వృథులము. ఆం. పొ,

కర ఈ

బక! విజజ.

అ i

అచ్చిక. “చ. అచె ఘృతతం అపోటు. చే. న. (ఆచోటు ఆ స్థానము.శ ర

డుల (చ,కర మల్ల వె చీరలు భూపషుణాదినం, వదల | అచ్చే. వై. వణ. (అచ్చము అనుదానిలో వృత్తి

"వ రాజురాక కులుపా యొనలహార్చిన యట్లు మోజెడుక, ముదితల కేమియచ్చికము” కళా. ౬ ఈ ౧౨౨.

ఆచ్చికబుచ్చిక చే. ఏ. (శ. అచ్చికమచ్చిక.) కలు పుకోలంతనము, భేదములేమి. ““ఉ. అక్కఅం జూడవేటి కల యచ్చికబుచ్చిక సేయునంచలక ఇక్కి_లిం గాశ్రాజేమిటికిం జేరగవచ్చిన ముద్దు చిల్క-లక విజ. 35, ఆ. 30.

యందు వర్ణము లోపింవంగా మిగిలినది అని శం ర) 1 న్వచ్భము, నిర్మలము, “ఘన ముగంజేయ నచ్చే'తెలిగన్నుల ఇెప్పల న్యృశ్రుబిం దువుల్‌ , వనరుసాకేనరస హిమువారిలవంబుల "పెంపు డింవంగాకొ.”” వారి. ఊఉ ,ఆ. ౧౨౨; 2. కేవలము, సాంకరృములేనిది, లేనిది.

కలగలుపు

జాలీ

అచ్చ

అచ్చేన. దే. వ. అచ్చనగాయ, బాలికలాటలో నువయోగింటెడు గోళీకాయవంటి కాయ. చూ. ఆచ్చవనగ ండ్లు, అచ్చవగుండ్లు, మొనైె వి. (నం. అర్చన. క* అచ్చనఎ అర్బించుట్క, ఫూజిం చుట. “ద్వి. అచ్చ నయెల్లి మాయయగారి నగరం 'జెచ్చెరం బిల్వ వచ్చెద నారగింపు.” బన. 3, ఆ. పు, ౭౧. ఈయర్గమున “తెనుంగుసంప్రదాయము ననుసరించి దరిళనహితముగ' (గృహింపంబడినది. కాని తాలవ్యసహికముగ గ హించుట న్యా య్యము. కవి అభావముత్రగ చెచ్చెర ఆను వదముతో ప్రాసముః గూశ్చెను. ఆకరడు కన్నడ సంవ, దాయము ననుసరించియుండును.

అచ్చేవగండ్లు. చేది బం 1. చాలికా క్రీ డావిశే షము. “మ. దినముల్‌ కొన్ని చనంగ నంకలగడు నర్భి 0 బొమ్మ పెండ్లి ౦డ్డు గ్కుజ్జేనగూ ళు చ్చనగండ్డు పీంపీళులు కుచ్చెళ్‌ గీరనంగింజ లోోమనగుంటల్‌ కనుమూసీగంతనలం కంచాలాట లోనే నఖే లన ముల్‌ మోటజ(గ బోట్ట్లతో నలరె బాలారత్న మెల్ల ప్వుడుక కళా, ౬, ఆ, ౨౦౨; 2. ఆచ్చన గండ్జాటలో నువయోగించు గోళీలు, గరీయక ములు, “శే. కొండ లచ్చేనగండ్లయి నిండు చెటువు, లెల్ల నద్దంపు బిళ్ల లె యేర్లు ముత్తియంపు సరులై యరణ్యంపు గుంపు లెల్ల ;నారులై తోంచు6 చొడవున నారులార” వను, ర, ఆ. ౫౯.

అచ్చేనగాయలు. దే. వి బం బాలికా క్రీడావిశే అల కళ రి వము, అచ్చనగండ్లు. సుం కరకంకణభధ్షనుల్‌ గలుగ ల్థుమని యింపు గావించ నచ్చనగాయ లా డు” రుకి * ల మ్‌, రాక శ

అచ్చేనగుండ్లు, దేమి బు 1. ఆచ్చనలాడుగుండ్లు, ౧9 ౧౧ గిరీయకములు, గోళీలు, “సీ, ముదురు వెన్నెల గాయు ము క్యాలదిన్నసైంబై (డీ యచ్చనగుండ్లు పాజవై చి.” యః 3,ఆ ౧౫౧; 2. అచ్చన గుండాట.

_ అచ్చేనపుచ్చు. చే స, (క్రి ఊడంబెరుక్కు ఆటలో

- అచ్చనకాయందీసినట్టు తీయు, “చ... , కద్దణాధి

పుల్‌ ,కలుషముతోడ ముట్టి భగు కన్నొకం డచ్చన

పుచ్చి రు గురై, బలువిడిం జుట్టి ఫూమముని

ఛండులు డుల్లల ప్రే సీ రీనునకొ*”” కు. నం.

ర్‌ర్‌

ఆటీ అచ్చా

౨ ఈ ౭౬, కన్నొకచ్చని అని ముప్రిశముం 'కన్నొక(డచ్చని అని వ్రాతప్రతి. అచ్చేనలాడు. చే, అ. శ్రీ గంతులువేయు. “కదీర్ణ కరంజై, హెచ్చినశోకము మదిలో, నచ్చునలాడంగం” జై. ౧, ఆ 0%

క

అచ్చేనలు. దే వ బం బాలికా క్రీ డావిశేషముం చూ. అచ్చవలాడు,

అచ్చేము., వై. విణ. 1. న్వచ్చ్భము, నిర్జ్వవ్షము. (ర్ల ఒండువిధంబులక్క బడయెంగరాని యొక్కుడువ దంబు, లచ్చమెనతవంబున వచ్చుంలడయు” భార. అశ్వ ౨ ఆ. ౨౦౨; 2. కేవలము; శి. తెల్ల నిది; ఓ. దట్టము, చూ. అచ్చే.

అచ్చేర. వై. వి. అవర స్త్రీ, చేవవేళ్ళ.

అచ్చేరము. 'వె* = అతఈరము.

అచ్చేరు. వె.= అచ్చెరువు, “చ....అవకంస విభూ తిగం దాల్చి చాల నృచ్చరునం బిశా-చకాంతులుం పీశాచములం దవిలించి రొచ్వలక్‌ ఎ కు. నం, ౧౧, ఈ ౧౯౦౭.

అచ్చేరువడు.-వై, =అవ్చెరువువడు. “చ... ఒకయిం

చుక పెంపునల్చె వేల్పు లచ్చరువడి పీచ్చలింవ వ LP]

భుజశ_క్లియు షణుఖు న్నుగ్భళ క్లియుక కు. నం, ౧, ఆ ౧౧౯.

అచ్చేలము. చే. వి. 1. అభినివేశము, పట్టుదల. “క, బలహీనులయినవారలు, బలవంతుల నొడు చువపుడు బహుమాయల నృచ్చలమునం జేయుట యొందును గలయదియ జయంబ కాజె కర్తవ్య మిలక ల భార. నభా, ౨, ఆ ౧౭౦. “వ, డెందంబునం SS మచ్చ రంబునుం బెచ్చు'వెరుగలట” జై. ఆ ౪౨2. ఉఊళ్చాహము. “క. అందజు నన్ని ముఖంబుల, నందంద గిరిదుమాదు లచ్చలమున స్కీ నందు కొను నలునియరుదుం, జందము గని నముజణియు వృశ్నచరులు గడంకక్‌.” రా. యు. ౨౫౦.

అచ్చేలించే. చే, క్‌, క్ర" వట్టుదలనొంధు, పట్టు కటు,

ళు

అజ్బాడీ. చే. విణ. 1. స్వచ్భమైనవాండు, స్వచ్చ మైనది; 2. శ్రేష్టుండు, 'శ్రేవ్భమైనది.

అప్పాజీ. చే. = అవ్నూడీ.

mo ము

ఎది అచ్చా

అష్చావునెయ్యి, చే. ఏ. కలగలుపులేని యావు నెయ్యి,

అచ్చా. జే, నిణం (ఆచ్చేము-ఆటు) జంజాటము "లేనివాండు. “పలు చారుకీలాముఖ్యజలజలోేచ నలం, చేరికౌబంధులం జెలుల నీతణమె, వగజుకుం జొరరాక బహుదుర్దమార్ల, మగు కోహూళమహార్షి యాశ్రమస్థలిని, జేరిచి మనము నిశ్చింత నేతెం చి యారూఢబలయు క్రి నచ్చాళుగాణగ్క ననికి సన్నద్ధుల్వమె యుంద మవల” వతివ్ర తామావా శ్ర న్ర్రము అని శ. ర ఇట థైర్భవంకుండు అనం దగును, అచ్చు. చే అ. (క్రి. అవ్వుపడు, బుణవడు బుణన్లుడగు, చాశయుండు. “ద్వి. అచ్చి నా యొదుర (బృహ్హాకుం బోవరాదు. వారిశ్చ. ౨, ఈ వరరన శీ 1. ఇచ్చే. “గీ. కలనంబడీన వారిం గయికొొని పోట్టవుం, డ్డోమి మగుడం బుచ్చు టొప్పం బంకు మడుగ మగుడ బవర మచ్చుట యొప్వుంగా, కించుకేని చాన యేలు టొవ్వు” ఉం బా. ౫ ఆ. ౨౬౮. అని శర “వంళ మడిగి మగుడ బవరమిచ్చుట యొప్వు,” అని పాఠాంతరము; 2 దండుగగా చెల్లించు. క్‌ ప్రీతిం గులశ్రే స్టుని పై నాతతముగలేని బ్రవాహ త్యాదిమహో, "పాళఠకము వెట్టి తెట్టిన, నాకండే నూటనాలు గచ్చు బణంబులళ్‌ ౪” విజ్లా. పా, కాం. కోరా=వై. వి, 1. ముద్క ముద్దర. “సీ. చెత్తమ్మిరేకల మె క్తందనము జెచ్చి యచ్చువం బెట్టిన ట్లంద మొంది*” భార. విరా, ౨ ఈ ౫౨; 2 విధము. “ఉమ్మి మెచ్చు న శెంళవాండ నను మోపదభ క్లులలా నం గూర్చి దూ యచ్చున నానతిచ్చుళభవదాదరణం బిడి కోటి సేయదే.” భో. ౪, ఆ. ౧౫; త సామ్య ము. “చ. మనసిజుం జావిలాసవతివూనధనం బెడ సూజగొన్న కం యన గుటిలాలక ద్యుతులుం దుమైద లంగపిభాతిం దీళ లా ననకిరణాళిరాజు . సీజునవ్వు "వెలుంగుసి తాబ్దముల్‌ వఐిలోచనరుచు లు త్పలల్‌ మగుడం గాకొనియెం దమయచ్చు వా టీనక +.” కునం. ౫ ఆ ౧౬౬ ఉం. ఉదా వారణను దృష్టైంకము. “కవిరాజ, ఆను నుదు స్హరమైన భవంబున కచ్చేగునీయితివానము

56

అచ్చు

బో, ధనమహనీయవిభంబునం జెప్పి రుదాళత్తగు జణాశయతా మహిళా” భార స్త్‌" ౧, ఆ. ౫౧. “ఆ, మగలం గోరె తొల్లి మగువలు తవ ములు, సేసీ నవసీరనిన వెట్ట లెందుంగలవె దీనికచ్చు నిలిపితి నీమన వలన సతుల బరులు వొలిసె. గాక” కు, నం, ౭,ఆ 3౫; ర. నియమము. “క. ఇచ్చునది ధనము పాత్రున, కచ్చుగ నొరు వేండకుండునది యభిముఖులై , వచ్చిన యాశార్లు ల వృథ, పుచ్చక చేయునది సర్వభూత ప్రీ తిక. న భార. ఆది. 3, ఆ ౨౦౪౯; 6. బెల్లము మొ దలగువాని యచ్చ; 7. ఇటికలు పెంకులు మొదలగునవి దీయుటన్తె కజ్ఞ "మొదలగుదాని తో చేసీన చట్రము మొ; రీ. పోంతపోనీన అక్షరములు మొ.; 9. నాణెము, చూ. అచ్చే కుప్ప. 10. రూపు. “సీ, కూటము ల్సెదరంగ కొండపీ డగలించె, బెల్ల ముకొండయ చెల్ల జెలీచె 'చేపరకొండయుద్వ ఎత్తి భంగము సేసె’ సౌరి. పీకిక. ౧, ఆ. ౨3. ఇట బెల్లపుటచ్చు అని ఆధార కరము తోంచును; 11. సాలవానిసా ధనవిశేషము.---విణ, శుద్ధుడు,నిర్టి షి. చ్చును బట్టినమ్మాక న, చెచ్చెర డండింప కతనివెం 'జెలినొని వాం, డమ్సైనవిడుపు నిక్కపు, మ్రుమై, నం దగినదండమును గొనవలయుక్‌.”విబ్లా. పా. కాం. ౯. “వ. వీరల కందజకుం చేట తెల్ల ౦బు గా భాగవతుల యచ్చుందనం చేర్పరించి పీమ్మట చెట్టుగావలయు నట్టు చేసెద.” వర, ౨, ఆ౬౮ా

అచ్చేంగూటము. ద్వ. వి. (అచ్చు4తాటము.) ము ద్రాతరశాల,

అచ్బుకట్లు. ద్వ సం కీ” 1. చేలువేలుగాంచేయు, వీర్పజచు, “శే.అబ్జులన షిరులన దీవులనంగ చేటు, లనంగ నడవులనంగ నూరులనల వరుస, నచ్చు కట్టి.” లక్షీ. ౫1 ఆ ౬5; 2. మళ్ళమళట్టగ చేయు. “లే. అది మజీయు మెత్తగా దున్ని యచ్చుకట్టి** వై. ౧, అ. ౮౫

అచ్చేకువ్చ. డేవిణ. నాకోములరాళి, ధనవంతుడు. “క్రీ ఆఢ్యుండు విలసిల్లు న్నాస్టికాండు, నా గలవాండనంగను నచ్చుకుప్ప, యనంగ విడిముడి కలవాండటన్న-” ఆం. ఫొ ళ్ళ. వి, ౨.

అచ్చే

అచ్బుకొను. బే, అ. (క్రి ఒక రీయవలసీన బుణము తానిచ్చుటకు ఒప్పుకొన్తు అవా_ల్రీవడు. “చేను వానియప్వు నచ్చుకొన్నాను.”

అచ్చు టెద్దు. ద్వ. వి. (అచ్చే *ఎద్దు) అచ్చుపోసి విడిచిన యెద్దు, ఆంబోతు,

అచ్చేదల. బే. వి. 1. అచ్చుకొనుట; 2. అచ్చి వచ్చుట.

అచ్చేవడు. వై. అ. శ్రీ = 1 ఉవయోగనడు; 2. ముద్రితమగు; 8. మూ ర్రీభవించు, రూవమొందు, “క చెచ్చెలులు దన్నుంగొలువంగం, జచ్చవిలుకు కలిమియెల్లం బద్రాననయె, యచ్చు పడినట్లు మజ యుచు, నచ్చటికే తెంచె భూవరాత్మజ "నెమ్మిన్‌ భార. ఆర. ౭౪, ఆ ౧౭౫; ఉ సారకమగు, “తే, మలసీ అంకెలు వైచుచు మాలుకొనినృవృష. భములభంగి నక్కుూరువృషభు లిట్టు, సమదగతిం 'జేరునెడం జూచి రమరు లరి ;ననిమిషత్వంబు దమ కప్పు డచ్చువడంగం”'భారం విరా, ౫ ఆ, ౧౬౫; 5. సిరూపిఠమగు, వీర్పడు, స్త ముచ్చి మియకశాచె యిది భాస మచ్చేపడియు, న్యవతిచే దండితుండ-వై నీం౧కొనునముల” భార. శాం. ౧,

సిద్ధమగు. “ఊఉ. పొచ్చెములేని

నెయ్యమునం ట్‌ వివ వద్దళ నొందకుండంగా,

నెచ్చెలి గావంజూచు మవాసీయున కిట్టిద "కాల

మిప్పు డీ, వచ్చువడంగ పటుజబతోలి కరమున

నద్భుకంఫు గ, ల్పిచ్చి కృ తార్థుం చేయు నను నే

నినుంజెందియు. దూలంబోదు నె” భార. శల్య.

౧, ఆ. ౮-౨.

అచెవజచు, వై. పే, వర్పజచ్రుునియమించు. “క ఇచ్చట నోకకోయ్యంబునం, జచ్చె మదీ యాగ్రజన్నుసారథి కగువాం డెచ్చోట లేమి నాకం, డచ్చువజణువండయ్యె న్నీ క్రియకు న్‌ొం డొకనిక భార. విరా. ౪, ఆ. ౨౮.

అచ్చపాటు. వై. వి. అచ్చువడుట, నీర్పాటు.

ఆ.౧౬౦; 6నువ 9, ర్స

శ

స్మ కిలో

అచ్చు వేయు. ద్వ. స క్రి" ముద్రించు, అచ్చ త్రించు. అవ్వాటు. చే వి.వి. (ఆ+చోటు రూ. అవే హు,

అచోటు, అవటు, అచొటు అచ్చటు,

ఆచటు - వీనినుండియే సృష్తమావిభ_క్ష్య్రంతరూప

మున “అచ్చోటక౯ , ఆచోటక్‌, అచ్చొటకా, గి

ర్‌/

చలనాలను లారా నాడాను ననా సాలనాలానాాపాానాజ న ోనునాలనూగావోనచునుుతపాుననననుననాకోలాలానునతురానాన్యు నునుపు నననాలో గానో నాననా కనను ననాకావన నానన డువాయాయా కావున ననుగొనుభానగానానాాడననుుానభానననానయాంకాునా ల ed వ న స LEE తత లం

క

అచొటక్‌ అచ్చటకొ, ఆచటక్‌, అటక అనురూవములు గలిగినది. 1. ఆసా నము. “క. కటకట “పీరిన సెన్న్కత్తుట జె త్తిలి యున్న మేనితో ౧ గొడు శేచక్కు_టిం బడి యు న్నాండో య చాటు సూవెడువారు లేళ చూచెద వానిక”” భార. దో దొ ౨, ఆ. ౨౫౧; 2 ఆపి పు, em 3. re గుహా వయవము, “క కూ డమ్మికొండ్రు జనములు, బాడబు లాగమము లమ గ్‌. దుకషు శందుం, జేడియ లమ్హుదు రచ్చాటు, గాడువడిన కలియు మున సౌరవముఖ్యా, ౨ సారి, ఉం గొ, ఆం

“జేడియల నమ్వుదుకెచటి ఆని పాఠాంక

రము. (ఉచ్దేశించిన చోటును తెలుప్రుషడ మువ యోగించినచో అక్షీలమగునని దానిని తెలుపుట కయి అచ్చాటు అని యువయోగింవంబజినది.

అచ్చాక్తు. ద్వ. స (క్రి. (అచ్చు+ఒక్తు) అచ్చు చేయు, ముద్రించు.

అచ్చే. జే. దృ. ఆచోటకా. చూ. అప్చాటు. “క న్నీ సంతోషించు 'తెజుం, గానవడని మనను గలుగునట్టి యధముం డ్కి చ్చో సడింగనుం జని యచ్చ గాసీంబడు జమునిభటులం గాణీయ వెట్టక =” భార. అళ్వం ర్క ఆ. ౨౨౮.

అవటు. చే. = అవ్వాటు.

ఆచోక్‌,

అచ్భదనుండు. నం, విణ. (అ.ఆ.అఎ ఇల్లులేని శ స్స్‌ వాందు,---వి. అ. పుం. యతి, సన్యాసి.

అచ్చవిండ సం. వి. ఆ. స్తీ . ముద్దఖర్జూరముళ్ణీ,

అచ్చభల్ల ము. నం. వి అ. పుం, ఎలుంగునొడ్డు. ఆ-చ్భము, భ్రల్లము అని రెండు వ్య_స్తవదములని కొొందణు. చూ. అఆచ్చము,

అచ్చము. సం, వి అ. పుం శే. ఎలుంగుగొడ్డు; ప వటికపుతాయి. (చూ. అచ్చుభల్ల ము, విక. (అ.ఆ,అ) 1, స్వచ్చము, తెల్లనిది; 2. కలగలు పులేనిది, మిశ్రము కానిది.

అచ్చాచ్భుము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ మిక్కిలి

అచ్చావాకుండు. యజ్న మునందు సవాయముచేయు పదియార్వురు బుత్విక్కు లలో నొకండుః

నం. వి ఆ పుం

అచ్చి

అచ్చిద్రము, సం. విణ, (అ,ఆ.అఎ 1. ఛిద్రము శప, రంధ్ర ములేనిది; 2. లోవ ముేసీది; శ. స సంపూర్ణము ము.---వి. అ. న ఛిదృములేమి.

అచ్చిన్నమయు. సం, విణ, (అ.ఆ.అ) 1, ఛిన్నము కానిది, చీల్చ్పంబడనిది; 2. ఎడ తెగనిది, తము,

అచ్చీకృళము. సం. విణ, (అ,ఆ,అ నిర అలము7ా6 జేయంబడినది.

అజ సం.వి, ఆ, శ్రీః 1. ప్రకృతి; 2. ఆండుమేశ. ఎ--అ. ప్రుం-ము, 1. మేశ్ళ 2, గొ.

అజంభము. సం, వి, అ. పుం. 1. (దంకములురా నిది) శై శవము; 2. కచ్చ.---విణ,. (అ.ఆ.అ దంతములు లేనిది.

అజంభుండు. సం. విణ. చూ, అజంభము.-వి. అం పుం. 1. (దంకములురానివాండు.) శిశువు; 2. (దంతములు పోయినవాండుఎ సూర్యుండు.(దకూ ధ్వరధ్వంసకాలమున సూర్వునిదంశములం వీర భద్రుం డూడంగాట్టైను అని పురాణగాథ ఎ

సంత

అజక. సం వి ఆ. స్తీ" 1. అజాగళ స్తనము మేం మెడయందు వ్రేలాడు మాంనఖండము; 2. మేంక చెంటిక

అజగంధిక. సం. ని ఆం స్రీ వాయింటళీ,

మింగు

అజగరము, సం, వి, ఇ సు . | స అ. పుం. (అజమును అ

నది పెద్దపూము, కొండచిలువ. అజిగర్జముః, సం. పి, అ. పుం. సీరుపాము,

అజిగవము, సం. వి, అ. న (విష్ణువు చౌణముగాం గలది. అజిగవముయొక్క_ అస్లివికారము అని లింగాభట్టీయము.) శివునివిల్టు.

అజఘున్యూ(డు. సం. విణ, (అ.ఆ.అ అధముడు గానివాండు; టూ తృముండుం

అజజీవికుండు. సం. విణ, (అ.ఆ.అ) (ఆజములు జీవనాధారముగాగలవాండు) మేంకలను గొబ్జె లను కొనుట అమృుటయు, పాలనాదికమును జీవనాధారవృ త్రిగాం గలవాడు వి అ పుం. గొల్లవాండు.

అజన్యము. సం, వి అ. న. (లౌకకకారణముల చే గలుగనిదిం అశుభసూచకము, చై వకృతమునగు

ర్‌ం అజ భూకం పాద్యుప ద్ర పము విణ, జన్యముకానిది. అజివ సం. వి. ఆ. స్త్రీ, (నషాజవ = సహజముగానే యుచ్చరింపబడుటచే వ్రయళ్నఫూర్వకము గాం జపీంవ నక్క_అ లేనిది, సాూంస అనునది శ్వాసములు పెకి: బోవునపుడును లోపలికి వచ్చి నపుడును నీర్పడును 1. వాంసు, సోవాం అను మం క్ర ములకు సేరు! 2, నగము ఆండుపోలి కయు సగము మగపోలికయుం గలరూవము, అర్హ నారీశ్వరరూ సము, థి

(అ.ఆ.అఎ

అజపుండు, సం, వి, అ. పుం (స్పష్టముగా జపీంచని వాడు 1. కుపొఠకుండు బాగుగాం జదువలేని వాండు; 2. వేచేతర గ్రంథములు చదువువాండు, అని కొందణు; తి. (Sats వఎఅజములను 'పాలిం చువాండు; శీ. (న4జప్ఫ జవము లేనివాండు, జవము వేయనివాండు; ర్‌. జవమున కర్ణ తేని

వాడు.

అజభతము, సం. వి. ఆ, వుం. 1. వాయింటళ్ణ; 2. బొబ్బలిశే.

అజమారము. సం. వి అ. పుం. (అజమారులకు

నివాసమగు దేశము వ్రశృశము అజ్మీ రు అనం బడు దేశము. (ఇచట "్రార్వమందు tree డ్రు పెక్కండ్రు నివసీంచియుందురు అని యూహి్‌ హింపంబడ్‌సేది.

అజమారుండు, సం.వి, అ. పుం. (అజములను చంపు

వాండుం గొల్లైలను మేకలను జంపి వానిమాం

సము విక్తృయించి జీవించువాడు, కసాయి పాతు. అజముఖుండు, సం. వి. అ. పుం. (అజముఖమే

ముఖముగాలగలవాందుఎ దత్‌ ప్రజాపతి. (దణ ధ్వర సమయమున దతుండు శిపనిందచేయుట వే వీరభద్రు దుం డాకనితల నజిశెను. తర్వాత శివుడు ప్రనస్నండయి వీరభ ద్రు దుని మరల ముఖము నేర్చ యుపుమన, అజముఖము తీసికొనివచ్చి దఠనికి ముఖముగా నేర్చజవెను అని కథ

అజమోద. సం. వి, ఆ. స్త్రీ, (అజ? మోద = అజ మును సంతోష పెట్టునది లేక గొకైవాసనగలది.) ఓీమను.

అజ

అజయ సం. వి. ఆ. స్త్రీ, (యక్తువేయుటచే జయము లేనిది) భంగు అను మాదక, ద వ్యము.

అజయ్యుండు, సం. విణ. (అ.ఆ.అ.) జయించ నళ అజాతవ్యవహారుండు. సం,

కుడు జయింపరానివాండు. “క తగనివని యని తలంపక, వగగొంటి వజయు్య)లై న పౌండు నుతులతోం 'దెగి యింక సీవ్చ రణమున, మగంటిమి వాటింపు రి త్తమాటల నగునే.” భార. భీష్మ 9 ఆ ౧౭౮. అజర్యము. నం, కురి (అ.ఆ.అ. 4) 1. జీర్ణ ము కానిది; 2. శీణింపనిది, నకింపనిది.-వి. అ. న. సౌహార్షము, మత్స క వ్‌ | అజశ్ళంగి, సం. వి is త్తే (మేశకొమృలవంటి కాయలు గలది) డుట్టుపుళే, దుష్టుపు అని వాం అఆజ్మిస్తము. సం. విణ, ప “ఆ.ఆఎ విచ్చి త్తిలేనిది, ఎడ "తెజుపి లేనిది, ' “అజిస దీకా ప్ర యకుండు.”-—

శ్ర విణ. ఆఅ. న ఎల్ల పుడు.

ఆఅజవా. సం వి. ఆ. స్త్రీ దూలగాండిళ, అజవాత్సాార్ట సం, వి. ఆ, స్తీ" (విడువనిస్వార్ల ము గలది) తనయర్లమును విడువకుండ వరార్ల మును బోధించు శబ్దశ కి, లక్షణా భేదము. ““కళ్తు లం నజకుచున్న వి” అనుచోట కత్తులంగలవారు ఆని యర ము, కత్తులుఅన కత్తులు గలవారు అని లమ్‌ణం స్వార్భ మును అనంగా కత్తియను నర్గ మును విడువకయే కత్తులుకలచారు అనునర్గ ము తెలుపుట. (వ్యతి. జవాత్సా వ =) అజవహాల్లింగము* సం, వి అ. న తనలీంగమును విడువనివదము, విశేహ్యానుసారము లింగము మార్చుచెందని పదము, (“ ఈవిషయమున ప్రభువే రం అనుచోట ప్రమాణము కద వ (సృభువునకు విశేషణమైనను వమాణుండు అన సక్కీ_అులేదు. వ్రమాణము అనియే యుండును.)

అజ్యాగ్సర్త. నం. మి ఆ స్తీ" జాగరూకత లేమి, వ మాదము. ©) a కి అజాలిం నుం విం రం Me జీలకణ. న్‌! లేరో

అజాజీవి, సం. వి. ఇం పుం. = అజాజీవుండు, .అజాజీవుండు. సం,వి,అ,పుం. (అజ-ఆజీవ=అజముల చేక అనయా వాసిరక్షణముచేశను వాని కయ విక్రయాదుల చేతను జీవనము చేయువాడు)

3

= = న చ.

ర్‌

ఆజి క. సోపాలకుండు; 2. గొ గొల్ల వాండు, గొణ్రైలవ వర్ద కముచేయువాండు. విజ, (అం ఆ. అం

(అజాళ వ్యవహార = వవహారాధికారము గలు గనివాండుఎ వ్యవహారాధికారమురాని వయస్సు గలవాడు, ' వృవహారార్హ మగు వాండు* (మైనరు.

పయనురాని

అజాతశత్రువు. సం. వి. ఊఉ. పుం, (వుట్టనిశత్రువు కల వాండు, శత్రువు లేనివా౭డు ధర, రాజు. వీణ. శత్రువులు "లేనివాండు.

అజాని. సం. వి, ఇ. పుం. భార్య లేనివాడు జాయా శరాన్యుండు,

అజానికండు. సం, విణ. (అ. ఆ. అ) (అజముతో జీవనముగలవాండు.) ఇ అజాజీవుండుం

అజితాత్తుండు, సం, విణ, న్‌. 1. జయించవంబడని యా కృనలవాండు, ఆత్మను (తనను) వశము చేసికొన లేని కు 2 బుద్ధిని వళము చేసీకొననివా౭డు. అజితుండు. సం. వి. ఆ. పుం. (రాగాదులచే జయిం పంబడనివాండు.) 1. బ్రమ; 2 విష్ణువు; 3 శివుడు; డీం బుద్ధ దేవుండు. విణ, (అ.ఆ,ఆఎ) “ెలరవంబడనివాండు, జయింవంబడని వాడు.

అజితేంద్రియుండు. నం, విణ, (అంఆ.అంఎ) ఇంది యములను జయించనివాండు, ఇంద్రియములను వళశవజచుకొననివాండు, ఇంద్రియలోలంండు య. సం. వి. ఆ. స్త్రీ. లు అజినము. సం. వి. అ న. చర్మము, తోలు, ఆజిరము. సం. ఏ. ఆ. న. 1. ముంగిలి. “గృహా జిరము,” “రణాజిరము;” 2. కచ్చ; లె.వాయువు, గాలి; ఉం. శరీరము; లీ. శబ్దాదివిషయము,. అజివ్లాగము. సం. వి. ఆ. ఫుం. (తిన్న గాం బోవునదిఎ బాణము,అమ్మ----విణ(అ.అ,అ)ఎ=ఆఅ జివ్యాగామి. ఆజివ్యాగామి. సం, విణ. (న్‌.ఈ-సీ.న్‌ ఎ 1. తిన్న -గాంచోవునది, (బాణము; 2. కుటిలక్ష్టము'లేనిది, సరళము; లే. న్యాయముగా సంచరించువాండుం ఆజివాము. నం, వి. అ. పుం. కచ్చ--విణ. కుటిలము శగానిది, నరళము.

జతుక్క, -చీకురువాయి

అజి 60 అజ జై

ఆజివాషము. సం. వి.ఆ.పుం. (నాలుకలేనిదిఎ కచ్చ, అజ్ఞాతవాసము. సం. వి అ. పుం. ఇతరులజే ఎజుం మండూకము, (రసొకలమున దాగియున్న అన్ని గంబడకుండంగ నివసించుట. (పాండవులు ఒక జాడ కప్పలు చేవతలకు ేరిపీనవి. దానివే సంవక్చర మజ్డూత వాసము వేసిరి) 'ఆగ్ని కోపించి కచ్చలకు నాలుక లేకుండంగ శాప అజ్ఞానము. సం. వి. ఆ. న. శెలివిలేమి; జ్ఞానము

లేనిది, జివ్వూలేనిది. అజ్ఞానోచ్చరికము” మొ. (వేదాంతిమకమున అజీగవము, సం. వి, అ. న. ఆజిగవపము. రూ. ఆజీ అవిద్య, మాయ మొదలగు పదములకు పర్యాయ

అజ్ఞాని, సం. సం. విణ, (న్‌. ఈ. సన్‌). జ్ఞైానములేని జ తెలివికక్కువవాండు,

అజ్ఞుండు. నం. విణ, (అ. ఆ, అఎ 1. తెలియని వాడు, జ్ఞానళూన్యుండు, "తెలివిలేని వాండు;

గావము. మగు షదము.)---- విణ. (అ.అ.అృజ్ఞానములేనిది. అజీర్ణము. సం.వి, అ, న.=అబజీర్టి —విణ .(అ.ఆఅ్ఫ; 1.శేర్ణ ముకానిది, అటుగనిది, (అన్నాది 2. శిథి లముకానిది, వటుక్వము శగ్లనిది. అజీర్ణ, సం. ఏ ఇ. శ్రీ L. ఆజీక్ణము, అణుగక పోవుట్క జఠరాగ్ని మందగించుట. “సీ. ఒక 2. కించిజ్ఞ్జుండు, కొంచెము తెలివిగలవాండు; కలి మునివర్యు లొక్క_టల...తమ కజుగమి| _ లీ. మూర్ణుండు; ఓ చై శన్యశూన్యుండు. పుట్టుటయును పీక్ళదేవకల్‌. ..ఆరిగి పద జాని అజ్యాయిషీ. హిం. వి. సరిశోధన్క, పరీత్క్‌ సరిగా

గాంచి యజీర్ణిడశ యెొజుంగ విన్నవించిన” | నున్నదియు లేనిదియు చూచుట.

భార అను. 3, ఆ ౧౯౬; ఓ. అజుగకపోవుట | స్రజ్ఞ్య్షు, ట్రై వి. 1. నర తలవాకిటి చావడి, . యను రోగము, హూజారము మొగసాల; £ ఆస్థానమండ పము, వాడుకలో సుప్త సిద్ధము గదలివచ్చెకొ.”” రా, వి ౨ ఆ. 5౯,

ఆజుండు. సం, వి, అ. పుం. Sess పుట్టుక అట్టే, జే. వ. అడుగు, పౌదము, * ద్వి. తా లేనివాడు 1. es EH 2. విష్ణువు; లె = శివుడు; క్కి-నయజలుం దోంవకుండుటయు”” ప ర్వ (ఆజనిమ్షువుపలన, ర జూడడు=పుట్టినవాండు. వన్య | ఇర్వ, కళ్ల పు. వై. “లే. అజ్జపాటించి థుండు; ల్‌, (అజముహూ _రృమునయిట్టినవాండు.) నటనల పుజ్జగించి.” భార. శల్య. సల: 39 ౨౦. అజమహారాజు; దశరథునితం డి; రామునికిం “లజ్జా పాటించి మది 'వెజ యుజ్జగించి. "అని పా చిళామహుండు.----విణ, (అ.ఆ,అఎ పుట్టని ల న న వనై..అవ్య. బలిం * ద్వి. అజ్జగాం దిల వాండు, కంబు హవణించి నుదుట.” (ఆజ్జగా--ఈ అజ్జయను ఆచేయుండు. సం, :89,(అ,ఆఅం) కే.జయించందగనీ wa పుట్టంగా బళలీయనంగా ననుట. ) భద్ర ద రాజ వాండు; 2, జయింపశక్యముగానివాండు, అజ పృుత్రచరి శ్ర ము. (శ. ర) రూ. అజ్జా.

యందు. ఈ కృషుడును గురుడు నయో అజ్టేము.. క . (సం, అధ్యాయః.) అ నిజ్యా లపరిమిత భుజాబలాఢ్యు లావావశేళీ, నిఫు “(ఆధ్యాయమువంటిది. అందు గొన్ని వనసలుం ణు లజేయులు పీరలు, కవీ తాత కలై. న మాటు డును “త్తు. ఈ యన్టేములోన నావననయ

23 కొనునే వారుడుకా” భార, ఉద్యో, ఈం, "న్నవనీ సీష్థులం మోరు శ్రాశమం,దు.” పాంఇా,

౨౧౦. ॥ ఈ ఆ ౨౫

ళ్‌ వ్ల 2 ణి ఆర నంట ల్ల చ్ర్రే+ నేలయునిరికళ్లో, అజ్టేకె వై. అవ్య. (అక్టే+ర బళిశ ఆళ్చర్యో అఆః శం, మ ఈ. జ్జ తపము, తెలివిలేనికనము. 'తాహాదులు కలిగినపుడు వలీకెడుమూట. “త్మ అజ్లాక చర్య. సం ఆ. స్త్రీ. ఇతరులచే తెలియ. అజ్జరయంచు. బంచుకొని రందటు వ్రేల్చుచు

బడకుండ ns అజ్జుతవాసముం ద్రవ్యదక్నణల్‌ 4. సాొంబూ ర్క ఆః bel

అబ్జేే వెం = అచ్టేర.

అజ్జైలువెట్టు* జే, అ .క. 1. అడుగులను వేయు; బి. శ్రూను, కడంగు. “ఇట్లు చనుచెంచి శదీయవివా హా వేదికాతలోవపరి దుళూలాంబరాలంక కమణిీపీ ఠాసనాసీనుండై యున్న ంక హోమవతి చేహార్షం బుైకొన నజేలువెట్టునట్లు తత్పీతార్భంబు నలంక రించుచు మరునారాధన రత్న పాంచాలికయుం బోలె చెలుంగుచు.” కుమా. ౯, ఆం ౨౨౮.

అజ్జైవాలు, ద్వ. వి (హసౌదమే ఆయుధముగా. కలది దీనిపొదములకు కత్తులం కట్టి పోరింతురు కావున చరణముల rey గలది కోడి, చరణాయుధము. “ఊం. ఇంక నీ యాటలు డించి వే జరగుమంచును వెన్నెల బేని శేర్పడం, కాటి ననంగం గూ లిడం జాగ దుటారపు టజ్జవాల్ల ముల్‌ .* అచ్చే. అ. కాం, 9౮

అని,

అజా. వె. = అజై. ట్ర జ అప్లౌళ. వె. (అజా ర) ఇ అజేశ. రూ. అజ్టాశే. రా జ్ర జె జ

fe

శా, ఆహా విలాసంబు ల, జలే జవ్వనమద్దిరా వగలు మజ్జాశే తనూవిభ్రృమంబు. * శశాం, 5, లర?

అట. దే. అవ్య. ద్రు దు. 1. అచ్చటను, ఆసలమందు. చూ. అచ్చొటు. (వినీ. అని, శరం) “క, అంత నట నక్కు_మారుం, డెంకయు గరుణమ్యు దోవ చేద్చుచునుండకా.” నిర్వ. ౨ ఆ. ౫౮ “చ అలరి యటకొ సవానృశిఖరావళి కాంచనదీ ప్ప మండలికొ, గలబహుశేతునామగిరిం నుండును.” రా. కిష్కీ0. ౫౮౮. “వీ అటు. న ందుగాందశ్రార్థమయిపిరాజిల్టుచుండు.” 'ఆం.భొ, చ అవ్య. ౬౬; 2. అనంకరము, అవుల, ఆవల, “వ. . .వీరివ్వరయినను దదమవా_ర్రలడిగి లేని చై త వనంబున మమ్మ విడిచిపోయి రట నెజణుంగమనం గలవారని చెప్పి.” భార. విరా. ౧, ఈ ౧౧౫% ఇది కళయని కొందణు. తక్కువ, మున్నుశబ్దము మొదలగువానితో దీనికి సమాసముగలదు. అపుడు WEE ము (ఆ) మాక్సము నిలిచియుండును. న్న . నృృపునకుం,' దనవేలంబున నట బస. కులములు కంటను బనిణయ శీ శ్రీనహింపం ,బెను.” భార. ఆను. ౨, ఆ, ౨౭. అట తక్కువ; అటమున్ను.) అర్వాచీన్యవ్రయోగములలో దీని

గాలుచు

61 అట వయి “కుక్‌” అను విభ _క్టివ (శ్రశ్యయము కనువడు చున్నది. “శా. అవిస్రాత్త్మ "జాలేేడ సూన నశరవిచ్యా (క్రీ డ లింపార రా చేవాశ్రీన్ల సితు లిచ్చలోం చెలిసీ ఎక ౦వంగం జింతించు జ భూవర్యుం డోక నాండు సర్వవి వంబుల్మీ జం గొలమ్వుండ:గా, నా "వేళం బొడంగానవచ్చి రటకుక్‌ వ్యాధుల్‌ వినో దంబుగన్‌ ఎ సానం. సృ ఆ. ౧౦౯. అవ్యయ ములవయి. న్మీవృళ్యయము చేరుట కొన్నిచోట్ల కలదు. "వీని ననుసరించి నిశేష్యమనుటకం టె ప్రా చీన్నప్రయోగముల _ ననుసరించియు, వ్యుక్పత్తి ననుసరించియు, అవ్యయమనుటమే యు క్తమని తోంెడినిం అటకలి. దే. వి ఉత్సాదనము, జిడ్డును పోంగొట్టుట కయి రుద్దుకొను నలంగుపిండి, కుంకుడుకాయ పులును మొ. పదార్థ ము; అటకాయించు. హిం. క్రీ. నిరోధించు, అడ్డగించు. అటకావు. హిం. వి. ఆటంకము, అడ్డు.

అట తాళము. సం, వి, అ. పుం, (నంగీశ,) వదునాలు గతరములకాలము గలతాళము.

అటనము. నం. వి, అ. న నంచరించుట్క, తిరుగుట se

అటని. నం, వి, ఇ. ఈం స్రీ నారి కగిలించెడిధను రము, వింటికొవ్వు, వింటికొన,

అటమట. చే. వి. 1. వంచన; 2, దుఃఖము “చ కటకట రాజిచంద్ర, యిటు కర్ణ మె నిర్ణరకన్య కా మణిం, దటుకున భఘూోరమార నిశిత పృదరంబుల పౌ లుచేసీ యిచ్చటి కిటు'చేరి నీవును విశంకటతావ భరాలనుండవై, యటమటం జెంచెబేల వదమా ముదమార నెలంకచెంతకున్‌. రసి. ౫%, ఆ, 33. -వణ, 1. అసత్యము; 2.వ్యర్భ ము; 8, మోసము. చూ. అటనుటము.

అటమటకాండు. దే. విణ. ఆఅటమటీండు, వంచ కుడు. “ద్వి. ఘుటిక సిద్ధుడు తాయింగొట్టిన గొడ్డ, ఖుముటకాటు మవామాయలాండు” వారిశ్చ. ద్వి, ౨ భౌ ఉళో౬ వ

అటమటము. చే. వి. 1. వంచన; 2. దుకఖము.చూ. ఆఅటమటలా--స్‌ణ. 1. అసత్యము, “క. ఇటుచూ .చినం జెలి దృప్పటుచూచిన సుతునిశర నువు

అట

గాదనంగాా చెటువలె వచ్చునొ మో౭దట, నటమ టమో లేక నిజమొ యది యొబుంగముగా.” సా ౨, ఆ ౨౫౨. 2. వ్యర్థము, “క ఇటు పలె "వెదకియుం దమ్మత్రి, ప్పట గురువిరహితుల మం త, పఠనం బెటు ల, ట్లటనుటమై పోంజూ చిన.”

62

ఆటు

యీవటివేరు*” స్వా. 3, ఆ. ౮6౪. (అన్నిికి “అని” రూవమువలె 'అట్షికి “అటి” అని రూవ ముండవచ్చును. “నివంటె వేటు అని ముద్రిత పాఠము ఈపాఠమున అనుస్రాసము సరివడదు, ప, యోగాంతరము కానరాదు)

రామా, ఇ ఆ ౬౫. లే. మోసము, అటిక. డే. ఏ. ఒకదినుసుమంటి పాత్రము, అటిక.

“ద కటుకున నియ్యకొంటి మతిదప్పి మరుద్దురు | అటికమామిడి. చే, వి. మండల చ్చదముళో. నంకచానితో, నటమట మింకం బోక యడియా |అటు. డే. వి (ఆచటులో చవర్భము లోపింపలా

సల నుండుట బాపు హైవమా”* కాశీ, 3, ఆ. ౧౧౧4

ఆటమటించు. చే. స. శ్రీ ధిక్కూరించు మించు; (చఛెవమ్యమును బెలుపును) “వ. మెణటుంగుం జన్నులం గ న్నెకమ్మి ముగ్గలవచన్నె నటమటించి చెన్నైలుల మెబుంగుందుమైదవన్నై య దటమటిం చి నెన్నడుముల విన్ను వెన్నుదన్ని.” స్వా, ౫, ఆ. ౧౦౧.---ఆ. ,కి * ఓచలించు. “వ మెయి. గుతుమె మెదవన్నె న తం నటమటించు నెన్న డుముల విన్ను వెన్ను దన్ని స్వా ౫% అ

౧౦౧. అని శ. ర. ఈపాఠము, అరమును సామా

దికములు; డై. వంచించు. “తే. యతిససుచు చేషభాషల నటమటించి, పొంచి తకజివేచి కన్ని యం నొంచునరిగ” వజ. 3, ఆ ౧౬౨; 8. అవవహారించు లేక దాంచు, “క. తమృండవని ని న్నేగలి, నమ్మంగావచ్చు నిట్లు నా కొసలక ర్క త్న మృటమటేంచుకొంటివి, ఫొమ్మిశ నీతోడి పొళ్తు పౌరపొచ్చెమగుక్‌-. షం. స. జఆ. 3౦౫.

అటమటీందు. చే. విణ. (అటమట ఈడు) ఆటమ టచేయువా(డు, మోనకాండు. “సీ. శితికంఠున కును నెచ్చెలికాండు గాండొకో యటమటీంటై న యాయతుభ ర్థ.” కాఫీ. ౭, ఆ. ౬౦.

అటమర. దే. విణ. వ్యర్థ ము.=-_-వి. పలాయనము, పాజిపోవుట.

ఆటమరింప్రు. బే. ఏ. పలాయనము.

ఆటరూషము. సం. వి. అ పుం. అడ్డసరముళ్లో

అటవి. నం, వి ఈ స్తీ = వనము అడవి. ఆటాట్యం సం. వి. ఆ. స్తీ - _పర్యటనము, తజచు

తి మరుట కడా అటి. చే. విణ.=ఆట్టి. “రగడ. వీకాంకమని తొలగ చెందు నీవటివేరు, చేకొనవె మున్నాడి చెలువ

(దీనికి సమాసమందు కచ్చద్దార్థవివక్ష. లేదు.)

మిగిలినరూపముఎ) 1. ఆచోటు, ఆవైపు. “క,

..ఆటుచూ పీట్కు నిటుచూ వటు వటురయ మున నేసె....** డ్రై ఆవ్ర, కారము, ఆరీతి. “క, ఊరక యటు మిముబోం టుల్క చేరువం జరియించలగనిన సీదించవె యీ, కోరికలెన” కళా. ౧, ఆ. ౮౭. (అట్టునోలె మొ. వ్రయోగముల ననుసరించి యిది విశేష్య ముగా గ్ర హింపంబడినదిఎ అవ్య. అని, శ. ర

విజ,9, ఆ. ౨౦.౨;

రూ. అటులు, అట్టు, అట్టు, అట్టులు,

అటుండు, సం. విణ, (అ. ఆ. అ (నమాసో త్తర పదముగానే యుండును.) తిరుగువాడు, సంచ రించువాండు. “నిశాటుండు” (జరా త్రిసంచరించు వాడు రాతనుండు; “నీరాటము వనాటము” "మొదలగునవి.

అటుక. దే. వి, అట్టుక ఇంటిలోవల గోడలమింద నడ్డముగా బల్లలు, క జలం "మొదలగు వాని వే మంవెవలె నమర్పినది.

అటుకులు. దే. వి, బ.=అడుకులు. వాం

అటులు. చే.=అట్టుచ.అని యుచితంబు గాం బలికియం గనపా_స్తముంబట్టి తత్క_రం, బునం గదియించి సీగురువుం బొల్సి తగం గొనియాడు మెట్టు సెవ్పె నటులు భ క్షిమె నడువు భార, విరా, ౧, ఆ. ౨౫౨. (వృత్తియందు ప్రకారము, రీతి,

అటువంటి. చే. విణ. అట్టి, ఆరీతిగలది. “చ్మ అటు వంటి నీపురా,శనమగు దివ్యమూర్తి విదితంబుగం జూవపీతివి* వి. పు, ౭,ఆ. 3౭0. ఇది ప్రాచీన 'కావ్యములందుథ గనుపడదు.

ఆటువలె. చే, అవ్య. 'ద్రు అట్లు, ఆరీతి. “క, తుహినధాముండు 'వెడలెకొ.” “చ అటునలె నంటుకాండు చనినంత” శశాం. ళో, ఆ, ౨౮

అు 63 అటు ప)

అటెం చే. అవ్య. 1. నిశ్చయము తెలుపును. “క, నట్టట్ట వన్నించి యాళువరికిం బందిళ్లు 'వెట్టించి మాకును జిత్తంబుల మృగ,యాకౌతుక మతిశ సే “ ఉం హరి. ౨ ఆ. ౯౨. యిల్లీనది గోగణర,కూకరణము గార్యంబటె, యేకీ డును చేల పొందు నిందు మహీళా. భార. అర ౫గ ఆ. 3౭౦; 2. ఊక్క-ర్ష ము (మవా క్ల (మును తెలుపును, “తే, సాధనము గాండివం బటె సమరకర్త, యర్జునుండ టె సారథి యబ్దనా రే దము సం నవు 1. అన్నము; 2. అతి భుండ టె మరల్చ్పంగవచ్చునే యారథంబు, వారు శయము; లి. ఇల? కీ మేడ హర లము; ర్‌, నైనను నెజుంగక యంటిగాక” భారం ద్రోణం అట్టడి (దీనికి కెమము” అని “పేరు)--వణ. అత. 9౧౪; 8. ఉల్లసము పరిహాసమును "తేలు (అః ఆ. అఎ 1. ఎండినది; 2 వండంబడినది. పును. “వ. అనిన విని దరవాసీకవదనుం డగుచు | (ముం) పురుహూత పురోహితుండు. క. నహుమండు వనుచువాండ టె,విహి తానుస్థానపరులు వీరణె ఫో లో కహితంబటె యిది మనకుక , మవానీయను

కాకయెట్లు నూనలవచ్చుక. వ అని యుల్ల E సం. వి. అ. వుం. 1. అతిశయముతోం ed ఖ్‌ SOT aS CS న NF: గూడిన వాసము, పెద్దనవ్వు; 2 ఆడంబరము,

అట్టనముః సం. ప ఈ పుం. (శత్రువును ఆఅనాద రించుసాధనము.) ఫలకము, జాలు,---న, అనా దరము,

ఆట్రహాసకము, సం, వి, ఆ పుం. ( పెద్దనవ్వువలఠె (పృకాళించునది. _ తెల్లనిపువ్వులచే నవ్వువలె (చ కాళించునట్టు పోల్ప (బడినది ఎకుందము, మల్లి.

““ఆశ్చర్యము న డో ననిశ ర ఉ దుఃఖ అటోపము, (అడావుడి అని వాడుక “ఈ మును తెలుపును. “సీ. ధర్శసుతు(డు, ఫీమ సేనుం స్వల్ప కార్యమునకు వారింతో అటహాసమువేసీ డును బీభత్సుండును దనకడుపునంబుట్టిన కొడుకు వాటే కా ల్‌ లం. ననా లాలు ల మాము మేడమోందిగది; యనాథయై.. భార ఆశ్ర. ౨ ఈ ౧కి. | గర కబిరుజా?. 8. మేడ వారము. రూ. అభి. చూ. అంట, —3

ళా అట్లాలము, స౦, = ఆటాలకము. అట్ట. దే. వి. 1. కబంధము, మొండెము. “కతుర| *” ల గంబునట్టవ 'యి నరు, శిరమును నరునట్టం దురగ శిరమది"కె వడి పురువమృగంబులతోం 6 గ్కిన్నరు లొగిం బోరాడు (క్రియ రణంబున నొప్పెక్‌ . స కంసం. ౧౧,ఆ. ౧౭౭; 2. చెప్పులకు గట్టికొఆకు అడుగునపెట్టుట _ ేర్పజచిన తోలు ముక్క... “ఒంటి అట్టచెప్పులు;” 8. పుస్తకములు మొద లగువానికి గట్టికొఆకు సైనివేనెడు (కట్టెడు) దృ ఢమగు కేతవరం తోలుమొదలై నది. “ఈపు స్ప కమునకు నుంచిఅట్ట వేయుము(కట్టుము)” డీ ఒక దానితో నొకటి అంటుకొనిపోయిన పదార్థము. అట్ట చెమ్స + ద్వ వి. నాలుగుగ వ్వలతో నాజెచు దా యమువంటి యొకానొక ఆట. శ. ర, అట్లిరు. చే. విణ, (అట్టిడు బ. వు అట్టివారు. “చ. ..మృదులానిలాపవ,ర్జితకునుమాత్‌ తావళులు సేనలు 'వెట్రినయట్టి కై ర.” భారఆది. ఈ, ఆ౧ ౭,

ల ప్రి అట్టాలిక. సం, వి, ఆ. ప్ర" రాజన్ఫహాము. అట్టి. చే. విణ. అటువంటిది, ఆరీతిగలదిం

అట్టిండు. చే. విణ. (అట్టి + వాడు.) అటువంటి య. “రీ ఆత్ర త్మ విజ్ఞానంబునందు సనత్కుమా రాదుల యట్లిండ ' యనఘుమూ ర్చి” భార, ఆది. ళ్క,ఆ, ౧౬౯

ఆటిక దే, = అటిక, (5)

అట్టియ, చే, AR గుంపు, నమూపాము, క్ష అట్టి యెడం జెలిమికత్తియ, లట్టియలుగం గూడి వేడి యంగని యనిరి* సీలా. ౨, ఆ. ౮౬.

అట్టడి. వె. విం శత్రువులను కనిపట్టుటకును, చారి పయి నాయుధములను వ యోాగించుటకును UU fg అల (x ఆనువగునట్టు ప్రాకారమంటపముమాందం గట్టిన | అట్టు. బే. ఏ. 1. అపూవవిశేషము. “మినవట్టు, గ్గది. ఒక షై సీంగారించి కొ త్తళంబులనెల్ల చెసరట్టు;” 2, అటు,

'అట్టు

టుకం చే. = అటుక “క తలవం గడగడ వడం కిన, గలలగకుమని పీంపుంజజచి ఘనురాలశనిక్‌, నిలిపి యొకమూల నట్టుక; నెలమిని వాంకిలి సడ ల్చి హిత మలరారక .” వాంస క్క ఈ ౯౧. “అటుకను” అని ముద్రితము,

అట్టుపుట్టానవాళ్ళు. చే. ఏ. బ. పుట్టుక మొదలుకొని వూ! చెప్వుగుర్తులు, పుట్టు ఫూరోర్పత్త శరములు. ' “వారా వృశ్వాంకము అట్రుపుట్టానవాళ్ళ తో ఇప్పినారు.” అట్టువ్వు. జే, వి. కం. వంటయుప్వు,

ఆఅటులం* డె, వ్‌ ఆటు. oe)

అట్టువ. జే. ఏ. అటుక. అట్టువోళె. జే. అవ్య. ద్రు. (అట్టు +4పోలె ఆరీతిని

గాలి, “రీ ఏనుంగునంజలోశె నిల్ల సక ్టంబుల యం జ(వాజ్జ్రలు నడగానయట్టువోలె,” భార, శాం. ౨ ఆ, ౨౩౨౯.

అట్టె. చే. = అటె. “శ్రే నలునకాని నలినదళే త వరియింప్క దె చూకమనుచు నమరవరులు.”” భార, అరం, ౨, ఆ. ౫౨ ఇట పరిహోసమును, ఊ బ్రసమును తెలుపును, “అశ్చర్యమును తెలిపెడి” ఆ శరం

అబ్టెడ, చే. వి. 1, నూతిలోనిమన్ను మొదలగునవి “పయికి తీయుటకు సాధనమగు బద్దలకట్ట; 2. "నరనులు మట్టి ౩ వెల్లలం కీసివేయుట-ె కూర్చిన జల్లెడవం టికడీక; 3. వంతెన, అట్టము. వై. గ్రా. వి వేదభాగము అష్టకము. “ యన వఏీడట్టాలసంపొతయు పారాయణ చేసినా? డు.” “వాడు ఎనిమిదవ అట్టము పారాయణ ేయుచున్నాండు=బూతులు తిట్టుచున్నాండు. (వేదము వీడట్టములే కాన ఎనిమిదవఅట్టము, తొ మ్రిదవ ఆట్టము అనువానికి బూతులు, తిట్టు అని వాడుక గ ల్లినది. ఆట్టు. చే =అటు, “క, అమరవరులందుం బురుప్యో _త్తముం డెట్టు వి శేష మాట్లు ధరణింగలతీ, రములం దును బుష్కరతీ, ర్గముం గరము విశేష మఖిమ తార్జ ప్రద మై” భార. అరం ౨ ఆ. ౨౪౮ అట్టువోలె. బే. = అట్టువోలె. టనే. ... ఉచ్చారణ దషుచేళ, నభిహితంబగుశబ్దంబు నట్టువోలె” భార ఆది. 5, ఆ. ౧౨౭. “వ అని యి'ట్లైణుం

64

అడంయకువ. చే. వి.

'అడలంగారు, జే. యల్‌, క్రి లి

అడ?

గనివాండయి యడిగెడు నట్టువో లె నిందాగర్భం బుగాం బలికిన భా. అశ్వ, 3, ఆ. 30. “అట్ల పోలే ముద్రిత పాఠము. “శ్రే, గుహుడు, శరధి-చొరంబాజు ఛారిణీధరము పీబుద్క నంట దగలు మవహాోశని యట్లువోలె.”” కు. నం, ౧౦, ఆ. 23.

అడ. బే.వి. 1. ముద్ద; * వీ అడలవెన్నెలం ను చొవ్క_వెన్నెలం = నాళీలంగానుగూర్చి.”

యం ౨ ఆ ౮3౩. ఇట ఎడలవెన్నెల అని పాఠాంకరము; 2. చింతపండు మొదలగునవి

తొకిరాచేసీన ఉండ; 8. పోంశచెక్క.; చూం అడ కొత్తు అడగొంటు; జీ ఆకృతి. చూ. అడపాడ,. అణంకువ, అడంగియుండుట, న్నమృత 6 1. అడంగు ఉపశమిల్లు, తగు; 2. కంగు అడుగంటు, నశించు.

౧ wr

ఆ | అడంయగు. చే. అ. .కి. 1. తగ్గు; 2 ఉపళమిల్లు; 3.

నశించు; “చ అడంగలనీక శంతనునియన్వ్వయ ముం గలిగించి తీవ యిపుడు దగ నీమతంబునన పాం దొడంహాడయం జేర్చి పౌ త్రులక్‌, సడికిన ధర వృ త్తికిని జావునకుం దొలంగించి మస్పినం, బుడమిజనంబు రాజులును భూనురులుక నినుం బ్రృస్తుతింవరే. భారం ఉద్యో. ౧, ఆ ౨౭3; డీ. లోంబడు, విభధేయమగు, లొంగు; ర్‌. నమ మగు.

ఆ | అడంగు. హిం. వి. 1. మొదటిచోటు. “మొన్ననే

అడంగున బయలు చేరితిమి. . త్రోవలో ఆ౦గవలసి వచ్చినది; 2..__బం స గ్రాహ కల మగు మొడటి "లెక్కలు మొదలగునవి. “అడం గులు తయారువేయవలెను నాకు తీరికలేదు” —విణ. కగులుబడియెనది. అని శ. ర,

అడంమే. బే. డే 1. ఆడయంజేయు, అడంగంచే, అడంగనట్టు చేయు; 2. అవపహారించు. “న్నీ, శయవిక్కయంబులయ గవటంబుదజుచగు: గడం గి యిల్ల డసొమ్మ లడంచికొండ్రు, సాధుచరితు లైన జనులు దుర్హ తుల రో,గములం చెగుదు రల్బ కాలమునన,”” భార. అర. ర్క ఆ. ౨౯౪. అను (వృయుక్షమెన అడంగుధాతువునకును రూవ మి ఖై నన. ఆని శ, రం స్వతంత్ర క ముగాను గలదు,

అడ

ఆడకత్తు. డే, = అడక తెర. కొన్ని చోట్ల వాడుక. |ఆడగోలుకొను. డే.

అడక'త్తెర. ద్వ. వి. (అడచేకత్తిరు పోంకలు కత్తి రించుక త్తెర. చూ.అడకొత్తు.

అడకము, బే. విణ, లోవలనణంగినది, అంకర్భూత ము. “ద్విం నానామరేం ద్రబృందముమాయ లెల్ల, వారిమాయలోవల నడకముల్‌ 4” విను. ఫూ, ౧, ఆ

అడకించు. దే, స క్రీ" 1. ఉల్లసమాడు, ఉడి కించు. “చ. పలికిన నట్టయున్నదియె పత్రికలో నడకించెపో ననుక్‌,జెలి యిటు చూపుమా యను చుం జేరలం బోవుచుం కేయిసాయణె నా, యలిని భవేణి కళ్చఖయు నట్టిటు పాటు చు జేవునానయేం గలయదియంతయుం జదువంగా విను చూచెదు గాని నావుడుక్‌ ౨ వభె3, ఆం 3౫; 2.వం చించు మోసపుచ్చు. “గీ. అకట నీవునన్నునడ కించి పోజూపి, బేనుమాసపోనుగానిగోవ,యడ విలోన నున్న యంతఈచె పులి యింత యెలుక లేనిదయ్యెచే తలంవ” భో. ౬ ఆ, ౬.

అడకొత్తు. బే. వ, (అడ4కొత్తుు క. అడొళ్తు. కొత్తు = ఖండించు అని కన్నడము. అడకాయ ఒత్తు అని శ. ర శంకుల, పోంకలు కత్తిరించు కత్తెర, అడకళ్తెర. “ఊఉ పీర్వదు బంధుజాల మడకొళ్తున నొత్తును మామగారు.” 5, ఆ, ౬౭

శాం.

అడంగుబొద్దు. దే. వి. 'బేలుదారి లోవల నణలియుం డునట్టు గోడయంచులయందు గీకి యేర్పజవెడు బొద్దు. అని శ. ర

అడగాంటు. దే. వి. 1. పోశవెక్కముక్క; 2, పుప్పివెక్కు_. “క గడెకడవు వేసటలచే, సుడివడ కటు తనదు ప్రాంతసుద్దులు విన్నన్‌ , సడ నిచ్చు నొక్క_పుచ్చిన, యడగాొంటుం బడుక క్రింది యాకులు శెండున్‌” శుక. ౨, ఆ, ౨౨,

అడగొను. బే. అ. శ్ర (అడశాకొనుఎ అడకట్టు, ముద్దకట్టు---సం క్రి. ముద్దగాం జేయు, గు చేయు. “క. కడతలయుడ్ధంబులు నర, విడి నొండొరు నంటందాకి వ్రేసిరి 'పెలుచన్‌ గడీ ఖండము లడగొని చృక్కడిచిన్మ క్రియ నుర్దు నూం చయె వడం బోరన్‌ కు. నం, ౧౧, ఆ ౧౫౦.

9

65

అడ

సం ,కీ* (ఆడ4కోేలుకొను.) 1. వశము'వేసీకొను,వశవఆఅచుకొను. *ఉఊ.అవెశం కరార్గజే, వాంబడగోలుకొన్న సతియద్భుకరూవ విలానగేయముల్‌ "వారి, టాం ౬ఆ. ౧౯. ‘అఆ గోేలంి పాఠాంతరము. “*క.నాయింటి మొల్లము నకును,నా యొడలికిం బాణములకు నావారికిం చా, నాయికయె వలనేర్పడ, న*:యంబుజనేత్ర నన్ను నడగోల్క్క_నియెన్‌ * దశ. ౫% ఆ. 0% 2. ఆవహారించు. “సీ. ఇల్లడసొమ్యు, నడగోలుకొని త్ర్యోచువకనిగతికి. భోం ఇ, ఈ ౧౪.

అడచివడు. దే. అ. క్ర" అడిచివడు, ఎగిరివడు, గర్వించు. “వ. నీవిట వలని పెద్దఠణికంబున నడచి పడకుండుమనియె.”” కారీ. ౫, ఆ. ౮౯.

అడజేడి. బే. వి అలజడి, దుఃఖము.

అడజేడి పెట్టు. జే. స. శ్రీః దుఃఖ పెట్టు. “కున న్నడజడ్‌ పెట్టుమాట యిటు లాడంగంగూడునె యాయ కార్యముల్‌ ,విడువు లతాంగి.” మార్క... ౧, ఆ. ౧౯౯౦

అడదడి. దే. వి. వ్రభుక్వము. శ రం

అడది. వై. వి. వచ్చేడనము, వారిద్రావర్ద ము.

అడవ, చే. వి. 1. అడపకత్తియ. “చ కలికివరా టరాజడవ కవ్వరవీడెమువెట్రై వంచనక్‌ , నలు నడపంబువానికి ఫణాధరవల్లి దళాంకరంబునక్‌, బలిళపుంచేలు మెనమునం బన్ని యకం డది సూచి భీతి దృమృల మిలవై చిన న్నగిరి మాలిన రాజకుమారులందటున్‌”” నె. ౬, ఆ. ౧౪౧. “రాజఫుడూ అని పౌఠాంతరము; ద. అడువ, వశుపాదరోగవిశేషము.

అడవకత్తియ. బే. వి. (అడవపము4క త్తియ) అడ పము బట్టుకొనెడి యాండుది, తములపాకల సంచి వట్టుకొను స్తీ , అడవ.

అడవకళ్తె. బే.= అడవక త్తియ. “లే. కచ్వరపుందావి చిలుకు బాగాలొసంగ, నడవక తెలు తెలనాకు మడుపు లొసంల, నందియలు మ్రోయ నాస్టాని కరుగుజెంచె దింతు లలకంతు పట్ట కు దంతు లనంగంి వైజ, ౧ ఆ ౧౧౩౨.

అడవకాండు. చే. ఏ. ఆడపము బట్టుకొనియుండు చాండు, కమ్వలపుసంచి పట్టుకొను వాడు,

అడ

అడపట్టియ. ద్వ. వి. 1, పొలములో విత్తనములు చల్లి చదును చేయుట. ఎడ్డనుకట్టి యాడ్చించు బల్ల; 2. దమృంచేసిన పిదప నారు ఊడ్చుటై మళ్ళు సమమగుటకు ఎడ్లను కట్టిభ్రో, లెడు బల్ల,

అడవట్టై. ద్వ, = |ఆడపట్టియ.

అడవళడవ. దే. అవ్య. = ఎడపవడవ. ఇది వాడుక

సిద్ధము.

అడపది. చే, ని. ఆడవము పట్టుకొనెడి స్తీ. "హెచ్చువాసనవక్క_ లిచ్చి చుట్టినయాకు మడు ఫు లీం దివికెడు నడవదాని.”” ఊ రా, ఈ, ఆ,

౨౨ 3.

వవ్‌ స్స

అడవము. చే. వి. (క. అడవవు; ఈ అడైప్పం 1. శములపాకులు, వక్కలు మొదలగునవి చెట్టు కొణాడి సంచి, వక్క_లాకులతిత్తి; 2. మంగల తిత్తి.

ఆడపొడ, బే. వ. జౌడ, స్వరూవను. “చ. ఆతండు - .. వారియానుచే నడపాడ లేకవి*యె”కళా. ౭, ఆ. రర. “చ.. థూర్ణటికంటి కడిందిమంటలో, నడపొడ గానరాక తెగటాణియు.” స్వా. 3, ఆ. ర౬. (అడ అనునది వ్య_స్తముగాం గనంబడ "లేదు

అడబాల, దే. వి, (క. ఆడబళ, అడవాళ్ట, అడవళ, వాట్టపాల శబ్దభవమని కొందబు. కన్న ఢమందలి రూవముశుబట్టి అడబాళ్లు అను రూవము వీక వచనమే అనందగునుగాని ఆడబాలలు అను వయోగముండుట వేళ అడబాల అను రూవము వకవచనముగా గ్రృహీంవంబడినది) వంటవాండు. వంటలక్క_ అనియు శ. ర. “ద. బం డారులను నడబాళ్ల (బెస్టడలః చండనాయకలనుం దర్మత్ర పాలకుల. బస. ౭,ఆ, ౨౩, ఫు, “క. రాజునగరి యడబాలలు, రాజీవము కడుపు చచ్చి రాజ నిభాస్యున్‌, రాజశిశువుం గని చెప్పిరి”? భాగ, ౧౦, న్య-౦, ఉఊ ౭.

ఆడరు. దే. అ. క్రీ 2. అతిశయించు, హెచ్చు. “క, ఆపాదమ స్తకము త్యద్రూవము వీక్నీంచుచుం గుతూవాలమడరక ల భార విరా ౧, ఆ. 3౧౧; 2. విజృంభ్లించు; WI 'కాలరుద్రు,లం భో లెనడరుచు.” వీర ళో ఆఅ ౧౫౨; 8.

66

అడ

వర్లిల్లు; “క,ఈరీతి సౌాబళేశమ, హీరమబునివంళ మడ.” రామా, ౧, అ. రళ; డీ, వ్యాపీంచు, (వృసరించు. “క వజళులు మనవేరువం బె, ల్లజ చుట బెట్టెదురుగాలి యడరుటలి భార, కర్ణ = ౨ ఆ. ౧౧౬; ర్‌. కలుగు, “క, కడులజ్ఞయం దై న్యంబును, నడరి.”” భార. అర, ౬, ఆ. ౧౪; 6. సూను. “క. మారాంకలిపెల్టున నా, హారం బుగ శవముంగొనుట కడరిలిరి. భార. ఆను. 3, ఆ. ౨౧౨. “లే. ఇట్టి గోరక్న "మొక్క_నాం డే కతంబ,పోంకు మేయుచు నుండ బెబ్బులియొకండు, దానిని పొంచి యొడలెల్టదాంచి చాల్కమవనిం దాటించుచును వ్రేయ నడరుటయును.” భో, రో ఆ. ౧౨౯---వి. ఆధిక్యము. “క. గొనముల సంద్రమ. యిత్తెజంగున6 జాలంపుందేర్ల బేండు క్రొ దయొదవనిపెం పున నడరొందుచు.” అచ్చ. అయో. కాం. ౨.

అడరించే. చే. ప్రే 1. అడరంచేయు; 2. బాణా దులం (పృయోగించు. “ద, హాయములమో౭ద సూతువయి నాకనియంగములందు న త్‌ నంచయ మడరించి.”” భార, ద్రోణ. ౨ ఆ ర,

అడకుమే. చే. మ్రే=అడరించు. “ఊఉ వెండియు నా (గృవహాంబున సువేగునిమధ్యము ద్రెవ్వ నొక్క బల్‌, కాండ మడర్చ.” జై. ౭, ఆ. ౧౦.

అడరుచెంచే. చే. అ. (క్రి. (అడరు+ తెంచుు= అడరు. “ఆ, కెండుదరులుముంచి యొండొండ 'వెల్లున, యగ్లలింప నురువు లడరు దేర, నతిరయ మున. బఅ చునయ్యేటివ జో డి పోయె దవ్వుం గాణ భూవిభుండు” మార్క, సగ ఆ. ౨౨౦. ఇట “విజృంభిించు” అని అర్థము.

ఆడలడి. చే. ఏ. 1. అలజడి, కలవరము. “వ. ఇట్లు దలంబగు నడలడిం బడి కదలుచు నింకందడయు టుచితంబుగాదు.'” కు. నం. ౧6, ఆ. ౪౧; 2. దుఃఖము. “చ. అడలడిం బొందంగాం దగని యట్టిది ద్రొవది : మేరుకల్పులం, గొడుకులనేవు రకా జముండుగొన్న నలందురం జూడనే ర్తునే” భార, శాం ౧, ఆ. ౨౦౨. 'అడజడి పాఠాం తరము,

ఆడు

అడలు. బే.ఆక్సి- 1. నీడ్చు, విలపించు. “క.అనుచుం దొరంౌడునక్రు ల్క మునింగిన మోముకనవత్‌మువ( జేంచి య, పస్టనికయవస్లయ తాల్పుచు, ననిలను తుం డడలె దేవా మలమటంబొందన్‌* *” భార, విరా ౨ ఆ. ౨౨౨. “సీ. అని విలాపింవ నూరార్చియేటికిం గ్రైపుయాసి గొ డ్లొ అలెడి పగిది నడలె దు” జై. ఇ అ, ౨౬౫; 2. శోకించు. “క. కొడుకులదెన సెవ్వగంటే, డ్పడి వందురియు న్నయా నృపాలునడుగులం, బడీ ఫీష్టుపాటుసె వ్వుచు, నడలి కడున్నాదమెసంగ నా (కృందిం శాక౯ా.”ఛార. ఫీప్త.౧,ఆ, ళా; 3. న వి, 1. శోకము, కా ధర్యనందనుండు 'వెడ'వెడం చెలిసీయు మగుడనిగుడునడలున.*”” నం. “తక స్వత, మవోక్‌ శోక; ప్రాదురాసీ న్య న విత నః.” భార. సౌ. ౨ ఆ ౨౨; 2. భయము. ల్స్‌ పశ్లెరంబిడులో నె “పాణువత్సెము నేయు నతివకా యింద కడలుంగుడుపు” అ ఆ, ౨౨. నిెపీరుంకెప్పిన అందజకును అడలు.” ఆడలుకోను. బే. అ. శ్రీ 1. అడలు, శోకించు. “లే.అ త్తెజంచెల్ల నాలించి యపుడుచాల్చు,టరద ములదొర కద్దయు నడలుకొనుచు.” అచ్చ. అయో. కాం. ౮౭; 2. భయపడు. అడవి, చై. వి, అటవి, అరణ్యము, ఆడవికంద ద్వ. వి. సర్పనాళము ౪ ఒకదినునుకంద.

అడవికాంకర. ద్వ. వి. వనకార వేల్ల ముళ్ల. ఆడవికిక్కు_స ద్వ. వి. దేవనాళముళ్తో. ఆడవికుక్క. వై. వి. తోంజేలు, అరణ్యశునకము, అడవికోదిం ద్వ. వి. వనకుక్కు_టము. అడవిగెనను. ద్ద. వి. పింజాంళుకముళ్లో, అడవిచెజికు. ద్వ. వి. కాంతారముళ్తో,

అడవిచేమ. దం వి. శకుటముళ్లీ?.

అడవితిరుగుడు, ద్వ ని. కోంతి, వనచరము, అడవితొగరి. ద్వ. వి. తువరిక్తో,

అడవితొలసి, వై. వి. తవకముళ్తో,

అడవిదున్న. ద్వ, వి. వనమహిషము. అడవివోమ. ద్వ. వి. దంళి, ఆరణ్యమశక ము.

67

గ ఆట పదవా నలా ననా ాాడుమకానాాలాామాాసాపనాయాాానోరాలాానాడపాానాఖున.

A

మిడు

అడవినువ్వులు ద్వే. వ. జర్లిలము, అడవిపంది. ద్వ. వి. వనసూకరము, అడవి వెనలం. ద్వ, క్‌ వనముద్దము. అడవి, క్తి. ద్వ. వి భారద్వాజ? అడవిబచ్చ లి. ద్వ. ని. వనోపోదకళ్తో. అడావినీజి. ద్వ వి. కోశఫలల్లీ?. ఆడవివులె. వె. సిం అస్యోటళీ. యం ర అడవిమామిడి. ద్వ. పి, ప్రీయాలముళ్ణో, అడవిమామెన. ద్వ. వి. శారిబా భేదముళ్తో. అడవిమునగ, దది. వి. వనశళిిగు నుక. అఆడివిమే(క. ద్వ. వి. ఇడిక్క_ముల్లీ. అడవిమొల్ల. ద్వ. వి. యూాధికో. య అడవియులవలు,. ద్వం వి. వనకుళక్ళము, అడవిసదావ, ద్వ. వి. శాలేయముగ్గ. అడవీ. ద్ట* వి దంశము.

“ధీ కంజమంట కుటీ క్రొడమధ్యంబున నాఖుతోం జెజలాడు నడవిపిల్లి ” కాశీ. ౨- ఆ. ౪౨.

ఆడ విసిరి, ద్వ. వి వనమారాలము. య జ్ర

వ

అడసాల, "వె. వి. ఫంటయిల్లు, మహాననము. అడావుడి. హిం. వ. 1. ఆటోవము; 2, తొందర;

8. కలవరపాటు, తొ

ట్రుహాటు.

అడి, దే, విణ. 1. అధికము, “క ఆడిసిన్దలు శమ కంబులు నుడివోవంగం” మార్క. రా ఆ. ౧౮౫; ర వ్యర్థ ము. “క. ఆడినీరప్రుందులువ గలుచు నటె పాండవులకి.” భార, దో. ళో ఈ ౧౮౪----వి, (త. క. అడి తెనుంగున వృ త్త యం బే కనంబడుచున్నది. 1. పాదము. “ఆడి గజ్జ; ర్త శ్రీందిభొగము. “అడిగండ్లు.”

అడిగండ్డు. దే. వి బ. (ఆడి కండ్లు. అడుగు కండ్లు అని శ ర బియ్యము "మొదలగునవి నేవంగా అడుగున నిలిచిన తాళ్లు. “ఆ, అడిగండ్డు మలి గండ్లు, తిరివమి డెడుకటికిబే బె లెల్ల.” వేమన. 3, వళ,

ఆడవినట్టు. ద్వ. ని. అడవితిరుగుడు. (ఇట్లు అడవి | ఆడిగము. దె. వి. భారవిశేషముు పరిమాణ భేదము,

నెలవు, ఆడ విమని క్రి మొ

“ద, కణగము లాను కంట్టములు తండిగముల్‌

అడి (8

సలకల్‌ దజెల్‌ కుతూ, గణములు చెక్కు_గుంపు లడిగంబులు.ి” వాంన., ౫, ఆ. ౯౭.

అడిగజ్ఞ,. చే. ఏ, (ఆడి4కట్ల. అడుగు శకజ్ఞ, అని శ రు) పావు, పొదుక్క, పాదములకు. దొడుగు కజ్బజోడు. దః హరగణంబుల కెల్ల నడిగజ్ల ననిన” వృభు ౮ా ఆ ౧౮౮ పు.

అఆడిగికొను, స (క్రీ. = అడుగుకొను. 1. ప్రా ర్భించు. “తే, వశ్రువుంబట్టినకైవడిం బట్టి తెచ్చి, బందిగములోన కృంఖలోబద్ధు: జేసి చెక్కు. పత్సరములు చెం బెట్టి విడిచె, నాపులస్త్యాది మానింద్రు లడిగికొనల.” వ ఫు, ఇ, అ. ౨౦౦. “తే, వారికి నఖుండును రథమును నగు గరు డుండు, దొరకినమృుకంబు సురలకు మరల

అడి

గుండు మజిచూచికొంద 'మొయ్యనత తోక” భార. శాం. 3, ఆ. ౧౮౯ రూ నెర మాడినని సై మై నడిచిపడియెదరు నెవ్షగ, మాలెను,

నిమై నడిచివడ రి త్తసవ్వగ_అని పాఠ భేదములు కలవు; 2. కోవగర్య్వాదులవలన ఎగిరివడు, “ఆ, నీకు వృద్ద సేవ లేకున్కి యెజుంగంగ, నయ్యె రిక్త యిట్టు లడిచివడుటం, బట్టి ధర్మ విధి విఫాగ బు లైనవ్యా శేలచేయంజోత్తు రిట్టిదాని.”* భారం కర్ణ. 3, ఆ ౭౧. “వ చైవోవపహాళంబులగు కార్యంబులు సిద్ధంచొందునె యడిచి వడవలదు,.” భార సెప్పి ౧. అరక; తి, మండివడు. “లే. అడిచివడు నాజ్యవహోమ మంత్రాహుతులకుల” చె. ర, ఆ, ఏ౨.

నిచ్చి,యవాలు గూడుగ వరమున నడిగికొనండె! | అడిచిపాటు. ద్వ, పి. అడిచివడుట, తొందర, త్వర

యవమృత్యమెనను జవుల జాత్యన్నసమమె!” ఆము. ౬ ఆ. ౨౪. “సీ, బతిమాలీనను బయ ల్పడసీనియంగముల్‌ సొరిది ముచ్చట దీజింజూాచి చూచి, ప్రాక్టించినను.. ... . వేండుకొన్నను. ,.. ...ఆడిగికొన్నను మొగం బిడనీని చెక్కి_ట్ర

చ oe 319-3 39 సేమదీఆల ముద్దుపెట్టిపెట్టి,” కవిరాజ. ౫ |

ఆ ౧౮౮౫ 2, యాచించు. “వాడు ఊరూర డబ్బుడబ్బు-చోప్వున అడిగికొని వదివేలు గడించి నాండుఫ” లి. ముస్ట్రియెత్తుకొను, యాయావరము చేయు. “ఇప్పుడు చదువుకోక పోయినచో పెద © చోండవై. అడిగికొని బ,దికెదవా?” “అంక లేక పోయినవో ఆడిగికొనియెద గాని నే నిట్లు చేయను,” ల ఆడిన కోలు. చే..అడుగుకోలు, అడినాంటు. దే, విణ. (ఆడి+గొంటు=అడిగొట్లు. ఆడినొంటుకనము. దే విణ. కుజనత్వము, కుత్సితుం డగుట, డిగొట్టు. జే. వణ. (ఆడి-గొట్ల్టు.) కజనుండు, క్షత్సితుండు.. “గీ, కజటి యడిగొట్టు వలువ ..యేకరి గరాన్కు ... కుజనాఖ్యనాంజెలంగు. ఆం. భా. కృ. వి, ౭.

అడిచివడు, ద్వ. అ. క్ర" 1. తరమకించు, త్వరవడు,

“సీ సమర ముపేేక్షీంచి శాంతిమెనుండెద నడిచీ పాటేటీకి*” భార. భీప్టు.. కి ఆ 3౨౯౬; 2.

గర్వము, ఎగిరి పడుట. అడితి. దేవి. (ఈ అడిత్తింలాభము) 1, ఇతరుల

సరకులు అమి పెట్టుటకును, వారికి కావలనీనపీ కొని పెట్టుటకును నీర్పజచుకోనిన లాభము, “వరులవలన స్‌వు సహన వాడుకో వ్వున నడితి పుచ్చుకొనుము.” నీతి పు, ౧౯౬; 2 కబ్లలు మొదలగు వాని నమ్ము చోటు, “కజ్ఞ

అపుడో

అడితిదారు. చే. వి, అడితి పుచ్చుకోని సరకులమ్మ

వాండుం

అడిశ్రాగుడు. డే. వి, (ఆడి4త్రాగుడు = అడుగున

మిగిలినది త్రాగుట. అడిగి 4-త్రాగుడు. శర) 1. చాలనితిండ్కి అర్షాన్నము; 2. కజవు, దుగ ఈము, “క ఆడిత్రాగుడనక యిప్పటి, కడిందికినే మాంస్నమెన (గృక్కునం గొనిరం డెడసేయ కొనుచు ననిపీనం గడువడి నలువురును బోయి గవానములోనక.” వంచ, నా. ౧, ఆ. 53౯ శ, ర---ఇట “నడిం బోయినార లివ్పటి, కడి దికి*” అని పాఠాంతరము, శ. ర. పొఠమునను l=వ అర్థమే సరివడును,

“క. జడనిధిచందంబున ని, మృడువొప్పల నివ్వు అడిదప్ట మెకము, ద్వ. వి, (అడిదము మెకము)

డేమి మా౭డెను నమ్టనడిచిపదే రిత్త నెవ్షగ,లుడు

అడీ

అడిదము. . దే. వి, క్తి ఖడ్డము. ఆడిబండ. ద్వ, ఏ. అధముడు, దుష్తుఃడు. అడియండు. దే. వి. (శ. అడియక్‌ఎ) (అడిఅండు, పరర అని శ. ర్య) పాదసే న. నుండు. “సీ, దండంబు దర్పితోద్దండ రక్ష రక్షో ర కడియండ జాతరూపాంబరునకు.” హం. ౧, ఈ ౧౨౨. అడియరి. చే. వి. (అడి అరి, కింకరుండు పరిచార కుడు. “సీ... .ఇంక, నడియరికనమున నప్పాం డవుల నాశ్యయింపలగంజాలు” సం. “కథమస్య భఛరిష్యామి ేష్యభూతో దురంతకృళ్‌ "భార. సౌ, ౧, ఆ. ౭. (ఇట కడుపు కక్క్కుఆితివాండు అనియర్భ ము శు కార పిసినిగొట్టు; కడుపు కద్రష్క అతి వాండు, లోల్లి, ' “క యాగార్థ మడిగినర్శము, యాగమునకుం బెట్టవలయు. నడి యరియె తా, భో గార్థముగా దాంచిన యాగమ హ్యుండు "కాకియై జని ంచు౯.”” అచా. కాం, ౮౭. “ఆ. వాదులానితోడ వాట్టిని తోడను, బూతుతోడం దిండిపోతుతోడ, నటమ టీనితోడ నడియరితోడను వెలకు చె త్తమాడ - వరవుగాదు.”” ఊం. వారి. 3, అ, ౧౧౨.

అడియాలము, దే. వి, (అడి--ఆలము.) చిహ్నము, ఆనవాలం, “వ. అందజకు సంజ్ఞలు నడియాలం బులుం గల్పించి దొరలడెనం గనుంగొని మన మోరణంబునందు ధరణీ రాజ్యంబు వడసెదము.” భార. ఖీ ౧, ఆ ౧౨౨.

అడియాస. వై. వి. (అడి+అసఎ వచ్చుననెడి యా శ ప్కత్యాళక, “ఊఉ. అక్కట “మోసపోయి యడియాసలం జావకయున్న దాన.” భార విరా. ౨ అం ౨౨౬

ఆడియొత్తు. దే. వి. (అడిఒత్తు) అడిగజ్ఞ. “ద్వి. జన్నిదంబులు చిక్కు-జడలును బెట్టి, యడియొత్తు నుంచి.” భాగ, సగ స్క-0. అని శ, ర “జన్నీ దంబులు వెట్టి జడలను బెట్టి, యడిపొ త్తి సంచి కచ్చడము “సంధించి.” తను పాఠముతో బస. ౫ ఆ ౧౬౨ పు లో నున్నది.

ఆడిసాటా. చే. వి (ఆడిలి4సాటాఎ వచ్చిన సామృలో కొంత తంచుకొనెడి యెర్పాటుగల చేరము.

విజొం

69

అడు

అడుకు. దే. సం క్రి. దొంతరగాణేర్చు, ఒకదాని

సె నొకటి సెట్టు.._వి. 1. దొంతి; 2.._బ. చిపీటములు, నీటిలో నానంబెట్టి వేంచి దంచిన

వడ్డు; అటుకులు అని చా, “క అడుకులు దిన్న ట్లగున్వే కడుపునం గుళ్రైత్తినపుడు” భారం దో. ర్క ఆ, రారా

అడుగంటు. డే. అ.

డీ (అడుగు (అంటు 1. అడుగునమా(డు; 2. ఇగురు, వట్టు; 2 మొదలు తాకు; 4 మొదలు నళించు.విణ, బం 1. అడుగున నిలిచినవి. (రాళ్ల మొ; 2. అధమములు. ““ఉ, లేకి నిధి వజింబు లవ లేశము కాంచనభూధరంబు రత్నా కరరక్న రాను లడు గంట్లు మరున్మణికామధుక్సురా, నోకపహాముల్‌ క్ష క్ర యో చికవినూకనవస్తువు లిట్టివట్టివన్‌, వాకుల sage పర వె శ వై శ్యులసంవద "లెన్ని చూప వోన్‌.” కవిక. ౧, ఆ. ౧౧. మెరెండర్భములకు నిదియ యుదావారణము,.

అడుగు. చే. న. శ్రీ 1. వృష్నించు; 2. యా వ్‌ 8. కావలెనని చెప్పు, కావలెనని కోరు. “వాడు పుస్తకము నన్ను అడిగి తీసికాఇణను.” చి. 1. అడుగువైపు, (క్రిందు; 2, పాదము అంఘీ). Ey ఆకు రాలుపుగండ్హ నానెడు నా

స నిం తడుగూది బంకంటి యంగలార్చి.”

ఆము. > అ, ౧౧౭. చూ, ఏరి ఉదా. 8. పాద్యప్రృమాణము, పద్య చర్రకాము పద్య పొదము. విణ, అధమము. “ఆ, కొమ్మ యడు

గులకును జిగురు లడుగులయ్యె.”” అని. ౧ క. ౮౮ ఆడుగందమ్మి. దే, వి. పాదపద్మము.

అడుగుయుట్టువు. ద్వ. వి. (విమ్హు పాదమున బుట్టి నడి i. ఆకాశగంగ; 2, శూద్రు(డు. ఆడుగుకొను. చే. = అడిగికొను.

అడుగుకోలు, బే. ఏ. 1. ప్రార్థన; 2. యాచన; రెం ఆయవార మెత్తుట. న్‌

అడుగుతాటించు. ద్వ. స్మ క్కి. 1. కాళ్ళతోం దన్ను, “కే ఈన్నెం దాంచె, నడుగు శాటించెం గాళ్ళ చే నడంచెననంగ నమరుం బద తాడనాభ్సిధానములు "సాంబ. సాం. మా, 36౮ 2, (బాధవేే కాళ్ల తన్నుకొను, కాళ్లకొట్టుకొనుః

అడు 20 అడ్డ షు ద్వ. అ. క్రి. 1. ,క్రిందగు; 2. అధమ కొట్టుట యనియు రెండు అర్ధములు) వాన.

అడుగు పఅచు.--- దే. సే. అడుగువడం బేయు. “క లలిం గొప్పెక్కాంచితి మధ్య, పుల శుకులను

% ఆ, ౧3౨ అడుగు, పొదము. అడువుంబుట్టువు. చే. వి. (అడువు+పుట్టువు ఎ) =

అడుగుయబుట్టువు. ప సు మంచ నదుగుబకలి అ ర మంట 5 నలు న IRE తొక్కా బులు బార వలకును చింట లనుమాట బళి నిజ

మయ్యెక్‌ His nee చేల కాలు కడుగనేలగో (సామెక రి + wy" 9 టి ఈ త | అడునుపుట్టువు. చే. ఏ. (బురదలోం బుట్లినది) వంక అడుగుపెట్టు, ద్వ. అ. (క్రి. 1. పాదముంచు; 2. Ne eI ( ట్‌ ప్రవేశించు; రి. (గిన్నె మొ. దానికి అడుగు గ భొగము అమర్చు. అడ్డు. చే. స (క్రి = అడుగు. “ద్వి. వారుండు లు తం నో జ కుత, అడుగుమాలిపోవు. చే. అ. (క్రి. నిర్హూలమగు, పృకృతృమె యడుగడ్డుమనిన. వండి, పర్వత మొదటికి నళించు. “డే అనుజకనుజులం ౨౮౭ ఫు, 'జెలులు వియ్యములు నడుగు, మారిఫోదురు.”” అడ్డ. చే. వి. గుంటక లోనగువానిదిండు. (గుంటక

భార. ఉ. 3, ఆ. “నడువు మడిసీ పోదురు.” | = విత్తనములు చల్లీన తరువాత నేల సరిచేయు ఆని పాఠాంకరము. సాధనము-వై . వి. క్షే. కుంచములో సగము; అడుగుముట్టు. చే. అ. క్రి. 1. నిర్మూలనను; 2, 2. అడ్డము. ఈ యర్భమున వృత్తియంచే

కాన్నించుచున్నాది, ఆట్టడుగుకా(కు, అడుగంటు. “వీ కడలివేని ఎ a

ట్టి బిడార మడుగుముట్టం గలంచి.” వను, క్క ఆ. అడ్డంకి, డే. వం అడ్డ, నిర్ధము. ౧౨ (పెరెంటికి నిదియే ఊదావారణము. ఆక్షకట్ల. దే. వి. (అడ్డ + కట్టు వీణులోనగువాని యా ఉట డ్‌ లు అడుగువాలుపులు(గు. ద్వ వి చరణాయుధము, నీళ్లు వెలికిం బోకుండునట్టు కట్టినకట్ట, అనకట్ట. కోడి, అడుమే. చే. స. శ్రీ గొట్టు? “కా కీలినాథ కడు నకరుణ్యాన్వితులై నీఠమ్య లతిలివేకవిదూరుల్‌ మతిం దలంవక నాపుతృకునతిబాలకు ననవరాధు

అడ్డకట్టు చే. స (క్రి- (ఆడ్డ+కట్టు) అడ్డగించు, నిరోధించు, అరికట్టు. “తే ఆవరకాలుం డడ్డ, కట్టుకొని యున్నవిసీనమార్ల మున.” వర ౪

లు ౧

రి

al ఆ. ౨౦5. డిచిరి = 2 ర. ఆది. ౧, ఆ, రా, SERED హత య అడ్డక త్తి. దే, ఏ. (అడకత్తిి వట్టాకత్తి, వట్లీ క, మదమునపెలుచన యొకగా, డిదకొదముం అ ధ్రప నా ట ౫ త వ త గోలంగొని యడివెం”” భారం ఆను, ౧, ఆ, ౮౯, అడ్డకమి. ద్ద. వి. (అడ్డ+కమిఎ లట్మీకమి, గువుము అడుజే. చే. వి. ఒకజాలిడేగ, అణుజు. హన ట్ర క, "క. 3 = స

ఆడుప. బే. విం వళువులకాళ్లయందుం గలిగెడు వ్యాధివిశేషము. “సీ, పశుపాదరోగంబు పరంగు నడుపయన,” అం. భా, ద్వి, మ. ౧౨౫

అడ్డక జ్ఞ చే. వి. (అడ్డ + కజ్జ) 1, అడ్డు, విన్నుము. “చాడు నీవనిశైనను అడ్డకజ్ఞ ' వేయక మానడు.” (అడ్డకజ్ఞ వేయు=విన్ను ము చేయు; 2. నుఖరోగవిశేషము. (వానికి అడ్డ అడువ. దే. విణ. (అడుగు పట్టినది.) ప్రాయ, పురా! _ కట్టలు తగిలినవి. బాధవడుచున్నాండు.) తనము. “ఆడువసరకులం”” శ, ర. అడ్డకొడమ. దే. వి. (అడ్డ+-కొడను 'చేంవలంబట్టు రు అడువు. జే, స. క్రి-=అడుగు. “తే అనుచు మన్యు సాధనవిశేషము. “లే. కొడమ తి జ్ఞడ్రకొడమ వేగంబున నడువ.” (ఇట అడుగుట యనియు, | ద్రొబ్బుడుపటంబు” హంస ఈ; ఆ, ౧౮౪

అడుఫు. చే. వి. అడుచుట, చెబ్బ, తొెడనము.

అడ, Cs

7

ఆడ్త Cs

ఆడ్డగాలు, దే. వి. (అడ్డ+-కాలు) అడ్డముగాంబెట్టిన | అజ్జవట్టు. చే. న. (క్రి. (అడ్డ+కట్టు) (శిశువును

శాలు, అడ్డక జ్ఞ. కకక కలగ లిగినంగుళ్లాా యలు, గల 'వేవగనైన నీవు గలిగిన దాద్భ, క్కొ-లరవము 'లెన్నియైనం, గలి?డు6 బోకుమని యిడ్డగాల్‌ వయంగక్‌ ఆ సా, ౨, ఆ, ౧౬.

ఆడ్డగించు. దం శ్రీః అడ్డు నిరోధించు.

అడ్డగింత. చే. వి, అడ్డము; నిరోధము.

అడ్డచాంపు, చే. వి (అడ్డ4చాంయవుఎ ఇంటి నిర్తాకా మునకయి సోడలవై అడ్డుగా వేయు దూలము, అడ్డువాసపు దూలము.

అడ్డణము. దే. = అడ్డనము. “ద్వి. హిమకర రవి మండలము లడ్డణాములం, (గృమమున నిడియాడు గణనాథు. డొకండు.” వండి, వాద, ౨౨ ౭పు.

అడళలవాండు, బే. వి. ఆడ్లముగానున్న (గుం డ లే లే టు ముగాలేని తలగలవాండు.

అడ్డదిడ్డము = అడ్డాదిడ్డి. జే, విణ. తాజబుమాణుగా, క మము లేకుండయా, సందర్భము లేకుండగా; “వాడు నాదగ్గబకు వచ్చి అడదిడముగా మాట ద డడ లాడిపోయిగనా౭డు.”

అఆడ్డన. దే. వి. వళ్లెములు మొదలగునవి యుంచుట శేర్పఆచినపీంట. “సీ. 'వెండియడ్డనల్వ్షై 'వెలచి "తెచ్చిన్నవైండి, పశ్లెంబు లాయ త్తపఆచువారు.” చై ౬, అ. ౧౦౮

అడ్డనము. చే. వి. (శత్రువులు ప్రయోగించు ఆయుధ ములను అడ్డునది. (ఇది కొన్ని సంసన్క్భతనిభుం టువులలో అడ్డథాతువు కృదంకరూపముగా పె వ్యుక్ప శ్తితోచే కలదు) శేడెము, డాలు. “కి _,. ఆరోవాణాళ్టికుల్‌, రథికులునెక్కు సారథులతోడం గవదొనల్‌ విండ్డును గత్తలం బులు గుంతములు గరవాలముల్‌ బలక లీంట, లడ్డనములం6 గొని రయంబునం గాల్వురు, వన్ని నిలిచి” క, సం. ౧౨, ఆ. 3. “వ అంత. ధనుండు గరవాలంబు నడ్డనంబును గొని.” రా, యు. కాం, ౧౧౯.

ఆడ్డపట్టియ. ద్ద, వి. అడ్డవట్టై; మడి చేదును వటి

వెడి పలక. (ఇది యొకానొక వ్యవసాయపు పని ముట్టు

చేతులమోి(ద అడ్డముగా పట్లు. “దిర అడ్డ

డ్‌ లు డ్‌ పట్టెడు బాలుం డటవె యోయమ.” సా, ౨ భా, 3౦౭.

= (ఆడ+వడు) (అడ్డముగా Cs యి క "కార్యమునకు అడ్డువచ్చు, విఘ్నుముసేయు; 2. కష్టము మొదలగువాని బారి. బడకుండ నడ్డముగ నిలుచు, రశీంచు. “తే చుటములలోన నొవ్చమి పుట్లినప్వు, డడ్డ లు స యె వడి వారితోడం గొట్టాడియైను దాని నుడుపంగం జొరకున్న వాని. హ్‌ కరు వ చెప్పుదురు కర్త కాండవిదులు.” భార. ఉద్యో, 3,ఆ. ౨ర౨. అడ్డపాటు, దీ. వి. అడ్డవడుట. అడ్డపావ. దే. వి. (అడ్డ పాద) కే. అడ్రవట్టు పొవ; Ce % ఆఅ 6౬ 2. దూరవన్తువును చూడంజూలనివాని కన్నుల లోని పాప. ఆడ్డవెట్టు. దే. స (క్రి. (అడ్డముగా పెట్టు) 1. అడ్డ కటు, నిరోధించు; “గీ. అడపెషైదంగగాక తీ న్‌ GG © వ్రాంశురథము. 7 కానీ ౧, ఆ ౧౧౬ 2. ఈడు "పెట్టు, కుదువంబెట్టు.---వి. అడ్డగిం తునిరోధము, “అడ్డ్లపె టఫిసారికాంగనలకు.” చంద,. శర ఉ లు WU

అడ్డచాసః దే. వి నాసాభూషణవెేషము, బులాకి.

అడ్డబొట్టు. చే. వి. సారులు ఆవులు మొగమున అడ్డముగా ధరించు బొట్టు, తిర్భక్పుం డ్రముం వ్యతి.---నిలువుబొట్టు, న వ్రపుండ్ర, ము,

అడ్డమాడు. చే. అ. కి,

కి ఆడ్డుచెవ్వు, వ్యతిరేక

ముగా చెప్పు. అడ్డమాను. చే, వి. (అడ్డశామాను) ఆడ్డపట్టె. అడము. చే. ఏ. 1. నిరోధము; 2. ఊాటు; ౨. ; తొకట్లు; ఓ. పూంటు; ర్‌, పిల్లలను అడ్డముగం బట్టుకొనుటకై వంపుగాః బట్టిన శండుచేతుల నడిమిభాగము. “అర్రాలలోనుండంగా వీల్ల లుగాని © 9 గడ్డాలు వచ్చినతరువాత పిల్లలా (సామెక విణ నిరోధకము, అడ్డునది. - వ్‌ అడ్డరిక+ సం వి. ఆ. స్త్రీ భత్యువి శేషము, |

అడ 2 అణ డ్‌

అడ్డవాట్లు. ఊబి రం లు (అడ్డ ఆసా వాట్లు 1. అడ్డు ఆడ్డిగలు, దే. ర్‌ం బం స్రీ మెడనుంచుకొ నెడు

'చెబ్బలం; బి, అడ్డక జ్ఞ, విఘ్నము. ేజకానొ కనగం అడ్డవాతియమృ. ద్వ. వి. (అడ్డశవాయి + అమ్మ.) అడ్డిపడు. ద్వ. అ. శ్ర" ఆంగిపోవు, నిలిచిపోవు, వాయి అడ్డముగాం గల ఒకరకముబాణము. " ఆడ్డిపోవు.

తు దే. అ. (క్రి ఆతిపోవు, నిలిచిపోవు.

ఆడ్డవేడెము. దం వి (అడ వేడెము అశ గతి ఏ Ceres :) ఏ వారింట్లో సెండ్డి అడ్జిపోయినది.”

దేసశేషము) ఒకరకము గుజ్జపునడకం ' “ఉఊ రవగా లునుజోడనయడ్డ వే డెముల్‌ , దొక్కుదువాళిజిల్లు | ఆడ్డీ. చే. వి. అనువైన వస్తువుయొక్క ఫూంతం నడలుం గనికి తు * సాం ౧ఆఈ ౮, "అప్ర .)

“క. ఆలో నటుదొడరిన పది, వేలరథమృలకు నడ్డ | అడ్డు, చే. స. క్రి అడ్డగించు. ““జగమడ్డందగుదొడ్డ -వేడెము లెనంగం, దోలెం గకుల్‌ సుడు బసువన్‌, స క్రియె. "పీసా, ఆ, ౫౨,---వి. “సరోధమూ,

వేలుపు లన్న వుల బొదువ విడిచి ,త్రికట్టన్‌ =” అడ్డి. క ..పొర నేత్రముల కడ్డు చొరకము కరు, ఎ ఆ. ౧౬౧. న్ని oe 3, ఆ. విణ. 1. నిరోధ అడ్డపరము. వై. వ. అటరూషముక్తో, కము, (పృతిబంధకము. “నీవు అక్కడ అంతు అడ్డసాళె. ద్వ. వి. పాచిక, టయే వ ఉఊత్సావామునకు అడ్డు ఆయినది 3” (గ

2. నిరోధకుండు, ప్రతిబంధకందు. “ఈవనికి

అడ్లసాణలు. ద్వ. వి, బ. (అడ్డ-సారశెలు) పాచి ష్‌ G వాండు అడ్డు అయినాడు. 3

కలు. “ఆ అతడు గాండివమున నడ్డసాళులు

ప 9 వైవ్ళ డురుల నంవవాన గురియులానిలి భార. లడ్డు నూ క అడ్డుగొన్కు వాడుకలో (ప్రస విరా. 6, ఆ ౧౯౭. సం. “నాకు &ీపతి న

గాండీవహ్‌.”* రూ. అడ్డసాళ్టులు, అడ్డసాట్ట. అడ్డుగ. EL క్‌, రూకలోేన గమయు, అర్లపణముః

ఆడ్డసాట్ల. ద్వ, =అడ్డసాళులు. “క్క మాయలు జూద అడ్డునజ్ఞ. దే, వి, (అడ్డు +క జం 1. అడ్డక జ్రంవిఘ్న బే ముతోడన్య పోయంగా కింక నిచటం బొన6ంగునె ము అడ్డ; ౬ ఆర్ష కము, కజ్జనడియ.---విణం యవి మృత్సాయకము లడ్డసాన్లే సీయాచవిలేదు విఘ్నకరము. up సీయడ్డుగజ్జమాటల, కీయెడం .పౌమ్య నిలువక మామా. భార ప్రో, దో,.౧,ఆ. ౨౬౨ బనియేమి.” రుక్తాం. గా ఆ, ౯౦.

ఆడునొనుః, బే. అ. గ్గ అడు +కొను ఎ=అడవడు, అడ్డసాళ్టులు. = అడ్డసాళులు. ' “ఆ, శకుని చేతి యడ్డ _ ne ఎ డే అ “సాట్టేలు శీండుగాం) డీవము క బహుపటిస్ట బాణ, | డ్ర్‌ సలి | ఖ్‌ అబ్బే. యు. కాం. ౨౬. స. ర్థిగవిసి నీకు నా ర్రియొనర్చంగ, నాక గొనంగశెట్టులగుం గుమార”ి భార ప్రో ౫ త్ర ఆం. వి, ముందుగా నిచ్చునెమ్హ,; త్‌ో బయానా, , ణం అడ్డాిడ్డి. దే. విణ. న వృక్కము; 2 అణంకువ- దే. = అడాంకువం "వ్యతీకేకము. “ క ప వరపరటుతో c త యేమి | ఆగారు. చే. = అణంగు. యనువాంచజె hess కడాపిడు లనువసాొలి | అణయు, దే. అ. 8. Ll తగు; 2 టఉపశమిలం; Co G ౧ య

కువల. ౨, ఆ. ౨౪. 3. నమమను; శీ నళించు; ర్‌. లోవడు,

ఆడ్డాయుధము. మి, వి. ఆయుధవిశేషము. దీర అణ(చు. దే. = అడంచు. వారమహాక్యంబను న్జాయుధమున, బరవాదు | అణక, దే, వి. ఎడ్డు మొదలగునవి మెడమో౭దనున్న లను మృగోత్కరముం గీటడంచిల్‌ బస ౫% ఆ| కాండి మెడ క్రిందికి వచ్చునట్లు చేసికొనుట. “సీ,

౧౬౯ పు వెగడొంది రవికేరి నొగలం గట్టినయట్టి వాహాం గ 99 ఆడ్డి. డే b= అడ్డు. బులణకలు వె చికొనియె, వక్రం ర అ, 9,

అణ 73 అత

అణకించే. దే. స. | క్కి.=అడకించు. “ద్వి. అణకించు | తి. అనువులు.--విణ. (ఉ.ఊ. ఈ-ణ్వీ.ఉ.) నొకటి రండడుగులవానిం, (ద్రైణుకవిఖ్యాతిసంపద అల్పము.

"జంపు గలిగి” భాగం ౧ సం శ ర అణ్బంకము. సం. వి అ. పుం, Ll; సూత్లువస్తునిర్థ అణకుండు, నం, విణ. (అ. ఆ. అ) అధముడు, యాంతమగు వశము; 2 అత్యల్పవిషయమును

కుత్పితుండు, నింద్యుండు. ““అణక కులాలుండు” గుటించిన (పృశ్నుము. (వెండ్రుక చివర వీల్చుట అణవీనముం* నం. విణ, (ఆ. ఆ. ఆఅ) అనువులు వంటిదిఎ వండందగినది. (పొలము. అకండు. దే. సం ఆమనుమ్యుండు, ఆయన, (ప్రాయిక ఆణవ్యము. సం, = ఆణవీనము. ముగా ఫూజ్యుని గుజించినపు జే ఉపయు_కము అశకరించు. వై. స శ్రీ 1. (క్రిందువజచు, మంచు, అధఃకరించు; “తే. అధికులగు తావసులనెల్ల నత కరించిి తాన యఖిలలోకశకాధిపక్యంబునొంచె.” వారి. ఫూ, ౪, ఆ. ౨౬; 2, ఉల్లంఘీంచు. కర ఆచార్యలరు మిము నతకరించుట పోసమెనను నొకమాట యాడవలనె.” లత్తీ, ర, ఆ ౯౭.

అకతకుండు. సం. విణ. (అ.ఆఈఅ ఎప్పుడును సంచ రించువాండు.--- వి. అ. పుం. బాటసారి, వథి కుడు.

అకగుండు. వై. వి, (నం.వాళకకకి లేదా ఆతజ్‌ జ్ఞ; 'దేశ్యమని శ.ర. అవివేకి, తెలివి తక్కువవాండు, “క, ఆకగులచే ద్రుపదుడు. బల,హృాళుండై వట్టువడ నంత హీనుండె” భార, ఆది. ౬, ఆ ౬గ్‌, “ది. ..... సురలు. ..... శరణంచు నంది శేశ్వరునిం గ్నీర్షింవ ఆతడు దయానుతి నల్లన నగుచుు నతగులౌ నురలను నరవిరి కంటం,

29

అణా. హీం. వి. రూపాయల * వదాజవభాగము. అణి. చం. వి. ఇ. పుం. ఇ. ఈ. స్తీ" 1. ఇలు నుతుదిచీల; 2. అంచు; కి. ఎల్ల వొద్దు; 4. అణి, కొలు, లు అణిమ, సం. వి. న్‌, పుం. 1. అణున్వరూపుండగుట, అణువంత యగుట. ఇది అష్టైశ్వర్భుములలో

నొకటి; చూ. ఐశ్వర్యము; 2, మిక్కిలి చిన్నది యగుట. అణీయము. సం. విణ. (న్‌. ఈ _ సీ. న్‌) అత్య ల్పము, మిక్కి_లిచిన్న ది, అణుకము, సం.విణ. (అ.ఆ,అ 1. అణువు, మిక్కిలి చిన్నది, నూత్తుము; 2 సన్ననిది---వి. ఆ. పుం. అనువులు (ధాన్యవిశేషముఎ)

దె దాబా రాదా కనన నాకాకా కాకా నా నాననా మాగా పాలనా నా నానా కాపలా నా ననానా నాకనా నాకను

అణుకుండు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. అల్పుండు; 2. నేర్పరి.

అణుమే. బే. వి=అడుజే. “తే. సాటవము గిద్దు కడు జు వేనడము కురుజ్కు బొంజు సెలకట్టె జాలియ బరి యణుజ్యానోరణంబును నాదిగాం బేరువడిను వేంటడేగల గ్‌అికొన విడిచి కడిమి.” వారిశ్చ. ౨,

ఆం, ౨౨

జూచె... బస ౧3ఆఈ ఫు, ౧౧. ఆఅతనము. నం, వి అ. న, సంకేతము సంచరిం-చుట. అకనుండు, సం. వి, ఊం పుం. (శరీరములేనివాండుఎ మన్మ థుండు.---- విణ. అల్పుండు కాని వాండు, గొప్పవాడు. - అతజ్‌ జుడు. సం.విణ. (అ.ఆ.అ) 1. అది యెజుం గనివాండు; 2. దవా మిటుయగనివాడు; 8 ఎయియగనివాండు, తెలివిలేనివాండుం అకంతృము. సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ కే, తంత్రము లేనిది; 2. శా స నమ్మకము కానిది,ఆశా, స్త్రీయము. అశకర్క్య_ణము. “వై. వి. మట్టుమోణేన కార్యము. శు ర అకర్కి_కము. నం, విణ. (అ.ఆ.అ.) కలంచుకొనంబడ

ఆణువాదము. సం. వి. అ. పుం. ,ప పంచమునకం తకు చరమాణువులే కారణములు అనియు, ఆవి నిత్యములనియు6 ెలుపు వాదము, కణాదమకముం ఆణువీఠణము. నం. వి అ, నా 1. స్వల్పవిషయ ములుగూడ చూచుట; 2. సూత్యముగా పరి శీలించుట; 3. మిక్కిలి చిన్నవగు వస్తువులు గూడం బెద్దవిగాం గనంబడునట్లు చేయుయం

దత లన రాన లలన బధా నాలా జాలాడడా నాలా నానిన మాజాని రబా వాసల నోల్తో నానుగనినునునునుుననుునుననోనననకానాలునాన నాము గానాడానేనాడాలాసనతనతాయోతా యొకు సన నునన నవానాకానాలజకానానాన్సు | కడదాక మనను నడాకాధాాానాసాయనాాను వాలా పానాడా లాను నానా ానాలానానానా.

" శృము, సూత్షవస్తుదర్శిని. నిది, అనుకొననిది. (అతర్కి-తగమనము; అతర్కిి అణువు, సం. వి. ఉ. పుం. 1. లేశము; 2, జగ | తోవనకము = అనుకొనకుండంగ లభించినది. అత ' క్మారణమగు సూక్రవన్సువు సూమ్మెంశము; | _ ర్కి-తోపపన్నము = అనుకొనకుండంగ దొెరకినది,

10

అత

అకర్క్య్యుము. సం. విణ, (అ. అ, అ) 1. ఊహింప శక్యముగానిది; 2. ఊహింపం దగనిది.

అకలము. సం. విణ, (అ, ఆ. అఎ అడుగుభాగము "లేనిది.---వి= ఆపుం. నప్తపాతాళలోక ములలో నొకటి.

ఆకలషు. హిం. వి, వ స విశేషము,ఒకరకమువటుబట.

(ఆ బు అబ

అకలస్పర్శము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. ఆ = ఆకల స్ప క్కు.

ఆకలన్స క్కు... సం, విణ. శ్‌. 1. కలస్పర్శములే నిద్కిఅడుగు లేనిది, మిక్కిలిలోంతెనది; 2. ఆశల మును స్ప ఎ్రశించునది.

అఆఅకలస్ప కము. సం, = అకలస్న్స క్కు...

అకసి. సం. వి. ఈ స్త్రీ. 1. నూశాయగిసెశ్సీ 2

నల్హయగిసెశీ,

అకఃపరము, సం. విణ. (అ. ఆ అఎ 1. ఇంకకంటె ఇశరయెనది; ద. ఇంశకుంబై ది.

అతి, సం. ఉప. (సమాసమున6 గాని, క్రీియయందుం గాని ఫూర్వవదముగానే యుండును) ఆధిక్య మును, అతిక్కమించుటను తెలుపును. చూ. ఆతిదూరము, అతికృమించు. మొ. దీనికి సంన్కృతకమునను తెనుగునను గూడ వ్య్త (గ్ర యోగమును గలదు" అతి సర్వత, వర్జయేత్‌ మ “స్చేప్టు ఆతిగా మాట్లలాడకు.” “అతిగా తినకు”

అతి కృమణము, నం, ఏవి, అం న.=అల్మి క్రమము.

అతిక్రమణీయము. సం, విణ. (అ. అ. అ) అతిక్ర మించందగెనదిం

అత కృమము. నం, వి ఆ పుం. మోజుట, అతిక్ర, మించుట,

అతిక్రమించు. సం, న ,క$, మాబజుం

( అపికాంతము, సం, విణ (ఆ. ఆ, అ 1. ఆతీ

తము, మోజీినది; 2. గతించినది. న 8 ౬ ॥ అతిక్రాంతిం నం౦. పి న త్ర = అత్ని కమము ఆరిగండము. వి ఆ. పుం, ఒకయోగము, (చూ. యోగము-—-విణ, (౪.ఆ.ఆ.) పెద్ద గండస్తలము గలది.

ఆతిగము, సం, విణ. (ఆఅ.ఆఅఆఅఎ) (సనమానముననే (వ్రయ్యుక్తము) అతీకముు ఆతిక్రమించినది. “సంపదలు సంఖ్యాతిగ ములు.”

సం.

74

ఆతి

అతిచర, నం. వి, ఆ. స్తీ" "మెట్ట వామరళ్లో, అతిచరణము. సం. వి అ. న 1. మితిమోఆి సంచరించుట; 2. మితిమోణి చేయుట. అతిచారము, సం, వి, అ. పుం. 1. శీ ఘ్ర గమనము; ర్త అతిక్రమించి వెళ్ళుట; 3. నియమాదులను ఉల్లంఘీంచుట్య శ, (జ్యోతి కుజాది (గృహా ములు రాళిభోగకాలము ముగియకుండగనే తరు వాతి రాశియందు వ్ర చేశించుట. ఆతిచ్భందము, నం. విణ న్‌, పే, కోరికలులేనిది; 2. అఆలో.-చనకు మోలినది, మనస్సుకు అందనిది; 8. వేదసంవ్ర,దాయము నుల్లంఘీంచినది.--- విం న్‌, న. 1. వృత్తానుసారి వర్ణవిన్యాసము లేని ఛందస్సు (జాతి, ఉపజాతి ర్తి అత్య పేతు. అతిచ్భత్రం సం, వి. ఆ. సీ. సదావశీ.---అంపుం. ముర ఛత్రాకము, కుక్క్టగొడుగుళ్తో.---విణ. (అ. అ, అ ఛ్యతృము నతి క్రమించునదిః అతిజిగతి నం, వి. ఈ స్తీ" (పాదమునకు వం 'డెండవరములుగల జగతి -అను ఛందస్సును మించినది) వమమూండన ఛందస్సు. ఇందు పాదమునకు వదుమూ.డకత్షరములుండంను.

స్‌ lL ఎక్కు_వ దప్పిక;

అతితృష్ణ్రం నం, వి ఆ, త్త

2, అత్యాశ.

అతిథి, ఇ. పుం, స్తీ . (ఆఫూటమ్మాక్ర, ముండిపోవువాండు.) భోజనసమయమునకు వచ్చు వరచేశ్సి విందు.-_పుం. కుశుని కొడుకు.

అతిథ్మీక్సియ. సం. వి. ఆ. తీ ॥ అతిథిఫూదెం

అతిథివతిం గృనాగ్టుః

ఆతిదానము. నం, ఏ* అ. న మిలిమోలినదానము.

ఆతిదిస్థము. సం. విణ (అ,ఆ. అ.) అతి చేశము చేత వర్చబుపంబడినది- (ధర్మము,

అతిబేశము. నం, వి అ పుం ఓకనిషయమున వెప్పీన నియమమును సామ్యము ననుసరించి ఇతర విషయమునంగూడ నువయోగించుట.

అతిధృతి. సం. వి. ఇ స్తీ + 1. (పాదమునకు వదునెని మిది అకరములుగల ధృతి అను ఛందస్సును దాటినది) ఒక ఛందస్సు. ఇందు పాదమునకు

సం. ప్‌,

ఆతిథి సత్కా-.రము,

నం. వి ఇ. పుం. అతిథిని ఆదరించు

అతీ 75 అతీ

పందొమ్మిది అతరములుండును; ఓ. అతిసంతో | అతిమికము, సం. విణ. (అ. ఆ. అం 1. ఆధికవరీ షము; తె, అతిథార్యము, ఇరువదియొకటవ ఛం మాణముగలది; 2, (ఆశాతిమినము.) కడిలేనిది, దస్ఫు.----విణ. అత్యంత ధృతిగలవాండు, అతి శుష్కు_ము.

ఛైర్యశాలి. ఆతిము కము. నం, వి అ పుం. క. తినానముళ్తో; అతివ త్తి, సం, వి, ఇ. తీ * దాంటిపోవుట. “కాలాతి 2. పువ్వులగురివిందళో. ప త్రి” అతిరథుండు. నం, వి, ఆ, పుం. 'విక్కువిలుకాం డ్ర

అతివథము. సం. వి. న్‌. పు. (అక్యుక్కృృష్టమయిన | తో యుద్ధముచేయు యోభుండు.--విణ, (ఆ, వథము.) సుపథము, మంచిత్రోవ.--- విణ. (అ. ఆ.అఎఎ) రథమును దాంటినవాండు. ఆ. అ) మార్హము నతీక్రమించినది. అతిరభసము. సం, వి అ. పు. 1. అతివేగము;

ఆశివన్నము. సం. విణ. (అ,ఆ.అఎ దాంటిపోయి 2. (కార్యాదులయందు మిక్కలి తొందర. నది, గతించివదిం అతిరనము, సం. వి. అ, పుం. భత్యువిశేషము, ఆరిసె “వీ అలివేణి సీచేలియతిరస రుచి రనజానంద మయ్యె చేమనంగవచ్చు.” ఆని, ౧, ఆ, ౧౦౬ ావిణ. (అ.ఆ.అ అధికమైన రనముగలది*

అతిరి కము. స౦. వి. అ. న 1. అతిశయము అధి క్యము; 2 ఛేదము.-_విణ. (అ, ఆ. అఎ 1. అతిశయించినది, (శేస్టమైనది; 2. భిన్న మైనది, శూన్య మైనది,

అతిశేకము. సం, వి అ, పుం 1. ఆధిక్యము, "మెంచ్చు, అతిశయము. “మదాతినేకము, పౌరు షూతిచేకము, వీర్యాతిరేకము, గుణా ని రేకము మొ)” 2. భేదము; తె ప్రాధాన్యము.

అతిరోగము, సం. వీణ, (అ. ఆ. అ్ఫ ' అధికమైన రోగముకలది.---వి, ఆ. పుం. 1. అధికమై నరోగము; 2 తయనోగము.

అలతిరోమశము, నం, వి అఆ. పుం కేం అడవిగొజ్జై; ర 'పద్దకోంతి; 8. సీలబువ్నాళి.---విణం (ఆః ఆ.అ,) ఎక్కు_పరోమములు గలది,

అతివ. చే, వి ఆండుది, స్త్రీ “క ద్యుతిదలీం నిజనియోగ్య చ్యుతిం జోందను మోకు నొండు

అతిభారము, సం, వి.ఆ. పుం. 1. మితిమోలిన బరువు, చోటికి నరుగం, గళమేమి యనిన వీనీ య మోయలేని బరువు; 2. దుర్భరత్వము, దుస్సహ య్యతివక నురనదికి నిట్టులని రేవ్వనువుల్‌ +” త్వము. “సంతోోమహోశిభా(భరము; దుఖాతిఫె | ఛార ఆది. ఈ, ఆ. ౧౨౭. (భృరము.” అతివ క్ష. సం. విణ. (బు. ఈ. ర్‌ బు) L అతీగ

అతిభూమి. సం, వి, ఇ. స్త్రీ. 1. అతిశయము, ఆధి | సంభాషించువాండు, వాంగవాండు; 2. వాగుగ క్యము; 2. మర్యాద, హాద్దు.---విణ, ఇ, హద్దు మాటలాడువాండు, గొచ్చవక్తు __ మోజీనది. అతివర్తి, సం. విణ. (న్‌. ఈనీ. న్‌ L ఆకిికృ

ఆలిమా,త ము, నం. కి, ఏణ అన, సెల్లు.=---ఏణ,. మించి సంచరించునది; 2. ఆతి క మించి యుం

Uy U ర yg

అధికము. | డునది; తి. శ్రేష్టుడు,

అతివరిచయెము, నం, ఏ అ. పుం. 1. అధికపరి చయము; 2. మితిమోణీన పరిచయము. “అతి వరిచయమున అవజ్ఞ్ఞ గలుగును

అతిపాకము. సం. వి. అ. పుం. 1. అల్హికమణము, చాంటిపోవుట. “కాలాతిపాకము;” 2.ఛంగము, ““అన్యకార్యాతి పాకము; 5. (దుఃఖాదికము అధికముగా సంభవించుట,

అతి ప్రసంగము. సం, వి ఆః పుం, 1. మిళిమోలీన తగులము; 2 అధిక పృనంగము, మర్యాద మాజీ మాటాడుట; ర. అప్రస్తుక ప్రసంగము.

ఆతిబల. సం, వి, అ స్తీ" 1. ముత్తవప్రలగము శా 2. అడవిపత్తి; ర. (రామునకు విశ్వా మిత్రు డువబేశించిన)ు విద్యలలో నొకటి. (ఇఏ క్షుత్పిపాసలను శృమమును గలుగనీయదు); 4, గాలితోంగాడినవాన,

ఆతిభరము. సం, = ఆతిభారము.

అతిభారగము. నం, వి, అ పుం. (అతిభారమును మోయుచుంబోవునది కం చరగాడిద, వేసడము,

$ గకార నాయానా దాం వ దంతా ఇ. అనన జు నాననా నాలు నలత నానారకాల వనాల లాన నో నా బాపాలారడానా గా డాడానాాలాడాలాలాాాాచిడానాాడాడనాలాననాంనాడాయనాంాపంాంను నల ధం ననా జాతా మెడ వ ంటాకకునానా నము గానా డో కసా నాలాససాాప పడతారా రాసా పడతా సమానత

అతీ 76 అతీ

అతివ రించే. నం. సం శ్రీ" మించు మోజు, కక విషముగలది; డి. విషమును అతి క, మించునది, నుత విను శబ్ద బృవాము, నతివ_ర్థించి భువన విషమునకు విరుగుడై నది. తృయమునను యోగ్యాన్వితుండగుముని గను | అతివ శ్తము. సం. విణ. (ఆ.ఆ.అ 1, అతిశయించి భో. శాం ౫%) అ ౧౨౨ నది అధికము; 2. అతిక్రమించినది, కడచినది. ఆతివసం "వె. వి, ఒకమందుదినున్తు అతివివశే. అచివృద్ధు. ఇ అతివృద్ధుండు.

2. అధికమైన వాకగుణము వాకరోగము. | ఉెర్వనవాండు; 2. అధికచార్థక క ---విణ, (అ. ఆ, అఎ 1. అధికమెనగాలిగలది; మిగులవృద్ధు.

2. అధికమైన వాకగుణముగలది. అతివృష్టి. సం. వి. ఇ. స్తీ - 1. మితిమోజణీినవాన;

చేవ్వుట; 2. కళినమైనవాక్యము; తి, అప్రియ | వాన,(ఇది ఈతిబాధలలో నొకటి. వ్యతిరేకము: వాక్యము.---విజ, (అ,ఆ.అఎ) 1. అధికమైన అనావృష్టి

వోదముకలది; 2, వాదమును మాజీనది, అతివేధము. సం, వి, అ. పుం. వే, దగ్గ ఆసంబంధము;

అతివాది. సం. విణ, (న్‌.ఈ-సీ.న్‌ ఎ 1. అధికముగ | రై వీకాదళికి దశమితోంగల సంబంధ భేదము. వోదించువా(డు మితిమోజి వాదించువాండు; (అతివేధగల నీకాదళి ఉపాసనా ర్హ్రముకాదు) 2. అందతిని మించి వాదించువా(డు. అతివేలము, సం. ఏణ. (ఆ.ఆ.అఆఅ (జేలను అతి కు

అతివాసము, సం. వి, అ. పుం, స్రార్తదినముసకు మించినది.) 1. మర్యాదను మోఆీనది; 0 ఒడ్డును పూర్ష్టదినమం దుపవసించుట.-_వై *వి. శ్రాద్ధదిన మాఆీనది. (సము ద్ర ము మొ ఏటి క్రీం సః

మునకు ముందుదినము అని. (శ. ర) ఆతివావాకుండు, సం వి, అ, పుం ఒకచేహాము నుండి జీవుని మజీయుక చేసాము పొందించుటకు ఈశ్వరునిచే నియోగింపంబడిన 'దేవళ, అతివాహనము, నం వి ఈ న 1. పంపుట; 2. తప్పీంచుకొనుట,

అధికముగా, మితిమోయునట్లు,

అతిచ్యా ప. సం, వి. ఇ. స్త్‌" 1. మిక్కిలి వ్యాపీం చుట; 2. లత్యము కానిచోటం గూడ లతణము పృవర్తించుట (గోవునకు శృంగములం కలుగుట లత్షణమన్నచో సోభిన్న మహిహాదులకును శ్చంగ

ములుండుటచే అతివ్యా ప్తి)

అలివావాము. సం. ఏ ఆ పుం, 1, ఒక చోటనుండి మణియొుకచోటకుం దీసీకొనిపోవుట; 2, ఒక జీవుని ఒకచదేజామునుండి మణీయొక చేవామును పాందించుట,

అతివాహికము* సం, వి, ఆ, పుం, అతివాహమునకు తన సూత్ష్మశరీరము.

ఆతివాహికముః సం విణ. (అ,ఆ,అఎ 1. వంవం బడినది; 2. కడవంబడినది, అతిక్రమింపంబడినది.

అతివావ్యూముః నం. విణ, (అ,ఆఅంఎ అతివాహము నకు తగినది య

అతివికటము, నం. విణ. (అ.ఆ.అ మిక్కిలి వికట | అతిశయి. సం, విణ (న్‌, ఈనీ, న్‌ ఎ) 1. అతి మెనది*---వి. అ. పుం దుష్ట్రమెన యేనుంగ. శయముగలది; 2. అలి కృమించినది.

అతివిష. నం వి. ఆ స్త్రీ, అతివనళ్ల. అతిశయికము. సం, విణ. (అ.ఆ.అ 1. అతిక్ర

అతివిషము, నం, విణ, (అ.అ,.ఆ) ఓ మిక్కిలి! మింపంబడినది; మోజంబడినది. “చ, అతిళశయి

ఆతిశయనము. నం. వి. అ. న అరిశయించుట్క ఆధి కము.

అతిశయము. సం. వి, అ. పుం. 1. ఆధిక్యము, అగ్గ లిక. “ఏీర్యాతిశయము, పరా కృమాతలిశయము;” 2. గర్వము, '“ నేనే చక్క-నిదాననని ఆమెకు ఆతి శయము,.” “మిక్కిలి ధనవంకుండవైనను అంత అతిశయముకూడదు.” (వాం విణ, (ఆఅ. ఆఅ) అతిశయము గలది. “ అతిశయదయాశాలిలే

అతిశయాళువు. సం. విణ, ఉ. అతిశయించు స్వభా వము కలది.

నల.

అతి

తామరో_త్తముం డవార్పతి లేజుం డజాతశత్రుం డూర్చితుం డజితుండు.” భార, అర. ౧, ఆ. ౫౧; 2, అధికము. అతిశయిల్లుం నం, ఆ, క్ర” అతిశయించు, అగ్ల్షలించు. అలిశయోలక్షి సం. వి. ఇం స్త్రీ. 1. అతిశయముగం 'జెవ్వట, కొంచెమును గొప్పవేసీ చెప్పుట; 2, అర్హాలంకారములలో నొకయలంకారము. అఆఅతెశాయనము నం, ఆధిక్యము, అతిశాయి, సం. విణ. (న్‌. ఈ.నీ.న్‌ అతిశయించినది. అకినంచయము. సం.వి. ఆ పుం. 1, కావలసీనదాని కంటె ఎక్కువ సంపాదించుట; 2. ఎక్కువ నిలువచేయుట. అతినంఛానము. సనం. వి అ న 1. మోసము చేయుట; 2. కష్టముచేక కూర్చుట. అతినంభు(డుః సం. విణ. (అ.ఆఅ) 1. మర్యాద మోాఆీనవాండు; 2. సంధానములేనివా(డు.

వ అం

న. ఆతలిశయనము,

అతినంభేయము, సం. విణ, (అ.ఆఅ,) 1. అక్యం తము సంధానము చేయందగినది; 2. “మోసము చేయందగినది.

అతిసర్ట ము సం.వి. అ.పుం. దానము, ఈవి. విణ. (అ.ఆఅ) 1. సృష్టిని అతిక్షమించినది; 2, నిత్యము; లే. ము క్షినొందినది.

అతిసర్టనము. సం. వి, అ న 1. దానము; 2. అధిక దానము? రే. వధము; ఓ. మోసము.

అలిసాంతపనము. సం. ని. ఆ. న సాంఠపనప్ర, తముకంటె అధికమయిన యొకానొక వ్రతము.

అతిసామ్యము. సం. వి ఆ. న. ఎక్కువపోలిక

అతిసారకిి సం, విణ. (న్‌. ఈంనీ, న్‌ ఎ అతిసార రోగముగలవాండుం

అతిసారము, సం, వి, అ. పుం. మలమును (దృవముగా చేయు రోగ భేదము, నీళ్ళ నిరేచనములగుట.

అకిసృజ్యము. సం. విణ, (అ.ఆ,అఎ) కే. సృజింప దగినది; 2. విడువందగినది; ర. ఈయందగినది.

అతిసృష్థము. సం. విణ, (అ.ఆ.అఎ) 1. ఈయింబడి నది; 2. (గ్రేరింపంబడినది.

అకిసౌరభము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ మిక్కిలి పరి మళముగలది.---ఏి, అ. న ఎక్కువ పరిమళము,

అ త

—_ పుం, మిక్కిలి పరిమళ ముగల తియ్యామామ్‌డి, నహాకారము శీ.

అతిసౌహిళ్యము. సం. వి. అ. న, అత్యంకతృ ప్తి.

అ

తానో ఆతివాసికము. సం. వి, అ. న. పెద్దనవ్వు. అతిహానము. సం. పుం. = అతివాసికము.

అతీంద్రియము- సం, విణ, (అ, ఆ, అ) 1. ఇం (ద్రియముల నతి క్రమిం చినది; 2, ఇంద్రియము లకు లొంగనిది; తి. ఇ౦ంద్రియములచే "తెలిసీ కొన శఛక్యముకానిది.

అతీకము, నం. ఏణ (అ. ఆ. అ) (అతిక్రమించి నది 1. మోణీనది. “కాలాతీకనంభ్య;” 2. కడచినది. “అతీతకాలము.”

అతుకు. చే. అ. డీ 1. అంటుకొను, అక్తుకోను;

2. ఆతు అనుకూలమగు, సరివడు, కలియు; “అత్తకు కోడలకు అతుకదు. ఆమాట అక్కడ అతుక'లేదు. కతికిలే అతుకదు,._ సం శ్ర (అం. ప్రే అని శ రృ ఆలతికించు, కలిసిపోవు నట్టు చేయు; “అర్థ ము అతికినట్లు సరిపోయి నది. ఆబంగారు ముక్కు_లురెండును ఆతికి వస్తు వుచేయుము. వాడు ఆరెండుముక్క_లు అతుక లేదు. “అగిన్నె చిల్టునకు ముక్క అతుకుము.”” ---వి. 1. అతుకుట; 2, అతికినచోటు. “ఇెంబు అతుకులో కాజుచున్న ది.””రూ* అదుకు,

అతులము, సం, వి అ. పుం, తిలకముగో..-- విణ,

(అ, ఆ. అ) సరిలేనిది సామ్యములేనిది “అతులపరా క్రమము”

అతులికము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ సై ==

ఆతుహినరళ్లి* సం. వి ఇ పుం (వేండికిరణముల వాడు సూర్యుడు.

అతుష్టి. నం, వి, ఇ స్రీ ఎ సంతోషము లేమి, సంతృ పీ లేకపోవుట.-విణ. ఇ సంతోషము లేని వాండ్రు సంతృ ప్పబేనివాండుం

అకుష్టుండు. సం. విణ, (అం ఆ ఆ సంతోషింపని వాడు, అసంళ్ళప్పుండు.

అత్త, ఉధ. చే, వి. 1 మగనియొక్కకల్లి; 2. భార్య యొక కల్లి; 3, (విటులకు, అ త్తృ్ర వేళ్యా

ఆశ్త

మాత. (చూ, అకత్తగంతుఎా-సం,. ఆః శ్రీః

1. అక్కా; 2, కల్లి; 3. శ్వశ్రువు, అక్ష బు. పుం, పరమేశ్వరుడు విణ. (ము, ఈర్తీ* బు) 1. అనుభవించుబాడు; 2. తినువాడు.

ఆత్తగంతు. దే. వి. వేశ్యామాకల సముదాయము. వేశ్యామాతృవర్ణనము.. “తే కడవ చేర్పుగలిగి కందువు మాచెండై, కత్తినొంటులయిన యత్త గంతు.” కు. సం. రా ఆ. ౧౩౨౫

అత్తగారు చే, ఏ. శ్వశ్రువు (1. భార్యకల్లి; 2 భర్త తల్లి) “కే, నిద్ర మేల్కాంచి శేపాడి నియమ వరక, నహిమభసుని ఏీశ్సీంవకటకుమున్న, తగదు పవీత్షీంవ నరునకుం దల్లి వదిన్వె నత్తగారిని దప్పించి యన్యవిధప.” కాశీ, ౨ ఆ ౮౨,

అ. దే. వి. ఆట్ల, కాగికపుఅట్ట.

అత్తడి. బే. వి. =అ త్తళువు.

రా

లా. ప్రై

అత్తపత్తి. చే. వ. సోశుడుముడుంగు లజ్ఞాళువుగే. అతమిలు, వె, స ,కి*. అను “వ. కృష్ణుని వెనుక —0 0౧౧ ర్‌ం

'జెసం దదీయోన్నతపీఠంబునం గరం బత్తమిల్లి

యుండె” భార ఉద్యో, 3, ఆ, ౨౫౨.---అ. కి, 1. అస్తమించు, గ్రంకు; లీ ప్రాలేయ కిరణబింబంబు వెల్విలంబొణే యస్తాచలంబు_పై నృత్తమీల్ల” కాలీ ౧ ఆ ౧౨౨; 2, ఒజగు, ఆవనకమగు; “సీ, కాయ లుత్తుంగకుచపాళి నత్త లల స్ట ౨ అ ౨౭; త్మ వ్యాపించు, క వ. అంగళ్ల ముంగిళ్ల నక్తమిల్లిన ము త్తి యంస్పరునవల్లుల మాండు” కై. ద్క ఆ ౯౭; డీ వరుండ్కుశయనించు; అకా చెనుబాపనును? బానుపునం దమ్మియింటితొయ్యలి యజ్ఞ లా త్తం గ నత్తమిలిన, "వెన్నునకు ” అచ్చే. బాల కాం. ౧౫౬; లీ. ఉవశమించు; 6. నకించు,అంకరించు. అక్తము. జే. వి. (అత్తుకొన్నది, లేదా వాస్త శబ్ద భవమనవచ్చు.) 1. అరంటిపండ్లాాల; 2. పువ్వు, కాయ లోనగు వానిగు త్తి ఈ ఇలలో నొక భాగము; ద. సమూవాముం అ త్తమ, చే = అత్తగారుం అక్తయ్య, చే. = అక్తగారు. అక్షరము. వై. వి. ఆతురక్కళ్వర, తొందర,

సంభ లుల ము, “తే. పాండ్యభూపాలం. జీఠండు పద్య

78 అత్తు నయన, యిశని వీక్షింపు నిజకటాడేతుణ ముల, మానశాలిని శాలీన తానళమగు, నాన

నాంభేోజమెత్తు మీ యిత్తరమున” నై. ౫ ఆం “వ, అప్వుడమిేండు రెండు వెడందవాతి తూపుల నకనికాళ్లు గృత్తరించి యయ్యత్తరము నొ త్తరము కతుత అతనో 'రామాలాా ఆ. ౧౫౮. అత్తరు. దే. వి సుగంధ-తెలము, వ్రబోధనము. అత్తరువు, = అత్తరు. “తే. శమ్మపడిగము మంచి గందంపుంగోర, తబుకు చిన్నారి యడప మత్త రువుకుచ్పె, మొదలుగాగల వన్మసంవపదలుపొద లు నమలమణిమయ వటకుటిరాంతరమున,”” రసీ, ౪% ఆ. ౧౪౮. అత్తలము, బే. వి, 1. కుంకమ్ము ప్రాసము, సెనుగడంత దొడ్డయ త్షేల, మున వై చిన “ప్రానేన సవా దేవన్ఫ శిరసి ప్రాహర దృ ఎశమ్‌” భార. శల్య, ౧,ఆ. 3౮౧; 2, బల్రైము. “ఊఉ. ఈటెల డొంశెనలక్‌ గటార్ల బృుల్క తుల నత్తలంబులను” కళొ. రా ఆ. ౫౭. అత్తవారుం చే. విం అత్తగారి కుటుంబము, శషశుర కుటుంబము. “తే. అంబికళుం బుట్టి నిల్లు కీహార శిఖర, యతత్తవారిల్దు కాశీ మహాపురంబుు హిమ కరో త్తంసునకుం “బుటినల్లు కాళి యత్తవారి గృవాంబు నీహారళిఖరి. కాలీ, ౭, ఆ. ౧౦౦. అత్తళము, జే, = అ త్తలము.

అక్తళువు. చే * వి ఎదకువచ్చిన ఆ(డుగుట్ల్ణము. అ లు న యమ్శతృకాళినిం గించి దున్నిద్రపా రిభ దృకలికాచ్బాయాముద్ర కుద్దియగు ముద్ర విరియించుచు మొగుచుచుం గదలకుండె.”” కాశీ, ర్కఆఈ౨ర౨,.--నిణ. ఎదకువచ్చినది. (ఆడుగుజ్ఞ ము.) “లే. అనుచు వివు)ండు కమకించి యంటు కొనియె, సమ్మతించియ యుండె నాచందద్రవదన, శరాకలాశ్వంబు నన నేంవం జొచ్చినవ్వు, డనును

౧౧౭;

క్క

99 సనం.

వ

తింసడె య శ్రళువైన బడబ” శివ, 3, ఆ ౬౯. అత్తి. డే. an మేడి, ఉదుంబరము? వె ay

హస్తి , వనుంగు,

అత్తిక. సం. వి. ఆ. స్త్రీ, (నాట్యపరిభొషయందు

అత్తు. చే, అ. స్ట! 1. కలుగు. “క, ఊత్తరమున6

అత్తు

చొడమును బ్ర, త్యుత్తర ము త్తరములేక యు శ్తర మగుస్కే య త్తినసువృష్టివలనక్‌, నిత్తులకుంబొడ మినట్టివిత్తులపో లెక - *” వంచ నా, ౧, ఆం ౧౧౯5 2. కలసీమెలసీయుండు, వీకీభవించు, కూడు; “లయగ్రాహి. ఒండొరుల చె త్తికొని మాంసం, బత్సితినుటక్‌ వికటవృత్తులగు రాకునుల, మొత్తము పరిషుల్గికచిక్త కళ యొనర్పక” భార స్త్రీ ౨ ) ఈ ర “క. ఉత్తమమగుద దృవ్యంబును వి వ ౦బును న ల్‌ జునకు వరసకు. ద, బొత్తున నిచ్చి న సహోదరుల త్రి సమాంళంబు గొనుట య

రం బెందుక.” విజ్ఞా. వ్య. కాం. ౧౨౬; తి, యు క్తమగు.---వి. .మెనపు గుడ్డ,

అత్తుకొను. డే. = అత్తు.

అత్తెము. వె. వి హస్తకవచము. “గీ డే, తెగల దగ నేర్పరించి య్తెముల నుంచి, కదలె నృపు వెంబడిన యూాడిగములగములు,.” ఊం, రా. ౭, ఆ. ర౦౨.-దే. వి. = అక్తము.

అత్తెసరు. దే. వి. (అత్తు 4 ఎసరు గంజివార కుండ నన్న ముతోనిమిడిపోవునట్లు పెక్టెడియెనరు.

అక్యంతగామి. సం, విణ. (న్‌, ఈఎనీ, న్‌ఎ ఎప్వు డును తిరుగువాండు.

అత్యంతము. సం, విణ, (అ. ఆ. అ 1. అంకము నలి కృమించినది, నాశములేనిది. “అక్యంశసుఖ ము;” 2. అధిక మైనది. “అక్యంత'వై రము;అత్యం క మెత్రి;” 3. అవధిలేనిది- కి. విణ. 1.మితి మోణునట్లు, మిగుల; 2. బొత్తిగా, సుకరాము.

అశ్యంతాభావము. సం. వి అ. పుం బొత్తిగా లేమి, నుకరాము లేకపోవుట,

అక్యంతికము. సం. వి, అ పుం. 1. (ఆతి(=మిక్కి_ ల్రి-అంతికముఎ అతిసమోిసము; 2, (అంతిక ము నతిక్రమించినది) అతిదూరము.--- విణ. (ఆ. ఆ. ల 1. మిక్కిలి దగ్గఅనున్నది; 2. దూరమెనది; తిమిగుల నడచుస్వభావము గలది.

అత్యంతీనుండు. నం. విణ, (అ, ఆ, అ) గమన కీలుడు మిక్కిలి నడచువాండు.

అక్యయము. సం. వి, అ. పుం. 1. అతిశ మించుట; 2. అభావము; ర. నాశము; కీ, దోషము; ర్‌. కష్టము; 6. అతిక్రమించిపోవుట; 7. అవరాధి! నిధింవంబడిన దండువు. (జరీమానాం

79 అత్యా

త్యయిం నం, వీణ. (న్‌. ఈఎనీ. న్‌ l. అళ్య

యము కలవాండు; 8. అతి (క్ర మించువాండుం

అ

అశ్యర్థము, నర్మ కి, విణ, అ. నన మిగుల్క మిక్కిలిం

ము ఆ. అం) ఉండందగిన స్థితినిమించి నది, అధికము.

అశ్యర్థి. సం. వి. Mere) (చూ. అరి) అధిక

భక క్ట “దం అక్యర్థిమై : సమభ్యర్చికుందేసీ' "వండి, వర్వకః, ఫుం 3౮2. "ద్వి అవాలాయుభుండు నక్యర్థి Sa మాహా బా శషరులకో సమ్మతిం జాన్‌

మొక్కి బస. 6, ఆ, ఫు, ౧౨౨. “ద్వ, జంగ పాక కత్యర్శి, ననయంబు. బరిచర్య లాభరింపు చును” బస. నగ ఆ. పు. ౧౯౯, చూ. అరిం

అశ్యల్నము, సం. విణ. (ఆ.ఆ.ఆఅ మిక్కిలి జ మెనది, చిన్నది.

అక్యష్టి. సం వి, ఇ. వదునేడవ ఛందస్సు. ఇందు జనించినవృత్సమున పాదమునకు వదునే డక్షరములు.

ఆత్యాకారము. సం. వి, ఆ. పుం, 1. తిరస్కారము, ఈసడింపు; 2. మితిమోజకిన ఆకారము. విణ, (అ, ఆ అ) ఉండందగిన ఆకారమును మించి నది. (జేవాము మొ)

ఆత్యాచారము. సం, వి, అ. పుం, 1. మితిమోణిన ఆచారము; 2. ఆచారమును అత్ని కృమించుట; 8. అనుచికయెనది చేయుట Pra గప్కవర్తిం చుట.--విణ. (అ. ఆ.ఆ్ఫ 1, అధికాహేరను కలది; 2. ఆచారమును అతి క్రమిం చినది.

వీ త్త

స... సం, వి. ఆ, పుం. అఫికమగు నాద రము. “వ, అనిన విని ధర్మ నందనానుజుం డత్యా దరంబున” భార. విరా. ౪, ఆ, ౧౧౦.

ఆత్నాదానము. సం, వి. ఆన ఎ సి సం క్కు_వగా (గృహీం చుటం--- విణ. (అ.ఆ,.ఆ 1. ఆదానమును ఆతి కృమించినది; ద, నక్కు_వగా గ హించునది.

అశ్యారూఢము, సం, వి. అ.న. క, మిక్కిలి సై శక్కు_ట; 2. గొప్పస్టితిని పొందుట.=-విణ. (అ.ఆ.అ)1.మిక్కిలి మైకి ఎక్కినది; మిక్కిలి (ప్రసిద్ధి కెక్కినది; 8 iy అధిక మైనది.

అత్యారూఢి, సం. వి. ఇం స్తే 1. మిక్కిలి పెకి ఎక్కుట; 2 నొవ్పస్థితిని పొందుట,

అల

80

అద

అ త్యాలము* సం.వి. అ పుం. ఎజ్జచి తృమాలముళీ, అభర్వణుండు. సం, వి, అ. పుం. 1, శివుడు; 2.

అత్యాశ. సం, వి. ఆ. శ్రీః మితిమోణీన యాశళ,

తగనియాశం

అత్యాహితము. సం, పి అ. న. 1. గొప్పయుప ద్రవము; 2. మహళయము; తి. ప్రాణాపాయ ము కలిగించువని, సాహనకార్యము.

అతు క్ర, సం మి ఆ, స్రీ" '0డవఛందన్సు. ఇంద లివృ్తమున పాదమునకు శెండత్‌రములు.

అత్యు_క్తి. సం. వి. ఇ 1. అతిశయముగా చెప్పట; 2, అసంభవవిషయయును చెప్పుట; రె, అత్యద్యు కముగా చెప్పుట; 4. అదు తాళ భ్యవిషయవర్థనముగ ల ఒక యలంకారము.

స్‌ అ

అకు గృము, నం. వి.అ.న. (మిక్కిలి గాటుగలదిఎ ఇంగువ. విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. మ్‌క్క్‌ాలి తీళ్ల మెనది; 2. మిక్కిలి భయంకరమైనది.

అత్యుచ్చ్రిశము. సం. విణ, (అ.ఆఅ.) 1. మిక్కి లి యెత్తయినది; 2. మిక్కిలి “హావ్రైనది.

అత్యుత్క_టము. సం, విణ, (అ. ఆ. అ మిక్కిలి "హావై నది, అత్యధికము. “క, పటువిళిఖపం _క్రి యత్యు,క్క_టరయమున నిగుడంజేయంగా.”” ఛార, విరా. ౫%, ఆ. ౧౮౭.

అక్యుక్క్యస్యము. సం, విణ. (అ. ఆ అ) కే, ఎక్కువ ఉక్కర్ష ము కలది; 2. మిగులగొప్పది.

అక్యుదీర్ణము. సం. విణ, (ఆ. ఆ. అఎ కే. మిక్కిలి పెకి లేచినది; 2. ఉద్ధతము, విజృంభించినది. “క ఒక్కుటం గడంగి శల్యునిం బెక్క_మ్యల నొంచుటయును భీష్మ దోణుల్‌, (గ్రక్కునం దణీమిన నయ్యిరు, దిక్కుల సైన్యములు నత్యు దీర్ణత బెరౌౌక.” భార, ఫీ, 3, ఆ. ౨౪౯౩; 8. మిక్కి_లి గొప్పది.

అత్యుపథుండు, సం. విణ. (అ.ఆ.అ) 1. పరీత్‌కు ఆగినవాయడు; 2. వరీకీంచి శ్ర హీంవంబడిన వాండు, (మంత్రి, సేవకుడు మొ

ఆధర్వణము.* సం. వి, అ. పుం. జ అథర్ష్టము. అథర్వణి. సం. వి. ఇం పుం. 1. ఆఢర్షవేదము బాగుగా తెలిసీన బ్రావాణుండు; 2, పురోహీ

తుండు, |

నానా. ప నలత నాలు.

అధర్వ వేదము చెలిసిన బ్రా,హ్మణుండు; 3. పురో హితుండుం

అక్షరము. సం. వి, న్‌, పుం. వేదములలో నాలుగ

వది. (ఇందు ధనుర్వేదాయురే్టేదశాంతిక పౌష్టిక కర్హాదివిషయ ము లుండును.

అభర్వుడు. నం, వి న్‌. పుం, 1. శివుండు; 2,

; 3. బుషి శేదము; ఉం బుతి

బ్రావాణుండు; 3 బుషి భే ము బుత్వి క్కు-లలో నొకండు; ల్‌. వళిష్ట్రబుపషి.

అక్షవా* నం. అవ్య. అట్టు కానినాండు, "లేక వకఘూం

లం

తరమున. “సీ, వసువతిచైై

జల్‌ జో జ

ట్టింవ నూహా గల్లిన ధర్శయుగమునంద, పుట్టి ంపు

మద్వంశమున జనించినవారి సల నకల గానిం౦

న$ఐెా నన్ను బు

పు” వరా. D9 ఆ, ౧౫౬,

అదంకము. సం. వి. అ. పుం. యూకము, పేను. విణ. (ఆ. ఆ. అఎ) 1. దంతనులులేనిది; 2. దంత ములురానిది. (శిశువు; 8. (ఆల్‌ 4అంక.) స్రాస్వ మగు అకారము ఆంశమందుం6 గలది. (శబ్దము.

అదం త్రము వె. విణ. (సం. అర్థాంతరమ్‌=నడుము విన్ను మైనది, భగ్న మైనది. ఆర్ధాంత్రనుని వా డుక కలదు. అఆకం త్ర శబ్దభవమనిన ననవచ్చు. 1. నడుమభగ్న మైనది, సగములో వెడినది. “ఊఉ. మా తొమహు యాగతం త్రము న దంత్రము

లి (4 చేసి, కచ పక, మోద్దాముండు వీరభద్రుడు వదంవడి యందటం గాచె...”” కాకీ ౭, అ. తంత్ర త్త త్త రది, (ఈంత్ర్రమునం దంత్మము అని ముద్రిశేముం ఇది చింత్యముఎఎఇట స్వాతంత్య్యము తప్పీనదిఅని శ ర; 2. స్వాశంత్య్యుము లేనిది, వరాధీనము. ఈయరము కొన్నిచోట్ల వాడుకలో? గలదు. థి య

ఆదక. బే, వి. ప్రాత చెవ్వు,

అదటు, బే. వ. 1. అనరివడుట, ఎగరివడుట, తుళ్లి పాటు, గర్వము, “వ, అని గర్వించివలికిన కాళరాత్రి జూచి కనలి రాత్రించ శేశ్వరుండు. ర అట్ట హాసము వేసీ యారా చ తాపో క్రు లాం టదానికి నింతయదటు వలదు. కాశీ. జ ఆ, ౨౨౧; 2. మదము, పొగరు. “తే. అఖిలజగ ములు మ్రింగునం తాంకలియును, నబ్లు లేడును వెడం గ్యోలునంత కృషయు, నచలచాలనచణ

అద

మెన యచటు గలిగె, ననురభాదంబు ననుంజెందు నవసరమున.” స్వాం ౫% ఆ. ౨౪.

ఆద_క్తము. నం, విణ. (అ. ఆ అ 1. ఈయంబడ నిది; 2. ఈయంబడినను న్యాయముగా నియం బడనిది; లె. విధి ప, కారము ఈయంబడనిది.

అదనము. చే. విణ. కావలసివదానికంటె "హెవమ్వై నది. “వ అదనంబుగా ధనంబు గూడంబెట్టి యాయకుం గాటిక పామునకుం బలిపెట్టక,” స వరాం పు, ౯ాఆ. ౧౨౨

అదను. దే. వి. తజ్కియు క్ష సమయముంరూ. హాదను,

అదపు. దే. వి. (అదల్పుధాతువు కృ,---అదల్పు. అదపు. హిం. అని శ. ర) అఆదలించుట్క బెడద రించుట, తర్జనము. “పిల్లలం అదపు ఆజ్ఞ "లేకుండ తిరుగుతు న్నారు.”

అద, ముం విణ. (అ.ఆఅ.) అల్పము క"'నిది, అధి కము.

అదవ్యుము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ కే. శిత్సీంపం దగనిది; 2. కాండికట్టందగనిది (గక

అదయుండు, సం. విణ, (అ. ఆ. అ) దయలేని వాడు.

ఆదరము. నం. విణ. (అ.ఆ.అ 1. భయములేనిది; 2. గొయ్యి లేనిది.

అదరవై చే. దే. స. శీ అదలించు, గద్దించు. gS ఇట్టట్టు సేయుటకంటె నమంగళంబు గలచే యని యదరవై చియు బుజ్జగించియు బోధించియు చారించె.”” వభ ప్ర 3, అ. ౧౯౨.

అదరివడు. ద్వ ఆ. శ (కోవభయాశ్న్చ ర్యాదుల వలన ఉాలికివడు, తుళ్లి వడు, ఎగిరివడు. “వ. అనిన విని ,దో,ణం డదరివడి వానిం జూతము రమ్మని యర్జునుం దోడొొ-ని.” భార. ఆది. ౫ ఆ. ౨౪౧. “క విరోచనుం జూచి బొవులు నటియిం,వ నిజశీమ చెదర నదరివడి యిట్లని యున్‌*” వరా, ౫ ఆ. ౧౪.

అదరిపాటు, చ్వం = అదిరి పాటు,

అదరు. బే. ఆఅ. క్రి క. చరించు; 2. భయాదుల

జ

81

కటా రానాను నాననా ననునగోనాన యతడు నుడలవెను వరంనాామానాాాడానాలనర సతారా యాను సాజాాడలానడచరాలడా సాలా నెసాజాాాాాయాాాపాయారాలడాడ యప జాస తరాల డోలా డడెతాాయానన స తసాానపాాడాచాలాంాపడాప జాన ాజజాసాాలాచడాపాాయపా పాడాడు తాతాచసంసాానాతాడాపనాతరతాాాపపతతా

వలన సంభ్రమము నొందు, తుట. ఆ. కౌర |

వేశ్వరుండు గనువిచ్చి దిక్కులు, గలయంజూచి -పార్గుం గాంచి కడం, యదరిచూచుటయును.” భార. విరా. ౨౧. (శ్రో.. - పార్థం నిరీ

అద

తూ మహేంద్రకల్పం,...రణా త్పము క్షం పురుష్మప్ర వీరం, స ధార్తరా ప్రీత ష్షరితో బభా Ee 1. చలనము; 2, భయాదుల వలన కలుగు సంభ్రమమ్బు తుళ్లి పడుట. ద్వి. అదరును బెదరు చెయ్యంబు తియ్యంబు భాగ, రా న్యం, ఇట “చలనము అని శ రబ. మిడుంగుణులు. “కా వెలింగిరి బలములు దూర్యం, బులు నార్పులు6 చెలం కండు బురికొని చతు రం,గలనద్దతు లొప్పయం వడిం దలవడియెం ౫ దువుల నదరు లెగయంగాన్‌.” భార. ఫీ. ౨,ఆ. ౧౭౧. “ఆ. అనుర పీక నొక మహాచలశ్చంగం బు, విజిచివైచె నమరవిభునిమోంద, నో తవైరి ఘాేరకులిశాఫివాతి (వృయ్య, నడివె చానిం జడల నదరు అెగయు” భార, అర, ౫ ఆ. ౧౫౧. (వృత్తియందు వకవచనాంతమగు, అదరుట్నో మొ)

అదర్శనము, సం, వి, అ. న 1, కనంబడకపోవుట; రి. నాశము; తి. లోపించుట; &. దృష్టి లేమి; ర్‌. చూడమి, చూడకపోవుట; 6. కల్క స్వవ్న ము.---విణ. (అ. ఆ. అం 1. దర్శనములేనిది, కనంబడనిది; 2, దృష్టి లేనిది.

ఆదలు. డే. అ. శ్రీ, భయపడు, బెదరు.

ఆదలుచే. చే. పే అదలించు. రూ. ఆదల్బు.

ఆదలుపు. జే, వి. అదలించుటం. రూ. అఆదల్బు +

అదల్పు. చే. పే, 1. అదలించు, భయపెట్టుు 2. ధిక్కురించు. “లే. అతండు రాజ,ధర్య్మమూంది చలింప కదళల్సె నధివ.”భాెర, కర్ణ. ౨, ఆ. ౧౮౮.

అదల్పు, "బే. = అదలుపు,

అదవద, దే. ఏ. 1. కలంత, కలవరపాటు. “శే. క్రీలిం గబళించి యాశమ్మిచూలి మించి శూలి గదలించి యుగ ౫ హోళి నెంచి, మెందు ను న్నను ఇెత్తు నీయిందువదన, నదన ననుంజూడు మదవదళల్‌ వదలి యధివ” రామా. ౫ ఆ. ౧౭౭; 2. పరాభవము ఆవమానము. “చ మదిమదినుండి యేను బలవంతుడై. 'బెడిదంపుం గయ్య మె ట్లొదవునొయంచు నా ప్పసచివో కుల కెన్నండు పీను లొగ్గ కియ్యదవడం బొందం బాలయితి నక్క_ట. “పారి. ఊ ౮, ఆ ౧౯౯ —-వనిణ, వ్యత్య స్తమ్కు కాజబుమాజైనది. “చ,

బా

సంఎ----విం

ఆద

ఆదవదలై నపయ్యెదలు _నందముకేప్పిన హోరవ | అదిర. చే. అవ్య. గి ఆ. శర ఈపాఠము | అదిర, ==

లులుక్‌ొ.”” విక. య కా ముది తమున కనుషడదుం

ఆదవదపడు. ద్వ. అ. శ్రీ కలంతవడు, తొటు

వడు. “క.పదవపద రాఫువ నిలునిలు, వదవదవడ వలదు దశరథాధివ నీకుక్‌ , ముదమొదవంబెత్తు మఖరిపు,మదవదనురవభ యొనర్చిమగుడక సుతు

లన్‌.” రామా, ఈ, ఆ ౧౯.

అదసీయము. స సం, సిరి, (ఆ.ఆ,అ కే. దీనిన ం౦బంగధ

"మైనది. ర్యా మం త్రీ శు డ్కతా త్యాసంగం చొన,

రించె ముద్దుగానె మృత్సాాస్వాదన్నప కి, యా, న్యాసంగ౦బునం గమృనైన యదసీయం టైన బింబోస్టముక్‌ . శివ ౨, ఆ ౪౭; 2. వీని సంబంధమయినది.

అదాటు. వై. అవ్య. ఉన్నట్టుండి.

అదాటుగా. వై = ఆదాటు.

అది. దే. స కచ్చద్దార్థకమగు ఆశబ్దమునకు అమ వాదర్థక, ప్రభృమెకవచనరూపము. కొంచెముదూ రమం దున్నదానిని 'తెలుపునది, స్త్రీ వాచక మును . పశుజడవాచకమును అగు is ము. ర భారతమున సూజ్యస్తీ సీ వాచ కము నగును. నేంటివాడుకలో నీచ సీని చెలు సును. పుంవాచక మయినపుడు “వాడు ఆ గును, “ఆయాండుది, ఆవళ్వాది, ఆజడవన్తువులో చూ, ఆ

అదిగొ. అవ్య. దే, = అదిగో. “తే. ఫూని కర్షాత్మ జుండు వృష సే నెను డాత్త్య హయము దా౭టించి నట్టి వాం గల్హయదినాలో కళా. ర ఆ ౧౩౨౨.

ఆదిగో. దే. అవ్య. (అది + కొను = అదిచూడు ఎదుట కొంచెముదూరముగా నున్న దానిని చూపు టను తెలుపును. (కళావూర్థ్‌ోో దయమున ద్రుతాం తముగంగలదు. దాని ననుసనరించియే కాంబోలు ద్రుకాంకమని శ. ర. చూ.ఇదిగో.) “సీ. రామా నుజుండదిగొ మహాయతిరాజు నాయకుండనల నున్నాడు వెలసి” వరం స్కి ఆ, ౨౮౧.

అదితి, సం. వి. ఇం స 1. పార్వతి; 2, భూమి; 8. దేవఠలకల్లి; 4. + పునర్వనునత్‌ త్ర ము,

అదితినందనుండు. అదితికొడుకు, వేలుపు.

నం, విం రుం పుం.

82

ద చనన. చను నాచన ననన నా నవాని నడా నస పాడా తొలుత తననుతాను నునన నో భావన స నామన జనసమనరాబాపసడాడా సాన. శేజారతి కొనాలని గ సరగ సాం స గానారాాడరాడగ ాాామసతతెమ్య.

అదు

(అదిర చిరా, అద్దిర

అదిర. “క మదిరావీకి నేగురుముగ, లదిరా.” పాంచా. ౫% ఆ. ౬౭,

అదిరివడు. ద్వ. అ. ,క్కి.= అదరివడు. “వ నే నవ మ తృణమయసర్పం బమ్మని.వై వై చిన నకం డదిరివడి నా కలిగి నీవు నిర్వీరంబైన యురగంబ వగుమని శావం బిచ్చిని” భార. ఆది. ౧ ఆ. ౧౫౭.

అదిరి పొటు. ద్ష్ట.వి. అదరివడుట, గర్వము.--- అవ్య, అదరి పాటుగా, ఉన్నట్టుండి, అకస్తాత్తుగా. నే, ఆపృభావంబుగా దె నన్నదిరిపొటు, కాళి వెడలం గం దోవె నిహ్మా_రణంబ.” కాలీ. ౨ఆం ౧౫౭. “ఆ. అదిరిపా టెవ్వం డీశీంచె నాకనమున్వ హో టకపుం గృ షవీంగళుండై నపురుషు, నాతనికి వత్స రద్వయం బవధినూ వె, ప్రాణధారణమున కిల్వలా

నురారి*ోనం,. “అశస్తా శక్వేకశే యస్తు పురుషం

కృష్ణ పింగళం, శని శ్నేవ తణో రూవం నజీవే

ద్వశ్చరద్వయమ్‌.” కాశీ, ౫ ఆ. ౨౨౭.

అదీనము. సం.వి. అ.పుం. వీనులు. విణ. (ఆ. ఆ,

అ.) దీశముకానిది.

ఆదీర్ణన్యూత్రి తి. నం, విణ, (న్‌-ఈ_ణీ.న్‌ఎ దీర్ణ "కాల ము అలోచింవనివాండు, కీళ్ల) ముగా వసీచేయు బాండు. అడీర్ణ సూ శ్రుండు. సం, విణ. (అ.ఆ.అఎ) దిర్ధ కా లము ఆలో చింవనివాండు, కీమముగా వనిచే యువాండుః అదుకఖనవమి. సం. వి, ఈ స్త్రీ, భాద్రపద శుద్ధ నపమిలిథి. (ఈదినమున స్త్రీలు రాహోవునంపే తృరమందు దుణఖములు 'సశవుటైై చేనుని ఫూ జింతురు. అదుండు. సం. విణ. (అ.ఆఅ.) (నమాసో త్తరవదము గానే ఉపయు_క్షము. తినువాడు. “మాంసా దుండు మత్చా్యాదుండు, (కృ వ్యాదుండు” మొ అదుకు. చే. అ. క్రి. = అతుకు, (చం... .మవోవలం బుతో, నదికినరీతినున్న సవనాశ్వముం ఖం ర ఆ ౭౭ అదుము. బే. స, క్రీ. అణంయ. క్ష ద్రైవదియు సుభ దృయు నం, తాపం బందుదురు "పాండుతన యులు దలరకా, భూపాల భవజ్ఞనకుని, చూషం

అదు

దఅమానసముల శ్లోకము నదుముక్‌ కార్త ఆశ్ర, ౨ ఈ ౧౮.

అదుముడు. దే, వి అదుముట, పీడనను, ఒజవీడి. అదురు. చే. అ. డీ చలించు, కదలు. “క. అదు

88

అద్భ

బిట్లువిడుగుల్‌ మ్రానిక్‌ మహోద శ్‌ కళా” భర. దో. ౫% ఆ 3౭౭.

అఆదురుచవే తట్టు దే, 1.=అదురు(గోవి; జ అదురునట్టు కొ ట్రాడు దెబ్బ

రుదురే వగదాయకుం జెదురుదుశే శ్ఞార్యమెడలి | అదుర్గము, సం, విణ, (అ,ఆ.అ కే, దుర్గ ముకానిది,

జీవికవాంఛక , ముదురుదునే మూలల నర, కెదు రుదురే కాక కూరు కెచ్చోనయినక. చంద. (శ.ర-వి. 1. చలనము; 2. భయము. రూ. అదరుం

ఆదురుషగోవి. చే. వి. (అదురు + కోవి) అదురు వేటు; 'చూ,నియందు ఇనువగొట్రములు నాటించి వానియందు మందు గట్రించి అదురునట్టు వేనెడు వేటు. శ. ర.

అదురు దిక్కా దే. మ (అదురు (లీకై) పశు రోగవిశేషము. “వ, ఆంబోతు జంకు మూ రొ-నినను బై గాలి వీ-చినను గొడ్డున్నకైనం షూ లు నిలుచు నుంగిడి యదురుం ద్రిక్క_. యనువానికి నాపేరు సెప్పినంజౌలు.” భార. విరా, ౧, ఆ, ౨౮౬ 'ఆ. నరిడి పువ్వు కప్ప నావురుకడువూంద, యదురుంద్రిక్కటయనంగ నడరి మజియుం చెపు భ లెన్నియేని తవిలి యెంతయు మహో, గృంబు లయ్యెం బభుగణంబునందు.” వారి, పూ. ౬, ఆ, రో,

అదురుగడం చే.వి. అదిరిపౌటు, “చ అదురుగడకా నురారిభటు లాజయశంఖరవంబు వీనులకొ, గది నిన గుండియ ల్పగులం గంవముతోం దలలెత్తి.”” ఉ రా. ౨ ఆ. రర (శారు ముద్రితమున “చ. అదిరికడుక సురారి” అని కలదు.

అదురుగుండియ. చే. విణ. భయవడు స్వభావము గలవాండు,ఖీరువు, వృాదయస్థెర్యము లేనివాండు.

అదురుగుం డె. బే. = వ.

అదురుమే. చే, అ. శ్రీ చలించు రూ. అదురుచు. ఆద్రుచు.

అదుర్చుజ దే. అదరుచు. “న. ధరణీచ,కృము దిర్జిరక - దిరిగి మారాండుండు కుంరీభవ, త్కె_రణుం డయ్యి దిశావతానము వడంశెక మిన్నదిక్పక మహీ ధరసం'తానము గ్రుకగ్రానంగదలె నుద్రా ఖం తంబు'లై యంబుధుళ్‌ , పొారలె౯ గట్టలమోంద

(వృవెళశింప శక్యమెనది; 2. కోటలు లేనిది, “అదుర్ష విషయము = కోటలు లేని దేశము.” ఆదువ. “వె. విణ. (నం, అ థు వం, క. ఆదవ. బే. శర 1. అస్లిరుం వ. స్టిరుండు కానివాండు. వాసదనంబులువిడిచి యదువళ్రై యదువులు వదు

వులువదరలి.” భాగ ౧౦ స్కం, ఫూ, ౫౬; 2. సీరముగానిది. “జెడసీవ గరిసె సెల్య క్రింద లా౭గుల గ్రస్సీ యదువ ప మా నాఖుకతుల.”” ఆము, ఇ ఆ, ౧౩. “యదవ” అని వే. వేం. "పాఠము,

ఆదూరము, సం. వి, అ, న సమీివము*_విణ. (ఆ, ఆల, దూరముకానిది, దగ్గణగా నున్నది.

అదృ్భక్కు_. సం, విణ. శ్‌. 1. గ్రుడ్డివాడు, కన్నులు "లేనివాండు; 2, మ

అదృప్తుండుం సం. విణ. (అ.ఆ.అ గర్వింవనివాండు,

అదృశ్యకరణము, సం, వి, అ. న కనంబడకుండంగం జేయుట, మాయము చేయుట.

అదృశ్యము. సం, విణ. (అ.ఆ.అ. 1. చూడ శళ్ళ్యు ముకానిది; 2. చూడందగనిది; 3. కనంబడనిది; కీ, మాయముయినది.

అదృశ్యుండు. నం, విణ కనంబడనివాండు.=

ఆఅదృష్ట్రచరము సం. = అద అఫ్రఫూర్వమాు.

అదృప్టవూర్వము. సం. విణ, (అఆ అ) ఇదినజ శిహ్వుడును చూడంబడనిది.

అదృష్టము. సం, వి. అ, ను నుఖదు9ఖనిమి త్రమయిన పుణ్యపావరూవమగు కర్మ ఫలము. విణ. (అ, ఆ,అం 1. చూడంబడనిది; 2. అనుళనింవంబడ నిది, '“ అదృష్టవిరవావ్యథుండు.”

అదృష్టవంతుడు. నంంవిణం (ల్‌ +-ఈ_వంల్‌ ం్ర అద్భ ప్రముక లవాండు, సంపన్నుడు

అదృష్ట్రశాలి. సం. విణ, (న్‌, ఈ-సీ, న్‌) అదృష్ట ముచే (వ కౌళించువాండు.

అదృష్టహీనుండుం సం విణ, (అ.ఆఅఎ అదృష్టము "లేనివాండు.

అద్భ

అదృష్టి నం. వి, ఇం స్త్‌" l. దృష్టి లేమి, దృష్టి "లేకపోవుట; 2. కూ,రదృష్టి---విణం ఇ, దృష్టి "లేనివాండు.

అచేయము. సం. విణ, (అ. అ, అ ఈయయాడ నిది, ఈయందగనిది.

అచేవమాళ్ళక ము. 'సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ వర్షాధార నముకానిది, నదీమాళ్ళకము, నద్యాదులజలమున ఫలించునస్యముగలది (చేశము).

అ చేశ్యము. సం, విణ, (అ.ఆఅఎ) 1. ఉవ దేళింపం దగనిది; 2. చేశమందులేనిది; త. చేశ్యము కానిది,

అవైవము, సం. వణ. (అ.ఆ.అ) 1. చైవములేనిది, అదృష్టనులేనిది; 2. వై శ్వ దేవస్థానము "లేనిది (గ్రహ)

అద్ద. వై, వి, 1. అర్థము, నగము; 2. అరసోల, “సీ, అద్దయం చనంగం దదర్గమొప్వ.” ఆంభాం దిష్టి వై. ౨౭౦; లె. నూర్చక వేసినకుష్పయొక్క శ్రీంటీ సగముఖౌగము. శం ర (దీనికి సగమను ఆర్థమున వ్య స్త్వముగాం బ్రయోగము కనంబడ శ్‌. )

అద్దకము. చే. వి. వన మునకు కేయురంగు. కపుంజీర.””

అద్దగోడ, వై. ఏ. సగముగోడ్క వంటయింటిలో వంటవదార్థముల మజుంగు క్రై పెట్టెడి పొట్టినోడ.

అడ్దమ'ేయి, దై. వి. (అద్ద నేయి) నిశీధము, అర్థ “శా త్ర త్రము ఠా శి పండె, ౦డుగంటలకు నమమగు సు

అద్దము. వై. వ ముఖముచూచుకొనుట 3 వెనుక రన ముఫూసీిన గాజుబిల్ల, ఆదర్శము. (అఆదర్శశబ్దభన ముని ఫోందణయి, అబ్బశబ్ద్బభవ మనవచ్చును

అద్ది. చే. సంజఅది, రూ. అయ్యది, ఆయది.

అద్దించే. చే. స (క్రి 1. ఊహించు; 2, ఫలవరి “మితి నూహించు ల. రంగువేయునట్టు చేయం; ఢీ. ముంచే, తోచు; ర్‌, అద్దుడు కాకితముతో విరా ఇంకించు. ..

అద్దికము. చే. వి. కావలి రతణము. “శే, వాటి

“అద ©

84

అజ్ఞ

యుండ బై యద్దికముగ, చేవ దిరుగాడువిశ్వా

సు లెపుడు మాక్కు జాగిలంబులు నుమ మాసామి కాన” సా, ౧, ఆ. ౭3౨,

అద్దియ. చే. ఏ. 1. నెలకు ఇంకయని నర్పజచుకొని

“షరటిలో కాపురమున్న కుటుంబమువారు యిం

టివారి కిచ్చెడుబాడుగ; 2. బండియెక్కి.నవారు

బండివానికిచ్చు సామ్లు, బండిబాడుగ. రూ. అడ్డా.

అద్దిర జే, అవ్య. (అద్దిశార) అదిర. “దఠాయి య, ద్దిర స్ఫురితంబు లమ్మ యన” ఊ రా, ౬ అ. ౧౩౫. (దీనికి అన్నఅయ్యలు అను ప్రయు కము లగును. “ అద్దిరన్న; అద్దిరయ్య.”)

అద్దిరపాటు. ద్వ. వి. ఆశ్చర్యము. “ఊం. అద్దిరపాటున వానిజూచి” సా. 3, ఆ. శ. ర ఈపాఠము ము ద్రితమున కనువడదుం

అద్దిరా. దే.=అద్దిర. Ey అద్దిరా నీక గ్రొవ్వజుగ దే జూతుగాకని తలసూవక యడంగువారు” భార విరా, 3, ఆ. ౨౭. “శా, ఆహా విలాసంబు ల, క్జాశే జవ్వన మద్దిరా వగలు మజ్లాలే కనూవిళ్ర, మం, బీరామావుణితోడ నీడుగలరా యూళశేడు లోకంబులక్‌.”” శశాం. ౨, ఆ. ౨౨.

అద్దు. చే. స. శ్రీ 1. తోచు తోంగంజేయు, ముంచు. “చ, నరవరవానవుం డడిగినన్‌ గురుడి ట్లని చెప్పె బుద్ధితో, బొరయని పొతకంబులు సబుద్ధిక పుణ్యములక నశించు నం,బరమున బట్టి నట్టి వాలప౦ంకము గారములోన నద్దలా, విరిసీన యట్లు నమ్మ మిది వేదము. సెస్పిన నేను జెప్పి

భార. శాంతి. 3, అ. 9౬౪; “డ్విః ఛవుండవు నీవ సద్భు కండ వీవు, భువిలోన మి నెపం బోల్పంగ గల; నిద్దంబుగా నీట నద్దుము వాల్క నద్దుము మా కింక నన్యధా లేదు.” బన ౫ ఆ. ఫు, ౧౪౮; 2. రంగువేయు. * ఈవీర అద్దుటకు రంగుల వాని కిచ్చినాను;” 8. నీరు, విరా ముదల గుడ్డ, 'కాశళతము “మొదలగు వానిచే పీ పీల్చుకొనునట్టు చేయు; “ఆమె ఆంగ వస్త్ర ముతో నీరు అద్దినది; అద్దుకాకితముతో వీరా అద్దితిని.”

అద్దుకాకితము- బే, వి. సిరాను పీల్చుకొనెడు కాకితము.

వాటిలోనింత తాటోటుచేస్కీ యటమటించక అద్దువ. చే. విణ, = అదువు

EL

అద్దె ర్‌

అజి. చే*జ= అదియ. © ® అ చె కాంపు. జే. వి 1. అచైకు కాంపుర మున్న

వాండు; 2. కాలికి వనిచేయుకాంపు; 8. ఉద్దా టం సం, వి ఆ న 1. కండ

రుగ నున్నకాంపు; ఓ, పాలికాంపు, లేటు.

అద్ధా. సం. అవ్య. స ముగా, తెనుగున ననుకరణ | అద్వయవాది. సం, మిస్‌.

మున నె యువయు క్ష ము. “శా అధ్ధా వాగ్వ్రబుధ మృవాోేవచన కవ్యాహార మాహావచస్సీద్ధ మ్మా మాక కృత తాంగత$, ”” ఆను, రి, ఆ, ౬

ఆద్నుతము. సం, వి ఈ న ఆశ్చర్యము.---విణ. ఆశ్చర్యకరము.

అద్మరుండు. నం. విణ. (అ. ఆ. అ) భతణశీలుండు, తిండిపోతు.

అద్యతనము. సం. వి. అం పుం. నేంటికాలము, పృస్తుతకాలము, (అద్యతన మనంగాం గడచిన రా తియొక్క-తుది నగముభాగమున్ను రాబోవు రా తి, యొక్క. పూర్వార్గ మున్ను కలసీన దివ సనము--విణ. (అ. ఈ. నీ. అఎ నేండు ఉండు నద (వన్తుకకాలమున నుండునది.

అద్యతనీయము. నం. విణ, (అ.ఆ.అ = నము.

అద్యశ్వీన. సం. వి. ఆ, స్రీ ౪ (లంట స వించునది. ) ఆసన్న,

అద్యత

ప్ర న నన 1 శ్రీ ప్రొ

టవరాలకా మా బానా మానా నాలాగానా లాలా నాన పునాతు కాలువను సాగనీ నవజాత వావవపెబ కాజభాజానన రాయడు ప మాసపు ాాాామపలాాాాతమాడాయాామ జ తాాానాయానానాడాడానరోనన నా రాడతాడాలునానాడో డన నానా నానాజాతి తస జపత దానా నడా నాడోసడాడాాచానాడ సాతాని సననం నానా పడాంనడాతానపో ర డనడ దడి నాడా నాడా నరాకాకావవయ్య్యు

ర గర్నవతి. క భి అది. సం. వి ఇ. పుం. 1. కొండ; 2. చెట్టు; త, సూర్యుండు. జ న్‌ అద్రి కన్య సుం. మ్‌ం ఉం ఆ” పార్వతి. అద్రి, కాకము. నం, వి. అ. పుం. కొండకాకి. అద్రి, కీల, సం, వి. ఆ. సీ. భూమి, పుడమి. ధీ అద్రకకి స౦. మ్‌, ర్త. ౮%" కొండగిపవా. అద్రిజ, నం. ఏ, అఆ స్స్‌, 1; నైెంహాలిళ్లో; 2 పార్వతి | యా ప్రి అద్రి నందన, సం, వి, ఆ. గ్ర" పార్వతి ఆద్రినందని. సం. వి. ఈ. స్టే . పార్వతి. అ ద్రినందిని. సం, వి, ఈ స్త్రీ పార్వతి. అద్రుచే. చే. = అదుర్చు మొదటిది (అకా రము) లఘువు, “ఆ. సురదుందుఖిధ్వనుల్‌ , నెల౫ సకలభువనవలయ మదువ.” భార ఆది.

WU

న | అధికారము. సం, వి, అం పుం. 1,

అధ

ఎని ఆ. ౧౨౯ “తే. రము లొాక్కట: బఆపీరె

పృథివి యద్రువ. "భార విరా, 3, ఆ. ౨౧౫%

డవదలేమి;

2, అ భేదము,

పుం. బుద్దుండు.----విణ, (న్‌.ఈ-నీ.న్‌ ఎ అై్వైశమును వాదించువాండు, అంతయు జ్ఞానాత్మ కమని వాడించువా(డు.

అద్వితీయము. నం. విణ, (అ, ఆ అ) 1. కండ వదిలేనిడి; 2. నవాచరుండులేనిది; 8. సజాలీయ మైన వస్తువులేనిది (పరృబ వాము.

అ పతకము. నం. వి. అ. న 1. భేదములేమి; 2. జీవేశ్వరుల మయైక్యమును బోధించు మళము; తి. పర్మబ్బవాము. విణ. (అ. ఆ. అ) భేదము లేనిది.

అతి. నం. వి. న్‌. పుం. జీ వేశ్వరుల వై క్యముం

సప్పెడి మకతముగలవాండు.

అధ$కరణము, సం. వి. అ. న 1. 2. తక్కు.వవజుచుట.

ఆధఃకరించే. సం, స శ్రీః 1. శ్రీందుచేయు, అకక రించు; 2. తక్కు_వచేయు; కొంచెవజచు.

శ, ందు చేయు ట; 2. తక్కు_వచేయుట, కొంచెవజచుట,

అధఃకృశము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1,1 శ్రీందు గాం జేయంబడినది; 2. తక్కు_వచేయంబడినది.

అధ కియ* నం, వి ఆ. వ (క్రిందువజుచుట, అగౌరవము చేయుట.

అధ$పాతి. నం. విణ, (న్‌, ఈ. నీ. న్‌ 1. (క్రిందం బడువాండు; ఓ అధోలళోకమునంబడువాండు; నరకమొందువా(డు. *““వ.. .కాలుండు మూషిక వ్యాజంబునం దరకరంబ కొజికిన నొక్కవేర తక్కియున్నయది యది యును జరత్కాారుం డన వత్యుండయినం చెగు చే మధ$పాతుల మగుదు మా మ వడసెచేని యూర ర్స పగతుల మగు దుము, * భార, ఆది. ౨, ఆ ద,

అధన్యుండు* సం, విణ. (ఆఅ.ఆ.ఆ్ఫ 1. ధన్యుండుకాని వాండు; 2, సుఖవంకతుండు కానివాండుం

అధమభృకకుండు. సం, వి. ఆ, పుం. బరువుమోని జీవించువాడు. (ఆయుంధీయుడు ఉొక్తమభృత

డ్రిందుపజిచుట;

అధ

56

అథి

కుడు; కృషీవలుండు మధ్యమభృళకుండు; భర | అధికమాసము. సం. వి. అ. పుం. మలమాసము.

వాహి అధమభృళవండు-)

చూ. అధిమాసము.

అధమము. నం, పిరిాం (ఆఅ. ఆ, ఆ 1. హీనముు, అఆధికముః నం, విం అ, పుం. ఒజకయరాలంకారము,

తక్కు_వైనది; 2. నిందింపంబడినది. (వ్యతి. ఉక్త మము, మధ్యమము అధమర్జుండు. సం. విణ. (అ ఆ. అ) బుణము పుచ్చుకొన్న వాడు. (వ్యతి. ఉఊత్తమర్థుడు.) అధమాభధమము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ 1. మిక్కిలి తక్కువది; 2. మిక్కిలి నీచము. అధరము, సం. వి, అ.పుం. 1. (కది పెదవి; 2. సెదని-----విణ, (అ. ఆ. అ 1. (క్రిందిది; ర కక్కు వై.నది, అధమయమెనది. (వ్యతి. ఉత్తరము.) అధరామృళము. సం. వి. అ, న, అధరోస్టమందలి యమృతమువంటి రసము. అధరికము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) |. శ్రీందు చేయంబడినది; 2. తక్కువ చేయంబడినది. ఆధరీణము. నం. విణ, (అ. ఆ. అ 1. అధరమం య! 2. శ్రీందిభాగమున. నున్నది; ఏ. అధరీణుండు. సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ ధీక్టృతుండు, వరులవేత నిందింపంబడ్డవాండు. అధరు(డు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ నీచుండు, ఆధరోష్థము, సం, వి. అ. పుం. కంది పెదవి. వి. ___ఈన మోందిపెదవ్కి | క్రిందిపెదవియును. ఆధర్యము. సం వి. ఆ, పుం. 1. ధర ములేమి; 2. "పొవము.-విణ. (అ.ఆ.అఎ) ధర ములేనిది, షా ధర్మ మునకు విరుద్ధమైనది. అధ స్తనము* నం. విణ, (అ ఈ. సీ. అం డ్క్రందిభాగ నుందున్న ది. అధి. సం. ఊప, (దీనికి వ్య స్తముగంబ్ర, యోగములేదు. ఈ క్రిందియర్థములను సూచించును) 1. ఆధిక్య ము. “అధిదంతము; ఆధిమాసము$” 2. అతిళ యము, “అధీశ్వరుండు;” 8. పైభాగము, “అధి జిహ్విక; అధిత్యకం” అధికష్పసంగము. సం. వి, అ, పుం. 1. సంబంధము లేని సంభావణము; 2 మితిమోతీన సంభాష రాము

చూ, ఆలంకారము--ావిణ. (అ. ఆ. అం 1. ఎక్కు_వయెనది. (వ్యతి. ఊొనము) “అధిక క్రోధము; వ్ర నూజణాధిక శ్వానము;వ యోధికుండు;”” 2. (పృథానము; లే. అసాభారణము, నర్వసామా నృము కానిది అందజకు దొరకనిది.

ఆధికరణము. నం, ఏ, అ. నం 1. ఆధారము. (వ్యాక శ్రియ్మాక్ళయముగు ఒక కారకము,2. (అధికశా రణము) గొప్పయుద్ధము.

అధికరణికుండు, సనం. వి. అ. పుం. వ్యవహార విచా రణమునకు నియమించంబడిన అధికారి, తీర్పుం జెవ్వువాండు.

అధికరించే. సం. స (క్రీ 1. చదువు; 2. సంపా దించు, నేర్చు. “సీ. ఫురవైరికరుణ నిర్జరులవలన, నధికరించితివస్త దాచార్యకంబునం జతురంబు లగు దివ్యసాధనములం.”” పారం, ఓ ఆ ౧౯౪.

అధికర్తి కుడు. సం, వి అ. పుం. వన్నువసూలు చేయుటకు వీర్పడిన వాడు.

ఆధికాంగము. సం, వి, అ న 1, అధికమెన అవ యవము; 2, కవచము తొొడిగికొని తర్వాత నడ్డికి బిగంచిక ట్రైడు కట్టు, సారననము.---విణ, (ఆ. ఈ. గీ. అ) అధికమెన అవయవములు గలది,

అధికారము. సం. ని, అ. పుం. 1. అర్హత, యో గ్యత, “కరాధికారము, వేదాధికారముః” 2. విహిత కార్యము, నియమితమగువన్సి విధి, విహిత ధర్మ ము. “నిర్థ యాధి కారము, లోకళంత్రాధి కారము?” తి. [వభుత్వము, పరిపాలనము, ఎన్నిక; 6. hs గృంథభాగము. “ప్రా యళశ్చితాధికారము;” 1. (వ్యాకఎ ముందు సూ తృములలోనికి అనువృత్తిగావచ్చు మొదటి

అధికారి, సం, విణ, (న్‌, ఈంణీ, న్‌) అధికారము కలవాండుం

అధీకృత నం, విం ల. స్తీ" న్‌ అధికారము,

అధి

అధికృతు(డు. సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ అధికారమున నియమింవంబడినవాండు.---పి ఆ. పుం. అధి కారముగల హయ అధి క్రి కియం సం.వి. ఆ స్త్రీ =అధికారము అ ప్రము. నం, విణ. (అ. ఆ. అ) 1. తిరస్క రింవంబడినది, నిందింవంబడినది; రై ఆశేపింపంబడి నది; లి. త్రాసిచేయంబడినది.

అధి శేవము. సం.వి. అ. పుం. 1. నింద,తిరస్కారము;

2. అవేవణము, దోషములు చూపుట; శి. వీవేయుట. త్రోసి యు అధిశ్నేపించే. సం. న. శ్రీ 1. దూజు; 2. బెద రించుం

అధిగంక. నం విణ. (బు. ఈ. శ్రీ బ్ర l. ఫొందు

వాండు; 2 తెలిస సకొనువోయ; 8. చదువు వాడు,

అధిగంకవ్యము. సం. = అధిగమృము,

అధిగకము. సం. విణ, (ఆ. అ అ) 1. పొంద బడినది; 2, తెరిసీకొనంబడినది. ““అధిగతపర మాద్ధుండు;” ల. చదువంబడినది.

అధిగమనము. సనం, వి అ న = అధిగముము* “శా స్రాధిగమనము” మొ

అధిగమము. నం, వి, అ. పుం. 1. పొందుట; 2.

లాభము; శ. స్వీకరించుట; 4. చదువుట; 5. బ్రానము.

అధిగమించే. సం. సం శ్రీ 1. పొందు; 2 చదువు; 8, తెలియు.

అధిగమ్యము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ్ఫ 1. పొందం దగినది; 2. తెలిసికొనందగినది; 8. వఠించందగినదిం అధిగుణము, సం. వి.అ. పుం. అధిక్షృమెనగుణముం-- విణ. (అ.ఆ.అ 1. అధికమైన గుణములుగలది;

2, ఎక్కు పెట్టంబడిన నారిగలది (ధనుస్సు అధిజిహ్విక, సం. వి. ఆ స్రీ" 1. కొండనాలుక;

రై నాలుక వాపు అను రోగము, అధిజ్యధన్వుండు, సం. విణ. స్‌. ఎక్కు పెట్టబడిన

విల్లుగలవాండు, వింటిని ఎక్కు. పెట్టినవాడు. అఆధిజ్యము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) బక్కు_ పెట్టం

బడిన నారిగలది. “అధిజ్యకారు కుడు.”

అధిత్యక, సం. వి. ఆ స్త్రి క. కొండపైఫాగము;

పీ ఆ

87

అధి

2. కొండమిండి సమమెనచోటు, (వ్యతి, ఉపక్యక ఎ అధిదంతము, నం. వి. అఆ. పుం. జంటపన్ను, దంకము మీద బయలు చేరిన దంకము, ఆధి డేవకం సం. ని, ఆ, శ్రీ అధిష్టాన దేవత, అధిపతి. నం, విణ. ఇ. ప్రభువు, ఏలిక రాజు, అధిపుండు, సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ=అధిపతి, అధిభువు, సం. విణ. (ఊం ఊో. ఉడా) = అధివరి. అధిమాంసకము, సం, వి, అ. పుం. దంత ప్రాం కముల యందు కండపెరుగుట, ఇగుళ్టుబ్బుట, అధిమాంనము. సం, వి. అ. పుం, కంటి తెల్ల గుడ్డు పెని వ చెరుగుట యను రోనయా అధిమానము. సం. వి.

చెళ్తము. హూ

= పుం. అధికమానము, మల మాసము, గ రాళ్యంశర నంక రమణము లేని చాంద్రమాసము (సూర్యుండు సళ రాశి యందుండంగా చాంద్రమాన పృకారము రండవ చెల ప్రారంభమయినపుడు ఆ శెండుమాసముల

ను ఒక్కటియే నామము, అందు మొదటిది

మలమాసము అదే అధికమాసము. మేషమందు సూర్యుండుండంగ య. మాసము ప్రా రంభ మయినచో వై కాఖమని పేరు, సూర్యుండు ఆరాళియందుండయణగనే బాం దృమానమానము రెండవది ప్రారంభ మైనచోే దానికిని "వైశాఖ మనియే పే ఆ శంటిలో మొదటిది అధిక మాసము,

అధిరోపణము, సం. వి అ. న వైకి ఎక్కించుట,

ఆధిరోవాణము. సం, వి అ. న ఆరోవాణము, పె శెక్కుట. “రథాధిరోవాణము.”

అధిరోవాము. సం, వి అ, పుం. కెక్కు_ట.

అధిరోహి. సం. విణ. (న్‌. ఈం ణీ న్‌ఎ 1. పైభాగ మున సెకు! వాడు; డ.అభివృద్ధికి వచ్చువాడు.

“సెభొగమున

అధిరోహించే. సం. స శీ ఆరోహించు, ఎక్కు...

అధిరోహిణి. సం. వి. ఈ స్త్రీ. వెశెక్కుటకుం దగిన సాధనము, నిశ్మే గణి, నిచ్చెన

అధివసీంచే. సం, అ. (కి. నివనీంచు, ఉండు. శ్రే అంబరీవ తీర్భంబున నధివసీంకు, గేవలం

అధి 89 అధ్భ

పొటనమునం జేయుదు శుభంబు తత్తీర సేవకు) రము; ల్‌, స్రాభవము; ర. నియమికకార్యము

లకు” కారీ, ఇ ఆ, ౧౨౨. కను పెట్టిచూచుట, ఉపదర్శనము; 7. కూర్చ్పుం డుట. .

అధిష్థించు. సం. సక్తి l. ఆశయించు; 2. కూర్చుండు, (ఆసనం బధిష్టించి యని ద్వితీయతో నన్షయించును.

అధివాసనము. నం. ఏ అ. పుం. 1. ఉనికి, నివాసము; ది, పరిమళము; లి. గంధమాల్యాదులతో వరిమ లింవంకేయుట, వాసెనకట్టుట; ఓ. యళ్లారంభ మునకు పూర్వదినమునం చేయు చేవతాస్థాపన మొ. కర్మ ; ర. నారింజ శీ,

అధివాసరము. సం. వి, అ, పుం, న.= అతివానము,

అధిష్టితము* సం. విణ. (ఆ.ఆ.అఎ 1. ఆభారముగం చేనీకొనంబడినది? 2. అధిష్టింపంబడినది, నివసింవం బడినది (పురము మొ; 3. కాపాడంబడీినగి. “రాజపురుపాధిష్టితము.

అధీకారము, గం. = అధికారము.

అధీతము. నం, వి ఆ న అధ్యయనము, చదువు. ---విణ. (అ. ఆ, అ చదువంబడినది. “అథీక చేదవేదాంగుడు.””

అధీలి. నం. వ ఇ. స్రీ . అధ్యయనము, చదువుట. “అధీతి బో ఛాచరణ వృచారణములు.” విణ, (న్‌. ఈ- తీ. న్‌) అధ్యయనము వేసీనవాండు, వేదినినవాండు.

అధీనము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) ఆయత్తము, వశమం దున్నది. “భవదధీనము.”

అధీర. సం. ఏ. ఆ. స్త్‌ * క. నాయికా భేదము. చూ. నాయిక; 2. మెజపు.

అధీరుండు, సం. విణ. (అంఆ.అఎ) 1. చంచలుండు; 2. ఛయశీలుంండు; తే. (రోగాదులచే వ్యాకులత గలవాండుం

అధీశుండు. సం. విణ, (ఆ.ఆ.అఎ 1. సార్వఫొముం డు; 2. అధివతి, రాజు. “అంగాదీశుండు మొ.

అధీశ్వరుండు. సం. విణ, (అ. ఈంరీ. అ)=అధీశుండు.

అధివాసీ. నం. విణ. (న్‌,ఈ-సీ, న్‌ఎ 1. నివసించు వాండు; జ, వరిమళింవంజేయువాండు.

అధివిన్న. సం. వి. ఆ. స్త్రీ, భ_ర్హ మజియొక స్త్రీని వివాహము వేసీకొనుటవే కోపించి వెడలిపోయిన ముదటిభార్య.

అధివేత్త, సం. ని బు. పుం. భార్యయుండంగ మరల వివావాము చేసీకొన్న వా౭డు.

ఆధికేదనము. సం. వి, అ. న. భార్యయుండ మజి యొక తెను బెండ్డయాడుట.

ఆధి శ పణము. సం, మి అ. న. పాచనము, వండుట.

అధి శృయణము, సం, = అధి యము.

అధి శృయణి, సం. వి ఈ స్త్రీ, (వంటచేయుటకు ఆధారమైనది. ప్రాయ్యిం

అధి శృయము. సం. వి, ఈ పుం. పొకము, వంట.

బన నాదిత్య కేశవుండనం చాతకభ్వాంతవిధ్వ సము, “పట్టణము రాజాధిష్టానము; ” రడీ. ఆధా

అధి శ్రవణము. సం, వ. ఆ. న, 1. శాదకాలమందు వేదవఠనము వినుట; 2. శ్రాద్ధకాలమందు వేద “పాఠము. ఆధిషవణము. సం. వి అ. న 1. సోమరసము నెడు చర్మ మయపాశ్ర;2.సోమరసముతీయుట. అధిష్థాక, సం. విణ, (బు.ఈ. త్రీ. బు.) (అధిష్టించు వాడు) 1. అధికారి అధ్యకుందా; “వ. నన్ను వీరాటుండు మున్ను నీ వెందుండుదని నిరూపిం చె చేని యుధిష్టిరు గోష్టంబున కధిష్టాతనై యుండు దుననియెద నని పలికిన,” భార, విరా. ౧, ఆ. ౧౦౨; 2. నియమిత కార్యమును కనిపెట్టి చూచువాడు; శి. అధిష్టాన దేవళ. “ఇంది యారధిష్థాక.” అధిషస్టానము సం. వి. అ. న 1. సన్నిధి; 2. ఆశ యము. “ప్రాణాధిష్థానము దేవాము?” ఈ నివా

అధథీష్టము, సం, వి అ, న నత్కారళ్రూర్వకముగ నియోగించుటం

అధీష్టుడు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) గారవవూర్వక ముగ నియమించంబడినవాండు.

అధునాతనము. సం. విణ. (అ. ఈంఎనీ. అ ఇపుడు న్నది, చేంటికాలపుది.

అధృతి. సం, వి. ఇ. స్త కే, థై ర్యములేమి; 2, సంతోషములేమి; 3. ధరింపకపోవుట.--ఏణ,

ననన ననన నను ననన ననన

అధృ

స్త ఛైర్యములేనివాండు; 2. సంతోషములేని వాండు; 8. ధరింవనివాండు, ఛారణలేనివాండు.

అధృమ్యుండు. నం. విణ. (అ. ఆ. అ 1.దం చేరరానివాండు; 2. తిరస్కరింవ రానివా౭డు; లె. గర్వి; 4 లజ్జా శీలుండు.

ఆఅధైర్థము. నం, వి, అ. న, ఛెర్యములేమి.---విణం (అ. ఆ. అ ధైర్యము లేనిది.

అధోతజుండు. సం. వి. అ, పుం. (ఇంద్రియము లచే గృహింవ నలవికానివాండు). విష్ణువు, "వెన్నుండు,

అధోగతి. సం, వి. ఇ. స్రీ" 2. హీనత్వము నొందుట.

అధోేగతు(డు. సం, విణ. (అ. ఆ. ఆ) 1 (శ్రీందికిం బోయినవాండు; 2. కక్కువస్లితిని మం డు, హీనత్వమును పాందినవాండు.

అథోజిహ్వాికం సం. వి, అఆ. ప్రీ = కొండనాలుక,

అధోదృష్టి. నం.వి.ఇ. స్త్రీ (క్రిందుగాం జూచుట. = విణ, ఇం (క్రిందుగాంజూచువాండు, (క్రిందుఖాగ మునకు దృష్టికలవాండు.

అఫోభువనము, నం. వి అ. న "పొ తొళము,

అథోముఖుండు. సం. విణ. (అ. ఈంఖి. అం) క్రి గావంచిన ముఖముగలవాండు.

అధోయం తము. సం. వి, అ. పుం. తెైలను మొద లగునవి తీయుటేర్పజుచిన బట్టి

అథోలోకము. నం. వి, అ. పుం. ఈభూలోకము నకు (క్రిందిభాగమున నుండు లోకము (పాతా ళముఎ)

అభారేయుండు, సం.విణ,(ఆ. ఈ.యా.అ.) 1.భార వావాకుండు కానివాండు; 2. ఆనవమర్లుండు; 8. అప్పథాను(డు. స్ట

అ స్టైత్‌ము. సం. వి అ. న ద్రత్యతుజ్ఞానము. పుం. శ్నీరికళ్లీ.

అధ్యకీంచే. సం, స శ్రీ పాలించు, నీలు,

అధ్యతుండు. నం. వి.అ. పుం. 1. అధికారి, పృభువు, “గ్రామాధ్యకుండు” మొ; 2, రాజకార్యాదు లయందు చ్రధానుండగు రాజపురమువుండుంా- విణ. (అ.ఆ.ఆ వృత్యతమైన వొండు, ఇంది, యగోచరు(డు.

12

1. శ్రీందుగాపోవుట;

(క్రీిందిలోకము,

కిందు

89

లోక మానా లనాదు నునన నానానానానాలాా కానాల నప నాగాచానాలాడానాపాపాడనానావాసాబనానంనాలాలానా బాజా పాాపాసాసనననాలానానాడానమాసొాపానాననాానుధాన నాబనాానాపాసాలతపి నస యానడపనాాాపిడననలానన నాయినా ానడసాడనానానానాగాడాా పున నును ుుాానాన్తననున్యననువునుుననవ్కడా కుడా నననుతడాు ననున తానానాడానససదసడుసాాాాాడడాాాాడాాసనాాంోనాాాానాాాానడాాాాాసాడపాడాడాడాాాజనాలాజపాపాననాంోడసాాడాతాాాాాాాాాానాడో త

లలన

ఆథ్యా

అధ్యన్నిక ఎకము. సం, వి. అ. న. వివాహ వేళ ఆగ్ని హోోశ్రుని సన్నిధిని ఇయ్యంబడు స్త్రి న్స్‌ ధనము.

ఆధ్యధినుడు. సం, విణ. (ఆ ఆ, అ జన్రావధి వరాధీనుండుగ నున్న వా౭డు, గర్భదానుండు.

అధ్యధోభువనము. నం. వి. ఆ. న. పొతాళలోకము, (శ్రీందిలోకము. క్ట బహువర్ష సహా, స,ంబులు, ద్ర *౦౦డును వారియు నధిధోభువనములక్‌, బహుల్య క్రియ కోధించిరి” శివ. ౧, ఈ ౧౦౧.

అధ్యయనము నం.వి.ఆఅ.న. గురునన్ని ధిని జదువుట, చదువుట. “వేదాధ్యయనము.” ఇది షట్క_ర్మ లలో నొకటి.

అధ్యయనించే. సం, స చదువు.

అధ్యవసాయము. సం. వి. అ. పుం. కే. ఇది ఇట్లు అను నిశ్చయము; 2. ఊతావాము, పూనిక.

అధ్యవసాయి. సం. విణ, (న్‌, ఈ-నీ, న్‌ఎ 1. నిశ్చ యముగలవాండు; 8. ఊత్సాహముగలవాండు.

అధ్యవసితము, సం. విజ, (అ. ఆ. అ) 1. నిశ్చ యింపంబడినది; 2. యత్నింవంబడినది.

అధ్యవ సేయము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. నిశ్చ యింవందగినది; 2. యత్నింవందగినది.

అధ్యవవాననము. సం. వి. అ. న ఊంక చెజిగిన బియ్యము మరల దంపుట, 'చేదియ్యము దంపుట, తెల్లదియ్యము చేయుట.

అధ్య స్తము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. ఆరోపింవం బడినది; 2. పెనుంచంబడినది.

ఆఅభ్యాక్రాంతము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ ఆక్కమింవం బడినది.

అధ్యాఖ్యానము. సం. వి, అ. న. కల్లజగడము.

అధ్యాఖ్యానుండు. సం, వి. అ పుం. 'లేనిదోషము నారోపించువాండు.

ఆధ్యాత్మ ము.సం. వి. ఆ.న. వర్యబృవ్యాము.---విణ.న్‌. ఆతృనుగుణించినది. (ఉపనిషత్తు 'మొ.గ్రృంథముఎ

అధ్యాత్మ యోగము. సం, వి. అ. పుం. మనస్సును విషయములనుండి మరలించి అత్మ యందు అను సంధానము చేయుట.

అధ్యాపకుడు. సం. వి, అ, పుం. l. ఆభ్యయనము చేయించువాండు, వేదము వెవ్వగురువు; 2. ఉపా ధ్యాయుండు, చదివించువాడ్ను, చదువుచెప్పు

కం

శీ అధ్యయనము'చేయు,

అధ్యా

9)

అధ్య

వాడు. “వ్యాకరణా ధ్యావకుండు, భృతకాధ్యా అధ్యాహారము. సం, వి, అ, పుం వే, వాక్యమున

పకుండు,” మొ.

౩ధ్యాపనము,. సం, వి, అ. న. వేదము:జదివించుట. (ఇది ఛ్రాహణ విహిత షట్కు-ర లలో నొకటి.

ఏథ్య్యాషయిక. నం. వి. బు. పుం. వేదము చెవ్వు గురువు.

అధ్న్మాసీకము. సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ చదివింపం బడినది,

అధ్యాయము, సం. వి. అ. పుం. l. అధ్యయనము. “స్వాధ్యాయము?” 2 గ్రంథభాగ విశేషము, పురాణాదులయందలి విభాగము. (సర్గమ్ము, ఆశ్వాసము, వరిచ్చేదము వంటిది.) “మంశత్రాభ్యా యము.”

అభ్యారూఢము. సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ 1; ఆక్క మించినది; 2. పెకి ఎక్కి-నది.

అధ్యారోపణము. సం. వి అ నా క, ధాన్యాదు లను జల్లుట; 2 విత్తుట; 8. నైకి "లేవందీయుట; 4. అరోపీంచుట.

అభ్యారో వము, సం, వి అ, పుం. 1. ఒకపదార మును మజీయొక పదార్ధముగ గృహించు మిభ్యాజ్ఞానము. (భ్రాంతి; 2. సెకెక్కి_ంచుట.

అధభ్యావావానికము. సం. వి, అ. న అత్తవారింటికి చెపనపుడు కూంతునకు తల్చిదండ్రు లిచ్చుధనము, స్త్రీధనము, అరణము.

అభ్యాసనము. సం. వి, అ. న, 1. నివాసము, ఉం డుట; 2. కూర్చుండుట; 8. అధిస్థానము.

ఆధ్యాసము. సం. వి, అ, పుం. అయభార్గజ్ఞనము, భ్రాంతి ఒకవస్తువును మణీయొక వస్తువుగా గృహించుట. (రజ్ఞుసర్పభ్థాంతి మొ

అధ్యాసి. సం. విణ. (న్‌. ఈం-నీ. న్‌ కూర్చుండు వాడు. “మ, శ్రీ చిటి 'పెద్దప్కభుం డొప్పె విక్ర మపురీ సీంవాననాధ్యాసియి,”” నె. ౧, ఆ ౨౮ |

అభ్యాసితము, సం. విణ, (అ.ఆ.అఎ 1, అధథిష్టింపం బడినది; 2. అక్రమింపంబడినది.

ఆధ్యావావనికము. సం, వి. ఆ. న. పుట్టినింటనుండి చొచ్చినింటికి పోవునపు డియ్యంబడునట్టి స్ర్రీథ నము. భం ర

నన్వయము ప్రూార్థ మగుట లేనివదములు కొన్ని టిని ఇచ్చుకొనుట, ఆకాంమోవిషయమగువదము

లను చెచ్చుకొనుట; 2. బదులు, పృతినిధి. ((బొవమ్యమును. చెలుపును) “సీ, ప్రతిబింబ

మోశకాని రజినివల్లభునక ధ్యాహార మోశాని యమృక రుచికి, వినిమయంబో కాని.” కాశీ. ర, ఆ. ౧౯౧. “మ. శెలాసభూ,ధరకాటస్ఫటి కోపల్యపృకతి క ధ్యాహార మ ర ద్రుని సాందనిర్మ లయశో జాలంబు లీలావతీ” నె. % ఆం ౧౮౮.

అధ్యుషిశము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ్ఫ 1. అధిష్టింపం బడినది; 2. నివసింపంబడినది. (స్థానము మొ

ఆధ్య్య్యూఢ. నం. వి. ఆం స్త్రీ భార్భ యుండగా రెండవ వివాహముచేసికొనినవాని ,పృథమభార్య.

అధ్యూఢుండు. సం. వి, అ. పుం. శివుడు. అధ్య్యూఢధ్ని* సం. వి ఈ త్తు న "పెద్దపొదుగుగల గోవు.

అభ్యేశ. సం. వి బు. పుం. 1. చదువువాండు, పాఠకుడు; 2. వేదము చదువువాండు.

అభ్యేకవ్యము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) అధ్యయ నము చేయదగినది, వఠింవందగినది.

అ భ్యేషణ, నం, ఏ. అం స్తీ అధికమైన ప్రార్థన; (వూజ్యులను స త్కారఫపూర్వకముగ నొకకార్య మున నియోగించుట, ఆడిగికొనుట. అని కొం దబు అని, శ. ర

అధ్యేషణము. సం. వి అ. నం 1. శారవపూర్వక ముగా ఆచార్భాదులను గ్రేరించుట, నియోగిం చుట; 2. అధికమగు వనీషణ, మిక్కు_టమగు కోర్కె

అధభ్రుువము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) (థధ్రువము కానిది 1. అస్థిరము; 2. చంచలము; తి. నిశ్చ యముకానిదిం

అధ్వగ. సం. వి. ఆ. స్తీ" l. ఆకాశగంగ మిన్నే అ 8, ఒంటె.

అధ్వగము, సం. వి. అ. పుం. 1. ఒంటె; 2. కంచేర

గాడిచెంవిణ, (అ చి ఆ, ఆఅ మార్ద మందు బోవునది.

అధ్య

అధ్వగుండు, సం. వి, అ. పుం, క్షే తోవనడచువాం డు బాటసారి; 2. టు

అధ్వనీనుండు. సం,=అధ్వగుండు

అధ్వన్యుండు. స౦ం,=అధ్వనీనుండు.

అధ్వము. సం, వి. న్‌. పుం. 1. త్రోవ; మార్త ము; 2. ఆకాశము; శీ. శాసనము; 4. కాలము; ల్‌ నాలుగునూర్హ ములు కలియుదార్సి చేదుకము, చతుష్పుథము

అధరము. సం. వి, అ. పుం. యాగము, జేన్న ము.

అధ్వరుండు, సం, వి, అ, పుం. ఒక వనువు గణ చేవక. అధ్వర్యుడు. నం, వి, ఉం పుం, యజున్వేదతం త్రము

తెలిసీ నడపు are

అధ్యాాంకరము. సం. ని, అ. న. మార్ల మధ్యము, నడి త్రోవ.

అధభ్వానము. సం. వి. న్‌. పఫుంరూ.అధ్వము. (శ్వక్‌ శ్వానము అయినట్లు సంన్కాతమందలి ద్వితీ యాంతమును ప్రకృతిగ (గృహింవవచ్చును, కన్న డమున అధక్టోబ్దభవ మనిరి, 1. మార ము, దారి; 2. ఎటునుగానిచోటు (శ. ర. లో అకా రాంతముగా అఆపవమార్హము అను నర్భ ముతో? గలదు. చింళ్యము--- విణ. (న+ధథ్వానము 1. ధ్వనిలేనిది, నిశ్శబ్దము, అరణ్యప్రాయము; 2 దురవగాహాము, వీమియుC డేలనిస్థితిలో నున్నది, కష్టదశలోనున్నది. (వ్యవహారమంతయు అధ్యాన ముగానున్నది = ఎటును తేలని స్లితిలోనున్నది. అని భావము. మైనున్నవెేశేష్ఫూర్ధము ననుసరించి నడి త్రో, వలోనున్న దని గాని, విశేషణార మునుబట్టి అడన్‌ర నున్నది, నీమగునో తెలియకున్నది అని గాని భావము చెప్పవచ్చును) అధ్వానపుం బట్టు. (త్రోవ (వ, దేశము, నడుదారి; “మ, (సృతికూలాచరిశంబు నావలన నల్బంబై ననుం గాంచికే, ,వ తికూలాచరికంబు నీవలన నల్పం బైన చేగంటిస, శ్రీతమె న్నండును లేని చంద మిది లశ్షీపుత, తృ! నీయందున, న్నతిదుకఖాన్నిక డించిపోవం యో య భధ్వానపుంబట్టునక =” హర. 5, ఆ ౮౬) అద్దాన్నము అర్థ న్నతు ఆ ర్హారకరను మొ. వాడుకలో. గలవు.

91

అనం

అన. డే. ఏ. 1. అన్న; “క శ్రేపులు వర్ణించుట యును, నోపి పనులు పాలు గుకియుచునికియు న న్నం, బేపొర మనకు గలిమియు, నా వరమేశ్వ రుని యిీాగియని యొజుంగుమనా!”” హరె. ఫూ ౭, ఆ ౧౨౭; 2 పాబుచుండు నీటిని నిలువ చేసికొనుటకయి త,వ్వినవల్ల ము, “అనకట్ట" అని శ. ర; తి. చాంగునట్టి మ్‌క్కిాలి "లేళకొము. —_

“ఇ అనలుంగొనలుం బాటుచు, మనమున నా కోర్కితీం ౫ మగువకు మిగులక్‌” కళా. ౬,

ఆ. ౨౧౧.

అనంకుశుండు, సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ నిరంకుళుండు, అడ్డు లేనివాండు, (కవి

అనంగము. సం.వి అ. న, (శకీరములేనిది.) 1. ఆకా శము; 2. హృదయము, మనస్సు.

అనంగ లేఖము, వి అ. పుం. మన్గథలేఖ, వలపుజాబు.

ఆనంగీకారము. సం. వి.అ.న సమృతిలేమి, అసమ్మతి.

అనంగుడు. నం.వి. అ.ప్రుం. (బేవాము లేనివాడు.) మన్శ థుండుః----విణ, అంగములేని వాడు.

అనంత. సం వి. ఆ స్నా 1. భూమి; 2. పార్వతి; 3. ఉనసిరికశీ; 4, EA ర. గఆికళీ; 6. కరి గొబ్లశ్‌; 7. తిచ్చతీగన్తా రి. తీంటకసీంద%; 9. నీరుపిప్పలిళీ; 10. మామెన¥™; 11. నెల్లిక, 12. శ్యానులకళ్‌; 13. నీలదూర్వ?; 14. శ్వేత దూర్వళో; 15. ఆనంతకమూలకశీ; 16. వ్‌చ్చలిక్తో; 17. ఒకటి అను అం; 158. నాగటిచాలు; 19. నాయవ్యమూల; 20. పూర్చిమ.---అ. న ము. 1. మేఘము; 2. పర బ్రహ్మము; 3. ఆకాశము. విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. నాశము లేనిది; 2. మేరలేనిది, వొద్దు లేనిది.

అనంశచతుర్ద శి. సం, వి. ఈ స్తీ భాద్రపద శుద్ధ చతుర్ద +. (నాడు అనంక వత మాచరింతురు

ఆనంకక్ళ్చ తీయ. సం. వి ఆ, భాద్రపద మార్ల శీర్ష వై శాఖమాసములలోేని త గొకదియ

అనంక జీవుడు. నం. వి అ పుం. 1. శేముండు; 2. నారాయణుడు, విష్ణువు

సం.

అనంతరము. కి, విణ, అంన, ఏమట. విణ. (అ.ఆ.అ) 1. వ్యవ ధానము లేనిది; (కాలము, జేశము.) 2. తరువాలిది.

నం,

అనం

అనంతవిజయము, సం. వి, ఈ పుం ధర్మ రాజు ఛంఖము,---విణ, (అ.ఆం-అఎ అనంతమైన జయ ములుగలది.

అనంత వ్రతము, సం, వ. అ. న. అనంతుని ఫూజిం చు వ్ర తము చూ. అనంకచతుర్ణ శి.

అ కత నం. వి. అ పుం. ఆదిశేమనిను శయనించువాండు, ఆదిశేషుడు శయ్యగాంగల వాడు, విష్ణువు,

అనంతుడు. సం. ఏ. అ. పుం 1. శేషుడు; 2 విస్థువు.-నిణ. (అ. ఆ. అ) అంతము లేని వాడు.

ఆనంళుండు. నం, విణ, (అ. ఆ అఎ 1. దాయ భాగము లేనివాడు? 2. వాటాలేనివాండు; 8. వాటాకు అర్హుడు కానివాండు.---డా కిరణ ములు లేనివాడు,

అనయా. దే, ద్ర (అనక్‌ 4 కాడా అనుధాతువు ళుమున్నర్ల కాంతము. కే. అనినతర్వాళ; 2.కథా రంభమును తెలుపును. ““మ.అనంగా మున్నుశమం తవంచకము నయ్యతమోహిణీసం ఖ్యయుక్‌ ,వినంగా మా కెణీ(గించి భారతక థావిర్భూతికిం గారణం, బును దద్భారకవి స్తరో క్షి విభవంబుం బాండవా డంబరం,బును ఫీహైదికురు ప, వ వీరచరితంబుం చెప్పు సుద్యన్న తిక? భార. తవ. ఆ ఆ. ౭౫% ఇట

అనఘా” అని -పొాఠోంతరము, “అనయా అనలా ఒకరాజు, ఆరాజునకు వీడుగురు కొడుకులు. “జ్వల

అనంగిపనగియుండు, బే, అ, శీ స్నేహాముగలిగి యటేడు, కలసి మెలసీయు౦

అనంగ. చే. ఆః శ్ర కలయు. “ఉ. *మనో, మోద ముసేయువిద్యలకు మువ్వురుంజాలననంగి యున్న చోకా.” ఊం పారి, ఆ. ౧౮.

అనంటి. జే. వి అరంటి, కదళిల్లో. “క. ఈలోకము సీస్సారం, బాలాోోకిందంగ ననంటియట్టుల యని శ్యాలోలతం బొందని పురుషుం, చేలా చెప్పగలం శందనిచ్చు మనంబుక.” భార. స్త్రీం,ఆ. 3౨.

అనకట్ట. బే. ఏ. వజులోనగువాని నీరు మైకిం బో కుండుటకై క ట్రెడుకట్ట.

అనత్షరము, సం. వి. అ. న నిందావచనము, తెట్టు, వెడ్డమాట.- విణ, (అ.ఆ.అం) 1. నిందను తెలు

92

అన

పునది; 2. ఉచ్చరింవగూడనిది; 3. అక్షరములు లేకుండ (వై గతోం "జలువంబడినది.

అనతరుండు. నం, విణ. (అ, ఆ, అం .1. అమర ములు లేనివాడు. “అనతరకుఖీ;” 2. (అత్‌ర జనము 'లేనివాండు మూరు(డు.

అనతుండు, నం. విణ,(ఆ.ఈ-ఠీ.అఎ 1. కన్ను లేని వాడు; 2. దృష్టి పౌటవము లేనివా(డు, చూపు ఆననివాండుం

స్ట న ఆతి, స్తీ 1. వ్ర త్రిళ; 0 నగ్ని

షష

అనఫఘము సం. విణ, (అ. అ, అ 1. నిర్దోషము; ద్ర నిర లము; బి. మనోజ్ఞ ము.

Fr సం. వి, అ. పుం. విమ్ణువు--దిణ, (అ. ఆఅ) (అఘము శు. y1. పొవములేని వాండు, వవిత్రుండు; 2, దుఃఖము లేనివాండు; 3 ప 4. పరిశుద్ధుడు.

అనడుహి, సనం. వి ఈ వ్ర్రీ=అనజ్యాహీ.

అనాడ్వ్యావాము. సం. వి. హొ. పుం. వృషభము, ఎద్దు. స్తీ" ఆవు.

అనదః వై. విణ. (నం. అనాథఏ 1. నాథుడు లేనిది, విధవ; 2. నాథుండుగానివాండు, అసమ ర్భుండు; పౌరుష హీనుడు; “ఆ. అకండు పూజ నీయు:డగు ేనెబుంగుదు, నైన ధనము లీంగ ననదతనము, వచ్చుం బెచ్చువెరంగి”” భార. ఉద్యో, 5, ఆ. ౧౬6; 3. అల్పుండు, బలహీ నుండు, “గీ, పలంవు రొకని కోడిపాజుట బల్హిదు, లనద చేత జెడుటయును ఘటిల్లు.” ; భార. ఉడో. ఏ), ఆ, ౧౭. “అ. బలియు డనద నడంచు వల చినయవియొల్ట బాడిలేక చేయుం (బృభుజినరబు, వేళ వేచి యొరుని యాలి నర్శంబును, నవవారింతు శేచి యాగడీలు.* దశ. క ౧౧, ఈ ౧౧౨.

అనద్యతనము. సం. విణ. (అ. ఈ.నీ.అ) (వ్యాక +) అద్యతనముకానిది (కాలము. (అద్యతనమనలగా య రాత్రి యొక్క కువ వనర రాంబ్‌ వురా త్రియొక [త పూర్వార్థ మును కలసిన దివనము.)

అనధికారి. సం విణ. (న్‌. ఈ-ణీ. న్‌ అధికారి కానివాడు. చూ. అధిశారి.

ఆనడాష్టహి. సర వి. ఈం

అన

అనధ్యయనము. సం, వి, అ. న. 1. చదువులేనిదిన ము; 2. వేదము చదువంగూడని దినము; తి. అధ్యయనము లేకపోవుట, చదువు'లేమి.-విణ, (అ.ఆ.అఎ చదువులేనిది (దినము మొ

అనధ్యాయము. సం. వి ఆ పుం. 1. వేదాధ్యయ | నము చేయందగనిదినము; 2. చదుస్రలేనిడినము, ఆటవిడుప్రుదినము, సెలవుదినము; లి. వేదాధ్య

98

అన

అనన్య ధనము, సం వి ఆ న ఇతరుల కవయోగం పనిసొమ్మ; ఇతరు లనుభవించ వీలులేనిధనము. “చం ఆసద్భశ యౌవనం బిది యనన్యభనం బగు నొొక్కొ_నాకు ని, క్కుసుమనముద్దమంబును నగో చరదుర్హ మదుర్ద పల్లరీ, కునుమసముద్దమంబగు నొ కో వతిలాభము లేమించేసి” భారం ఆది. 3,ఆ. ౧౭౦.

యనములేమి; క. అధ్యాయములు లేష్రి,---విణ, | అనన్య ప,కెశనీయము, సం. విణ, (అ.ఆ.-అఎ ఇక

(అ.ఆ.అ్ఫ 1. వేదాధ్యయనము లేనిది; 2, వేదాధ్యయనము వేయంగూడనిది; 8. చదువు లేనిడి, (ఆటనిడుపుదినము.) ఉ. అధ్యాయములు లేనిది (గ్రంథము మొ.)

అననువస్సలము. సం. వి అ. న, (అనూవముగాని స్థలము.) జలప్రాయముగాని వ్ర, చేశము, పీరు లేని చోటు, “ఆ, పలుగురాల కుడ్యములరు-చుల్‌ గప్పిన జలము లున్నయెడలు 'వెలయంజూాచి, యననువనలంబులని జను లెబుయగక, యుండు నట్టు నామయుండు సేసె” భార. సభా. ౧,౪.

|

రులకుం చెలువందగసిది, WS ఆఅటమోాందంచెలియ నాయము కాదు మనకు ననన్య ప, కాశనీయంబు

లెను” ప్రభం ర, ఆ, ఈగ

అనన్యమనస్సు._(డు. సం, విణ, (అ,ఆ.-అ) ఇతరము

నందు మనస్సు లేని వాండు, నిక గనునస్సుగ ల వాండు, ఒ శేదృష్టి గలవాండు, “క. ధన్యుండ నెతి సీ క్రీ, కన్యక నీంగాంచి యనం గల తెజంగు జగ న్తాన్య యొజీగిం వవలయు న, నన్యమనన్కు-0 డవయి దయక్‌ విను మనఘా.”* భార, ఆది. ౮, ఆ. ౧౪౧.

లై; ((అనుపదస్థ లమని పొరాంతకరము గలదు, అనన్యము. సరి, విణ. (అ.ఆ.ఆృ 1.అన్యముకానిది,

గాని నీరులేనిచోటు అనుట ఆవశ్యకము. పాణి నీయమున అననూవసలము అనురూవము కావలె నుగాని ఇది ప్రృయోగముననుసరించి గృహింహ బడినది. కొన్ని నిభుంటువులలోను గలదు.

ఆననురూవము. సం. విణ. (ఈఆ.ఆఅ అనురూవము గానిది, ఉచితముగానిది, తగనిది. “క. అనువలు కులనును ఫీషం,డును ద్రోణుడు ద్రోణసూను డును గృపుండును మ్కలని యుయ్యకొనిరి హృద యా,ననురూవములై న తెలువు లాస్యముం బొం దన్‌.” భార. విరా, ౮౪, ఆ. ౧౦౩.

అనన్యగ తికుండు. నం. విణ, (అ,ఆ,అఎ) మలీ యొక గతీ లేనివాడు.

అనన్యుచిత్తుండు. సం, విణ, (అ. ఆ. అం ఇతర విషయమందు మనను లేని వాండు; ఓ కేవిషయము నాలోచించువాండు.

అనన్యజు(డు. సం, వి. అ. పుం. (ఇతరునివలన బుట్టనివాండు ఆశ భువు, మన్మ్యథుండుం

అనన్యచేవుడయు. సం. వి. అం పుం. (ఎవనికంటె| భిన్న మెైనదిలేదో అట్టి దేవుండు) విష్ణువు. |

స్వకీయమ్ము తనది; 2. ఇతరుండు లేనిది, ఇతరుని చేవింవనిది; 3, ఇతరవిషయను లేనిది. “అనన్య లు

అనన్యవిషయము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ ఇకేరుల

విషయముగానిది, ఇతరులు చేయశళక్యముగానిది, (కార్యము) “వ నాకుం బరమవిశ్వాస వివ యుండ వీవొక్కరుండవ యిది యనన్నవిషయం బయిన కార్యంబు అ ప్రమత్తుండవు కావునలా దనక నీవ దీనిం జేయవలయు.” భారం ఆది. జ, ఆ. ౧౪౦. :

అనన్యవృత్తి. సం. విణ. ఇ. 1. ఇతరవృ త్తి లేని వాండు, నీకదృష్టిగలవాండు, ఒకవిషయమంటబే మనన్సుకలవాండు; 2. ఇతరమైన జీవనోపా యము లేనివాడు, ఒకదానివలనసనే జీవించు వాడు.

అనన వ్యాపాకు(డు. నం, విణ, (అ. ఆ. ఆ ఇశర వ్యాపారములు లేని వాడు, ఒ శే వ్యాపారమున నున్నవాడు, ఒకవనియంబే యున్న వాండు. చం సాలంగువత్సరంబు లనన్య ఇఇ పారుండై యుండి” భార. ఆది, ఈ ఆ. ౧౭౦.

అన

అనన్యశరణ్య్యండు. రుడు రతకుండుగా లేనివాడు; ఇతరుని శర ణు సోరనివాండు. ' పరమదుఖతు'లె మోరుకాని మాకు నొండుగతి లేదు మమ్ము ననన్యశరణ్యుల విడుచుట ధర్మ ౦బు గాదు.” భార. ఆర, ౧ ఆ. ౧౫

అనన్యసా ధారణము. నం. విణ. (అ.ఆ.అఎ ఇతరు లకు నులభముకానిది, ఇతరులకు సామాన్యము నుండనిది, ఇతరులకు లభ్గింసనిది. “అనన్యసా థారణరాజశబ్దము, అనన్యసాధారణ ప్రజ్ఞ a

అనన్యసామాన్యము. న౦*ఇ అనన్యసా ధారణము. ఇత

94

అన

సం, విణ, (అ. ఆ. అ) ఇక | అనవరాధి, సం. ఏణ, (న్‌.ఈ-నీ,న్‌ అపరాధికాని

చాడు.

“వ. అనిన విని బాజాణులు అనపహార్యము. నం. విణ, (అ.ఆ.అఎ అవహరింవ లే

శక్యముగానిది. “శే అనవ పహార్భంబు 'లెవ్వాని కదితి చేవ కుండలంబులు నురలోకవముండనములు, నొసియె” వారి. ఉ. ఈ, ఆ, ౧౧౭. అనపాయము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ) అపాయము లేనిది. “చ ఇందుమాళి దృ త్పరమతి న్నాశ్ళ యించి యనపొయబలోద్భట కెార్భనంపదక్‌- శ గురుతనయుండు గాంచి యిధికుండగుటం బగ దీర్చె నయమ్ఫెయిక .” భార సౌ. ౨, ఆ. ౧౦౫.

రులకు సామాన్యముగానిది, శరులకు దుర్భభము, అనపాయి, సం, విణ. (న్‌, ఈ-నీ, న్‌ అపాయము

ఆం అర్జునాంబుదం బనన్యసామాన్యస, ముద్య

లేసిది.

మమున 'మఫరయురపునుల కాంతి దణియణి | అనపా శ శ్రయుండు. నం. విణ. (అ.ఆ.ఆ.) 1. అపా

యపుడు కొరవ సేనాన్కరోవరంబు దీనభావమొం జు భార. నిరా. ౫ ఆ ౧౦౫ అనన్యాదృశుండు. సం. విణ, (అ. ఈ-కీ అ ఇత రులవంటివాండు కానివాండు, పాసుల కలవాండు, అనన్యాశ్నితుండు. సం. విణ, (అ, ౪. అం ఇతరు లను ఆశ్రయింవని వాండు, స్వతంత్రుడు. అనన్వయము* సం, పవి, ఆ పుం. ఒక యర్థాలం కా రము. చూ, ఆలం కారము.--నిణ, (అ.ఆ,. అ కే. అన్వయము లేనిది శబ్దముల వరస్పరసంబం థములేనిది; 2 వంశము లేనిది, అనవకరణము, నం, వి. అఆ. నో = అనపకర్మ్మము.

అనవకర్మము. సం. విం న్‌, న. 1 బుణము తీర్చకుం డుట; 2. ఆవకారము చేయకుండుట.

అనవకశకారి. సం. విణ. (న్‌, ఈ-ణీ.న్‌ ఎ) అపకారము చేయని వాడు.

అనవ్య క్రియ. సం. వి. ఆ. స్త్రీ. 1. బుణము తీర్చక పోవుట; 2. అపకారము చేయకపోవుట; 3, ఉపకారము.

అనవత్యత. సం. వి, ఆ. స్రీ

0

సంశతి లేమి,

అనవత్యుండు, సం, విణ, (అ. ఆ. అ్ఫ బిడ్డలు లేని వాండు, నంళతిలేనివాండు.

ఆనవృత పుండు, సం. విణ. (అ,ఆ.అ) 1. సీగ్లులేని వాండు; 2, ఇతరులవలన సిగ్ఫుపడని వాండు.

శ్రయుండు కానివాడు, ఆధారముకల వాదు, దతతకలవాండు; 2, ఆశ యను లేనివాండు, ఆభధారములేని వాండు, దతళలేనివాండు. “క. అ వనీశలసామ్రజ్యత్సవమునకును యోగ్యమైన నతి ట్రౌపది పాండవధర్మ వత్న్ని నీకంంతవమానము సేయ నేమి యనపాశ్శయయే భార సభా, ౨ ఆ. ౨౦౨. సేతుండు. సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ అేత లేనివాడు.

అనభ్యావృ్తి. నం, వ ఇ, త్రీ + మరలమరలః చెప్పక పోవుట, పునరు కి లేమి అనృవృష్టి. వి ఇ. మేళుము లేనీ వాన, (అనుకొనకుండంగ జరిగినపనికి ఉపమాన ముగా గ్ర హింవంబడునుఎ

అనయము, ఉభ, బే, ద్ర మే అత్యంతము, మిక్కి లి. “క. అనిన విని యనుచిళంబున, కనయము శంకించియును.”” భార. విరా, ౨, ఆ. ౨౨. “క. మనమునంగలిగిన వివేకమహిమకు ననయం, బును మెచ్చి.” పర ళఆ, ౭౦; 2. అవశ్యము, తప్పక, “చ. కనకపు పుంగుప్పలుక్‌ మణినికాయ ములుక భునథాన్య రాసులు, వినుతగజాశ్వ నంభుములు వి శ్రుతసోమహిషిదికంబులుక్‌ దన కథికంబుగాం గలిగి దాతయు భో క్తయునె నవా డు న్యా కనయము భర్త గావలయునం చొక భామిని కోర వేడుకక” భో. ౨,ఆ ౨౮); 8

జం. న్స శ

అన

మటణిమణి, 'పౌనఃపున్యముగా. “సీ. అదియేమి

యొజింగింపుమని యాలతాంగి తన్ననయంబు

నడుగ నిట్టనియి నతడు.” కళ. 3, ఆ ౪౬;

ఢీ. సతతము. “సీ, ననయమ్లు వాని గన్ననయము

ae వ

నగలయింతి ననయము6 దాల్చు వానన్న €జెనకి.”' pete

కాం ఈ ఆ రాస వి.

అ. పుం, 1. దుళ్షెవము, దురదృష్టము; 2. సీతి'లేమి.---విణ, యి వా

(ఆ. ఆ, ఆ.) 1. నీతిలేనిది; 2. అయములేనిది, శుభావహదై వము లేనిది.

అనరణ్యుండు. సం. వి అ. పుం. సూర్యవంశపురా జులలో నొకడు అయోధ్యాధిపతలి. (ఇతడు రావణునిచే పరాభవింవంబడి మృతుండయ్యెనని ప్రరాణము అనరు. జే, ఏ. 1. బలహీనత, దుర్చలక్వము. “ఆయిం టికి నడిమిదూలమున కనరునున్నది?' 2. రోగ 'లేశము. “* బేవామున అనరుపోలేదు;” తె, దుర్చల స్థితి, సందు, సంకటము. “శే శరనిధుల మాఘ్యు ములు దీటే మరుసకిట్టి, యనరున జయింతుమని కదా యద్దినాళిం గ్ఫూరతిథిం నృష్షరజినిం ద .చెస్సరిం గనియుం, బెద్ద లివురాకుంబ ట్రెన సెట్టు వడిరి”” ఆడరు అనవచ్చును. ఆము. ౫ ఆ. డీ నెజను, జీవస్థానము, మార్హము. “శ నినుం బోొరిగొనియద నిచెఫ్మోజనులు మునులు విని (వ, మోదసంపదం "జీలకొ మనుజాధమ యని తొడిగిన యనలా న౦బేనె ననరు లంటల నతండుక ఆ” టు, వారి, ర, ఆ ౨౮౭. శరం (ఇట అదరులంట:గ ఆని పాఠాంతరము గలదు. చనెఅకులంటంగ అనుట యుచితము

౧౧౧;

అనర్హళము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ) 1. గడియలేనిది; 2, ఆడ్డులేనిది, వ,తిబంధములేనిది; “శ్వా శర, వ్యాఘాతంబున శా త (త వుండు వికలస్వాంతుం డుగా నారద, బ్ఞావాపాత్రముమై యిన నర్జళ భుజాసంరంఛకక రా (ద, శే,ఖాఘోరాకృ్ళతి యే నచూపెద.” భార. విరా, 6,ఆ., ౨౦౨.

అనర్షము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) వెలలేనిది. (1. విలువలేనిది? 2. చేనికంటె విలువగలది లేదో యట్లిడి మిక్కిలి విలువలగలది.

అన్‌ న్ధ్రము. సం, విణ, (అ. ఆ. ఆఅ అర్ధ ము

95

అన

కానిది, ఆర నము = పూజ కువ వయోగించునడి. అనర్గ కము. సం, వణ. (అ. ఆ. ఆ నది; 2. ఆర ములేనిడి (వాక్యము, పదము, ఆనర్భము, సం, వి, అ. పుం.

కే. ఇలకుండగినది;

3a

) పరస్పరాన

1. అనిష్టమ్ము హాని, కీడు; 2. [పృయోజనములేమి.---విణ. (అ. ఆ. అ.) 1. అర్హ ములేనిఏి; 2. (సృయోజనములేని3; 85. హానిచేయునడి, అనిష్టమ

అనర్హ ము, సం. విణ. (అ.ఆ.అ.) అర్హ ముకానిది,

అనలము, సం. వి, అ. పుం. 1. ఆగ్ని,నిహ్వు; 2. జఠ రాగ్ని; శ. చిక్రమూలముళ; 4. ఎజ్జి చి త మూల ముళో; ర్‌. భల్లాతకముళ్లి; 6. (అగ్ని దేవతాక మగు రకారము; /. మూండు అను సంఖ్యకు గుర్తు; 8. కృత్తిక; 9. వరమాత్త 3

ఆనలసము. సం. విణ. (అ. ఆ తు 1. సోమరి కానిది; 2. చుజుుకైనది; లీ. సమర్గమైనది; శీ. అధిక మెనది +

అనలు:డు. సం. వి. అం పుం. కే, అగ్ని దేవుండు; 2. ఒక వనువు చూ. వనువు.; 8. జీవుండు; 4. విహ్థువు; ర్‌, విఖీషణునిమం త్రి,

అనల్పము. సం. విణ, (అ.ఆ.అఎ) (అల్పముకానిది) 1. ఆధికమెనది; 2. సీచముకానిది గొప్పది,

ఆనవకాశము. నం. వి. అ. పుం, అవకాశము లేమి. —విణ. (అ.ఆ.అ.ఎ) అవకాశము లేనిడి.

అనవగాఢము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ) దురవగావాము, ఆకలింపు లేనిది, అవగావానములేనిది. “క. రవి శరిగతు లుడుగుడు నిది, దివ మిదిరాత్రి యని వనుమతీజనులకు నుద్దివిజమునివరుల కెజుంగ న, నవగాఢంబయ్యి నంధమయ్యు జగంబుల్‌ .” భార. ఆర. 3, ఆ, ౨౫.

అనవటిల్లు. చే, ఆ. శర

అనవద్యము, సం, విణ. (అ. ఆఅ. ఆ 1; నింద్యము కానిది; 2. దోషములేనిది. “సీ. అనవద్యు "వేదవేదాంగవిశారదు, జవపవోమయాజ్ఞ (వగ్గు సత్య్రవచను వి ప్రో తము.” భార, ఆది. ౭, ఆ. ౬౧. “క ఆద్యపురుపోవలాలిక, ముద్యోతిత రోచిరుద్దమోగృం బరిని ర్ఫేద్యము దివ్యజనన

(క్రి అన్నము పక్వమె చల్లారు.

అన 9G | అనా

మన్క వద్యం బిది కా రు హైకవరము గుమారా. | నుందరమెన ఆకారములేనివాండు; శి. వికృతా భారం. విరా. ౪, ఆ. ౧౨౧. కారుడు.

ఆనవద్యశీలు(డు. సం, విణ. (అఆ. అఎ 1. నింద్య అనాకులము, సం, విణ, (అఆ. అ.) l. వ్యాకులము ముకాని స్వభావము కలవాండు; 2. దోషము, కానిది 2. వీకాగళశలది; 8. స్టిర్వమెనది; లేని స్వభావము కలవాడు, మంచిస్వభావము రీ సంకీర్ణ ముకానిది; “క, సీశారణమున వంశ గలవాడు. “చ అకుటిలుం డార్యసవ్వతుం మ్కనాకులమె నిలుచుటయు.” భార. ఆది. ౪, డహంకృతిదూరుండు సతినిర్మలా, తకం డనవ అ. ౨ర౬. ద్యశీలుండు సధర్హుండు దాంకుండుం”” భార అనాగతము,. నం, విణ. (అ.ఆ.అఎఎ ఆగతముకానిది; విరా, ౧, ఆ. ౯౮ ఛవిమవ్యత్కాలమందుండునది, రాంబోవునది,

అనవధానత. సం, వి ఆ. స్తీ. జాగరూకతలేమి; అనాగతవిధాత. సం. విణ. (బు, ఈ _ లీ" బు (ప్రమాదము, (నేయకగినది చేయకపోవుట, చే| రాంబోవుకష్టమునకు ముంచే పిహారము చేసీ

యకగనిది చేయుట) కొనువాండు

అనవమము, సం. విణ. (ఆ.ఆ.అ) హీనముకానిదిి| అనాబారము. నం. వి. అ. పుం. 1. దురాభారము; శ్వేస్టము. 2. ఆఛారములేమి.

అనవరతేము. సం, క్రి. విణ. అ. న ఎల్లప్ప్వుడు.--- అనాచారుండు, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1. ఆచార

విణ. (అ.ఆ.అ.) విరామములేనిది ఎడెగనిది.| ములేనివాండు; 2. సదాచారము లేనివాడు; అనవనరము. నం, వి ఆ. పుం. 1. అనుచికకాలము, 3. దురాచారు(డు. అసమయము; 2. అనావశ్యకత, (వాడుకఎ- | ఆనాతపము. సం. వి. అ. పుం. 1. ఎండలేమి; 2. విణ. (అ,ఆ,అఎ) 1. ఉఊచిశకాలములేనిది; 2.| _నీడ.--విణ. (అ.ఆ.అ ఎండలేనిని. అదనుకానిది; 8, అనావశ్యకము. (వాడుక | అనాతురము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) (అఆతురము అనవసన్క-రము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ) నిర్మలము, న. 1. తొందరలేనిది; 2. రోగములేనిది; పరిశుద్ధ మైనది. 3. స్వస్థ మెనది. ఆనవస, సం, వి, ఆ స్త్‌" 1. స్థీరముళేమి, నిలు | అనాత్ర జండు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ.) 1. వరమాక్ల కడలేమి; 2, కర్క_వాదదోషములలో నొకటి; స్వమావము నెలుగనివాండు; 2 తన్ను ఈ 3. ఒకస్థలమున నిలుపు లేకుండుట. చెబుంగనివాండు; లే. సళ క్టివరశ క్లీివివేకము అనసూయ. సం. వి. ఆ. సీ. 1. ఆనూయలేకం| తెలియనివాడు. డుట; 2. అ త్రి, మహామునిభార్య; 8. శకుంతలకు | అనాదరము, సం, వి. అ. పుం. 1. ఆదరములేమి; సఖులగు తావసకన్యకలలో నొకతె, (లెండవది. 2. పరిఛవము, తిరస్కారము. విణ. (అ.ఆ.అఎ) (వ్రీయంవద)---విణ. (ఆఅ. ఆ. అ) అసూయ, ఆఅదరములేనిది. లేనిది,

అనస్సు. సం. వి. స్‌. న. శకటమ్ము, బండి.

అనాది. సం. వి, ఇ. పుం. 1. ఆది లేకపోవుట; 2. ప్రాచీనకాలము; 8. వర మేశ్వరుండు. విణ. అనాకారము. నం. వి, అ. పు. 1. ఆకారములేమి; వ; 1. ఆదిలేనిది; 2. పురాతనపుది, పొ చీనపుది. 2. వికృళతరూపము, అంగవికారము.-_- విణ, “ ఈ ఆచారము నూకు ఆనాడిగా వచ్చుచుం (అ. ఆ. అఎ రూపములేనిది డెను”, అనాకారి, సం, విణ. (న్‌.ఈ._ణీన్‌ం 1. ఆకారము | అనాదినిధనుండు. సం, విణ. (అ. ఆ,

అ ఆద్యంత లేనివాడు; 2. వికృ తా కారుడు. ములు లేనివాడు.

అనాశకారుండు, సం. వి. ఆ. పుం, ఈశ్వరుడు. అఆనాదీనవము. నం, నిగా. (అ. ఆ, అ.) 1. పోవ, విణ. (అ.ఆ.అం lL ఆకారము లేనినాండు; 2, ములులేనిది; 2. అలసట లేనిది, న్టేశములు లేనిది,

అనా

నాథుండులేని స్త్రీ ఆనాభుండు. సం. విణ. (అ.ఆ.అం 1. es లేనివాడు; 2. వ భువులేనివాండు; రి. నవి యము లేనివాడు; 4. దిక్కులేనివాండు, రక కుడు లేనివాడు. “ఆ. కర్ణ్యకర్ణ వచ్చి కావు మనాథులమెతిమి.”” భార. డో ag ౧, ఆ. ౧౮ “ఆనాధప్రేకసంస్కారము న్‌“

అనాథ, నం. an ట్‌, స్త్ర

అనాపుండు, సం, విణ. (అ. ఆఅ) 1. ౪ పండు కానివా౭డు; 2, పౌందంబడనివాందు.

అనామకుడు. నం. విణ. (అ.అ-మికాంఅఎ అనా ముండు,

అనామతు. హిం. వి. 1. అక్క_జలేనియెడలంగాని నచ్చేనియెడలంగాని మరల ఇచ్చి చేయుపద్ధతిని

97

ఆనా

౩ విధవ అనాయుమ్యుము* సం, వి అ, సనం ఆయుహ్మాభెవ

ము ఆయుర్దాయము జేమి.---విణం (అ.ఆఆఅఎ ఆయుష్యమునకు హితముకాని3ె మును శ&ీణింపంజేయునది. అనారకము. సం. ,కి* విణ ఆం న 1. ఎల్లప్పుడు; ర్తి విచ్చి త్తి లేకండంగ, నిరామము కేకుండంగ. ---విణ, (అ.ఆ.అ విచ్యేదదులేనిద్కి ఎడ తెగ నిది, విరామములేనిది. అనారోగ్యము, సం, వి, అ. నః ఆరోగ్యములేమి, జబ్బు----విణ (అ.ఆ.ఆఎ 1.ఆరోగ్యము లేని; 2. ఆరోగ్యకరముగానిది, జబ్బు చేయునది. అనార్హవ. సం, వి, ఆ, స్రీ" బుతుధర్థ్యము పాంద నిది రజన్వలకానిది, నగ్నిక.

; ఆయుర్హాయ

సరకు తీసీకొనిపోవునపుడు జూవకముగా వ్రాసీ అనా రవము. సనం. విణ. (అ. ఆ. అం (బుతునం

కొచెడి వద్దు; 2 నమ్మక ముమోం౭ద అల్స కాల మొకవన్తువు నిచ్చుట. ఆనామథేయము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) లేనిది. (అనామ భేయపుందరువు.= పేరులేని చెట్టు; పేరువ్రతిస్థలు 'లేనివాండు ఆని వాడుక అనామయము. నం. ఏ. అ. పుం. రోగములేమి, ఆరోగ్యము._విణ. (ఆ.ఆ.అ రోగములేనిది. అనామిక, నం. వి ఆ. స్వీ. (-పీరులేనిది విశేష మైన పేరులేనిదిఎ చిటిశెన వ్రేలి పృక్క_ వ్రేలు, దర్భ లు, ఉంగరపు వై లం, ౫ శీవేడు తశ రికో బ్రవయొక్క శిరన్సును ఛేదించెనో “కావున న్‌ -"'యపవ్మిత మనియు; దానిని వవ్నిత్ర, త్ర ముచేయుటకో దర్భపవిత్రము ధరింప వరము యును పురాణాది ప్ర సిద్ధి.) అనాముండు. నం, (న్‌. ఈఎమా+న్‌ ఎ 1. వాడు; 2. శ్ర సిద్ధిలేనివాండు.

అనాయకము, నం, వ (అంఆ-యికా,ఆఅఎ) నాయ కండు లేనిది, అరాజకము.

ీరులేని

ఆనాయాసనము* నం, ని, అ. పుం. 1. ఆయానము లేమి; 2. ప్రయత్నములేమి. “సీ. కలంగి,సాధ్యు లనాయాససాభ్యులై పాఆిరి ఫూర్వాఖిముఖు లయి గర్వమడం[.”” భారం ఆది. ౨, ఆ. ౧౦౦. విణ. (అ. ఆ. అ) 1. ఆయాసము లేనిగా,

శ 18

అనార్యజము. నం, ప

బంధము లేనిది.) 1. అకాలమున బుట్టినది; ద ఎల్ల వ్వడునుండునది. (పువ్వు, పండు మొ.) “సీ. టా శకెవాషాడు వన్నెవె aN _రవంపుయబువుష.” స్వాం పీఠిక. ౭౮ కీ స్తీ స్రుబుతువునకు సంబంధము లేనిది. (రోగము మొన

అనార్యకము. సం, ఏ. ఆనం (అనార్య చేశమునం

బుట్టినది అగ రుచెక్క

ఆన. అగ రుచెక్క_.---విణం (అ.ఆ.అఎ) అనార్య దేశమున బుటినది. టె

ఆనార్యలతి కము. సం. వి. ఆ పుం. "నేలవేము. అనార్యుండు. సం, వి. అ. పం. మే. శూద్రుడు;

2. మ్ల్లచ్భు(డు.._విణ. (ఆఅ.ఆ,అఎ) (ఆర్యుండు కానివాడు 1. పూజ్యుడు కానివాడు; నె, దుషుండు, నీచుండు; లి. ఆర్భజాతియందుం బుట్ట ౬ జ్జ లు నివాండు. అనార్ష ము. సం. విణ, (అ. ఈర్దీ = అ 1. బుషి సంబంధముకానిది; 2. బుషీవే వెచ్చంబడినది; 3. వేదోవయు క్తముకానిది;4ీ. 'వేదమునం జెప్పం బడనిది.

అనాలంబము. సం. వి. అ. పుం. ఆలంబములేమి.

అలు దినం "లేనిది.

(అ. ఆ. అ) ఆలంబము (ఊత

శ మలేనిది, సులభము? 2. ప్రయత్నము లేనిది. | ఆనాలంబి. సం. వి, ఈ. స్త శివునివీ 2.

అనా

అనాలోచికము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ 1. ఆలో చించంబడనిది; 2. పరికీలింపంబడనిది.

అనాభోడికము, నం. విణ. =అనాలోచితము,

అనావర్ష ము, సం, వి. అ. న = అనావృష్టి, కక

విమలవంశంబునను బుణ్యవృ _తృమునను, వజణలు నీతనిర క్షంబు వనుమతీశ్య ధరణివై చెన్నిబిందు

వుళల దొరా నన్ని,వర్ష ములు గల్లు నిం దనా వర ర్త భయము, ” భార విరా, ౫ ఆ ర౬ం.

అనావిడ్గము. సం. విణ, ఆ) 1. తొలవేయం బడేనిది. “అ నావిద్ధరత్నము; 2. బాధింపం బడనిది. అనావృష్టి. సం. వి. ఇం స్తీ? వర్ష ము లేకపోవుట, అవగ్రవాము, (వ్యతి. అతివృష్టి.) ఈతిబాధ తు. నొకటి. “మధభ్యాక్క-ర. భూమి కనా వృష్టియైనం గడునల్లి పురుహరాతుతోడ, ఫీ సంగ్రామంబు6 జే భార. అర. 3,ఆ. ౨౦౬. అనాశ్వాసీఠతము. సం. విణ (అ. ఆ. ఆ) ఓదార్చం బడనిది. “అనాశ్వాసిశదు;షూ తే నునసీ సర్వ మసహాగ్టమనా చటుంగ జే.” స్వాం వ, ఆం గాగ నాస దే. వి, మొగలిపనన. అనావాశము. సం. విణ. (అ. ఆ అ) 1. కొట్టం బడనిది; 2. చింపంబడనిది; 8, ధరించంబడనిది; డీ చేలువచేయంబడనిది (వస్త్రము. అనాహార్యము. సంత్మివిణ, (ఆ.అ.అ) 1. ఆహారిం వందగనిది, తినయగనిది; 2. కృతి, మము కానిది, సాషభావికము. ' అనాపూతోపజల్సి. సం. విణ. (న్‌, ఈ-నీ, న్‌) పీలువంబడకుండంగనేవచ్చి మాట్లాడువాండు, అని. చే. వి, (శ. అణి) 1. యుద్ధము; 2. అల్లిక "మొదలు.---స* వీ.=అన్ని* “సీ, వినుము బు్వో దాది వేదముల్‌ నాలుగుగల్పాదులై నయంగం బులాజు, బెరసీ విద్యలుపది ేర్పుపురాణంబులని యును నొకవిద్యయథిప ధర్మ, విదులు సెవ్పెడు a వితతియంతయు నొకవిద్య. భార. శాంతి, 5, ఆ. ౧౧౯ ఇట “అన్నియు నొకవిద్యి అని యు వఠింవవచ్చును. అన్య. (అను ధాతువు క్వార్భకరూపము. సంస్కృతమున ఇతి శట్టము వలె శీనులున Sl హా తన: ) కే. శబ్దస్వరాపమును తెలుపును. “రామా,రామా

98

అనీ

అని భక్తుడు స స రించును" " 2వాశ్యార సరూప మును తెలుపును. “కం....'భారక బద్ధస్సృ హు లగువారికి చెప్పుడు, బహుయాగం౦బుల ర. వరమార్థమగుక్‌ వ. అని యానతిచ్చిన విని.” భార, అః ౧,ఆ. ౧౮ా౧౯; లి. కారణము తేలు పునుం “కొత్తదని నిందింపరాదు; ప్రాంతదని ఆద రిందరాదు;” కీ. అనుకరణమును తెలుపును. నని యని వలిశె;” “నల్లని 'మ్రోగునం, లు” ర్‌, (చ, కారమును తెలుపును. “బ్రహ్మా వ త్తి యె వైళశ్య్ళశూ ద్రు దులని సాలుగువర్హ్మ sas కలో; ఫీ 6. కలంచుటను తెలుపును “ఇమ్మహా తున కీంగాంచితి, కృ తార్టుండనైతి నని నునంబున

నంశసిల్ది;”” 1. వనిద్ధిని తెలుపును. “ఉజ్జయిని అని యొక పట్టణము కలదు. అనికి. బే. వి 1. మూతి వెడలుపుగల సీళ్లకాంగు,

గాబు; 2. అభ్రిక.

అనికవు. నం, వి. ఊం పుం. (శౌజికుతో నమాన మైనది 1. ఒకవిధమైన జెల్టుశ్ల; 2. అ ప్రశ స్త మైన వెఅకుళీ; 3. నల్బ చెలికుళో. శ. ర.

అనికము. నం. వలా. (అ ఆ. అ 1. పాందంబడ నిది; 2. ట్ర తికింపంబడినది.

అ సం. విణ. (అ ఆ. అఎ 1. ఇతరు లకు నులభముకానిది; జె, ఇతరులకుం జేయ శక్య ము కానిది. “క. అనుటయు నాతండు దగ నూ, లొని నం దా నుదిశనినద కోదండుండై, య నిశరసులభోద్యనుమున, ధనంజయుం డిట్టులను నకనితో మజణియున్‌.” భార. విరా, ఖ్‌ ఆ. ౧౧౫

అనిక్యము. సం. విణ. (ఆ.ఆ.అ.) (నిక్వముకానిది,)

కే. శాశ్వతముకానిది, నళించునది; 2. స్థిరము కానిది. “అనిత్యరూవము, అనిశ్యవ్భాదయుం డు” 9. భు వముకానిది, సంశయాస్ప

దము. “యుద్ధమున జయ మనిత్యము;” శీ, (వ్యాక సర్వత్ర, నియతము7ా రానిది. (నూ తృము మొ) అనిదంపూర్షము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) ఇంతకు ఫూర్వములేనిది, కొత్తది అబ్బురము, అనిపించుకొను. దే.ఆ, క్రి, కే. అనుపునట్టు 'చేసీకొను, పంపించుకొను, పొమ్మని ఇప్పించుకొను, నెలవు

అని

ను, “వ, అనుచు గూఢవృ త్తి దదిష్టసాధనపర క సూచించి యనిపించుకొని 'ద్వారకానగ రంబున కుం బోయి.” వభ ర్కో ఆ ౭౦; 2. అను

నట్టు చేసికొను “ఒకరిచేత అనిపించుకొనుట మంచిదికాదు.”

అనిముకము. సం, వి. అ. పుం. 1. కచ్చ; 2. కోకి లము; శి. పద్మ శేనరము; 4. మధూకముళో, ఇప్ప.

అనిమి _క్రము. సం, ని ఆను

99

1. కారణములేమి;

అనీ

యార్మాత్రియ పొదిని చిక్క, నివాతిం చజెగయజూాచి యనిరూవణీయదుర్ని, వారవ త్తిమై నరెగిరి కౌర వేంద్ర.ి భార విరా, 3, ఆ ౮౯.

అనిర్షచనీయము. సం. వి ఆ న (వేదాంళ) 1. అజానము; 2. జగత్తు. విణ. (ఆఆఅ. నిర్వ చింపశక్యముకానిది, ఇట్టిదసిచెప్ప న క్యము శానిది. “అనిర్వచనీయ చభావుండుం

అనిర్వచనీయుండు, నం. వి అం పుం, వరమార్ష్మ్యం వల, చూ. అనిర్వచనీయము,.

2, " అశుభశకునము. ధా క్తి,విణ.అ.న. కారణము అనిర్విజ్ఞుండు. ఏణ. (అ ఆ. ఆ) 1. దుఃఖంపనీ

"లేకుండ. ఏణ, (అశ ఆ.అ.) కారణములేనిది.

అనిమిశ్తాగమము. సం. విణ. (అ.ఆ,ఆఅ. నీమిత్తము లేక వచ్చునది, ఆారణములేక నంభవించునదిం “క, దుర్వినీతుల,కగుననిమి త్రాగమంబు'లై నభయం బుల్‌.” భార, ఆది, ౧, ఆ. ౮౬.

అనిమిషము. సం, వి, అ, పుం. (బెవ్పపాటు లేనిది) మక్స్య్యము, వేం అనిమినుండు. సం. మ అ, పుం. 1. చేవక్క

"వేలుపు; 2. విష్ణువు; 8. మపహాకాలుండు, ళివుం డుం---విణ. (అ.ఆ.ఆ జెప్ప పాటులేనివాండు, చలింపనివాడు.

అనిమోలత్‌ = సం, (శృత్స ౦) (సమాసవూర్వపదము గానే ప్రయోగము మూసికొని యుండనిది, వీకసించుచున్న ది. “లయగ్రాహి* కదశీవనములందు లవలీమా, కందకరుషండములయందు ననిమోల దరవింద సరసీవనములందు.” భార. ఆది. ౫, ఆ, ౧౩౨౯.

అనిమేమండు. సం, = అనిమిషుండు,

అనియతళము*, సం. విణ. (ఆ ఆ. అఎ 1. స్లిరము కానిది; 2. కృమము లేనిది. “అనియత వేళ.”

" సం. పి, అ. పుం. 1. గూఢచారుండు; 2. ప్రద్యుమ్నుని కొడుకు, ఉహివతి; లే. విష్ణువు; 4. rials (అ, ఆ అ) కే “అడ్డ షింవంబడనివాండు, నిరోధించంబడనివాండు; డ్డ అడ్డు లేనివాండు, లాంగని వాడు,

అనిరూవణీయము. సం. విణ, (అ.ఆ.అ) నిరూపింప శక్యముగానిది, ఇట్టిదని చెప్పళశక్యము గానిది. “తే. అతనికమ్హుల నొక్కరినైనం దక్పి,పోవనీక

వాడు; 2. ఆయాసము లేనివాడు. అనిర్వేళము. సం. వి, అ పుం. 1, భోగములేమి, సుఖము లేకుండుట; 2 భృతిలేమి, జీళములేకుం డుట.-=-వీణ. (అ. ఆ. అ 1. భోగములేనిదె, సుఖములేనిది, దుఃఖ; 2. జీశములేనిది. అనిలము, సం.వి. అ పుం, 1. వాయువు, గాలి; 2. ఏడుసంఖ్యకు సంకేతము; 8. (వాయుబీజము 'యి అనునతరము; శ. పాణాదిరూవము గలవాయువు; 5. చేవామందలివాతము; 6, వాళ మువలన కలిగినరోగము; (కీళ్లనొప్పులు మొ); 7. (వాయుదేవతాకము) స్వాతీనమ్‌ త్రము. ఆనిలుండు. సం. వి. అ ఫుం, 1. వాయుదేవుడు, గాలీ; 2. వనువులలో అయిదవవాండు; లె విష్ణువు. అనివార్యము. సం, నిణ, (అ. ఆ. అ) సీవారింవ శక్యముకానిది.

అనిశము. సం, విణ (అ. ఆ. అ 1. రాత్రి లేనిది; ౨, నిరంతరము ఎడ ౌగనిది, విరామములేనిడి. రాక .విణ. అ. న ఎల్లప్పుడు. “క, మనమున గోరుదు చే నృర్జునునకు సమరమున రథ్యచోదక భావం, బునం బనిసేయ వలయునని యనిశము ఏిభికరుణ నాకు నది సిద్ధించెక్‌ ౨ ఛార. విరా, ళా ఆ. ౧౧౫

అనిష్ట్రము* సం, వి. ఆ, న. 1. ఇష్టముకానివని; 2. హాని, కీడు.-వణ. (అ. ఆ. ఆఅ 1 ఇష్టము కానిది, ఆప్రియము; రై కోరంబడనిది; శి. యజింవంబడనిది, (యాగాదులయందు స్రాజం పంబడనిది,

అనీ

అనిప్పు త్తి. నం. ఏ. ఇ. కాకపోవుట. అనిప్సన్న ము. సం, విణ. (అ.ఆ.అఎ చెబివేబినిది,

పూర ము కానిది.

అని స్తీర్ధము. సం, విణ. (అఆ. అఎ 1. దాంటంబడ నిది; 2. తీర్పుచెప్పంబడనిది; లే. సమాధానము చెప్పంబడనిది.

ఆనీకము. సం. వి, అ. పుం. న. 1. యుద్దము; 2. సైన్యము; శ. సముదాయము. “నవాంబుదానీ కము”

అనీకస్సము సం, షి అ. పుం. 1. యుద్దవాద్యము; ర. యుద్లచివ్నాము; లి. చివ్నాము అడియా లము; టీ వీరమర్హ భము; లీ. చేలశీ.ావిణ. (అ. ఆ. అ) 1, యుద్ధనుందున్న ది. (సైన్య ము); 2. నైన్యమందున్నది; 8. సముదాయమం దున్నది. అనీకనసుండు. సం, ఏ. అ. పుం. 1 యుద్ధమునందు నిలిచినవాండు, యుదభటుండు; 2. నీనుంగులకు శిక్షనేర్నుటయందు నేర్పరియైనవాండు; 3, మావటివా౭డు; ఓ. రాజరతకుండు, రాజునకు *" కావలివా(డు.

అనీకిని. సం. వి. ఈ శ్రీః 1. సేన; 0. అమేహి ణిలో: బదియవ ఫొగముగల సేనావిశేషము:--- రెండు వేలనూటయొను బదియేడురథ ములు, అన్నియే యేనుంగులు, అటు వేలునేనూట యణువదియొక టి గుజ్జములుు వదివేలుం దొన్తున్నూట ముప్పది యేవురు కాల్వురును గల నేనావిశేషము,

ఆనీవా. సం, ని ఆ స్త్రీ 1. ఇచ్చ లేమి; 2.

ఉెపేశ.

అనీహామానుండు, సం౦.విణ. (అ.అ,ఆ) 1. కోరుచుం డనివాండు, కోరిక లేనివాం౭డు; 2. ప్రయత్నింపని చాండు, ఉపేశీంచువాొండు. “వం కర ఫలంబులు దైవమానుషసీ ౦బులయిననుం బురుపోత్సావాస ము పొర్టితంబులయినని నుస్థిరంబులయి నురశ్నీతం బులయి వర్తిల్లు ననీవామానుండయి _దైవవరుండ యినవా"ండు నీరిలోని యానపాశ్రంబునుంబో లె నవసన్ను౦డగు.” భార. అర. ౧, ఈ, ౨౩౨౬.

100

అను

శ్ర నజ వేజుమి, వూర్థము అనీహు(డు. సం, విణ, (అ. ఆ. అ) 1. ఇచ్చ లేని

వాండు; 2. ఉే న ర. అయో అను. స్ట సు క్రిం 1. చెప్పు; “తే. ఇట్టులనియెం

గరుణతోడో భార ఆది. రా ఆ. ౯; 2 అని “ద విజి లేంద్రియుండనంగ నిమ్లునిం బాయక విందునంచు దా, నిది కలరూ సెణుంగ నవనీవతి యుత్సుకుడయ్యె నాత్మ లోక్‌ భార. ఆది. ర, ఆ. ఏ0; లి. అని తలంచు, అని తలపోయు; (వందునంచు = విందుననిత లంచుకొనుచు.) చూ. సెయర్గము నుదొహర ణము; ఓ. నిందించు. “వనంతతిలకము, ఈ బాలు నెత్తకొని యింటికి జన్న నన్నున్‌, నాబం ధులందజు మనంబున నేమనా కె, ట్ర్‌బాలు నూ ర్యనిఖు నిట్టుల డించిపోవం,గా బుద్ధివుట్టు నని కన్య మనంబులోనన్‌ .”” భ'ర. ఆది. ఆ. ౨౯. “అని యనిపించుకొనుట అత్తగారా నీస్వభౌవ మా!”(సామెళ) “ఒకరిననుట యెందుకు? ఊర కుండరాదా.” “అన్న వానికం టె వడ్డవాండు మంచివాండు.”(సామెళ;) ర్‌.అని శ్ర, సీద్దుండగు, వ్రనీద్ధమగు. “సీ, వినవయ్య నహుమండక్‌ జన పతి చేను మొ, ఫూర్వజులకు నటు ఫూర్వజుండం” భార. అర ౪, ఆ. ౧౧౯; 6. చదువు, వద్యము మొదలగునవి చదువు. “ఒకవద్య మనవయ్య;” 7. పాడు. “అనంగ ననంగ రాగ మతిశయిల్లుచునుం డు” '““ఆపాటలో వల్లని అనవమ్థా;” ర. ఉచ్చ రించు. “రామరామ తం ము కపొందుదువు;” 9. అని యడుగు. “వ. అంత నగస్తు గండు విదర్భరాజుపాలికి వచ్చి నాకు "లోపాముద్ర, నిచ్చునది యనిన వంతు తనతనూజ నమ్మని కీ నోపక మనంబున ననుతాపించి యక్క- నకం జూచి యాత్మ గతంబునల భార, ఆది.౨, ఆ 3౨౮ “నీను మోకిష్టంబుగా దూతనై యేమి సేయుదు ననిన.” భార. అర. ౨, ఆ. ఏళ,

అనుంగు. బే. విణ ll. ఆప్తండు, వ్రీయుండు, ము ఖ్యుండు. “క్క, తనకుం గాళిమహీవతి, యనుంగుం జెలి యగుటంచేసీ.”” వారి. ఉం ౬ అ ౧౯౪; 0. సుందరము, మనోహరము, “క చనుచెంచి సర్వజనములం6) దనుం గాతూహాలతరంగళతరళ తరవి

చెప్పు.

అను

101

అను

లో, చనులై కనుంగొనంగ నగరి యనుంగు మొగ | అనుక ర్ట. సం, విణ (బు. ఈ తీ" బు ఆనుక

సాలగవని కవతీష్టండై, ” జారి. ఊ 3ఆ. ౧౭.

ఇటు మొదటిది అని శ.ర. “మొగసాలి శబ్దము | అనుక ల సం.

చేతనే నగరునకు ముందటిది య. నర ము sae తము; లే, ఇంపు, శ్రావ్యము, ' “వీ వనవిహంగమ ములయను.ంగు టెలుంగు లావ్వోనంబు చేయు | .ైవల్యఖగము” లక్షీ, 1%, ఆ, ౧౫౭. అనుంగుంగ తియ, ద్వ. విణ. (అనుంగు 4 కతల్తియం చెలికత్తె. “క. అకత్తలిం బు త్రడిగీమున, బిత్తరిం గానక కరంబు"పేరి ననుంగుం, గ త్తియలందటు నొకచో,మొ క్రము'లై శత్తణిలుచు మురి నడలం గక లో రసీ ర, అ. ఈం. రూ. అనుంగుంగత్తె, అనుకంవం, నం, వి, ఆఅ. 1. దయ, కనికరము, జాలి; 2. కొంచెము కంపించుట, అనుకంవకుండు. సం. విణ. (అ.ఆ,అ.ఎ కనికరముగల

స

వాడు దయచూపువాండు, జాలివడువాండు, “సర్వభూళతానుకం వకుండు” అనుకందనము, సం. వి అ న దయ, జాలా

విణ, (అ. ఆ. అ) దయాళువు, పౌళివడునది. “ద్ద ధర్మ వరుల్‌ శరణాగతానుకం,వను లనంగాం బ్రనిద్దులగు భారతవీరుల సద్దుణానుక్రీ ర్రనముల నొప్పు.” భార. అది. 3, ఆ. న

అనుకంపితుండు, నం, విరా. (అ, ఆ. అ) కనిక రముగలవాండు. ఆనుకంష్యము. సం, విణ, (అ, ఆ అ దయం

దలంవం దగినది, కనికరింవందగినదిం

అనుకథనము, సం, వి అ న. |. అనువాదము, ఒకరుచెప్పినదానిని మరలం కెచ్వట; 2. ఒకరు చెప్పీనక ర్వాళం చెప్పుట.

అనుకరణము, సం, వి. అ. నా 1. అనుకరించుట, ఒకరు చేయునట్లు వేయుట; 2. అనుకరణసాధ నము; శి. ఒకరుచెప్పినమాటల నళ్లే చెప్పుట. “వాడు 'జితోఒసీ ” యనియెః” & ఒకదాని ధ్వనిని సూచించుళబ్దము. “ఆకాయ కటుక్కు మని కొజికినాండు;” ర్‌. పోలిక.

ఆనుకరణీయము. సం. విణ. (అ, అ. అ) 1. అను కరింపందగినది; 2. అనుసరించి చేయదగినది.

అనుకరించే. సం. న. ,కి. 1. అనుకరణముచేయు, ఒకరు చేయునట్లు చేయు; 2, పోలు

= అనుకార్యము. అనుకర ముం నం, an &్ట నం = అనుకర ముం షు మె అనుకర ము. నం, వి అ. పుం. 1. ఆకర ణము, మె యె

ముందునకు లాగుట; 2, (వ్యాక ఒకనూత్ర, మందలి చదమును అన్వయముకొజుకు ముందు సూ సూూత్రములోనికి (గృ గ హీంచుట, అనువృత్తి; లి, బండియిరుసు.ైై నాది గేట్రము అమర్చుటకు చే పేనెడి మానితుండు.

నూ తుం

ఆనుకల్పము. సం, వి, అ, పుం గొణకల్పము, వ్ర ధానమునకు బదులుగా6 జేప్పినవిధి,

అనుకామకృత్తు. సం. విణ శ్‌. 1. శనకోరిక నెజ వేర్చుకొనువాండు; 2. తనకుం దోంచినట్లు చేయు వాండు; తీ. కన కోరికకు దగినట్లు చేయువాండు.

అనుకామము, నం. వి,ఆంపు౦. తగినకోరిక,.... అవ్య. కోరికకు దగినట్టు,---విణ. (అ. అ. అఎ |. తగినకోరికగలది; 2. ఆతికాముకము.

అనుకామీోను(డు. సం, విణ. (అ. అ అ) 1, శన కోరిక ప్రకారము సంచరించువాండు, తోంచినట్లు సంచరించువాండు; 2, ఇచ్చుకువచ్చినట్ల్టు చేయు వాడు.

ఆనుకారము. సం. వి, అ. పుం అనుకరణము; డై. పోలిక |

అనుకారి. సం. విణ, (న్‌. ఈ-ణీ, న్‌) 1. అనుక రించువాండు; 2. పోలువా౭డు.

= అనుకరణీయము.

అనుకీ_రనము. సం. వి అ. న 1. కీర్సనము, ణము. “హరినామానుక్తీ నము?” 2. ప్రకటిం చుట; లే. అనుసరించి చెప్పుట, “చ... -ప్రసీద్ధు లగుభారతవీరుల సద్దుణానుక్రీ_రనములనొప్పుదాని విదికంబగుదాని సభాంతరంబులక్‌” భార ఆది, 3, ఆ, ౧౦.

శే. అనుకరించుట,

అనుకార్యము. నం,

జ

స్మర

అనుకు. దే. విణ. ముద్దగాక పలుచమై నది. “మ క, మని పణ్యారముతో డ బూరెగమితో మండెంగ శండంబుతో, ననుకుంచానెము.” భీమ ౨ ఆ

౬౭.

ఆను 102

అనుకుండు, సం విణ, (అ. ఆ. అ 1. ఇచ్చేగల వాదు కోరికగలవాండు; 2. కామవికారము గలవాండుః

అనుకూలళ. సం. వి. ఆ, స్రీ . అనుకూల్యను, అను రూలుండుగా నుండుట,

అనుకూలము, నం.ని.అ. న. 1. అనుకూలమయినవని;

అకాలంకార భేదము. చూ. అలంకారము; లే.దం తివృతుము.---విణ(అ.ఆ-అఎ (ఆనుకూల్య ముగలదిఎ మే, వతికూలముకానిది, ఎదురుగానిది, ఇష్టముగా నుండునది. “అనుకూల వాయువు; “సస్యానుకూల వర్ష ము; “అనుకూలవరిణావు ము;” 2. తగినది. “స్పర్మానుకాలము.”

అనుకూలించే. సం, అ. కి 1. అనుకూలమగు, పతి కూలము గానిదగు; 2. ఉవయోగించు.

అనుకూలుండు, సం. వి, అ. పుం. 1. ఒకే స్త్రీయందు అనురాగముగల నాయకుడు. చూ. నాయ కుడు; డి. సవాచరుండు, మిత్రుడు; లె. వర మార్మే.---విణ, (అ. ఆ. అ అఆనుకూల్యము గలవాడు కనవత్‌మున నుండువా(డు, (వతి కూలంండు గానివాండు,

అనుకృతి. నం, వి. ఇ. స్త్రీణఅనుకారము,

అనుకృష్టము. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆం (వ్యాక 1. అనుకర్ష ము చేయంబడినది, అనువృత్తి చేయం బడినది. (పదము 2, ఆకర్షి ంపంబడినది.

అను కృవాణము. నం, వి, అ. న 1. వరునగాం బో వుట; 2. అనుసరించుట.

అన మన. సం. | స్తీ" = అనుక్రమణికం

పర్వాను క్ర్రృమణి.

అన్ముకృమణిక. సం. వి. ఆ. స్త్రీ (పరిపాట్లీ వకార ము ఒకదా నికర్వాత నొకటి యుండునట్లు ప్రారం

, భించునది 1. వరునను చెలుపు గృంథవి శేషము. “స్థార్తానుక్రమణిక” (=స్ఫార్హకర్శ్మలపద్ధతిని వరు సగాం 'చెలుపునట్టి గ్రంథము; 2. (గృంథాదియం దుంగాని, (గృంథాంతమందుయగాని (గృంథమందలి విషయములను (కృముముగాయ చెలుపు గృంథభాగ 'ము. (విషయసూచిక మొ

అనుక నుము. సం. వి, అ. పుం. వరిపాటి, వరుస, ఒకదానికర్వాత నొక టివచ్చుట.-_ అవ్య. అ.న,

అను

(క్రమము నతిక్రమింపకుండంగా.---విణ, (అఆ, అ) క్రమము ననునరిం చినది.

అను కోశము. న౦.వి,అ పుం. దయ, డాలి. విణ. (ఆ.ఆ.అ | కోనుదూరము వ్రయాణమువేసినది. అనుతణము, నం, ని, అః నంవ,తితమీణము, తణతణ

మునందు, ఎవ్వుడును,

అనుగంత. నం, విణ. (బు, ఈం్రీ-బుఎ) 'వెంబడిం

చువా౭డు అనుసరించువాండు,

అనుగళతము, సం, వి. అ. న, అనుసరించుట, అనుగము

నము.---విణ. (అ. ఆ. అ 1. అనుసరింవంబడి నది; 2. “వెనుకనున్నది, 'వెనుకభాగమున వ్యావీం చినది; 8. అనుసరించినది, అనుసరించియున్న ది. ““పొదన్యాసము లయానుగతము;” డీ, అధీనయమె నవి? ర, నమానధ ర్థానుసారముగా నది.' (విషయము మొ

తి అలో గ హీంవంబడి

అనుగతి. సం. వి, ఇ. స్రీ. 1. అనుసరించుట; 2.

స 5

"వెనుకంబోవుట. “క. మాయందు లేనిగుణములు, మోయనురాగమునంజేసీ మిగిలి వెలింన్‌, మో యనుగతి మాకు నభిప్తాయము వనవాసదుఃఖభర మోపుదునేఎ భొర అర. ౧, ఆ. ౮.

అనుగ తికము. సం. నిణ. (అ. ఆ. అఎ(నమాసో క్తర

పదముగాచే "తెనుంగున నువయు_క్షము) అనుస రించునది. గ తొనుగలికము లోకము;”” “గతాను గతిక న్యాయము.”

అనుగమనము. సం. వి, అ. న.=అనుగముము. అనుగవుము. సం. వి. అ, పుం. 1. వెనుకంబోవుట;

2. అనుసరించుట; 8. నసహాయముగుట; 4. నహ గమనము, చనిపోయినభ ర్తతో చితిలోం బడి చని పోవుట; ర్‌. సామాన్యధర్మ ము ననుసరించి విళశీవ స్వరూవము గలవానిని సంగ్రహించుట.

అనుగమింమే. సం. స కి. 1. అనుసరించు, వెంబ

డించు; 2. అనుకరించుపోలు, “న. గరుడనిగతి నన్యవివాంగం౦బు లనుగమింవ నోపనియట్లు మాన వులు వఏీనివీర్యంబు ననుగమింప నోపరు.” భారం సభొ. ౧ ఈ ౧౫౮ “వ. మృగయాకుళలు, లైన మృగయులు నిటవిదూషకవంది వె తాళి కాదిజను లనేకు లనుగమించి రిట్లు.” భార. అరం ౫, ఆ. 3౭%,

అను

అనుగము. సం విణ, (అ,ఆ.అ.) వెంబడించునది.

అనుగమ్యమానుండు. సం. విణ, (అ. ఆ, అ అనుస రింపంబడుచున్న వాడు, వెంబడింపంబడుచున్న వా౭డు. “వ. అంత ననుద్య్నూతపరాజితులయిన పాండవులు దమరాబోపభోగంబులు విడిచివి ప్ప నువ్భాద్భాంధవజనానుగ మ్యమానులయి వనంబు నకుం బోవ సమకట్టి.” భార. సభా, ౨ఆ ౨౮౦.

అనుగలము. “వై. వణ (సం. అనుకూలం) 1. ఆహం డు హితుడు. “క. అని యప్వురి చె నెప్పినం జని యాతం డశనిం గాంచి నముచికభంగిక విని పీంచె రాజధరున, కనుగలమగునఖుండ ననియు నతని పనుపునక్‌.”” ఖార శాం, 3౨, ఆ. ళోరారా 2. అనుకూలము. “శే. అఖిలజగదీశ్వరున కిం తయనుగలముగ, నేమి తవమొనరించినో యిప్ప యోధి.” లత్నీ, 3, ఆ. ౫% 6. అధీనుడు, వశ మెనవాండు. “త్తే ఇట్టి; వనిశకన్ను మనంబు చెవాషనిం దగిలె నతండె కా౭డె మన్య థునకు నను గలంబు.” దశ. ౧౦, ఆ. ౨౯; ఉం సమానము, “క పె నిగుడు మంచుం దువ్వర్కవానల వేం దడిసీ కమలవనలత్షీ హారి, ధ్యాననిమోలికలోచన, యా నల రాధావధూటి కనుగలమయ్యుక .””పాండు. ర్క ఆ. ౧౦.

చెన

అనుగవీనుండు. సం. వి అ.ఫుం. (గోవువెనుకం బోవు వాడు గోపాలుడు, గొల్ల, వనులకాంపరిః

అనుగామి* నం, వి, న్‌, పుం, = అనుగుండు.---విణ. (న్‌ ఈ నీ, న్‌ఎ అనుసరించిపోవువాండు.

అనుగీశము, సం. వి అ న 1. ఒకపాట ననున రించి పాడుట; 2. ఒకపూట ననుసరించి పాడిన పాట.

అనుగీతి. నం. వి ఇం త్తి 1. ఒక పాటను అనుస రించినపాట; 2. ఆర్యావృ_క్త భేదము. (మొదటి నగమున 27 మ్మాతృలును, శండవనగమున లి2 మ్మాతృలును గ లవృ త్రము)

ఆనుగుంఫము. సం. వి. అ, పుం. వాక్యరచన, రచన.

స్త

“ద వనివడి నారిశేళఫలపాకమునం జవియైన |,

భట్టవా,ర్లునికవి తానుగుంఫములు సోమరిపోతులు కోందజయ్య కానని కొనియాడ చేరరు.” సై,

౧ ఆ. ౧౭. అనుగుంభములు అని ము ద్రికము.

103

| అనుగులము. వై.

అను

అనుగుండుః, సం. వి, ఆ పుం. 1. సహచరుండు; 2 మిత్ర ము; 8. సేవకుండుం బభూకనాథానుగుం డు””---విణ, (అ. ఆ. అ) అనుసకించిపోవు వాండు, వెంబడించి 'వెళ్ళువా(డు. (దాసాది)

అనుగుణ, సం. వి. ఆ, త * తం శ్రులతో 6(గూడినపవీణం

అనుగుణము, సం, విణ. (అ, అ ఆ) 1. కనది, అర్హ ము; 2. సమానగుణములుగలది; 8. గుణ ముల ననుసరించి యున్నది.

= అనుగలము, “ద్వి. బసవపురా తై కప, తుండవనియు, నచరిక ప్రీతి మాకను గులంబనియు,రచియింతు బనవపురాణ సత్క_విళ, యవధానవంతుండనవై నెమ్మి వినుము. బస. ౧,ఆ. పు. ఈ, ఇట అనుగలము అనియు నన వచ్చును.

అన్నుగ, వాణము. నం. ఏ. అ, నంజ ఆను శ్‌ వాము,

అనుగ వాము. l. కోరనవాని కోరిక నెఅవేర్ప్వవలయు ననుభావమ్కు దయం (వ్యతి. నిగ్రహము; 2. అనుకూలమగుట; తి, దరిద్రాదులను పోషించుట,.

ఆను గ్రహించే. నం. న కి l. అనుగ్యహము చూపు, కనికరించు; 2. పోషించుం

సం, వి ఆ పుం.

అనుగ్రాహకుండు. సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ అన్న్ముగృ హించువాండుం

అనుగ్రావ్యాము. సం, విణ, (ఆ. ఆ అ) అన్ముగ్క హింవందగినదిం

అనుచరి. సం. వి, ఈ స్త్‌ దాసీ,

అనుచరించే. సం. స డ్‌ అనుసరించు. “ఆ. నీవు విరటు చెట్టి చందంబున, ననుచరించువాండ వధిప చెపుమ.” భార. విరా, ౧, ఆ. ౬౭.

అనుచరుడు. సం. వి, ఆ ఫుం, 1. నసవాయుండు, తోడు; 2. సేవకుడు; లి.దూక ననుసరించి పోవు వాడు._విణ. (అ. ఈ-రీ.అఎ అనుసరించిపోపు వాడు వెంటంబోవువాండు., (చాసాదిఎ

అనువారకుండుం సం, వి, ఆ. పుం. సేపకుండు---విణం

(అ. అ-రికా, అఎ అనుసరించి పోవువాందు,

ఆనుచారిక. సం. వి. ఆ. స్తీ . దాస్కీ సేవకురాలు.

స్తీ . పరిభారిక్క వేవకు pg ననుచారిణికా కగం

అనుచారిణి. సం. ఏ. ఈ లు, “క పాంభాలికి

అను

బం,చినగరువపుంబనులు నేర్చి చేయుదు నం దుక” భార, విరా, ౧, ఆ. ౧౦౮.

అనుచింత, సం. వి. ఆ స్తీ = ఎడ తెగనిచింక, అనుచింతనము, నం. వి, అ, న 1. ఆలోచించుట; 2. ఎప్పుడును చింతించుట, ఎడ తెగనిచింక. అనుచిళము. సం. విణ. (అ.ఆ,.అ.) ఉచికముకానిది, అయు క్షము, తగనిది. అనుమే. చే. చూ. అంచే. అనుజ, నం, వి అ. సీ. చెలెలు. 'ఆ యణ అనుజిను (డు. సం, వి స్‌, పుం = అనుజుండు, ఆనుజాతుడు. నం, = అనుజుండుం అనుజీవి, సం. విణ. (న్‌.-ఈ-నీ.న్‌ 1. ఆశ్చయించి బ్రశుకువాండు, ఆశిశుండు; 2. సేవకుండు.

శ యించం

అనుజీవ్యుండు. సం. విణ. (అ.ఆ,అంఎ ఆశ్ర

దగినవాండు, సేవిందందగినవాండుం

అనుజుండు, సం. వి అ. పుం. కనిష్థసోదరుండు, తముండు.

జీ

అనుజ * ళా రము; 2. ఉత్తరువు, ఆజ్ఞ.

అనుజ్ఞాతుండు. నం. విణ (అ, ఆ. అ శే. ఆబ్లాపిం వంబడినవాండు; 2. అనుమతింవంబడినవాండు, ఆంగీకరింవంబడినవాండు,

నం, వి, ఆ. స్తీ" 1. అనుమతి, అంగీకా

ఆనుజానము. నరం వి, ఆం నం = అనుజ థి గా వా

అనుజ్ఞ కలము సం. విణ, (అ.ఆ.అ.) 1. ప కాళశింవ టే ct నిది; 2. భకటికము కానిది. “సీ కాళ యొప్పి న్‌ య ద మాండుకట్ట నుజ్జ్వలము సేయంగ నంకులబా సు లందమెడల.” భార. విరా, ౧,ఆ. ౨౨౮. అనుతరము, సం, వి. అ. న ఆకరము ఓీడకేవుం అనుతర్ష ణము, నం, వి, అ, న వేం మద్య పానము; ర్త మద్య పానపాక్ర, అనుకర్ణ ము. సం, వి అ. పుం. కే మద్యము; 2, మద్య షానపా త్ర; 3. మద్యపానము; శీ. మద్య పానేచ్చ, మద్యము త్రాగవలయు ననుకోరిక రీ, దప్పిక, కృష్ట; 6. అభిలాషము, కోరిక; '. కల్లు వడించుట. (శ. ర్ఫ (on అనుతావనము* సం, విణం (అ. ఆ. అ వళ్ళా

104

అను

తావము గలిగించునది, విచారము గలిగించునది. ---వి, అ, న, వళ్చాత్తావము గలిగించుట.

అనుతొపము. నం. వి, అ. పుం. వశ్చాతావము, తప్వువేసీతినని నొచ్చుకొనుట,

అనుతాపీ. సం. విణ. (న్‌, ఈ = నీ, న్‌) అనుతా వముగలవాండు, వశ్చాత్తావవడువాండు.

అనుతాపీంచు. సం. అ. క్రి" 1. వళ్చాత్తావవడు; 2. తావమునొందు, ఉత్తలపాటునొందు; “వ. తనళతనూజ నమ్మని కీ నోవశ మనంబున ననుతా పీంచి.”” భార. అర, ౨, ఆ. 3౨౮.

అనుత్క_ము. సం. విణ. (అ. ఆ, అం) 1. ఉత్క_ంఠ లేనిది; 2. తవాతవాలేనిది, స్వస్థము. (చిత్తము

అనుక్క-_ర్హ ము, సం. వి. అ. పుం. ఊత్కంర్ష లేమి. —_విణ. (అ. ఆ. అం ఉతర లేనివి, గొష తనము న. ™

అను క్రమము. నం. విణ. (అ.ఆ.అ 1. (చేసికంచె ఉత్తమము లేదో అది అత్యు క్రమము; 2. ఉక్త మముగానిది, అధమము.

అను త్రరంగము. సం, విణ, (అ. ఆ. అ 1. ఎగురు తరంగములు లేనిది, శాంతము. (సముద్రము మొ 2. అచంచలము, స్థిరము.

అనుతృరము, సం. విణ, (అ.ఆ.అఎ 1. (బేనికంటె

ఉత్తరము లేదోయది.) అత్యుత్తమము. “క. గురు శుశ్ర్యూపుకులును సృత్యరతులు శమదనువినిర లా తులు దుర్భ, మ్యరహితులును నిలు రను త్తరమగు నవ్చోట సో వ్రదానవరులత్‌ ౯” భార, ఆను. ౨ఆ, ఈ౬౭; 2. (ఊత్తరముకానిదిం) అధమము; 8. ఉఊత్తరములేనిది సమాథానములేనిది, నిరుత్త రము. (ఫూర్వపతీము మొ; శ. ఉత్తరపు చైపుదికానిది, దక్షీణము (దేశము మె); ర్‌. స్థిరము.

అనుశ్తానము. సం, విణ. (అ. అ. అ ఉత్తానము గానిది, అధోముఖముగా నున్నది, బోరగిల్లి యున్నది.

అనుక్పత్తికము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ ఉత్పత్తి లేనిది.

అనుత్పాదము, నం, వి అ, పుం. పుట్టుక'లేమి. విణ. (అ. ఆ. అ పుట్టుక లేనిది,

అను 105 అను

అనుత్సాదము, సం, వి, అ పుం." 1. నాశములేమి; | అనుద్యతుండు సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ ఉడ్యమము 2, తెంపులేమి....విణ, (అ.ఆ.అఎ) 1. నాశము "లేనివాండు, సూనిక లేనివాడు. లేనిది; 2, "తెంపులేనిది. అనుద్యమము, సం. వి, అ. పుం. ఊఉద్యమముళలేమి,

అనుత్సావాము. సం. వి. అ. పుం, ఉత్సాహము యకత్నములేమి, ఫూనికలేమి.---విణ. (అ.ఆ.అం) లేమి.---విణ* (అ.ఆ.అఎ ఉత్సాహములేనిది. | _ ఊద్యమములేనిది, పూనికలేనిది.

అనుత్సిక్తుండు, నం, విణ, (అ, ఆ, అఎ గర్వములేని అనుద్యూతము, సం. వి, అ. న. 1. కెండదమా జా వాడు, డిన జూదము; డి.భారకమున కెండవమా ఇజాడిన

అనుత్సుకుడు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ) ఉత్పుకుండు జాదమునుగుణటించి చెప్పినపర్వము. (సథావర్వ "గానివాండు, వేడుకలేని వాడు. ములోని: యుపపర్వము.

అనుదాషహు(డు. సం. విణ, (అ. ఆ. అ వివా వాము కానివెండు,

అనుదగ,ము. నం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1. ఎత్తుగా లేనిది; 2. (చేనికంటె ఎత్తైనది లేదో అది.) అత్యున్నళము; 8. తీళ్లముగానిది, వదు వెనదిం

అనుద్విగ్నము. సం, విణ. (ఆఅ. అ, అ వ్యాకులము గానిది, స్థిరము. (మనస్సు.

అనుదరుండు, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) అల్బమెన అనుద్వేగము. సం. వి అ. పుం. 1. తొందరలేమి; నడుముగలవా(డు, సన్ననినడుమువాండు, కృకో | 2. భయములేమి.---విణ, (అ.ఆ.అ 1. తొం దరుండు. (స్త్రీ ఆనుదర్శ దరలేనిది; 2. భయములేనిది.

అనుదా త్రము. సం. వి. అ. పుం. (వేదమందు ౯ సం, ఏ. ఆ. ఫుం. ఊదోోగము లేమి,

దాత్తము కానిస్వరము; క్రిందుగా నుచ్చరింవం ఒకవనియందు ఫూనికలేమి.._విణ, (అ.ఆ.అ)

బడుస్వరము. (అచ్చులో దీనికి గుర్తుగా (కింద| ఒకపనియందు ఫూనికలేనిది.

గీటు పెట్టెదరు. ఉఊదాక్తము, అనుదా_త్తము,

స్వరితము, అని స్వరములు మూడు.)

అనధావనము. సనం, వి అ. న 1. వెనుకంబరు వెత్తుట; 2. అనుసరించిపోవుట; 8, అనుసం ఛానము.

అనుభావ్యమానుండు. సం. విణ, (అ.ఆ.అ 'వెనుక( బరు వెత్తంబడినవాండు, తజబుమంబడినవాండు.“వ, రాజునర ౦బు 'మ్ర/చ్చిలికొని 'య్రుచ్చు భా రెకుల చేత ననుభావ్యమానులై మాండవ్యు సమాపంబు నంబాణి.”” భార. ఆది. ర, ఆ. ౨౬౨.

ఆనుధ్యానము, సం, వి. ఆ. న అనుత్సణమును చిం తించుట్క ఎప్పుడును ధ్యానించుట.

అనునయము* నం. వి, ఆ పుం. 1. వినయము; 2. నమస్కా_రము; 9, పారన; 4&4. సాంకనము Sede ర్‌ వ sa

అనునయి. సం. విణ. (న్‌.-ఈానీ.న్‌ అనునయించు చా (డు, బలెిమాలువా౭డు.

అనునయింయే. సం, సం క్రి l. బుజ్జగించు, సాంత్వ నముచేయు. “ఆ. దయార్ద్రచిత్తుడవు వీనిం జేర్పవే, యనునయించి యొట్టులైనం గృష్షలి”

6) (=

ఆనుదారు(డు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ ఉదారుడు గానివాండు_) 1. దాతగానివాడు; 2. గొప్ప వాండుగానివాండు, అల్బుండు, నీచుడు; తి. (అనుఇ-దారు భార్య ననునరించువాండు.

అనుదినము, సం, అవ్య. అ, న వ,తిదినము, దిన దినమునందు.

ఆనుజేశము. సం. వి. అ. పుం. 1. క్రమానుసార ముగా నుచ్చరించుట; 2. కృనుముగా6 చెప్పుట; 8. ఉఊవదేశము.

అను జ్లేశము. సం. వి అ. పుం. ఉద్దేశము లేమి. ---విణ, (అ. ఆ. అ) ఉద్దేశము లేనిది.

ఆనుద్దతుండు. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. గర్వికాని వాడు, విధేయకగలవా(డు;2.కలవంచినవా(డు, సముడు.

అనుద్నటుండు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ చుగల్భుం డు గానిఛాండు, సాధువు.

14

అను

భార. ఉద్యో. 3, ఆ. 3౨౯; 2. ఊజడించు. అనువవత్తి. నం, వి ఇ. పై

“వు ఇవ్విధంబునం "గేళవుండు గరుణించి గరు డుని ననునయించి.” భార. ఉద్యో 3, ఆ. 30౨.

ఆనునాదము. నం. వి అ. పుం. 1. మాటు మోంత, ప తిధ్వని; 2. ధ్వని.

అనునాది, సం. విణ. (న్‌. ఈ _ న్స న్‌ అననా దముగలది, (ప్ర తిధ్వ్దనించునది, గంఖీరము, (కంఠ స్వరము మొ

అనునాయకుండు. సం. విణ. (అ.ఆ,.అ,) 1. అనున | ఆ యించువాండు, బతిమాలువాండు; 2. మంచి తనముతో మాటలాడు వాండు.

అనునాసీకము. సం, విణ, (అ. ఆ, అఎ 1. నాసిక ననుసరించి యుచ్చరించేంబడునది. (వర్ధము--- ఉషప్తోణన మయవలలు); " 2. ముక్కుతో 6 బలుకC బడునది. (ముక్కు_మాట

అనునీశము, సం, విణ. (అ. ఆ. అ అనునయింవం బడినది, బుజ్జగింవంబడినది.

అనునసీతి. సం, వి. ఇ. స్తీ" = అనునయము.

అనునీతు(డు. నం. విణ, (అ.ఆ,.అ్ఫ 1. ఊజడింవం బడినవాండు; 2. బుజ్జగి ంపబడినవా (డు.

అనునేయము. సం. విణ. (అ,ఆ,ఆఎ అనునయింవం దగినది, బుజ్జగి ంపందగినది.

అనువకారము. సం. వి, అ. పుం. 1. ఉవకారమను లేమి; 2, అవకారము.---విణ, (అ.ఆ.అ,) 1. ఉవకారములేనిది; 2. ఉవకారము చేయనిది.

అనుపకారి. సం. విణ. (న్‌, ఈ- ణీ, న్‌ 1. ఉప ఆ్ర కారము 'వేయనివా౭డు; 2. ఆవశారపుకతు వాండ్వూ

అనువదము. సం, వి ఆ, న (సంగీత వల్డవి.--- విణ. (అ.ఆ.అ) (వదము ననుసరించునది్ఫ 1. అడుగుల వెంబడి వచ్చునది; 2. మాటవెంబడి వచ్చునది. అవ్య. అ. న 1. అడుగడుగున; 2. మాటమాటకు; గే. వదము ననుసరించునట్టు గా; 4. అనంతరముగ, వెంబడిగ,

అనుపదీన సం. వి. ఆ. స్త్రీ. (కాలికిసరిపడిన ఇెప్పు)

కాలిజోడు,

106

అను

1. పొనంగమి, ఫూ ర్వావరసందర్భ ముశోమి, విరోధము; 2. యు కి లేమి; 3. ఉఊవవత్తి (కగిననదుపొయము లేమి, దారిద్యుము. విణ. ఇ. ఉపవత్తి లేనిది.

నువవన్నము. సం. విణ, (అ. ఆ, అ) ఊవపళత్తి "లేనిది.

ఆనుపను. స్రీ" వైర్ళతి దిక్కు.నందలి es కమను గజిముయొక్క_ భార్య.

మము, సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ సాటిలేనిది, ps

అనువమేయము. సం. ఏణ. (అ. ఆ. అఎ ఇతరము లతో బోల్సందగనిది, ఫిేలికొలేనిది, సాటి లేనిది,

అనువయు కము. సం. విణ. (అ.ఆ,అఎ 1. యుక్త ముగానిది, అనుచికము, తగనిది; 2, ఉవయోగ ముకానిది, ఉవయోగింవనిది; రే. ఉవయోగించం బడనిది; 4. భుజింవంబడనిది.

అనువయోగము. సం. వి అ, పుం. 1. ఉవయో గములేమి; 2. ఆనుకూల్యములేమి.----విణ. (అ.

ఆ. అ) 1. ఉవయోగములేనిది; 2. ఆనుకూ ల్యము లేనిది.

అనువరి, చే. వి. Si

అనువషలంభము. సం, వి అ. పుం. |. (పృత్యయది జ్ఞానములేమి; 2.లాభము'లేమి.==విణ. (అ.ఆ.అ) 1. 'వ్రృత్యమాదిజ్ఞానము లేనిది; 2.లాళము లేనిది.

నుపలబ్ధిం నం, వి, ఇ. సః శే. లాభములేమి; 2.

వ ప్రల్యేమాదిజ్ఞానములేమ్‌. వణ. ఇ. ఉప లబ్ది శస.

అఆనువల్లవము. సం. వి. అ. వుం. వల్లవిశర్వాళం బాడెడిపొట. 'అనువల్లవి అని వాడుక.

అనువసూది. ద్వ వి, (అఆఅనుము?నూది గుండు నూది. శ, ర,

ఆఅనుపానము. నం. వి, అ. న. కెవధముతోంగాని, జెషధము పుచ్చుకొన్న తర్వ్యాతంగాని త్రాగ దగిన కహెాయము, మొదలగు వచార్భ ము.

నం. మి ఆ

వ

అనువనీకుండు సం విణ. (అ. ఆ. అ ఉపనయన | ఆనుపాల్యము, సం, విణ, (అ, ఆ. అ) పాలింపం

సంస్కారము కానివాడు, వడుగుకానివాండు

దగినది, వలందగినది. “ను. మమళతానోచర మో

అను

107

అను

త్రీలోకములు నస్మ కాలా అనుష్రాసము. సం. వి, అ పుం. 1. శబ్దాలం'కార

లే నింద్రుండ నిట్టి నిన్నుణక లీలక్‌ జూదమా డంగ నక్త తమ సింహాసన మెక్క_ నీకుం జనునే

దర్పించి నాముందటక” భార. ఆది, ౭, ఆ. ౨౭౧. _అనుపు, చే, స (క్రి చూ. అంచు.---వి. 1. ప్ర

యాణమై పోవువారికి తోడు వంఫుట; “సీ. తస్కరబాధ నొందకయుండ నెడరైనయటపీ న ననుపుంబెట్టు. 9 కానీ ర, ఆ. ౬౧.

నం, “అను వ జతి య పొంతనే వథికా

న్పథి.” శర; 2. నుంకము, * “జే తెజవ లటు | అనుబంధము. సం. వి, అ. పుం, 1.

సీఠు వోయుపం దిరియ చేరి, యవల గొజగాక పీచ్చుకుంటయి యనంగుం డనుపు గొన జొచ్చెం గల్లగు ట్రమర వారి, కథ్ష్టగులు లాసీయిడు విడి అం ర ఆము. ౨ అ. ౫౮ యిడు. వే వేం. పాం

“లాంచి

అనుపోమ్యుండు* సం. విణ. (అ. ఆ, అ) (ఆను పోమ్యండుఎ) 1. పోషింపందగినవాండు; “క,అన ఘా నీవ (వృస్తవమున్క నని సీల్లిన పీరభటుల యను న్‌. శ్యల్లను టో తె భోజనాచ్భా,దనముల వారలకు. నెమ్మి దసభకయుండన్‌. భారం నభా ౧, ఆ, ళం; 2. ఉపో ష్యుండు కాని వాండు, ఉపవానము చేయందగనివాండు, వస్తుం డందగనివాండు:

అన్మువ, వేళము. నం వి, ఆ. పుం. (అనురూవమగు వ, వేశము.) 1.లా వలం ,బ ద్ర వేశించుట;డి. (జయిం చినవాని యభిప్రాయమునకు) లోొంగియుండుట.

కంకర. బరాజితుండగువానికి ఏ చేశగము

నముగాని తదన్ముప్ర, వేశముగాని నీతి” పంచకం. నుప సాదనము. సం, వి ఆ. న ప్రనన్నునిగాం

చేసికొనుట. “ వియాను వ్రసాదనము ” (భర్తను వ్రృసన్నుంగాం చేసికొనుటకు చేయు వ్రతము)

అనుస్రాణనము. నం. వి, అ. నః ఉజ్జీనండకేయుట, జీవిందం చేయుట,

అనుపాణికము, గం. నిణ. (అ. ఆ. అం Ll; ఉజ్జీ వించంజేయంబడినది, జీవించంబేయంబడినది; 2 స్థాపింపంబడిసది. “ఊక తానుస్రాణిక మైన స్వ భావో క్ల ఇ్రలంకారము.

"భేదము, (అచ్చులు భిన్నముగా నున్నను వచ్చిన హాస్లే మరల వచ్చుట 2. సదృశము, (కి పమ్య వాచకము) ' “మ. అశీవిషా భరణో కృంసనుథాం శు రేఖకు ననుప్రానంబు శై లాసభూ, ధరకూటసృటికోపల ప్ర తతి కభ్యాహారము” నై. ౫ ఆ ౧౪౪.

అనున్షవుండు. సం, విణ. (అ.ఆఅఎ) 1. సహాయుం

డం, తోడు; 2. అనుచరుండు, సేవకుండు.

కట్టు, బంధము; రై తగులము సంబంధము. “హూ పృాదయానుబం ధము, సంసారానుబంధము;” ఏ. కాను వూర్వకముగాం జేసినదోషమును మరల మరల! జేయుట; ఉ. ఎడతెగని సంబంధము అవీ చ్చిన్న సంబంధము; ర్‌. తర్వాత గలుగుశుభొ శుభఫలము; 6. ఉద్దేశము. “వఫాసానుబంధము” 7. అ చథానము, నల 'జేర్చంబడిన భాగ ము. యుఖ్యానుబంధము” 8. గృంథమునకుం జివరంజేర్చిన భాగము, పు pe బంధము; 9. శాస్త్రము రచించునప్రుడు ఆదిని జెప్పందగిన విషయ ప్రయోజనాధి కారి సంబంధ రూపమగు భాగము. '“ అనుబంధ చతుష్టయము,”

ఓక పృభాన

(ఇందు (గృంథమందలి విషయ ప్రయోజనము లేవి అధికారి ఎవండు అను విషయములు ఆథి శకారికిన్సి , గంభమునకునుగల సంబంధమును తేలు వంబడును; 10. (వ్యాక) వ్రకృతి; Ll. (వ్యాక) వ్రయోజనవిశిష్టమై ఉవ దేశమున (ఆవ్యోచ్చారణమును నుండి తరువాత లోపించు వర్ణ ము, ఇక్సంజ్ఞ్ఞవర్థ ము. (టునవ్కీ గముల్‌ * య. టుల్‌ మొదలైనవి; 12. నుళరణము; 18. ఆరంభము; 1డీ. దోషము, తప్పు; 1ర్‌. (గణిక్ఫ Manca అనుబంధి* సం, వి. ఈ స్రీ 1. హిక్కు, ఎక్కిళ్ళ రోగము; 2. తృష్ణ ఆస.----విణ,(న్‌ *-ఈ-నీంన్‌ ఎ 1. అనుబంధముగలది, సంబంధముగలది; 2, అనుసరించునది; శ. అవిచ్చిన్నముగా నున్నది; 4 వ్యాపించినది.

అను

అనుబంధించే. సం, స, |

అనుబంధుండు. సం, వి, అ. పుం. ముఖ్యుల (తల్లిదం దులు లోనగు పెద్దలు ననుసరించి నడుచు కొడుకు లోనగువాండుం

అనుబోధము. సం, వి, అ. పుం. 1. తర్వాత జ్ఞ ప్రీకి వచ్చుట, సమయము దాంటినతర్వాత జ్జ _ప్తీకి వచ్చుట; 2. మొదటం బూనసీనచందనాదికము పరిమళ మధికమగుట తై నలుగు వెట్టుట;లె.అ కరు అని, శ, ర

ఆనుభవనీయము. సం. = అనుభొవ్యము,

+ ఆఅనువ _ర్టించు,

ఆనుభవము, సం. వి, అ, పుం. 1, ఇంద్రియముల ద్వారమున అంకళకరణము వదార్శములపై వ్యా వీంచి యాపదార ముల స్వరూపమును గ్రాం చుట, పృత్యకుజ్ఞానము, వస్తువులను చూచుట, తినుట తాంకుట్క మొదలగువానివలన కలిగిన జూనము, నీరు కాలువతూమునుండి మడిలోంభ్ర వే శించి మడియాకారము నొందునట్టు అంకత్కకర ణము ఇంద్రియముల ద్వారమున భుటాదివ స్తు వులమిోందం బ్ర, వేళించి తణాకారమునొొంది దాని స్వరూపమును తెలిసికొనుట; 2. (కర్యఫలవుగు సుఖదుకఖాదుల నొందుట, “కర్త ఫలానుభవము.”” “క్క తెగునే, యనుభావ్య మెంక యంతయు, ననుభవమున గాక యనుచు ననయముం గుం చెన్‌.” కళా. 3,ఆ. ౯౨.

ఆనుభవి. సం, విణ. (న్‌. ఈ.నీ. న్‌) అనుభవముకల వాడు,

ఆనుభవించే. సం. స. క 1. అనుభవమునొందు, పృక్య్ళకుజ్ఞానము నొందు; 2. సుఖదుఃఖాదుల నొందు సుకృళదుష్కృతకఫలము నొందు. “సీ, ఇచ్చానుగుణముల నింద్రియనుఖముల ననుళవిం పుండు వాదయంబులలర.” భారం ఉద్యో. ౨ ఆ. ౧౨౭; ర. భుజించు. “సీ. ఒకకణి ముని వర్యు లొకటం బెక్కుండ్రు శ్రాద్ధముల్‌ సేయ ఖోజ్యములు పెక్కు లనుభవించుటం దమకటణు గమి పుట్టుటయును బితృబేవతల్‌ ననిరి” భార. అను. 3౨, ఆ, ౧౯౬.

అనుఖావము, సం. ఏ. అ. పుం. 1. ప్రాభవము, రాజుల లేజోవిశేషము. (అది కోశదండాది

108

అను

జాకము; డ శక్తి, సామర్థ్యము; 8. మాహా తము; క "తేజస్సు; ర్‌. మనస్సులోనిభావ మును సూచించు , (భూూవి కారాది చేష్ట; 6. రసో త్పాదనకు సాధనమగు సాత్వికాదిభావము; 17, నిశ్చయాళిప్త్రాయము.

అనుభొవి. సం. విణ. (న్‌. ఈ-నీ.న్‌ ఎ 1. అ్భాభావము గలవాండు; 2. సాకూ త్కారముగలవాండు, సాక్షీ; 8. కనిమ్టండు, చిన్న వాండు.

అనుభావ్యము. సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ) 1. అనుభవిం వింవందగినది. “క. ధృతింబూని బ్రహ్మచర్య; (వత మున్న తిం దాల్చితిని (దృువంబుగననపృతళ్యత యైనను లోక ములాాయలిC బెక్కు_లంగలవు నాకు ననుభావ్యములై ** భార, ఆగి, ర్కో ఆ. ౧౯౦; 2. తెలిసీకొనందగినది, ఫొందందగినది. “చ వషట్స)మా,ణపరమదూరగాఢ భజన క్రమగత్యను భావ్యసారదేవ పీళృవథపువర్దన” భార, విరా, 3, ఆ. ౨౫౮); 8. భొవింపందగినది, మననునం దలంపందగినది; “మాలిని. భరితభువన లేజోభవ్య యోగానుఫావ్యా, స్ఫురితగుణనమ శీ పుణ్య నెర్లు ణ్యగణ్యాం భార, ఫీవ్ష ౧, ఆ. ౨౦౬

అనుభషణము. నం. వి అ. న. నల్లావము సహ భావషణము, కలసీమాటలాడుట.

అనుభు కము. నం, విణ, (అ. ఆ. అ) అనుభవింప బడినది.

అనుభు క్రి. సం. వి. ఇ. స్త్రీ. అనుభవము, కుడుపు.

అనుభూతము, నం, విణ. (అ,ఆ.అఎ 1. అనుభవిం వంబడినది, అనుభవగోచరయెొనది; 2. తర్వాత బుట్టినది.

అనుభూతి. సం. జ అనుభు క్షి,

అనుభోగము, సం. = అనుభవము,

అనుమంఠత, సం. విళా. (బు, ఈంక్రీ, బు.) అనుమ తించువాండు, అనునుతి యిచ్చు వాండుం

అనుమండు, వై. వి. హానుమంతుండు. “కా వినును నుముండ నినుమునుముండ్క వనం. దనరిననీకు నెందు నడ్డముగల దే.” అచ్చే, యు, కాం, ఈ౦౬

అసు 100

అనుమకము. సం, వి అ న సమ్మతి, అంగీ కారము, “ద్వి. . బసవయ్య భునభ క్షవిళతి, యను మతంబునంగూడ నళని కిట్టనియె” బస. ౭, ఆ. ౨రో౧ = విణ. (అ.ఆ,ఆ.) అనుమతింవంబడినది, సమక మైనది, ఇష్ట మైనది. “క్క వారలు లేరట పో "పెజ్రు వారల దగుభంగి మనకు వశ్యులం జే యన్‌, భూరిబలయుతుల మగుటయు, కారణ మను టనువుతంబు గాడే మనకున్‌.” భార

నిరొం తె ఆ, ౧౧౫౨.

అనుమతి, నం, ఏ. ఇ. స్తీ 1, అనుజ? 2. సమ్మతి, అంగీకారము; లే. ఒకకళ తక్కువైన చంద్రుండు గల పున్నమ. అనుమతించే, సం.

స

శ్రీః

అనువుతుండుుం నం. ఏ. అం రు 9 చూ, ఆఅనుమత ము.

సమతించుు ఒడంబడు. =

వ్రీయుండు.

పుం.

ఆనుమరణము. నం. వి అ. న 1. ఒకరిబావు నను సరించి చచ్చెడుచావు; 2. చనిపోయిన భర్త దేహము దొరకనప్పుడు భర్తపాదుకాదులు గ్రహించి చితిపై కెక్కి మృతినాందుట. చ ఆనుమరణంబు నందంగ మురాంకకు రుక్షి ణిసెంచె

39 అడ

లక్షీని. భార. స్వర్తా. ౭౨.

అనుమాళ. సం. విణ. (బు.ఈ-త్రీ,బుఎ) 1. అను మానము చేయువాడు ఊహించువాండు; 2.

జో 8. అనుమాన వ్రమాామున గ్రహీంచువాండు,

అనుమానము. నం, వి అ న కేం వ్యావ్యము జ్ఞానము వేత నిశ్చయించుట. (వహ్ని ధూమమునకు వ్యావకము, ధూమము వహ్నికి వ్యావ్యము ధూమమున్న చోట వహ్ని యుండుట సపాకశాలాదులందు' జూచి యొెణీం గినవాండు పర్వశమునం గనంబడుచున్న ధూ మనును జూచి యచట వహ్ని యున్నదని నిశ్చాయించుట; 2, అట్టి నిశ్చాయమునకుం గారణ మైన ధూమాదికము; తె. ఊహించుట; డీ, సందేవాము. “కం నన్ను౦, బనినొనం దలంచిన నేలెడి దనుమానము గలిగెనేని నరిగెద నధిపాం” భార విరా, ౧, ఆ. ౨౭౦. “క మునునీ వచట నచట 'జేేసినబంటుతనంబు లెల్ల జెప్ప విం దుం, గనిన గదా నమ్ముదు నవి యనుమానము

వా స్థాసకము

అను

నాకు నీఛయస్లితి గనుటన్‌ * భార. విరా, ౫ ఆ. ౯౫ “క. లోకం,బున చెందు లేమి జెల్లం బనుమానము లేదు తొడరనగునే వానిన్‌.” భార, ఉద్యో, ౨ ఆ. ౧౬౬. “ద్వి, మండలాధివ యనుమాన మింశేల, దండించం బంపు నా కళల వరు పండి. మహి. పు. ౨౫౦; ర్‌ ఒక యర్థాలం కారము. చూ, అలంకారము,

అనుమానించే, నం, అ. శ్ర 1. ఊహించు; 2. సందేహించు. “వ. పొండపులకు మాదిక్కు-బేఆి చూడనుం గొలందిగా దనుమానింవకు మిట్టునుం గాక.” భార. ఉద్యో. =, ఆ. ౨౧౦6.

9 జూచి,”

అనుమావకుండు, నం. విణ. (అ, ఆ. అ 1. అను మాన్మప్రమాణమున తేలిసికొనువా౭డు; 2. ఊ హిం చువాందు.

అనుమాసము. సం, అవ్య. అ న ప్రతీమాసమునందు. చూ. ఆనుమానసీక ము.

అనుమికము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ) 1. అనుమాన (వమాణముచే 'తెలిసికొనంబడినది; 2. ఊహింవం బడినది,

అనుమితి. సం, వి. ఇ. స్త్రీ 1. (న్యాయ) అను మానమునందు అనుభవ భేదము; 2. ఊవా, ఊ హించుటం

అనుమిత్సం సం వి. ఆ. స్తే =. అనుమానమువేయు నిచ్చ; అనుమాన, వ మాణామునం చెలిసీకొనవలయు

ననునిచ్చ.

అనుము. దే. ఏ. 1, ఒవ్వు; “క. అమా నేనిన్నేలిన, ఆడే

యమ్శద్దియ'గాను బుడమి ననుము దలిర్పక దిమ్మ

రు యయాతియుడిగపుం గొమక్‌ య గి ఆ.

౧౯౦; 2. సస్యవిశేషము.---బం ధాన్యవి శేషము.

అనుమేయము. సం, విణ. (అఆఅఎ 1. అనుమితి

వేయంచగినది; 2. ఊహింవందగినది. (ప్రారంభ ములు ఫలాను మేయములుఎ)

అను మోదనము. సనం, పి, అ. న. = అనుమోదముః

అనుమోదము. సం. వి. అ. పుం. 1. సంతోషము; ర్తి సమ్మతి, ఆనుమలతి. ఆఅనుమోదించే. సం. 0. నమలించు. అట్టే

అ. క్రి. 1. సంతోషించు;

అను 110 అను

అనుయాత. సం. విణ. (బు. ఈంత్రీ, బు) అనుస| విరాజిత సకత, వినత సిద్ధామరావిర్భవమహిమం, రించి పోవువాండు, వెనుకంబోవువాండు, భొనరు.” వండి, వాద పు ౨౨౫. అనుయ్మాతృము. సం, వి. అ. న సేవకవర్హముు పరి! అనురంజకుండు. సం. విణ. (అ.లి.అ్భ 1. రంజింప వారము. జేయువాడు; 2. అనురాగము గలుగునట్టు అనుయా త్రి కుడు, సం, వి. ఆ. పుం. 1. అనుయాయి, చేయువాడు. అనుచరుడు; 2, సేవకుడు. చూ. అనుయా త్రి, అనురంజనము. సం. వి. అ. న. రంజిందంజేయుట, కుడు. సంతోష పెట్టుట.-విణ, (అ, ఈ-నీ.అ.) రంజిం ఆనుయానము. సం, వ. అ. న 1. అనుసరించిపో] పంజేయునది, సంతోవపెట్టునది. వుట, వెనుకంబోవుట. “చ. మన మలరంగ నిల్చి | అనురంజితము. సం. విణ. (ఆ. ఆ అఎ రంజించం జనమాన్యునింగా ననుంజేసీి పీతి నే ననువగ 'బేయంబడీనది, నంతో పష పెట్టంబడినది. వచ్చి చేయు మనుయానము యజ్ఞతురంగరతీ | ఆ్రన్సురక్తము. సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. అనురాగము శైల” భార. అశ్వం ఈ, ఆ, ణో, గలది, "పీవుగలది; 2. ఎజ్జనిరంగుగలది, ఎజ్జ బడీ అనుయాయి, సం, విణ, (న్‌, ఈనీ, న్‌) 1. అను నది. “కుండలమణి వ్ర భానుర క్షగండస్థలుంండు”

సరించి పోవువాండు; రి. 5నమూనుండు; ౮.ముఖ్యుం అనుర క్రి, సం. వి, ఇ. త్త అనురాగము, (క్రేమను.

7 డగు గురువుమొదలగువారిని అనుసరించి వ్ర అనురణనము. నం, వి ఆ నా 1. నుంటాదిశబ్దము ర్రించువా(డు. (శివ్యండు.) వలనంగలిగిన ప్రతిధ్వని; 2. ధ్వని; త. వ్యంజ

అనుయు కము సం, విణ, (ఆ. ఆ, అఎ 1. అడుగం న్‌ క

బడినది, (ప్రశ్న చేయంబడినది; ర ఆజ్ఞాపించంబడి | అనురతి* సం, వి. ఇ నది. సే ఆస్తి

స్తీ 1. అనురాగము; 2. అనుయోక్త, సం. వి, బు. పుం: 1. ఛృతకో పాధ్యా అనురతుండు, నం. ఏణ, (అ. ఆ, అ 1. అనురాగ యుండు; 2. ఊపాధ్యాయుండు.--విణ, (బు. | మునుపొందినవాండు; 2. ఆస క్తిగలవాండు.

ఈ _ త , బుం ప్రశ్న సేయువాండు, అడుగు | అనురాగము సం, వి, అ. పుం 1. అత్యంత పేను

వాడు. ము; 2. స్నేవాము.--విణ, (అ.ఆ,అ.) ఎటుపు అనుయోగము, సం, వి ఆ పుం. 1. అడుగుట, రంగు పొందినది.

వ్రశ్నము; 8. ప్రయత్నము, పూనిక, అనురాగి. సం. విణ. (స్‌-ఈంసీ.న్‌) అనురాగము అనుయోగి. నం. విణ. (న్‌.ఈనీ.న్‌) వ్రశ్నించు గలవాండు.

వాండుం అనురాగించే. సం, అ. క్క అనురాగముగలవా6 ఆనురూజనము. సం. వి, అం, న, ప్రశ్నము, ఆడు డగు, అనురాగముగలదియగు. “వ, అవ్వుడు

గుట. గురుజనంబులయెొడం 'చాటించిన వినయంబు అనుయోజ్యము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1 వ్ర న స టా చెస్సిన మ

శ్నింపందగినది, అడుగందగినది; ఓ (వళ్నింప| ధృకరాస్థ్రండు సంజయున కిట్లనియె. భార.

శక్య మైనది; లి, అడ్జాపింపందగినది. ఫీష్మం కం హం అనుయోజ్యుండు. సం, వి అ. పుం, (వ భువుచేశ అనురాధ. సం. వి. ఆ, యో (ఇరువదియేడున జ క్ర

ఏమి చేసితివి, ఎట్టుచేసీతివి అని తడుగందగన| _ మూలలో) పదియేడవనత్‌ త్రము.

వాడు) 1. సేవకుడు; 2. దాసుడు. అనురుద్ధము సం. విణ. (అ.ఆ.ఆ.) 1. అపేకీంపం అనురంగళ్‌. సం, శత్రుం. (ప్రకాశించుచున్నది, బడినది; 2. అనుసరించంబడినది; 8. నిరోధింవం

“ది్ట.సంగతవీంగ భోత్తుంగజిటాను, రంగ ద్భుజంగ బడినది, అడ్డంబడినది; 4, తొందజ పెట్టంబడినదిం

అను

శ1]

అను

అనురుద్దుండు సం. విణ. (అ.ఆ.అ.) 1. అనుసరింపం | అనువయించేః సం, స. | క్కి. (బట్టలునేయు, “

బడినవాండు; 2. అనునరించువాండు, “దే, కామ భోగములకు స బేకాంఠగ్భుహూముం, బోలి పొలి చిము ధర్రార్గ ములకు నిదియ, యాస్పదంబు నా వర్ల త్ర శ్రయానురుద్ధు, లై "తెన జనుల కెంళయు నొప్పు నచ్వురంబు” భార. ఆది. రా ఆ. ౭5.

అనురుధ్యమానుండు. సం, విణ, (అ...ఆ) 1. అనుస రింపంబడుచున్న వాడు 2. నిరోధింవంబడు చున్నవాండు; 8 తొందజపెట్టంబడుచున్న వాను.

అనురూవము, నం. వి ఆ. న 1. రూపసామ్యము; 2. యోగ్యక.--విణ, (అ. ఆ. అ.) 1. అను గుణము, తగినది; 2. రూపమునకు దగినది.

అనురోధము. సం. వి, అ. పుం. 1 అనువర్తనము, అనుసరించుట; 2. "వెద్దలయిష్టము "నిజ వేర్పవల యునచెడి యిచ్చ; 3 (పృతిబంధము, అడ్డు.

అనురోధి. సం, విణ,(న్‌, ఈంనీ.న్‌) 1. అపేక్షీంచు వాండు; 2. అనుసరించువాండు; (సమయానురో ధి; 3. చతిబంధిం చువాండు, అడ్డువాండు,

అనులావముః నం, వి అ. పుం. 1. ముహుర్నాషణ ము, మాటిమాటికి చెప్పట, మరలమరలం జెప్వుట; 2. మాటిమాటికి కెప్పెడుమాట.

అనులిప్తండు. సం విణ, (అ.ఆ.ఆ చందనాదులు పూసీకొన్న వాండు. “స్నా తానులిప్తండు. 2

అనులేవనము, సం. వి, అ, న.=అను లేపము,

అనులేవము. సం, వి ఆ. పుం. 1. చందనాదుల పూయ; 2. పూతకు సాధనమైన చందనాది (దృవ్యము.

అనులోమజు(డు. సం. విణ, (అ ఆ. అఎ వైవర్షి మందలి పురుషునకును క్రి క్రిందివర్డ్య మందలి స్తీ కని బుట్టినవాండు.

యిట్లు టు... నెల్ఫ స్తుతియించి యందు సీళొపీకళంతున ంతెౌనప క ననువయించు ర్‌

చున్న వారి నిద్దజన్హృలను.”” భార. ఆది. ౧, ఆ. ౧0౦౯

ఆనువరి. దే. విణ. (అనువు ఆరి) 1. ఉపాయశాలి. “చ, అశుటయుం జి క్ర లేఖ దనుజాధివనందనతో డ నిట్టనుక్‌ 9 నినుం గలలోనం బైంయబడిన చేర్చరి 'ము,చ్చునెజుంగు దేని నయ్యనువరిరూపుం గ్రైవడి యు నన్వయముం౦ం జరికంబు6 బెవ్వవూ, విని వీ, యుం దాక్చెదక్‌ మనము వేడుక దీర్చెదం గాము నోర్చెదకా” ఊ హరి. ౫ ఆ. ౧౦౦. 2, ఆనుకూల్యము కలవాండు.

అనువర్డి ంమే. సం, స శ్రీ వచించు, చెవ్వు. “క. తోమిది ఖండములై + వ ర్షమ్లు లనంజాల నొప్పు సంస జంబూద్వీ,పమ్మన "జనవదములు విను, మమృహి తొంశములు "కలియ ననువర్షి౦తుక్‌ ౨” భారం ఫష్మం ౧, ఆ ౨5,

అనువ ర్తనము* సం. వి, అ. న 1. అనుసరించిపోవు టా; 2. అనుసరించుట; లి. ఫూర్వస్మూత్రము నందలి పదము జ క్రరస్యూత్రములోనికి అనయా రత వచ్చుట...

అనువ ర్హించే, సం, సం శ్రీ 1. అనుసరించి నడచు; 2, అనుసరించు.

అనువాకము. సం, వి. ఆ. పుం. వేదవిభాగము. (ఆశా వ (పృకరణము, మొదలగు Ge త స్ప _స్టీ స్రిచెవ్వుండు.” అనువాదకుండు. సం. విణ. (ఆ.ఆ.అ (అనువదించు వాడు) 1. ఒకండుచెప్పినది మరల జెవ్వువాండు; 2, ఒకభఖభాషయందలి విషయమును భాషోంకర మున రఛచించువాండుం

ఆఅనులోమము. సం. విణ, (ఆ. అ. అఎ l. కను అనువాదము, సం వి, అ. పుం. కే, ఒకరు చెప్పిన

మును అతిక్రమింప వనిది; పైనుండి (క్రిందికి శ్ర రోము ముగా నున్నది; 2. రోమములకు పదురున నీది

--- అవ్య అ. న, శ్రమము ననుసరించి. అనువదించే. సనం. మరల నను; 2. నుణీయొక భొవలోనికి మార్చు.

స

దాని మరల చెప్పుట 2. ఒకభావలో నున్న దానిని మజియికభాషలో రచించుట్క భాహిం షూంతరీకరణము.

కి. 1. ఒక రనిన దానిని | అనువాది. సం. విణ. (న్‌. ఈ-నీ.న్‌ ఎ (అనువదించు ఒకభాషలోని విషయనును

వాండు.) 1. ఒకండు చెప్పినదానిని మరలం జెప్పు వాడు; 2. భాషాంతరీకరించువాండు,

అను

అనువారము, సం. అవ్య, న మాటిమాటికి. ““ఉ. వానిదిగాక జన్మ మనువారము సీరమణీలలామ యయా నగుబాటుగా నతని యొద్దకు ిచ్చెలిం బంచి పంచినం, దా నిటు రాక వేజిమి యొనర్చు నొ నావల వంచు నించు విల్కౌా-నికి లొంగి నెమ్మది. దలంచుకొనక్‌ - వలపించె "నివ్వండోంో కువ, 3, ఆ, 3౮.

అనువిద్ధము. సం, విణ. (అ, అ. ఆఆ) కూడినది సం సృష్ట్యము, కలసీయున్నది.

అనువు, జే, ఏ. 1. ఉపాయము, “క. తనువునవిజి గినయమ్యుల, ననువునం బుచ్చంగవచ్చు నతినిష్టుర తక్‌ మనమున నాటినమాటలు, విను మెన్ని యుపొయములను వెడలంనె యధిపా”” భార. ఉద్యో, ౨, అం ౬9; 0, విధము. “క మనవని దనవని దనవని, మనవనిగా నడతు మకండు మనము నొకండు మో, చినమో పిద్దయి మోచిన యనువున నీతోడువడుట యతనికిం గీడే.” ఊఉ వారి ౫, ఆ, ౨౯౮; 8. అనుకూల్యము, వీలు అవకాశము, “వ కలభాషీణి కంఠంబు నకుం దనకంఠంబు నడ్డంబు వేర్చి చే టున కనుపీక దాని నిరుగేలం భొదుగంట్టుకొని* కళా,

కిఆ.౧౨౦; ఉ. సొగనుావిణా, 1, యు కము, “క, విను చదివిిచినయతండుక, డన తండ్రియు నొక్క.రూపు కలప నదిగ్యావున నీవు నాకుం

జెల్టెల్క వనువగునా యిట్టి మాటలాడ ఫీక్వక =”

య. ౨, అ ౧౫౭; &. అనుకూలము; తి. సిద్ధము, అనువుచేయు, ద్వ స క్రి సిద్దపజచు, సన్నద్ధము

చేయు, సన్నావాముచేయు. “క. కురువతి వడ వాళ్ళం దగు దొరలకడకు సత్వరముగ దురమునకు భటో,క్క_రము ననువువేయుట3ై, బరవసము దలిర్పం బనిచెం చార్జి వముఖ్య్యా,” (నం. ఆబ వీ తావకాన్సర్వాక్‌ సన్నవ్యాస్తాం మహారథాః భార, శల్య. ౧ ఆ. ౯౯

అనువువడు. ద్వ. అ. (క్కి సరిపడు, తను, అనువృత్తము, సం. విణ. (అ. అ ఆ) 1. శీలము ననుసరించియున్న ది; 2. క్రమముగా వర్తులాకార

మైనది; 3 (వ్యాక ల) తన్వయార్థము పూర్వ

112

అను

త,మునుండి వరన్యూ తృ ములోనికి గృహీింవ

బడినది. (వదము.)

అనువృత్తి. సం. వి. ఇం శ్రీ 1. అనుసరించుట; 2, చేనించుట; ర (వ్యాక ఒకస్యూత్ర, మునుండి తర్వాత సూతృములోనికి అన్వయమునతై వద మును (గృహించుట.

అనువేలము. సం. అవ్య. అ. న. అనుతణము, తణ తృణమందు, ఎవ్వుడును.

అనువేశము* నం. వి. అ. పుం పెద్దవానికి వివాహము కాకుండంగచే చిన్నవానికి వివాహము వేయుట.

అను వేభ్యుండుం నం. విణ, (అ. ఆ. అ (శరా యింట నున్నవాడు, ఇరుగుపొరుగు వాండు.

అనువ,జనము. సం. వి, అ. న వెంబజించిపోవుట, ఇంటనుండి బయలు బేరి పోవుచున్న స్నేహితులు మొదలగువారిని సాగనంపుటకు జలనమివము దాెశపోవుట.

అనువృజ్య. సం. వి. ఆ స్తీ = 1. అనుసరించిపో పుట; 2. సేవించుట.

అన్ముప్రతుండు. నం. విణ. (అ.ఆ.అ.) 1. అనుకూల మగు వనిచేయువొాండు, అనుకూలుండు; 2. ఒకరు

చేసీన వ్ర, తము ననుసరించి , వ వృశముచేయువాండు.

త నం. వి, అ. ఫుం, 1. వశ్చాతావము; 2 మిక్కిలి ద్వేషించుట; 3. పూర్వ వై రము; ఢీ, అనుబంధము.---విణ. (అ. ఆ. ఆ) వా స్తము ననుసరించియున్నది.

అనుశాయి. సం. వి. న. పుం. పుణ్య పావరూవకర్త ములకు ఫలభూకము'లై న స్యర్ల నరకాదుల ననుభ పంచినపీుట "శేషీంచిన పుణ్యపొవములవాసన గలవాడు. (శర)

అనుకాననము* నం. వి అ. న మే, యథార్థ స్థితి తెలుపుట; 2. నిరూపించుట; శి. చేయరదోన దాని నువదేశించుట, నలవో; &. ఆజ, అనతి.

అనుశాసి, సం. విణ. (న్‌. ఈ_నీ.న్‌్ఫ 1. చేయందగి నది ఉవచేళించువాండు; 2. కికీంచువా౭డు.

అనుళానసీంచే, లికీంచు, దండించు. “క్క ఈనున దుర్యోధనదు,శ్ళాసను లొగిం బాండ వులకు సభలో చెగ్లుల్‌, సేనీన విని వారల నను, శాసింపంగ వలవ దనలంజన చే నీకుక ఎ” భార,

నం, సం

అను

అరు ౧, ఆ. 35౮3. “క, మునినాథుండు వచ్చి ధర్మమున నాతనించ్కాననుశాసించుం దిరంబుగలో భార. అర. ౧,ఆ. ౯౦; 2. ఉవచేళించువాండుం అనుశాసిత సం, విణ. (బు. ఈ. త్రీ దగినదాని నువ బేళించువాండు. అనుశా స. సం. విణ, (బు.ఈ- సీ.బు.) = అను క అనుళిష్టుండు, సం. విణ, (అ.ఆ.అ 1. ఉవదేశింపం బడినవాండు; 2. దండింవంబడినవాండు. అనుశీతము, సం, విణ. (ఆ,ఆ.అఎ) చల్లనిది, “మ, అనుశ్రీ తా-చ్చజలంబులోం బొలయి మత్స్యా శంకం బుట్టింవ లో చనయుగ్గం౦బు సుధారస వ్‌ చలి తాబ్బ శాంతి సంధథిల్ల న్యాననపద్మ 0 బగ

(WU, జాత నిల్నె.”” కే. స౦. ౭, ఆ ౬౯

బి చేయం

అనుకీలనము. సం, వి. అ న. కేం నిరంత రాధ్యయ నము, ఎవ్వుడును అభ్యసించుట; 2, ప్రాచీనగ్రం థము పరిశోధించుట.

అనుశ్రుతి. సం, వి ఇం స్తీ" 1. వినికిడి; 2. సంప్ర దాయము; తి. ప్రస్తావవిషయము ననుసరించిన యితరజననంభావణములవినికి. శ, ర.

అనుషంగము. సం. వి, అ. పుం. 1. దయ, కనికర ము; 9. చ,ధానకార్యమునకుం బోవుచుండంగా నడుమ సంభవించు నితరకార్యము; 3. చేరిక; డీ. తగులు,

అనుషంగి. సం. విణ, (న్‌,ఈ-సీంన్‌ ఎ) (అనుషంగము గలది) 1. ఎప్పుడును కలసీయుండునది; 2. వ్యాపీం చినది.

అనుష కము. నం. విణ, (అ. ఆ. అ సంలగ్నము, తగులుకొొనినది.

అనుషక్టి. సం, ఏ. ఇ. స్త్రీ. సంబంధము కూడిక. “ద్వి. సతతసాన్ని ధ్యానుప క్రిమె.' పుం ఈ.

అనుషక్తుండు. సం. విణ, (అ. ఆ, అఎ అనుషం౦గము గలవాడు, కూడినవాండు. “ద్వి. కిన్న లేశ్వరవం ద్యుం డన్నారదాది, సన్నుతనాదాను షక్తుండు మెచ్చి, వరగంగ.ి బస, స్ప ఆ, పు. ౧౪౨.

అనుష్టుప్పు. నం. వి. భ్‌, త్ర" l. ఒక ఛందన్సు. (ఇందు పాదమునకు ఎనిమిదిఅతురములుండును; 2. సరస్వతి.

ర్‌

బన. ౨ ఆ.

118

అను

అనుష్టాతం సం. విణ. (బు. ఈం త్రీబు కే. అనుష్టా నము చేయువాడు; 2. చేయువాండుం

అనుష్టానము, సం, వి అ. న l. విహితకర్శ్మము చేయుట; 2. వేయుట.

అనుష్టించుం నం నం శీ 1. ఆచరించు చేయు. “వ, భూనురో త్తములు దమం బరివేష్టించి యుండం చా రనుష్టింవం బూనినపని వారల శిజీంగింవం దలంచి.” భార, విరా, ౧ ఆ, ళో; 2. పకించు, చదువు; “ద్వి. చే వేదమంమైన నెత్తి యం వొక్ట,ఠా వనుష్టింపుమా యాన్‌ పునెదురు” బన. ౭, ఆఈ పు, ౨౧౨

అనుష్టితము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ) 1; విధి పృకా రము చేయంబడినది; 2. చేయంబడినది.

అనుష్టేయము. నం. విణ. (అ. ఆ. అం అనుష్టింపం దగినది, చేయందగినది.

అనుష్ట్రము. నం. వి, అ, న ఉక్పలము, నల్చ్బకలువ. ---విణ, (అ.ఆ.అఎ (ఉప్పముకానిది) 1. చ నిది; 2. అలసమ్ము చులుకు లేనిది.

3c

అనుముండు. సం, విణ. (అ. ఆ. అ 1. ఉష్ణము లేనివాడు; 9. చుటుకుందనము లేనివాడు. అనుసంథాతవ్యము. సం, = అనుసం భేయము.

అనునంధానము. సం, వి. అ. న 1. అన్వేషణాము, "వెదకుట; 2. చింతనము, స్మ రణము; 8,కూర్పుట; 4. బోధవపబచుకొనుట్క మననునకుం బట్టించు కొనుట.

అనుసంధించే. సం. సం క" 1. నియమించు, వీర్చ అచు. “న, నీ మనుసంధించినవనికి నీకు భయం "బేల చతుర్విధ భూతకోట్ట నువసంవారింపుమునిన.” భార దో. ౨; ఆఅ ౧౭౫; 2. బోధవజచు కొను మనస్సునకు బట్టించుకొను. “వ. భారత రణప కారం బనుసంధించి యతండు కతివయ దినంబులకుం జఉనుజెంచి తగిన తెఅంగంనం గాంచి.” భార ఖష్మం ౧, ఆ. ఈర; తే. కూర్చు, సంఘటింవంకేయు.

అనుసంకేయము. సం. విణ. (అ,ఆ.అ.) అనునంధా నము చేయందగినది.

ఆనునరణము. సం, వి. పోవుట; 2. పోలుటా

ఆ న. 1. అనుసరించి

అను

ఆనునరించు. నం. న ,కి. 1. వెంటంబోవు, వెంబ డించు; 2. అనుకరించు, ఒకరు చేయునట్లు చేయు.

ఆనుసారణ. సం. వి, ఆ. స్తీ" వెంట బరు గెత్తుటం

ఆశుసారణి. సం. వి. ఈ స్త్రీ. (సారణిని అనుసరిం రించినది.) శండవసారణి. (వీణౌతీగాలలో షడ్డ స్వరము వలుకుతీలగె సారణి)

అనుసారము. నం, వి, ఆ. పుం. 2. తెల్లతుమశ.

అనుసారి. నం. విణ. (న్‌, ఈ. ణీ. న్‌ఎ 1. అనుస రించువాండు, వెంబడించిపోవువాండు; 2. పోలు వాండు.

అనుసు, బే, వి గదాదండాదులకు అమన్చృడు పొన్ను. “లే. తళుకుంబు త్తడియనుసుబె త్తంపుం గ్రాం బట్టి సేనాధివతి బరాబరులు సేయు” చంద్రా. ౧, ఈ ౬గొ

1. అనుసరించుట;

ఆనుస్ఫతి, సం, వి. ఇ. నులట, రంకుటాలుం

స్రీ" ఆనుసరించుట.--- ఈ. అనుసృష్టి. సం. వి. ఇం స్తీ" 1. ఒకదాని ననుసరించి రా a ra గ ర్డీ

నృజించుట; 2. సృత్యుక్సన్నమతియగు స్త్ర, అవ్బ్చటికవ్వుడు తగిన సమాధానము చెప్పుటకు యుక్షి తోంచుస్త్రీ, యు_క్తివరురాలు.

అనుస్త రణము. సం. వి, అ. న కలంచుట. జ సన రి

అనుస్తృతిం నరం మిం న త్త ||. తెంపు లేకుండగా స రించుట; 2. న రించుట. -

అనున్యూతము. సం. విణ. (అ. అ. ఆ ఓ. తూర్ప. బడినది; 2. గ్‌ న్వంబడినది; 3. నిశ్టసంబం ధము కలది.

అనుస్వారము, సం. వి, ఆ. పుం. (స్వరమును (=ఆచ్చు న్ఫు అనుసరించి యుండునది.) బిందువు, నున్న.

ఆనువోరము. సం, వి అ పుం. 1. అనుకారము, అనుకరించుట; 2. ఒకదాని శర్వా తీసికొని పోవుట.

ఆనుహారము. సం, నిం. (అ.ఆ.అ) సమానముగా జేయందగినది.

ఆనువ్భాతము. సం. విణ. (అ,ఆ.అఎ) 1. అనుకరింవం బడినది; 2. సనూనముగాం జేయంబడినది.

ఆనువోడము, నం. విణ. (అ. ఆ. అఎ L పీడ ననుసరించియున్న ది; 2. ఓడయం దున్నది.

114

ననున చనానానానో. క నాలా. ననన.

అన

అనూకము. నం. వి, అ. న, 1. పలము; 2 శీలము, ——ప్రుం. పూర్వజన్మ ము.

అనూచానుండు. సం. వి. అ. ఫుం, 1. అంగముల తోడ వేదాధ్యయనము చేసిన బ్రావాణుండు; 2. వేదార్గము వెప్పంగలవాండు .--విణ,(అ.ఆ.అఎ) పినయముగల వాడు.

అనూచ్యము. సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ) కే. అనువచింహ దగినది; 2. తరువాత వఠింవందగినది.

అనూథ. నం. వి. ఆ, స్తీ" పెండ్లీకాని స్త్రీ, కన్యక.

అనూఢుండు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) వివాహము కానివాడు, అవివాహితుడు.

అనూదితము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ 1. అనువదించం బడినది, అనుసరించి వలుకంబడినది; 2. భాపాంత రీకరింపంబడినది.

అనూనము. విణ. (అ. ఆ. ఆ) (ఊనము కానిది) 1. తక్కు_వకానిది, వరివూర్జ్యము; 2. హీనముకానిది. గొప్పది; లీ. (నగేనూను) నిశ్చ యము కానిది.

అనూవజము*, సం. వి ఆ న (జలప్రాయ ప్ర దేశ మున పుట్టునది. ఆల్హము,

అనూవము. నం. వి అ. పుం. 1. ఒకానొక దేశము; 2. ఎనుంబోతు.విణ. (అ. ఆ అ) నీటి సమృద్ధికలది (నద్యాదిసమోష ప్ప దేశము.)

అనూరాధ. నం. = అనురాధ.

అనూరుండు, సం. వి. ఊ పుం. గరుడుని యన్న, సూర్చసారథియగు అరుణుడు. విణ. ఉం తొడలు లేనివాడు.

అనూరువు, నం, = అభూరుండుం

అనూరుసారథి, సం, వి. ఇ. సుం సారథిగాంగలవాండుం) సూర్చ్ఫుండుం

అనృజుండు. సం. విణ. (ఉంఈంబజ్వీ, ఉం 1. శతుం డు, మూర్గుండు; 3. కుటిలుండ్కు మోసము చేయువాడు.

అన్ఫజువు. నం, = అన్ఫజుండు,

అన్ఫణి. సం. విణ. (న్‌. ఈ-నీ. న్‌ఎ బుణికాని వాడు బుణములేనివాండు,

సం.

(అనూరుడు

అనృణుండు. నం, నికి, (అం ఆ. అం (బుణము

లేనివాడు అప్వులేనివాండు,

అన్న

అన్ఫతము. సం. వి, అ, నం l. అస సత్యము, అబద్ధపు మాట; 2. కృషి.వఏఆ. (అ. ఆ. అ) అనక్య _మెనది, న.

అన్ఫత వాది. సం. విణ. (న్‌. ఈనీ.న్‌ అసత్యము చలునువాండు.

అనృశంసుండు, సం, విణ. (అ. ఆ. అ) హింస చేయనివాడు, దయాళశీలుండు.

అచేకవము. నం. వి అ. పుం. ద్విషము, నీనుంగుం

అచేకను. నం. విణ, (అ. ఆ. అం 1. ఒకటికంటె ఇన్న మైనది, కెండుమొదలగునది. (సంఖ్య 2. ఒకటిని మించినది. (వస్తువు మొ)

అనేకాంశము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ L నియ మము లేనిది; 2. నిశ్చయమైన ఫలము లేనిది.

అనేడమూకుండు, సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ) 1. ఇవిటి మూలం వెవుడును మూంగతనమునుగూడం గల వాడు డి. "మోనకాండు.

అనేడుండు. సం, విణ, (ఆ. ఆ. అ అవివేక్సి నివే కము లేనివాడు.

అచేవాము. సం, మి న్‌. పుం. = కాలము, నమ యము. అ నేవాన్సు. నం, = అనేవాము.

అనై కాంతికము, సం. వణ. (అ.ఈ.కీ. అ్ఫు (న +7 నకాంతిక.) 1.నిశ్చితము కానిది; 8. నియతమగు ఫలములేనిది.

అనై కాగ్యము, సం. వి. అ, న, వీకాగ్రత "లేమి, చంచలత.

అనై క్యము. సం, వి అనం 1. వఐక్యములేమి; ద ఛేదభావము.

అనోకవాము, సం. వి. అ. పుం. (బండియొక్క_నడ కను అడ్డగించునదిఎ చ్రూన్కు వృతము,

అన్ను, చే, చూ. అంచే.

అన్న. చే. లేక వై- వి. (సం. ఉనకక. ను. జన్నో ఎ lL, తండ్రి. “శ్చ కల్గి బోధించు దత్ప్సరత్వంబు గలిగి, "మన్న మియన్న చెప్పినయట్ల చేయు, ధూర్త రసంగతి విడువు సాధువులతోడం బరిచయ

సేయు మని పుత్తు ననుదినంబు”* కాలీ, ఈర,

2. (తండ్రితో సమానుండు) అగ్ర

ఆ. స

115

| అన్నగంధి. స౦. విం ఇ.

అన్న

జుండు తనకంటె పెద్దవాండగు సోదరుడు; లి. వాత్సల్యమును చెలుపును, పుత్రు తుండు కమృండు "మొదలగువారిని సంటోథం చినన డువ యు కై క్షము: కుమారుని నంబోధించుటకు: “వీ, క ద్రువ కొడుకులకడ కేగి యేను మి మృ్మందబి వేండెద నన్నలార, నావంపు సేయుండు నన్ను రత్నేం పుండు కొమచారులకు దుష్కు_రము గలచెో భార. ఆది, ౨, ఆ. 36, తమ్ముని సంబోధించు టకు: “సీ. అన్న దుశ్నాసన సేన్న రాజ్యము నకుం బట్టంబుగ ట్రైదం బలివి గమ. * భార అర, క 5 కిమ్యని నంబోధేంచుటకు: “స్స ఆశని య స్త్రవిద్యాఖియోగమునకుం ,బ్రియశిష్య పర్తి లిక బెద్ద మెచ్చి, యన్న భనుర్ధద్‌ లన్యులు నీకంటె, నధికులం గాకుండునట్టుగాలోన గఅపుదు విలువిద్య భునముగా నని పల్కి.” భార. ఆది, ౫ ఆ. ౨౩ ౫---అవ్య* ఆశ్చర్భవిషాదాదులను తెలు పును. ప్రాయికముగా అన్నా ! అనురూవమున నుండును. “అన్న(అన్న్నా!) ఎంకవని జరిగినది!” (వ్యాక ప్రార్థ నాద్యర్థృ మును తెలుపు వ్యతి రేక (శ్రాయలమోంద "అను ప్రయు క్షము. ఎదాదుల లోనిది “ ఉం వెన్నుంయ ప్రీతింెప్పిననవిస్తర వాక) చయంబు తోవ బో, వన్న కుమార యట్ల యిన నాయువు శ్రీయును నీకుం గ ల్లు మాకన్ను లు నల్లగా నకట గ న్లొనుచుండుదు.” భార ఉద్యో. 3, ఆ, 3౨౮౮

అన్న కిట్టము. సం, వి. అ, నః అన్నమలము, తిన్న యన్న ము జఠరాగ్ని వే పక్ష-మెన తరువాత యేర్చ డినమలము.

అన్న కోశము, సం. వి, ఈ పుం. అన్నము జీర మగు తిత్తి.

క్రీ

స్త్ర ఆమరోగ విశేషము,

అజీ _ర్లివలనకలిగిన విరేచనములు.

అన్న గ భు. బే, ఏ బం (ఈ అజ్జనళ్‌ +) కంచుకి, అంతః పురపుం గావలివాండ్యు కట్టికవాండు, వేశ్ర వాస్తుడు. (అన్నగళు, అన్నగారు, కట్టిక వాండు, కం-చుకి పర్యాయములుగా నుపయు _కృములం, “అన్నగళమాటి అని యొకచోంగలదు. ఆది వష్టీసమానమని తోంచెడిని. శర. లో “అన్న గళ" అని వ్రథమావిభ_క్రిగా గ్రృహింవంబ డెను) “అన్న

అన్న

116

అన్ను

గార్దు వచ్చిరట ఎటువలె: ద. నిడుదకుళ్లా యలు అన్నమయము, సం, వి, అ. పుం. వంచకోశములలో

నీండుచోగలుయబూని సడినన్న యన్న గార్టు సముఖానకు వచ్చిరి. వ. ఈరీతిని జేరవచ్చిన య న్నగార లన్నరనాథునకు ముకి ఏమని విన్న వించుచున్నారు: అన్నగ భ్రేమాట = సొమా, వరా క. ..రారోయికంచుకులారా. ..శకటిక వారల

మాట..,....” నున్నారు. పు. ఈ. “అన్నగళు మాట - గడియారం గడియారం.” మన్నారు. ఫు, 3౧.

అన్న గాథ. చే. 1. = అన్న గళ్లు; 2. ఫూజ్యులయిన జ్యేష్టసోదరులు.

అన్నదమ్తులు. బే, వి. బ. అన్నయును తమ్థండును.

అన్నదాత. సం. విణ, (బు,ఈ- త్రీ. బు అన్నము చెట్టు వాండు, అన్నదానము చేయువాండు.

ఆన్నన్న. చే. అవ్య. (అన్న అన్న.) ఆశ్చర్యమును "బెలుఫునది. “క. అన్నన్న మొగము వెన్నుని య న్న్షన్న జయించు గన్ను లన్న న్నలనా, సన్న ములు నడుము మిక్కిలి సన్నము మాటలు ను ఛాప్రసన్నము లెన్నక =” విజ ౧, ఆ, ౮9. ఏ, (అన్ను శ అన్న) (నుగాగమాభావము. అన్నునన్న అనుట యుక్తము) భార్యకు సోద రుడు. (చూ. వైయుదావారణము: 'వెన్నునియ న్నన్న=విన్లునిభార్యక సోదరుడు. (చంద్రుడు).

అన్న న్నా. దే. = అన్నా.

అన్న పానము. సం, వి అ. న అన్న పానములసమా హారము. (తినుటకు తిండియును, త్రాగుటకు సీరునుఎ---బ- అన్న మును, పౌనమును. ( తెనుం గున బపువచనాంతముగానే ఉపయోగము.)

అన్న ప్రాశనము. సం వి ఈ న 1. ఆజవసెలలో గాని ఎనిమిదవనెలలో6గాని బిడ్డలకు మొదట రి అ అన్నము తినిపీంచెడి సంస్కా_రము, సతి ఏజాతము లగు పోడశకర్షలలోే నొకటి; 2, అన్నము తినుట,

అన్న ప్రాశ ము. నం. = అన్న ప్రాశనము.

అన్న భేది సం, వి. ఇ. స్త్రీ. (అన్నమును భేదించు నది) అన్నమును ౯ ముచేసెడి యొకానొక కద్తార ముః

నొకటి. చూ. కోశము-నిణ,. (అ. ఈ. యా,అఎ శ. అన్నవికారమైనది; నుతో నిండినది

అన్నమలము. సం. = అన్న కిట్టము.

అన్నము. సం. వి. అ. న. (జీవింవసాభన మైనది, లేక తినంబడునదిఎ 1. బియ్యము, వంటకము; 2. ధాన్యము; లి 3 (అ.ఆ.లఅ తినంబడ్డది.

ర్త అన్న

సస్యము, విరి,

అన్నరనము. నం, వి. అ. ఫుం. 1. అన్న ముయొక్క... సారము; 2. అన్నముయుక్క_రుచి; 8. గంజి,

అన్నశాంతి. సం, వి. ఇ వ అన్నముతో శాంతి చేయుట, అన్న దానమువే తృ్టివణచుట.

అన్న సంప్రాశనము. అన్నప్రాశనము. “నీ, నృవానిష్క_)మంబు సాగించిరి నాల్దవమాసంబు నందు గుమారునకును, వత్స రార్గ మునందు వాలా

యముగం జేసీ రన్నసం ప్రాశనం బర్భకునకుం” కానీ. 6, అ. ౧౨.

సం.

అన్నసూక్తము, సం. వి. అ. న. అన్నమును, అన్న దానమును గుణించి స్తుతించు మం త్ర ముల భాగము. (శ్రాఖ్టాదులయందు అన్న శుద్ధ స్థన దీనిని వంతుకు

అన్నా. డే. ణ్‌ అన్న.

అన్నాదమ్హులు. దే. = అన్నదమ్మలు. కం సన్నిధి బన్నగహోరుండు, సెన్నిధిం గని ఫొంగుచున్న వరకు న్మయ్యన్నాదమ్యలం గని మ, కన్నం.” జడ్‌, వారి. ళ్‌, శ ౧.

అన్ని, ద్ద. స, వీ. (అంక శబ్దమునకు అమపహాదర క

బహువచనరూవము,) 1. అంకతసంఖ్యగలవి; 2 సమస్తము. (ఈయర్థమున “అన్నియు” అనుట (పాయిక నువ. అల్లి కమొదలు,

ష్‌. దే. వి 1. ఒడలెబుంగమి, వరవశమగుట, “ద్వి. నిన్ను నీవెబుంగక యచ్నిక్కి- ర్రొన్వి, ము న్నీశ్వరార్య్థమై యున్న ఫూవునకుం హంచినజె య్యేది సక్కు-న నప్పు పుడు,చాంచినళ్లే వాంపు ాొంపు రమృనుచు.”” బన. ఈ, ఆ పు, ౧౨౧, “టా కన్నుల న్ని దృ చేఆంగ నకంపితుండై యతం డెంత చేనీనకా, దన్ను నెణుంగ కొక్కు._మొగిం దత్క_సీ

అన్ను 117 అన్య అ బోరం బే, రన్నున మ్రింగ జొచ్చె. స్ట భార. ఆర. 8౪, ఆ. ౧౦౦; 2, ఆండుది;

3. భార్య. చూ. అన్నన్న. వి.

నన్నె మి౭ంకేల.” శశాం. ౨ ఆ. (అని శర

ముద్దులనుద్దు 'లెటుంగనట్టిచో, వన్నెలుమోజ నం

దమున వావిరి వింకకు వింశయైన,” అని ముద్రిత

పాఠము. అన్నె మనుటయ సరి. శళాం. ౯, ఆ

౯౭. స, అన్యము, వేటోొకటి “నన్ను (హాడిన

నాంటనుండి యన్న మెలుంగండు.”” శ్నేశ్రయ,

“ఆమె అన్నెము పున్నెము.యెొజుంగని యమా యకురాలుిమొదలగుచోట పుణ్యేశరము ఆఅనలగా పాపము అని తెత్సర్యము.

అన్ను, దే. = అనుపు. చూ. అంచే.

అను. 'చే. = అనుము.

అన్ను కొను. దే. అ, శ్రీ, ఒడ లెజుంగకపోవు. కక సన్నపు గలయేరున మై యన్నుకొనుచు నాము దిన్నయ ట్ల రాంగాల స్వాం ౫% ఆ. ౨౨.

అన్నువ వై. విణ. (సం, అణు 1. సన్నము. జరీ వలాశీచూపులచాడ్చున శడ మెచ్చుః, .జిక్కు-ని చనుంగవం జీజుం గోరు, నన్నుపకొ( దీగయందంబు మది నిల్చు, జనునచ్యక్రం బు_పైం జలుపు దృష్టి” భార ఆది. 3, ఆ 2౮);

ఆదా తా లద నునన నవత న నుట నాననా కాలో నాలాల వబ వాబుసనాసనాడాలానపనాడాాంాాాాసవారాయా తానా దాెవానాన నా.

సం, ది సి, మలములోని

2. అల్పము, చిన్నది. “క. ఇన్నగమునందు గాం డివ, మున్నది యది గాని మద్భుజోద్రేశవిలా, సోన్నతి కోర్వవు పెద్దయు, నన్నువ లీవిండ్లు గుజు చ లలంతిబలంబుల్‌ .” భార విరా, ౪, ఆ, ౧౦౫; 3.పిన్న,చిన్నవాండు. “ఊం. నన్నును శౌయలించు కొని నాపదనంబునకుక నిజాస్య మ్యాసన్న ము చేసి యొక్క మృదుశబ్దము సేసె మనోవారంబు గా చెన్నండు నట్టిశబ్దము మునీశ్వర, ముక్‌ విని యేచెణుంగ నయ్యన్నువ బృవాచారిముఖ మం బురుహాంబుసమంబు సూడంగకొా” భార అర. 5, ఆ. ౧౦౭

అన్నువు. చే. వి. అన్న, పారవశ్యము. “సీ. నలువ చెందొవల 'జేకలకు నన్ను వు 'వెట్టం గోరి కావించి నగుళిక యనంగ. ..* లే. నరుణరుచిం దనమండల మతిశయిల 6 బొడిచి దివిం బాంశీ దీధితు లడరం య UU

జేసి యంతకంకకు చెక్కు_చు సంగమసముe, గాలుకొొననీక చంద్రుడు గ్రాలె నధివ”” భార. ద్రోణ. స్మ ఆ. ౨౭౫,

క ననన న.

అన్యకారుక స

౭, గుం మ్ల పురుగు.

అన్యగామి. సం. విణ, (న్‌. ఈ_నీ. న్‌) ఇశరులను

పొాందుచవాండుం

అన్యచిత్తుండు. నం. విణ. (అ,ఆ.అ) 1. ఇళరమం

దు మనస్సు కలవాడు; 2. వికలమెన మనస్సు కలవాడు

అన్యతమము. సం, న. (అ. ఆ, అ) 1. శంటికంచె

చెక్కు_వవానిలో నొకటి; 2. మణీయొక టి.

అన్యకరము. సం. స. (ఆ. ఆ. అ 1. కెండిటిలో

నొకటి; 2. మజశియొకటి.

అన్యత్ర, నం, అవ్య, అస్వస్థలమున, మ౭కియొక'

చోట.

అన్యథా. సం. అవ్య. మజియొకవిధముగ. “ద్విం

అట్టయ్యు, వర్ణ నచేసితి వారినకాని యుయెడ నన్యథా యెొయుంగ నే ననెడియోీయొక్క బలిమి మహిష్ట్రతకలిమి.” బన. ౭, ఆ. ఫు. ౨౪౬

అన్నె కాండు. వై. విణ, (అన్నెము + కాడు అన్యాయ కారి, అన్యాయము చేయువాం౭డు. “అన్నికాండై వాడు నావల సెల్ల నారుదూయి అనన! శ్నేకృయ. ఆశన్నికారి. వై. విణ. అన్యాయకారిణి అన్యాయ ద్‌ c¢ Cd క చేయు స్త్ర : అన్ని కారిచాడి విన్నాడు. త్రయ అన్నెము., వె ని. అన్యాయము, “డు మున్నొక నాండు నంగనలముద్దులనుద్దు లెజుంగనట్టిచో,

అన్యథాకరించు. సం. సం శీ వేఖుసేయు మట యొక విధముగా చేయు, వ్యతిరేకము చేయు. “గ. గురులలోనం బరమ గురువు కలియ యట్టి, తల్లి వచనమును విధాతకృతియు, నన్యథాకరింవ నలనియె యనిన.” భార. ఆది. 89 ఆ ౨౫6౪. ర్స్‌ ఈశ్వరాజ్ఞా సేతు వెట్టు దాంటలగవచ్చుం దదధీనులకు నన్యథాకరించి” మై. ౭, ఆ. ౧౦౦.

అన్యశాకలన. సం. వి, ఆ. స్త్రీ మజియొక విధ ముగ అగుట, చెడుట. “చ తదీయలాభమున

అస్య

కుం దగు హేతువు లందు రన్యథా,కలనకు నంగ లోపములు _గారణమందురు మాం త్రి, కాధ ముల్‌.” చై. ౭, ఆ ౭౭. అన్యథాత్వము. సం, వి అ. న వేలొొకఏధ ముగ అగుట, వ్యతి శేకము. “రీ నిను (బృజాసంహా రమునకునై కల్పించినాండం గావున నీమనంబు _నందుం బొడు విచారంబు నుడిగింపు మిట్లు గాంగలయది యొన యిశకాార్యమునకు, నన్య యం చేలయగు.” భారం ద్రోణ. ౨, ఆ. ౧౭౦. “వ. అప్పశువతి యకనివైో గరుణార్హ )ంబగు కటాతవీక్షణం బొలయ నది యట్లకాక దానికి నన్యథాత్వంబు గలదే యనియు. 7 భార, ద్రోణ, ౨, అ. ౨౭౬. “చే. అమ దనుయంతి ము గమ్య లోను మాను సందియ మాళండు నుగండు నీకు నా౭డె దా నానతిచ్చినవాండు బ్రహ తద్వచనమున కన్యథాత్వంబు గలదా” నై. ఈ) ఆఅ. ౧౦౯

స్తీ

అన్యథాసీద్ధి. సంంవి ఇ. స్త్ర 1. మలీయొకవిధ ముగ సీద్దించుట; 2, తర్కళా చ్ర్రమునం జెప్పిన కారణత్వ ప్రతిబంధక దోషములలో నొకటి =ఒక విషయమును సమర్థ ౦వ జెవ్వ కారణము లకు భంగము కలిగించుట) “ను అటుగా కద్భుతరామణీయకగుణాథ్యంబైన సద్వన్తువుక్‌ బటువాచారసీకుత్‌ వప సంగముయినం బారంబు ముట్టక్‌ రస్కోత్క-టతం కజెప్పక మానంజాల రనుపతం బొండు భావించినక , ఘుటియిల్లు న్వని తాంగ వర్ణ నకు నిక్కం బన్ఫథా సిద్ధియుక్‌ 7 ప్రభా. 3, ఆ, ౭.

అన్ఫదా. నం. అవ్య. మజీయొక పుడు. (సదా, సర్వదా వలెనే యిదియు నుపషయు క్షము.)

అన్యదీయము. నం, విణ. (అ, ఆ ఆ ఇతరసంబంధ మెనది.

1. మలియొక వస్తువు; 2. మజియొక వదముయొక్క అర్హ ముం “ అన్ఫవదార్థ (వృథానము బహ్ముప్ఫీహి.”

అన్యపుష్టము. సం. వి, అ. పుం. పరపుష్సము, కోయిల. —విణ. (అ. ఆ అ) ఇశరులచేం బోషింవం బడినది,

అన్యవదార్భ ము. సం. వి అ. పుం.

116

అన్యఫూర్వ* సం. వి, ఆ, శ్రీః l. వివాహమైన స్త్రీ ;

నూ దాక వీ, క గ

2. వివాాహనిశ్చయమెన స్త్ర; . పునర్భువు, మాటు మనువు చేసికొన్న స్త్రీ.

న్‌

అన్యమనను(డు. నం. నిఖా. అన్యమనన్కు..డు,

అన్యమనన్కు_ండు. సం. విణ. (అ,ఆఅఎ) 1. ఇతర విషయములయందు మనన్ఫ్సుకలవాండు; 2. వర ఛ్యానముగా నుండు వాండు.

అన్యమాళృ జుండుం నం. వి అ. సం. సపలిళల్లికొడుకు,

అన్యము. సం. స. (అ.ఆ.ఆఅ 1. మణియొక్క-టి, ఇతరము, వేటియినది; 2. సాటిలేనిది, అసాభ రణము,

అన్యవావము. సం, వి, అ. పుం. (మజియొకచోట శ్‌ గ్రుడ్లు వె పెట్టు నది.) క కీల. ల సం, విణ. (అ. ఆ అ) 1,

ఇశరులకు సం,క మించినది; 2. ఇశరులవలన సంక్కమించినది; 3. ఇతరమందు వ్యాపించినది, “ఆన్యసంక్రాంళ హృదయుడు.” అన్యాదృక్కు-* సం. (శ్‌. ఈ_శీ.శ్‌ ఎ=అన్యాద్భృశళము. అన్యాద్భత్‌ము. సం. (అ.ఆ.అ.) = అన్యాదృశము. అన్యాదృశము, సం. విణ. (అ. ఈ. శీ. అఎ మణి యొకచానితో సమానమెనది. అన్యాయము. సం, వి అ. పుం. అధర్మము. ఆాానిణ. (అ.ఆఅ.) నాస్ట్రయవిరుద్ధ ము, అశన్యాయ్యము. సం. విణ. (ఆఅ. ఆ. అ) న్యాయము నుండి తప్పినది, న్యాయములేనిది. . అన్యార్థ ము, నం, వి, అ. పుం, 1. నులీయక అర్థము; 2. ఇళరుని అర్థము. చూ. అరము. వ (అ,ఆ.ఆఎ 1.మణీయొకఅగ్గము కలది; 2. మణియొక పృయోజనముగలది; లే. ఇశరుల నిమిత్తమెనద్రి ఇతరులకొఆెనది. “మ,., ఇట్టి దానిన్‌ నుదుర్మ తి నన్యార్హము నేసీ నీకు వేనునే భార. అర ౧, అ ౨ కింక విణ. ఇతరుల నిమి త్తముగా, ఇతరులకొొఅకు. అన్యుడు సం. న (అ. ఆ. అఎ 1. చైవాయడు, లాంతివాండు; 2. వేజైనవా(డు, ఇశరుండుం అన్యోన్యము. సం. వి. అ. న 1. పరస్పరము; 2, ఒక యంర్థాలంకారము. చూ. అలంకారము.

అన్నో 110 అన్వే

అన్యోన్యా శ్ర యము, సం. వి, అ. పుం, 1. ఒకదాని య. సం. మి ఇ. ఫు

పుం, 1 ఫూచీవజినవాండు, నొకటి ఆశృయించుట; 2, తర్కమున వాద, జ్ర్ఞూంటకాంపు; 8. శెండవతాకటు, శెండవమాజు దోషములలో నొకటి.ావిణ. (అ.ఆ.అ ఒక .

పెట్టుకుదువ; తి. ఎడి తెగని మనోవ్యధ, దానినొకటి ఆశ యించినది. జ UU ue అన్యాషాధేయము. నం. ఏ. అ. న. వివాహానంళరము అన్ష్ట తుము. గుం కురి. (అ. &, అ శి b పుట్టింటివారు గాని, ఆ త్తింటివారుగాని, బంధు

సోచరమెనది; 2. వెంబడించునది....-అవ్య. 1. గే ర కాం వులుగాని సే.కి ఇచ్చ్చుధనము, నీ ధనము. వెంటనే; 2. కన్నుల ఎదుట, ఎదుట. త్త పనన, తథ

అన్వయవంతుండు, సం, విరా (త్‌ +. ఈవతీ.త్‌ . 1. వంశముకలవాండు; 2. మంచివంశము కల వాండుం

అన్వాననము* సం. వి, అ. న 1. అనుసరించుట; రై సేవ; 8. ఒకరిని అనుసరించి కూర్పుండుట; 4. విచారము; ర వడ్డవాండు మొ. వారు పని చేయుశాల, పరి శృమశాల; 6, వ స్తీకర , ఆన నము (గుదము) న చమురు మొదలగుదానితో తడి వీన వ త్తి ఎక్కిించుట.

అన్వయము, సం. వి, అ, పుం. 1. కులము, వంశము; 2, వదముల పొందిక, థావమున కనుకూలముగ వదములను చేర్చుట. : ఆన్యాసీతుడు. నం, విణ. (అ. ఆ. అ శే. అనున

శ "శ ఖి . టి «a కు నసనివ చ్‌ అన్వయించే pore క 1 రద సు రింవంబజినవాండు; 2. సేవింవంబడినవాండు.

“అఆసూశ్రము ఇక్కడ అన్వయింపదు” -

ర శాస్త హక్యము లీవిషయమున _ అన్వయిం అన్వాహార్యము. సం. వి అ. న 1. (వా పవు”్‌ 2. బోధవడు, తెలియు. “ఆక్టోకము| సయందుం జేయుశ్రాద్ధము; 2. శుభకార్యము నాకు అన్వయించలేదు.” “నీవు ఇెప్పినవిషయము | లో ముందుంజేయు నాందీముఖ శ్రాద్ధము.

నాకు అన్వయిం వ లేదు.”---స. కీ. భావాను అన్విచ్చ. సం, వి, ఆ స్త్‌" అన్వేషణము, "వెదకుట. కూలముగ పదములను కూర్చు, భావమును | అన్వికము. సం, విణ. (అ.ఆ.ఆఅ కూడుకొన్నది. వివరించు. “ ఈవద్యము అనయింపుము.” అన్న్విప్థము. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆ) అన్వేషిశము, అన్వ్జర్గము. సం. విణ, (ఆ ఆ. అ ఆరముళు అను 'వెదకంబడినది. సరించియున్నది, న కము, .- అన్వర్థృ సంజ్ఞ |అసీషతోకి నం వి ఈ స్త్రీ తర్క_విద్యం అన్వవసర్హ ము. నం, వి. అ. పుం. కామచారానుజ్జ ,

విచ్చలవిడిగ విడుచుట,

అనీషతణము. సం, వి అ, న మార్ద జము, 'వెదకుటం

అన్వీతము. సం. = అన్వితము. “శా. గీ వాలంకృతి పట్టసూత్రలతికా (శీ కార లేఖాంకికకా, దేవీ య (వృణనంళ సంభవ గుణాన్వీత న్నినుం గాయజుం, డావిర్మ్నూతరతిం ధనుర్హ తికయగా నంగీకరించుం బలే” నై. ౨ ఆ. ౯౬

అన్వేషము. సం. వి. అ. స్తీ" “వెదకుట.

అచ్వేషణము. సం. = అన్వేషణ.

అన్వేషించే. నం. స శ్రీ వెదకు. “వ పాండవుల న న్వేషించుపని యిటమసూందం జి _రృగించు తెజఖం గానతిచ్చునది యనిన విని యట్లచేయుదము

గాక యని వారలం బోవం బనిచి.” భార. విరా. 3, ఆ. ౯౦.

' అన్వవాయము. సం. వి. అ. పుం. వంశము, కులము.

దానిని అ వ్ర ధానముగం చెప్పుట; 2, అప్రధాన పదార్థ ముం |

అన్వాచేశము, సం. వి. అ. పుం. 1. ఒకవనిచేయు టకు స్వీకరింపంబడినవానిని మణీరయయొక కార్యము చేయుటకు మజిలం చెప్పుట; 2. మజలం జెవ్వట; 8. మరలంజెప్పంబడిన వపదార్గము, (బాపమ్యవాచకము.) “సీ. క్రతిబింబమోకాని రజనివల్లభున కభ్యాహారమోకాని యమృత రుచికి, వినిమయంబోకాని విధున కన్నా దేశ మో కాని యతి, నేత్రోద్భవునకు, పీవృయో కాని.”

ఏ! ళ్‌ ( ళ్‌ ల! న! } న్వి $ a4 అ సో

అనా ాచయము, నం. ఏ. అ. పుం. 1. కండిటిలో 'వెద్దకంబడినది,

అన్వే

స ల .) వెదశి ఆ న్వేస్ట్ర, నుల, టబ. (లూజరా కక) ద్‌ డు

చాడు.

120

అప

వాము, కీడు గలుగు వలయునను చింత. (వ్యతి, ఊప కారము

అ్వేష్టవ్యము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. ఆఎ 'వెదుక దగి అవకారి. సం. విణ. (న్‌, ఈ-ణీ, న్‌) అపకారము టు

నది వరిశీలిందందగినది.

అవ, ఊళ. వై. ని పే, అమ్మ; “గి ఆనిశ శివవాస మైన ప వ, ఘాపవాస్మృతి వనుచు

యవకలంక, మానసోత్కర్ష యుక్తు లనూన

Mein సేసి యందు దలత్సురస్థి సతిని బరయగం” రాఘ, 95 ఆ. ర౦; om కండ్రి' ; త, అక్క, అవ్ప; ఉ. నామాంతముల త. చేర్చంబడు వదములలో నొకటి. చూ. అవా సం, ఉప, విరుద్ధార్ధము నిచ్చును. ““అవయశము, ' అవజయము, మొ.” కొన్నిచోట్ల అర్థవిశేషము "లేకయే ఉండును,

అవంచీకృళము. సం. విణ. (అ.అ.అఎ) (వేదాంత) పంచీకరణము చేయంబడనది; సూత్రము.

అవక ర్త. నం. విణ (బు, ఈ త్స బు అవకా రము చేయువాడు.

ఆపకర్షు (డు. నం విణ, (న్‌, న్‌. న్‌ఎ దుష్టాచర ణము కలవాండుం

అపకర్ష ణము. నం, ఏవి, ఆ. నం=అపకర్ష ము,----విణ,. (అ. ఈఒర్షీ.అఎ పోయగొట్టునది, అపవారించునది.

అపకర్ష ము. సం, వి అ,పుం 1. మోన్యము. (ఉం, డందగినదానికంటె కక్కువగుటు; 2, 'వెనుకకు రీన్పికానిపోవుట; రి. శ్రాద్దాదులను ఉచికకాలము

కంటె పూర్వము చేయుట; 4. ఒకపదమును పర ట్ర క్ర మించే.

త మునుండి ఫపూర్వసూత్రా, ఆా,న్వయమున Meee ర ఆకర్ష ణము,

అవకలంకము. సం. విణ. (ఆ. అ, అ) కళంకము లేనిది. “లే, అనిశళశివవాస మైన పుణ్యపురమణి వ, ఘాపవాస్మృతి వనుచు సనాయపకలంక ,మానసో క్క_రయుక్తు లనూననుతులు, సేసీయందటు దత్స్పురస్థితిని బరంగ.” రాఘ ౨, ఆ, ఏ౮

అవకారకు(డు. నం. విణ. (ఆ. అంరికా, అఎ అవ కారము చేయువాడు.

అవకారను. నం. వి, అ. పుం. 1, అనిష్ట కార్యము చేయుట, కీడుచేయుట; 2. హాని, కీడు; శి. దో

చయువా(డు. (వ్యతి. ఉవకారిం

అపకీ ర్షిః నం, ఏ. ఇ స్రీ" అవయశము, చెడు ఫీరు, i

అపకృ్ళతము. గం. వి. అ. న=ఆఅనకారము. విణ.

(అ. ఆ. అ) అపకారము చేయంబడినది. ర

యె = అపకారము, గ్‌ 'ఆ౨"

అపకృతి. సం, వి, ఇ. అవక ఎత్య్‌ నం వి, ఆ, = అవకృత్యము, అపకృళ్యము, నం. వి అ. న, = అవకారమను. అధమ. సం. విణ. (అ.అ.అ) 1. అధమము; 0. హీనము; లి. అపకర్ష ము చీయంబడినది.

చూ, అపకర్ష ము,

అవళ్ళష్టి సం విం ఇ. స్తీ" = అపకర్ష ము.

అవక మణము. సం. వి. అ. న. 1. వరుగిడుట, వలాయనము; 2. వెనుకకుంబోవుట; 3. తొలి పోవుట.

అవక మము. సం. వి, ఆ. పుం. 1. వెనుకకునడచుట; 2. తొలంగుట; 8, యుద్గమునుంజి పాఆిపోవు ట; & క కృనుములేమి, క్రుమముకవ్వుట.----విణ, (అ. ట్‌ క్రదుముక్‌ప్పీనది, శ మమువేేయి నది. “సి ఇది dl యివి రాత్రి స యిది వానరం బను న లప క్రమము లయ్మె” కారీ ౧, అ. ౧౨౭.

నం, ఆం శ l. (యముస్థమువలనం బాఆివేవు; 2. తొలలగిపోవు.

అపర్టోశము. నం. వి, అ. పుం. నింద, దూటు.

అవక్షము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1. వండనిది,

ఆమము (శండులాది); 2. వచ్చిది, వరునునకు రానిది, (ఫలాది.

అవగం౦ండుండు. నం. వ ఆఅతలిబాలుదు,

అ. పుం, చంటివాండు,

అవగతము, సం. విణ. (అ,ఆ,ఆఅఎ) 1. పోయినది; 2, వరు గె త్హినధిం

అప

ఆపగమము. సం. వి, అ. పుం. 1. గమనము, పోక వెడలిపోవుట; 2. వడిపోవుట, రాలుట. “పురాణ పత్రావగమము' (=ప్రాశయాకులు రాలుట) తి. భంగము, చెడుట. “నిద్రాపగమము?' (=న్నిద చెడి పోవుట.)

అవఘునముం సం, వి. అ. పుం. 1. అవయవము; 2 'చేపహూము.---విణ, (అ, ఆ, ఆ) మేఘావరణ శూన్య మెనది, మేఘావరణ లేనిది,

ఆవఘాతము. సం, వి, అ. సుం. 1. చంపుట; 2 దుష్టుండు "కారణముగాలల మరణము; రే. హీన ముగా చంపుట, పౌడుచావు గలుగునట్టు చంపుట.

అపచయము. సం, వి, అ. పుం. 1. హాని; 2. అవ హరించుట; లే. వ్యయమువేయుట; క తగ్తుదల; ర్‌, పూజ; 6. అవచయము, (ఫువ్వులుకోయుట, “మ. ఈవిదిక మురారి... .ఫుుస్పా పచయ్యప్ర “కూద భరి తాతకు డై చిదిమెక్‌ లతాంత ముల్‌...” పారి, ర, ఆ. ౧౨. ఈయర్థృమున సంస్కృకేనిభుంటువులలో అవచయశబ్దము కల దు, ఆంధ ర రారు కన్నడసం ప్రచా యమునను “అవచయిశబ్దము కనబడుచున్నది. 'వృవి అను అక్షరం పోలిక ననుసరించి యారూవము తొలుత వ, వేళించి యుండును.

అవచయించే. సం. స (క్రి. (వువ్వులుకోయు, చిదుము. శ. ర. చూ. అవచయము.

అవచరిశము. సం. వి. అ. న 1. తక్కువగాంబేయుట; 2. చెడుపన్కి చెడునడళ.

అవచాయికుండు, సం. విణ. (అ,ఆ,అఎ) పూజింప బడనవాడు, అవచితుండు,

అవచారము. సం. వ. అఆ. పుం. 1. అహితమును జేయుట, అపరాధము; 2. అపకారము ఒకరి యెడం జేసిన హాని; 3. అవథ్యము; క, వినాశము; ర్‌ం కర్త లోవరూవపోషము,

అవచారె. సం. విణ. (న్‌.ఈ.ణీ. న్‌) అపచారము చేయువాడు.

అపచికీర్ష. సం, వి, ఆ. నీ, అవకారము వేయ వలయుంన నెడి యిచ్చ, పహానిచేయుకలంపు.

అవచికీర్టువు. సం. విణ, ఊ అవకారముచేయ నిచ్చ Tea అవకారము వేయందలంచినవాండు.

16

121

అప

9 ఆఅవపచికము. సం విరా, (అం ఆ అ 1. ఆనంద

ముచేం బూజింవంబడినది; 2, అవయవలోపము గలది; లి. శీణించునది; కీ-చిక్కినది) కృశించినది.

ఆవచిలి, నం, వని. దం స్తీ" 1. ఫూడి; రై ప్రాయళ్చి _క్రము; 8 వ్యయము; 4 హాని; ర్‌, ఎహిన్యము, క్రీణించుట.

అపచీయమానము. సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ శీణింహం 'బేయంబడుచున్నది.

అపచ్చుతము. సం, విణ. (అ. ఆ అ 1. నస్టప్రా జీ లళ్ల/

యము; 2. జౌఆఅిపోయినది.

అవజయము, సం. వి, అ. పుం. వరాజయము, ఓడి పోవుట.

అవటి. సం. వి ఈ స్త్రీ. చిన్న తెర.

అవటిమ. నం. వి. న్‌, పుం. వటుత్వము లేమి.

అవటీకుండు. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) (అపళుటీక) l. టీశాజ్ఞానములేని వాండు; 2, (నశపటీకం) వైంబట్ట "లేనివాండు ఉత్తరీయము 'లేనివాండం.

అవటుశ్వముః స౦. మ్‌ అఆ న = అపటిమ,

అవటును. సం. విణ. (ఓ. రం టీ, Cd) l. సమర్భత లేనివాడు, అనమర్థుండు; 2, రోగ; ఏ. సోమరి.

అవణ్యము, సం, విణ. (ఆ. ఆ. అ) వికృయింపం గూడనిది. (పదార్థ ముం ఆవలి. నం, వి, ఇ. స్తీ * = అపతికం వతిలేని సీ. జ

స్త్‌" ఈంచుకపోయినయాను.

అవతికం నం, పి స న్స్‌ ఆవతోక., నం. సి, ఆ

జ 5 ్రీ అవల్ని. సం. కమం చ చై పలకని ఆపినా

అ నం. ని. అ. పుం. 1. భఛార్యధగ్దజ లేని వాండు; 2. యాగాదికర్యకు యోగ్య మైనఫార్య

లేనివాండు;- ఈ ఫార్య ఇలేనివాండు.

న స. సం. వి, అ. పుం. (సంకతివయికివచ్చు త్రోవ) హై స్త్రీగువ్యూస్థానము, ఆండుగుటి.

అపకము, సం, వి అః' నం పుత్రుండు పుత్రిక మొడ లగు సంతానము,

అప

వ తనకు

అపక్యశ త్రు తువు. సం. వి. టు ఫట

నాశకముగాలలదిఎ) 1. వ ఆండుపీక; వృళ్చికి; ఆండు తేలు.

అవత్రమ సం, పి, ఆ. స్తీ , 1. వరులవలనంగలిగిన ప; ర సీగు, లజ్జ, అపశ్ర పీవ్లువు. నం, విం, డాం లజ్జ్ఞవడు వండు; లజ్జ

వడు సగొవము గలవాడు, అషృకృపు(డు. నం. ఏణ, (అ. ఆ. అ అపగత శ్ర, పై వీగ లేని బాండు. ౧ ఏ. అ నన్‌, పుం 1 దుష్ట్రవథము; 2, కప్పుదారి; 8. నిందృ్యమార్ధ ము. వథ్యము, సం. విణ, (అఆ.అఎ 1. వథ్యముశానిది; (పదార్థము. 0; 2. హితము కానిది.

ఆ

అవదము. నం. వి అ. న 1. (వ్యాక సుబంతే తిజంతళ్ళిన్నమగు శబ్దము; 2. తగనివదము, నీచ సానము.

అపడీంకరము. సం, ఏిణ, (అ.ఆ.అ) 1. అడుగై నను వ్యవధానము లేనిది; 2. కలసీయున్నది; 8. దగ్గ స ణగానున్నది.

పటదా నమ; సం, విఅంన 1. న వృత్తే ము మంచినడవడి; 2. కడచినవని; లె. ఖండిం చుటు.

అవదిశము*, స౦, అవ్య, అ. న. శెండుదిక్కు.లకు మధ్య'భగ ము, అయిమూల.

అవదూణు., మి. చా వి 1. మోపీనదూజు, లేని పోనినింద; 2. నింద.

అవచజేళము. సం. వి. అ. పుం. |. లత్యుము; 2. స్వన్వరూపమును కప్పీపుచ్చుట్క మిష; 8 నిమి త్రము; క, స్థానము; 5. ఉపదేశము; 6. అను చిక మైనస్థానము, సీచస్థానము.

ఆవ చేశ స్టముః స౦. విణ. (అ. ఆ. అ మిషచే చెప్పం దగినది కప్పి పుచ్చందగినది.

అవద్రవ్యము. సం, వి, అ. న. 1. హీన దృవ్యము, వ్‌ప ద (దృవ్యము; 0 పౌడుపదార్గము.

ఆవద్యారము. సం. వి, ఆన, 1, 'కవ్వుత్రోన ) తప్పు దారి; 2. ప్రక్కదారి, 'వెనుక'వై ఫు క్‌:

అవధ్యానము. సం. వి, అ. న 1. అనిష్ట మాలోచిం చుట; 2. విపరీతముగ చింతించుట,

122

అవ

అపధ్య్వంసము, సం, వి, అ. పుం 1. నాశము; 1, (భగము.

అపధ్వని. సం. ని, ఇ పుః అవస్వరము, తస్వుధ్వని.

. విణ ఇ. 1. అవస్వరముగలది. “క. మానె

నభోమణి నక్కలు, గూసెం గలయంగ చెసల కుం బలుసాయళల్‌ , సేసెం బజమొయిళు లడరి, మోసెం దమయం౦క. దూర్భము లవపధ్య్టనులై..” భార. విరా. ర, ఆ. ౮౬; 2. తడై చు ఎనధ్వన్య రము (వ్యంగ్యార్థము గలది, (శబ్దము.

ఆవధషస్తము. నం. విణ (అ.ఆఅ.) 1. నిందింప బడినది; 2. విడిచి పెట్టంబడేనచె; 3. చూర్థము గాం జేయంబడినది; 4 పొడు చేయంబడినది.

అవనమ్మిక* మి. గ్రా వి. అవిశ్వాసము, అనుమానము “క, సొ మ్రైొకచో నుండల నవు నమ్మిక యొక చోట త్ర. నరులకు నెపుడుక్‌” 'పారిశ్చ. 2, ఆ. ౧౩౨౬

ఆవనయనము. నం. వి అ. న. 1. తొలంగంచుట; 2. అవకారసాధనము విణ. (అ. ఆ, అ (అవ4నయన కన్నులులేని ది.

అవనయము* నం. వి. అ.పుం. 1. దుస్టనీతి, దుర్న యము. “క కుషథప్రవృత్తుండయి పీ డపనయ మున నీ కనిష్టుం డయినను గరుణా,నిపుణుండ.వై సీదుఅందికి, నవరాధశతంబు 'నైవుమయ్య యు పేంద్రా” భార. నభా-౨, ఆ. ౫౯; 2. తొలం గించుట.

అవనయించే, సం. కీ, 1 తొలగించు. “ఆ. భూతరాళి దొల్లి పుట్టి బుభుతాబ్సిత వ్హమెన జూచి కద్భయంు, నవనయింవం గడం.” భార. అర. ౧, ఆ. 3౮; 2. నివారించు, పోగొట్టు. “కీ దోరంకరన్య స్త తొరహారంబుల నంశ8పరీ తావ మవనయించు.” వైప, ౧, ఆ. రాళ.

అవనింద, సనం. విం ఆ శ్రీ" వ అవదూయు,

& ola కి ఈత

a

ర

అవపనీకము, సం. విణ, (అ. ఆ, అఎ తొలంగింవంబడి నది,

అపను త్తి సం, వి, ఇ. పోంగొట్టుట, ఖండించుట.

అవనుదము. నం. విణ, (అ. ఆ. అ 1. ఖండించు నది; 8. తొలంించునది, పోంగొట్టునది. “జయ

ee న కరా ET | జ మా

1. తొలగించుట; 2, నినొరించుట; 8. చాదాదులను

అద. నందనా ననా బనానా ననా

అప

జయ కిల్చిషావనుద.” 8. శోధన చేయునది. అపనెపము. మి. = అపదూటు, “ద్వి, అటం బోయి నంకలో నవచెప మాను.” సా, ౧, భా, 3౮౭.

అవపచేయము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ తొలలంపవం దగినది.

అవనోదము, సం. వి, అ. పుం. 1. తొలగించుట; 2. దూరముచేయుట; 8. వాదాదుల ఖండిం చులు.

అవనోది. సం. విణ. (న్‌. ఈఎనీ.న్‌ ౨ 1. తొలయణం చునది; 2. వాదాదుల ఖండించునది.

అపపాఠము. సం, వి. అం పుం. వెడుపాఠము, తవ్వ 'పొఠము,

అపపాడి. మి. (గ్రా. వి అన్యాయము, “కే అవని పతులు వలువు రవపాడి నొక్కనిం దన్ను బొదివికొనినం దరల కెదిర్కి పోటులాడి నాదు పుతుండు పడుట దాం, గీ ర్షికరము కాని కీడు గాదు.” మార్కం. రా ఆ. శ్లో ర “ఆఅవనిపతులు బలియు రందజు నొక్క-ని” అని పొఠాంతరము.

౧౧౨.

అషప్రథ. సం. వి ఆ స్త్ర చెడుపేరు, అప్రతిష్ట, అ ౦శము. సం, వి, ఆ. పుం. 1. కీ ౦ందపడుట;

2. స్వభావమునుండి | భృష్టుండగుట; ౮. అపళబ్ద

ము; జీ ప్రాకృతభాహివిశేషము.

అవమర్గము. సం, ఏ. అ. పుం. విమర్దనము బాధ,

అవమానము. సం. వి, ఆ. పుం. 1. అనాదరము; 2, అవమానము.

అవమానిశీము, సం. విణ, (అ. ఆ. అ 1. అనాద రము చేయంబడినది; 2. అవమూనింపంబడినది,

అవమార్ద ము సం, వి అ. పుం. కుత్సితమార్డ ము, చెడుత్రోవ, మాటుదారి.

అవమార్షష. సం, వి అ, న, తుడుచుట, వేయుట.

అపమిత్యకము. సం. వి. అ. న (అవమానము నంగీక రించి (గృహీించినది®) బుణము, అప్పు.

అవముఖము, సం.వి. అ. న. విముఖము, పెడ మొగము,

క్‌

విణ, (ఆ. ఆ ఆఅ) పెడమొగము పెట్టినది,

విముఖమయినది.

129

లాలు. వాదా నావా నాకాను ాాలా ల మాయాం నాల. ఇ

అహ

ఉం హరి. ౬ ఆఅ, ౧౯; అవమూర్థము, సం. విణ, (న్‌. ఈఒర్థ్ని.న్‌ఎ శిరస్సు

చేసి. (మొం డెము.)

అవమృత్యువు. సం. వి ఊ పుం, 1. విషభక్షణాదు

లవలనం గలిగినవావు; 2, అకాలమృత్యువు అవయశము. నం. వి స్‌, న 1. అవఖ్యాత్కి ఆప క్రీ రి; 2. కీ ర్లిలేమి.

అవయశస్క_రము. సం. విణ, (అ. ఈ._రీ. అ) అవ క్రీర్థి కలిగించునది.

ఆపయానము. నం సీ ఆన అవ్మక్తమము, పాఠక పోసుట.

జ ళం రొ వ్‌ . జ స సం, సిర, స్తో 1. మావి; 0 పడమరడిక్కు., 8, (వేదాంకు విద్యా భేదము, (వృతి, వర; 4,

సాంగ వేదాధ్యయనము,

అపరంజి. బే. వి, పదివన్నెబంగారు, ఉదిరి,

3 2 రక్టము స Ei విర

అవర క్రియ. * సం, వి. ఈ స్త్రీ, ఊత్తర క్రియ ) చచ్చిన వానిగుణించి వేయుకర్మ ము

అపరభౌగము, సం. వి, అ పుం, వెనుకటిభాగము,

అవరము. సం వీ. అ న వినుంగు వెనుకభాగము; ---బ, (అపరాలు వయర ధాన్యములు, (కందు ల్కు పెసలూ మొదలగునవిఎ---వీణ, (అ.అ, అఎ 1. భిన్నము; 2. తర్వాతది; 8, ఇకరము, వేణై నది; 4. కిందది; ల. మిందిది.

అపరరా త్రము. సం. వి అ, భాగము తెల్ల వాజుజాము,

పు౦, రాత్రి చీవర్‌

అవరాగ్ని* సం, వి, ఇ పుం, 1. గా ర్త పత్యము; 0, దతీణాగ్ని; 8, అపరక ర్థారంభమందు స్థావీంచు నగ్ని

అపరాజ్తుఖుండు. నం, విణ, (ఆఅ ఈ. భీ. అం 1. "పెడ మొగము పెట్లనివాండు; 2. అభ్గీముఖుడు,

ళు

సుముఖుండు, సిద్ధముగా నున్న వాడు.

అవరాజిత. నం. వి. ఆ స్త 1. పార్వతి; 2. తక్కిలిళ; 3. విష్ణుక్రాంత ముళీ; 4, సోమిన ముళ ర్‌. దూర్వళో; 6. తూర్పునకు ఉ శరము నకు నడువుం/గల మూల

అప

అవరాణితుండు. సం. వి, అ. పుం. 1. విష్ణువు; డ్‌/ శివుండు; లి. ఒకానొకబుషీ.--- విణ,(ఆఅ-అ,అఎ భరాజ్‌తుండు కానివాండు, జయించినవాడు.

జ a క శ్‌

అవరాధము, నం, వి అ. పుం. తవ్వవేయుట. (తనకు విహిళతమగుపని చేయకపసోనుట; శితకు అ ర్హమైనపని చేయుట.)

అవరాధి, సం, విణ, (న్‌, ఈసీ. న్‌) అవరాధము చేసినవాడు,

అవరాద్ధ. సం, విణ. (బు. ఈ-ద్ధీ ౧. బు అవ రాధము చేసీనవాండు,

ఆపరాద్ధము. నం వి, అ, న అవరాధముం,=---విణ, (అ, ఆ అఎ |. లత్యమునుండి కప్పీనదిం (బాణము. “అపరాద్ధపృషళ్కుండు” =(గుణీ తప్పిన 'బాణముగలనా(డు, లత్యమునుండి తప్పిన చాణము కలవాడు '2 అవరాధముచేసీనది; 3, అపరాధము చేయబడినది.

అఆవరావర్షి, సం. విణ. (న్‌, ఈంనీ, న్‌ఎ 1. మర లనివాండు; డి. వనివూ _ర్లిచేయకండంగ తిరిగి 'రానివాండు,

ఆపరాక్టాకనము. సం. విణ, (అ. ఈసీ. అ) అవ రాక్లామం బైనది.

అపరాక్టుము, సం. వి అ. పుం. (అవర +అహాన్‌ ఎ పగటిలో చివరభాగము. (వ్యతి, = పూర్వా వము) మధ్యాహ్నము) (కొందజ మకమున దినము లెండుఫెగములుగానుు నుణటీకొందఆ మళమున మూ(డుభోగములుగాను విభజింపబడి నది.)

ఆపరిచితుండు. సం, వీణ. (అ.ఆ,అఎ వరిచయము "'లేనివ"ండు పూర్వము ఎజుంగనివాండు.

అవరిచ్భన్నము- సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ) 1. కచ్చంబడ నిదె; 2. మార్జనాడి శుద్ధులు చేయనిది.

అపరిచ్చిన్న ము. సం. వి. అ. న. బ్రవాము. విణ, (అ.ఆ.అ్ఫ ఇయత్త (ఇంత వరిమితిగలది అను నేర్చాటు) లేనిది.

అపరిచ్చేదము. సం. వి అ. పుం. ఇయత్త (ఇంక యను పరిమితి లేమి, పరిచ్ళేదాఫావము,

124

క న లావా వానా లా పరల నాలనుననాకానానును నాకాను యడువనానాాాటీ న చ క టర ననన ననన

ల.

అప్‌

విణ. (అ. అ. అఎ 1. అవరీచ్చిన్నము; 2, వరిచ్చేధములు లేనిది. (గ్రంథము) అవరిజానము, నం, వి, అ. నా వివేకములేమి.-_ విణ, ఠా (అ, ఆ, ఆ పరిజ్ఞానము లేనిది; విపేకములేనిది. అవరిమితము. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆఫ పరిమితము కానిది, వరిమితిలేనిది, కొలంది లేనిది. అపవరిమేయము. నం. విణ. (అ.ఆ.అ) 1. కొలుచు టకు శక్యముకానిది; 2, ఇంతయని యేర్పజచు టకు శక్యముకానిది. అపరిష్కాారము, సం, వి. అ. ఫుం. 1. అలంకారము లేమి; 2. మార్గనాది సంస్కా_రను లేమి; శి, నిర్ణయము లేమి. విణ, (అ.ఆ.అ) 1. అలం కారము లేనిది; 2. మార్జనాది సంస్కారము "లేనిది; 3. నిర్ణ యముకానిది. అపరివారణీయము, సం, విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. వరి హరింప శక్యముగానిది; 2. వరిహారించం దగనిది, అవరివోర్యము, సం.= అవరినారణీయము. అవరూవము. నం వి. ఆ. న 1. ఆళ్చర్భమైన రూవము; 2. హీన మైనరూవముు అంగనికా రము,---విణః (అ.ఆ.అఎ 1. ఆశ్చర్యకరమైన రూవముగలది; 2. హీనమైనరూవముగలది, అంగ వికార్నమెనది.

న

ఆపరో తము. సం. సి అ, న, (వరోత్షము , నిది, (వ్రృశ్యతము, వస్తుసాన్నిధ్యమువలన నిర్మద్రియ ములకో కలంగుజ్ఞానము, క్‌ కు న గ) న్‌ అవరోమానుభూతి. నం, వి. ఇ. త్త 1. ప్రత్య కూనుభవము, స్వయముగా జాచుట “మొదలగు వానివలనం గలిగినబ్ఞూనము; 2, పేదాంతశా త్ర మున ఒక పృకరణము. అ మ్‌ రి జార హాస వేసీనపుడు ఆకులుకూడ భశీంపనిది.) పార్వతి అవర్యాప్తము, సం. విణ, (అ.ఆ.అ.) 1, నమర్గము "కానిది; 2, సంపూర్ణ ముగానిది; ౩ అపరిచ్చిన్న ము, కొలందిలేనిది; ఉం బాలనిది, నరిపోనిదిం అవర్యా ప్రీ, సం వి, ఇ. స్రీ" 1. కొలంది లేమి; 2, శ_క్టి లేమి; 8, అసమా_ప్ట్రీ సమా క్షిలేమి.----నిణ, ఇ 1. కొలంది లేనిది; 2. శ కీలేనిది; 3, నమా స్తీ లేనిది; డీ, చాలనిదిం

అప అపలపీంచే. సం. స శక్రః నుజుగుపజచి చెప్పు, కప్పీపు చ్చి చెప్పు.

అవలాపము. నం, ని అ, పుం. 1, అవహ్నవము, ఉన్న దానిని కప్పిపుచ్చిచెపుట; 2. (అనంతముగా సంభాషింవంజేయునది.) న్నే వాము; ఏ. గ్రేనుము.

అవలాపీ, సం. విణ, (న్‌ ,ఈ-నీ.న్‌ఎ 1. అవలావము చేయువాండు, కప్పిపుచ్చిచెవ్వువాండు; 2 న్నే వాము కలవాడు; తి. 'ప్రేమకలవాండు.

అఆఅవలాపించే. శ్రీ 1. నిరసీంచు; 2. నిందించు. “భు. విపరీతస్టితి నొంది ఘోరవిపీ నోర్వీవానులై నిక్యదుః,ఖవరాధీనతం దూలి రంచు మనలక్‌ గర్వోద్ధతస్వాంకుం డై , యవలా పింవంగ.” భార. అర, ౫ ఆ ళం౬; తి. కప్పీ పుచ్చి చెవ్వు,

అవవనము, నం. వి, అఆ. న. ఉవవనము, కృతిమ వనము, ఉద్యానము.

ఆపవరకము. సం, ఏ అ, న లోవలిగదిి అంక ర్త ఎపహాము.

అవవర్ష ము. సం, వి, అ. పుం. 1. మోతము; 2. దానము, ఈవి; తి త్యాగము, విడుపు; 4. సమా ష్టీముగియుట్క; 5. ఫలప్రా ప్ల) నెజ వేజుట.

అపవర్ణనము. సం, వీ ఈ న. = అపవర్ల ము.

అవవర్థికము. సం, విణ, (అ. అ. అ) 1. విడువ బడినది; 2 ఇయ్యంబడినది; 3. పరివారింవంబడి నది.

ఆపవ_రనము. సం. వి అ న. 1. పరివ_రనమ్ముమర లుట; 2. నంకరగాంజేయుట; 8, (గణిత భాజ్యభాజకముల శెండ్‌ంటికిని సమానమగు నం శఠో విఛజించుట; ఓ, అపవారించుట.

అవవ ర్హము, స వి లుం ఫు౦, = అవవ ర్తనము,

నం, స

అవవాదకము, సం, విణ. (అంఆ,అఎ) 1. నిందించు నది, అపకీర్తి తెచ్చునది; 2 నిరసించునది; లి. సామాన్యవిధిని బాధించునది. (వికేవవిధి.)

ఆఅవవాదము.' నం. వి, అ. పుం. 1. దూజు, నిందు అవకీ ర్స; 2, మిథ్యా బాడము, అసత్యవాదము; 3. కుత్పితవాదము, కృషల్రిమవాదము; రవ్వవా

195

ఆప

దము; కీ. సేేషశా స్తు విశేషవిధి. (సామాన్య విధిని బాధించునది;) ల్‌. నమకము, విశ్వాసము; 6. ఆ దేశము, ఆజ్ఞ; ' చాధించువస్తువు; శి. కుత్సితవాద్యము, (సహజముగాని స్వరముతో వా యించువాద్యము,) 9g, అవసరము; 10. వాద మును నిరసించుట్క త్రా్నసివేయుట.

ఆవవారణము. సం, వి అన 1, వ్యవధానము; 2. కప్పీపుచ్చుట, తిరోభానము.---విణ, (అ.ఆ. అ 1. వృవధానము గలుగునట్టు చేయునది; 2. కప్పిపుచ్చునది; 8. చారణము: (నివారణము "లేనిది.

అవవారికకము* సం, (క విణ. (నాటకం) ఇప్కకట నము గాకుండల, (మక గాకు తిరిగి.

అవవారితము. సం. వి అ. నా 1. కప్పిపుచ్చుట; ద వ్యవధానముగలది గాంజేయుట; 3. తొల గించుట. విణ. (అ. ఆ. అ 1. కప్పీపుచ్చం బడినది; 2. వవభానము గలదిగాం చేయబడి నది; 8, తొెలంగింపంబడినది.

అపవిత్రుడు. సం. విణ, (అ,ఆ.ఆఅఎ 1. పవిత్రుడు కానివాడు; 2. స్నానాచమనాదులు చేయని వాం౭డు.

ఆఅపవిద్దము. సం. విణ. (అ. ఆ, అ 1. విడువంబడి నది; 2. నిరాకరింపంబడినది, నిరసీింవంబజీనదిం

అవవిద్దుండు, నం, వి, అ. సుం. తండి చేకయగాని, తల్లీ చేకలాని, యుభయులచేకనుగాని విడువ బడంగా ఇళరునివేత పుత్రుడుగా స్వికరింపంబడిన వా౭డు. (ఇతండు ద్వాదశవిధపు త్రులలోనొకండుఎ

అవపవివ, సర. వి. ఆ. స్రీ + అతివసళీ,

అవవ్యపాయుండు* సం, విణ, (అ.ఆ.అ.) 1. అపా యము లేనివాండు; 2. నాశములేనివాండు, వావులేనివాండుం, “చ, అతివ యపవ్యపాయుని ననల్పవిలోచనపంకజాతు. ఛీ ణెళని జపీర సేనుని వినిర్జితసర్వమహీభ్ళ దావళిన్‌ , హాళకమదవద్విరోధి బలం నాక్శచమూ చరవారణానన, (స్పుకమదగంధి యుద్దమహి: జూడుము వీని మహీ న్మ హేంద్రు నిన్‌. * వైషు ౫% ఈ ౧౬౬

అవశదు(డు. సం,విణ, (అ.అ,ఆఎ) (తజచు సమాసాం శమునం జే యుండును). నీచుడు హీనుడు

ఆప

126

ఆప

ల జ జ్య జ్య ర రా&సావశ దుడు, బ్రావా ణాపళదుండు, తతి, అవస్నానము. నం.విఅ.న,. 1. చచ్చినవాని నుద్దేశించి

యావళదులు,”

అపశబ్దము* సం. వి. అ. పుం. 1. తవ్వగా ఉచ్చ

చేయుస్నానము; 2. స్నానముచేయంగా మిని లిన జలము.

రెంవంబడినపదము, అవ, భ్రంశ మైనశబ్దము; 2.| అవస్పశము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) గూఢచారులు

(సంగీ) అవసరము. అవష్థురము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ (స్కతికూలము,

ఏవరీతము. అవసష్టువు, సరం విం డ్‌ పం. కాలము పరగ డ్‌ వతికూలము, విరుద్ధము, వివరీశముః అపష్టువు, అని శ. ఈ

పనధ్యము. సం, వి, అ. పుం. కెపాసనాగ్ని,

తవ్వకొనిపోవుట,

(్ర

అవనరణము, సనం, వి. అ, న

తొలయగిపోవుట,

అవసరము. సం. వి, అ, పుం. = ఆపసరణము.

¢

పసరిల్లు. సం. అ, క్రి” తొలంగు, తవ్వకొనిపోవు,

అపసర్జనము, సం, వి, అ, న 1. వినుపు; 2. ఈవి; ర. వధము, (శ రు)

అవనర్పుండు. సం, వి. అ. పుం. చేశమఃలోేని వార్హ లను తెలిసికొనివచ్చి రాజునకుం బేవ్వువాండు, చేగులవాడు, గూఢచారుండు.

అవనవ్యము. సం. వి. అ. న. 1, చేహముయొక్క_

కుడిభాగము; 2, కుడిచేతి తర్జన్యంగుష్ట్రముల

యొక్క_ మధ్యభాగము, (పితృ దేవతలకు తర్పణ

ములు ' ఈస్తానముననుండి విడిచెదరు-- విణ,

(ఆ. ఆ. అ 1. కుడివైపుది, దక్షీణము; 2.విపరీ

కము (సృతికాలము,

ఆవసారణ, నం, విం ఆ, స్రీ" ద్‌ అవసారను, ఆవసారణము. సం, పి, అ, న, = అవసారము.

అవసారము. సం, వి. అం పుం, l. తొలగించుట; రి, దూరముగా౭జేయుట; 8. త్రోనీవేయ. టం

ఆవసారికము. సం, విణ, (అ.ఆ,.అం 1. దూరముగా. జేయంబడినది; 2. వైకి ,త్రోసివేయంబడినది; శి. తొొలంగింవంబడినది.

ఆఅవస్క_రము. సం. వి. ఆ. పుం. న చ ర్రముకాక మిగిలిన రథావయవము,

అవస్నాతు(డు. సం, విణ. (అ.ఆ.అఎ 1. చచ్చిన వాని నుచ్జేకించి స్నానము చేసినవాడు; 2. స్నానసంస్కారము చేయిం పంబడినమృతు(డు.

లేనిది. (రాజనీతి)

అవస్థారము. సం. వి. అ, పుం. 1. జావపకళ క్లిలేమి, మజుపు; 2. మతిచలించుట; 8 ఒకానొక రోగము.

అవసారి. నం. విణ, (న్‌, ఈ- ణీ. న్‌ ఆవసారము ఆశీ శీ కలవాడు.

క్‌ ళో ది నంలో అవన్య్యృతి. సం, మ ఇ (5) ==అవస్తారము,

ష్‌

అవసరము. నం, వి. అ. పుం. 1. తవ్వగావలికిన స్వరము; 2. తవ్వగా ఉఊచ్చరిం చుట.

అవహాశము. నం. విణ. (అ.ఆ.అ.) 1. నళింవంబేయం బడినది; 2. కొట్టంబడినది.

అవహాతి, సం, వి. ఇ. స్రీ" l. నళింవం జేయుట; 2,

కొట్టుట. అపవాము. సం. విణ. (అ. ఆఅ. అ (తఅచు సమా సాంశమందే ,చ, యోగము పోంగొట్టునది,

నళింవం జేయునది. “ శ్లేశాపవాము,విహొవవాము.””

అవవారణము. సం. వి. అ, న. (అవవారించుట 1. పోంగొట్టుట;2.ధ నాదులను దొంగ లించుట. “వర దృవ్యాపహరణము, రాజ్యావవారణము;”” ల, మోసపుచ్చి తీసికొనిపోవుట.

ఆవవారణీయము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) 1. అవ హారింవందగినది; 2. బలాత్కారముగ6 దీసికొని పోందగినది; 8, మోసపుచ్చి తీసికొనిపోందగినది.

అవహరము, సం. విణ. (అ. ఈంరీ. అ) (అవ వారణము చేయునది. 1. పోంగొట్టునది. “భవభ యావచారముల” 2. మోసమునం దీనీషొనిపోవు నది; శి. దొంగిలించునది.

అపహరించే, నం. సక్‌. 1. (ధనాదులను దొంగ లించు; 2. మోసపుచ్చి తీసికొనిపోవు. “ఆః డాని కాత్త చొంగ ఛా_ర్ధర్శాష్టుండు వారి, నపహరించుకొనిన యట్లు కాంగ్‌ భార, టా, ౧, ఆ ౭౭; 9. పోగొట్టు, తీజంజేయు. “లే. తిరిసియేనియు నన్నంబు చెచ్చి శిథిలు, లై నవిప్రుల యాంశలి యపవారించు, పురుషుం శూర్ణ లోకం

అవ 127 అపాం

బుల ప్రురువవరుల, కర్పనీయు౭డై "వెలుంగుచు నంద యుండు.” భార. ఆను. 6, ఆ. ౨౭౨.

వా_ర్డ. సం, విణ, (బు. ఈ _ర్తీ, బు (ఆవ | అపహాస్యము. సం. ey నా ఆ. అఎ ఆవహాసింషం హరించువాడు 1. దొంగలించువాండు; 2 దగినది, మోసపుచ్చి తీసికొనిపోవువాండు; ర. బలా అపపహుతము. సం. వి అ న. తవ్వగా చేయు త్మా_రముగా వశవజుచుకొనువాండు. “రాజ్యా వోనముము. క (క మయుక్షము యుక్త పహార్ద” కీ పోంగొట్టువాండు. “రోగావవా ముగా, నమరగురు వ తీములైన యాజ్జిక్రులు 99 గ ర్న జా ర్ట, దుఃఖావవార్హ, (శ్రీయా, నముదయము నడవంగా స్టలిశము లేక కవాసించు. సం. ఆ. క. కంటనీరు క్రన్యునట్లు వహుతము సారక తత్కళు వొప్పెన్‌.”” భారం నవ్వు---న. శ్రీ . గలిచేయు, nt అక, ఈ, ఆ ౧౭౩. విణ, (అ. ఆ అం చేయు. క్‌ - ఈదురాత్తు డు మిమ్ము నివ న్వనం తవ్వుగాహోమము చేయంబడినది. బున నితాంతాయానపీడీతు పసు ఆ బరమ ధర్థాత్గుల భార్యాన మేతుల నవహాసీంపం దలంచి యరుగు'దెంచె.” భార. అర. ౫ ఆ. ౪30. పహనీశము. నం, వి. అ. ని=జఅవహీానము.---విణ, (అ. ఆ. అ) అవహాసీంపంబడినది.

ఏరా. ర్క ఆ, ౭౪; 2. ఆకారణమె యైననవ్వు, వెళి నవ్వు; త. కంటనీరు (కృమ్యునట్లు నవ్విన న్వు

అవవాకము సం, విణ, (అ. ఆ. అ అవహరింవం బడినది.

అవపహృృతి. నం, విం రం స్త = ఆఅవనారణము.

అపహ్నవము., సం. వ. అ. పుం. 1. అవలావము, ఉన్న దానిని కప్పిపుచ్చి చెవ్వుట; 2. ఒక అర్హా

పహాస్తము. నం, వి. అ. పుం. గళహాస్తము, _ లంకారము; లే, న్వేస్తము స్నేహము.

గెంటుటకు మెడమోంద వేయంబడిన చేయి. | అవన్నావించే. సం, స. శ్రీ (ఉన్నదానిని కప్పి

హ_స్టీతుంశు. సం. విణ, (అ.ఆ.అ్ఫఘగళవాస్తుయడు, పుచ్చి చెప్పు. phen చేయివేసి ౫౦టంబడినవాండు. అవసహ్న్నుళము, సం. విణ, (అ. ఆ. అ) కప్పిపుచ్చి వపహాస్తుండు. నం, = అవహాప్రితుండు. చెప్పబడినది.

అవహ్న తి. నర మిం కుం స్త్‌" క్‌ అపహ్నవము* అపహ్న వానుండు. (అం ఆ, అం) ఉన్న దానిని కప్పి పుచ్చిచెవ్వువాండు,

పవహారకుండు. నం. విణ. (అ. ఆ-రికా., అ) అప హారము చేయువాడు,

వవారము. సం. వి. అ. పుం. 1. చార్యము; 2 పోంగొట్టుట; 8. తొలగించుట; ఉ తయము, శ్రీ ణించుట; ర్‌, నాశము; 6. దా౭చుట, కప్పి పుచ్చుట. ' 'ఆక నామావహారము.”

వహారి, సం, విణ. (న్‌, ఈ-ణీ, న్‌ అవహారము చేయువాండు.

వహార్యము. సం. విణ, (అఆ. అ) 1. అవహ రింప శక్యమయినది; 2. అవహరింపందగినది. అపాం క్తుండు. సం. = అపాం శేయు(డు. “తే, అనవవార్యంబు లెవ్వాని కదితిజేవి కండ | అపాంక్ష్యండు. సం. = అపాంతక్రేయుండు.

లంబులు నురలోకమండనములు, గొనియెి | అపాంగకము. నం. వి, అ. పుం. 1. ఉఊక్తరశేనుళ్లో;

Tres yer 08 2. అపాంగము, కడకన్ను. ' సాల ధవ: వ్‌ వహాసము* నం, వి, అ. పుం. 1. వరియాచకము, (=కడకంటితోం జూచుట.)

'వేళాకోళము. “ఉట అబులుకొంద అవ్వు డపహో

నము సేయుచు గూఢరూవరే, ఖాజ్జ త లేమి

దద్విక్సుతకాయముమోందను దృష్టు నిల. ఫారం

DE te చాడు. Ee నా నా పం.

అవహ్ర'యమాణము. సం. విణ, (అ.అ.అ 1. అవ హారింవంబడుచున్నది; 2. బలాత్కారముగ తీసి కొనంబడుచున్నది; 8. మోసపుచ్చి తీసికొన బడుచున్నది.

అపాంత్తేయుండు, సం. విణ. (అ. ఈ.యీ., ఆఅ వంక్షికి వవికిరానివాండు,

ప్రవ తా టా న స కక కటు కాం

అపాంగము. సం. వి, అ, పుం. 1. నేత్రాంచలము, కడకన్ను; 2. తిలకము.---విణ. (అ.ఈ-గీ.ఆఅ అంగహీనయమెనదిం

అపాం

అపాంవతి. నం. వి. అ. పుం, సముద్రము, కడలి.

అపాంనుల. నం. ఏ. ఆ స్రీ స్ట వతి వకశయన స్త్రీ,

125

(ఉదకములకు సతి

అపా

ఇత్యాదులయందు దొంగలు అనువదము అపా దానమనంబడును;) 2. వెలువడుట, వచ్చుట.

ఎడంబాన్సీ

అపాకరణము, సం, చి. అ. న 1. తీనీవేయుట, అహెననము. సం, వి, అ, న 1. ఊపిరి లోనికి

తొలగించుట; 2, తుడిచివేయుట. “శా. స్వామి ద్రోహరగ ౦డలాంఛనునకుక సంగ్రామగాండీవికిన్‌, 'పమక్ష్యుపతి కార్భభారకలనా విఖ్యాత ధీశ క్రి

కిన్‌, ేడామామాత్యేన కన్యరా జెనిటలాంత ర్న §

స్తభా గ్యాకుర, స్తోమాపాకరణ ప్ర వీణునకు మం త్ర ల్ఫ్సాటియే యెవ్వరున్‌. 22 వెష. ౧ ఆ. 30; నో (బుణము) తీర్చుట; క నిరసించుట.

ఆ పాక రిమ్టువు. 1. (బుణము తీర్చు వాండు; 2 నిరసించువాండు; లే. తొలం౧౧ం౦చు వాడు. '

అపాకర్యము. సం, వి న్‌, న 1. నిరసీంచుట; 2. తొలంంచుట; 8, (బుణముతీర్ప్చుట .

అ పొక్ళతము, విణ, (అ.ఆ.అ.) 1. తొలంగింవంబడి నది, తీసీవేయంబడినది. కం. ఆఫూర్జ "బేజుం డవ గత పాపపు పుం డపాకృతభవానుబంధుండు” భారం ఆది, ౨ ఆ. ౧౬౨; 2 నిరసింపంబడినది; 9. తీర్పంబడినది. (బుణము.)

అపాక్సతి. సం. వీ. ఇం స్రీ = అపాకర ము,

అపా కీయ. నం. వి. ఆ. స్తీ = అపాకరణము.

ఆఫాటవము. సం. వి, అ. నం 1. వటుత్వములేమి; 2. రోగవిశేషము.- విణ. (అ.ఆ.అఎ) క, వటు త్వము లేనిది. 2. అసమర్థము. బ్‌... .మాతలిచే, డృడి రథచోదనమునం ద పాటవుండై నన్‌, ” భార, అర ఈ, ఆ. ౬౩.

అపాశ్రము. సం.వి.అ.న, క్షే, న. (డు త న (నటు. డు మొ. y; 2 నుండు; 8. ఆచారము లేనివాడు.

అపాత్రుండు. సం, = అపా శ్రము.

ఆపౌదానము. సం వి అ న శే, (వ్యాకఎ భయపడుట మొదలగు క్రియలు 'జేీనివలన జరు గునోఅది, ఛభయవడుట మొదలగు (శ్రీయలకు అవ థియగునది. (దీనికి క్రియ నుద్దేశించి భంచమో కారకము ('వలని అను వ్రృత్యయమువచ్చును.“ఆ యూరివారు దొంగలవలనభయపడుచున్నా రు.”

నం. మిల.

థి పిద్భావికీ రా

దీయుట, నిశ్శా సనము; 2, మూత (తృపురీషములను (క్రిందికి త్ర, తో నీవేయంట.

అపానము. సం. వి, అ. పుం. 1. మూత్ర పురీషము లను క్రిందికి తోసివేయు గాలి. (ఫ్రాణాదిపంచ వాయువులలో నొకటి) 2. గువ్యాస్థానము, అపానవాయువు ఫోవుచోటు.

ఆ పామార్హము, సం, ని. అం ఫ్రం. ఉ_త్లరేనుశ.

అపాయము. సం, వి, అ. పుం. 1. కీడు, చెబుప్పు నాశము; 2. విడందీయుట; 8, తొలగుట.

అపాయి. సం. విణ, (న్‌, ఈంనీ, న్‌ అపాయము (లది.

ఆపారపారము. సం. వి. అ. పుం. సముద్రము,కడ లి, చ ర

అపారము. సం, వి, అ నం ఈవలయొడ్డు.----విణ. (అ. ఆ అ) 1. ఒడ్డులేనిది; 2. దాంటశక్యము కానిది; ర. వాద్దులేనిది; క, అధికమైనది,

ఆపార్గము. సం.వి. అ. పుం. తప్పయినయర్గము..- విణ. (అ.అ.అ.) 1. అర్భ ములేనిది (శబ్దము); 2. కప్వుఅర్భము కలది. (శబ్దము); లె. వ్యర్థము

ప్రయోజనము లేనిది,

అపౌవృతము. నం. విణ. (అ. ఆ. అ.) 1. అవ రించంబడనిది, కచ్చంబడనిది, కంచె మొదలగునది లేనిది; 2. స్వకంతృము, అడ్డులేనిది.

అపాప్ళశ్తము. సం. విణ, 1. అంశరించినది; 2. మరలినది,

అపాశ్సయము. సం. వి, అ. పుం. 1. మధ్యభాగము; 2. ఒజగుదిండు.---విణ, (అ, ఆ అం ప్రాపు పోయినది, ఆశ్యయను లేనిది.

అపాసననము. సం. వి. అ. న. 1. వధను చంపుట; 2. చిమట; 8. తొలగించుట.

అపానము, నం, విణ, (అ. ఆ. ఆఅ 1; చిమ్మంబడి

నది; 2 నిరసీంచంబడినది; 89, తొలంగింవంబడి నది,

ప్‌

అ

అవీభానము. సం, వి, అ, న (ఆపి ాధానము=పిభా

నము 1. కవ్వట; 2. కవ్వటకు సాధనమైన

కత్తియిొజ మొదలైనది; త. (న+పిభానము

కప్పకపోవుట..---విణ. (అ. ఆ, అ పీధానము లేనిది, కప్పుటలేనిది.

ఆపినద్దము. నం, విణ. (అ ఆ. ఆఅ (అసి sre 1. కట్టబడినది, ధరింపంబడినది. (వస్తాది 2 ep (నశపీనద్దము. ఎ కట్టంబడనిది. అపీపితము. సం. విణ. (ఆ.ఆ.అ.) (అపిశాహికముజ పీహితము 1. కప్పంబడినది; 2 (న4-పీపహీితము.) కచ్చంబడనిది. పుడు. దే. = అ

జో,

అపుత్తు(డు. నం. విణ. (అ. ఆ. అం (పుత్తులులేని ) 1. అజాతకపు తుండు; ర, మృత పు క్ర తుండు.

ఆర

ప్రై బు

త సంతతి జ వానికిం

అపు త్రిక, నం, వి, ఈ స్త్‌ wy త సంతతి లేనిడియు

బు త్రికయును కనకం నగు నీ, తనతండి కింాని

తనకులాని ప్రత సంతతి లేని సీ సం స్త్ర

అపునర్భవము. సం, వి అ. పుం. 1. పునర్నవము "లేమి, తిరిగి పుట్టకపోవుట, 2. మోత్‌ము--విణ, (అ. ఆ. అ) తిరిగి పుట్టనిది, మరల జని ంవనిది, పునర్భవము లేనిది.

అపునరుస్మీ లనము. సం. ఏ. అ. న. మరలం చెజువ కుండుట, (కన్ను) మరల మరంద “స్తే మొగుచు జంతువు గాళికానగరిసీమ, నపునరు సీలనమున శై యవ్షీయుగముం గాంచు నిక్క_ల గా నొక్క-కలయు నపుడు (త్రిణయనుండుంగం దన్ను సద్దీర్ధ నిద, +” కారీ, ఇ ఆ. ౨౬౧.

అపురూపము. వై .నిణ.అరుదు, తజచుగాలేనిది. “ఉం పీణియముట్టుటల్‌ మిగుల వింతలు జ్‌ల్కు_ బోదతో, రాణ దలిర్పం బల్కు_ట కరం బపురూవ వుఫూర్వమెంకయుక , ద్రాణసఖోరవా న్యముల బ్రాంతియుం గ్ర్‌డలు కానివావ్‌ యా, యేణవిలోలలోచనకు "హెచ్చిన మన్శ భచేష్ట నయ్యెడక్‌ ౨” కళా ౬, ఈ ౨౧౭.

"ంపుడు!

120

అపుష్పుఫలదము.

అవే

నం, వి అ. పుం. ఓ వనస్తో; 2. ఉదుంబరము¥.._విణ. (అ. ఆ అ) కే పుష్పము లేకుండలూనే ఫలము నిచ్చునది; 8.కార ణము లేకుండ కార్యమును గలిగించునది,

అఫూషమము, నం, వి, అ. పుం. గోదుమపిండి మొద లగు వానితో వేసిన భత్యము.

ఆఫ్రార్వవాదము. సం. వి అ. పుం. 1. అవూర్వ మును (=పుణ్యపావరూవఫలమును) గుణించిన వాదము ఫూర్వమిమాంస; 2. (కొ,త్తవాదముం అఫూర్వము. సం. వి. ఆన. 1. (చేనికం టె ఫూర్వ పడార్గ ము లేదో యది్ఫఎపరృబ వాము; 2. యజ్ఞాది కర్త లు ఆచరించుటవలనం గలి గెడి పుణ్యపాప రూవఫలము.---విణ.(అ.ఆ.ఆఎ) 1.ఆప్రురూపము, వింళ*“వంఇవ్పర మేశ్వరి వర మేశ్వరు నగ నన్‌, యగు టేమియఫూర్వం బని ని యట ' కంనం. ౭, ఆ. ౧౪౪; 2. తెలియనిది; ల. అసాధారణ ము; డీ. కారణములేనిది; లీ. కొత్తది. అఫూర్వవాది. నం, వి. (న్‌. ఈ-నీ, న్‌) అపూర్వ మును గుజించి వాదించువాడు పూరమోమాం నసకుండు. ఆప కము. సం. వి. అ. పుం. (వ్యాక) వకాతర రూపమగు |పృళ్ళ్యయము. “అన్‌ జ్‌ త్‌.” —-విణ.(అ.ఆ.అ.) కలియనిది, కూడియుండనిది.

అ-పేశు. సం.వి. ఆ. సీ.. 1. కాంత కోరిక; 2. ఒక

దాని ననుసరించుట 8. ఆసక్తి; డే. ప్రేమము.

జ

ఆపీక్షణీయము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1. అవే &ంప(దగినది; 2. అనునవంవందగినదిం

అపేషీ. సం, విణ. (న్‌, ఈ_ణీ. న్‌ఎ 1. అపేతకల వాండు; 2. అపీకీంచువాండు,

అెపికీంచే. సం. స. శ్‌ ఆశించు, కోరు, వేడు. “సీ, చనుజెంచి యమ్మహాజనపతి జల మెపేత్నీంచి యచ్చో వృిశ్ళమించి చూచి. ” ఛార ఆది. 3, ఆ. ౧౪౦. గక, తకకుం డీకుండలము ల, పీకీం చుచు నుండువా డ భేద్యుండు.” భార. ఆది, ౧, అ= ౯౯.

అెపీశీకము. సం. విణ, (అ. ఆ. అం అపేక్షింపం బడినది.

అపేత్యుము, నం.విణ.(అ.ఆ.ఆ.) ఆ జ్లీశీంహదగినది.

అమే

130

అప్ప

అపేకము, సం. విణ. (అ. అ. అ 1. తొలంలనది; | అప్పరను. సం. విణ. (అ. ఈ-రీ. అ.) నీటియందు

2, దూరముగా పోయినది; లి. వరువెత్తినది.

పీయము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ |. త్రాగందగ ఆస్ట. ద్వ. =

నిది; 2, త్రాగుటకు Es (కల్లు); El త్రాగ ననుకూలముగానిది. ఒకి స్రుడలిగి పమ నిధిజలము ల, ప శపింపండెట్టు.”* భార. అర, ౫ ఈ ౧౯.

అపైనన్కు-6ండు. సం. విణ. (అ, ఈ అ) పాపము

లేనివాడు.

ఆమైనస్సు. సం. విణ న్‌. పౌవము లేనిది. “శా పాథోరాశిగఫీరు రు భూ నాథాస్తానవిభేయవ ర్తను నపైన(పద్ధతీ వర్ధనున్‌* సభా, ఈ, ఆ ౧౬౩.

అపోగండుండు. నం. ఏవి, అ. పుం. శిభువు,----విణ, (ఆ. అ. అ 1. వికలాంగుడు; 9. వళులు

గలవాడు, కడుపునందు ముడతలు గలవాండు* అపోసానము. వై. వి,=ఆపోళనము. “క, కానీ యీ దివనంబున్కు చే నిన్నటియట్ల కాక యేమనం గ నపోో సానంబులు వడ్డించి, మానవతీజనులం లీల మహిదివిజులకుక” ఫీ, ౨, ఆ. ౧౩౨౭, అపోవా, సం, = అపోహముః అఫోవానము. సం, = అపోవాము. అపోవానీయము, సం. విణ. (అఆ, అ 1. తవ్వ గా ఊహింవందగినది; 2. విడువందగినది.

అపోవాపడు. మీ. అ. (క్కి. (అపోహముపడు.) (భూంతివడు. అపోహముం నం, వి, అ. సం. 1. లేనిది ఊహిం

చుట; 2. తపైఎనయూవాము, శవ్వుగా ఊహిం

చుట; రి. విడుచుట; డీ, భ్రాంతి, అనుమానము,

అపోవాముపుచ్చు. మిం స, క్రి. భృంశమువేయు, పొడుచేయు. “చ ఎలం బొజవోని మేని నవయిం చియు రాగరనంబు నిండుంగుండలా యనువీం గుంజన్నుల బెడం గడలించియు మారుఫువ్వుందూ, పుల నగు లోలద్భ గు గుచు లపోవాముపుచ్చియు భోగవృద్ధి నిష్ఫలముగంటేనియుక్‌-, దుదిం దవం బున నయ్యుడి దేమి సెవ్వుమా.” “కసం, 8, ఆ. ౪౧.

అపొరుషముం సం. వి, అ, న, పౌదవములేమి.--- విణ, (అ. ఆ. ఆఅ) సారుషములేనిది,

పది కరణస్రాగల మందా

నంచరించునది. (జంతువు మొ. = అపుడు, “చ. ఆశసి సిధ్ధ ర్యవ్భ క్తి తిక “ర్దవదుగ మెచ్చి.” భార అర ౧, ఆ 9౨౧. అప్ప. 'వై. వి. 1. తల్లి; 2. కం డ్రి; ' “రగడ. అప్ప యానతిం బూని కానల కరిగి తవనుల 'వెజపుం దీటీచి, చుష్పనాకను ముక్కు జెవులును సొరిది. గోసీ కొఅంశంజేరిచి”” అచ్చ. యు. కం.౬ళో; ర. అక్క. “క, అప్పయు బరిజనములు6 దనుం డప్పక కనుంగొనుచునుండ.” భార, విరా, ౨, ఆ. 32 6. వాళ్ళల్బ సంబోధసమును బెలంపును. క అప్పా ప వె ప్పారంగంజూచి లుకకున్నాండవు.” అచ్చు, అయో. కాం.౯౨. ప షనామాంతములయందుల జేగ్చంబదు. వవ ములలో నొకటి. కేటస్ప్కఅన్నప్ప.( స్త్రీ స్త్రీ నామాం తములందు నుబ్బప్ప, య స్ట్‌ "జెలు? సునది. *

యెడ స్టేస్స మొ. అవ్య,

అప్పప్ప. జే. న. (“చ్చ 4అన్న) అశ మును చాలుపునది. “ఉ. అ, పృష్స ఛవళ ని వాధథ్యశ యమని సన్నుతించంగక్‌ ఆ. 3౧. గూ. అప్పా,

అప్పగించు. వై, స శీ 1. ఒప్పగించు; 2. నుర శీతముగ నుంచుటకయి యిచ్చు. “గీ. నీవు చతుర మతివి నీకు నిక్క.న్నియ్క, నవ్సగింవనేల మైన నాద్రుహృపయమతులు దీనియెడం గడు నా ర గ, మై,యుండుయగానం జెష్పకుండరాదు.”” భార, విరా, ౧, ఆ. .9రోగా.

నె ర్త na)

సా, ౧,

అప్పగింత. “వై. వి. అర్పణము, ఒవ్చగింగ,

అప్ప చి. దే. టి, ls భత్ష్యము; రి ఒకానొక బాల కీ డ. “ఊఉ. అప్పచు లాడుచుకొ నగవు లాడుచు,”” చంద్రా, 29 ఆఅ, ౬: రా అప్పశచ్చి.

ot —

అవ్పచ్చి. చే. = అప్పచి.

అవ్నటము. బే, విణ. కలవడములేనిదిి అచ్చేము.

అప్పటి. చే. అవ్య. మరలమరల. “చ. అట్ల కా, కని యలభీమనాథునకు నప్పటియుం బ్రణమిల్లి వేడు కక” రుశ్తాం ౧, ఆ, 99.

అప్పడము. వై. న్‌ భత్యువిశేషము. “వ. చిటుగడ

ములు, పతులు బులుసలు, బులివరుగులు,

అప్ప

నప్పడంబులు, బవ్వులు, రొట్టియలును.” "కాళీ, 2, ఆ. ౧౮౫.

అప్పతి. సం. వి. ఇ. ఫుం. (నీళ్ళకు రాజు) 1, సము ద్రుడు; 2. వరుణుండు.

వె, ని. 1. అనుమతి, ఆజ, “క. ధనముల

బనిం దగు నొకవరుససొమ్ముం బనిచినగణన్యా, భున కీవచ్చుంగదా యివి, రని కోమటికొమిశ వాని యప్పన గొనుచుక.” శుక. ౨ ఈ ౨౧౫; 2, అప్బనము.

అవ్బనము. వె. వి 1. అర్పణము; 2. కానుక; “ద్వి. దొరలు సామంతులు దుర్దాధివతులు, నరి యప్పునము లీయరని నిశ్చయించి.” రా. అర. కాం. ౧౨౮ లీ. పన్ను శుల్కము,.

అప్బన,. జాలెలు రతనపు6,

అప్పన సేయు. దైన సం £5 i, న క ళ్‌; 1 స స్య౦, ౬౬.

అప్పము. వై. వి. (సం. అవవ) భత్యువిశేషము. “వ. కుడుములు నచ్చంబులు” కాశీ, ౭, ఆ

౧౮౫.

అప్బ్పళము. వె, వి, 1. అప్నడము. “చ, వలపులు గృమ్మగాం బొగిచి వండినకారపుం గాయగూర ల, వ్వ్పళములం”” ఉ. రా *% ఆ, ౨౮౮); 2, ఆస్ఫాలనము,---బ. చాల్టక్రడావిశేషము. చూ. అల్లి,

అప్పళించే. వై. అ. క, ఓ. యత్నించు పూను, “ఆ. అనుచుం జూచుం జేరు నమ్మగ్ధవలుకులు, వీనంగంగోరు లగేలు కనదుకేలం, గీలుకొలువందలం చుం గీచకాధముండు ని,జానుర క్రిం చెలువ నవ్న లించు.” భార ఏరా. ౨, ఆ. ర; 2. అభిల వీంచు, కోరు. “తే, వానిం గలలోనం గానని వన జముఖాయు, వాని మార్చడం బేరో్కో_నిమాన

సట వానిగా నాక భావించి వరునిం గప

నప్పలళింపనిసతియు లేదయ్యె నెచటో = ౧, ఈ ౬౦. న, శీ 1, అస్ఫాలనము చేయు, చఅచు. నాయెదుర బొ జాన్చళించి* భార. విరా. ౨, అ. ౭; 2, మోదుకొను (ఉదరము కొట్టు

కొను; “లే, ముట్టంబడి మేనం గంవంబు పుట్ట

1831

art sme యగ్లలించి |

అప్పా

నదియ, యుండువారుం గరంబున నుద్రర మప్ప, లించి యమరా రక్కెస యంచు.” me విరా. క్క అ. 31; 8. అదుము, నొక్కు “ద్వి, ఆం దందకాంగిట నవ్పళించంగ ముండట మొ మ్రైస్కూచు మోడ్వ్చుంగే లమర” బన. ౧, అ. వంగ, పు. ఆ కమించు; “వ కడ ల్లప్పలశించి "రస్‌ ఏిరినినం బెలుచుక లుకట్ట లుంబోనిది క్షటంబులును. భార. విరా. ౨ ఆ ౨౪౦; &. కచ్వ; “చ... లేనగవుం బొల్వక చెప్పల నవ్చళించుచుక్‌.” స్వా. న్‌ ఆ, ౮౫; రం (గృహించు; “ద వసీనికురంగికాషలల పాళి నిజాధరవల్ల వంబుపైం, బసీనగొని చేరం బట్టి మునివండుల నొయ్యన నప్పళింపంగాల మై ౬, ఆ ౧౩౩; 6. తుడుచు. “లే. చేశండేస్కి కన్ను లను గుమ్మ కన్నీరు కరకలమున, నవ్చళించుచుం” ఊ రా, ౬, ఈ ౨౦౭; 7. మెత్తు “తే. అప్ప భింపు మందారికయడుగులందుల Wu బుండ ow నై. ఇ ఈ ౧౪౧; 8 స్స శించు. “ సీ తోరంపుటూరులం దొడరి యుద్లతి ల. వై నాదటం బ్రాంక్‌ నాభ్య, లప్బలళించి.” హరి. వూ, రా ఆ. 3౮

అప్పళింక, వై. ని, చజప్రు ఆస్ఫాలనము. “ఊ, కించుందనంబు లేక వలకేల నొకించుక యప్ప భింక కా ఏీంచినం బండ్లు వీడు.” రామా, ౭)ఆ. ౧౬౮

అవ్బసము. చే, అవ్య. సతళము ఎల్లప్పుడు, “చ వసీరికపొమువంటిదని వల్క్కుదు రీ యలి వేణివేణి న్మ వృసమును నిండుంగుండలయి భాెసి లునీ లలీ తాంగి గుబ్బల” శుక ౧ అ. 3౨౯ =వి. చిన్న నీటి కాలువ,

అప్పా. వై.=అప్ప. “ఉ. అప్పా యవ్వురిం జేప్ప నొవ్వదురు రూపాజీవికారత్నముల్‌ ౨ రా, వి ౧, ఈ ౫౮

అహ్పాట. చే. (ఆ + పాట ఆసమయముననే. “శే, పూర్వజన కృళంబై న పుణ్యరాళి, పాకదశం బొందు చెప్పు డప్పాటయాని, సకలసంసారదురిత నిస్తారయమెన, శివకథాగోష్టి చెవులకు. జెలుపు గాదు” ఖిమం 9, ఆ ౭౨. (సౌటళబ్దము త్రిక ఫూర్వమయినపుజే సమయ మనునర్థ మును స

'పునుు

అప్పి త్రము. సం. వి.అ. న. (నీళ్ళకు పీ క్రమువంటిది| అవ్వుసవ్వులు. Ee

అగ్నిః

అప్పీలు, ఆం వి. డ్రిందిన్న్మాయాధి కారి తీర్పులోని దోషములు చూపి విమర్శించి న్యాయము చెప్పు డని కోరుచు పైెయధి కారులకు చేసీనవిన్న వము.

అప్ప. ఉభ, చే, వి బుణము,---న౦. వ్‌, స్రీ" బం సీట్ల, “వ. చాకు జలంబులు (స్క వేశింవరామి నంద పీికింప జేర తి నప్వులవలన నగ్నియు.” భార. ఉద్యో. ౧, ఈ ౧౮౫%

అవ్వడు. చే. వి. వీ. (ఆ+ ప్రొద్దు) (త. అప్పొటుదు, అప్పొ;క. అబ్బొ బ్లు on అకా లము. విశేషణము మాంద నున్న పుడు కచ్చబ్దార్థ మును విడిచి కేవలము కాలవాచకమగును, “ఎల పుడు, చూచినప్పుడు; 2. ఏవార్ల కములగు అ, ఎ, వీలు చేరీనపుడు శత్‌తణమే” అను అర్హ మును తెలుపును. (అప్పుడ, అవ్వుడె, అవ్వ డే) “క. విషధరవలి యే,ర్పడ నిజరభూవముతో నప్పుడ యహీలోకమున కరి౫ భూవివరము నన్‌. భార, ఆది. ౧, ఆ. ౧౦౩. (సం. తవక నృ పరూవం క లౌ సవాసా ధరణ్యాం వివృతం మవావనీలం (వ్రవివేళ ఆది. 5, అధ్యా “కం ఆయనుర నన్ను సూకర్కమై యవ్వడ యొత్తి కొని రయంబునం జనుచోన్‌.” భార, ఆది. ౧, ఆ. ౧ 36.---అప్పటితో, అప్పటికంటె, అప్ప టికి అప్పటిలో, అప్పటి (స్టీత)ి--ఇ త్యాదులం బాపవిభ_కికరూపములు గలవు.“వ. ..దుర్యోధ నుండు వీరికి రాజ్యంబుపా లిచ్చిన మేలగుంగాక శక్కి_నప్పటికిం బోలినవని చూచుకొందముం” భార. ఉద్యో. ౧, ఆ ౧౭. “వ. అవ్వు డవ రాక్ట౦ంబయ్యె. దళ్ళమయంబున ఛభవత్సూనులు.” "భార. ఫ్‌, ౨ది.౨ ౨౬ ఇట “అప్పుడు” కాల వాచకమగుటచే న న_ప్తమ్యుర్థమున వచ్చినప్రథమ గా గ్రహించి “ఆస ముయముని అను సర్గము చెప్పవచ్చును. రూ. అపుడు, అష్ట,

టో er

ఆపహ్వులకాంపు. జే. ఏ. అవ వసుచ్చుకొన్న వాడు. అవ్వులపోతు. దే. అప్వులవాండు* దే. వి. అప్పిచ్చినవాండు.

అపవ్వువడు. ద్వ. అ. క, బుణవడు, చాకీవడు,

UU

182

అకు ఇ

బం, అపవ్వులు. Ws అవ్వు సవ్వులు దీసీ యడిగిన నియ్యక బహుబుణంబుల పాలువడెను వీండు.”” సానం. ౨ ఆ, ౧౦౬

అ ప్కృకృళము, సం, విణ. (అ, ఆ, అఎ (వకృశము 'కానిది, అప్పటి ప, వ, నంగ మునకు సందర్శ్భింపనిది. “అవ వ్రకృతనంభా మణ”

ఆక రు గుణము. సం. సిరా (అః ఆ, అ) 1. వ్యాకుల

మెనది; 2. అనుగుణముకానిఏి, సృతికాలము, అప్రజిన్కు-6డు. సం. విణ, (అ.ఆ.అ) సంతతి లేని బాయదు అప్రజు(డు, అవ్రజాశ, సం. వి అ. స్రీ" సంతతిలేని స్త్రీ న్స్‌ అప్రజుండు. నం. విణ, స్‌. =అవ చజస్కుండు. అవ లతికారము. నం, వి అ. పుం. 1. పతికి కి య

లేమి; 2. వృత్మిక్రియచేయమ్‌---విణ, (అ. ఆ. అఎ (ప్రతి క్రియలేనిది, “శా శా. క్రోధం బవ్రతి కారయమె హృదయముం గందం నత్యంత చిం, తాధూ శాత్తుండను,” భార, విరా. ౭, ఆ. ౨౭౫. ఆగ Aart టో నీ క్‌

అప్రతివ త్తి, సం, వి. ఇ. స్త 1. నిశ్చయము లేమి; 2. పొందకపోవుట, స్వీకరింవమి; 8. గారవము 'లేమి.విణ. ఇ. 1. నిశ్చయము లేనివాడు; 2. గౌరవము లేని వాడు.

అవృతిముండు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) సాటిలేని చాడు.

అప్రతిరథుడు. సం. విణ. (అ,ఆ.ఆ ఎప వ తియోద్ధ లేనివాడు శ త్రువులేనివాండు.

ఆవ తిరవము. సం. విణ. (అంఅ.అఎ) 1. వతిభ్వని లేనిది; 2. (వ్యవఎ “ఇది నాది నిఫ్ట్‌ అను భవింవంగూడి దని పృతికూలముగ వెవ్చువాండు లేనిది, అడ్డులేనిది. (భూమ్యాదులయొక్క_ అను భవము.)

అప్రతిరూవము, సం, విణ, (ఆ.ఆ.ఆఘ సాటిలేనిది.

వతిష్థలేమి, అపకీర్తి.

భం సం, విణ, (అ. ఆ, అ 1. అడ్డు లేనిది. “వ [క (కృముజం బండ్రైండు వత్సరంబులు వనవానంబు రా బుళ్త ముర నవ, లివాతం

జతురంతభూచ క్ర కం

శో జగ జి వీ అప్రలిస్థ. సం వి, 6 చా

బుగాయ a క మించి.”

UU

అప గ

188

a

భార విరా. 5, ఆ ౧౧౮ 2. అడ్డు పెట్టంబడ అవ, యోజకుండు, సం. విణ. (అ. ఈ-జికా, ఆఘ

నిది; 3. తిరస్యారింవంబడనిది.

అప్రతిహాన్యమానము. సం. విణ. (ఆ,ఆ.అఎ (నిరో | అవ

ధింవంబడుచున్న దికానిది నిరోధింపంబడనిది, అడ్డులేనిది. చ అమిత జిగద్భయంకరవిహిన్ని యు నృప్రతివాన్యమానపీ, ర్యముం గలయట్టి సర్ప ముల.” భార. ఆది. ౧, ఆ. ౧౨౮. అవ్రతీకము. సం, విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. అవయవ ములు లేనిది (బృవ్హాము); 2. సంపూర్థము. అపరీకము. సం. విణ. (అ. అ. అం 1. అ ప్రసీద ము; 2. తెలియంబడనిది, ఆపరిజ్ఞాత ము. అవ రీతి. సం, వి, ఇ. స్త్రీ" 1. అజ్ఞానము, జూనము వ. ఇ

"లేమి; 2. అవ వ్రనిద్ధి

అ ప్ర తీపము. నం, సిరా. (అ. &, ఆఅ పృ చ తికూలము కానిది, అనుకూలము. ళు అ పృక్యతము. నం, విం అః నం,పే ప్ర క్యతము “కాకపో

టం (౪.ఆ.అ by (సృశ్యతముకానిది, చరోతము, డ్రి విణ. ఆనం వ్ర వ్రశ్యతము "కాక పోవునట్లు, చాటుగా.

అ,ప్రత్యయము, సం, వి, అ. పుం. 1. విశ్వాసము "లేమి; 2. జూనములేని; 9. (వ్యాక) వ్రత్యయ

ళు కానివాండు,

నా స అక్ర జే వ: అద పవృ ర్తి ల్లి సం. వి. ఇ. స్త్రీ ం శవర్తి రింపక పోవుట, సివృ శ్తి బె, విణం ఇ. వ కొవృశ్తే గ్రిలేసిది.

అపృశ సము, నం. విణ, (అ. ఆ, అ (వ్రశ_స్తము ది 1. హీనము, నీచము; 2 దుష్టము.

ఆవ్రసకృము, సం, విణ, (అ.ఆ.ఆ.) క. పృసంగము లేనిది; 2. అనంబదము), పొనంగసిది; లి. పట్టు దల వేనిది.

అపృసన్నము, సం. విణ, SS అ) ( (పృసన్న ము కానిదిఎ 1. దయలేనిది; 2. స్వచ్భమశానిఏి;

3. సంతోషింవసిది; క, న్ఫూ_ర్టిలేసిది.(మనస్సు*

అప, సీద్దము. సం. విణ. (అ.ఆఅ) 1. వ సీద్దము టట (WA కానిది; 2. సిద్ధముకానిది.

అ సిద్ధ లేనిది._ఏ. ఇ. స్రీ

వ న క్‌ ఆ, శో 1. ప్రకృత నకు సంబంధించని విషయనుభెప్వుట; రా

వొక ఆరాలంకాగముః చూ. అలంకారము

నంసం నం, విం

ములు "లేమి.---ఏవిణ, (అ, ౪, అ 1. విశ్వా అవ స్తుకము. నం. విణ (అ. అ, అ) ((ప్రస్తుకము

సములేనిది; 2. జానములేనిది; 3. (వ్యాకఎ (ప్రత్యయము లేనిది. (శబ్దము). అప్రదకీణము. సం. వి. ఆ న ఎడమ ప్రక్కగా చుట్టివచ్చుట, అవసవ్యముగా తిరుగుట. లు ie సం. విణ. (అ. ఆ, అ ప్రధానము

కానిది 1. కార్భసాధనముగా ఫూనుకొనంబడ నిది; 2. న్తుతింవంబడనిది; లె, వృకృతముకానిది, ఆప్పటిసందర్భమునకు సంబంధింవనిది.

అ,వవహకము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ) 1. తృుజ్ఞము కానిది, దున్ననిది. (నేలు; ర చలువచేయంబడ నిది. (బట్ట

క్రై పష = సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. ప్రమా | అప్రాకృతుండు. సం, విణ, (ఆఅ, ఈ అం) 1. సామా

దము లేనివాడు సావధానముగ హు 8. మక్తుండుకానినాండు.

అవమాణము, సం ఏం అ న 1. (సృమాణము లేమి; 2. తప్వ్య వృమాణము.-విణ, (ఆఅ.అ.అ

1. (ప్మమాణము లేనిది; 2. వ్ర నూణము కానిది.

అ,వ మేయము. నం. విణ. (అఆఅఎ) 1. ఇదియి ట్టని ఊహింపళక్యముకానిది; 2, శక్యముకానిది, అపరిచ్చేద్యము* ((బ్రవ్మాము.

న్య స్వభావము లేనివాడు అసాధారణంండు. (మనుష్యుండు,) 2. వ్రశృతియొక్క_ కార్యము లేనివా౭డు. (ఈశ్వరుడు.

అప్రా పము. సం, షణ, (అ. ఆ. ఆ ఖాందంబడ నిది. స ఆ్రస్రా ప్పకాలము, అపా ప్ప ప్రాస్త్రవ్యవవహారుండు.” (= క్టవవాళాధికారకాలమ రాని చాలుండుం

పరిమితి చేయ | అప్రామాణికడు. సం. విణ. (అం ఈ_కీ. ఆం ప్రా

మూణికుండుకానివాండు, విశ్వసింపందగనివాండు.

ఆస్ర

అప్రాశ్యుండు. సం, విణ. (అ.ఆ.అఎ వ _జ్కీ-యందు అబల. సం. ని. ఆ. భుజింపం దగనివా(డ్కు ఆఅపాంగ్తేయుండు, నిం

ద్యుండు,

అ ప్రియము, సం, విణ, (అ. ఆ. ఆఘ (స్రీయము కానిది, ఇష్టముకానిది.----వి, అ. న, అనిషస్టవచ నము, అనిష్ట కార్యము,

లు

అప్సర, సం. వి, ఆ, స్తీ వ

అవ్బరస,

అవ్బరస. సం, విస్‌, అవ్బరః స్త్రీ అచ్చేర.

ర్డీ .

త్త

అఫల. సం. వి. ఆ స్తీ, 1. ఘృతకుమారి, కలబంద; ర్త చేలఉనసిఏిక 7.

అఫలము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ, 1. వండులేనిది, గొడ్డుది. (చెట్టు? 2. నిషలము, నుఖాదిఫలము లేనిది. (జన్మము; 8. వృషణాములు లేనిది, పిచ్చలు తీసి వేసీనది,---వి, అ. పుం, మేషము, గొల, వృషణములుపోయిన ఇంద్రుని వృషణ ములకొఅన్రై యొకగాకై వృషణములు తీసి యతుకంబడినవని పురాణగాథ.

ఆఫలుండు, సం, వి, అ. పుం. (గాతమళావమువలన వృషణ ళూన్యుం డయినవాండు.) ఇంద్రుండు.

అసేనము. సం. విణ. (అ. ఆ, అం నురుగులేనిది. (పాలుఎ----వి. అ. న, అహిఫేనమ్సు నల్ల మందు.

1. పాడయినడి, ఇెడినది; “వ్యవహారము అబందరగా నున్నది.” అని కొన్ని చోట్ల వాడుక” 2. అజుండు, ఏమియు తెలి యనిచాండు, “వాడు వట్టి అబందరవాండు.”” “అబందని అనియు కొందలు,.

అబందర, వె, విణ.

ఆబక. దే, వి, = ఆనగప.

అబద్ధము. నం. విణ, (అ.ఆ.అ) 1. అసంబద్లము, సందర్భము మాలినమాట; “వ. ఇంతకంటె నేమి యబద్ధంబులు వినంబడునో.. ఆము. ౬, ఆ. ౨౬; 2. అళాస్త్రీయము, అపృమాణము; ల. అసత్యము. “ఊం విను భానుకనూభవ నిన్ను నీప్రుర్క శీ, వివరించ వచ్చుటలు సీద్ల మటద్ధములాడ 'మెయ్యెడక” సానం 3, ఆ. 33. “సీ మాయబద్ధవాక్యములకుం దవ్వు వట్టకుమయ్యం” నె, 9, అ కరం వాడుకలో సుప్ర,

నీదము, థి

184

టం ల

స్రీ" ఆడుది, అలెవం-.ఏవిణ, (అ. ఆ, అఎ బలములేనిది.

అబాధకము. నం, విణ. (అ.ఆ.అ 1. బాధలేనిది; 2. అడ్డపాటులేనిది, సిరర్హళము.

అబాధము, సం మ అబాధకము.

అబాధితము. నం. విణ. (అ. ఆ అ 1. బాధింవం బడసిది; 2. నిరోధింవంబడనిది, అడ్డులేనిది.

అబాధ్యము, సం. విణ. (ఆఅ. అ. అఎ 1. చాధింప దగనిది; 2. నిరోధించందగనిది.

అబినీలు, చే. ఏ. బ. సీకారు, వాహ్యళిం EN ఇది

ఇ గ వ గాడ్బుబాబాల నెక్కి కొనిరి తావి యబినల్‌ దువాళించునటిబయలుం.”” చందా. రో, ఆ.౧౯౨. టు ల

అబుద్దము. నం. విణ. (అ.ఆ.అ.) 1. తెలిసీకొననిది; . 2. తెలిసికొనంబడసిది.

అబోధము. సం. వి. అ. పుం. 1. తెలివిలేమి; 2. చైశన్యములేమి, “క. అధర్మ్యనందనుండు సృక్రో ఛాత్తుండగుచు శేసెం గోదండము నుగ ధరందొ

యా

రంగ నాళం డృుబోధంబునం జేరిమోందం బొలు కురి వ్రాలెక్‌ ఎ” భారం దో. ౫% ఆ. ౨. వణ, (అ. ఆ. అ) 1. బోధములేనిది, తెలియనిది; డి. వై తన్యములేనిది. వ్యతి. సుబోధము,

అ. పుం, కమ్మిచూలి, ద్రైహ.

అబ్బబాంధవుండు, సం. వి, అ. పుం. (ోద బంధువు సూర్యుండు.

అబ్బభవుండు, నం, = అబ్బజుండు.

అబ్దము. సం.వి. అ. న. (నిటిలోంబుట్టినది.) l. వద ము; శ ఉఊప్టు.._పుం. న, శం౦గఖుము*=పు౦. 1. ఎట్టగన్నేరులో; 2. సిచుళము, నీటి పృబ్బలిళ; 3. కల్పవృక్షము. నిణ. (అ. ఆ. అం నీటి యందుంబుట్టినది.

అబ్బజుండు, నం, విం

ఆబ్బ్దయోని. సం, వి. ఇ. పుం. తమ్మిచూలి, బ్రహ్‌ అప్టైరి. సం.వి. ఇ.సుం.(వద్ద ములకువై రి») చంద్రుడు, అభిని. సం. వ్‌, చ న్న కేం పద నమూవాము; ర మ్ల షే వద లక, అర్రే అబ్బు(డు. సం, ఏ. ఆ. పుం, (పాలసము ద్ర మున

బుట్టినవాండు ls చంద్రుడు; 2, ధన్వంతరి.

ఆఅట్న 0

ఆబ్దము. నరం ర్‌ అఆ, పుం. 1 సంవత్సరము, వండు; ర్లై మేఘము; 8. ఒకానొకకొండ; & తుంగనే; 5 అద్దము. ఈయర్గమున జై నపురాణములందు చృయోగము లదు.

అబ్బసారము. సం, వి. అ. పుం, (ము స్తలసారము) ఒకరకము కర్పూరము.

అబి. సం. వి. ఇ. పుం. (నీరు దీనియందు ఉండును 1. సముద్రము; 2. జలాశయము, సరస్సు; లె, (చతుస్సృము ద్ర, ద,ము లనుట చేనాలుగు సంఖ్యకును (సప్త న పసొగరమో లనుటచే వీడునంఖ్యకును చాడ బడిన నంకేళము.

అభికఫము. నం. వి, అ. పుం.(సము దూ థి 7) వంటిది) ఫేనము, నురుగు,

నికి కఫము

అ పము? సం, వి. అ.న శంఖము.

అబిజుండు, నం. విణ. (ఆఅ. ఆ. అ (సమ్ముదృ మున బుటినవాండు చం దు(డు.-బ. అశ్వినీ దేవశలు. లు ల

అబ్బగించే. చే. అ. , 8. నహించ్చు కాళు, ఓర్పు. “వ, ఇట్టతిఖీషణశాసనులైన గణాథీశ్వరుల కవి దల కబ్బగింపక నురవరు లతిసం ఛ, మంబునం బరి మొగంబు దప్పం గనుకనిం జనునవసరంబున.” కు సం, ౨, ఆ. “వ, శదవసరంబున ననురపీరఠక రయం త్రము వరుకు దగు వ్ర పాతి కనురబలంబు లబ్బగిం వక కు సం, ౧౨, ఆ. ౮. (వ్యతినేకశ్త్వార్థకముతోనే ప్రయోగ ము కలదు

అబ్లి మేఖల. సం. వి, ఆ. స్త్రీ. (సముద్రము మొల నూలుగాంగలది. భూమి, నేల.

అబ్బ. చే. వి L.కండి; 2. వాత్స్ళల్యాదులను తెలు పును,---అవ్య.బాధను చెలుపునది. రూ. అబ్బా.

అబ్బకాండు. ద్వ. విణ. మొద్దు, మూఢథుడు. “క. అని చింద ేంగినట్టుచ్చెనంటిధరాసురుండు చెంకం 'జేవడిననిధిక్‌, మునిగాలం దన్ని చనుగతి, ఘునజి ఫఘనక బాసి యబ్బకాండుగ (బోయెకొ.”” పంచ. వేం. ౪, ఆ. ౨౬౨,

౨0.9.

అబ్బబ్బ. వై. వి. అబ్బకు అబ్బ; ప్‌తామపహుండు, --- అవ్య, (అబ్బ ఆమ్రేడిశము.) ' '& అ, బ్బబ్బ నిశాంశకంతువిశి ఖాగ్న శి ఖాపర తావ మాలునే.” రసి. 3, ఆ. ౫౯. రూ. అబ్బబ్బా.

185

అబ్బు

అబ్బబ్బా. ED = అబ్బబ్బ.

అబ్బరము. వెం విణ.=అబ్బురము. “ద... మెటుఐగు టమ అుబ్బరముగం బూన్చి యయ్యుణియ బం క నిద్దపు మేనులెల్ల వా, ఏరి నలియంగ చేసి.” అచ్చు. న్‌ కాం. ౧౮౯ ఇట “అద్నుకముగాి అని అర్థము. అపారము అని శ, రః

అబ్బాటు. డే, ఏ. సమర మువలన౦ గలి 7గెడుశాంకం “వ ఇంపారుకలపంబు లబ్బాటునం శేయులెత్తి యొండొరులయొ త్తడిం బొడిపొడియైల స్వా, ఎ ఆ. ౭౧.

అబ్బాయి. చే. ఏ. 1. బాలుడు; 8. కుమారుడు.

అబ్బాలాడు. చీ అ శ్రీః (అచ్చాలు+ఆడుఎతడం బడు, సం ్రమించు. వా. ర

అబ్బి. చే. (అబ్బ శబ్దమునకు వాళ్ళల్భసంబోధనా దులయందు చివర ఇత్వము గలిగిన రూవమయి యుండును.) 1. బాలుడు; 2, పుత్రుండు; ల సీచార్లమును “తెలుపును. “వీళులు తుడుచు అబ్బికి జీఠము సరిగా ఇవ్వవలెను.” “ఆ అబ్బిని ఇటు పిలువుముల”

అబ్బు. వై. అ. 8" 1. దొరకు, లభించు “ఆ అపుడ వారి నరయ నబ్బునే యద్దళం దలంచి ము క్రిం సోరందగబెోి ఛార శాం. ౫ ఆ. ౪౬౧. “వానికి చదువబ్బ లేదు.” ౭౫; “క, నను గానంబడయ లెవ్వరు, ననఘా యేుకాంతికలక య ర్త ము మద్ద ర్భన మో "వేకాంతికుండవు, నన కట! గాన యబ్బెం జూడక ల భార, శాంతి, ౬ ఆ ౨౭౯; 2. సీదించు ఈడేణు. Ey వైవస్టతుని కబ్బు వాంఛికంబు” నై. క, ఆ ౭౫

అబ్బురవడు. వై. అ. డీ (ఆబ్బురము-[పడు. “విజంగుపడు, ఆశ్చర్భవడు.

అబ్బుర పాటు. వై. వి అబ్బురవడుట, అద్భుతము.

అబ్బురము. 'వై. విణ. (సం. అఫూర్వమ్‌ 1. అసా

ధారణము, అరిది. “లే. పొవనులయి౨టః బుట్టిన

బహీరబహిర, రాతివర్హ జయం బజ్మస్త్యమును గలిగి,

వ ర్టీలుట యబ్బురముగాన.* కళా, స్కోఆ.ంరాగా

2, కొత్తది; 8. వింఠ, ఆశ్చర్యము----విః ఆశ్చ

రము. చూ. అబ్బురపడు. రూ. అబ్రము.

అ చ్చి

అబ్బె. చే. అవ్య. అనిష్టము, అనాదరము మొద లగు భొవములను సూచించును.

అబ్బెంద. చే, విం వృశవిశేషము. “రగడ, అబ్బెం దల మాక బ్బెందలం చెలి,” యం ర, అ. ౨౬.

ప ఎ వె. వి (సం. అభ్యాసం) అలవాటు. “తే వూనమును కౌచమును యంత తృమంత్ర ములునుు గావు కారణములు న సస సిశ్చాయంబుశు నళ్ళియోగనిశ్చ లతయుం) గడం యును న బ్బెసముంగాని కలశజన్ల ఎ కారీ, అ. ౨ ౨౨

అబ్బో. డే అవ్య. అశ్చర్యాదిఫావములను తెలం

12

పును. “అబ్బో, వాం డెంకవాం డయినాండు!

అబ వడు, వె, అ, శ్రీ

అబ్రము- వై .=అబ్బురము. “క ఏమో యిది దేవర కనుం,దామరలకు నింళవెజంగు దలకొలిపెడు చే, మే మనలో నహహ నాక, స్వామికి నబ్రమగు పోలు వసుమతి గలిగాన్‌-”” వ వభ ౧ ఆ. మ కట. “ఆశ్చర్యము అని అర్థము.

ఆబ బ్రహ ణ్యము. స౦, విం అ . (బ్రవ్మాకర్మ విరుద్ధ

న 1. హింస; 2. అవవ్యో క్రి 7 pes

పెట్టు మొజి; 3. మొజ్జ. “వ. నీమును ని

వోపద్రవంబునకుం బ్రశాంతి గోరి యబ వా ఛివాశరణు సొచ్చితిమి.” కాకీ ౨ ఈ ౭౮ “శా, ఈవృవీవాటంబు లో ఫామా యేం దవ మాచరింతు విధి కబ్రవా ణ్యముం 'బెట్టుచున్‌ .” సారి 3, ఆ, ౧౦౨. “నుం బలభిన్ను ఖ్యులం 'పొహిపాహీయిని యబ్బ వాణ్యముం బెట్టగక౯ ల దశా. ౨ ఆ ళోం౧౧.

కాగింబు సేయుచు

అభ్రాళి. సం. వి, ఇ పుం. నీటి పోపు, సముద్రము.

అభంగురము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) భంగురము కానిది, నళింవనిది,. అభయ. నం. వ. అ స్రీ , కరక. అభయము, సం, వి అ, న. 1. ఛభయములేమి; 2. వరమాత _; ద వాసము; రం క. శరణము

136

అభి

మిచ్చు;” 6. వట్టివేరు. విణ, (అ. ట్ట అ భయములేనిది.

అభయదానము. సం. వి. అ. న అభయమిచ్చుట, భయములేదని శరణమిచ్చుట.

అభయపహా నస్తము, సం. వి, అ. పుం. భయములేదని సూచించువాస్తము. “అభయపహా న్తమిచ్చు” (=శరణమిచ్చు.

అభవుండు., సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ పుట్టుక లేనివాండు. వి, అ, సుం. ఈశ్వరుడు.

అభాగ్యము. సం. వి. అ. న. భొగ్యములేమి, దుర దృష్ట్రము.---ఏిణ. (అ. ఆ. అ.) భొగ్యములేనిది, అదృస్ట్రములేనిది.

అభాౌవను. నం. వి. అ. పుం. 1. వనమియులేమి; డి, (వ్రవంచమున 'లేకవి *వుటఎ చావు, మరణము; ---విణ, (అ. అ. అ.) 1. భావము లేనిది; 2, సళ్యము లేనిది; లే. అనత్యము, మిగ్య అయినది,

అభాషణము. సం, వి, అ. న. మాటలేమి, నొనము. —విణ. (అ. ఆ. అ) మాటలేనిని.

ఆభానము. నం, వి, అ, వుం. 1. (వ, కొశములేమి; 2. సరిగా భోధవడకపోవుట; శి. ్రంశము, వె డుట, (ఈయర్భము 'తెలుంగునవాడుకలో కలదు.) “వేసిన వనియంతయు చివరకు అఆభాసమయి నది** “అభాను అయినది అనియు వాడుక, “అవభానము"న వి లోపీించినరూవము అయినను వ

అభెను. సం అభొనము

అభి. సం, అవ 1. న "మొొదటగు వెనిని. డెలుపును. “అలభ్సిముఖుండు, అభిగమనము, అభినివేశము, అభిరూవము.” 2. కొన్ని

చోట్ల అర్జవిశేషము. "లేకయే సమాసప్రూర్వపద ముగా నుపయు కము. “అభినవము.”. ఉప, కేం క్రియలకు ఫూర్వమున నువయు క్తముయి ఆభి ముఖ్యాద్యర ముల నూచించునుం “అభిచరించు;ో 2, కొన్ని చోట్ల అర్థ విశేషము "లేకయే చేర్నం బడును. షం

జరమాత క 4. భయ అభికాంత. సం, వి, ఆ. స్తీ అభిలాష, కోరిక అభయ | అభికాంకీ. సం, విణ. (న్‌. ఈ_ణీ. న్‌ అఖిల “అభయ

షించువాండు, కోరువాండు,

అభి 187 అభి

అభికాంక్నీతము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ.) అభ్గిలషింవం | అబిగామి. సం. విణ. (న్‌ *ఈ-నీ.న్‌ ఎ 1. పొందు

బడినది, కోరంబడినది. వాడు; 2, రతియందు పొందువాడు. “వర ఆభికామము* సం. వి, అ. పుం. కోరిక, అభిలాష. దారాభిగామి;” 8, సేనించువాండు; డీ ఎదు అభికాముండు, సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ) కోరుచున్న | రగాంబోవువాండు; ర్‌, (శక్రువులమాందిక్సి దండె శా తిపోవువాండు. అఖికుండు. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) 1 కోరికగల | అభ్మిగ్ళవాణము. సం, వి, అ, న = అభ్మిగృవాముః వాండు; 2. కాముకుండు. అళ్మిగ్తృవాము. సం, వి అ. ఫుం, 1. ఎదురు

దస్సు. ఇందు పాదమునకు ఇరువదియైదత్షరము 8. గౌరవము; శీ, దారులుకొట్టుట, తెరువాటు, లుండును. (అతిక్ళతి అని కొందు.) కొల్ల పెట్టుట,

అళ్నిక్కృమణము. సం వి అన = అభి క్ర మము.

అభ్గికృవమము, సం. వి. అ. పుం. 1. ఆరంభము; 2. ఛ్రువులమింద దండెత్తుట; 9, యుద్ధము; 4. ఆరోవాణము, ఎక్కు-_టు.

అభిక్రోశకుండు. సం. విణ, (అ. ఆళికా అ) నిందించువాండు.

అభిక్రోశముం నం. వి, అ. పుం, 1. నింద; 2. ఏడ్పు, దు9ఖము.

అభిఖ్యం నం. వి. ఆ. స్త్ర" 1. నామసేయమి, పేరు; 2. కీ రి; 3. కాంతి.

అఫిగంత, నం. విణ. (బు. ఈ. త్రీ,బుఎ=అఖిగామి.

అభిగంతవ్యుండు. సం. = అఫిగమ్యుండు.

అభిగతమా, సం, విణ. (అ, ఆ. అఎ 1. పొంద

అభ్గికృతి. సం. వి. ఇం స్తీ . ఇరువదియైదవ ఛం, _ కొనిపోయి యా[కృమించుట; 2. చాడివెడలుట; అభినుంంచు. సం, సం 8 స్ట (నెయ్యి ) సంస్క్మా_రఠా రము కొంచెము వేయ, ఆన్నీహారముచేయు. క్‌ అన్నంబు నునిచి నె యృఖిఘు ఏంచి.”” కాకీ, ౭, ఆ. ౧౪౧.

అభినుర్ణ ణము. సం. వి అ. న 1 రాపిడి 2 మర్షించుట; 3. దయ్యము సోంకుట.

అభిఘాశకకుడు. సం, విణ, (అ. అ-పికాం అఎ క కొట్టువాండు; 0. సమూలనాశనము చేయు వాడుని. అ. పుం. శత్రువు.

అభిఘాశము, సం. ఏ. అ. పుం. 1. కొట్టుట, తొడ నము; 2. దెబ్బ; 3. సమూల'నాశనము. అభిఘాతి. సం, విణ. (న్‌, ఈ _ నీ.న్‌ ఎ) వి, =

అభిఘాతకుండుం బడినది; 2. (రతియందుు పొందంబడినది; తి.

'నీవించంబడినది; 4. ఎదురుగాంబోయినది;

అభఖగమనము* సం. వి.ఆ. న 1. పొందు, పొందిక; 2. ఎదురుగాంబోవుట; 8. (రతియందుల గూ డుట. “వరదారాభిగమనము;” 4. సేవించుట, “సర్వతీర్థాభిగమనముం”

అభ్గిగమనీయుంండు, సం, జ అభ్గిగమ్యుండు.

ఆఫిగమము. సం. వి. అ. పుం.=అళిగమనము,

అభిగమ్యుండు. సం, విణ. (అ. ఆ. అ 1. పొందం దగినవా:డు; 2.(రతియందుపొందందగినవాండు; 3. ఎదురుగా పోయి వెంకంజేరుటకు శక్యయొన వాండు, సౌమ్యుడు; క. సేనిందందగినవాండుం “వ, సర్వలో కాభ్గిగమ్యుండగు నమృహానుఖావు నకు మన మభిగమ్యుల "మైతిమి.”” భార. ఉద్యో. ౨, ఆ ౧౪౯ా*

18

ఆభిభాూరణము. సం. వి, ఆ. న = ఆఫిభూరము,

ఆభిభారము. నం. వి, అ. పుం. 1. అభిథురించుటు; 2. చేయి వోవముముపై వెచుట; లి. తిరుగం చోంశ. శ. ర.

అభ్గిచరించే, సం, అ కి. 1. చుటునుతిరుగు; ల లు 2. సంచరించు, తిరుగు.

అభ్గిచరుండు. సం. విణ, (అ. ఈ._రీ.అ 1. చుట్టును తిరుగువాండు; 2. భృత్యుండు; 3. సవఃాయుండు.

ఆఫిచారము. నం. వి అ. పుం. 1. శత్రువులను హీంసీంచుటకయి చేయువోవమాది, క్రియ; ద్ద, చిల్లింగి పెట్టుట, (వృయోగముచేయుట. “తోడు బభోతుపెట్టుటి అనియు కొన్నిచోట్ల వాడుక,

అఫిజనము. సం. వి. అ. పుం. 1. జన్మ భూమి, పుట్టిన యూరు; 2 తనఫవూర్వులు నివసీంఛినబోటు;

అభి

5. కులము; '&. కులక మాగళమయిన టెక్కె.| అభిధ.

ము లోనగు చివ్నాము; ర్‌. పొగ డ్డ; 6, కీర్తి

అభిజనుండు, నం. వి, అ. పుం. 1, (పంళమునక్ఫు

మూలపురుషుడు; 2. (కులమును శేనుండు.

ఆఅఫ్ఫిజాతి. నం. వి, ఇ. స్తీ ప్రశస్త నవంశమున పుట్టుట,

అబిజాతుఃడు. సం. విణ. (అ,ఆ.అఎ) L ప్రశస్త కులమున బుట్టినవాండు, కులీనుండు; 2. వండి తుండు; 9, తగవరిన్యాయము తీర్చు వాండు; 4. నుందరుండు.

అభిజిత్తు. సం. వి, ల్‌, స్తీ" 1. పగటం బదునాలుగు గడియలమింద శకెండుగడియల కాలము కుత పకాలము; 2. ఒకనతత్రము, చూ. నత్‌శ్ర, విణ, త్‌, 1. ఎదురుగా పోయి క వాండు; 2, అంతటను జయించువాండు,

అఖ్గిబ్ల, నం, వి. అ. స్రీ" 1. తెలిసికొనుట; 2, వశ్యభిజ: అనవాలు వట్టుట్క గ్పుర్దించుట; 8. సృ్ఫతి, జ్ఞరీ.

అభిజ్లాకము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ 1. తెలిసీ ఠా కొనంబడినది; 2. గుర్తు పట్టంబడినది; తె.స్మ్రరింవం బడినది.

అభ్ఫిజ్ఞానము,. సం, వి అ, న = అశిజ్ఞై ం

అఫభిబ్దుండు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ 1. తెలిసినవాం డు; 2. పండితుడు; 8. నేర్పరి

అఫికన్‌. సం. అవ్య. (తెను(గున సమాసమనునందు ఫూర్వవదముగానే ఉఊపయోగింపంబడును అంశ టను. “అభితో వ్యాప్త పృము” (=అంకటను వ్యాపీం

నది) ““అభితోముఖము” (=నలు-వై పుల ముఖ

ములుగ లది?

ఆభిదర్శనము. సం. వి, అ పుం. చూచుట,

Morse నం. స డీ దర్శించు, చూచు.

ద,వణము. నం, oe ఆఈ పుం, = అఫిదృవము.

UU es సం వి. అ. న 1. వేగముగా పోవుట,

పాజిపోవుట; 2. మార్కొనుట, ఆ క్ర మించుట. అఖద్రావము. నం, వి అ, పుం. = అభివ్ర ద,వము, అభిద్రుకము. సం. విణ, (ఆ.ఆ.అ్ఫ 1. పాలీపోయి న; 2. మారొ్కొనంబడినది.

అభ్గిస్రోవాము. సం, వి అ. పుం. 1. నింద; 8. అబ య. 9, పాని వేయు తలంపు.

183

అభి

సం. వి ఆ స్మ 1. శబ్దముయొక్క.

సం శేతి తర్థము(వాచ్యార్థము)ను 'తెలుపుశ క్షి,

(అఫిధ, రక, వ్యరీజన అని శబ్దశ కులు మూడు) చూ వృతి; 2. చెప్పుట; రి, పీరు

అభిధానము, సం, విఅ. న, 1. కథనము, వెన్వట; 2. నిన్ణేశించిచెప్పుట; 3. నామభేయము, పేరు, నిఘంటువు, శబ్దకోశను; క్షే, శబ్దము, “ఆభిధానరళ్న మాల.”

అభిధాయకము. నం. విణ. (అ.అ-ఇకా.అ) వాచ కము, వెవ్వనది, (శబ్దము "చెం

సదము,

ము బ్రల్బిజ్చాయి. సం. విణ, (న్‌.ఈ_నీ.న్‌) 1. చెప్పు చున్న వాడు, కథకుడు; 2. శబ్దము (ప్రయో గించువాండు.

అభ్సిధావకుండు. సం. విణ, (అ.ఆ.వికె .అ.) ఎదు రుగా వరు'వెత్త్తువాండు,

అభ్సిధిక్స. సం. వి ఆ. స్తీ. యిచ్చు.

చెప్పనటయున చెడి

అఫి జేయము. సం. వి. అ, న. చే, ము, టీక.

నీ

అభిధ్య. సం. వి. ఆ. స్త్రి. 1. వరధనము పుచ్చుకొన వలయుననుకోరిక; 2, . గ్రృహింవవలయుననుకోరిక; 3. కోరక; ఓ. చింతించుట, ఆలో చనము.

అఫినంద నము, నం, విం ట్ర, న, 1. సంతోషీంచుట, నంతోషము, పొంగు; 2, స్తుతించుట; 8. సం తోషపూర్వకముగా ప్ర శంసచేయుట, మెచ్చుట. విణ. (అ.ఆ.అ.) 1. సంతోషపెట్టునది; 2. పొౌగడునది.

అభినందనీయము. సం. విణ. (అ .ఆ. అ ఆభినం దింవందగినది. చూ. అఫినందించే.

శరు; 8. అర ర

అభినందము, సం. వి, = ఆభినందనము.

అభినంది. సం. విణ, (నొ. ఈఒదినీ.న్‌) 1. సంతో షముగలవాండు; 2. సంతోష పెట్టు వాడు; లె. స్తుతించువాండు.

అభినందించే. సం. అక్కి. నంతోషించు-ా న, య . 1. నుతించు పొగడు; 2. సంతోవ, ఫూర్వకము గాయూాచువ, అవ్వడు కృష్ణుండు ధనంజియుం

అభి

189

అభి

దనచేరువ నునిచికొని చిరకాల దర్శనోల్లాసితం అఖినిర్హు క్త కండు. నం, వి, అ, పుం, 1. సూర్యు. డస

బులైన యాలోకనంబుల నతనియాకారంబత్యా దరంబున నఖినందించుచు ధర్మ రాజున కిట్లనియె. షా భార. అర ఈ, ఆ, ౧౫9.

అభినందితవ్యము. సం. = అభినందసీయము.

అభినందితు(డు. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) (అఫినం దింవంబడినవాండు) 1. సతో షవణుపంబడినవా? డు; 2. స్తుతింపంబడినవాండు; “వ. భీమాద్దున నకుల సనాదేవులం గౌణలించుకొని ద్రౌపది గార వించి ఛామ్యాది మహీసురులచేక నఖినంవితుం డయ్యె.”” భార,అర.ళ,ఆ. ౧౫౩; 8. నంతోషిం చినవాండు. “క. ఇందీవరలోచన నీ, యం చే నఫి నందితాత్మ నై నట్టులు సీ నందనులయందుం లా త్రుల,ుయందును “నభినంద్య వగుమ యిని దీవిం

ఇన్‌? భార, ఆది. రా ఆ, ౬ అభినంద్యము. సం, = అభినందనీయము,

అభినయము. సం, వి. అ.వుం. 1. వాస్తవినేేపాదుల చేతను, రోమాంచాదుల చేతను, మనోగతభావ మును ప్రకటించుట, నటాదులు రామాదులఅవ సను అనుకరించునపుడు (వా స్ప స్తే శ్‌ విశ్నేపొదుల వలన నూచింవంబడినది తగు; (స్వేదరో మాంచాదులచేత సూచించంబడజినది సాత్వికము, (ఆలంకారాదుల చేశ సూచిళతమయినదిి ఆహో ర్భము, (వాక్కు_చేక కము అని అభినయము నాలుగువిధములు గలది; 2, (అభినయ ప, ధాన కావ్యము దృశ్య కావ్యము, రూపకము.

అభినయించే. సం. సః (క్కి* అభినయ ము చేయు.

అఫినవము. సం, వి, ఆ. పుం, ఆనుకూల్యము సంపా | అఫీనుతి, సం, వి, ఇ. దించుటకు చేయుస్తోత్ర ముజనిణ. (అ.ఆ.అ్ఫ అఫినుతించే. సం. స గ

నవీనము, క త్త,

అఫినవానము, సం, వి. ఆ. నః 1. బంధనము, కట్టుట; 2. గటిగా కట్టుట టట

అభిని. వై. గా వి. నల్లమందు, అహిఫెనము. “ఆ వేంవేంటో శేల'వేము నీసరవేట్ట, నభిని ముష్టి పండ్లు నాత త్య జలము, గూడ శు కలివీ నొట్టా లతోడం బో,యింతు రొకనిచేశం జింతిలంగ, (2 సాననం. ౨, ఆ. రగా

సూచింవ బడినది) వాచి ఆభిసితి. నం, వింద,

మించువేళ నిద్రించువాండు; 2. సూర్యా స్తమ యకాలమున నిద్రావకుండై సంధ్యాదికర్ష్య లు చేయనివాండు.

అభిని ర్యాణము. సనం. వి. ఆ. పుం. 1. బయలుజే అ 2. శత్రువువై దండెత్తి

అఫినివేశము. సం. వి, అ, ప్రుం. 1. పట్టుదల, చేలము; శి. ఆన క్తి,

అఖ్ఫినివేళి. సం. విణ, (న్‌. ఈంనీ.న్‌ ౧) (ఆఫ్‌నివేశము గలవాడు) కే వట్టుదలగలవాండు, చలము గలవాడు; 2, ఆస క్షి గలవాడు; 8. అనురా గము గలవాండు.

అభినిప్ప త్తి. నం, వి ఇ. స్తే. 1. సిద్ధి చె వేలుట; 2. సంపత్తి, కూడిక; ర య శ్రీ, కలుగుట.

అభినిప్పున్నము., సం, విణ, (ఆఅ, ఆ అ) 1 మెనది, నెజువేణీనది; 2. సంవన్నము, కూడినది.

ఆఫిసీశము. సం, విణ (అ. ఆ. అ) 1. న్యాయ ముతోంగూడినది; 2. సంస్క-రింపంబడినది; తి. కోచముగలది; శ. ఫూజించంబడినది; 5. అలంక రింపంబడినది; 6. ప్రానీళము, ఫౌండింపంబడినది; 7. wuss

. 1. అఖినయము, ఒకని నను కరించుట; 2 se దగ్గజగాం దీవీకొనుట; ర. మంచిమాటలతో దరించేరుట, మె?

అభినుతము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ స్తుతింవంబడి నది, కొనియాడంబడినది.

స్రీ స్తోత్రము పొగడ్త.

J SE కొనియాడు.

అభిచేశ. సం. విణ. (బు, ఈ- శ్రీః బు.) 1. అఖిన యించువాండు, పాత ఆ (నటుడు? రి ఎదురుగా డీసికొనిపోవువాండు; త దగ్గ అగాం౭ దీవీికొనువాండు,

అభ్గినేశవ్యము, సం. విణ. (అ.అ.అఎ) కే. అఫినయిం వం దగినది, అనుకరింవందగినది; 2. పొందిందం దగినది; లె. దస్దజంగాం దీసికొనందగినదిం

అభిశేయము. సం, = అభ్గినేతవ్యముం

అఖి

140

అభీ

అభిన్న పుటము. సః టి పుం. నవవల్దవము, క్రొత్త అభిషేకము. సనం విదం (అ. రిం ఆఅ 1. ఉచ్లేశిం

చిగురు, మొవ్వు,

అభిన్నము, సం. విణ, (అ. ఆ అ) 1. నకస్వరూ వముగలది, భేదములేనిది; 2. చీల్ప(బడనిది; లె. పగుల గొట్టంబడనిది; 4. కలసియున్నది, వేలు గాలేనిది; రీ. విభ కము గానిది, భంచుకొననిది. “సోదరు లభిన్నులం.”

ఆభిన్యాసము. సం. వి, అ. పుం. (చేవా ములోవల నున్న వేండిని సైకి రస్పించునది). 1. జ్వర భేద ము. (ఇందు నిద దృశక్కుహ్మప్త్ర లావ మధిక మగును, నిట్టూర్పులు విడుచుచు రోగ పరుండును.ము ఖము కాంతశిఏిహీనవుగును?) 2. అంకటను ఉంచుట.

అభివతనము* సం. వి. అ. న 1. దరి(జేరుట; 2, శత్రువుల ఇదిరించుట; రె. వెడలిపోవుట.

అఫీవ ర్తి. సం వి. ఇ. స్రీ" 1. నిస్పత్తి, చెఅివేణు ట్క ఫూర్తియగుట; రై దగ్గ అంగాంబేరుట.

అఫిపన్ను (డు. సం. విణ, (అ. ఆ. అ.) 1. అంగీక రించంబడినవాండు; 2. అవన్నుండు; 8, తవ్వువే నినవాండు; ఓ మోమోటమిగలవాండు; రీ.శ త్తు వచే నాశ్ర్రమింవంబడిన వాండు; 6. శరణుచొ చ్చినవాండు; 7. దరింబేరినవాండుం

అభిషరిప్టుతుండు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ LL ముంపం బడీనవాండు; 0, ఆక మింహబడినవాండు. “కో

కాఖివరిపుళుండు.”

అభివల్ల వము. నం. ఏ. అ, పుర. వగడము, విద్రుమము,

అభిఫూరణము, సం. వి అ. న, ఫప్లొలర్చిగా నిండిం చుట.

అభిప్రాయము. సం, విిఆ పుం. 1. ఉద్దేశ్యము, తలంపు; 2. మనోనిశ్చయము, మతము; శి. భావము తౌత్పర్యము. “వ. అయినను నా వాదయంబున ననవరతంబును (శ్రీమవోభారతం బునందలి యఖీప్తాయంబు విన నఖిలాప., పెద్దమై యుండు.” భార. ఆవి, ౧,ఆ. ౧౧.---ఇది కొన్ని చోట్ల అభ్గప్రేశము, ఇష్టము అనునర్భమున విశేష, ణముగా నువయు క్తముః, “క. మోాయనుగతి మా కు నలి ప్రాయము వనవాసదుఃఖభర మోపు దుశే.”” భార ఆర, ౧, ఆ. ౮

వంబడినది, శలంచంబడినది; 2. మనమున నిశ్చ యింవంబడినది; తి. ఇష్ట్రమెనది, అఫిలషి తము.

అభి ప్రోతణము, నం. వి. అ, న 1. అంతటను చల్లుట; 2, సంస్కా_రార్భ ము నీరు మొదలగు నవి చల్లుట.

మ. నం. విణ. (అ. ఆ అ 1, అంతటను

డువంబడినది; 2 ముంవంబడినది; 8. అక్ర మిం

se గీ. అంతటను వ్యాసీంచినది.

అఫిభవనను. నం, వి, అ, న. = అఫిభవము.

అఫభిభవము. సం. వి. అ. పుం. 1. తిరన్కరించుట, నిందించుట, తెగడుట; 2. వరాజయము; శి. రోగాదులచే దేవాము మొద్దువాణుట.

అభిభవించు. సం. సం క్రి. 1. తిరస్కరించ్చు తెగ డు; 2. జయించు.

అఫిభవిళ. సం. విణ. (బు. ఈ. శ్రీ బు.) =అఫిభొవ కుడు.

అఫిభావకుండు. సం.విణ. (అ.ఆ._దికొ.అ 1. వరా భవించువాండు, తిరస్కరించువాండు; 2. జయిం చుహాడు.

అఖిభావి. సం. విణ. (న్‌. ఈ - నీ. న్‌=అభిభావ కుందు.

అభఖిభాపణము, నం. వి, అ, న 1. ఎదురుగానుండి మాటలాడుట; 2. మాటలాడుట, వలుకుట. “ని స్మితఫూర్వాఫిభావణము.”

అభిభాషీ, నం. విణ. (న్‌. ఈ-_ణీ, న్‌. నంభాషించు వాండు, మాటలాడువా(డు.

అఫిభూతము. సం. వీణ. (అ. ఆ. అ 1. తిరస్క రింవంబడినది, నిందింవంబడినది; 2. జయింవంబడి నది.

అభిభూతి. నం. వి. ఇ. త్రీ = అఫిభవము.

అఫేభూతుడు. నం. విణ. (అ.ఆ.ఆఅ 1. తిరస్క రింపంబడినవా(డు, వరాభనింపంబడినవాండు; 2. జయింవంబడినవాండు; 8. వశీకృతుండు, లాొంగందీయంబడినవాండు, “కం త్రిభువన సా మ్రాజ్య కీ, వ భుండగు ధ రాళ్ళ జుండు ప్రాకృత జినున్క ట్లభియాతీతలంబున ని, ట్రఖిభూతుం డగు నెన్మిద్ర నతిఖన్నుండై.” భార.ఆది. కఆ.౧ ౭౮

అభీ

14l

అభీ

“ఊం ఇంతులగోష్ష నున్నయశం డెంతవివేకము అభిమర్శము, సం, వి, అ. పుం. 1. స్ప ఎ్రశించుట్క

గల్లెచేని యశ్యంతమచదాభిభూతుడగు ధర్వువు దప్పు బయం జెబుంగ(డు.” భార. ఆది, ౭ ఆ, గా.

అభిమంతవ్యము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. అఖి మానింపందగినది; 2. తలంవందగినది.

అభిమర్మత ణము. సం, వి, అ న 1, పీలుచుట; 2, మం రో '₹ముచే మ.

అభిమంగ్రంచు. సం, సం కి. 1. వీలుచు; 2, మం తృముచే సంస్కరించు. శ దో,ణుం డొక్కా బాణం బళిమం త్రి,ంచి దృష్టి ముష్టి సౌవ్భవంబు లొప్ప.”” భార. ఆది. ౫% ఆ ౨౧౧. “మ, రభ సోద్యగ్స గతం బూన్ని దీప లడరం బ్రాస్ట్యోతిహోథీ శ్వరుర డఖేమం త్రి, తించి “దిజాంకుశంబు 'దెవిశేంద్రా

పక్యవ కంబు సూ, నే భుజోల్లాసవిభాసీయై "పెలు

చ వైవెం భార. దో ౧, ఆ ౨౫9౪.

ఆభిమం,త్రితము. నం, విణ. (అ. ఆ. అ) అభిమం శ్రి ౦వంబడినది- చూ. అభిమం త్రించే.

అభిమతము. నం, విణ. (అ. ఆ. అ) 1. అభిమాన మునకు నిషయమయినది; 2. ఇష్టమైనది కోరం బడినది; 8. సమ్మతము, అంగీకరించంబడినది; డీ, ఆదరించంబడినది.---- ఏవి, అ. న, 1. అభిమానము; ర, కోరిక; 3. సమ్మతి, అంగీకారము; ఓ. ఆద రణము.

అభిమన్యుడు. సం. వి. ఊ. పుం. సుభ ద్రార్దునుల పుత్రుడు. (భారళయుద్గమునందు పద్మవ్య్యూవా ము (బ్ర వేళించి శత్రుస ౦వోరము * కావించి నుతినొందిన అసహాయకూరు(డు.)

అభిమరము. సం, వి. ఈ పుం. 1. చంపుట; 2. యు ద్ధము; 3. కట్టుట, బంధనము; గీ, భయము; ర్‌, స్వనై నము; 6. ధనాశచేత ప్రాగామువై నాశ విడిచి గజాదులతో యుద్ధము చేయంబూనుట.

’

ఆఫిమర్గనము. సం. వి, అ. న 1. మరగ్షించుట; 2. టె టె

చూర్జ్యముగాం జేయుట; 8. రాయిడి. అభిమర్దము. సం, వి. అ. పుం. 1. యుద్దము; 2.

తాకుట; 2. తడపుట; 8. ధర్మ ణము బలాత్మా__ రముగ నాకృమించుట. “వరదారాఖిమర్శము.”

అఫిమర్శించు. నం. స (క్రి 1 స్ప ఎ్రశించు తాకు;

2. కడవు; ర. పొందు, అనుభవించు. “క, 'శేశం బును సౌఖ్యంబును, నాశువునను గుంభజన్లు c డళ్ళేమర్శించెం గాశీవిరవాము దక్షిణ కాశీసంగ మము వరుస గలిగినకకనక.” కాకీ 3, ఆ. ౨౬

అభిమాతి. సం, ఏ. ఇ. పుం. శత్రువు.

అభిమానక ప్తె. మి.వ. అభిమానము గలది. (ఆక గార వముగలది.) “ద్వి. ఆభిమానకశ్తె దానగుట నీ వనుచ్చు నఖిమాన మెడలంగ నతివ వల్కూ_డును.”” బస స్కి ఆ. ౧౦౪౦౪. పు

అభిమానము. సం. వి. అ. పుం. 1. ఆక గారవము, shes ధనవిద్యాదుల చే నుండందగిన దర్ప

ము. ““అభిమానధను(డు.” “మానవంతులు ఆఫ

మాపై కధనులు;” 2. దురఖిమానము, దుర్గ రము; లే. అవాంకారము, నేను అను భావముగ లిగియుం డుట; &. మమకారము, నాది ఆను భావము; ర్‌. శారవము; 6. ఫపీమము; 7. కోరిక; లీ.జానము; 9. వధము, హింన; 10. అజ్ఞానము. శర

అభిమాని. సం. విణ. (న్‌. ఈనీ. న్‌ అభిమానము గలవాడు,

అభిమానించే. చం. స. క్ర" 1. సమ్హానించు, గార వించు; 2. (శనది అనుఫావముతో) ఫూనుకొనుం “సీను అభిమానించినంగాని యీపని చెల వేజదు.”

అభిమానితుండు, సం. విణ. (అఆ.ఆ.ఆ 1. ఆభిమా నింవంబజినవాండు; 2. (నసంజాతాఫిమానుడు అభిమానము గలిగినవాండుం

అభిముఖము* (క్రి విణ. అవ్య. అ. న lL. ఒక వైపునకు తిన్నగానుంచిన ముఖము గలుగునట్లు, ఎదురుగా నేరుగా; 2. సిద్ధముగా.---విణం చూ. అభిముఖుండు.

ఒరవిడిః 3. చూక్ట్యముచేయుట; క, నూజుట, | అభ్గిముఖుండు.. సం. విణ. (అ. ఈంఖీఆఎ) 1. ఒక

మరించుటు. టె

అభిమర్శనము. సం, వి, అన, = అభిమర్శము.

వైపునకు తిన్నగా నుంచినముఖముకలవాండు, ఎదురుగా చూచువాండు, “వూర్వాభిముఖుండు;

అభీ

శకుంతలా భిముఖుండు;”” 2. సమోసించినవాండు. “ రహావనాభిముఖుడు; యావనాభఫేముఖ;' తి,

సంసిద్ధుండు. “ పృయాణాభిముఖుండు; మర ణాభిముఖుండు; అస్తాఖిముఖసూర్యు(డు;” డీ, నుముఖుండు, అనుకూలుండు. “కార్యాఖి

ముఖుడు.” శ్రద్ధను ప్రాణ్యంగచాచకము కానపుడు వీ లింగమున eR మగును, “శాల రథ్యాఫియుఖ.” అభిముఖీకరణము. సం, ని. నింగాం చేసికొనుట అభిముఖీఫెావము, డగుట,

అ. న, అఖిముఖు

నం, వి, అ, పుం అభిముఖు.

అభిమృష్టము. సం, విణ. (అ.అంఅఎ 1. స్పృళింపం బడినది, తాంశంబడినది; 2. కూడినది; లె. తుడు పంబడినది.

అఆఅభియాచనము. సం. వి. అ న. 1. ఎదురుగానుండి

ప్రార్థించుట; 9, ప్రో చుట,

అభియాళ్ధ. సం. వి, ఆ, స్త్రీ=అభియాచనము.

అభఖయాతం సం. వి, బు, పుం, శత్రువు విణ, (బు. ఈర్రీ బు) 1. ఎదురుగాం బోవువాం డు; 2. హక మెదురుగాం బోవువాండు; లే. దండె త్తిపోవువాండు,

ఆభియాతి, సం, వి. ఇ. పుం. = అభియాత.

అఫియానము, నం. వి. అ. న 1. ఎదురుగాంబోవు ట 2, యుదార్లము ఎదురుగాంబోవుట; శి. దండె త్తిపోవుట,

ఆఫియాయి. సం. విణ, (న్‌, ఈంనీ, న్‌) = యాత,

ఆఫియు కుడు. సం విణ, (అ, ఆః ఆఫ 1. శతు వులచే నిరోధింపంబడినవాండు; డి. అస క్టిగల వాండు, అభిరతుండు; తి. (వ్యవ ప్ర, ప తివాది; శ. పండితుడు, విద్యావంతుడు; ర్‌, “పేఫ్తుడు, పీఠము గోరువాండుం

అభియోక్త, సం. విణ, (బు, ఈ- కీ. బు) 1. (వ్యవ) వాది; 2, శత్రువు నెదిరించువాండు.

అభియోక్తవ్యుండు. సం, విణ. (అ. ఆ. అ) 1.నిశే ధింవందగినవాండు; 2, (వ్యవఎ (సృతివాది; 8. సంధానము చేయందగినవా౭డు.

142

ఆఫీ

అభియోగచుం సం, వి అ. సుం. 1. ఒకడు తనకుచేసీన అవకారము రాజునకు నిన్న వించుట, (దావాచేయుట్స 2.యుస్థౌర్ధము శత్రువు నెదు రొ్క నుట, మార్కొనుట; 8. అవ కారమువేయు టై మాందికి వచ్చుట; క్షీ శవథము; ల్‌. వట్టు దల; 6. ఉదో స్రగము, పూనిక; "7. ఆస క్రి.

అభఖయోగి* నం వరిం (న్‌ .ఈంనీ.న్‌ ఎ Ll అభియో గమువేయువాండు, చాగి; 2. శత్రువు నెదిరించు వాడు మారొనువాండు; త, వట్టుదలగల వాడు; 4. ఆస క్రగలనాండు); ర అనునంఛా నము చేయువాండు,

అభియోగించే. నం. స శత్రువు నెదిరించు.

అఖిరత్ష. నం. వి, ఆ. ప్రీ ; 2. రశ్నించుట.

అభిరతణము. సం.వి. అ, న. 1. అంశటను రత్నీం చుట; 2. రక్షించుట. “ఆ, ఆగి దేవుడైన య వ్విష్ణుం డఖలలో, కరతాళ జనించి మ చేని” భార. బ్రో. ౫్కఆ.ళ ౦౮.

అభిరతి. నం, ఏ. ఇ. స్తీ" అ క. ఇచ్చ.

శ్రీ ఎదుర-ను,

1. అంఠటనురవ్షీంచుట;

హిత ప్రపము

అఫీరతు(డు. నం, విణ. (అ. ఆ. అ 1. మిక్కిలి యాస _క్టిగలవా౭డు. " “న్వకరాభిరతుండు;” ద అపేతగలవాండు, వ్రేమగలవాండు; లె. మిక్కిలి సంతోషించినవాండు.

అభిరామము. నం. విణ, (అ.ఆ.తఎ 1. నంతోవ

కరము; 2. నుందరము; 8. స్రీయము, ఇష్టము,

అభిరుచి. సం. వి. ఇ. స్త్రీ 1. అధికాన క్షి; 2, జిగి, కాంతి; శ. సంతోషము.

అభిరూ వము, నం, మీరి (అ, 6, అ కనినము, కటికి. (చేల మొ); “కత్రి భువనసామ్రా జ్య కీ, వ్రభుండగు భర్తాత్స జుండు ప్రాకృతజనున, ట్లభి రూకుతలంబున ని, ట్లఫిభూతుం డగునె నిద్ర నతిఖాన్నుండై * భార. ఆది. ఇ ఆ. ౧౭౮ ఆఫిరూవము. సం. ,విణ. (అ. ఆ, అ 1. అనురూ వము కగియుండునది; 2. ఇష్టమైనది, ప్రియ "మైనది; 3. నుందరము, మనోవారము*

అభీ

143

అభీ

అభిరూపుండు* సం. వి. అ, పు. (ఇది యిట్లని నియా! అభివాదనీయు(డు. సం, = అశేవాద్యుండు.

వీంచువాండు 1. వండితుండు; 2. మన భుండు; 3. శివుడు; ఉం విష్ణువు; ర్‌. చంద్రుండు.--విణ,. చూ, అభిరూపము.

అభిలషణము. నం. వి. అ. న, = అఖిలాషము, “సీ, విషయోవ భోగాఖీలషణ మింకను నాకు వదలక పరుగుచున్నదియుంగాన” భార. అది, ఈ, ఆ, ౭2౫.

ఆఫిలషణీయము. సం, విణ, (అ. ఈ అ) అఫీల వీ ంసందగినది.

అఫిలషించు. నం. స, శ్రీః కోరు.

ఆఫిలషితము. సం. వి, అ, న అఫిలాష--పిణ. (అ. అ. అ.) అభిలషింవంబడినది.

అభఖిలషికవ్యము. సం, = అభిలషణీయము.

అభిలావము*, నం, వి. అ. పుం. 1. వెవ్వటు కథ నము; 2. మాట; ఏ. తానువేయందలంచినవని (ప్ర, రిట్టైరూపమున చెప్పుట.

అఫిలావము. సం. వి, ఈ పుం. లవనము కోంత, ఖండించుట.

అభిలాష. సం. వి, అ. పుం, కోరిక, “వ. అయినను నావృదయంబున ననవరతంబును శ్రీమవాభార తంబునందలి యఖిప్రాయంబు విన నఖిలాప, పెద్ద యెయుండు.” భార. ఆది. ౧, ఆ, ౧౧

అభిలాషము, సం. అభిలాష,

అభిలాష్‌. సం. విణ, (న. ఈ.ణీ. న్‌ ఎ అఫిలాషకల వాండు, “జలాభిలాషి; విద్యాఖిలాషి”

అబ్ఫిలాముకుండు*, సం. విణ, (అ. ఆ. అం) కోరికగల

వాడు అభఖిలషించువాండు.

అభి వాదము. నం. విం ©, ప్రం.=అఫేవాదనము.

అఫివాదికుండుః, సం. విణ. (ఆ.ఆ.అ్ఫ నమస్క-_రిం పంబడీినవాండు. “వ.అనునవసరంబున లోకకితా మహుండు సనుజెంచి యౌార్వునిచేత నఖివాపి తుండై సీపు శ్రున కాహారంబును నివాసస్తానంబును నొనంగద” వారి. ఫూ. రి, ౧౧౫

అభివాద్యుండు. సం. విణ, (అ. ఆ అ) నమస్క-_ రింవందగినవా(డు,

అఫిపీక్యుమాణు:డు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ చూడ: బడుచున్న వాడు. “సీ. కడు వేడ్క_తోం దన్ను. జూచు ఖేచరసిద్ధ సురభుజంగ, గరుడగంధర్వకిన్న రకామినులచేత మానుగా నభివ్‌ మవ్యమాణుం డగు

చు, మ్రా (కులు విణజుచుచు.” భార ఆర. 3, ఆ 3౧౨. అభివృద్ధి. సం, వి ఇ స్తీ" చెంపు, అఫకమగుట,

“విద్యాభివృద్ధి; ధనాఖివృద్ధి.' :

అభివ్యంజకము. సం.విణ. (అ.ఆ.అ)1. స్పష్టవజచు నది, స్పష్టముగా తెలుపునది. “గుణాఫివ్యంజిక ములు; రసాఫివ్యంజక ములు; 2, వ్యంజనా వృ త్హిచేత తెలుపునది. (శబ్దము

అఆభివ్య_క్షము. సం, విణ (అ. అ. అ) 1. స్పష్ట ము, న్ఫుటమైనది; 2. ఆవిర్శవించినది, సూత రూవమువిడిచి స్థూలరూపముతోోం గనంబడినది.

ఆభివ్య_క్టి. న౦ మ ఇం స్తీ" 1. స్పష్ట్రమగుట, న్ఫుట మగుట; 2. సూత్మ రూపము విడిచి సూలరూవ మునం గనంబడుట; ఆవిర్భవించుట; ల వ తిబిం బము. శ. ర

అభివందనము, సం, వి. అ. న క. నమస్కారము, | ఆఫీశంక. సం, వి, ఆ. స్తీ * 1. అన్నివిధములను శం

ర. ఎదురుగానుండి నమస్కరించుట. “గురు పాదాభివందనము,”

అభివర్గ నము, నం: an అ నం = అభివృద్ధి.

కించుట; 2. సంశయించుట్క అనుమానవడుట; శి.

శ కళ 33 శాంతి, మిభ్యాక్టానము. లతాఫిశంక (=లత యను భె,05౪,

అభివాదకుండు. సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ అభివాదనము | అభ్గిశంకి. సం. విణ. (న్‌. ఈ-నీ.న్‌ ఎ. 1. అనుమాన

చేయువాడు, నమన్యారించువాండు,

అభివాదనము. నం. వి. ఆ. న. 1. గో త, నామము చెప్పి నమస్యారించుట; 2. పొదములు తాంకుచు నమస్క-రించుట,

వడునది; 2. సంశయించునది, నమ్మక లేనిది. వ నా_స్టీకల యట్లు ధ ర్థాఖిళంకిని వె దెవదూపష ఆంబు సేసెదు” భార అర. ౧, ఆ, ౨౨౮ లే, ల ంరవడునది:

అధ

అభిశంసనము, సం. చి. అ. న 1. దూషించుట, నిం దించుట, తిట్టుట; రై దోష మారోపించుట, అవ వాదము; 3 ఇెస్పుట్య కథనము. “మిథ్యాభిశంన నము.”

అభ్గిళశంసి. నం. విణ, (న్‌. ఈ-నీ, న్‌) 1. దూషించు వాడు, తిట్టువాండు; 2. అపవాద పెట్టువాండు, "లేనిపోవ మారో పించువాండుం

అభిశ సము, సం, ఏ. అ. న. 1. నింంంచుటతిట్టుట, 2. దోవారోపణముచేయుట, అపవాదముచేయు ట; 3. హింసించుట; కీ, దోషము, శహప్వు--విణ, చూ, స.

అఫిశ స్టీ. నం, వి, ఇ. న్నీ, 1. అపవాదము, దోషమా రోకించుట; 2, తిట్టుట, నిందించుట; 8, హింసిం చుట; డీం ప్రార్థన, కుల!

అభిశస్తుడు. సం, (అ, ఆ, అ) 1. ప స్ర్రీగమ నాదిదోషములవే ప. త తుండు; 2. హింసింవంబడిన వాండు; 9. అకృమిం పంబడినవాడు.

అభిశావము. సం, మి అ, పుం, lL ఆవదూలు, లేనిదోషము నారోపించుట; 2. లిట్టుట, శపిం చనులు.

ఆభిషంగము. సం. వి, అ, ఫుం 1, అవమానము, పరాభవము; 2, ఒట్టు, శపథము; లి. తిట్టు, శావము; కీ, దుకఖము; ర్‌. ఆస క్రి; 6. వన నము; %. సోంకుట, భూతాద్యావేశము.

అభిషవణము. సం. వి అ. న 1. స్నానము; 2 యజ్ఞాంగస్నానము; తి. సోమరసము తీయు సాధనము,

అఫిషవము. సం. వ. అ, పుం. క. స్నానము; 2 యజ్ఞాంగ స్నానము; 3. (రసముపిండుట, నిష్పీ డనము, క. సోనుపానము, యజిమున సోమ లతారనముతాగుట; ల్‌, నురో త్పాదనము, కల్లు చేయుట; 6. కల్లుకేట (శ రు

అభిషి కము. సం, వి అ, న కా అభి మేకము (రాజ్య ముమొదలగు వానియందు అధికారము సిద్ధించు టై సంస్కారఫవూర్వకముగా చేయించంబడిన)

స్నానము. “క. ఇకండేమి యన్న చేమగు, ధృత

144

అభి

రా స్ట్రడు మాకు బరమచేవళ విను సుమ్మతిం దణ్‌ (వృసాదముం స; మేమును దక కాఫి షీక్తులమునభూ.' ” భార ఆశ. ౧ ఆ. ౧౨౯ “క, కృ తాఖిషేకలమనఘాం” ల అనియు బరింప వచ్చునుం--విణ, చూ. అఫషి కుడు.

అభ్గిషి కడు. సం. విణ, (అ. అ. అఎ 1. (రాజ్య మునంగాన్సి నైన్యృమునంగాని అభి మేశించంబడిన వాండు, రాజుగా వర్పజువంబజెినవాండు; డి, స్నానము చేసినవాండు.

అభివతము. సం. ని. అ. పుం. 1. రనముతీసిన సోమము; 2. కాంజికము, కలి, పులియం బెట్టిన కడుగననీరు.----విణ, (అ.ఆ.అ పీండంబడినది. అభిషేకము. నం, వి. అ. పుం. 1. స్నానము; 2. మంత్రాదులతో జలను పోయుట, లింగాదులను స్నూానముచేయించుట “రుద్రాభిషేకము?” 3. (రాజ్యము, సైన్సము సుంవలగు వానియందు అధికారము సృస్టంచుట శై చేయిం వంబడిన స్నా నము. “రాజ్యాభిషేకము; వట్టాభిషేకము; పాదు కాఫీషేకము;” &. జలము, ఉదకము, అభిషేకించే. సం. స. క్ర" 1. స్నానమువేయించు; 2. రాజ్యమునం పట్టముకట్టునపుడు స్నానము చేయించు; 3. పట్టా భిషేకముచేయు. అభి షే షెక్ళ్టుండు. సం. = అభి షే చనీయుండు. అభిషేచనము. సం, వి. అ. న 1. అభిషేకము; 2. అఫిషేకమున కువయోగించు ద్రవ్యము. అభి షేదనీయుండు. నం. విణ, (అ. ఆ. అ అఫ్‌ షకింపందగినవాయడు.

అభిషేచ్యుండు. నం, = అభ్గిషేచనీయుండు.

భిషేణనము. సం, వి, అ. న శతు)వును బూర్కొ నుట, అగిష్టుతముం సం, విణ, (అ. అ. అఎ 1. పొగడం బడినది; 2. వర్ణింపబడినది. అభిష్యందనగరము, సం. వి. అ. న వ్రథాననగర మున జనమెక్కు_వగుట'వేశ అధికముగు జనముం డుట్నకై కట్టిననగరము, శాఖానగరము, “పేంట, అభిష్యుందము. సం, వి. ఆ. పుం. 1. కంటి తెవులు; 2. మిక్కి_లికాణుట; 8, మిక్కి-లివృద్ధి ఆధిక

అభి

మగుట, ఉండవలసినదానికం టె ఎక్కు_వయగు = చూ అభివ్యందనగరము.

అభిష్వుంగము. వి ఆ పుం. 1. అభిరుచి, అత్యాన_క్లి 2. అధికానురాగము; 8. జేవాదు లం దా తాఫిమానము.

అఫినంధ. నం. వి. ఆ. స్తీ" 2, ఉద్దేశము, లక్ష్యము.

అభినంధకుండు. సం. విణ. (ఆ.ఆ-ధకా.అ.) 1. వం చకుండు, మోనపుచ్చువాండు; 2. అనవానముచే పరులను ఆకేపించువాండు; రె. కూర్పువాండు, నంధి చేయువాడు.

అఫినంధము. సం, వి. అ, పుం. కంటి తెవులుం

అభినంథానము. నం. వి. అ. న 1. మోసపుచ్చుట; 2. ఉద్దేశము, లక్ష్యము; 8. సంధిచేయుట, కూర్చుట.

నం,

అఫినంధి. నం, వి. ఇ. పుం. = ఆఫినంభానము,.

అఫినంపాతము. నం, వి. ఆ. ఫుం, క, యుద్ధము, బోరు; 2. ఎదురుగా పడుట; 3 కలియుట

అభీసంహితము, సం. విణ. (అ,ఆ.అఎ) 1. వంచింపం బడినది, మోసపుచ్చంబడినది; 2. ఊఉ ద్దేశముచేం

'జేయంబడినది; 8, కూర్చంబడినది, సంధి చేయం బడినది.

అభిసరణము. నం. వి. అ, న అఖిసరించుట,

అఫిసరించే. సం. స. శ్రీ” 1. ఏ యులొకరొకరి నుద్దేశించు. “గీ. రేయి నిజనాథుల నఖిసరించి పోయి,” కవిక. ర్క అ. ౧౯౨; 2 ప్రియుల నుద్దశిం చిపోవు.

ఆఫినరుడు. సం. విణ (ఆ.ఈ-రీ.ఆ 1. అనుచరుం డు, సవాయుండు తోడు; 2. అభినరించిన చాడు.

ఆభిసారము. నం. వి. అ. పుం. lL. is 2.

సహాయము; లి. సాధనము; శ. శ్రీ గాని పురు మండుగాని నంగ భూరి ము సం శేశస్థలమునకు పోవుట.

అభిసారి. సం. విణ. (న్‌.ఈ-జీన్‌) 1.ఒక స్త్రీ నుద్దే శించిపోవువాండు; 2. అనుచరుడు.

అభిసారిక. సం. వి. ఆ. స్రీ . వలపుకానితకై సం

19

145

అభీ

కేశస్తలమునకు బోవు నట్టిగాని, వలపుకానిని సంకేతస్థ లమునకు రప్పించుకొనునట్టిగాని నాయిక,

ఆభిసారిణి, నం. వి ఈ స్తీ =అఫిసారిక.

అఫభినృష్థము. నం విణ, (అ, ఆ అ) 1. విడువ బడినది; 2. ఇయ్యాంబడినది.

అఫివాతము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. తాడిశము, కొట్టంబడినది; 2. (గణిత) గుణింవంబడినది.

అఫివారణము. నం, వి. ఆఅ. న 1. ఎదురుగా త్‌వ్సీ సమ 2. తీసికొనివచ్చుట. ' “కార్ముకాఖి వారణము;” తి. వివాహమున ఆరణమి చాట.

అభఖివశరముం వి అ. పుం, 1. శత్రువును మార్కొ_నుట; 2, దొంగిలించుట; శి, లయ క్ర

పడుట.(కవచాదిధాగణము, యుద్దస న్నావాము

ఓ. అభియాగము. (దావా); ర్‌. కలిని యుండుట, 'మేళనము.

అఫిహితము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ 1. ఉక్షము చెప్పంబడినది; 2, (అలం అఖిధావృత్తి వే చెప్పం బడినది.

సం.

అఫిహి తానయము. సం, వి, అ, పుం. అభిధావృి త్రి చేశ స్ఫురించినయర్థముల పరస్పరాన్వయము.

అభీకుండు, సం. వి ఆ. పుం. 1. కవి 2. వ, భువు.---విణ, (అ. ఆ ఆఎ Ll. నిర్భయుండు; 2. ఇచ్చుగలవాండు, కోరువాండు; ల కాము

కండు; 4 రూరుండు.

అభీక్లము. సం, వి. అ. న, శ్రీయాహౌనఃపున్యము, మరల మరల నొకవనిచేయుట.- విణ. (అఆ, అ 1. ఎడ తెగనిది; 2. అధికయెనది, మిక్కు టమినది.

ఆనీతి. సం. ఏ. ఇ. స్తీ = 1. అభయము భయము లేమి. “ఆ. ఆక కాండకారుం డగు వసంతున రు నృెయ్యంపుంజుట్టమైన యంగభవున్తిి నిండు మదిం దలంపు చండాలజూతిగా, వాని యఖఫతి దాన "మొుసంగు నై, ఈ ఆ, ౧౦౧; 2. (ఆఫి+ ఈతి) పొందుట. విణ. ఇ. భయములేని చాడు.

అభీకుండు. సం, విణ. (అ.ఆ.ఆఘ 1. (అఫి4ఇక, పాొంఏినవాండు; 2. (న 4 భీత) భయవడని

అభీ

146

అభ్య

వాండ్రు ఛయములేనివాండు; శి, ఉఊత్ళావావం అభ్యంక. నం. వి, ఆ. శ్రీః ఒకటి రెంశుసార్ధు రత్న

తుడు,

అఫీష్సికము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ అభీష్టము, కోరంబడినది.

అఫీఫ్ఫువు. నం. విణ: ఉం అఖిలషించువాండు, కోరు వాడు.

ఆఫీమానము. నం, = అభిమానము,

అభీ. సం. వి. ఈ. శ్రీః గొల్ల ది, గోపి.

అఫీరుడు. సం.వి. అ.పుం. గోపుండు, గొల్ల వాడు.

అఫీరువత్రి,. సం. వి ఈ. శ్ర

అభీరువు, నం, వి, ఉ. స్రీ . వీల్లపీంచరళీ. విణ, ఫీరువుకెనిది, భయజడనిది.

అభీలము. సం. వి. అ. ప్రుం. 1. ఛయానకరసము; ద్ర కష్టముంవిణ, (ఆ. ఆ. అ 1. భయం కరము; 2. భయానకరసము గలది.

ఆఫీలావపము. సం. = అభఖిలావము,

ఆభీషంగము. సం. = అభివంగము.

అభీనువు. నం, వి ఊ పుం. 1. కిరణము; డి పగ్గ ము; 8, కామము; 4. అనురాగము.

అఫీస్టము. సం. వి, అ. న కోరిక--విణ, (అ.ఆ, అం) 1. కోరంబడినది; 8, ప్రీయము; 8. మనో హారము.

అభీష్టుండు. నం. వి. అ. పుం. 1. మ్రీయుండు మించిన ఫపురుషుండు; అభీష్టము,

ఆఅభు కము. సం, విణ, (అ,ఆ.అఎ l. తినంబడనిది.

చ

2, చలి... విణ, చూ.

(అన్నాది; 2. అనుభనింపంబడనిది.. (పుణ్యా అభ్యనుజ్జ నం, ని. ఆ,

పాది 8. తిననిదిి, భుజింపనిది.

అభూతము. నం. విణ. (అ. ఆ. అఎ జరగనిది, కడ వనిది.

అభేదము, నం, వి. అ. పుం. భేదములేమి, భేదా భావము.-విణ. (అ. ఆ. అ) భేదములేనిది.

ఆశేవ్యము. సం. విణ, (అ.ఆ.ఆ 1. ఛేదింపందగ నిది; 2. భేదింప శక్యముగానిది.

అభోజనము. నం వి అ న భోజనములేమి, ఉవ వానము వస్తుావిణ, (అ. ఈ అ భోజనము

లేనిది.

లువేసీన ఆవు.

అభ్యంగము. నం. వి, అ. పుం, తలంటు, “తెలా భ్యంగము.” “అభ్యంగచేపథ్యము” (= తలంటు కొనుట ధరించువేషము.

అభ్యంజనము. సం. వి అ. న, 1. అభ్యంగము; 2. అ భ్యంగసాధనమగు లిలెది.

అభ్యంజినీయము. నం. విణ. (అ.ఆ. అ 1. పూయు టకు సాధనమగునది. (చందనాదిస 2. మర్దనము చేయందగినది. (తైలాగి)

అభ్యంకరము. సం. వి. అ. న. 1, సమ స్తదిక్కు-లకు నడిమిచోటు; 2. మధ్యస్థలము, నడిమి చోటు; ర. అంతఃకరణము; శీ. ఆటంకము, అడ్డు. (ఈ యర్థము సంస్కృృతమునం గానరాదుు

అభ్య క్షయము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. చేరినది; 2. పోయినది; శి. స్సష్ట్రమయినది; ర్వీ స్నానము చేసినది; 5. అభ్యంగస్నానము చేసినది. “శీ, అశండు _ల్రైెలాభ్యంగ మజిగినం బతి నమ్మ నూనియ చెప్పించి మేనుశిరము, నభ్య కములు నేయ నమ్మని సడనాడి, యంతృర్ధితుం డయ్యె-”” భార, అను.

౨ ఆ ౨౦౮౯

3 న్‌ అభ్య గృము. సం. ap అ, నం దాపు, సమోపము,

విణ, (అ. ఆ. అఎ దాపైనది, సమిావమున నున్నది.

(2 గ] a

త్త l. అనుజ్ఞ , ముదల;

2. అనునులి. అభ్యనుజ్ఞానము. సం. వి. అ న. భ్భనుర్ణా, అభ్యమితుండు. సం. విణ, (అ. అ. అ) 1. తెవులు నొంటు; 2. వీడితుండు. అభ్యమి త్రీణుండు, సం. విణ. (అ, ఆ. అ శత్రు వును మార్కొనువాండుః అభ్యమి త్రీయుండు. నం, విణ = అభ్యమిత్రీణండు. అభ్యమి తు, గండు. సం. విణ. = అభ్యమి త్రీణుండు. అభ్యర్చనం సం. వి ఆ. శ్రీ అర్చన, పూజ.

అభ వై 147 అభ్యా

అభ్యర్చనియుండు. నం. = అభ్యర్ను స్థిండు. అభ్యవస్క_౦దనము* సం. వి, అ న= అభ్యపస్క్య_ం ఆభ్యర్షించే. సం. స (క పూజించు, అర్చించు. దము.

అభ్యర్చితుండు. సం. విణ. (అ,ఆ.అ) 1, పూజింప అభ్యవస్క-_ం౦దము. సం. వి అ పుం. 1. శత్రువు బడినవాందు; 2. ఆదరించంబజినవాండు. “కవన నెదుర్కొనుట, ముట్టడి; 2. (శశ్రుపత

వానపరి'క్టేశం,బున కోవదు కంతి బేవి భోజాత్త్య వ పాం. తె. నళింవంజేయుట; కీ,

వ్ర్యపాశము, పడుట. జ గ్యావున నాగ్భుహమున నుండెడు, ననవరకము i అభ్యవవారణనుు, నం, వి, ఆ, నం=అభ్యవహారము, భ_క్టితో మదభ్యర్చితయై.” భార. సభా. ౨, అ అభ్యవహారము. సం. వి అ. పుం. ఆహారము, అఆ. ౨౮౧.

అభ్యర్పు గ్టడుం సం. విణ. (అ, ఆ, అఎ ఫూజింవం os

కా కసి అభ్యవహారించే. సం. స శ్రీ ఆవారించు, ఆరగించు. “మ, వవనాపారవిషంబు సోంశదు యదౌపమ్యంబునం శగేకింగేకి విలాసంబునం దాండ

వారభటి సం, క్రీడించుటన్‌ శ్వ మృభ్యవహా

అభ్యర్థ ము, సం, వి అ. న. దగ్గజ, సమావముం ---ఏణ, సమావమైనది, సమోవమున నున్నది.

అభ్యర్థన సం, వి. ఆ. త్రీ = కోరుట్క చేండుట, రించెం గపాలి యన్న మణి యేలా చెప్పం దచ్చ

అభృర్థనము- సం. వి. అ. న. = అభ్యర్థన, కీయ ప భుక్టిప్మాత్స యొసం7 అభ్యర్థనీ యుండు. నం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1. కోరం గ్రాజాత్శజా భర్హకున్‌. "మై ౬ ఈ ౯౯.

వ న్న్న థి న్‌ U వి త ఇ థి . జి క

దగినవాండు; 2. వేండందగినవాం డు. అభ్యవహార్యము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ.) భుజింపః

దగినది, తినందగినది. అభ్యవహృకము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ భుజింవం బడినది, తినంబడినది.

అభ్యర్థించే. నం. స. క్రి" 1. కోరు; 2. వేండు,

“వ. ేవా,నిన్ను భక్షి భజియించు నాకు ననన్య

ie క అభ్యసనము. నం. వి ఆ. న, కే. చేసినపని మరల

గీ వేయుట; 2. అభ్యాసము, అలవాటు; తే, నేర్చు

కొనుట; కీ. నేర్చు. “మ, ఖుసీమోజకొ సుర

థాణ నిండు కొలువై. కూర్పున్న చో నీకర్యాభ్య నన౦బు న్ను తియించురా.” హార. పీఠిక. ౨౨

అభ్యర్థితుండు, సం. విణ. (అ. ఆ అ) 1. కోరం బజినవాండు; 2. వేండంబడినవాండుం అభ్యర్థ్యండు. స౦, = అభ్యర్థసయుండు.

అభ్యడ్జితుండు* సం. విణ. (ఈ లా అ) మిక్కిలి | ఆభ్యసనీయము. సం, విణ. (ఆ,ఆ.అఎ అభ్యసీంపం

కీ డించంబడినవాండు, దగినది. అభ్యర్హ ఆ సం, వి, ఆ. స్తీ * 1 పూజించుట; 2. అభ్యసించే. నం. సం క్రి" 1. (చేసినవని భ్రువవడు

ఆదరించుట. టై) మరలంబేయు; 2. (విద్యాదులు వళమగు అభ్యర్థ్యణము. నం, వి. ఆఅ. న. = అభ్యర్హ్హ ౯3, టై ) మరల మరల(జదువు; 8, అలవాటుచేయు; అభ్యర్హ ణీయుండు. సం, విణ. (ఆ. అ. అం ఖూజిం 4. నేర్చుకొను.

వందగినవాండుః

అభ్య స్తము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) అభ్యసింపం

అభ్య రితుడు. నం విణ. (అ.ఆ.అఎ l. ఫూజిం బడినది. వంబజినవాండు; 2. కగినవాండు. | సం, = అఆభ్యసనీయము.

అభ్యవకర్ష ణము. సం, ఏవి, అ. న, 1. నాటికొనిన | అభ్యాంతుండు. సం. విణ, (అ, ఆ. అ.) రోగి, ముల్బు లోనగువాని నూడందీయుట; 2. కలుపు | అభ్యాకాంతీశము. సం. వి. అ. న. = అభ్యాఖ్యాన తీయుట. ము=విణ, (అ. ఆ. అ కోరంబడినది.

అభ్యా

అభ్మాఖ్యాన నము, నం, ది హన మిథ్యా ఫ$మోగము,

ర

ఆబద్ధపు వ్‌ వ్చాజ్యము, పోషానేోవముం అభ్భానతుండు. నం వ, ఈ ఫం భోడకగమయ మున వచ్చినయతెశి, రగా వచ్చినవాడు, ఆభాగమునము. గం. వి ఆం. వు త ఎదురుగా వచ్చుట; 2 పెద్దలు వచ్చినపుడు లేచి యెదు రుగా పోవుట, Me న విం ఆ పుం 1. ఎమరుగా: బోవ్చట; 2. పెద్దలంవచ్చివపుడు లేచి యెదురు + కొట్టుట; తీ ఇెబ్బ; ఈ. చాపు, 5 7.పోరు, యుద్ధ

లిం 1 క ఆం, బదు ల్ని

సమాజము; 6. వవోధము వగ ము; రీ, మరణము పావు, ఆఅభ్యాగా3కండు. సం. విణ. (అ.ఆం3కాఅ) కుటుం బపోషణమునందు మిక్కిలి యాస క్లీగలవాండు, ఆభ్యాగతి. నం, వి ఇ, పుం కా ఆఅఫ్యాగతుండుం వాడుకలాోేను శాసనములందును దీనికి చ యో ము గలదు. అఖిశ్షాఆగతి అని విడందీసీ బహు (ద్రిహీగా సాధింవవచ్చును గాని అతిథి, అభ్యా గలి అనువానిలో _ అతిధిశబ్దసావా చర్యమున అభ్యాగళశబ్దము ఇకారాంకముగా వాడంబడి యుండును. క్ఞభ్యామర్ధము. సం స జ. 'యుద్ధము, పోరు, ఆభ్యాశము. 4 స౫ వి అ, న, దాపు, సమీపము. వీణ. (క.ఆ.ఐ.) దామైనది, సమీపమున నున్నది. ఆభ్యాసవడు. మి. ఆ. కః అలవాటువడు చా డుకచచదు. ఆభ్యాసము. నం, వ అ, న ఆభ్యాశము చాపు. పుం, sie 1. ఆలవాటు; 2, పున రుక్ష్‌, చెప్పినది మరలంబెప్వుట, లె. చదివినది మరల జదువుట._విణ. దానైనడ్సి సమాపమెనది. ఆభ్యాసాదనము. సం, వి ఆ న 1. ముట్టడి, శత్రు ఫనెదుర్కొనుట; 2 శృత్రువక్షము “దుర్భలమ్‌ చేయుట; శీ. సమాపమున స నుంచుట. అభ్యానించు. నం. స డ్కీ* = అభ్యసించే. HE బహు డేశభావ లభ్యాసించ చాంధించు శల్య శంక్కముమాందం జాంపు మనను”శివరా. 3, అ. వ.

ఆ. పుం 1. పీడించుట;

14

అభ్యు

అభ్యుక్తము* సం, విణ, (అ. ఆ. అ 1. ఎదుట జెచ్చంబడినవ; 2. వ్రకటించంబడినది. ప. సం. వి, అ, పుం. జే, అభివృద్ధి; 2. వఐళ్వర్భను. అభ్యుచ్చి)కము. నం, విణ మిక్కిలి యభివృద్ధి నొందినడి; ఊత్తమము, ఆభ్యుశ్థానము,. సం, వి ఈ న 1. కూర్చుండు చోటనుండి లేచుట; 2. లేచుట; 8. చెద్దలం వచ్చినపుడు గారవనూచకముగా లేచి ఎదురుగా పోవుట; ఓ&. బయలుడేజుట; ర్‌. వృద్ధిలోనికి వచ్చుట; 6. ఉద్యమము, పూనిక. అభ్యుక్ఞాయి. సం విణ. (న్‌, ఈ-నీంన్‌ఎ అభ్యుక్ణా నము చేయువాడు. అభ్యుల్థికు(డు. సం, విణ, (అ. ఆ. ఆ 1. లేచిన వడు; 2. పెద్దలువచ్చినపుడు గారవసూచక ముగాలేచి యెదురుగా పోవువాండు; శి. షన లోనికి వచ్చినవాండు,ః

అభ్యుత్సతనము. నం, ఏ. ఈ నం మాందికశుటుకుటు, పెనివడుట,

అ సం. వి, అ, పుం. 1. శ్రేయస్సు, మేలు, ' 'క,అమృనుమనృవతి క భృుదయ్‌మ్మున నేం 'జెచ్చృంబూని నట్టికథకు నాద్యమృయి య యోధ్య స, మమ్మన నెగడిన పురోత్తమము వర్జిం తుక ల నిర్వ. ౧, ఈ ఈ; 2. అభివృద్ధి; 8 $ వృద్ధినిమి శ్ర కమగుక ర్త

అభ్యుదికుండు. సం, ఏ అ. పుం. సూరో్యో దయ కాల మున నిది ౦చువాండుం స్థిదీంకము, సం.వి. అ. న. చెప్పుట. వికా. (ఆ.ఆ.అ) 1. ఎదుటంజెవ్నంబడినది; 2. చెప్పం బడినది.

అభ్యుద్దతు(డు. సం. విణ, (అ, ఆ. అ) క. ఎదు రుగాంబోవువాడు; 2, ద్రత్యుశ్ణానము చేయు వాడు, “ఆ, అదరివడి లచొంగులేల్ల, నాసనము లు డి యవ్వ డభ్యుద్దశ,లైర మునములందు వార్ష మెస న” ఛార, అర, ౨, ఆ. 3౬.

అభ్యుద్దమనము. సం, వి ఈ న = అభ్యుద్దమము,

అభ్యుద్దమము. సం. వి, అ. ఫుం, 1. లేచుట; 2. పుట్టుట, బయలు దేణుట,

(అ. ఆ. అ) 1. 2, గేష్టము,

అభ్యు

అభ్యుద్ధరించే. సం సం క్రి ఓ పెల్టసంచుు 2 మింది కెత్తు; 3. వృద్ధిలోనికిచెచ్చు.

అభ్యుద్ధకము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) క, ఉఊద్యు కము ఫూనికగలది; 2. అయా౭చికముగా లఖిం చినది. (ఫలాది.)

అభ్యున్న కము. నం. విణ, (అ. ఆ. ఆ 1. మిక్కిలి యె_త్తయినది; 2. సైకివచ్చినది. “అభ్యున్న తాం గుష్టనఖ్య ప, భలుం”

అభ్యువగతను. సం. విణ, (అ. అ. అృ 1. పొంద బడినది; 2. అంగీకరింవంబడినది; 8. సమాప మును బొందినది; జీ. ఎదురుగా వచ్చినది; ర, తెలిసీకొనంబడినది.

అభ్బువగ మము, సం. వి, అ. పుం. 1. అంగీకారము, ఒవ్వకొనుట; 2 స్వీకరించుట; 8. సమోిపీంచుట; 4. పొందుట; ర్‌, తెలిసికొనుట.

| అభ్యువగమిం చే. సం, న (కి, 1. అంగీకరించు, ఒప్వుకొను; 82. తెలిసికొను. “సీ, ముండకోవని షత్తుం దావనీయోపనిపత్తు నభ్యుషగమించుంది యు నధర్వ వేదళిరః ప లారణ్యకము త్రోవ లరసిచూచు.” కానీ, ౨, ఆ. ౧౫౧.

న్‌ త్రి. సం, వి. ఇ. స్త్రీ 1, అనుగ్తృవాము, రశీంచుట; 2. సాంత్వనము, బుజ్జగించుట; 8. పొందుట.

అభ్యుపవన్నము. సం, విణ, (అ. అ. అఎ 1. అను (గృహింపంబడినది; 2. అంగీకరింవంబడినది; తి. పాందంబడినది.

అభ్యు పొయము. సం, వి అ. పుం. 1. అంగీకారము, స్వికారము; 2. గొప్పయుపాయము; ౪, పొం దుట.

అభ్యుపేతుండు, సం. విణ. (అ. ఆ అ 1. అంగీక రింపంబడినవాండు; 2. అంగికరించునాండు; లి. పాందినవాండుం

అభ్యుషితుండు. సం, విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. ఎదుట నివసీంచువాండు; ర నివసీంచువాండు.---వి, అం పుం. సేవకుడు. '

అభ్యుషీయము సం. అభ్యభూషీ బియము.

అభ్యూషము. సం. వి, అ. భం. 1. పాళి, గుగ్జిళ్లు; 2. కాల్చినరొ ట్రై.

149

అభ్రా

అభ్యూషీయము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ 1. గుళ్ల కువయోగించునడి. (సెనగలు మొ) డై. రాక్టాక వనికివచ్చునది. (యవనోధూమాదులపిండి) “

ఆభభ్యూహనీయము. సం, విణ, (అ. ఆ. అ.) * స్వబుద్ధి మాత్రము చేత ఊహింవందగినది.

అభ్యూపాము. స౦, వి, అ. ప్రం. వేళ ఊహించుట. అభ్యూహ్యము. సం. = అభ్యూహనీయము.

అ భ్యేషీయము సం. = అభ్య్యూషీయము.

అ్ర ౦కపము, సం. విణ, (అ, ఆ. అ 1. ఆకాశ మును ఒరయునది; బై. అత్ఫున్న కము.

అభ్రంలివాము. సం, విణ. (ఆ. ఆ. ఆఎ 1. ఆకాళ మును అంటునది; 2, మిక్కిలి యొత్తయినది అత్యున్న తము. “వర్వతము అ భ్రంలిహాగ ము.” — మి అ. పుం, వాయువు.

అభ్రకము. సం. వి అం న కాకిబంగారము, గిరిజమ్ము బేడ యను ధాతువిశేషము.

అభ్రగము. సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ 1. ఆకాశమున బోవునది; 2. ఆకాశమును బెొందునది.-ఏ.అ, సుం. విపాగము, వశీ.

అభ్రగంగ. నం. ఏ. ఆ, శ్రీః ఆకాశగంగ

అభ పిశాచము, స౦. వి, అ. పుం, (ఆకాశమున పిశా చమువంటిది, రాహువు,

అ భ్రపువ్పము. సం, వి అ. న 1. (మేఘమే పుష్ప ముగాం గలది. దానికి సీరు ఫలము) నీరు, జలము; 2. ఆకాశపుష్పము, అసంభవపదార్థ ము; తి. (సృబ్బ వ

అభ మాతంగము, సం, వి అ. పుం. (స్వర్ణ మున మ్‌ వననుంగు, లేక -వేఘాధిష్టానమయిన యేనుగు, ఇంద్రు దుని యేనుగు ఐరాపళము.

ఆ భ్రముః సం. వి, అ. న. 1. ఆకాశము; 2. మబ్బు, మేఘము; 8. బంగారు; డీ, అభ్రకము; ర్‌ ముస్త; 6. స్పర్స ము.

అభృమువల్లభుండు, సం, ఏ. అ. పుం, (ఆభ, భ మున నుదానికి పోతుటేనుంగు) ఐరావతము. అృమువు. ఊం తూర్పుదిక్కు “-సీందుండెడి ఆంచేనుంగు.

అభ్రావకాశము. నం. వి. ఆ. ప్రుం. ఆవరణము లేని

వ్ర దేశము, ఆజుబయలం,

స్వబుద్ధిమాత,ము

స్‌ు

ల

సం, విం

అధీ 150 అను UU ఆగి. నం, ఓం వ. వ్‌ 1 శామనదాలము పడవ | అమునుంచు, నం, ఏణ స్‌. కే. ఆలోచనకుందగిన UU | టూ? 3? అన్‌ న మ్‌ న ల? లోనిమస్న మొవలగునది తుడిచివెయు సాధన మనస్సు లెనివాఃడు. (బాలుడు) 2. మనస్సు వ్యా తు wl గ ల్లో చి మగు కొయ్య నుయములి? ర. జండిన జవను లశ లనినాడు; తి, వరథ్యానముగలవాండు; 4. నొ హ్‌ గ్‌ = అటో, లి ఇట్‌ * శ శ ట్‌ సే నుండు లోహాము. చేసికొననివా౭డు. ఆఫియము సం విణ (౪ ఈ ౨౧ మబ్బువయిట్జి ఆఅమముండు. సం, వణ. (అ. ఆ, ఆ) మనముశ్వము హ్‌ “చీరా మె కేనివాఃడు, నాదియచెడి యసేమానము లేని 0 N బో ఆటీ త ఖ్‌ వాండుులా-వి, ఆ పుం, ఒకానొకజబినుండు. అసె మము. నం కు ఆం ప్పం 1. న్యాయము, పాడి; ప్ర య స్‌ స | ఆమయు. దే. అ. కీ. ఉవయు కమగు. “వ సవు ర శన కుచి్మనధర ముకం జుంపకుడుట. | కమయిి. దె రక్కి అ wos జి నా అయ. గ ళో ద యా (అ. ఆ అం) 3 న్యాయము తజ్చవెద; రసమయ౦బున కమయందగు కణయకంవణళిండి 3 వాల వ ముఖ. వ హరణంబులు నిండ నొండొండ 2. చలనము లేనివె; 3. కగివది. రో క్‌ డ్రి c- నదుకొన నిడి, = వారి, ళో యొ, 0౧ ౨, జమ, ఉభ, FE © Fas ఆమంలాలా నం, అఆ, గ దూ మా యా అ మ్‌

వాన్ని,

అమంగళముం నం. షి న. 1. అక్సుళము; 2. ఆముదపు: జెట్టు----విణ. (= ఆ, అం 1. అశుభ "మైనది; 2. క్నేమము లేనిది.

అమంగళ్యము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) అమంగళ సాధన మైనది, అథుభహేతువై నది,

ఆమండము. సం. ద. ఆ.పుం. ఆముదపు: జెట్టు-----విణ. (అ. ఆ, అం) 1. అలంకారములేనిది; 2. గంజి లేనిది? శ. మాంగడలేనిది,

ఆమం త్రకముం స = ఆమం త్రము.

cn

we

ఆమం క్రమము. నం. విణ. . ఆ. అ) 1.మం,క స "లేనిది; * చేదమంత పాఠము మ నిది శ్‌

అమందము, సం, విణ. (ఆ. ఆ. ఆ) 1. మాంద్యము లేనిది చుజుడై. నడి; 2. శ్రేష్టము; 8. అధికము,

ఆమడల, వై, వి బం కవబిడ్డలు, కదలు. వృత్తి యంచజేకవచనము. “అఆమడకాయ (=జంటకా య; అమడవీల్లలు.”

ఆమతి, నం. వి, ఇ, పుం. 1.యము(డు; 2 చంద్రుండు, స్త్రీ 1. మతిలేమి; 2. మం చిబుద్ధి లేకపో వుటు---విణ, ఇ. 1. మతిలేనివాండు; 2, మంచి ఖ్‌ లేనివాడు.

ళా,

ఆమ త్రము. నం. వి ఈ న L కంచుప్మాకృము; 2. ప్య్మాక్ళము.

ఆమనన్కు_ండు. సం, విణ. (ఆఆఆ) అనునుండు.

* కుతో బనానా వానానాలకా నానా సామనానాపనానసనసడసె బడా బుాకకాసాకాానాస యని భలోననా నా నమునాలు యాలాల భనప తనకా నా నుననకనపాన్త్రన్యను న క్లాకును నునన నను నుకుకాలా నంతా ననున నమూ యుగాల నాథా ననన్యనుటానాలా నాలు భామానపామడినసాబకాానో తానాలో నాడాను వనన కవన నానకానానా లు తనునా డును నాకాను సంసారారొ నసాాడపనాాసాతపషలంాసలానాడతోస పంపా నులానసుామునాడా లాల మొడా నాకుోనాను గ్ల ానున కనక. ననా న తానా తాడ ననన తనా సనా.

ల న బనానా లా బనానా నానా బాబాను రారా నానాభోనసాకునా సవర యాను వనుకు భన నా వాన నషాననవడునయు నరము భొష్య బ్ర విగునానురరుతాకవనానమిమునునిడానాు.

అమర, నం, వి, ఆ. సీ. 1. అమరావతి; 2.

కంబము; లీ. గణీక; 4. తివ్చతీంగశో; 5. మావి.

అమరకము బే. వి. 1. అమరము; 2. ఈనాములు మొదలగు సాగుబడి ఫొలములను నేద్యగాండ్రకు సొమ్మ్హునకుగాని, ధాన్యాదుల మకాలకుగాని కవులు కద పాలను వ్రాసీకొని అమర్చుట.

ఆఅమరద్విజుండు. నం. వి అ. పుం. అర్చకుడు, పూజారి.

అమరము. నం, ఏ. అ పుం. 1. పాదరసము; 2, పొగడ శ; 3. (అమరుండనునాండు రచించి నది) నామలింగానుశాసనమను నిఘంటువు*,=--- జే.వి వే, పా శెవట్టుదొరల కీయంబడు గ్రామ, ము మొదలగుసస్తానము ఈనాము. “గీ, భటులు వేయిటి కన్న నిర్వడియునాల్లు, వేలుగా లత యర్వది చేల (వృజకుం జెల్టు నల్వదిలత్షలు బ్‌ మనభు, యమర మేలెడుదొరల క్రీక్రమమె సుమి త కృష్ణ. ౨) ఆ. ౭౮ 2. భటులకును రాజపురు ములకు నిచ్చు మానము.

అమరసర్ష వ, సం, వి, ఆ. స్రీ వాయింట.

న 8 us ఆమరానలి. నుం విం ఈం (యొ ఇంద్రునివట్టణము, అమరిక, చే. వి. (అమరుటఎ 1. అందము; జ, విధము; రీ. సరిపోవుట్క, తగియుండుట,

అమరు. దే. అ, క్రీ 1. ఒవ్వు. “క. పురీరాకొమ రులకీ _ర్హ ష్టం బరవాహిని భుజగవురికి బలువిడిం జని యం,దిరవుకొన నెడము చఛాలమి్మిమరలీనత ణీ. బుగ్గలన నమరు సౌధంబుల్‌ . పాండు. ౧, ఆ,

అమ

౧౦౭; తగు.“వ. ద్రువదుండు శ్రిఖకు నమరె దళార్ద్య శూరసే న కిరాత జేహాధీశులు కంఠా కారంబు. దాల్చిర. స్ట భార ఖీ, ౨ ఆ. ౨౧; 4. సీద్దమగు; “వ. మోఏ3ం కసాధ్వస్మగృస్తులైన నగు నె థీరమనస్కులయి సమ రంబునకు నమరుం డనునవనసరంబున*” ఉం వారి. ఇజఆ౧౮౭; ర, సిద్ధించుఫలించు. “కానిక్కము గ నిపు డెల్లకోర్కు_లు, నమరెంగద మీమృుః జూచి నంకనె మాకుక ౨” అచ్చ. బాల. కాం. ౧౫౮౪.

అమరుడు. సం. వి. అ. పుం. 1. వేల్పు; 2. నామ లింగానుశాసన మను శ్లోకరూపనిభుంటువు రచిం చినవాండు._ (అమరసింహుడనియుం బ్రసిద్ధి) —&. పుం. అమరుకవి.----విణ (అ. ఆ. ఆ బావనివాడు, మరణము లేనివాడు.

అమరుచే. జే. సే. 1. అమరంజేయు; 2. చేయు; “ఊఉ. కాలయాపన మమర్చక యప్పీళి తాళి బటి పాలార్పంగనేల.” భార. ఆది 3. వర్పజచు; గీ, "పెటు; ర్‌. సీదవజచు.

లు ఖు

అమరు నడు. నం. నిరా, (అ ఆ అ 1. చాస్ర అఆఅమాంశక గాదు, జే. విం

"లేనివాండు; 2 మనుష్యఫిన్ను ండు.---వి. అ. పుం. వేలుపు, దేవత. ఇ శ స్‌ ళం అమర్యాద. సం. వి, ఆ, ౮3" మరా సదలేమి. అమర్యాద సం, విణ. (అ,ఆ.అఎ మర్యాదలేనిది. అవర అము, నరః వి, కుం నః వ్‌ అమర ముం యె యె

అవుర ణుండు. నం, విణ. (ఆ. ఆ. అఎ అమర ము యె లయం గలవాండు, చూ. అమర్ష ము,

అమర ము. సనం, వి, అ. పుం. 1. కోవము, 2, ఆ యై సూయ, పీర్ష'లేనిళనము.

అమరి . నం, విణ. (న్‌. ఈ-ణీ.న్‌ =అమర అందు యై యె

అమర్షి తుండు. నం. విణ. (అ, అ. అ = అవర యె యె ణుండుం

అమల. నం. వి, ఆ. స్స 1. లక్ష్మీ; 2, బొడ్డుకాండ; 3. నేలయుసీరిక స్తో,

ఆఅమలము. సం. వి అ న అభ కము,._విణ, (ఆ.ఆ.అ) 1. నిర్మలము; 2, దోషములెేనిది; లే. తెల్లనిది.

ఆమలినము, సం. విణ, వా! ఆఅవములము, త

151

అమా

2. కుదురు; శె. పొందికవడు, సరివడు, | అమలు, హీం, వి. 1. అధికారము, (వభుక్వము;

2, ఆచరణము. అ మిఫ ము. ఆమలులగో లేదు?!” ఏ విచారణ. “ఆవ్యాజ్య వమమలులా* నున్నది,”

ఆమలుదారు. హీం. ఏ . కవాశ్ళీలుదారు, కొన్నిగ్రామ

ములు కలసీన తాలూకాలో పన్ను breil సెడ యధికారి.

ఆమవన. వై. వి అమావాస్య “క, అమవస గావు ననే డృుక్కమలజుం గొలువ మహర్షి గణ ములు పీళృసం,ఫఘుములును బోదురు బృహాం, డమునం గలవారలం దొడంగాడం గాక భార. ఆది ౫ ఆ. ౬౬, “కా కలుగుం దోంవమి యమ వసం గలుగునె యంకటన యవమృకకరునకు నాశం, బలఘువరవస్తువునకుం గలదె యభా వంబు మనసు గానని కలుచకొ” భార శాం. క్క ఆ ౧౮౨.

ఎం క ఈ ౨౧౬; | అమసృణము, సం, విణ, (అ. ఆ. ఆఅ) 1. నునుపు

"లేనిది గజుకయినది; 2. కకినవుయినది.

(అమాంతము ₹-కాండుఎ) చిల్లర బేరగాండు. శం రం

ఆమాంశము. జే. వి 1. చిల్లర బేరము, శరం; 2, ఆకస్తాత్తుగా, వాఠాత్తుగా. “అంతలో ఆంచణు అమా౦తముగా వచ్చి పడ్డారు.” i

ఆమాంసుండు, నం. విణ. (అ.ఆ.అ) 1. మాంసము లేనివాడు; 2. బలములేనివాండు, దుర్చలం6ండు.

అమాత్యుండు సం, వి ఆ పుం. (రాజుతోయహాడ నుండువాడు. మంత్రి.

ఆమానస్యము. సం. వి, అ. న. (మనస్సునకు కష్టము గలిగించునది.) దుఃఖము, వంక.

అమాని. ఉఊభ. చే. విణ. దొరతనము వారి స్వతంత్ర, విచారణ కలది. శ రఈ---నం. విణ, (న్‌ * ఈ_నీ. న్‌) మాని కానివాడు మానములేనివాండు.

అమానుదస్తా. హిం. వి. కెషధమువేయు వస్తువులు, తాంబూలము మొదలైనవి దంచుఇనువరోలు, రోశలి

అమానుషము, నం. విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. మనుష్య కృతము కానిఏ; 2. మనుష్యులు లేనిది, నిర్భనము;

అమా

“క. అచ్చోనీ, ద్రుమకాఖ విడుపు మది దా:నమా నుష మగమ్య మాశ్వరాదులకైనక _” భార. ఆది, ౨) ఈ ౭౮ 8. మనువ్య్వసంబంధము గానిది; డీ, మనుష్వశ_క్టికి మిం “క, అనిన యనిన్మెమ్మనమఃన నూజజి విభుం డమానువ తేజో, ధనుండగు సహచేవుం గనుంనొని యిట్లను వగలు మిగిలి ఫొండలవటువక =” ౯౭. “చ అనఘ యమానుషంబయినయట్టివ మై నరు నాళవంబు పెంపునకు మునీందు లద్భుకము

బొండంగ మా కవరీల నిత్తు నే నశుటయు.” భార,

ర

భార విరా, ౧, ఆ,

ఆ శ్ర = ౨ ఆ ౮౮. ఇట దెవ్ఫమని తాత్చ్సర్యను. “వానియమానుషకృత్యములు విన భయంకరము లం.” ఇత్యాదులందు రాతసకృత్యములని భావ ము; లీ. పౌరుషము లేనిఏ, ఆవమానకరమయినది. “వాడు చాల అమానుషముగ మాటాడినాడు.”” ఆవి, అ. న 1. పౌరుషము లేకపోవుట; 2, అవమానము,

అమారు. చే, వి, ఓీడలంగరు మోకు. విణ. తయా రు సిద్ధము; ఓం వ్రయాణమునకు అమారుగా నున్నారు; వడ్డనకు వదార్శములు ఆమాగై నవి.”

వి ఈ స్రీ" = ఆమా వాన్య.

ఆమావన? నం — అమా వాసనచ 4

ఆమావాస్య. సం. వి, ఆం త్ర" (సూర్యచంద్రులు కలసీ యుండుకిథి) బహుళవతీమున బదునైదవతిథి,

అవమానం చై = ఆమావాస్య

జఅమిళి. డే. వి. కూలిలేమి, "వెట్టి.

అమికము. సం. వణ. (ఆ. ఆ. అ 1. మితిలేనిది, హద్దు లేనిది; 2. తెలియంబడనిది.

ఆమితాశనుండు. సం. వి. అ. పుం. 1. వరమేశ్వ రుండు; 2. వివ్హువు.-వఏణ. (ఆ.అ.అఎ) ఆమిక ముగా దెనువాండు మితిమోటి తినువాడు.

ఆమి తుడు. సం. వ. అ. పుం శ తున్ర.---విణ, (ఆ. ఈ ఆ మి శ్రులులేనివాండు; బై మిత్రము కానివాడు.

అమిథ్యా. సం. అవ్య. (తెనులసన సమానఫూర్వ వదముగానే యుండును) సత్వము. చూ, అమిథ్యావచనుండు.

152

ఆఅమోా'నా. కాం.

అవా

అమిథ్యావచనుండు. సం, విణ. (అ. ఆ. అ సత్య మైన వాక్యము గలవాండు. “క నాకంటెను మోకం టెను లోకములో నధికుం డతొబలుండు ధనుర్వి,ద్యాకౌశలమున నాళండు, మోకుం బ్రియ శిష్యుండటె యమిథ్యావచనా.” భార, ఆది. ౫, ఆ. ౨ర ౦.

అమివము. సం. వి, అ. న 1. లౌకికసుఖము; 2. మాంసము; లి. ఆడుదాని రాచేణికము, రాజ్యము.----విణ, (ఆఅ.ఆఅఎ మిషులేనిషి,

ప్రీ ఈ

అమోాక్‌ వాం. విం య అమినాం

మం

1. న్యాయాధికారి తీర్పుల లోని విషయములను అమలుజరుపువాండు. “ఆ మీనా వచ్చి శ ఆ ప్పి అప్పగింత = 2)? జ య పెట్టి నాండు; 2, చిన్న gy దెశములమాంద న్యా యాధివతి; లి. జమీందారీ గ్రామములలో శిస్తు వసూళ్లు చేయుగ్రామాధికార్లమై చిన్న అధికారి; 4. అధికారి.

అముఖ్యము* సం. విణ. (అఆ. అ. ఆ) ముఖ్యము

కానిది, అవధానము,

అముత్ర,. నం, అవ్య. వరలోకముందు, ( తెనుంగున

సమాసఫూర్వవదముగానే ఉపయుక్తము.) “క, ఈ త్రి యనంస్కా_రమునకు, బాశత్తముగా స ww ww నివు నన్ను బాటించ వివో, ముక్క ఫలములకు సిశేం బుత్తుండ నని వచ్చు టింకం బొసంగునె వెప్రమా” భార ఉద్యో. రో) ఆ ౬౨. వ్యతి, ఇవా. అమువ్య-రుండు. సం, విణ. (అ. ఆ అ మూర త్ర లేనివాడు. (సంస్కృతే గృంథములం గనంబడదు, కన్నడమని కిశ్రైలు నూచించెను) “మ. అర వూ యుం దవ్వు కృతం బెజబుంగు మదలోభఖావేశ ముల్‌ లే వముమ్కరు. డాక స్తుతి లేదు.” భార, శఛ0 De ఆ, ౯౯౬, అమువ్యపు త్రుండు. నం, విణ. (అ. ఆ, అ) మంచి కులమున బుట్టినవాండు. మో ర + సం, = జ ను అముహ్యాయణుండు, సం అముష్యపుత్రుండు ద $+ న ® ణి శ్‌ © న! ళ్‌ ఆమా షేము సం, విణ. (ఆ-ఆ.అఎ ఇట్టిది

అవునా

అమూద్భశము. సం, విణ. శ్‌, (అ ఈ-శీ అం ఆఅమృ కాంశువు. సం, వి

ఇట్టిది. అమూ_ర్రము. సం, విణ. (ఆ. ఆ. అ) మూర్తము కానిది, రూవములేనిది, (వాయువు మొ అమూలము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ.) 1, మూలకార ణఆములేనిది; 2. మూలమున లేనిది; 3. మొదటి

(ప్రమాణము లేనిది; 4. వేరు లేనివి,

అమూల్యము* సం. విణ, (అ,ఆ.అఎ 1. వెలలేనెది; 2. (దేనికంటె అధికమైనమూల్యము గలవి లేదో అట్టివి) ఎక్కువ విలువగలది.

అమృణాళము, సం. వి ఆ. నా |. నీటివట్టి వేరు; 2, వట్టి వేరు.

అమృత, సం. వి. ఆ. స్తీ 1. ఉసింకసో; 8. కరక; 8. తిప్పతీగ; 4. పీచ్చలితీగ,

అమృతకలశము, సం. వి, అ, న. 1. అమృతఘుట ము; 2. భత్యువిశేషము. “వ. అతిరసమ్థులం నుకి యి లమృళకలశమృులు, వాంస ౧ ఈ ౧౦౫%.

ఆన్ఫుకదీధితి. సం. వి. ఇ. వుం. (అమృశమయమగు కాంతిగలవాడు.) చం ద్రుడు.

అమృతద్యుతి. నం. = అమృతదీధితి.

అమృశతపషృతృము, సం. వి. అ. పుం. భూతికరంజము, ఇృమిలిస్తోం

అమృశఫల, సం. వి. ఆ. స్రీ “| దాత.

అమృశఫలము. సం, వి, అ. పుం. చేందుగలపొట్ల'.

అమృకబంధువు. నం. వి. ఊంపుం. (అమృక మునకు దోంబుట్టువుఎ చంద్రుండు.

అమృతము. సం. వి, అ. న 1. పీయూవము, సుధ; ర్త సిటు; 3. నెయ్యి; 4. అయాచిశవస్తువు; 5, అయాచికవ్న త్తి 6. ము_క్టి; '్ళ. యజ్ఞ శేషము; రీ. పాలు, శరము; 9. రుచిగలవదార్థము; 10. ఆకెౌచము; 11, (అ. ఆ. అఎ 1 అందమెనది; 2. వృతముకానిది, వావనిది; 3. మృతిలేనిది; 4. రుచ్యమైనది; (వం వామృతమ.లు: ఉదకము, పొల్యు పెరుగు నెయ్యి, కేచి

బంగారము. సగి.

అమృ తెంధనుండు. నం. విన్‌, పుం. (అమృతము

అన్న ముగాయగలచాడు ఎ 'దేవశ్శ వేల్పు. 20

158

అువెోం

ణుండు.) చంద్రుండు. అమృ తాయమానము. సం. విణ. (అ.ఆ,ఆ.,అమృళ మువలె నుండునది. అమృ తాశను(డు. సం. విణ. (అ.ఆ.ఆఎ ఆమృకము తినువాడు; లేక, అమృతము ఆఅశనముగా6 గల వాండుం----వి. ఆ. పుం, వేలుపు,

ఊం పుం, (అమృకకిర

వతం

అమృకతాళి. సం. విణ (న్‌. ఈ-నీ, న్‌ ఎ అమృ తము తినువాడు. “ఆ. ఆది నిం దుం గాంచి యమృ తాళి వగుట సీ కఖిమ తార్గసిద్ధి యయ నయ్యం” భార. అది. ౧, ఆ ౧౧౯-౬. న్‌, పుం. = అమృ తాశనుండు.

అమృతాశుడు. సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ అమృతము తినువాడు. వి, అ. పుం వేలుపు.

అమృ తాహరణు(డు. సం. విణ. (అ.ఆ.ఆఎ) అము తము తీసీకొసిపోవువాండు.---వి అ. పుం. గరు డుండు, .

అమృతుడు. సం, విణ. (అ.ఆ.అం వృతుండు కాని వాడు, చావనివాండు..---విం క్ష "వేలుపు; 2. ధన్వంతరి.

య్‌ ప్రం.

అమృమ్యుండు. సం. ఏ. ఆ. పుం, (సహీం౦వందగని వాడు అగ వాడు, శత్రువు,

అ మేధ్యము, సం. విణ. (అ, ఆ. ఆ) పవ్శిత్రృముకా నిసి.----వి. అ. న పురీషము మలము.

అమేయము, సం. విణ. (ఆఆఆఅ) 1. కొలందియిడ రానిది, లెక్కి-౦పశక్యముకానిది. “చ. కలపడి యంక్య కాలకిఖా చారుణభంగి న మేయమార్హణా, ర్పులు వరయించుడుకణ భయము సొచ్చి.” భార. భీష్మ ౨) ఆ 3౨౫; 2. తెలిసికొన శక్యము గానిది. “చ. హరుం బర మేశ్వరేశ్వరుం గ్ళపా తిశయార్జు) నమేయమూూర్తి శంకరు” భార.

ra వాని

స్తూ ౨9 ఈ, ౧0౫.

అమేహా. హీం. కి .ఏణ. ఎలవ్వుడు. రూ. వామేమహా.

uD య

అమోథు, సం, వి, ఆ. స్త్రీ 1. కరక; 2. వాయు విడంగము్తో.

అ మోఘముం నం, వుదిరె. (ఆ. ఆం అ వ్యర్థ ము కానిది, సఫలము,

అననా

ఆమానమయు. సం. విణ, (ఆ.ఆంఅ మూటలాడునదె,

అమ్మం వై. 2. (నం అందా. క, కం ఆమ్మ కేశ్యే| ఆమిక

శ బు క న్‌ నళ మనియు ననవచ్చును,, l, తల్షి; ద పూజ్య త్తీ ఏ. కె నామాంకములందు 'చేర్చుపషదము.

కము, బ్బ మం---ఆ వ్య ఆక్చర్నాదులను తెంంపుళలచ, ..సు .స్ఫుకెకంబు లమ్మ యన: జేనియ లాక్కెక్‌ జిలుపాటతో” ఊ రా. ఇ ఆ ౧౩౨౫

అమ్మగారు. జే వి కే. లల్లి; 2. పూజ్యురాలు,

అమ్మవచె చెల్ల, ద్వ అవ్య. (అమ్మ అక “చె క్ర ఆశ్చర్య రం ప చాలును. “ఉం ఆఅమక చెల్ల నాహృవయ మమ్తక చెల్లదు వీని కియ్యెడక 7”

- య |

విజ, ౧, ఆ. ౭౦.

డే క్ష్‌ జ్‌ వ న లేల

శ్యయము; అమ్ముట క్కు. దై. అవ్య, (ఆమ+ అక్క_-ఎ=అమ్రక చెల్ల. కంర ము కూ జో నా ల ద్వి ఆమక్కయని సతు లక్కు_జం బంవ

౭౫.

ఆమ్మచెల్ల * దష. అవ్య (అమ్హ౫-చెల్ల. J = అమ్మక చెల్ల.

అమ్మనబోంట్టు. జే. ఏ. బ. బాలికా. కీ (శ్రీడావిశేషము.

ఆమ్మనములు. దే = ఆమ్మనలు.

ఆమ్తనలు. చే. వి. బం 1 బాలికా క్రీ డావిశ శేషము; 2, ఆమనలాశుపరెకరములు. రూ, అమ్షనములు,

ఆమము. వై. నిం (ఆమ+అమ్త.) ఆమకు ఆమ్మ, అవ్య, మాతామహి.-----అవ్యం = అము అవ్య,

జూలీ

అమృ్మయము= సం విణ. (అ. ఈయిాం ఆఫ జల మయము.

ఆమ్షరొ. ద్వ. అవ్య (ఆమ్మ “+ రొఎ ఆశ్చర్య సంతాపాదులను తెలుపును. “ట్‌, అమరొ ధర రాజుం గొనియాడంం జెల్ల చె యెల్ల దేశముల్‌ ౨” పాంచాం. ఎ ఆ ?౬ రూ. ఆమ్మరో, (ఈరూవ ములు ఆమ్మను వీలంచుటయందును వచ్చును

ఆవారో. వ్వ = ఆమర్‌ొ.

ఆవి ను

రా, బౌ. కాం, పు

ప ప్‌ చింత. ల ఇహ డ్య ఏం బం L ప్ర చవక; 2, గ్రాము చెవకః లె. మారి మకూచి మొదలగురోగము.

(ఇవి గ్రామజేవళేల కోపాదులవలనలోలిగిన వికా రములన్‌ యు, వారి పృనన్నళవలన కగ్లుననియు కొంద యభిప్రాయము.)

154

అమా

మానము లేనిది, | అమాయి. దే, ఏ. బాలిక, పిల్ల, కూంతురు.

— ఆమి. జే, వి. 1. అమాయి; 2. హీనజాతి ర్ల se a మిక వై* ఏ. (సం. అంబికా పార్వతి. “గ. గట్ట 'జేనివట్టి కటకం కునిల్లాలం, క్రాొచమనసీంగ శప. కొన్న జంత్క సత్తి సామిళల్లి చండి es దుగ, యనంగ పీణాలంక అతు నభవ.” ఆం, ARS పః స్ట ౮౦.

అమ్మ. చక (క్రి వెలకిచ్చు, నిక్క యించు.-చవె.. gE (సం. ఆరెపికక్‌. బిరా అ (దీనికి పీంఫునం దలి నఖహ్‌తియు ఆరమని కొంద అనియెదరు. అవ్వుడు బహువచనాంతము అని శం రు

అమృకొను. దే. స. (క్రి- విక్రయించుకొను, ఇచ్చు,

ఆమృడు. చే. విం అమృటు, 'వెలకిచ్చుట.

అమృడువోవు. దే. అ. శ్రీ (అమృుడుశాపోవు) "వెలకు నీయంబడు, ఆమృకమగు. “మ అనబా బ్రవ్యుండు నిట్ట తప్ప దన నాహా కూటిమా త,౦ బునన్‌, మనమే మమృడు వోతి మో యితనికిం చావంబు గాదంచు దు,ర్భనవృ త్తిం జనువారలై మునులు ని స్త్రాజాంపు సోవున్‌ సృజించి నియోగిం చిర గాళమా ప్రకలమమేతృంబు భక్షీంవయన్‌ ౨ వరా, ౧౧, ఆ 3౭,

అమ కేటునేల. ద్వ. వి. బాణము పోయివడునంత దూరముగలభూమి. “వ, గ్రామంబునకో నిర్భతి se నమ్మ వేటునేలకంటె దూరంబుగాం

జని. వి. పుం ళో ఆ, ౧౯౦.

అదుము వ్రు Y

"వెంక

సం, వి అ, పుం, ఆ మ,ముమామిడిశే, అన. సం. ఏ. ఆ. స్రీ . చింఠళే. అన్హుకము, సం. పి, అ. పుం. నివు

అన్హుకలంబము సం, వి, అ. వుం, పుల్ల

బచ్చేలిశీ.

ఆన్లుము. సం. వి. అ.వుం. 1. పులుపు; 2. తక ము, మజ్జిగ---విణ, (ఆ. ఆ. అఖ పుల్లనిది.

ఆన్హుశాకము. సం. వి, అ. పుం. పుల్లచెంచలిళ.

ఆన్లూనము. సం, వి, అ. పుం. చెద్దజేకలుగల నే "ముంతిశ. న, వనపద్ద మ వకు (అ.ఆ.అ.) 1. వాడనిది; 2, Er

అన్లూమిక, నం, మ ఆ స్రీ (ఎక్కు_వపు లుపుగలది.) "రంకు,

ఆమా cy)

ఆఅమ్లాయనము, సం, వి, అ. పుం. తెల పెద్దగోరంటళ.

యం ౫ ఆమ్టిక + సం. వి ఆ, వ కే చింత; 2 పులిచిం తళ; 3. పులును; 4. శ్రేవు; ర్‌, ఫులిల్తెంపు, అమ్టోధ్దారము. సం, వి, అ. పుం. పులిత్రేంవు. ఆయె. CL = అయ్య. అయం, త్రికము. సం, విల లేనిది. ఆయూగారు. ద్వ. జఅయ్యృగారు, (“శ్రే నన్ను బింగే లు 'పెట్టించునాండ యయ్య్య,వారు నిద్రింపంగాం జూచి చేరి యచటం, జింత బేల్కావు వంచుక WU ర సిగను గట్టి, విడిచి యుణికితి నయగారు మిడికి కాయ.” హాంన, వ ర్మ ౧ళ ౪. ఇటు “ఉపా ధ్యాయుండు” అని అర్థము,రూ, అయ చారు. అయత్నము. నం. ని ఆ. పుం. యక్నములేమి, యకత్నా భెవము.విణ, (అ.ఆ.అఎ యశ్చ ము లేనిది,

(అ. ఆ. అ అడ్డము

అయథార్థము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) యథార్థ్యము కానిది, అసత్యము.

అయథార్థ వరుడు. సం. వి. అ. పుం. (మాటు వేషము వాదు) “హాఢచారుండు.

అయనముం నం. వి అన క. గమనము పోక; ద్ద సూయ్యండు దక్నీణ దిక్కు_నుండి యుత్తర దిక్కునకు ఉత్తరదిక్కునుండి దశ్నీణదిక్కు_నక పోవుట. (దకీణాయనము ఉత్తరాయణము?) 3.(జ్యోతిఎ--సం క్రాంతి భేదము; ర్త (జ్యోతి) అయనమును సాధించుశా స్త్రను; ర్‌, ఆజణుమాస ములకాలము; 6. స్థానము; 7. గృహము; లీ. ఆశయము; 9, త్రో

ఆయము. సం. వి, అ. పుం. శుభ 'వహపిధి, గలుగంబేనె సెడికర్శ ము. “మేలుగలుగంబేసెడి చ వము” అని Se

అయయొ. ద్వ= = అయ్య.

అయయోా. ద్వ. (అయో +ఆయో = అయ్య.

అయ ళం ద్వ జ

ఆయనే. ద్వ =

ఆఅయశము. నం. మిస్‌

ములు

రూ. అయయో:

అయ్య రె. కక “సుం అపకీ ర్తి చెడ్డ సే

అయశస్క_రము. నుం. బిల, (&, జ అ అవ

కీ ర్తి కలిగించునది.

155

అయి అయశన్సు--డు, సం, డిణ, (అ, ఆ. అం, "క స్టలేని బాడు. ఆయశస్థము, సం. ద (అ. ఆ అం ఆఅంవాదము కలిగెంచునది, అహకీ _ర్టీ కలిగించునది, ఆయశస్సు. సం, = అయశము. ఆఅయశుడు. సం. విణ. స్‌. = ఆయశన్కు-:డు. అయ నంఫిని. సనం, వి ఈ ౧. లింగాకారప వ. మ అయస్కాంతము, నం వి అం పు. సూదంటు

తాయి ఇనుమును ఆశర్షి ంచుణాయి., ఆఅఆయస్కారము, నం, చి ఆ. పుం. (జంతువులు పక్క కు ముందటిచోటు, జంఘాగ భాగము. అయస్కాారుండు. నం, వి, అ. పుం. ఇనువవని చేయువాడు, కమ్మరి. అయస్సు. నం, వి, న్‌, న లోహము ఇనుము. అయాచికను. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ. ) ప్రా ప్రార్థింపంబడ నిది కోరంబడనిది. (ద్రవ్యము. ఆన అమృతవృ్తి, ఇతరులను యాచి౨వకుండం లభ్యమెనదానితో తృక్తపడియుం జెడినృ త్తి. అయాజ్యయాజనము. సం. వి, అ. న యాగముబే యించంగూడనివతితునివే యాగముచేయించుట, అయాజ్యుండు. విణ, (ఆ. ఆ. అఎ ఇకరులనే యాగము చేయింపబడుటకు అర్హుండు కాని వాడు, యడ. నరవ (కలితుడు.)

సం,

అయాథాకధ్యము, సం, వి అ, న యథార్థ ము “కామి అసత్యము.

అయారె. ద్వ = అయ్యారెః

అయానే. ద్వ. = ఆయ్యరె

అయిరం జే. వి. నేత్రృరోగ భేదము. “దివ. మయిల వడ్డదియొ యా. దోషంబొ, ఆయిరేయో వెం డియు నకీరోగంబో, కానోపు ని ట్రనుమానంబు "లేదు, దీనికి వుందుమా6 శే చేమెజుంగ. బస ఏ, ఆ. పు. ర.

అయిపమే. హిం, ఏ. (హిం. వవజ్‌ 1. పొలమునం బండిన ధాన్యము "మొదలగునవి; 2. రాబడి. “ఈ సంవత్సరము వదిగరినెల ఆయివజు వచ్చినది; 3. బదులు, “దండకడియమానకు అయివజు?గా

ఆయు 156

“ag దమము 7 ఉంగరము లుంచినాడు.”” (కయివేజు ఆనియు | అ

బౌ

ఆయు క్ష ము. జుం సిరి (= ఆ ఆ. యుం-౨ము శకానసిస్కి రగసిడె

ఆయుగ్గ నేత్రుండ Ss (| నివ: డు

ఆయుగ వరము. సం. ఆ. ఫ్రం. 1. నీడాకుల పొన్న; ర విడాకులయరఃటిష.

ఆయుగ్గము. సం. విణ, (ఆ. ఆ అఎ సరిసంఖ్య లేనిది, చేసిది. “అయుగ నేత్రుండు' "(= బేసీకంటి వాడు

అయుగవాహుండు. సం, వి. ఆ, పుం. (బేసి గుజ్ఞ ములుగలవాండుం సష్తాశ్వుండు, సూర్యుడు.

ఆయుగ్గ కరుడు, సం. ని. ఆ. పుం (బేసి బాణము

జ న శల మిం చుం పుం (బేసీకంటి

రొ ముఖి

డా oe

లక వాడు) విషమశరుండు, వంచబాణుండు, మన్య థుండు, ఆయుతము. సం, వీ అ, న వదివేలంం--విణం కూడుకొనసిది, ఆయొ. ద్వ = shag అయో. ద్వ. అవ్య. (అయశాపీ) = అయ్యొ. ఆణయోగము. సం. వి ఆ, పుం. 1. వియోగము,

ఎడబాటు; 2. కూడికలేమి; 8. విడువని ప్రయ ల్నము; కీ. దుష్టయోగము.

అయోగవుండు.నం, వి అం పుం, వైశ్నస్త్రీయందుం గలిగినవాండుం

ఆఅయోగ్యతం సం వి ఆ స్రీ" అయోగ్యత్వము, యోగ్యుండు కాకపోవుట,

అయోగ్ఫుండు, సం, విణ. (అ,ఆ.అఎ యోగ్యుడు "కానివాండు, అపాత్రుండు, అనర్హ్ము డుం

అయోళ్ళగ్ర ము. నం. వి ఆ. న (చివర ఇనువపొన్ను గలది ముసలము, రోంకలీ.

అయోఘనము, సం. వి, ఆం పుం. లోవాముద్దరము, "కాల్చిన యినుమును సాగ (గొట్రెడు నమైట

ఆయోజాలము. నం. వి, ఆం న. ఇనువవల,

అయోధ్య సం. వి. ఆ. స్త్రీ. (ముట్టడింవ శక్యము గానివెఎ ఇత కువంళస్తాల రాజధాని. (ఇది సరయూతీరమునం గలదు. మోతమదాయకములగు | ఆ స_ప్పపురములలో నొకటి

వరా ద్రునివలన

అయ్యా, వై

అయ్య

యోధ్యము. సం, విణ. (అ. ఆ, అం) Ll ముట్టడింప శక్యము గానివి; 2. జయింవ శక్ళముగానిది.

అయోనిజుండు. సం విణ, (అ.ఆ.అఎ యోనిద్వార

మున బుట్టని వాండు (ధృష్టద్యుమ్నుడు, దౌ వదె సీత. "మొదలగువారు అయోనిజులంఎ

ఆఅయోమయము, సం. విణ. (అ. ఈ-యా. అం) 1.

ఇనువది, ఇనుముతో చేసీనది; 2. కఠినము; త, దుర్చోధము, తెలియశక్యము కానిది,

అయోముఖము, నం. కిరి, (అ. ఈ-లే. అ చివర

ఇనుముగలది.-- ఏ. అ. న చివర ఇనుపక బ్హును అమర్చిన నాగటిదుంవ.

అయోహ్యృదయుండు, సం.విణ, (అ.అ.ఆఅ.) (ఇనుము

వంటి మనస్సు? లవాండు.) క్‌ ఠతినవ్యూాదయుండు. * వి (సం ఆర్భః. ప్రొ అజ్జో. అయ్యక , అచ్చక౯. క. అయ్య, అజ్ఞ.) 1. తం డి; 2. వాత్సల్యము, గారవము మొదలగు

WU “వ. ఆరాజరి రై ముఖ్యుం

త

వానిని తెలుపును; డయ్యా యిట్లేల తడసి కని యడిగిన భారం అరం, రా ఆ. స 8. పురుషనంబోధనమున' ప (పృశ్న మును తెలుప నుషయు_క్షము. fe కు సృశ్ను గ వ్యతిరేక మిమిడియుండును.) ' a ఆం, కొనంగ ముసిండి దినినం గ్రాన్వ లావు కలుగున య్య” భార, ఉద్యో. 3, ఆ ౨93. “గీ, లఎఆలీంగి యె ఆకి6గి నన్ను నేకార్శ్గసమవేతుం బాడి యయ్య యిట్టివనికిం బనువ”” భార, అర-౨, ఆ. ఏ౬; 4. పుటమనామాంతములందుం జే శెడిపదము. “ వెంకయ్య, సుబ్బయ్య-” —విణ. 1. పూజ్యా డు; 2. (వ్యతిరేకలతణవేతు పరిహాసమును "తెలుపును. “డఊ తొయ్యలి పీక వేలంపులు తూర్పున ముష్పదిమూండు కోటు లీయయ్యాల "జే అువేజం గొనియాడంగం బట్టు సహ్మస్కవర్ష ము ల్‌ నై, ౫, ఆ. ౨౧, “చ. పనివడి నారికేళ ఫలపాకమునం జవిమైనభట్టవాంర్దుని కవితాను గుంభములం సోమరిపోతులు క్ర కొందజయ్య అౌనని కొనియాడ నేర; రది యట్టిద; లేజవరాలం చెక్కు... గీటిన వసవల్పుబాలకుః డు డెందమునం గలలుం గనేర్చుచే,” నె.౧5ఆఈ ౧౭.

య్యగారు. ద్వ, వి. 1. ఆచార్యుండు; 2, ఉపా ధ్యాయుండు, విద్యాగురువు; 3. పూజ్యాండగు

అయ్య 1

బ్రావాణుండు; డీ, బాబుగారు, (అధికారి యను భావమును తెలుపును; ర, తండ్రిగారు. రూ ఆయగాను.

అయ్యిది. డే స, (ఆ4అది అది,

అయ్యయ్యొ. ద్వ. అవ్య. (అయ్యు3అయ్యు. = అయ్య. రూ, అఆయ్యయ్యోం

అయ్యయ్యో. ద్వ.=అయ్యయ్య.

అయ్యరె. ద్వ. ఆవ్య. (అయ్య₹ క ఆక్చర్శాదు లను చెలుపును. రూ. అయ్యశే, అయ్యాక, అ య్యానే, అయశి ఆయనే, అయాకెఅయా లే.

అయ్యే. దః = అయ్యరె.

— ED అవ్య నంళతావమును చెలుహును, “అయ్యలు తాళ లేనని యాముకొన్న ప డ్‌ నియ్య్యాన యిశం దమి నిలువలే ననలానుల

కేతృయ. పు, ౧౦౦౪.

అయ్యవారు, ద్వ వి. అయ్యగారు, ఉపాధ్యాయు' డు. “అయ్యవారికి కొలు అయిదు వరహాలు.” అయ్యారె. ద్వ. అవ్య, (అయ్యా) = అయ్యర, అయ్యారే. ద్వ. = అయ్యాారె. “క, అయ్యారే చె లు వెక్కు_డ, నయ్య్యాశే -గలంవంజాలు నంగజు నారికొ.” విజ, ౧, అ. 39౮. అయ్యు. చే, ద్ర (అయిశాయుంఎ య. మోంద విరు్ధధర్తప ము కలుగుటను తెలుపును. “క, అనఘా యీరూజ్జ ము విధి, సనాథబుత్విక్స )యోగ సంఫూర్జ్హ్యం బృ్యయ్యును గడచననేరదు నడు, మన యుడుగును భూసనురో_త్తమనిమి త్తమునక్‌ భార. ఆది.౨,ఆ. ౨౦౦. “'గీ.ఉ త్ర _క్షమజ్ఞనవృద్ధు నానుం డునేని, బాలుండయ్యును బూజ్యాండు బ్రహ్మా ణుండు” భార. నభా, ఆ, ౨౫ గ్‌ చక్షు ధరుండయ్యు జలరుహానాభుండు గాండీవధరుం డయ్యు చాండవుండు, నుండి రవ్వనమున సుభ న సంబులం దొల్లి ంటియట్టుల .” భార, ఆది. రా ఆ ౨౬౧. "ఇట “యున్‌” sae ఆర్ల విశేషము లేదు.) ఈయన్ని స్థల ముల 'నయియు” అనియు జదువవచ్చునుః వ్రాత (చ,తులయందుం బెక్సీ-ట “అయ్యు” అనియేకలదు. అయ. ద్వ. అ (అయ్య-2. సంతాపాదు లను చెలుపును. “ఆ, కటికి నేలం గండ్డులొ ర్త

సెల్టు

అర

నిద, పోయెడునయ్యొం” ౧౭౯. రూ. అయ్యో,

అయ్య్యోం ద = అయ్యొ,

అర. వై. వి. (సం, ఆర్థహ్‌ సగము.

ఆరంజో లగి వై, వి. = అరుంధతి.

అరంగు, జే. వి (క. అరుగు=సమావము,ప్రాంకము.) అరుగు. “టా నీడ నున్నపుకా రంగుటరంగు వచ్చలయరంగయిపోల” ఆము. సే ఆ. ౪.

ఆరంటి, చే. ఏ. అనంటి, కద.

ఆరక, బే, వి. నాగలి, వరు.

ఆరకము. సం, వి, అ న నాయేం

సరం నాక y ఆయొ ఆయో,

౬, ఆ,

అరకాండు. బే, ఏ (అరకశాకాండు = అనకకల వాడు కర్ష నుండు, దున్నువాండు.

) | అరకూశం జే, ఏ. కూంత పెట్టినయెడ నెంకదూరము వినిపించునో అంకలో సగము. (ఆరకూశవెట్టు పొడవు.) “లే. ఇంక మణిశ్రై లమునకు వైకంక మునకు, నడుమ బిల్వవనంబంక నిడుష్ట ఫ్రువెడల్య,పు నను గనువట్టుం బంకజవనము దాన్మిచెట్టులకు నెల్ల నరకూ:౭క వెట్టుపొడవు.” వరాం౧౦, ఆ. ౧౨౯.

అరఖు. హిం. వి. ద్రవరూవమైన సారము, ద్రావ కము. ఆలగరము ను ప సీదము.

థి We

అరగడము. చే. నిణ, వయనసుచెల్టీనది, ముదుసలి,

అరగడి. జే. ఏ. కుజచగోడ. శ. ర

ఆరగన్ను. ద్వ వి. (అరశకన్నుఎ . నగముమాూయ( బడినకన్ను.

అరగర్ణము. సం. వి అ. పుం. 1. నీటిపాము; 2. Ye ఎఇ అన జని నల్లత్రచు అలగర్భ మః మచ వు

అరగలి. ద్వ ని. (అర4కలిమి సంచేహము. “చ, నరునకుం బూని వల్కి_తి వినం జవిమాలినయట్టి వల్కు_ "లే, నరగలి లేక బెట్టడరినవ్వుడు సూడుము నన్ను నాతనిక ల భార కర్ణం ౨3 అ ౨౮

అరగలిగొను. ద్వ. అ. (క్రి. (ఆరగలి4+కొను సంచే హీంచు. “ద్వి, హరుడు భ క్తులమనం బరయంగ6 దలంచి, యరు.బైనవస్తువు లరుదెంచి వేండ్కు నరగ లినొన కిత్తు రల్లభ క్రులునుం” బసం ర, ఆ. పు. ౧౨౯.“ ద్వ్ట.బసవయ్య యిపుడ్కయావస్త్ర మొసం “గడు నరగలి గొనండుి బస 3), ఈ పు, ౫౬. “అరుగలి, పూఠాంకరముః

శా te

న

ళో లం ఎన అ

వా శు న Fr wl

జ్‌ సే ణా సు క

nw ళ్‌ వ కాలాల [మా న క

ట్‌. రల చర

కొ _ రా. | తోడుట కచమోన డెను బెనం

గ

స

(క్రి ల్‌ టో fA

fry _ {9 ఫ్‌! tp ల (

క్రూంతువకును ఇయంబడుననము,

వవాతువుం

wm

ప్ర మ 1 కృచ్చి

అగ్నెమథించుక ణి; Ee

ల.

య

నివ్వుంబుట్షిం టె

2. చెలి

య

ఆరణి. సం, వి. ఇ. చెడుకొయ్య, ఆన్ని మంకాముణో; 3. వీన్నకూరచే

నీ

ఆరణ్యచందిక ల జ ఈ తః ఆడవి'వెన్నెల. (నిమ్ఫలము అనుట కువమానముగా గ్రుహీంవం బవమునదెిం

అకణ్యరో దనము. నం ఆ. ని అడవీయందలి య్‌కుపుః (వ్యర్థమగుదానికవమానముగా బ్రహ్‌ిం వంబడునదెిఎ

9

?

X త్త

ళా (ot

ఆరణ్య ము. జుం. విం లం నం

ఆడవిం

కాననము వనము,

ఆరణ్యశ్లునక ము. నం వి. అ, పుం. (ఆడవికుక్కు_. వృకము, తోంజేలుం |

స్త్రీ

ఆరణ్నాని. న ప్‌ ఈం చై

రణ్యము.

పెద్దయడవి, మహః

“దం, | |

టె . అనాలో

ణార్గ్లమున నరఠరననియు, భార తార్థమున అర

ననియు వేదము) రాసు, రో, ఆ. ౧౬౯. ఆరతి నం, వి, ఇ శ్రి 1. రతిలేమి; 2. నంతా

షములేమి; లీ. మనస్సు వ్యాకులమగుట; 4. ఇ వమయోగాదులవలన ఇతరవస్తువులయందు ఇష్ట్రవ గలుగమ, రోం. (దశవిధ మన థావ; లలో నొకటి? ర్‌. క్రాధము; 6, విరామము.

ఠా వ!

జకత్ని. సం వ ఇం పుం, 1. చిటికెన వే, లుచాచి మూర; రి -మోంచేయి* కండ. చే. ఏ. శిండుచేతులకుం దగిలించెడు న

శిల. అరడండలు అనియేువాడుకం

తా లని

ఆరదము. వై. వి. (సం. రథః త ఇరదమ్‌.) లేరు, ర।

ము, లే. .. ఆరదమనంగం దేరు నాగనుర్భ సంజ్ఞ! ఆరక, ద్వింతత్రిం౨౦ ౦. శా. ఆతుంగద్విరదా! దాశ్వభట దేవా త్రాణభూహిమణీ.” కసం. ౧౧ ఆ. ౮ర “గీవానకురియు ననేకా న వర మెల

(668 యె ల నశ్శమమున విఖండించి యరదసూక, రథ్యకోదం. శేళకనరాజితోన, వరకిరీటంబు చెగి చేల నురలే నెక. సం, ౧౨, ఆ. ౫౧. “సీ. అశ్వాశ్వతరళి! కాందోళకరికరిణీకరభారదానీక చాప*నంబులు, ” “చ కరులు బెమల్ని వట్టికొని -కంపునం జిజ్జనంద్రిప్పీ నుర్హుగా నరద॥

కసం, ౧౧,ఆ. ౧౫

మూహి వైచి.” కు, సం, ౧౨, 6, ౧౬౯ లః తెనుంగు సంవ్రదాయమున ళద్భవము. కన్నుడి

థి ళో మునం _ బ్రసీద్ధమగు ప్రామాణిక గృంధమ

లలోంగాడ సంస్కృతసమాసమధ్యమున దీనికి (బియోగముగలదు. సంస్కాతమనియే వారి స(

(పృదాయము.ఆరీతిే నన్నెచోడుడు నంస్క్ఫృః

సమాసమభ్యమునం బ్రయోగించియుండును. వె! సమాసముల వాడుట నన్నెచోడుని కళ్య_స్తముగ నున్నను ఇది పెరీతిని సమర్థనీయముగా నున్నది సంస్య్ఫకేనిభుంటువులలాోం గానరాదు.

అరణ్యాకనుండుం నం. విణ. న్‌, వనమందునివానము | అరచేసి. బే. ఏ. (త, అర చేళి, వర దేశి, (అర చే

గలవాండు, వొన నుండు, మునిం

వరదేశి అని శవర్ణసహితముగ వాడుక)

ఆరక, బే. ద్ర (అజ్జుళబ్బముయొక్క_ స్వష్టమ్యం తమ | అరప. చే. వి. మిందం గూర్చుండుట3 యేర్పఆచిన

యిన అలుక ఆనుదాని కషృష్టమగు రూపము.) నమోభమునందు. “గీ, అనుజూెలుఫ్కుు గాంచి మోపించె నరక నటించు చ క్రిం (రామాయ

చిన్న చప్పరముు, మంటె. “డి. మఆఅీయే6 "జేయును నెజియం బండించియరవ డిసి న యట్ట లయ్యు నుర్వీశ” బస. ౭, ఆ పు. ౨౨౦.

అర

ఆరవది. వై. న. వదిటసగము, అయిదు. “సీ, ఆర పదిమోముల వేలుపు మినుసీగదయ్యంబు మిత్తి గొంగలి” ఆ౦. నం. దేవ ౬

అరమర, ద్వ. వ. 1. సందచేహము,అరమంిక; 2. భేద ము, రూ. ఆరమరము.

అకరమరము. దర్వ+ వి.=ఆరమర,. “ఊ తా మది నమ కున్నది వివర్భనశేం ద్ర తనూజ నిన్ను స్కుతాముండ వంచు నీయరమరంబున బో మనన్సీదు నీకు.” నై. రా ఆ. ౭౫ ఇట భేదము అని అర్థము.

అరమం9క. దష. విం=జఅరమర, “అరమరికలేనిచుట్టలు.” మేశ్రయం ౧౫% ఇట "భేదము అని అర్థము.

అరమోటుమొన- ద్వ ని, మల్చబంధవిశేష ము.

అరము. నం, విం అ, నా శే, బండికంటియాకు; 2. కోణము అంచే. (సహస్రారము) క్రి, వ్‌ త్వరితముం

ఆరముడి, దే. కి,- విణ మాటిమాటికి సా౭సాకకు.

అరమోకుచే. జే. సం (క్రి. (కన్ను మొదలగునది.) సగము ముడుచు.

అరమోడుపు. జే. వ. అరమోడుచుట.

అరయిక, దే, వి (అరయుటు 1. ఏచారణ; 2. (పృమాణముల చేత విషయమును వరిశీలించుట; ఏ. నెదకులు.

అరయు. జే, న. ,కి * L విభారించు; 2. వెదకు; 3. తెలిసిాను. “సీ, పీకభాషలకు విపంచికల మ్రోశలభావ మరయంలగాం దోడ్పుడ చేని” వారి. ఊం ౭, ఆ. ౧౮౩; ఉ. రశీంచు. “చ, అనధుదిచార నీ వరయుమన్నం దగం గడు నిష్ట లోక-పాలన మొనరింతుం గాన” భార, దో. ౨, ఆ. ౧౬౦౪.

“మెజ సె

అరరము.సం, వి అ= న, 1. తలుపు, కవాటము; 2. అపీధానము కవ్వుట; లి. వంశకేోశము వెదురు

ఆరరవిష్కు0ఫి. నం. వి. ఇ. పుం. (కవాటనిరోధము.) తలంపుగడియ.

అరి, సం, వి. ఇం పుం. స్త్రీ. కవాటము కలుపు,

అరరు(డు. సం, వి. అ. పుం. 1. విష్ణువు; 2. శివుడు; 3. చంద్రుడు.

159

ఆక అకక, జే. (అకషహఅక దృకంసాదులను. తెలు ఫును, “చ మెబడి బళికే పుశే యక బాష్ట్ర౭

యంచు వచింవవేంటటకళ్‌ ఎ చంద్రా. ౨, ఆ ౧౦౫ ఇగో ఆకే,

అరశే = ఆరక “ఆ అవనే చాంలిోో చంద్రా. 3, ఆ, ౧౨౪

ఆరవరలు. చే. విణ. బు 1. తుకుకలు, చిన్న

చిన్నముక్క_లు; 2, శుష్కు_ముం క విక హాన్నివలన 'ేవాము, లరవరలై పహ స్తభూమషణా

వళ్‌ లెల్లక్‌ హరి: గోరి జూతివడంగాా నరుదుళ నొకచోటం గూడి యందటు? చమలోకొా ౬. పు, ౭, ఆ. 3౫.

అరవాయి వై. వి 1. సగసముసగముమాట, ఆస్ప ష్టవచనము; 2, సంకోచము, జేంకు. “క ఇళయ డగ "మైనం జిచ్చుజవీడుగ పోయి వయిం బడు డు నీవరృవాయించుక లేక పజవవలయు రం బుక ”భారవిరానగిఆ. ౧కోోక, కురునై న్యము నిస్సారం, బరయంగ మనబలములెల్ల నతిదృఢ ములు న్కీవరవాయి. గొనక నడపుము.” భార ఉద్యో. ళో, ఆ ౧౧౧. చూ. ఆరవాయినొను,

అరవాయిగొను. ద్వ, అ, క్రీ" (అరవాయి కొను సంకోచించు. “సీ. వృష్టికమారవరు లేకు, లట్టి యోధులు పోర నరవాయింగొందునే*” భార ఉద్యో, ౧, ఆ ౨౬౮. “వ.చుట్టంబని యరవాయి గొనుట కర్టంబుగాదు"” భార. కర్ణ, 3,ఆ. ౧౨౨౩.

ఆరవించదనాభుండు. సం. వి, అ. ఫుం. (వద నాభుం డు.) విష్ణువు.

ఆరవిందముః, సం వి అ నః 1. పద్మ మ్ము తామర; ర నల్లకలువ; ర. ర క్షకమలము; 4. ఎట్జికలంవ;

ర్‌ తామ్రము; 6. సారనవక్నీ.

అరవిందాకు(డు. సం. వి. ఆ. పుం. విష్ణువు-వణ, (ఆ. ఈ-టీ. అ) అరవించమువంటి నేశ్రములు గలవాడు. ఆఅరవిందాలయ. సనం. వి, ఆ. వ్‌ (వద్వము నివాస (“53 శ ముగా గలది లశ జెవి. టే ఆరవిందిని. సం. వి ఈ సీ. కే. పద్మముల సము దాయము; 2. వద్మలత; 3. పద్మసరస్సు. అరవిరి. ద్వ. ఏ. సగమువిరిసిన మొగ్గ.

అర 160

ఆరసావు. ద్ట. వి, (అరశిహవు) 1, సగముచచ్చు ట; 2. మూర. “చ అకండు నీమజణం, దికి నరసా వొనశ్చె.*” వ. ఇట్టు గాంథారవతి వడు టయుం దత్సారథ్సి శేరు టొలంగం వోలుకొని పోయె.” భార దో. ౫ ఆ, ౧౭౩, ౧౭౪.

అరసికండు. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆఎ 1. రసికుడు కానివాండు; 2. రసము గ్రహింవలేని వాడు.

అరను, జే. ఏ. రాజు. (సం. రాజన్‌. త. అరశక్‌. కంఅరను) “ద్వి,హారునకుం దొక్టియాసుకియచెా డరసను, కరమర్థి నంది చ్చుకరణియు: బోలె” బన. ౨ ఆం 3౭. పుం

ఆకళము, నం షి ఆం నం శలుప్తు “వ కీలూడి వీడివడ

నరళంబులు విరళంబువైన గరళంబుకలైన మొగ సాలలం గడచి” భాగ, ౧౦, న్యం. వూ. ౧౪౭. (కలలకు ఆ భేవ మనుటచే ఆరకము ఆరలము ఆను రూవములు నుండును. లళలకు ఆ శేదమనుట వే అర శీను అని సీషించును. ఇది సంస్క్ఫృక గృంభముల యందు: గనబడ లేదు.

ఆఅరళువ్సు, సం. వి, ఊఉ. పుం, దుండిగముళ.

ఆరాజకము, గం వణ. (అ.అంఅం) 1. రాజు లేనిది. “ద అవని యరాజకం బయినయవ్వుడ భవ, వ జయందు సర్వధ, ర్మువులుం దొలంగు.” భార, అ ౮ ఆ. ౨౫౦; 2. కట్టుపాటు లేనిది,

ఆరాతి, సం, వి ఇం పుం. lL. శ తున, వగతుందు; 2. (ఆరిషడ్వర్థము పృసీద్ధము సవన ఆజుసం ఖ్యకు నంజేశము; శి. (జ్యోతి) న త్రుస్థానము, ఆఆజవరాశ్‌,

ఆరాబు, దే. వి, పీరంగి మొదలగునవి యుంచుటకు కోటముందు కట్టిన యొ్తయినగోడ. “సీ, వరణం బికం 'అబలుగుండ్ల కై జాగ బలుక లమర్చిన 'పాంతరలును, వెలువణి మందుతిత్తులు గూలిన యరాబుకొజ కమర్చిన వచ్చిగోడగుంపు, అెనసీ మార్తురు ల శెక్కు_ కండంగం. దార్చిన కాంచనంప్రుదంచనపు:జేతు,లెవుటి నురంగంబు 'లెజీ:గి* కవల, 39, ఆ, ౧౮

ఆరాలము, సం, = అరాళముం

అరాళ నం. మి ఆ. స్త్‌ (కుటిలురాలు వేళ్య.

ఆరాళము. సం.పఆ పుం. 1. మదపుటేనుంగు; “ఐఏ నింద్యము.” అని శ. ర; 2 సజ్జరసము; తే, అభి

ఆరి. ఉభ, చే. ఏ

అరి

నయహా _స్తవిశేషము. “బొటనవ్రేలిని వంచి చూ పుడుద్రేలి "మొదటంగూర్చి చూపుడు వ్రేలిని వంచి తక్కిన వ్రేళ్ళను జక్కులాం జాంచివట్టినది” అని శ, ర-లిణ, (అ,ఆ,అఎ వంకశై నది. “ఊ వచ, క్లీ)లలితుండు వచ్చి నిలిశెళ- వారిసీలవినీలవి గ్ర, వ్యారాళరుచుళ్‌ 'వెలుంగలగం బరాశరనూనుండు కల్టీముందటక్‌,, భార ఆది. ఈ, ఆ. ౨౪౦. 1. కప్పము. “క. అరియని వి ప్రులచేశను, ధరణీశులు రూకయును మొద లంగా గొన క్కెవ్వరు నిష్పాపుండు మానిస్కీ నరి గొనియెడు భక్షణార్థియై వి పులచేక్‌ భారం ఆది. 3, ఆ. ౨౭౧. WE సఖ్యసంబంధములం జేసి చక్రృధరుండు, ద్రువదుండును దక్క దక్కి. నన్ఫవతుశ లెల్ల, నరియుం బెట్టనివారు లే రజల జలధి,వలయికత్లో ణిలోం బోండనులకు చితి. స భార సభా, ౨, ఆ. ౧౦౬; 2. శళశరసంభానస్తాన మైన యల్లెత్రాటి నడిమిభాగము. “నీ దర్పంబున శిరము ద్రుంచు టకు శర మరిం బోయుటయుం గృకవర్శ ౭0, డమ్మలవిల్టు నయ్యమృుదుని మెయి” Age ద్రోణ ౧, ఈ ౧౬౯ “సీ బలితంఫుం ్రానావ్షడిములుకుల సీంగాణిం గూరిచి యరి జా అచ్చ. యు, కాం ౨౨౨; లె. నిర్భంధము, నిరోధము. చూ. అరికట్టు, నం. వి, ఇ. పుం, 1. అరములుగలది, చక్రము; స్త శత్రువు; 3. కామాద్యంకళ్ళ శత్రువు oa ద్వర్షమ" కామము (క్రోధము లోభము, మోహము మదము, మాళ్ళర్యము;) కీ, ఆలు సంఖ్యకుసంకేశము; ర్‌. (జ్యోతి) శ (త్రుస్థానము, లగ్నమునుండి యాజవరాళి; 6. తస మేదము, తుమ్మశీ.

sh నం, వి అ పుం. 1. సూర్యుడు;

2 గరుక ంతు(డు; ల. వీరుడు, బంటు-- విణ. (అ. ఆ, అ ) శత్రువులను నడంచువాండు, శత్రువు లను కికేంచువ యు:

అరికట్టు. చేస కి. lL. చుట్టుముట్టుకొను, నిరో

ధించు. “సీ, ప నరుగరగ నంకట్టి చంపె న్‌ా నా. బహుజినముల.”” నిర్వ. వ ఆ. ౭౮0; 2. వరివే వేష్టించు; చుట్టు వాజుకొను.

“స్తే అతని ముఖగహ్వూరంబులనద్భుత ముగ, నుగ

అరి

య. లుద్భవించి, వేల్వుమూ౭కల నరి వేలపందొడంయరా, నంత 'చెంతయు సంభ్ర్రం నురలు.” భార. అరు ౫ ఆ. ర “సీ ఆకుశద్వీపంబు నరికట్టుకొని యుండు చెని - మిదిలత్‌ల భునఘ్ఫుతొబ్ధి.' భాగ. నీ స్కాం, ౨, ఆ, ౬౫, అరికట్టుకొను. డే. కి, ఆరికట్టు, “చం వడి నరికట్టుకొన్న జనవల్లభుం డంబుదవం క్రి వేతిలోం బడిన పొమాంశుముండలముళంగ6 దిరోహితుం డయ్యె.” వరా, గా ఆ ౧౨౩. అపన్గ. దే. ఏ. 1 శేడెము డాలు. “సీ జడి డంపుటరిగలు చిజదిజః (ద్రివూచు వడిం బిల్ల మెఆములు వైచువారు.” కళా. లా ఈ ళం; 2. ఛ క మువంటి యొకానొక రాజచిహ్నము. “సీ, కడువేగమునం బెండ్జికొడుకు సెమ్యైగమున కరి యడ్డమువ ట్రెం గురువిభఘుండు.” కళొ. ౭ ఆ. ౭9,

అరిగాపు. చే. వి (అరికాపుఎ 1. వన్ను చెల్లించు సామంకరాజు. “సీ, పరధరి త్రీ, నాథు లరిణాస్ట పుతై భజీింవ నేలి* వరా, ౨, ఆ. ఈర; 2 కట్టు కావలి, గోడ వెలుగు మొదలగు చుట్ల్టుకావలి, “ అరంగాపుందోంటలి

ఆరిగాళ్టు, చే. వి, బ. (అరి కాళ్ల చ్వారముప్ర, కాలను గుజ్జముల యా కారముతోనుంచు కస్త బల్లలకు త సో "వెనుక నుంచుకమ్లులం.

అరిగొను. దే. ఆ (క్రి. (ఆర + కొను అడ్డవడు “దష. ఆలకు ముం యరిగొన్న యట్లు.” వీర చర్శిత్కము. శరం

ఆరిగోలు. చే. వి. (అరి+కోలు) ఏజు దాంటందగిన సాధనవిశేషము. “తే. అరడ లరిగోట్ట వడవలు దరులం పుట్టు,” హంస ర్క ఆ ౧౯౨. గలు అని తుంగభద్రా తీరమున వాడుక

ఆరిజే. చే. ఏ. పొట్టి చేప.

అరిణ. డే. ఏ. దోశ్క కారము, (కాలువలోని సీరు మెరక పాలములోనికి పోయుటశ్తై అమర్చిన చోటం౭గల ఆతాటిగుల్ట మొదలగునదిఎ)

ఆరితి. దే. వి. (క.అత్తి, అదర్హ్రి చూ. ఆర్బి, 1. కూ రమ, ప్రేమము+ “తే అంత చాళి స్రేముడి

శ్‌ "ఖే

అరి

161

న

అరి

మచ్చిక మ యనం, మ దోంచునుో

ఆం. భె. సః నా, ౧౨౫౩౬; 2. సంతోషము; ఏ, భక; న ఆస చీ

అరిత్రము. నం. ఏ అ, న 1. ఓడనడవెదు కె శ్రొడ్డుః 2, SA REE

అరిది, శే. విణ. 1. అసాథారణము సామాన్యులకు దుర్భ భమయినది విరళ్గము. “చ వరమ గురూవ 'చేశమునం బార్లుండు పార్టి వవంశకేఖరుం, డిడి తచంబునక భుజబలాతిశయంబున నీశుం బన్న 7 భరణుం ట్ర నన్ను జేసి”. భార ఆడి. ఆ. ౧౮ 2. అఫూర్వము, ఆప్రురాపము. as ద్రికన్యఃవ రమున:6 బుట్టిన యిది a రుల oe ౭, ఆ. ద ఆశ్చర్యక

ఆరివడు. ద. ఆ. శ్‌ అడ్డపడు. ' చ — కరాయళ,త్సరమతి మాకు నివు డరివడ్డదురాళత్తు

డ్‌ తై

ల చేడు గంటిశే.”” భాగ. 9, స్క_ం, ౫౭౨.

అరివెట్లు. చే. అ. కీ. కప్పము చెల్లించు. టు UU య

అరిమి. చే, వి. బిడ్డలకు గొంతునందుంగలిెడు వ్యా ధివిశేషము. “ద్వి. వలవల్క-వు చెప్పవే యన్న నీకు నరెమియో కోవయో యంగిటిముల్లాం”

బస, క, ఆ. ఫు, జరా “భల్లా. 3, ఫా” అని. శ, ఈ ఆరిమిలి. చే. వి. = ఆర్మిలి, “స్తే ఆమరజేనువుల్‌

కరిగి కమకుం దార యరిమిలితో. జేంపి ఫు మిగుల, నఖిమళార్ల్వముత్‌ గురిసె డేవాలి

Sr నొదకలి యాడెడుచెలువు వో౭ె.”

కసం ౧౨, ఆ. ౧౯౨ ఇట “అర్మిలి" అని యు ననవచ్చును.

ఆరి మేదము. సం. చం ద్ర వ

అరివాణము. దే. వి. (క. అరిఐబాణ్కా హారివాణ వశ్లెము. (వై. గిన్నె అని. శ ర) “క సకనా ల్క-లజేజే యప్కు డకనికిం బొడకట్టి పసిండి యరెవాణముతో, డుకం చచ్చి సాలయోారం, బతివలు మువ్వురకుంబెట్టుమని యిడి చనుడుక్‌,” అచ్చ. బాల. కరా “వారివాణశబ్ద్బము సంస్కృకమనియు చానికర్ళ ము గుండీ యని యు చెలియునది.” అని శ, ఈ

వ, అఆ. పుం. దుర్హంధముగల

అరి

అరివి, చే. వి. భగ్నము, కూలినది. “ద్వి. గుడియు ను ప్రస్సియుం సూలిపోయినడి, యడరు మంట వమును నరివియయినమె” బస. 3, ఆ. పు, ౭3.

అంషడ్వర్భము. సం మి ఆ. పుం. కామక్రోధలోభ మోవామదమాక్శ్సర్యము లనెడు నాటు ఆంత శ్శత్రువుల సముదాయము.

అరిష్ట తాలి. నం. విణ, ఇ. రేమంకరుడు, మేలు చేయువాడు.

ఆరెస్టము. నం. వి. అ న ఓ. కీడు; 2 పురిటిల్లు; తి. మజ్జిగ; ర్వీ కౌవుగులురు; ర కల్లు; 6. మేలు,---పుం 1. కాకి; 2, రాపులుంగు; 8. 'వెల్లుల్ట్‌; &. కుంకుడు; 5, వేముల; 6. మర్ల.

ఆకిప్టసూవముడు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. అశు భమును నకింపంకేయువా(డు; 8 ఆరెస్టుండను రామత్షసునిం జంకుచాండు.---వి, అ. పుం. విష్ణువు

అకెసీయ. చే. ని. = అటీసీయ.

అరిసె చే. ఏ. = అణిసె,

అకుంతువము. సం, విణ, (ఆ. ఆ. ఆఅ) కే, మర్ష మును దాంకునది; 2. వీడించునది.

అరుంధతి. సం, ఏ. ఈ వసిష్థునిభార్య, ఆరం జోతి.

అరుంధతీజాని, సం, వి. ఇ, పుం, (అరుంధతి జాయ గాగలవాండుం) వసీస్టుండు.

క్‌ b=

అరుంధ తీదర్శన న్యాయము, సం, వి. ఆ. పుం. అరుం ధతియొక్క. దర్శనమువంటి దర్శనముగల దానిని నూచించున్యాయ ము. ముందు సూలమగు పదా ర్థమును చూపించి దాని మూలమున సూత్ష్మవస్తు వును చూపుట. (ఆరుంధ తీనత త్రము చిన్న దగు టచే దానిని చూపుటకు దాని ప్రక్కనున్న సెద్దనత్యుకృమును జూపీ మొదట నదియె అరుం ధతియని గ్రహి ౦వంజేసి కరువాశను ఆది కాదని ఆపెద్దనత్నత్ర మునకు ప్రక్కనున్న చిన్నది యగు అరుంధతిని గృహింప౭జేయుదురు.)

ఆరుగు. చే. విం తిన్నె. “ఆరుంగు మెజుంగు మెట్టి కల్‌ మసలిక నెక్కుంు” పొంచా, రి, ఆ, ౨౧ (చూ ఆరంగు

అరుగు. జే. ఆ, క్రి" పోవు, గమించు.

అరుగుదెంచే. చే. అ. క్రి. (ఆరుగు తెంచు) 1, వచ్చు. “క, కాంచి రరుగుచెంచు మవత్తుక్‌ ”'

162

అరు

భార ఆది. ౭, ఆం.౧౬౪. “పీ. వీనును నకులుండు నేగి రోముశా దేశమున జేసీ యఖులతీర్ల ౦బులు నాడివచ్చెదము మాయరుగుచెంచ్చు నంత కెంక యును బ్రయక్నంబుతో గ ఎ్రెష్ట గా చియుండుం డనిన ఫునుండు ఖీముం, డనియె.” భార. అర, 3, ఆ.౨౮౫;. 2. పోవు, “సీ, తైలకటావా మవగా హనము చేసివెడలు చందమున వెల్షడిన ముగురు, సముచికస్నాన కృకపరిపా_రు లగుచుు వాంస శేకను పాలికి నరుగు దేర, శంఖలిఖకద్విజులు సత్య సంభుండైన కనయుకథ. జెప్ప.” EZ ర్క ఆ ౧౩౨౯. ఈయర్భము ప్రాయికము కాదు

అరుచము, సం. విణ, (అ. ఆ. అ 1, వచి తెలియ నిది. “క. పెరుగుట న్రద్దణగ రుచులం, బొర యుట యరుచంబు గాంగ బుట్టుట.” భార, స్రీ" ౧, ఈ ౨౪; 2 కాంతిహీనము.

అరుచి. సం, వి. ఇ. స్తీ" రుచిలేమి.---విణ, ఇ. రుచిళేవెది.

ఆఅరుమే, చే, ఏ. మళ్ళ (విశేషము, శాలము. “వీ, ఆరుజు నిల్లెపుం జే యాకుజెల్ల.””వాంస, ఈ, ఆ, ౧౮౭. (కల్లరుజా, పుల్లరుజు

ఆరుణ. నం. వి ఆ. సీ. 1. అతివనశే; 2, తెల్ల 'తెగడశ్తే? 3. మంబిడిసో; ఉ మామెనో,

అరుణము. సం. మి అ పుం 1. ఇంచుకయెజువు; 2, కపీలవర్థ్యము; 8, ఎజ్జకుస్థ్రము; 4. సంధ్యా రాగము; ల్‌, రృక్షము. “మ మహా దేహున్నిర్హ క సాంద్రారుణపూర మొక్క-మొగి నెల్కం ద్రెప్పీ నారాయణో,న్న కదోర్ష ౦డవిముక్తచ క నివాతిక- నాకద్విషన్న్య స్తకువశతుల్‌ ఘోేరరణంబునం బడియె భూభాగంబు గంపీంవయగక.” భార. ఆవి, ౨ ఆ. ౨౪. “క వీరుండు త త్రియుల డన దారుణ వరకువున జామదగ్ను నడు రౌద్రా; కారుడు వధియించి తద్కీయారుణమున చేను మడువు లాపాదించెక*” భార అర. ౨, ఆ, ౨౬౧. విణ, (అ.ఆ.అ 1. ఇంచుకయెటుపు

గలది; 2. కపిలవర్ణ ము కలది, అరుణపలాండువు. నం, వి, ఉం పుం. నీరులి, ఎజి యి టి

గడ్డ? అరుణావరజుండు. వి, తమృండు, గరుత్శంతు(డు,

స

ఆ. పుం. అనూరుని

అరు

అరుణితము. సం. విణ, (అ. ఆ. ఆం గలదిగాం జేయంబడినది.

అరుణిమ సం, వి. న్‌, పుం. శోణిమము, ఎేజుపు.

అరుణుడు. నం. వి, అ సూర్యుడు.

అరుణోదయము, సం. వి. అ. ఫుం. సూరో్యో నయము కంటెం బూర్వము నాలుగుగడియలకాలము,

అరుణోవలము., సం. వి, అ. పుం. 1. వద్మ రాగము, శింప్పు; 2. సూర్యకాం౦ంతమణి.

ఎయిపురంగు

పుం. 1. అనూరుండు; 2.

అరుదు. చే. విం ఆశ్చర్యము, వింళ. “చ అరు దుగ సర్వశెలములయంకకళనర్పును నార్జవం బు ను,స్థిరశయు నోషధీరసవికేషకయుం ws దు కేతు మం,దరకుధరంబు గవ్వమగు దానికి నంచును నిశ్చయించి య,య్యిరువురుం బంవంగా. బెటీకి యె త్తే ననంతుండు తద్దిరీం దృముక భార, ఆది. ౨ ఆ. ౧౦ నిర తాత్త కులైనవారిని ద్రకు నస్త్య ,చ్చరణ భుజ ఘాళళబ్దం, బరుదుగ విఖ్నుంబు సేయునని వగచి మదిన్‌ =” భార, ఆది, ఇ ఆ ౨౦౨.--విణం = అరిది. ఇది విధేయవిశేషణమంగనే ఉపయుక్త ము. “చ అరుదిది నీవు నొవ్వక మహాబలుం న్డ్‌ వధించితి” భార. కర్ణ 3, ఆ 3% అరుదువడు* ద్వ. అ. శ్ర" ఆశ్చర్యవడు. అరుబెంచే. జే. అ. క్రీ" (అరుగు తెంచుు కే. వచ్చు; 2. పోవు, “వ. చంవకాపురుబునకరు చెంచువారు ముందట, , + అధిజ్యధన్వుండు సె వచ్చు సుధన్వుంగాంచి.” జై జె. ఈ, ఆ. ౧౨౫౨. అరులు. బే, వి. వాళ్సల్యము. “ EF అర్హిలి యంచన నరులునా నర్లన వాళ్ళల్యనంజ్ఞ యై ప పరంగు-చుం డు.”ఆం, ఛా. ప్ర నాం ౧కి ౭. “ఉత్సాహ. ఇక్కు_మారుమోద నా, యుల్ల మునకు నరులు మిగిలియున్నయది నిరూపణం, చెల్హమైన బొంధ వంబు తీపు గలుగనోవునే” దళ. ౧౨ ఆం ౬.

ఆరులుమరులూ. చే, మి ముదిమియందు. మదికబ్బిబ్బు, రూం ఆర్హ్హ్వమర్ష్య. శ ర ఆఅరుళువు, నం. వి. ఊ. పుం. దుండిగముళ'

అరువరి, చే. వి. అప్పు పుచ్చుకొనువా(డు.

గలిగెడు

168

1 నిరువద్రవనుఖనిద్రా,.

అర్క

అరువు. చే, వి 1. బియ్యము మొదలగునవి సొమ్ము తర్వాక సిచ్చుపద్ధలిని కొనుట; 2, (క, ఆప్త దానము. Sy

అరువు ద్రిక్యు. దే. వి. (ఆరుకు రోగదిశేషము.

అరువుంబూం:ట. బే, ఏ. (అరవు పూట) కొక్క. పుంబూ6ట.'అచ్చునకు అరుచాచేశము.అ2 శరం

అరుష్కు_రము, సం సిరి (అ, ఈ-రీఆ చ్ర, అామును కలంగంజేయునది.-వ. ఆ. ఫుం. జీడికో.

శతి కై) వశు

ఆరసము, వై. వి. (సం. హర్షః) సంతోషము. “ద, అరునముం జెంది వచ్చిరంటయండటు ముం దణీలీలగుంపుళలై *” ఉం రాం ఒల్‌ం రూ కు

ఆరును. వై, = అరను, “క. వేవట్టిన ధ్రువులగు దురు, "కోపించిన రంభ సూడుకొందురు ఏ హుశిలా శ సాప్‌ంవం బొడువంజూలని, యావందలు సాల్వకో నమరునునశెనయే.” అప్ప. 3, ఆ. ౨౩ ౦. కోన మరను అనవచ్చును

అరున్సు, సం. వి. స్‌. న. (వృణమ్బు ప్రందు.

అరుహుండు, వై, విణ. ఆర్దుండు. క సః దశర బాపావారున్‌ వధాద్యాపదల పతనం డద్భ) వాబంధు౯ా దురాత్తుక జూపుం జెచ్చోట నరిచుకా సురలను బ్రైమకుల్‌ చుట్టి దండించి రల్కు-క.” Se ౨౨ ఈ ౨౧ 3.

ఆఅఆరూవము, రుల (ఆ, ఆ ఆ రరాపములేసిది, నం. వి. అ. న కే. రూవములేమి; 2. కరూవము; 3. ద్రైవాము.

అరె. చే. (నం. అరే=అరశెః

అలలే చే, = అరె

అరోచకము, విణ. (అ. ఆ. అధ 1. రోయపుట్టించు నది; 2. కాంతిలేనిది నం. వి. అం పుం అన్నాదులపూంద రోత పుట్టించురోగము, “లే, నలుని జూచినపీదవప మన న్మథునిం జూడ, నాగనిల యులనయనంబు లోకిలిరేచు, నయ్యరోచక మ మరవై ద్యద్వయంబు, దీర్చ జాలునొ చాలదో తెలియరాదు.” నై. ౭, ఆ ర

అర్క. నం. వి, ఆ, స్తీ (ఆర్చింపందగినది అక్క, సెద్ద త్రో యిట్టువు

అర్క

అర్క-మేతశ్రముం స సం షి ఆన. మే. సూర్యునియొ క్కస్థానము; 2. (జ్యోతి సింవారాళి; 8. జల్లే లు కు పొలము, అర్య-చంవనము. సం, వి ఆం పుం. నః శ సము రిల నకుః బ్రియమగుచందన

చందనము.

ఆర్క-వత్రము. నం. వి ఆపు, జొల్లేడుకీ న | జిల్చేడు ఆకు.

ఆర్క-పర్ణ ము. స గా టం 6, పుం. ది ఆర్క-స్మక్ర

అర్క_పుష్పిం 0౦. క్‌ రాం శ్ర" కోలపాల, పుష్పీకచోం

అర్క-పుష్పిక. స హ్‌ ఆ, శ = అర్క_పువ్‌ మె

అక్క-బంధువు. సం వి ఊ పుం కే శాక్యసిం హుండు (బుద్ధుండు); డి. చద్మ ము.

అర్క_చాంధవము. సం వి. ఆ. న (నూర్వ్యునకు బంభువై నది.) పద్మము.

అర్క_మందారము. స సః వి. ఆ. పుం. ఉచ్చింఠనా,

lL జొలేడుశో; 2, స్ఫటి

నూ ఆ

అక్క-ము. సం, విం we ఫ్రం

కము; శ, రాగి.

అర్క-_రాజము నం. వీ ఆ, పుం. తెల్ల జిళ్లేడుక. అర్కలక, నం. ఏ ఈ స్రీ" సురునుడుచే.

అర్క-వల్డ భము* సం. ఏ, ఈ పుం 1. పద్మము; 2, బంధూకము మం3ెన.

ఆర్కవివావాము. సం వి. అం పుం, అర్క_వృకు మును కన్యక గా చేర్చఅచి వేసీకొనెడు వివా వాము. (పురుషుడు కృతీయవివావాము చేసి | కొనునపుడు ముందుగా అర్క_వృతమును కన్యక గా నేర్పజచి వివాహసంస్కారము చేసికొనుట జ FEEY క స్మ ్రకొవిహికము. )

అర్క వ్రతము, సం, వి అన. శే సూర్యునియొ క్కు. సనియమమువంటి నియమము, సూర్యుండు వర్షోదకరూవముగా మరల నిచ్చుటకే గీష్మకాల మున భూమియందున్న యుదకమును గ్రహించి నట్టు వజల యువయోగమునకయి వెచ్చిం

స

చుటకే రాజు వన్నుపుచ్చుకొనుట; 2 మాఘ శుద్ద స వ్రమ్యాదులయందు(చేయందగిన సూర్యుని గుఆించిన (వశము.

ఆర్కా_రా. హిం. వి వార్కాారా దూక, వార్తా వారుండు,

164

(సూర్యు ; రక్ష చందనము ఎజి

అర్బ

అర్కా-క ము సం వి, న్‌, పుం. సూర్యకాంతమణి.

అర్ముండు. నం. వి అంపఫుంం, 1. సూర్యుండు; ర అన్న; శ. ఇం దుడు; గ. పండితుడు,

ఆర్కురము, సం. వి. అ. పుం. జీడిళు. ' ఆశ్కుందునంగ మము. నం అ. ఫు౦

మయులంకలనిన తిథ, అమావాన న్‌ శ

క 08

i |

న్య ము. సం, వి అ, పుం. 1. సూర్యకాంత

we పద్భ్యరాగము.

₹ము, సం.వి. ఆన? ఆ. స్త్రీ, 1 గడియ మా,ను, “తలుపునడియ, అడ్డు గడ; 2, నిరోధము; తి, వెద్దయల, కల్లోలము.

ఆరు. చ అ. క్రి. 1 =అటుగు, “దిగ. నజకుచొండొం “జతే నణుగర్హ రాచి, కజుకు చేవాము బయ

ల్‌ గాం చేయం జూచు, పండి. ౨, ఆ. ౧౪౦. పు.

2. = అరుగు.“మత్త. ఎన్నండుక్‌ మతి యిట్టటర్టి

" యొెజుంగవు.” కళా. 5, ఆ ౧౨౯. అని శ, ర

| అర్హ

ఆర్హను. నం. వి. అ, పుం 1. వెల, మూల్యము;

wo చాక, వెల కక్కు_వ; 3. పూడజించుట. రూ. అర్హ వు,

స సం, వి ఈ పుం, = అర్థ ము. “ఆ, అర్థ

"లోలిం జరా నవనీశు లెల్ల సీ యనుజ పీర్యవిజీకు

భారం సభాం

లయి త్వదీయ, క్‌ లయిరి.”” ౧, ఆ. .౨౭౨. అర్థ సము సం. విణ, (అ.ఆ,అఎ) 1. ఫపూజకుందగినది; జ 1 పూజకిెొఅ క నది.---వి, అ, న ఫూజ్యాద దృవ్య ము. (ఆష్టైర్ధ్యములు-...- పెరుగు, "తేనె చెయ్యి, అతకలు, గణిక, నువ్వులు, దర్భ, పుష్పము ]. పూజు 2, (వ్రతిమ,

Pe క |

ఆర్ష. సం. వి, ఆ. త్రీ దేవతాదివిగ్రృవాము.

అర్బకత్వము, సం, వి, అ. న అర్చకధర్మము, దేవాల యాదులయందు పూజచేయువృ త్తి త్ర

అర్చకుడు. సం. విణ, (అ.ఆ.-ఇకా.అ.) పూజించు వా౭డు.వి. అ. పుం. 1. శివార్చకుండు; 2. విష్టుపూజకండు) నంబి.

అర్చన. సం, వి. ఆ. స్తీ" ఫూజం (ముగ్గు నుగం ధము అతతలు, శవము, ధూపము దీపము, ఉపవారముు తాంబూలము అని యునిమిదివిధ ములు గలది

లర

ఆర్చనము. సం, వి. అ. న, = అర్చన

ఆర్చనీయు(డు. సం. విణ. (అ. అ, అఎ పూజింహ డగినవా౭డు.

అగ్ని సం వి ఇ స్త్ర న్‌, స్త్‌" న, 1. మంట, అగ్నిశిఖ; 2. వెపు, కాంతి; 8. కిరణము,

అక్బించే. నం. స, శ్రీ “సమప్పించు అనియు.” అని శ. ర. :

అర్చికము, సం. నిణ. (అ.ఆ.అ.) ఫూజింవంబడినది.

అక్బితుండు, సం. విణ. (అ. ఆ. అ అవచికుండు, ఫూజిం పంబడిన వాడు.

ఫూజించు.

అక్బిష్మ ంతు(డు. సం, వి. త్‌.పుం. కే. సూర్యుడు; ర అన్ని; శ. విమ్ణువు-విణ. (జ్‌. ఈ.-ష్యతీ. ల్‌. 5) కాంతిగలవాందు.

అర్బిన్సు. సం. = అర్చి.

అర్చనీయుండు.

అర్థకము, నం. వి. అ. పుం. తెల్లగ గ్సెర న్నా

అర్జకు;డు. సం. విణ, (అ. ఆర్టికా. ఆ) సంపాద రొండు నంపాదించువాండు. (ఆర్జకుండు ఆని వాడుక)

అర్థనము. నం, వి. ఆ. ని సంపాదనము,

ర. (ఆర్జనము అనియే వాడుక)

ఆర్టీ. హిం. వి. లిఖికరూపమైన మనవి, పిటీషను

అర్జుక, సం. వి. ఆ, స్తీ = నాట్యపరిభాషయందు కన

అర్జునము, సం. వి. నం 1. కసవు, తృణము; 2, బంగారు; 8 కంటి తెవులు.ాపుం. 1. వజు మద్ది; 2, కరపీరము, తెల్లగ న్నేరునో) 3. తెలు పు 4. చెమలి.=_ఏణ. (అ. ఆ, అం తెల్లనిది.

అర్బ్యుండు. సం. =

సంపాదిం

అర్జుని. సం. విం ఈం స్రీ * 1. అవు 2. బాణాను రునికళూంతురు; ల. చాహుద యనునది; ఉ, కుం 'టెనక శె.

అధ్ధనుండు. సం, వి ఆ పుం. క. కృఠపీర్యుని కొడుకు; 2. పాండురాజుకొడుకు; లే. ఒకచల్లి కొక్క-కొడుకు, సోదరులు లేనివాండు.

అర్ధము, సం. వి. స్‌, నం 1. ఉదకము, నీరు; 2. వర్ణ ము అతురముః

అర్థ వము. నం, వి, ఆ ప్రం. సముద దృమ్కు కడలి,

ర సం. వి. అ. పుం i మేఘము; 2.

స్తశో,---విణ. (అ. ఆ. అ సీటినిచ్చునది.

165

అర థి

అర్హ రాశి. నం, విం భం ప్ర ౫ సరుకుప్ప్కసము దము.

అర్హవముః, సం, వి ఆ న ఓ రోయుట, రోంక; 2, నింద. ఆ ర్తి ఉచ, "జే. (క * ఆ క్‌ అత్తి) = ఆ3లెం

చూ, అరి ---సం, వి, ర్మ స్తీ తి l. దు9ఖము; 2, వింటికొప్పు, ధనుప్మో_టి.

అర రృకృచ్చు)ము. సం, వి. ఆ. న ప్రయోజనము కష్ట *సాధ్యమగుట.

అర గారవము. సనం: ఏ ఆ న చిన్న మాటకు ఆధిక

మైన యర్గము గరీగియుండుట. “భారవే రర్భ గారవన్‌. క

అర్థజ్ఞుండు. సం, విణ. (అ. అ. అ) 1. ఆరము తెలిసినవాడు; 2 (సృయోజనము శెటీన వాడు,

అర్థన సం. వి. ఆ. స్రీ" యాచన పేండికోలుం

ఆర్థనము. సం. మి ఆ, న 1. యాచన, "వేండికోల:; 2, ఇచ్చ, కోరిక. “క, నను మోఠమూంచి చెజ చెద, నని యొవ్వండు దలచు వానియండే మో మ్యూర్గన్నమై యునీకి నవధ్యుండ సనాకనుడం ద్ర ప నొకండుం జాలండు నన్నా కొ, క ఆళ్ళ, ౧, ఆ. ౧౩౫౦.

అర్లనీయముం సం. విణ. (అ ఆ. అం కేండందగ నది కోరందగినది, అర్జింపందగినది.

ఆరపతి. నం, వి. ఇ పుం. (ధనమున్ద కథివతి 1 రాజు; 2. కుబేరుడు,

అర్థపు(డు. నం. వ ఆ. పుం, = అలపలిః

అర్ల చ యోగము. సం, వి, అ పుం. 1. కసీదము, వడ్డీతో బ్రదుకుట; 0 రాజ్యతంత్రాదు లువయో గిం చుట, (మంతి శ్రిలతణము,

ఆఅర్గము. సం వి, అ, ఫుం 1. అఖిభఖేయము, శబ్దా రము; 2. విషయము, ఇం దియార్గ ము; తె, కార ణము; 4 విధము; ర్‌. నివృత్తి; 6, న్యా యము; 7. పృయోజనము కార్యము; 8. వస్తువు; 0. ధనము, పురుషార్ధములలో రెండవది.

అర్హవంతను. సం. విణ. (ల్‌. ఈవతీ. త్‌ 1. అర్థము గలది. (శబ్దము; 2. ధనముకలది; తి, సార్థకము, సఫలము, “క. అవిరళవిషఫణిదం వలు,

పవనజావ జ మయశనువుషయితోలును

UU ఎ

అన యి

166

భీపంచలగం బావ షృవసాయులచెయ్యు లర

వంకము లగుసే భార. ఆది, సి ఆం ౧౭౬. వు l. స్తావక వాక్యము ఓ ఒక విధవా మును భు ధు) వవజచుటకు వే చెక్చువిషయము; 2. అనక్యచాశస్టము. సై కలవు పీఠంబు లానందకాననమునం, కేట్టు చ స చోట సత్నీణపుణష్ట్రయర్థ వాదంబు న ర. సక్యోంబ "కాని, "పెద్దపీఠంబు ధరే. శపీఠకంబు.” కానీ, ౭, —ర అగ,

సం, వి, ఆం పుం,

అర్థశాస్త్రము. సగం వి అనం నీతిశాస్త్రము.

అన్యాయము చేయకుండుట ఆరసాధనము. సాధించుట; 2. కుంకుడు లే. ఆరసిడి, సం. వి, ఇ స్రీ కార్యము చె వేణుట,.=- పుం పుత్ర జీవిశీ అర్థహీనుండు. నం, విణ (అ ఆ. అఎ ధనహీనుండు, “సామ "లేని వాండు. ఆర్జాంళరన్యాసము. సం. ఏ. ఆ. పుం. లంకారము. చూ. అలంకారము.

సం. వి ఆ పుం 1. కార్యము

ఒక అరా

అళాంకరము. సం, ఏ. అ. న. 1. మణియొక యర్ల ము; రై మజణియొక విషయము; శరము. అరాగమముుునం. వి, అ. పుం. 1. ధనముయొక్క. రాంబడి; 2. ఒకశబ్దమువలన అర్థ ము య

పవిత్ర

ఏ. కారణాం

అర్గాపత్తి, సం, వి ఇస్త్రి బీ 1. శబ్ణమువల "ముకానియర్థ ము సరేదర్భమునుబట్టి a (“బలిసిన చేవదక్తుడు మలం భోజనము వేయం డు. అను వాక్టమున బలిసిన యను విశేషణ మువలన రాత్రి భోజనము చేయును అని స్ఫురించు చున్నది? రై ఒక అలంకారము, చూ. ఆలం కారము. అరి. సం. వి, న్‌. పుం. ఈ క్తి ందియర్భ ములందు తెనుగునాతే కనబడుచున్నది. 1. భక్తి. “సీ ఇష్ట సఖులయి జేదముల్‌ చదివి ధనుర్వేద, మగ్ని వేశులతోడ నరి( గఅచి.”” భారం, ఆది, ౭, ఆ క 2. ఆస కి, క్ర. “సీ ఛారవవాక్య్ష, దజజనుల్‌ "పెక్కులత్‌ లిం గదిసి” భార. ఆశ్వ 3, ఆ.

వ

దె. ల

౧౫౬. “ఆ.నీరువట్టు శ్రనుము6 గూరిన నీమోంది, కులు వారా! గాదునాక, యార్శిం ద్రావు టౌొప్ప ననియె.”” భార. అశ్వ, 5, ఆ. ౫౬ “ఆ జూదమాడి ఢర్మస్తూనుండు రాజ్యంబు, ననుజులను బ్రియాంగ నను బణంబు,గాల న్‌డ్డి యోడి కాజియంబడండె య, ట్లగుట దీనితోజే యర్థి గీడు. భార. విరా, ౫, sus 3. ఇచ్చ, ఆభిలాష, కోరిక “కే ఏను నీయింతియునుగాని యెజుంగ రను, లరిః గణ్వమహామునియా శ మంబునందు గాంధర్వవిథి వివాహమునం గరము, మిం జేసితి దీనిం బాణి గృవాణము,” భార, ఆది, ర్క ఆ. ౧౦౭. “*కవిరాజవిరాజితము, అనపుడు నిట్టను నన్నరపాలున కాళండు మోతము నర్శి” భార స్రీ" ౧, ఆ ౫౧; ఉం వాళల్సల్యము. లప అమహి తౌత్తుల 1. తో మజునా(డ,నుజ్ఞ్జ యిచ్చిన నుమనోజ ములును.” భార. ఆ శ + ౨ ఈ ౬౯; షము. “ద్వి. తాము. సకలేశున కర్ణి యారాగవీణ దానలరి ధ్వనింప సం 3,ఆ, ఫ క ౯ “ద్వి-శంభుండనంగ వృషభమూరర్తి దాల్చి, యదియ వాహనముగా నర్లిం జరింప” “డి. సిరవుతి కర్ణాట దేశంబునందు, కరమరి హింగు "భేశ్వర భాగవాటి, అనున్మ్శ, హారంబునందు” వండి, దీక్షూ. పు ల. (న్‌. ఈ-నీ*న్‌ ఎ 1. కోరకగలవాండు, కోరువాండు; 2. యాచ కుండు; 8. తెనుంగున నే) ఇష్టము, ప్రియము, “ది డచేవాంకరమునం చొంచెడి కళ్ళలంబు, 'జేహూంబు తోడ సంధిలు టర్తి గాదె” వండి. మహి, పుం ౨౫ 3 -ఈశబ్దమునకు కోరికగలవాండు, కోరువాం డు, మొదలగు అర్థములయందు విశేషణముగానే (పృయోగముగ లదు. కోరిక మొదలగు నర్థ ముల యందు నిశేష్యముగా నన్న యిభట్టా దిక విక నున (6 గనంబడుచున్న ది. ఇట్టి పయోగములయందు భావ (పృథాన నిర్లేశమని యించి విశేషణమునకే విశే ప్యార్భ ముం జెప్పెడు సంప్రదాయము గలదు. ఇది యొకమార్ల ము. కన్నడమున అత్తి, ఆర్పి, అను రూపములు గలవు. అరితియని ఆం ధ్ర భాఘోర్థవ మున గనంబడుచున్నది. అ_ర్హియనుటకు మాటు “ఆరి ” యని 'లేఖకులచే మొదట (గ,హింవంబడి యుండును, కముముగా ణ్‌ యనురూపము

ర్‌, నం

అరిం థి

బాడుకలో నిలిచియుండును, “ఆరి” శబముతో సంబంధము లేని నంతోవ షమ్బు భ_క్టి క్షుదలగు నర్థ ములయందు దీనికి వ, యోగములు గలవు. శవ కనులలో “ఆక్యర్థి ” అని “మాకారి” అని సమాసమునంగూడ కనబడుచున్నది. చూ. అం, అఆరితి, అర్థించు. సం, సం కి" 1. కోరు; 2. చేయదు ఆర్థిత తము. నం, విణ. (అ. ఆ. ఆ 1. కోరంబడినది; 2. వేడంబడినది. (ఆర్లికము వదార్లము, అరి తుండు, ధనవంతుడు అని కెండర్థములును "తెలిసి కొనునది.) ఆర్జిశ్వము, సం. విం అ న 1. యాచకత్వము; 2. కోరిక, కోరుట. ““క.నుయభుజగ మోత్‌ణము ని, ర్థ యముగ చెణీ(నలె చెబుంగ నాకరి త్వం, ఖయి నది నలుగురు శార్‌ బ్రక్కులయు మోకిల మెట్టు నిర ర్శలజ్ఞాననిథ్లీ. 2 భార. ఆది రా ఆ. ౨౭౪. అర్థిసాక్కతము. సం. విణ. (అ.ఆ,అ.ఎఎ యాచకు లకు అధినముచేయంబజినది యాచకులకు ఈయంబజినదిం ఆర రృ న్టిము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. తెలివిగలది; క న్యాయముతోంగూడినది; లి. అర్హింపందగినది, కోరందగినది; ఉీ, అర మువలన తొొలఃగనిది, సార కము.=ని, అ. న. సీలాజిత్తు, చూ. అర్హ్యుండుః ఆధ్ధ్యండు. నం. వి, అఆ. పుం. 1 పండితుడు; 2, os చూ. అర ర్థస్రము. ఆర్జన, నం. వి, ఆ. సె. 1. తకు. 'వేండికొనుట; వా హింస; లి. వ్‌; మ గమనము, అర్దనము. నం. వి, అను = అఆర్దన. అర్దికము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ l. అడుగంబడి నది, యాచింవంబజినది; 2. నొప్పించంబడినది. అర్ధకుడ్యము. సం, వి, అన, అద్దగోడ. ఆర్థకృకము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అం సగనుచేయం ఈ డినది. ఆర్థగుచ్చము, సం. వి. ఆ పుం. ఇరువదినాలుగు పేటలు గలహారము.

= స౦* విం ఆ. అర్థ చంద్ర, సం

అరచం ద ముం నం, ని Wy సగముభాగము; 2

వీ, నల తెగడశే. Part య

+ ఈం తురప్రమశెడి బాణము; 8.

167

ఆరరశి + స౦* మ

అర్థ 'మెడవట్టి శ్రగీయుట ws ఆర్థచం

చేయి, హస్తము 4,

తతము; ర్‌, అభినయ పాస్తవిేశేషమను. (చూపుడు

వ్రేలి సనెడము7గాం జాంచివట్టినదిి; 6, స్త్రీలు

ఇడి యొకరకము బొ ట్టు.

య నం. వి అ పుం. నెమిలిపీంచెము నందు అర్థచం ద్రునివ లె నుండు ఫెగము, నెమిలి కన్ను,

ఆర్థచంద్రిక. నం, వి, ఆ, స్తీ * ఓ నాసాళకణవిశే షము, అర్థచంద్రాకృతిగల నగ; 2, బళ్చీబూ సరళ.

అర్థజరతీయము. సం. వి. ఆ. పుం, ఒకానొక న్యా యము, కోడి గు ద్దుసగము కూర గావండుటకును, సగము పీల్లగా పాదుగుటకును వనికి రానట్లు ఒక విషయమున నొకభొగము ప్రమాణమునకును, మిగిలిన భాగము అ, వ మాణమునకును ఉపయో గింవచని 'తెలుపున్యాయము.

అర్ధజాహ్న్నవి. సం. వి. ఈ. శ్రీ కా వేరీనది.

అర్థతూరము. సం. వి, ఆ. పుం, యుద్ధారంభమున మ్రైోగువాద్యములధ్వని.

అర్ధ నారీశ్వరుండు. (సగము ఈశ్వరుడు,

ఆరవతాకము. నం, వి,

థి

విశేషము.

ఆర్థపలము. సం, వి ఆ. న కర్ష మెత్తు,

ఆర్థమాణవకము. నం. వి అ పుం. వఏపేటల ముత్యాలహారము. “పండ్రెండు పేటలుగల వార ము.” ఆని కొందటు.

ఆర్థమాసము. నం. వి, ఆ, పుం. వతము, వదునేను దినముల కాలము

ఆర్థము, సం, వి. అ. న సగము సగముభాగము.

—పుం. శకలము, తునుక.

ఆర్షరభుఃండు. నం. వి, అ పుం. ఒక్క_విలుకానితో సమముగా నిలిచి చోరలేని యోధుడు, సంవూ ర్డ రథికుండు కానివాడు. ఇం ప్ర

దా కారపు

క _ స్త్రశరీరము గలపె (డు

ఆ. పుం, అఫీనయహా స్ప

ర్ధరశ్శి పంద్రైండుపేటలుగ ల వారము

పుం. వే. చంద్రునిలో అర్దరాశ్రము, సం, వి ఆ, పుం, నడికిరేయి, సగ

డా "మైనరా త్రి.

అగ థి = 5 ఆర్గర్యాత్రి. స వి ఇం స్ర్ర=కర్షర్మాతృము. “ ద్వి

మల్ల బ్రవ్మాయలన వ మహి వీరళ క్రి, పెల్లమొ వర్తిల్టు చెడ నర్ధరాత్రి నా విని ఇగ జేవునికడకు, జే వేగం జనుదెంచి* బస, ౭, ఆ. పు. ఆర ఏ.

ఆర్థర్చము. సం వి. ఆ పుం. న 1. బుక్కు_లో సగము; జె, శ్లోకములో సగము. (వాడుక

ఆర్థవి సర్పము. నం, పి.ఆ పుం, సగము వ్రాసీనవి సర్షము, జిహ్వామూలీమయోవ ఛ్రానీయములకు గుర్తుగా నుం చెడు చిన్న ములు. (దుక్లఖము, తవణ్థలము 'మొదలగు వానిలోనివి

ఆర్థపతణము. సం, పి అ న కటాక్షవరగ్శవము, నగము చూపు.

అర్థశఫరము, సం, వ. అ. నం తిమిని లయ.

అర్ధహారము. నకు మ పీటలంగలహారము. హారము, అని కొంచఆందురు.'

[మం డు

అ. పుం. ఆలువదినాలుగు “ఏంబపినాలుగు పేటలుగల ఆని శం ర. ఆర్థాంగీకారము. నం వి, ఆ. పుం. సగము అంగీక రెంచుట. (నంవూర్షాంగీ కారము లేమి.) ఆర్థాంశము. సం, వి. ఆ పుం. సగము భోగము.

అరారము. సనం వి న. నగములో సగము,

నాలుగ వభాగముం

ఆం,

ఆరాసనము. సం. మి ఆన, సగము భోగము.

అన్టేందువు, సం వి. ఊ పుం. 1. acme 2, ఆర్రచందాకారబాణము; డవట్టిత్రో యుట కమర్ప్చినచేయి; శ్వ మ. నెలవంక, — ఈకము,

ఆర్థో కము, సగ, వి అ, న నగము చెప్పుట.---ఏణ, (ఆ. ఆ. అ సగము చెప్పంబడినది.

ఆర్షోరుకము. సం, వి. అ. న (సగము తొడల పజకు వచ్చునది చండజాకకము, చల్లడము,

పుం. ఆఅప్పుడము, శ. ర.

ఆర్షణము, సం. వి, అ. న, 1. ఉంచుట, నివేశనము.

. కూర్చుండు కీధమున

ఆర్బటము. నం, పి, త,

“ శ విమష్టుపాదార్పణాన్నుగ వాపూత వృష్టుండు గరుడుడు?” 2. స్వశ్వమువీడి వరునక ధీనము

చేయుట, ఇచ్చుట, త్యాగముచేయుట, “ఈశ్వ

2 వ్యర్పణము”; 3. రాజూదులకు

రార్పణము; బ్ర

163

తా

కప్పము కానుక మొదలగునవి సమర్పించుట; ఓ. త్యాగము వేయ:దగిన (ద్రవ్యము ఆర్పణీయము. సం. = ఆర్ప ము,

న్స్‌ 1. ఆండుగుట్ట్ణము; 2.

ఆర్ప లి. సం, వి ఈం స్త

కుట్టని, దూతి,

అర్చ్యము. సం. విణ. (అంఆ.ఆ.) అర్చింవందగినది.

'| అప్పెంచేం. నం. స శ్కీ* అప్పగించు.

అరక్పికము* సం. విణ. (అ. ఆ అ) 1. ఉంచంబడి నది; 2, సాపింవంబడినది; 8 తా సగము శో యం బడినవి, ఇయ్యంబడినది.

ఆర్బుడఫలము. నం, వి, ఆ. పుం. ఒకరక ము మామిడి.

అర్చుడము. సం. ఏ. అ. పుం. 1. దశకోటి; “కోటి ఆని కొందజు ఆని శ. ర; 2. కంటిజబ్బు; 3. దంకరోగవిశేషము; ఓ. ఒకానొకకొండ; ర్‌, మాంసప్రుకండ. |

ఆర్భకము. సం. వి. అ. పుం. 1. గర్భము, శుక్ట కోణికములు గలసీనవిండము; 2. రత్నము; 8, దార్మిద్య్యము; 4&4. గాలి.

ఆర్భకుండు. సం, వి. అ. పుం. బాలకుడు. విణ.

1, కృశుండు, దుర్చలుండు;

2 మూరు ఏ. అల్పుండు.

అర్హ ముం జ్జ వి, న్‌, న, నేత రోగవిశేషము. చక్ర "వక్షమధ్యశేశము, కొరి అసి శ. ర.

అర్మిలి. దే ఏ. 1. అష వేకు; “చ చూచుటలాని శీడి క్క ర్మిలి మణీ లేదు భోజనముమోంది పీక యొకించుకేనియుకొ.”” విజ, ౨, ఆం ౧౫౩; 2, శ్రేమము; 3. వాత్సల్యము. ఆరు. జే. = అmుము. ఊఉ. + ఏటులమై గ్గ గువారి(గని యించుక కొంకళ యార్హు పెంపునం, బోటులవాళం బోవుభటపుంగవులకొ మది మెచ్చుచు౯' వడిక్‌, వ్రేటులం శ్రీడ నల్పి** భార విరా 3, ఆ. ౧౬౪. (ఇట సర ప్రత అని యర్భము.) “అమృపె పెంపునక” పూ ఆర్య. సం. వి. ఆ, త్రీ = కోమటిది.

ఆర్యమము, సం. వి. పుం. . 1. జిల్లేడు?; 2. వముంశినసో; 3. సూర్య చేవ తాకనత క్ర ము ఉత్త రఫల్లుని.

(అ. ఆ అ)

అర్య

_ సం. విన్‌, పుం. 1. సూర్యుడు; 2. పీళృ దేవతలలో నొకడు. అర్యాణి. సం, వి. ఈ. శ్రీ ఆర్య, వైశ్యస్త్రీ వ ఆరి. నం, మి ఈ 2 వైశ్యుని " పెండ్లాడిన శూద్రాది స్త్రీ. co ఆర్యుండు, సం. వి అ. పుం, వైశ్యుండు; 2. ఒడయండు, (చభువు----విణ. (అ.ఆ.అ) 1. పూజ్యుడు; జ యజమానుండు; 8. అంతఃంపురపుంగావలివాండు. ఆర్ష్వము. సం. వి. న్‌. పురి. 1. గుణము; 2. తులువ గుజ్జము.----విణ, అధమము, తక్క్క[_వైనది. అర్వాక్కాలము* సం. వి, ఆ పుం. శరువాతి కాలము, అర్వాచీనము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ) (ఒకకాలము నకు) తరా(తి కాలమున నున్నది. వ్యతి. సాచీ i స్స ఇహ బల ఇ ఆర్వు(డు. సం, విణ. (అ.ఆ.ఆ నిందితుడు,

అర్శము. నరు. వల. స్‌ సం శే: మూలరోగము; ద, జలగం రూం అర్మన్సు.

అర్శనుండు. సం, విణ. (అ, ఆ. అ మూలరోగము గలవాడు.

ఆర్మన్సు. నం.

= ఆర్మము.

అర్భోఖ్ను ము. సం. విణం (అ.ఈఒమ్నీ.ఆ) మూల

రోగమును పోంగొట్టునది.---వి. అ న మిం గడె విరుంగు....ఫుం, బారకంద్క, సారణముస్తో.

అర్నోమ్ని. నం, వి ఈం స్రీ" 1. నేలకాడిళ; 2. తాటి మోవ్రు లేగ, చూ అర్మోన్ను ము

అర్నోహిళము. సం. వి అ. న, జీడిళ,

ఆర్షము. సం. వి, అ. పుం. చారకందళో,

అర్హ = నంంవి, ఆ. సీ, se అర్హ 08. సం. వి. ఈ స్రీ" పూజ్యత, అర్హ. నం. వి, ఆ, త్త అర్బు, సాజ, అర ణము. నం. వని. అ. న = ఆర ణం. , యా క యా అర్హ జణీయుండు* సం, విణ, (అ. ఆ. అ) పూజింప “దగినవాండు. అర్హత, సం, వి. ఆ. స్తీ- యోగ్యత, పాత్ర, శు అర్హ్హము.' నం, వ్‌ం స పుం. తాము. విలఐవ, “మహార్హ్యశయ్యాపరివ_రనచ్యుకములు వుష్పు 22

169

ఆటు

ములు.”-=- వణ &, ఆ) ఆను్హకాజదముం

అర్హ్హశయ్య. సం. వ, ఆ స్త్రీ. ఉక్తరేనుళి.

ప 1. చై క్యునిపెరడ్డాము; అర్హితుండు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) ఆక్చితుఃడు,

హక. అబడినవాండుం

i కోమటి వాడు, | అర్హుడు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ్ఫ 1. పొండందగిన 93

వాడు; 2. స్తుతిందందగినవాండు; 8. సూాజింజః దగినవాండుం ఆజ. దే. వి, (త. అజ 1. వాసనృవాము, “లే. వాసగృవాసంద్ర్ద్ర, నజ యనంగ నోజక యనఃళ నలరు” ఆ౨.ఫెం అ. ద్వి. పురు ౧౬; 2. గది. రూ. అజ్ఞ; 3. పెట్రైగా దె, మొదలగు వానిలో వల కలతోఅమర్చినభాగము; క. గడి; ర్‌. గోడమొద లగువానిలోకొట్ర్తిన రం ధ్ర ము; 6. (కాలు సేతుల్ర) యడుగుభాగము. దీనిక వ్యస్త ప, యోగముకాన రాదు. చూ. అజవేయి, అజకాలు; 7. (చెజువు 'మొదలగువాని కట్టకు లోపలివైపు. “అజ గాడి”? 6. అడ్డు; ఆటంకము. “క: ఘోరంబ గునీ,జజుఖి వధియించి సీతో,నఆు'లేని మనోజకేళి నలకెదనెలమికొ.” రా. ఆర ౧, ఆ. ౧౪౦; ఇట “కొజుంళి అని శ ర; 9. భేదము, వ్యత్యా సము. " “నీవి కభాషలకు విపంచికమ్రోంతలకు శ్వ మజలేక తోడ్పడి మెజసెశేని.” వారి. ఊఉ. ౭, ఆ. ౧౮౪; 10. మబుంగుచాటు, దాంవజికము. (కర్దుండు కుంతితో “ఊ.ఈవనిమోంది భారమున నీ విట వచ్చితి గాన పాండవుల్‌ , సేపడినేనిం జంవనజ సేయక చెప్పెద సవ్యసాచివై పెర గోవము చెద్ద చాడు సనమకూరిన బిట్ల అం జంపుదుక్‌ జుమో! భార ఉద్యోంర, ఆ. ౬౮. “చ. అనిన నతండు నెమ్మనమునం దొగి మోదము “భేదముం 'బెనం,నొనల యబురోహితుం బిలిచి కోమలిజన ఫలంబు మోకు దోచిన కెఆం గంళయుం చెలి యం జెప్టుము పీరికి పీరు సమ్మతిం, చిన శెటులైన 'లెస్స యజణచేసీన దోషము వచ్చు నావుడుక్‌.” భో. ర, ఆ. 3౮; ఇట వంచని అని శ రు; 11. అరమగిక; 12. కీడు. “ఆ. దుర్భయమున శకుని కర్ణదుశ్శాసనుల్‌ , గజవం బాండవ్రలకు నఅఆయచేయం, గడం బాండవులును గడుభా రికులు గానం బొరయరైరి వారిదురికవిధుల.””

అజ

భార. ఆది.3, ఆ .౧౨; 13. చింపి “ద్వి అఆల దోవతి మొల నంటంగా బిగిచికుణుచగా శిఖ ముడి

10

తటి

౬]

యటఅకువ గాకుండ సాహా మెరణ.ి” బస, ౧, టొ ౧౭. ప్ర.

కొని యాడు కజచి””రా, అ. కాం. ౧౦౮. ఫు, | అజిగమి. బే. = అజకువ. | అని శ, ర ఇటీ అజచి వోవతిఅని పాఠకాంత | అజగొంజెళనము, ద్వ = అజగొడ్జెశనము. గ దిర

కము; కీ, సగము, “సీ. అజచందురుని లొక

"మెజుంగులు నంచజెక్క_లయచ్చ తెలుపులు గల |

యంబడయు”వారి. ఊ ౭, ఆ. ర౭. ఈయర్గమున

ఆద్దిర భక్తునియజగొండెకనము, భల్లా. ౫ భా. ఈవదము ఇంకను విచారింపందగిని.” అని శ ర నూ ఆజగొడ్జైకనము.

“ఆరి అను శేఫనహిశరూపమే ఇకర గ్రంధముల ; ఆజగొడ్డియము, దే, వి, అకార్యము చుండగము,

యందును, ఇళరభాషలయందును కనుపడుచున్న ది. ఆదియే యుచికము. కాని “ఆజ్ఞా(కలి” ఆను వద మునుబట్టి “అజ్జ'అను రూ పాంక క మూహింవందని యున్నది. ఆవతమున శకట రేఫసహీతరూ పమును గలదనందగును చూ, అజ్షాంకలి.

అజక. దే, ఏ, 1. అజ్జు, మూంవు, స్కంధము. “క, సీవేల వచ్చితిచటికి, నేవాండవు మోపుటజక శేపాళడునీీ లావరిప్రలుం గక్క_జియది.” వారి. ఉం. ర, ఆ. ౧౫౦; 2. ఎడ్డ'మెడమోంద పూన్చిన నాంగలి; 8 నాంగలి. (ఇది వాడుకలోంగలదు

అజకడం డే, వి. (అజకళకడం) 1. మూంఫు. “షీ

Me కడునిదృ గానమ౭ దొడరుచు వడిగొని నడువంగ చేరక క్ర డువుచున్న, నెజింగ చెచ్చెరం దల్లి నజకడ నిడి” భారం, ఆది. ౬, ఆ. ౧౬౧; 2. నిశంబ పార్శ పము. (చూ, అజికలిఖ

అజకడము. డే. = ఆఆకడ, “గీ, పహయంబునేన, గొతేయబలెం బెట్టుకొనివత్తు నజకడమున.” -'జై , ౧, ఈ ౧౦౧.

ఆఆికము. దే. వి. అణకువ, ఆజీ రి,

ఆఆకలి, దేవి, చెప (అఅక4కలను.) స్కంధము, అజకడ, “క, కడు డస్సి నడవనోవని యెడ నీక మలాయ కాశీ సీకవలను నేం దదడయక నజకట నిడికొని కడకం గొనివత్తు విషమగవానాంకము లక” భార అర 3, ఆ. ౨౮౬ ఇట 'ఆఆక డిఅని పా. కొన్ని పృతులను బట్టి “ఆజకటి అని గపాంవంబడినదిెం

అజనాలు దే. విం పాదతలము, కాలియడుగు భాగము.

ఆజకువ బే. మి 1. అజ్హీర్డిః 2. మయము, తక్కువ. “ద్వి మజచిలే యనవుడు నెజేం. సద్భ కి,

-యాలలానా లలనా దానా మానా నాదాలు ాలలాడర డా మాలా వన లయ వాలాతాలయననానాదాాలాడా రాడా నామాలు డాజానాాాడాయాాజాలాు లాం. తడక నాడా జనాల ంానాాలాడాడాాదాాలాడ పంపామని నాాపడాయమాంంాం సనాతనాయ దత డాడ డా దా డాం నడం డాని జతతాతమరాుడ?..దడాసంనాడుపాడడాడాంండడయీసయా పరాం డాం సానియా నా దడపా. మాసానాం.

రూ ఆఅజగాెడైము.

అజగొథై. దే. విణ. దుష్టుడు, దుండగీండు, చూ. అజగొడైళనము.

అఆగాెడైకనము. ద్వ. వి, దుష్టత్వము, దుండగము, ద్విం ఆద్దిరభ క్రుని యజగొ డైతనము,వి శైలా డెడుం గాక విందుమే తొల్లి, విపరీత మిందణు వినం బలి కింతుంద్రిపురారి ననుటెల్లం గపటమో నిజమె, చూతముగాక.”” బస గీ ఆ, ౧ర౬పు. అందు “అజగొండెశనము అను పాఠాంతరము చూపం బడినది. “అజ్లగొడ్డియము” మొదలయిన పదము లను బట్టి అజగొ డైతనము” అను పాఠమే యు క్షమని తోంచెడిని.

అజుగొడ్డెము. ద్క అఆగొడ్డియము. “క, ఎఆకింి యొళింగి సీముంచట, నజగొక్టైము చేసిపోయికి,”” ఊఊ వారి, ౮ ఈ ౧౦౬

ఆజగొజ. ద్వ. వి. న్యూనత, కొఆఅంక “చ భీము నాయకుం,డజుగొజు లేని వేల్పు నిఖలాభ్యుదయం బులు నీకు నయ్యెడుక ఖీ, ౨, ఆ. ౧౫౬. “ద్వి. కుడుపంగం గుడువ నర్చితిని, అజగొజఅ లేక దాసయ్య మచ్చునను, గజచితి” బస ర, ఆ ౧౨౨. పు విణా, న్యూనము

ఆఅ చెయ్యి. చే. ఏ. జొెప, (ఈ అజం. “అజం 2 పుజంైైై”) కరళలము, “అజచేయి, మాం 'జేయి”* కానీ. ౫ ఆ. ౨౨౬ “పొణివృష్థం పాణితలం.”” నం.

ఆఅజమే. డే, అ, క్రి" 1. కాయు. “క. పసీగొనుచు మేయవచ్చిన, వసింొనుచుంగోలంపులులుబలి నెక్నృప నీ యసీ యాడునేని యచ్చేట్క నసీ యాడుం దజచు 'వెజటచు నజచుం .బజచుకాి” రామా ౨ ఆ. ౧౩౨; 2. విలపీంచు, “క నెఆకి దప్పంబడి పెల్లుగ, నొజలెగినరవాజికరులయులి

"అటు 174

వభిమన్యుం,డటిముణింబదడుటుకు వగ మదిర, బణి గొననిలపెలుచనఆచుభంగిం జెలంగక౯ా.” భార దో.౨, ఆ ౧౩౨౨ 8. బిగ్గరగా మాటలాడు; క WU ౧

దేలి, వాగు; ర్‌. ఆవు, కవ్చ మొ అర్బు,

అజజాతి. మి. విణ. హీనజాతి, ఛపష్తాండు. “జ్ఞా వలు వాతలేచి నీదగు, కొజగాములు వ చక్కంద్రోచికొనం బోయ దినంబజుగువడి చనియె సీజను, వంట నిన్ను నేమియననేర్తు సుతా.” వూరి. వూ. ౫ ఆ.

౨౪౯౨, " “ద్విం కల్లరి పతితుండు మం. దుర్జ నుండు, ,వ ర్ల డజజాతి భి కి హీనుండు.” పస. ౧, ఆ. ౨౦౪.

అజడాం దే. వి. 1. కంఠభూపావిశేషము; 2. జడ కుచ్చుమోందివూస. “అవరంజిబం గారుటజుడా లుల” భాను. ఈశ ఆ.శ ర; లి. వల్లకీ బొంగు కొనకు తగిలించుటకయి శేకుతో చేసిన సీంవాపు( దల్క సీంవాతలాటము; కీ, ఇంటి దూలము, క్రింది భాగమున జేయు స్తంభముచివరం దగిలించెడ్‌ గుం డని కణ్ణిపూస. రూ. అజఅిడు. అజదు. బే. = అటిడాం

అజఅపు. దే. వి అజచుట.

అజపొఅడు. దే. ఏ. సూను. “క అజపాజడు కుణుచ చేతులు నొజవశరీరంబుం గలిగి యొరు లకు జూడం, గొజగాకండియు మన థభ్రునొజ పుల: బడియొడు నితండు యువతీవ్రియుండై .” న్‌ భార, అర ౨; అ. ౧3౫. “సీ. కందుంబండ్లుం బలీికిగడ్డంబులును నజిపొజడుల నంటురూపు లును సజుచ, కోంజేతులు నిణీకిగోజను.” కు. నం, ౬, ఆ. 32౭,

అటిమర, ద్య. వి, (అజ + మరలుట. అని శ, ర. “అజమజి అనుటయే యుక్తమని తోంవెడిని 1. దాయపలీక ము, మలుగువజ చుట. ''క.మలకియు నొకమాట యెవ్వరు, నెణుంగనియది దశరభునకు

లా జాలాబా నానా లాచదా నాచు దానాల నావాడు ువానానాలనానచమ నాల యనాంనలాజమనాానబానానడానరడో సనో లారా జాజాజాలడాానాతో తారా ాతాయపా సా డానాాాంాాాపిలాతోయానతలాపతానా క లలనా యానా నాదా జనానా గాడా లాబం

ఆజ

వనియె నరేంద్రా.” విక. 3, ఆ ౧౦౧. రూ ఆటఆమరిక..

అజుమనిక, ద్వ, ఆ అజమరం ఆఅజువ, చే. ఏ. లొంగని యావుః “వీ ట్రడ్రిక్షల నై వను

Rm

నలవున వెరవున ముట్టి యంటంగ బట్‌ కట్టి విడువం, sal భార విరా, ౧, ఆ, అరల, అని శ, ర “సీ, తెవులు నొంటులకై నం చేర్చు నంకటమున భ్‌ ముందటియట్ల రూపు సేయ, న జ్రల్వవైనను నలువైన "వెరవున ముజ్ర యంట:గం బట్టి కట్టివిడువ” అని ముద్రితమున కలదు, (ఇట అజవ, నజివ, అజ్ఞ, నజి ఆనుపాఠ భేద ములునుగ నంబడుచున్నవిఎ--వి£. 1. దుష్టుండు. “ఆం వంగులజవలై కాలుచే, విజీచి సాధుజనుల: బజఆచినారు*” ఇది రాక ప్తతులయందబచి ea ఠము+ భార. ఆను. ౫, ఆ ౧౦౦. అని శర ఇట (వ,కృళ "ముద్రిత పాఠము.--”ఆ. ఉలుముగొన్న వాండు దొలుమేన నాఘాత, బంధనముల నొరుల ఒవృ్కన్నందనము, నెజిచినాండు వంగు వొజవగం గాలుషే, విళకిచినాండు* "అని కలదు, “వజవుగ గాల్చేయి, విజీచి; వొజవైనం గాల్సేయి, విణిచి;” అని పాఠ భేదములు కలవు; 2, ద్ర విడ దేశస్థుడు, వృత్తియందే యేకవచ నాంకము. “ద్వి. కుమకులై కర్శశ్యాస్త్రముల

“వెంబడిని, బ్రమసీయో యిల గుక్కు_పాలు

ద్రాగుటనో, మణీ నాము మేసీయో మతినూలి నట్టి, యజవపాజులమాట లవనీశ వినకు. బగ ౬. ఆ. ౨౦౨. పు. “ఇట అజివ = దుష్టుడు.” ఆనియు నన వచ్చును,

అజివడు. చే. ఏ. సస్యవెేేషము. “క. అజవడు

గంటె తపందయు, నణువదిదినములకుం బండుననీ (శదుకానక్‌ , దజచుగ నేతాలె క్షం, బ౭రీ వజణిమై యవియు మళ్లైవడి స క్ష

కశ 3; ఆ. దగి

చేకాంతమునం, దజమరలేక దృ చెటుక | అజివకే. ద్వ. వి. ద్రావిడ స్త్రీ “కే కంచి యజ

వడం జెప్ప వింటి నే నొకరుండక ౨” నిర్వ. ౯ ఆ. ౫౭. ఇట “సంచేవాము అని శ ర 2. "భేదము. “క. "వెజివకు ' నెమ్మది నుండుము, పెఆజ వారలబుది నాత్మ ంబెట్టునె యనఘుం, డొజపిడి ఇ్రాడ్పున నామది నజమర "లే దోండు నమ్ము

వత లన సమాస్తు ఫడ్డలలేలు.”' కాళీ 5౨, ౪. ౧౦౯

ఆజవము. వై. వ. (క. ఆరప్క అరువ = ద్రవిడ

చేళమున లింగాయతులు చాడెడు హ్‌ క, ఆరున వ (అజువలు మాటాడునది* ఆజ? వాయి అనీ న్ద్యో రం ద్రావీడభ "ప, తమిళము,

అటి 172 అటు

అజవజులు, చే. వి. బు ఖండములు, తునియలుం 1. కంఠము. “క. తనజనకునజుకం బవనా, శన “క. అజిపజలై నరథంబుల్కు చెలీ దప్పంబడిన శవము దగిల్సి రాజసమునం బరీక్షీజ్ఞన పౌలు యశ్వనికరంబులు6 బెం, దణుచుగం గూలినకరు చనుట కృథుండను, మునీవలన చెణీంగి కోవ లుక్‌, గటికొనియెక్‌- సమకమేదినీఠల మెల్లక్‌ .”| మూర్చాన్వితుండై.” భారం ఆది. ౨, ఆ. ౧౭౦. భార. ఫ్‌ 5 ఈ ౧౩౬ “చ రకథద్వపాశ్వ “పీ ఇందుబింబముం జూచి చెందుహ్పుంగలు ములు పౌండవమధ్యము తేర ఏడ్టియం, దజవజులై | సావి యలులెత్తి నాకంగ నాసవడిన”” కాశీ. 5, వడంగని భయంజడి, ఫ్ర, భార, వరాం ౫%్క ఆ. ౬౧.| ఆ ౧౨; 2. నమివము. రూ, అట్లు. “॥ర్ద్మి + పటుభల్హనికరంబు వరంగినః బణీయలై, య అజు= చెవులు. జే. ఏ. (ఆజు+ కెవులు) తయరో అవజలయ్యెడు నరదములును. భర ప్రో, 3, నము. “వ. అమ్మహాత్తుండు గోపించి యణుం ఆ. ౧౫౮ - చెవులు నొనుమని శావంబిచ్చిన నయ్యోష,థీ

అజవజ సేయు. ద్వ స. డీ [స ఉర రు నాథుండు నానాంటికిం గృశుండయ్యి నట్లా 1. ఖండించు; 0 ధ్వంసమచేయు. “అరెగి దతూ తెనులుచేక నకండు పోండీమిమాలిన నోషధులు థ్వరం బజివజ సేయంగ.” వార. డా, ౬, ఆ. ౧౫% బనవెడియె దానం బ్రుజెలు డయ్యం చొచ్చిరి”

అటీముణి. చే. ఏ. కే త్వర “చ “ద యుధి ఢిష్టిరుండటి భార. శల్య. ౨. ఆ. ౧౮౮. ముజిం జంపె సారథిం దదశ్వములం 'బటుచాణ అజుకువ. దే, వి. 1. అజకము, అజీర్తి; 2. వక్వను పాణియెం భార విరా. 3, ఆ. ౨౧౬ సం. గామి_విణ. కే, జీర్ణ ముకానిది (ఆన్న ము “కతోయుధిక్టిరో రాజా శ్వరమాణో మహారథః” | మొ; 2. అవక్షముు సరియగుపరిణామము “చ అజీముజిబాణజాలముల నక్క-డినై నికులం "లేనిది. “సీ, అజుకువ యుజుకతో నాళమం చెరల్చెడ౯,గుజుకొని నాకు మాణుకొని కోల్పలం| _ బిడి మెచ్చి తిదిగాక నృవామేధ మేలయొల్ల, చేవ జేసిన వీరవర్ణ ముక్‌, నలి కెద” భార శల్య. ౧,| దంబునంబొంచె దిందు మూథుండవకాక' సంసార ఆ.౮౬; 2. మీఛము, కలంత.ోక. విటీగిభవత్సుత సౌఖ్యంబు మాని.” ఊ వారి. క్క ఆ. ౫౦. మ. బఆీముఆీ6 గనుకనిం జనంగ ననిలనుతుం అజుుక మృ. చే. ఆ. శ్ర కవియు, మాందికివచ్చు. జుడ్పెజ నెగచి వగచె నార, డుం దనచేం గవ్వ అతు ఇెళ్తురబేర్లు పత సాతమ, జచ్చు టపుడు తవ్వుటకుం గడుకొ.” భార ఖ్‌ప్ము . be sts భూకములె రణంబొప్పెల రా, ౨ ఆ 3౯౦. క. ముణిముణి వీశటి అక

యప్వుడుు నకిములణీ భటు లుడుగ కడరి ! అజుగగదేయు. దే. స ,కి. 1. అజుగునటు చేయు; యని సేయంగా, నెజసీ కమ మెల్లయెడం గి, క షై ఈ మ.

2, తోము, రా

క్కి_లీసిన మణి పాసి నిలిచి రింకను నంతా.” సప

భార, విరా. 3, ఆ. ౧౯౬. అలుగు. దే. అ. క్రి న న, జీర్ణ మగు; 2, అఆిమెనకుండలు. ద్య, పి, బ. రంగులుఫూసీన పెండ్డి తయించు కేజుయు. స సీ, సత్యంబు నరులకు

కుండలు _ విలేనికుడలు. (కొన్ని వాంతముల సంతీ ప్హమగు సళ్వ,హోని నాయువు గడు నలీగి

యందు వాడుక పోవు నాయువు దజీంగిన నల్పంబు లగువిద్య, ఆణీసీయ. డే. వి. అలీన ఆతిరసనము, ఛత్యువిశే లల్పవిద్యల విమోవాంబు మిగులు.” భార. అరం

షము. ళ్‌ ఆం ౨౮౮. భూ, అయివు, "మొదటిళూనము ఆలీ నెం చే, టు! అఆఅిసీయ. అణు. న్‌

ఆయి. చే. ఆ. క్షి (క. అజ్‌.) 1, క్షయించు; 2. | ఆజుగుదు. దే, విణ = అజువుడు. నళించుం se బలవక్ల గేం ద్రకోపౌనలర్గసీ, ఆజుగుంచెవులు. బే. వి. (అజుగు4 తెవులు.) అజుం భూతుండై తణంబున టే బలమే చెవులు.

శి9 | కర్రా. ఫారు అది. ౨, ఆ. ౯౮.--వి. చెవు అయిగుళ్టు, చే, విణ. = అయివుళ్లు:

ఆటు

అటుగువడు. ద్వ. అ. [క్రి (ఆజుగు+వడు 1.| అజువుట్ల. చే.

ఊయించు; 2. నళించు; 3. హీనమగు. “క. వణు వాత లేచి నీదగుు కొజిగాములు చక్క_ందోచి కొనంబోయె దినం, బటుగువడి చనియె నీవను, లజ జాతివి నిన్ను నేమి యన'చేర్తును తా.” “ఇతులువడి చనియె.”అని ముద్రితము, హరి. వూ, ౫ ఆ. ౨ర ఆ.

అలుపు, డే. స, క” దక్కించు, శ. ర

అలుము. దే స క్రి lL సనా ఆక్క మించు; 2. స సన్నద్ధుండగు. ' “క, ఎటుంగుదు క నుయోధను, కొఆామియు నతనితోడం గూడిన నృపులం, దణుం బగ మనమున నిడికొని, యలు ముటయుశళు సంధి పొసలగదనియు మహాత్తాం 2

1783

ఆతా ఈ

వి. (అణుపుడు బఎ ఖండములు, క్క దోణుండు నో పీంచి తను,త్రాణం బటనులు. చేసి కనుపున రాజద్భాణంబులు 'సేచ్చిక సంతీణ బలుండై యకండు సిగ్గలకి శలాక 3 "భార ఫీవ. 5, ఆ. ౨౩౩. (ఆజువుథ సేసి = తువి —ర ఇం యలు సేసి) ఇట “విణ. బంశీకలము అసి శర రూ. అరుగుటు. శం ఆజ్ఞ. దే. వి. 1. గది; 2. పెడ్టాలోనగువాని లోవలి అజ; తి సగము. చూ. ఆజ్ల్ఞాశలి; కీ, ప యా సమునం బాలుపీండందగినయాన్రు కరట. “సీ. తెవులుగొంటులనై న 'దేర్చుసంకటమున కోపి ముండటియట్ల రూపునేయ; నజ్జలగ్షా నను. భర. ఏరా. ౧, ఆ, ౧౦౧. చూ, అజవ,

భార. ఉద్యో. 3,ఆ. ౨౩ ౭._వి. (యుద్ధమున) అజ్జము, దే. వి ముండ్ల మోపు లోనగునది. శ. ర.

ఆక (కచుణము, మాలర్కొనుట. తం ముజీయు నేనె భారం ఫీప్మ శ Cor ఆ, 5౦౬.

ఆటుపం డ్రు. చ వ్వ. సం

4

es ప్ర్రరాగాని, .

అటువది. ద్ట. సః (ఆజు+పది ఆజుపదులుం ఆయువు. చే. వ అయిగుం

అటువుడు. దే. ఏణ.=అణుగుడు. 1. ఆతిగినది; 2. శిథిలము. (బం అజువుట్ణ. వృత్తియండే యేక వచన, పృయోగము గలదు.) “క, అజువుడుగావి ముసుంగును విజిగినదండంబుం దునిసీ చ్రేలెడు గోంచిం, బణలియలయిన' కరకమునయి,చుజ చుం జూం౭డెడి తెజంగు చూప పులతోడన్‌. డ్డ, హరి ర్క ఆ. ౭౯ చూ.అటువుట్టు.రూ. అజుగుడు.--- వి. (అణిీగినది) ఖండము, తునియ.

నధికరయమునక.”

అబటువదిమంది. (పురుషులు

ఆఅతుపుంచెవులం. చే.. వి. అలుంబెవులు, “ఊ ఏను

“క, ఆకర డలు అత్తా. దే, వి. (అజ్జుశాఆంక-కంఠముమాందికి వచ్చి

నది, (ఆశ4ఆశక అని. శ ర 1. మిక్కలి నిర్భంభముకలిగించుట్క బాధ. “క ఆకలిగాదో ళ్‌ క్రిం చేంకయవగ ల వాండంగానొ తినవేల కృవక 0 సాకళలణగజే నన్నిపు డ,జ్రైంకలం బెట్టక పలాశనా న క్రుండవై.” కాళ, 3, ఆ ౮౯ “డఊ వ దనంబొకింళ వభవింపక మున్న వసూనబాణం( డృజ్ఞాంక లం బి ట్టైెందానఅవనా మెతబాలిక శై విటా వళిక ఎ” కళా, ౧, ఆ ౨౬; 2. మింగు దాంచజీకము. “శా. ఊంకోంజెచ్పణగనెంతయ్‌నిం దడవౌ నోవిష పృశార్దూల నీవాణశొన్నా డవు భోజనో త్తరమునం దాస్థానై మైయుండ న,త్ఞాశం బెట్టక చెప్పదక్‌ సక లవృత్తాంకంబునుల జేట స ఏంక£౯- జేళ యతిక మించెం గుడువకా విచ్చేయుమా గ్రక్కునక్‌ .” కాకీ, ౭ ఆ. ౧౭౪ (ఇట చాధ పెట్టక ఆనియం భావము చెప్పవచ్చును

పికంబు చెప్ప నటు లేచి దురాచరణంబు లిమై ఆజ్ఞాశలి. దే. వి. (ఆజ్ఞ (ఆఅజ్ర+ఆ(కలి ఆర్హమ

యిక్‌ , మానవు రోగి చందయిన మం జ్‌ వుంచెవు లంటందా.కినంు గాని యెజబుంగం డప ప తికారముగలునె యట్లువోతె నీ, దైననికృష్ణ UU ౧ మో a లు వృతత్తిఫల మంది తలంభబెదుగాక. వీముటకా” నిర్వ రో ఆ. ఇని (శ రృ ((చేందయిన మందణువుంచెవులంటం చాంకినంగాని అని ముద్రిత పాఠము.)

Ce ఆకలి సగము ఆకలి. (ఆకలి+ఆంలి, మిక్కిలి ముత్తు” ఆని శ. ర “కం సొలయక యన్నం బిడుమొజలజభవాన్షయుల కనుట కాలె యత్హాం కలిసేయకుమని యేలా వలి కితిరనియడున సతికిం బతి యిట్టనియెక్‌ ఎ “ళా ఆపహారాధిక మైన మండునిలలో , నయ్యాగ్ని దేవుండు స్వ, ల్బావోరంబువ మండు వి వుడు

అక్టో 174 అలం

సలా వం. టూ అరరకరంరా నం. విణ, (ఆ. ఆ, అం) ఆలంక యొప్పదు.... భో. ఇల. ౧౬౫. 'ఆరాశలి! రం౦హదగినది. అని వాడుకలో సుప సిద్దము, కవి యిట “అర్థాం' అలంక నించే. నం. సం క్ర" సేయు, సింగారించు.

లి అనియే ప్రయోగించి యుండునేమో! | అలంకరిష్ణువు. సం, విణ. ఊ 1. అలంకరించు స్వ్శా

అజాడు. బే. అ. కి, (ఆజు + ఆడు చుటును' మము కలవాడు. క్‌ క e లు క్‌ తిరుగు. “సీ, చిగుదజొంవములందుందగిలి | ఆలంక_ర్హ. సం. విణ (బు,ఈ_ర్ర్రబుల కై సేయు యజ్రాడుచు: రలు కోయిలలనుస్వరములకును,” వాండు, అలంకరించువాండుం మార్కు ౫ ఆ, ౭. “వ అనుచు డలంగిపోక , ఆఅలంక_ర్రవ్యము సం = అలంకరణీయము. యిటునటుంజుటు మెటెడు చిటిపడుగుల నానట్టు ' 'అలంకరీ ణుండు. నం. విణ, (ఆ. ఆ. అ వని 6) లు లు కు లు | డీ న్‌ వ నగవునుంనోవంబు( గదుక నదలించుచుం జా యందు చేర్చరియినవా(డు, rn మేళగాండ నాలోకించ యిబ్యాలకులు మనా వాల ' అలంకారము. సం వి ఈ పుం, 1. అలంక కపునొమృులందు నేమేసియు. నవహారించుటకు రించుట, శె సేం; 2. భూషణము, నగ; తె. నక్లాడుచున్న వారు. మోర ల్‌ మృచ్చుల చెచ్చరి రనపోవణసవా కారియయి కావ్యమునకు శోభను సస బ్‌ కం గనుపెట్టుకొనియుండుం డనుటయు.”” చభౌః కలిగించు రచనావెేషము, (శబ్బనిషస్టము శబాలం ౧, ఆ. ౧౦౭. కారము. -యాామౌకాది. అర్థ నిష్టము అర్లాలరికా

అఆజణ్జియము. చే. వి. అజికము,అజీ ర్షి (చూ.అజ్లైము | రము. ఉపమాది.)

ఆల. బే. వి, శఈరంగము--విణం (ఆి ఆనుదానివల్రె

ఆజ్జు. చే. వి. 'జౌప 1. మెడ, కంఠము; 2. సమో | అలంకారించే. సం.=అలంకరించు. “శా.స్నానంబు

వము; రూ. అణు. వోోమంబునుం గానీ భోజన మెన పిమ్మట నలం

ఆజ్జైము. దే. ఏ. అజ్జియము. “సీ, అటిక మళ్హై మన Me నిచ్చెదన్‌.” సానం' ౫ స్ట ల (=)

నజీ_రియగు.” ఆం. భా. ద్వి. మం షు. “దె ఆకవ్యత్స్క,ముల నలంకారించి మొత్త ముల్‌ గాగ.” పండి, ళో, ఆ అదా

అలంకార్యము. నం. = అలంక రణీయము. అలంక ఎత సం. వి, ఇ. స్తీ = = అలంకారము. అలంకృతుండు. నం, విణ. (అ. ఆ. అ) అలంకరిం

క. వసీదిసి “తెలుపును. “మ ఆల పరన్నుండు Woe జి భానుండక్‌ కొలిమిలోన భ్ర,ంపుం జిన్టాొ ప్పెర౯, జలవాలణక్‌ .” ఆము. ర, ఆ ౮౦; 2. ఎదుట

నున్న దానినిగాని మనమున నిస్టేశింపంబడినదానిని | పంబడినవాండు. | గాని శత్చూర్వము ఇెప్పంబడినదానినిగాని తెలు ఆలర్మిక్కియ, సం. వి. ఆ. స్త్ర. = అలంకరణము.

పున షన ద్రాణసఖులార "వెన్నెల బయలికెపు | అలంగము. చే. విం కోటగోడకు బలకరముగా

చోరుం డలచం 'ద్రుడద్దంబు సొచ్చునపుడు,వంచ నములేక' శ్రేయూకీ ఫౌంచియుండి.” “శృం. నై.

"'వేయంబడిన మట్టి దిన్నె వప ము. “రి అలం గ౦ంబన నలవరినా వష్కమగును.” ” ఆం. భా. ది.

పుం ౧.౨

అలంకరణము. నం. వి. అ. న. కే, ఆలంకరించుట.

౨. త రూంఆల్ల, ఆవ. కొన్ని చోట్ల సంబో ధనమును దెలుప నన్నువృయ్సుక్షమగునది. “ఉం అక్య_లకన్యకాత్వ మటులాజుడివోవ నకారణం బ స్కీ శెక్కడిచూలు వచ్చె” నిర్వ, ౨ ఆ ౨౨౩౨. “అక్కట కన్యకాత్వ' మని ముద్రిత పా ఈము. రూ, అలా, "

అలంగామాను(డు, సం. “ఈ: పుం. బాటసారి, "తెరువరిం అలంఘనీయము. సం, = ఆలంభ్యుము.

ఆలంఘ్యము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1 దాంట శక్యముగానిది; (సముద్రము మొ 2. దాంటం గూడనిది+ ( పెద్దలమాట రాజశాసనము మొ)

ఆలంజరము. సం. వి, అ. పుం, మణికము,సీళ్ల కాంగు,

ఆలంజీవనము* సం, విణ. (అ ఆ. అఎ జీవనము కొఆఅకుంజాలునది, జీవనమునకు సరివడునదధిం

“క వినిధాలంకరణంబుల, నవకాంతి వహించి,”

డు మించుటద్దేంబుగోలయుం భార. విర్కౌ %, 6.3౮3; ర్త భూషణమ్ము నగ,

అలం

175

అల

అలంజుండు, సం, విణ (ఆ. ఊ అ వ్యర్థుండు, అలంక చే. వి అలయుట, ఓ చాభు “క, వజినది

నిరర్థక జన్మ ముగ లవాండు, శరం

అ సం, వి, -ఆ, రీ థి నప్పురస; క, అత్తవత్తి ₹,

1. అలంబుషయను

అలంబువముం సం షి ఈ ప్రుం. 1. వమనుమ్క డోంకు; 2. మలుకెముడుణీ'. అలం సం, విణ, ఊ సమరుండు,. “టాం

"ని వైప్టవబాణ పావక ని వారణభంగికినండుమె నలం, భూష్ణుత సంభవించమ్‌6 బ్రభుండు పుర్మత, తయభచా వాధుర్యతా, ధృష్టు వనంగ చేర్చిన పీ వక రాంబకముక్‌ ముగాంత కాలోన్షకరస్య ముం బటుబలోద్ధతిం కొని క్రోధచండ డై వారీ, ఊఉ. ౮ా ఆ. ౧౮౮

అలంగు. దే. ఆ. ,క,. 1. వెనుదీయు. “చ పలికిన చేను నీకలంపు ర కిపు డేమిమోణి న, ర్హిలితిం దొడింబడక్‌ నిను వధిందంగవచ్చెదనో యటంచు నాాకలంగుచు రాక మానుమని యానలు వెట్టి అని, శ. ర. ఇట “అలుగు” అని పాఠ భేదము; కభఖా, ౬, అ. ౬౬; 2. కోకించు. “ఊఉ బాలుర ఇావుకర్ణ్మ ముల బడ్డం గలంగియలంగి యోరువం, జాలక దాప్పతోర యకణజాలము చెక్కుల రాల చేడ్చి.”భాగ. ౧, సం. ౧౪౨; ౩ శ్రమువడ్సు బాధనొందు. “మ మలంగుక మెల్లనిగాలికిం బటు నట న్న క్షద్విరేఫాలికిక , దలంగుకొ గోయిల మ్రాశవై. యలఃగు నుద్యత్కీర సంభాషలం, గలంగుక్‌ వన్నె లవేండిమిన్నలంగు మాకందాంకుర చ్వాయకుం దొలంగుం గమ మనోభ వానల శిఖా దోదూయ మానాంగియై”” భాగం ౧౦, స్క్య_ం, పూ ౧౭౩౨; ఉ సంకోచించు “ద్వి, జల "కల్లి సలుపునిర్జరసతుల్‌ శుకుని, గలంగ కూరక యుండి యటుకరువాతం” భాగం ౧. స్క_ం, (శ. రం

ప "దే, న. శ్రీ(అలయు చే) అలయంజేయు. “క, ర మ్మింద్రవదవి 'సేకొని, మ మైల్లను నరయు మనిన మానవవతి నా, కమ్మహిమకుం దగు మావోత తమ గలదా నన్ను శీల యలంవెద రని

నన్‌.” ఛార ఉద్యో, ౧, ఈ ౧౪౫ “ఇట బాధ పెట్టు అని ల ముః

వీపున వెడలినం బడియెం బుడమి నర్జునుండు జ్ర వడి త్రెశ్లేర, గొడుకును ము న్న శండేసీన, 'బెడిదపు క న. భార. అశ్వం ఈర, ఆ. లో; 2, శోకము. “లే. కనుజకోశా రయిన గాంధారిం జూచి, యడలు కనదుచి త్తంబున నతిశ యిల్ల నలంతం చేర్నంగం దలంచి తా నల్ల జేర, యమ్మహా దేవితోడ నిట్లనియె గృపుండు. భార,

ర్ర్రీం, ఆ, ౧౦౭. (అక ము న్నిట్టి తెజంగు ఛోళం, 'జెన్నండు దా ననుభవించి యెజుగదకట "నేం డ న్నెలంత యలంత పెల్లున, నెన్నియవన్గలక వచ్చి రట మ్యాడ్‌”. 22 భార. సూ, ఎలి 9 అ oF; వె. శ్రోనుము, “డు చెల్లనివోమిక _లరువు సేయని కూటములయ్యె ఫావముల్‌ వల్లభునందు వేయ టియలంత నెలంకకు నాంటినాంటికి౯ా.” 5, ఆఈ౧౦_౨

ఆని,

అలంతి, బే. ఏ. "లేలిక, ఆల్పము, “ఊఉ, కావరమెన కీచయకుండు గామనిపీడితుండై యలంతులం, వకు” భార.విరా. ౨,ఆ ౨.౨౯ “సీ....ము న్నవమాన పాటు దుఃఖపాటు గలిగి తొడరంగవచ్చిన, వారుగాన నలంతిం బోరు” భార. ఉద్యో. ఈ, ఆం ౨౫౭.----విణ. 1. అల్పము; 2. సూత ము “లే నాకు నావుడును సీస్ట గదిరి యాననము వాంచ్చియలంతి ముతక నిట్లను నాలతాంగి.” భార. ఆను ౧, అం ౫౦; లి. చిన్నది. “వ. నీను నీకు హీతంబు గోరుచున్న వాండ నని నిశ్చ యించి బాబుది వినుము వారల జీవనంబునకుంి గొన్ని యలంతివల్లి యలైనను దుర్యోధను నొ డంబఖిచి యేర్పణిచి "తెణింగువజుచిన లెన్సయని చూాచెద.” భారం ఉద్యో. ౨, ఆ. ౯౧. “ఆలంతి బలుకు; అలంతినగవు.”

అలందు. దే. న శ్రీ పూయు.

అలందురు. చే. అ, [క్రి ఉమ్మలించ్చు దుఃఖించ, “లయయగాహి. కందళితపువు మకరందరసముం దగులుచుం దనుప్రుసౌరభము నొంది జనచిత్తా, నందముగం ద్రోషితులడెందము లలందురంగ మం దమలయానిల మమందగతి పీచెక భార ఆది ౫ ఆ. ౧8౯. “క. కొలండికిమోలిన నెవ్వగ, నలందురి.” నిర్వ ౫ ఈ ౧౦౧.

అల

176

అల

కం ఉభం చే. విణ సూక్షము, సం. వి. ఆ, స్తీ ఆలఘువు, సం. విణ, (ఊడ, ఈ._ఘీఏ్ట.ఉ.) (లఘువు

ge తో పుం, బం అలకలు, ముంగురులు.

క్‌ . జి ష్‌ సూతకం ఆల3 రుల కు కా అలకసి, దే. ఏ౫ సూత్రము. ఊం. ౭, ఆ. ౧౯౩. “అలకని జేబు,” స్వాా* ౬, ఆ. ౨౧. అలక ప్రియను. స 9 ® RY చు, వుం వేంగిససోం ఆలకాధిపుండు. చ మం ఆం. ప్ర (ఆల కాపట్టణ కు జేరుండు.

మునకు ప్రభువు.) అలకి. వై. మి 1 పాక్ర విశేషము. “దీ యాగ కొలయంబు: గలవయు: గలశములును, నలకులు గాయగులు నాదెగాయల భౌండములును బీఠములు మ జోళ్ళు. ” భార అశ్వ. 3, ఆ ౧౫౬; రై కుండ. “చం కలయలం బె డము వెన్నయు: బెట్టి యట్టుళై; యలవడ వండితిం బతియు నాత్మ జులం౦ బ్రియవడ్డనాలు "గేనలకలదొంతి డించి యవియన్న యు “నుక లి నీకనూజుం డొవ్చలవడ హక గం ల్‌ నిది

చాలు పిండి పులకం

బూకములున్నవి గాక కడ్చునక్‌ ౨” హరి. పూ. క్కి ఆ. ౨౨౪. “ఆలుగు లని ము చి తము. అలకువ. దే. వ. 1. ఆయాసము లవ నలకువ

దీనకొ.” భల్లా. ఈ ఆ. శ అ 2. వెము శః cn నూ ఖ్యము, “ఆలకువలేని నిష్టలను. ...22.22... | మె. ౧, ఆ &కి. -అలక్తకము= స పా అల కము. ఆలక్ష్తము. సం. వి. అ. ఫు, యావము, లత్తుక. అలవ్యము. సం. మిం అం OL 1, లకమ్యాభెవము,గుఅీ లేమి; 2. అనాదరము, నిరసనము. “నామాట యందు వానికి అలత్యుము.” “నీకు చేననిన అంత అలత్యుమా! కలి మాటయందు అలత్య మెక్టు నో య ెటొ _--విణ, (అ, ఆ. అ.) 1. లత్యముశకానిది; ద || తెలిసికొనశక్యము కానిది; 8, చూడరానిది. ఆలత్యుముచేయు, మి స శ్రీ వీంచుం

3

J

ఆనాదరించ్యు నిర

కానిది కే. గురువైనది (అతరము; 2 బరు వెనది; తి, పొడవైన నది; &. పెద్దది; ర్‌. ఆధికము.

అలజము. సం. వి, అపుం.కుక్క్యు-భముగంవపపులుంగుం

అలకని తెల్వి” వారి, | అలజేడి బే, వి, 1. అవద. “ఆ. .ఇదియకాని చేయ

ెద్దియే ననుచు ని;రృంధవృ త్తి: దలంపువట్టికొనిన, నట్రివానికెందు నలజడ్‌ ఐ*టిల్లు కలరు గులీ యకాండె మనకు భార, ఉద్యో. 3, ఆ,౨౦౫. “క అలజేళ్టు దీనివలనం, గలిెెడునో కాని తక్కు గలుగ దరిష్టం, బలఘు శుభలతణాన్విత, విలసీకళనుండ్రైన గాండివికి నెయ్యెడలన్‌ .” భార. అశ్వ. ఈ, ఆ. ౧౫౫%; 2. శ్లేశము. “చ. అలజడి లేదు చిత్తమున కంగములందు. బ్రయత్న మేమి యుక్‌, వలవదు,”” లత్రీ, రో, ఈ ౭౭.

అలజేడివరి. జే. వి పకీవి శేషము. (ఆప, గుర్తుతో, శ ర లేం గలదు)

అలది. వై. = అళది.

ఆలపద్యము. సం. వి, అ, పుం. అభినయవాస్తవిశే

షము. (ఆయిదు వేళ్లను గొనలుకూడకుండునట్లు విల్లువలె వంచి చిటి కెనన్రే, లివెంబడి వేశ్లన్ని యెొడముగలుగం ది ద్రివ్పయడినది_అని Ep రన .

ఆలపవు. డే. వి. క (గోనుము.

ఆలబలము. జే. వి. కలకలము. “కం అలబలము లసంఖ్యములై , యలబలములు సేయుచుండం” విజ 3, ఆ ౧౪౧.

అలభ్యము= సం, విణ. (అ.ఆ.అ లభ్యము కానిది,

ప్ప సీద్ధ మను

పాందశక్యముగానిడిం అలమట. చే. వి చింత, వగపు, “క. అనవరత సౌ ఖ్యసంవదం) బెనుపొందుచునుండు మికు

భీకరకాంళా,రని వాసాయానంబుల, ననఘా యాః భంగినవయ నలమట వొడమెకొ,” భార. అర. ౧,ఆఅ. ౨౦ ౩3 “గీ, ధర్శనుతుమాటచా 'ప్పెన్విధం బొ యెణు, కునికింబేసీ చింతిల్లి షి నోపుదీవు, తెలియం జెప్పి నాయలమట 'మలుగంజేయంల” భారం ఉద్యో. ౨ అం 9౨.

అలమటవడు. ద్వ అం - శ వగచు, చింతవడు.

త = Ure | థ్‌ టె

పాసై

ఈ నందు ఇెవ్వరిగాన సుతు చుచును.” విష. ఉం. ౫ ఆ. (శ. ర,

౨లమరు. దే. అ.

ఏలమారుమే. డే. స

అల 177

కి. చింతించు, వివారమొందు. “ద్వి. ఈవిధి నలమరి యేంగుచుండలను.వార్రిళ్ల ష్‌ ౧, ఈ ౧౭గ్జ౬

డీ బండియెడ్డను మార్చికట్లు. (క. ర్ఫ

లము, ఉఊభ. చే. అ. శ్రీః కవియు, శము. gE నులభమొ దుర ర్హభంబె యని se సప గన్న దానిపై, రో కామమా యిడుము లం దంగంచేయుదు నిండుటేమిటం,గలుగదు నీకు నీతె 696 గగాధరసాతల భంగి సీవుసృన్చొలమునం బోవ కుండి నిను. బుచ్చెద బచ్చెనరూపు ఫోకలకొ.” భార. శాం. ర, ఆ. ౫౧. క్లో యద్య గాలం బ సే కామ కత్త చేవానురుద్ధ న్‌ా సం.౧౭౭-౩౨౮. ధాన, క్రి. 1. ఆక్రమించు, కృము. “లే, రక్కు_ నులును గుంత ఖడ్డ, కార్తుకప (వృముఖాయుధక లిక భుజులు, కోవ వాటిలు 3 మ. కోటంగలయ నల ము” రా, యు, కాం. ౫౦౦. *చ......మ్‌, న్నలము తదీయహేవమవరణాంచలచంవక శాఖ లందుంబుతులు రొదసేయ......”” ఆము, ౧, అ. ౭౪; 2, కాంగలించు. *లే. అతివ యత్యంకవివశయైొ యలమంగ్రోవి, "కేటకేనియ తెలి సీటం ెలివెచెచ్చు” వాన 3, అ. 3౬; 8. దరింజేరు, సమాపీంచు. “తే. ఆతడు మనుమనినందంద పీతి యడర, నలమి was గనమువేసిోమార్క. ర ఆ. ౨౦౫; క పరి 'వష్టించు, చుట్టుకొను. “ము జలజాతాన్నలు

సద్వయసృలు సవాస్కంబున్నజి స, స, ౦బు6 దన్న లమన్‌...” భాగ ౯. ౫౩౨౭; ల్‌, కచ్చు. "కే, .... ఆమించు ముద్దుగుమ, సీగుకడ్డంబుగాం టి రీ ౧ 6% బతిచేలమలమి, కొనుచు బలికెను...” హంస. 6. వట్టుకొను. “గీ. అంకటను నేనె పెటనొంగలమి బలీమి, న సెజ్హవె దార్చియల కలచిక్కు-6 దీర్చి.” కవల, ఈ, ఆ. ౧౯౪; 7. వ్రూయు. “చ...... లక్క. నీటమ,మ్మలిమిన చెంత ముగయిదియంచు...” ఆము ఆ. ౫% 3౨%; సన ఫూ సెంబట్టించెం జఉమరనాం బొలుచునల మొ, ననుట...” ఆం. ఫా. 3, ౧౨౫*-ావి 1. అజుము, అకృమణము. “చ స్కేర్పలవడ వావా నంబులు మహో త్త ముల;క్ష్‌ సమకట్టి కృమ్మణుం,

ళం

౨ ఈ ౬౫౨;

కొను ' RE ఆలముకొను. దే. అ. (క్రి

ఆలయు. డే. అ. క 1 శ్రృమపడు.

అల

డలమునం దున్ని వెవుండు”' భార, అకు ౫ ఆ. ౨౭౧. అని శ, ర. పాఠము. “ఆంనుని అని డృకృత పాఠము; 2. (అలముకొనునదెఎ కాకవిశే షము, “క. అలములు దుంపలు ననులుచుు”” అచ్చు, సుం. కాం. కి౯.=నం. అ. న 1. కేలు కొండి; 2. తేలుకొండి ముల్లు; 8. అరిదళము. 1. ఆలము, కము. " బభ్రువాహనుండు దల్లులు దాను నే క మూర్భలు వర్యాయమునం 'చేతీ దురములోం జిక్కాన పృద్యుమ్నుచే నెఆింగి” జై. ౭, ఆ. E "పెకొను. “నిచ్చనిచ్చలు లాలించి వంచాను గాన్ని గుచ్చివాండు కౌలిలించు ఫొను 'బెన్నండు లేదుగా.” క్షే త్రయః; లె. వన | “ఆ నారచీరయేని. న్‌ మ. జైనం గట్టి కొనినయప్రుడు హృదయ, "మొప్ప దొ వ్యననకయుండు రూపాదుల, నలముకొనవు చకురాదికములు.లి భార. శాం. ర, ఆ ౬౦; 4. కలసీపోవు, వకీభవించు. “సీ. లరికమాగధ క కలకంఠగానంబు కలకంఠగానంబు నలమి కొనియెల వను, ౧, ఆ, ౧౪౯,-ాను ,కి, 1. క్రృమ్ముః ఆక్రమించు; 2. కాగలించుకొను, “క అడుగుల కెడంగినం బెండిలి కొడుకవనుగ మనుచు నలమీ,కొని వృజ్రి ముదం బడర, .....బలికెన్‌ ఎ వను. శ్చ ఆ ౫౭; 8. పొందు. “తే, వెనుక ముందటి సమ్మర్ణ ముల గరంబు, దండసీలి మధ్య మున నున్న ధరణినిభుండు, యంత్ర, సిర్ధార్ధభా వంబు నలమికొనియుూ దనునసీ సా "నత దలంచుచుండుం” చై. ఈ, ఆ. ౧౨౫; 4. కవ్వం “సీ ఉడికిన ట్లున్నపుప్పొడిమెట్టణాం బొక్కు,

౧౫౨.౨;

రించూ,

నడుగుందములు కేల నలముకొొనుచు” యయా, గ ఆ ౧౧౮. ఆలయిక. అ విం ఆలపు, అలనట, శ్రమము.

వవ, ., అలయిక సొలయికల నొకవింఠయొయ్యా రంబు...”” కళొం ఈ ఈ ౨౨౯౪.

“క అలయు ఇడ డయ్యు నెడ వాం కలియుం దృషయునైన యెడల. గడుకొని ధరణీ, కలనాథ పురుషునకు ని, మృల భార్యయ 'పాచుం జిక్తమున దుఃఖంబుల్‌ .” భార. అర, ౨ ఆ. 6%. “క, వేంటనలసి యీ

శ

అల

చెంచెక్క యోటమ్‌వెట్టం గడంగియున్నట్టి యె డన్‌. హార. 2, ఆ. ౫౨; 2. ఏనుగు. “చు ఆలయక నాండునాంటికి లతాంగి యఫూర్వము లైన భోేజనంబులు గడుచ క్రిం జెట్టుచు.” భార ఆపి, రా ౧౮౩; లె. తఈడయు, ఆలస్యము చేయు. “కం కనుగొని నాకలంచినవని, యనువు వజిచి మజచిమైన యలయక జేగం,బున వత్తు వచ్చునంకకు మనవి డేనురక కాచుమక ముచిక మగుక.” ఊ వారె. ౨, ఆ ౯౧ ఇట వినుగు” అని శం ర,

అలరమ్మ. చ్చ వి. (అలరే4అమ్య) పుప్పబాణము, క ఎయ్యది కారణంబుగ మహీవతి యంచిళ శై ర్యకంచుకంబయ్యకనుండు సంచ నలరమ్మలచే

నదె కారణ౨ఎబుగా6ం దొయ్యలి రాజనందనుని తోడనకూర్చండలంచుచున్న యా, దయ్యము నెత్తి

అనె

కోలు తుపిందా6కుట గానగనయ్యె నయ్యెడక్‌ ౨ నై. ౧, లా ౮౧.(ఆలరుటమ్ల” అనియుంగలదు)

అలరారు. చే. (అలరు4+ఆరు = అలరు. 1. విక సీంచు. “సీ. మానసం బలరారనుక్స్యకూర్మ వరాహ సనారసింహాద్యవ తారకథలు వినుము.” దశా, ౧. ౧౧౨; 2. పుష్పించుం “రీ స్టైర్ర భోల్లాసముల్డాతి గుంగలాంటేళె నలరారు గొదమ క్రేవులను నెలను” ఆము. స్కి ఆ. ౧౨౯. “ఉలఆవారిణాశ్నీ యిడ్డయలరాకెడు పువ్వులదండ సహ. నెం ౬, ఆ, ౮

అలరు. చే, ఆ, క" 1. వికనీంచు, విరియు. “క. ఇమెయిని నధికపరి కాపషమున=బడు సూతుపహ్చూద య పద్మ ంబలరం,డమ్మి కొలంకుల 'మొగుడవ, నములు నోలంగ దివననాథుండు (గశెన్‌ ల భార. విరా. 3౧౬; 2. పుష్పీంచు. “ఫీ ఇిత్తుటం దోయియు నిగిడిపోరెడు వీరు లలరిన

నడ మోదుగుల విధంబు. భార, శల్యం ౧, ఆ.

౧౨౯); 8. సంతోషించు. “సీ, నల నామభేయ

మైనక్ళణంబు వినంబడ్డనధివతి పేస్విన్న యట్ల య

లరు.ి” చై. ౧ ఈ ౭౬; డీ, ఒహ్వూ, అకా

అక్‌ ంు

శించు.---వి 1. వికాసము; 82. పుష్పము. శ జో,

“జే, ..ఆలరు, లమ్ముదురు పువ్పలావికలప్వుర మున” ఆము. ౨, ఆ, ౧౯; రీ. సంతోషము,

.1(8

అల

“మిగుల నలరొంది-** అచ్చ. నుం శాం, ౭౬; ఓ ఒప్పు, ప్రకాశము.

అలరుంచోండి. చే, వి, (అలరు +పోండిం - ఫాను యొక్క_ సౌకుమార్యము గలది) 1. సుకుమారి యగు స్రీ “క ఆఅలరుంచోండులలోేవల, నలరుం బోండుములు నీకు నగ్గలమగుచుక్‌,దలపూవాడక యుండుము, కల గ్రాను ధరించి వికచతామరసా శీ” పారి. ౧, ఆ.౬ళ; 2. శ్రీః (అలరు + మేను ఆను విగృ్వవాముతో “మేనుిళబ్దమునకు సర్వా జేళముగా *బోండి శబ్దము వచ్చినదని కొందణ మతము. అప్వుడు “అలరుం బోండీ ఇత్యా దులయందు బిందువు వచ్చుట కవకాశము లేదు. మజియు *“పుష్పుమువంటి శరీరముగలపి అనుటకంటె “పువ్పసౌకుమార్భముకలది” అనుట యే వ్యుత్పత్తి విషయమునను ఉచితము. పోడి, పోణి శబ్దములు సౌకుమార్యమును, ఒప్పిదమును

అలరుంబోణి. దే. = అలరుంబోండి,

అలరుచే. దే, స, క్రి. (అలరంజేయు.) 1. వికసింప జేయు. “గీ. కలికిరాచిల్క_వల్ము.6 బల్బుల నలర్సి.” వేం. పంచ. 3, ౧౪౩; 2. పుష్పింవం జేయు; 8. నంకసింపంజేయు; కీ, ఒవ్బంబేయు; ర5.చేయు. “క. ఇలావంతుండని, యాచతురుండు సామకరణ మలరిచియంళకా”విజ,౧, ఆ౧౧౨.

అలరువిలుకాండు. చే. వి. పుష్పధన్వుండు, మన్య థుఃడు.

ఆలరువిలుతుండు. చే. ఆలరువిలుకాఃడు. “ఆ. అలరువిలుతువూవుటమృంబో లె.” భార, విరా. ౧, అం ౨౮౫%

అలర్క్మ_ము, సం. వి అ. పుం. 1. తెల్లజిళ్లేడుపో; 2. ముండ్రయుచ్చింకళీ; శ. వెళి త్తినకుక్కు; ఓ. కమి భేదము. (గురు సేవ చేయునపుడు కర్టుని తొడ తొలిచిన దీజాతిబేఅని వనీద్ధి

య

అలవ చే. ఏ. 11. దడి. “సి, గందపుంగూచముళ్‌ పొందించి కురు వేళ్లనలవగాంగట్టినయట్టిమహిమ. ” రా. వి. 3, ఆ. రాం; “సీ, (ఎడ్లు నీటిలోోందఆకి సీనపారీనములగతి వెలుగులు సొచ్చి యావలికిం బోవు, గోడలలవలు 'వెసదాంటుం ,గీ డవోఠతె” “సోడలగళలు వెన దాంటి” అని పాఠాంత

ame 5

అలవడు. ద్వ అ,

ఆల

రము, వారి. ఫూ ౬, ఆ, కుడ్యుము..

౧౨౬; 2 గోడ, అ. క్రి (అలవుశేపడు) 1. చనవు గలుగు. “క. నరనాథుం గొలిచి యలవడం, దిరిగితి నాకేమి యనుచుం బేంకువ లేక, మరి

యాద దప్ప hs బురుహిర్త ంబునకు హాని పుట్టక యు"న్నే ? భార వీరా, ౧, అం

౧౨౨; (ఇట ee వాడుకవడు అని శర 2, తగు. “క తలం బువ్వులకతనం, దల ౪క్కెక నార యనువిధంబున సారివ్యారల మగుట నిట్టి ేర్తి కీ నలవడితిమి ధన్యకముల మైతిమి ధరణిక్‌ ఎ” వారి. ఊ రా ఆ 30౨; లె. సిద్ధించు, అబ్బు. “వ. అందు మాశిన్వరెన్వ రెక్క డెక్కు_డ నెయ్య రూవంబులం జరియించం గోరిననయ్యెరూపంబు లలవడియెడు.” భార. ఆర, ౭, ఆ. కలగ; 4. స్వాధీనమగ్కు లొంగు. “క. పురికొనుచుం చెరలుచు నో, హారిసాహారి నొక్క చోట నలవడు నొకచో, విరియు నొకచోటం దిరుగుక్‌, దికుగక యొక చోట శనెంయుచెజి:గులు నొచ్చుకా.” భార, భీష్మం ౨, ఆ. ౧౭౩ ర కుదురుపడు. “క. పరు డిచ్చిన కుండల, ములు నుష్టీవ షంబుం జిత్తమున భ క్లిమెయిరి దలంవ నవి వచ్చె "వెండ్తుక లలవడంగాం బాచ్చిముడిచె నమర దృఢముగక .” భార. నిరా, ర, ఆ ౧౬౪౯; 6. ఒప్పు. “క, దడములంం గొల్వంగ ధర్మ ౦9, బడ రంగ దశరథుండు రాజ్యమలవడం చేసిన్‌.” రా, రాల,

ఆలవరి. చే. వ. అలంగము, వప్రము. “కీ అలంగం బన నలవరి నా వ్యప్రృమగినులో ఆం. భా, ద్వి, పుం ౧.9౨ అలవరించే. ద్వ. (అలవడు 'సే.అలవడంజేసికొన్కు1, అబ్బునట్లు చేసికొను, కర శాస్త్రముల నెల్ల. దగిన భంగి,నలవరించి మున్న యధ్యయనంబునం జోొరపు షే భార. అను. ర్కో ఆ ౧౨౪; 2, అలంక రించు. “స్త్రీవలెచె యలవరించి.” తేతృయ, ప్ర పు. ౧౦౭; 8 వహించు, ఫూను. “సీ. జపవోమచదాన |

౭2౮వ,

సనంస్కా_రపూర్యక ముగా నధ్వరవ్రతదీత యల ఖ్‌. వా &. సవరెంచు, | అలవి. బే.

వరించి.” జై. 3, ఆ ౧౨౦; దిద్దు. “సీ, ఒక్కింత సడలినయు క్రంసదామకం

179

ఆలవబుమే. న.

ఆల

బభినవంబుగ నూళి నలవరించిలి వారి. ఫూ. ౫ ఆ.౯; ర్‌. సిద్ధపలచు. ' “గ్‌ ఆలవకెంచి చతు3ంధా

వరములను. దుష్టి బేసి. 7” ఊ పాప 6, ఆ. ౧౧౫. “పీ, నుక్ళు వోలూఖలజుహుప్పులు

మొదలైన యజ్ఞసంభెారంబులలవకించి” జై. భౌ రా అఆ, ౧౭౭.; 6. వశవణచుకొను స్వా ధీనవలిచు. “వ పాండపులకం విక్ళ ధనంబగు రాజ్యంబు గవటదభూకంబున దుర్యోధనుం డవ హరించుటయం నది వీరలు = cs చేస్తీ యలవరించికొన్న కదంబగటయు 'భార.ఉద్యో, ౧, ఆ, ౧౨; 7. గ్రహించు, వట్టుకొను. టవ గాంకీవంబు6 బుచ్చికొని యెొక్కు- వెట్టి ముష్టి నలవరించి గుణధ్వని సేసిన” బార, విరా. ౪, ఆ, ౧౬౮ “సీ, వీకాద్క శా న ౦బు లాకనుష్టి నలవ రించి.” భారం దొ గి ఆ. ౧౭౫% 8, ఒప్పించు “అ ఇంక దరరశే సల యొమ్మెయివైనను, గొను నలవరించి కూర్చ్పుటలు చె యుమ్మలంబు దక్కి రయయూజటతోడ సీవేంగు ముసల వరవదింకనిచట. భా విరా, ౨, ఆ. ౮౦.

డ్ర్‌ (ఆలవడు. చే ఆలవడం జేయు = అలవకించు. “క. అరిశ్వము దొజంగ మెల్రియలవజపుముదిక్‌ గ భార శాం. ౨, ఆ. ౨౦౫ ఇట ప్రోను అని యమం

అలవర్చ్భు. = అలనటుచే. అలవాటు, ద్వ వి. 1. అభ్యాసము; 2 సిద్ది, “తే

0 ఎట్టికృళ్యంబు చేలా యే చెద్ది సేసి, కృళవరా

యణధర్మ తాస్థితి వహింత్కునొక్కొా యని చింళం బొందుచునుండునాత్మ నిష్ట్రయలవాటు గాంతీం చి నృవవశేణ్య” శశాం. ర,ఆ. ౫౮౭..-విణ, ఆలవరిచినది, సిద్దము, “చ గరుడుని డి వీడొ_లివి కంసవిరోధిప్రురంబుభాోవలం, డిర వడి దారుకుంబనిచి తేరలపాటుగం చేరనెక్కి నర, గరకుతుకంబుతో వెడలి”, జ వారి. 3, ఆ. ౯౧. “సీ, అవనిజ 'ేవోవపారఫలంబులు చెలువార నలవాటుసేయు చోట.ి”రా. అయో, DF కిం ఆలవాలము. పి. (ఆలవు) కొలది, పరిమితి. “క వృ త్రుఘునబా హుబలంబలవికిమో జను,” భార,

అల

ఉద్యో.౧ఆఅ.౧౨౫.---విణం శక్యము, “కు బల హీనుండైనవానికి, నలవియె 'మోపెట్టి తివియన కారు కముక.” భార ఆది. ౭, ఆ ౨౩౪. ! ఆలవు. చే. 1. అభ్యాసము, మరలమరల: జేయుట. “తే. మావటీ: డల్లనల్లన మదగజంబు, | నిచ్చతోంగాడ నోజకుం జెచ్చునట్లు యోగ, విద్యాపరుండును నెయ్యనెయ్య, నలవుతోం గూడం బపనంబునాగవలయుం”” మార్క. 9! ఆ. 3౧౮); 2. బలము; “చ ...పోటరులైన' భర్తలే వురుగలరంటి చాకెయలవుం జలముం | దగం గంటి నింక నెవ్వరు గలరు” భారం విరా. ఆ. ౨౫౬. ॥ బలభ ద్రుని భ3యింవంగ, నలవుఖెడి ఒపృలంబదైత్యు డయ్యెడ ధరణీ కల మునకు వచ్చె”వి, పు, ౭, ఆ. ౨౦౯; ఫ్ర మాన్తాయాసము, “క. తురగమును నీరు జలజా, కరమున! ద్రావించి తానికచ పుష్పఫలో, క్కర భరవిన్న మృచూ కాం, కతరమరకతజేవె నలపునం బవళించక్‌ .” వై .రాఆ, ౭౧; డీ అలుగు, ఖద్దము, “వీ కెకులు గంటుల దూటు ఖింజివాలంబులు, (గ,నుమననిడు చావధములం7ాగ, నలవులెన్ని గొనిన నప్పటి కవ్పటి కలవుబలము జలము న లింప్క నుభయ బలములందు సుభటో త్తములు వోరిరి* క. సం. ౧౧ ఆ. ౧౨౩. *క, విటీగిన యలవులతునియలు మెజచుచు దివి "శగయం వెడం౫”” క. నం, ౧౧, ఆ. ౧౬౯.

విం

ఈర టల్‌

౨ క్ర

అలవోక. దం షి (అలాపోక్ర) 1 యద్భృచ్చ, అవ్రయక్నము. “తే.పొంది నారదమునియలవోక నచటి, కరుగుడెంచిన...” భార. శాం. ౬, ఆ. ౧౨౭. “వ, మదాశయుండనువాండు రూపాను ఖభూతియను ఫార్భయుందాను ధీరభావుండను మం త్రితో డ నలవోకనటుపౌలసినమ్మా తృంగళావూ ర్టుండాధీరభావుని దనధనుర్విలాసంబునంబలాయ నంబ నొందించి మదాయునకని భార్యతో డం గూడ నొక్కించుక ప్రవర్తించ” కళా, ౫ ఆ. ౪౦; 2. లీల, విలాసము, “సీ శం, జాయరంజిల్టులోచనములలర్క నాజగన్నాథుల నలవోకవో లెల్యన్లాని దతీణమునకుంజన”” భార. ద్రోణం ౨ ఈ, ౧౬౬ “ప్రీ నీకతంబునంగాబె కాకోలవిషవహ్నా నలవోకయునుబో లె నార్చంగలి

150

అలో

“గె కాశీ, క అ, ౯౬; 8 అశద్ధ; “చ. అని మివనాకుతోడి యని యవ్వుడు గంటిననంతు నాద్యువి,వ్లుసి నలవోకందన్న హిమ సువ్రకనా కె ఆిగింపు* భార. కాం ౫ ఆ. రోం౬; కీ, నిర్భ త్యుము. “వ. అనాదరంబుబెల్బుచు నలవోకగా ఏనగ్గీశనంచేశం బాకర్ణించి”" నై. ర్క ఆ. గ

జో

గు మ్‌

ఆలస. వి ఆ స్తీ" అల్లుడుతీలే.

ఆలనము. నం. అ. పుం. వి, 1. వృతువిశేషము హాంనపదీలక శీ; 2. పాదరోగవిేశేషము, బోద కాలు.---విణ, (అ. ఆ.ఆ) సోమ3, మందము, దీని కర్వాతవలె బలె, పోలె మొదలగునవి చేర్చు టయుంగలదు.

ఢా ఈఓ

ఆలనందియలు. వై. బం కాయ ధాన్యవిశేషము, బొబ్బరలు. “చే శాదకర ౦బునందు వర ఫ్రములు (WO న జ వీశుమ్కు పెండలంబును దోస వలాండు పుల్లియా నుగమ్మింగువలనందియలు విచార, సార పృళ్య్ళత పార లవణ మనూరములును,””మార్క_౦. ౨,ఆ.౨౦ ౨.

ఆలనంచెలు. చై = అలసందియలు,

అఆఅలనటు. దే, విం ఆఅలయుట, అలపు, ఆచమా సవ త ్ష్‌ సోమరి

ఆలనక, నం, వి ఆం Me ష్య ఈ

శనము, అలసపడు. అ. (క్రి. మందమగు. “వ్‌ జటకారవము లకుంగాళ "వే ళంబెనంగునంచలవే నడయలన cn లు వడం.” దశా. ౨ 3౨0౬

అలసాంద్రముః నం

అలను. డే, వి. తిరస్కారము (వాడుక

ఆలనుండు. నం. వి, ఈ పుం, పీపికయుంండియుం బని వేయనివాండు, సోమరి.---ఏవిణ, చూ. అలనము.

ఆలనభావము,

వి

= అం ప్ర, అలనసంటబెలుం

అలనురాలు, మి. వి మందురాలు, సోమరియగ స్త్‌

అలా. వై. అవ్య, = అల “క, సెలవులు లాలలు దొరంగంగ నన్నలాయని యొజలున్‌.” ఊవారి. ర ఆ 30౦03.

అలాతము. నం, వి, ఆ. న. కొజకచ్చు, డల్తుక ము, కొలని,

అలాబువు. నం, వి, ఉ. దొ. స్తీ సొర్క తుంబిళ. ఆలాయిదా. హిం, శ్రీః విణ, (వ్ర, ల్యేకము, వేణు7గా.

అలీ

అలి, సం=అళఖి,

అలింజరము. నం, వ. అ. న 'పెద్దబాన,

అలికము. సం, వి, ఆ, ని లలాటము,

అలికిడి. చే, ఏ. చప్పుడు, ధ్వని.

ఆలిని, వె. వి 1. వచ్చందనము అడది; 2, తెల్ల తెళడ. ₹

అలిపీరిది, "వె. వీణ 1. పలుచనిది; 2. బక ై-ద.== వి, సన్న నూలువడుకు సాధనము.

అలిపిరి, చె. విణ. 1. అల్పశరీరముగలనాండు, దుర్చ లుండు; 2. మందము, "మెల్లనిది. “ద్వి. చలనె

నలు,

181

అలు

తౌంజన నూజట కొక _నిందగుం,దొర నొనకించి వంవ నరిదుర్చలు చే జెడ జాకం డర్భ భూ, క3తుక గ రి లేక కొఅగాండటుసేయ డ్విజా శ్యుడల్కు_ కున్‌, చెరవగ్కు చనాకండున్‌ వలయు నిండనదుర్గ బలోర్వియీా:దగువ్‌ , ఆము. ఆ రి ౨% క అల్క_.---విణ “సీ, ప్రురుమున"కెందును నిరకంబు మిక్కిలి "తేజంబు కర్మ్యంబు దీనివిడిచి. ఆ. వెం ఆలంకగా౭డె పురుషుడు... ,” ఫారం సభి.౨,ఆ. ౨౯.౨. “క అలుకంచనంబున విఫ్రున్కక క లుగంగాం దగదు” భార. ఉదో న్‌ ళో ఆ 3౩౧౨.

గజ | అలుక. బే, అ. ,కి. 1. భయవడు; 2. జంకు; వె

మెల చె సౌరభ,కీ లు నల నలనవీచె నలిపిరగాలి. రంగాల వక ౧౧౦౧ ద్వి భా. ౨. ౨౮. అలిప్రియము. విణ. (అ. ఆ. అ తుమైదలకు ఇప్ప మెనది----స౦ం. వి అఆ. న. 1. ఎజ్జకలువళీ; 2. పాటల్లో, అలిమకము. సం. వి, అ. పుం. 1. కచ్చ; డై. కో యిల; శి. తు మైద; &. ఇప్ప; ర్‌. అకరువు, ( తామరదుద్దు లోనగువానిచుట్టు నుండునది.)

వద కేసరము. జీ అలియు,=జఆఅలయుుం, అలివేణి. నం, వి ఈ సీ. 1. తు-మైదవంటి వెం డ్ర్రుకలుకల స్త్రీ ని; 2, ఆడుది.

అలీకము, నం. = అళీకము. అలుకుగుడ. బే. = అలుకుయపుట. G లు

అలుంగు. చే. వి. 1. ఖడ్దము. “ద్వి, మాభ'క్తులబికుద, మనుచు డగ్గ్షబుడు వాండలుంగు 'వెర్కి_నను”బస. గి ఆ ౧రర.పు; “వలదని వారింప నలుంగు వెజి కినందల ద్రు,౦చివై చితొ బన. ౫ ఆ ౧౪౬ంఫు; రి. బాణముల చివురనుండు నుక్కు_ముక్కు, ఫలము. “క. తనువున విజిగిన యలుంగుల, నను వున బుచ్చంగవచ్చు.” భార ఉద్యో. ౨,ఆ.౬౨; 8, ఆయుధము. “సీ వెండిము మైోముల వెండి యలుంగు.” పాండు ౧. ఆ. ౧౦౧; ఓ. వెణువు నిండిపోయినపుడు నీళ్ళు పయి: కిపోవుటకు "పెట్టిన గండిదారి వరీవావాముం

అలుక చే. వి. 1. కోపము. “చ అలుకందుషార కె లసుతకయవ్వలిమోవుయి” వార, ఈ. ఆ 3౪; స్త ద్రొవా చింత, “ద. ధరణిపుం జెందునేం దగదు

దీయుళ' లే. ఈకం డింకకు మొకం దన్నాయు:౫గ: జెప్ప్కవలవ దని నియమించిన చెలియంబలుక, నలికియొక చేవసన్ని భుం డంటింగాని, నిన్న నంక యుందాం గదా నిర్వహించే, ” భార విరా, ౫ ఆ 5s Se Th ఇటలేవనవోనినలుత Ga కలయరాచుు సంమ్హార్దనము చేయు; 2, “డే వార ర్యములనుంి పణ్యాపుణ్యాంగ

త్‌ కరము లతేకయుక మా_క్టికముల సేస, లలుక6 గల్పలతానిచయములు పుష్ప, వృష్టి 'పెల్లుగం గురిసినవిధము దోంచె” భార శాంతి, ౧, ర్ట! 3 గంగి “ద్వి, వీంకతో నలికీనవిత్తులు నీళ్ల, విదళిం చికొని తెచ్చి.” ళో, ఆ. ౧క౩_ప్ప్ర; “ద్వి, శివపాదజలములు శిరమునందాల్సి, భవుల కాళులనీళ్టు వైనల్క_ందగునొ బన, ౭, ఆ, ౨౨ 2=పుం.-వి= 1. భయము; 2. జంకు వెను దీయుట. రూ. అల్బు..

అలుకుంజేట్ట. చే. వి. (ఆలుకు4చేట్ల.) అఆలుకుట శకుపయోగించు ప్రా౭తగుడ్డలోనగునది.

బసం

అలుకుడు. చే. వి, అలికిడి ధ్వని. చవ్వుఢడు. “చ దర్చకు పంపుబలంబులోనియలుు_డు కరణిం జెలంగ ... తద్విరావముల్‌ .” భార, ఉద్యో. ౨ ఈ ౧౧౧.

అలుకువ దే. వి కోపము, “ ర్కో ఆ. ౧౮౦.

అలుగు, దే.ఆ. క్రి. 1. కోవమునొందు. “క. నీవలిగి న నడ్డమె పురవారాజకేశవులై నక.” భార.ఆది. ర. ౧౮౫ “ఊడ. ఇంళకననేల యేను భుజ గేశ్వురు రలాకయవార్చినాండ న్యా కంతవునంతకుంగుడువన

ర 92 ఆలుకువళ "గె చంద్రాం

తలు 182 అల్సరి

నాంకలి సీళ్టులుద్రావం దృష్ట యొక్కింత యు ఆలుంగు, పరీవాహూముం ER గాంతిమొదలైన లేదుగా కలిగియే యటపీళ్లలి కేంగుచెంచి” జన కారవాంగ్గానలు మనంబులు నిండి ల శాంతి. ఇ ఆ ౬; 2 దోవాముచేయః బాజడు నానందఫూరంబు లనంగం బ్‌ కొలు దలంచు. “క తనయునికం టెను నను నద్మునవేం భార అశ్వ. 3, ఆ. ౧౯౬ “శే. అంకరం దు/డు కరము'ెమ్లి మన్నించు మనం, బున నట్టి గంబు నిండి ఇండలువులందు వెడలు” భార యృగృజన్తుని యను వమరాజ్యమున కలుగనగు నే, ఏరా. ౫ ఆ. ౨౪౦.

నాళికా మార్క. రా ఆ, ౨౨. (రూ, అలు.) | అలేఖము. నం, వి ఈ న చ్రాయనిపు స్తక ము, అలుగుల. డే. = ఆగులము, | -ావిణ. (అ,ఆ,అఎ) 1. వాయశలేనిఏ; 2. లేఖలు అఆలుగులవడు. ద్వ ఆ, గ్‌ (ఆలుగులశివడుం) | (జాబులు లేనిది; ర. 'చేవతలు లేనిది.

1. నలయగుడువడు. “వ ఒండొరుల యలుంగు | ఆ్రల్రాకికము. సం. విణ. (ఆ.ఈ.ఆ.) 1. లోకనంబం

లలుగులవడ వే స్‌ సియు” ఊ, హరి. 3, ఆ. ౨౭; ధ్వలేనిది; 8. లోకానుకూలముగానిది; శీ. వేద

ర చాధచడు, “క అలుగులవడి ఖాండవమునం, మందున్నది. (అలౌకిక ప్రయోగము.)

గలయాశీవిషమహోేరగము లెల్ల ల్లు ల్‌ లు అల్కా, జే. విణ. క. అలక, సూత్ష్మము, "లేలిక,

2 ల ఈ - es క్ట ఓ WES స సు స చ స “ఊ యుద్దముమోంది వేడ్చయు మవ గ

జ లోన? యి SU Sg brass విరోధుల నల్క_6జేయుద,; రోదతియుకొ. గార i ని వనన వరుకు నర గ Se Is ee es es

కొ. 3 మటతో జెరయు తెగువ నలుగులప డుచుక పాఠాంతేరము; 2. అలుక, కోవము, “ట్‌. . , అళం

లలు Soe డూర్జి కశ _క్టి నుద్భటుం, డై నెగనె౯్‌ సమిరనుతు ఆలుగులము. జే. విం 1. నలంగుడు; 2, బాధ. ద నల్క-కు శాంకిడినటు పీకే భార, పీరా. అలుగులమంది యందుల మృగావలియుక్‌ విహ| జ్ర 3౫0. 39 గంబులుకొ భయాకులగలిం బొంది." భార అల్కు_న=ఆలకన. ఆర. ౧, ఆ. 30౧. రూ. అలుగుల.

ఆలుచే. చే. విణ. 1. దుర్చలుండు; 2. ఆధ అల్బ్ము, చే.=అలుకు. 1. భయపడు. “ట్‌, ఇమైయి

డు. “క. అలుచై నను నిచెస య. ee క oe నర్కె_దు నీవు మాకు దాంగయ్యముదక్కి..” దలంపుగలుగవల డర ఎజ్జ్వైల బొ భార ఉద్నో, ౧ ఆ. 305. *...మాకుం

గుకాం తేయు మన మెలమీకలిమినచ్చి ei pee భార, 3, అ రూటు... గాల నుక్కెదుమిక. వారితో” అని పాఠ es © 0 న! షస శేదము; 0. చేల ఆలంకుగుడ్డతో కలయ రాచు.

నంం జేయో ప్రుస్తాత ప్రాక తో శ నం నాప్‌ రిపుసాక లల ఒఒపీ బుభూ “చ...కన్నురిచే నరుగ ల్కె._ నొక్ళ_వపెదలి. లి వత్తా కం పునః పొండవాస్తోక సర్వాస్త్ర న కుళలా a న్‌ పతా యా

రణ” ఆలుపము. వై. వి. అల్ప కార్యము, అలతి. “వీ ఈవెండు కలు వటి యీడ్చినయాచేయి తొలు | “క్లూ దే. = అలుగు. “ముక్త, వమికారణమయ్య గ వ జ sr vn పాముల శేలయనళలి తిపీవు.” భార. ఆది.౧, ౧౫9. స్స + తనువింతలింళలు తుని ౧ ణి యలశై చెదరి రూపణియున్నం గని యుడు | అల్లోజా- హీం. వి. వీల్లనంోవి ఊందువాద్యవిశే కాణుఃగాక, యలుపాలంచొనువడునట్టై చిప్పే సము. యిది?” భార. ఉద్యో. 3, ఆ. ౧౧౭.---విణ, | అల్పంవచము. సం, వి అ. ని వండుకొను చిన్న ఆల్చ్పము. పొక్క కొంచెము ఉడిెకెడు వంటగిన్నె. అలువు. దె, అ. క్రి. అలుగు. “చ, వినుము నరేంద్ర | అల్ప్బంపచుండు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ (కొంచెముగా వి పుడలివెక్‌ ౮” భార శాం. ౧, ఆ కవి. | వండుకొనువాండు) అతిలాళీ.

అల్కా, హిం. విణ. 1. తేలి శైనది; 0, నీచమె నది.

ఆల్బ్ము_డు. చే. = అలుకుదు.

అల్ప ఆఅల్చ్పతనువు. నం, వి. ఉం. పుం వెంచువాండు. వి, ఊం అలిపిరి, దుర్చలుండుం అల్పదృష్టి సం, వి, ఇః స్త" l. తక్కు_వయైన చూ పు; 2. కక్కు_.వయాలోచన; 8, ళెదార్యము లేకపోవుట విణ. ఇ (అల్పదృష్టిగ లవాండు) 1. చూపు త్యనవాండు; 2. ఉదారమగ ఆలో చన లేనివాడు. హీనయినయాలో-చనగలవాండు. అల్బ్పప్రాణము, సం, విణ. (అ,ఆ.ఆ.) 1. కొంచెము ప్రాణము గలది; 2. కొంచెము బలము గలది, దుర్చలము; లె. (వాక్య ఉచ్చారణయందు ప్రాణవాయు (సృయక్నషము స్వబ్బముగాం గలది, (వర్ణము కచటకపగజడదబలు యరలవలు, జ ఇ రాను మలు, అల్బ ప్రాణములు (వ్యతి,

మహా ప్రాణ ములు.

అల్పబుద్ధి. సం. వి. ఇం స్తీ" క్షే కేలికయగుబుద్ది; 2. ఉఊదారబుది లేకుండుట. విణ. ఇం 1. లేలి కయగు బుద్ధికల వాండు; a ఉదారబుద్ధిలేని వాడు,

అల్పమారిషము. సం. వి, ఆ. పుం, చిల్టికార, ౪

అల్పము. సం. విణ. (అ.ఆ.అా) సూక్త ము ఆలంతి,

అల్పవార్యర్టము. సం. వి. అ. న. (చిన్న మేడవంటిదు అట్టుక.

అల్వాయువు* సం. ఏ, స్‌, తక్కు_వఆయు రా యము;

మేకపోతు. విణ. న్‌, అల్ప మెన ఆయునాయముగలవాండు.

అల్పాల్పము, నం విణ, (అ. ఆ, అ) 1. మిక్కిలి స్వల్పమైనది; 2. అఆతిసీచము.

అల్పితము, సం. విణ. (అ. ఆ. ఆ అల్పముగాం చేయంబడినది.

ఆల్సిరి = ఆలిపీరి.

అల్సిష్టము. సం. విణ. (ఆ.ఆ.ఆ 1. చాలనల్పము, మిక్కిలి కొంచెము; 2. అతినీచము.

ఆల్పీయము. సం. విణ. (స్‌ -ఈ-సీ.న్‌ +) ఆల్స్పిష్థము.

అల్తెరా. హీం. వి. సామాను లుంచుటడా గోడలో నమర్సు వెళైైః

ఆలారు, క్లీం = — ర

—ప్రుం౦ం.

"లె రౌ, a: ఆల్ల. ఉఫ్‌. డే. సియం క్‌

వ్రనీద్ధిని "తెలుపును, “ఆల్టనాం

183

లెల్ల

అయ్యది. “శ్రే మల్ల యుద్ధంబు శేయుచు నల్ల చోట్క నున్న వాడు మానుకుండు.” భార, ఆపి. క ౨౧౪ “లే. ఇదలుగవియుచునేరాళమెట యెదుర్క నల్పనల్సన నేతెంచె నల్లమంది, గరిమనా 'కాశచరులకాకాళవీథ్సి గదలియెదురుగ వచ్చెనో కాక యనగ.నై. ౭, ఆ. 3౯.---వె. విణ.

మందము. అల్లనవ్వు, వారి. ఊ ౬, ఆ. ౧౧౯. ాక్కిః విణ. కొంచెముగ్యా మందముగా. “అల్ల నగుచు” “ఆ. మదభరాభిరామ మృదులయా నం బొలయుచునుల తాంకక ములం, గరముఠీలయమ్మవిరులు గోయుచు నున్న, పువ్వుబోండి నెక్కపాలంతి ౫నియె.”” భార ఆర. ర, ఆ, “డే అకండ నింధ నాన లము నట్ల్టల్లం బొందు, వికృతివర్జి తయన నిరృతి = భార అశ్వ, ౧, ఈ ౨౦౫---నం, వి ఆ శ్రీ 1. కల్లి; 2. వరదేవకం

కావ నల జ్ర ర a

3౨౧4

అఆల్లకము. చవి పే నోంచి, కౌపీనము; ఏ, యం య ళో అకక ర! అల్లక ల్లోలము. డే. విణం తాజుమాటు, వ్యత్య_స్హము, అల్లట. చే. వి. 1. దుఃఖము; 2 కష్టము. “తే.

చోదవల్ల ట మల్లట. , .బరంగుగవ్షము. ఆం.ఫా. యం వం జై

౧, ౧౫౦.

అల్లట పెట్టు. a స్క శ్రీ కష్ట పెట్టు, శ్రమను పఆచు. ద్వ్విం అల్లనమూ డేండులయ్యె న న్నాంక, యల్లట పెట్టైవోయయ్య ేనెటులటలో బసం౧, ఆ, ౧౬-పు. (భల్లా. ౧, ఫె అనిశు రు

అల్లన వై. ఏ. 1. తిన్నన; “వం దివ్యా త్త వేదియగు నాసవ్యసాచి యడగించి యల్లనినగవుతో నిట్ట నియె.” భార. ద్రోణ. ౧, ఆ. 3౬౧; 2. మెల్లన. “ఊ అల్లన యింతి యిట్లనియె నారసీ వాసవు కల్తి లేమియుం ెల్లముగా సెజింగ కొని 'తేంకవలేకట వచ్చుబొప్పు.” భార. ఉద్యో. ౧, ఈ ౧౬౫% ఇట కుటిలమని ఆరము

ఎ ధి చెప్పవలసీయున్నది. ఇది పైదానికి వ్యతిరేకము, క్‌ నిని

య్‌ (వృవానన్నిదమ్మబ వీల్‌ అని మూలము. “ఆ. మాటపొాంచెణింగి యోటమై నల్లన, కర? భార, ఉద్యో. ౧ ఆ, ౨౧.

క

డు” 2, ఎదుట కొంచెము దూరముగా నున్నది. | అల్లని. డే. విణ మెల్లనిది.

అల్ల 181 అలు

య

శఅది 1, కొంచెముదూర | అల్లి. దే. వి 1. కలువవంటి యొకనీటిపువ్వు; 2

అల్లది. జే, కరం (అ ల్లి ములో కనంబడునది; 2, ఇెనుకంజేప్పినది. | '"ఒశానొకవెట్టు; 8. బాల క్రీ డావిశేషము. ప్ప ఆలనల్లన. చే. క. విణ (ద, (ఆల్లక+అఆల్లన్యు' _ చిడుగు డువ వ్వలపోటి చెండుకట్టినబోది యల్లి యా 0౧౧ BD | “త్‌ ఒం లం య వ అ మెల్లమెల్లగా. “లే. ఇరులు గవియుచుచేరాళ,! యుప్పనంబ్యక్రై యప్పలళొలు, కాళ 5, ఆ మెటయెదుర. నలనలన చేతెంచె.” ఇ. ౭౪,| 3344 అల్లిక; 5 చల్లనిది. “అల్లి తె మెరలుగ” ౬ య 90 న్‌్‌ ఆ. 3౯. | అల్ల. దః 1. (చావు జడ మొ, ee అనికి;

అల్లము వై. ఏ. కారముగల యొకాగొకదుంప, | 2. వదములకూర్పు. “ఆ. న స స - ర్షా ప 3 (దీనిలో నీరు ఇగురించిన సొంటి యగును అర్ధ), _ శ్లీకళిగిబి?, ముద్దుతిమ్మనార్యు ముద్దుపలుకు, కము, ఆలి కబిలిక. బే. = అరిబిలిం య య ౧౨౧ ౦౧ అల్లరి. చే ది వేం తవ్వ బయలువడుట; 0 నింద; అల్లి తెమైరలు. చే. విం చల్లగాలి. "8. కేలావాలము, రచ్చ.---విణ. 1, దోషము అశ్టినీల్లి జే. వి. 1. పెనంకువ. “సీ. ఆల్లీబిల్చియనంగ వలన చీ కటన్నమెనది; రై నించకడినని. jae శెౌనంకువ.” ఆం.భా. ఏ, *౯ న ఒద్దిక; అల్లలనాడు. వ్వ, ఆ. డీ (అల్లన అల్లన +అడుఎ కలసీమెలసీ యుండుట. “తే. a తనకూర్తి మిక్కిరి చరించు. “లేనడుముల్లలనాడలి స్వా, చెలువతో నళ్చ్‌బిల్లి యగుచు నెప్పటియట్ల

రా

అ ఈ ౨౯. నెయ్యమున నుండె” వర. 3, ఆ. ౨౭౪. అల్టలాడు, ద్వ, అం శ (ఇల్ల +ఆల్ల ఆడు జ దే. అ. క్ర అల్రికొనియుండు, పెనం మిక్కిాది చరించు. కొను. లే క్రోవులు నల్లీబి ల్రికొను కాం తా ఆలలాడు = ఆలలాదు. రంబునందు. క్ట స్వా. ur & ౨_౨ రం య ఆల్జాటము. ద్వ. ఏ. ఆల్జాడుట. అల్లియ. జే. వి. వింటినారి మార్చి. రూ. అశ్లై, అల్లాడు, ద్వ. అ. (క్రి (అల్ల +ఆడుం 1. చలించు. | ఆల్లీయము, చాపు సేం అల్లుండగుట్క అల్టునివరున; 'అవనీచక ము” పౌదసూకమున నల్లాడంగ.” | 2. మనుగుడుపు, వెండ్హియయినతర్వాత అల్లునికి భారం. ఆది. ౬, ఆ. ౧౪; 8 తిరుగు; "రి శవా! న _శ్రవారు చేనెడివిందు. రూ. అల్లెము. కహవడు; ఉం బాధనొందు. ఆల్లు. అ అ. క్రి, [గ ప్రాంకు-ానం క్రి (చావ అల్లారుచే. ద్వ. గ్రే. అల్లాడంజేయు. 'మొ)అల్సిక వేయు. “బుట్టలు అల్జుచున్నాండు;”

3 a క్ష అల్హారుపు. వి. (అల్లార్చుట్రు 1. ఒశ్నేవణము, ఆడిం 2. కూర్చు. “కవి లు ద్య్యాలు అల్లుచున్నాండు.”

చుట “వాలంబునల్లార్పుల్‌ గాడ్చ్బులనేంచం” అల్లుంగుజ్త. బే. వి (అల్లుశేకుజ్జ్రు అల్టుండు. (ఇది రామా. ౬. ఆ. ౨౦౬; 2, అవయవముల కద| శమ్ధాంగుజ్ఞవంటిది “క. గతి నీవు నాకు మళ్ళం, లిక ర. చలనము; కీ. తిరుగుట. శతికిని సీయల్లులపజ్ఞతనయుండు పుట్రాక్‌ *” కార్త

ఆల్జారు బెల్లము, ద్వ. విణ. (ఆల్హ +ఆరు + బెల్లము) అశ్వ, 3, అ, ౧౬౯.

మిక్కి_€ డి యము. “గీ. ఎల్లి బంధువులకు నల్ద్హారు అల్లుడు. బప (ఇతరవంశ ముతో సంబంధమును

జల్లమై.” కళా ౬, ఈ ౧౯౭. నా. బ అఆల్లురు. 1. కూంతుమగండు, ఆల్లారుముద్దు. ద్వ. విణ. మిక్కిలి మనోవారము, ; 2. భాగనేయుండు, మేనల్లుండు. “ఆ,

గాశాబదముయినది. “మ అనుంగుం. గీ డలనెలి వ. యాసు వా(డల్లుర, వ్‌డిచె నిన్నుం

యం వారలకు నిట్లల్లారుము'ద్దెనకూతునకుక్‌ *” వసు. గూడి విక్రమమునం చేరుకొనంగంజాలు.” భర, క ఉద్యో. ఈ, ఆ. ౨౨౧; 8. విటుడు. (చూ,

3, ఆ. 3౨. అల్లుకండము. అల్లార్చు. డ్వ. = ఆల్లారుచు. ఆల్లుడుకొమాట్స. ద్వ, వి బ, (ఆల్లుండు?కామా ఆల్లార్పు. దర్ట. = ఆల్లారుపు. రుండు కొంచెము ఇంచుమించుగా దొరతో

తలు గం

సమమైన వేవమును భోజనమును గలిగి దొరకు అంగరతకుండుగా నుండువాడు; లః శర అల్టుడు, డే, సి = అల్లుటు.

అల్జుతండము. మి. వి, విటసమూవాము, “లే. వండు వులు శోభనంబులు బహువిధంబు లైన నోములు సమకట్టు జానుమోజ్సీ యల్లుకండంబువే ధన మెల్ల గొనుచ్చు మెలంగుటలు వారసతులకల్టు లకుం బనులం.” దశ. సీ ఆ. ౧౭.

అల్జుందనముం చే. వి. అల్టుండగుట, జామాతృళ్వము, “కే అనురవతి యొల్లం జాళనియల్లుందనము, పురమితనియాజ్ఞ "లే కిట్లు చొరంగరాదు.” ప్రభా. ళో, ఆడ య

అల్జుబచ్చేలి. చే. వి. అల్బకొనెడిబచ్చలి తీం బచ్చలి సౌ,

అల్లువాండు, బి అల్లుడు. సై పేదలయ్యును గడుబిజ్ఞబిగిసి య౫౦ డ్రు, పట్టి యఫఖిమానములను గర్వములంబట్రైయల్లు వానికి ఇెల్లనీ యవగుణంబు,

ల్లు య య

వెన్నతో జెట్టినది యింక విసువనేల”” కాశి౭, ఆ గిం. “చ, వలిమలయల్దుపాండు నలవాంక ధనించినపూవుగు త్తి” పారి. పీఠిక ౬,

ఆలె. చే = అలియ,

య యం

అశ్లెదము. చే. వి. మళ్ళ సిపిశేవము. “తే బ్రశ్రైదను చెం లా ప్వుంజేంవయు నొల్లదొందు.”” వాంస. రి, ఆ.

౧౮ భం

అళ్సెము. బే. వి. = అఆల్లియము. “లే, అళ్రైమనంను వ్‌ . జామాతృ తాఖ్య,” ఆం.భౌ. ౨ ౧౧౧.

ఆల్ఫాచేశెడు. చే, వి, 1. రాజజంబువుళీ; 2. జం బువ్రుశీ. “సీ. హాలావాలంబను నల్లూ నేరెడుం బండు మినిమింతుండునుగాక మ్రీంగినాండుం” లీ ౧, ఈ ౧౧౧; 9. పాటలలోనివిశేషము. “కా, సీకేవచ్చు సువాలయుడ్‌ ధవళమింతీ యల్లూ నేశ ళ్ళ గా,రీకల్యాణములం చు.” పంచా. రో, ఆ. ౨౦; కీ, నమస్కారము, (రూ. ఆల్లాచేశేడు, అల్లో నేరెడు అల్లో నేనేడుఎ

అల్లనేరేడు, చే. = అల్టూనేశడు.

అల్లో'నేరెడు. చే. =ఆల్ఫాచేరెడు. (పాటలలోనివిశే షమునకు) “శా, లావణ్యపతీవి తానములు సౌసో ర్లంబునం బెంగగా, నల్ల చేకెడు వాడుచుం

ల

185

అవం

జనల రంభాద్యవ్చరోభామినుల్‌ =.” కకు. కో, ఆ, ౩ అల్లో శనేశేడు. చే. 2. =ఆల్లాచేకెకు. (రాజజం బువ్రు. “క. ఎల్లెకయుంజీకటిచే, నల్లనయయి తొడిమవట్టునాం దూర్చ్పునం చా, జిల్లెడు చిణు గెంపున నళ మల్లో నేలేడుంబంటియాకృృతిం మ్‌ పక్‌” కవిక కరి, ఆ ౧౨౨; (బాల క్కీడా విశేషము “క ఎలనుఖంబులం జేకొనం జెలుట లం రా యౌొవనమునందచిక్కి.నమజిీ పా, టిల్వునె వెన్నెల దినముల, నల్ల చే రేట్టగాక యావలఃగలజే.”” రానుం కాం ౧౮౧. అల్వరించు. ద్వ-=అలవరించే. (అలవాటువేసికొను ఆమ వ్రేటలుగజువంగ 'వెర నల్వగించిరో నోరం జేతుల్ముగ్తుక్కి-నొల్టునాండ నిర. ౧ అం ళం. ఆవ. ఉభం వై. వి==అవ్వ. చే. అవ. ఫూరణార్లమును "'జెలుపవుకు, పడియవది. మొ. దీనికి మూలరూ వము, “ఆవు” అనునది. సం. ఉవ. ఈకింది యర్థములను సూచించును: 1. వ్యతిరేకము: “అవమానము” “అవగుణము” “ అవగణనము; 2.అల్పక్వ్టము: “అవవాననము;” తి. నిశ్చయము: “అవధారణము” “అవధానము” కొన్నిచొట్ల “అవి లో ఆి లోపించుటయు: గలదు. “ఆవ ఛానము, వధానముల

అవంతి. నం. విం ఇంపుం, మాలవదేశము.---వి, ఈ. చ్‌ = 1. వట్టణవిశేషము, ఉజ్జయిని, సష్పపుణ్య మె త్ర ములలో నొకటి “అయోధ్యా మధురా మాయాకాశీ కాంచి రవంతి క్కావురీద్వారవతీ చైవ నిశా మూక్‌దాయికాక” కాశీ కాంచీ అవం తికా అని పాఠ భేదము; 2, ఆక్క...

ఆవంతెక. నం. పి, ఆ, వ్ల అవంత్కె ఉజ్జయిని,

'ఈ జ

అవంతీసోమము. సం. వి ఆ, న థాన్యామ్హము, £౧

కలి, బియ్యపుకడుగుం

ఆవంధ్య. సం. ఏవి, అం స్రీ 1. గొడాలుకాని యాం డుది; 2. గొడ్డువోనియావు; లీ. కర్కోటకి శ.

అవంధ్యము. సం. విణ, (ఆఅ. ఆ ఆ వంధ్యము కానిది సఫలమెనది. “ఆవంధ్యవృతము. = నొడ్డువోక ఫలించెడుశెట్టు.” “ అవంధయక్నము

“ హీ 33

జన్యర్థముకాక సభల మెన (పృయత్నము,

అవ

అవకటము, సం. వి, కిమ్నుమ్యు హీనము.

ఆఅఆవకళవకు బే,

అవకరముం, సం.వి, అం పం, జిమి చేస్చెన దుము, కో మ్‌

న కం

కారము, త్కలోన, యన్నియు నాచంంటె” ఏ, వోషనము, పాపము “౫ గురునియోగంబున నందడజు నన్నిముఖంబులకుం జని యేయవకరం చదదానకి కాకి ౭, అ. ౧౪౪; &

"ములో

శా

రి లోవముం

ఆవకదె ౦చేం నం, న, క . పెడచెవినింకెటు,సిర తుము Ea fe షొ = fa చేయు. “వ. అనిన వానివచగం బవకర్షించి

రాజసియుక్తులబయి” భార, అవ.

బునుం

ల్‌, ౨౧౧. “గోణుపలుకు లవకరి ౦చి కరుం డీట ళా ప్రి ధం నియ.” భర ఆది, రా ఆ. 3౭. ఈరకండు చోట్ల “ఆకర్షించు అని పాఠము కలదు “ఆక వి ఏ" అని ఆరము వెవృవచ్తూను, ర్ది 0చు అనియు J వృవచ్చు అవకర ణము, సం, వి అ, న 1. వెడరించుట; 2, బలాత్క్యారముగా ఉన్నచోటునుండి వెడల గొట్టుట; 3. బలా త్మా_రముగా లాగుట; 4, లాగులు.

5

అవకలికము. సం విణ. (ఆ. ఆ. అ) 1. చూడంబడి నది; 2, సతెలిసికొనంబడినది; తి. గ్రుహింపం బడినది.

ఆవకాశము. సం. వి అ. పుం. (నడుమనుండు జేశము లేక కాలము) 1. పనికినిబనికిని మధ్య కాలము; 9, స్థలమునకు స్థలమునకు మధ్యభా గము; శి. స్థలము, చోటు; 4&4. వీలు, వతి బంధములు లేమి.

అవకీర్ణ ము. సర వి అ. పుం, బ్రువాచర్భవ్యశభం గము, (వాచర్యము వెడుటంఎా-విణ 1.-చిమం బడినది; 2. వ్యావీంచినది; త, చూర్ణము చేయం బడినది.

అవకీక్టి* సం. a (న్‌, ఈనీ.న్‌ బ్రహ్మచర్య వ్రత ము చెుప్రుస్త్రసంగ ము వేసినవాండు,బ్రవాచర్య

ఎక మునుండి ష్టుండయినవాండు,

శ్ర

186

అవ

అవకుంఠనము, నం. వి. అ. నా మ. చుట్టువాటు

;| అవకృముండు. సం. వూ కృష్ణుండు నం

కా ల నా పాప నల కనాన లన ను గానా భక వాన నభ నాకమని ళన మో నషా నానా తా వపను దల ల లలా డా తనోననపుననతునునునానప పలాలను శతాకనులూనాప్రటానభననననననపానాతానునుుడాా నానన రుతు కనకాల ్యానాన నాడాను ్టప్రానపననానాంపాలయానాననయాుడాాయువునాతాలావలానారాకునవననననానుడాుతా నాడో నాడా

x 0. మేలి

కొనుట్క నలువైపుల గ్‌

మునుగు. అవకుంకితము, సం. విణ. (అ,ఆ.అఎ చుట్టంబడినది, నలువై పులం గుమ్మంబడినదిం

ముటు; నప

అవకృష్టము. సం విణ, (అ.ఆ.అఎ) 1. నిమ్మా_సీకము, వెడరింవంబడినది, తొలణింవంబడినది; 2. దూరీ కృతము; 8. నీచము; 4. తుడువంబడినది.

ఠా

యతి ఆ

అ. పుం. 1. ఇల్లు మొదలగు నవి తుడిచి జీవించుదాసుండు; 2. నీళ్లు మోయు వొండు---సిణు చూ. అవకృష్టము.

అవశేళి నం. విణ. (న్‌, ఈసీ. న్‌ 1. గొడ్డు పోయినది; (చెట్టు); ది. తక్కు-వ వెం డ్రుకలం గల వాండుం

అవక్రము. సం. విణ. (అ. ఆ అ) 1. వంకర

కానిది; 2. కూ,రముకానిది; 5, కటిలము కానిది; శ, అడ్డు లేనిదఅప్రతిహాతము. “అవకు

వరాక్రమము.”

అవృక్కయము. సం, వి, అ, పుం. 1. బాడి”, అద్దె; 2. వెల; లే. పన్ను.

అవత్ష్వయము, నం. వి. అ. పుం. 1. నాశమునకు సిద్ధ మైన అవస్థ; 2. నాశము.

అవత్నీ పము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ క. నిరసీంవం బడినది, ,తోయంబడినది; 2. చిమ్మ (బడినది.

అవవేవణము సం. వి. అ. న = అవమేవము,

అవశ్నేవము. సం. వి, అ. 1. నిరసించుట, (తోయుట; 0 చిమ్మట.

పుం,

అవఖాతము, సం. వి. అ. పుం. లో6రతెనగొయ్యి. ఆవగండము, సం. వి. అ. పుం. గండస్తలమున బయ లు బేజుభొటిను, పోశ్రపుబొటిమ, వరండము.

అవగడము. వై. వి. (క. అవగడు 1. ఆగడము, అకార్యము, వేయంగాడనివని; 2. కష్టస్థితి, కష్టము. “ఆ. అనుచు జిలుకవలుక నా వభా వతి యిట్టియవగడంబు మాన్ననదియెజుంగు.” నుక. ౨, ఆ, 3. (పృమాదము. క్ట మణిధరసామకుండగునొక, ఫణివరుం డవగడము కతన బడియన్నదిలో. . .”శ్చుకం 5, ఆ, 3౨౪; కీ, అసంభవము, అసాధ్యత.-విణ,. 1. దుస్థ్రము,

౨౯౮);

అవ

“ని ఇచేయయలలిగనే వ బోదుని హీరణ్యకళి ర (jo పుచే నగు నవగడపు:బనులు.” వివ. కర, ఆ రజా 2. అసాధ్యము; 8, క ఫ్టమయినది. అవగణన. సం, వి. ఆ. స్త్రీ, 1, తిరస్కారము, తెగ జిక; 2. అనాదరము; 8, సిరననము.

ఆవగణనము, సం, వి, అ. న = అవగణన. (ఆనా దరము) “క. వలుకవొకింళయు నాతో, జిలు కను కరుణామృతంబు చినుకొకటియు లో,నులు కవు నాదగ్శదైన్యపు6, బలుకవగణనమున వినుచు. బద్మదళాటీ.” వృథొ. ౫ ఆ ౧౩౩. అవగణనీయుండు. సం. విణ. (అ,ఆఅఎ కే, "లెక్క 'పెట్టందగనివాండు; 2 నిరసీిందందగినవాండు; 3. తిరస్క_రిం పందగినవాండు.

అవగణికము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ 1. తిరస్క రింవంబడినది; 82. నిరసీంచంబడినది; దరనము చేయంబడినది.

అవగణికవ్యుండు. సం.=అవగణనీయుండు. అవగణ్యుండు, సం, = అవగ ణనీయు౭డు.

అవగతము, సం. విణ, (అ.ఈఅ 1. తెలియంబడి నది; 2. పొందంబడినది. (జ్ఞానముఎ---మి అన. 1. తెలియుట. “క. అవి వినయ నెబుంగంకేయను, నవుపరమబ్ర వ్య బోధ మమరులకు నుని, ప్ర వరుల కును దుర్భభ మృయ్యవగళము జనార్గనునక యల జడి యుండున్‌.” భార. శాం. ళో, ఆ. ౨౬౮); 2. అవగతి, పొందుట.

8. అనా

అవగతి, సం, వి, ఇ, శ 1. భోధము, తెలివి; 2, పొందుట,

అవగదికము. సం. విణ. (అ. ఆ, అ,) 1. నిందించం బడినది; 2. విశేషవిధిగా చెప్పబడినది,

అవగభము. నం. వి, ఆ పుం. ప్రాతస్సా ఎఇనము, అవగథుండు, సం, విణ. (అ. ఆ, అం ప్రాకస్సా క నము చేసీనవాం౭డు. ఆవగమము, సం, వి. అ. పుం 1. తెలిసికొనుట; 0, బానము. దా

అవగాఢము. సం, విణ, (అ, ఆ అ 1, దట్లమై నది; 2. లోవలంబ, వేశించినది; ర. ముని(గినది; ఢీ, చేనిలో మునుంగుదురో అది, (జలాదికము);

187

కలోకుండట్టగుటజేటు $ గాశెటు లుండు సిట్‌ యవగాకప్రుంచొో వచ్చునే” భార నిరా. ౩,ఆం 33; “క. అవి నయనిభానమగునీ, నవ యాజన ెశదములవడి మి వయన్సుం, గవిసిన వ్యననో ద్రేకం, బవగా ఢము దీని మానవయ్య శశూజా.” కాకీ. ర, ఆ, ణా,

పురంబున జారికెవ డుం దా

అవగాహనము, సం. can ఆ, న, i అవగాపహూము,

అవగాహాము. నం. ని, అ. పుం, 1. ఆకళింక్క బోధ వజుచుకొనుట; 2, మునుక, స్నానము; 3. పే శము, లోపలంజొొచ్చుటు, అవగాహించే. నం. ఆ. కి. 1. మునుగు; డె, వ్రవేళించు, చొచ్చు. “వ, ఇన్విధంబున లోవా దండమపవంగపహానం బవగాహీంచి .... పరా హా ౨ ఆ ౧౫౨. (ఇట స _ప్తమృర్థమునం బ్రథమం) — స క్రీ. ఆకలించు తెలిసీకొను. “వ, ధనుర్వేదం బవగాహించి, యాయు శేష్టదంబు నిచారంచి” కాకీ, ఏ. ఆ ౭౯

th

అవగావ్యాము. సనం. సిర, (అ. ఆ. అం శిందందగినది; 2. తెలిసీకొనందగినడి; లికిం (బి, నెళింపందగినది, (జలావకముఎ)

స్‌ ల ల్‌

శో

డ్‌ 8

1. 3. అవగీళము. సం. విం. ఆ. న 1 దూజు; 2. వికృత ముగా పొడుట, వణ, (అ.అ.అ 1. దూజః బడినది, నింఏించంబడినది; 2 దుష్ట్రము; 8. అవస్వరముగా పాడంబజినది; 4, చెప్పంబడినడె. అవగీర్ణము, సం, ఏణ. (ఆ. ఆ అ పొగడంబడినది, స్తుతము= అవగుంఠనము, నల. వి అ. న 1. మునుంగు; 2, “మేలుమునుంగు; 8 కష్వుం అవగుంధనవకి, సం. వి ఈ సీ చేసికొనిన స్తీ ఆవగుంకికము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1. మునులు చేయంబడినది; 2. కప్పంబడినడి. ఆవగుంఫీకము. సం. = అవగుంఫికము.

ఆవ 188 అవ

కస్తూరి నెత్తావి యష్ట్రదిక్కూులయందు నవుళింప, స కాకీ ౧, ఈ ౪౫; 2. స్పర్థ శే సేయు ప తిభుటిం చు. ఇది 'బొవమ్యమును సలు “నీ అవి ముక్త దేశస్థుం డయ్యెనేం బతితుండు నశ్వ మేధా ధ్వరాహా ర్త దొరయు, వారణాశీసంభవంబై నమ

ఢ ఇ

ఆవగుం ఫేశయు. నర కొం. “= చా ఆ ~~ 1. ఫార్చః బడినది. (వవమ్చు; 2. ఆల్లంబజ్‌నది.

ఆపవగుణము. నరం క షా ళల 1. దురుాము

గుణము; 2. డోవము.

ఆఅవృగ్తహణ డం, కతు కు ఈ he ఆడ్డ పాటు కు రాజుకే తజపరించునో కాకీ డీ అనావరము, అశౌరజము; త జ్ఞానము, ఆరం సి. నగనకల్లో లినీకల్దోలమాలికా, పు వాళ్ళీస కములతో నవమలించి” చి. ౧, ఆ. 3౭. అవ్యగ్యహము. సం. ఏ. అం పుం 1 వర్ణ ములేమి క అతిశయించు, మోటు. “తే. ఒడలం పజిప్టు, అనాచ్భష్టి; 2 అక్షపాటు, చ్రతిబం త్‌. లావును నొప్పిదంబు, ను క్కౌసంబును ధము; లీ, వీనుంగునొనలు; డీ గజనమాహము; | స్టోక్టహ్వా మొకటి కొకటి, కనుగుణంబులై యేరికి ర్‌. న్వ్‌ ణయ 6. శావము, నషెషఘ్టుళించ, కమెజయంగం బటువిపోరముల అవ్యగ్రాహము= = న స. నలక” హరి, ఫూ. రా అ ఈ “సీ. తాపింఛ

టన యంజనాచల రేఖ

నవఘళించి స్వా 3, ఈ ౧

i జి. విణ. సమర్తుండు. “సీ. చేండి పురం

దరు వేయినూబులుదాంక నాజిలోందణిమిన యావ

ఘభుండు.” మై. 3, ఆ, ౧౪౧. ఇట “వ్యావ

కండు” అని శ. ర (చూ. అవఘుళము)

ఆవభఘాోతము. సం, వి అం, వుం, 1, ధాన్యము మొ.

దంపుట; 2, కొట్టుట; లె. చంపుట,

అవమాతి. నం. విణ, (న్‌.ఈం-సీ.న్‌ ఎ 1. ధాన్యము మొ. దంపునది; 2. కొట్టువాడు; 8 చంపు వాడు.

ఆవఘూర్ష నము, సం. వి, అ. న. అంతటను తిరుగుట.

అవధుటము. నం. వి*కపుం. 1. ఛి ద్రమ్బు కన్నము; ర్త ఘరట్టము, తిరుగరి; శ చ send

ఆవమఘుట్టి కమా, నం: ఇకా (వ. ౮, అ వరింపం చేయబడినది.

(గ Ph hg న.

2. నొక్కి. తుడుచుట. అవధుళము. జే. వి. (మ. ఆవఘడ. క. అవగడ్శ 1. (వ్రసారము, వ్యావనము. “తే, కొర కరవాండి ర ర బాపులే! భూరికటికటీభార మహిమ.” పాండు. ౧,౪. ౧౧౭. ఇట “జొభు భంబు.” ముద్రితము. పెభుళముు ఆవుభుళము అనురూవములు కొండణు గ్కహించిరి కాని దానికి. దగినవమాణము గానరాదు; 2. పోవుచేయుట చూ. అపదయము, సామర్థ్యము; తి. నేర్చు, “క. ఆరీతి జేర్పుగలి | అవచాయము. సం. వి. ఆ. పుం. చేతితో పుష్ప భూరమణునీం జేరు మనుచుం బులుంగుల ఫలాదులు కోయుట. దొర కకా,జీరయగ హపేమావఐతివిని, యారా వెలి అవచికము. సం. విణ. (అ, ఆఅ 1, ప్రోగుచేయంబడి యవభుళం బటంచు గణించెక్‌” వాంస 3, ఆ. నది, 2. (చేతితో) కోయ(బడినదో (పుహ్పాది). ౫౦. ఇట సామర్థ్యము అని శ, ర 'ఆగడము | అవచూడము. నం, వి, అ. పం. 1. జెండాగుడ్డ ఆని ప. (దుమ్మ-రము కి ందికుచ్చు; డ. సిగ.

క. చవేయంగూడనిది చేయ శ యన ర నిది] ఓ, చేయ క్టముగానిది. | త్ర వచూర్దనము, సం. వి. అ. న పొడిచేయుట, నలం

“ద్వి. వనజాత్నే సుప వనవహ్ని6 గూల, నంగొట్టుట. రి ననుమతించిన వ్‌ ననగ (రద వారిళ్చా. ౨ | అవచూర్థి కము. సం. విణ, (అ.ఆ.అ) కే.పాడిచేయం రల ఇట. “వాచ్చు. అని 'శంరః బడినది, నలంగంగొట్టంబడినది; 2. చూర్భ ముగల అవఘుళించే. దే. అ. శ్రీ (క. అవగడిను 1. పన దిగా చేయబడినది, చూర్ణము చేయబడినది.

రించు వ్యాపించు. “సీ, కలయంగనల?దేన (వ్రణము)

ఆవచయము, సం, వి, అ. పుం. పుష్పుఫలొదులు

అవ

అవచూలకము. నం. ని. అ, న ర్స జెండాగుడ్డ క్రింద (వ్రేలాడుకుచ్చు.

అవచూలము* సం. = అవచూడము.

అవచ్చదము. సం. వి. అ. పుం. 1. మణుంగు; 2.కవ్వు.

అవ చ్భాదము, నం, = ఆవచ్చ్భదము, అవచ్చిన్నము., సం. విణ, (అ. ఆ. అ) 1. ఛిన్నము, ఛేదింవంబడినది; 2. చేబువజువంబడినది; తె.వశ్చ యువంబడిన పరీమితిగలది, వరిమిళము. “ద్రోణతా వచ్చిన్న మగు ధాన్యము” “గృవావచ్చిన్నమగు నాకా శముు అవ బ్భేదకము. సం విణ, (అ.ఆఆ) 1. భేదించు నది; 2. పరిమాణ మేర్పజుచునది; 8 వొద్దు చేర్చటుచునది; శీ, నిశ్చాయించునది. అవచ్చేదము, సం, వి, అ. పుం 1. భాగము; 2 'వేటుపాటు; 3. నర్చజువంబడినవరిమితి. అవచాటము. వై. క్రి. విణ. వాఠాత్తుగా, అకస్తాత్తు. క్ట ఖరుడగుకరనుని పంపున, నరిగి తృణావర్హుం డవని కవచాటముగా, సురకరువలియై బినబిస, నరుదరుదన ముసరి విసరి వారిం గొనిపోయెక్షా”” భాగం ౧౦, స్క_ం పూ. ౨౬౪. అవజియము. సం, వి, అ. పుం. అవజెయము, పీడుట.

చ్‌

. =~

అవబ్నె, సం వి, ఆ, పుం. స్తీ 1. అవగణనము, తెగ డిక్క నిండించుట; 2. ఆనాదరము.

ఆవజ శం సం. ఏ. ఆ. స్స్‌ = అపజ్హ, (అనాదరము, నిరసనము. “కం నీవును భీమ్ణుండు ద్రోణుండు,

భూవినుతవిశ్రుద్ధధర్శ బుద్ధుల రసటకాోో మోవచ నమున కవబజ్లత త్తే వ క్‌ నంకకార్యగ తిమూ ఢుండనే” భార. ఆది. రా ఆ. ౫౦. గోఆపా ర్ధత అని పాఠాంతరముం

అవజ్ఞాశము, సం. విణ, (అ. ఆ ఆ) 1. వరిభూత ము, తిరస్కారింపంబడినది; 2. ఆనాదరము చేయం బడినది.

ఆవజానము. నం. వి, అ, న. 1. అవమానము; 2 తిరస్కారము.

అవజ్ఞుండు. సం. ఏణ. (ఆ. ఆ. అ అద్జుండు, తెలివి లేనిబా౭డు.

అవజేయము. సం. విణ, (ఆ. ఆ. అ 1. అనా ల దరము చేయందగినది; 2. తిరస్క_రింబందగినది.

189

1. వింబామరము;

అవ

అవటము, నం, వి, ఆ పుం, ఓ బొక్క; 2. చేహా

మున పల్దముగా నుండుభాగమా; శీ. నూయి; ఓ వకీపిల్ల; ర్‌, వేముల 6 సీరుళి శ. దణ.

య

(అ. ఆ. అ మోసమున చదు దుకునదెం అవటీట. సం. ఏ. ఆ, ప్పటముక్కు-. అవటీటము. సం. వి. అ, న ముక్కుచప్పట ఇడి

పోవుట.---విణ, (అ. ఆ. ఆ చప్చటముక్కు_

గలదె,

వ్‌ త్త

ననన ప తాటాకులు!

అవటువు, సం. ఏ. ఉం పుం. శ 1. పడకల, 2. 'పెడకలయందలి ముచ్చళిగుంట.(అని కొందజు పుం. 1,నాయి; బై. జల్లము; శి. జేనామందు వల్లముగా నుండుభాగము.

ee ei సం, మి అనో. (పతీ క్కి క్‌ ందికి డిగుటు (వ్యతి. ఉడ్డీనము)

ఆవడు. దే. వి. 1. సింద్యము; 2. హీనము, నీచము. =n కు నుంగలనాకు నీవనిం,చాయక అొమ్ముసం దవడు'బామల మోవను చారికిం బనుల్‌ ,సేయను చేమికారణము సెవ్వుము” భారం అది. ౨, ఆ. ౪౯ “ బెపుడు” అని పాఠ భేదము. లె నక్‌ 4-కవడు అని కొందటు వద భేదము చేయవచ్చును. రూ. ఆగడు.

ఆవకంనము. సం, వి, అ, పుం, 1. కర య. 2. శిరోభూవణము; తి. చేస్థ వాచకము. “హా సావకంసము; అంతా. తపో

జ సిడిర

ఆవకంసికము. నం. విణ, (అ. ఆ. అ) ఆవతంనము గాః జేయంబడినది. 1. పుష్పము మొ; 2. అవ తంసముగలదిగాం న

ఆవతమనము. సనం. వ. అ, న, చీకటి, కొంచెము చీకటి.

ఆవకరణము. సం. ఏ. ఆ. నా 1. తీరమునుండి లేవు లోనికి దిగుట; 2 నడిమొదలగువానిశేవ్రు తీర ము; తీ నదిమొదలగునవి చాంటుట; శ రూ'పాంళతరమునం బుట్టుట, (జేవతాదులు భూలోకంబున నవతరించుట.

ఆవకరణి. సం, వి. ఇ. స్రీ" 1. అవతారిక గం ఇభాదియందు వ్రాయంబడెడి యుపోద్దాకయ; 2. పరిపాటి.

ఆవకరణిక. సం, వి. ఆం

మనకగా నుండు

ర పటము బద ము య మ్‌ మ. మ చు అ పన మ కత ల న న

స్త్రీ జ అవతరణ,

అవ వకరించే. సం, అ, క్ర 1. రీరమునుండి నది మొదలగుదానిలోనికి దిగు; 2. (చాహగాదుల నుండి వెగు. “చాహానంబు లవకకంచి కక్యూం శరంబులు గడచి,” ఊఉ. హారి. ౧, ఆ. ౫౫౩; తి, (చేవతాదులు భూలోకమున) జనించు,

అధ నాననా

ల జో శవా )పవరెల్టుం కం. ఇ అవషకఏించైం

వ రెం.

5 వకలం ద డ్‌ (ఆవల ?కల రు స్కి 1. ఆపక ర

ప్రదేశము; 2. (కాలమున) తర్వాయి, పీమ్మట,

ఏవ తానము. నం, వ ఆ, పుం. తే "ల యము మొదలగునదె వ్నావీంచుటు; ట; 3. బోరగిలం బరుండుటం

వదతారణము. నం. వి, అ.న 1. ఆవతారిక, ఉపో ద్థాకము; ర. అవకరింవం జేయుట; 8. భూతా సల నాజేశింవకేయుట.

అవతారము. సం వి, ఆ. ప్రం. క, (తీరమునుండ్‌గాని వాహ నాదులనుంజిగాని) వగుట; 2 తీర్థము, శేవు; లె. కోశేజుళోగగునది; కీ. (చేవతాదులు భూలోకమున పుట్టుట. మత్స్యావతారము మొ. (దశావతారములు. కో. మళ్ళ్యః కూర్లో పరావాశ్చ నారసీంవాశ్చ వామన, రామో రామళ్చ రానమళ్చ బుద్ధః కల్కిళ్చ లే దళం 'కల్కి_రేవచ.” పాఠాంఠరము); ర,.ఆవిర్భావము. “వనంతావ కారసమయము;” 6. కంపుందుమ్హశేీ'.

ఆవతారించే. సం.=అవకరించే. (దేవతాదులు భూ లోకమున బుట్టు.) “మి... ... ఆశండుర్విక రంగథామాఖ్యమె, యవతారించె: దదంఘీ మూలములు నీకౌంగాక యాధారముళ్‌ రంగమాం, ౧౦ఆ. ౧౦౨౫.

అవతారిక. సం, వి, ఆ. స్తీ" కే (గృంథముఖమున asa శదుత్ప త్తివిధము, ఉపోగ్ధకమూ, పీలిక; 2వ్యాఖ్యానాదులందు రాంబోవువాక్యా న్వయము తెలుపుట ముందు వ్రాయు స సందర్భ సూచక వాక్యము.

అవకారికము. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆ) 1. (క్రిందికి

దించంబడినడి; 8. న బడికర

ఆవతీర్థ్య ము, సం, విణ, (ఆ. ఆ, అ 1. దిగినది; 2,

దాంటంబడినది; లె. ఆపశరించినది, పుట్టినది, (ఆవతీష్ణండు= ఆవతరించినవాండుఎ

190

అవ

ఆవతోక, సం. ఏ. ఆం జేోయిన ఆవు.

(౮

పలుగాకీ, (దుష్ట సృత్వముక లది; వాండుఎ “ఆక కూర్చిచెట్టంబట్టు కొని . లోవఠి,కవడగాకి నారియ క్షలారి” వంచ. వేం, ౧,౪, ౫౯% “క. నరేంద, కన్ను లారం, గనుంగొంటి వె వీనియవదగా కితనంబుల్‌ *” కువల. ౨, ఆ, ౭౭, అవద కము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ) ఈయంబడినది.

వి అ, పుం కే, తెల్లన; 0 పచ్చన, విణ. (అ. ఆ. అం 1, తెల్లనిది; ద్ద పచ్చనిది; 3. స్వచ్చము; 4. శ్రేష్టము; ర్‌, ఖం డింపంబడినది. శ. ర. ఈయరమున “అవదతత్త ము” అని యుండును.

అవదానము, సం, వి, అఆ నా 1. కడచినవని; 2. జరిగిన చరి కృ; “వ ఈకం డవదానంబులు నీవును గొంత యెజుంగుదు” భార. శాంకి. ౧, ఆ. 3౪; లే. నజకుట్క ఖండించుట,

ఆవదాయము. మి, us న్‌

అవదాశము. నం,

వి, కక్కు_వదొయము.

అవదారణము. సం. వి, ఆ న చీల్చుటం--ఫుం, (చీల్చుటకు సాధనమెనదిఎ గుద్దలి, ఖని త్రము.

అవదారిశము. సం. విణ. (అ,ఆ, ఆఎ చీల్పంబడినది.

అవదావాము. సం, వి, అ, న 1. (తావము పోం గొట్టునది.) నీటివట్టి వేరు; 2. జ్వరమునకు కారణ మైన వేండి

అవదీర్ధ ము. సం, నిణ, (అ. ఆ, అం l. చీల్పంబడి నది; 2. శెండుగాజేయంబడినది,

అవదోవాము. సం, వి, అ. పొలం మొ. వీదుకుట.

పుం. l. పాలు; ర్మ

ఆవద్యము. నం. వి, అ. పుం. దోషము పావము, తే, కగియె మునివరవావానశ్వంబు నమ్మ,వాద్యు

అవధరింమేం, నం. అ.

అవధానము,

అవ

తికి వేయునేల యవద్యరహిత”* భారం ఆను. ౪,| అవధాయకుండు. సం. విణ. (ఆ.ఆ.అ.) ఆ

ఆ. ౨౬ “కు ఆవ్యంతంబును నీయన,వద్యకథ వినంగంయగనిన వారికి బాయుక్‌, సద్యంబ హత్యా, వద్యము మొదలైన పావవర్ణంజిల్లక్‌,”” భార. స్వవ్తా. ౮౬.---విణ, (అ.ఆ.అ) 1. అధ మము, హీనము; 2. పొవముగలది; 8. నిందింపం

దగినది; కీ, వెవ్చందగనిది వచింవందగనిది. (వ్యతి.---అనవద్యము)

శ్ర ఎచ్చరికవడు, శ్రద్ధ వహించు, సావధానుండగు. “క సన్వేశ్వర విని సర్వము విన నవభరింపు.” దశా, ౨, ఆ.౮౧. న. డీ 1. చిత్తగించ్చు విను, “వ దామ్మగంథి యనువాండ, నాకు నశ్వవిషయం బయిన విచతణక్వం బెల్లనుంగల దవధ3ంపుమని యిట్లనియె.” భార. నిరా, ౧, అ ౨౬౨; 2. తలంచు, ఎంచు, “వ, అనినం దవననందనుం డది యట్లుం డె నాకు సవాజంజై న కవచంబు నొలిచి యిచ్చిన మదీయ జేహంబు గరంబు విక కంబగు నది యేమని యవధకించి కనిన నింద్రుండు న్స్‌ శరీరంబు భవజ్ఞ్జనకుండై న యరుణకిరణువర్థ్యం జెట్టి దట్టిదీ ప్తిం జెలువొందు నని పలికి” భార. ఆ. ౭,ఆ ౩3౭౩3; తి, నిశ్చయించు; శీ, ధరెంచు. “కీ నవవింఛమయభూష లవధరించి నటించు.” స్వా. 3, ఆ. ౧౯.

పించెవ,

అవధాతవ్యము. సం. విణ. (అ.ఆ.ఆ 1. హెచ్చ

రిక గలంగల 'జేయందగినది; 2. విషయా౦తరము నకుం బోకుండంగనిలువందగినవి, (మనస్సు. మొ

సం, విఅఎన 1. ఎచ్చరిక్క వర ధ్యానము లేకుండ ఒకేవిషయమున బుద్ధినుం చుట; 2. వేదమున ,క క్రమము, జట, ఘన, మేద లగునపి చేర్చుట; 3 ముడ్డి వెదరకుండయగ బహు: ఆ విషయములు ధారణ వేయుట.“అష్టావధానము. =

gE

అవధాని. సం. విణ. (న్‌. ఈ-_నీ.న్‌) (ఆవధానము

కలవాడు |. పరధ్యానము "లేకుండలు ఒకే విషయమున బుద్ధి నుంచువాండు; బీ. వేదమునం గ్రమము,జట, భున్క మొదలగునవి నేర్చినవాండు; లె. క శచెదరకుండంగ అనేకవిషయములను ఛా

రణచేయువాండు. (అష్టావధాని; శ తావథాని.)

191

అవథఢారితము.

తక; మి. స ,కీ,

అవ

చేయువాడు,

బ్రవా అవధారణము. సం, 2 అ న కే, నిశ్చయము; 2

అవథరించుట.

అవధారణీయను. సం. ఏణ. (ఆ. ఆ. ఆ 1, నిశ్చ

యించుటకుందసినవె; 2. నిశ్చయింప శక మెనడె, (sp

సం, విణ. (ఆ, ఆ. అఎ 1. నిశ్చ యింవంబడినది; 2. ఆవధరింపంబడిన ౫,

ఆఅవధథార్యము. నం, = అవధథారణీయము.

ఆనధథారు. వె. ని, (క. అవధారు. వినుము (చిత్త

గింపుము అని హెచ్చరించునప్రు డువయు కము) “వీ అవభారు జేవి దివ సకిరీటకేటీసుదానితవిక చమందారదామ, క re ఛాత సందీ బచరణారవిందుఃడై న

సం,క 0౦వ 29 నుండుం... నె. 3౨, ఆ ౧౨౦.

టా

అవధి, సం.వి ఇపుం, 1. వాద్దు, మేర; 2. ఎడము,

అవకాశను; శ. నియమితమగు వేళ గడవు; శ. రంధ్రము, బొక్క; లీ. దుక్లఖము, కష్టము, “క. సీషగలయజవ్వడె దు॥ణఖముం, బొరయక నంకక నుఖంబు6 బొందు విమాఢ్కే కరుం డటుచేయక బేల క్కుప్రురుముం డాడినము లవధి బుచ్చుచు నుండుకొ.” దశకు, ౧౧ ఆ. ౧౦౧. ఈయర ము సంస్కృతమున కనంబడలేదు. కన్నడముస్‌ ఈయ ర్థమున “అఆవఫి “అవిధి శబ్బములుకెండును గలవు. 'అవిధి* అనుట యుచికమని తోండెడిని. ముద్రితములలోను, వ్రా వాంత 'పృతుః అలగేను “ఆవధి” అని ప్రాయిక ముగా గనంబకుచున్నది.

(1. కష్టముతోం గడపు. bye అవధి,

ఛింబోవు. మి. అ. కి. 11. అంకమునొందు; శీణించు. "తే. యోగనిదావ ద్రావఖౌవ సంయోజనమున్క, నొలయు పడ్డరు వ గర్వ ములుగం దాల్చె, ధీరకమయగు వను బేవు బేవి దనకు, దవులు చేవాదుఃఖం బెల్ల నవథింబోవ.” హరి. ఫూ. ౫ ఆ. ౧౦౬; 8. కష్టమునొందు, వాధవడు. “ఆ, తండ్రి, నీవు నాకు దయతోడ నిచ్చిన, వనముచి క్తగించి వలయు తెజుంగు, సమ య సముచికముగ, సమకట్టుమయ్య యీ, రాక

అవ

మారు లవధిం బోకయుండ."” భార.విరా. ౧,అ,

bd 3 a bh) ౧౮౧. “అవిఫ్‌ ముద్రిశముః “ఆవధ్‌ వ్రాత క

ఛం రై చూ. ఆవభి. "సం, అపుమోండ నాకరా నా

న్నా

ఆడి వెలవెట్టరాని రక్నముం బోని రాచవట్టి, యవకి;: బోయెడి జగదంబ యిచ్చివవనంబు

ba ఇ 1 ఇ నకును నొకహావిపుటు నొక్కొ. హే, క ౭, Cl

అవదధిరణ నం, ద ఆ, ద్ర 1. తిరస్కారము; 2. నవం

అవద్గీరకణము సం, వి, అ= న, ఇ అవధీరణ,

అవధీవతము, నం విణ (అం ఈ ఆం) తిరస్కరింవం బడినది.

అవభుతము. సం, = అనధభూకము. “క, మగువయు నాచెస చిత్తము, దగులంగా న్న_త్త చతురతా -వెఛపముల్‌ , డగవిడిచి మదనుబారకి నగవడి పవనాడభుక లతాకృతి యయ్యెకొ.” దశకు, ఇ ఈ 3౨౧. ఇట “వవనవధూశళలతాి అని వధూకశబ్దముగా ఎగృహింపవచ్చును. చ్రాక ము ద్రికము అవధుక అనియే కలదు గాన బ్రహ్‌ం పంబశడినది.

అవభాళము, సం. సజ, (అ.-ఆ,అఎ కదలింవయుడినది. “ము, అవసీచక ము సంచలరించలో దివం బల్లాడ నాశాచయం, బవధూకంబుగ సోత్ర శై లనికరం చాకంపముం బొంద న్య ర్థృవముల్‌ ఘూర్హ్యన మొంద.” ఫారం పరా, ౨, ఆ.౨ర౦రి.

అవధ్గూతం సం. వి.=అవధూతుండు,

అవధూకుండు. సం. వి. అ. పుం. సన్యాసానంతరము దండకమండలాదులు గూడ విసర్జించిన యోగా విణ. (అ. ఆ. ఆఘ కదలింవయిడినవాండు.

అవభూననము. సం విం అ. ను చలించంజేయుట.

ఆవభఘాలనము. సం. వ అ, న గుండమొదలగునది చల్లుట,

ఆఅవధ్భకము. సం. విణ. (అ,ఆ.ఆఎ) ధరించంబడినది.

అవధేయము. నం విణ, (అ. ఆ. ఆ 1. స్తావీంవం దగినది; 2. చేనియందు మనస్సు ప్రవేశ పేట్టందగ నదో యట్టిది; 8. విశ్వసింపందగినది. (.

వధ్యము సం. విణ. (అ. ఆ. ఆఎ వధ్యముకానిది,

చంవందగని 2,

102

అవ

ఆవధ్వంసనము సం. ఏ. అ పుం, 1. ఫొడిచేయుట; 2. విడుపు క్యజించుట; లె, దూటు, నింద; కే, ధ్వంసము, నాశము,

అవధ్వ స్తముః సం. విణ. (అ.ఆ,అఎ 1. పొడిచేయం బడినది; 82. విడువంబడినదె; త. దూజంబడినది; డీ నశంవంజేయంబడినది.

అవనకము, నం. విణ. (ఆం ఆ, అ 1. అఆనతము, వంగినది; 2. న్యమ్రము వినయముగలది,

ఆంస యః సం, పవి అ న మృదంగాది వాద్యము. విణ, (ఆ..ఆ. అ) 1. ఖచికము తొవడము చేయబడినది; 2 కట్టంబడినది; ల, చుట్టును "వచయంబడినది.

ఆవశము. సం ఏ అ, ను 1. కాపాడుట, రతీం చుట; 2. తనివిపజచుట, తృ్రిపజచుట; శి. సంతోషము.

ఆవవ మము. స విణ, (అ, ఆ అ. నూ స

ఆవనాట. నం. = అవటీట,

అవనాటము, నం. = అవటీటము.

అవనాయము. ఉభ. వై. విణ. అవన్యాయము, న్యాయమునుండి తప్పీనది.-_-సం. వి. అ, పుం. వడంద్రోయుట, క్రిందికి ద్రోయుట.

అవని. నం, వి. ఇ. ఈ శ్రీ" 1. భూమి, చేల; 8. స్థానము. “ఉఊ. .. ... మోడ్పుశేల్‌, పావనభ క్రిం బూనెడు కృపావని పావని నెంతు నామదిన్‌*”” పహాంస, పీఠక, ౭.

అవనిక్తము, నం, విణ. (అ ఆ. అ) 1 నీటితో కడుగంబడినది; 2. శుద్ధి చేయంబడినది.

అవనీనాథుండు. సం. వి. అ. పుం. భూవతి, రాజు.

అవనీశుండు. నం, = అవనీనాథుండు.

అవనేదనముః సం, వి ఆ న (చ కూళనము, కడు గుతుం

ఆవవభ్యము. సం. విణ. (అ. ఆ. అం అప ము.

అవపాకము. సం. వి, ఆ పుం. హీన-మెన పాకము, చెడిన పాకము.

అవపాడి, మి. వి, అవపాడి, అన్యాయము. “క అధికారిచయము6 దదత్తృద్విధముల నవపాడి నేసి

అవ 198 అవ

వివిధధనంబుల్‌ , వృథగతి నొక్కొాక వెరవున, నధి | అవమతి. సం. ఏ. ఇ. స్త్‌" 1. అవమానము, తిరస్కాా వతికిం జెప్ప కంతకంతకుం జెశివెక ఆ” దశకు, రము; దీ. ఆనాదరము.

౧౧, ఈ ౧౧౬ అవవము. సం. వి, అం పుం, (జ్యోతి మూండు అవపాతము. నం, వి. అం పుం, (పడునట్లు చేయు| తిథులుగూడిన వారము, తిథిత్రయము.---విణ,

నది.) ఓీదము. వేంటకాం,డ్రు, వీనుంగనమొదలగ | (ఆ. ఆ. అ) అధమము.

పెద్దజంతువులను వడగొట్టుట3కె పెద్ద గొయ్యి అవమర్దము. సం, వి, అ. పుం. 1. ఒత్తుడ్కు ఒర

(త్రవ్వి మెకి సమ్మ ప్ర దేశముగా కనబడునట్లు | న ౨, బాధ.

కట్టలు, ఆక్కు అలము, మన్ను వేసి కప్పిన ప్రదే అవమర్యాద సం. వి ఆ. న్షీ. అమర్యాద

కి! 0:8 జా | అవమాననం సం. వి, ఆ, శ్రీ ఆవమానవజచుట. అవపాతుడు. సం. విణ, (అ. ఆ. ఆ ఎవడు అవమాననము. నం వి అ, న. ఆవమానించుట. భోజనము చేసిన పాత త్ర శుద్ధి చేసినను ఇతరవర్థ్య్థు “ఆ వై నలేయునిం ద్రవజ్రావమానగ క గక. లకు న్‌ వనికిరాదో అట్టివాండు. ర్యు నెక్కి చకృశార్ణ, దలు దాల్చి.” హారి.

(మైచ్చు(డు, వతితుండు, మొ.) అవబుద్ధము, సం. విణ. (అ.ఆ.అఎ 1. తెలిసికొన బడినది (విషయము మొ; 2 తెలిసికొనినది.

ఫూం రి, ఆం ౭౪. ఆఅవమానసీయు౭డు. నం, విణ. (ఆఅ,ఆంఆఅఎ 1. అవ మానవటువందగినవాండు; 2 తిరన్యరింవందగిన

గ్రహించినది. (బుద్ధి మొ) మ

అవబోధము. సం. వి. అ. పుం. 1. మేలుకొనియు౦ అ్రవమానపడు. మి. అ. (కి, భంగవడు, అవమానము డుట, జాగరణము; 2. బోధించుట; 8. జ్ఞానము. వార, ల!

అవభర్చితముం సం, విణ, (అ. ఆ. అ వేష (బడినది, అవమానవజచే. మి. స క్రి, (అవమానజడు. శ్రే) చేప్రడుచేయంబడినది. అవమానముచేయు, తీరస్క_రించు.

అవభావణము. సం. వి. అ. న. 1, సంభాషించుట; అవమానపెట్టు. మీ. స (క్రీ, భంగపజఅచ్చు. అవమాన 2, చెప్పుట; 3. అసందర్భసంభావణము. కుచ్చు pre

అవమానము. సం. వి. అ. న. = అవమతి. అవమాని. నం, విణ. (న్‌. ఈనీ. స్‌) 1. ఆవమా

అఆఅవభాసము. నం. వి, ఆ. పుం. |. మిథ్యాజ్ఞానము, భ్రాంతి, ఒకవిధముగా నున్నది వేజొకవిధముగా.

గనయిడుట; డి. జ్ఞానము; లే. (ప్రకాళము. నము కలవాడు; 2. అవమానము చేయువాండుం అవభ్భృఢము. నరక కక వరః యక్రాతికతందు ఆవమానించే. చం. స. శ్‌ ఆఅవమానపజిచుు వరా చేయు స్నా నాదికర్థము. భవించు. అవృభ్రట. సం. = అవటీట. ఆవమానికము. నం. విణ. (అ, ఆ. అ 1. అవ

అవభ్రటము. సం, = అవటీటము, మానవజువంబడినది; జై. నిరసీంపంబడినది. త మ సం. విణ. (బు, ఈ త్రీ. బు అవమా | అవమానికుండు, సం. విణ. (ఆ. ఆ. అఎ తిరన్కు_

నము చేయువాడు, తిరన సంవ | రింవంబడినవాందడు, అవమానపటుపం బడినవాండుం అవమంకవ్యుండు. సం. విణ. (ఆ. ఆ. ఆ) అవమాన “చఆనిశముం చాండుపుత్రులకు నియ కార్యము

మువేయందగినవాండు, తిరస్కరింపందగినవాండు. రోయునట్టిదుర్జనుండు సుయోధనుండటులు శత్రు అవమకతము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ 1. అవజ్ఞాళముు లచే bud 'బేర్చినక్ఫవనొప్వుచున్న”

అవమానింవంబడినది. “కం వవిశ్రచారిత్రులైన భార, ఆర. ౬, ఆ, కి.

వరమద్విజుల్కి ట్లవమతులై. కోవించిన, నచిసీళ్రుల అవమాన్యుండు- గం. = అవమాననీయుంండు

శేల కల్లు హంత సిరియుక =” భార ఏరా. | అవముండు. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) అధముండు, గి ఈ ౨౭౭; 2 అనాదరముంజేయంబడినది. తుంటరి,

25

అపమూర్ణ శయు:డం నం ఇ (క. ఈ ఈం అహో! తాల్బము, మిక్కిలి చిన్నది; 2, శ్రేష్టము

క బరున్న వాండు, హోవనెల: జమున కానిది,

జాడు. (శిశువు 'ఆవరుస్థ్రండు. సం విణ. (అ. ఆ. అ) రోగము అవమూర్థు::, స గ విణ. (54 కంర. కం కరు, గలవాడు.

కొనిన తల:గలవా:డెం, తలబంచుకొన్న బాండు. అవరుద్ధ. వం, ప, ఈ స్త్రీ అంతుపురమందుం-చం.

౨6 అపమోాచనము. సం, ది ఈ న విడిపించుట. "మం . జననీ . అనుకూలస్ట్‌ నలై... నక్షొ- రగాక్యంకడఃతా | అవర్థకు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ) కే. ఉపరుద్ధము, వమోచకక్ళళ్ళంబున. కర్ణితోం గడంగుయుష్క... అడ్డగంపంబడినది; 2. గువ్తము, వ్వ్యక్ర,మప్కకృమం, ss సరం | అవహాథము. సం. విణ. (అ. ఆ, అం 1 క్రిందికి ర్క ఆ ౧౦౫ ' దినిని 2 ఉఊత్పాటికము వపెకలించంబడినది. అవయవము, సం, ౬. అం పుం. 1. చేవాము; 2, (జెట్టు.)

కరచకణాది.. (కాలు నేతులు మొడలగువని); తీ | అ్రక్షకోథ్గక్షము. సం.విణం (అ.ఆంధికా,అఎ) 1. నికో గ య న్‌ ధన భాగము, నీకచేశమం; ఓ. ఊపకరంము సా ధించునది, అడ్డునది; 2. ఆవరించునది. (కంచె

సామి; త్‌ కర్పరమ్త చలల నొకటి ట్య్యశ్య్యన్ను. నం వి. అ న, క. ముట్లడించుట; ఆవయవి. గం విణ. (క. ఈసీ, ఎ) అవయవములు, ర్ల అడ్డు పెట్టుట; 3. పృతిబంధము; 4 4. కనా హాస్య

గలవి, స్థలము; క్‌ ఒకవన్తువ యొక్య_ స. అషరజ, సం, సి, ఆం శ్రీ" (ఒకని తదవాకాని ఒ é. me సీ లండు గది; 7. అంతః

తెళరువాతగాని. పుట్టినది 1 చెల్లెలు; గ్‌ పుర స్త్రీ; 8. రాణి; 9. భార్య.

[నాలుగ వర్దా ములలో తుదివర్ణమునం బుట్టినది) అ్రజ్షరోశ్థము. సం, వి. అ, పుం. 1. అంకఃపురము;

శూద్ర, స్త్రీ" 2. అకపురకాంత; ర. అడ్డగింత, వ తిబంధము; త సం, వి ఆ పుం 1. అనుజుండు, 4. మజుంగు; ర్‌ం ముట్టడి; é. ఇల

తమ్ము:డు; 2. కరా ద్రు:డు. చూ తర అవరోధి, సం. విణ, (న్‌. ఈ-నీ. న్‌ 1. నిరోధిం ఆవరణము. సం, వి. ౯. పుం, ఉలిమిడిశ. చువాండు; 2, ఆపరించువాండు; 8. ముట్టడించు

అవరతము సం. విణ. (అ,ఆఅం) 1. విచ్చి _ల్లిగలది; వా౭డు. ద. వృిశ్యాంతిగలది. (వ్యతి రేకము_అఆనవరశకము.) అవరోధించే. సం. స శ్రీ 1, నిరోధించు, అడ్డ చరతి. సం, వి. ఇం స్తీ * విశ్రాంతి ఉడుకువ్య, ౦చు; ది, ముట్టడించు. “వ, సాల్వుండనువాంయ విరామము; 2. నివృత్తి, మరలుట, కద్వభ, వృవ ర్రికక్రోభుండయి కామగవమునంబయిన ఆవరము. సం వి. ఆ. న వనుంగుతొడలో వెనుకటి తన వం నగరంబుతో నన్నద్ధుం భౌ మాసి. (ఆ, ఆ. అం) శ. ఒకదాని డయి వచ్చి డ్వారవతీ పురంబు నవరోధించి” తర్వాతిది, వెనుకటిది (జేశము, కాలము); 2 భార. ఆరు ౧, ఆ ౧౫౦ “వహ ఛా రకా అధమము నీచము; తి. డ్రోక్టుముగానిది; &. త్ర లనేకన్సవకుమారసహితు లై పాంచాలుపురం అక్యంకశ్రేద్థ ము(నికంటె ర కుని లేదో బవరోోధించినం బాంచాలవతి యలిగి యషపార

t

అది; ర్‌. చిన్నది; 6. కడవటి ' చతురంగబల సమేతుండై కారవులందాంకి.” ఆవరవర్ణుఃడు. సం. వి ఆ. పుం. =n భార అది, ఇ, ఆ. ౭౦. కూద్రుండుః అవరోథికుండు. సం. వి. అ. పుం. అంతపురరత్షణా

ఆవరీణము. నం. విణ. (అ. ఈ అ) మే, ధిక్క_ రము నియోసగింవంబడిన కంచుకి. నించంబడినది, Wiss FR ఆభవ్నుము, | అవరోవణము నం వి, అ న. (చెటు మొదలగు టు ఆవరీయసము. సం. విణ. (స్‌. ఈ.పీ.స్‌-) 1. అత్యం దానిని పెకలించుట,

అప

అవరోపీఠతము. సం. విణ. (అ. ఆ అ పెకలింకం బడినది. (వెట్టుఎ

ఆఅవరోవాణము, సం. వి. అ. నా దెగుట.

అవరోవాము, సం, వి. ఆ. పుం. 1. (శ్రీ క్రి ంవికి దిగు నదె (మజ్జి ఊడ; 2. చెట్టుపయి EF ర్‌ తగ; 8 దిగుట; డీ, (ప్రణ్యఫలానంకర ముం దుండి భూలోకమునకు దిగుదురు.) ఇం ణము, స్వర్హ ము; ర్‌, చంద్రాదిలోకము.

అవరోహీ. సం. వి. న్‌, పుం. వటముశీ.-_మో. (న్‌.ఈ.నీ, న్‌ క్కి కిందికి దిగు వాండు.

అవర్డ్మ ము. నం.వి.అ. లో 1. అవవాదము దూయి;

ద్రునివట్ట

2.అకారము; తెవర్ష్మ ములేమి.._.విణ,(అ.ఆ.అఎ) | అవ

వర్ణ ములేనిది,

అవల, దే. వి. (ఆ + వలను కెద ఆగావ. |, తర్వాతి వ్ర, దేశము, అవతల. “తే. కద్విర క్రి పరికించి SE యరిగిరవలకుం జతురంక యానధరులు”” చె. ౫% ఆ. ౮౭; 2. తర్వాతి కాలము అనంతరము, “కం... వినినవ్వుచు రాము డనలనింశతి భజుండున్‌ ధనవిభుండును బోరినవిధ, మనఘా వినవలతుం చెల్పునుని యడు గుటయున్‌.”” ఉం లా, ఆ ౨, 33౨; 8. దూరము. సీ. సడలంగ 'మెడరజ్జుగడువడి నిడు కమి, నతసూత్రావృర్తి యవల జనియె” పాండు, ౫ ఆ ౨౫౫.-వణ, క. అవల నున్నది, అవళలిది; ఓ, ఇళరము. “సీ. ఒక్క యంగమె మున్ను చిక్క లో భావించి యది దృథంబగుటయు నవలియంగ,కము మజిచింతిం వంగాందగు...*” ఆము, ౨, ఆం ర౬ రూ, ఆవల్క అవ్వల, అవుల్క బెల.

అవపలంబనము, నం. వి అ. న. 1. పడిపోవకుండల కజ్ఞ మొ. వట్టుకొనుట; 2. పట్టుకొచెడి కజ్ఞ; తి. అశృ్యయము.

ఆవలంబము. నం, వి, ఆ. పుం. 1. ఆశ్రయము, ఊంత; 2. ఊంతగానుండు దండాది; న్డ్‌ అనలం బించుట్క అశ శ్రయముగా. జేసికొనుట.

- అవలంబి. నం. విణ. (న్‌, ఈనీ. న్‌ ) 1. ఆవలం బించువాందు కట్ట మొ. వట్టుకొనువాండం; oR ఆశయము గలవాండు ; వ్రళలాడుచున్న బాండు.

ల

195

penn

అన అవలంబించే. ఖు. fe క్‌ క l. te కయించు? 0 స క్‌ UU ఆంత ాగంనొనుం ఆవలందికము నం, నిణ, (ఆఅ అ ఆం L seo ఓంవఃబడినప; 2. చలొడినవం ఆవలఊణము. సం, వ ఆన దుర్గ తంము పాడు

లవమ్షూము. ఆవలవ్‌ము. నం, వ్‌, సూ పుం, తెలుప్రు.---విణ. (అ. ఆ. ఆ తెల్టనివ (రూ. వలక్షీము అవలగ్న ము. నం విం మం క్ర. న నడుము 34 (ఆ. ఆ. అ తగులుకొనినది. రూ. వలగ్నము. అగ్ను డు. సం, వి, అం పుం. పాలు త్రాగుకిశువు. ఆవలలము, సం. పవ ఆ, పుం కునూలము, ఛాన్యము విడు శౌలణాక్క, గాబెం ఆవలాశము. సం. వి, అ, న. శేష ము, తేనుడ. ౧3 అవల త్తు. నం, విణ, (ఆఆఅ) 1. శూయంబడి ది (చందనాది); 2. గర్వమునొందినదె

ను

ర్‌ు క

అపలిఢము, నం. విణ. (అ, ఆ. అం 1. నాకంబజి an 2, ఆస్వాదింవంబడినది.--వి, పుం, గుజ్జమునకుంజెడు ఒకవిధమగు సుడి,

ల. సం, విం వూ శ్రీ" 1. చులుకన, "లేలిక,

రో

ల,

అనాయానము ;. భవదాజ్ఞుదృథబంధ సంయమిళ శుంభ ద్వేగ మై కాక నాందడవలీలక్‌ మనయర్జునద్వివము గ్లొధావేశ దుర్దాంకద్కర్నవి

లాసోద్భటభం? చే ఇడరి కారవ్యాంబుజ శే ణి

జ్కిక్కు_వడం జేయ బె” భార నిరా, ౧, అ, ౫౬; 2. అనాదరము, తిరస్కారము; 8. విలానము, ఆట.

న =.

అవలుంచనము. సం, వి ఆ. న శే. ఛేదించుట; 2. శ్రెంచుట, కక్తరించుట; తి. ఇెట్టు మొ. దానిని “వెకలించుట; &. జుట్టు మొ. దానిని కట్టకుండుట-

ఆవలుంచించే. క్‌. తెంచు కత్తరిం చు “వు మలీయు నొక్కజట యవలుంచించి 'వేల్చిన నందు వికృశతదంమహ్టాక రాళం బైన ముఖం బుతో శూలవా స్తుండైన యొక్క. రాతనుండు పుర. * భార ఆర 3 ఆ, ౨౬౭, "

ఆవలుంకనము. వి ఆ న దొర్దట; 2. దో(చుకొనుట.

నం, న,

నం,

మ పొరలిక,

అవ 196 అవ

ఆవలం ంంకిశము. ళం కురా. (= ఈ ) న పార్తాజి మ నం షి. ఈ, పుం. మేం నింద, అవవా నదె, దొొర్ధిన రెనది; రై త దుకొకింబ నైవ వన వె? ల నము; రె లజ్జ నెలవు; ల విశ్వాసము, నమ్మిక. i [7

ఓం

అ నం, వి అం న 1. ఫపూయుటు; 2 | అవకికన్కు.డు. సం విణ. (అ. ఆ అ) తంత

నగ ర్వము; 8. సంబందము; ఢీ. శూయుటకు సా కొన్న వాడు.

ధనమైన చందనాడి కము. ' అవశకునము. సం. వి, ఆ నం దుళ్ళకనము, అవశకు ఆలేవము. గ౫ ఏ, ఆ. పుం మ, (చంవనాదులు | నము,

వూక; ద. ఇమ; కి. చూషజణము; డీ. సంబం | అవశము. నం. విణ. (అ.ఆఈఅ 1. వశముకానిది;

భము. | 2, బరాదీనము; 3 ఒడలు తెలియనిది. ఆపలేవానము. సం, వి ఆ, న 1. నాకుట; 2 ఆఅవళ్‌షము, సం, విణ, (అ. ఆ. అ) మిగిలీనది,

ఆస్వాదించుట, వి.అ.ను మిగలినపని. “చే మేమవశిష్టాలు తీర్చు

అపలేవాము, సనం. ఏ. ఆ. పుం. 1. నాకుట; 2. కొని భోజనమునకు సిద్ధముగా నున్నారము.” ఆస్వావెంచుట; 8. ఆస్వాపంపందగిన పదార్థము | ్రవక్టిభ్వూశము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) అనాయ త్త

అవలేళా హ్యూము, నం. ప ఈ నః నాలుకతో నాకం ము, స్వాధీనముకానిది, వశమున లేనిది. దగిన లేవె మొ. ద్రవ్యము---విణ, (ఆఆఅ) | అవశేషము. సం. వి. అ. పుం. మిగులు, అధికము. 1. నాలుకతో నాక కద నది (శేశి. మొ; 2. ఆవేేషించే. నం. అ. శ్రీ శేషించు, మిగులు. ఆస్వావెంపందగి నదెం

ఆవలోకనము. సం, వి ఆ న 1. చూచుట; 2. దృష్టి, చూచుశ క్తి; 3. నేత్రము; క, పరిశీల నము; లీ. ఆనునంధానము,

అవలోకనీయము. సం. విణ, (అ.ఆ.అ 1, చూడం దగినది. “తే. ఆగ వాంబున సకల జనావలోక, సీయబహుమూర్తులె ఛ్యాత్రి నిలిచి వెలనె” వారి, ఊక్త. ర,ఆ ౧౦౭; 2. వరికీలింపందగినది.

ఆవలాోేకను. న. పుం. =ఆవలోకనము.

అవలోకి. సం విణ (న్‌, ఈ-నీ. న్‌ ఎం 1. చూచు వాడు? 2. బరికీలిం చువా౭డు.

ఆవలోక్యము, స౦* = అవలోకనీయము.

అవలోకించు. సం. సం (కిం 1. వీతీంచు చూచు; 2. (గ్రంథాదులన్సు పరిశీలించ విచారించు.

ఆవలోకితము. సం. విణ, (ఆ. ఆ. అం 1 చూడం బడినది; 2. వరెశీలిందంబడినదిం

అవశ్యము. సం, విణ, (అ. ఆ, అ) 11, వశమున లేనిది; 2. వరాధీనము. క్కి. విణ.అ.న, నిశ్చ యముగా, “కంచను నీవు వా స్టీనగరం,బున"కేనును బాండుభూపపు త్రులం - ట్రీతిం,గని యట వత్తు నవశ్యంబును” భార. ఉద్యో, ౧, ఆ. ౧౦౦. “క. ద్రైవబలంబును చాతనికి నవశ్యముంగల్లుక స భార. విరా, ౨, ఆ ౧౬6; “కం మోతవదము. జేర్పుట్క గలుగు నవశ్యంబు.” ” భార. శాంతి, రో; ఆ. ౧౦౮.

అవశ్యాయము సం. వి. ఆ. పుం. 1. మంచు; 2. గర్వము.

అవస్ట్రంభనము. సం, వి. అ. న. 1. ప్రయత్నము; 2. ఆలంబనము, ఊత; తి. నిరోధము, నిలు పుట.

అవస్థంభము. సం. వి. అ. పుం 1. we ఊం; 2. గర్వము, నమ్ర తలేమి, ఉద్ధతి. “శా

ఆవలోడనము. సం వి ఆ న, 1. పరిశీలించుట, పుష్టోదంచితసారవీరరస స సరవ్రూర్హాంగమేకా నంగ బాగుగా నాలోచించుట; 2. వరామర్శము, రా, వష్ట్రంభోజ్వలవీర లేఖయుంను * భార. ఫీప్మ |

జ జ్‌ గ్రంథముల విచారణము సేయుట. ౧, ఆ. ౧౧౭; 8. మ్రయత్నము; &. బంగా అవలోోడిళము. సం. విణ. (ఆ. ఆ, అ) అవలో రు ర్‌, మ్రానుపాటు, స్తబ్ధక్వము; 6. నిరో డనము చేయబడినది. ధము, ఆంపుట.

అవల్లుజము. సం వి, ఆ. పుం. కారుగచ్చశీ.- అవస్థబ్దము, సం. వి, ఆ పుం. ఇప్ప సో.----విణ విణ. (అ. ఆ, అ అసాధువువలనం బుట్టినది, (ఆ. ఆ, అ 1. ఆక్కమింపంబడినది; 2. ఆ శ్‌

ఆవ

197

అవ

యింవంబడినది; తి. అ3కట్ల: బడినద్కె నిరోధింవం | అవసాయము, నం. వి అ. పుం కేం నిశ్చయము;

బడినది; 4. సమోపీంచినది. అవనడిం మంగా వ. అపవాదము, నింద. అవనధము. నం, వి అ. న 1. గృవాము, ఇల్లు; 2, బస, మకాము, పిడియుచోటు; తి. గ్రామము; రీ, మఠము; ర, విద్యార్థులుండు గృహము.

అవసన్నము. సం, విణ, (అ, ఆ. అభ 1. కడముట్టి

నది; 2. నశించినది; 8. విపాదమునొందినది; కీ, స్వ కార్యము చేసీకొనజాలనిది.

అవసరము. సం. వి, అ, పుం. కే, ఆవశ్యక కార్యము “క, స్వ స్తీ యొనర్చంగ నవనర్క భార. ఆది. ౨, ఆ. ౨౧౯. ఇచట సమయ మని కూడ అనవచ్చును. “ఊ వావి నవ్విలాసవతి వార్దలు పట్టున చెన్నియెన్ని వః శ్నావసరంబు లైన నొకయర్గముణే నడుగం౫గ.” వృథా. 3, ఆ. ౧౨; “*నాకంళయవసరము వచ్చినపుడు మాసాహాయ్యాము సోశ౭ెదనువి 2 తొందర. “అఆవసరవడకు;” ర. సమయము, వేళ; డీ, యు_క్రసమయము కలి. “గీ. నృవసూనునగరి శేయయువరాజునకు. దమ్ము నెజుకసేయుం, డనిన నవసరములవారునపుడె పిలువ. సారం. ౨, ఆం ౨౬౪ (అవసరములవారు = రాజాదుల యుక్త సమయము: బెలంపువారు) ర్‌. కుుయుట; 6. మం త్ర విశేషము,

ఆవసాదకము. సం, విణ, (అ. ఆ. అఎ 1. నళింవం జేయునది; 2. దుఃఖము కలిగించునది.

అవసాదనము. నం, వి. అ. ను 1. నశించంజేయుట; ర. శ్నీణింపంచేయుట.

ఆవసాదము. సం. వి. అ. పుం. కడ; లె. దుఃఖము.

ఆవసాదికము. సం. విణ, (ఆ.ఆ.ఆ్ఫ |. వ్నీణింవం జేయంబడినది; 2. పోంగొట్టంబడినది. “క. సౌద రఫణితులనన్నవ, సాదితస మో హుంగాః బిసా దింపు తగన్‌.” భార. ఆర ౪, ఆ. ౨౬౩౨.

ఆవసానము. నం. వి అ ను ఏఓ కడ; 2 ముగి యిక్క సమా; త, (వ్యాక) వర్ణాభావము, తరువాత ఆతరములు లేకుండుట; ఉం చావు; ర్‌, వొద్దు; 6. ఆశ్వావరోనాణముచేయంచోటు.

1. నాశము 2.

మా స్తీకనక య్య శ్‌

2. ముగియిక, సమౌా్స్‌; లె. శేషము.

ము. సం. విణ, (ఆ. ఆ ఆఎ L కడుకు

; 2. స్నానమువేసీనది,

అవసికము. సం. వి. అ. న నుజీచినకాన్యము..- విణ. (అ. ఆ అం) |. ఎడ్డచే నుజువంబడినని (ఢాన్యాది; 2. తెలియంబడినది; తి. ముగెన్సీనపై; 4. నిశ్చయింవంబడినది; ల్‌. వక్వమైనవ; 6.

కూర్పంబడ్‌నది; 7. కట్ట ఎబడ్‌నడి,

అవనృష్థము. సం. విణ, (అ. ఆ ఈ 1. విడువ బడినది; 2. ఈయంబడినది; 8. పాఆిపోయినది,

అవసేకము నం. వ. ఆ పుం, తడుపుటం

అవసేచనము. నం. ఏవి, అ, నజ=ఆఅవ సేకము,

ఆవసేయము. సం. నిణ, (అఆ.అం) 1. నిర్ణయింవః బడినది; 2. సమా ప్పిపొందింవందగినదెం

ఆవస్క_0దనము* నం. వి. ఆ, న. శత్రువుల పైని దం జె త్రిపోవుట.

ఆవస్కందము. సంది. ఆ. పుం. 1. అనర్హ సమయ ములందు శ త్రువులమైంబడుట; రై శ శత్రువులమైని దండెత్తి పోవువారు సేనతో ఐడిసీన చోటు, పాళెము; లె. శిబిరము నేనతోవిడిసిన పటగ్భ వాము (జేర్యా; క, అవకరణము, దిగుట.

ఆవన్మ-_రము. నం వి ఆఅ ఫుం 1. వఎడ్‌నపుడు అడుగంటిన అన్నము మొ.; 2. రథావయవమ్బు; తె. గుహ్యావయవము; డ్‌ మలము; లీ తుడిచి ప్రోగు చేసిన పెంట.

అవ సము. సం వి, అ, న అపసథము, ఇల్లు నివా సము.

అవన్థ నం, వి. ఆ. ప్రీ = 1. అవసానము, డానికి; 2 కాలవశమున గలి7ెడు స్లీత్కి శరీరాదుల వరిణా మము, దశ యావనావష్థ, మదావస్తృ నిదావస్త మొ; శి. కష్టము, “ఆకండు తిండిలేక అవస es అట్టి యవష్థ శృత్రువున్షైనను అవస్తాదన్వయము---నుఖమ్యు దుక్లఖము. ఆవస్తా,త యముజాగృత్‌ ; న్వష్ట,

G1) మహలు. we.

నుమ

ఆవ 195 అవ

అవస్టాచతుష్టయము----పెని చెప్పిన యవస్థాత్ర, | అవస్థావనీయము. సం, ఏణ. (ఆ.ఈఆ 1. ఉంచ యమును మోమౌవస్థయును,ము స్ధావస్థక జుహు పే దగినది; 2 నవం గగన: యందళర్భావమా, =a జీభాఇస్థలం; | ఆవన్థపీకము. సం, విణ. (అ. ఆ. అృ్ర 1. ఉంచ ఆవస్థావంచకముఅవిద్య, ఆనీల, రాగము; బడినది; 2 స్టాపింపంబడినది.

చ్వేషమ్సు ఆపేసి వశము; i అవస్థాస్పము సం. = అవస్థావసీయము*

వస్థాషట్క ము---జననమ్యస్థిత్యిన త్త: ,వర్థనము, అవస్థాయి. సం. విణ, (న్‌.ఈ-చీ. న్‌) ఉండునది. పవరెణామము, అవవ్షయము నాశము; ఆవస్టీకము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ) 1. ఉన్నది. 2. ఆవగాదంక మూాగాలకా నాయకులకు గలిగె పష:

దు మన్య వన లం-అపఫెేలాషము, చింక, సతి, అవస్షితి నర వం ళం శ్రీ 1. అవస్తానము; ఉనికి; గుణాకకనము, ఊ బ్వేగము, నసంలావము, ఉన్హా EA ఏల చుట.

అవస్థందనము. నం. వి. ఆ. న ఊరణమ్ము న

దము, చ్యాఢ్‌, జడళ్వముు మరణము. కొంవజ స్ట WY చుటు,

మశమున దర్శనము, మనస్సంగముు సంకల్పము, జాగరణము, ఈ ఎక నము, ఆరతి, లజ్జా త్యాగము,

వశ ం౦సనముం నం, వి, అ, న 1. కి ౦ందంబడుటు; ఉన్లాదము, మూర్చ; మరణము. వీనికి జ్వరము | క్ట స & |

| 2, జాబుట; రే. కాజుట. సంతాషము'జేక్చి ద్వాదశావస్థలని కొందజం

దురు. అని న అ శిరీరాజష్ణలు- బాల్య, కా మార్క యావన, వార్థక ములు. బాల్యము వంచ

అవపహాతము. సం, విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. దంవంబడి

a

[జ అయ క డ్‌ ౨వ రై Sar వా బడినది. దశవర్ష పర్యంకము కమారము తి =

నది (థాన్యాదిఎ; 2. కొట్టంబడినది; 8. చంప

కము యావనము _ సంచాళశద్వర్ష పర్యంతము అవవాతి. సం, వి, ఇ. స్కీ. 1, ఛాన్యాదులు దం శచూర్ధ పము వార్థకము. కొందణినుతమున వంచ పుట; 2. కొట్టుట; ర. చంపుట, మాబ్దపర్యంతము కెౌమారము, దశమావధివర్ణం అవజాననము. సం. వి అ న 1. ఛాన్యాదులు తము పౌగండము,పంచదళవర్ష పర్యంతము శైశో | దంచుట; 2 చంపుట; తి, కొట్టుట.

రేమ్కు తరువాత రమహావనము, డెబ్బదిమైన వృద్ధ శ్వ్వము, బాల్య, యౌవన కొమార, వార్థక ములు అను వరుస. శ. ర లో సీయంబడినది ఈపరున లోకమున వినంబడుచు నున్నది. ఇది ప్రామాదికమనిగాని శబ్ద కృమముకంటె తం క్రమము బలీయము అనున్యాయమున కామారమును రెండ వయవన్చగ గృహింపవలయు ననిగాని యెంచుకొనందగును. భగవద్దీకయందు “దేహినో=ఒస్మి న్‌ యథాదహా కౌమారం యావ నంజరా” అని బాల్య కౌమారములకు, కౌమారశబ్ద మునే (గహించియవస్థాకృయ మే చూపి నాడు. వీమైనను కౌొమారము యౌవన ఫూర్వభావియే యగును. అదియే వ్యుత్స్తికి సరివషడును.

ఆవవహారణము. నం. వి. అ. నా 1. తొలయడించుటు; 2 సైన్భములను యుడ్ధరంగములనుండ శిబిరము నకు బంపుట; లే. అవహరించుట,

అవవారణీయము. నం. విణ, (అ.ఆ.అ) 1. స్తానాం తరము పొందింపందగినది; 2, తప్పక ్యయోాయం దగినది; శీ. సమా ప్టీపొందింవందగినది.

ఆవహా స్తము. సం. వి, అ. పుంజఅవపహ_స్టము, పెడ చేయి వా స్తవృవ్థభాగము.ోచ,, ., అవ్విషోరగం, బులం జరణంబులం జమరిి ముక్కున వాతను చెత్తురొల్కు_గా% దలరంగ సారథింజజచెం దాన

వసా_స్పమునన్‌ ....” భార. ఆది. ౫ ఆ. ౧౭౭.

ఆఅవవారకుండు,. నం, విణ, (అ,ఆ.అ ఎ) 1. సానాం కరమును పొందించువాండు; 2. నైన్యములను యుద్ధరంగ మునుండి శిచిరమునకు వంపువాండుం

అవహశరముం సం. వి అ పుం. 1. గ్రావామను రల జంతువు; 2 శ్రాద్ధమున

అచసానము, నం, వి, ఈ న. ఉనికి,

ఆవసావనము, నం, విం ఈ న. శ. ఉంచుట; 2, సాపించుటం బా 9 స్థ బ్రావాణులు నిమంత్ర,

అవ

ణము చేయునపుడు వారికిచ్చు వదార్లము త్రీ కొనిపోవుట, (ఆట్టిపదార్థమని కొందణ్బు; లి -ారముద్దమునుండిగాని హం మరలి శిబిరమునకు వచ్చుట; కీ. స్థానాంకరముం బొం దించుట. అవపహారుండు, దొంగ. ఆవహార్యము. సం. = అవవారణీయము. అవవోలిక. సం. వి, ఆ. స్రీ (| ప్రాకారపునోడు ఆవ రణము. అవహోనము. సం. వి, 2. చిజున వు.

సం. వి అ ఫుం తస్కరుండు,

అ పుం. 1. వేళాకోళము; హిళముం, సం, విణ. (ఆ, ఆ. అఎ (అవధానము నొందినది) సావధానమైనది, ఇతరధ్యానము "లేనిది త దేకాయ_క్తము. “క అక్కురునాథు తోడ నవహికమతివై, విశుమంకయుం తప క భార ద్రోణ ౧, ఆ. ౧౦, “కు ధృతరా ప్ర Ne నవుహితులై పొంచాలుమోంద'చేసీరి.”” భార. ఆది. ఇ, ఆ ౭9,

అవహిక్ట. సం. వి, ఆ. స్త్రీ, ఆకారగోవనము (భయ గౌరవ కౌటిల్యములవలన సంతోష విచారాదు లను పైకి తెలియకుండ నణంచుకొనుట, దాం చుట్క గుట్టుగానుండుట,

అవహిత్తము, నం. వి అ అభినయవా _స్టవిశేషముం

ర్చ = అవ వ్వంబనము. (యో

నం = అవ హీర, పుం,

అవహేల నం. వి. ఆ. అవ 'పేలనము, సం. వి, అ. న. 1. తెగడుట, నిందిం చుట; 2. ఆనాదరము.

హలము. హేలికము. సం, విణ, (అ. ఆ. ఆఅ) L అవ

ఆవ నరం మం ఆ, పు౦, = అవహేలనము.

మానవయివంబజినది; ద. ఆనాదరము చేయం బడినదిం

అవాంకరదిక్కు.. నం, వి. క్‌, శ్రీ వివక్కు, కోంము మూల,

అవాంకరము సం. వి అ, న. విఘ్నుము, అడ్డు, “ఎన్నియవాంతరములు వచ్చినను తలంచినవని మానరాదుం”---విణ, (అ, ఆ. అ) 1. లోవ లిది; 2, నడుమసంభవించినది.

199

అ బ్రాలను

అబూ

నష వై ని, (గం ఆవాంతరమ్‌, కం అవాం కను) 1. విఘ్నము, (పృరిబంధము; 2, కష్టము, ఇడుముె.

అవాక్సిరస్కు_ండుం సం విణ, (ఆఆఆ 1. వంచు

కొనంబడిన తకలగలచవాంయు; 2 కల కిందుగా నున్న వాడు. అవాక్సుషి. నం, వి, ఈ, ప్‌ (అధోముఖములెన

పువ్వులుగ (లది 1. సదావశో; 2. బపాదండిపోం

అవానృము. సం, విణ. (ఆ. అ. అ ||. క్రంకెకి వంగిన య్యగ్రృముగలది; 2, అవనవము, వంనినదిం

| ఆవాజ్యనసనోచరు:డుం సం విణ (=. అ అ

వాక్కు_నకును మనస్సునకును సోచరముగాని వాడు చెప్పుటకుగాసి కలంచుటకుగాని శక్యము కానివా(ను.

అవాజ్ఞానసనోచరుండు, సం. =అవాబ్య్‌ ననగో చరుఃడు.

అవాజ్ఞాఖుండు. నం, విణ, శ. న ఓ. ఆధో

ముఖుడు తలవంచుకొనినవాండు; 2. శల్మక్రిం దుగా నున్న వాండు అవాచి, సం వి ఈం త్త ఆ దకశీణవిక్కు... అవా-వీనము, సం. విణ. (అ. ఆ అ) 1 దతీణ

దిక్కూనం బుట్టినది; 2. వ్యత్య స్తమయినద్కి తొణు మాజయినదిం

అవాచ్యము. నర వి. అ. న. దూeుమాట్క నిందా వాక్యము.---విణ (అ. ఆ. అ. చెప్పందగనిది; ద. ఇప్పశక్యముగానిది; 8. నిందింపందగినది; 4 అభిధావృత్తిచేశ బోధించుటకు శకృముకానిది; (ఆర ము లీ. ఉచ్చరింపయగూడనిది. (మూట,

చడీ. )

అవాచ్యుండు, సం. వి, అ, పుం. (యుళ్తానినముయ ములందు ఉచ్చరింవందగనివాండు, 1. చండా లుందు, వెప్పరానివాండు; 2. పాహాక్తుడు విణ, చూ. అవాచ్యము.

అవాజా, హీ౦, వి. వదంతి, వశీతి.

అవానము* సం. వి అ. పుం. నిశ్వానము-లావిణ, (అ,ఆ,అఎ అశుష్కుము, ఎండనిది (వానము = శుష్యూముఎ |

ఆవాసము. సం. వి, అ పుం, ఆలవాలము పాదు,

అఆవా 200 అవి

ఆవాకపికము గరం ఏ , 5౯ ఈ ఆ పొందింకయడి ' అవి ఉప, డే. చ "అవీ అనుదానికి బహువచన

నదె. రూపము. “ఆవి మావి ఇవి మాపి”*-__-సం, వింఖఇం అవ్వాళ్తము, సం వా అ, ఆ ఆం హ్రావ్టము| స్త్రీ ముట్టుది. పుం క. ఎలుక; 2. కందా ఊాందంబజినదెం కంట & గొ; 5, సూర్యుడు; 6. గాలి;

అవా జపము. నం విణ. ' అఆంఅం”. పొంవండగెనెం | 7. గుడి మొ హానీ చుట్టుగోడ; 8. కనుబిెమ్హు. అబ 2 Ft ws

ఆవాష్యము. సం, విణ (ఆ. ఆ ఆం స్రాన్యము, | విక టము. సం. వి, అ. పుం, మేషనముదాయము,

పాంచదందగినదిం | గొక్రైలగుంపు---విణ, (అ,ఆఆఅఎ) 1, ఊ్మగృము ఉమ I ee కానిది, ఫే సౌదమ్యుము; 2. వంకరకానిది; కి పటి చ్‌ జాత 0 దళ ఆ కాం (7) అ . ఏ ప లముకొానిదె, న ఆఅవాయి. చె ఏ ఆకాకబాణమ్ము సైకివోపు బాణ (స్వభావము.) ర యో ల

, కే. వచ్చిన ; 2. ఇ్లీ 3 ae భం వి. ఆ కీ. (ఆవాలాము అనుదాని చ కానక 2. హీనముకానిది ఇల = ఎ | ఆవికిరె. జే, వి నలికండ్ల పాము, హవ అడ్డుశేమి. “క, ఐనధింబడు Ses సం, విణ, (అ. ఈ అ 1. నిందితము ళం!

Is Pp}. గ 1 సే 3] WE

a

కం న లోలోం డముచు” వం, పంచ, గానిది; గై నుతింవంబడినది; 8. జీ శ్రెస్ట్రము. ౯; “మద్దురుండ దారణ మొ” విక. ౨, ఆ. ౬. అవిగ్నము, సం. వి. అ. పుం, hee

UU ఆవారణము స. వి ఆ, న ఆడ్డులేమి.. వణ. అవిఘ్నూము, సం. విణ. (ఆఅ.ఆ.ఆఎ విన్ను ములేనిది, (ఆ. ఆ అ.) ఇడ్డులేనిది. | అవ్య, అ. న కన్న్నముళేమి.

అవారణీయము. సం. వణ. (ఆఆఅ) కే. మరలీంచ

అవిచావెతము. నం, వివి (ఆ. ఆ. అఎ ఏవిచారింపం శకృముగానిది; రై సివావంచందగినపి.

బడనిఏ, ఆలోేచింపంబడనిది. (అపిచారికరమ

అచారహేరము. సం. వి. అ పుం, సమ్ముద్యము. ణీయము=అవిచారితమయినపుజే రమణీయముగా

అవారపారీణుండు, సం. విణ, (ఆ. ఆ. అం పార నుండునది, విచారణచేసీనపుడు రమణీయము ముశు పొందినవాడు, అంతుచూచినవా(డు. | గానిది, ఆపాశరమణీయము)

అవొాదముం చం, సి ౫ కః (నీటిచే తప కంబడ అవిచ్చిన్నము. న౦, సిరా. (అ. య, ట్ర ని విచ్చిన్నము నిది 1. సముద్రతీర రము, hoes 2.| శకానిద్కి ఎడతెగనిది తెంపులేనిది. ఈవరిదరె.

అవిటి. చే, విణ, వికలము, 1. గ వాణాదిళ క్రిలేనిది. ఆవార్యము. సం. = అవారణీయము.

(ఆపిటికన్ను, అవిటిచేయి, అవిటికాలు, మొ అవారి. వై. విణ. 1. అపొరమ్ము ఆవరిమితము; డై

2. బలములేనిది, జిగిలేనిది; (ఆ స్తంభము అవి ఆవార్యముు అడ్డు లేనిది, ఆచ తివాతము క.

సో లో టెగానున్నద్కి అవిటికల్ల మొ); ల. అంగీ విణ. 1. అవవమితముగా; 2. ఆడు లేకుండా. న్‌ టు ) oss థ్‌ నుండు పోగండుండు.

(రూ, అవ్వారి) ఆచారితము. సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ (నివారింప ఆవికే.. సం. విణ. (బు, ఈ- శ్రీః బు) కాచు

బడనిడి. 1. అడ్డగింపంబడనిది; 2 నిచేధింహ వా(డు, రక్నీంచువాండు.

జడనిదిం అవితథము. సం. వి అ, న, సక్య మైన వాక్సము, ఆవాసనుండు. సం. వి, న్‌, పుం, జినదేవక్క, బుద్ద పిలా, (అ, ఆ, అం కే ఆసత్యముగానిది; 2,

భేదము విణ. 1. వ స్త ములేనివాండు; 2 వ్యర్థ ప సఫలయెనది, వ యోజనముతోం

వస్త ముధరింవనివాండం దినమెొ లవాండు. సోడినది. “క అవిహతగతులను, సమరమహిం

ఆచా స్థవము., నం, ఏర (©. చ అ నిజము గ్‌ గడిరథము నను నవితథమె. స్ట ము వర్మా స్మి కానిది అసత్యము, త ౪౬.

అవ్వు

గవిని చిట్టాడుచు, కలన చస బువ్వ: బెట్టు

ర్‌ జ

aR ుుక కి అం ప్రో 365? “ఆ. బలీయు సిట్‌ క్స్‌ము — నను

వాకం చో కవ యిట్లు” భా గ! us 2, చ కద

ఆ. ఉతర; డై eS లె. క2కలి = సెం fe ఇ వు లి we షె “కంక ఆవష్షయంచును 2 హాం సృటెల్ధ అ చే ముకి చ ప్ర

మశుమండు ముద్దుగుకయ.ి” 3 ఫి, వూజ్ఫుకాలు. నకు నుత్తరంబయ్య్యుిప్స్‌ స్ట రుండం పె భార, నభా. ౨,ఆ. స." "ఆ. =వ్వ పగువని కొందణు, వెంంగివకేలు హ్‌ నంక.” భార ఆక ౨, ఆ. ౧౦౩౨; “క. సన్నం వ్రష్టర్కిక వ్షల జెఠూగొందువ డర్భకుండై యాయవ్వలకు సంతనంబుగ, వ యవ్వాయనంగ నల్ల వ నేక్చెన్‌.” భాగ. ౧౦. ఫూ. ౨౯౪౯; లం వ క శ్రీః ““అవ్వవలె వంగిపోతి వేమ” సా. “ఆఅవ్వయులావలెను బువ్వయుం గావ లెను” అన్వల. జే, =అవల 1. “శే. ఇవ్వులవ్వల దాతు లట్టిట్టుం ద్రోయ.” దశా. ౨. ౧౦౨. “క ఎవ్వ నితో ఇచ్చోచుం, జివ్వకం జే సాంపవలదు వే సొంచినచో సివ్వలనవ్వల నెవ్వరు, నవ్వక యుండంగ: బగర నణలంపందగున్‌** కాకీ ౧, ఆ. ౧౦౯; 2, కొ,వ్వినమాంసంబు గలదు కొనుమాకలియుక్‌, నొవ్వియును దీజు నంకట్కనవ్వల నారోగ్యమగు మృశగాధివ నీకున్‌”

ఇటుక

ల ~~

కలో

«a * అ ౪:

నా, పంచ ౧ 3౯౯.--దిణ, “కం అవ్వలి దిక్కు మోమయి. ..” నై. ఆ ఇ ౧౧౩; “చ. అలుకం దుపారశెలనుత యివ్వలిమో మయి...” హర. ఆ. ఈ, 56. (అవ్వల మో

మయిజ పెడ మొగము పెట్టుషొని-._.అవ్వల రో యుజతిరస్క_రించు.

ఆవ్వల్‌ = హిం, విణ. మొవటి, శ్రేష్టమైన. శర,

ల దే స క లోని వేయు వెరుగు. “సీ, ఒడికంబుగా చేసీ ముక్కింక్ర చేలసై నిరుసవద్దను బోసి యెండశెజపి యొయ్య నొయ్యన క్రాసి యుముక నవ్వలకించికొని నేర్పు మైగరకూరవిలిచి.”” దశకు. ౧౦, ఆ. ౧౦౫

ఆవాష్టర* చె మీరి = అవాపె (ర శతశ్శ్చంగగిరి

904

చనాగా నప తతగారవాగాయగా దానాల డా ఛాయా చానా కవన ంనలల్తనుడాలంినాగాకాకాోన్కంచాలు గరా ాతాలాబాాానామంముదజనాటామడా డారు దడా నాడాను మదజలం యానా యాాాంాయండాతాతాతలస

అతో

బర్హ కాల: గట్టుకొని సమర్పించు గోటుల ఫొలంది మోజణ్కవచ్చునలిభుల నెల్ల నచ్వారిగా ష,డ డ్రసాన్నంబు వరలబ్ఞసస్యవృద్ధి, కలిమినంతట నొక కొంకకాలమునకు.”” వరా, ౧౦, ఆ. ౨౬.

క.

అకంకికము, సం, విణ, (ఆఅఆఅఎ 1. సంశయింవం బడనిడ; 2. భయములేనిది. “క అనినం జల మునం గుంతీ, తనయా[గ్రజుం డిట్టులనియె దరహా నం చ్యాననమున మునుగువడంయగన, జ్ఞననాయ కుతోడ ని ట్లశంకికభంగిక.” భార. విరా. ౫ ఆ, ౨౫౬.

ఆశ క్షము. సం. వణ. (అ. ఆ. అ శ క్షముకానిది,

సమర్థ ముకానిది, అకక్యము. 2 విణ. (అ.ఆ.అఎ) ళక్యముకానిది, చేయ నల ద్య అసాధ్యము. అశనము, సం. ఏ. అ. న 1. అన్నము; 2. భోజ నము, తిండి; 3. అననము, వేగిన. అశనాయ. సం. వి. స్త్రీ, (తినవలెననునిచ్చ్ర బుభుత్కు ఆంకలి. అశనాయితు(డు. నం. విణ, (అ, అ. అ బుభు వమీళుండు, ఆంక లిగొన్న వాండు. అశని, సం. వి. ఇ. పుం. సీ 1. వడుగు; 2. వజ్రా యుధము; 8. మెణజపు.

ఆం

Ge

ఆశబ్దవాది, సం. పి. న్‌, పుం, సాంఖ్యుండు, యోగ విశేషముగల వాం౭డు.

అశరీరము. సం. వి. అ. న. క. శరీరములేమి; 2. బవాము.విణ. (అ. ఆ. అ కే. శరీరము లేనిది; 2. శరీరాఫిమానములేనిది, (అశరీరుండు= జీవన్లు కుడు.)

అశరీరవాక్కు.. నం, వి. చ్‌. స్త్‌ శరీరము కనంబడ కుండంగ నే పలికినపలుకు, ఆకాశవాణి,

అశరీరవాణి. సం, వి. ఈ స్తీ" = అశరీరవాక్కు...

అశర్యము. సం, వి న్‌. న అనుఖము దుఃఖము “ము నిశ్శంకం బతి క్రూరక్కర్మ ములం దుద్యతు లైన వారికి నశర స్తా ప్‌ గాకుండు నే.” భార.అది. ౭, ఆఅ ౧౨౬---విణ, న్‌. సుఖము లేనిది

అశాలాకము, నం, ర్‌ం ట్‌, న కోలజున్ను , పుట్టలో

డెహౌమనానా నలక లాలా బావము మకాం నా బాబా వునన భవనాల నానాలునస కాపులతో సాతానా నాలకతో. Wabi ERT TT Tt TTT RTD TrID TPE TDD DP TTP Tn

అళా

వ్ల ws జ చ్రయము. సం, ఏల (ఆ. ట్‌, ED 1. శాస

సంబంధము కానిది; 2. శా న సమతముశకానిది. మీ ర

ఆశా

అళితము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ ఛక్షీశము, తినం

బడినది

వ్‌ దీ ఖీ అళిళ్వి, సం, వి ఈం డి వంధ్య, గొడ్రాలు.

ఆశిరస్క_ము. సం. వి. అ. పుం. (కలలేనిది రాహు |

| అశ్త గర్భము. సం, వి, ఈ పుం. మరకళమ్ము పచ్చా.

(గృవాముడవిణ, (ఆ. ఆ. అ కలలేనిది. ఆకీతి. సం, వి. ఇ. స్తీ . ఎనుబది అశుచి, నం, విణ. ఇ. లేనిది. అశుద్ధము. నం. ప అన. 1. మలము; 2. మయిల. విణ. (అ. ఆ. అ) అశుచి, పరెశుద్ధముకానిది. అశుభము. నం, వి అ, న ప కీడు; 2. చావు (జ్ర

గుబుతు.---విణ, (అ. ఆ, అ) అమంగళము. శుభముకానిది,

అభూరుండు, సం, వి, అ,

వాండుం

పుం. శూరుండు కాని

అశేషము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1 మిగులు లేనిది; 2, నిఖలము ఆంకయు. వ చేతుల తీంటటవోనిటు లశేషబలంబుల నుగ్లుసే సీ మాంసా తకపంకయె బహువిధాయుధ మౌనము లాబ్బం” భార, విరా, ౫, అం ౧౫౭.

అశోక, సం. వి. ఆ. స్త్రీ. కటుకరోహిణికే.

అకోకము. సం, వి. అ. న. (శోకము లా జేయు నది'పాదరసము, పుం. కంేళిస్తో (స్తీ స పాదతాడ నము దీనికి దోవాదమని కావ్య శద్ధి--ఏణ, (అ. ఆ. అ.) శోకములేనిది.

ఆకోకరోహిణి. సం. వి. ఈ స్త్‌" కటుకరోహిణినో,

అకోకుండు, సం. వి, అ. పుం. 1. దశరథుని మంతు లలో నొకండు; 2. శ్రీ" ప్రా. 234.198 soll కాలమున హిందూసాన్రూజ్యము నేలిన మార్య చ క్ర వర్తి. (శొద్ధమకవ్యా ని పక్షీ మూలకారకుండుం క చూ, సఈకోకము.

అశెవుండు. సం. పి, అ, పుం. శవుండుకానివాండు.

ఆశ చము. నం, ఏ. అను క్ష శుచచిశ్వములేమి; 2, విహితకర్మ లాచరించుటకు అనధికారిత్వము ను గలిగించు అధర్మ విశేషము (మైల, పురుడు)

205

పరిశుద్ధము కానిది శుచిగా

అశ్రా,ం

ఆళ్మంక సము సం, వి ఆ ని కే పాయి; ల్లి, ఖై ప్రాయ్యిః 2 wy 8. దుఃఖముం--ఏణ. (అ, ఈ అం మేరలేనిఏ.

ఆళ్ల కుట్టక ము. సం, వి ఆ. పుం. కాసెయులి,

ఆశ కుటకుండు. సం. వి, పుం,

స్ట య డు

౨ 90. స త

1. వాతిపనివాండు;

ఆళ్ళ గర్భజము, సం, షి, అ, పుం. 1. పిండిబండశే 2, మరకతము, వచ్చ. అత్మ జతువు. సం, వి. ఊ న. సీలాజతు.

అశ జము, సం, ది. అ న గిరిజము, సీలాజికు. జీ వావి

ఆళ్ల దారణము. సం. వి, ఆ పుం. టంకము, జాతి యులి.

ఆశ ,ఫుపష్పము* సం, ది.

2. శిలాజతు.

gl

అ. న, 1 జాతిప్టవ్వునో;

ఆళ్ల భొలము. సం. వి, ఆ. న. వదారములు గుండ కొట్టుకొనుట కరువయోగింవంబడు ఇనువపాత్ర్య వామానది సే ప్లై అమానుదస్తా, ఆళ్ళ ము, సం, వ్‌, కొ పుం ఉపల ఆళ్ల ర్క నం, విం శ, దీ శ ss తక (త్రకృచ్చ్య)ముం + సం, విం ఎ a ఆళ్ల వ నం, ఏ. ఆ. స్త్ర ఉలిమిరి ఆళ్ళ సారము. సం. ఏ. అ. పుం న లోహము, ఇనుము---విణ, (అ. ఆ. అ జాతివలె కఠిన మనది, సం, ఏవి, ఆ,

ము, తాయి

నీరుకట్టుకోగము

ర్తి జ

డ్రా శ్రద్ధ లేమి, అసడ్డ,

అశ్రు ద్దేయము. సం విణ, (అ. ఆ. అ విశ్వసింవం దగవిదిం

అశ్రమము. సం, విణ. (ఆ. ఆ, అం శ్రోనుములేనిది, ము ‘ఆ. కీ ర్రిలేనివానికిని ను రర్థ కంబ చూవె యవనిమాంద, నిక్యమయినధనము నిర లకీ రియ యటికీ 9 వడయు టశ మంజె.”

రారే రావి లు \

భార. ఆది. రా ఆ. 3౧.

అశ్రము, నం, వ, తు, నం 1. అశ్సువు, కన్నీ య్య డ. కత్తిలోనగువాని వాదర ఆశ్రి. అశ్రాంకము, సం. విణ, (అ, ఆ. అ SR

పిరామము "లేకుండ 6౬ గ

అశ్రి 206 అశ్వ ఆక. సంది ఇస్ర 1 కేటి అంచు రి Ws సం. వి ఆ. స్త్రీ. ముద్ద ఖర్జూరము పో. కొంగు; త. అయుఫభథారం ఆ నం. వి ఆ. స్‌, = 1. గుట్లమునకును ఆ క్రీకడు. సం వణ (అ, ఈ అల నందదలేని | ఎనుబోతునకును గల విరోధము; 2. నవాజ వాడ వైరము; లె, కరపిరము, గచ్నేరుశ. అశుపాళము. సం వి ఈ ప్ర, 1 కన్నీరు | అశ్వము. నం, వి ఆ. పుం. తురగము గుజిముం కార్చుట; 2. నడుపు (ఆశ్యవి శేషములు.--- ఇంద్రాయుధము, మల్లి కా అశ్రువు, సం. మి ఊ న 1. ఆ శ్రుమ్యు క కన్నీరు; 2 వము, ఫోణము, కీ శ్రీవృలో, నారికము పాల పుసి; 8. సాత్వికళావ భేదము. వాలము, హేమము ఇత్యాదు ల'నేకములు. దీని అశ్లీలము. సం. 2. అ, క 1. అర్ధవోషవిశేషము; ఉళ్చత్తి స్పష్తవిధము. దీని జొమ్ముసుడి శ్రీవృత 2. శబ్దవోషవశేషము.-_-విణ, “e. ఆ. అ) _ - యెడనుడి రోచమానము.. నిలుపునుడి

ఆసభ్య ము. సీగ్గునుగాని రోంళనుగాని గరిగించు మె (మాటు, వాక్యము.) అశేవషం సం వా అశేష. యం యలు అశ్వ. సం. వ. ఆ. స్తీ" 1. వన్నేరు శ; 2. ఆడు గుజము. ఉలి అశ్వక రము. సం. ల గుజ్జుముచెష్‌. అశ్వఖరజము. సం, ఏ. అ. పుం. (గుజ్జిమునకు గాడి చెకు పుటినది, వేసడము, కంచేరగాడి చెం క్ష 5 ఆ, తి తెల్ల దెంటెననో. అశ్వగంధ. సం. వి. ఆ. స్తీ * పెన్నేరు శ.

బౌ న!

ఆ. ఫుం= |. ఇశుమద్ది!; ర్త

అశ్వఖురం. సం పె

ఆశ్వభ్నుము. సం, ఏ. ఆ పుం (గుజ్జమునుచంపు నది ఎజ్జగచ్చేరుశ,

అశ్వ చికిక్స. సనం. మి ఆ, స్తీ ఖ్‌ గుజ్జముల వై దము.

అశ్వశరము, సం. వి, ఆ స 1. కంచరగాడిద; 2. ఒకానొకపాము. (ఇది వరుణలోకమున నుండునదె,

ఆశ్వతి కము. సం. వి అ. పుం, వేముకోం

ఆశ్వళ్థం సం. వి అ. స్త్రీ. పున్నమ.

ఆశ్వళ్థ్యము. సం. వి, ఆ. పుం. రావి.

అశ్వస్థాముండు. సం. వి. న్‌. ఫుం కృవీసుతుండు, శ్ర్రోణాచార్యని కొమారుండు. (భారకళ యుద్ధ మున నువ 'ప్రనిద్ధుండు. )

అశ్వమ్ర్ర. క నం. స ఆ. స్రీ పల్చేరు శీ.

ర SO తే. న్‌ అశ్వ ద్రువు. సం, విం డ్‌ం ర్రుం తుమ్ముల.

.్రరాతాణకాదనానాకాసతమంనాపోంంల చాట నగాలు నతన గయత నాలాగా నావలా తాను దాతారం రాండి ఉలి సన ధ్రతక యజమా కంల చతుతకకుదాతగ భారా నితడు జడటుకాకాచొడుడాుకుకుకుతకుగ బలో లత పమికొయంంమోవానానాలున్లు. సయ్యతం పామాడు నాదెవాాతసయాడ యాయ దాంంతము మలా ుం చిటాాాాంంరాజతంట కల దంనాలాతా యాలు

ప్రరుషకము, దీని యాగ్రఖౌగము వంకము. ఖుర ము పుటము. గతి వికాంతి. కవచము ,వ,ఖర WU య ము. మునికోల ,పతోదము. వగ్గము రళి,. లీ ౧ ఆలే పొర్లిక లుఠనము, శిర వ ఆఅశ్వముఖుండు. సం. వి. అ. పుం. (గుజ్జపు ముఖము వంటి ముఖముగలవాండు) కిన్న రుడు. అశ్వమేధము సం. వి. అం పుం. అశ్వమును వళ్ళు వుగా చేర్పణిచిచేయు క్రతువు. (ఆగుజ్జమును దిగంఠర్యంతమువంపీ యడ్డువచ్చినవారిని జయిం చిన సార్వభఫౌముండు చేయపలసీన యాగము.) అశ్వ మేధికము. సం. వి. అ. న. అశ్వమేధమును గులించి భారతమున జెప్పిన పదునాలుగవ పర్వము, చ. సం. విణ. (అ. అ. అఎ అశ్వమేధ అ సం, వి. జ్‌ త్త ఆక్వినీనత శ్ర అశ్వరో వుండు, స౦. మి ఈ ప్రం. స అశ్వలాల, సం. వి, అ. పుం. నలికండ్ర పాము.

అశ్ష్టవాలము. సం. వి, ఆ, పుం. 1; - సజ్రపుతోత.

2. గుజ్జపుతోశవెండ్చుక; ఏ, జెల్లు A

అశ్వవాదయము., నం, విం ఆఅ, నం మేం గుజ్జము యొక్క. మనస్సు; 2, గుజ్బముయొక్క_ కోరిక; లె. గుజ్బముయొక్క ఆభ్లిప్రాయము తెలిసీకొను టకు సాధనమైన విద్య. (ఈవిద్యయందు నలు డు నుప సిద్ధుడు

అశ్వాశతరము, సం. వి అం పుం, 1. అడవి; 2. య పట్టుకీటకము, చచిలకపిట్ట; 8. అశ్వ

అళ్యా

ఆశ్యారి. సం. వి ఇ. పుం, మహిషము, దున్నపోతు.

ఆశ్వారోవా. సం, మి ఆ, స్త్‌ = పెన్నేరుకో,

అశ్వారోహుండు. సం, వి అ. పుం 1. గుజ్జము చెక్కు_వా(డు, గుజ్జిపురాతు; 2. గుజ్జ ము నెక్కి. యుద్ధము చేయువాండు,

ఆళశ్వికుండు. సం. వి, అ. పుం. ఆళ్వికుండు, గుజ్ఞుపు రాతు.

రాణ కా తో రా ధీ

ఈఏ. నలం యు ఈం ర్త" అశ్వయుక్కు

వవియుడు నత శత్రములలో మొదటిది.

ఇరు

అశ్విసీకుమారులుం సం, వి అఆ పుం, బి, అశ్వినీ 'దేవకలు, జేవవై ద్యులు.

అశ్షనులు. సం. = అశ్వ్యులు. “త్మ వలికింబరమభ క్లీం బరిచర్య సేయుచు, నొనరంగా సుకన్య యుండు నంళ్క నాలతాంగికడకు నళ్వినులే తెంచి, తమ్మె యుంగంబేెప్పీ దానికనిరి.”” భార. ఆర. 3, గిలా

అశ్వీనము, సం. వి, అ. న. గుజ్జమువేత ఒకదినము పోందగినదారిం

వా

అశ్వ్వీయము, విం, వి. అ. న గుజ్జపుసమూపహాము.---- విణ. (అ. ఆ. అ గుజ్జమునకు పిక మెనది,

అశ్వ్యుడు. సం. వి అ. పుం. అక్వజాతిపురు ముడు.

ఆశ్వులు. నం వ. న్‌. పుం, ద్వి. అశ్వినీనుతులు, ఆశ్విసీళుమూరులం,

అశ్వోకరము, సం, వి, అ. పుం. అశ్వతరము, కంచేర గాడిచెం

ఆళ్వోరసము. సం. వి. అ, న. ముఖ్య మైనగజ్ఞము.

అవషడతీణము. సం. విణ (అ, ఆ అ (ఆటు కన్నులంబడనిది. మూండవవాండెజణులనిదిఎ ఇద్ద ఆకిక౦ కై నన్యు లెణుంగనిది. (మంత్రము మొ “మకరశకేశను:డు అవడతీణహెడ్డుణ్యమం, త్రి.”

అహోఢ, సం. వి ఆ, స్తీ" అళ్విన్యాదినమ త్రము లలో నిరుదవ ఇరువదియొకటవ నజ శ్రము,

అష్ట. సం. వి, ఆ. స్తీ . ఎనిమిదితలలుగల వీణా. విణ. న్‌. ఎనిమిది. (తెనుంగున సమాసపఫూర్వవ ముగనే (సృయోగుము. “అష్ట్రదిగ్దజములుంగ

అష్టక. సం, వి ఆ. స్తీ + క. అష్టమాతిథి; 2. సామంత శవిళిరబుకతువులలోని బహు? "ష్టమాతిథులయందు చేయు శ్రాద్ధవిశేషమాం

207

కలరా బం కన తామంతా బున నావనాభాభానులాా యా లనానా నా బాననాలానార నవువ డాము కాలనాభ్థపాల జాబ. తననన కానకాపనాను పనలు తకపుకారనననననన నాకాక. వవోనునచనలతాననాలునానననుుాలనడాానామానునననకమోపతనో ససమడరాడునయయానారనునాల డా ంాపాా ాాలపతలునంనాపత స బడా లతా డా. కాకడ టపా నానరు నాటా భారా లన ాస్త రాలక టాలల్ల. వా రాయాలా యనా మాడా డానా దారా వలన. కాపురాలు నకాాల్తాకా వ ునకభయ యావ పూడాడాలకారగాణపాలానయనాజాలా య నిమతనాన్రన్రంిల్చుల.కల్తాయుచ్రషుథికొముతనారనుతముుస్టాయనమునా నూన ్రాగానటులా తయా లాకు న్లులపలాకిమతనారాచునాయాయయాయడయయాయులో.

అసు వ్‌

న

ఆష్ట్రకము. ౨. విణ, ఎనిమి3ప యవయవములు కలసి, ఎవి. ఆన 1. ఎనిమిది ఆభ్యాయములుగాని, ఎనిమిఏ న్లో గాష్టకము;” 2. ఎనిమిది, (అంకె; 8, పాణిని రచించిన యహ్టాధ్యాయి; కీ. ఎనిమిడింటి సమూ వాము; లీ. వేదమందుంగల భాగము, ఆట్టము.

ఆప్టకర్గుండు. సం ఆఅ పుం (ఎనిమిది చెవులు గలవాండు) చళుర్తు ఖుండు, బ్రహ

అష్షకప్రములు. సం, వి. అనంబం ఎనిమ్‌దికష్టములు- 1. చేశాంశరగమనము; 2. ఛార్యావియోనము; లె, అపత్కాాలమున బంభుదర్శనము; 1. ఉచ్చిష్ట భోజనము; ౨ శశ్రుస్నేహము; 0. వరాన్న (వ తీత్‌ణము; బ్‌ అప్రతిష్ట; 8. దార దృ్య్యము.

అష్టగుణము. సం విణ, (అ.ఆ.ఆ 1. ఎనిమిదిగుణ ములు కలది; 2. ఎనిమిదికెట్ట్లుళలది

అష్టక్యము* సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ) ఎనిమిదితో కొనం బడినది.

కములుగాని కల గ్గ ంభది శేషము, ళం

మ్‌

ఆస్టతయము. సం, విణ. (అ. ఈ ఆ ఎనిమిదియవ యవములు గలది.

అప్ప లతికము. సం, వి. ఈ న. (ఎనిమిదిమాం౭డులు టో ఇరువదినాలుగు* అగ ఆగ్‌ దీ

అఆస్థదిక్కు_లు, సం, వి. న్‌ స్త బి తూర్పు, అన్నే యము, దఠ్నీణము, నైర్భతము, పడమర్శ వాయు వ్యము, ఉత్తరము, ఈశాన్యము అను దిక్కులు,

అన్హదిగ్గ జములు, నం. ఏ అ. పుం. బు ఎనిమిది దిక్కు.లయందలి ఏనుగులు. (వఐరావళమ్ము పుండ రీకమ్ము వామనము, కుముదము, ఆంజనముు, పుమ్య దంతము సార్షభావున్సు సు చ తీకము ఇవి కృమముగా ఫూర్వాదిదిక్కులయందుండు గజి ములు, ;

అష్ట్రదిక్స్పాలురు. సం. వి. అం పుం. బ, ఎనిమిది దిక్కులను పాలించువారు (ఇంద్రుండు, అగ్ని యముండు, నిర్భతి, వరుణుండు, వాయువు కుబేరుడు ఈశానుండు. వీరు ఫూర్వాదిదిక్కు లకుం బాలకులుఎ)

అష్టధాతువులు, సం. వి. ఊం పుం బు బంగారు వెండ్కి రాగి తగరము తుత్తినాగము, సీసము, ఇనుమ్యుపొాదరనము----అను ఎనిమిది ధాకువులు,

అష్ట

ఆప్టనాగములు, సం. మ పుం, బబ వానుక్తి అనం

తుడు తక్షకుడు శంబఖపాలుండుు కుళికుండు,

వచుండు, మహాోజ = చక నాగములం,

డు కరోోటకుండు. అను

ఆస్ట్రవ త్రిక. 3 క్యు ఆ, అధ

స్రీ * నాగ మళ్రైహీ, ప్రభ గ్యృములు, గం, వ. అ, న బం రాజ్యము, భంజారము, నె సైన్సము, వీనుఃగులం, గుజ్జములు శ్‌ రము చానుకము, అందోళ్‌క. అనునవి అద్రభేగేములు, సం, సి. ఆ పుం, బి క్‌ గృవాము, శయ్య, వృస్సము ఆభరంజను, త్రీ ఫుష్పుము, గంధము, తాంబూలము; 2. న నిశేవము, జల, పాహోణ, ఆతీణ, ఆగామి, సిద్ధ, సాధ్య ములు, | ఆ ఆన మంగళము. నం. వి. అ పుం, మొగము, తోం, జూలం, ట్‌మ్ము, గొరెజలును, తెల్ల గానున్నగుజ్ఞ ము.--బం 1. సింహము, వృషభము, నాగము, కలశము, వ్యజినము; వైజయంతి, ఛే3, దీవము; 2 బ్రావాణుండు, సోవు, అన్ని, బంగారు, నేయి, ఆదిళ్యుండు, జలము, రాజు. అష్ట్రమకాలికుండు, సం. విణ. (అ.ఈ అ) (ఎనిమిదవ కాలము భోజనకాలముగాగలవాండు) మూడు దినములు నొకఫూటయు నువవానముండి నాల్లవ నాటి రాత్రి, భుజించువాండు. (ఇతండు వాన త లలో నొకడు Ce

ఆ

నం, వి ఆఅ. పుం. బం య గము, SI ఆనువానివలనం me: మదములు,

అష్టమము. సం. స (ఆ ఈ అం ఎనిమిదవది.

తో వో ఖై జా

ఆస్టమూ లర్రి,సం. వి, ఇ, పుం. (ఎనిమిది స్వరూవ ములు గలవాడు శివుడు. (వంచభూకము లును సూర్యచం ద్రులును, యాగము చేయు యడమానుండంను శివుని యప్ట మూర్తులు.

అష గే వణుంతుం నం, 7 అవకరుండుం

ఈం షల అణ

ఉల్‌ J 4 ఆ వూ అధ య అర శ

అష్ట్మశ్శవుండు. నం, మః Me క్ర — అష్టకర్ష్యుందు.

అష్టస్వామృములు, నం, విం ట్ట. న, tap వ్మిక్కయ, జాన్క వినయ, జల, కరు, పాహార్కా నిధి, న్నే సములు

205

అక్టో

ఆహ్రాదశ. సం. విణ న్‌, వదునెనిమిది. ( తెనుంగున గెక్షనికి సమాసవూర్వపదముగ చే ప్రయోగము “1, అష్టాదశపురాణములు; 2, 'భష్టాదళోవపురాణ ములు; లి, అష్టావళధాన్యములు; dh అషహ్ఞైదళ విద్యలు; ల, abs 6. “అష్టా చశవర్ద న నలు; 7. + అప్ట్రావశస సోకులు.” స

అష్టైదళము. సం.విణం ne పదు నెనిమిదవది.

అహైవదము. సం, వి, అ. పుం న 1. నెత్తవలక; 2. బంగారు.----పుం. 1. మాంగండ్హ మెకము; 2, చెండికొండ; 8. Ms 4, పూర్వాభాద్ర.

అష్టైావ వడెం నం, వి, ఈ స్త్ర + మళ్హ ప అష్టావదుండు. సరః హా. i య అ. చదరం మాడువాండు, అషహ్టైర్యక్షము., సం. వి, అ పుం. ఎల్హ జ త్తశేణిళీ, అష్టావ క్కము. సం. విణ, (ఆ. ఆ. అఎ ఎనిమిదివంక

రలు గలది, ఆసందర్భము, అడ్జాదిడ్డమయినది. “శా, దుహ్టాణచారులు మిమ్మ గన్హానణగ చెంతో దోషముల్‌ వచ్చు మ, రష్టావ క్ర క్రస్రులహాంక లియ్యె డల సయ్యం గారణం చేమ” సానం. ౨ ఆ, 5౧. అష్టైవ (కపుంలహాంతలు = _వంకరటింకర మాటలు, pees ర్భపుమాటలు.

అఆహ్టావకు (డు. సం. వి అ వక పాదుని పుత్రుండు,

అష్టావధానము, సం. వి. అ. పుం. భిన్నములగు చని

మిది విషయములందో₹క్క..మాటు నిలబడు మేథా శ క్షి చూ. అవధానము.

పుం. ఒకానొకబుషి,

ఆషహ్ట్రావధాని. సం. వి, న్‌. ఫ్రం. అష్టావధానము గల వాండు,

క వ్‌ అష్టావింశతి, నం, విం ల డ్రా ఇరువది యెనిమిది,

న వి రి అపి, నం విం ణం ఈ" భోజినము.----వి, “ఈ, జ్ర వదునాజవ ఛందన్ను. అష్షీవత్తు. నం. వి ల్‌. పుం, జానువ్కు మోం౭కాలు, అమైశ్వర్యుములు, నం, వి ఆ న బ, అణిమ,

£

PE

మహిమ; గరిమ, లఘీమ్క ప్రాప్తి, ప్రాకామ్యు, ఈళత్వు వళిత్వములు అను నెనిమిదిశ కులం. అమోత్త రళతము. సం. వి, అ, న నూటయొనిమిది,

అసం

అఆసంఖ్యాకము. విణ. (అ.ఆ.ఆఎ 1. లెక్కి_౦వంబడ నిది; 2. అధికసంఖ్యగలది; లే. ఇంకయనుప3 మాణము లేనిది.

అసంక్యేయము. సం. విణ, (అ. ఆ. అం) 1. లెక్క 'పెట్టందగనిది; 2. లెక్క. పెట్టళక్యముగానిది.

అసంగళము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ 1. కూడనిది; 2. పౌసంగనిది, పరస్పరవిరుద్ధముం

అసనసంగతి. సం. వి, ఇ. ము; 2. కూడికలేమి

అనందర్భము. సం. వి. ఆ. పుం, సందర్భ ముళేమి. ---విణ, (అ.ఆ.అ) సందర్భములేనిది, పానం నిది.

త్త 1. ఆర్థాలంకార భేద

ఆఅసంపూర్చి. సం. నిం ఇ. స్రీ ఫూ _ర్టీలేమి.==విణా. ఇ. ఫూర్తిలేనిది.

ణ్శీ

ఆసంబద్ధ ప్రలాపము. సం, వి ఆ, పుం. 1. వరస్పర సంబంధము లేనిమాట, పానలోనిమాట; 2. అవ్ర, నుత ప సంగమము, పృస్తుకముగానిదానిని వవ్వుట; శ. (సృయోజనము మాలీననంభెాషణము. ఆసంబద్దము. నం. సం. విణ. (అ.ఆ.ఆఅఎ) 1. పరస్పర సంబంధములేనిది, పొసయనిది అసంగతము; 2. నంబంధములేనిది, కూడనిడె. “క. వద్దని జాక్ళంధుండని, బుద్ధివిహినుం డని నన్ను6 బుత్రుం డు బలద 5 ్పద్ధతుం డై మెచ్చం డసం, బద్ధంబులె కాని వినండు పలికినపలుకుల్‌ ఆ భోరు ఆరు ౧

ఆ, ౨౮౮౭

న.

౯

అనంబాధము. సం. వి ఆ. న 1. సమృ రము "లేమి; 2. చాధలేమి.---విణ, (అ.ఆ.అ) 1. ఇలణుకు "లేనిది విశాలము, సమర్థ ములేనిది; 2.చాధలేనిది.

అసంభవము, సనం. వి. ఆ. పుం. 1. సంభవములేమి; 2. లబ్గింపమి. “వ. నిత్యంబు నొెక్కొాక్క వన న నొక్కొ_క్కు_ వన్యఫలంబు భితగొని యసంభవం బయిననాం డువవాసంబు సేసి” 3 భార, ఆది. ౫ ఆ. ౫౯----విణ, (అ. ఆ. అ 1. కలుగ నిది, సంభవము లేనిది; 2. లబింపనిది. అసంభావన. సం, వి, ఆ. స్రీ wl డఊహిం౦పమి.*, Em ఆసంభావనీయము. సం. = ఆసంభాన్యముం 27

= సంభవింవమి; 2.

209

ల్తే అస

ఆసంభావ్యము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. ఆఫ 1 ఊహిం చుటకు శకగముకానిది; 2. ఊహింవందగనిడె; 8. నంభవింపనిది, ఆనంఛవము,

ఆసంశయము. సం. ఏ. ఆ. పుం. సంశయములేమ విణ, (ఆ ఆ ఆఘ నసంకయము విణ, నంకయము లేకండలం

లేనిది

దా రక్‌

అసంహతము* నం, వి, అ. పుం. (కలీయనిడ్సి బల ములు వేజువేజుగాందిక్చిన నావాము.విణ. (అ.. ఆ. అ కూడియుండనిదె, . నున్నది.

వేణు వేటుగా

ఆసక్సలత్‌ . సం. అవ్య (తెనులనన సమానఫూక్వవద ముగానే దీనికి (వయోగము అనేక పర్యాయ ములు. (ఆసకృదువజేశము=అశేక పర్యాయము లుపడేశించుట.) “మాలిని. ఆసకృదనగమథాటీ వ్యా ప్రి దృష యాయో, వ (సృసభజనికవిడ్విట్స్పట్ట ణోద్దావా జెనో్‌ల్లసికవిచలదుర-లంఘీతో థాషంక నానీ వ్యసన “వశదలీలానర్త ఇ ర్భ మాన్యప్ర కాపా,”

. పూ ఈ ఆ ౨రళో.

అన క్రుండు. సం, విణ. (అ. ఆ. అ 1. అన క్లిలేని వాండు; 2. (కర్మ ఫలమును) అ'పేక్షింవనివాండు.

అసడ్డ. 'వై* విం l. అక్రద్ధు లత్యుములేమి; 2 నిర

pan “ఆ నరకుసేయవను చసడ్డమాటలు గొన్ని, యాజినంత నేమి యయ్యునింద్ర, న్‌దు శ్వక్థి వింతయే బైవవశమును నెట్టిపాటివారు నెట్టుంగారె భార కాంతి. ర్క ఆ. ర౨౬ ఆసడ్డమాట, = నిరసనవాక్యము.

అసత్‌. సం. విణ. శృత్తంకము (ల్‌ . ఈంసంతీ. త్‌ ల) (తెనుంగున సమాసఫూర్వపదముగానే ప్రృయోగిం వంబడును) 1. సాధువుగానివాండు, దుష్టుండు. (అసజ్జనుండు, అసక్ప్సథము); 2. లేనిది. “మం సదస కృంశయగోచరోదరి కరక్సం పూర్ణ: చంద్రాన దన్‌? నై. ౨, ఆ. ౨౦.

అనతి. స వ్‌ం ఈ, స్తీ అంకుటాలు, ఆనక్యము. సం వి అ న బొంకుమాట, ఆన్ఫ

తము.---విణ, (ఆ. ఆ ఆ బొంకు, ఆబద్ధము=

+ (సతికానిది కులట,

స సో “క గాంకేయ

ఆసదు. వై. విణ. 1. అల్పము. “పాం ఒీ3 ఆరా, 2. నికృష్టముం

అస

కుంభ్లజకర్ణులమిగి లెడం:గా దేని సముండగులాని

యసదు, గాం దలంపలరాదుల” భార. శల్య, ౧,

ఆ ౯౧; 3, దుర్చలము; “క మూలబలము

సంతుషం,2 లాలికమగుచునున్నయప్వు డసదుం ఈ) “చానా

జోటాలాోకించి నడవభూూ'పాలకునకు దండవుతి

శుభం బొనరించుకొ.”” ఫెర. శాంపి ౨, ఆ

జ q ay క్‌ ఆం వెం జజ దుం బో, లే అపి “పూర దము; 4 అల్బు:డు, కక్కు వాదం. “ది విరాటండు నాళనికములు నాక జాలున్కుు నసదుల సాత్వకి aan వళ క్‌ యలంకులందచోయడువాంజె వృష్టికమారవరు

లనేక్కులట్రియోభులు పోర నరచాయి:నొందులే” భారం ఉద్యో. ౧, అం -౨౬౮ “లే పాండవులు

గారవులతోడి వగకునొల్ల, రఖిలభూ ప్రజా నాశన

శ్‌ జో కం ఇ

మగుటంజేస్కీ వార లగ దని తల: వవథిక, ధర్మవరుళలైన కతమునం దగవు నడచె” భార ఉద్యో. ౧, ఆ. ౨౨5

అసవృశము* నం. విణ. (ఆ. ఈ అఎ 1. సమము కానిది సాటికానిఏ; 2. సాటిలేనిదెం

ఆసన. నం, ఏ ఆ. ప్ర ల,

ర్త 'రోమివములో.

అష్గనము, గం. వి అ. నం వినేవము, చిముటం-ా పుం, వేగ.

ఆనభ్యము. సం. విణ. (అ. ఆ ఆఫ 1. సభయందు వచింహదగనిద్కె ఆక్టీలము. సభకు దగనిది. (అనభ్యుండుం కానివాడు

wih 3)

=]

సనవర్డి, సం మ ఈం (24

(వర్ణ నాది); 2, నభకరు (డు బా

ఆసమంజసము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. అనంగ ఈము పొనంగనిది; 28, ఆయుక్షము, తగనిది, మంచిదిగానిది. ఆసమ్మగము. సం. విణ. (ఆ, ఆ అ) ప్రార్డ ము శశిని, అసంపూర్ణ ము. ఆసమనేత్రుండు. నం వి ఆం పుం శివుడు, చేసీ కంటివాండుం ఆసమబాణుండుం సం, వి. అ. పుం. (బేసిబాణములు గలవాడు వంచబాణుండు, మన్న థుండు. అనమము. సం. విణ. (అ.ఆ. అ) 1. సమముగానిది. 2. నముమయినది లేనిది; ర. విషమము, బేసీసంఖ్స గలది “అసమశరు(డు; అనమలోచనుఃడు.”

210

అస

ఆనమయము, సం, వి అ, పుం. 1. అనుచికకాలమూః యు క్తముగానికాలము, ఆకాలము; &2. దుష్ట కాలముఃావిణ. (అ.ఆఆ) 1. సమయమున లేపిది, యు క్షకాలమున లేనిది; ర. అకాలమున బుట్టినది. (ఫలాదిి

ఆగమర్ల ము. సం, వి, అ. పుం. కావ్యదోషములలో నొకటి.---విణ. (అ. ఆ. అ) సమర్థ ముకానిది.

ఆసమద్ధండు. సం, వా, (అ, అ. అ) సామర్థ్య న్ధ్రము

"లేనివాండు, సమర్థుండు కానివాడు. ఆనమశరుండు. నం. వి ఆ పుం (బేసితూపుల

వాడు మన్మ థుండు, అనమాథానము. నం. వి. అ. న 1. పృత్యు త్తరము

"లేమి; 2.సమృతి లేమి అసమ్మతి వీ౭,(అ.ఆ,అఎ) (గమాథానములేనిది 1. (వృత్యు కత్తరములేనిది;

2. సమతిలేనిది. ఆవాల అనమామ్య కారి. సం, విణ (న్‌ -ఈ_ణీ.స్‌.) చక్కలా నాలోచింవక చేయువాండు.

అనముం చే. వి 1. చనవు; 2. దర్పము, గర్వము, “చ. అనమున మోంచెజటుంగకమహా గృ వావ్ఫ త్తి గడంగి చెచ్చెరక , బనులకుం గూయిగాః జనియె.

బాండు.” భారి విరా స్కీ ఆ ౨౨౫౪౮ దై. కీర్తి, వ,సీద్ధి. “ఉం చెన్నగుమానికంబులును 'జెల్వగుగు జ్ఞ ములేనుంగుల్‌ కదా, ర్వన్నియపైండ్‌ కోర్కిగడవంగనుబాజులకిచ్చి యెన్నియే, జన్న ములెన్న జేయుచు నసంబునమాజెడు వారుసాటి యే కన్నియయల్క_లేక యొడికంబుగనుండెడు

'పోోడకెయ్యడక .” య. 3౫, ఆ 3౭..

అనమృశము, నం, విణ, (అ. ఆ. అ 1. అంగీకరించం బడనిది; 2. ఒచ్వకొననిది. అక్‌ జ్‌ అనరవేయు, చే. అ. ఇక” ఆలన్యము చేయు. శ ర ఆనరు. బే. వి, ఆకువనరు, శాకరసము. “నీ. ఒక్కో నాండ్తవన్వీ ట్రేల్నాటిదర్భ, గంటియగసారయ నరు గాలీనన_ర్థించె.” నం, ఈతేః కిల కరే రాజకొ

“

స్రస్యశాకరసో స్ప వత్‌ భార శల్య. ౨ ఆ, ౧౬౦. |

అనలారు. చే. అ. శ్రీ అతిశయిల్లు. “క, వసీయించు నమ్హుదితం బ్రీయ, మసలారంగం గాంచి వచ్చు

అస

బవ మదం బెసంగంగ: బెండ్లి సేసెదలో |! ఆ

నవ్వుడ చ భారం ఆను. ౨, ఆ. ౬.

ఆసలు. చే. విం ఆడును, వంకము బురద హిం. వాసలు, మూలధనము, అసలుంబుట్టువు. డే. ఏ, (ఆసలు +పుట్టువు)

జము, తొమర.

లో పంక

అనలుకొను, బే. అ. వంకిలవుగుు బురదయగు.

న్‌ ఓర్వమి. చూ. అన

మ ఆనవాత. నం. ఏ. ఆ. స్త హాకష్షము. అసహాత్వము. సం వి అ. న సహింవమి అన పహొనము, అసూయ. “ఊ దేవగురుద్విజిపృకర శృ _ప్తికరుక్‌ వరరాజసూయయ, జ్ఞావభ్భథాభి షేక విమలాంగుదిశుద్ధయకొో ని ధిక్‌ జగ,త్పావను ధర్మ నందను నభసితుం జూచి మువంబు నెందిరింద్రా య. త్రులః గవాతష్టముం బొందిరి ధార్తరా

tt ప్రతాల్‌: : సార. సభా. ౨ ఆ. ౭3 మిత్రులు నమర ముం బొంది.” అసి పాఠ భేదము.

లం అనవానవపుంమిః, ఆం క్ర ఈర ర్షస్టపడ్కు ఆసూయ పడు.

ఆనవానము. సం. వి. ల న (సనహనములేమిి 1. ీర్పు లేమి; ర. ఆనూయ.

అసహనీయము సం. = అనవ్యాము.

అసవానుండుం ఆ పుం శ తవు (ఆ. ఆ. అ పీర్వనివాండు.

అసహామానుండు, సం. విణ. (అ. ఆ. ఆం 1. ఓర్పు లేనివాడు; 2, నహించనివాండు ఆనూయ నొందువా:డు.

ఆసవహాయకత,. సం, వి, ఆ, స్కీ = సవహాయులులేమి.

అసవియశూరుండు. సం. వి. ఆ. పుం. ఇతరులసాపవ+*

య్యము లేకయే యుద్ధముచేయు వాడు,

సం. అ రులితె.

ఆనసవాయుండు, నం, కుల oe) 1. NOSE

లేనివాడు, తోడులేనివాండు; 2. తోడుకాని వాడు.

అసహిష్టుండు. సం, విణ. ఊఉ. పీర్వనివాండు, అనవా నుందు

ఆసవ్యాశ. సం, వి. అ. స్తీ = 1.ఆసవానమ్ము అసూయ. “వ, కవటములేనివా రొరులకల్మి కసవ్యాశం బొందకున్న వారు.” సానం 3, ఆ ౧౩౪%; 2. అసవ్యామగుట,

211

అనీ

అసహ్యవడు, మిం షం త రో? (తకు. ts

అనవ్యాము. సం క (sev lL గూడనిడి; 2. నహింవ శక్యముకాని 2, వ్యల్నమల్లి కలి కా ప వశ్వె సర్వా సవో్య్‌ద్ధతియయ్యొ.” వారి, ప్రా. ౬, ఆ. 3౨; లె. రోంకకలిగెంచునది. ౬. అ. న. 1. గహింవ లేమి; 2. ఆనవానమ్ము అనసూయ. న. (సము దిక భ_క్టిదీవములు నిక్ళంబు, చేయేసీ ముట్లేంచి విక్వేశునీశులబ చాయకరేయును బగ్గలును గొల్వ, నాయూరంగల జైను లత్యసహ్యమున ,నేయిగరం టెడున్‌ బోయకయున్ని” పండి. పుట.

అసహ్యించే. నం. అ. కీ”

అనహ్యుండు* నం. వి ఆ. పుం, (నహింవందగని వాండు) శత్రువు.

అసాంపృతము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ) యుక్షము కానిది.

అసాదు. బే. హీం. వ్య. బశ్కీవాసాదు. “కబుధుల్‌, సాదన శాత తృవులెల్ల న _సాదనజేగజెట్టదొడరి సాదన చేయుకో.” రామా. 3, ఆ ౧౯౯.

అసాధారణము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ (సాధార ణముకానిది) 1. అందఆకులభ్యముకానిది; 2. విశేష మైనది.

అసాధువు. నం, విణ. (ఊ. ఈధీష.ఉ.) 1. సాధువు కానిద్కిదుష్టము; 2. వ్యాకరణవియద్ధము, తవ్చయి నది (శబ్దము

అసాధ్యము. సం. విణ, (అం ఆ. అ) సాధ్యము జానిది, అశక్యము.

ఆసారము. నం.వి.అ.పుం. 1. సారములేమి; కి సార ములేనిభెగము.._విణ. (అ.ఆఆ) 1. సారమే లేనిది; ఓ ,పృకోజనములేనిడి; 8. దుర్చలము.

అసి చే. విణ, (క. ఆస) (ఊవ. అని శర సూత ము, చిన్నది, కొంచెము. చూ. ఆసీకోంత. _,కి * విణ. సూత్షముగా, కొంచెముగా. చూ. అనీ యాడు. కొన్ని చోట్ల అర్థ విశేషము కానరాదు. చూ. అసీవోవు. [("'మణజీయు నిదియొకానొక.

. వో ఇశ్యర్లకముగాం గానంబడియెడి. “చ ఆసీ

యజచేత నాశండటు లాపొసవంబును బట్టు

నహింవం శాం

రై ౨౦౨౨

ఆసవ్యావడు.

కక 93 ఆసా పజ. ధారణా వ్రజ.

అనీ 919 అనీ

కొన్న నృయ్మినుక బె చేటలం జేరి యించగు చియ్యముచేసి.. ౨ ఇ వి “భోం జ ఆం ఆని, శరం ఇట. “క. ఆని యజచేళకనె యాపో, శనముం బట్టుకొనియున్న చలమకె=గని య, వ్వనిత చలిం వని నెమ్మన్కమున వై ప్రా కర్త న్రపాద్యములు దగ నిచ్చెక .” భోజ ౬, ఆ. ౧౯౩. “చ అసదృశ లీల నవ్వనికయంబుకుటావళి కింద నున్నయ, య్యినుకటు చేటలంచె3గి యింవగు బియ్యము హస భే ఇ, ఆ. ౧౯౪. అని మ్నుద్రిత

పాఠము. ఈవత్షమున ఇత్యర్థ కమునకుం బ్రైమా

కాము కనబడదు. ]—--నం. ది ఇ. పుం. ఖడ్డము, కత్తి ఈ స్త్రీ, కాశికి దక్నీణమునందుండు నొకనది.

ఆసింబోవు. చే. అ. క్రీ" (ఆసీశాపోవుు శప్పిపోవుం లీ ఆసీంబోవు టెట్టునాయసీంబోవు మెకములం జించునా చేయమ్ముచిలుకుటమ్మ.” రామా. ౨, ఆఅ. ౨౪.

ఆసికముం* నం, వి. ఆం న ఆభరోష్థమునకును గడ్డము నకును నడిమిభాగము.

అసికోంత. బే వి. చిన్నకిోోంత, ముక్కముక్క లుగాం గోసీనకోంత. “ద్వి చెట్టనమొలనున్న చెణిక త్రి దివిచ్చి వొన్నింటిముక్కు_.లు. గొన్నిం టిచెవులుక గొన్నింటి చెక్కులు. సోశలు వెట్టి, యసీకోంశలుగం గోయ;.. + నంతనవ్విభుని, యసీ కోంత లసీంచోవ నప్పిశాచములు, చేతాళవతికి, జెప్పిన జల *” హరిశ్చు. సూ. ౨౦౪౦.

ఆసిక్ని, సం, వి. ఈం 1. శరీరాయానమంచే జీఐనముచేయుచు ఆంకకప్రరమునందు మెలంాడి

వత్తి దాసి 2, ఒకానొకయేణు.

అసిజీవి. సం. విణ. (న్‌, ఈంనీ. న్‌ఎ 1. క త్లివలన

జీవించువాడు, ఖడ్డజీవి; 2. యుద్ధభటుండు.

చ

అసికము, సం, వి, అ. పుం. నలుప్ర్రు-విణ. (అ. ఆ. ఆత్ర నల్లనిది.

ఆసీకమృగము. సం. ఏ. ఆ. పుం. క ఫప్షసారము, లేడి.

అనితాంగము. స౦. వి. ఆ. పుం. కత్తి--ా-విణ. (ఆ. ఈ అ నల్లని చేడాముగలది.

అఆసితాననమ. నం వి ఆ నం (నల్లని మొగము గలది కొండ ము,/చ్చుం

అసీతార్పి, సం, వి. న్‌. పుం. అగ్నవో శ్రుడుం

ఆసీ తాళము. నం. వి, అని (నల్లనిమణె ఇంద్ర, సీలమాణిక్యము.

ఆసితుండు. సం, వి, ఆ పుం. శని గృహాముడావిణ. (ఆ. ఆ ఆ) నల్లనివాడు.

ఆసితోత్సలము. సం. వి, అ. న, సీలోక్సలము, నల్ల కలువ.

అఆసీదం ప్ప ము. సం, వి, ఆ. పుం. (క త్తివంటి కోఆఅలం గలది మకరము, మొసలి.

అసిధార నం వి, ఆ. స్త్‌" క్‌ త్తియొక్కవాండియైన యంచు.

అసీథారావ్రకము. నం. విం ఆ. న 1. క త్తియొక్క. వాండియైనయంచుమోందనడచినట్టు కొంచెమె నను తొొట్రుబాటులేకుండంగ( బృవర్దించు నియ మము; 2. కకిన్నవ్వతము, వీమ్మాతృము హెచ్చు కస్తలువచ్చినను బాధగలిగించు నియమము; 3.వక శయ్యాగతులగు చ్రీసురుమలు మనముననంగ మాళ్గిలాషయున్నను దానిని నిరోధించి కలియ కుండుటై3ై యిద్దజమధ్యను వాండియగుక త్తిని ఊంచుకొని వరుండుట; 4 నీకళశయ్యాగ తు లయ్యు దంపతులు భోగము నొందకుండుట.

అసిధావకుండు, నం. వి అ, పుం. క త్తిసాన పెట్టు వాండుం

అసిభేనుక. సం. వి. ఆ. స్త్రీ అసిపు త్రి, మొలను పక్కగా ధరించునట్టి మారక త్తి, ఛురిక, చిన్నక త్రి.

అసిపృత్రము. సం, వి ఆ. పుం, కే. క త్రియొణు; 2. (క త్తివంటి యాకులు గలది చెలికు; ల. నరక విశేషము.

అసివృత్ర వనము. సం, వి, అ న. 1. వెజకుతోంట; 0. నరకవిశేషము.

వ వీ అసిపు త్రి. సం, విం ర మ = అసి భేనుకం అసీపు త్రిక. నం. = అసీభేనుక.

నీ + విం ఒకరకము చిన్ననంచి, చిన్ననో నె. అసీమిగొల్రైన చే. వి. గొలవలె గోనెలతో వ_ర్హకులం చేసికొను గుడారము. “గీ, మునుపుగా'నేగి ' య సిమినొ శ్రైనలువన్నిం” ' కళా. ర్యా ఈ ర౨, ఆసీమేదము. సం, విం అ, పుం. తుము ప

అసి

అసీయాడు. దే. అ. క్రి (అసిశాఆడుఎ) 1. చలించు, వడంకు. “ఊం కంకణనిక్వణంబు మొగకట్రలం as రత్న తౌ టంకవిభూషణంబులం వడంక... నె*౬, ఆం౦౨; 2. వెదరుు నడలు. “డు గుట్టసియాడ గబ్బిచనుగుట్టల_పైం బులకాం కురావళుల్‌ , తెట్టువగ ట్ట విడ, వి ౧,ఆ. ౬౧; 3. లిరుగు, నంచరించు. “క. వనిగొనుచుమేయ వచ్చిన, పసీంగొనుచుం సోలుపులులు బలిసెన్‌ నృవస్సీయసి యాడునేని యచ్చట, నసియాడం దణిచు 'వెజచు నణిచుం బజిచున్‌.”” రామా. ౨ ౧౨౫

అసీయార్చు. దే. కి. అసియాడుభా. పే. కదలునట్లు చేయు, అసియాడంబేయు, “ఊవేనలి పాటపాట నరవెం డ్రుకతోం దిలతండులాన్వయా, శ్రీనటియింహ ్ఞైసడలి ప్రేశని చన్నులు పొల వంకలై , కౌనసీయార్చ.....= కాళీ. ౭.౧%

అసీలేరు. వె వి ఆేషనతు,త,ము.

యా య Uy

అఆసీవాణు. దే. వి. (అసీ+ పాటు) విహారము, స్వారి. (ఇది వీగ్కుతిరుగు మొదలగు వానితోసహ చరితమయియే యుండును) “సీ. ఎవ్వడు నలువ తేశెక్కి_ యహ్టైదశ, ద్వీపాది నసివాజు దిరిగె లీల... కారీ రం౧౯ా౫ి “సం... ఆపంచగాడ థ్‌ తీ వదం పనా? కిసీవాలుగా చే:గునట్టి ” మను. పీకి. ౧౧

ఆసీవోవు. దే. అ. క్ర 1. పోవు నశించు. “క. అస దృశ పాపఫలంబున్క నసివోవని బ్రవావాత్యల్రై దు

సం

దష లం 2 ” వరాహం. రాఅ; 2 తప్పి పోవు. “సీ. జిజబిజం దిసీవెచిన శరాలమసీC

బోవం దొలంకువేడుక నునంమండు దొలంగా.?” దళా, రో. ౧౦౫%

అసిహౌలతి, సం, విణ. ఇ కత్తియాయుధముగా గల వాండు, క త్తితోయుద్ధముచేయువాండు.

ఆనుకరము. సం. విణ. (ఆఆంఅఎ సుకరముశకానిది, దుష్కు-రమ్ము చేయలోషస్టమయినది.

అనుక్షణము. సం. ఏ. అం న. 1. తెగడిక్క అవ

హాలనము; 2. అనాదరముం అనుఖము. సం. వి అఆ. న 1. సుఖములేమి; ' 2. దుఃఖము--విణ, (అ.ఆ.ఆఅఎ సుఖములేనిది.

ము మ యన ము న ను

218 ఆస్ఫ ఆనుధభారణము. సనం, వి ఆ. న. ప్రాణము ధరించుట, జీవనము, బ్రదుకు

అనువముంతుండు, సం. దణ. (త్‌ = ఈ-లీ, జ్‌ లి ప్రా ములు గలవాండు.

వ 0) న ఖా a . . 6 నుభృత్తు 9 ఇ. ల్‌. పాంములు ధ3ంచు వాడు. క్‌ అన ళ్‌ న ©. ళ్‌ . ళ్‌ రై . "పే Ve నుర. నం ఆ. స్త 1 రాతి ;2 శ్య

అనురము, సం. వి, అ, పం 1. వనుంగు; 2, మాల

కాకి. న్‌ ఆనురసంధ్య. సం. ఏ ఆ. సీ (ఆనురలకు బలము

ముగలిగించు కాలము. సాయంనంధ్యాకాలము క్‌ అనురావ్వాయము. సం. వి, అ. న కంచే.

ఈం స్తీ l. నల్జావలు;

అనురి. విం భార్య.

ఆసురుండు. సం. ఏ. అ. పుం. 1. దైత్యుండు, రాశ్ష నుండు; 2. సూర్యుండు; లే. రాహువు.

అనురునురు. బే. వి. శృమమునం దగుధ్వన్యనుకరణ ము. “కం మునురుకొనుజరభరంబున, ననురునురి యున్నమమృునడకించితి.”” స్వా. ఈ, ఆ. ఈర.

అనురునురగు. చే. అ. క్రి నలంగ్పు శ్రోనుమొందు. (చూ. ఆనురునురు.

దై అనుకుని

అసుర్హ్మ అము, సం = అనుతణము,

అసువులుం విం డ్‌

ఊసులు.

సం. జం

'పొాణములు,

క్‌, (అం ళ ట్రా

= అసుతృణముం

ఆనూయ. నం, ఏ. ఆ, స్రీ" 1. మంచిగుణములుగల దానియందు దోషము నారోపించుట్క ఇడుగడ; 2. అసహానమ్ము ఓీర్వలేమి; తి. కోపము, దుష్ట మగుబుద్ధి. ' “చ అడలున రాజధర్మ ములయందు జనించె ననూయ నీకు” భార. శాఏతి, ౬౨; &. (అలం) వ్యభిచారిభావ భేదము.

అసుషణముం

అనూతణముం నం

Oy ఆ

అఆసనూర్థ రాము. సం, =

అసూర్యంపశళ సంప అం అ (నూర్యునిం జూడ నిది 1. రాణివాసపు స్తీః 2. రాజుభార్యం

ఆసూర్యం వశ్యము. సం. వణ. (ఆ.ఆ,ఆ సూర్యుని జూడనిది ఎండ కన్ని అు6గనిది.

అసృక్కు-* సం వి జ్‌, న రక్తము, చెత్తురు. ,

అనృగ్ధర. సం. వి. ఆ. స్త్రీ. (రక్తమును ధరించునదె.)

"గ జు టం జన ఇ అస్బృగస్వరం Sen = న్‌ అసౌమ్యము. నం, చం € హ్‌ డూ tr న్యుము "కానిది జ క ముం L;

అస్థలిళ బ్రవ్యాచాే. సర చెం. న్‌ పరే: చదువుచు స్టైలిత్యము నా "లేక

సమారు, దము జరపువాంము; శ్ర హరేంచుచున్నను వీర్యక్ట లన వ యుండు శా! ఇడా వె తళ క 33

వాండు. శగక్షుండస్థ స్ట లిక బ్రహ్మచారి యండ్రు

rt) చికము. సం, సాం (©. ఆ, € య! క్ష, తొ టు ఖు క \ పాటు లేనిది, 2. భంగము'లేసిది. కరి స నిశ్యవ, వ శంబుగా నా పాలించు ని యస్థ్రలిక చు గి Tks Cc) నితంచెం” మే శౌరి ౧

అ. ౨౫౭. ఆ స్తంగతుండుం గం. దణ (అ అం ఆ, మును పొందినవాడు. (సూర్యుడు ఆ స్తమనము. సం. వి, అ. న 1, సూర్యాస్తమయము,

చొచద్దు శ్రుంకుట; 2, సూరా స్త సనముయ కాలము.

ఆ స్తమయము. సరి వి అ, పుం. 1. అ _సమిం చుట; దై, సృశీయము; తి (జ్యోతి. ) ఇతర్మగ గ, పహాములు సూర్యునితో కలిసియుండుట.

ఆ స్త్రమానము. వై.వి, 1. అస్తమయము, సాయంకాల ము. “క. ఉదయాస్తమానవేళేల మదమున

39 జ్‌ నిది,౦చుచున్న సానం. ౨, ఆ. ౧౦౦. (వైన్‌ సమాసము); 2, ఎల్బవ్వుడును.

క్ర" 1. అడంగు;

జాఆనసిసె;

ర కం

చ చూ ~~

సమయ par.)

అస్తమించే. సం, అ. 2 కనం బడక వోనీ.

ఆ స్తమికము. సం, విణ (ఆ. ఆ అ L అస్త మించినది; 2. నళించినది.

అస్త్రము. సం, వి, అ. కుం. సూర్యుడు ఆ_స్హమించు కొండ._విణ. (అ. ఆ. అ) 1, త్రోయంబడి నది; 2. ముగిసినది; శె. క్ర,ంకినది. (సూర్యమం డలము) వై," (అని శ ర వా_స్తశబ్దభవమన వచ్చును జ? ఏ. అక్షము. గెలలో నొక భాగము.

ఆస్తరు. హిం. వి. 1. ఒక గుడ్డకాశృ్యయముగా ల్‌ో (ప్రృక్క-౬ జేర్చికుట్రైడు మణియొకగుడ్డ. అని

214

బరీ =

శర; 2. ఆతుకువేసినగుడ్డ. “రల సరు నతుకు పతా లు ఆ. భాం 5, ౨ ౧౫౮ ఆ స్తవ్నే స్తము. సం విణ, (అ,ఆ,ఆఅఎ వ్యతి రేకమయి తాజుమా-జెనది. “కం అ స్తమయమునకు మును రెప్ర్రుమ స్తకముం దునుమవలయు మనకిది సాలకొ దుస్తరమునునగు న_స్హ్రవ్ట స్హంబగుచేని నాకు వగపుగదిళడుకా” భార. చో, ౨ ఆ, “వ. ఇవిషభనంబున ననంతవర్శ్య రాజ్యం బ_స్తవ్య స్తంబగుటయు.” దశకు. ౧౧, ఆ.౧౦౮. ఆ స్తరువు. పీిం. = అ స్తరు. ఆసాచలము. సం. అ. పుం, అస్తాద్రె? (క్రంకు మెట్ట; సూఃర్భచం ద్రులు ఆ స్త్రమంచుకొండ, అస్తాది, సం, వి, ఇ పుం. ఇ అసాచలము. ఆ స్టీ. గం. ని. కలదు ఆనునర్గ మును తెలుపును ( తెనుం గున దీనికి సమాన సవూల్వేప పదముగానే వ్రయో గము. “అ స్టీవాంఛము.?)

503.

= యళ

అ స్టీకంవము. సం. విణ, (అ, ఆ. అఎ వడంకుగలది, చూ. అస్పివాంఛముఎ

ఆ స్టీకొతూవాలము. సం, విణ, (అ. ఆఅ. అ) వేడుక కలది. చూ. అస్తివాంఛము.

అ స్తిశీర. నం. ఏవి ఆం స్రీ ఎక్కువ” పొలుగల యాపు,

అ్తినా_ప్పిషచికిక్చం అ. స్తీ * కలదులేదు అను సంశయము. ప రమణింబల్లవ పౌణింబద్మ నయనక రాశేందుబింబాననక, సమవీన స్పని న-స్టీనా స్తివిచికి తా హేతుశాతోదరిక్‌.” వై, ౨ ఈ. ౨౦౧.

అ స్టీఫీతి, సం. విణ. ఇ భయముగలది. చూ, అప్పి వాంఛముః

అ_్టిమంతుండుం సం, విణ (ల్‌. ఈ. ల్‌. ) కలవాడు, ధనవంతుడు.

అ స్టీవాంఛము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ కోరికగలది, “స్తే అస్టివామ్యభార మృ్టస్టీకొతూవాలం, బప్తి మర్శ్మసలిల మృష్తిఫీతి మస్తిహర్ష్న మస్తీవ్యభం, బ_స్టివాంఛ మయ్యె నపుడు రతము.” నై. ౭, ఆఅ ౧౭౭.

ఆ _స్రివ్యధము. సం. మొ. (అ. ఈ అ) బిథగొలది, (చూ. ఆ ప్టీవాంఛము

సం

మ _స్టీకంప్క

ఆఅ _ప్రీహర్ష ము, సం, విణ. (అ. ఆ. అం సంతోషము | ఆసాయము. సం, విణ. (ఆ. ఆ. అ) మిక్కిలి గలది. చూ. ఆ స్పివాంఛముః లోతుగలద్కి ఆగాధముం ఆస్తుంకారము. సం. వి, ఆ, ప్రం. అంగీకారము, అస్థి, నం వి ఇ. నా కీకనము, ఎముక.

ఇయ్యకోలు, సమ్మతి, సరేయనుట. ఆపితుండము+ నం, వి అ. పుం (ఎముకవంటెముటై

అస్తోకము. సం. విక. (అ.ఆ.ఆ) అల్పముకానిది. గలది) పతీ. అస్త కంటకము. సం, పి, అ, పుం. బాణము. ఆస్టివంజరము. సం. వి, ఆ పుం, కంకాళము, శరీర ట్‌ సన కారుడు. కారము, బముకలగూడు. cy

ఆ స్త్ర కారుడు, సం. విణ. (అ. ఆ, స అస్థిభ తుము. సం, వి, ఆ పుం. (ఎముకలతినునవ) చేయువాండు. కుక్క. ఇ se ప 5 ఇ క అసిమాల, సం. విం ఈ న్నీ ఇ ఎముకలతోంగూ అస్త చికిక్స. సుద క &, యి శస్తవైద్యము, శస క a అమన ఏ న ర్సొన ముతో కేసి శరీరమునుండి దుష్టభాగమును ల. కిమస్థిమాలాం కిముకౌస్తుభం వా. భార

వృణాదులను తీస జేయుట. విరా. ౧ ఆ ౧౧. అనజీవి. నం. వ. న్‌. పుం, (అ స్త్రములవలనజీవించు ఆసీమాలి సం. వి. న్‌. సుం (ఎముకలతోంాక్నిన చాడ్ఫ్ర యుద్దభటుండు. మాలలను ధరించినవాడు శివుడు. థి అఆ స జీవుడు. సం. వి. అ, పుం. = అ స జీవి, ఆస్టీరము. సం, విణ. (అ. ఆ. అఎ) స్లిరముగానిది. si = చంచలము. జ అస్తృమార్దుండు. నం. ఏ. అ, పుం. శస్త్రములు సానంబెట్టువాండు. అన్లిరుండు. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) 1. ఎందును లు

అస్త్రము సం. వి. అ. న 1. బాణము ఆమ్మ; నిలుకడలేడి వాడు; 2. నశ్వరుండు.

4, మంత పృ యోగాదులవలన శ _క్తినొంది శత్రు మ్నాత యు శరీరమందున్న వాండు,మిక్కి-లి చిక్కిన

వులను జంసీ తిరిగివచ్చు ఇషీకాదికము. ““ఇష్నీ శరీరము గలవాండు.---వి. అ. పుం. భృంగీశ్వ

కాస ము, ఆగ్నేయా స్త్ర ము?” ర్‌, మంత్రము, రుదు, శివానుచరులలో నొకడు.

గాయ త్రిలోనగునది; 6. యజ్ఞ ప్రయోజ్యమం త్‌ అసీసంచయనము. నం, వి ఆ. న. దహనము చేయం

భిశేషము. . బడినవాని యెముకలను పోవుకేయుట. ఆస్తవిదుండు. సం. వి. ద్‌. పుం. శస్తముల ప్రయో అఆస్థినంహారము, సం. విం అ, న నల్జేరుళీ. “వజ

గము తెలిసినవాడు. వల్యస్థి నంహారోవా స్తీ శుండీ వనాలికా” హరా అ స్తవిద్య. సం. వి. ఆ. స్త్రీ అ్యస్పములను వయో హీ"

=| 9 హె ల గించుటయు ఊపసంపహరించుటయు: చెలుపు అస్టివోరుండు. సం వి. అ, పుం. (ఎముకలు వోర

శా స్త ముం - ముగాగలవాండు) శివుడు. అస్త్రాగారము. సం, వి. అ. ను ఆయుధములుంచు అస్పష్టము, వం. విణ, (అ, ఆ. అ) క్షే. స్పష్టము శాల, కానిది అవ్య క్షమా; 2. గూఢముగానుండునది. జ ఆభ్‌ ఘీ ఆ వ్‌ అ ఆస్తీ సం విణ. (న్‌. రఈణీం న్‌్‌ (అ స్త్రములుగల అస్పృృళ సం వి. ఆ, స్తా 1. సీలిళో; 2 పుల్ల వాడు ధానుష్యు_డు, విలుకాడు. తీంాళ్‌. ee

అస్థానము. నం మి అ, న. 1. శగనిచోటు, అనర్హ్హ అస్ప ఎ సం, వి, ఈ స్తీ" వాంకుడు శో. చ, 'చేశము; 2. హీన్నమైనస్థానము; 8. తగని అస్పృశ్యత. సం. వి ఆ, శ్రీం అంటరానిదగుట, సందర్భము. “అస్థానసంరంభము”' - | అంటరానితనముం+* కశ 4 drs

అస్ప 9 216 అపాం

అస్సృృశ్యము= సం. విణ, (అ. ఆ. అ) 1.స్పృ ఆస్రార్టకము. సం. వి, అ. పుం. 1.,రక్షమును కలి శింపయహాడనిది, తాంకరానిది; 2. స్పృృశింప] _ గంచురనము; 2. శ్వేకతులసిళీ.విణ.(ఆ.ఆ.అ శక్యముగానిది. (అన్ని) | రక్తమును ఫుట్టించువది.

అస్ఫీకము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. ఇ) హీనము, అస్సువు, సం. = అృత్మువు.

“నీచము, “డ్‌, నీలిషభంబునక్‌ ద్రైదుక చేర్చుట ఆస్వంశము. సం. వి ఆ. పుం. 1. పౌవు; 2. అశం యు _త్తృమళంగిక "ర్యసంజారము లై కరంబలరు కము వాయ్యి, సంవదలాందుట మధ్యవృ త్హ్‌ య, స్ఫీతములై న ఆన్వప్ను డు. సం. వి ఆ. పుం. చెవుడు వేల్పు. భారవపాజీవనముల్‌ దలదం గనిష్ట్రముల్‌ , పితికి విణ. (అ. ఆ. అం 1. నిద్ర, లేని వాండు; 2 బాహ్యులైన ధకణీవరమెత్తుకేవారి నుత్తముళ్‌ .” | కలలురానివాండుం భార. ఉద్యో, ౨, ఆ. ౭౧. అస్వరండు, నం. విణ. (అ. ఆ. అ) అసౌమ్య న్వరుండు, అవస్వరముగా పాడువాండుం

అస్వస్థత సం మి ఆం స్తే = అస్వాస్థ సము,

అస్వస్థుండు. నం. విణ. (అ. ఆ. అ) ఆరోగ్యము లేనివాడు, సహాజవుగు సితియందు లేనివాడు.

అస్వాతం తము. సం, వి అ. న స్వాతం త్య్యము "లేమి వరాధీనత.-_విణ. (అ. ఆ. అ స్వాతం (తబిములేనిది.

అస్వాధీనము* సం. విణ. (అఆ.ఆ.అ 1. స్వాధీనము కానిది; 2. సాషధీనులు లేనిది.

అస్వాస్థ నము సం. వి. అ. న స్వస్థత లేమి, నెమ్మది లేమి రోగాదిభాధ, _ విణ, (అ. ఆ. ఆఅ) స్వస్థత లేనిది, నెమ్మది లేనిది.

ఆస ల్‌. గం డ్‌. సం (తెకుగున సమాసఫపూర్వవ ముగనే యువయు క్షమ్ఫు మేము మాయొక్క, మనము, మనయొక్క, మొదలగు అర్హ ములను అంద కథ అం అం యమకం 5 న

"దెలుపును. "క చన్తుశఫణిస క్ష భయ, స్తా రులమెనయగ దాదులజెలన్‌”” భార ఆపి, ౨, ఆశ మా ఆళ్ల లు

అ. ౨౧౯. “శా... స్తవ్చోధావలి మాన సంబున రణోత్సావాంబు నెట్టింప” భారం ఉద్యో. ౨, ఆ ౧౮౩౨. “క ననుఃగుచ్చికంపుం బనులకుం, బనువకయొం౦గిలికిలోను పజువక తగు మృన్ననతోడ నరయువారల, కనురాగము నెజిపీ

లో

తాగ

నడతురస్మత్పతులంద భార, విరా ౧, య్‌ సం. వి, ఇ. పుం. = అవార్చతి. 5౬౯ “అస్త దాదులు” అవాఃకరుండు. సం. = అహస్క_రుండు. ఆస్మదీయము. నం, విణా. (ఆ. ఆ. అం) 1. మాసం | ఆవాంకరణము. సం. వి. అ. న. (=అవాం కారము బంధ మెనది; 2. మనసంబంధ మైనది. 1. గర్వము, అభిమానము. “చ. వెరవరిగాకపీండు అస్మద్విధుండు. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆ) 1, మన కురువీరులకుం బొడసూపువాండె య, చ్చెరువొక పంటివాండు; 2. మావంటివాండుం చ్రాని"పేర నిట సేరగవచ్చుచు నున్నవాం డవాం, అస్తాదృశుండు. సం. విణ. (అ. ఈక ఆ) 1. కరణము కాని యొండొకటి గానండు” భార, చూపంటివాండు; 2. మనవంటివాందు. విరా, ఈ, ఆ. ౯౧; 2. కోవముం అవాంకరించే. సం. అ. (క, గర్వించు. “సీ. వతు లాత్త్య నొండొక్క వడంతులం గలసీన నలుగ చెయ్యెడల నవాంకరింపస మదము. బ్రమాదంబు మాని.” భార. ఆర, ౫, ఆ. 5౦౦. “ఊం. ఏనఖు "లేశ్వరుండనని: యొవ్వరునుంబ, తికోటి'లేమిందాం, దాన యవాంకరించెను విధాత నదాళిపుమూయ సెంపునక్‌.” ళివరా, ౧, ఆ ౭౦. ఆవాంకారము. నం, వి, ఆ. పుం, కేం గర్వము; ర కోవము;తె, అం ఈకరణచతుష్టయములలోనొకటి.

అస్య్ఫుద్యతుండు. సం. విణ. (ఆ ఆ. ఆం (ఎ త్తం బడిన కత్తిగలవాండు) కత్తి యెొత్తినవాండు. ఇ కో జో త్రి

అసపం స౦ వి, వా జ్ర (రక్తము శ్రాగునది) 1. జలగ; 2. పిశాచి

అస్రపుండు. నం. వ. ఆం స: (రక్తమును. త్రాగు వాండు 1. రాతనుండు; 2. నై.ర్భతుండు,

ఆస్తము. సం. వి ఆ న. 1 కన్నీరు; 2. చిత్తురు.

ఎా-ఫుం 1. మూల; 2. వెం్యడ్రుక.

అవాం 917 ఆహా వాంకారింమే. సం. = అవాంకరింమే. ఆహార్షి వము సం వి, ఆ న చ తొడెవము. వాంకారి. నం. విణ. (న్‌. ఈ.ణీ.న్‌ ్ఫఅవాం కారము “ne నం. ప ఆన కగలును ఠా తి ల గలవాడు. “ద్వి, కావున మాభ క్షగణముల “ద ఆలయక మాకునందజ కవాక్నె శముం చి,

నడుము నీవవా౦కారించి నిలువ నెవ్వండపు” బన-=పు. ర. లకర.

'వాంకృతిం సం విం ఇ, శ్రీ = అవాంకారము,

వాంక్ళతుఃడు. సం. విణ. (అ.ఆ.అ 1. గర్వము గలవాండు; 2+ ఆభిమానముగల వాడు.

వంత. సం. వి, ఆ, స్తీ . అహంభావము.

'వాంపూర్వెక. సం. వి. ఆ, స్త్రీ యుదాదులయందు చేనుముందు నేనుముందని యొకంనొకరు మాజీ వలుకుట, అహావుపహామిక.

' హం వ్రథమిక, సం. = అహంఫూక్విక

'హాంభెవము. సం. వి గర్వము; 2. అవిద్య-

'నాంయునవు. సం. విం. ఊ = అవా౦కారిం

అ

'వాతము, సం. వి. ఆ న. చలువచేయని ,కొక్త

వ్యస్తము.--ావిణ. (అ. ఆ. అ) 1. కొట్టంబడ (3 లు

నిది; 2. చంవంబడనిది.

)వామెజా = అహం౦ంవూక్విక,

ఆలి కర్‌

)వామించు. సం. ఆం క" గర్వించు. “చ లెక్క కుక్క మిగిలిన సేననొక్క-.. డవామించి వధిం చుట యెట్లు.” జై. ౨, ఆ. ర 3.

హాము. స౦ వి. న్‌. నా దినము, పగలు.

రిజ్‌ ర్‌ జో ళా వ్‌ ww అ

హమృతి. నివ కీ కం ఆ" Ll; ఆవిష, అననం 2. చేను అనెడి యఖిమానము.

కహారవాము. సం. ఆవ. చతివినము. “క మహ సీయమధుర్సురీసం, గ,వామునం గాలువలు వజపీ గనిమలుగ రజం, బవారవాము చెజవీ మాకుక్‌, సవాకారములయ్యె నచటి సవాకారంబుల్‌ ఖే

వను, ౧, అ. ౧౨౮

మిక. సం,

శపహారాది*, సం, విం ఇం పుం. తము,

5వార్త ణము. నం. వి. ఆ. “మాసో వర్తాంశకః కామో దహర్హ ణః.” హోరావళి,

కీవార్దానము. సం. వి. అ. న. వృుతులొజకుం 'జేయంబడు విండజలావి దానము.

2

దినము ఖము, వ్‌

నెల శ్‌ మానము వరాం స్వా యై

పుం,

యకా3”” ఫార. ఆర ౨, ఆ. ౨౭౦. “మ, చివ

సా దా అ సరం జ రచన నావంక క సతి? కముడ్మో షంబునం గాంతకుం, దశ ₹ పస్బిత్తులయందు: Po, బడియెం దదూవచితావళుల్‌ ల ౫, ES యత. దూ

౧౧౫.

బువా, ర్నిశమున్‌ యీ ౨౧ ఆ,

అవార్ప్చతి. సం, వి, ఇ. పుం. లింటిదొర; 2. జిళ్లేడుం

ఆహార ణి. en ర్‌ లు. పుం. షివవాణి, సూ కాడు.

ముఖము తెల్ల

1, సూర్యుడు, మ

కు వూ క్ర ష్‌ ఉన జ్‌

వ, భి ఆము

WU

ఆవారు ఖము. సం. డాం

వాబు వేళ,

| అవాల్య. సం వి. ఆ. క్రీ" 1. గాతమునిభార్య;

2 దున్న నినేల. చూ, అవాల్యాజారుండు.

ఆవాల్యము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. ఆఅ నా౭గరితో దున్నుటకు శక్థముకానిది. (నేలు

ఆపహాల్యాజారుండు. సం. వి. ఇ. పుం. అవాల్యకు విటు౯డైనవా:డు, ఇం ద్బుండు.(గాకమునిభార్య

యగు నహాల్యను కామించి గెకముని మోస పుచ్చుట3 కోంజిరూవమును భరించి కూనెనని పురాణము. (దున్నని నేలయందు వర్షించు వాండు అని కొందఆఅందురు.

అవాస్యరుండు, సం. వి, అ. పుం. (వగటినిచేయు వా౭డు సూర్నుండుం

= అహము,

ఆవావా. వై. ఆవ్య. 1. బెర, అశ్చర్యమును తెలు

పను; (సృశంనను "తెలుపును.

అఆవాస్సు. సం,

యూ 2, వె యూ

అ ౨ = ఆజదావా.

హా?

అహి. వై. అవ్య. అవావా. “భూతివిభవపంచాన్యు లహా.” పంచా. ౧ ఆ 3౮

అహాక, వై. అవ్య. (ఆహా-[క ఆహా. రూ. ఆవోరే.

ఆవార్య * సం, వి, అ. పుం. కొండ, వర్వకము.

విణ. (ఆ. ఆ అం) 1. దోంచందగనిది అవ

హారింపందగనిది; 2. భేదిందందగనిది.

ఆహిం నం. వి ఇ. పుం, 1. పాము; 2 వృత్రాను

అహిాం౦ రుడు; లె న జము; వ శ క్ర గ ర్రాయుధము & నక క్ర భేదము; ల్‌ చుష్టుం ; 6.

అహింనం సం, వి, అఆ ఇ నే 1 కుండుట; 2. బాధ పెట్టసండుట.

అహికం సం, వి, అ, స్రీ" శాలల, బూరుగు, ఆహికము నం, ది ఈ సం. దు వనక క ము కా రో

చ్చ న ప్‌, ఈ a Ae సి ఉమ వ అహి త్రము నం అ భూన్య్చోీంము గొడుగు.

మె మఖ

అ తళ త్‌. పుం. 1. (గర్పమును జయిం చినవాండు) కృష్ణుండు 'కాక్‌ంగమర్ద నుండు; ఓ.

ఆ హీజిత్తు. సం.

(వృత్రానురుని జయించినవాడు." ఇంద్రుడు. ఆహికము. సం. విణ (ఆ. ఆ ఆ"; హిరముకానిది,

వ్య ముకానిదె,

అహితుండికుండు. నం, ఏ. అ. పుం, పొములవాండుం

అహితుడు. సం, వి ఆఅ. పుం, శ సఫా. కొరి చూ, అహము. [| “తశ b

ఆహిద్విమము., సం. ది, మ్‌. పుం. (పాములకు వైరి) 1. ఇమలి; 2. ముంగిన,

అహిద్వెమ:డు. సం. వ ష్‌, పుం. 1. (పాములకు శత్రు వు గరుక ంతుఃడు; 2, (వృక్రునకుళక్రు వు) ఇంద్రు,ండు.

ఆహినకులిక. నం, వి ఆ. న్నీ, 1. పామునకు ముంగి సకుం గలవిరోధము; 2 సహజవై రము.

అహినిర్థోకము. సం. వి, ఆ. ఫుం. పొముకుబునముః

ఆహిపు కృ కము, సం. వి, ఆ. పుం పౌమువంటి యా కారముగల నౌకావిశేషము.

అహిఫెనము. సం. వి. అ. న (పాముగరళమువలె తీక్ళ్ల మైనది) 1. అభిని, నల్ల మందు; 2. పాము యొక్క నోటివొంగ; 8. గరళము.

అహిళయద. సం. ఏ. అ. స్తీ" (పామువలని భయ మును బో౭గొట్టునది) భూమ్యామలక్రి చేల యుసీరికశో,

అహిభయము., సం విం ఆ. న. 1. స్వవక్షభయము, రాజునకు పుకు దాయాద్యవ,భృతి స్వ్వవత్మీము వారివలని భయము. (మూలబలము, మ్మ్‌, బలము, సమ్మాళ్ళితుండు, నంబంధజుండు, కార్యసముద వుండు భ తుండు, ఉపచారనృ హీతుండు అను

అహో వారు స్వపతీమువారు.; 2, పౌమువలని భయము. ఆహిభుక్కు.. సం. వి. జ్‌, పుం. పే, గరుత్మంకుండు; 2, నెమలి; ౮. ముంగిస.

అహిభుజము. సనం = ఆహిభుక్కు..

Ca Wa తి

(పాముల

ఆహిభూషణుడు. సం. పుం.

భూషణములుగా కలవాండు.) శివుడు. అహిర్చుధ్నా. నం వి ఈ త్రీ ఉత్తరాభాద్ర,

నక్నుతృము.

అహిర్చుభ్ను సండు. సం. వి. అ. పుం. శివుడు ము కుంటి,

అహిహుఃడు. నం. వి. న్‌.పుం. 1. (వృత్రు ని జంపు వాడు ఇంద్రుడు; 2. (పొమును జంపు వాడు గరుత్యంతుండు.

ఆహీం దు,(డు. నం. వి. అ. పుం, 1. అదిశేవవు; 2. శత్రు శేష్టుండు.

అహీనుండు. సం, విణ. (అ. ఆ అం (న4హీన 1. హీనుడు కానివాండు; 2. (అహిశాఇన) పాము లలోే గ్రేష్టుండు, నర్పరాజు. (వాసుకిఎ

అహేతుకము* సం. విణ, (అ. ఆ అ) హేతున్ర లేనిది.

అహేరువు. నం. వి. ఊం స్రీ + విల్లపీంచరణ.

ఆధపాతుకము. నం, విణ. (ఆ -ద్ర।_కీం అం) l. హూతువు లేకుండ వచ్చినది; 2 ఊ్దేశము లేకుండ చేయంబడినది.

అహో. నం. అవ్య. ఆవాహా.

అవోేపురుషిక. సం. వి. ఆ. స్త్రీ, గర్వమువేం గలి 7డి ఆత్మ గౌరవము ఆవహోపురుషిక.

అవోరాత,ము, సం, వి అ. పుం. వగలును,

ర్మాత్కియున్వు దివారొత ము,

అవోరాశ్రులు. స౦ం,వింఖ. త్రో పగలురా త్రియం, “క, ఎడంబడక యవోర్నాత్రులు వడీంగొని చదివింవ నిట్టు వలయునె శివ్యుల్‌ క గడునిద్ర 'లేమి నంతయు జడమతులై చదువుదప్పం ఇదు వుచునుండక్‌ ౨.” భార ఆర. క, ఆ. ౨౩౮ (ఎల్ల రాత్రులు పాఠాంతరము. అవోరాక్రము అనవచ్చు.

౮౪;

అశం

అళంది. వై, విం వారిద్రావర్డ్య ము, వనుపురంగు.

ఆళము, దే. వి. ఉపవ్వువంట షె పెట్రెడియేంబది పాదుల కొలంది నేల, ఉప్ప మైడుచోటు. (అని కొందబు ఆని శ. ర.

అళాకు. డే. ఏ. వడిలో యొనసిమిదవవంతు.

ఆళి. నం. వి. ఇ. న్‌. పుం. కేం తుమిద; 0, తేలు; లె. మద్యము.=--వి, ఇ. స్త్రీ. +. వంక్షి వ్‌; క; 2. సఖా; 3. అడకట; ఉ నొసటి యెముక.

డట

అలికము. సం. వః ఈ న, నుదురు.

అలళిపకము. సం. వి, అ. పుం, 1. తుమెద; 2. కో యిల; ౨. కుక్కా.

అభిమకము. సం. వి.అ. పుం. 1. కోయిల; 2. ఇప్ప; ల. కవ్చ; “కీ తుమెద

అ

ఆళిందము. సం. ఏ. అ. పుం. ఆళిందము, తలవాకింటి కరా నుండెడు చిన్న గది.

ఆళిగర్హ ము. సం, వి, అ. పాము,

అళిసి నం, వి ఈ స్రీ" Ll: ఆండుకుమైద; ఆడు తేలు.

ఆళీకము. సం. వి. అ.న. |. అ ప్రియము; రి కమ్ము నొసలు; 8. బొంకు; 4. ఆకాశము; బాణము; 6. శుక మెథునము.

పుం. అలగర్హము నీరు

అటకరి. చే. విణ. ఛయశీలుండు. “సీ. ఛభయశీలుండా వెజపరియళుకరి.” ఆం, భా. కృ. వి, ౯. ఆళుకు, దే, వి. వెజపు, భయము.

నా

ఆ. ఒకయతురము. ఉఊభ. దే. న. 1. ఫూర్వవరా మర్శకము, ఫూర్వము చెప్పంబడినదానిం చెలు పును, “ఆ వరము” 2. కొంచెముదూరముగా నున్నదానిం చెలుపును; ఏ. ఊద్దేళంవయిడిన దానిం చెలుపును. “క. వీకథలయందుం బుణ్య, శ్లోకుండు హారిచెప్పంబడును సూరిజనులవేే నా కథలు ఫుణ్యకథలని, యాకర్టి ంపుదురు పెద్ద అతి హార్ష మునక భాగ రా నస్యం. ౨౧.---ఆవ్యం కే.అశ్చర్యప్రశంసాదులను "జెలుపునుఫ చ. మద

919

మా

గజ మ్వైరివంటి నడుమా కమలంబులపవంట్‌ికన్ను లా, యదనుశశాంకువంటి 'మొగమాా ముకోనబులవంటి చెక్కుల్యామదనునివంటిచక్క_ంవనమా మఢారాఫ రవానిరూపునా,హ్యాదయవబటంబువందు. భయిం చివకెవడ్‌ 6 గాన నయ్యెజిక “*” అప౨అఆం గొపి; 2. వ్రశ్నమును (అడుగుటను "దెలుప్పను; “జాం : .బికారెకి ఛృద్రమె యస్తక స్ప విద్యానిపుణుం (౮3 '64'

డు శకటం 2 నయాభరణుల్‌ గపళ్‌ సమాధానసమేతులే” భార, ఉద్యో. 3, ఆ “చ...సోమద తనం, దనుః డలంద్రుం కే మజచి తాయినిరో...” భార. మా. ల;

3. వశ్నార్హమున కాకూ_క్టీచేశ వృతిరేకమును

wy సూచించును. “ఇస్పిరో, యాంపనుదేవసూను ఉ, వారి 3, ఆ.

hela:

నసరియా యితడు”? ౭; “మ అరయక ్ళళూరుండు బభు)వాహానుండు గాండా... పెట్టు ముక్తామణుల్‌ =” జై. ఆ. ఇట ఆంగీకారమును చెలుప్రను ఆని శ. రం; క ప్రార్థనార్భముమై అన్ముప్రయుక్తము నగు నది. “క, ఆని చెప్పిన వైశంప్కాయనునకు జన మేజయుండు (వ్రీయంబారల ని ట్లను మురవైరి పరాక్రమ, క వినవలతుం చేస్పుమా డ్‌ చ 2౨; 5. అమేవమును చెలుపును. “క, కనువిడి నీవునుబోటరి, వనియేదానవులం జెనసెదా గాసీపోటునుజూకము. కు. నం. “నీవా నన్నుంగొట్టుట!” “కొట్టెదవా! రాఠరా!;” 6. “అన్ననే.” “అంటె” అనయా ఆనుభావ మును చెలుపును. “శా. ఓీసర్వేశ్వర దృప.డై మహిష్మడైత్యుం డష్ట్రదిక్సాల సే సే నాసందోహము( దోలి నిన్నుంచెనకుక్‌- సన్నద్ధండైవచ్నె మాకా సామర న్న ఫ్థమాలేదు వానిం గెలుపంగా నీవె డిక్కు_ం చునాే సరషంబును విన్నవించి పనివెం బేకొము తత్చా ర్భనల్‌ 7 వరాషజా, ౧౧ ఆ. ౯ర. “నన టకా తిండిలేదు ఉండుటకా కొంపలేచు వర్షాలా "హెచ్చుగానున్నవి-బీదలగతియేమి! ధన వంకతులకా ఆబాధ తెలియదు” 7. “వఏనియు, చో, యెడల, వతమున”* అను దానియర్ల మును చడెలుపును. “ఊఉ. ఆనతియిచ్చెనా యది శిలాతుర 'మె్వనినేని మెచ్చెచా వాని గృకాద్ధ-కేయు” విజ వి. పీకిక.౫౧. “ధర్మమార్షము తప్పి నారా

౭

OD 000

ఆంకు 220 ఆం జె మాట మ. బాగుకకుదువుం లేచా వ కాద వేదాంగములు తెలిసీనవాండు; 2. శరీరా వ్‌ ఆ వ జం లి వ్ర గ షా ను జెలినకొనువాండు సాముది,కవిద్య నెటిలిన ఆంకటు ప న! పుళలియా యెలా ను (UW

పోక ఫీంగమ్మా కాంతుము

ర, ఆ ౧౦౬ చూ ఆ

(ఆదాదులలోనిద్చె స్రార్థనాక్థకృక్తియమై నను వ్రయుక్తము. చూడు:హా! రమ్హా 10. స్వర్శద మున _ అదలించుటను, నిచేఢమున్కు జ్ఞ్వక్తీని ఆంగకారాదులను సూచించుట కువ ము కము

ఇపె వా వా, గూడ యుక్తము, ఇది కొందవజు సానునానికముగాం: బలుకుదురు. చూ, 'అి “ఆ! ఆగు” “ఆ! ఆ! ఇప్పి "తే వినవా? చేయనే సద్దంటే మానవా!” “ఆ! జ్ఞప్తికి వచ్చినది” “ఆ ఆట్లు చేయుము. ఆః! నే నన్నానా? మిగిలినవి వ వృదహో కశిళమును9డి గ్ర హొం చునది నం. ఊవం 1. ఒక వేేప మృమునటు' నుం దుండి ఈ క్రింది యర ములను తెలుపును: 1]. అఖివిధి (మెదలుకొని అను భావమును ఆజన్మ శుద్భులు. = జన్మము మొదలుకొని శుద్ధులు; టి మర్యాద. (వజకు అను భావమును ఆఫలోడయ కరు లుః=ఫలోక్పంత్తివజకు వనివేయువారు. ఆ చంద్ర కారకము = చంద్చుడు. నతత్రములు నున్న ంతవణకు. ఆకంఠము=కంఠమువఅికు; 2,

క్రీయాపదములకు ముందుండి యో, కిందియర్థ

ములను తెలుపును: 1]. వ్యతిరేకము. hee నము ఆనయనము, ఆదానముక” 2. విశేషణము లకు బూర్వముండి కొంచెము; అధికము. అను భావముల తెలుపును. “ఆపాండురము “ఆకం వీళము.”

నష్షిముగాను దీర ము7ాను

ఆంకుళికుండు. సం. విణ (అ. ఈ అఎ (అంకుశము (పృవారణముగాయ గలవాడు అంకుళ ముతో పాడుచువాండుు అంకుశము ఆయుధముగా నువ యోగించువాఃడు.

ఆంగము సం. విణ. (ఆ ఈ అ) అంగమునకు సంబంధించినది 4

వాదు.

: ఆంగారము స విణ. (ఆం ఈర ఆఅ ఆఅంగారనం

బంధ్మమెన పంప ఆని బొగ్దుల సమూనాము.

ఆంగికము, సం. విణ, (అ. క అఎ అంగముచేతం గలిగినది వ. ఆ పుం. 1. అభినయవిశేవము,

నటామల కనుబోమ తెగురవై చుట మొడలగునది; ర క్రి ల చేష్టానిశేషము, హావము.

ఆంగిరనుండు, సం, విణ. (అ. ఆ. అ.) 1. అంగిరను నకు సంబంధించినవాఃడు; 2. అంగిరనునిపు త్తు 6 డు; ల. అంగికనుని వరక ముతోని బాండు వి: ఆ. పుం (అంగిరనునిపు త్తుండు బ్భహ స్పతి, 'వేల్పుచెజ్జ, (అంగి రను సున్‌ బృహస్పతి, ఉత థ్యుండు, సంవర్తుండు అను ముగ్గురు కొడుకులు.)

ఆంగీరన సం. వి, అ. రములలో నొకటి.

ఆంగీరసము. సం, వి అ, పుం, ఫువ ము, స స పుం పుష్యమానత్ష త్ర

ఆంజినము, సం. విలా, (అ. ఈ అ అంజనసంబంధ యునది._వి. అ, న. కాటుక,

పుం. పసృభవాదిసంవక్ళ

ఆంజనిక్టము. సం. వ అ. న అంజనమునకుం బనికి వచ్చు వస్తువు.

అంజనుండు, సం వి. అ. పుం. ఆంజనేయుడు.

ఆంజనేయుడు. సం, వి. అ సుం. అంజనాదేవి పుత్రుండు వానుమంతుండు.( రామునికి నసహాయుం డును భకుడును నయినవానరజాతిచా౭యడు.)

ఆండము. సం. విణ, (అ, ఈ అ) 1. అండసంబంధ * మైనది; 2. అండమువలనం బుట్టినది (వత్రీ; లే. అండమునందుండునది.

ఆండీరము. నం. విణ. (ఆ. ఈ అం (ఆండేరము 1. అండములు (గ్రుడ్డు గలది; 2 బలిసీన వృషణాములుగలది. (ఎద్దు మొ; 8 బలము గలది.

అండ్రెబ్బ, చే వి 1. గారాబముగా వదలి పెట్టిన

పిల్లలు. చేనెడి యల్లరి; 2. సాధారణముగా

ఆంత

లొంగని పెంకెళనము, “భయభ క్తులు పోయినవి లకి 39 ఆందణకు ఆండ్రైబ్బ బల సీపోయినవి,

ఆంకరము. నం, విణ. (ఆ. ఈ ఆఅ) 1. లోవల ఆంహోళిక. సం, వి

నున్నది; 2, రహస్యము,ఎవి* అ, న 1. లోపలి నిభావము; 2. లోవలిభావము. (ఆంకరజ్ఞుడు= ఆంతరము తెలిసినవా౭ండుు

ఆంతరాగారికముః నం వి.అ. న అంక$పురపుంగావలి వానివని,

ఆంశరాళము, సం. విణ. (అ.ఈ.అ.) 1. అంకరాల మందున్నది; 2. అంతరాళ సంబంధ మెనది,

ఆంకరిత్‌ము. సం విణ, (అ.ఈ.అ.) 1. అంకరితము నలనంగలిగినది; 2. అంతరిత సంబంధమైనది; లె. ఆంతరిక్నమందున్న ది.

ఆంకరీశము. సం. = ఆంతరితుము.

ఆంత గ్లేహికము. సం. విణ. (అఆ. ఈఆ.) శేహమధ్య మందున్న ది.

ఆంతర్యము. సం. మి అ. న 1. లోపలనుండుట; 2, (లోవలనున్న ది) అభిప్రాయము, తలంపు; ర. అత్షరముల యేకస్థాన చష్యశ్వాదిసాదృళ్యము; £. దగ్ద అనుండు న క

ఆం త్రము. సం, విణ. (అ. ఈ. ఆం ఆం, త్కమునకు (పేసనకుసంబంధించినది.._వి. ఆ. న. అం త్ర, ము, ప్రేగు

ఆందోళకుండు, సం. విణ. (అ.ఆా-ళికా.అఎ ఆందో భవనము చేయువాడు.

ఆందోళన, = ఆందోళనము.

ఆందోళనము. సం. వి అన. 1. ఊోయట్క, ఉరి యాట; 2. ఇటునటు ఆడించుట. (చామరాంవో లనము); తే. (మనను ఊగులాడుట్ట చలించుట.

ఆందోళనీయము. సం. విణ. (అ,ఆఅఎ 1 ఊంవం దగినది; 2. ఆడించందగినదిం

రీ సం, విం ప్‌, ne) ® "ఆ

ఆందోళము. సం. ఏపి, ఆ. పుం. 1. అందలము; 2, ఇటునటు కదులుట్క డొంగుట.

ఆందోళాయికము. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆ ఊంగు లాడునది; 2. నిశ్చయములేనిది వి ఆ, న 1. ఊంగులాట; 2. సంశయము, నిశ్చయములేమి. “మ చిత్తమున నాందోళెయికంబేటికిక ౨” దశ. ౭, ఆ, ౭23,

991

| ఆందోళించు, సం, అః క

ఆంతే

1. ఊగు, ఉపయాడు;

2. (మనస్సు, చంచలమగు; త. గంకయించు.

తె,

ఆందోకికము. సం. ఏ9 (ఆ. బడినది; 2. ఆందోళనముగలదడి చ్యాకలము, (మనస్స

ఆంధసము, సం. విణ. (ఈ ఈ ఆ మెనదెం-ామి, అ, పుం. గంజి

ఎ ఆన్న సంబంధ

ఆంధసికుండు. సం. విణ. (అ. ఈ. అఎ (అన్నము, శిల్పముగాగలవాండు) వంటవాండు, వానసీండు. “ఊఊ, వి, జావన సేసె నాంధసీకనంఘుము

ములను ey a గొంకి.”” కాళీ, నృ ఆ 3౦౫

య

ఆంధ్భము. సం, వి, ఆ. న 1. ఆంధశక్వము, గుడ్డి తనము; దై, (మదాదు పల చేకన్ను గాకరాకుండుట. క. ఇమ్తహిం దృయాదశద్వీ, పమ్మలు దనకౌర్య

శక్తిం బాలించి మ దాం,ధ్యమ్లున విప్రో క్రమవ్కిక్త

ములు దా నవవారించె ధనణోభమునస్‌.” భార, ఆపె. 3, ట్య లాం, ఆంధ్రము. నం. విణ. (ఆ. ఈ అ) ఆం ధ్రసం

బంధ మెనది.-ది. అ. పుం, కే, ఆంధ్ర, జేశము, తెలుంగు చేశ ము; 2. తెలుగుభాష.

ట్‌ (3 ద్ర రథ థి" సం, విం ఈం ల" ఆంధ్రజాతి స్త్ర. క ఆం ధ్ర స్తనావపహానులు క సం. ౨.

ఆం

అంధ్రుండు. సం. వి. ఆ. పుం. 1. ఆం ధ్ర దేశస్థుడు; రి ఆం ధ్ర జాతివాండు,

తు. సం, పి ఈ వముంగలిచానికొదుకుం

ఆంచికేయు:డుం సం, వి, ఆం పుం.(అంబి కాపుశ్రు డు

పుం, అంబస్టైాపుత్రుండు,

నేం ధృతరాన్టు 6డుం(అంబిక విచిక వీర్యునిభార్య, "కాళిరాజు కన్యకలలో నడిమిది, ఆమెయందు వ్యాసునివలన నియోగమున జని ంచినవా(డు, అ క.

దురోోధనాదులకం, డి); 2. పార్వతిఫు త్రుడు కుమారస్వామి,

ఆంభసీకము. సం. నిణ. (అ. ఈ అ నీటిలో నుం డునది. వి, టిం పుం. మత్స రామా.

ఆంత. వై. వి వెలివేయుట్క సంఘమునుండి బహీ మ్కు-రించుట.

నక్ష

ఆక. చే. ఏ. ఆంగుట. “గ ఆంకలేక యొవ్వాని చకా యమున మండు 'లేసవియంచును మనుజకోటి, యవభ్చజైస్నానంబు

లాచంంచు” భార ఆను. ౨, ఆ. 5౯౬; 2 ఆ సేధము, బుణస్తుని జమువముత్‌న్చి కదలుమని నిల్పచేయుట. “సే కకుకెంచి రిచ్చి పుచ్చి కొనుచోటుల వారలా:కకు లోనుగాకకుదో చి” స్వా 2, ఆ. ౧౨౯); లే. చెణ; “చ శం

విధింపశేల యికం హారి, ౫% ఆ. ౨౭౨; మేర, “ఊం చేనాశకు వెదికి యక రివునేనల నాక మించి విన్‌ దశ. ౧౨, ఆ, 36. (ఇటు చెలియలికట్ట అని భావము.)

బున రోషమువట్లి లేవివ,ధ్యళకు న్‌!

డాకకుంచాక ము” జ,

WU

ఆకట్టు. డే సం శ్రీ (ఆక +కట్టు) 1. ఆడ్డగించు నిరోధించు. eT TE జెల్డుంగాక, Ge భా ఇ వాన్పుఏగ6 జెల్టుఇట్టు” కవిక. ర, “దం. మూడంజేలకొ ముజ్జగంబుల్‌ కరం బబ్బుగంచొప్పునాశట్టి. ? పీలా ౨, ఆ; i ఇట వ్యాపించు అనవచ్చును; 2. ఉవయోగింవక

ఆ ౧౧౯ *

నిలువయాంచు. “ఆవచార మంతయు నీడా ఆకటి యుంచితిని,”” ఆంకత్రాడు. బే, వి. కవ్వమును దగిలించుటా

కరిగంబమునందు గ టెడుతాదు. “సీ. ఆవావ ల \(

(సృవహాదులగుమారుకంబులం శగులయగ ట్రైనయాంక 9?) క్రాళ్లుగాగం ఫీ ర అ. ౫౯ ఆఃకపడు. ద్వ ఆ. కి” అజున్‌ లల, వ,తిహళమగు, క, ఇల: బాతాళమున నభ స్పృలి నంబుధి హీంకవడక చకియింపంగశ, క్రలుగలవానరవీరులం, 'ల రెన్న ననేకు లేనుగలసీవనికి౯-.” రా.కీష్కిం, 5౦, ౦౨. ఆశపెట్టు, చే సం కి” ఆంకిడు, అడ్డగించు. క. మంత్రులు ఈ, రెద్దియునుబల గాకుండిరి, -పెద్దకడవు వించేమాంక పెట్టిన భంగిక ల లా యు, కాం. ౨౨. ఆశయిల్లు. దే. ఏ. ళెవ, నిరోధగ్భవాము, వెలి సాల, “సీ ఆశయింటికాపలివాండు భాగ, ౧౩ స్మృ-౫ ఫు, ౧౮౮

299

1. ఆడ్డగింక, నిరోధము. | ఆంక కరము. వై.

ఆయు

ఏ (సం. అవాంకారః క. ఆంకారం ఆ గ హాశేబ్దభవమనియు చెప్పవచ్చును. ఆగ హము, వట్టుడల. “క వీంకం బఆ తెంచి నల్లడం, దాంకినం గడునల్లి ఘాేరత రశరవా తి నృమ్లూంకలు విరియ నర్జునుం డాయకరమున నేనె నుగుండయి రణభూమికో. ” భార ఆది. లా ఆ ౨౦౦. “క. ఆ:కరముతోడ నప్పెను, మూంకలమైకుణికి కఠిన ముష్లి నివాతులన్‌.”” ర యు. కాం. ౫౨%

మ్కుగర్షము. “ఆమునా౭యగ విరాజిల్లు నాంకరం బు ఆం భా. ౧, కాం ౧౩౨౩౨.

(కలి, దే. వి చెవు అగౌవ అంగద, తుక్తు “ఆశటి పెలుచననిలవలళేక.” భార. ఆది. ౬,ఆ, ౧౯౧. “క వీశ మెయిం, గీ డికొడుకుం, దాయక నీకొడుకు తలంచి కణిమి కవినెం చేరాంకలితో డేకువనెడి చేరు కరిగతిం గురు ముఖ్యా” భార. ద్రోణ. ౨ ఆ ౧౯.

ఆంకెడు. బే, స డ్ర్‌ అడ్డగించు, ఆంక పెట్టు. క అవొలువువారు కరమచ లాక్ళతి నొకవలుకు లేక యందు వింజం, బాంకిడినకరణి నవశ,ముదా కారికచిత్తవృత్తు కైయుండంగకా.” భార, ఉద్యో. 3. ౨% “తే, వింధ్యమాంకిడినట్టుండె విశ్వసభయు.” కాకీ ౭, ఆ ౨%

నున్న హరెం,

ఆంకొను. చే. అ. క్రి- (ఆశలి + కొను) ఆశలిం జెందు.' 'ఆ.ఆంసోని ముపీండి దినినం EE “శా, ఆమా మ చే కిశువనో యాయకొం టినో వెల్టినో” భాగ. ౧౦, స్కం, పు. 336౮

ఆంగాకర. చే. విం (ఆకు శాకాంకరు ఒకరకము కాం కర కర్మో_టకి*. ఇది అడవి ప్రాంతమున నుం డును.

ఆంగికొను, చే. స. కి. అడ్డుకొనుు నిరోధించు. “సీ ప్రురుడుసూవిననైనం బుడుకనేరనివాని నం గడిం బుచ్చెపో నాశకొనుచు.” దళ. ౫, ఆ.

౧౭. ఆయు. చే, అ. 8. 1. నిరుద్ధమగు, అణంగు; 2, తాళు పీఫు. “ఆబాధకు వాండాలలేక "పాలి

పోయె;ఫ” 8, సనమరుండగు; ఉ. నిలంబడు, “లే. కలిసీ చ్చే సీన (గృక్కున గద ' యమర్సి, యాగ

ఆయు లలు ఆడు వ త్స న ననుకరింప'' భార. భీ = ఈ|$ యయాతి లే య, ౧, ఆ. ౯కి; ఆ. ౧౯౦౪. “సీ, లలినుల్లసిల్లుచు లలికలోచేశదీపు 2 శాక. * నగరు నావేతికా౭టం గ్రూశోహ్వా లడరనుంకించిన నాఃగి యాయ భార విరాః క్త నంబు'లేదొకొ..:డు.” ls ౨, ఈ ౧౦౬;

ఆ గ౧౬ంా-సం కి, మే. అడ్డగించు, ఆంపు. “ఊఉ గోవులశెట్లు లాంితివి” భార. విరా. ౫% ఆ, ౨౮౨. “క ('యో,ంగుచుం దూపులు దూపుల, నాంగుచు” రామా రా ఆ. ౧౧౭; 2. నిషే ధించు. “గీ. ఆగంబడినవాని లోంగకచేయుట, యధమగతికి మార్గమనిరి బుధులు.” భార. ఆది. 3, ఆ ౨౨౦; లి. రాజపురుషాజ్ఞ చేక నిలువు సేయు, పోకుండనా:6వు. “కం ఆంగిన నిలువనియా తం,జాలందనగనివాని బలీమినాలనయకండుక - = -దండ్యుండు . న . విజ్హాలో వ్యవ. ౧౪౯; శీ మో చువహించు. “సీ విభులం దన్ను,నా క్రమం చిన భారమాలోయకాలక్‌ భూమ్‌ గోరూపయె బ్రవ్గాం జేరంబోయి.” భాగ, ౧౦, స్కాం. పూ. దల ర్‌ం పంల ఆంగుచెంచే. బే = ఆంగు. “ద్వి. అడ్డమే మన శేల యాంగు జే ననుచు.” వండి. త 3౨౮,

ణా = గ ఇ 3 వెలసంఖల డైత్య

ఆంచికొను. చే, స. క్రి" నాంచికొను, అవవారించు కొను. “పీ. పురి లోనండొచ్చినిన్ఫురికోవా ౦బుల

యర సంచయమును నా౭చికొనుఃండు.”” హరి, ఊఉ ౬, సే ౧౩౨౮ చూజాడిళొనుండు. పాకాం.

ఆంచికోలు. దే. వి ఆంచికొనుట.

ఆయే. చే. ఆంగుధా. శ్రే అల్గంజేయు. “ర ఆఆద్రి త్యువసనా: చి మ్‌ లోంచి సుత వహు గర్వముజ్జూంకలూంచి.”” కళౌెం౧, ఆ. కీరిక్క౭౬ ఇట అణంగించు అని యర్థము. రూ, ఆంప్రు.

అంటది. చే. వి. ఆడుది. “క. వీటికి సీరాచణికం, బాంటది 'మొజ'వెట్టం బనశువులాతురవడనో యాం టదనిలేచి దొంగల, గీటవు వెడలంగ శవము కియ నుంజెదిచే” భాగ. ళా స్కాం, ళంర౮ా “ద్వి. మాటిమాటికి: జూచు మక్కువలేక, యాంట దానిని జంపుటవినీతి యనక.” వండి. ౨ ఆ ౯్జ౬ a

ఆటు. బే. ఆ. కి.. 1. చాలు, సమృద్గమగు. “జా

జఇపుయాతుల కీనియూళ్టు క

ఏ. సరివదడు, నరిపోపుం పుడున్న నరకులు ఆంటవు” పోవుఏ-ావి, ఆండుళనము, ఆండంగ. చే. వి. ఆండుదాని స్వభెవముగలపురు మండు. ఆడంగి అబ్బన్న = అండుదానివలె నుం డువాండు. అఆడంగిచదూట = త్రీ వలె మాటలాడు మాట. ఆండంగులు.._-బం ఆండు వారు. “సీం అద్ది రామ్షదియించిరాడంగులందజిః నంచు గదధకెంచి.” వరావా. ౧౧, ఈ ఆడంగివాండు. డే. వి. సీ =) ధోరణి గలవాడు. ఆండువేషము వేనీనవాండు ఆండంగ వాం డగును.” ఆండది. చే. వి ఆడుది, ఇంతి. “క. అచెశాటకి యను రక్క_సినొదగొని య్‌ తెంచె దీని. గూల్చు ము గడు బ్వెట్టిదమగుతూంపుల నివియాండది యని చూడకుము మిగుల డాయయవచ్చెన్‌. 'యయా. వ, ఆఅ. ౮ కేక జే. అహ కల అను నర్గమునందు క పృశ్యయము. ' “వగలాం౭డి వలుగల స్తీ ii

కు వచ్చిన (ఆఃట్‌వచ్చు = స

జివియంనొట్లైడ ౧౦ స. రాపముకలవాం౭దు, వీల

నాటకముతో తజణుచు

క అహ కల. అను నర మునందు (దళ్వర్ల మున) మ హా పుంలింగ చ చశ్య్యయము"ముద్దు లాండు”"---వి తత. 2.ఆండుది. ఈ

య ము వృ్తియంచే కనబడును “ఆడు "మొణి, ఆండుబిడ్డ.' ఆడుకటు. కే. వి. ఆండుదికటుకొనుకటు. “స్వీ ళు రు ౬

కాళ్ల యొప్పిద మాండుకట్టనుజ్జ ్వలమువేయంగు” భార విరా. ౧, ఆ. ౨.9౮ (ఆండుకట్టువంచెలుజ ఆడుది కట్టుకొనుటకు ఉపయోగించు పంచెలు ఆండుకట్టు "ముదలగు-చోట అండుల ట్టు అని యుండందగియున్నను పృవహారము ననుసరించి నువూగమనకారాచేశములు లేని రూవములే గ్రుహింవంబడినవి. శ రం కారులుగూడ నళ్లే గ పొంచిరి. వ్యవహారమున ఆండకట్టు మొదల వే వ సిద్ధములు. ఆడది అనురూవమువలెనే వాడ బడియుండును.

పుం జెణువులారయనబ్బుర మెంచి చూడ న మేటి ఆండుకూంళురు. దే. వి, ఆడుది, ఇంతి. “క, వఢసెం

ఆయ

గాదె శంకర, గొనకొనం బుంస్త వ్రమునాండు కూతురు సిచేకా, కవ. సాం ళోం౧౭.

294

అండుతోడు. చే, ఏ. 1. తోడంబుట్రినది, సవోడర. |

“లోయ యాండుతోడునను బుట్ట వె స్వా. ర, ఆ, ౮౭; 2. ఆండుదానిసహోౌయము. ఆండు:దనము, చే

శ్‌ we యెంత

వి కము గ ధక ము డఊ ఉమ తపక

ఆంకుందనంబు సిక్కు టర ఖ్‌ గారో An అక వబ సళ క్‌ి re పుం స్త పము, బోడిమి దక్నీ యున్న క. ర ర jo pram ర రగ 0౧ వ D5 జొ న $e ఆండువడునే. చే. వ 1. రూంతుకు, కీ కొడుకు మన ఫు: డాండువడుచు హౌరక యిల్లాలు నల. ర ‘ co » 99 భూకాంళ యిలా కొండ రామి ౧, ఆ. ౨౮; జు కీ యం 0 € ర ళం. అట్‌ ట్ల 2 oy (గ్‌ జో ల అండుపావ. దెం వి, వసువ, నక, ఆండువల్ర * యా శా అరలో అల ఆండుప్‌ల్ల క ర ఆడు పోకు, కన్నం Fa) a చ sR ల ఆండువటువు. చె ఏవి 1. అండువ ౧ చకునె యిమ్హా =

లకొాండు, పుట్టువులతోడ నీవును, Yds DS RO:

రర స్స

ఆఃడుబిడ్డ. చే. వు 1. కూతురు. క్‌/త్తగాం జేయించుకొనిన ముక్క_రకుంగానడలు దుర్వార య్‌ యాండుబిడ్డ.”' పాండు, 3, ఆ ౫౦; 2. మగనితోడంబుట్టినదె. ఆందోంకా చే. వి. (ఆవుశేతోశఎ 1 ఆవుతోశ,

గోపుచ్చము; 2. ఆవుతోయకనళె మొదట లావును

కృద్ముకృమముగా సన్నమునై నయాకృతిం ఆంవోశపాటు, డం వి అవుతోంకవలె నగుట,

ఆందోకవడుట. “గీ. కదలితివియించెనగ్టాం

మ్రకంపుందొడల, పెనుపునెట్లన్నంబొరలకోధ

ననడంచు, కొన్నమయా.వోకపాటునుగొవ్వవివ్చ, -మెజయునోర్‌ 'ముచ్చులును గెంప్రుగుణులు ఇవె” ఆము, ౫ ఆ. 3౦. ఆపు. చే. ఆయథాం ప్రే. ఆంగంజేయుం “ద్వి, పట్టిన వాండవో వడయనంగళ్ల , నా6పీనవాండవో యటుకొన్నివినము లేపీనవాండవో యే నిన్ను వలని”. వండి. పురా, ౧ పుటి. అడ్డ గింళ, చూ. ఆపుసేయుః

| {

| | | | | | | |

ఆక

ఆంవుకేయు. స (కి. ఓనిరోధించు, అడ్డగించు. “శే. వట్టుకొని యాంపు సేయించె బాణుండకని.” అని. 3, ఆ. ౧౨౧; 2. నిలుపు, నిల్వం జేయు.

ఆంబసీ. చే. ఏ. (ఆవుగేపసీ)ి గోవు. “సీ. బలుదా దులగుచు జెబ్బులుల బిడ్డలనిచ్చ వినువక పెంచు నాంబసులకదుపు య, ౨, ఆ. ౪౮.

మున కావసి చూచినలేడు ' ఆంబెయ్య.. జే. £. ఆవుపెయ్య, లేగదూడ, “సీ,

ఒక్క యాం౭బెయ్యా యుజికి వాయజ్ఞానముననం వతాడునఃగూలుడు దానింగలుగు.”” భార. కర్థ ఈ, ఆఅ. ౯౫

ఆబోతు. దే. ఏ. (ఆనవు+పోతు) 1. అచ్చు టెద్దు, అచ్చుపోసి విడిచినయెద్దు; 2 ఎద్దు. “అంకె వేసె నెకచో నాంబోతు కాల్‌ ద్రవ్వుచుక ౨” వంచ. నా, ౧, ఆ. ౮౨.

ఆంచోతు కవుతు. దుం కినుక.

ఆంబోతుసారము. ద్వ, వి. బుషభస్వరము, స_ష్ప ములలో నొకటి.

ఆకంవనీయము. సం. విణ. (అ. ఆ, ఆ ఆకంపింప దనిని

ఆకంపించు అ. (క 1. మిక్కి.లికంపించు. “క. అతిరయమున6: దిరుగునహా,ర్పతి తేజము దరువం దరువ బలవద్భ)మ-కో, గృత నాకంపీంచె జ, తి వ. ఈు,టి తాంశుపవనతీ వృత్వ

మునక నూర్కం. ౭, ఆ ౧౧౬; కొంచెము

కంపించు,

విం

వృషభ వాహానుండు,

స్వర

స్త

ti ౮

సం.

ఆకంవికము. నం, వివిద, (అ. 6 అ 1 పూర్తిగా గదలింవంబజినది; 8. కొంచెము కంపీంచంబడినది.

ఆకంపిళవ్యము, సం. = ఆకంవనీయము.

ఆకంష్యమానము. సం. విణ, (అ.ఆ.అ, 1. కొంచెము కంపింపంజేయంబడు చున్న ది; 2.మిక్కి_లి కంపించం 'జేయంబడుచున్నది.

ఆకంవ్యము, సం, = అకంవనీయము.

ఆకంప్తము. సం, విణ. (అ. అ, అ బాగుగా కదలు స్వభావముగలది.

ఆకట. చే. అవ్య. (రూ అక్క._ట. “క్క ఆశొంటి రిన్నిదినముల్కు పో(కంకయు భితవీటంబుట్టక యునికిక, ఆకటదూూకటనలణితి _ శేయకటచా

ఆక

యంగ భితలిడియెదరండీ.” భీ, ౨, ఆ. ౧౨౪. ఇట అంకటిదూంకట అన్నచో ఆశటిజాధచే ఆ అని యనవచ్చును. ఆక తాయ. వై విణ. ఆకతాయి, తుంటరి. “కీ ఆక్ష తాయలు మూ:ఃకలై దేశమంకయు( జెజుచి పుణ్య స్త్రీల జెజలుగొనిరి.”” ఏ. పృ. ౨, ఆ. ౧౨౨. ఆకరము, సం. వి. ఆ. పుం, 1. రక్నములులోనగు నవి పుట్టునట్టిచోటు, గని; 2, సమూహము; రె. ఉక్పత్తిస్తానము. “ఫుస్పాకరము కమలా కరము;” క. భామ్య్మాది వ 'పృమాణగృంధము అఆకరికుండు. నం, విణ. (అ. ఈ అఎ గనులలో నియోగింపంబడినవాండు, గనులపై నధికారిగా నేర్పడినవాండు. ఆకర్రనము, సం వి, అ. న శ వణమ్ము, వినికి, అ UW ఆకర్ష నీయము, సం. విణ, (అ, ఆ. ఆం) వినందగినది. ఆకర్ష్యయళ్‌ . సం. (శత్రంతము-) (త్‌ .ఈ-ం తీ.త్‌ ఎ) వినుచున్న వాండు. ఆకం ౦మే. నం. స. ,కిం ఆకర నముచేయు, విను. లా Fe ర mre క. ఆకథలు ఫుణ్యకధలని, యాకర్టింపుదురు పెద్ద జ 37 జ లతిహార్ష మునక, మన రా స్కా౦, DN ఆకర్పి కము. సం. విణ, (అ. ఆ. అం కర్ణి ంవంబడి క ౯3 ల నది, వినంబడినది. ఆకర్ణి కవ్యము. సం. = ఆకర్ష నీయము, [మా ల ఆకర న్ర్రమానము, సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ) వినంబడు ల చున్నది. ఆకర్ష కము. సం. = ఆకర్ష నీయ ము. య ళా ఆకర ణము. సం. విణ, (అ. ఈ. ఆ ఆకరి ౦చునది, యె లమ —_వణ. ఆ. న. ఆకర్షి ంచుట. ఆకర ణీయము, సం విణ. (ఆ. ఈ అ అకర్షి ౦వ న మె దగినది. ఆకర్ష ము. నం. వి. 1. ఆకర్షించుట; దె, ఇంది యము; లే జూదము; ఉం. జూదమాడెడు వలక; ర్‌. పాచిక; 6. వింటినభ్యసించెడువస్తువు; 7. సూదంటరాయి మొదలగునది, లోవోదులను ఆకర్షి ౦చువసు స్తువుం ఆకర్షయళ్‌. సం, (శత్రంకముం) (ల్‌. ఈంతీ, త్‌ ఆకరి ంచుచున్న ది యె 29

ఆ పుం.

225

శక్ర

యికవ్యము. సం. = ఆకర్ష కీయము.

వ్‌. కఈంణీ కం వాడు) 1. వశముచేసికొనువా: వాడు; 8. (ఇంటినార్సి ఎక్కు- పెట్టువా:

కర్షించేు. సం, నం క ఆకర్ష ఇముచేయు, లాగవం కర్ణి కము, స విణ,

నది,

ఆకలనము, సం, వి ఆ న కే. అవగావానము; 2, గణనము, ఎన్నిక; త. కోరక; డీ. బంధనము; ర్‌. సమూహము; 6. వ్యాపీంచుట; 7. సం గృహిం చుటు.

ఆకలసీయము. సం. విణ. (అ. ఆ. అం) 1. వ్యాపీంపః జేయందగినది; 2. బోధవఅచుకొనందగినది; తిం కూర్చందగినది.

ఆకలించే. వై. స. కీ" = అఆకళించే.

ఆకలికము. సం. వణ, (ఆ. ఆ. అఎ 1. అనుసింపం బడినది; 2. కూర్పుంబజినది, ఖు (వల్ల వాకలిత మాలి); 8. (గృహీంపయబడి డినది, ఆక్రమిం వంబడినది, (కతూహలాకలిత చిత్తుండు); కీ. కట్టం బడినది, బద్ధము (నువర్హ ర నూశ్రాకలి కాధరాంబర్స; ర్‌, వ్యాపింప జేయంబడినది; 6. వ్యాపించినది.

ఆకల్పము. సం. వి, అ. పుం. 1. వ స్త్రాద్యలంకరణ ము; 2. అలంకారము “కార్యాకల్చుండు. భార. ఆది. ౨ ఆ ౯౪; 8 కల్పనము, వన్నుగడంా అవ్య. కల్ప పర్యంక ము.

ఆకర యి య ఆకర్షి. య"

సం, ఏల

(ఆ. ఆ అం కరి ౦వంబడ్‌ శో యొ

ఆకల్పితము, నం. నిజ, (అ. ఆ, అ) 1. గా కల్పింవంబడినది; 2. ఆలంకరింవంబడినది. * పారివారనాశణునకు అదనం గచ్చరకన చరణశిరస్సుం,దరమూ రికి. . భారం విరా. ౧, ౨౬

ఆకషము. సం. వి, అ పుం, 1. బంగారు మొదలగు దానిని పరీక్షించుట కై ఒరకిడిచేయురాయి, గీటు రాయి్యిి నికషము; 2. 'సువర్హాదులను పరీక్షించు ట3 రాతివై గీటువెట్టుట

ఆకషికుండుం సం, విణ. (అ. ఈ. అ ఆకషమందు నియు క్తుండు, బంగారు మొదలగునవి పరీక్షీంవ నియుక్తుండు.

ఆక 996 ఆకా

ఆకసము. వై. వి. మిన్ను, ఆకాశము. ప సం. విణ, (అ. ఆ, ఆం 1. పీలువంబడి

ఆకస్షి కము. సం. విణ, (ఆ ఈ అఎ ఆక కస్మాత్తుణాం నది; 2. సంజా కాకారముు, క 3 గలిగినది, (అకస్మి కళయము.) ఆకారముగలదిగా: జేయంబడినది. “శా. భ్వాం

ఆకళించే. వె. స క. అపూావహనమువేసీకొను,. ఆతా కారికకుడ్యుకుట్టి మఘునస్తంభావలీరూపముక్‌ .” 'తెలిసికా ను “శ్రగోనపనక్యంళకన క్ల నాక శె వరా, ౨, ఆ ౨౨౭. సయ్‌. రాభు ౧, ఆ. రం . దాసి! ఆకారలికము. సం. విణ. (అ. ఈ అ 1. (అకాల గుట్టించుకయు నే ఇెజబుంగనియది కాదు క కలియు. మందుఃబుట్రినది), అకాలమందయినది; 2.(ఆద్యం వికయు నమ సంబు నాకళి ంచినోదానను.” శములు న గలది? పుట్టినపుడే (వృభొ. క, ఆ. ౭౩. | చచ్చునది తణెకము,

అఆకళింక, వెం సి అవగావానము, తెరిసీకానుటు ' ఆకాశదీవము, సం. ఏ. అ. పుం. సూర్యుడు తులా

లగ్న మందున్న పుడు (కా_ికమాసమున) సాయం

డ్‌ ఆకాంతుం గం సి ఆ, స, 1. కకక) 2. వా క వామ ఎశ్తెనచోట 'పెట్టుదీవము.

=

న్షాయసిదిశె బడము మజియొళ వదమును' wr. థి ' ఆకాశము, సం, వి, ఈ న నభము, ఆకసము, ఆ ad 8. వ. నాన

2 వ టు. Sad జ శించి ఆకాళమువైపునకు చూచి యెవరోయేదో అనుచున్నట్లు, అది తాను వినినట్లు నటించి పెకి అన్న మాట.

ee నం, విణ, (అ. ఆ. అ) ఆకాశ ఆశాఎవమీ, సం. (న్‌. ఈజీ, న్‌.) అఖిలషించువాండు, మందు యానము గలది.---వి

ఆవి స ఆని ల oe కే యుట. (ఇదె సబా కక దాం కభ్య సము

ఆకాంకణీయము. సం. (అ. ఆ, అ కకక, ఆఫిలవీింవందగిన వెం

అ. న కే. కోరువాండుం ఆకాశమున సంచరించుట, ఆకాశమున బ్రయా ఆకాంకీంమే. నం, స. శ వాంఛించ్చు కోరు. ణము చేయుట్క అకనమున నంచరించుసాధ నము;

ఆకాంకీశము* నం. విణ. (అ. ఆ. అ కోరంబడి 2. విమానము.

నది, అభిలషింపంబడినది, ఆకాశరామన్న. మి. శ్రాః వి. ఊరును పేరును లేని

ఆకాంక్షీకవ్యము. సం. = ఆకాంక్షణీయము. వాడు. (ఊరును"పీరును తెలియనివానిని ఆకా ఆకాంక్యుము. సం = ఆకాంతణీయాము. శరామన్న అందురు. ఆకాశరానున్న అర్జీలు కా ది క ఆకాండికము. సం. విణ (ఆ.ఈఆఅ) అకాండము ఊరును పేరును లేకుండంగా ఎవండో వ్రాసీన నందు౭ంగలిగినది, అనమయమందయినది. అర్జీలు. ఆని వాడుక

ఆకారన ప్పి సం. ఏ. ఇ. స్తీ వృద్దకభావమును ఆకాశవాణి. సం. వి, ఈ, శ్రీః (వలుకువాందు గను చేష్టలవలనం బడులకు చెలియకుండంగదాంచుట, |. పదకయే ఆకసమునుండి వినంబడినమాట్క) బయలి ప్రా; కక్చిపుచ్చుట. (గంఖీరలతణము). పలుకు." 'తే.అన్యు లెజుంగ మిం జేసి లోకావవాద, ఫీతి సెజిలటియు ని శ్రనిషం చ్రతిదపీ ) యెటుయగ నంటిని నిందజ కిబ్వు జెటులం జెప్పె నాకాళ

వాణి యచ్చెరువుగాల ” భార ఆది ౪, ఆ, ఆకారణము. సం, షి ఆ న = అకారణ. ౧౦౮

ఆకారగోవనము. సం. వి, అ, న = ఆకారగు క్షి,

న్‌ ఆకారణ. నం. వి, ఆ. స్త ఆహ్వానము, వీలుపు.

ఆకారము. సం, వ. అ. పుం. 1. రూవము; 2. బొము ఆకాశస్థటిక ము. సం, వి, అ. పుం. (ఆ కాశమందుం ముడిపాటులోనగు వికారము. (గూ ణాకారుం| _ బుట్టిన సృటికమువంటిది వర్గోపలముు వడ డు. గల్లు.

ఆకిం

ఆకించనము. నం. = ఆకించన్యము.

ఆకించిన్సము. సరు పి ఈ వ; (అఆకిం చనుసిభ వము) దార్మిద్యము, కొంచెమైనను లేకుండుట, అకిం చనత్వముం

ఆకీర్ణము. సం. విణ. (అ. అ. అ) 1ే.-ఒకటితో నొకటి కలసీనది, సంకీర్ణ ము; 2. వ్యాపించినది.

ఆకు. బే. వి మ. చెట్టునండలియాకు, షృకృము; 2, తములహాకు; 8. నాలు, “అకుతీంత;ి డీ. విస్త రాకు; 5. తాటియాకు. (కాకితమువలె ఫూర్వము వాడబడినది); “ఇందు నీవిపుడు వ్రాలిడుమని యాకుగంట ముం కేతెక్‌చ్చె.” పర ౫ ఆ 3౫౮; 6. సొము ఇచ్చినపుడు పుచ్చుకొన్న పుడు. వ్రాసీ కొచెడి వృక్స్కము. “క. అప్పిచ్చినకనియాకును, నవ్వుమగుడం బెట్టి నకనియాకును కలచో,నప్పిచ్చి నాకు బొంకగు, నవ్వుమగుడం బెట్టి నతనియాకు నిజమగుకొం” విజ్ఞా. వ్య. కాం. కిలా; 7. వాసీన ఆకుముక్క, చీటి. “సీ. చావులేకుండ నాజము "చేశ నాకుం బెచ్చినవారు గలక; యాసృష్టి యందు.” భో. ఈ, ఆ. ౪౭; ర. జాబు. “వ వ్రఖౌవతి భావంబునం గోవలజ్ఞాలోలయగుచు లేఖ నలిపివేయంబోయిన రాగవల్ల 3, + .సీయోజ "మేలు మేలు చాలం౦బది వేలువచ్చె నాచేతికి: డెము తేవేనిం బదిలంబుగాం బొదివి దాంచుము “మొదల నీయాకునకు సీకుంబనియేమి.” వ, భె. య ఆ. ౧౪౨; 9. చెవికమ్మ. “ద వలవలడావలక్‌ వరుస వాలుంగనుంగొన చూపు లార్పుచుక , దిలకము తీర్చుచుక గురులు దిటుచు వీనులమాని కంపుట్యా కులం బొరె6 ద్రిషపూచుక్‌ లక్షీ, ౨ ఆ. ౮౦; 10. (ఆకువంటి పలుచనిక జ్ఞ ఇక్క బండికంటియాకు; 11. కలుపుల కమ్చెడి ఆకు.

ఆకుంచనము, నం, పి, అ. న. ముడుంచుటు.

ఆకుంచితము. సం, విణ. (అ. ఈ అ ముడువంబడి నది.

ఆకుచిజుత. ద్వ వ* ఒకదినును చిజుతపులి.

ఆకుచిలుక. ద్వ. వి. తెల్ల బొట్టును పెద్ద జెక్క_లంను గల యొశకానోొక పురుగు. "సీ. ధర రామచీలు కతో సరియాకుచిలు.కైనం బడంతివల్క్కులసరి పెకమగును.” చంద్రా. 5, ఆ, ౧౦౫

ఏ2/

న యక నన ల ననన

ఆకు ఆకుచెప్వులు. ద్వ వ్‌ టం వలుచనియటగల చెన్నులు, ఆకుజెముడు, ద్వ వి, వక్ర స్ను హో, అకుజెల్ల. చే. వి. ఒకదినునుచేంవ. “అరుజుసిళ్లైపు: జే యాకు బెల్ల.” వాంన ర్క, ఆ. ౧౮౭. ఆకుటెక్క_. వు ఆకుటిల్లు. “దీ ఆక కులు నాడెమైన మాడువులయ్యె మంటిడుంవలు వీండి = వంటలయ్యొు.” అచ్చ. రా, ఆక ౧౦౨.

ఆకుటిల్లు, చే. వి. (ఆక+4ఇల్లు) ఆకలకచ్వతోం

గట్‌నయిలు, వర కాల. లూ య ణా

అకు కేలు. బే. వి ఆకులలోనుండు కము ఒకరకము తేలు.

ఆకుతోంట. జే. వి. తములపాకులతోయంట. “ తే. ఆకు త్రో (టలసౌభాగ్ళ మంచెకలదు” విజ, ౧, ఆ ౧౭,

ఆకుపచ్చే. దే, వి. విణ. హరెకవర్హము.

ఆవపచ్చన. చే. = ఆకువచ్చే (విశేషణమయినపుడు “ఆకువచ్చని ఆని రూవము.)

ఆకుషత్రి. ద్వ. వి. ఒకానొకచెట్టు (దీనియాకు మందున కువయు _క్షము

ఆకుపాంచి. చే. ఏ. కుంభిక, ఒకదిను

అకుపచ్చనికీట

షో, hr

చి అకుపీ౭"కెలు. దే. వి బం బాల్య క్రీ డావికేషము. అఆకుపీ:కెలుం జం ద్ర లాటలు. . . ఆడుకొనుచు”

హంస 3౨, ఆ. ౧౪౬

కర్రీ

Me

ఆకుపురుగు, ద్వ, వి. ఆకులయందు తిరుగు పచ్చ పురుగు, శలభ భేదము.

ఆకుపోయు. దే, స క్ర" 1. నాలుపోయు, వరిమొ. వాని మొక్కలు మొలచుటకె మడిలో చలు

ఆకుప్పుం దే. వి. (అఆకుషాడటావ్వుం ఒకదినును ఉప్పుం

ఆకువసరు. బే, వి. ఆకులను నలిపి షిండినచో వచ్చెడు రసము,

ఆకుబుట్ట. బే, వి. = ఆవలతో అల్లి నబుట్ట.

ఆకుమడి, దే. వి. ఛాన్యాదుల నాణుపోయు మడే.

ఆకుమడుపు. దే. వి. తములపాకుల మడుపు, తముల పాఠకులకు సున్నమువ్రాసీ యానెలు తీనీ మడిచిన చుట్ట. “సీ "హెచ్చువాసన వక్క లిచ్చిచుట్టిన యాకవమడుపు లిండివిశడు నడవదాని.” ఊఉ, రా. రి ఆ ౪౨౨,

ఆకమిడుళ. జే. ఏ. ఆకవచ్చని జెక్క_లుగలమిడుక.

ళ్‌ ఆకు 998 ఆ శ్ర

ఆకరాయి. దే. వ్‌ వదునుగలుగుట్నకై ఇఇనుములో | ఆకసము. సం, దణ. (ఆ. ఆ. అం (ఆకర్షి ంవంబడ్‌ నగవాసిని రాచుటకువమయమోనసంచు కణ! కలునల, నవం 1. లా౭గంబడినది ( ఏింటినారె, ఈడ్వంబడి

mom ఆకహరాతను' కఫ్‌ రై ఆ న ననన. జేసికొనంబడినది; 8. రాచునందాన వు నావచివను మేడ. చిక) పశవఅచుపొనంబడ్‌నదె. (మనన్ఫు.) కొన. పార్ట. రో, ఆ. ౨౧. | ఆకృష్టి- సం. వి. ఇ. స్త్రీ. ఆకర్షణము లాగుట. ఆకుణాయి. చే. = ఆకుకాయి. | ఆక్చష్యమాకాము. సం, విణ. (అఆ,అఎ అకర్షి౦పం ఆకులకం సం, పి, ఆ. క్రి = ఆకల్నము, బషుచున్న దె, ఆకులపడు. మీ. ఆ. (క్ర. సఆపలముగేచముం) క!ఆకె ద్వ. స వీ. (ఆ4అక్కు) ఆమె. “క నాకం లకనొందు చెనరు కలవడకవడు. టె వకట యు క్రమ, యాకెయగుట చెప్పవలయు

ca రు ఫ్‌ స్స్‌ = ౧౩౧.

wn ౯ వ్‌ 2 ఆసలరీతి." ae చావముంచు | ఆశేకరు నం ఏ. ఆ, త్ర చేగన్ను das చుటు కన్ను సగము మూయుటయుంగ ల న్యయ్యాకుల పాటు చూచి యిపు డాకులపా టెన మ వ. న్నుస J యంగ చేటికకె.” శశాంక. 3, ఆ. ర. దృష్టైవి*షము, మెల్లచూపు. తతా. ణి గిం ఆ ఈ వి . ట్ర * తి కొంచెము ఆకలము. నం. విణ. (ఆ. ఆ. అం 1. వ్య స్తము, నం pa మ. ee _ ఇచెదానవె డి వీమిచేయుటకం క సిత క (క, పాము) గలషి “మనన్సు) “నిమాలదా శేకరలోల నేక, త, a ఆ | గ తి ఆవ్‌ థి జే, = కొ తి కు ఆకులాకులము, వ్‌వదిం య Sp ఆ మిగుల వ్యాకుల వ స క్త జ 3 hha మెనది, అత్యంతాకులము. b- Sr; వ్‌ త్తుం జెంది న యివ్వెలవెలంద, కల్లి యేతెంచి” బహు. ౫, ఆ. ౧౧౮. (ఆకులను క ర్తిరించుటకు ఉపయుక్త ము “అడకొత్తు అనియు ననవచ్చును. ఆకు, ణం, మిం చేటము. లు లు

క్‌

అఆకులికము. సం. విణ. (ఆఅ, అ, ఆ 1. వ్యాకుల మయినది; 2. ఆకులముగాం చేయం౭బడినది.

ఆకలీకృశము. సం. విణ. (ఆఅ. ఆ. ఆ) వ్యాకుల

ముగా జేయంబడినది. (న ( ween ర్‌? * సుల, ౪ ఆ ౨ == Sys థి

ఆకల్యము, సం వి ఇం నం 1. నేలకతంగేడుల 2. eee తము యుల ఆకులత్వము, తోభము. “క. సీకజపుల నిక్కురు వ్‌ స లో? ్ట్‌ స కం కులృమాకుల్యముం బొందు టేమి యాళ్చర్యము” | తా ప అయి; అల క్వి; భార. ఆది. రా ఈ ళం. న్‌ న

గ్‌ 9 ఆకసంబెళ. ద్వ. వి. అడవము, తములపాకులుంచు ar న. యమ. a Re నంచి పాక దాను. లి దనఫూర్వక ముగా ఎఇలుచువాండు,

న 'మొజుపెట్టువాండు; ర. చిగరగానేడ్చువాండు; ఆకుసన్నములు. జే. ఏ బం 'ఛాన్యవి శవము. ౧

tus శ. ధ్వని చేయువాడు. ఆకూతము. నం వి ఆ స 4 పాయము, WU ఆక ందింమే. ౨ ఈ, క్రి . l. మొ సిటు? 2, ఉడేశము; 2. కోక; 8. భావోడే కము; కీ. (౮ i wy అ అబ్బ అ వ్‌ వీడ్చు.-స. (కి, పీలుయే వేడుక. (సర్వాకూశకరముఎ) "Uy |

ఆకూలి. సం. వి. ఇ. త్రీ was, ఆకృందికము. సం, విణ. (అ. ఆ. అఎ క, పీలువ ని వ్‌ ఆకృతి. సం, విం ఇం స్రీ 1. రూవము; 2 జీవా | బడినది; 2. వీడిచినది. ము; ఏ, జాతిని తెలివెడి ఆవయవములవీర్నాటు; ఆక్క ందు౭డు. సర ని ఈ సుం, 1. వెలీకాండం; 4. భావము నెజిగింబచెడి సంజ? 5 ల, సామా 2. తోడయిట్టినవాండు. న్యము; 6. ఒకఛండస్సు. ఆక్రమణము, సం, వి ఆ. న ఆకృమించుటా

ఆక

ళు

ఆ,క మము. సం, వి అ పుం కే, ఆక్రమంచుట, స్వాధీనవజ-చుకొనుట; 2, యుద్ధమున పై “పంబడుట. “అ, కర్దుమనము పెద్దగా: గొనియాడుదు, మకని కంటె శల్యుం డథికుండందు, రకండు నకండు

ల ఇ 3

నిట్టి య్మాక్కమంబున నాకుం, బ్రాయము నయం జాలిరే మహాత్య.” భార సౌ షి. ౧, ఆ౨౨౫

ఆ క్ర్రృమకుండు. నం. విణ. మం చువాం౭దు.

ఆక్రమించే. కి. 1, అజటుము, మార్క ను, యుద్ధమునం దాంకు, “చం... ఇంక న్తెన్వర కిని జన్నె వీని ననవద్యపర్యాక్కము నా శ్‌ మింవపంగక.” భార, ఆది. ౭, ఆ. ౨౦౫. గక ఫూనుము చమూపతిత్వము, నానమ్మినవారు చేను నరవ తిబలసం, తానంబుతోడం. బరిజన మె మె నడచెద మాక్రమింపు మ3వర్డ ంబుక్‌ .” భార. శల్య, ౧, ఆ. ౮౩; 2. బలాత్కారమున వట్టుకొను. “ఆ. అనదశై తినిచట నాలిక్రయ్యాలింపుండకట మోరు గలుగ నాక క్రమించి, నన్ను6 గట్టి సూకనందను లిమెయి, వపపు "లేక భంగవజచువారు”” భార. ఏరా. 3, ఆ. ౧౯; లే. వశవఆచుకొను, స్వాథీ నము చేసీకొను. “లే. అవ్వరంబు వడిం చాన య్యాకృమించి,” మార్కండ. ఇ ఆ ౭౧; 4. అక కృమించు చాటు. “ఆ. దీననేమి తప్పు కానకు న యశండు సమయవృత్తి నాక్ర, మించి కం 6 పాలు మాకుం దగునంచు నడియర తనముసే సి చక తవ్వుగాకంి” భార. అద్‌ స్ట ౧, ఆ. ౨౫౧; ర్‌. సోంకు ఆవేశించు; “కం నలు దొల్లి య్యాకృమించిన్క కలి గరో్క_టకవిషంబు గృక్కుచు” భార. ఆర. ౨ ఆ. ౧౭౯.

ఆక్రాంకము. నం, విణ, (అ. ఆ. అ ఆక్కమింహ బడినది,

(అ.ఆ-మ్‌ 5*.అఎ ఆ శ్ర

నం నం

5 డ్రి అశ్రార నం, సి ఈ జ అక్క_లకజ్ఞ నో.

ఆ శ్రీ డము. సం వి. అ. పుం. ఉద్యానవనము.

ఆహ్రష్టమ. సం, విణ, (అ, అ ఆఎ 1. నిందింపం నది, తిట్టంబడినది; 2, ధ్వనికలదిగాంజేయం బడినది. వి, ఆఅ. న పరుషసంభాషరాము, లిటులు.

ఇ

229

అమే.

ఆ (ఈ

శకుండు సం, విణ.

&

tn

అఆ. క = 1. సిం తిట్టువాఐవు; రి క్ల

భూ 0౫4 "ఆ ఎది ఎట

క ప న లజ

ఆకోేశనము. నర మ న నం కే లెటు; D సాకు:

శా ళు శ్ర ఏ. అజవాదము,

ఆకేశము. న వ అ, పుం, = ఆ వోశనము

_ అరి, ఆ కె కించు సంస క్‌

er oa

C

ఆనోొవ, నం, డ్‌ (బు. ఈ. We

వాడు 1. సందించువాండు, తిటువాండు; 2. నపించువాండు,

ఆకారణ, వి ఆ. సీ . వ్యృభఖిచరించితివని దూషించుట, వ్యభిచార విషయమగు నపవాడము. (ఆవుకునాలికందిట్టుటం శ. ర.)

వా లు

సం.

ఆక్షూారణము. సం. వ, ఆ, న = ఆశూరలా. ఆకారము. నం: మ అ, పుం, వ్‌ ఆమరణ, ఆమురెళుండు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ వర్యస్త్రీమ

నాదిపోషములచే . దూజంబడినవాండు, వ్యభి చారవిషయమగు నింద ఎవనిపై "మోవంబడినదో ఆట్టివాండు.

ఆవ్సీకుండు. సం. వి అ. పుం. 1. పౌొదగాండు; 2. హౌదమున జయించినవాండు; 8. హోాదమున జయింవంబడినవా:డు.

అఆకీష్మండు. నం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1. ఆమ్నేవింవం బడినవాండు; 2 త్ర! రయ ంబడిన వాడు.

ఆకీబము. సం. ఏ. ఆ. పుం. మునగశీ. విణ

(ఆ. ఆ. అ) L బాగుగా మదించినది; 2, కొంచెముగా మదించినది.

ఆక్నేపకుండు. సం. వి, అ. పుం, 1న త్రిగలవాండు; 2. బోయవాడు, విణ. (ఆ. ఆ అం ఆమే పించువాండు.

ఆవేవణము. నం. విం అ. న = ఆన్నేవము.

ఆశ్నేపము. సం. వి. అ. పుం. 1. అడ్డంకి; 2. ఒక అర్థాలంకారము; (చూ. అలంకారము) ఈ దూజు; ఓ. ఆకర్ష ణముం

ఆమే.

280

ఆగ

ఆమేపి,. సం. విణ,(న్‌, ఈజణీ.న్‌ఎ ఆశ్నేఏించువాడు. ఆఖ్యాకము. సం విణ, (అ. ఆ. ఆ) చెప్పంబడనది.

ఆవేపించే. సం. స (కి- ఓ అడ్డగంచు; 2. తికస్క-

శ. చి షె చే ఏంచు, దూణు “పీ. సీలజీమూరంబ బీల వామే పించి నలనె తోంతెంచునలగావాము, గలహిడిం

(ap ౧ ౪!

ళా 53 బుండను బలికంపురకక్కను చెలియల " భార, ఆది. ౬ ఈ ౨౧5;

re] పాడుచు వోషము కెంచుచు నను.

ఆకోేటము. సం. పి. అ, పుం. కొండనొనుంగుతే.

అఆమెహిణీయము, సం, విణ, (అ. ఆ. ఆం అమె కర్లీ సంబంధ మెన పెం

ఆఖండలీయకము. సం విణ. (అ. ఆ ఎ ఇంద సంబంధమయికడి. “పే. ఆఖం కలీయకంబుగు ధనుః

> లి ఖండంబు నభముపె నేయి: గన్నటెనని, శాన్‌, C= €ం

(

క చిం DEN

ఆఖండలుండు. సం, ఏ. ఆ. ప్రుం. (శ తువులను లేక వరష్టకములను ఖండించువా:డుఎ) ఇం చు కడు, 'జేల్పుబేండుం

ఆఖనికము. సం. వి, ఆ. పుం. (త్రవ్వునదిఎ 1. వంది; 2. ఎలుక.

ఆఖనికుండు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ (శతృవ్వువాండు. అ లాం పుం, కన్నప్రుదొంగం

ఆఖరు. హిం. వి, చివర, అంత్యము.

ఆఖుకర్ణి * సం వి, ఈ స్రీ" ఎలుక జీజిస్లో

ఆఖుభుక్కు.. సం. వి. జ్‌. పుం (ఎలుకలను తిను నది మార్తాలము, పిలిం

జ రు

ఆఖుభుజము., సం. వి. జ్‌. ఆ. పుం.=ఆఖుభుక్కు..

అఖువాహనుండు. నం వి. ఆ. పుం. మూషకవావా నుండు, వినాయకుడు.

ఆఖున్ర. నం. వి, ఊ పుం. కే. ఎలుక; 2. వంది

కొక్కు; త వంది; శ. చోరుండు; ర్‌. కృష

ణుండు లోభి, ఆఫేటకుండు. సం. వి. అ. పుం. మృగయుండు, -వేంటకాండు. ఆఫేటము. సం. వి, ఆ. పుం. మృగయ, వేంట. ఆభేటికము. సం. ఏ. ఆ. పుం, జేంటకుక్కు.. ఆఖ్య. సం. వి. ఆ, త్రీ + అహ్వయము, పేరు.

ఆఖ్యాత. సం, విణ. (బు, ఈం్రీ, బు) ఇెప్పెడు

వాందుం

రావి. ఆ, న (వ్యా) ధాతువుల పై వర్తమానా ౧ తెలుపుటకు చేరు ,వ ర్నయము; 2. వ

దులు తెలుపుటకు చెర (మ్రళ్య్యయము 2. ఇర్త

మానాదులను తెలుపు వళ్యయముతో కూడిన

కో నానా. అన్నాన. అష తు 0

3. ఆక చు; క ఎత్తి ఆభఖ్యాతి. సం, వి, ఇ. ప్ర" చెప్పుట.

ఆఖ్యానము, నం. ఏ. ఆ. న 1. చెప్పుట; ర్తి ఫూర్వ చరిత్రము చెప్పుట, ఫపూర్వచృత్తో కి 8 కథ; క (భెారతాడ్ర గ్రంధము.

ఆఖ్యాయకుఃడు, సం. వణ. (అ,ఆంఅ) 1. వ జేనొెకి విషయమును వివరముగా వెప్పెడువాండు; డి. ఒకరు చెప్పినవవివమయము మణ్‌ొకచోటం జెప్పెడు

3. దూత.

ఆఖ్భాయి. సం. విణ. (న్‌.ఈన్‌ ఎ కథ మొ. చెప్పె డువా6ండు,

వాందు;

ఆఖ్యాయిక. సం, వి ఆ స్రీ" (నాయక చరిత్ర 'తెలుపునది, నిజముగా జ౨ిగినదానిని “తెలుపు గద్యకావ్వము, (ఇందు కవివంశవర్థ్మ నాదికము గూడ నుండును. వార్ష చరితము మొదలగునది. కల్పితచరిత కల కాదంబరి మొదలగు దానిని “కథియందురు, కొందటజీ భేదము పొటింపలేదు.)

ఆఖ్యేయము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ చెప్చందగినది,

ఆగంకవ్యము. నం, విణ. (అ. ఆ. అం 1. పొందం దగినది; 2, రాందగినదిం

ఆగంతుకము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. ముందు వీర్పాటులేకయే వచ్చునది; 2. వాఠాత్తుగా సంభ వించునది; లే. నడుమవచ్చినది; 4. వచ్చెడి స్వఖ"వముగలది,

ఆగంతుకుండు. సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ (మార్జ్మ వళ మున వచ్చినవాండు అతిథి.

ఆగంతువు. నం, విణ, ఊం అతిథి విందు.

ఆగడకాండు. ద్వ, విణ, (అఆగడముశాకాడు.) ఆకా ర్యముచేయువాండు,

ఆగడపలు. దే. వి జ. దొంతులంగా నేర్పడం మేఫు ములు. “సే. నిడుదలై. తిలకించె నీరు కాళ్లుంబడ మట నిరు దెస బ్రతీసూర్యములు దో(చె నంబరం బున బేర్చ నాగడవలు. ”వారి,ఫూ, ౭,ఆ,౧౬౦.

ఆగ 991 ఆగా

జంబు సక ద్రోచి పనుమనారాచుకేళాకూళింగల జాణవా| 30కు శేచియాగడీలు,” వకకు, ౧౧, ఆ, ee ఖు శతిఘటించు తి వళీవిభాగంబు

2 ( (గ లును.” దాండు. 3 దూ ౧౭౯.

“వ, ఆగడవలంగదియ వై చి వీచీశేఖలం బో జనంబు,కెళ వేచి యొకుని యాలినర్థ 0: ఎను నజ

౧౧.9, ఆగతము* సం. వణ. (అ. ఈ ఆ 1. వచ్చిది; 2. పొందంబడజినదెం---వి అ. న 1. ఆగమనము, ఆగడము. వై. ఏ, కే. ధార్‌ పము, దిట్టతనము. “తే| వచ్చుట; 2. పొందుట, తెచ్చి డించి కద్చువ ప్రీతించేలంపోాకి, తల్లి చెజి ఆగతి, సం, ఏ. ఈ వాపీకొని పొంగి చెల్లునాగ,డమున మగుడనయ్య 8. పాంయట, వమృుళభాండంబు దాన, పుచ్చికొని యెడ గలు గంగంబోయి నిలిచి.” భార. ఆను. ౧, ఆ. ౨౬౧; 2, దుష్టకార్యము, చెడ్డపని, కూడనివని, EN వేశ్యయొక (ాతి దొల్లి విద్వాంనునొకరుని ము చ్చని కలవరుళ్‌ మోదజూాచి. గీ, యికండు మావాడు మార్యాగడంబు చేనెదరని మోక్ష రంబునేసి* భార. అను, ౫ ఆ 3౧౨; & మోసము, వంచన. సీం...... వృష్టి కుమారులు మనముల నవిసీతి జనియింవ సాంబునుకంగనాలం కార మమరంకేసీ,.. ఈభామిని పృభునిభార్య భజల, గీ. గనునె యిడియని యడిగినం గార వేంద్ర య _త్తపోధనపర్యులయ్యాగ డమునుకాత్త లందు: గ్రోథానల మగ్గలముగ.” భార. మా. ర “క నుదువులన బయలుపందికి యిడ హాస్తము బలుసుముంటికెనయై దినముల్‌, గడ పుచుం బొమ్మనునయ్యా, గడపువృపుం చాయు? శేవగ లసై న్యంబుల్‌ * వేం, వంచ.౧,ఆఊ గంగా; శ ఉపద్రవము. “క్ల గగనమణి మానెం బగలె

ఘూక ములు మోసె; నన్న లత ణ యిదియేమి

వచ్చుట; 2. రాబడి;

ఆగమనము. సం. వి, అ, న 1. వచ్చుట, రాక; డై, భనముయొక్క. రాబడ్‌. ఆగమనీయము నం. = ఆగ ౦శవ్యముం

ఆగమము. సం. ఏ. అ. పుం. 1. రాక, ఆగమనము; 2 ధనముయుక్క_ రాబడి; తే. పొందుట; 4. చేవపూజావిధానమును కళ్చంబంధివిషయము లను 'తెలుపునట్టిశా స్త్రము; ల్‌. (వ్యాక రణమున్ఫ అధికముగా వచ్చెడు వర్గము.

(=

ఆగమాపాయి. సం. విణ. (న్‌. ఈనీ. న్‌ఎ ఆగమ మును అపాయమును గలది, ఉళ్చ త్తివినాళము లు గలది,

ఆగమించుం. నం, అం క్ర" వచ్చు. “దీ ఉచిత శ్రీయాకలాషములు సిర్వ ర్తించి సముపవిషస్థుం డై యుండగ వసీష్టుం డఊగమించి సమాచరించు సపర్యలు ంరీకరించి.”” కకు, ౧, ఆ. ౧౫౮ా

రం మానాన దతంానాలతబలి గాన ావధాలనకానా నానరారులయతలుటునరాలరానాతాచూరాస్తారవనరాాంతముడామయావాయాల.

ఆగమిష్యమాణము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ.) రాంబోవు నది. “ఆ వలికి సాదరముగ బభ్రువావానుం జూచి, మాని తాగమిష్యమాణవై త్‌ మానపార్చి

మాసిమహి తాశ్వ మేధకాా లంబుదాని చెనం దలం యాగడంచొ, డా రి. డా &, లవ సేం పుగలిగి.”” భార, అశ్వం ర్త డి ay

ఆగడించే. వె. స. (కి ఆగడముచేయు, బౌధించు, | ఆగము, సం. వి. స్‌. న 1. రవ్వ, అవరాధము; 2. ఉవ,ద ద్రమునొందంటేయు. ' “దం చిక్కూయ్య లింగ పాపము (రూ. ఆగస్సు.) య్య ౯ జిక్కు_వక్నితివొ, గ జ్లేశు బసవయ్య బుజ్జి గించితివొ, యబ్బదాసయగారి నాగడించితివొ, షూడ్లల చాచయ్య కెడువెటితివొి” వండి, క మహిమ, 30౬ పుట, చూ. పండి. ఆగస్తి. సం. వి ఈ స్తం 1 దత్నీణదిక్కు; డి.

ఆగస్తు సని స్త్రీ సంకతి,

ఆగడీండు. ద్వ. వణ. Sane wa ఆ జ రము చేయువాడు. “ క్స్‌ ఆగడీ లగంద్రోయన గ షః సః ఛాన్య ప నలా టి జాలను వోస్య FR దుర్భాషలాడు. కః ఎగురంబోంళ పోయునపుడు బలువులేక పోవుట భల్లా. 3, అ 3౪. “ఆ, బలియుం డనద నడంచు| వేత అసలు రాళికి వెనుకవైపున పడిన "తేలిక వలచిన యవియెల్ల 9 బాడిలేక వేయుం బ్రభు; యగు ధాన్యము మొదలగునవి.

నరనరాన లునూనో ను సువానునానాడాలునాననును ఆభ వున ననానానాలననాననో నాకనా దానా నాడా కావునా గును పనానాసానానాలా గావ నాసా దానాలను!

ఆగను స్సు. సం, = ఆగమము.

ఆగా 282

అఆగాక్యము. వై. వి. కొంచెమును గొప్పగా గావేసీ ఆజపు వడ్పులోేనగునది; (ఇడి వాడుకలోనివ) అని శ. ర తాను కలంచినట్లు పేయినపుడు చచ్చెదనసి యో చేయు అల్లి.

న స

ఇతరులు వేయక క్‌ రా పటుపటుకోొని వచం 'పెదననియె ట్టు ట్లుకి

(ఆని ప్రకృతము వాడకలో: గలదు.)

ఆగామి. నం. విణ. (క. కసీ స్‌ రాగల, రాక ఆగ వాము. నం.

బోవుకదె,

ఆగాముష్యును. క్‌ = పూ

ఆ గాత్నవ Ca

ఆగారము. సం. ఏ. ఆ. న ఆగారమ్ము గృహము. భా సం పరం (అ.ఈ 4) 1. Br రై ఆగారరంబంధమయినషి

ఆగుబ్బచిలు, జే. అ. (క అతిశయించు. “ఊఊ మది లేని వోయ్క్య_లా= గుబ్బ తిల ౨. స్వా ౨ ఆ. -=ర (కోరికల్‌ , గుబ్బపిలంగ. అని పొకాంం

ఆగుబ్బు- చే. వి అతిశయము, ఆధిక్ళము. “ఊం గొబ్బు3తిమభూవిభుని ఘాోరతరాసీని రెల్లి వైరు లాగు గుబ్బుననేంగి.” నాదూ౧, ఆ రగా విణ అధికము. క, నిబ్బురపు చప్పిమంటలు, వ్రల్నిక ధృతిలేక శ్లో శ్‌ వదహా స్తంబుల్‌, గొబ్బున పష్పశములన న్యానేబ్బసుచున్నట్టికాంకం గూ లెక నేలన్‌.” భాగ. ౧౦. సృ_ంఫవూం ౨౨౬,

ఆగుబ్బుకొను, చే, అ, క అతిశయించు. “సీ, ౭ వంక జబాలసముద్దూతసుమజాత ఘుముఘుమా మోద మాగుబ్బుకొనలుం”* శే ౨, ఆ. “క కవకపనై పడనూపుర, రవరపలాగుబ్బుకొన్న రతివతిగతులం. కాగు, ౭, స్క_౦ం, ౧౦౦.

ఆగురి. నం ప్‌, ఇ. స్తీ * ప్రతిళ్టావత్రము.

ఆగవు. సం. ఏ. ఊ. కోలు,

అగ్నీ ధ్రు ధుండు, సం. వి, అ, పుం, (అగ్నినివ్ర వప కెళింపం ల ) ఒకబుత్విజుండు.

ఆగ్నేయము, సం. విణ. (అ. ఈ. ఆఅ) అగ్ని చేవతా కము. వి. ఆం న కంక ల త్తి కానతక్రము; ర,

స్త్‌" అంగీకారము, ఇయ్య

ఆగ్నిసో క్రమగు మహాపురాణము; తి. పాడ్యమి | ఆగ్రేయ. సం. వి. ఆ. స్త్రీ. అ

తిథి ఉం. బంగాక

నివృద్ధిచేయువచార్భ ము (లక్క మొ; ౯. అగ్ని

జ్ర (గృయణము, స్క a హ్‌,

ఆగ హాయణి, సరు మె ఈ

గ్ల వ్ర

వర్వశము; రీ. అగ్నిని గలిగించునాయుధము; ' (చుం కస ము మొ

వస ఈ; ర ప ఆగ్నేయి. సం, వి, ఈ డి l. కృత్తిక; 2, ఆన్న

యదిక్కు... ప్రుం. శ్ర్వొ_క్ల బియ్యము కికనప పుడు చేయందగిన యిష్టిపిశేషము.

l. అభిని వేశము, వట్టువలు; 2, మాక కృర్యము; చలము. “తే అతని

కరంబునః బొలుచు చ (క ,మలంతి తునియలుగా చేసికాగ వామును” అం దోణ.౨, ఆ, ౧౧౬; 3.5 దబ లి కొన గ

కము; ని. ఆః ష్నలమకుద్రుం డగ హం బున జగ గక్స)చయంబు ముట్రెడుభంగ బోౌదిలి.”” భార, ఉద్యో. ౨. ఆ. ౧౩౭; “ఖే, పీమునీశ్వర! వినవయ్యా యున్న యూరుంగన్న కల్లి యు నొక్క రూవన్న రీతి, యటు విశేషించి శివుని యర్థాంగ లక్షీ, "కాళి యివ్వీటిమాంద న వాము దగదు. కానీ ౭, ఆ ౧౬౩; ఈయర్భ మాం ధ్ధృమున స్నుప సిద్ధము. శ. ఆ క్కమణము; ర. ఆస క్లి; 6. వట్టుకొనుట్స గ్రహణము; 7. అనుగ్ర హాము, . మృగశళిరోనతు

వి ఈ పుం.

నీ తము ట్‌ wy) జ

ఆఅగ్భహాయణికము, సం, వి. అ, పుం. (మృగశళిరో

నవ్యత, యు_క్షపౌర్ల మాసిగలమాసము.) మార శీర్ష హన న ణ ౧ యె మాసము.

అ ఆగ హారికు(డు. సం. విణ. (అ,ఈ.ఆఅఎ ఆ గ పః

రము పుచ్చుకొనందగినవాండుః (బ్రావైాణుండుఖ

“2 (J ళు గ! సనం |! తి వ్‌ ఇ క . అగ్ర హించే నం. స శ్రీ 1! కోపీంచు; “చ...

తపోధనన క్రముంజ్యాగ హించిన, న్లనుంగొని నీవ

యస్యల వఏకారమునక జనియింప్ప వె వైశ్యవె, వనజ దళాకీసీవని యవారణ నమ్తునిశావ మిచ్చినకా.” మార్క_ం. ౭, ఆ. ౨౪౯౫; 2. చలవట్టు, అభిని వే శము నొందు. “చ కనుంగొని శల్యుండిట్టని యెం గర్హునితో నిదియ్‌ల ధర నందనువయి నా గీ హోం చెవు. * భార కర్ద్య, ౨ ఆ, 3౨౮౯

(గృ౫ అప్ప.

క ర. రక్తము; 6. అగ్ని అగ్రేయుండు. సం, వి అ, పుం అగజుండు,

అన్న. ల

జూతురు మీరు కొనమితో c జేవట్టి సాలా

దగినది, వాసనచూడందగినది.

ఆఘ 233 ఆచ ఆనుట్టనం సం వి. ఆ. స్త్రీ. చాలనమ్బు చలింహః | “సీ విక త్ర పాతిక ణీ వరెణ్సు కత్కుకుక జేయుట. . | సంకంళ మై నన్ని కాడ, లే బ్రవటదుభకళ ఆభుట్టిఈ + జ్‌ men (అ. ఆ, అం) చరింపం జేయ క మఖలారణికగుణిక, మణికఘంటారవాషాగప్యు బడినది. | మూాంమస్క ణం, కుకుముసాయనా శ్థక్యమై కోన్ని — గ ళ్‌ న నో శబా గ్‌ జసు వ 5% ఆభూటము. సం. వ. అ. పం. 1. కొలంది; 2. మేర; జలు రతిజకుం జిల్సి రతెవలం జకులనేవ, లె. అడ్డు. ('నిరాఘాటము అని వాడుకలోం SP one ద్ర సిద్ధము, ఆఘ్రాణము. సరు మ న్కు హూం మూచూచుట, ఆభూతనము. సం, వి, అ, న. వధ్యస్థానము, వధశిక్ష| చనూర్కొంనుటు వాగనచాచుట. చేయవలసినవా3ని చంప్రుటశేర్పడిన స్థానము. ఆమ్రాణించు. సం, స 18” మూచూచ్చు మూ యాతా కల 2 = సంకు" ప్‌ హా ఆఘాకము. సం, వి. అ. పుం. 1. వధస్తానము చం | రా? వాసనచూచు కం స్వ భ్రుణావలే ఆరో = 93 న వ ఇ పుడుగట్టు; 9. కొట్టుట; 3 చంపుట. రభ మాష్టూ,ణింపం us పూంకు cr తొ రా ఆఘాకము. గం. వి, ఈ న భూషణ భంని. 2౫ ఆభాలించే. నం, స కి, 1. వధించు చంపు; 2. య - ము శప Vip. (అ. ఆ అ) మూరొ_వబడినది. కొట్ట, వడంగొట్టుం CRO ఈరంగంబున నా దం చారు ప మాకు ఇెదులై కకుచేని వెధుంబుమైం, జేరం ఆఖm్రుయము, సం, విణ. (ఆ. ఆ. ఆ మూర్కొనం

ర్పు చుక గారిందన్వలదొక్కఫూ:పునన యాఘా

తెంచి నాకుక్‌ మవో, దారంజైన శుభం

చొనర్వ్పుండ ఖ్‌ వారె, ఫొ. ౭, తొ, 2 (ఇట చంపు శ ర ఆభఘారముూ. నం, విం 5, పుం, కే నెయ్యి ) ఘృకము;

2. నెయ్యి మొ. అఫఖిఘుఏంచుట. ys గూ అభఘూర్థ్య నము. నం. వి అ న (కన్నులు మొదల గునవి తిరుగుట.

ఆఘూజర్టి తము. సం. విణ, (ఆ. ఆ అం తిరుగుడు పడినది.

ఆఘోవణ. సం. వి. ఆ. స్త్‌" 1. కాటుట; లి. ప్రకటించుట.

ఆఘాోేవణము. సం. వి, అ, న, = ఆమఘాేషణ

ఆఘోేషించే. సం. అం శ్రి" 1. అలుచు. “శా.

ఈఘోదండము సీరతుండము ననికొ "హేరాళ-మై మూక లాఘోేషింపంగ.” ఊ వా. ౬, ఆ ౬౭ 2. మ్రోయు. “శా ఆఘాగేషించు తదుగ్ర, శంఖ వటవోద్యద్ధ్వ్యానముల్‌ ది కృట్కవ్యానూర్హ ౭బు లుగా” జ్రైమి. ఇ ఆ. ౨౦౮ 3. షాటు, ప్రకటించు.

ఆఘోేవ్యమాణము. సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. వ కటింపంబడుచున్నది; 2. చాటంబడుచున్న ది.

80

ప I sD OE we IMD

నం,

ఆచంద్ర, తారకము. ఆవ. (త్కములు నున్న ంకవటుకు.

చంద్రుడు నశ

ఆచం దృతారార్క_ము. నం. అవ. చంద్రుడు నత క్ర ములం సూర్యుండు నున్న ంకవ ఆకు. ఆరంద్రార్క_ము. నం. అవ్య. నూర్ఫుఃకు చంద్రుః

డు ఏ నున్న ంకవజికు.

ఆచకాణుడు. నం. విణ, (ఆ. ఆ. అ చెప్పుచున్న వాడు.

ఆచమనము, సం, ఏ. ఆ. న. ఉపస్పర్శము, ఆచమిం చుట. చూ. ఆచమించు.

ఆచమనీయము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ ఆచమించు టకుం దగినది. (జలము)

ఆచమము. సం వి, అ. పుం. = ఆచమనము.

ఆచమించే. సం. స. క చూపుడు వ్రేలు పెకి విడిచి నడిమివ్రైలిమొదటికి బొట్టన వ్రపీచివర చేర్చి వట్టినపుడిసిటితో జలము గృహిరచి మూడుసార్లు లోపలికి పుచ్చుకొను,' ఆచమనము చేయు. ప్‌ కాట్టమొగముం గడిగికొని యాచమించి యాశకటంబువయి కూడుగుడుచుచుంగె నట బకాసురుండును.” భారం. ఆది. ౬ అ. ౨౯౨.

ఆచరణము. సం. వి, అం న ఓ ఆధారము, నడక; 2, చేయుట; 3, కృత్యము, నని, “క అఆచవ

ఆచ 284 ఆచో ఛ

లాకీ కింగా మన్య్కకీచకు ఆంవజను రాతి గీటడంవె | కాఇచార్యకం అన్వయ మూలంబు సద్దతికి రహ్కస్ఫాచిశవిధమున గంధ,ా్టాచరణముపేక | నూంళ, _ శొరవంబునోశకేకకారణంబు.” భారం ఫీము:ం డతిఫీమముగాకొ.” భార వడా, |! ఆది ౪, ఆరా 2. ఉపాధ్య్యాయకశ్వ్ష్టము. ఆ. 33౧5వ. (ఆ. ఆ. అఎ చేయునది. ఒజ్జదనము. క చై రృధనుం డితండు ద్రోణా, శ; దుర్వహూవటు లొవ కయ, మ చార్యుల కెనవచ్చు దివ్యశరవిదుండు గప, బోధవిరలజకహా క్నకాష్టచరణ మహా ర్క రా చారుడు మక్చిక్ళసఖు? జ్వ్యాచార్యకమొనరించె వహారక్వ సంప్రకాశై కరణాల కారు ఏడా సే మాకు “కె శనముళణిన్‌ ,”” భార. విరా, ఆ. ౭, ఆ. ౪౦౬, ఆచార్యాని. సం, వి ఈ శ్రీః ఆచార్యుని ఆచరణీయము, సం, విణ. (అ, ఆ అం 1 నడవ దగినది; 2. చేయందచసినది.

= నడపు, వేయు, చూ, ఆణా

పెండ్లాము. చూ, ఆచార్య.

ఆచార్యుడు. సం. వ. అ. పుం. 1. వేదముమొద లగునవి వ్యాఖ్యానము చేయువాడు; 2. వేదము చె ప్పెడువాండు; 3. మకస్థాపకుండు; డీ, ఆచార (చ కారము తానాచరెంచుచు పరులను నాచ రింపంజేయువాండు, గురువు; ర్‌, ఉపాధ్యాయ.

ఆచరించే. సం. నః చేయబడినది. దు; 6. ఫూజ్యుండు; 7. విద్యాపారంగతుండు,.

రము.

శ్‌

అఆచంకము, నం, విణ, (అ. ఆ. అ) నడపంబశ్‌నద్కి

ఆచరిశవ్యము. సం, = ఆచరణీయము. ఆచితము. సం. వి. అ. న. పదిబారువులకొలంది.

ఆచాంకేము, సం. విణ (ఆ అ. ఆ.) ఆచమింహ ( క పుం. బండిబరువ్ర.-విణ. (అఆ, అఎ 1. కప్పం

బడినది. బడినది; 2 ౫ హింపంబడినది; 6. వజవయడినది. ఆచాంలి. భం వి, ఇ. శ్ర ఆచమనము. వ Sas శ Sy నది ఆచిరము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ, డినది, ఆచాంతుందు గం. నిణ, (అ. ఆఅ, అం ఆచమనము © స్‌ ( స్ట ) చయంబడినది చేసినవాడు. ఆ-చోలము. నం, వి. అః మ్రురి. జెండాకుచ్చు. ఆచ్వాదకము, నం, విణ. (అ. ఆందికా, అ." ఆచామము. సం వి, అ పుం. 1. మాసరమ్ము గంజి; భి ( ye దనముచేయునది, కప్పునది. 2, ఆచమనము.

అచ్చాదనఫల. సం. వి, ఆ. స్తీ. (కాయమైని కప్పు గలది ప్ర త్తిసోం ఆచ్చాదనము, సం, వి. అ. న 1. కప్వుట; 2. దోవ మునుగవ్వుట; తి వ స్తము. 'ఈ'

ఆచామ్యము సం. = ఆచమనీయము.

ఆచారము. సం. బి, అ. పుం. కే. ఆచరణము, నడత; 2. కార్యము పని. “వ. మననగరంబునకు జం భూలురం బంపుము ప్రురంబున వారలు పోయి భవద్విజయఘాోేషం 'బాచరించి కోభనధ్వజోన్న యనంబును మంగళతూర్భ నాదంబులును బరస్పర గంధనలిల సేచనంబులును గీత వాద్యనృ 'త్తంబులు ఆచ్చాది. సం. విణ. (న్‌. ఈనీ. న్‌ కవ్వనది. ను నాదిగాంగల వివిధశుఫాచారంబులం బవ ఆచ్చాదించే, వ 8" కప్పు, _ర్రింప నియోగింవవలయును.” భార విరా 3, ఆచ్చాదితము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అం ఆచ్చాదనము ఆ, ౨౨౯. చేయంబడినది, కచ్చంబడినదిం

ఆచార్య. సం. వి. ఆ. స్త్రీ, వేదము మొదలగువానిని | కోచ్ళాదికేవ్యము. సం. = ఆచ్చాద్యము. వ్యాఖ్యానము వేసీ బోధించు ఆడుది. చూ. ఆచా ఆచ్చ్మాద్యము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ కప్పందగినది. ర్యాని, ఆచ్చురితక ము, సం, వి, అ న 1. నఖతతవిశేషము;

ఆచార్యకము, గం. వి, అ. న కే. గురువు, గురు దై. పరిహాసపుమాటతోయాడిననవ్వు. స్థానము. “కీ ధరార్భ కామసాధన కువకరణంబు ఆచ్యోటనము. సం. వి. అ. న అంగళి మోటనము, గృహనీ తివిద్యకు గృహము విమల చారి త్ర శిక్ష చిటి కవేయుంట,

ఆచ్చాదనీయను. సం. = ఆచ్చాద్యము, ఆచ్వాదము. నరం విం టు ప్రుంం ఆవరణము.

ఆచో

ఆచ్కోదనము* నం. వి ఆ. న ఆఖీేటము, వేట.

ఆమోకీ. దే. వ. (ఆ4మోడికి శర పోబడి,జౌడ,

ఆజకము. సం. ఏ. అ. ని అజసమూవాము (ఆజ ము=మే(కఫోతు

ఆజిగవము. సం. వి, ఆ. న, విల్లు అజగవము, “డా ఆజగవాఖ్యమై వరగునాద్యశరాసనముక్‌ సము ల్లస, ల్తేజము దీ _పబాొణములు Mas బుం దాల్చి యం, చ్వేజికశ త్రం పృతిమదీర్ణ కనుండు జవించె,”” వారి. ల ౧, అ తు

ఆజన్మము. సం, అవ్య, 1. జన్మము మొదలు; ర జన్మము చివరవజుకు చచ్చువజుకు,

ఆజము. సం. విణ, (అ.ఈఅ.ఎ) అజసంబంధ మైనది, (నెయ్యి, మాంసము మొ)

ఆజవంజవము. సం, వి అం పుం. కీ. (ఆలుబిడ్డలు ము. వారుగలది పటల. 2, సంసారము,

జననమరణములం చెందుట, “సీ, ,బ వాలోకో

న్నకప్రాసాదనిళ్ళ)జి యూజవంజవఖీక్‌ కభయ పాణి” కాకీ, 3, ఆ. ౭౦.

ఆడానుబెహు[డు. సం. వి. ఉం పుం. మోకాళ్ల వజకు చేతులు గలవాండు, దిర్ధ బాహువు.

ఆజానుబొహుువు. సం. ఇ ఆజానుబా పుండు,

ఆజానేయము, సం. వి. ఆ. పుం. ఒకానొక బేశమం దలి గుజ్జము మేలుజాతిగుజ్జముం

ఆడే, సం, వి ఇ. కేం యుద్ధము; భూమి; లె. ఈఊణ కాలము.

ఆజిహీర్ష సం వి అఆ స్త్‌ = (ఆహరింనవలయు నచెడి యిచ్చఎ 1. రీసికొనిపోవందలంచుట; 2. తీసికానిరాందలంచుట.

హీర్టువు, సం, విణ. ఊఉ 1. తీసికొ

రి. సమ

సః

నను నిచ్చగలవాండు, ఆజీవనము, సం. వి, ఆ, న = ఆజీవము.

ఆజీవము. సం. వి, అ, పుం. జీవిక, (బ్ర,దుకుంచెరువు, జీవనో పొయము.

ఆజువు. సం. వి ఊం స్తీ + అమిజి, వెట్టి. అః సరు వి ఆ, ప్రీ ఇది యిట్లు చేయవలసినదని

రాజు గురువు మొదలగువారు చేసెడి ఉ త్రరువు.

తప నిచ్చగలవాండు; రై తీనికొనిరావలయు |

5. us క ఆజ రుం గు మం మః గ oe 3 నో ప్‌ షా ఆజ్ఞాచ క్ర, మం సం. వి, ఆ నం యావ సస యందు =౨డుదళలేములుగల చక్రము; (ఇ చెహామం జి ॥ చస దుండు మట్బక్రృములలో నొకటి.) ఆజ్జాతును. నం, విం, (ఆం ఆ అం ఆజ్లాషింవః Cy Cy బడినవాండు. ఆజ్తావనము* సం, వి ఆ వ. 1. ఆజ్ఞాపించుట; ర్త

ఆనతి, ఆజ్ఞ, “న ధృళరా స్రునితోడం జపో మహనీయులైన మిమ్యం గొలిచి గకకల ల మండ

చెతి మాయాజ్ఞాపనంబు దలనిడికొని ప కుం బోయివచ్చెద ననుటయు.” భార, ఆశ్ర, ౨,

ఆ. ౧౪౬౨. ఆజాపనమువేయు. మి. స. ,కీ*. ఆజ వేయు. “లే oy మ బ్లా ఆయిన సి త్రణి చెయ్యడియైన నొక్క, కృత్య మాజ్ఞాపనము సేయు: డత్ఫుదా క్త, హ్యాదయు లార యప్విధి నిర్షహింవనుత్సు,కంబు జై నఏ యం తరంగములు మాకు.” హారి. ఉం రి, ఆ. ౭౭.

న ,కి* ఆన

ఆజావించు. సం. చే WU

తిచ్చు. ఆజ్ఞాపీళము. సం విణ. (అ. ఆ. అ ఆజ్జాపంపంబడి డి. “ఆ అవని నాథు'చేక Wa నందనుండు ప్రాతికామి, పాండ వాగ్రమహిష్‌ పాలికిం జేని ఛక్రి వినతుండగుచు నిట్టులనియె సతికి భార. సఫా, ౨, ఆ. ౨౦౬.

ఆజ్య్ఞము. సం. మం హుం నో 1 ఘ్ఫుకము, చెయి?

2. కరంగిననెయ్యి, (కరంగినది ఆజ్యము. పేరు కొన్నది భృుతముు; 8. భూషదృవ్యమ్ము చేవ దారుబంక; కీ. తైలము, నూనె (చూ. అజ్యా "వేచమణముఎ)

ఆజ్యావేత్‌ణము. సం. వి. ఆ. న. 1.తే లమున శిశువు ము వారి పృతీబింబము చూచుట, (దుష్టనత్‌

of.

శ్రాదులయందు జని ంచిన శిశువులను గాని, దుష నతత్రాదులయందు (వథమరజస్వలయయినభార్య నుగాని చూచినచో, అరిష్టములు గలుగుననియు, దానిశాంతిశై మొట్ట మొదట వారిన పృలిబింబము _తెలమున చూడవలయునని స్గా ర్హమకము); 2 అట్టి సంస్కా_రముః

అట. దే ది (అవుట) పే కీడ 2 నరనము,;

ఆతు £36 ఆట

ల్‌

గ్‌ హాసం

nh

శీ

ఉన కో ఊబ, మూ దుక న్దులగల : న న్‌ జుం(వ౨ “మున జ్ర వానిని విర్వటకు ఉబకాకాగించునాణోలి.

చే వి బు ఛాన్ఫవి

FE G థై x Ea (0

నృకృమా. Eg నిన్ను గొలవంగ. వచ్చితిం, గన్నియలకు నాట గజవరూా నొప్పు స్‌ క్ట త le జ శ ఇ డ్‌ |

న్నుక మన్నామంబు బృంవాన్నల యే: జ్‌

rn శో అధ గో SAF అ 3 జూం జ భా జాలు i కోనుడు ve 2 మై - జ త్‌ స కా ఖా ॥

ఆటశ్‌స్టియం చ్వ. ఏ. [క్రీడార్భము నీర్పజవపంబడిన gp .

ధ్‌ 4 కద వాకా కుం 5 Wr ఇక్లీఫ { ద ద రవగావాగ భిరకర

ట్ల £2 tx 7

ఎకె; త దెం “సి. ఆటలు వనీచడ్డమోూటకై కం... కాటడిగి య ల య్యెనా మృగాక్నీ, పెవజే యొపంలమయమాటల: న చికృటాటాదెక నోత్రావనలు సీకు: నృత కాద్రు లతే, పక్క ఆ కొరి? | నువ్వులు న. లమ్బొనే కీరవాణి.” రామా, ౫ ఆ. ౭2౭. అటటి దూ నోటా 5 క్ర అంటే క

లగ వకూ న En ES Se చతు bu కృత వరేకుప చానడువ ఏక పునంచవచేకం' సందు న OP

క్ష Ss ౮ న a హా కాది ళ్‌ Tree పలు చచ్చి పాటబందులు మ న పస ప, గూల్చి కట్లువలన్నియుః గాడు సేసి” అచ్చ.

హ్‌! భాను, ఇ ఈ. శం ఈ; ర్‌, స్నాన ముచేయుట. “ఉం నిన్నటు పాఆజై చి కగనిద్దుర వేయెడు బాలుండంచు నే, మిన్నక సళ్ళ వాట

యనుమి త్తికి నేటికి: ల -...గోహార్‌. భ్రూ

నుం, గౌ.

ఆటకోంట. జే. వి. 1. ఉద్యానవనము. “సీ. నీవును వాలియు చేడునునాడును నయముళతోంబాటిం చువాటతోంట్క మభువ నంబు,” భార, త క

గి ఆ, ర 6. బలుకుటం “కం అని కను నుల్ల 3 కస్త శై అఆ. ౯; ఈ వష ముదావనము ఆంకకప్రు సమాటక్షు ప . : క nu pa క న్నా న ats ల > శని శేయుట, విహారించుతొ 6ట. “ఊ ఫూనిక చాటతొొం

ఖ్‌ కా అ, Ct క? కం వంపినము, “సె. ఆటయనం ద్రుస్త యనంగ ఈళి యన,

Ph

లప్రుల్‌ గల Se RT సాం, చేనియయేటి

బొల చుం బవహిసముం?" ఆం.భె. పనా ౧౩౮. కూరల ల5 తీర్పంగ టన. దహ హృద శి ్త నిధి న్‌ య+ధరాఫివపి చేడియల రామః, భారా ఆటంకపజమే. చే. స. క ఆపు ఆఅ కున చు ఖే 1. కీచాసా ae (వాడుకలోః బ సీదముఎ) ఆటపట్టు. ఓ మ్‌, wea నము; బు నుంనుల

WO ఆటంకము. చే. వి కుం అడ్డంకి, నిరోధము. (నంస్క్బ్బృక

మందళోటకో అనుధాతువునుండీపుట్రినదనవచ్చును.

నిరాటంకము అని చాడుకలో: గలదు, లేదా క a 4 అ జె

ఆకంక శబ్దధవ మనవచ్చును.)

టక త్రియ. చే. ఏ ఆటఆడునది, నర్తకి నటి.

ఆటకళత్తె. చే. = ఆటకత్తియ.

has రణి శ్రీరంగ దేవా శ్రోడవానీని కాట బట్టు.” ' వకు, ౧, న! ౯; న నాట్యస్థానము; త వాసస్థానముం “క, మి రా మేశ్వరతీర్థము

గజకంహపన న. ఫీమ. ౨, ఆ. ౧౫%; రీ విహారస్థలము. “క ల న సత్యలోక ముదాంక నకల లోేకంబులు నాటవట్టులు మాకు నబ్బవదన.* ,

నెషం. ఆ, అ. రోగా కీ ఆటకాండు. దే. వి. 1. ఆటలాడువాండు. (దొమ్ల

బొ మ్మ లాట మొదలగునవి చూప పువాండు)

“ఆ Caren డ యీరీతియఆప్రులా, ఫ్రా అటరిం చే. ని, 1. ఆటలాడువాండు; 2. ఆటలాడు డుటనల మెచ్చు ప్రుట్టదిందుి ప్రభా. ౧, ఆ.| నది; ల. న్నర్దకుండు; క నర్తకి “తే....ఆట ౧౦౬ ఇట నర్తకుండనియు నరాంకరము కల్తి యనంగను నాటరియనం బాతర యనంగ కలను; 2. ఆటలలో _ 3. న్‌ రృకుయ, న_ర్షకి వరగుచుండు.” ఆం, Che ప్ర Gt నాట్యము చేయువాండు “కే అలరి తొలుకం టెక్‌

ఉంటి కూతకు, మీటువాటిల్ల వలరాజు | ఆటలాడు. దే, అ. క్ర (ఆటలు4అడు.) ఆటాడు, మెచ్చుకదస్స్‌ వథిక జనమా Wes oS (క్రీడించు, ఆనుకొను, నొలలాడెను భువనంబులు లుల్డ నీల్లు రావ ఈ ఆ, ౧౮,

ఆటపాక. బే. వి. నర్తనశాల నాటకశాల,

ఆటవికుండు. నం. వణ (అ. ఈ. ఆ.) అడవియం దుండు వ"*ండు,----వి, అ, పుం అడవిమ+నిసీ

వా జి ఇ తి కో క లలి సఖ జ్‌ వా ట్‌ వగ నా ఆటవిడుపు చే. వ ఆజంవొనుటతె విచ్శారును! జము సక మలు. పున కాపా యా ద నే | (an అన కాదా స ॥ వదల పెట్టుకు, | గయ తుం వ i ఇ త | a ళా అక టో శో కు జి జ జు ల అరి ఉంటి వెబంది, డే, వ్యా 1, న రకం చే 8 ots -ఎయను [కటు సప? షె ce Ju ఖ్‌ క క 0 = వ ఈ భక్త ప అఆ మెస్‌ లీ లాలు. అలై బల కహా ఇల కారా c అలా ~- ఆరముతుగటుు వెడలి నిలిచినట దదూశు వెలందై | కళజాంం సియం వాడుక నా న! Pa బే ల నా నఖ! - యమహ్హోశెం, ససునింపులు గువుదచుం దగు ని ఆక చ బం స పాక అ స 3 ఫి ఈం ఆలో క రుల నికి me ప ఉస అలా EP య త ఈ నల ౨ గూ ఇ క్ష త ట్‌ రా ఇట న 33 ఇడా 46 లో నప జా ~ - నా త వపుఎలి ఇషం ల ఆ యాగా. pe ళ్ళ జ క చంక, తంసంనను వ న శయ సున నరం 1 కూ క్‌ డ్‌ లం, జో్ణనాం నొ లీ లత లో అయ ల క ' ఆ. ౫౭2; 2. పళ్ళు; తెశుంగున ఉావజ డం జుముకుమని. వజ కచోటం కంట i టో వందే జ్‌ a 9 అ er ~ ఖో ప! కుట సదముం చారి fw న్ని = రె వాసి, క హ్‌ ణి ష్‌ షు

ఆటాడు. చే, అ. కి. (ఆట+అఆ:.) 1, ఓ డించ్చు ముల నరుగుచెంచికట్కృ వెనుక సురలు హవిర్భాన

శ నృక్యరూడు (8. నువ్వులు ఆడు, న ములకు.” రం. రా. బాల ౫౭. పుట bs సం. వ, ఇం స్తీ . 1. ఒకదినుసుబాతు, ఆ జేలు; ఆడంబరము, నం, పి, అ, ప్పుం, 1, యుద్ధ చాడా ఫి; 2. మళ్ళ ఛీదము. 2 వేనరపాటు; ర ఆటోేబమ్ము ఆజాద్‌; శ్వ, ఆజీకనము. సం. వి, అ. న లేగదూడలు డుముకుట. వశుంగుయొక్కగే:క; రీ దర్చమం; 6 హార ము; కము సం. వణ. (ఆ ఆ. అ) సంచకంచునది.) = ఆరంభము. a బ్రవ్మాము jm విహపామా | ఆడాలం బే. ఓ ఒ కానొకశెట్లు,

నే Pg శశ ర జ Tl ల an కర చోళ ప్ర టీతిమవ్రభు స. ఆని, సం, వి ఇ. ఈం యొ = అట్టు ఆజబంం కటిన హృదయాజీకం ౦బు లోకంబులన్‌.” రాఘ. ౧, బకసాంషరాయము, వేడుక జెప్పినను =D యం

రిల st aE త. వీ త్‌ ప్రో Ui

. కా” మార్కు. ఒకున్న € 50. ల్తా ఇళ wr తౌ చ్‌ చి ఆటలక మః సం వి ఈ నం "లీ; ప ఆడకు దం మ చూలు, వింద కధ షొ ఆటెలకం కర్ణ కానాం స్థల్‌ష మ ,కి డనం మకమ్‌ం

| | అ ఆకికజవదు. ద్వ. అ, శ్రీః దూజుదడు, నిందహాలగు. హారానలిం 6 a ర Ses కక జ కు జల ఇ నాక మును, చై త రాఆం౧౧౪, ఆటు. చే. న. 1. అకుప్పు వాతి, చెబ్బ. వేటు, ట్ల న్‌ చ (య డికొను. చే, = ఆడుకొను.

“క ...అంకగొనక దాన ననుర నడిచెం గడం కన్‌, ఉ. ఆటున మూరృవోయిన వ్రహస్తుం గనుం అడికోలు. చే. న, దూబు, నింప, “కం గొని యింకం చాకినం, గీటడంగంచు నర్జునుండు న కు దలఃకరు సడి చావివమన వలుంంజే యని భీళచిళ్తులై. “జ se ౭,6 న దలంచి నిక = దలకొనరు సకృమాడరు, కల డీ. కురుపు మొదలగువానిమాంద నొక్కినట్లు న 0 వారినమ్త :గా నెటువచ్చుక హంస కో గలుగుచాధ. “కురుపుమోంద ఆట్టు పోట్లు ఎక్కు. ౨" ౨౬ లం వయినవి. మజటీయు రాత్రి జ్వరము'చేళ రుద్ర | ఆశ జోనసీకొను జే గు కి, దూళ౭ు, నిందించు, లంకటను ఆట్లును పోట్లును ఎక్కువయి నిద్ర పట్ట | ఆను. చే. అ. క్రి 1. చరించు, కదలు, “ట్‌. ..బో, లేదు.” రాజి జయించి యందజ ననంకవరెశ్ర, మపార ఆటోవము, సం. వి అ. పుం క సంభ్రమము, వశ్యముం,'హాడి (ప వృమాణకోటి ననఘుండ్షు నమా 'విగిరపాటు; 2. అజావుడి ఆడంబరము, విజ్భం రణనందనుండు మే,యాడక ని ద్ర వోయి ళిళిరా భణము; లె. దర్పము, గర్వము; క, ఆధికృము| నిలముల్‌ మయి వీచుచుండలోన్‌.” భార, ఆది. అతిశయము, గి ఆ ౧౭౦౮; (అవయవములు). పనిచేయు ఆటోవించే. సం. అం శ్రీ & సంభ్రమించు, చెగిర WT సెజభారిచెల్ల 6 దరమిడి, నజకును పాండు వడు; 2. ఆడావుడి సేయు, విజ్బంభణము చేయు; క్షీ తీకనం దనులను రూవజనేయం జేయాడదు.”” 3. గర్వించు; కీ అతిశయించు అగ్గలమగు., భార ఉద్యో ఈ, ఆ ౧౫౦. (వీపివేయుటకు క ..నరన్తి శోటులం జల్హనిచోటుల,నాటల? నాకు కాలుసేతు వాడలేదు; 2 నర్తించు,

ఆడు 238

“చ, సనకోంచెయుం నృష్ప్రమృనాజినంబునుం, బలు | మబు విచుచుం గలహాబంధుండు నారదుం డాకె. చెరుకకా Plow co ముకం గల క్రీడించు; “ఆ వడుచు లీకలూడ్చి కటి యాడెడుకటి, ' స్పులుంలను చందమయ్నొ వలరక mrad am కర్ణం ౧ఆ 96. శ్‌ నంచంంచుోసేం ఇ నేనశు గదవలాడంజొచ్చె”” భార. వీ యా లట స్‌ 33% రీ. వివారెంచు “పీ. వాహ్మాకిభూమి చేదం భష. హయరక్నముల సెక్స్‌ యాడనే చ్చ క్‌ + ౧,ఆ. ౬౬; 6. మును :గు, స్నానము వేయు. “ఆ....గంగ శాడవచ్చి సీవు, వలవదనిన నుడుగువారము గాము.” ha ఆది. ౭,ఆ.ర.౨. | ఆ

ల్లో

ప * , ఆడంచోయినతీ ఆరా అ భ్‌ గాగ వచ్చిన కరణి,” వరాహా. ర NE వుజీషింగం | జ్ర బనుతిర్ధంబు సే వించి శతకకిలగోడానఫలంబు వడ |

యుద ₹ం చం నన్నె కోవుండు వ్రవృకులై |" యుండు కట్టి వ్రఖొన సతీర్థం బాడి యన్నిష్లో మాతిరా,క ఫలంబు వడయేదురు దుర్వాన.నకు వ్‌సుచేవండు వరంబిచ్చుటంజేసి వరదానంబనం

జబవంగిన తీర్ణ ౨బాడియాం నరన్వతీసాగరసంగమం

ఆణి

డు” కా ౧,ఆ ౭2౨; తి. నడప్రు. “కం ఆత నితో నలుడు జూదమాడం గడంగన్‌.” భార, ఆర, ౨ అ. ౬౦; ఓ. నువ్వులు చెణకులోనగు వాని గానుగలో వేసి నూనె రసము మొ. వచ్చు 5 లెదు, “ఆ,..ఆత నట్టు శివా ఆ, .. అతండు నంత 'వెజకు: గోలలాడి చేనె రసము” హర ౧, - ౨-౨ లీవ్రయోగించు వీయు. (వటులాడు,

(B

గుడ్ల లాడు "మొదలగు వానిలో సందర్భానుసార ముగా న గ్రావ్యామ్బు; 6. నాటుోక.... మహా భల్లమురస్థ ఫలము నాడ నేనెకా.” భార దో. ఈ ఆ. ౧౨౯

కి

దుకొను. చే. గ శ్రీ 1. దూటు నిందించు; 2.

డలాడుకొను, (ఆత్మ నేవదముం) వరి. దే. వి అఆలంగము వ పము, sy వి శాగిళమునందు నీకబేశము. “సీ... ఫై కవటంబు వెలయును గడిక వాక, వెలయు. క మనంగం దడే దసంజ్ఞై యాడ యనం చేశావ్వాయమగు...” ఆం, భా. దిష్టి. ఈ, ౧౮౮

జ జలగ కాడియు గోసహ్మ స్త వానఫలంబు వడయు ! కగెలు* వై. వి. పక్నీవిశోషము, శరారి. దుకు భార. ఆర ౨ ఆ. ౨౫౧. “నకల | కిడేలు వై. = ఆడెలు.

ఆర్ధ ంబులను నాడి” కాకీ, ౭, ఆ. ౧౦౨; 7. నాటు. “క తోడన హజయనూతకులనో,

ఢకము. సం. వి అ. పుం. న. తూము, ధాన్యా

దుల మాన భేదము.

నాడలనేయుటయు.. నకండునలిగి* భార అభకి నం. వి ఈ సీ, 1, కంది; ద. అడవి

కర్ణ. ౨ ఆ. =రగ; 8. భూకకాలికాసనసమావక

హు] కంది తీగ 5 లె. ఒక దినూనూమన్ను ; 4, తూము.

క్ర్రీయలమెని Gass క ములెని ఆన్ముప్పయు | ఆఢ్ఞకికము. సం. విణ. (అ. ఈ అ) తూమెడు

_క్షమయి క్రీియయొక్క. అతిశయమును తెలు సను, ఊంగాడు, వ్రేలాడు, హపోంగాడుజీరాడుం (ఆటాడు ఇ త్యాదులయందు (కీయామాత్రమును తెలుపును)-స (క్రి, 1. వచించ్చు “క, నిలు గుబ నొచ్చుట మనచెనం దటుచుగ నాజెదవు పొండుకనయులబల మె, డ్రెజందతుంగక పెనం గుట బల్రుమటు: జెప్పెదవకట యొమిమాయ యొ దలందక ఎ భార భ్స్‌ప్హ “5, ఆ 3౧; 2. నిం దించు, దూలణు, “మత్త... - అతిదెన్య మొంచెడు వానియ,ట్లైన నీదువిలావ మన్ఫుల కాడ? బట్టగు

అల్‌

చేచుభాకరడేవ సరితకు సరనులనాడకుం

విత్తులు విత్తందగినది. (నేల)

ఆథ్యంకరణను, సం. ని అ. న ఆఢ్యునిగా.

జేయుట.

ఆధ్వంభవనము, సం, వి. అ నా ఆఢ్యుండగుట. ఆథ్యంభవిమ్షువు, సం. వి. ఉం పుం, ఆఢ్యుండు కాం

బోవువాండు,

ఆథ్యుండు. సం, విణ. (అ. అ. ఆఎ 1. సంపన్నుడు;

బి శ్రేష్టుండు.

ప్రత. నం. వి ఈ న ఆణుత్వము, అల్ప షరి

మాహాము.

భూవరా” భార్త ప్‌. ౧,ఆ 2౧. “సీ. నక్కీ రి ఆణి. ఉభ. చే. వి. 1. ముత్యపుగుండ (దనము, “శే.

షో జో 0 సంనుటించ సియోగించి చందనమునం, బవిణయా

ఆణి 989 ఆత

గార మలుకంగం బాణియాణి, గలుగుము తియ ' ర్థము (మజ్జిగ మొ; ల. కకక్తట ముల మ్రృు;గ్గుగా నన. జతుర రపుణ్యాంగనా : చుట; డీ, వడి వేగము; ర్‌, ఉద జనక లిం బొనశ్చె.” ఛార, విరా, ౫, ఆ. కరా | సండేడాము; 7. బంగారము మొదలగు లోహ “ ఊ.ఇందునిభాస్వ యోర్తు గడియించెం గుమారు ' ములను స

నిపీకూరంబునం, గందకయాణ్‌ి పూణియును | ఆకందు. చే. ఏ. (ఆకబ్దమునక ఫూజ్యార్థ మున గళ్లినతోరప్రుందారహారముక్‌, జిందిలిపొటు'లేక | ల. ఆఫూజ్యుండు, ఆప్ట పరు పండు. యెడ చేయుము ఖేందువినిర్ణశర్సు ధా, తుందిల

Mn Se తోయముం గకొని యుండు నోయనకా” నెం ౬, అ, గ; 2. ఒకరకము ముశ్తెము. “సీ, తద్విశేషాఖిద దనరు దారమనంగ నాణియంచనల నుపొణి యనగ.” ఆం. భా. ద్వ వై. ౨౭౬. మ్‌ ఆణిస్తాన. ర. మర్మ ము. సం ఇం పుం స్త్రీ 1. ఇరునుతుడి స్‌ 2,

(అకండు, ఆకగాండు మొదలగునవి దేశతో సం బంధించినవే) “సీ వాసవవతిముండు వకువను నాతండు వేదిభూనాథుండు,.. భార. ఆది. కె ఆం ౨౫

ఆకగాంను. దే. స, వీ. (ఆకండు కాదు ఆకు (ఇక్కడ గాం మున కాండుం

or.

ఆకకము* సం. విణ. (ఆ.ఆ.అ) వికివియైనది, వ్యాపీం అంచు; తి. ఎల్లి + Pe "డు. వి ర గుక్రైలి అ య టా రృజ్ఞుండు, తలం ఆకతాయి. సం. విణ. (న్‌. ఈనీ, న్‌ చంవనుద్యు Chr)

కుండై నవాండు. (ఇంట నివ్వు పెట్టువాండువిషము పెట్టువాండు, కత్తితో సటకవాండు, భవము దోంచుకొనువాండు, భూమినవవాఏ0చువాండు, ఇకరుని భార్యను వెజవట్టువాండు. వీరాత అణిపోటు, చే. వ. బీవస్థానమునందు పొడిచినపోటు. | శాయులు) టో, అన్నిదో గరదక్షైవ శస్త్ర అణిముత్తైము, చే. వి. గుండ్రపుము_త్తెము పాణిర్భనాపవ్మా మేత్రదారహరత్సైన వచేకీ ఆణియ. దే, వి. దద్రురోగము, (రూ. ఆత్త వ్యాతతాయినః,” స్ఫృతి,

ఆణియము. దే. వి. దేశము (చూ. ఆజిము) ఆకవృతృము. సం. వి అ. న 1 (ఎండనుండి

ఆగణె.దే. వి=ఆణియ. “సీ. ఆనెయంచనంగను నాణె | కాపాడునదిి. గొడుగు; 2. (గొడుగువంటి యంచనంగను దద్దురంచనంగను దద్దనంగ, దద్రువు యాకారముగలది) గుడ్డ కామంచి.

ఆణిభాన. చే. ఏ ని ముక్యము* పి వేణుజాకము'లై న యాణిపూసలనెంతు రూడుగపండ్లకనీడుగాయగ. న కాళ, 3, ఆ ౪.

శ

వెలయు.” ఆం* ఛా. ద్వి, మ ౧౩౧. ఆకవము. సం, వి, అ. పుం, 1. ప్రకాశము కాంతి; ఆణౌము. చే. వి. = ఆణియము. 2. ఎండ.

“కీ ఆజెమంచనల చేశావ్వాయంబు, ” ఆం. | ఆతవవారణము, నం. వి అ. న(ఎండను నివారించు

భా దిష్టి. భూ. ౭. నది అఆతష్మత్క ము, గొడుగు.

ఆకంకము. సం. వి ఆ. ఫుం 1. ఆరాటము; 2. | ఆకరము. నం. వి, అ. పుం. పీడవాని కిచ్చెడుకూలి, చమిరి; 8. మ చ్లైలమ్రోంక; 4. వెణపు; రీ. శేవ్ర, వ్యాధి; 6. సందేవాము; 7. అడ్డు, ఆకరుండు, సం, వి, అ, పుం, పీడదాటించువాండు, ఆకంకికుండు. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. భయము అఆశకర్పణము, సం. వి అ. న కే. కనిపి 2, శుభ

కలవాడు, వెజపరి; 2. రోగము గలవాండు; సమయములందు నున్నము, ల్‌. ములును 3. తావముగలవాండు; డీ సంచేహముగల | వ్రూయుటా విణ (అ ఈ ఆ) కృషి వాంతు; ర్‌. అడ్డుగలవాండు. పొందించునది.

అఆతంచనము. సం వి, అను 1, చేమిరి, పాలలో?

ఆకల. చే. ఏ. 1. ఆవలి ప్ర దేశము; “కీ, తనరును దోడుపెట్టుట; రై హూలలోం దోడు పెట్టిన వదా

బారమద్దరి యవకల్క, నాతల సావల నవల నవ

ఆతా 249 ఆత్మ

న్‌ ర ఛ్‌ 39 లనమోజుచు నుంకును బారసంజ్హల్‌ ఆం, భొ.' జాడు (గ కామాతురుండు" మొ; రే. దుఃఖం

శ్‌ సం బొ లిం? రె TE ఇ కౌలు rd చూ. ఆకురర, kK J మ్‌ ల హో వక. ర నా. ం జి రికాంము, కం దై పయుదజణచుదాదుల్కు శేతే ఆక్రుర్నను, గం వీ అ. న అతురక్వము, ఆతురుః ~ చో ప్రవర = వా స షె త్‌ నా వ లా : అంగన నొర్వఃజాలషిక. వయకు? , గతం... డగుటం గొలంచుచు నుండెన్మ నూకల. సపట్టులుంచెవటు ఆతోద్యము. గం. సి ఈ న వాదితము తతము= "ళో { J ననిన «nr ” ~~ ననా - నూడు వయాక. హార ఫూ క, ౯. |; వీత్రావివావ్య్వమ్ము ఆనద్దము = మురజాదికము | ధయ ఓ రా * Ape మ న జరం Fe ra చ్‌ ర చాను | చ అయం మ్‌ వంశాదికము, ఘునము — ర ౦న్య (ల చఈదగాకిీ, శతాళాదకము అనెడు నాలుగు విధములుగల య శా స్తు స్త, అభరు వాద్యము,

ఆతి. సం, వ. ఇం ఆకిథోేయము. క్క i Dp వ ఆఅతికవూజి, అతిథి ఆ క్షగంధము, సం కురా (అం లొ, అ 1. పోంగొట్టం బడిన మిమళముగలది (పుష్పము); 2. పోంగొట్టం బడిన మదముగలది (గజము; ల పోంగొట్ట బడిన గర్వముగలది (సైన్యము మొ); జీ తిర

స్కృ_)ంవంబజినదె,

స తరము విణ (౫ ఈ అఎ) ఆతెథీక్‌

|

యోస్షమినదిం ణి rm

1

యెడ సాధువు, అతిధుల: బూడజించుటయందు

ఆన కలవాడు, అకత్తము. సం, విణ, (అ. ఆ అ 1. ఫొందంబడి

- నడి; 2. అవహారంవంబడినది.

ఆత్త. నం, వి, న్‌. పుం. 1 జీవుడు; 2. ఈళ్వ రును; తి, సూర్వ్యుండు; £, బ్రహ్మము; లః అన్ని; 6. వాయువు; 7. బుద్ది; ర. మనస్సు; 9. స్వభా వము; 10. కై రము; 11. శరీరము; 12. పయ క్నము; కతి తాను, స్వయము. చూ. ఆత్త బంధువు. (చూ, ఆత్తుండు.)

ఆత్మంభక నం. విణ, ఇ, తన పొట్టమ్మాత్క్మము పోస్సీ

మ్తాన ను నీవే రాయలవై కావబేవరాజే చేచ్చే మాయాకుము లానిన యద్కి పాయక సంతోవ మున్న పల మిలసామా”* కళా, ఓ అ ౧౬౧;

ర, బరమాత . ర ర న కొనుచాండు, కుకీ ంభరె. ఆరతుకక, గం సి ఆఅ. వి. అకువండగుట “క. భాత న స i J ah ఆక్కగు ప్ప. నం, ని, ఆ. స్రీ స (కన్ను తాను కాపాడు

దముజోత్తు (డు గట్ట; డారని జంపించిమేలు నవనీ రాజ్యంబాతుకరత సేయుంగాక స్కుఖాకిశయము మకికి నొసంగునయ్య మునీంద్రా.” భార, శాం, ౧, ఆ, ౨౦౦. (ఇట దుకఖము

అఆకురవడు. మి. అం (క్రి, (ఆశువముగాపడు) 1, నాధవడు; 2. తొందరవడు తీవాళహావడు,

కొనునది) దూలగొండిపో.

ఆత్మఘోషము. సం. వి, అ, పుం, 1. (శనధ్వనివేతనే తనపేరు చాటునది. కాకా అని కాకము ధ్వని చేయును.) కాకి; 2. (కు కు కు అని ధ్వనిచేత తనెపేరులో కొంకభాగము 'తెలుపునది కుక్కు మమ్ము కోండి

అత్త్యజం సం. వి. ఆ. స్త్రీ (శనబేవామువలన పుట్టి నది పుత్రిక, కూతురు. ఆత్త జుండుః నం. వి అ. పుం. (శనదేవామువలన జనించినవాండు పుత్రుండు, కొడుకు. వశ ఆభ టో స్ట్‌ జల” ఆగ చూపునది. 1, దర్పణము, అద్దము; 2. అత్త

ఆతురము. సం. వి ఆఅ, న, తొందజ, సంభ్రమము. (చూ. ఆకుకవడు,)

ఆకురసవ్యాసము. న షి అం పుం. 'పొణాపాయ కాలమున సన్యాస్మాశ చుస్వ కారము చేయ వలయునని స్వీకవం చిన సన్మానము.

ఆతురుడు. gen కురిరెం (అ. ర్క ED 1. వ్యాధి

ఆతుమ, వై.వి, 1. ఆక, జీవుడు. “క, మాయ గృస్తుడ్కు తెవులుగొంటు; 2. పీడిందంబడిన

ఆత వూడి

ఆత్మ నేపదము. సం. వి అ. న ((క్రియాఫలము | తననే (కర్తనే పొందుటను తెలుపునది) 1. 'తెళుంగున కొను” అశునది చృ్చేనక్రి య. (వండు కొను, తెచ్చుకొను, వ్రాసికొనుమొ. న - సంస్కృ కమున పరస్టేవదమునకు వ్యతిరె_క్రమగు, క్కియ,

అక్ష ప్రధవుండు. నం, వి అ పుం క్షే కక మునం బుట్రినవాండుు కుమారు(డు; 2. (మన స్సునం బుట్టువాండు) మన్య ఖుండు; రె. (సయం భువు ,బృహ్మా.

ఆక్మవ్రశంస, సం. వి, ఆ. 1. కన్నుం దాను పాగడుకొనుట, ఆత్ర స్తుతి; 2. కన్నుగుణించిన విషయమును య

వ 5

బంధువు; 2, పు వ లె. కు కంక; డ్తీ పరమాత్మ, ఆక భువు. శర వి ఊ. ప్రం. శే బ్రహ; 2. మన్గ యుడు. ey గ అస ఇ ఆతృ్మయోనిం సం వి, లః స్రుంం వ బ్రహ్మా? oa విష్ణువు; 8 . శివుడు కీ మన్మ థరిండు; ర్‌. శన

జన, స్థానము.

ఆక వంతుండు.సం.విణ, (న్‌.ఈకీ,న్‌,) 1. ఆక కల se 2. చిత్తమును ss

ఆత్మ నంభవుండు, సం, (పృభవు(డు.

ఆత్మ పః నం; మి: న్‌. న్‌ 1 (వేదాం తాదిమత ముందు బుడిని (చ,కాళింపం జేయు వైతన్యము; | ఆ 2. అత్త అనుసాతీ (ఆక్ష్యసామీగా = కన అత్మ సాతీయగునట్టుఎ

ఆక స్తుతి. సం వి. ఇ. తీ అ కొనుట...

ఆత్ర వాళ్ళ. సం. వి. ఆం స్తీ * బలనంకముగ _ కన స్రాణామును శాను పోంగొట్టుకొనుట.

ఆత్యాపహారము, సం. వి అ. పుం తన్ను 'దాంచు కొనుట్క మాణు పేరు చెప్పుట.

ఆత్తావవాోరిం నంంవిరా (న్‌. ఈణీ.న్‌. ) అత్తాపహారము ేసికానువాయడు. తన పేరు చాంచికొని మాణు చేరు వెన్వకొనువాండు.

ఆకారాము(డు. సు. విణ (ఆ. ఆ. అ) ఆత్త్మయే ఆరామమువలె ధమణసానముగాం గలవాండు,

1 ARs మ (యోగి.

తన్ను దాను పఫాగడు

24]

ఆభ

| ఆళ్తా?. సం, వి, న్‌, పుం. (కనజాలినే తినునద)

య ! వేద

aie Ny భార. శకి, [11 ఆ ౧౨౨ “క సం, జనికస్వవ్నంమై యా,త్మునికిం దుః గానలేని "మోసము. చెచ్చెక భార, శాంతి, ౪,ఆ. ౧౨౨. ఆత్తోపజీవి. నం. విణ. (న్‌.ఈనీ.న్‌) 1. స్వచేహ జీవించువాడు? 2. బరువు మోసి

ఇఇ మె

కషమువలన జీవించువాడు; 8. దానుండు.

ఆత పమ్యము. నం, వి. ఆ. న. తనతో సాదృశ్యము, "కనతో పోల్చుకొనుట.

ఆశ్యంతికము. నం విణ. (అ. ఈ అ.) 1. అక్యంక భవము, అతిశయముగం గలిగినది; 2. అంకము లేనిది, నిరంళఠరముగ నుండునది; విచ్చి త్తిలేనిది హాద్దు లేనిది. (ఆక్యంతికాసిద్ధి = ఎప్పటికిని సిద్ధిం వమిం ఆక్యంకికాసీద్ది విలంబసిద్ధులలో విలంబ సిద్ధయే కొంకనయము గదా)

£t

కక సం. విణ (అ. ఈ. ఆఎ నాశము వ యోజనముగాంగలది, నాశనిమి త్త మగునది (కర్మ ముం అత్కగాండు. దే. విణ. (ఆఅత్రముకాండు)ు త్వర వడువాండుూ తకొందరవడువాండు. ఆత్రము. జే. ఏ. ఆతురత, తొందర, సంభ్రమము.

ఆక్రేయి. నం. వి, ఈ. స్తీ . 1. బుతుమతి, ముట్టుది? 2. ఒకానొక నది

ఆత్రే యుండు, సం. వ. ఆ. పుం. (ఆ శ్రి త్ర పుర్తు డు "వం, ద్రు:దు.విణ, (అ. oc అగో వ్‌ శ్రే చంన మునం బుట్టినవా౬డు.

అఆభర్షణము. సం. విణ, (అ.ఈ.ఆ్ఫ 1. అధర్వవేద సంబంధమయినది; 2. అభర్ష్వవేదముందుం జెప్పం బడినది. (ఆభర్షణవిధి) ఆభరణము. శ. ఈ మాదము, వ

ఆభర్వణికుండు. సం. విణ. (ఆ. ఈ ఆ) అథర్వ వేదము పకించినవాండు, (బ్రావాణుండు).

ప్ర

ఆథ అకధర్వడణుండు. సం, మి ౪ పుం నం ఆఅఫుర్వ వేదము చదివిన Hee en 2. ఆకర్వజేనమంవలి కర్త - కాండము తెరిసీన పురోహికు ఆద. టే.వి, జిబారము. మ. బయ ధను, రాదులదెన వాహనములయఎదును సంక్వ కాద రూలై వగకురు చేర డాదమణచి షిద్ర వేదుకడి కల్‌ పొడువకొ.” భార సెం ౧,ఆ ౫౧ “క, విరియికం జెయ్యవియు నెజు9, గనముస్టడు

ఇల్లీ వోలె బల్కంగాందొడం” మనం, బునవివకయాద

a

గల్లి నుననుమును చాననొనంగారణ ౨చేమియొకోే! భో. ర, ఈ 3౧౬, ఇదె శ ర పాఠము. నీవ

గ లిన ముద్రితము.

ఆదంశము. సం, వి, అం వుం. 1 దంకము 2 దంత వ్యాపారము, కొ అకులు. ఆదట. చే, ఏ, ఓ “పీమము; అదట మును వాసిని, నొద్వడరులును సోడరులుశు నొక్క_టి యనక.” విల్లా, వ్వ, కాం, ౧౦౪౧. “విభక్రో యః పున? పీతా ఈాభ్రాల్రైదె. వెకక ars ప్రక ణాదన్గచా వ్యా సతు సంస ప్త ఉచ్య లే” అని మూలము; 2 భక్తి ప్ప అనఘ య మానువంబయిన యట్టిదమైనను నాతవంబు “పెంపునకు మునీందు, లద్బుకముం బొందంగ మాకవలీల నిత్తున్కే ననుటయు నాకురుక్షి తిపుం జాదట: గోరల మోరలిందు పుచ్చిన కరుణా మయాద్రర విశేషముకంటెను మేలుం గల్లు నే” భార, ఆశ్ర. ౨ ఆ ౮6; 8. ఆసక్తి అ ేక్ష,

శ క

వన్స్‌?

సె

కాంత, స్స += రాగిలి రక్తంబు ద్రావుచు లోచనగుళికల

నొలిచి ,మ్రింగుచును సు, కాయ లాదటమెయి:; గబళించుచును గ్రాన్వే చెమలిచి నమలుచు నెముకయూాట్క, చపినొని యానుచు. .,.” భారం ప్ర ౨ ఈ ౯. ఆదటవోవు. దే. అ. కి, (అంట కో) అక తీజు, శాంకలీయి? ! తనియు, రృప్రివడు. ద ==, అ య్యనఘుండు దానిం జిత్రమున నాదట వోవక చూచె” భార ఆది ర, ఆ. ౧౪౫. ఆదమజచే. దే. అ, డీ విచారము మణఆచ్చు చింత లేకుండు. భార. సౌ, ౧, ఆ. ౫౧. చూ. అద “గ్ల ,. " కొంకకడ వాదమజచి నిద్రింళు రపుడు.” వరా, ౧౧, అ. ౧౨౬

a సట అక In

242

త్త న ల ల.

ఆది

ఆవరణీయము. సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ అదరింపం దగినది.

వరిబాద ;

| ఆదరబాదర, చే. శ్‌

ఆవకము. సం. వి. అ. పుం. 1. పాటింపు; 2. మన్నన, సమానము; 8. ఆసక్తి, అ చ్చేక్ష, ఆద౩ంచే. సం. స. .కి . 1. పాటించు; 2. మన్నించు. ఆద్ర3కము. డే. వి. దీత, “ద్వి. ఆది ననేకయుగాదుల నా౭డ్కు ఆవరికమున శిలాదుండనంగం, దావసము ఖండం దవమొనరించె” బన. ౧,ఆ. రపు ఆదరువు, వె. ఏ. 1. ఆధారము; 2. ఆశ్రయము, ఆద్నర్హవ్యము సం, = ఆదరణీయము. ఆదర్శనము, సం, వి, అ. న 1. చూపుట; ద అద్దము. ఆదర్శము, సం. వి. అ. పుం. 1. అద్దము; 2. టీక; 3. మొదటి (వతిమయైన పుస్తకము, మాళ్ళక; 4. (చ,ధానలత్యుము, మేలుబంతి. * స. గన్న” “లోకాదర్శ మై వెలింగ.'” ఆదర్శ ప్రాయుంకు స “సర్వశాస్త్ర స్తృములకు ఆదర్శము” ఆదర్భికేము. సం, విణ (అ. a అ చూవంబడినది. ఆదా. హీం. వి లాభము, ఆదాయము. ఆదాళ. సం. విణ, (బు, ఈ్యత్రీ, బు గ్రహించు వాండు, స్వీకరించువాండు (దానము) పుచ్చు కొనువాడు,

విం, అతివ్వనిళము గా,

ఆదానము. సం, ఏ. ఆ. న. 1. పుచ్చుకొనుట; 2. గుజ్జముయొక్క్ల అలంకారము; 3. నిదానము, రోగకారణము.

ఆదాయము, సం. పి, అ. పుం. 1. పుచ్చుకొనుట్క 2. లాభము రాబడి; 8. ధనము; “గీ. ఇవ్విధం బున నాదాయ మెల్ల: జెల్ల ; నిచ్చలును వెల యాం డక నిచ్చియిచ్చి.” శేష. ఈ, ఆ. శ ర. వై. చ ఆయునాయః) ఈడు, ప్రాయము. “పల్లవ వానికంత బరువు మోయుట న చాలదు. ”* “ఆదాయమునకు మించిన వరుగ, ఆదాయమునకు మించిన ఆలోచనలం కూడను.”

ఆది. ఉభ. చే. వి. గుణీ, ధరించువారి యవయవము లకు సరివడునట్టు నగలు మొదలగునవి చేయు టౌ మొదట తీసికొను కొలత, “మురుగుల కాది యిచ్చినారు. వెవ్వలబోడునకాది తీసికొన్నా౭ డు. ఇంకను కుట్టలేదు.” =—స౦, వి ఇం పుం మొదలు. “అదిక శీ శీసతికొప్వమై.” భాగ్య ర

ఆడి

ఎగా ౨ వాడు, “ఉం ఆదిజుఃడైన బ్రవాయుదయంబున కాస్సదమైనవాండు వేదాదిసమ స్త వాభ్యాయము లందు బ్రశంసికళుం డైనవాండు లో,కాదె త్రిలోకపూజ్యుండని యాత్మ చిణీంగి.” భార సభాం ద ఆ, ౧౮. “ఆదికారణము = మొదటి కారణము.” కి.విణః శే. మొదలుగా; 2. నహీ తముగ, సయికముకూడలో చ. ...పైావాయుక సమరవర్పితుంజంపీ యేషథారుణీీ వతులను జంపె గర్భగత బాలురు శాదిగ నట్టిచోట: దృశ్చతు లకుం దొల్లి ధర్మ విధి సంళతి నిల్పక భూనురో త్త ముల్‌” భార, ఆది, 6,ఆ. ౨౨౭౬. “క. చాదుళ నీవారి వేధయుం గాదే యురులింగమూ ర్తికడ గానక నేండాదిగ వెద కెదరట్టి ముప బేవుండఫూ జ్యుండనంగ నగునే నీకున్‌?” కు, సం.౧,ఆం౧౬౫. చివరనుండి యెంచుటచే నట్టియర్ణ ము వచ్చి యుందును. “పృభృతి” శబ్దమునకును “మొదలి శబ్ల మునకు గూడ నిట్టియర్థ ము గననగుచున్న ది. నం .విణ. (న్‌. ఈ-నీ,న్‌ (సమాసో క్త రవదము గానే చ్రయుక్తమగునుు తినువాడు. (మాం సాది)

జ్‌ స్యాం

ఆపికవి, నం, వి ఇ. పుం, 1. మొదటికవి; 2.

హిరణ్నగర్నుండ్రు (ఆతనికి వేదములు మట

సిగ అం లు

మొదట స్వయం ప్రతిభాళములయినవి గాన

నాదికవి యయ; 8. వాల్మీకం (లౌకిక భషలో

మొట్టమొదట శ్లోకమును రచించి రామాయణము రచించినవాండు.)

ఆదికావ్యము. సం, వి అ. న తెలి కావ్యము, వాలీ కిరామాయణ ము.

ఆదిక్రొను. చే. అ. శ్రీ మారొ_న్కు అఆటుము, శువడు.. “వ. వృషభంబున కాదికొను బెబ్బులి యుంబోశళె రాభేయుచెసనడచు కవ్వడింగని” భార, విరా, గృిఆ, ౭3. కన్ను చేయు. అని శ,ర, “ముం... .వనుంగుం జంవ నాదికొను సింగంబుల్‌ విడంబించి” ఊ, వారి. గోఆ.గిం. “జే అంకుసి రథంబు బెసకునై యాదికొనిన, నళండు నిలువంగ జెఅజచి నురాధినాళ్తు జెసకు నురిగ రయంబున? చేరు డికి" వారి, ఉల ౧౦, అం౦౭,

218

ఆవ్‌

విణ. “మొదటిఏ, మొదటి | ఆదినొను. చే, =ఆదివొను. “జ ఆన్నియ తుకంగంబులం

బొరిగొని తేజరిల్లీ రాజులగములకు చాడినొను నవ్వుడు” భార, ద్రోణ. గ ఆ 30౮. ఆదితాళము. సం. వి. అ, పుం తాళ భేదము (ఎని మిది ఆఊరముల కాలము. ఆదికేయుండు. సం, వి ఆ పుం. (ఆదితిపుత్తుండు) ఆదెత్యుండు, "వేల్పు

ప్‌

ఆదిళ్ళపురాణము. సం. వి ఆఅ నా పదునెనిమిది యువప్రురాణములలో నొకటి. ఆదిళ్ళచారము. ప

దా దాటి

ఆ, పం, ఆజచానముం ఆవక్నసూనుండు. సం. ఏ. ఉం పుం. (నూర్వపు తుడు” లీ ఖీ పక ఎక J

వుండు; 2. కర్ణుడు; ర. యముండు;

ఆదిత్యుడు. సం, ఏ. అ. పుం. 1. వేలుపు; 2.

సూర్యుడు. (ద్వాదశాదిక్యులు.-ాఇంద్చుఃడు, ఛాక్క వర్ణమ్యుఃడు, తపః భూామఃడు, ఆర్య ముండు, భగుడు, వివస్వంతు:డు, విష్ణువు, అంశు

మంతుడు, వరుణుండు, మిత్రుడు

= ఆస ర్‌ వి జో

ఆదిళ్చ. సం. వి, ఆ. త్తి గృ్కహింవనిచ్చ, పుచ్చు కొనవలెనను కోరిక

ఆదిత్సువు సం, విణ. ఊఉ. గ్రహింవ నిచ్చగల వాండు, పుచ్చుకొనవ లెనని యిచ్చగించు వాదు.

రొ వొంచి

ఆదిపురాణము. సం, ఏ. అ. న. వదుననిమిపి పురాణ ములలోను పదునెనిమిది వపురాణములలోను మొడటిపురాణము.((బ్రవ్హనిరి కము. నాల్డుల&్‌ల గ్కరంిథముగలది

ఆదిమంకము, సం, విణ.(త్‌ . ఈబఒతీ. త్‌ ఎఆదిగలడి, “మొదలంగలదె,

ఆదిమము. సం. వీణ, (ఆ. ఆ. ఆఅ మొదటిది,

ఆదివారము సం. వి అ. పుం. తొొలివారము, అదిక వారము,

ఆదివెలవములు, మి. వి. బ* 'వెలమలలోే ఒక తెగవారు.

ఆదిష్టము. సం. ఏ ఆ. న 1 ఎంగిలి; 2. లజ్జ. ---విణ, (అ. ఆ. అ 1. అనతియ్యంబవినది; 2,

వబేళింపంబడినది; 8 వీర్పఆవంబడినది; కీ,

(వ్యాక ఆ జేశముగం జెప్పంబడినది.

ఆదీనఐము. నం. ౧. అ, పుం, కే లీ, దోషము,

cE చీ ము అలసట;

సుప లన పాన పల లా నానో

ఆదీ

ఆవీపకుండు. గం. విణ, (ఆం ఆ-పికాం అ ఉద్దీవ కుందు; ఉ చే కిందే wy వరగ్భవహాములు నగలల చ చట్తు నా సక గాన. ఆదీవనము. సం. 1 ఉడ్చేదనము, ఉడ్రే కింవంకేయుట; 2. లంకులాదిచూర్ణ ముతోంగ క పీనసీళ్ల తో చిత్రములు వ్రాయుట; సా

Et నా మర యు పళ షా Fe gn డా ముం

"ఆ నం

చి క్తరువులు వ్రాయుట, చుస్తులా పెట్టుట మొదలగువని. ఆదుకొను, డే. అ. ,కి,. 1. ఆనికయగు; 2. హెచ్చు, ఆ

Wy అతిశయించు. “ ఉత్సాహ.ఆదుకొన్న కావరమున

నకట మనుజమ్మాత్రు( డీ మేడినిషయి సీంధురాజు

మాశీవచ్చి” రాఘ. ర్క ఆ. ౧౪౭; 3. ఆశయ

మగు, ప్రావగు. ““కష్టకాలమున బంధువులు నలు

గురు ఆదుకొన్నారు గావున చారికోటుంబము నిలః

అడది: అర క" ఓ పోవించు, ప్రోచు,

క. దాదులు పెనువగనిటు జగ, చాదుల కాడి

యగుమగువ యనిశముసీరులం,బాదుకొని నృవతితి

లకం, చాదుకరా౭జరుగుచుండెనంక గడంకకా,.” రుక్షి- ౧, అ. ౮౪; 2. రత్నీంచు, “గీ... . పీవక్కి మిన్న, యక్క. ఆలు దీన్ని యిపుడు నన్నాది | కొనుము.” రసిక. ౫ ఈ ౧౦. ఇట ఆదరించు. అని, శరం

ఆదుర్దా. అన్య చే. వి. తొందర, ఆతురక్క కలవర పాటు, తొట్రుపాటు.

అదృళము, సం, విణ. (అ. ఈ అ) క్షే. ఆద్రరింవం బడ్‌నది; 2. మన్ని ౦పంబడినడి; లె. పూజించంబడజి నదివి. అ. పుం. 1. ఆదరించుట; 2. మన్నిం చుట; లీ. శ్రాజించుట.

ఆద్భతి. సం, వి. ఇం శ్రీ 1. ఆదరము, పాటిం 2. మన్నన; 3. పూజ

ఆచేయము. సం. విణ, (ఆ. ఆ,

నద్వి పుచ్చుకొనందనినది. ఆ దేవకుండు, సం, విణ. (అ, ఆ-వికా. అ జూద

మూడు శొాండుం

|

జ

ఫ్ర

ఆ (గ్కహింహదగి

ఆచేవనము, సం వి, ఈ ని జూదమాదుట ఆ జేశకుండు. సం. విర ఆ బే శించునాందుం

ఆచేశనము, సం వెం ఆః న

(ఈ ఆ. క” ఆ

= ఆ చేళభము. +

జాడు నాకు దాన. మాసాన.

24

ఆభథా

ళా Cea

ఆజేశము. సం. వి అ. పుం ఓ లజ్జ; 2. ఉవ దేశము; తీ. (వ్యాకరణమున) ఒకటిని బోంగొట్టి ని న సానమున వచ్చు మలో యొక వర్ణ ములోనగునది;

| ఆచేక. రం (5. ఈసీ .న్‌ ఎ (ఆ బేశించువాండుఎ 02. డావ దేశించువాండు; 3, వకటి టించుచాండు.

WU)

ఆచేకించు, నం, స క. 1 ఆజ్ఞాపించు; 2. ఉప ఆజేష్ట, సం నిణ. (బు, ఎఈ?-ప్కీ, జ ద అధ్య్వరళం తృ తము నుప

యక్‌ స

1. ఆజాపించువా*ః: దు;

'డేళించు; శె,

బు) 1. ఆజాపించు (>

'చేళించువాండు.

న.

ఆద్భమాషక ము, సం, వి. అ. పుం, అయిదు గురి గింజలయొత్తు. శ, రః

ఆద్యము. సం, విజ (అ. ఆ. అ చధిమము,

టిప్కి ఆదియందున్నది.

ఆద్య్యూనుండు, నం. పణ, (అ. ఆ. అ శ్లైసెదర్ర

త ముద

కండు, లింజిపోతు, వీవనియు6 జేయక తిని తిరుగువాందుం

ఆధమర్డ్మ నను, సం, వి ఆఅ నం ఆభమర్ధృశ్వము, ఆవ్వులు చేయుట.

ఆధర్ష ణము. సం. ద. అ. న 1. తిరస్క_రించుట; 2. బలాత్కారమునం బీడించుట,

ఆధానము సం, వి, అ, న 1. ఉంచుట; 2. నం స్కారపూర్వక ముగా అగ్నిమొ, వి యుంచుట; లె. కలిగించుట. “వ ఇక్కు_మారునందు గుణా థానంబు సేయను నాకొలంవి గాదు.” భార,

ఆది. ౬ ఆ. ౨౫౯ ఓ. కవ్వుట; ర్‌, ధరించుట. | ఆథాయకు(డు. సం. విణ, (అ. ఆ-యికా. అ)

(ఆధానము చేయువాడు.) 1. ఊంచువాండు; 2. మంత తృనూ ర్వక ముగా అగ్ని మొదలగునవి స్థావించువా(డు; 8. కలిగించువాడు.

ఆధారకుండవు. సం. వి. ఆ. న. కుండలులోనగనవి యుంచెడు కుదురు. శ. ర

ఆధారము, సం. ఏ. అ. ఫుం, 1. ఆదరువు; 2. జలాదు లుంచుపా త్రము; శ. పాడు; 4. వెటువు, జలా శయము; ర, (వ్యాకరణమును అధికరణము, (అధికరణ వాచకమగు మ. స ప్పమోవిభ క్షి వచ్చును +

ఒక

Ne

ఆధా 245 ఆన ఆభారాభేయసంబంధము. సం వి, అ. పుం, ఒక ఆధ్లాక ను. గం. ఓ ఆ. ఆ ఆం కే రోగము దానికై నుంచందగినది ఆధేయము. అడి యుం| వలన ఉవ్విళవ సక్‌ వరము? కం. వునన డుటకు స్టానమైనది ఆధారము. వానికి పరగ్సర అధ్ధానము. Es లు తంతే ఉబ్బుటు; డజబ్బు ముగల సంబంధము. (భూకలమున ఘుటమున్న్నడి. | రోగము; శి. కడుప్పబ్బుట; కీ, నరికయను గంధ అనుచోట భూకలము ఆధారము ఘటము ద్రవ్యము; రొ ఊంచదుటం. “క ఆః సియశష్ష ఇలా ఇ ఉం గచ అన దో ఆవాల ఏ 2 ఆశేయమను.) కర్ణరంధ్రాథ్తానంబు మనిన వశజ్ఞయ స, జ్‌ శు లై , న పెం ౧, ఆ. ఇ ఆధ్గారెక. సం, మిం ప్‌, యి జెట్టీ, ఆ 5 ౧౧౦౧

ఆధి. సం. వి ఇ పుం. & మనోవ్యధ; 2, కుదువ, తాకట్టు; 3, (పృత్యాక్కకలుగునను నాళ 4. వస నము; ర్‌. ఉనికిపట్టు, స్థానము.

ఆధిక్యము. సం, వి. అ, న. అధికళ్వము, గొవ్పం దనము.

ఆధిడైనికము, సం. విణ. (ఈ ఈ అ) చైవము వలన6 గలిగినది.

ఆధిపత్యము. సం, వి. అ. న. అధిపతికషము, దొర

ఆధిభేగము. సం. పి అ. పుం. 1. తాకట్టుపెట్టినది యువయోగించుట; 2. మనోవ్యధననుభసించుట.

ఆధిభొ తికము."సం, విణ. (అ. ఈ. అ పృథివ్యాది భూతమువలనం గలిగినది.

నాలక న పా నాన నామా తనలా యలు నక నొాననభననన నన ాననానాన ననానావగోనపానాా నాలాల గానుగ పారా ానబబాను తాడాసనం నాడా నాననా నాననా

ఆధిరాజ్యము. సం. = ఆధిపత్యము.

ఆధిజవేదనికము. సం. విణ. (అ. ఈ. అఎ అధివేదన నిమి త్ర-మెనది. (మొదట నొక స్త్రీని వివానా దలంచినవాండు మొదటిభార్యను సంతోషపెట్టి

యొప్పించుట కచ్చు ధనము.)

ఆధీన్ఫము. చం. ఏ, అ. న అధీనమగుట, అగ్గషాటు.,

ఆధుకము. సం, విణ. (ఆ. ఆ. అఎ కదలింవంబడి నది, చలింప షేయంబడినది.

ఆధునికము. సం. విణ, (అ. ఈ. అం 1. అధునా శనము, ఇప్పటిది; 2. కొంది

ఆధూకము, సం, విణ, (అ. ఆ. అఎ కంపీతము, కద లించంబడిన ది.

ఆకేయము, సం. విణ. (అ. అ, అఎ 1. ఉఊంచందగి నది; 2. కలిగింపందగినదిం

ఆఫోరణుండు. సం, ఏ. ఆ పుం. హా స్టీవకుడు,

_ మావటివాండు, -.

ఆధ్దనికుడు. సం, వణ. (అ. ఆధ మార్డక్రుశ లుండు, మార్హము బాగుగా ఎటిగినవాండు.

ఆభధ్యక్ష్యుము. సం. వి. అ.

1. అధ్వతీక్వము,

పృక్యకమగుట, ఢ్యాతికము. నం. విణ, (ఆ. ఈ ఆ ఆ గలిగిడది. (దుఃఖము

ess తనమును?

హె సం

ఆధ్యానము. సం, వి, ఆ. న. స్మృతః శలంప్రుం

ఆధ్యాపకు(డు. సం. = అభ్యావకుండు,

ఆధ్యాసికము. సం. విణ. (అ. ఈఅ) ఆధ్యాసమున (.భ్రాంకిజ్ఞునమున) కల్పిం పంబడినదా. యందు రజతేకష్షము ఆధ్యాసికము)

టీ "చేశ

si tn (రం క్రి

ఆధ్యర్యవము. సం విణ. (ఆఅ. ఈ అఎ అథ్వర్యు సంబంధమైనది. (కర్మ) ఆన వై. వ (సం ఆజ్ఞా; క.ఆణె.క.ఆణ్ర 1. ఉత్త రుపు. “సీ...మ్మో క్రీ చరణాంభోజభూళి నాకహర ౦బు,నర్వాంగరతయైసం థిల్లుచుండంగ మృత్యు బంగి నామోం౭ందః గవయుం గదిసెనేనిం గతో శకంఠ హుం కారంబు నొనరించి మాయాన వొడు చువాండు తే.నానయును దోచి వచ్చెనే నాగ) వామున = 4... వొమపదపార్షి భుట్టనమున, దాని

క్‌ రం శల

కౌ పండ్లన్ని రాలంగం దన్ను వాండం” కాకీ ర, ఆ. లం 32; 2, ఒట్టు. “చ... ఈయెడ నొకకీడు గల్ప్‌ దిశ చేమనినక్‌ వాణీ నీకు నాన సూబడలికదీజ న్‌ జ ల జ్‌ వ వీ నిత్తనువు;: బోరణసెయ ము మెత్తి గల్లినన్‌ ఆము క్ష. ఇఆ. ౫౨. శా. నామా దాన నుమో మజేమియనినన్‌.” సారంగ, 3, అ. ౭౫%; 8 సామం (ఈయర్ణ మున (పకిజ్ఞుదులను చెలుప్పు నప్రుడే యువయు క్షము) “ఆ.గురునియలవుం జల ము వెరవును గలంచి స్కీయాన గాండివంబునాన దివ, శరములాన యెల్ల సై ంధవుశల యెల్ల, భంగిం డునిమివైత.: బగణు చల:కం 'భొరుద్రి'ణ.

ఆనం కాత ౧౧ “చ.., పీదివిజశంభళియింకటంబట్టి నీకు మా యనిమిషరాజుపొడములయాన నుమా యలు పల్కినన్‌.” నై. 3, ఆ. కళ. (ఇట ““అనిమిషరాజుసావముల యాన= ములు ఒట్టు-ఆఅనరా ఆయన పాదముల శస్ద వలం చిన పొవము నీకో: గల్లుననుట “ఆని జేదం. వేం. వ్యాఖ్య. ఇంద్రు దుని పొదముల యాజ్ఞ అది mes అని తాక్పర్శ్భముు;; క. ఇమ్ము (కార్వనిర్దయము చేయు అవక రయ; ఆ ఈళం డె నెడుమాటలెల్ల బూట కములు, కూలి చేయు చుండి కున్కు_6 జెండ, నింతెకాని పూజ కేమియు మేమటం, గాన లేదు తమక చమూనయ నిన” *చేవపాదాః ,పృమాణమ్‌అను సంస్కృత వాక్యమునకు "తెనుంగు, చెన్న. 3, ఆ. ళో5ల౮ా? ర్‌, వ శ్రీస్తుళక సూచన శ, ర. (ఆన్‌ చెడి ఇంగ్టీ సుషేదమునకు బ్రష్టరూపముం) Ps సం. వి అ. న. ఆవ్యవధానము, వ్యవ ధానములేమి, తర్వాాతిదగుట, ఆనంక పము, సం, వి, అ. న అనంకత్వము, అంతము లేమి.

ఆనంద. సం. వి, అ. పుం ఒక సంవత్సరము, (చూ. సంవత్సరము

అనందధువు, సం. వి, డా, పుం, 1. ఆనందము, సంక సము; 2, సుఖము.

ఆనందనము, సం. ని ఆ, న ఆనందింవం జేయుట, చుట్టములు మొదలగువారి శాలింగనాదులచేత సంతో షవపజుచుట,

ఆనంపమయము, సం. విణ. (ఆ.ఈ.ఆ.) 1. అనంద ప్రచురము ఆధికానందము గలది; 2. ఆనంద వికార మైనది,

ఆనందము. సం. వి. ఆ. పుం. 1. సంతోషము, సంత సము; శ నుఖముం

ఆనందవిపనము, నం. వి. అ. ని ఆనందవనము, కాళీ ప్రరము. “సీ, ఆనండదికినంబునం దాదిమబ హా చణభమాచరించె నళ్యంళనిష్థ. "కాశీ, జ జ...

లా 0

ఆనుదించే. నం. ఆ. ,కి. సంతోషించు, సంత వీంచు. == స డ్‌ 1, ఆనందిం వంజేయు, “దీ రోదసీకునారంబు రుచిఠాంశుకతిం "చేని

246

- ఆన

యర్కుం0డు వెలింగించునట్టు లమృత, సందోహ నిష్యందచం,ద్రిక 6 చేసి కీతొంశుం జానందించు నట్లు.” భార, సభె ౨ ఆ ౬; 2. స్తుతించు wre గంధర్వకి, న్నరరూవంబులు దాల్చి సారకవి యానందించు? దచ్యార్యమున్‌ ఖే ౧, ఆ, ౭౦. ఆనందిళము. నం. నిల (అ. ఆ, అ, ) 1. సంతో . షమునొందినది; 2. సంతోవ షపెట్టంబడినడి. ఆనకట్ట. చే. ఏ. (త. అణైక్కట్టు) వటియడ్డకట్ట. వ వావారూవమున సీరంళయుసము,ద ములోనికి6 బోకుండ:గ నిల్వచేయుట శై నదికి అడ్డముగా గట్టినకట్ట. ఆనకదుందుభి. సం. వి. ఇ. పుం. కృష్ణునితం డ్రి, వను జేవుండుః ఆనకము. సం. వి, ఆ పుం. 1. ళప్పెట; 2. భేరి; ల్‌: మద్దెల; 4. ఉఊటుముమబ్బు.

పను

ఆనడువాము. సం, విణ, (అ. ఈ అఎ వృషభసనంబం ఢమైనది (చర్తాది

ఆనళము, సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. వంవంబడినది, అవనతము; 2. నమస్క_రించినది; 8. అధోముఖ ముగా నున్నది.

ఆనతి. ఉభ. సై. నిం 1. నమ్రుమగుట, నమ ,ళ్వము; 2, వంగుట; 9. నమస్కారము, (ముక్కు.

ఆనశిచ్చు. ద్వ. స. శ్రీ (ఆనతిశఇచ్చు) సెల విచ్చు, దయతోం జెవ్వు. గ్‌. వంశ 'మెల్లం బూ, తమ్మగు సీదుచర్యనని ఛాళవడంతియెో యానతి వచ్చె” కళా, ర, ఆ. ౧౨౬

ఆనతియిచ్చేే. చే.=ఆనికిచ్చే. “క.ధరణీనురవిరహిత నుగ్కునరణ్య దేశంబు నాకు 'నానతియిం డి త్తరు శాఖ విడువవలయును.”భార. ఆది. ౨ఆ. ౭౭,

సొనద్ద మః సం. నం మద్దెలలోనగు చర్మ వాద్యము.---విణ, (అ. ఆఆఅ) l. కట్టబడినది; 2, కూర్చుంబడినగి, (గృథితము; 3. వ్యాపించినది.

ఆననము. సం. వి. ఆ. న కే, మొగము; 2. నోరు,

ఆనవ. చే. వి. అనుగు, సార

వి ఆజ, వాలని నం, కం

వ్‌, ఈ,

ఆనపకాయ అని

వాడుక, ఆనపెట్లు, డే. స క. ఆజాపించు అజ సెట్లు. లు UU ఇ: ఇ అ

ఆన

ఆనపాడుచు. డే. న. శీ ఆజ్ఞ చెట్టు, ఆజ్ఞాపించు. “క నిలువక యటు పోచున్నా, రరికుంకల చేలుల చేల దూనపొడివె చేం,జెలికాండం గానె యని పె,దలొఇెవిలోం చెక్కు చెక్కు. దార.

నం బలికెన్‌*” వుభౌ 1 ఈ 3౯. ఆనమికము. నం, విణ. (అ. ఆ, అ) వంవంబడినది.

ఆనము, పీల్చటం

సం. వి అ. పుం. ఉచ్చా్వాసము, ఊపిరి

ఆఅనయనము, నం కు ట్ర, నం -— ఆనయము.

ఆనయము. సం. వి. అ పుం. ఓ. పొందించుట; 2. తెచ్చుట.

ఆనయించే. నం. శ్రీ 1. తెచ్చు; 2, తెప్పించు. “డ్రా, యజ్ఞ గృవాయూపశతుల్‌ సమకట్టంబంపు వి, ఖెబిత ఛమృభోజ్యవిధి భప పదార్థ ము లాన యింప్రుము. భార, ఆర, ౬ రొ, ౭౦,

స

అన రము. సం, వి. అ. పుం. 1. నాటకశాల; 2 సిరు; 8. యుద్ధము, పోరు; ఉఓ చేశవెేశేషము. (దీనికి ద్వారకరాజ ధాని, ఈబేశమునకు సౌర్మాష్ట్ర మనియు బేరుండెజిది. ఇప్పుడది కథియావార్‌ అని వాడఃబడుచున్నది. ఇందు వ్రభౌసతీర్థము కలదు

ఆనర్ల రము. సం. వి అ. నః (అనర్భకమగుట.) li

'వ యోజనములేమి; ర, బోనికరమగుట.

ఆనవాలు. చే. వి, 1. అడియాలము, గుణుతు.' హ్‌. మునివల ల్ల భ నాకానచాలు "చెమ్మ, నృపు పాలననియె నన్నెలంత యుదంకుండు ననుజెంచి విభునభిజ్ఞాన మడి.” భార అశ్వ. 3, ఆ. ౯౫; 2 (ఆన వాలువట్టు = గంుర్పించు; ఆనవాలువె పెట్టు=గుర్తు చెట్టు (ఆనగాపాలు) ఇవురలాంచినపాలు, కూర్చిక. “సీ, అమృతరసోపమంబైన కచుని యానవాలపాయసము జంచాలమయ్యె,” "నైవ, ee పాలంబోల్షయనసునీ పాలు సేయుట కిచి యానవా లన్న ట్టు లాన వాలు నెమి సీరీత్రి నా కెమ్లోవి గ్రోలుమా ఫూని నీవన్నట్లు En కనవచమాభుర్య మెన యునా యివి చూడు మన్నట్టు మేలిరసాయన ) లే. నొవ్వుగా గిన్నియలనుంచి యుపచ Ne కె ఆ. ౧౫

కా ఈ ౧౨౪.

247

ఆను

అననము. సం. విణ,

(ఆ. ఈ అఎ

మయినది బండినం౩ బంధ మున్షి ర

OMT ఊినాయ ము, కరం కు ఆ, పుం, 1. చేంచవల;

డా న

ఆనాయ్యము. సనం. ఆం పుం గా నెల న

యెత్తి దశీణాగ్ని యందు ంచబడిన ఆఅ డే. = “మ, క లమాన్న మ ఘృుళంబుంబాయనము శాక (బాబుల్‌ పిండివం, టలుంబాల్‌ తేనియ జున్ను వెన్నయిడి యానాలు క్కెరల్‌ చక్కెరళ్‌, ఫలముల్‌ పొనకముల్‌ రసాయనము లంబళ్టూ రు:బింద్హూరులా, యలు కండరములు నందావక్న ఐఏ ంచెకా వెనక, స. . అని శ ర ఇని

ము న్‌ _ ఇ మస a ఇం వ్‌ ©

ఆసనాలు. శవాలు,

ఆనాహము, సం. వి. అ. పుం, 1. సిడుపు; 2, మల మూత్ర బంధము; లే. బంధము. ఆనిక. దే. ఏ. కే. ఉపా శ్రృయము, ఆనుకొనుట; ల దార న్ధ్రము. ధ్‌ ఆనియ. చే. వి. ఆశణియ, (చూ. ఆశ

ఆసీకము, సం. విం, (అ, ఆ. ఆఅ 1. ఫొంపంచం

బడినది; 2. తేంబడినది. అనీతి. సం. వి. ఇ. సీ, 1 తీసికానివచ్చుట; 2. పొందించుట,

అను. దే. ఆ ,కి. 1. అనికయగు, అంటియుండుం “ఆదూలను గోడలమోంద ఆని యున్నది 2. ఒజఅగు“ఆతలగడనూంద ఆని కూర్చుంటినిఫి లె. ఊంతగాంగొను. '“కజ్ఞమాంద ఆని నడచి నాడు?” శీ, గోచరమగు, తెలియు. “దూరపు వస్తువులు కంటికి ఆనవు; చిన్నయతురాలు కంటి శానవు;” ర్‌. వ,సరించు. “దూరానకు చూపు ఆనదుళ' న. శ్రీ 1. అదుము నొక్కు. స. చూస్‌ వంట నానణగంట రసికు గి ఆ గ్‌ "మోం6కాళ్ట్ట వకుస్థలంబుననాని” కళా. 3, ఆ. ౨౬౬; 2. అణంచు, నిరోధించు, 'ఆపు. “ఆనయరాని కేవమున.”కా. ఆ, ఈర, “డ్‌, .,అనణరాని మనోరథంబుతో.” వను. 3, ఆ. ౭౯; 8. ఆశ్రయముగాం గొను, నివాసము చేసీ కొను, “మ. వనజంబా చెడి తేటి యన్యకునుమా వాసంజపేశ్సీంచు నో భౌగ* ౯, స్కాం గ్రా;

౧౬౯

ber SET TST, మోకిర్మనక | అప్రాః ట్‌

లపల్లచేల ళు రంకు సమా ళం పుష్ళ' కక్క 'వెచుకటాంమున నున్న ప

య స

మాెచుంలటా పదరా. -రకన ఈ పొందు. 'ఆశుడుబిల్ల,. చే. వ. ఒజగుపెండుు ఆనుకొనుదిండు. ఎవం దూకి చాల 20 ది మామా: అనుకూల కవ వ వాను ఈ సీ ఆను క్రమము, TIRE TE ఎరను మొడ యు వచ్చు వానిక్‌” మజ మమశేయుంలుం చెప్పట కడుకు,

ER కో షి వష "ua షక డిం. ! UU అ ME ఆకువ్రూక్న నము సం వి = న ఆ అనుఫపూర్వి, WE OT SR I వలి

ee అసత శా ఆ, ౬ ఆ, ' ఆపలళోేమ్నము, నం, ఏ ఆన కే. అనుక మము; ౧౧ "ఆ ఇూావాహాాకాకి మేళ ప్రాతి 2, ఆచహాలమగుట.

జాఫక వెఅం్యటగుట కేసి, యట్ల్‌ సాకి అనువు. చే ఏ, ఆనిక, “వ. జానువునానువుననదిమి శవయ ముభఖిలనా- ౨ జా చెప్పను గరిమి యుంగదిమియు.” ఊఉ, హారి, క ఈ ౧౦౮ నిజము భార అల ఆం ౨A 7 క్రైస్‌, అరుషంగికము. సు. విణ (ఆ. ఈ ఆ ఉగ “జ... ధామణామ్మ పంచానంంనేని శావెవుల”! కము లేకండణనే వ సంగవశమున సంభవించి

mm ఈ హల శ 43 ౨. “జ అక్యట మేను, బ్ర అవ ధానము. “నీపొలమునకు నీవు పొమ్ము.

తై ఇలలో జాలి ల్ని 7 అం ణా వ ఈ కా ళ్‌ తొ

పవ్పచుడీ యమా సా అడవ దుర్గి: అం ఈమ తరిగి వచ్చునపుడు మూదూడ కనంబడినచో తోలి

న. చా ప జ క్‌ ఇడ ర 3

భు వినా క అం లాలా రీ నాలుకు ముక్కు కొనిరమా.” ఇట దూడను తోలికొనివచ్చుట రే అ మః అస

ఆనూవము:, సం. విణ. (అ. ఈ అ.) అనూవ దేశ

లా న న్న

ముగ గలిగినది, జలప్రాయ్మప్ర దేశ మునయిట్టిన స

ఆన్ఫణ్యము. నం, వి ఆ, నః అన్ఫణత్వము, ఆవ్వులు "లేకుండుట.

నలో గా చ క్‌ కో త్త దత ie క ఆనుకజ్ల ఆను డి) డోంతతల ఆన్ఫశంస్యము, సం. వి.' అ. న. అక్రూరభావము, అఆశుకూల్నును నం సి ౪, న ఆనుకాలభావమ్ము సౌమ్యళ్వము. జన్మ చే = అనియు, ఆనేశ. సం, విణ. (బు.-ఈ త్రీ 1. పొందించు వాడు; జి. తెచ్చువాండు, తీసీకొనివచ్చువాండు.

ఆనేయము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ 1. పొందంవం

VE ఆశ్రయముగాం చేసి

యుళ్లి యడవిమునగ చురాంసము లానుగము జ నీ దగినది; డి. 'లేందనినది, తీసకొనిరాందగినది.

ఆన్వయికండు. సం, విణ. (అ. ఈ ఆ) గొచ్బవంశ మున: బుట్టినవాండు.

లై ర్తి గ్గ జ గ్ల ర డ UX గట్టి ప fb elk, E రో రో

ఆమ. 3, ఆ. ౧౮౯ హీంగుద్ర వ్యేషు శాశేవు పలాండులకునం అభా; కోభాంజనః కోవిదార నథా గృంజనకాదయ$ి, కూత్తాండ జాత్యలా

బుచ కావ్యం లవణమేవచం* అని మూలము. &

ఆస్వీతకి. సం. వి. ఈ స్త్రీ * 1. నై ేషికాదితర్క విద్య; 2, రాజవిద్యలునాలుగంటిలో నొకటి, దండనీతి.

అనుగు, వే. = అనుగు. అఆవక్వము. సం. వి. అన. గిట్ట — విణ. (అ.ఆ.ఆఅఎ కోంచెము పకషమయినది.

ఆచగ, నం, వి, = శ్రీ నది, వు,

ఆనుగుఃజ్యము, జం సి అ, న ఆనుగుణభానము, . కమ్ము ఆనుకూలమగుట,

ఆవ 249 ఆపీ ఆవగేయు:డు. నం, వి అ పుం. (నదీ పు త్రుండు | ఆవపోపాలుపడు, జే అ, క్ర ఉక్కురన్సురకుం ఫీష్ణుండం. we పాట్టనెండ క్‌ ఆలసి ఆదరోపూలు ఆవరము, నం, వి, అ పు 1. నిషవం అంగడి, వడుచున్నా వడు.) దుకాణము; 2. బజారు, అంగడిపిథి సంక. ఆవస్తంబు:డు. సం. ఏ. ఆ. పుం, ఒకానొకబుషి, వే ఇ అహా న ఇ చ చ కారట్‌ ఆవణికుడు. సం. మి అ. పుం. వణిజుండు, బేహారి. నై చ ఒటింల టం న అ కర, ఆవకనము, నం వి. అ న 1. ఫొండెంచుట 2, pe | క 5 న . ఆపాణము. నం. మ ఈ కుం. యుపి క య వచ్చుట; 8 ద్రైవనశనునవడుట; డీ. -కైవవక ప్ల న ర్‌

మున సంభవించుట; రీ. జ్ఞానము,

ఆవతికము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. హకాళ్తుగా వచ్చినది; 2. చైవవశమున సంభవించినది; లి. చై దవశమునబడినది.

ఆవక్క_ల్పము. సు, వి. అ. పుం. ఆవత్కాలమందు

ఆశనుసకెంపవలనివవిభి.

అఆవత్కౌ.లము, నం, వి, అ. పుం. ఆపత్తుగలిగిన సమయము.

ఆవత్కా_లికము. సం, విణ, (అ. ఈ అ) 1. ఆప త్మా_లమువ జరిగినది; 2. ఆవత్క్మా_లమున ఉన్నది.

ఆపత్సి, సం. ఏ ఇం స్త్ర 1. ఇశుమ్క అవద; 2.

పాందించుట. ల్‌ కదం నం వి ద్‌ జా” విపక్తు, బనుమ. ఆవద్ధర్మ ము. నం. షై అ. పుం. అఆవతొ్క్శ_ాలమందు

అనుసరింవవలసిన ధర్మ ము.

ఆవన్నము, సం. విణ, (అ. ఆ. అఎ) 1. ఆపదనొంది నది; 2. పొందంబడినది,

అవన్న సకం, సం. వి ఆ. స్తీ, (గర్భమున బొందం అమ ప్రి గలది గర్భిణి, వ

ఆపమిళత్యక ము. సం, వి అ. న ఒకవన్నువునిచ్చి దానికి మాటుగా పుచ్చుకొన్న మణీయొకవస్తువు, వినిమయముగా పుచ్చుకొన్న వస్తువు.

ఆవము* బే. వి. అప్పము, భత్యువిశేషము. సం. వి న. ఆప్‌ సమావాము జలనముదాయము=

ఆపరాష్టాకము. నం. విణ, (ఆ.ఈఆ.) 1. అవరాష్టూ మందున్నది; ద్ద ఆపరారయువణకు వ్యాపించు నదె, +

2

ఆ పాకము

ఆపొదమ స్తకము. సం. ఆవ.

ఆపాది,

ఆపాదిల్లు. సం. ఆ

ఆపీడ. నం. వి, ఆం

వ్యాపాకము, కొనుట అమ్మటగలవ్యవహాక = సం, వి అం పుం. 1ంవడుట; 2. లేలిక ఏ. ఉన్నట్టుండి అ నుళవించుట; జీ. మంచిచె లాభోచింపక గ్రహించుట, ఆపాక కముణీయము= సణదోనవిచారోణయు జేయానప్రుడు కపితేకడు గా నుండునది విచారించగా రమణీయక లేనిది. అని భావము; లీ. అనుకొనకుండల చుట; 6. అవ్వడు, శు ర

అ)

సట

నంఖవిం

ఆ పూదకము. సం. విణ (ఆ. ఆ, ఆ కలిగించునది. ఆపాదనము. సం. వి ఆ న ఊత్పాననమ్ము కలి

గించుతటు

పాదము మొదలు కల వజకుం క, ఆపాదమస్తకము త,దూవము పీక్షీంచుచుం గుతూహాల మడరకొ.ి” భార విరా, ౧, ఈ 3౧౧.

రం

నం విణ, (న్‌. ఈ న్‌ఎ (నమాసో త్తరవద ముగా ప్రయుకృము కలిగించునది, చేయునది. “ము అవుచాపాది వయః పృవూర్ష్మ మీఏయో వద్దాకరంబంచు. భార, ఆది, ౬, ఆ, ౧౭౩.

ఆపాదించే. సం. స శ మేం ఆపాడిల్ణ జేయు, కలి

గించు; 2. చేయు, “వ... ఆయుధంబుల విరోధి వధ్ధంచబా పాదించి వేవేగవిరాటు విడిపీింపుము... భార ఏరా. 3, ఆ. ౨౦౮.

ఆపాదికము. సం. విణ. (ఆ.ఆ.ఆ కలిషించంబడినదిం

(క్రి కలుగు.

ఆపాొనము. నం. వి ఆ. నా 1. అచేకులు కూడి కల్ల

శ్రా7డిచోటు; 0 కల్ల ంగడి.

ఆవితము. సం, విణ, (అ.ఆల పాంపింపదంిడినదిం

క్స్‌ ప

1. మిగుల బాధ పెట్టుట; 2, నలంప్రుతీ.

చుట; 2. కొంచెము భూూంచుట; శీ. ఆం“టను EMS చుటు; శ ,జలాది;, ఎక వావా ఆభూా3- ను క ఇ అ౨ఎకట నింప: వీంచునది, ఆళ్ళూర్ణము గం. 2. (ఆ, ఆ. అం నిండినది “శా వ!

ల చానంబు స

నుం జ్జ

వేళ షి?

గ! శ క్‌

sud శ్‌ శీ ర్మాహ్ర్తార ౧బయొషః శ కే జ nee FE 37 Speed het నభ ణు వ్నఢంబి oe ఈ భై క వమ ర టా CFU 5 ర 7 ఆభ్రూ రి, చం వ ఇ. లి మిక్కి_లినింప్రు మిక్కిలి

స్రా_ియగుట గార్యమాకాముం సం విణ, (ఈ ఈ ఆ) 1. మిక్కిలి

Moen ర, ఆంకటను వ్యాపించు చున్న ది. ఆవ. నవం విం ఆ ల్లీ = అకు నము మెట్ట క్ట శ జ ఆ” చచ్చు చ= చ్చ ముం నర మై ©, నం i ఆచ శచ్చనము. (అచ్చుచ్చనము ఆఅనురూవను= శర లోను

న్‌ పో ఈవ్‌ 250 ఆ అము సం 2 కం స్త్ర కే గంట 2 సిం, ఆమకమునను లదు. వరవస్తు రంగాచార్చుల వారి ఆ pe us | గ్‌ bk ల్‌ షా కడా; తె. వ పాం చామ నం కకీటుము? | లఘుశళ్టై ర్ధనర్వస్వమున ల wa సయాంతమని శ సేద మాటికి చ్చిన కావా *కునేమముం. | గలదు కాని అప్పుడు ఆక్షచ్భనమనుట వ్యాక { 2 ఆ గసమకము. ఈరూవ ఎత్వ్నము, Bil శ అ Te, sis l. మలచబడి - లె మ్మ కము ఈరూపము చి “3 ) హో ణి రో ; ర వెళ ర సేడిందంబ నకి, బాష వెట్రఃబడీకది, | ఆపె, చలం (అబాఆఅవు) ఆమె. | (ళ్‌ అరదం ద Se ఆఆఅ మే ల వబడికది; ! ఆపొౌగకము. వై. ఏ. ఆపోశనము. (చ, అనియజ క గ అం ఇ లాట్‌ 4 ర i SCORNED NE సం! చేళజారడటు లాపాసనంబును జట్టుకొన్నన, 1. రవము వచ్చునని; 2 చాకీకభాతువు.) య్యిగుకటెచేటలం జె3న mos చేసీ : జ్‌ క్‌ ఇళకులం వి “దన ఆకసము వును అకు సాకు (అఅఆఅం!... వేడ్కతో, ఇెదరులు వోనీవుడి వెరవేర్పడన మి_చి బ్రగికి, | యృశనంబు భూదివె, కనులకుం బెట్రాగక దనిసీ జా? Em pr | ప య. జే క విలాపం చేయుట. గ్కహ్కున వాంకలి తీజునట్టుగక ౨” భో ౬, ఆ, . al) UC స ఇచ్చి W _ గా Y ముం 3 al yr ఆలో 1 ఆ భావము 4 జి ౧౯ ళ్‌. ఆని న రం ఇట ఆసద్భశలీల నవ్వనిళ ' తః క నా య e జ! ml నో వనాని ప న శ చుంబునుటావలి కిందనున్న యయ్య్వ్నిసకటు కమం 2 ఆధూూములు చపునష్టువు తోడుగా అచట లక స్‌ ్న క హా ఆని ముది రము. దినివషయి పద్వమున. ' క. అని నువ ంచు బెల్లము మొం వవార్హము. Ww 2 ల Eee | She యజచేకనె యాపో,శనముం బట్టుకొనియున్న అన్గా స తుం కరం ద కం ఈం 1. కంజఅదంళు అం. : | a : ఆని కలదు. ఆవత్‌మున ఇది పనికిరాదు శన వాము? 2 )డినంటవదార్థ ము. ఆమ్మ శీదించువాంవ? త కప్రూముల కకువాండు.. | అపోక చ వి. ఆపోవుట్క తనివి, క్తి, అవూానముం ౫౫ వజ పం ఆక్టైవముల కువయో | ఆపోవు. జే. ఆ. కి" (ఆదటఎ4పోనుు కనియు, రచ" డే. భృ _క్టివడం. “క, కీవతి రు శతక కా ఆహ్తారణము. గరం వి ఈ నో, = ఆఫప్రాకముం పోవక పార్టునొద్ద సౌరాత్రి, ప్రి వీ యాలావముల: ఆచారము. 7D ర సుం, స్తం 1 మిక్కిలి హా వగ లియుం డెను. భార ఆపె, రొ యూ ౧౭౨.

“క, కోపము నుబ్బును గర్వము, నాపోవకయునికి యును దురఖిమానము న్కిర్వాస్టపొరక్ష్టము నను సివి, కాపురుషగుణంబులండ్రు కౌరవనాథా,” భార, ఉద్యో. ౨ ఈ. 3౨.

ఆపోశనము. సం, వి. అ. న 1. భోజనాదిని పుడి

సీటం బోసికొనినజిలమును మంత ముతో నళ్ళిమం

త్రించి త్రాగుట; 2, త్రాగుటకు... త చ్భ్రీపాద మోళనసలి లాపోశన మెపుడు సుకులకాయుష్యు మగున్‌” కాకీ, ఈ, ఆ, ౧౯ 3.లోంబజచుకొను, స్వాధీనపజచుకొనుం మ ఆక్క_్జజంబుగాం గూడి పరదేశం బాపోళశనంబు గొనం దమకించు కనబలంబులగజివిజి యుడిషికొని....”” భార విరా, వా అ. ౧౨.౨.

ఆపోశనించు. సం. సంకి,. అపోశనమువట్టు, తాగు. న లల అయ (Uy క,.. =. మెలంగుచు నాపోళశనించె మిహీకా జలధిక్‌ా*” ఆము. ౫గ్య ఆ. ౧౦౨.

ఆపోశానము. సం. ఏ. ఆ, న = అపోననము,

ఆపో 251 ఆప్ట

ఆపోసనము. వై. = అపోశనము. “ఊ ఈసున నేక. ఆష్టావికము. సం 23. (ఆఅ. ఈ ఆం)

l. డి బ్‌

“హపేలన మహీనురు. డొక్కరుండ్‌క్కవార్జియా, ' వాహమువేళక ముంవంబడిఃన; డ్రి సను వోననుత్తుచో లలో వై ఆ వ చేయింపయిజినది,

పము. సం, విణ, (ఆ ఆ అ) క. పొంవంబడి' ఆప్ట్రతుంు, సం దణ (ఆ, ఆ. అం కే, స్నానము

క్ష దె, య * సర్మమెనదెం “ఇ చీసీనవాండు, ముసింగినవాండు; భం

అష్షి సం, వి. ఇ. త్రీ 1. కలిమి; 2. పొందుట; లె. చేసినవాడు. ' 'అవభ్భృధాప్ప్రతుః డు” జ, సా "కాడుట; ఓ. సంబంధము; లీ. లాభము; ర, కుఃడు; గుర్వాజ్ఞ చే జేచములు పూర్తిగా: హ్‌ రాంబోవు శుభకార్యము, 7. ఆప్పశ, యేమాభి | బ్రవ్యాచర్యము వీడి గృవాస్థాశ్ర, శ మమునః రే లాషిక్టము, బంధుళ్వము. “తే సీవిశేకంబు| శించుటడై స్నాళకక నా పీియు చెజపితీవు.”” భార, ఉద్యో, 3, ఆ! ర. కడిసీనవాడ్కు జలాదులతో నింపబడిన

Ce

౨౨5౬ వాడు. “వ... .ఆకాశగంగాజలంబుల నాప్ప్రుకదే

ఆహండు, సం, వి. అ. పుం. శేమము కోరినవాండ్ర్క! హుండయి...” భార ఆడి ౭, ఆ, ౨౫౯.

హితుడు. “ఆపులమాట వినందగును.” వణ, “బాహో ప్ట్రుకముఖ స య రుధిరాష్త్రతుండుం అ చూ. ఆ ప్పము, “ వ్యస్తనాపుతుడు.”

ఆపహ్యము. సం. విణ, (అ. ఆ. ఆ 1. జలమయము;

ఆఫీసు. ఆం. వి. కార్యస్థానము, కార్యాలయము. 2. పౌందందగినది.

ఆబ. చే. వి. 1. కంటిపావహ్య 2 కనుజెవ్చలవాపు “వొనీయాబ లణంగుటకు కంటిచుట్లు నల్లమందు గారవేసీరి.”” “వార ఆబలణగిలఅని తిక్టౌను.(వాని యాబ లణంను. శ రు; తి. ఆక్రము, తిండి మొదలగువానిమై ఆశ్క అత్యాశ. “ఆబనే పొట్టనిండుగ తీనుచున్నా డు.”

ఆప్యాయనము. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆ ఫలకృ్ళ షి గలిగించునది. వ... ఆప్యాయన మధు పానంబున చెలమిం భొంది...”” భార ద్రోణ. 5, ఆ 30గఎా-వి ఈ నా L వృద్ధి; 2. ప్రీతి: 3. త్తి; 4. వృద్ధిపొందించుట; ర్‌, కృ _ప్తివణి చుట, సంతోవ షెట్టుట,

ఆబంధనము.* సం వి ఆ న. ఆబంధము, గట్టిగా ఆప్యాయము, సం. కుం యం పుం, తప్త క్స్‌ కని లి

గట్టుట.

ఆ ప్యాయిక. సం. విణ. (బు. ఈత్రీ. బు) మే తనియువాండు; 2. కనియ౭కేయు వా౭డుం.

ఆప్యాయితుండు. సం. విణ. (అ. ఆ అ) 1. కని సినవాండు; తృక్తపాందినవాండు; 2. తృప్తి పాందింవంబడినవాండు.

ఆబంధము. సం. వి. అ. ఫుం. 1. గట్టికట్టు; 2. వలు పు; శి. (శ్రేమము; శీ, ఆభరణము,

ఆబద్దము. సం, వణ. (అ. ఆఅ L బాగుగాం గట్టంబడినది, దృఢబంధముగలద్కి 2 వతి దుద్ధము, ఆడ్డగింవంబడినది వి. ఆ. న

ఆపృచ్భనము. నం. వి అ న 1. బంధువులు ప్రేమము. మిత్రులు మొదలగువారిని కుళలప్రశ్నమువే | ఆబాధ, సం, వి. ఆ, తీ - 1. దుంఖము; 2 తావ యుట; 2. గమననమయమున పోవుటకు బంధు. త్రయము.

వుల యనుమతి వడయుట, bp ఏ, ఆనం దము గలిగించుట,

ఆబాధము, స వం ఆం పుం. I ఆభాధ, ఆవిడ. చే. స. (ఆ+చబిడ్డ) అమె, G

Gb Ce

పదీయము* సం. విణ. (అ. ఆ. ఆ మిలాళ్ల

ఆబూతి. వై. వి, (నం. ఆభుక్షి ఓ పెనుతిండి; 2, "దాం వ్రేలాడునది. (ఆంగ "పావడ. మొ

తిండి,

ఆప్పవము, సం. ని, ఆ పుం. స్నానము, మునుక. ఆబ్దికము, సం, విణ. (అ, ఈ అ 1. సంవక్సరము

[ 3g 3

జక మా పసన పాలన కానాల కాన. వనక భసదాలెప్పాపపవపాభాశాపనసో ఆధగా రా నాడాం-నాకనతా కంపనాలు భాభా శమన యనా దంతం య దాయకాకాలల. నచట లలనా నాలా నానన మాలాన నాననా బావులను లానాల వాంచ లాను ననున వాలా కూన నాన పనన మున రాగా ధి భషాననన బనాలునానాసనాసాజనా లాడ మామినాాాలా సానా కానానానా నాలా ెనానానానాసనాసతనసాగో తనల. పాయిసనానాలనమనపలానారరరానామవపారాససమాస నసుకు నాగాాననకోసూనునోనాప చనన పనాస కసత పాలనా ాలనాససెసాాపననాానాతె యాల

వము. సం. = అొప్పవము. నుండునది; 2. పృతిసంవళక్సరమునను జరుగునది.

ఆవుం

య సీ వ క్‌ చనంవనడం నున ము Se ws ఆఫీ ము. కం దం డు నం ఆఫీక్లక్వ్టము, విచ్చిత్తి శీ } + త్‌ జనో వ న! వ క నాజి! 2 అం క! జానా ర్న న త స్‌ టీ వై ~~ వం దక జీవ లల పు మ్‌ టీ న. Ci కుటు ల ఎత తెగకు ండుట, జాగో oo శై! Fe శ హా సా I TA చెల్ల ' చు వక చోట హ్‌ చానా, జో వ స వ లవబెం 4 Foe జర ల? ae “ea స్త్‌ నరంవల్ల * ప "రా ణయ ‘ by శా 2 వ pany ఆలా అద జో tan జ ళో నా భాస క్టో? న స మ. హస క ఆభంవము, స౫ పి అం పుం రకానొక దేశము. ఆడో CTE ఇళ, re జు? క్త gh ( బి పుంతల Wr మట ఫు చీట్‌ ౫ గా శి క , డి | బళ అలెనం నం వి ఈం సి క. గ్‌ లేచె 2, గొల్ల వాని ల్సి నై 1 = ar wig అ పా ఆగ, Hen స జ్‌ వా మరక సాల - ననీ వెం శాత చెంచా క్ష జ్‌ తా నా చ్‌, లక్‌ ఫ్‌ హమ చా ॥ ఆధా ఆము ఆ న ఆ వం ఇరాషణాను అ అ ఆభిపంపు సం, వి ఈ పుం, i. గొల్ల వాండు; 2. జ అస రు ఆఫ? వో వ గ్‌ గ! కూ నజ l. దింపు, వాను చెంబవవ ఓ సా == ~ ఖ్‌ న ణా రొ మాట; 9. వరద రయ వాటవావుటు; తే పలుక ఆఫీలము, నం, షి అ న బాధంయావిణం భయం న్స iy వా 9 ఫ్ర i శు న ఈ షు 1 షష ఎంంచుట; డీ “బోధముళ పీలుచుకుం 4 ఆభ్‌ క్షి సం వి, ఇ స్తీ, పెనుతిండ్కి ఆబూతి. ఆభామ్మ్యండం ౫. ఎం (ఆం ఆం ఆం క. పలక ఎఎ త్ర స్‌ | ద sl సార్‌ షు జగ్‌ బ్య న! గ్‌ కింకదననచాండుు. మహాటలాడింవవడగనవాండు; తెభౌగము. సం, వి అ, పుం కేం పరిపూర్థత;

ఆభధాగము. సం.

లిఫలనము, దశివింబము.ామహాళ ఆఆఅ వాస్తవము కాకఫోయినను చయిక వా స్తవమయిన చానివలెః గనంబడునదె్న తుప్పు మొదలగునవె, | ఈయరమున సమాళే woe నుండును. “హత్వా వాసము, ఒరోథాభానము.”)

(ల

[దే రి

ళ్ళ

ఆఫెజనము, సం. నిణ, (అ, ఈ ఆ) 1. వంశము నుండి వచ్చిన, వంశవరంవరగా వచ్చినది; 2. పంకణ బంధ మె నచి

ఆఫిళా ము. గస. ఓ ఆ, నం (ఆఫ జాం తభావము*ఎ 1. సత్కులనునం బుట్టుట; 2. పాండికృ్యము; | లె. సౌందర్భము; క. అభిమానము. (వాడుక ఆఫేబిళముం నం. విణ. (ఆ. ఈ అం; Ni ss “ఈం... అస్ట్రమిక , మికృముఖ డ్ర్‌ మేలుగ నాకో "ఛిజితోదయరబునం, 3 ధరునంశమున 3 బం్రుండి డం వ a థి బుట్ట నళిస్థిరధర్డ మూ య." భవ ఆద, ౫ ఆ ౯౪.

టక | ఈ కౌ

ఆన: ఖం క క్‌ fa

అఫేముఖుడగుట.

నం అపషేముఖభ్‌ వమ్ము

ఆేకూస్యము, hen ష్య జ స్‌ షా సౌందర్యము.

ఆపి చేచనికముం సం, వణ. ఈ షేకమున

రూం ఆ రాజ్యా

(దృ వృముు,

కుక రాకరాగి చున

భుఃదయికము. సం. విణ. (ఆ. ఈ ఆం

| ' అఆముండము, సం, వి ఈ

వ్‌ లం, త్ర SCD నం, క్కు య న్న లకి ఆమ స స

| ఆమంశ్ర . రము. సం. మిం ఆతం

ఆవమం,ళ ౫

దె, ప్రయత్నము; 3. పూరముగా అనుభవించుట; &, వరాణునిగొడుగు.

హది ల్ధి

పయో

నిమిర్తమైనది (కర్మము ఆభ్యుడయము (ప్ర

జనముగా: గలది. పుం. అముదపుచె చెట్టు. ఆమం త ణము.

కాల. యువి.

శ్‌ 1. పిలుపు 2. సంపోవ వె పెట్టుట, అఖినందనము; 8. కామ చారానుజ్జ తో (చేసిన చేయవచ్చు లేకున్న మాన పచ్చును సిక కార్భమున నియో గించుట; (ఆవశ్యక కార్భమందు. నియోగించట నిమంత్రణము. ఆకార్యము చేయనిచో? ర్‌ వాయము గలుగును); కం వెడలిపోవునపుడు బంధుమిత్రాదులయనుజ్ఞ పొందుట, సెలవు పుచ్చు కొనుట; ల్‌. పీడొ్క్క్ట్టాలుపుటం

ఒర

nn

చ ళా అ అక త సెయుం ముం గ క్ర" 1. సాగనంపు, వీడుకొలుపు. “వ... దా మోదరుండు.. , నిజవిశ్వ రూవవ వ ళన స్స్స్‌ (పృవంచంబు నుజనంహారించి మునీం ద్రుల నామం క్రణంబుగేయ నమ్మ నమృవాత్తు మ సేసీరి. దానును నముస్థైనంబు సే సేసి. .. వెడలె” భార ఉద్యో. కె ఆ. కం౧; 2. (వయాణకాల మున) ఆనుమలి నొందు. (పొండ.నందనాదులం ళం ల జ ర జ్‌ వ కట్లు సని యమృవా దేవి ఇల. నామం తృణంబు శేసీ కత్చ్రభృతిపుణ్య స్త్రీ కరక లికలలితా

ఆమం

బి53 ఆవు తళంబులు గైకొని వ కార్‌ లాద ' అమకిల్లు, వై. అ. క్కి పుట్టు" ఉ, .,ఇంపాదుతిలంగ రించుచు.. . వెడలునప్పుడుో భార, ఉద్యో. ౪, | నిల్చు... య ౧, ఆ 5౧ ఆ. ౧౧౯; లూ ఆమంత్రించు వీడొ-ను. | ఆమనళ్యము. సంచి అ వహ ఓ మయము ద “వ. .ధృళరాష్ట్రవిదురుల నామం, త అంబు సేస్‌ ! వ సవేదవ, బెడ్డకట్టు. యద్దేవముని యేసీకక్థానంబునొంచె' = భర. ఆమని చే మి ఓ వగంనబుతువ్రు "చ... సూమి ఉప్మా ౨, ఆ ౧౦౬ వకంకేయు శామవిని చేయుఐబవట్‌ డిం హూ

3మం,త్రించే. నం. స ,కి.. 1. ఆమతించు, నిలుచు; 2, వీడను పోయివచ్చెదమని చెప్పి విడిచి! చెట్టు. “వ, వివాహతిథి నేంటికి నాలవనాండని ముహూా ర్లనిశ్నయంబు సేసి సారుంధతీకులై | కీమాచలంబు నామంతి ంచి చని.” హర ప |

WU

ఆం 2౧+

నము ఆమంత్రి, బడినది.

నం, విజ, (ఆ. ఆ, వీలంవం

అ)

అమం త్రితుండు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) 1. పీలువం బజినవాండు; 2, ఆమం త్ర త ణము చేయంబడిన చాడు.

ఆమం తు త్ర్యుండు. సం. విణ. (అ, ఆ, అ 1. పీలువం Mr దై, ఆమం త్రణము చేయందగిన వాడు.

ఆమడ. డే. ఏ. నాలుగుకోసులదూరము రోజనము. “వ,..అచటికి కెండానమడయగు సరస్వతి...” భార. శల్య. ౧, ఆ. ౭5.

ఆమతించు. వై. స. కి, 1. పీలుచు. “ఊం రాజుల బిల్వంబంపుము ధరానురసంఘుమునామతింఫు . క భార. ఆర. ౬, ఆ. ౭0; 2, సక్కరించ్చు పూ జించు. “తే. పిలిం దగుచోట్ల వారిం గూర్చుం డం బెట్టి, శమ్హులమ్వులం మంచిగందములు జింక, పాక్కిలియు6 గచ్వురము గందవాడి మొదలగు, మంచి సరకులచే నామతించి యంత,” అచ్చ. బాలు ౧౪౧; ల. అప్పనముసేయు, “మత్త, ఏమిచెప్ప్వుదు మేము నీకు మునీంద్ర, యవ్వుడు తండ్రి, మ, ;మామిషంబుగ టు కామ తిం దలంచి తౌం బ్రేమవ వంతుండు వోలె ముద దళం బిల్సి స. మాగుణ, సోమముం నొసమాడి యిట్లను దుష్ట్ర నిష్థురభావలన్‌ =” మార్క. ౧, ఈ 2.

ఆమతింపు. "వె. వి. ఆమతించుట,

యు: గోయిలల్‌ ల”

ద, ఫలసమృద్ధి; లి * సమ్మద్ధి. “ఉం ఆవ న యాముకొని యాదట: “స్వా వెలంగు న థన

నోమముః గొంచు” వారి. ఫూ ౭, ఈ ౯౧; 4. వంటయొచ్చి డిశేయించుట. యొబ్బిడి వసంకమును చుండు నామని యనంగ నానా, ౧ అఆమపాక్రృముం సం, వి అ, నః ఆమము. నం. ఏ. అం పుం. 1. రోగము; 8. రోగ విశేషము.----విణ, (అ. ఆ. ఈం 1. అవక్వము; 2. వచ్చిది. ఆమయము. నం, వి, అః పుం, రోగము, తెప్పలు ఆమయావి. సం. విణ, (స్‌. ఈ-నీ. వ్‌ 'తెపులునొంటు, అఆమరణాంతికము, సం, విరా (ఆ. ఈ ఆ. ) మరణము వజకు నుండునది. (ప్రాయశ్చిత్తము; శిత. మొ ఆమర్హ ము. సం, వి ఆ పుం, 1. కోపము; 2 ఆస హానము; లే. మంచివికేకము.

న జో “Jes త ఖ ఇ మొ 4

మ క విస సిల్లు

ఆం. భె, స

కాలు మృజత్హైయ pha

అ bu]

-) ఆతుడప:డు,

ఆమలకము. సం. వి, అ. న. ఉసిరెకకాయ. ఫుం. న ఉసినికప్తో.

ఆమలకి. సం. వి. ఈ. స్త్‌" ఉసిరిక.

ఆమవడ. వై. వి, (నం మ. మహి, ఆం

బోడీ. క. ఆమవడె. సెరుగులోో నానబెట్టిన మినువవడ, మొ. “పీ... కలజషంటకంబు లప్పృడములు వడియంబు లతిరసనం బులు వడ లావమవడలు, వరమాన్నములు.. =” బ్రవోే- 3, ఆ. ౨౬౪౯. మజ్జిగపుల నులోనగు వానియందు నానచేసినవడం శ. ర

ఆమశ్రాద్దము, సం, వి, ఆ. న. భోజనమునకు మాటు బియ్యము మొదలగు వండనిపదార్భము. లిచ్చి యాచరించు శ్రాద్ధము?

కక టా లీ Fae స్ట క క సలం

క య haps గోషు is పై “దోప నర హఎప మయిన బా జేనతో జ “ని సేయం బస లేము... ఎ

భార, షరా. ఈ, ఆ ౨౨. ఆమిషాకి నం పరం మ. +" మాంసము తిను రుం స్‌ 1 ల రాతనుండు. ఆమిషీ. సం. స్కీ జటామాంన్లీస్తోం

nd PMA

ల, ౫

మదము, “సీ ఆము

$ ౧, ల, ౨ “వ

ie

అము. కై. 1. ఆమిక,

జేను స మోముసామి.”” “భుందనంబు లీవ్‌ ... ౬. *.. నామువలచున దియనుో భీము. ౨ ఆ ౧౫; 2 గర్వము (౫౧ జుదమువొదకము, “చ. ఎనిమిదితావులందిెడరి య్య చెవుడు వాము జొజరా, నెనయుచుం

వృశేకలం వయింబొలుపొందంగ నందు నేనుం గుల్‌ తనరచు నుందు నికు జూవజబ్బువం బన సెలయేళ్ల తోడ నడ చేసరు[గొండలో యనక.” య,

మ్‌

రసి.

డా Ne

బాదం

జ

౧, ఆ

ఆముక ని

eg

బా 8. మి! కంక బడమళట ళన మూ?

MEE రాలక ఇజం స ల్‌ fy

రామా. ౬, ఆ. ౧౦౭.

నాకసముం దా౭కెడు | లో

ఆము

ంచు. “ఉ. ఆమని

బేర్చి వెలంగు కఫా 2, ఆరా; ర్తి bass య కొన్న చ్రేమవచే కయ. శ ర లత కవియు,

అపర విరాళిం సు స నేతానె య. మం

ర అ)

కం కోములా వమవరముగా. బెక్కాడి సాక్కిం వవుక్కామిం గామిని కామినీమనసీజుం గాకొంటి

నాకా౭గిటకా.” కం శకుం. ౨, ఆం ౯౨.

= కేం వము విరూద్రతు:

హా

an) Cn బుక

రని

3

cn)

|.

-

స 1. తాను ధరిం సమును డజేవునకిచ్చిన భ కరాలు. (చూడి చచ్చాక); 2. 63 మెచరెత్ర, ముగల యాం ధ్ర వ త (కృష్ణ చేవరాయరే దేశము.) x ఆము కిము. సం. విణ (అ.ఆ. అ) 1, కట్టబడి డె; (వస్త్రము 2. తొడుగంబడినది;(కవచము. ) తె, ధరిండ'బడినది. ఆము క్ష్‌, సం, ద (వస్త్రాదికము కట్టుట. ఆముఖము, సం, ఏ ఆ, న (నాటక) నటిగాని విదూపషకుండుగాసి పారిపార్శ నకుండుగాని సూ ల రాలు వితో స్వకాం ర్యవిషయములు నంఫో వించుచుండంగ పృక్ళత నాటక విషయములను సూచించుట గల నాటకభాగము, (సృస్తావన,

ఫో

వం మ్‌ జ

రా 5/౯

1. ధరించుట; 2.

సక క్‌

ఆముటేనుంగు. బే. వి మదపులేనుంగు. “ట్‌, మించిన యాముటేను:గులమోందికిం చెంగున దాం౭టి.”య. ౨ ౨3౭. మ్యుత్రికము. సం విణ, (ఆ. ఈ. అ.) పరలోక సంబంధ్నమెనదె. ఆముదపుః బెట్టు. జే, ఏ. వీరండముళ. ఆముదము. వై. వీ. (సం. ఆమండ$ః) నీరండ తె లము, బ. వీరండబీజములు, ఆముదపువిత్తులః , ఆముదాలు. ఆముష్మికము. సం, విణ. (ఆ. ఆ ఆఎ) 1. వరలోక సంబంధమైనది; 2. పరలోకమందున్న ది. ఆముహ్యాయణుండు. సం. విణ. (అ. ఈ అ 1, వ్‌ సీద్దకోలుండైన శ శండ్రివలనయిట్టినవాండు; 0

థి జో ఆశ (ఈ సేద్ధవంశమఃనంబః ట్లినవా(డు.

ఆమ్నా

ఆమాలము. సం. క” విణ. అవ్య, మూలముట్టుగ వేటు మొదలుకొని, నమూలము,

ఆమూలాగృము, నం: శ విర. అవ, మొకటనుండ్‌ చివరదాంకం

ఆమె, డే. స వ. (ఆషేఆమ) క్షే, ఆస్తీ; 2, ఆ

ఆమెత, చై. వి, 1. భోజనము. “క వినుము సపీ3 కరణ,మ్యున "నేకోద్దిష్టమునను భోజన మొవ్వు నామపింవక్క చనదామెత గుడవంబోవ సజ్జనవిను తా!” భార. ఆను. ర్క ఆ ౧౨౨; రై విందు, “వ... , అనేకబేశాధీశులగురాజులు మహానీయులగు మహీ బేవతలును నరుగు చెంచు చున్నారు. వెక్కుదినంబు లా మెకలొనర్నవలసీ యుండు. . .దథిత్నీరస్బుశంబులు 'తెచ్చునట్టుగా నాజాపీంప్రుము.” హారి. పూ. రా ఆఅ ౭5. “మ... ,..కొనిరండా మెకకుక్‌ ఖృక్యవృముఖ ముల్‌ ...””వాఏ, ఫూ, రా ఆ. ౧౪౪, కీ

వి

దంతి 64 వరివివిధంపు జన్నంపుఃబికరంపు, సొంపు సంవద _నిఖిలసిలింపసభయు, నచ్చటప్పటి

కిని జివ్వా తుప్పు డుల్ల న మెక లెణిం ౫ సీతుషూ రాద్రికకన స్వా. ౨, ఈ ౧౧. “లే. మేటి తుమైదగములకా మెకలు వెట్టు.” రన్స్‌. ఈ "ఆః ౧౫౪.

ఆమోవనము, సం. వి. ఆ. న, = ఆమోదము.

ఆమోదమానము. సం, విణ. (అ. అ. అ) 1. విమ లించుచున్నది, “తే, .. దివ్వగంధ,మందగంధవవో మోదమాశకుసుమువృష్టియును.” భోర. ఆపె, ౭, ఆ, ౨౮౭; 2. సంతోషించుచున్న ది.

ఆమోదము, నంం వి ఈం పుం. 1. దూరముగా వ్యాపీంచెడు చరివముళము; 2. వానన; రే. సం తోషము.

ఆమోది. సం. విణ. (న్‌. ఈనీ. న్‌ 1. ఆమోదము గలది నసువాననగలది; 2. ఆమోదించువాండు, సంతోషీంచువాండుం

ఆమోదించే. సం, ఆ. (క్ర 1. సంతోషించు, సంక వంచు; 2. పిమళించు.

ఆమ్నాతము. సం, విణ. (అ. ఆ. ఆ 1. బాగుగా బకిరివబడినది (వేదము); 2. చెప్పబడినది.

2రర్‌

ద్ధి వర్ధన | ఆ |

ఆయ

ఆమ్న్మాయము. స వి ఈ సం. 1. వ ప ర

ఉఊబజేశము; ల గంబదాయమయు? & వాగు వరెశీలించుట; ల చుకలమకలః జదువ్చట్క

అభ్యాసము. = గం. వి అం పు. చూకము, మామిడి. కమపణము. సం వి ఈ న చూవపవనము,

మామిడితోంటం

మా,కకము. సం. వి, ఆ పుం. ఆంబాళణుకో. ఆమ్రేడించే. సం. అ. కి, ద్వెరుక్తముగు. “వ. ..సం

య చువేదమం కృ వళనంబు లవలన, *“” పాస్కిఅ. 2.

కము. నం. ఆ నా 1. కండుమాను పర్యాయ ములు వెస్పినమాట; 2. స్తుతించుట; ల్‌

|

ళో జ మో న తెలకంబులపిక్ష స్వరన్వరంబుల వా చ్రుడిం

విం

(వ్యాకరణమును) ద్విరుక్తముయొక్క_ వర రూపము.పిణ. (అ, ఆ అ) Ll ₹ండు

మూడుమారులం చెప్పంబడివడి? 2 దలంమాటు చెప్పంబడినది, స్తుతింపంబడినది. “ఉం... ఓజన అధ మ జ అశ న! వ సంఫఘుములార సజ్జన్యా ర నిమ్ముని నమ్మల్త నిమాదను న్నాకృయించెదక .” భార, ఆర 6, ఆ, 3౫1౮ అను. సం. వి. ఆ. స్తీ" చింక్క తిం,త్రి ణి. ఆన్హుము. సం. వి ఆః పుం 1. ఒకరనము, ప్రులును; ర్త పులిల్రేంపు----విణ. (ఆ. ఆ, అ) పులుపు రనముగలది పుల్ల నిది

అన్షులోణిక. సం వి, ఆ స్త్రీ. పులిచింకళే,

ఆమ్ల వేశసము. సం, వి, త పుల్ల వృబ్బ?.

ఆమ్టిక. సం. ఏ. ఆ. స్తీ * చింకళ.

ఆయక. దే. స. (ఆ3అకృ ఆకె “క,..ఆనారదుః డట్టయగుదురని యాయకతోకా” కళా, ౧, ఆ. ౬౮

ఆయకట్టు. మి.గ్రా+వి. (ఆయము+కట్టు.) l.3ెంక ఆయము వచ్చుట “కేర్పజుహంబడిన భూమిమితిం “శ్రే సకవి గుడికట్టుగా చెంగసరసి వ్రాస్కీ యంత కములేసీ కులవర్డు లాయకట్టు, దీర్చి దినవహినపర గతి, రీరృనారపణి నిర్భయింప శేమోహీ యకం డు వాంస. ర్క ఆ. ౨౯; 2. కాలువ మొద లగువాని నీటి పాణుదలకు నిర్భయింపంబడిన భూమి వరిమితి; తి. ధనమురాబడి యొక్క-_నిర్భ యము.

ఆయ 256 ఆయ ఆయనము. చే. వి కువువ్క తాకటు, ఆధి. | మూస్తీయూయ త్తవడియుండే నారాజసుతుండు.” ఆయకా:ము, మ్‌, [1 మ్‌ తనము కొండు సాం ౯, ఈ ౮౨ పుః నన్ను రాటు వాడ వచ్చు వమకూలు వేయదు కర కక న్న నం. విర a ఆ. అ) 1 అధీనము, రంసుకోడా క ఊకయంద్యోంక్టఃడ, | ఆగ్షము, వశము స దము. ఆము జై, వి గ ఆయు”. L ఖద్దముష్ట్త్రీ కోయ త్తి, నం. వి ఇ గం ట్‌. లోకువ; 2 ఎల్ల; కరత డి ఆనే కాంంకొ అరిక్చశః చేస, | 8. చెలిమి; 4. దినము; లీ. సామర్థ్యము; 6. జుసీండి యాూయళంక కయ కుకంగంబుగాః | వృభొవము; 7. ఉపాయము; ర. పయనము దొం%? వట్తింాటి చెప్నమిపలం పా కేసీక” !అయదిం జే. స (ఆ+అకి అది, కుం సం ళా ఈం ౨౯౧; 2a bale అ యల౨ | జయను చే. న, (ఆచాఅను) ఆఅకందు, చ, ..అఆ, కారవరికరము. “సే. ఇషండ్‌యాయగములు వన్నె యనమెయిః బోయి హీనగతినైన ఘటించిన యాయళముగా ౫జజవాడరదికిః బక్క రలు నెంఠ యొహ్పునో.” భార. ఉద్యో. 3, ఆ. రోర వాతం” కం నం ౧౫ ఆ దం ఆయపవ దే, స (ఆ+అఆప్ఫ ఆపె, ఆమె, sss అన OE Se “Ee షై" (పొడువైన అయపజచే. చే. స. (కి. సాగుబడిచేయు. దూూకలగల దె కది ఆకఃటిళ్‌. గ _ ఆయమ. జే. స (ఆశేఅము) ఆమె. ఆయరనముం నం వ. ఆ. పుం. Ll. ఇల్లు; ల గుడి;

3, మ్‌, మము; కీ, స్థానము; ల్‌, విశ్రమస్థానము; 6, యజ్టిస్థానము.

ఆయము. సం. అనది.

ఆయని. నం. ద ఇ. స్రీ 1. నిడు, పొడపగుట; 2, (పృభొవము; 3. రాగలకాలము; శీ వచ్చు బడి; రాబడి. “ఈ వినికి గలిగె రతీంచుచ్చు నను

వన దయతోడి పాడి నాయకులెల్ల క

కగచేలి ఫాగడొం,వపెనరాజున కర్వ్‌ గామ ధేనువు గాదే.” భార, ఫ్‌హ్త ౧, ఈ ళం.

ఆయరతెకాండు. మి. పిణ. ధ నార్టనము చేయుచాండు, జ - ధర్మ జుండు ధనార్టనం బేమిటం (బ్రన్ఫుటం చైనడచు నని యజిగిన నతనికి భ్‌ష్ప్రం డిట్లనియె. “క ఆయపికాందు వలయు నర,నాయకునకు.” భార. శాం. ౨, ఈ 3౬౨, ౨౬5. *ఉంఆయతి కాని కీకు మమరాలయముఖ్యము లాకండర్గ కృస్టాయుకతుండై నిజోర్వి నగు నష్టికిం దజ్ధనమం దోరల్చీ రాళాయకనంబుం శేచ్చు” త క్క ఆ. ౨౧౮

అఆయన్తవదు, మి. అ (క్రి. సిద్ధమగు, సిద్దపడు. డా మాకులం బెల్లం ఒ,బాయకరోషమోగ్ని భసీ కరిం క్కు నాయ క్షవడియుండు మనిన.” రం. రాం ఉ ౧క౫పు “ద్య కాయంబు కడంబేసి కన్నులు

ఇ. (ఈ. ఆ. ఆం) దీర్ధము నిడు | ఆము. ఉభ, వై.వి. జీవస్తానము, మర్శము.” తే

) గొనుచుం | ఆయలె. చే. ఆవ. (ఆషాఆ లెమ్ము.

'|ఆయవమనము. సం. వి ఆ న 1. దీర్గ తము,

పొడువు; 2. పొడువైనదానినిగాం 3. నియమించుట.

జేయుట;

ఈఏ ఇ ఇ

అలుక యంకంత కగ్గలించి యాయేముల్‌ నొంచి

దోర్టీ లచనెఅపి“”” భార. విరా ౨, ఆ 352.

సం. అ పుం. 1. వచ్చుబడి ఆదాయము,

“ఆయవ్యయములు;” 2,రాజునకీయవలసీనపన్ను

శ, ర) ఆనాదర మును తెలిపెడిని. “చ. అలం బి యాణు వోర్తు కి యమాట వసంకము. బాడనప్పూడ, 'మెలంది సపక్నిభ_క్తికిని వేల్పులు మెత్తురుగాన రాగమక్ర, ఛలమునం దన్ను బాడంగ వసంతుడు తాదయ చేసెంగాక యాయలె నిజశ కినాయనుచునావస కుంగొద వెట్రెఫీనునక.” ఆము. *%% ఆ, ౧౩౨౨. (“ఆయెలె నిజశ కినాయనుచు సీపసకుంగొద వెట్టై” అని వావిళ్ల ముద్రితపాఠము.)

ఆయల్ల కము. సం. వి ఆ నా 1. శవాకవా, ఉక్క-౦ఠ, “ఊ.. .పుష్పదామముకొా, వల్ల వపా టలంబయిన 'పాణినసరోజమునకా భరించి యా, యల కక తీ వ్రసంజ్వరభరాలసకోమలగా త, త్ర వల్టీయై, యల్బన చేగుచంచు కమలాననం జూచి బపు దవ్వులన్‌. నెం 3, ఆ. ౧౦౮ “వ నీవల్ల భుండు భవదాయల బక ఛరంబునంబరితప్తు ండగుచు,

ఆయ 257 ఆయు నిన్ను పరియించుటకు నీకంటెను వేగుకించునని ! కంబు వెట్టియుహ్వుగొనుట ఆము, ౬, ఆ, ౬5 తోంచుచున్న యది.” వాం 3, ఆ ౧౧౯; . (ఇట “వూంకసీర్కు ఈ:ంకపిరు” అని పాకాంత క 2, విరహము, ఎకంబాటు. 1 ములు గలవు, “ఆయిటిదూది = ఎండకాలము

అయవారను. వై. వి. యాయావరము, ముష్టి. (పిడి గాలిలోనుంచిన దూది.” అని జావళ్ల వ్రృతివ్యాఖ్యం శెడు దోనెకు చొప్పున బియ్యము, ధాన్యము, ఇదియే యుచికము. చెలండజే:కమూటాయిటి” మొ. యాచించుట) “ద్వి. పాయకవంచాంగ | _ వనీకసమానగముగా గ్రహించి చెలందిచేక మూటలో వఠనంబు: జేస్కీ యూయవారములె తి యతిదైన్య | కట్టినదూది. ఆని వేదం వంకటరా యశా, స్త్రీ గారె వృత్తి.” పహారిశ్చు ౨, భొ. రణ. వ్యాఖ్య.

ఆయనసము. సం, ఏ. అ న, ఇశుము.---విణ, (అ.ఈ. | ఆయికవడు. దే. అ క్ర (ఆయికము + వకు) ఆ) ఇనువది, (కవచము మొదవలయినది. సిద్ధమగుం

ఆయ స్తము. సం. విణ. (ఆ.ఆ.ఆఘ |. కొట్ల బడ్డది; | ఆయిక పాటు, దే. వి. ఆయికవడుట్క సీద్ధమగుట. 2, వోపమునొంపినది; 3. త్రయయిడ్డది; శ. దుఃఖమునొందినది, ఆయాసము నొందినది; లం వాండిచవేయంబడినది.

ఆయితపెట్టు, దే, న. ,కీ.. (అయికము + సెట్లు లు wa ~~) ం టె సీద్దముచేయు* “సర్వము నాయిక పెట్తి” విజి. ధ్‌ ల | ఎమూ ఈ రాగ ఆయస్థానము. సం. వి. అం నం కం లాభము గలుగు | ఆయికము. జే. ఏణం సిద్దము. “తే. ...వికచ్యవ్భాద ( వ రు eee 2. రాజులకు పన్ను వచ్పెడిస్థానము. యుఃడై శలచీర యాయికమువేసి, , , భార (గనిమొ. వ్ర; ఈ (జ్యోతి) జన్మలగ్నము. నిరా. అఆ. 3౨ఏ---వి. సీదమగుట. “కు సమ నుండ. వదునొకండవలన్న మా, | రమునకుం దగునుద్యోగమునం ,బ్రవ ర్రిల్లి ఆెలమిం ఆయా. హిం. వి. సేవకురాలు. గాం తేయులం మృశక్ళ వ్రమహీనాథుండు నన్నా, ఆయాతుడు. సం. విణ. (అ. ఆ ఆఅ) వాముసేసెక ద్రువదవిభుఃడు నాయికమయ్యిన్‌ =” వాడు ఆగకుండు. భార. ఉద్యో. ౧, ఆ. ర౯. ఆయానము. నం. వి, ఈ ని ఆగమనము, రాక, ఆయి త్తవడు. బే. అ. శ్‌ (ఆయి త్రము,పడు ఆ ఆయామము. సం. వి. అ. ఫుం. టైర్ధ్యము, నిడుపు, యికేపడు. “క. ...ఆయిక్ర్తవడ్‌ వెనక రండను ఆయాసవడు. మి. అ. క్రి. (ఆయాసముశేపడు.) | చున్‌” సా. ౧, ఆ ౭౭.

శ్రనుపడు. ఆయి క్రపాటు. బే. వి ఆయిక్తవడుట. “గీ. సేవ ఆయానపాటు. మి. వి ఆయాసవడుటం కులకు, విష్టసారూప్య సౌ భాగ్యవిలసనంబు, లెప్పు ఆయాసపెట్టు. మీ. స, క్రి, (ఆయాసము పెట్టు డపుడె సృజింపనాయి త్తపాటు, వెలయనున్న ది.” శృమపజచుం కర, ౨, ఆ (శం ర

ఆయాసము. సం, వి, అ. పుం. 1. శ్రమము; | ఆయిత్తము. దే. విణ. ఆయికేము, సిద్ధము. 2. ఉత్సాహము, అతియత్నము; 8. అలసట; | ఆయుగము. వై. ఆయగము. 4. కష్ట్రమ్యుక దళ, “కం 1వనవా,సాయాసము ఆయుధజీవి. సం. ఏణ. (న్‌. ర న్‌్‌ ఆయుధము ని స్టరెంచి. .. +” భార, ఉద్యో. ౧, ఆ. ౨౬౦. చేక జీవించువాడు, యోధుడు. ఆయానీ, సం, విణ. (న్‌. ఈ -సీ. న్‌ ఆయాసము ఆయుధ ము. నం. వి. అ. పుం. న శస్తమ్ము ఖడ్డాది గలవాడు. యుద్ధసాధనము (ఇది త్రివిధము:---క. వ్రవార ఈయ నం, వివా (న్‌,ఈన్‌ ఎ ఆయముగలపాడు. ణము = వేకనుంచుకొనియ్‌ ఇతరులను కొట్టు ఆయిటి. బే. వి. బూరుగుళీ. “గ్‌, ఊంకనీరుచెలంది | సాధనము, కత్తి, ఈటె మొ; 2, వాస్తముక్త చేంళమూటాయిటి, దూదియెండపసుపు తొల్లి | ము=వేతితో విడువంబడినది. (చక్రము మొ);

యక; rr 8. యంశ్ర్రముకృము. (బాణము మొ)

ఆయంధై. సం. న వాను బకాా3.

ఆయు ఫ్‌కువడుం. నం 2౫ చేశ బ్రుదువ వ సౌ

ఆయుథియుండుం ౫

ఇమ్ము విజ ఒం

షె

అ ఈ అం ఆయుధ యుండు.

se ఈ =" =కయండ్‌

ఓ

కరం ముం సో న్‌ జి ర్‌ షా ఈయూ కూ. క్‌ = yer 1. (డు హ్‌ పే [| ము వు 2 కూరా వళ హాము హదు ee వచ్చుట; బి ఖో చై బాన ర కళ ఆయుస్సు, వనర కాలము (కని వ్ననహోము a చో తు జో "ఇన్నా ఇ అ ఆయు స్వేదము. నరం న! కా ధ్ర ఇ మై వ శమము: మ్‌ ఖీ చికిస్పుచెలుప్టశ్యాన్న ము,

& అఆయుప్మ్కు. రను, త? కు పవనం (= రః ఆం ఆయు బృషుము మృదచేయునది, ఈ + ర అయుంస్కర ముం య. మో న 1. ఆయుష్క

వమగు కార్యము; 2. మెరము, మంగలివని. (వాడుక).

ఆ:ముస్మంశము, గం మి ల్‌ పుం. ఒకృగ్సవాయో ౫ ముండ య్యా. ఆయుష్ముం తుండు,

అయూస్త ంళుండుం నం వాం (ల్‌. ఈంష్క తీ ల్‌ . ఆయువు గలవాడు చిరంజీవి చిరకాలము ద్ర దుకువాఃడు,

ఆఅయుష్యుము. సం పి, ఆ, ని ఆయువు, -- విణ, (5 ఈ ఆ, ఆయుపునకు పీ మెనది; ఆయువు నిచ్చునది,

ఆయుస్సు. సం. = ఆయువు.

ఆయోగము. సం, వి, అ పుం. 1 గ ంధమాల్భముల కానుక; 2, తెలిద; 3. వ్యాపారము; 4, మంచి సంబంసముం

అయోగన్రున సం. ప్‌, అ, పుం, శూ ద్రునకుC బుటివవాండుం

ఆయోబికము నం. వణ. (అ.ఆఅ 1. కూర్చంబడి నవ్వు నంపానింవబడినదె. (కనుమవూయోజిక

కారు కము; 2 తీసికొనిరాంబడినవి

వైశ్య

ప్ర స్రైస్త్రయందు

అరం a

ఆయమాధనము. నం వి ఆ. న |, యుద్ధము; ర, యు ద్ధస్థానము; లె. వధను.

ఆర

ఆక. ఉను, చే. అవ. నంబోధనమునందు బహువచన స్థానమున వచ్చెడి యాగమము. “శీజనులార!

వరుస... దు. 2. ఆరుణాతునుకారక ను ధు అవ్య స్తా ఏవుక్వ్వార్థ కరాజము చూ. ఆరు, నం ఆ. స్త్వ. మాదిగ

= స బానిసూడి

Gh

— ma ఇథి

3 కక్క. 'జే. ఏ. ఒకరకము వక్క జై. ఏ. (సం అరుంధతీ 1. అరుంధతీ 2. అరుంధతీనమ త్రము, “క్క వీకచెఆం గులు ముడియిటి, కూరిమిచిటి కెనలువట్టికొనం హాకెచి కా, రారంజోతిని గడునిం, పారణ 'మైొ,క్కి.ంచినవ్వుడాలిక్‌ మగనికి” నీలా. 3, ఆ ౮౫. రంభకుడు. సం, విం, (అ. ఆ-ఫికా అ) ఆరం భించువాందుం ఆరంఛణము. సం.

ఠా el]

ఆ. న. = ఆరంభము.

ఆరంభణీ యము. సం. నిణ. (అ. ఆ అ ఆరంభింపం దగినపెం

ఆరంభము. సం. వి అ. పుం. 1, (వపృయత్నము; డె ఉప,క్షమము, "మొదలు; రి. (వస్టాపసనము, ప్రారంభము; ర్వీ నృ హాదిసంపాదన వ్యవవోరము; ర్‌. త్వర; 6. గర్వము; 7. వధము; ర. సంక ల్పము. “క. మోరేమి సేయుదురు "ైై,వారంభము గాక శుభము నశుభంబును సంసారులం దన కనకణి నని వారణ చొందంగ మాన్పవచ్చు నె దానిన్‌” భార, ఏరా. ౨ ఆ ౨౨౭. ఇట (పృయక్నమనియు ననవచ్చును; 9. ససృము, ఆరబము. (ఇది ఆరబము అను వ్యావహారిక పద మును ఆరంభము అని వాడి యీోాయర్థ మున గ్రహించి యుందురు.

ఆరంభించే. నం. ఆ. క్రీ ప్రారంభించు, యత్నించు, కడగ్కు మొదలు పెట్టు, ఉప క్షమించు.

ఆరకాటి. జే. వి పీడనడపువాండు, నావికుడు.

ఆరకాటచు. సం. వి, ఆ పుం. న. ఇత్తడి

ఆకతు. సం. వి. ఆ, స్త్రీ. రక్షణము.

ఆరత్షము సం, వి, ఆ, పుం. 1. రక్షణము కాపా డుట; 2, (రక్నీంచునది) సేన; శీ. వనుణగుకుం భముల ,క్రిందిచోటు; శ. గజకుంఛములనంధి. విణ (అ. అ. అ రక్నీంచునది,

ఆర 259 ఆ

ఆరకుండు, సం వి. ఆ. పుం శళలారవాండు, గ్రామ దవషకహారమున

ఆరగించే. వై. స (కి. (ఆహారెంచ్చు 1. భుజించు. | సంస్క్భృక సమాగమధ్భ ముక. జాడియు౨దుదనం Wel .. చకుక్విధహృచ్యాన్న మారగించె.”” భార. ఆకజేము. చే, ఓ. 1 ఇంపు “గి, ప్రడ్న్వాచివ్నాం ఉద్యో. 5, ఆ ౨౨౯; 2 శ్రాగు. క్‌; మును. బులవభునంబునభుటింవ, సీసుదడంనా పి కకకజఖ ల నీస్తనంబులకు "మోవంగ వె వ్రైభయి యు; న్నృయట్టి రలసీక, జాశనూక య్యవ్వనుకపయస్సులన్ని యును చేడుకతో( గడు! నారజెము మొజియాడుక్వహారహావో పార నారగించినం బ్రీయమంది నందసతి చెక్కు ఆ, ౧౨; 2. కలధ్వపిం “గ పావురములారజం లు నక్కును మస్తకంబు మూరో్క[నుచును! బులు వలుకుచోట”” స్వా. 3, అ ౧౧౧; తి ముద్దులాజి మటణిీ "కాండోిక శే సేపునకుం బ్రీయం। శృంగారవేష్ట్ర, విలాసము, కులుకు. “ఊం... ఆరజి బునన్‌.” హారి. వా. ౫ అ. ౨౪౦. “సీ.ఎవ్వరు| ముట్రివడక మెలంగుచుకాం" శుక, దఆం౧౧౦. జలదాతలిలమోందనాఘనుల్‌ క్న్‌రఫ రములార | జతే (వధమసంగమశేళి నవ్పటికనంక ముగయని గంతురచట.” శేష. 3. ఆ, శ. ర పించి క కవ వ జాతివా రాంబు జేతు ఆల్‌ సేళమింత, చేరరనిషించెం గలయికయారజ జమంల.”” శుక. రి, ఆ. ౨౬.చూ, ఆరణము విణ. 1. కలము అవ్య కృధషది గలది. “రగడ | ఇంతి పౌవురప్రురొద యేల సనినెదారజము.” స్వా ఏ, ఆ రర; డం మనోజ్ఞము, ఆందమ్మైనది.

ఆరగింపు. వై. వి. 1. ఆహారము, భోజనము, “నీ ఇక డు పెక్కే_౦డ్డంబట్టియో యిందువదన, వైష్ట్వవసహ (సమునకు నన్వహమునార, నింపు సేయించికాని భుజించనొల్లం, డాత్శసతియును దాను నేమని నుతింతు.”” వర, ర, ఆ ౧౯౯. నా ప్రాచీనకవిసమ్లు సమకము కాదు. ఆని శ. ర); దేపకకు అసస నివేదనము చేయుట, చె వేద్యము చేయుట ఆని వాడుక.

“ఫీ జైక సడల్చియారజపుంబై (ట ఘటించి యదె చేలా యిడి మేలొ యనుచునడుగు.' శశాం. ౨ ఆ ౮౧. “కే ఆత్తెజంగున నది పొ టార జంప్కునశ్నాంబొడకట్టి తాం బాడుసన్నరవళ్‌, పాట లకీయుంకృ్ళతి శ్రుతిః బాదుకొనంగ... ఆరభుట్లము. సం. వి, అం పుం. కపిల, నూతినుండి స్వా, జ ఆ. 3౨.

సట పెకతోడుట శేర్పజచినయంత్రము, వీళము. | ఆరటవడు. డే, అ. క్రి. (ఆరటము4-పడు.) వందు

ఆరగ్యభము. సం, వి. ఆ, పుం, చేల. న, బేలవండు.

ఆరజము, నం. పి, అ, పుం. వాద్య విశేషము, “చ, పకపీంచు. కొలందికి మి అయాననురుగో ముఖడిండినుమడ్డు ఆకటపాటు, జే. ఏ. ఆరటవడుట్క నంతావము, శంఖ'కా, వాళ మురళీమృదంగ పణవానక దుం దుక్టిఢ కం. = ఆని పలికె మనను చుజుమనంగక్‌ . క్క-కాంస్యమ, ర్ట రళమురజారజాదివి వసన రసన ఊఉ. ఆవ్వచనంబు చి క్లేమున నారటపాటొదనింవ భూనభోంతరంబులం జెలంగక.” భాగ ౧౦౩ ఇంకయుక , నివ్వెజంగంది యొండుపమనే స్మ-0. ఉం ౧౧౦౦. “ఊఉ. సంచిళభూకబాహు | అక యూజకయుండి.” విపు, ౭, ఈ ౮.

బలసంపదపెంపున నారజంబు వాయించి యనే ఆరటపెట్టు. జే. న క్రి (కరటము ₹ పెట్టు) కళంగుల నుమేశు! చద్రిలోక శరణ్య నాత్మ మె, పరికేపీంప జంజేయు. “చ. అని వలుమాట లాడుట చ్చించి ప్రమోదియై సిజవశీకృఠనిశ్చలి తాంక | యు నమ్మను జేం ద్రునితోడ నాశం డిట్లను విష రంగు గ్యావించి కతదాననాంబురువావీతణు. డై మెలి క్రొలి త యంగ ము నారటపెట్ట సన్యు తగ (మై క్కి యిట్లనున్‌.” భొగ. ౧౦, స్యాం, లం, , నిషయిట్ల మీదు వరికించక య'మైయి ఊఉ 3౧౪. (ఈవద ప్ర్యయోగమపూర్వము, సీవ్రు పొండునం, దనులకుః జేట్రవై వృాదయ తా ఇంఛను పిచారింవందగినది. అని శ ర ఇది) వము వచ్చిన బల్కై. దొండులన్‌ ' భార, దో సంస్కృ కనిఘుంటువులందుం గానరాదు. దేశ ర), ఈ ౨౦౯౭

ఆర కటము. దే వంతు సంఛావము, బాధ. “లే, ! మచ టముం జ మెలి మవ జనరల్‌ "మ ళా - Ce య్‌ { లుగకంబున- దాను: శాక: గా లన యనా; ౧ < | > న్‌ జ జో జ = ల్‌ | “య దీనికి నంపంగ్క మలవదురం శల శేలక చె” య వు క Q (i ళా ౬) ఖో ల యు Q జె యూావరటమున్సు శనుడుక కలమట:ంబదక మొట్టుండం: | * వెళ 9a ఇని * జో జా Mans i వెరు ము, by a డక కం ౯, జ, ME 7 = 4 € 4౬ ar = వటునజరతై తృమువ శా కటముడిపి సురా 32లు శశిక వాసింపాుకొం పాండు, ఈ ఆ ౨౭౫ © ఇటా చు ణి ర్‌ ది ళో అజుడు జ్ఞ కీ CEs లెఖ ఈ = i> ణి (= ము న్‌ మెలా జీ యేం క ళా క ™ె “ఆడదాగినవానికరణి రాకటించుచు,” సాం క ~~ కొ

Fac)

ఆకట్టజము. సం, విణ. (ఈ. ఆ అం ఆకట్ట చేశమునం బుట్రినది-ది. ఆం పుం, ఆకట్ర చేశపుగుజ్జము.

ఆకటము. సం వి. అ. పుం, హిందూ చేశముయొక్క | “పళ్చిమో ర్త ఎడు చేశకదేషము, క, రం వంకాబులో కత్తరవూర్వవెక్కునం గల జేశము.

రముకను

(రావచ్చండీలోని (పృజెలువారిదేక మును ఆయిర జ్లైకంది. వాడుదురు ఇని ఆప్రేనిఘంటువు; గ్ర చకా ర్న కలే. (oan me ot 2 2, ఆరట్ల bole గుట్హిము (ఇందు వ*_స్త్వమగుగుజ్ఞ | ములు పుట్లును ఎ ఆరడము. డే. వి, పూనిక, ఊఠత్సావాము. “క. వెలి వాజును గాలురులున్కు వలలుం చెరలుదీమములం

ఇడి: దీకెనకు, క్యలునాశగోలలుశునుం, డల టకాకడంబులు పెనువకొా” జటా

చె, మ్‌, ఖు రహ

అగణాలుం ఆరణ్యకములు, చజేదమందలి భాగములు, ఆవి ఆరణ్యమందు వకించందగి నవి. WE త్రినరకాస్వాదళవమదో ద్రే కల కి ధరణి "దేవు: డామోజ మత్తావహించి యారణాలు శంబరారాశతి రతి వేయి చచి నవ్వు?” శివరాం, 5, ఈ ౧౪.

జుకంపంగ చాలకించి,

ఆకణ్భృకము- సం. విణ, (ఈ ఈల l. ఆరణ్యమున6 బుట్టినది; 2. ఆరణ్యనంబంధ మెనది. (అధ్యాయ, చునుమ్బః న్యాయా పధి, వివార్కవా స్పీవదములకు వశేషణమగునపుడు ఈరూవము వచ్చును. కది తరముజక విశేషణవాగునప్రుడు ఆకణ్యమని రూవ

శా ౨ఎడును,--ా విం భ్‌

వ ఆశ్‌ చాతి Mia

ఆకణ్యమున బరింజం జ హ్‌ = యం య లం ॥ వా వ్‌ శా గో నన పద (గమన (తై త్తకీయీ కాకము మొ.)

అరణ్యాకు:డు. స నిం అ, పుం ఆరణ్బావుదుండు

(ఆరణ్యకో పొ క్తఫల

“ఆ. ఈం ఆ 1. అరణ్యమునం

శి ఇయు, సం క్‌ ణ్‌ (వ్యతిశేకముగ్రావ్యాముు, ఆరణ్నవశు నుండునది, ఆరణ్యసం బంధ రం్సపర్వము అరణ్యామున జరిగిన తెలుపుభాగము. ఆరణ్యక"ండము= అరహ్యామునం ఆజకగినరామాయణకథను తెలుపు భాగము. వి, అ. నా అడవిన

చల్ల కయే మొలచు సస్యము (నీవారిథాన్యాది.)

సము, విత్తులు

ఆరకము, నం. విలా. (©. ఆ. ఆ 1. ఉవరతము; 2, విరతము, ఉఊడిగినది.

ఆరతి. ఉభ,. వై ని, హారతి, నీరాజనము. “ఊఉ. ఆద రణీయరామకథ నాంకశుకో కులతో డం డీవము, త్రై దువచాలు కోభనపుటారతులెత్తె సదాగతిం ౧౨, మోదషినోదికిం జిగురుజొంజపుం గెంపులవ శ్రైరం బులం, బో,డిం దనర్చునద్ధలపు మొగ్గలు ముత్తెపు 'మ్రు,గ్గలీనంగన్‌ వను ౧, ఆ ౧౫౩౨.సం, వీ, ఇం స్తీ విరత్కి ఉడుగుట, నివృ ర్తి.

ఆరనాళకము. సం. వి, అ. న, కాంజికము, పులియం బెట్టిన కడుగునీళ్లు, కలి.

ఆరనాళను. సం. = ఆరనాళకము.

ఆరబము. వై. వ. 1. తొలకరిపెరు; ర పెరు, “ఛా, ,_ఆకీడునకా వానల్‌ కల్లకనూనె నారబము లెండంజోెచ్చె. ..”విపు, ౨ఆ. ౧౦౬ “లే... ద్ర లంబండు నారబకోటు లెల్ల ** ఆరబకోటులు.-

మిశ్రనమాసము. భీమ. 3, ఆ ౧౪౨.

వరఫుదోసంబు వాయంగ వాన గురియుం గొం

ఆరబ్ధము. సం. విణ, (అ. ఆ. ఆఅ కే. ఆరంఖింవంబడి నది; 2. యత్నింవంబడినది.

ఆరబ్ధవ్యము. నం విణ, (అ, ఆ అ ప్రారంభిం వండగినది.

అరభటమ'. నం, వి, అ. పుం. 1. ఆటోవము, దొట్టకనము; 2, ధైర్యము, (ఆర్భాటమునకు

ఆర

ఆరభటి. సం. ఏ. ఈ. స్త్రీ. 1. కావ్యవృత్తులలో నొకటి; 2. చాడ డిట ట్రకనదు; ల యక, శరం

ఆరభటుండు. నం. వి, అ. పుం. థీరుండు, దెట్లవం

ఆరఫి, సం. వి. ఇ. స్రీ = (సంగీళ) రా.

ఆరభ్యమాణము. సం. వ (ఆ. ఆ, అ) ఆరంపింవం బడుచున్నది. క్‌ అనఘు వేదాధ్యయనాసదక్త

నారభ్యమాణ నుహాధ్వరు మనుచరిత్రు..,*...” భార ఆపి. రా ఆ. రై

ఆరభ్యము సం. = అరుధణేయును.

ఆరయు. చే.న | క్క్‌=-(అరయు 1. వెదకు. “ఊలఅఆం టు. గలయ నారనీ చొచ్చి యొకం డు నాళసూత్రంబున నున్నయింద్రుం గని, జా గ్ర ఉద్యో, ౧, ఆ, ౧౮౮; 2 సరీర ఆలో | చించు. ''ఉ,..భూవర కెండు తెజంగులందు స్రీ కారయం బో యింప్రుమా.” భార. ఉవ్యో. 3, ఆ ౨౮౪౮ శ. తెలిసికొను, గ్రహించు. “తే, ఇందు నుఖ ముండితిమి యొరు కెణుగకుండ,నేలొకో యివ్వు డీవిప్రునింట నార్హ్వరవము వీతెంచె దీని నారసి ముం, వలయు దత్స)తీకారంబు వలయు వ ఎ” భార, ఆది. ఇ, ఈ ౨౦౪౨; డీ. చూచు, ర్‌. రక్షించు కాపాడు, “క. డయ నీవే నుత్చా దిత్కు లయిననుతులు ద మైణుంగునంళకు ఫీమృం, డయనయశాలి సమీపం. డయి చేకొని రాజ్య భార మారయుచుండున్‌.”' భార ఆది, ర, ఆ.

౨౫0౧.

ఆరవముం సం. వి. ఆ. పుం, నినదము, మాక, ధని.

ఆరాటము. డే. ఏ. ఆరటము, సంతౌవము. “శా... ఆరాటముం, బోరాటంబు ఘనంబులై న,” ర, ఆ ౫౦.

ఆరాటించు. చే. అ. క్ర సంతాపపడు, కేపీంచు. “మ... .*బాొప్పసఫ్యూరము లాక్కు-మృడిం గన్నులం దొరంగనారాటించుచుక ”వి, పు,౧, ఆ. ౧౮౭.

” కాళ.

ఆరాత్‌ . సం. అవ్య. సంస్కాతే నమా సమునం బూర్వ

వవముగానే యుండును. 1. దూరము, వ్యవథాన

మం శ్రీడౌ.లకటకంబునందు

నకలకీర ౦బులం గాలీపావణద్వారంబున నారా య హ్‌,

మును వకంపరగా.

;|

ఆడ

a

దుజకారక బు'లై మోవషంబు నిచ్చు, కాకి యవ్య

| వతానవంబునము దీని వ్పైననునక్ష్య మె జెటవజిచె

1

Hi శ న్నా ల్‌ ల

| కాకీ ర ఆఅ 309; 2. సమాషమున; శీ. అవ్వ

|

వధానమున,

ఆర్మాత్రికము. నం వి ఐం న విరాజకమ్ము ఆరతి.

ఆరాధకుడు. సం. 2౫ (ఆ ఆధిక, కల ఆకా ఢించువాఃడు,

ఆరాధన. స an త్‌, ప్త = ఆరాధనమూ

ఆరాధనము. నం సి, అ. న ఓ ఆరాధించుట; ఓ, సంతోషించే నె యుట టు 8. "పా వై న జ్‌ వ పంటు,

(J

ఆరాధసేయము. సం, వణ. (అ. ఆ ఆ) ఆరాధించం దగినది.

ఆరాధయిక, సం. విణ. (బు. ఈఒ్రీ, బు (ఆరాధం చువాడు 1. ఫూజించువాండు; 2. విచారము చేయువాడు; 8. సేవించువాండు; ఉం నంతోష పెట్టువాండు.

ఆరాధయికవ్యము. సం. = ఆరాధనీయము.

| ఆరాధించే. సం సః శ్ర 1. నంతోవచజచు; 2. ఫూజించు; తే. సేవించు.

అరాధికము, బడినది,

ఆరాధ్యము. సం.విణ, (అ,అఆఎ ఆరాధింపందగినది.

ఆరామము. సం. వి ఆ పుం. ఉపపనము ఉఊద్భా

ము, తోయ.

ఆరామికుంను. నం. విణ, (అ. ఈ అ ఆరామ మందు నియాగింపంబడిన వాడు, ఉఊద్యానవనాథి కారి.

ఆరాముఖము. నం. వి, ఆ న. బాణవిశేషము ఆరె గోల

ఆరాళికుండు. సం, విణ. (ఆ. ఈ అ) 1. వంట వాంచు బానసీండు; 2. కుటిలుండుం

ఆరావము. సం, వి. ఆ. పుం, ధ్వని,

|

సం, విణ. (అ. ఆ. అ, అరాధింప

మోః శ్ర

ఆరావి. సం. విణ. (న్‌. ఈ-ణీ. న్‌ విసరగా ధ్వని చేయునది.

ఆరెందా, హీం. ఏ. పే 'వెద్దమనుమ్యుండు; అను వముగలవాండు “అతండు వాశలో ఆపంంచా” “ఆకందా కొలగాండు”. (యూటలు మోయు వాండు, ఆడితిదారుండు. అని శ ర

ఆరి 262

ఆపక. చే ఇ ఆఅ.

జ ంటుకో ని పదల:ముం ఆకె వేపను కం ఉజపగు నూనె గొటీయం పాడియును దఆచుక. కాకు క, ఆకెకి ఆపి పాకాం

“ఆకళవ సుబ

SR

శ్రక్షములం గొకవ్చ." | ఆప వై వి ఘం ఆరం". పీడ, వాధ "తే, ఆతి, టో జ లో 3% | ఘటిక: న్‌ మలు కూ ల పంతం కవల. క న

Me) ఇ అక జట్ల + టు ఆ చు కరో ముసి ఈ ఆసియ al మవవచ్చును; |

పాలే, కరాలుంాయకనచాన రేణియుః బదాగుంటమా

ry ఈ ౧౧౦.

న

స on, ట్‌ ల్‌ (| ఆళ్ళ. సం, వి ఆ బ్ర. ఆరంచుంపవలయున ఘు నిచ్చ.

ఆము, సం. విం, (ఆ. ఆ, అ ప్రారంభించు ఓకే ఏ ఇచ్చగంపంబ సః ఆ_ప్పువు. సం, విణ. ఉ. ఆకంఫింపవలెనని ఇచ్చి చిన వాడు. ఆఈంచేక్య్పుందపనీ, "వై. వి, (ఆరివేరము+కపసీ) నార క దుకు. “ కపాల అశాలచండ్కిక జడలు మోవమదు వల్లవశంక నేయ గగనము ముండి వచ్చె నాకస్కినముగు. సారెవేరపుందవసి వైత్క్యాకడకు పా, ౧, ఆం రర

కలసీన

i")

CA

p20

[

అట్లీ అ

Gt ‘yy tik, హ్‌

మి 1 కలహము; 2, ద్వేషము; మోేభము, ఆర్ట్స్‌ +. కుడుము రూకల

~~ ఓ శ ౯ మలాలా

లక

ర్‌ి Ta

(నే

శేల్లః నా నై ఎంగాయంచు జే లేరని యారికేర

"వెంక... నుక సూ ఆ గ౬ళ. గోన తల్లి

యన్లులకోకమూట, పౌవకరుండు చెంచర భార శ వీ

మనుచు వందచగాపాటనంమునం గొంచుఐబోయి, కరంబు వేని కారణమున” కాణీ గృ అ. ౬౮% సాం అ శ్వేనముం

శ్ర" 1. కలుగు; జనించు. “ఊ... భూరదుణుక వడికొ గదిసి భూరి నింప నొ, వస్వసటయిం దొ జాతం కర్ణం క, ఆ ౨౧.

ఆం. చే, అం

జ. . కరంబెజిడ మెస్‌

లంౌ నతండు...*

ఆరు

యుినవమతి, కారణముగం గోవ మెత్తుం ! గ నివ దనాంు భోరువాముంగనుఃగొన' శమ్మమారుకొ నావనశము గాక యంకనబుద్ధిక =” రారు శాం ౧, ఆ, ౧౩; రె, ఒహ మనోహర మగు. “క ద్వాకవతి కేం యతర్జునుం డారంగ నుభ్యద్రః చండ్లు వచ్చి మహో,వీకు నఖిమన్యుం గులవిస్తార వనర్చుర్రే నళ వంబునః బడ నెక ౧౬. “మ, ధవళ "శ్వంబులం స్పూర్తి మార్తాండమూ,ర్షి ౨డివదధరుల్‌ చేజోవముదయూ కాకనై ,ఛభవమారం దనపై వెలంంగ నతిదీ ప్తంభైన "లేరొప్పె క్యా కృ వసంభఘుంబు మనంబునక భయ ము గూరం గాలచక్రాకృతిక + భార దో ౧, ఆ. ౧౨౮; క. bs స్మ పూర్ద మగు, గ అంక నేయంగవలయునే యన్న ననఘ్వులార యు క్షరకురుభూము లారం బండి,యున్న యవి.”

అవ

భార అశ్వ. ర్క, ఆ ౨౬౫. (ఈయర్లమున

“"కుకేరవతుడే పచ మ

3 బూది. “కేకనక a ద wy

వడంనిందఃనగః జక్ర గాం

థి ఆరక అను తుమున్నర్థ కరూపముతోనే యుండి కొన్ని ధాతువులకుం బూర్వమవయు క్తమగును)

“ఆరలలుగు.ల భారం అశ్వ. ౨, ఈ ౨౧౦. “అరఃగూరు.” భారం స్తీ" ౨ ఈ ౧౫౦.ఆరం హరు.” భార. శ్రీ ౧, ఆ. ౯౬. ఆరంగ్రాగిన పాలు” హరి. ఫూ, % ఆ. ౨౦౪; ఓ ఆతి శయించు, వెంపారు, వీపారు; ర్‌. కొన్ని నామవాచకములవె “ఆరక అను రూపముతో నువయుక్తమయి. ఫూర్తియగు సంతోషించు, సార కమగు మొదలగు నర్భ ములను చెలుపును, “వీనులార విని” భార. నో, ౨ ఈ ౨౫౦.

“కకుపారం గనుల స్వాం స ఆ. ౧౮. “మన సారం గాశణిలించు. సా, ౨, ఆ. ళం. కన్ను లారం జూచు; 6. కొన్ని ఛాతువులసై నను ప్రయుక్తమయి థాక్వర్భము నతిశయించును., “ఆడంయారునిండారు, బేనలారు వి. రోమా నలి నూంగారు. “సీ... 'వెడవెడ నూయగాగి వింత యెయెర్పడు ేరనివళులలో శారు నిగుడు...”

భార. విరా. ౧,ఆ. ౨౪౫. “కే, బాల్యతారుణ్య సీమావిభాగమునకు, నజుండు వ్రాసీనలే రెఖ కన్ష్టంగి యారు,” నై ౨ ఈ ౧౫%

ఆరు 963 ఆరె

ఆకును. నం, వి అ. పుం. ఓ అంగారదండు;! వాండు? 2 మోకమండెచ్చళలవా ఇను; ఆహాధా ర. శని, | వస్థశు పొందందల:చిననా:డుం

అరగ, చే పి సస్ఫవిశేషము.. “క, ఉటివగు ఆరషేయము. మై కణ ఆకేయము. (బుషమువు నారుగచంటలు, గొజతియలపాండియును ses | చెప్పీకదె ద్వ భువి ఇఊాసేంకకంబులా యా చగుం బురుషులకు౨, చెజివలు సుట్టము లయ్యెడ, రు షేయ,కదికణగో వృత వ్తవరలిక చాకృములొల కఆచియ భుజియింతు. రర్జి చెల్టజనంబుల్‌ .”, పండి. మహిమా. ౨౮౬-ప్పు. (ఆకు షేయకవిక

భారం ఆర, ర్క, ఆ ౨౯౫ * ఆం శెపంటలు” డై సమానము) ఆని పొశాంకరము “ఆరుగన్ననుళి శ్రమల |[ఆభాథము. సం, వణ (ఆఆఅ) 1. బక్కి_వడి; 2 శిడు” రసీ ౧, అ. ళోరా=బ. వం ఆళ్టు. కనిషినది, ఉక్పవ న్నము,-ావి, అ, న 1. ఎక ట ఛాన్యవిశేషము, (ఆరక, ఆకె అని కొన్ని చోట్ల? ere 2. వీనుగుమొవలగువానినై గలదు. “అయితే ఆరుగ కాకపోతే కంది” అని| ఇెక్కూట. “క ఘోరా స్తళ్మస్త్పవివృల, నాకూ సాంమెక. ఆరుగయు కందియు. గలిపి చళ్లెైదరు. ఢములందు సిపుణం లై రై ళ్‌... (క్షయ బయలు జినచో ఆరుగయే బయలుజేరును.! కది కాసి 3; తి (జ్యోతి ఆహాఢచ కృచు. లేనిచో కంది తప్పక బయలుదేరును. శెండు ఆమాఢి, సం వి. ఇ. శ్రీః 1. ఆరోనాణము, జక్క. పంటలకు యత్నించి యేదియో యొకటి యైనను | అః 2 ప్రసిద్ధి, “కం క్రీ రామునిదయ చేశన్కునారూ ఫలించిన జాలునని సంక్ళ ప్తిపడుట తెలుషం న స ట్‌ నా బడును.) వీతులు,నోరూ ర జవులువుట్ట నుడి వెడ సమతీ, న = జ | నుముకి, ౧. ఆరుమే. డే. స శ్‌ ఆకుధా. క క. ఆడించు;

గ ఆక చే వి, థాకక్‌ చ్చ — వె, 1. చెప్పులుకు కాడు = నీలినవానిధనంబులు, బాలురు బంధువులు: యు “దర. కాళ్ల చెప్పులు ముమ్యగృక్కు. త

దారు బ్రదికినదినముల్‌ , వేలారిచి తిం, వు దిఏచి, నెపవినదచె చూడు నెంబశికోలు సే నరుగుపై యోలము గని పిదప భఖీతినొదుంగుదు రాజిక్‌.” క స RO, he న్యా భార. ఏరా. ళో, ఆ, ౨౧౭. (ఆనుధాతువు వాళనలాచిల్కకొయ్య” స; దీకా. we మరొకదానివై అనుప్రృయుక్త మెనపుడుకు పేర పు; 2. చాణవిశేవణము. “వ. పేకెలమిం దలవడిన జమున ఈ రూవమునొందును); 2. విసు. (చూ. ఏరుల నాళలు జీటి నాజులువోనసీకటు 'వేనీయయు.” ఆరు మూడవ తరము ఊఉ. వారి, ౬ ఆ, ౬౬; 9, ఆ౭ళొట్టై. క్క దర ఆరుదూటు. చే, ఏ. అల్లరి, “ఆరుదూబుచేసీనన్నల | ణములు నేత్రములు గడు, నరుణము లా౭ెలును యించిన మంచి చేల తే తృయ, ౧ళ౨. పుట, ముక్కు. నాయకములు కం,ధరములు దొడలును ఆరుదొండ, చే. ఏ. తుజబాలకముే. సన్నము లరయంగ నొకజాతి కది భయంపడుః బోరన్‌..” దళ ళా ఆ 30.--- విణ మహో రాష్ట్ర చేశపుచా౭డు. “వీ మానిసీ మనిసి నా

ఆరుద్రపురుగు. వై. వి. ఇంద్రగోవము. ఎజ్జవిపట్టు 117 మందియం చననగు మమ

ఆరుద్భ్కకా ౭ పుట్టుట చేనట్లు చా,. " ఆం. ఛ్రొ+ ద్వి. ము, ౧౦౩౨.

యుండును, “ఆర్ష క్ట్రము అనుపదము ఆరుద్ర అని జాజర వె. ఏ. (నం. అరతు 1. కలార్కి ఆర

అయినట్టు తోచుచున్నది. అని శ ర ఆర్ద్ర ఈడు. “వ ..రాజానర్లంబు ముచ్చిళికొని, ఆరుద యుండును మ

స క్ష మ్రుచ్చులా శెకుల చేత ననుధావ్యమానూల్రై మాండ

ఆరుపోరు. చే. వి. ఎడ తెగనికలహము, వ్యుసమావంబునం చాటి. .... భార. ఆది. క్క

అరురుతువ్రు. నం, విణ, ఊ 1. ఎక్కనిచ్చగల| ఆ, ౨౬౨,

ఆరుద్ర వై. వి. (సం, ఆరా ఆర్జానతశ్రము,

“ఆవెక్షరప్పు డల CITT

అకక వేళను కం ఉచివను Migs గాలీయ. పొ:డియును దజదపక్‌ ట్‌ ఆరు, క ఆం కరో. క “ఆగ, ఆ౩కి క పాం

జ్‌

— పా ఆకు ను

వ్‌ (వం. ఆ క్షం పీకు చాధ “లే. ఆతి

మొనానా మెటిల్లు: వొంపజణు బారా లుల కవల, 6, ఆం ౭6. (ఆర్తి re "అనియు: జదువదచ్చును;

కాని పాక సెర్‌తి నున్న దెం

అరిలేణు. చే. ఆ. కి, డిట్టరియగు ఆశుళ్గబము గలవాండగుం క హు నానాటి కపిః వృద్ధి జల? కణ, కాంకలను జేణి గడిమాణీ గట్టి పాత. రాలుంగాయకనాన బేరజపుదారె, సై చేజశియుం బలుగుంటమాం యయ.” హంసా గి ఆ ౧౧౨.

అరబ. ఇం. 2. ఆ, ట్ర అరం ఫీంసవలయునను నిచ్చ.

అము నం, విణ (ఆ. ఆ. అం ప్రారంభించు టకు ఇచ్చగింపంబడిన దె,

అుప్పువు. సం. విణ. ఊఉ. ఆరంపించవ లెని ఇచ్చిం చివనవాండుం

అువేరష్టుంపవ సె వె. ద (ఆ్రివేరముగాశవస్‌ి) దండు. “లే. జేవాశాంళు లశాలచం,ది చ్రికలనీన, జడలు మోకతద్రు, వల్లవశంక నేయ, స్‌ నుండి పచ్చె నానేసి కముగ, నారి వేరప్టందవసి వైత్యాంకడకు” పౌ, ౧, ఈ రర.

రక లర్‌ రుని?! కర ౨౩ టి

నార

అంవేరము. వై. వి ఓ కలవాము 2. బ్వేవము; త కలక, వోళము “సీ... కుడుము రూకల ఇల్ల: గొననైలిణగాయంచు బేకి లేరని యారివేర “వెయంద.-.ఎ శుక ౨ అ గీ౬జరం "గిం శల్లి యస్థలకోకమూటు, పౌావకర్షుండు. చెంచర్చ భార చునుచ్చుు పంచాపాటవంబునం గొంచుంబోయి,

యా కరంబు చేనినకారణమన.” కాకీ ౪ ఆ. జరా హూ, అచ్వేనము.

ఆరు. జే, ఆం క్రీ ఓ కలుగు జనించు. “ఊఉ... కర్తుం భూరదుణుక వడికా గదిని భూరి శదంబులం మేన వింవ నొ, వ్యారుటయుం దొ లం? నకండు,..”” భారం కర్ణం క్క, ఆ ౨౧.

ఆరు

“క కారవులు సేయునవపమతి, కారణముగం గోవ మెత్తుః గర్టునివదనాం, భోరునా ముంగనుంగొన శమ్మమారుక్‌ి" నావశము గాక యంకనబుద్ధిక ౫” భార శాం. ౧, ఆ. ౧౩; బై ఒచ్వు, మనోహర మగు, “క ద్వారవతి కేగి యర్జునుం డారంగ సుభ్రం బెండ్లి మై వచ్చి మహ్మోపీరు నఖిమన్యుం గులవ్విస్తారపసత్పు శ్రు నతిముదంబునం బడ నెక.” భార ఆది. 3, అ. ౧౬. “మ, ధవళాళ్వంబులం బూని శేకనకపీం దృస్ఫూ ర్తి మార్తాండమూూర్షి విడంబిందలం జక్ర గాంజివధరుల్‌. "'చేజోవముయా 'కారవై ,ఛవమారం దనపై 'వెలుంగ నతిదీ వంలైన కేరాప్పె మ్‌ త వసంధుంబు మనంబునక భయ ము గూరం ఇపచక్రాకృతి౯. 7” భార దో ౧, ఆ. ౧౨; 38. నిండు, పూర్ణ మగు. గీ అంక సేయంగవలయునే యన్న ననఘులార యు త్తరకురుభూము లారం బండి,యున్న యవి.” భార ఆశ్వ ర, ఆ ౨౬౫ (ఈయర్థ మున ఆరక అను తుమున్నర్త కరూవముతోనే యుండి

కొన్ని ధాతుపులకు. బూర్వమువయు క్తమగును) “ఆరణగలుగు” భార, అశ్వ. ౨, ఆ. ౨౧౦.

“ఆరయహారు.” భార. స్రీ ౨ ఆ. ౧౫౦ఆరం గూరు” భార స్త్రీ. ౧, ఆ. ౯౬.“అరంగ్రాలిన పాలు. హరి. ఫూ సే ఆ ౨౦౪; ఉ, ఆతి శయించ్చు పెంపార్కు వీపారు; ర్‌. కొన్ని నామవాచకములపై “అరకొ అను రూపముతో నువయుక్తమయి. ఫూర్తియగు, సంతోషించు, సార కమగు మొదలగు నర్భ ములను చెలుపును. “పీనులార విని” భార. దో. ౨ ఆ. ౨౫౪, “కడుపారం గను.” స. వ ఆ. ౧౮. “మన సారం శాణిలించు.ి సా, ౨, ఆ. ళం. కన్ను లారం జూచు; 6. కొన్ని ధాతువులపై నను (పృయు కృమయి థాక్వర్థ ము నతిశయించును.. “అడంగారు,నిండారు, ఎనలారు.'-_ఏ, రోమా వళ్ళి నూంగారు. “సీ, ,.. వెడ వెడ నూయాారి కర్‌. మయేర్నడు చేరనివళులలో నారు నికుడ.. ..

భార. విరా. ౧,ఆ. ౨౮౪౫. “తే, బాల్య తారుణ్య

ప మునకు, నజుండు వ్రాసీనశే లఖ శన్వంగి యారు.” చై ఈ ౧౫

ఆళుం 268 ఆరె ఆరుండు. నం, వి అ. పుం, 1. అంగారకండు;! వాండు; 9 మోతమండిచ్భగలవా:కు ఆకూాథా ర. నసి. వస్థను ను పొందందలంచినచాండు, ఆరుగ. చే. వి, పసృవిశేషము.. “కం ఉజివగు ఆరుషేయము. వై. విణ ఆరేయము. (బుషుబు నారుగపంటలు, గొతీయలపాండియును దణజ| డ చెప్పివవిఎ “ద్వి. భువి నిదాసీంకనంబులొ యా చగుం బురుషులకుం, బెజివలు సుట్టము లయ్యెద,| రుషేయ,కవికలో వ్ర చలీ ప్తకళిత వాక్కములా. కెజచియ భుజియితు రరి చెల్ల క. "| వండి. మహిమా. ee (ఆరుషేయకవిత

భార. ఆర. ర, ఆ. ౨౯౫. rt “ఆం శెపంటలు”” వె రిసమానము.) అని పాఠాంకరము “ఆరుగన్ననుజి త్తమల ఆహాథము. సం. విణ, (ఆ.ఆ.ఆ.) క్షే చక్యానది; 2, కిదు” రసీ ౧, ఈ ౪రా-ాబ వ ఆట్టు, కలిగినది, ఉత్పన్న ము.-వి. ఆన. 1. ఎక్కుట,

ధాన్యవిశేవము, (ఆ3క, ఆకికె అని కొన్నిచోట్ల: | _ఆరోహణము? 2. వినుగుమొవలగువానిపై గలదు. “అయితే ఆరుగ కాకపోలే కంది” అని చెక్కుట. “క, ఘోరాన్తశస్త పదల నాకూ

సామెక. ఆరుగయు కందియుం గలిపి చల్లెదర్య| థములందు నిపుణ లైరి సేమ్‌... ” జార బయలు జేరినచో ఆరుగయే బయలుచేరును. ది కాకి 3; ల (జ్యోతి) ఆకాఢచ క్రమ. లేనిచో కంది తప్పక బయలుదేరును. శెండు |కిమాఢి సం. వి. ఇ స్తీ" 1. ఆరోవాణము, ఎక్కు. వంటలకు యత్నించి యేదియో యొకటి యైనను | ఓ? 2 ప్రసిద్ధి. “క శ్రీ రామునిదయచేకను,నారూ ఫలించిన జాలునని సంక్ళ ప్తిపడుట "తెలుప ఢిగ సకలజనులు నౌరా యనగా ధారాళమైన బడును నీతులునోరూరంగం జవులువుట్ట నుడి వెద సుమతీ.” నుమలతి. ౧ ఆరె, చే. వి, భాకేకి sD — నె Ll. చెప్పులుకు ట్రైడు సూది. “ద్వి. కాళ్టృేచెప్పులు మునుగృక్కునం

ఆరుమే. చే, ఈ క్ర ఆడుధాం ప్రే 1. ఆడించు; “క వీలినవానిధనంబులు, బాలురు బంధువులు

దారు బ దికినదినముల్‌ , వేలారిచి తిం,డా కని, యోలము గని పీదవ ఖీతినొదుంగుదు రాజిక్‌.” భార. విరా. ఈ, ఆ. ౨౧౭. (కఆడుథాతుపు మరొకచానివై అనుప్రయు క మైనపు డును ప్రే జమున ఈ హూపమునోందను, ; 2 విసరు. (చూ.

దివిచ్చి సెరివినదచి చూడు సెంబళికోల్క నరుగుపై నడి చూడు మాశయు: గల్తి, యవె చూడు వ. వండి, దీకాం ఈ౨ - పు; 2. చాణవి కేవణము. “వ. “పేకెలమిం దలవడిన పీరుల నారెలం జీణీ నాణులంవోసినట్లు చేసియు.”

ఆరు మూండవ త్త ఊం హారి, ౬ ఆ, ౬౬; శె. అశ౭ళొట్టై. “క చక

ములు నేత్రృములుం గడు నరుణము లారలును ముక్కు. నాయక ములు కంధరములు దొడలును సన్నము, లరయంగ నొకజాతి కది ఛళయంవడు: బోరన్‌.” దళ. ౯ ఆ, 30.--- విణ మహో రావ బేశపువాండు. “సీ మానిసి మనిసి నా ఆరు,ద ద్రపురుగు వై* వి. ఇద్ర, గోవము. ఎట్ల నిపట్టు మనుజసామాన్యంబు మందియం చననుప మను బపేనుండి పర్షాకాలమున సోబయలు చేరు పవన. జవికతి యార మరాటివాం డన మహారాష్ట్ర ఆరుద్రకా రె లశ పుట్టుట చేనట్లు వ్యవహరింపంబడి। డ్లా,,.” ఆం, భాం ద్ని మ. ౧౦౨. se “ఆర్దగము అనుపదము ఆరుద్ర, అని క్యు, "వై. ఏ. (సం. ఆరతుక 1. కలార్కి ఆక అయినట్టు తోందుచున్నది.” అని. శ ర, ఆర తుండు. “వ. ...రాజునర్థంబు. మ్రుచ్చిలికొని, ఆరుద్రగా అలుల లం న్రుచ్చులాశెకులచేక ననుథోవ్యమాసాలై. మాండ ఛ్యోసమిప వయినం బాణి. ....ే ఖెర, ఆది. క, ఆ, ౨౬౨,

ఆరుదూణు. చే. ఏ. ఆల్లరిం “ఆరుదూబు చేసినన్న ల యించిన మంచిదే.” శేతృ్యయ, ౧౯౨. పుట.

ఆరుదొండ. చే. ఏ. తుజాలకము.

ఆరుద్ర. వై. వి, (సం, ఆన ఆర్దానతక్రము.

ఆరుపోరు. చే. ఏ. ఎడ తెగనికలవాము. అరురుతున- సం. విణ. ఊ 1. ఎక)_నిచ్నగల

ఆ౩బొలై. చే, నూదివలె మిక్కిలి గోరు. శం ర. “సీం. జన్య కంటకాటోనిక్‌ ౮౨! ళా ద్వి సిం. గక.

అకెము. చే. వి (ఆకకంబంధ మైనది మహారాష్ట్ర భామ. “నీ ఆకవిపావసిగు జరా తియా*మచ్చ,

తెళు:గు కన్నో జమొదలాః డెరిసీ వ్రాయ; దారి

గన్నట్రివాండు. " య, ౧, అం ర ౭ వై ఆ

వె

Ca

నంశకుమన్న.” పో. ౪, ఆ, శం ర.

ఆకవడ్లు. చే. వి బు. నూదులవంటి తోశలుగల ఒక దెనుసువడ్డు. ఈ ర

ఆకేచికము. సం. దణ. (ఆ.ఆ.ఆఎకొంచెము మాడువం బడినది. ఆరేచిక భ్రూచతుకములు కటాజుములు.)

ఆశేవకము. ౫౨. వి ఆ. పుం జేలశ్‌.

ఆరోగణము. వై. = ఆరోగిణము.

కోగిణము. వై. వి (క ఆరోగణ.) భోజనము,

నుయపుఃబాదుక లొ, య్యారముగ మెట్టి యుడి ౫పునీరజముఖకేలు పట్టి నృపుం డించెసలణక్‌ స్తన సా. ఈ ఈ, ౧౯౩. “ద్వి. హరునకు నిత్యంబు. గరికాలచోడ్య నరవతియారోగిణము చెమ్లి పిలువ” బన. స్కీ ఆ. ౬౨ 3-పుం

ఆకోగ్యము. సం. ఏ. ఆ. నం ఆరోగభావము, రోగ ముళేమి, జబ్బు లేమి.

చెద్యళెాల.

ఆకోన్యస్నానము. సం. మి ఆ న రోగము విడిచిన తర్వాళం జేయంస్నానము.

అకోవకుందూ సం. విణ (అంఆాప్‌ కా-అ) చెట్టుమొ దలగునవి పాంకువాందు. (వృతారోవకుండు

ఆకోవణము, సం. మి అ. న ఆరోేవీంచుట.

ఆకోజణీయము. సం, విణ, (ఆ. ఆ అఎ ఆరో పీించందగినడి.

అఆరకోవము. సం. వి. అ. పుం, = ఆరోవణము.

తలాయరారాణాలులు ౩తాలారాలకకాయి.

ఆరోవయికం సం విణ (యు ఈత్రీ, బు ఆరే వీంచు వాడు,

శ సం. స శీ |

రానుము. “ఉం ఆచెముం జొచ్చి =

లం ఈకల శిరను మజ్జన, మూరోశి ఇఆమయి

ఆఅరోహింపించు. సం. స.

ఆకోశ్యశాల. సం. వి. ఆ. శ్రీ . చికిక్సడై వ

ఆర్కా

కి. 1 ఇకరులమైని లేనిది మోపు. “క, ఆరోపింతును నాపై, నేరము విపరీ కముగను నీవె రారా యూరకె యింకైన రాజక్కుమారక నామాట వినుట మంచిది సుమా” సా ౨ ఆఅ. ౧౩౬ 2 ఒకపదార్థ మును మణి యొకవదార్థ ముగా చెప్పు.

ఆకోకికము. సం. విణ. (అ. ఆ ఆఫ 1. ఆరో

పీంపంబడినది; 2. ఎక్కీంవంబజినది.

9

ఆరకోవ్యముం నం, = అరోవణీయము.

ఆరోహగుండు. సం. విణ. (అ, ఆ-హికా, ఆఅ) 1. ఎక్కెడువాండు; 2. నీనుంగుకైనిగాని గుజ్ఞ ముపైనిగాని ఎక్క్కువాండు.

ఆరోవాణము* సం. వి. అ. న. 1 ఎక్కుట; 2. (ఎక్కు-టకు సాధనము నిచ్చెన; 8. (బయలు 'జేజునదిం మొలక.

ఆకోవాము. నం వి, అ, పుం. 1. ఎక్కుట; 2. చెట్టు మొదటనుండి కొన కెగంబ్రాంకెడితీల; 3.

నిడువు; క. స్త్రీసీజుందు; త్‌. పొడవు, ఉన్నతి.

ఆరోహీ. సం. విణ, (న్‌, ఈజీ. న్‌ ౧) ఎక్కు_చా౭డు.

ఆరోహించు. సం. స క్ర" ఎక్కు. “వ... రెండవ యువై. ఎకశ్రువంబునుం బోలిన యాపవావ్యాంబు నారోహించి.” చె. ౧, ఆ ౮౭.

శ్రీ, ఆరోహింవంజేయు,

ఎక్కించు. “వ. మాతంగతురంగళవంబు లారో

పిాంపీం-చచిల” కవి, చీ ఆ, ౧౯౭.

ఆరోహుండు. సం, వి, ఆ. పుం. 1. మావటివాండు;

2 గుజ్జ్బపురౌరు.

ఆర్కి_. సం. వి. ఇ. ఫుం, (అర్క-పు తుడు.) l. యముడు. “సీ. తనయొద్దనున్న వాతాపీతాప సునివే, నినునార్కి_ వరముగాంగొనిన చెట్టు కాం తీంచి యడిగినం గామ భేనువు నిన్ను: ద్యాగం బుగా నీచె యంబువతికి” నై. ళు అ ౮౫% 2 సుగ్రీవుడు; లి. కర్చుండు. “లే. అమర వతిసూను నిర్జించి కార్కి_ గూడి, శైత్యమర్దన రామావతార వేళు నామనఃశ్లేశ ముడుగనే యా ర్కానణంచి,తమరవపతిసూనుం గూడికృష్ణావ తారం” నై ౯౮ఆ ౧౩౪; వై వస్వతమనువు.

ఆర్టు

2

ఆర్హ పభము. సం, = ఆరగషభము.

అర్చు. చే. అ. [క్రి అజిచుః:=-]. (జంతువులు కాయు; 2. కు) బిగ్గరగా జెప్పు; శీకలు వేయు. “ఉం జ క్రరపుణ్యగర్భ మున నుండ్‌ వజ్జనకుండు ఫూరువం కో త్తమం డాడి రాజ గుణయోాగి పరెకీతుం డువ్భృవించినం, జి క్రమెలర్నం బుత్రు డని వెప్పి3 వెల్పలివారి కెంటిలో, న క్షణే నున్న వృద్దసతు లాక్న జనం బక్షాలంబు నుబ్బు నక.” భార అశ్వ, 3, ఆ. ౧౬౬ త, యో ధులు మొదలగువారు బొబ్బలు పెట్టు, బొబ్బ రించు ఘోేషించు. “ఆ. ఆర్చి చెత్తురుట్ట నమ _స్తకము వట్టి,కొని యకం డుదా_క్తఘాోేరభ్గంగి, ట్ర, మనెబాణి క ప్రరున్భ పాలకునరదంబు,నందు వై. వచి యట్టు లనియె నథధిప” భార ప్రో ౫ ఆ ౨౦౫. “క. కలయ నసీమున తట. బులు నొని "కాంపిల్యనగరమున జను లెల్లక్‌ నలినేంగి యాక్చి కారవుబలనుభటులం బొడిచి రాజి బడలువడం గన్‌. భారఆది. ౬, అ. ౭౨-స క్రిం 1. ఆము ఛాకువుయొక్క_ చ్రేరణకూవము. ఆడించు: 1. కదలునట్టుచేయు; 2. నాట్యమాడంజేయు. “చ. చలమున దుస్ప సేనుండును సౌబలుండుకా మిముంబట్టి యార్చ బోొమృల్మకియ నాడుచుండు దురు.” నాద ఉద్యో. ౨ ఆ. ౧౧. “కః నేర్పరి చెక్కు_విధంబుల, నార్చంగ బొమృలు గడం యా డెడుచందం, జేర్పడం గాన్బుము కాలస్క మర్చిత కార్యకరులైన మానవులచెసక =.” భార, శాం. ౧, ఆ. ౨౮౫౨; ల. విసనక జి మొదలగు నవి వీచు వినరు. “ట్‌, ... నురభిశ్వసనంబు నించెం గాం,తౌలనవ క్ర సీమ విటులార్పు నుశీ రపుందాళవృంతముల్‌ .”” ఆము. ౨, ఆ. ౬౨; షీ. జూదమాడించు. “చ. మదమడంగించి భూవతి సమాజము చెల్చను నిన్నుం గొల్వంబే, యుదునని పూని దిగజిరో మున్న తి జేసి మవహావిభూతితో, మదిమది నుండ సీసుతు'డు మంత్రులు సౌబలం జూద మార్చి సం, వదగొని యంకం బోవక సళక్‌ ద్రువదాత్మ జ భంగ పెట్ట రే. భార, ra 5, ఆ. sr క్‌! వలుకునట్లు చేయు. ' . శం శీలం గేలితోం గీలించి త క దగు మజుమాట లార్హు....” భార. విరా. ౨, ఆ. లి4

2ర6ర్‌

ఆర్త

3౧౦; శీ. (బాణములు వీయు, వ్ర యోగించు “చం బవరముసేయుచుండియుంను ఫెషణనుల్‌ దగ బల్మ్బు_ చుండగా, నవినయవృ త్రెమె వలవ దాయుధథమార్పుటం దాంకికడ్ల: కాదువు వడీనం దొలంగనను దోర్చల యేది భయంబు: బొందినక్‌, గవియక విజువోయినను గాదు వథింకంగ శెట్టి లు ఫ్‌ప్మ * ౧,ఆు ౧రరాా8 ఆజు ఢాతు (సే శరణము) ₹ అజుచ్చు ఆజ: Me l- (దష ఆజిపోవునట్టు చేయు. “సె. ఒకదీవ మార్చిన నున్న దీపంబులు నవ్వుడ తమకు: డా మాజుటయుళు. =.” 2౭, ఆ ౧౬౯; 2, శడిలేకండంగంజేయు. “సీ. కొనగో శ్రే ెెజుల చిక్కు-లువాపి మెలపున్క శిరసాక్స నెళ్ళ_లేం ఉిసరుంబోండి” పారి. ౨ ఈ ౧౨; రి ఆజ: నంచు, శీణింప జేయు. “లే. నరుడు నారాయ ణుండు మవాత్తరము నువ్వె, యితని తేజ మెప్వరి కిని నెట్టు దాని, నార్పవచ్చు మోవగ వెల్ల ౬ దీర్ప నిపుడు యు్ధ్రితుండగు సీకారవో త్త తముండు. స్త భార అశ్వం ల ఆం రై.

Ca

~~ శక * యూ

ఆర్టకుండు. సం, విణ. (అ. ఆంర్టికా- అ) సంపా దించువాండు, గడించువాండుం

ఆర్జనము. సం. వి, ఆ. న సంపాడనమ్ము గడన.

ఆర్టవము, సం, వి ఆ న క. బుజుఫెవము, చక్కన సరళత; 2. పాడువుగానుండుట; పొడువు. “చ. ఆరుదుగ సర్వశై లములయంక కనర్పును నార్జవంబుసు,స్థిరతయు నోషధీరసవి శేష తయుం గలదు...” భార, ఆది, ౨ ఈ ౧౦,

ఆరి ౦చే. నం, స కి. సంపాదించు గడించు. జ యో

అర్జితము- సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ.) సంపాదింపం బడినది, గడింవంబడినదిం

ఆటని. నం. ప క్ల. పుం మన్వు౭డు,

ఆర్లరు. ఆం. ఐ. కేం (శ్రృముము; 2 అజ్ఞ.

జా నషం అడ్జనునిపుత్రుం డు. ఆవి

ఆ ర్హనళము, సం. వి. ఆ. పుం. నల్లగోరంటశ'

ఆ ర్హము. సం. ముల. (అ. = ఆఎ) 1. దుకఖాము నొందినది; 2. పీడింపంబడినది.

ఆ పో 266 ఆర్ష

ఆర్తవము. సం, షి అ. వు శే స్రీముకువు ; £! కిని మాళిం బూని నను నర్ధాంగీకృతం చేసితౌ,నా జ వో m wes ల ' ee, | ల్‌ యు నఖిల $5 మువమట్యు ము. 20 (=e చ తం 1 శు నుం; మేళ్‌ మేలని యార్య యల్ల: బ్రణతుం డై. 66

వసు, ౧ ఈగో; ఏ. ఫూజ్యురొాలం; డీ సం

a శ్వ జ క ఇ బంధ మెనదె; 2 బుకుభ్రులోనున్నది. Heres +

ఆరె. జర్‌. చెం మ్‌ క రకర మై షం త్తం le స్యాక ఛందో భేదము. చుకఖము, పేక; 2, వింటికెళ్వ. ఆక్యకము. సం. వి. ఆ. న, పీక్ళ కార్యము, (శర)

| అర్థ పడాము. సం.వి ఆనం ఓ బు త్త్విడావిఫ "వము; (ఆర్యక్వ్షము. సం. మ ఆన. మే, అర్ఫునిభావము; 2,

| ప్రాభవము, అధికారము “పెద్దణీకము. “క, దురోధనునింటందగు, కార్భమునకు ఖడ్డమునకు6 ' గలవాడై చ్యాతుర్భంబు "మెజయు కర్టని, | యార్యశక్షము సెల్చుచున్నయదియే శామిక.” భార. ఉద్యో. ౧, ఆ. ౨౮౧.

ఆరం గం నిం ఈ స్తం సవ్యుకాకశబ్ద వృరాకాగము గల ఫార్ష్రోవమా భేదము,

అర్థికము, సం. విణ, (ఆ ఈ ఆం 1 (కర్భ మునుండి | నచ్చినది) ధనమునుండి వచ్చిన; ధనసంబంఫ మయినది. ప్రకృళము దేశమున ఆర్థికస్థితి అను న సం. వి అ. పుం. ఆర్యులమార్జ ము కూలమున లేదు); 2. ప్రయోజనమునుబట్టి వచ్చి | అర్ములపద్ధతి. నవి; 8, ఆర్హము (చవదముల యొక్క అర్గమ్బును అర్యపుత్రుండు. సం. వి అ. ఫుం il. (నాట్భువరి బట్టి వచ్చినది (భావము. | భాషయందుు పెనిమిటి; 2. అర్భునికుమారుండు,

లఅర్జికండు. నం. బి. అం పుం. ఓ ధనము పుచ్చుకొను ఆర్యమి శ్రులు. సం వి అ. పుం. బ వ ఫూజ్యులు, వాండు; జై, పన్ను మొదలగునది ప్రజలనుండి రాం! _శారవవంతులు.

బట్టు వాందంం ర్యావ_ర్తము, సం. వి అ. పుం. వింధ్యహిమవంత ఆర్జుము. జే వి, (ఆజు +తూముం అజుళూములు. ములకు మధ్య దేశము, ఆర్యులు సంచరించిన నం వి ఆ, వీం? చే ప ం అర్జ॥కము, సం, వి, ఆం న, (తడిగలది, జలముగలది.) |ఆర్యు(డు. సం. వి. అ. పుం. 1. (నాట్యపరిభౌవ శృంగబేవము, అల్ల ము, యందు పెనిమిటి; 2 సౌవిదల్దుండు; శి. ఆక్ట)ము. విణ. (ఆ. ఆ. అ) 1, లడిసినది; డి. చెళ్లు, స్వామి, ప్రభువు; ఉ గరువు; లీ. మిత్రుడు; లి. 6. ఉదారుడు; 7.(నాటోో_క్రియందు) గారవిం ఆర్ధ ర్యాత్రికముం సం. విణ. (అ. ఈ, అ) ల రాక పందగినవాండు మాన్యుండు; రి. సత్స)వృ త్రిగల నుండయినరె. వాదు. విణ. (అ. ఆ, ఆఅ కే పూజ్యుండు;

ఆొక్నేల్లు. జే. వ. ల. ఆజునెలలు. “లే. జలక మాడిన| 2 మంచివాండు;. 8, దస్యుదాసానాశ్యేతర పిన్తుట: జరణములను హృదయమున నీళ్లు చేగంబ| బతికి సంబంధించినవాండు. యుగురందాజు, దర్పణమునీడ దో౭చు నాతామ్ర, ఆర్వేరము. చై. వి. (=ఆరివేరము. 11. కలవాము, కాంతి, సెవ్వనికి బాండు నాశ్నెల్ల కేగు దివికి” | “గీ. విభునితమకంబుతో నిట్లు 'వెలందిసిగ్లు పోరు

కాశీ ఏ అ. 2౬౬. టెల్లను వట్టి యా న్వేరమయ్యు.” అని. ౧, ఆ, ఆక్పుం చే. = అజుపు ౧౧౪; 2 'గ్వేషము. శన వట్టి యా "ర్వేరమున ఆర్భటము. సం. వి, ఆ. పుం. యాత, బలవంతుతోడి, సాటికిం బెనంగు టెల్ల నివృలము ఆకటి, సం పి ఈ స్తీ" మోంళం గాదె.” అని. ౧, ఆ, ౮౯; 3. కలంత---(చూ, ఆరు డగు. జే, = ఆరూండగు. ఆరి వేరముఎ)

ఆర్ష గారే ఆర్తూ.డగు. జే = అబుమూ:డగుం ఆర్షభ్యము. సం. వి. అ. పుం. (బువభము గాందగి

ఆర్య నం. వి. ఆ స్రీ" శ. పార్వతి; 2. వదునా _ నదిఎ ఆంబోతుగా విడుపందగిన లతణములుగల జేండ్దప్తాయముగల యా;దుది. “శా, ఆనమందా! కోజెదూడ,

ఆగ ర్మ

అర ల్ని vee

ఆర్ష ము. సం. వి. ఆఅ. పుం, ధర్రార్భము వలన “నోమథునము పుచ్చుకొని కన్యక కక నిచ్చి యభఖథాశా రయ es Co .) 1. బుషినంబంధమెనది; 2 బుషిస్రోక్తము, బుషి చెప్పినది.

న ద్ద వ్‌ ఆర్హంతి. నర, ay కు, ఆ” యోగ్యత,

ఆర్హతము. విణ. (అ. ఈ. అఎ జై నసంబంధ మైనది.

ఆజడి. చే. ఏ. 1. హాని భంగము. “తే. నిక్ష నైమి త్రికములైన నిషులకర్మ ములకు నాణిడి యి ట్టులు పుట్టె వెడగ, నైతి నింటికం జనునుపా యంబు వేండి, కొనల నిచ్చట నొకతపోధనుండు లేండె” మార్క, ర్క ఆ, ౨౨౮; 2. నింద, దూబజు, “క. వరు తెలీలిన నాజడికిం, గరి యగు నను తలంపు లేక గళధృతి నవస్సీశ్వురసుత విరి వేనలితోం, బురపురం బడి యేడ్చుచుండె భూ భాగమునకొ.” దశకు. 'ర్కఆ ౬౯. “పీ. రక్తాక్స మాొ_క్టికారాతి మూర్గాబ్లార్స కాలి నాజడి రిత్త చంపుకొంటి.” జై. ౭, ఆ కక.-వఏణ, 1. వ్యర్గ్ణము. “సీ. గతిమాలి బిగియారు కౌంిలి లేనియాజడికూరి, శేచేల. జుట్టు వడితి...” ఉ. వారి. సి ఆ ౧౧౭; 2. దుష్ట్రమ్ము చెడ్డది, పాడు. “ఉ. అక్కు_రు లామొగంబుఇెలువాకను దమృ్థులసోయగ ౦బున్యాయక్కు_ను జేతులానడుము నాపిజుః దాతొడ లాయిుయారపుం బిక్కలు 'మెట్టుందమ్థులును ద్రేముడి నామది బాయ కుండంగా, నక్కు_చు చెట్టుగా మజతు నాజడి దయ్యము యింతవేసిలే” య. 3, ఆ ౧౨౭,

అజడింబోవు చే. = ఆజడిపోవు.

ఆజడివడు. చే. ఆ. ,కి. 1. దూబువడు, నింద వడు; 2.వ్యర్థమగు. ' “దర నూజు వేలేండ్లు సన్నుత గతిలేక, యో జడిపడి భస స మైయున్న వారు. 2?

బాలు ఈం-ప్రు 2, నాళముంజెందు, హానింజెందు. “ద్వి. సినుం జంవవచ్చిన నీపాలి మృత్వ్యు,వనక రామునిచేక నాజఆడివడితి.”” రా. కిషి.. ౨౧ ౭-పుం

ఆజడిపుచు. చే, సిం 1. అజుడిపోవంచేయు; 2. వ్యర్హమువేయు. “ఊ,ఆలముగేసీ నాకగుల మాజి డిపుచ్చంగచేలగ భార. విరా. ౨,ఆ. ౨౫౩; 3.

రా,

267

ఆటు

భంగవజచు. “ఉం ఆక్కట చ ఛర్తం గాప్త్పరము నాజుజెప్పచ్చి నృపా లోప మించు నందులకు: దావకబంభుర ముఖ్‌, వక్యవేకురన్న.. జాంద. ౧, ఆ. ౧౨. అడిపోక. చే. ఏ. బోకయుక ములో

fa సొచ్చికం

ఆజడిపోవుట. “4, ఆజడి: ఫలమునందుటాంగని వల్కా "శర మం ఉద్యో, 3,ఆ ౧౦౭.

ఆఆఅడిపోవు, చే. అ, క్రీ 1. సించపడు, దూబువడు; “ఊఉ, అక్క_ట కన్య కాకష్టమిటులాఆడిపోవనకార ఇం బన, క్క_డిచూలువచ్చె.” + ఎక్కాటిలకర; 2. వ్యర్థ మగ. చ అనవుడుః గృష్ణ్టుం డేట్టులను నాజడింబోయొుం. బ్రయక్న మె ల్ల. భార. ఆశ్వ. 3, అ. ౫౯ 8, చెడు, ఛగ్నమగు. “క. ధనురా చార్యుడు దగం బ, న్నిసవద్ధవ్య్యూవ మొరులు చేరరు చొరుముం, చనుమానింవ కతనిం జొరు, మనరు గదా మోయుపాయ మాజుజింబోపకా” భార, దో. ౨ ఈ ౨౩౨65; & చచ్చు. “అఆ. ఆవ్విధమున గర్జుం జాఅడింబోయిన్క, నాదు మాననంబు వోదు నూజు వణీయ'లై కలంప ఐలు తాతం చేసిన వారుగాల వలయు వంశవర్య.” భార. అశ్ర. ౧, ఆ. ౧౫౪. “ఆ. లేచి. యడలి సవ్యసాచిం గౌెంగిటం జేర్చి గద్దదిక నెలుంగు గడలుకొనంగు నడరి పెలుచ నేడ్చె నాజుడించో యిన్క ప్రజలం బేరు గ్రుచ్చి పనవి పనవి” భార. మౌ. ౧, ఆ ఖత

ఆజడివోవు. చే.

చ సెట్‌ వ ఇ

అలు, చే. అ. క్ర l. ఉపశమి ల్లు, “క్క కాజడవీ. బఆచు మృగముల, నాజడకం డిగిచి డస్సి యున్న కన్మిశ్రమం, వాంగ నెడం బరితావముూ, దీజంగం బై వీచె నన్నపీవవనంబుళ్‌ భార. ఆది. ర, ఆ ౧౯; “ఉ. ఈశనిపారువం జరయ నెందు నమానుషకృత్య మృప్ర, వత్కీ ఘాకవునేక మద్భుతము గర్వితులౌ ధి తీళ్చపల్‌ నిజ, బీతని నాళిలోం జెనయ నెవ్వరు నోడుదు రివవో భుజుం,డాతకరోవ్వండై నం ద్ర కేయానలు వట్టేండ యాఆంజేమిటక ఎ భార ఆర, ఇృఆ. ౨౧౦; 5 2. | తడిలేకుండనగు, ఎండు; ల. నళించు.-సు ఐదు నొకటి. వి. నూగారు, రోమావళ్ళి ఆరు,

టం లప ఆల

2 బల స క్రి ఆ ర 93 ఆమకు. జే, క. (ఆజుకకు సాకర్‌ కాలు గ్షీకన గింజలు పల్ల దీపాలంకిబిల్భ గ డు కూదముం) అజుమందెంస్య్పులు బేక్‌ పురుషులు) న క ఆ 33. ల ఆబుడమే. చే. అ. క ఆఆమే. కు క. ఆయి |కలంక్‌గుడి దే, ది. జాల క్రీ డావిశేషము. సం సాల

న కల అబి వ్ల వారు ణి కడై ధాతువు పే. శ జాదకనంంపంనయున దం తజ + క

7 తా కేసండ కోయు, పడి మా

మృమికొ వద్దు అవని కేక జంట కాలు. గొని, ఐం ద్రువ్పనఃబకా లాలంకులం గుడిగుడెిగుం చాలు జో i క టు 59 యనుచు: జెప్పి “జస డడవి కనా స ల గుంటచాళ్టు 4 విపు, ౭, ఈ ౨౦౨ జ ద - -_

స్క ఆ, ౧౬౬; 3. eg కింపేోయు. కూ కయ, 'ఉఒ్యంబుళముం సం, సి, అ. న ఆధారము, ఆశ్ర ఆజంపు. జ స్క క్ట . ఆలు. షీ అరుదు. వె. యము,

లంమొకలగువాది ౪ బం. “కం .. పొడిచివె న! కాయలు. 9" కను జెంచులాజుప్తు లం జడలదరక్‌ * యః ౨,

ఆ ౧౯

2. ఆభాకము, ఆశృయము,---విణ, (అ.ఆ.అ వే రై శ కో వా నద 1 (వ్రేలునదె; 2 అశ్రయముగా ట్లుకొను

ఆలంబి. నం. వణ. (న్‌. ఈనీ, న్‌) 1. ఆలంబము

ఆజుంము. బే, = ఆప్టము. గలవాడు; ర్త ఆలంబించువాండు, పట్టుకొను

ఆజుమూడగు. జే. అ. క్రీ, (ఆజుసుఖ్య మూదు] వాడు; త. ధంంచువాండు. సంఖ్య యగు) 1. &ణమగు; ద వ్యత్మే స్త ఆలంబించే. సం. సం శ్‌ 1. అవలంవించుు ఊందు; మను “తే ఆజుమూ:డయ్యెః గచ్చువిచ్చయ్యె ద్ర, ఆక్కయముగాం గొను వట్టుకొను, 8. ధరించు. క్షణ, బెడిసె బుసీవోరెం నవంగను జెడియెననల, |ఆలంబిశను. సం. విణ, (అ. ఈ ఆం 1, పట్టుకొనం నాఖ్యలగువ శార్భవై కల్బ మయ్యెననుట, కంధ| బడినది, గృహీతము; 2. ధరించంబడినది; శీ, కానురవారణ కాసా ద్రిశరణ.” ఆం. శే. ౯.| ఆలంబముగలదిగా నయినది, జూ కౌలంబము, “వని అంకేయు ఆర్తూడు ఆయినది.” అవన్నియు, |ఆలంభనము. నం. వి. ఆ. న = ఆలంభము. “అమ్మడు అయినది. అనియు వాడుక. “అర్ముడు ఆలంబసీయము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) (యాగా ఆపభ్రంళశేము. దులయందు చంపంజగినది (పశువు

ఆజమయూ:డువేయు. దే, న. క్ర" (ఆలుసంఖ్య మూ6 | ఆ్రలంఛము. సం. వి. ఆ. ఫుం. 1. వధము, కొలు చం డుసంఖ్య చేయం da. టీము చేయు; oR వ్యత్య పుట; “వాలం ఫముం ర్త స్పర్శము, తా(కుడు. స్తముచేయం. ఆలంభించే. సం, స, క్రీ చంపు.

ఆజుమోములవేలుపు. జే. ఏ. మణ్యుఖుండు, కుమార ఆలంధ్యము. సం. = ఆలంభనీయము. సాష్టమి.

ఆజువ. జే. వి. సీమ, బిల్ల జ

అఆజువాళ్డు. దే. వ. బం (ఆజుశావాడులు) కొంచెము

అందుతూ శం గం

ఆలకము. సం. వి. ఆ. పుం. పెద్దనీలిలో,

అలకాపరి, చే, ఏ. 1. గోపాలుడు; 2. కృష్ణుండు. “డే ఆలకావరి చ్రైళల మేలువాండు” ఆం. నం. బేవ. ౭.

ఆలకించే. వై. స. శ్రీ 1. విను “ఆ నకియ లత్తె ఆంగు నకలంబు నూహించి, కార్యగ తిం దలంచి

చములకొలవం “వీ... .మట్ప్రస్థి శేరాకుస యన! కడుం జలించి యిందువదన యున్న కందువ వెలయు....” ఆం. భా. ద్వా వె. ౨౭౧. శకేతెంచి, పొంచి నిలిచి యాలకించునప్రుడు,”

ఆలం. చే. వి. కేం కురచీవంటివల్ల కి శ రం; 2. ఆలం! విక. ౧ ఈ ౧.౮ 2. ఆదరించు; “న, అంచ గుడ్కి జల క్రీ డావిశేషము. “నీ _..తూకనతుం।, లార యాలకించి వినుడు.” చంద్రా. ౪, ఆ. ౫౯.

ఆజుపురు. దే. = ఆజుగురు. అలున చే. మి (ఆజు4కుంచము. శ ర ఆజుకుం

ఆల

ఆలవీ. సం. విణ. (గ్‌. ఈజీ, న్‌) 1. చూచు వాడు; 2 తెలిసికొనువాండు.

ఆలకీంమే. నం, స, క 1. పాటించు; 28, చూచు, కనుంగొను,

ఆలక్షీశము. నం. విణం (ఆ. ఆ. అ 1. చూడంబడి నది; 2. వరికీలింపంబడినది; 8. తెలిసికొనంబడినది.

ఆలత్యమాణము, సం. విణ. (ఆ అ. అఎ చూడం బడుచున్నది. “వ. పునఃపునరాలక్యుమాణవక్షోజ కుంభకటవిజృంభ ణాభోోగయు.” వృథా ౫ ఆ. ౨౨.

ఆలత్యము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. చూడందగి నది; 2. పరిశీలించందగినది; 8 తెలిసికొన దగినది.

ఆలగోందుబాలగోండు. డే విం పెడబొబ్బలు

అలతి. వై, వి. ఆల ప్తి రాగాలావము. “క సోలంచు సమ్మ దరసమునం, శ్రాలుచు వనపాలబాలికలు నవ లతికాం, దోలముల వేడ్క సలుపుచు, నాలతు లాొగింజేసి -పాడిరళినవలీలన్‌ ౨” కు, సం, ర, ఆ ౧౧౨. “చ అలరులుకోసీ కోసినవయస్యలం బల్య అుం గౌాయిలించి కేోయిలలయులుంగులోనింగొని యింపుగం జిల్కలతోడ ెమ్మిమై నలవడి మాట లాడి యళులాలతి సేయగ బాడి డాంగురింతలు పారితోడ నాండుదురు కద్వనవీభులయందు గోపి కళ ఎ) వారి. స్రూ. రా ఆ 35౫%

ఆలన, బే. వి, ఆలించుట, (మొజ్రు వినుట. “ఆలనలేదు పాలనలేదు అని వాడుక.

ఆలపించే. వై. స (క్రి. రాగమాలాపించు, రాగము పాడు. “డాం ఉద్యన్న ఖర్మపృఘాకములం దం తులం మోటుచు నాలపించునా, తిన్ననియెల్లు నావెవుల6 డేనియలొలుు_చవుల్‌ దలంచెదక ౨” పాండు. ఏ, ఆ. ౯౪.

ఆలపుటాలము, దే. వి. వినోదార్భ మగుయుద్దము. “కీ చ్వారకానగరంబుచేరువ ఘోటక మరు

. గంగ చ్రీకులై యదుకువూ రు లాలపుటాలంపు

ననుపున నయ్యింద్రనందనుంగ ని పూజనంచొనర్చ, నభినందనమ నేసె” భార, ఆశ్వ, ర, ఆ. ౧౧౯.

ఆలపోతు. డే. ఆంబోతు, వృషభము. “సీ. అ భ్రంకషంబై నయాలపోతు నికండు ర్రుంచినాం

ర్యా ఛి, 1

269

ఆల ప్రీ. సనం

ఆఅలబము. స, సిటి

జలట్‌. ren ay ళం ప్ర" కేం స్పర్శము;

ఆల

33 ము

అత నో

డీిళందు పెంచినాండు... వారకి. ద ఆ

౧౮0.

రొ

వ్‌ రంల జ! అ చశాగాలాపమ్వ్ముు ఆలరెం

le

యె

(ఆ ఈ ఈ ఎవని బడినది; 2. కూడినది; లే. హింసించంబడిన ౩, కీ

భాంవంబడినది.

iu

9D

|

3. పొందుట.

ఆొలభనముం సం. = ఆలంసేనము.

ఆలభనీయము. సం, వణ. (ఆ. ఆ. అ ఓ స్ప శించందగినది; 2 హింసీంచందగినపి; 8 మర్చి ౨వ: దగినది.

ఆలభ్భము. సం. = ఆలభసీియము.

ఆలము. ఉగ. చే. ఏ. 1. ఉెపీత. “ఉ. ఆలముసేసి నాశగులమాజడిపుచ్చంగ చేల చేల.” భార. విరా. ౨ఆ. ౨౫౩. “ద్వి, ఆభయంబు జేండిన నాలంబు సేత, యభయాత యిది మాకు విభవము చేవ. వండి, ఫురాశన. ౧౫౦-పు; 2. యుద్దము. “కం కాలంబగుటయు నృప్రులకు,నాలము సవకూ బె భార భీమ్యం ౧3 ఆ. ౬ “మం...కురుముఖ్య యింకనిట నీవాలంబు సాలింషజే.” భార, గప 3 ఏ, ఆ ౧౭౦; ల. వినోదము, చూ. ఆలపు టాలము,ఎా సం, అన 1 లేలువొండ్‌; 2, వారిదళ్లే ము.

ఆలముసేయు. దే. స (క్రి. (శబ్బవల్హపము) ఊపే శీంచు ఉపేతుసేయు. “ఊఉ. ..."కీకయరాజి పుత్రి య, త్యాదరవృ త్తితో ననునయం బొనరిం చిన నయ్యసళససం, వాదినిభూస్కి_ పాండునుళ వల్లభ యాలముసేసి యిట్లనుల” భార విరా. ౨ ఈ. ౧౬౦.

ఆలమెకము. దే వి. జంభుకమ్ము నక్క.

ఆలయము. సం, ఏ. అ. పుం. క్షే గృవాము ఇల్టు; 2. సానము చోటు; ఈ కోవెల, గుడి (జేవా వతు నునేరపు! ఆలయమనియు వాడుక

ఆలరి. దే. ఏిణ దుశ్మీలుండు, వాకకుండు. “డ్‌, ... బాలిక దొల్లి యేవురకు భామినిలా సృళియించి యున్న యయ్యాలరిబ్రవాచెర్డు చరమార ము గాకది యేల యొండగుక౯” భార. ఆది, క్క ఆ ౨౧౨, “ఊఉ ఛాలుం బులే సరోజభవ సత్పభథ

ల 270 ఆలిం

పక వెజుంన హతునిి, ట్లూఃకెవై రమించ, భార విరా,3,ఆఅ. ౧౦౬. “వ. చతురంగబలంబుల కీయ. భాగ! నాయికంబు గావించుచు దొరలం బురిక్రొల్సి es. ees ! కొనుచు నాలస్యంబు లేక సమరంబునకు సన్నా ము, స విణ (ఆఆఅ అలక్యనంబంధ వాంబు సేయుచుండవలయునని పలికిన విని వృకేదరుంకు దామోదరున కిట్లనియి.”” భార.

జ ఊహే సా" ద గ్‌ ర |

ఆలపటమం చె. విం 1, అలావ రకు, గుద్దతో గుండ 'ఆలన్యు(డు. నం. విణం(అంఆఅఅఎశోమర్సి అలనుండు, వరాం 'హాక్చిక విచరకజ, క్రీ క, కోబహు ఆలాజ్యమ. నం వి, అన ఇంధనము, వంటచెణికు. కక వయపీకమున మృశాము, లాలవట్ట్రంబి 'ఆలానము, సం. వి అ. పుం న 1. వీనుంగునుకట్టు

కొరణందు ద్రుండు సెళునేలం, స్తంభము; 2. తాడు, వగ్ణము రజ్జువు.

౫ క వడ, వవనవాతుడ యె జూచి తె వద 'ఆలానిక. సం. వి. అ త్రీ కముల పోకుతీం౫శ.

నాగలి భార స్తీ ఆటం 3౮; “డే, 'ఆలాపనము. సం. వి ఆ, న 1. పరస్పరసంభాష

కములదళము మృణాళకాండమునం జేక్చి, యాల' ణము; 2. రాగము విస్తరించి పొడుట,

వటంని గావించి జీల. మొజయ, విసరు నబ్జన ఆలావము. సం వి. ఆ పుం. 1. ఆభావణమ్ము

రామఖావిముంవుం జనక, రాజశంవనమన మను! పూ_ర్షిగాంజెప్పుట్‌; 2. మాట; 8. రాగాలావము,

రాగ మొద” నెక్వం లా అం ౬౨; జ జేవోళ్చ, రాగము విస్తకెంపంజేయుట.

వములందుకు రాజాద్యువచారములందు నువయో |ఆలాపీంచే, నం, సం కి, 1. రాగము ని స్హరింవంజేసి

నంచు గుడ్డగా డగు, ss విసనక జ్ఞ పాడు; 2. సల కం

గా tel [ఫో

th tA fx కష్‌ 5s

ణు పవన యంచన నవి యండమణుంగిడ హ్‌. ఆలాపీని, సం. వి ఈ సీ. 1. ఏనా; 2. ఆలాపము వటుడు సన విరాజిలును, ,..” ఆం, భె, దెం ముం చేయు స్త్రీ -

షో

౧౬రా “సీ. అచ్చరవిరింబోండు hs | అలావ్యము: ; సం, విణ. (అ. ఆ. ఆ) 1. ఆలాపీంవం లూన వినుటెంకిచెలులు. వీవనలు చైవ.. దగినది విస్తరించి పౌడందగినది (రాగము; 2. ఆచ్చం. నుం. 3% సంభాషింవందగినది; త, చెప్పందగినది.

ఆబనాలను నం, వి ౮, స Li ఆవాలము, పాదు, ఆలాబువు. సం, వి, డో శ్రీ ఆలాబునవ్ర, సార,

నీరు నిలుచుట్షా చెట్టుచుట్టు చేసినవల లము) ఆలాయము. వై. మి పా శ్‌ ము. బోచా; 2, సప. స "(నుగ ఆలావము. నర. మ స పుం. "వదు మొదలగు రి)

న్యా

ణాలవాలుండు" అనియు కలదు) వానికోంతు అభిలావము. అలసము- వై. వి ఆలస్యము, కాగు, ఆలావర్తము, సం. వి, ఆ న = ఆలవటము, అలసింమేం ౩ వై. ఆ. శ్రీః ఆలస్యముచేయు, కడయు. ఆలి. ఉఛం. చే. ఏ, 1. అపహాసము. చూ. ఆలి “స్ప... చానికాలప ) యెజు:గునంకేకు చేను నిన్ని, నొను; 2. అవమానము, చూ. అలియిచ్చు.-- నాళ్గాలసీంచిలి....” కళా. ౨, ఈ ౧౬౪. విణ. హీనము. “మం మగండా నీవు జగంబుచొ ఆలస్పము, సం వి, అ. న 1. సోమరిశనమ్ము మాం వ్వు మిగులక్‌ మానంబువాటింతువ్యా లిగ సెస్టం దృము, “వం అని మెత్తన యియ్యకొని గర్జించి, బగు మాటవాటిలెనె” నిర్వ, ౫ ఆ. వరః గళాలన్యంబున ౨ బ్రాంగణంబు సొచ్చి సదష్తా ల “జ ఇయ్యాలికనంబు వావపెదం బ్రియంబొన ముందట భుజాస్సాలనంబు సి మ్రొక్కి 'భార.! రించెద నీకం దండ్సికిక,”' భార్మ ల బూ ప్‌ మ ౧౪; 2. తు... జాగు; “క! అఆ. కసం, వ ఇ సీ. క, వజ; 2 ఆరయ గనయ్యెడు తెజగుల్క నరయుట కార్యం వౌలిక త్ర, ట్‌ న కరయునది చెక్కు ఛంగుల, ఆలింగనము, నం. వి అ. న, ఉవగూపహునము, నరసీనం దోంచెదరు గాక యది యట్లుండెక | కవుగలింక.

ఆలిం 271

ఆలు

ఆలింగి. సం. విణ. (న్‌. ఈ స్‌ ఆలింగనముచేయు |ఆలిగొను. ee స కి * ((అలిచికొనుఎ l. బవవా

వాండు, కాంగిలించుకొనువాండు,

ఆలింగికము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ) కవ్చగిలింవం బడినది.

ఆలింగ్యము. సం. వి. అ. పుం సోపు పుచ్చమువంటి ఆకారముగల మృదంగ ముః---విణ, (అ, ఆ ఆ కవుంగిలించదందగినది.

ఆలించు. వై. స క్రి. (=కలకించ్చు 1. విను. “క... న 1 ప మేలింపు మనోజరాజ్య మెంకయు నింతిక్‌ .” విక్ర ౧. ఆ. ౧౪౨; 2. ఆదరించు. “గీ. ఇంకచళైన నన్ను నేల యాలిం వవు, నాకు శరణమగుము నాథ.” భార, ఆరం ౨ ఆ. లారా “గీ... .లిఖికుం డిట్టను శంఖుండా లించి వినగ” జై. ఈ, ఆ ౧౨౬

ఆలింజరము. సనం. వి. అ. పుం. పెద్దమట్టి బాన, మంటి కడవం

ఆలింకేయు. దే, స. శ్ర భన్నముంబేయు, చెఆ చు, “చే కూలి 'సేవాన్నతప మెల్ల నాలింజేస్కీ యతని జేవాంబునందు సామాలిం చేస, కామకింకరుంజేసి నాకడిమి న గంటి న్మీప్తస్తవము దీర్పం గంటి నెలమి*” క, సం. ౪, న ౫౩3. కీడ్చ అచు, నిరసించు చులకనంగాం జేయు. ' “ది పాలంతి జలంబులు పోయకున్నంళ, నాలించేసీతి గదా హరమూర్షి ననుచు, నాలిచేతులు శెండు నవ్వుడ నజికి*” బస. ర, ఆ ౧౩౭-పు. (“అలి సేయు” ముద్రితము.)

ఆలింబుచ్చు. చే. స శ్రీః ఆలింబజచుు ఆవమాన పఆచు. “ద్వి. నాచిదేవయగారి నవ్వువేసితివొ, యాచెన్న బసవన్న నాలిబుచ్చితివా” వండి. మహిమా. 30౬-పు. “ఆలయిుచ్చితివొ” ముద్ది తము. ఆలింజేయు "మొదలగు వానిని బట్టి ఆలి

8 జ

బుచ్చు అని బ్రుహింపంబడినదిం

ఆలిఖంచే. నం, సం శః వ్రాయుం “క్క, __ఈళమలచందన మాలికలును నిర్హించిరి స్తంభించి రుత్తమదర్పణ ములు తే. నాలిఖంచిరి గేవాకుడ్యములయందు, శో జ్‌ అ 33 సర్వతోభద్ర మకరి కాస్వ స్పికములు. ..”* , శివరా, ఎకు హ్‌, X వం

ఆలిఖకము. సం. విణ. (ఆ, ఆ, అం ద్రాయంబడినది,

సించు. “కే కకట నై సైరంద్రి నన్ను నిట్టాలి గొనంగ, చేల చక్కాలోం గనువి చ్చి యేను బేడిం, జూడ రోయుదు రణమున సూళకక కృళ్యచఛరము దాల్పుట వ చెయిం బనుయవా:డుి” కార. వరాం ౪ ఆ. ౧౮ “గ్‌, 6 ఆట్టివిక్ళతాననను గాంచి ముట్టు లనియె “se కో నున్న నిన్ను, గన్ననార్షిని దూలరే కాముబేక, బేల సీకింక వలవనిబాలళి యేల, వ అని క. ఈలీల సుమి శ్రానుతుం డాలినగొనలలో రా. ఆరఈ 3౮౫ ర్త తక్కుువపజుచు, తేలికగా? జూచు, అవ మానించు. “చ...... అమరుల్‌ ళగుభోజ్యము లెల్ల మ్రింగి మో,పుగొనుచు మిమ్మ నాలిగొని పోయి3.” నిర్వ ౫ ఆ ౧౩౪.

ఆలిచిప్ప. జే. విం కప్పచిప్ప, శంబూకం

ఆలిప్పముం, సం. విణ. (ఆ. అ. అ వూయంబడినది. NY ఇ ర్హీ

ఆలివ్బ. గు విం ఆ, జ్ర పొందనిచ్చే.

ఆలిప్పువు, సం. వి. ఊ. పుం. పొందుటకు ఇచ్చ

గించినవాొయదు,

ఆవలీఢము. సం. వి. అ న విలుకాడు బాణము

ఏడు-చునపుడు కుడికాలు ముండజకు చాయ్‌ నిలు చుట.---విణం, (ఆ. ఆ, ఆ నాకంబడినది, ఆసా దింవంబడినది.

ఆలు. దే. వి, 1. భార్య. “ఊ. ..నలేశ్వర భర్తవు గాన

నాకునుం, బోలంగ ఛర్త వీవ యిది భూనుళథర్య వథంబు నిక్కువం,బాలును చాసియుక నుతు(డు నన్నవి వాయనిధర్య్మముల్‌ మహిన్‌-” భార, ఆది. 3, ఆ ౧౭౪; 2. త్రీ ఆడుది. “క ఆలవు ఇభాలవు కడుగొమంరాలపుో కసం, ఇ, ఆ ౧౫ “జవరాలు, థీరురాలలి మొ; శి. (ఆవు, బం, రూపము గోవులుాబ వ. ఆండు,,

ఆం దురు.

ఆలంక. సం. వి. ఆ, స్రీ" 1. షండివెంబు; 2. అవబు

సొరళీ.

ఆలుకము. సం, వి, అ. పుం. న నును. ఆలుగడ్డ. చే, ఏ. ఊరలగడ్డు బంగాళాదుంప.

ఆలుకికము సం. విణ. (ఆ, ఆఅ అ) అంతట

పొరింపంబడదిం యడ

ఆలు 272 ఆలో

డం జే. ఏ. మంచినడక, కీలము. “సీ, ..ఆెలుడీ !ఆలోకము. సం. వి అ. పుం. 1. చూపు; 2. ఎండ; యనగను కీలంబు విలకిల్లు బత్తి యనంగను లే. ,చ కాశమ్ముు కాంతి. “సూర్యాలోకము, చం

బక్తి వెలయు... అం ఫె వ, వా ౧౩౬ దాలోకము?” ఢీ, బట్టువాండు చేయుస్తోత ము.

ఆంబ్జు: డు, సం, విం (ఆఅ ఆ అ Malad 3 ప సం. విణ (న్‌, ఈసీ. న్‌ ఆలోకించు ఆన. సం వి ఊం స్త్‌" నన్న మె లకెంబ్సు వాక్కు చూచువా:డుః

గింకింాలను ఓ 7నునుోడ్డః డు. cara bas సం సం క్రిం పీకీంచు చూచు. “క, ఆలశము. సం వి ఆం న ఆంరట కోయ:బడ్డకె. కాలంబగుటయు న్యపులకు, నాలము సమకూరె

దిని కడలకు మది సీవాలోకించంగ వలనీన్క నే

ఆకరాకు చే ఏ ln క అ. ఖ్‌ షు . యూ » ఆకె పొయ్యి. చే ఓ ఒకసారిగా నాలందు ban వ ల న్‌ వలీ వేలువెలుూగా ఇ వంయినట్లేన్పజచ్‌న ల వెలోేకితము. సం విణ, (ఈ. అ అ చూడంబడినది ళా పౌ శ ల పెడ ప్రాయ్యి హక. లోక్యము. సం = ఆకగేకసీయము. ఆలేఖపండు, నం విణ. (ఆఅ. ఆ-ఖికా. అ) 1|కలోచకుండు. సం, విణ, (ఆ. ఆ-చికా. ఆ.) ఆలే చాయం వాడు? 2. © కరువు వ్రాయుంవాండు. చించువాండుం ఆలేఖచము, సం విం ఆంన. 1 వ్రాయుట; 2. చిత్త | అలోచన. సం, వి, ఆ, స్త్‌ ఆ. న యోచన, ఆలో రువువ్రాయుట. చించుట. ఆలేఢణము. నరం వి, క్ర 1. బాగుగా వ్రాయుట; ఆలో చనము. సం, విం ఈ, నం = ఆలోచన, 2. వ్రాసీనష్మక్రృము, (ఆకు కాకికము మొ) ఆలోచసీయము. సం విణ, (ఆ. ఆ అ) ఆలో

ఆలేఖని, సం. వి, ఈ. స్త్రీ, 1 చిత్తరువువ్రానెడు| _చీంపందశినది. తూరిక ; (కలము, కుంచె మొ; ద, (వః తరు ఆలోచించే. సం నం (క యోచించు, మంచిచెడలు సాధనము కీనప్పుపోకస్రు పుల్ల; మొదలగునవి వరామర్శించు. ష్ట్ర ఆలే ఖృకృత్తు. సం. విం త్‌. పుం చి త్తరువు వ్రాయు ఆలోేచికము. సం. విణ. (అ. ఆ, అఎ ఆలోచించం వాము ముచ్చెవాండు, బడినది, ఆలేఖ్వమయు. సం. వ. ఆ. న 1. చిత్తరువు; 2. వ్రాత, |ఆలోచ్యము. సం. విణ, (ఆ. ఆ. అ) ఆలోచింప విణ. (అ ఆ ఆ) 1. వ్రాయందగినది? 2 ఎ! దగినది చిల్రింపందగినమి ఆలోడనము, నం. వి ఈ న విచారించుట, ఆలోడిం అలేఖ్యశేషుండు. సం విణ (అ. ఆ. ఆ) చిత్తరువు చుటు. మూా,తే న్‌ మిగిలినవాండు, మృతుడు. Fs రి|!ఆలోడింమే. సం, స. శీ l.కలంగకేయు; 2.బాగుగా శేషుడు వంటిదం నిమర్శించు, పరిశీలించు; లీ. మథించు; “ఆ. సర్వ అలేవము. సం వి. ఆ ఫుం ఓ (ఛందనాదులు శా ్రసెక్రనమితి నాలోడించి, మలియు దృఢ ఫూంక; జ, బొమృపలె గోడ మొదలగువానిమాంద | విచారమహిమ చెలిస్సీ నిశ్చయింపంబడియె నిష్ట

సై

పూత భూయుటం నారాయణు నెపుడుం దలంపవలయు నిది యొ మ 2 సం విణ. (ఆ. ఆ. అ) ఆస్వాదిందం, కండి భార. అను. రోఆ 5౬౮. “వ. అకండు

దనినవెం వేదం౦బులు సదివ్కి కదర ౦బు చెణింగి, ధర్మ శాసం

ఆలేకనము. సం. వి ఆ. పుం. 1. చూపు; 2 ఎండం| బులు పకించ్చిపురాణంబు లధిగమించి యంగంబు

ఆలోేకనీయము. సం. విణ. (అఆ. ఆ, అ చూడందగ లభ్యసించి, కర్క_౦బు లాలోడించి మీమాంసా నది, దర్శసీయముం ద్వయం చాలోకించి” కాశీ 33 ఆ ౭౯.

ఆలో

ఆలోడికము. సం. విణ. (అ. ఆ, అ ఆలోడింవం |[ఆవటించే. చే. స.

బడినది.

ఆలోలము. సం. విణ, (ఆ.ఆ.అ.) 1. కొంచెము చలిం చునది; 2. మిక్కిలి చలించునది. “'సీ. గాలినవ్వి టవమాలోల మగుడు దగులెడలి యయ జినంబు పుడమింబడినం, గని యొక్క_ నాగంబు (గృక్కునం జను బెంచి....” భార. అశ్వం, 3, ఆ ౧౦౫

ఆలోేలికము. సం. విం. (అ. ఆ. అ 1. మిక్కిలి చలించినది; 2. కొంచెము చలించినవ.

ఆవ. చే. వి, 1. సర్ప పము; శీ._బ. సర్ష పబీజములు. (ఆవాలు అని వాడుకఎ ఆవంక = ఆవగింజంత, కొంచెము అని తాత్పర్యము, “ఊఊ. ... మనంబు లోన నావంతయు శంక లేక .... భార, కర్ణం

సస్యరోగము, చీడ; శె. వరి వండుచేల; 4. మిక్కిలి వల్ల పువ్ర, దేశము, చాడ వ ముంపుచేలం

ఆవకాయ. దే. వి, ఆవాలగుండ, మిర్పిగుండ, ఉప్పు గుండలు నూనెతో కలిపి కొంచెము మెంతులు వేసీ పసుపు కలివి మామిడికాయముక్కలతో గ్రుచ్చి యొత్తి పెట్టిన యూరుంగాయ (ఇట్టె దోసకాయ ముక్క_లతోను చెట్టుదురు

3, ఆ. ౨౮౮ 2.

ఆవగింజే. చే. వి. సర్హ వబీజము, “కీ ఇపు జేమి గంటి నాకెక్కడి సిద్ధసంకల్పత గుమ్మ డికాయ

లోన నావగింజయు. బోదు జాంసినాచింతా భరంబులోే క్‌ నుడుగుట, గలచ్‌.” వెం ర్క, ఆ. ౫౨

ఆవజేము. వై.వి. వాద్యవికేషము. “వ. .--అ, య్యను మతిగాంచి దండియ యుపాంగము మద్దాల తాళ మావజం, బును గొని....”రామా. ౨ఆఈ ౮౯.

ఆవటము. బే. వి పొందికం-ా విణ. పొంది కైనది. కళ్ళే __ .వలయుసంపదలందనావటము వటము.” భాగ. ర్కోస్క_౦. ౧౨౩౬. “వం. -. ఈశృపీటయోని

278

=n]

శ్రి" (ఆవటిల్ల జేయు) మే యం ళీ

పాందువజుచు; “మ. చికరంబు ల్నూసలంట

నున్న వెమటల్‌ జెక్కుల్ణలిర్పక భుటో, దకభార

మనః గెంపుహా స్పయుగ ముద్దారెంప నంసంబు లిం చుక జాజి

ఉనుదోయి యూర్పుకడి నంహోబించి కంపిందం దా నొకేశేలం దుజు మావటించు శెలువంబుల్లంబు: గొల్లాడడే.” కిన, శకుం ౨ అఆ. ౧౬౧; 2. కలిగించు.

ఆవటిలు. డే. ఆక. 1. పొందువడు. గీ. అకండుం es వారున్చచెరువ్ర. లావటిల: జల్పో రానూ ల్యా ఆం. ౧౭౫% 2. కలుగు,

ఆవటిల్టు. = ఆవటిలు.

ఆవట్టజిము. సం. వి. ఆ. పుం పౌరసీకాశ్వము ““పారసీకః వరాదనః అవట్టజశ్చ ఎ” త్రి శే తు

ఆవడ. చే. వి 1. చేందుగలబీఆశీ; 2. ఆమవడ యొక్క త్ర ప్రరూపము, (వా

ఆవడి. చే. ఏ. “వడి, ఉపద్రవము, “కం భూనుగ జగములయావడి, పవ నోరి... అచ్చ. నుం ౧౩౮

ఆవవనము. సం వి. ఆ న 1. (కాగుమొదలైన) పాత్రము; ర్త (థాశ్యాదులం పోయు) చె; 3. విత్తనములు చల్లుట; శీ. గొజుగుట.

ఆవపాబు, చే. అ. శి కే జ్ఞై ప్రికవచ్చు; 2+ తోచు “యావపాజు” అని వాడుక.

ఆవము. వై. వి. (కుమరి కుండలులోనగునవి కాల్చ్పుట శేర్పజచిన్స కావు, ఆవాపము.

ఆవరణము. సం. విణ, (అ, ఈణీ. అ ఆవరించు నదిలా-- వి, అన. పే, ఆచ్చాదనము, కళళు; 2. చుట్టుకొనుట; 8. ప్రాకారము (సప్తావరణ ములు,---ప్ఫథివ్య జో పయ్య్యాకాశావాంకార మవా_త్తశ్వములం ప్రకృతితోడం గూడ అష్టా వరణములగు. శ. రగ

జ

యతని వివావాంబునం గూటసాకీయై కెలాటం ఆవరించే. సం సం డీ Ll. చుట్టుకొను, ఆక్రమించు

"బువేసి యష్పాటం దనకుం బెండ్లి ఛుటింపు జేయ నావటం 'బై యుండునట్లు చేయక హుకంబెట్లు పర్మిగృహించె... చై చెవు. ౭2, ఈ ౧౦౩౨.

ఆవటముచేయు. జే. స. కి, పొందికవజచు. “సీ ... మోంచేతివంపుగా ముడిచిపట్టిన కేల వరదాభ యంబులావటమువేసి , . .*” పొందడు .౨ఆఅ=౨౨౯.

ల్‌

క క

'ఆవరించేుకొను. మి. స. ,కి, = ఆవరింమే. |ఆవర్ణనము. నం. పి అ. న Ll. ఆకర్ష ఇము; ర్తి

కె ందికివంచుట్య ఈ ఇచ్చుట. UU

వర్ధా. పాం, పి వర్గు, దినచర్య లెక్క_చూాచి పద్దుల 'వారీనివ్రాయు అసామాలహారీ "లక్కు కెద్ధరు

ఆవ 974 ఆవ

ఆవర్థికము. సం. విణ (ఆ. అ ఆ 1 ఇయ్యంయడి ౧౭౦; చ. కాలమున అనంతరము, “చ, నది? 2, వంబంబడినని. అకట నితాంకలోభమున నావలం బాటిలుకీడు

గానంజాలక... ఎ భార భీష్మం ౧, ఈ ౧౮౯౬ క. అమరవ రేణ్యుపన్పయిన నావల నెయ్యీది మొన నిష్ట ధ్యర్మమహితుండై న ధర్శ్మజాసమత్నము నం పెజిగంచి. .. భార. ఆర ౫ ఆ. 63౨. 3. ఆవైపు, కృప్రక్కూ. “సీ. ...అవల నిషధరా జషాలలాే కేశ్షరుం, జీవలం బర మేష్టీహితుండ నేను...” చె. ౨ అం ౬౬; 4. దూరము. “చ అచిరములైన యన్యరుచులన్నియు నావలం దోచి...” విక్ర, ౧3 ఆ. ౯.

ఊభ. చే.వి. ఆవడి. ఉపద్రవము. “కీ ముర

ఆవర్తకము. సం. పి, ఆ పుం. మేఘాధివతులల నొకటి,పుష్య-లావర్తకాదులు మేఘాధికతులుం) |

ఆఫ ర్తనము, సం వి ఆ న కే మకలుట; 2. పాళముయొక్కవలళ్లి, కవ్ఫ శ్రింజెవ్వుట్క కువ; ర ఆంయేోడనముచేయుట; మథించుటం

ఆవ ర్తసయము. సనం. విరా. (ప. రి ఆ 1. మరల దగినది; 2. మరలింహందగినదె? ల. వల్లి ంవందగి నదె; (పాఠము) క మధఢ్డింపఃదగినసి (పెరుగు; తీ గుణింపందగినవి. (అంకె

ఆవ గము, సం, వీ, ఆ. పుం. 1. గుఆపునుడి; 2. నీటి వావీ Ga నుడ ల. మరలుట; శీ పాఠముయొక్క-_వల్లై,

వాయ గృీవాంత్ర మూలనసేనావలినావలిదలలోం జీ-కాకుచజచె....”” టఉవారి. ర, ఆం ౧౨౯

రుష్తగు క్వ On Ten UO ము ది కమున “వేనావలి, నావలీవలయగః జీకాకు య్‌ 7 * వి ఈ e థి . (4 ఫి జో అవర్హి సం. విణం ( ) చ బాండు బఆచె.”అని కలదు; “క. ఆవేళ మంజువాణి య, అవర్తించేం సం. స. (క్రి. 1, (పాఠమున్సు వల్జించు. | నావిలగతిం జేరి దుస్సవామిళిందపుళిం, 'దావలి

wn +ననవిలరికా యే బు మినుకులావ _ర్హించువని వెన్నతోడం జెట్టినది మాకు, “స్వా ౨, ఆ. ఈ 3; 2. వలుమార్డు చెవ్వు. “క. మృతుండంట బుట్టు య లు లెణుంగును మృతుండంట "వేలొకండు గుడువ, "మేకొనుం ద్భక్టీక మృతునకునంట కర్మ ఫలం,బతి ధూర్తులవార్తలేటి కావర్తింవక ౮” నై. ౭, ఆ. ౭౫15 త వర్తించు ఉండు, కలుగు. “క నీవడం నమం బ్రౌణముం గావల మాయంద బోధకం నంగ నావులింత యనంగ జృంభణసంజ్హయై బగు దృవ్యరాభావ _ర్లెంపగంకేయట, "గావించును వెలంగుచుండు. ...”” ఆం. భా. (వః నా..౧౪౧. నిమం దెలిపుణనికొనము మిదియుక "భార. అశ్వ, | ఆవలినాండు. దష. వి. ఎల్లుండికి వరదినము. Or; లం

౨ఆ. 3 2; & మరలు, “వ. కుండినావనిప్రరందర | జ్ర్వల్రిచ్చ న్న. ద్వ. వి. మొన్నటికి పూర్వదినము. వీయనంధనయును దూష్టీంభావంబుల నవ్విళ్వం wy ణ్‌ అవలియెల్డుండి. ద్వ. వి. = ఆవలినాంటికి పరదినము.

భరాభ్ళర్తమిందం గటాతవీకణం చావ_ర్డించం క్ర దయ్యె.” వైష. గ్కే ఆ ౮౬ అవశ్యకత. సం. వి. ఆ. ర్క" ఆవళ్యకమగుట. చూ. అవళ్యకము.

అఆవశ్యకత్వము. సం వి. ఆ న = ఆవశ్యక త్త

కావలికరువలి, యావలి కావలికవాదయయగు సతిం బలికెక.”” వను. 9, ఆ. ౧౨౬. 'అవలి అనుదాని వశేషణరూపమూ ఆవలివా(డు. i క 4 గుం, ళం యో పదీ.

ఆవలించే. చే. = ఆవులింమే.

ఆవలింత. జే, = ఆపులింత. కర్లీ = ఆవలింత య్‌

ఆవ్వర్తికము, సం విణ (ఆ. ఆ. ఆ) 1. మరలినది; 2, మరలింవంబడినద్కి 3. వల్లి ంపంబడినడి; Ui మథించంబడినది, గుణింవంబడినది. (అంకె; ర. ఆవశ్యకము. సం. వి, అ. నః ఆక్కు_69. శం రే నుడిగలద్సి ఆవ ర్రముగలడి. విణ. (అ. ఈ. అ తప్పక చేయందగినది, అవ

ఆవల. చే, వి. (ఆశేవలను) చెవు 1. డేళమున | రీతూ బెరుపవలసీనది. ఆనంకరము. “సీ. కౌరవంబనలో ధరాస్థ్రల్మిక్రింద ఆవసథము, సం. వి అం ఫ్రం. 1. వసతిస్తానము,. మవోరౌారనంబన నపుల చావి,కావల విను కంట బస; 2 విశ మస్తానమ్ము విశాంతి సికొను 'కావనంబన నుండు...” ఇఖొరు అను స ఈ| చోటు, 8. గ్రామము.

ఆవ

ఆవనథికండు. సం. విణ, (అ. ఈ. అ అవనభమం డుండువాండు, చూ. ఆవసథము,

ఆవసానికము. నం, విణ. (ఆ. ఈ. అ) ఆవసాన కాలమందయినది, ఆంకకాలమందున్న ది.

ఆవసీకము. సం. విణ. (అ, ఆ ఆఎ 1. నుజీచినది. (థాన్యము); 2. నిర్ణయింవంబడినది; 3. పూర్తి చేయంబడినది, సమాప్తము,

ఆవవాము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ) (దీనికి సమా సోత్తరపదముగానే ప్రయోగముండును). 1, కలిగించునది. “క, ఆవేళ్ళాజనులధికర్క,సావవా భత్యుములం విలసదను లేపనమా,ల్యావళులు. గొను చు నరిగిరి...”” భార ఆర 3,ఆ, ౯% 2. పొం దించునది.--వి. అ. పుం. చాయుస్క౦ధ భేదము. చూ, Sans

ఆవహించే. క్రీ (ఆవహిల్లు. ప్రా 1 న స దుకఖిమ ప్రీ వీ త్రి, మొ రః గతే. అలుకం బురి నూర పవమున నగ్నియిడుట, పావశీలతమె బొంకి బ్రావాణునకు, నధికతర మగుకోకంబు నావహించు, టంచితాచార బ్రా హ త్యాసమములు.” భార, ఆను. ౨ అ. ౬౯. “వ అని యి'త్తెజంగున బెక్కులు చింతించి కలంచుకొని కర్దునకుం బుట్టువు చెలిపీ సహోదర న్నేవాం చావహించెద.” భారం ఉద్యో, ¥, ఆ. రాసీ... .ఫలమూలమధుమాంసములును మేలి,

న.

కూడుగూరలు దొరకొల్పి వారికి దృక్తి యావ |కెవా

హీంచుచు....”” భొౌర శాం. 3, ఆ. ౧౭౪౭; రై చేయు. “ఉ. అత్తకు భ_క్తిగల్లి మదినాయమ "సెప్పిన మాడ్కి_ జీవికా, వృత్తము లావహింతు గురువివ్ర జ నాతిథిపూజనంబుల,త్యు త్తమభ క్రినేన తగనోపీ యొనర్హ్తు...” భార. అర. ౫ ఆ. 3౦౪; శ్ర. ఆవాహనమువేయు, మంత్రమూల మున పిలిచి రప్పించు. “క, కని యిది గన్యక దో పం, బని తలంచక చాల్యసంభృ తాజ్ఞానము క్‌ డ్క-_నొనర్ప నావహించితి, మునిమం త శ్రేబలమున a మునినాథవరా.” ఫార. ఆ క ౨ లిం

ET మణికర్టి కావారి మజ్జనరబొనరించి యవిము క్షములయందు శివుని నిల్సి, యాళివలిం గంబు ననిశంబు నేవించి యందు విశ్వేళశ్వరు నావహించి....”” కాకీ ర్క ఆ ౨౮౬; క

275

ఆమో ఆవేళించు, సోకు. “ఆమెను ఆఅమవా రావ హీంచినపి” “ఆమెను ల హించిన. మొ.”

(ఈయర మునందు ఆకర్త్యకముగాను వాడుక గలదు. అమెకు చగ్రవహమావహించి నది; నిద ఆవ టె

నిద్ర, ఆవహించిన

ఆవపహిల్లు. సం. ఆ, క్ర" కలుగు. “వ, .. , అప్వుడాప హిల్టి న రుధిరసాగరంబునకు రత్నాకరక్వం బలవ రించె.... ” భార విరా, ౫%, ఆ. ౧౩5.

ఆవహు౭డు. సం, విణ. (అ, ఈ అ.) 1. కలిగించు వాడు. చూ. ఆవవాము; 2. డస: డు “క అవృద్ధత త్తు శవము, వావిరి నోర్వంగ సీకు వచ్చి నటుల ప్రీరావహునిం గద్టు నోర్వం,గా వచ్చిన గాదె నాకుం గడుం శ్రీకి యనక భార దో. ఆ. ౮. (ఇది 'ఉద్దహుండు' అను దాని ననుసరించి యతిషస్రాసానురోధమున సవి కల్పిం చుకొనినవదమని తోంశెడిని. నిఘంటువులలో రరర మనం గానరాదుు

అవళి, ఉథ. దే.=ఆవడి, “చ. అత్యలఘుతరంగసంప దల కావళులావణలుక్సలచ్భదో, జ్ఞ ప్టలకకు గోళ్ల నోళ్లు” చమ. ౧ ఆ. ౨౫% లట జాపమ్యము తెలుప్రను-సం. మి 9ం త్రీ + వక్తి, అెపలి.

ఆచాపకము. సం. వి, ఆ. పుం. ఖై ఆండుదానివేతి

మట్టి గాజు, నూడిగము; 2, ముం జేతిమురుగు.

వము. సం. వి. అ. పుం. 1. పాదు; 2. విత్తులు

చల్లుట; లీ. ఆవము; 4 పరఠావ్ష చింతనా (స్వ రా అ

రాష్ట చింకన కంత్రమునంబడును); ర్‌ చిమ్మట;

6. తాళ ప్రాణ కియా భేదము; 7. పీడదాంటిం

చినకాలి; రి, వ్యధ; 9. శరము, మంగలివని,

ఆవాయకము. సం, వి, ఆ, పుం, ఆవాపకము శే. ర ఆవాలము. సం. వి, ఆ. న. కే. ఆలవాలము, పొదు;

2, సంచారము ఆవాసము. సం మి ఆం పుం, సదనమ్ము ఇల్ట్లు. ఆవాసీంమే. సం. అ. .కి. కే. ఆవాసముచేయు, నివ సించు; 2 జీవించు. “ళా. వన్యావోరములక్‌ జిలేంద్రియత నావాసించు నాకణ్యుండ్తీ, క్ర న్యా రక్నముణేగతిక గనియెడికొ..... భాగ

౯ స్మ౦ ౬౧౦

ఆవో 276 ఆవు ఆవావానము సం, వి ఆ వా శే ఆపజశ్వనము, | ఆవిర్భవల్‌ సర ( కృతం త్త ఆవిర్భవించుచున్నదె. పిలుపు; 2. చేవకేలను విగృహాదులయందు సన్ని ఢి | “ఊం... కననెమ్హది దీంటుకొనంగ బోటి యా,వి చేయుడని కోరుట. | కృవ దార్తియై చసియె.. ..” నిర్వ, ౨, ఆ. ౨౨. ఆఅవాహినముం స ప్‌ (5. ఆగు i. కలవర ఆవిర్భవించే. నం. అ. శ్‌ (పృభవించ్చు పుట్టు, Am బో క్‌ నా చేళవి ల బడినది? 2. ఆవాహనము చెయ"బ టు ఆవిర్నవిలు, సం, ఆ. ,క్రి-=లవి ర్భవించు. “క, వంశ య స ఖ్‌ క్‌ తలి వతిమై. జగత్పతి. యంశంబున వీని కొకరుం స్‌ జ సట చాన వ న క్యా ఆగర క అ న Sa డావిర్భవిలుక = 4... కరు, ౨, ఆ, ౬౬

ధనుముక్కుున నావిగలుగ: బుడమిస్‌ంండుం... ln ఉద్యో. వ్‌ 2. తావము. “న్కు విహకెంచుక మల 'యానిలంబచ రైవ్‌

2

జా

ళం?

డావిం

జిని. ఇెవ్వేవియా, వి జారించుం సన అభ శనికి గావించుం జవుళ్‌ పోదమా...”' విజ, ౨ అ. ౫౨; 8. ఆదికి చూ. అవించే

అవించేం చే. న. శ ఆపికలిగెంచు ఆవి మాంద వండు. “వ కీచకకండులంబులం బిండినొట్టి కొట్రంబోసీ యుప్పీగొవ్పలుగాం బేసి కుడుముల చౌనలుం””

వించిన కాళ. ౨, ఆ, ౨౬ నిగ్నమ. నందిఆపుం కలివి జీం_విణ. (అల. ఆ ఆవేగమునొ ఉద్రేకము నొందినది. ఆవిధయు. సం వి, అ. పుం. తొలివయుసాధనము, లొరవణము, బెజ్జము చేయు పనిముట్టు. అవిద్ధము సం. విణ. (ఆఅ. ఆ. ఆ) 1. చక్కుయా తొలువంబడినది, 'బెజ్జిమువేయంబణినది; లి, వంక

x న్‌

అస్‌ లని

అనీ ఆమ PD వ.

నది ఆవి. డే. 1. జప ము, క్రాణిననీటిమాంద పొగవళెం బ్రైకిలేచు ఉమ్మ; 2. చెజువు మొవ లగువాన్‌ నీటిమోంద కీతకాలమునః చె కిలేచు పొగవంటిది; 8. నోటనుండియు ముక్కుల నుండియు పొగవలె వచ్చునది. “మ. గురుగుం 'జేంచలి దుమ్మి 'లేందగికెసాకుం దిం, త్రి జీవల్లవో, కరు రుం హః బొరంటి నోానయలకోం గట్టావికట్టాకికో గిరముల్మె క్కి. తమిం గొమ ల్ఫొలమువో గ్రైంపులె ల్రెయుల్నాక "మేల కెరు వుంగుంబటి మంచోమె మెక్కి వ పృభ్యుతె వక్ర రెడ్డ జడ్‌.” అము. 6, ఆ. లకక; డీ వీడ ఆను సస్యరోగము. “గీ ఆవియనం జీడ యనంగను నలరు నన్కరోగము.”” ఆం. భాద్వి. మ. ౧౨౪.

అవిరిల్లుం జే ఆ చెమర్చు, చం ర్క ఆవిరిగలది యగు.

zy

చ

జీ

విక్భృవిల్ల. సం. ఆవిర్భవిలు. cn

రా

సంర మ్మ

అవిర్శ్భాచము. పుం శీ, చ,భేవము, పుట్టుక; 2. బయటంబడుట్క వయికివచ్చుట.

మ్‌

ఆవిర్భూక ము. నం (అ. ఆ అ) 1. వ్ర భూ తము, పుట్టినది; 2. బయటంబడినది.

ఆవిలము. సం, విణ. (అ. ఆ. అం) 1. కలశంబాణి నది, కలుషము. (జలము; 2. వ్యాకులము. (మనస్సు.

ఆవిలి. బే. విం మాంత్రికుడు ఉవయోగించెడు కిచ పాత్రవిశేషము. శం ర

ఆవిష్కు-రణము. సం. వి అ న క, వ్రశటనము,

వెల డిచేయుట; 2, బయటంబెటుట, చకటిం యం Ca WU చుట. అవిమ్క_రించే. సం. న, శ్రీ l. పృకటించ్చు. వెల

యంచు; 2. జయలుపజచు.

ఆవిష్క-__ర్హ. నం. విణ. (బూ. ఈ. తీ బు అవిష్క- రించంజేయువాందు, [వ వ్రకటించవాండు.

అవిష్క్బృశము, సం. విణ, (అ. ఆ ఆఫ 1. ప్రక టింకంబడినది, వెలయింవంబడినది? 2, బయలు వబువంబడినది.

ఆఅవిష్య్యృతిం సం. వి, ఇ, స్తీ = ఇ ఆవిష్కు_రణము.

ఆవిష్క్కియ, సం, వి. ఆ స్త్రీ = ఆవిష్కరణము.

కవిష్టము. సం. వణ. (అఆ, అ, అ) 1. ఆవేశము నొందినది; 2. చొచ్చినది, వ్రవేళించినది; లం వ్యావీంచినది.

ఆవీశము. స విణ. (అ. ఆ, అం 1. బాగుగా కట్టం బడినది (బట్ట); 2. బాగుగా ధరింప వంబడినది. “

ఆవు. దే. వి గోవ్లు.---బ, వ. ఆవులు, ఆలు. “లే. ఆల'నేయి ముఖ్యము...” భార,అను. ఈ,ఆ.౨.౨. (వృ త్తియందు ఆంత్యవర్థ్య లోవము. వికల్చ్పముగ

ఆవు

నగు అఆంబెయ్య, ఆవు పెయ్య, ఆదూడ, ఆఫు దూడ. "ముం | ఆవుకుండుం_ నం, ప ఈ పుం, (నాట్యపరిభష యందు తండ్రి.

అవుక్తుండు. సం, వి. అ పుం. (నాట్యపరిఖెష, యందు) బావ.

ఆవురు. దే. వి. 1. వీడ్నునందగు ధ్వనికనుకరణము. “ఊఉ చేవుండొమానియో యని మదిందలపోంకలు చాకకానినికొ, వేవురువేయిచందముల నిందయు నశ్పెదరిస్ట మూగయక్‌ , పొవులనోరు నీయెడమ పాదకలంబునం దన్నినట్టుగా, సివొకయింక యావురని యేడ్వంగదన్న కుమారరత్నమా.” వరః ౨ఆ ౧౭౬; 2. కవాకవాపడుటను తెలుపును. “ఆతండు పొలము తిరిగివచ్చి అన్నమునకు ఆవు శావురని కూర్చుండియున్నా డు.”

ఆన్రలించు. చే. అ. శ్రీ 1. ఆవులింకవిడుచు జృం భించు. “లే. ఆనురనాభుండు నలసకయడర నీల్లి, యావులించిన న త్తజినమరపిభుండు, దనశరీరంబు సంకుచికంబు సేస్తి కడుజవంబునం గుప్పించి వెడల నులీకె ” భార. ఉద్యో ౧, ల ౧౨౫; “చ... ఆయ్యనురాధముండు బి ట్టైడలు గద ల్సి సీల్లి వివృతో (గముఖుం డయి యావులించి నన్‌.” భార ఆర ర్క అ, రంగ; దై విక నించ్రు తెజుచుకొను, కీ మొనలావులించి వాసన సల్ల 6 బసీగొని లేందేంటిగము కెంగిలింప

వసీండి తామరల ఖర 5, 5౫౧; 8 నోరుతెజచు. “ఆ. ఆవులించు తలయు నదరెడునట్టయు?, జూచి పి తుండగుచు సురవిరోధి** నిర్ష. ఈ, ఆ. 60; నోరు వెళ్ళం బెట్టు, సమాధానము చెప్పలేక నోరుతెజచు కొనియుండు. “వానిని నిలం బెట్టె గట్టిగా అడు గలా నోరావలించినాండు” అని వాడుకకలదు; ర్‌, ఊపిరవిడుచ్కుచచ్చు. “వాండు నోరావులించి నాడు ఆపురించినాండు” అనియు వాడుక,

ఆవ్రలింక. జే. ఏ. ఆవులించుట, జృంభణము. “Se, ఆపులింత తుము వాసనంబు నిష్టీవ్యనంబు గుప్త వర్తనములుగాంగం జలంసవలయు నృపతి గాలు వున్న యొడల బ్రాహిరములై నం గెలని "స్ట లగుట.” భార విరా, ౧, ఆ, ౧౨౭.

aes VO కూ Nurse

స్రీ ట్‌

277

4 ర్‌

&

రా మసం

| ఆవృతము, సం. (అ ఆఅ 5) శం ఆనపిందం IN జా వ బవనది, వలయికము, చుట్టు] నంబడనడి? 2. రశీంవపంబడిన ది. "మ క, ఆఅపంోలెను మనే అవాలి ez క a = మ దయ శావృతుండయి ఛౌమ్యుతో వేదమంగ యుకంబుగాం జదెవెన్‌,.....* భార. ఆది ౮

ఆ. ౨౨2౭,

మము శ ద దాము రకాల దం దా.

అవృత్తము. సం. విణ, (అ. ఆ. ఆ కే. తెరుగుడు పడినది; 2 అవ త్తి చేయబడినది, మరల మరల అభ్యసీంపః బడినది; శ. తంగ వేయంబడివదిం

ఆవృత్తి. నం. వి. ఇ. వీ ఓ కశడప్క వర్యాయము సారి; 2. తిరుగుడు; 8. వళ్ల మరల మకల: జదుపుట.

ఆవృత్తు, నం. బిల్‌. స్రీ = న ఆనుక్రమము, సారిడిం

ఆవేగము*, సం. ఏ. ఆ. ఫుం.1.నంభ్రమముతో ట్రు పొటు, ఉద్రేకము; “క. ఈయావేగయిన నొండుపాయంబు గలుగ చేరచు... దశ. ఆ. ౧౧౭; 2. కోపము,

అదను నా రానపోలమా కాలాల జాబ నంానా పార నాళమగకాననావనా ధాన రాగాల రా నాలా

ఆవేగి. సం. వి ఈ జ్ర వృద్ధ దారకము, బోద్ది కూర శీ. విణ (న్‌, ఈ. న్‌) ఆవేగముగల

వాడు,

ఆజేదకు(డు. సం, విణ. (ఆ. ఆ.దికా. ఆ 1. తెలి “వెడువాండు; 2, ఏజావనముచేయువాండు; ఏం వ్యాజ్ళెము తెచ్చినవాండు, వొది.

పనామా నా మంపాంయన బనానా ననన మమినా

ఆశకేదనము. సం. వ. ఆ. న ఓ తెలుపుట; డ. విళ్తా వనముచేయుట, మనవి; 8. వ్యాచ్యెమువేయుటం

ఆచేదనీయము* సం, విణ, (ఆ. ఆ. అం 1 లేలువం దగినది? 2. మనవిచేయందగినది, విజ్ఞాపన చేయం దగినది; లె. (వ్యవహారమున) వాదిచే తెలువం దగినది.

ఆవేదించే. సం. స్నక్సి, 1. తెలుపు, చెప్పు. కలం సత్యవ తీనందనుం డాగామిశుళంబు కావేదించి చనిన...” భార. ఆది. ౭,ల ౧౬ డవిజ్ఞాప నముచేయు మనవిచేయు; 8. వ్యాజ్టెము వేయు.

ఆవేదికేము. సం, విణ. (ఆ. ఆ ఆ) ఓ తెలుహ బడినది; 2. విళ్ఞాపనము వేయయుడినది; & దావా చవేయంబడినది

ఆవేడ్యము* సం, = ఆవేదనీయము,

ఆవేశనము, సం, వి అ న కే కమ్మరము చేయు

ననన ననన

పమ మ నాల. శతానంద నవాని.

ఆవే సాలు జటడ; 6 వ్ర వశము వరవశళ లము 5 ఉం గ వాదులు నోట. ఆవేశము. సం, వి ఆ పుం ఓ ఒశ్లేలుయ్నమి, భునూళము; 2, చవ! దులు సో పాటు; ఢ&ీఅఫ్లినివేశము, పట్టుదల; ల్‌, ఉద్రేకము. |

ఆవేశించే. సం. ఆ. డ్‌ 1. రై కలుగు. “క సీవట్టిండ వగు కెజటులపు, భ్రావుబున సంశయమును భయమును బెల్యం, బా వేశింవంగంజేయ నఖావిశనిశ్చయంండ వగుటం బరమనునీంద్రా.” కార శాం ౬ ఆ. ౨౨౮౯); బ్‌. (గ్రహము) సోకు.

ఆవేశికుడు. సం విణ. (ఆ. ఆ అ) 1 ఆకిథి; 2. బంధువ.

ఆపేశితము, సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. ఉంచంబడి నది స్తాపింపంబడీనద; 2. ఆవేశింపంజేయం బడినది,

అవేస్టకము, సం. వి, అం పుం 1. ముండ్లకంచె; 2. చుట్టును పెట్టుగోడ, వవారిం

ఆవేష్టన నమం సం విఆం నం lL ఆవరించుట్క చుట్టును చుట్లుట; 2 కంచె ఆవరణము

ఆక. సంం ఏవి, ఆ. శ్రీ 1. ఆచేకు; 2. దిక్కు.

ఆశంక, సం వి, ఆ. క. ఆశాంచు; వ్రన్న్‌ం చుటు; 2, శంక్క భయము.

ఆశంకనీయము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) 1. శంకిం

వ

వందగినది భయవడందగినది; 2 ప్రశ్నింపం దగినది. ఆశంకి. సం. విణ, (న్‌. ఈన్‌ ఆశంకించువాండు. అశంకించే. సం. ఆ. (క్ర 1. శంకచేయు, ప్రశ్నిం చు 2. భయప ఆశంక్యము. సం, = ఆశంకసీయను. § అఆశంస, సం, విం ఆ, చో 1. కోరుట; ల ఇచ్చ

ఆభిలాష; లీ. వెప్పుటం

ఆశంసనము. సం. వి. ఆ, న 1. కోరుట 2. చెప్పుట,

ఆకంసి సం. విణ, (న్‌. ఈ న్‌ 1. కోరువాండు. 2. చెప్పువాడు.

ఆశంసిక సం. విణ (బు. ఈసి త్రీ.) 1, కోరు వాండు; 2. చెప్పువాడు.

278

కుట; "8. జేనర ' ఆశవడు. మి. అ. ,కి.

ఆతా

శము? శ. ఒడ ళెజుంగమి, ! ఆశంసీకము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. కోరండి

ర్త చెప్పరబడినది.

, ఆకంనుపు. నం, వ్‌రి3= డ్‌ =— ఆనంపీక, |

[ ఆ పేవపడు, కోరు,

' ఆశ పానలు, సం. (గా, (ఆశా పాశములు అను దాని

ఛష్టరూవముఎ ఆశానుబంధములు. మ సమ్లు ఖమ్హుననుండి చను చెంచు నలవ్రాయసమువారే కాశపాశలు ఘటించి” కువ, ర, ఆ. ఇం,

ఆశపెట్టు, మి. న. శీ అ ేతపెట్టు, ఆనకలిగించు,

అశము. సం, విణ. (అ.ఆ.అ) తినునది. (సంస్కృత సమాసో క్రరపదముగానే యుండును (ఆ, శ్రయా శుండు నసుకౌశుండు మొ) వి. అ, పుం, 1. తిండి; 2. అన్నము; 8. అన్ని; ర్త వ్యాపిం చుట,

ఆశయము. సం. వి, అ. పుం. 1. అభిప్రాయము; 2, ఆధారము; (మహాశయుడు) (జలాశయము, 3. మనస్సు; 4. విభవము; లీ. వననళీో; 6. సంస్కారము; 7. శయనము; రీ, స్థానము; 9, మృగములను కట్టుకొనునవ్వుడు పడనొట్టుటకు

శ్ర, వ్వెడు సోయి.

ఆశయిక, సం. విణ, (బుఈఒ,తీ బు.) తినిపీం వాందుం “ స్ట - చె

ఆశరుండు. సం, వి, ఆ. పుం. 1. అగ్ని; 2. రాత నుండు,

ఆశాబంధము. సం. ఏ. ఆ. ఫుం. ధము; 2. సాలెవట్టుం

ఆశాసనము. నం, వి, అ. న. ఆశీర్వాదము,

ఆకశాసీంమే. సం. స, డ్ర్‌ l. ఆశీర్వదించు; 2. కోరు. “డే వారలకు ,కీ శ్రీయునాయువు వైరిజయము, మానసమున షా కళళ మాన టే పెంద్ర, 4. న?

భౌర ఆశ్ర. ౧, ఆ, ఆకా ప్పి, త్ర ఇచ్చు, కోరిక. ఆశాస్స్వము. సం, విణ. సో ఆ. అ)1. అఆశీర్వదింవం దగినది; జ, ప్రార్థింవందగినది. “క్క ఆశాస సము లైన యనే,కాశీర్వాదంబు లొసంయిలో నెం స ఆ. ౧౮.--సం. వి, అ. న కోరిక. "స్తీ క. సాధింపరానియాశాస్యంబు గలుగునే...” చై. క్క ఈ. ౨౮; ల. ఆశీర్వాదము, దీవనం

1. అశయనుబం

age

ఆళి

ఆశి, సం. వి ఈం శ్రీ" పాముయొక్క.కో ఆ.-విణ, (న్‌. ఈ న్‌ఎ తినువాడు. (సమాసాంతముననే ప్రయోగము తినువాడు. (అమృతాశళి మొ

ఆశించే. సం. స క్రి: అపేశీంచు ఆసీంచు, కోరు. “మ....నిరాహారుండై, కను వాళింపక యేండ్లు వేయు గడపెిక్‌ ద్రైలోకీ మహారాయనన్‌.”” ఉం రా, ౧, ఆం ౧౬౭.

ఆశికము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ l. తినంబడినది; ర Xవీనము, ఆంకకుముందు ఆవులను మేపీనది. (పౌలముఎ)

ఆశీరము. సం. వి. అ. పుం. 1. పాలవిజుగుడు, శీర విక్సుతము; 2. పీయూషము, జున్ను; లె. ఆగ్ని; శీ. భోజినము, తిండి.

ఆశీర్వచనము, సం. వి. ఆ. పుం. దీవన, ఆశీర్వాదముం

ఆకీర్వచించే. సం. సం కీ” ఆశీర్వదించు, దీవించు.

ఆశీర్వదించే. సం. స. క్రి. దీవించు.

ఆశీర్వాదము. సం. వి, అ. పుం. దీవనం

ఆశీవిషము* సం. వి. అ. పుం. నర్పము పాము,

ఆశీస్సు. సం. వి, న్‌. స్తీ 1. హికముకోరుట; 2, దీవన; 8. పౌముయొక్యకో ఆ.

ఆశుగము. సం. విం అ. పుం. (వేగముగా6బోవునది) 1. బాణము; 2. గాలి

ఆశువు. సం. వి, ఊఉ. పుం. 1, అజువదిదినములలో పండు ధాన్యము; (ఆశు ప్రీహీ); 2, ఎజ్జ జిలమ వడ్డు. క్కివిణ. న, వేగ.--ావిణం వేగముగలది.

ఆకుకుతణి. సం. వి ఇ. పుం. (శుష్కింపంబే యునది అన్ని, నివ్వు.

ఆకెౌచము. సం. వి. అ. న. ఆశుచిక్వము, పరిశుద్ధి "లేమి.

ఆశ్చర్యము. సం. వి. ఆఅ. న. ఆచ్చెరువు.-నిణ. అచ్బెరువైనది.

ఆళ్ల నము, సం. ఇ ఆళ్ల ము.

ఆళ్ల ము. సం. విణ. (అం ఈ ఆ శిలామయము, తాతితోం చేసినది,

ఆశ్ళవణము. సం, వి, అ, న. పాకము.

ఆశ్రమము. సం. ఏ. అ. పుర, నం. |. వర్ష శాల; 2, ధ్రవాచర్యాది; (ఇని నాలుగుూబ్రవ్మా

279

ఆత్ర

నన్నా

చర్యము, గా న స్ధ్రము, వానవ్రస్థము స్‌

సము) లె. కపోవనము; జీ మకము. ఆశ్ళమి. సం. విణ, (న్‌. ఈ. న్‌) ఆక్రృమముగల వాండు,

ఆ చ యము, సం. కస (ఆ. ఆ ఆ & చ్చ ల (గ్‌ యించునడి, ని, తు నం 1; అఆశృయించుట;

2. సేవించుట; 3,అవలంవించుట; కీఆ కయము.

ఆకృయణీయము. సం. విణ, (ఆ, ఆ. ఆఫ ఆ శ్‌ యింవందగినది.

ఆశయము. నె. వి, అపుం, 1. అండ; 2. ప్రాపు ఆవలంబనము. “లే. ఇకనియ్యాశ్ర, యమున మన మెల్ల బ్రదికి, యున్న వారము గావున ను గ 3ప్రుల, పాలంవడకుండ విడిపింవం బాడి...” భారం విరొం 3, ఆ ౨౦కి గనీ, _, జమదస్ని సుతుక్చ పాశ్రాయమునం బడసీనవిలువిద్య గలరూపు వెల యంజేయ...” భార. విరా. ౪, ఆ. ౨౦౫ ల. ఆక కంటు “మహదాశ్రాయము; స్లీవ్లూ నయము; ఓ జల్లు.

ఆశళ్ల్ళయాశి, సం వి న్‌, పుం విణ (న్‌. ఈన్‌ = అశృయాశుండు.

అశ్రయాశుండుం నం, వి, ఆ. పుం. (ఉన్నచోటు తినివేయువాండు అన్ని.--విణ, (ఆ. ఆ. ఆం ఆశృయించినచోటు ధ్వంసము'చే ముంచాడు,

ఆశ యానీద్దము. విణ. (ఆ.ఆ.అ 1. ఆశ యము Uy థి GU

లేనిది, ఆధారములేనిపి; డి, అసంభవము. “శే. క్‌ . - అ భ్రకుసుమసౌరభసాధ నార్థ్య హూత్సు వాళ్ళ యాసిద్ధమని యె డియయ్య లెల్ల et వ్రభౌ ౨; ఆ. ౮కి

ఆశ్రయాసిద్ధి సం. వి. ఇ స్త్రీ సాధింపంబోవువిమ యమునకు ఆధారము లేకపోవుట (ఇది కర్మ

అశ్రయిం సం. విణ (న్‌ ఈ న్‌ అశ్కయము గలవాడు.

డీ అశ్ర్రయము చేయు,

ఆశయింమే. నం స

అండనొను. ఆ శ్ర వము, సం ఏవి, ఆ, పుం, కేం అంగీ కారము; గ్ర శ్లేశము.

ఆక్క 2530 ఆమో

అశృపుండు. సం విణ. (అ. ఆ. అం కూటదాంటసి| ఆశ్వాసనము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) ఓదార్చునది. వాడు చె్ప్పెనట్లు విశమువాండు. ఎవి అ, నం ఓీదార్చుట. య ల్‌ ఆక్‌. ten వ వా చ క త్తివాదర్య క త్తియంచు, ఆశ్వాసము. సనం. క్‌ు ఈ హుం. 1. డఊాఅడిల్లుట; 2. అశ్సికము. సం వి. (ఆ. ఆ ఆం కే ఆ శ్రయింపం సాంత్వనము, ఊజడించుట; ర. పైకి ఊపిరివిడు బడజినస; 2. ఆశ యించివని. చుట; కీ ఎగయూపిర; లీ. అఖ్యాయికలవ) ణ్‌ చ్నేదము; 6. ఆంధ,వబంధములలోని పరి ఆశ్రుళము- సం. విణ. (ఆ. ఈ అం) 1. అంగీకరించ ఇయు. అ ఆం లుల వ బడివది, ననూహిడము? 2? భాగా వినంబడినది చ్చేవము.

“| ఆ] [ఆక్వాసి సం, విణ. (న్‌, ఈస్‌) 1. ఓదార్చు |! వాడు; 2. పీదార్పుగలవాండు; లి ఆశ్వాన

ఆకిషము. సం విణ. (3 ఆ. అ 1 ఆవిఐగతము, షం

రాట్‌ కవు-గలింవంబడినది; రి. చాగుగాం గ లినియంన్నదదిం వీ ఇ ఆశ్లేష, సం వి, ఆ, త్త ఒకానొక నత్మక్రముు ఆశేనము, ఆసీలేరు. ప్‌ అ్హేషము- సం వి అ, పుం 1. ఆలింగనము; డం ఆశ్లేషానతుత్రము. ఆశ్లేషించు. చం. స డీ 1. కవుంగిలించు. “మ. అతం ణు శారిపదాబ్దముళ్‌ గదియ సాష్టాంళంబుగా మ్రొక్కు శూర్టి శఫౌవార్షము గానరా విగియ నాశ్లేషించి ,దుష్రైమ్న క ర కనూజాతులు తోడుగా నరుగుమన్నకా దల్లికిక జేవకీ పతి కిక వందశమాచకించి కదలెక జంచద్రథారూ థు డె 37 శ 3, ఆ ౧.౨౩: 2 కము. అఆశినము. సన౦. వ అ, పుం ఆశ్వయుజమాసము. లా జా క జ భారా: ఆకశ్వ్టశము. సం పి ఈ నం అశ్ష్వళఫలము, రావి ఆకిషనులు. సం మ బి ఆళ్వినేయులు, ఆశ్విసీపుక్రు జ A థ లు “సే, కవలవారు సూన్యేందు వ, కాశ తేజు, లాళశ్వినులయంళములం బుట్టి రమరగుణులు .”*

ఆళ్వాసించు. నం. సం (క్ర l. ఊజిడిల్లు; 2. దోజు డించు, ఓదార్చు. “వ...అతి త్వరితంబునం జని యాసురగృహీత యై యా,క్రోశించుచున్న కన్య కం గని దాని నాళ్వాసీంచుచు” మార్క రా ఆ. ౧౬౨.

ఆశ్వాసికము* సం. విణ, (అ. అ, అ ఊజజింపం బడినది.

ఆశ్వాస్యము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ 1. పీదార్చం దగినది; 2. బతిమాలందగినది, సాంత్వనీయము.

ఆళ్వికుండు, నం, వి అ. పుం. గుజ్జపురాతు.

ఆశ్వము, సం. వి. ఆ. న. 1. గుజ్జ ములసమూవాము, అక్వీబము; ర గుజ్డిపుబండివిణ. (ఆ.కఆ భార ఆది. ౫ ఆ. ౧౩౩. ఆశ్వ్టనంబంధమయినది. ఆక్నిచేయులు. సం వి, అ. పుం, జం అశ్యులు, ఆశ్షయుజచు. సం, మి ఆ. పుం ఆశ్విసీనత్న త్ర ఆళ్వినీ దేవతలు. యం కృపొర్ష్మ మగల మాసము. ఆశ్వీనము. సం. విణ (అ. ఆ. అ) గుజ్జిము ఒక ఆశ్వయుజి. సర వి. ఈ స్త్‌" అశ్విసీనక క్రయు క్ష దినము నడవందగినది. (త్రోవ) చౌరమి, అశ్వయుజపౌర్ష్మమి. ఆక్వీయము. సం. వి. అ, న, ఆశ్వము, అశ్వసమూ ఆశ్వలాయను:డు. సం. వి. ఆ. పుం కే, బుగ్వేద వాము సంబంధమగు శ్రారేస్తూత్రము రచించిన యొుశా(అపాథఢి, సం. వి. ఆ, స్త్రీ ఒ కానొకనత్‌ త్ర, కము నొక బుషి; 2ం ఆశ్వలాయనస్యూకృమును అను | ఆషాఢము. సం.వి. అ.పుం. 1. ఆహోథానజి క్ర, తీయు క్ష

చెంచు బ్రావాణుండు. ప్రార్థి మగల మాసము 2. చబావాణ బ్రహ్మచారి ఆశ్వసించె. నం, స, క్ర" 1, ఊోజడిల్హు; 2. ఊజు పట్టుకొణెడు మోదుగుకోల; లే. మలయవ వర్ణ డించుం తము.

అశ్వనికము. సం విణ. (ఆ. అ. ఆ ఊజడిల్సినది, అహిఢీ సం. వి ఈ. శ్రీ" ఆహిఢశుద్ధపౌర్షమి ' ఊజడింపంబడినది. శ, ర, (ఊత్తరాహోడఢా నమ్మ త్తయు కృష్హూర్తి నమ)

t=]

ఆహా

ఆహామూపీ =, హిం, అవ్య, 1. అశద్ధ; రై వివరణము లేమి. “*ఆపూామూపషీగా త వ వనినీలించ లేదు.”

ఆమార్థానా. హిం, వి. స సృత్సము, శర స్టీవనము. చం. పి, ఆ, న ఆంకటనుమ్మి వేయుట, “ ఉమ్మివేయుట.

ఆస, వె. వి. 1. ఆశ, ఇచ్చ, అపేతు; 2. దిక్కు. ఆనంగము. సం. వి అప్పం, కే ఆశ్రయము; oR ఆస_క్టి తగులము; శ, పట్టుదల,

అఆనంగిని. బ0౦ టె. చం స్తీ" రు

ఆనంది. సం. వి ఇ. పుం. 1. శవవాహనము, కటు ఇ; 2. చాకమగుమంచము; లి. చేదరపుపీంటం

ఆనక ప్పెరగాండు. ద్ద. వి. వటివిశేషము. శ, ఈ

ఆన క్షి. సం వి ఇం స్తీ" 1. అపేత, ఆన; 2. కగు లము.

ఆస కుడు. సం. విణం (ఆ. అ. ఆ 1. అపపేత్సీంచు వాడు ఆసగొన్నచాండు; 2. కూడియున్న వాండుం

ఆసచేయు. వై. స క్రి ఆశించు అభిలషించు. “ఈ ఇంిద పదంబు కోరండు దిగీశులరాజ్నము _లనచేయడుంె వి పు. ౨, అం sek నత్తి. ఊళ. చై. వి. ఆకసం. ఇ. చ్రీ* 1. లాభ ము; 2 దగ్గఆసంబంధము; శ. ప్రశ్యతజనక మగు సన్నికర్ష మం, ఇంది, ది యసన్నికర్ష ముం

ఆనదనము: సం వి ఆ. నం ఖ్‌. ప్రాప్తః పాందుళటు; 2 _

ఆసన. సం, వి, ఆ. స్రీ" 1. కూర్చుండుట; 2. స్థితి.

ఆసనము. సం, వి. ఆ. వ 1. (కూర్చుండుట స్‌ రము వీట, మెం; డం స్వస్తి స్తికాది; (స్పగ్తి స్‌కాన నము, గోముఖూసనము, బద్ధాసనము, వద్దాసనము, పీరాసనము, సింహాసనము, ఛభద్రాసనము, ముక్తాస నము. (దీనికి సిద్రాననమని, వ పజ్రాసనమనిగుప్తా సనమనియు నామాంతరములు గలను మయూ రాననము. మొ. శ ర); 8, బలాదులలోపము వేత శత్రువుపై దండెత్తి తి పోవక నిలుచుకు, యుధ్ధ మునకుం బోఐక తన దుర్హమున నుండుట. వ రాడజనీతియందు వడ్డుణములలో నొకటి. యా

36

281

ఆసా

మునకు వ్యతిరేకము) డీ. ఏనుగయూంపులాా పుం. జేశినశీ. ఆనని. సం వి. ఈ స్త్‌ l. విప 2. మర్యాద, వాద్దు. [టు సన్న ముం నం, వ్‌, తు, నం 'దొపు*ఎ---వ్‌నాం (ఈం అ ఆ.) 1. దావైనది; 2 సీద్లమైనదిం గరం సం. అ. క్రి ఆసన్నమగు, సమోప్‌ంచు. మం స్వకులం బెల్ల నళింవ6 గాలమిపు డజాసన్నించె నింకెన మల్లి క గావింప్రుమం మానసంబొరుల యాలిక జేర సత్కీ_ర్తియే.” అధ్యా. యుడ్ల.

ణి ఆంగడివీఖి;

స థ

౧౭౬ ఆసవడు. వె, ఆ. (క్ర! కోరు, ఆపేతవడుాన, శ్ర ఆశించు, అజ్ఞ __. ధరణీశ పాండుపాలిక,

నా లయమాసపడుట దగడే నీకకా.” భెర శాంతి. ౧, ఆ. ౧౧౫౨ “క. స్రీనంతోషించు తెజంగాసవడని మనసుగలుగునట్టి యధముండుం = భార ఆశ్వ ఈ, అ. ౨౨౯, అసపాటు- వై. వి. అపపేడవడుట, ఆశించుట. “సీ. = == ఆసపాటును నవజ్ఞకయు ఇందున లేక...” భార. అశ్వ. ౧, ఆ. ౨౦౩౨. సరా, వై. వి ఆశ్ర్రయమా, ప్రాపు, సవము. సం. వి అ. పుం. 1. వక్షముచేయని వెజకురసముతోం జేసిన మద్యము; 2. ద్రాతది రసముతో? చేసినమద్యము; తె, కల్లు లేటు; వం ఫూంచేనెం ఆసాదకుండు సం. విణ. (అ. ఆఈదికా. అ పొం దించువా౭డు. ఆసాదనము* సం. వి అ. న 1. ప్రా మి, తా ందుతు; 2. పాందించుట; 8 సిద్ధము చేయుట; &. దగ్గజ నుంచుట. ఆసాది. జే. ఏ. 1. మాది. “వీ... .ఆసాడిగోసంగి మాదిల గూబరి యన్క మాతంగుండగు. ..” ఆం. భా. ద్వి. శూ. ౨౮౯; ఓ =లిసాదివాండుం అసాడించే. నం. సం డ్ర్‌ l. ప్రావించ్చు భాందు; రై పొందించు; తి. సిద్ధము చేయు; &. దగ్గజ నుంచు. ఆసౌాదికము. సం. విణ, (ఆఆ. ఆ) 1. స్రాప్పము, పాందంబడినది; డి. సిద్ధ ము చేయం బడినది? 3, దగ్గఆనుంచంబడినది,

ఆండ.

ఆసా

ఆసాపివాండు. చే. వి. గ్రామచేవకగుడిలో ఆర్బ్పన

వేయు వాండుం “అట్టుపిట్టు ఆసావెవానిది కట్టు వ్వ గంగానమ్మపి ల ఆని సామెక.

ఆపాడము. సం. విణ (ఆం అ, ఆ 1. ప్రాసము, పొందందసినది; ర దగ్గఆగానుం చడగినది; లె పిదము చేయదగినది? & శ్షీణిందంచేయ:దగినది.

ఆ హీ ప్‌, ఆధారము.

ఆహారము. సం వి. అ. పుం. 1. జడివాన, ధారా సంపౌకము; 2. మి కేజలము; లే. సేన చ్యాప్‌ం చుట; కీ. వ్యాపించుట; రీ ముశుగశీ; 6. జలే దుక; 7. వేదము.

ఆసాసలు. వె.వింబం ఆధికాశలు. “క, ఆసాసలవచ్చి తి నను, గాసింబెట్టి యది యడవిణలనెను....” భారం కాం. 33. ౧౫౨. “జా. ..మూసికొనంగ వత్తురొక మోవారమమృుల మ్ర గ్రెనేని నాాసాసల వొక్క.రుంతయను న్యాగృవావ్భ త్తి బలంబుచెం బడుక్‌.” భార. విరా. గీ ఆ. 2౮౦.

అకించే. వై. ఆః, కృి.కాసపడు. “ద్వి. కీకం చెచ్చుట

కు నాసీంచి వచ్చాటయ.. "రా ఆర. ౧౬ర౮-ప్రు.-

స (క్ర. ఆెపేకీంచు, కోరు. “తే.. .సీగురుండొ

రునాసించునే మహేంద్ర భార. ఆశ్వ. ౧, అ. 3౨౬ “శా. అనో! 'లెన్స! వివేక మే! పురవా రుం డాసించియున్నాండె నీ స్వావికారము ? శంఘంవాసి యిట నీసత్రంబునం చేను మృ,ష్టైవో రంబు భఘజింవవచ్చితినె మోవాంధుండవై యూ Sorte జేసెడంచు హిళబుద్లుల్‌ వెచ్సలాణ వచ్చితిన్‌. కాకీ ౭, ఆ, ౭౨.

ఆనసిపండు, సం మి ఆ. పుం. (ఆసినుపషయోగించు వాండు, ఖడ్రాయుధుండుం

282

ఆనే

కండె యుంచెదరు.) “ఆనులో కండెవలె వాడు వాని మిత్రునితో ౬ దిరుగచున్నాండు.” వాడుక. ఆసుంగ్లోవి. డే. వి. (అనుాక్రోవి) నేశగాండు ఆనుపోయునపుడు)ు నూలుచొప్పించెడు గుల్ల, యం ఆనుపుల్ల అనియు వాడుక,

ఆనీ

ఆనుమ్రాను. దే. వి. శేశచేయువాని వనిముట్టులలో నొకటి. (నూలుపోయగువాణించుటడై వరుసకు మూ:కువంకునంగాని అయిదువంతునంగాని నాలు ైదువరుసలుగా మొలలుగూర్చిన కొయ్య చట్టము అని శ. ర (ఆసునే కొందు ఆఅనుమ్రా, నని వాడుదురు.)

ఆనురము. నం. విణ. (అ. ఈరీ. అ.) అసురసంబంధ మెనది=సం. చి, అ, నః 1. ఇంకయని నియ మికమగు ధనమిచ్చి కొన్నకన్యకను పెండ్లాడుట; (ఆనురవివావాము) 2. బొంతకాకి; 3, చేవు టువ్వు; ఉఛభయంకరత్వము; ఈయర్ల మ ఆంధ్ర, గ (గృంథములలోం గనంబడుచున్న ది. “ స్‌. ల! బలవంతుండు బకహి నానురమునం జంపె.

టం జింబానురులనువారి =” భార ఆర ౧, ఆ.

౧౦౨ “కం ... శతానీకుండెదిర్చె నతనినానుర భంగిక....” ఫారం భిష్మం వె, ఆ 3౮౯ “చ

. .. కరుణ మొకింత లేక యెజగందుల బేవకిగ న్న్న యార్వురం, బరుషవిశాలఘాోరళిల పెం గడకా ళులు వట్టి వ్రేసి యాసురముగం జంచెం గంనుం డురుశోణితముల్పెదరంగం జెచ్చెరక౯ా” వారి. ఫూ స ఆ ౧౦౭. ఆనురి. సం. వి® ఈ స్రీ"

l. కృష్ణిక, నల్హావలు; 2, రాక్షస స్త్రీ.

ఆక్షికము. సం. వి. అం నం 1, ఊనికివట్టు; 2. కూర్చుం ఆనురీణము. సం. విణ. (అ. ఆ. ఆ) నల్లావలుపండు

డుట; లె. కూర్చుండుచోటు--.మూ. (అ.ఆ.అఎ) కూర్పుండినదిం

అసిద్ధముం సం విణ (ఆ. అ. అఎ 1 (వ్యవవార మున్స అడ్డగింవంబడినదె?; 2. కట్టాయితమయినది, సీద్ధ మైనది.

ఆసీనుండు. సం విణ. (అ,ఆంఆ. ం కూర్చున్న వాండు.

ఆను, చే. వి

నది. (పొలము.

అసురుండు. సం వి ఆ పుం. 1 అనురు రాత నుండు, 2, నిర్భతి, మూల జేండు.

ఆనువోయు. దే. న. శ్రీ (ఆను+పోయు) (ఆను

'మ్రూ,ని మొలలకునూలు పోంగువాణీంచు. శ. ర. ఆనున నూలుతో డు,

* బట్టలు చేయునపుడు పడుగుదారము | కసేకము. నం. వి. అ. ప్రుం. 1. చల్లుట; 2, తడుపు

కూర్చుట కపయోగంచు పనిముట్టు. (దీనిలో! ఆసేచనకము. సం. విణ, (ఆ. ఆనికా. అ ఎంథ

వే

ఆగు 9583 ఆనా గ్గు

చూచినను కృ క్తితీఆనిది. (నయనయుగాసేచన వజిపు; డీ. వనుంగమాందవణచెడి యొజ్ఞక కంబళ; కము రూవము ర్‌, బట్హికంబళ్‌.

ఆసేచనము. నం. విణ. (అ. ఈం అ న 1. చల్దునపె; ఆస్తరణికము, సం, పిణ (ఆం ఈం ఆం) ఆ_స్ట్రరణ 2. శడుపునది; 8 ఎంశ చూచినను తృప్తీ ప్పతీజనివ. | మున కవయోగిచుకది. (వస్త్రము (కోరంబడినది అని శః, ర

ముం ఆస్తరము. సం, వి ఈ పుం. 1, వజపువ డి ఆస ఆ సేద్ధ. నం. విలా (బు. చ ద్ద). బు (వ్యవహార నము; శ, తకం బలిం

ష్స్‌) రాజాజ్ఞ చే వతివాదిని నిరోఢించువాది

(వారంటు అమలు జరిపినవాఃడు.

"అని "వైరి సమాస గే ఆ స్తినా

ఆసేధము. నం. వి. అ. పుం. (వ్యవహారమున నిరో సర్వస్వమలరుచుండు.. . .” ఆం. య్‌ జక = ధము,అడ్డగింళ, వ్యవహారమున వాది చ్రతివాదిని ౨ ౭. రాజాజ్ఞ చే ఆడ్డగించుట, వారంటు అమలు జరుపుట.

ఆసేధించే. సం. స. (క్రి. (వ్యవవారమున) నిరో ధైెంచు, అడ్డగించు. వ్యవహారమున వాదిని రాజాజ్ఞ చే అడ్డగించు, వారంటు అమలు జరుపు.

ఆ స్లికక సం. వి. ఆ. శ్రీ ఆ ప్తికునిఫావమ్సు ఆ స్ట్రీవం

ద

డగుటం ఆ _స్టీకక్టము. నం, వి. అనీ = ఆ స్పికతం

అ స్టికాండు. దే. విణ. ధనవంతుడు. “క్‌ ఆ ఢ్యుడు విలసిల్లు నాన్టీకాయడు నాం... ఆం. భౌ, కృ. ని. 3

ఆగస్తికండు. సం. విణ, (అ. ఈ ఆ) Jl. శ్ర శృద్ధగల ఖ్‌ 2. వరలోకమును జన్హాంకరము' నన్న వని నమువాండు; 3. చేదవాక్యములందు ప్రామా ణ్యృముకలవాండు; 4. భగదంతుడున్నా (డని నమ్వవాండు. (దీనికి వ్యతిరేకము--న్నా్టి

ఆస్క_ం౦దికము. నం, వి ఈ నం గుజపునడక లలో కండు) సమమైన నడక, ఆతివేగమును అతిమందమును ఆ స్టిక్యము. సం వి. ఆ న. ఆ స్పికునిధావము, ఆస్థి గాక నడికశరముగాః బా జెడి యొక యశ్వథార, కుండగుట. రవగాలు, శ. ర “నిశ్చలమె అతివేగము ఆతి మందమునుగాక నమామెనగతలి ఆస్క_౦దితము” ఆని గురుబౌలప్ర బోధిక. “వ్రార్డ్య "వేగమునంబోవు గుజ్బ్జిపునడక” ఆని సంస్కృశనిభుంటువు. ఆస్క_ం దికము, ధోరికక ము, రే చికము, వలి ల్లి కము,ప్పుకము. అనునవి అశ్వగతి పరు. వీనికి వంచ అస్త్పృశము, సం విణ, (ఆ. ఆ. అ వి స్తీర్ణ మ్కు థారలనిపేరు,.---విణ. (అ.ఆ.ఆ ఆక్షమింపం వజ చినది. బడినది మార్కొ-నంబడినది. అస్థం సం. వి, ఆం త్రీ పే ఆస్థానము; 2. ప్రయ

ఆస్కారము. చే. వి 1 బలము శక్తి 2 ఆధా, క్నము; లి శ్రద్ధ ఆసక్తి? డీ. ఆదరను; శీ, రము, ప్రాపు. “ఏదైన వ్యాపారముచేయుటకు అపిత; 6. se ఇంటిలోను ఒడలిలోను గూడ ఏమియు ఆస్కా_. | ఆసానమగు. మి. అ. డ్‌ సళచేయు, కొలున్రండు. రము లేదు.” "..శా....పీవాశొన్నాండవు భోజనో త్తరమునం ఆస్తరణము. సం. మి ఆ న. కే.వజచుట; 2. (వజు | చాస్తానమైయుండి యక్ఞాశంజెట్టక చెప్పె వంబడినది ఆసనము; (చాందమొదలగునది) 8 ద౯ొ....” కానీ ౭,ఈ ౧౭5.

ఆ సేధ్యము, సం. విణ. (అ. ఆ. అ) అడ్డగింవందగి నది. (వ్యవవహారమున రాజాజ్ఞ చే ఆపందగినది.

ఆస్క_ందనము. నం. వి. అ, న. ఓ. యుద్దము; 2 ఇంకుట; శె. తిరస్కారము; జ, ఆ క్షమణముు చెంబడుట, మార్కొ_నుట.

ఆస్మ_౦ధము. సం వి. అ, పుం. = అస్క_౦దనము.

సారానానాడాందుచు నాయానా లాలన నామ జబపతనాలనాయలనాలబపాయానానున రావును కానాల జామ లామా. గతకాలారకంనవాడంర వానరా బాత నాబానాంపమనాననడ లలా భామా క మతం డం కసకసా వ వాదపోనతాతారంపతంతసరదగా తడు నాయాంంననానననమనలాననాత.

ఆ స్తీకండు. సం. ఏ. ఆ. పుం వాసుకి సోడరియగు జరతా,._రువను నామెకు జర త్కారునివలనః గలిగనవాందు. ఈకనికథ భారతమునం గననగును.

ఆ స్తీక్ట ము సం మలి (అ. యొ అ వజవంబడినది*

|

లూక హు Po సః

ఈవ్పిడ్సు వం న హుం సంది వల [2 జులు, 2. పాంవక లాండు? ని. అక సాక మానటం డ్డ న

1 శ

- శ న్న 9 en జ (| IN నో 4 3 క నాట యజ a ౧

టపి టాలచ, జిం, = ఆస్పత్రి.

[> నరా దం అకు చ చఅపు,

క)

ఆస్ఫాఒు. జం. ది ఆ పు పే = ఆస్నాలకము 2. ఎను చెనికొట్టువొనుట, మఒరుల.

(కుజామంు అచ్నుళించు; 2. కదల్బుం

ఆషా యము, నరం వం (ఆ. ద్‌ cp జ భజనం: 2

డం డ్రివవ; 2. కజరింవంబజినదిం

ఆనస్న్బోట, సం. ది. అం దింటెనజే.

అశ్ళోటము. న పి అ పుం. కే. చజచుట, శుజాదులప్పళించుట; 2. బగులణగొట్లుట; 3,

ద్‌ ma నానా. ఆ" క ఆడదిమల్లైష; a

ఆన్యాటనము. నం, వ ఆన 1. చజపు, దెబ్బ; 2. వోటు; తి. చీలిక, భుజాదిక మవ్చళించుట; డ్డ వగులంగొట్టుట; ల్‌, వకటించుట; 6, బియ్య ము మొడలగువానిని చెబుగుట; 7. ఆన్ని మొద లగు వానిధ్వని.

ఆగ్బోటని, సం. ఏ. ఈ న 1, రశ్న ములకు రంధ్రము కేసిడునూద్కి పీడిసాన 2. తొరవ భాము, కొయ్య మొడలగుచానికి జజ్జిము చేయు సాొన్గనము.

ఆస ిటించె. సం, స, క్ర 1. చజుచు, “క, మా టక్‌ మనపై నుజుముల్కు వాటుచు చేకోటుల ది చకులు గొలువ న్యా స్ఫోటించి చేలం గాలం, చాట్‌ంచుచు నున్నవాండు దంభుండు కంటే.” రాయు. 3ళ3; 2 పొనుచు త చీల్చు,

అఆస్గంధయుండు. సం. విణ, (అ, ఆ. ఆ) ముఖము

&

ఆస్సావి,

ఆసా వగులంనొట్టు, “వ... .సోనూర్య్క_మయమహా (బృవహించి వకివవాపవనయుంసా దూం౫యాడు. కరుళ్ల చప్పుళ్లు శా

సో పానంబుల: చం పాకంబం౪ం పెక్చుటవబుల గనాన్నటింవకా...౫ి” ఆ. ౨౮౯ క, తన్ను, స .*.మృత్యుప్రకేంపను మే ఇెల్బ జెమకెంచె దండు డాస్ఫోటించె భరణిం గాలం. "కాక్‌, ఆ. 3 ౧.-అ. క్కి .శరెంచు, “చ, ఆకసి పికపవితొామపహు లాన్ఫోటింకురని ఇఎడియు.” కాకీ ర్క ఆ. ౧౮౫౨.

చ్చ ౮, టూ

సో టిళము. సం, వణ, (ఆ. ఆ. అ ఓ. చివ

2. అప్పశింపంబడ్‌నది (భుజాద్సి; 3, చీల్పంబడ్‌నవి; &, పొౌడువంబడినది.

అస్తాకీనము. నం. విదా, (ఆ. ఆ, అ) = ఆస్తాకము. ఆస్ఫాడ ఎమే. నం క. డీ 1.ఆర్ఫోటించు, చజచు. అన్న

స్తీ" 1. ఉనికి; 2. కూర్చుం డుట; లె. ఆంగుట.

చుంబనము వేయువాలయ.

ఆస్యము. సం, వి. అ. న 1. నోరు; 2. ముఖము. we a టబ 8 a తస్తము గు షా ఆ, నం [| కన్నీరు; 2 "నెత్తురు,

ముర. "నె ర్‌ం క్రుం నెందడ్రు,

స్సృవము. సం. వి. ఆ. పుం, న్లేశము అలనట, ఆసా నము. న౦. వ, ల

అ. పుం. (మదాదులు (సృవిం చుట. సం. విణ. (న్‌, ఈ. న్‌ ఎ (మదాదులనుు

చువించున ది.

ఆస్వదనము. సం. వి. ఆ. న. (ఆస్వాదించుట్ర 1.

అనుభవించుట; 2. చవిచూచుట; శి. కే తినుట.

త్రాగుట;

అస్వదించేు. సం. సం శీ 1. అనుభవించు; 2. చవి

చూచు; 8, త్రాగు; ఓ తిను, “లే. వా సములు రెంట నంద౦ంద యదిమి యదిమి, తాటివండార గించెడు బిటకమున, నళ్య్యయంబున బ్రవ్జాండ మాస్వదించు, ఖైరవుం డిచ్చుంగాత శోభనము మనకు. కాకీ. ౫ఆ. ౮౧. “నీ.... ఆబావిజేటసీ రాస్వదించిన, ...” కాశీ ఇ ఆ, 3౯

ఆస్వాదకు*డు. సం, విణ, (అ,ఆ-ఏకా.అఎ ఆస్వా దించువాండు.

యొ

ఆస్వావనము= సం, వి. ఆ న ఆస్వదవవము, | మృవదూహకంచి....అఆముం?,ఆ ౭౪, ఇట అక ఆస్వాదెంచే. సం, స క (క్ర-=దిస్వవెంయే ఎ "చుం కరు ర చుం వ! మా కర వృద్ధుల్‌. గుకువృద్ధ వ క లశేకుల్‌ సూచు ! Me మ సు ముక వెదిన్న చుండక మదో, దరు: డె ద్ర్రైపడె నిట్లు నేసిన యష్టాఎశచ్వవములన్కు. అ నాహాంంచిల కాజ ఖలు కా చుశ్ళాసుకో లోకలీ కరలీలకొ వథి సనూమయాభ్వవఐబుం, దర్నుకడ మాం వై లేక యించి కవ్విపుల వత్‌ శైల రకాఘు,నిర్ష రముకీ దతీణముగ, జెంద్ర, సీరషట్రిఖున్నండ జగతి

93 5 t షె ఇ 1 అ “రాం, ర్‌ వా Tho న్స కీ

వతి నూచుచుండ నని నాస్వాపింతు ను గాక చా న్‌ పద్యత వము, వయముగా నిెల వానవు పెక” dE . భెర సభ” = యు ౨౨2 ఇటు శే [2] ప లౌ నషలజగదవ మాసహావంచిఫొన2ల దము కకక తాగు అని యర్లము. Tree ంచ్చికొనశేల ఆముక్త UU థి She థాన్యం బు లేల... భా

సావకము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ. అసావఏంహ

‘ 5h

,

3 (B

దగినది. | | షా కం. బ్రవచర్యమునకుం న ములను6 కూ! గ ముం నం విణ 7 రొ, మం ఏం ద్ద ఏద్య షై స ఏ జ్‌ త్రశుది ఫలజలంబు, లాహారించి యుషిక్‌ కాఫ్‌ బడినది.

: రాజ్యము వత్త, భతశకు దొవంబు ఫలము అస్విన్నము, సం. విణ, (ఆ ఈ ఆఅ ఆంశకటను లధివ.” ఫెర్‌ ఆను. ౧, ఆ ౧౪౩. Sas ఆవా ర్థ. సం. విణ. (బు. ఈ తీ బు.) ఆహార ఆవాకము. ఉభ. దే. వి. కుదువ ఆయకమ్ము a తాకట్టు. “ద. అపాం పుల వ్య పం. జ! సావాసంబునః బల్కి- పు బెట్టి” హరిశ్చ. ౨ భౌశాాసం. అ. పుం. ముక్కు_నం

గలుగురోగము, నాసాజ్వరము,

వ, ఆ, న యజమ్ము ,వే శిమి. వ తౌ ఆవావనీయము. నం. ద. ఇం పుం, దక్షీణాగ్ని గార్హ wT, వై అది, ఇ జర వత్యావావసియము లను పి శ్రులివ్ర,కారము స్టాపింపంబవ కు మూ(డగ్ను లలోను నొకయన్ని. విణ, (అ. = క్‌ 1. హోమము కేయండన నడి; 2. యజ మున బలియియ్య యోగ్యయమొనది. ధా లి లైలా

న

ఆఅఆహతము, నం, వి ఆ, పుంత తె ప్పెటం---- వణ. (1ఆ=ఆ. ఆం). 1. కలంగ నేరనిది, అసంభవము (గొడ్రాలి కొడుకు చూచుచున్నాండు” చం. న |

కొట్టంబజి నది; 3. శక్తి;

ఆవావము సం. వి ఆ. పుం L. యుద్ధము; డి వీలంపు; వ్ర యజ ము; 4 నూతియొద్ద గటిన నీళ్ల జ ద టె ఈల

ఉదికినది (వస్త్రము) ల్‌, Ee ముడి. న. సద్కి గుణింవంబడిన a నలలంగొట్ట"? బడినది. లు Sa |అవావా, వె, అవ కరన ఆజా, వ్ర ప ఆ. ఆం wa అవాశలక్‌ణుయడు. సం. విణ. (అ.క.ఆ గుణామల | జ్య వై, అమ్మం 1. (ఆహాశబ్దమును గలీగించునది.) చేళం బ్రసీద్ధి[కెందినవాండు, కృళలతణుండు, జ్‌ టి

ఆశ్చర్భము, బే "రా. “శా...ఆహా పుట్టెను లాంతి

వణకు...” భార, శల్య, ౨ ఈ ౨రర సాం. . -దివ్నవ, గ్‌ కల్చ్పంబులు దివ్యనంధ్ధములు నావో పుటంబేయంగ. ... హర ఒఅ. ౧౦౦; 2. సంతో మషవ,శంసాశ్చర్యసం తాపాదులను నూ చించును; 8, నిందను సూచించును. “శా... ఆవో వేదంబులు యాగభౌగము లమర్హ్యశ్రేణిశే కాని మాకే పంకంబని లేకయుండునటు?ా చేర్చాటు గావించెలగా నీవేగంబ వారించి తచ్చు)తులు భన్నీభూతముల్‌. సేసెదక్‌ ౨” దశా, ౧, ఈ ౨౯౨.

వలువురకుం బరిచితుండు.

|| | ఆవాళుండు. సం. విణ. (ఆ. ఆ. ఆం) కే కల్లమాట లాడువాండు; 2. కొట్టంబడిన వాఃడు.

ఈర్ష

అవారణీయము. సం. విణ. (అ. ఆ. అ (అఆవారింవం దగినది) 1. తీసికొని పోందగినది; 2. తినం దగినది.

ఆహారించే. సం, న. కి” 1. అవహరించు; “టాం... నేందల్లడదముంద భూవణవి కానమునర్భము నావా పంచి” పో. ళో ఈ శర; 2. వయికిలాగు, ఉద్ధ రించు. “సీ, విజ్ఞాన మునం జేసి విషయాడివలన నె

ఆహా

జివారము, నం, వి ఆ. పుం, 1. భోజనము; 2. వంటకము; 8. ఆవవారణము.

అహారిండే సం. సం తిను “సీ... పహాోవెంచి ళ్ళ ప్ప్‌మై గ జనం అ ఆ, మొఅంగి యోూహోరించు నతివ నూకరజాతియందు. బుట్టు*. =.” కాశీ ఆఆ, ౮౦; 2.-ఆవారెంచే.

ఆహార్యము. సం. వి. అ పుం రాది భూవణము లచే గలిాడి భా జాని. (అ. ఆ. అ 1. అవారింవందగినది; 2. తెచ్చుకోందగి నద్కి తెచ్చి పెట్టుకొనందగినది.

ఆహానము. సం వి. అ. ప్రుం. 1. పశువులు నీరు త్రాగుట నూతి యొద్ద కట్టిన తొట్టి, నిపూనము; ద, ఆహవము, యుద్ధము; ల. పీలుపుం

వంఠతుప్ర కారము

౧౨౨౩౨. En

ఆహీకము. నం. ఏవి, అ. పుం. |. తగులు జ్వరము, పాలీద్వారము; 2. నుషి రవాద్య విశేషము, (సొన్నాయివంటివె అని వాడుక.

ఆహికుండు, సం, వి, ఆ పుం, 1. పాణినిముని; 2. “శేళ్రువు,

ఆహిశము. సం. విణ. (అ. అ. ఆఎ) 1. ఉంచంబడి

డి స్థాపించబడినది; 2. చేయంబడినది.

ఆహి తౌగ్ని. సం వి. ఇ. పుం. వేదసంస్కార వ, కా

రము అగ్నివోోత,ము నుంచుకొనియ. ౦డు

వాండుం ఆహితుండికుండు. నం. పి అ. ఫ్రం 1. పాముల వాండు; 2, పాములంబట్టువొండు, సర్చగ్రావా

కుందు. ఆహిషము. సం. వ ఆ. పుం, లంచము.

26

' ఆహేాళఠళువు, సం, విం

ఆళు

అవ్భాతి. సం, వి. ఇ. స్త్రీ ఆవారించుట.

ఆసూయము. సం. వీణ. (అ. ఆ. అ) అహిసంబంధ "మైనది, సర్పసంబంధ మెనది. (ఎముక, విషము, మొ

ఉం స్తీ.

MCE

స్తే వీ-చరస్తో,

ఆవోఫ్రరుషిక, సం. వి. ఆ, స్తీ" అవోపురుషిక: దర్చ్పమువేళత కన్ను గొప్పగా నెంచుకొనుట.

ఆవాగే ఫారుషిక. ఆ, స్తీ" = అహో పురుషిక.

ఆహ్నికము. నం, వి. అ. న. 1. వగలుచేయందగిన కర్త ము; 2. (పృ తిదినము నుండునది; 8. ఆహా రము; డీ. వ్యాక రణమహో భాప్యమున 'వ్రకర రము.---విణం (అ. ఈ. అ 1. వగలు వేయం దగినది; 2, వగలుమ్మాత ముండునది,

pi

సం, వి

విణ. (ఆ. ఈ. అం) సంతోష “"వెిటు టం లు

ఆహ్హోదనము. పెట్టునది.---వి, ద్ర నం సంతోష

సం, ఆహ్లాదము. నం. ఏమ ఆఅ. శం. సంతోషము, ఎలమి, ఆవ్లోది. సం. విణ. (న్‌. ఈ. న్‌) 1. అక్షోదము గలిగించువది; 2. అఆహ్లాడముగలది స్తీ" 1. పీరు; 2, ఆవాషయము. సం. వి, అ. సుం. 1. అఖిధానము,

పీరు; 2, గుజ్జపుంబం బెము కోడివంచెము మొద అగునవి .

ఆహ్వానము, నం. ది, అ, న హూతి, పీలుపు,

అవాష. సం. వి, అ, పిలుపు,

ఆలి, లు స్త్ర 2 ప్త; 2. శచెలిక 4 అడ్డకట్ట.---న్‌. పుం. తేలు. విణ. లుం మయిన మననుగలది. రూ, ఆలి,

ఆవహుకము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ వేల్వంబడినది, | ఆశిందకి. సం. వి. ఇ. స్తీ . ఉడుత, చిక్రోడము,

వోమము చేయంబడినది. ఆహుతి. నం. ని ఇ స్తీ వోమము వేయుట. ఆహుూూాకము. సం, విణ. (అ. అ, అం పిలంవంబడ్డది. అఆహనాతి, నం, వి. అవ్భాతము. సం. విణ. (అ. ఆ, అ) అవారింవం బడినది. చూ. ఆవారించే.

ఆగ్నియందు వేల్పుట,

జం స్రీ పిలుచుట, పిలుపు,

ఆశిందము, సం, వి. అ పుం, జ్‌. ఆటు. చే. ని. = అళువ.

ఆటలు. చే. =ఆల్టు, “ఈ పొడవుచూడమగలఫొల్ల లు నాళుల, పొల్ల లును నిజంబ పోలెవండు?, గలనం దూజణె క్రయ? బోవునవ్వుడు, కాని చూచి యొజుంగంగాదు మున్ను.” కు. నం. ౧౧, ఆ. ౫. ఇట టిప్పణిలో ఆటలు = శ్రీలు అని

ఆళు పరగ వ్తంగ

కలదు. అది సందర్నోచిశతముూణ6 గనంబడదు. స్తీ లనునర్థ మున'ఆభలు”అనురూపముశు సిద్ధించదు.

అభవ. చే. వి. ముశ్తెపుంజిప్పలవంటి నుండ్లచేతం గప్పంబడిన యెల్ల యంగములుగల యొకవిధ మైన వంది, శల్యకము. “ద్వి. కుంచేలం నుడుమును సూర్య ౦బు నేదుంబంపి యాళువయును భత్య ముఠ్‌ గాని వంచనఖంబని న్హవగంబుం దినరు” నం, “శల్యకళ్ళాావిఫో నోథా ఛచ కూర్మశ్చ పంచమః.” రా, క్‌ష్క్‌0. ౨౧ ౨-పు. (కొందటు దీనిని నఖమృగమందురు.) శ, ర. ఇట సాలువ అని ముద్రి, త పాఠము.

(భూకశాలాసమావక క్రియను చెలుపృ వచ్చు (వృక్యయము “చేస్తి కేసి చూచి.”సం. మన్యథు(డు దీనికి వ్య స్త్వవ,యోగము లేదు. “మా, ఆశ శనిధరిలాసాయ కు. డధ్యాత్మ చిత్తుం, డి శరకమలిసి ఫూస్షైందుం ఉఊానందుం డెందున్‌.” కు. సం, ౨, ఈ ౧౦౭.

ఇక స్పిక్టరు. ఆం. వి, 'పెవిచారణచేయువాండు. ఇంకంబాలు. దే. అ. శ్రీ=ఇంకు. “క మేరువు దల శ్రి దైనను, బారా వారము లింకయబాణీన లోలో, థారణి రజమైపోయిన....” భాగ. రా స్కం, ౫౯. ఇంకు. చే. అ. క్రి" (క. ఇంగు, ఇంశకె=ఇ్షంకుట్ర)= ఇనుకు. 1. నీడ మొదలగునవి చేలమొదలగు చోట్ల లోనికిఫోవు, ఇనికిపోవు, “క. మూూ త్ర పురీహా దులు దమ్కగ్నాతృములం డింక చారు గారవ మెసలగం, బుతుండని సంవరి క్క గాత్తునింగాం జేసి రంతకాలముం గూర్చిన.” భార, ఉద్యో. ళో, ఆ. ఏఈ; 2. ఆవిరిగా వైకిపోవు, ఎండిపోవు; “ద్వి.అంకింపంద _ప్పలోవాములజలమ్తు,లిం కినట్టు.” శ వండి, దీకా. ౬౧ -పు; 8, తడిలేనిదగు; 4&. (జలా దికము) ఇగరిపోవు, కనంబడకుండల6 బోవు. .,..తత్మా.లజనికేం బయిన _ ఖేదంబునం దొరల సమకట్టు బావ్పజలంబులు మగుడ నింకిం చుచు నిట్టూర్పు లడంచి శ్రార్యం బవలంబించి యిట్లనియె.” బశారంవిరా, ౧, ఆ. ౭3; 5, జలము లేనిదగు, ఎండిపోవు, “ఊం అక్కట ఫం. మవ వ మింశెడునట్టు పుట్టె... = pa ద్యో, ౪, ఆ. ౫౪; 6, క్షీణమను, నశించు "సీ. . ఆతితీక్లకరమైన యాశుశుకుణి తేజమింగా లతేజమై యింకిపోయి.. .” భీము. ర,ఆ. ౧౦౭.

అళువ౦. పం ఏ. అలంగము; వవ్రము. “కర్లీ స్టార్టు

వింగారించి కొ తళంయబులనెల నటళు వన్నించి వూ య lee)

యాభువరికిం బందెట్ట వెట్టించి. 47” ఊ పారి, ౨.

ఆ. ౯౨. (రూ. అడువరి)

అఆళువారు. బే, వి హారిభక్తుండు, “ఆ. అనిన మాటు వలుక నళికి యమ్యూళువా, రియ్యకొనియెం బోవ....” ఆము. ౨, అ, ౯౦౩.

ఆళ్ల కోస, దే. ఏ. ఒకదినునుకాకి. ఈ రః

ఆట. చే. వ. బ. (ఆరుగఢేలు ఛాన్ఫవి శేషము. కోదృవము,

ఆళ్వారు, చే. = ఆభచారు. “శాం అంచ'క్వే/మవశళం వదుండగుచు నాయాళ్వ్యారిం జేరంగ ర్యమృంచుం బిల్చి మురారి” పర. ౪, ఆ. ౨౧౮%

ప్త

ఇ. ఊభ. అచ్చులలో మూండవ యత్సరము,---స, ఈయనుదానికి అనంయు క్తవాల్దు పరంబగునపుడు వికల్చ్పముగా వచ్చు రూపము ఇక్కా లము = ఈకాలము.--- అవ్య, 1. ప్రార్థ నాద్యర్గ మున మధ్యమపు సం ప్యయుక్త స “చేయు ముఇ=-వచేయుమి;” 2. మహన న, హత్యర్థమందు వలమెన గానుగవంటినడుము.” వారిశ్చు ఈ, ఆ.

చ్రశ్నుమును తెలుపు వడు, వరు -మొదలగువానిక ౧౬౯. ఆసు వ్రయు క్షము; “మండీ, నీర్కి వేండు, వేరి?” | ఇంకువ. చే. వి. ఇక్కువ, స్థానము. ల. కొన్న క్రి యాపద్రమాలనై పె వచ్చు కృతిత్య ఇంగన సం. ని. ఆ. స్రీ = = ఇంగనము. యము; “చేయి. (చేయుగాఖ |తృిమ్మరి. (త్రీమ్మ | ఇంగనము. సం. వి. అనం 1. చలనము; 2. "తెలివి, రు4ఇ)” కొన్ని శబ్దముల పై మకుబర్జ మున వపు జ్ఞానము; లి. చలింవంకేయుట. (సృక్యయము; “కీయారి” శ్వ క్వ్వార్థకమున | ఇంగము, సం. వి. అ. పుం, 1. అభిప్రాయము ఇంగ

ఇంకుడు, దే. విం ఇంకుటు.=---సిరా,. 1. ఇంకెనది; 2, ఎెండినది. “సీ, ఇంకుడుచన్ను లువంక చేతులుంగడు

లంగ 288 ఇంచు

కము; 2. ఆశ్చర్యము; 8. చలనము; ఢీ. తెలివి; | ఇంగిలాయ. డే. వి. కరదీపిక, చేతిదీపము, దివిటీ, ర్‌, సంజ్ఞ చేయుట.---విణ, (అ. ఆ ఆఅఎ 1 |ఇంగిలాయి. దే, ని. మళ్ళ విశేషము. తిరుగునది, జింగమము; ౬ చలించుస్వఫొెవము | ఇంగిలికము, వై, వి. రాగ దృవ్యవి శేషము, హంగు గలది; 8 ఆశ్చర్యక రము. భము, “లే. ప్రి” కాంతనిండుగర్భం బునందు,

ఇంగలము. వె. వి. నివ్వు. “క పండ నుం సూర్యు డుదయించం టొద్దులచొచ్చియుండ, సోవపు, 'టింగలమాన చేర్చిక నినయిీాసీరి.”” పొం | మొదలందీం డ్రించులేంత ర కుండ నింగి డు. ౫ ఈ. ళం. “క. అంగుష్టము నిల మోపి యింగ లికాననభ్యంగమాళ్యా. కాలీ ౧,ఆఅ.౧౨౦. వ్య తంగునిపైం జూపు సాంచి ధగధగ ల్పి;స్తుం | ఇంగిలీకము. -వై.=ఇంగిలికము “సీ. ,..తరుణాంగుళీ గత నింగులు నాకెడునింగలములు నాల్లు దెసల చాయ “్వంకప్పుసరకట్టు లింగి లీకపువింతరంగు నిడుకొని కడకన్‌ ఎ. సా్వ్టా ఒ ఆ. ౨౧. (చూ, లీనం... సారా ౧, ఆ. ౫ ఇంగాలముఎ ఇంగిలీషు. ఆం. వి, ఆంగ్లము, “ఇంగ లీషము వారు.

ఇంగుది. సం, వి ఈ సీ. గారో,

ఇంగులీకు. వై. వి, మృగవిశేషము. “ద్వి కొక్కు_ల గోళ్ళను గుక్కు_కూనలన్సు ఇంగిలీకుల'లేళ్ల్ళ మంగిస లను నిజాంగనల్‌ గొనిరోల పండి. వర్వతం ఏ 3-పు.

ఇంగువ, వై. వి, హింగువు, రామఠము. (ఒకానొక చెట్టు జిగురు. ఇది కూరలు, పచ్చట్ట మొదలగు వానిలో నుపయోగింతురు) “ఆ. కజియజీలకజ్ఞ గలకీజచేము గురుజి యింగువ ప ప్రవర్జసీయకోటి యగుట.” భార. అను, 3, ఆ pa

ఇం7గాలము. ప్రా పి, ఆ. పుం. (సం. ఆంగార; స్తా ఇంగాలో) బొగ్గు, అంగారము; (సంన్కతశై ష ధమున “ఇంగాలమివాశఃపరే.” అని (సృయో సింపంబడినది. చేశ్ళమైనను కవి ప, యోగించెనని వ్యాఖ్యాక. “ఇంగలస్తు కరీషాగ్ని.” అని ఇంగ లము sm హపఊిరావళీనిఘుంటువునం గలదు. ఇట “ఇంగాలస్తు” అనియుుం బకింప వచ్చును. దీనికి మ్రైషదధ్మవ్రయోగ మె మూలము కావచ్చును. 'దాని ననుసరించియే కాంబోలు “తెనుంగున ee బ్రయోగింవం బడినది “సీ. ఆతి తీళ్లత తర్వమెన యాశుశుతుణి ఇంగ్లండు. అం. వి. ఇంగ్లీషువారి రాజధాని, (యూ తేజమిం గాల తేజ మై 'యింకిపోయి. *” భీము ౪, రపుఖండములోనిది.) ఆ. ౧౦౭. గ్‌ జే, అవ్య. (ఇంచుక 4+-ఇంచేక్స కొంచె

73

ఇ్షంగికజ్టుందు, సం. విణ. (అ. ఆ. అ ఇంగిత మెఆిం కొంచెము, కొంచెము కొంచెము, గినవాఃడు, ఎదుటివాని ముఖనికారాదులవలన | ఇంచిమంచి. బే. వి. రుచిగలభత్యుము. “తే, తనకు చానిభావమును |గృహించినవాండు. ననుకాలయగునొక్క_దాసీతోడ, మాలిమియొన కు సం. క ఆ న 1 అభిప్రాయము, ర్చికొని యిం చిమంచి పెట్టి.” శుక. 3, ఆ ౨౯౫. న. "తెలియక ఇతరులతో నన (ఊంచిమంచి, అని ముద్రితపాఠము)

” 2, ముఖమందలి వికారము, లోవలిభావ ఇంచు. యు, చే. అ. శ్రీ క. ఇ్రంపగు; “క, మును తెలుపు చేషస్ట్రటావిణ, (అ. ఆ, అ కర్ణుండు లేంచి పెట్టంగు దుర్ష యవరు లై నశకుని చలించునది కదలునది. దుశ్శాసనులీ, నిర్జయమె మేలనల నీకర్ణ ములకో

ఇంగిలము, వై. వి. ఇంగలము, “గీ. శెరలునావేని | నించునెట్ల్టు కార్యవచనముల్‌. ” భార ఉద్యో, తూపుటింగలమునందు”” అచ్చ. నుం. (అని ౨ ఆ రన్‌ 2. ఒచ్వు. *“'ఉఊా.., ..క లితకంకణ శర “కే చుట్టలనులనలు బంట్లు తోయుట్టువు | నాదము లించ రానువుక్షూవరు సేతు వెంతయును లును, గొడుకు లేనుగసల రదముల్లుజ్ణ ములును, "గాతుకమిచ్చు ,..” వాలీ, ౨ ఆ ౧౦౪; నలరునా జేనితూప్ప పుటింగలమునందు, గ క్ఫుకిపో 8. అతిశయించు. “ఊ. ఇరువురు సీలనీరజని వకమున్నె వే మలపఫుకొనుము.' అచ్చ. నుం, భక్షణ లించిన వేడ్క_తోం బరృన్సర మెదిరించి ౧౦౭. ఆని ము ద్మణమున, కాంచనపుబంతులం దచ్చునవాటు లాడంగా, , ,”

ఇంచేు

చెవు 5,ఆ. ౯౫. ఓ ఆనందించు. “గీ, మధుర మంజాలరవముల మనము లింప భా. రా. బాల.

డి

నన్సుల నించె లీల భూవరుం డచటన్‌, వా. నః ౨ ఆ. ౨౭. (నలపక్షమున ఇంచె ననిభేదము వె, ఓ (సం. ఇత్వు?* ప్రొ ఉచ్యూ) 1. చెజుకు స్తో “ఫీ ముసిండిమ్రాయనం బండ్లు పసమోజం గల్లించి 'యించున శేల పుజ్టించ.డయ్యె. నీలా. ౧, ఆ. ౧౧౧. ఆం. శే. ౪౭. 2. చ్రోనుము, వలపు, “నీ, అభ్యాసవళ మున ద్రాణేళ పరునిమోంది యించు గీతములు వాయించు వీణ, నైషం. ౧; ఆ. ౭౮. 3. అల్పక్వము. “న్స్‌ చిక్రిలిచూప్రులచాని సిరి "మించుదొర యించుదొరయిం-చు కాంచనాంబ రము వాని. వను. 3, ఆ. ర౬ అవ సంస్కృత థాతువులకున్కు కొన్ని తెలులభపధాతువులకును స్వార్థమునను, అన్ని ధాతువులకుం ద్రేరణార్థము నను వచ్చుఆగమము. ఊదా :.----ఊహిం-చు, ఆఅంగలించు, వాయించు, చేయుంచు మొ

ఇంచేంబడంతి. ద్వ.వి. (ఇంచుగావడంత్సి మనో హారిణి, ప్రేయసి “గీ ఛానుబింబంబు 'భేదింపం బంతమాడి, యిం చుంబడతులనుతులం భదించువారు. కవిక

ఏ9 మిం ౧౨౫౨౨

ఇంచుంబచోండి చం మిం మనోవారిణియగ శ్రీః “కీ ఇంచుంబోేండికొ ఏలోకించితే మదళ్చృంగ

కక, సం

వ a

289

అ్రంట

అవ్య. ఇంచుక, కొంచెము, *చ.. ,ఇంచుకంక నిక్కిన ,..” ఆము. గొ ఆ ౧౧౬

ఆభిలషిం చు, కోరు క్‌ జ + పులి? ఇంచుటలుకం ద్వ. నిం (ఇంచు? అలుక) కు రాయ

శోధము. ఆ. ఇంచుటలుక గలిగే దీర్చి

చ్రేయసి, నుల్చమున' వరింవ కోర్తు కెట్లు, కవిక ౧3 ఈ ౨౧

ఇందే పాలకడలి. ద్వ. ఏ. ఇకంసము దము. (శర

Uy

ఇంచుమించు. ద్య. వి. 1, న్యూనాధిక్ళ్ణము. (చా. ఇం చుమిం చులాడు+ 2. రమారమి సుమారు. వ్వవ:=ఆపని యించుమించు సూర్తియెనది. ల. అందమగు మెజుపు, విజ ౧, ఆ. 3౬.

ఇంచమేమించేెలాడు. ద్వ సా క్కి. (ఇం చుమించులంశ్‌ ఆడు న్యూ నాధథిక్యములం కులకు; తిరస్క_రిం చు “అ, నలినసంచులీల నలినలి గావించు, నించు మించులాడు నించుమించు. విజ, ౧౩ ఆ. ౨౬

ఇంచున్రూను. ద్వ. వి. (ఇంచు?మ్రాను వెజుకు "మొక్క.(శ్రా.)

ఇం-చులాండి, ద్వ. వి. (ఇం చులు+ఆండ్సి హితురాలు: చెలి. “గీ. విన్నందన మేటికే నీకు వింతలాయి యేమి కస్నేరు నించెజే యించులాండి కాళిందీ, 9 ఆం అడం

ఇంచు వింటి వంచే, ద్వ. వి. ఇకుధన్వుండం, మన్న థుండంుం (చూ, ఇంచువిల్హుఎ

కంపకం చన యావంపకంబు,అచలా.౨౩ఆ.౭ 3. ఇంచేవిలు(ల్థు) ద్వ. వి ఇతుధనువు. “డూ. .. ఇంచు

ఇంచుంబోణి=జఇంచుంచోండి “వ... .ఈయిం చుబోణి నేన వరియింభెద ,..”వరమ ఈ, ఆ. ౬౭.

ఇంచుక. వై. అవ్య. (సం. కించిత్‌) 1. కొంచె ముగా, ఊఉ ఇంచుకయేని 'పొపమున జెన్నండు రోయక',..” భార ఆది, ౬, ఆం ౨౯౮. 2. ఆణుమ్మాతృము. “జీ, _ , ద్వరితం బొరయం డొక యించుకయు...” భార శాం, ౧, ఆం ౨౯౬. (ఈ పదమునకు ఇంచుకయించుక్క ఇంచుకిం చుక, ఇంచించుక అను చా మ్రైడితరూపము లుండును)

ఇంచేకంత. ద్వ. విణ. కొంచెము పరిమితిగలది.

“ఆ ఇంచుకంతబోనమోశ్వరార్పణమన్న ంబుణ్య

లోకములకు బోవు నతడు. వేమనా ౭.౨౧. 87

విలు చేకొని యెక్కాడి కల్వతూపుచా, లెక్కు_డు కిన్క_తోం దొడిగి యేసి మనోభవుం డార్చె యం "రః ళ్‌, ఆ ౧౭౧«

3

ల.)

ఇంమేవిలుంకా౭డు. ద్వ మం ఇత ధన్వుందు, మన్య భుడు. “గీ.ఇం చువిలుకాని చ్రాసీనారిడుపులందు. మెషం౭,అ.౧౫౦ ఇ ట్రే:ఇం చువిల్లు(లుత్ఫుండు'మొ,. ఇంచువిల్లుదాలుపు. ద్వ. కం ఇతుధన్వుండు, మన్న భుడు. ఆం, నం, దేవ ౧౯. ఇం కేటి, ద్వ విం తియ్యక ౦ద వ గ గొట్టె చెట్లు నింజేట్లు...తిన దొర కొనియ జనము=కాళ* 3, ఆ దయ్యం ఇంటరముజళఖం ధ్రము (చూ. ఒంటరమింటరములు

జ్రంటా

290

దంత

ఇంటాతండు=ఇంటియకండు. “క... .మాయిం, టా ఇంటిల్లిపాది. చే. అవ్య (ఇల్లు +-ఇలబ్టు4 పాది ఇంటి

తం డెప్పుడైనం గలసీన్క నాకేసిగాం దలంతు ముకుశితావీద్వయమై- అవా. 3, ఆ. ౫౮.

లోనివా రందణుః వ్యవ నిన్నరాత్రి వా రింటిల్లి పాది నాటకమునకు 'వెళ్టిరిం

ఇంటాయన. చే. వి (ఇల్జుషాఆయను బర్త ఇంటివాండు, బే-విః గృవాస్థుండు. “గ్ల పౌకనాటింటి

మగడు. (బా

ఇంటికాంపు. చే. వి. గృవాన్థండు. (శర)

ఇంటికింగాకపోవు. బే అం (క్కి, ముట్టగు, చెజల మాయు. సాం, నిం మాన. ౨౮.

ఇంటిగరిక. చే. ఏఐ. గృహిణి; భార్య, “ర్ల పీడని యపార కారుణ్యవృష్టితో డ్క నింపుగ వసింపు నా వృదయంపుమేడం, దొంటి చదువుల గమికాని యింటిగరికి* కాళిందీ.౧,ఆ.౧౦.

ఇంటివట్టు. చే. వి (ఇల్హుశౌపట్టు 1 గృవాస్థ ధర ము. “సీ,.. శ మథాధిపతియింటివ బట్రైణీం గ స్వా. ఈ ఈ ౧౧. 2, ఇంటిదగ్గజ. వ్యవ వాం డొక్కతణ మైన నింటెవట్టున నుండండు.

ఇంటిపాప. చే. వి. (ఇల్జుశసాపృ వెలకుం గొన్న దాసీ (శ. రం)

ఇంటిపేరు. చే. ఏ. (ఇల్టు+ పేరు) వంశము పేరు, ఊరి -పే8ంటి పే రుగానొహ్పనాకు.సుథానిధి(వా “క ఊరెయ్యది చీంపురుపలి, పేరో సూరన్న యింటి “పీరడిదము వార్‌ ”(నూరనచాటువుఎ

ఇంటిబిడ. చే. వి, (ఇల్జు4-బిశ్స దాసి. “రీ బంటి చిడ నా బరగు డాసి. వేంక. నూనం 36౮

ఇంటిమగండు. చే. వి (ఇల్జుశమగండు) వివాహా మైనభ ర్త, “ఆ. ..ఇఎటిమగనిం జూచి యిల్టూలు దుఃఖుంచి, 'వెంటవిటునిం దగిలి "వెళలంబడును, తుంటవైన దాని; దొలఃగింప విశ్వ. =.” వేమన. ౭౨౨.

ఇంటియకండు. బే. ని. (ఇల్చ్బుశఅతండు భ్రమ గండు. “గ్‌, ,.మా యింటియతని, కాసపుట్టింప “మెలంగుదు. ..*” శుక ఆం౧౧౧. ఇటే: ఇంటి యాతండు : “పీ, .. కాంతకు మానరక్షకుం డింటి యాతందు, ..” విన. శకుం. రి, ఆ రై.

ఇంటియాలు. దే. వి. (ఇల్జు₹ఆలు గృహిణి, భార్య. “ఆ. ఇంటియాలి విడిచి యిల జారకాంతల్క 'వెంటందిరుగువాయ వెక్టీవాయడు, చేమన.౧ 3.

మేలురా,

వాండవు బాంధవుండవు” భీమ, ఆ ౧. ఎకి. ఆర్ద్ర .. స్తు మనికిజేం డింటివాం డన గృహాస్థున కగు...” సాం ని, మాని ౭

ఇంటి వేలుపు, చి, a మలై వము. "కాల్సీం క్చీద్ర cf దాః ౧౧; &, లాగ

ఇంట్ర పడు. ద్య. అం కి" (ఇం ట్ర ము+పడు సంక టపడు. “గీ, ,.జగములు, నోలిం గంజోదరుండు నిజోదరమున, నింట్రపడకుండంగా నిల్సె నెడము లిచ్చి.” వరి, ట్‌, రా ఈ ౧౦,

ఇంట్రము. జే. ఏ. సమర్లము, ఇజుకు, “గీ ఎదు రుగా నేయుజణంచుచో నింట్రమయ్యెం 'బెండ్రి యిరువంక -చుట్టంపుం 'బెద్దలకును”” మై. ౬, ఈ రాళ.

ఇండి=ఇండి “కం ఇండియనుట లేదనుటయొ, యొం డొక యర్థంబు గలుగ నోవదు భరము, క్కి_ండి యు వెరవిండియు వా యిండియు ముప్పిండి యనగ నేర్చడి యునికిన్‌ =” ఆం ఫ్ర*భూ.౧౬ ౩.

ఇండుగు=ఇందుగు. (వాళ

ఇండె. చే. ఏ. 1. (క. ఇండె. శ. ఇండైఎ పూల మాల, “ద్వి...ఇండె గాడిది. ౪?) బస, వుట ౪౭0. పండితా. దీతా. రాం, పు 2 చీలిక (శ ర) 8, ఎముకకీలు. “వ. . .ముదిరిన "మొగలి చెట్టునుం బోలె నేల మోవం జన్ను లుడిగి యొంటనికాంపు వ్రజయుం బోతె నింజెలు దొలంగి,..” కనిక ఈ, ఆ. ౧౧౨.

ఇంజెవాయు, చే. అ, కీ," చీల, ఆస్యోటిత మగు. (శ ర

ఇండెవాణు. చే. అ. కీ" బీంటవోవు (ట్రా)

ఇంత, చె నరః శ్రా ఆనా. (సం, ఇయత్‌ ౫. 1, తః కొలంది, “ఉఊ...ఇంతలుం కన్ను లుండం చెరు 'నెవ్వరి వేండెదు.. స్యా. ౨౨ Ge రణ,

ఇింతం 291 బంప్‌

“డు, _ఇంతులనేంచుపాకక మదింకట నంళఠటం | ఇంకదచాశజఇంకదనుకం వ్యవ :---ఆ సంగతి ఇంక బోదు...” వను రఈ,ఆ ౨౮ డి ఈవేళ దాశ నాకు: చెలియదుం

gE ఉమలికమ్తున? గొంతి యింతకున్‌, బడు గయి 'పాలలోం బడిన బల్లినిధంబున నుండ కుండునే.”” భారం ఉద్యో. ఈ ౧౩౫ ఆము. ౨, ఆ. ౮౧. లి. ఇది. *క...వి, నూరక యుండుదుం దో డె, వారికి బో నింత నిక్కు వం బెబ్బంగిన్‌. భారా ఉద్యో. ౧,ఆ.౮౩; ౨, అ 39౬. అము, 3,ఆఈ ౮౯౮ ఉ ఈ సమస్తము “క,..ఇంకకు మూలము తృష్టా, కఠంతులతయ వత్స ఏనుము దానికి నడరం, గాంతాజనం౦ంబు తొలుప్రాం కింత యొజింి తృష్ష్యం దొొఆయగు టిచ్చు వము క్లిన్‌” భారం శాం. రో, ఆ ఎగా. ర. ఈనొడవ. “డా. ..వపవ నాత్మజ యింత యేటికిన్‌ భార. ఉద్యో, 3, ఆ. ౬౧. అవ్య 1. (ఇట నధికముగా ననియు స్వల్పముగా ననియు నర్గము లిచ్చునుఎ “గీ, ..ఆ కోడియలను బట్టి గట్టిచేనెద నిశ నింత గనరవలవ, దు...” నీలా లి ఆం ౬9, “కీ లభృం తడు గూంది బంకంటి యంగ లార్చి,.. ఆము. ౫% ఆ. ౧౧౭. 2. ఇంత వణకు. “ట...పాండవ కౌరవుల్‌ గలసి... ఊండలో దువ చేష్టలసు యోధనుండింతలు చేనె.. ప భార ఉద్యో. క ఆ. ఈ౭. ద్రు 1. ఇక్కడ. (ఈ యర్థమున ఈవదము తంత శబ్దముతో Srey కనబడుచున్నది. ఇంతట నంకటన్‌, ఇంతటరితటన్‌ , ఇంతంతటన్‌ , ఇంతనునంతన్‌, ఇంతనంతన్‌ , ఇంతంతన్‌ నైష. ౧, ఆ ౧౦౯; సాం ౩౨,ఆ. ౨౦౦5 వైషు ఈ,ఆ. ౧౧౭;భార ఏరా. 3, అ, ౧౯౫; ఫెర ఆశ్రం అఆ ౧౮) భార శాం. ఇ ఆ. 3౭౭ 2. ఇంక “వు... నుముఖాస త్తిం జాచి యింత నీ వే మనిచెప్పెదో వుప్పు మనుటయు...” కళొ. ర, ఆం ౧౫౬

ఇంతనాండుః* ద్వ వి. జూ బాల్యము, కక్ష వ్ర నింతనాం౭ంటినుండియు, మానవతులలాోన నింక మానవతినినై...”” శుక ౧, ఆ ౧౩౪.

ఇంతమౌ త్ర, దే.వి. ఈకొల-ది, ఈపాటి, “గీ. ఇకండు రాజగు రాజగు నార్త్‌ గాదు...” ఫారం విరా. ౧౧౮౬ “గీ ఇంతమా ఈనుఖంబున కేల యిట్టి, వేళ...” దశా 3, అం ౯౦.

ఇంత లేసి=ఇం లేసి. “గీ, ..బుషుల పొలింటిచే యింత "లేసివనులు. ..” కాకీ. ౨ ఆ ౧౦౪, “మ... తలంపంగూడునె యింతే లేసీ దొరలీచె వై న్యంబుంం భారం ఉద్యోం 3,ఆ. 5౦౨.

ఇంతవట్లు. ద్వ. స క ఈమార్తము, “్‌చ...అతు లిత విశ్వశ క్త క సము పాపొతమూ _ర్టెవి కము లెము సం, తతభజళ కి నిట్రియవఛాన మొన ర్స నీవకాని యీ, కీత్‌ నొకరుండు "లేం డధికకీ _ర్రియుం బుణ్యముం చేరు నిన్ను నూూ రితేగుణ యింతవట్టు తగంజేయుము కావుము లోక మంతయున్‌.” భార ఆర ళు ఆ 3౮౭. 2. ఇది యంతయు. “మ, .. జనకుండులొ గురుఖిష్తులుక్‌ దగినకర్ణం చాప్తులై నీకు చ్రీ త్రి చీంగం చు తెఆంగు య తను బుడిం వోయి సంధాన మి ట్టూనరం జేయకయున్నం గృన్ష నకు ని న్నొప్పించువా రింతవ, ట్లు నిజంబు...” భార. ఉద్యో 3, ఆ. 3౭౨. “*వ...క్తృంత వట్టును చేవరకు చెణీంగంప వేగంబ వచ్చితి.” భార. ఉద్యో. ౨, ఆ. 50౨. లే. ఇంతకాలము. “గీ... ఇట్రిసీవు నుట్రమ వయి యింతవట్టు, వారి లో నున్నవాండవు వారిజాత.” వారి. ఫూ ౭, ఆ. ౨౩౫౩౨.

ఇంతి వైం స (సం స్రీ" ప్రా ఇత) l. ఆడుది సాం. సి, మాన. ౨౦. “ఆ... అర్జునుడు. .. ఇంతిం జూచి నగుచు నిట్లు లనియ.” భారం ఆది. రాఈ ౧౨౮ 2, భార్య. అర తా నింతియై యుండగా నొరు నర్లించి వారి వేండె లత్త్మీ మాహాక త్య మెంతి మనం ౭, ఆం చ 3. -పెండ్లీకూంళురు. “క్ష ఇంతి దో

ఇంతంత. ద్య.విణఇంతే +అంతృ పరిమితము, “క,.,. ఇ్షంతంతగాని కమి,..” సా, ఆ.3౯ “ఆ, , ఇంటిలోని పోరు ఇంతంత గాదయా,., వేమన ౨౫ 3౮

ఇంకదనుకజకందనుక్క, ఇందాక (వాం

వ్రంతిం

యిట సేసద్టా లెళ్తుచోటలో అము, ౬, ఆ ౧౩౩. క చెలికత్తె “క్ల ఇంతి నాండుండ శెందుంబోయితివి నీవు. ..” ఆము, గ్రిఆ, ౭౧౨. కాళింది. ౧,ఆ. ౧౫౧.

ఇంతింత, ద్వ+విగా, ల:దెచాదు. “శా, ఇంతిఇతె వటు:డింతయైై .. ? బాం రా, స్మ౦. ౬౨౨,

ఇంతింతలు. ద్వ. వి, బ. అల్పఖండములు. “జ్‌, వి

మింతింకలు వేసి...” రుక్తాం* స్రీ ఆ ౨౫ విణ అత్యల్పమెనది. “క, పలంకకయు చాలును నింతిం, తలుదునియ లు సేనె చాణకతి: చాండవుండు...” భార విరా, స్క ఆ. ౧౫౨. “*శా...నా తషమము పెం పుల్‌ చూడ నింతింతలే...” చ బోధ ౨ఆ ౨.౨6 ఇళ్లే: ఇంతకలింతలం స. దుస్ఫ సేను, తను వింతలింతలు తునియశై. చెదరి రూపీ యున్న...” భార. కద్యో. 5, ఆ ౧౧౭.

ఇంతియ=ఇం తె. “మ... పెక్క- రడ క్రిం తియ "కాలం బగునక్ష్రా సీవునము శాంతిం చొందంగా చేవ్చచే భార ఉద్యో. ౪, ఆ. ర౭. “త, ,కౌరన్రల్‌ పిదప గూలుదు రింతియ .* ,”” భార ఉద్యో. ౨ ఈ. ౨౭౧

ఇంతె (కే. ద్వంసం (ఈశఅంతె న తము, ట్ర, , కూలంగాం గారణ ము౨టం జ్‌ కార్యముం జేసితి వింతే య. దశా. ౧, ఈ ౨౯౫ “శకాంని కరుణాశరకృ్ళనాయ మింతే చాలు,” కాళ, కా, మా, కింకే బాలు...” దశా. ౧౧౪, 35+

ఇం కేసి. ద్వ విణ, ఇంకటి ఇటువంటి. “క్ల ఇం కేసి బలుస్రూశు 'లెవ్వండు వేయింటె, ..” సావి. ౨ ఆ. ౯౭ ప్ర.

ఇంద. దే. అవ్య (ఈ ఇందు) ఇదిగో తీసికొనుము. క్వ ,కరముల్‌ సాంచి తమిన్‌ద యింద యని రాగం బొవ్చంలాం జీర...” సా, ౧;ఆ, ౫౦.

భు దు, == చావ చ

“Oe

ఇందకో=ఐఇందం “ద్వి...రా యిందకో త్మ రతి నొల్హ వేని, మా యొడల్‌ మా కిము పొ ఈంది ఈ మహిమా. _క౯ా౭ పు.

ఇందడవు, దే. అవ్య. (ఇంక్యాకడవ్రు ఇందాణశ “క్క ఇందడను నెందు నుండితి, విందుముఖుల్‌ ఛా జాడ సేంితివోం మల్ల. 5 2 ౬

292

ఇందిర, నం, పి ఈ స, య

వందు

ఇందనుక=ఇంతదనుక. “చ బడలినవార లింద నుకం బాదులు (ద్రవ్వియాం “గారి మె త్రియున్‌.” వ్ర * ౨60 ల. ఇందము =ఇంద. “గీ, . .బొమ్షపొ త్రిక లడిగితి కొమ్మ యింద, మనుచు నిచ్చె...” భార విరా, ౫% ఆ. 306. రామా, ౬, ఆ ౧౯౮ ఇందలు, ద్వ స బం (ఇంతేషవారు శ శర ఇంత శబ్దమునకు మవహాన్మవాత్యర్థక బహువచనరూప ము. 1. ఇంతమంది. “ఊం ఇందణబుం జూడలా నిచట నిషెయి నన్ను6 బలవ ఎవృకౌగుణ్యా, స్పందిత వ _ర్రనం గే బరమసాథ్వి ల గీచకుం, డెందును చెట్రియంగనల నెవ్వరు జేయనియట్లు సేయంగా...”” భార విరా ౨ఈ ౧ర౨ 2, అందు *క ,..ఈవని బంధోజనుల కిందట కం గడుకా సమ్మతము, ..” భార విరా. ౫ఆ. 5౫౯ 8 వీరందణు. “క ,..నీ, కొడు కని... వం చెత్తె యిందజణు నగలగాన్‌*” భార ఆది. ఈర, ఆ. ౧౦౦. “చ,ఇ9ం, దజమన సొ క్కుడై చనక తవ్షయగదా...” భార. ఉద్యో. రీ ఆ ౧౮౨. ఇందలి. ద్వ. విలా. ఇందులోవలి, ఇందున్న “క... ఇందలి పెద్దలు, నిన౯గా నను మన్నవలుకువినుము నశేంద్రా.” భారం ఉద్యో, అఆ 300. ఇందాంక, ద్వ అవ్య, ద్దు (ఇంత +దాంయక 1. ఇంత వజకు, “క, ,..ఇందాంక విశ్తమించితి, మిందు నినుం దడవి కంటి మిష్వు డిచట.,..” భార. శల్య ౨ ఆ. ౬౬. 2. ఇంళకుం బూర్వము. వ్యవవం-వాం డిఎచాంక సీ కొఖికు వచ్చినాండుః

ఇంది, సం వి, ద, ర స్త్ర ఇందిర్క లజ్షీ. సాంబో.

౧) లేం ౬గొం

ఇందిందిరము. సం. వి. అ, పుం. తుమ్మెద.

లశ్నీ, ఆశీ

ఇంసెవరము. సం,=ఇ ందీవరము. ఇందీవరము. నం. ఏ, ఆ ఇందు. దే. అ. శ్రీ

సం నల్జకలంవ.

Ll. ఒంటంబట్టు. “చ, కుక్కు రు నాజ్య మిందు ే”” నేం. పంచ. అవ వా ౨౪౭. 8. సవింపక నిలుచు, “ఊ ఇందని యామువేం భొదలం ేనులన' "నెక్కి, ౪5" 1

బందు

జా ఆ ౧% (బాగుగ భావము). లీ. రుచించు. “టా... జిహ్వూకున్‌ వంటక మిందునే. .. శ్మాత్త వుం డొకండు తనం తటివాండు గల్లినన్‌=” కాశీ, ౧, ఆ. ౧౦౮ అవ్య ద్రు 1. “సీన్స (ఈమె, వీని, వీరి యందు. SE కన్య యతిబాల యిం దుద్భువం బగు భార, అది,

కొత లాభంబు44*” ౬, ఆ

ga జన్మ, ఇందుం బుట్టినసుతుండు , 4 వంశ |

విస్తారకుండు గావలయు, ..” భార, ఆది. రాఅ. ౧౪౦౪. 2. ఈ చోటున్కక',.ఇందుయగలండందు "లేం డని, సందేహము వలదు చక్రి...” భాగ, ౭,స్మ్క-౦. ౨౫. 8. ఈలోకమున “మ, , .కృష్ణ కథాసుధారసము సం,పీ ప్రీకాత్తులై భక్తిం డో లిన పుణ్యాత్తులం ee క లీ భాగ. ౧౦ స్క_ం, ఊ ౧౩౩౬. డీ ఈ పనికి. “క్క సీవింద్రుకు: దగు యత్నముంగానింపుము . a జై. సె ఆ. ౧౬ర. “చ. పెనలక ప్రాణ రక్షణ ముెపీకు యొనర్పుట పాప మింది. 3 కనలకు...”” ఆము ౬, ఆ. ౨౨౮ వి. ఇందుగు, చిల్జగింజ. “కీ _ఇందు గీవినరీతి మ చేర గిలుబెడుం దల్లిమైం పాండు. 3, ఆ. ౧౬

ఇందుండు సం. విం ఊఉ. పుం. చం ద్రుడు.

గలవసిండి +.”

ఇందుక లిక. సం.వి ఆ. స్రీ" 1. చంద్రకళం “చ. కలిత వకంసి తేందుకలికా కిఖచే...” భర్ట ఎ దై ౧? 0. 'మొగలిన్తో

ఇందుకాంత. సం. వి. ఆ. స్తీ = ఓర్మారత్తి. 2. ఇందు కలిక, మొగలి చం

ఇందుకాంతముం సం. వ అ. పుం. చరిిదృకాంతము, ల్సి ఇందుకాంతంబుల నెబ్బంగి వడనెనో ని ష్యుంద కీలాల న రములం, నైవం రాఆాణ౬జరా

ఇందుకయము. సం. వి, ఈ,ప్రుం. 1. చంద్రుని కగ్గుదల. 2. అమావాస్య,

ఇందుగ(గు. చే. వి 1 కతకము, చిల్ల చ క్స్‌ _ఇందుగ యన. జిల్ల, యనం గతకం బగు...” అఆఅం.భా.ద్వి ౬కి. “న ఆం దుగులు “గేదయపలు మజ్ఞు లిందుగులును.?” ' అచ్చం సుం, 5% 2. చిల్హ గింజ. [చొ

298

ఇంద్ర

ఎస్కవించు అని | ఇందుప్వు. ద్యి, (ఇందుశేజప్వు సైంభధవలవణము,

ద్వి, .ఇందుప్పనంగ, నడరు నై ంధవలవణము.” ఆం. భా ద్వి ౨ర౯ా

ఇందుభము. గై మృగశిర.

సం, వి, ఆఅ నం

l. కర్కు_టకాళి,

ఇందుమణి. నం. ఏ ఇం పుం, కే, చంద్ర కాంకళిల, ద ముత్యము,

ఇందుమతి. సం, వి, ఈ. శీ | మహారాజుభార్యం

1. పూర్ణిమ. 2. అజ

ఇందుమాళి, సం, వి, ఇ. పుం. చంద్రృమొళి, ఈశ్వ రుడు.

| రః డే. అవ్య. దూ 1. ఇందులల. *క...ఇం దుల తాళ్చర్యము స్కీ డెందము నొందించి.... భార. శాం స్కో ఆ. ౧౭. ద. ఈ చోటున “క, _ఎెందుండి వచ్చి తిందులకు,..” భార, ఆవి. ళ్ళ, ఆ, ౨౩౧. తి. ఈ లోకమున “క.. ఇం, దుల జీవన మేల నమ్హదురు తత్త క్వక్లాల్‌. భార. ఆది. ౬, ఆ. అరగ ర్త, దీనికి, నః. Go చొందువడు చ్రశ్యుళ్తరంబు ల,..,””ఆము*, కఠం3౬ ర, ఇందు “చ. ,ంనీక నెద్దిష్మియ మిందులలో...” జై, ఓ ఆ, ౧౩౩.

ఇందులోవాము. సం ని ఆ న. వెండి. ఇందువదన. నం. ఏ. ఆ. స్తీ" చం ద్రముఖి, స్త్రీ ఇందుచారము. సం. వి అ. పుం. సోమవారము.

ఇందువు. ఊభ. బే. ఏ. | చిల్డ 7. “డా, .ఇందువు గింజచే నుదక మెంతయు శీషఘ్రముగక్‌ ఇద్రిసన్న తొ, జెందువిధంబునన్‌. ..” ళివయోః, ఉ. ౧, ఆ. ౨౩౨. డి. చిల్ల గింజ. అప వీళ్ళ కలక విందువు రాచి తెలుచుభంగి,..” వాసీష్ట 3, ఆ. 3౨. నం, వి, ఊ ఫుం 1. ఇందుండుం 2. పలమెత్తువెండి (శారు 8 మృగళిరా నక్షత్రము. జ. హారతి కర్పూరము. ర. ఒకటి యనుసంఖ్య.

ఇందూరము. సం. వి. ఆ. పుం. ఎలుక.

కై ప ద. నం ప అ మరువము

స్త్రీ

ఇం దృకమనః నం, వి ఆ. న సభొగన్భవాము

బం ద్ర 294. ఫ్రింద్రు

ఇం్మదృకీలము. సం. వి, ఆ. పుం. అర్జునుండు తపస్సు ఇంద దృభోగము, సం. వి. ట ప్ర. మహావె వైభవము. చేసిన పర్వతము. బేజచాడదగ్గజి “నున్నది. “త్త ద కన కలిమి Snes తన 'లేమియె అర్జును డిం డద Se .*” దార.౭,ఆ.3౨. సర్వ" ఆక చారి,ద ద్ర గంటా. ను శం ౨౨

రూం ఇం, ద కీలకము, ఇం ద యవము. సం. వి, ఆ జుం. కొడినె నెవిత్తుం ఇంద్రకోశము. సం, వ ఆ, పుం 1. మంచె ఇం క లం_ప్పకము. సం, వి అ. న ఇంద్ర, దలు క్లము, 2, నాగదంకము, రి, ఇంటిముందణీ చూరు. పట్టకల. ఇటే: ఇంద్ర ద,లం ప్టము. వ వా నం, విం అం, పుం బి మాత్రాగణ ఇం దో దృవ. సం. వి, ఆ స్ప ఒకానొక వృత్తము. ములు, (ఇవి పదునాలంగు ఇందు ప తిపాదమునందు పదునొకండుఅక్షరము కర ద గోవము, సం. సి, అఆ పుం, ఆరుదృపురుగు. లుండును. | జీ: ఇంద్ర గోవకము. ఇంద వల్లి. Ss ఇ ఈ. స్త్రి* 1. ఇద్ద పంపర. ఇం ద్ర చృందస్సు" నం, వి. న్‌. న. వేయిపేంటలు 2. పారిజాతము శ్‌ గలవారము ఇంద్ర వారుణి. సం. వి, ఈ. స్త్రి 'పెద్దపాందరళే,

ఇం దృచాపము, సం వి అ. న అలర ధనుస్సు. ఇంద్రాగ్ని* సం, వి, ఇ. షు లే “ఊత చావము లింద్ర వాషమములచందము. . ఇంద్రాణి. సం, ఏ. ఈ. సీ. 1. శచీచేవి. 2. దుర్గా విక. రతర “గీ. వళ్చిమంబున నిం ద “భేదము. 8. -పెద్దయేలకిశోం 4, నల్థ దావిలిళ్లే. బాపంబు వొడిచె. వార ౨ ఆ, ౧౮ ఇంద్రాయుధము. నం. వి అ న, న్‌ వజ్రాయు ఇంద, జాలము సం. వి. ఆ న 1. ఒక విధముగా ధథము, on ఇంద ధనుస్సు, నున్నదానిని మణియొకవిధముగా గనంబజ-చు ఏద్య, కనుకట్టువిద్య- రి, మాయం *టా. . రాజ్య నుండు తంక్రస పనా నాలు: జం శ్రపు ను స ఇంచదావరజుండుం, సం, వి, అ. పుం. ఉపపేందుండు, "లె లైవ్‌ ప! ణ్‌ కరా! “వీ వో

ఏప్తువుః త నే ల. వ

లగునవి. (త్వక్కుం చక్షువు, శ్రోతృము జివ్వ, యా అ౭ము==- ఇవి జ్లాెనేం, ది ద్రియమలు, వాక్కు, ఇం ద జిత్తు. సం.వి.త్‌ చుం ఇంద్రుని గెలిచినవాడు, పాదము, న, ఉవస్థము---ఇవి

ప. ఇట్లే: ఇందృజిత్తుడు. మొ.| కన్తేంద్రియములు మనస్సు వదునొకండవ

+ యుః, ౨5. యిం ద్మియము.) 2. శేతస్సు. 3. ఐదుపంఖ్య.

ఇంద్రరూలకమం. సం, వి అ. న. దూదివ్రోవు. ఇరిద్రియారాముందు. సం విణ, (అ. ఆ. అ.) వివ ఇంద ద్రువు. సం. వి. ఊ పుం. వీణుమద్దిశీ. 2. కొండ | యలోలుండు.

మల్లె. wes సం. వి. అ. పుం. శజ్ణాది వివ ఇంద్రధనుస్సు. సం, వి, న్‌. న ఇంద చాపము) యము. (శబ్దము స్పర్శము, రూవము రసము

ఇంద్ర ద ధనువు వర్ష సమయమున మేసములమై పె! గంధము---అని ఇవి ఐదు)

జిత త్రవర్హ ములతో 'ధనురాకారముగాం గనయిడు ఇంద్రుడు. వం. వి. అ. పుం. 1. నురపతి. 2. ఒక

నూర్యకిరణసముదాయము. తదిత్యు:డు. వర మేశ( పరుడు. గీ సమా ఇం ద్రనమ్మత,ముం సం. ఏ. అ. న. జ్యేహ్మానకు త ము ఫో క్రరవదమై “ఇం ద్రుఃడు, ఇంద్ర ము” అను ఇంద్ర సీలము- సం. వి అ ఫుంం 1. సీలమణి, రూపములతో “శే (శ్రేష్టుండు; సు శ్రేష్టము” అను

2. వస్త్రవెేేషము. బస 3, ఆ. ౫౯ వం. నర్భముల నిచ్చును." "ఉదా వాన లేంద్రుండు; ఇంద్ర 'భేమజము సం, వి ఆ, న సొంటి. మృగేం్మదృము మొ) ఈ, ౧౪ అనుసంఖ్యం

ఇందరి. సం విం కం పుం, "వేల్వధాయ, రాత

ఇం ద్ర జి.సం=ఇంద జ్‌త్తు. వ ఆర. 2,0. ౧20. ఇంద ద్ర జితుండు.సం=ఇం ద్రజ్‌త్తుభా-రా.సుం. ర౧౯.

బ్రంధ

ఇంధనము, సం. వి. ఆ, న 1. వంటకటై. 2. వెలిం|

గించుట. విణ. (అ. ర ఆ వెలీగించునది,

ఇంధ్రము. సం. వి. అ. పుం. వంటకట్టె. విణ. (అ. ఆ. అ.) 1. వెలిగాంచునది. 2. “వెలుగుని.

ఇంధ్యము* సం. ఏణ. (అ. ఆ. ఆఅ కాల్పందగినది. ఇంపితము. చే. ఏణ. (ఇంపు-ఇకము ఇంవైనది (ఇది ఫోరితమువంటిద్రి (శంరు

ఇంపు. చే.వి కే. ఆనందము. “శా .-ఆయిం"పే

పరృబ్రవ్యాము .. =” స్వా ఈ ఆ. ౬౨. సాంనని.

మాన ౨9. డె. తీపి. “పీ. ఆఅమృతంబుని౨పు కర్ణ్యములకు. . .” భార. సౌం ౧) ఈ ౨౨౨౮. 3. విలాసము. “గీ. ఇంపు దళుకొ_క్త వీణ వాయింపుచుండి. .,”” స్వా. ౨,ఆ. ౨౭. 4. ఇచ్చ కోరిక వారువేణికి వింత చవుల నింపులు మాజెం గనువట్టె విశదమె గండరేఖ.ి” 3,ఆ. ౨౦. ల్‌, అను రాగము, ప్రేమము. *చ,..ఇంపులతమి.. దీటీ నక్‌ నిదురవోయిరి నన్నుబొజుంగు ల_క్తణిన్‌”” కువల. ౨ ఆ. ౧౧౦. 6. వలపువని, “ఊ పెం పునం జందమామ _ఎ్రతిబింశముఖంబున జుంబ నంబు గ్వావింపను రాయం దత్కరనపీనరుచుల్‌ పలిక భృమంబు వుట్టిపంగ రోసి పద్మిని ముడిం చెను మో మన దము 'మోడ్చె నాాయిం పటు సూచి నవ్వె నన శనింతయుంనుక్‌ వికసింజెం గల్వయున్‌ = i విప్రః 5,ఆ.3౬. 7. వాత్సల్యము. (కూతు రగు కాళిందిని “చ ... ఇనుండు కవుంగి లించుకొని యింపుగ మూర్కొని, =, .” కాళిందీ. ౧3ఈ ౨౨౭. పిణ. హితము, “గీ, , ,ఇతము పేరి మిం పన హిత మెసంగునుి” సాం. ని మాన. 33. “గీ.,.నలుని వరియించం గోరెడు నాకు నివ్వు, డింద్రువలుకు లయు_క్షంబు లింఫు గావు” చెపు 3,ఆ ౧౩౧.

వసు.

ఇంపెసలారు. దే. అ. ఈ” (ఇంవు+ఎెసలారు శోఖించుం వైషు 3, ఆ RX.

ఇంఫొందు. బే, ఆ. శ్రీ" (ఇంపు+పొందు 1. ఆనం దించు. “శా. = అత్యంత కల్యాణస్ఫూ_ర్టి "వెలుం గునిన్ను. గని తెల్టం చేను నింపాంచెదన్‌” భె. రా. యు, ళోం౧. 2. ఒప్పు, “శా,,.మ్మా

295

ప్రక్క.

క్రింతే చాలు నటంచు గంకసముతో నింపొందు నాభఫారతీ కాంతుండు...” దశా, ౧ఆ 3. ఇంబు=జఇంపు చేవ 1. ఆనందము. “డా ఇం బడరంగ నియ్యకొనియొన్‌ రజసిచరుః 'జేమ భాగ్య మో యంబుజనాభ .., ” పృభా, ౧, ఆ. ౯౧. రాఘవ ౨ఆ. ౧౧౧. డి, విలాసము. “శా. ఇంబుల్‌ గుల్కెడుచాన =. మల్జభూ. వైరా. ళం. “సీ... -గుకుభట్టవాస్త్రంభగురుతర వనములో నింబు మోజులు విహళరంబు చేసి, ,.*” కాళిందీ. ౧, ఆ 3౨. విణ. హికము. “డా. , .ఇం బుగ సర్వలోకజనులు. . . భారశచాగ మృతకంబు. శ్రావుదురు ..” భారు ఆది. ౧, ఆ. ౭౭.

ఇంక. చే, అవ్య. ద్రుః 1. ఈెని, ఇందుమోం౭ద, “ఆ ,.ఇంకనైన మమ్తు చఇెజుయగంగ నగునొ కస సీ భార. ఆది. ౬, ఆ ౯౦. 2. మతి యొక. “జ,..నన్ను నింకొకని కియ్యాక తొ_ల్తన...” ఆము. ౫ ఆ రాం. ల. మణీయు. “మ...ఇమునీ, శ్వరుసామర్థ నము నింక జెప్పెద ..”భా. రా. ఆర. రాక. &. ఇంకకన్న. “*క,..న్వా కింకను బలువురు తనయుల బడ యంగవలయు ...” భార, ఆది. ౫ ఆ. ౧౧౯. 5. దీనితో. వ్యవ :--నీ విశ చాలింపుము. 6. ఇంతవజకుం వ్యవః---వాం జింకను రాలేదు

ఇశయమోంద=ఇంకా దే. అవ్య, ద్రు ఈమెని. “గ త లయం చ్రైలోక్యలక్షీయాధన్యుం శేరు నీక చెయ్యది యిఃకమో౭ద నిర్ణరేం ద...” దళాం ౨ ౩3౨ ఇగో: ఇళమిందటు దశా ళ్‌, నా 3౪.

. ఇంగ =ఇంయక జే. అవ్య. దుః ఈెని, “డస

మి గదుర వచ్చి ఫాం డిటకు మో రన మిజు ర్త

నయు క్ష మిందుమై, నిగం బసినోల గోలకన మేలను మే లనుకూాల మయ్యెడిన్‌' ల” భఛళాంం తం ఈ ౧౯౦.

ఇండి. చే. వ్ర లేనిది 'లేనివాండుం, (ఉఊదాజానీ సీ రబ్‌, ముక్కి_ండి ము

ఇక్క. దే. వి (క ఇకా Ll స్థానము. “క. ,.ఎేయ్యది సుఖములకు నిక్క_ యేర్పడం శెపుమా.” భారం ఆర. ౭,ఆ. రళ౦. డి. సంకేత

అక్క స్థలము. నాడి తుదిక్‌ నిజమేది శేంటిశే, యిక్కక రాక తక్కిన పశ జలే భార. విరౌ* ఈ ఆ. ఏ౬

8. ఇల్టు, “ఊ . మనోభవుండు వి, ల్లైక్కిడి చ్మకృ్కవాకముల యుక్కలు రోయలం జొచ్చె, $2 భార విరా, ౨ఆ. 3౧౯ ఉం ఆధారము. “సీ. పరహిళ్ళక్రియ కీప్రవన్ను. డక” ఊఉ రా. ఆ, ౧౪౦. ల్‌. ఉనికి, నినాసముః (చా. ఇక్కయట్టుం)

ఇక్క_ట్టు. చే. ఏ. (శ. ఈ ఇక్కట్లు) అవదా “ఆ...ఎందుం జనంగ శానియిక్కట్టు 'ప్రాక్తిం

ష్‌ కృష్ణ. 33 ఆ. ౪3. వణ రన

సి...ఇకట్టు ల్‌ తోవల నెదునైన నెదురుగా నొయ్యారి మేనుమే నొరయ నేంగగు ౨.” దశా. రాఅ, ౨౧౦౪.

ఇక్కడ. దే. వి, ఏ. (ఈశికడు 1. ఈ చోటు* ర, ఈ లోకము. (వా)

ఇక్క_డక్క_డవడు. ద్వ అ (ఇక్కూ డఅక్క_డ4వపడు) కలం మేభించుం “క. అడరి మొన లిక్క_డక్యడు వడి దిరిగిన దిశలు బడలువడ రౌద్రము చొ, చృడ బాహు శక్టి యేర్పడం గడిమి పౌగడ్తవడం గుంభ కర్దండు పోళిన్‌ నిర్వ. ౬, ఆ. ౧.౨

ue చే. వి. బె. (ఇరు4కన్ను) + శ్రద్వ యము, శెండుకన్నులు* “ద్వి-. , ముక్కంటి వాని సమ్తుఖమున నుండీ, యిక్క_ంటితో నొక్క. యింతి యేతెంచ.. .” బన ఏ,ఆఈ ౧౮

ఇక్క_పట్టు. చే. ఏ, (ఇక్కకట్టు ఉనికిపట్టు, “సీ... శ్రాక్కారుమెటుయల యిక్కవట్టిది. ..” కే. నం. ఆం ౧౮

ఇక్క_ము. డే. వి కఇణుకటము. “ఉ,,, ఎక్కడివాయ వన్న కడు నిక్కవులారడవిం జరించెదు.. ఉం వారి ౨ఆఅం ౧౩౨. (శంరపొాః “ఈరపుి -"పాఠాంతరముఎ

కక్కు.లువచు. ద్వ. అ. క్రి, = (ఇక్కలంశవడు స్థాన శ్రంశము న నందు; Ss Si .ఒండొంటిం దాకురభసంబున నిక్క_లువడ చరం ద్రొక్కు చు మెండువెడి 'బెండువడి. *,.”” భాగం ౮ స్కం. 31%; ౨౦౮

డ్ర్‌

296

ఇ్రక్కు_

“ఊఉ... అక్కమలాతీపొందు దగ |ఇక్కి-లి. దే. వి. మార్దవము. “ఊఉ ఇక్కి-లి దక్కి

నిక్కి i గాక్కి....తేగుసీ చనుదోయి మాటునన్‌, జిక్కిన చేమొకాని మరువేం బడరా డొంక బ్రాణనాలయికాలో మల్ల వి,ఆ.౧౦౧.

ఇక్క దే. ఏ. 1. ఇజుకు. (చూ, ఇక్కుపాటు) ర, ఆయుస్తానము, నడినెత్తి. “ఆ ఇక్కు_ ముట్టిచక్కిా చెక్క_ంగ మజచి సం, శ్రమము పాంది పీజుంద: (బ్రమథగ ణము, లార్వం బోతు మాంద నడ్డంబుప pg యుపహ్వు, పెజీకవోలె వెజచి వజవె జముండు. కు. నం, ౨, ఆ. ౭౧.

ఇక్కు.పాటు. దే. వి, (ఇక్కు- పాటు) _ ఇక్క-ట్టు, కష్టము. “ద్వి...అక్కటా! నీతిజ్ఞైం డైన సీ కట్టి, యిక్కు పాటును గల్లెనే తం డి యనుచు.” రం, రా. నుం. ౨3౬ పు. ఈ.

ఇక్కు_వ. చే. ఏ. 1. ఇక్క, ఉనికి, “ఊఉ. ఎచ్చటం గంటిరో విజయునిక్కుువ నిక్కు_వ మొనె...” విజ, ౨. ఆ ౧౬౭. 2. స్థానము “క్క.ం.మో మీ,యిక్కు_వలకు(జనుండు చానరేశళ పరులారా!’ శీ భా, రొ. యు. ౨రో౭ర ర. సంజశేశస్తలముం “ఊ మక్కువ బుష్పగంధి పురమర్దనుసన్నిధి నాటలాడి తా, నిక్కు_వ కేంగుదేరయ రతీశ్వరు వట్టపుటేనుగో యనన్‌.” మల్టః 5, ఆ. ఇరా శ కళాస్థానము. “గ _,సాగనుకాండు. .. ఇక్కు_వ లంటి తుంట, వింటిబలందంటవనులం గావించునపుడు , . .” నీలా, 9,ఆ,౯౦. ర, జాడ. ళ్‌ త్వష్ట్రకు క జతుర్ణశి యనంగ, నొక్క-కూంతురు గలిగిన యిక్కు_ 'వెలీయగ్సి గంధ గజముల జేలి,,,” ఊ వారి, ౧,ఆ. రాలి, 6. ఉపాయము. “ఊఉ. ఎందుకు మందుముం శ్‌ మన నెందుకు చె చై న్యముతోడ చేండుకో, చెందక చే వచింతు నొకయిక్కు_వ యించుక విందుశేని యున్‌.” రాధా, 3౨,ఆ ౧ర౫.

ఇక్కు_వము, డే. విణ, అనంతము. “మ అవనీ చ్యృక్కము చెద్దయున్‌ విపుల మిందాళ్ళ న సెక్కు. లీ క్కు_వమై యిట్రివిధంబు రూపము గల్లుం గల్టినన్‌ మేదినీ, ధవునంతఃపు whee నిను జెంతం చేరగా వచ్చునే, తవులందీరూని సీకుం చిమట మనస్తాపంబు శేషింపదే,”” దశ ౭,6. hal

బ్తక్షు 297 స్తు

2, ముంజిగ డ్డ, లే. చెజకుగడ. టను బెట్టి తో శా (గండు గేకర్‌, చుట్టించి త హా oe గనుము: డలిగి ము మిగి3-వన్‌. య. 9, ఆం 2౫. (శ. ర పా. ఇగు

ఇకంగంద. నం. an ట్‌, న్‌ 1. తెల్టుళ్‌. ర్త సోలి

ఇముకాండము, నం వి అ పుం న 1 ల "పెక్కు. “క పట్ట్‌కొని కట్టి రావణ, కొథెదు J మిడిళ. 8. కెల్ల చేలగుముడుంళీ. డీ. చల్లేరుళ'

yu

ఇకుధన్వు(డు. చం, పం క పం. ఇం చునిలరిఃడు, మన్మథుండు.

ఇతునాళిక. సం, వి. ఆ. సీ, నల్ల చెజకుస్తో

(9

కయోధినాథు జ్రీ వన మిగి3 చి.” పద్మ క ౭,ఆ 3౯ (శండ్‌ట్‌క నిది యుచహాహ రామం)

ఆ అణా ఆం ఇచుయోనిం సం, వి. ఇ. పు, పుండ్రైత ఇవవ; నలుపు | బ్రగి3కం చే, ఏ. హ విమ్బము, గంజి వార్షకి యన్న నుం

గలిసిన యెల్ల చెణకు, ణి .. హాదిమ్య-లు చెలంగు, వ. ప. ఇకురము. సం.వి.ఆంప్పుం, కే వళ్హేరుపా 2. వెఅకుక.,. నిగికకె యంచన .* ఆ. భాం కి ౧౭౨. 3. ఆల్లు! డీ, ములుగొలిమిడిళో. ఇగి ౨ కె=లగి కక. ఆం. ఫా, క ౧౭౫ ఇకంవణము. సం, వి, ఆ. న చెజుకుతోంట. ఇగిలి మేం చే, ౫ డీ ఇనస్ద కనణునునట్టు చేయు. ఇకను. సం. వి. ఉం పుం. చెజకుళ. (వుండ్రము, “క bons నక్ష కు పసం చుక కాని 'కాంతారము, శ తవర్వము, బంగాళదచు నేపా ష్‌ వే మున్నది...” శుకం ౨, ఆ ౨౯౧. భళము మున్నగునవి దీనిభేదములు శ్రీః (పండ్లను వెలువణుచు. '' ఫ్‌, ,.సా.పుతో

టన వడ్రగిలించు న్‌ా కోల శుక. ఎది ౭౮ ఇగిలి ఈ. డే.వి. (ఇగిలించుం ఛా ఇగిలించుటం(శంరు ఇగురాకు. దే.ఏ. (ఇగురు[ఆకు లేయయాకు

చిగురు. “సీ అంధకధ్యంనికి న్పెంచి మజి ఇక్వ్లాదము. నం, పవి జ పుం. చెఅకుసము[ దృము. కాని కోయిల లిగురాకుం గొటుక వచటు”

ఈం శరము, సం, ap sp కూ. ఒకజా3అెలంళౌ. కో యం

ఇతుశాకటము. నం వి ఆ న. వెజకు బండెడు ఫలము,

ఇమ్య్యూకువు, సం. వ. ఊం వుం. సూర్యవ ఎళపు వత్తి ఉద్భ. ౧, ఆ ౫5+ యులలో నొకడు. జా, స్తే" వజుసాజస్త. | ఇగుగాకుంోణి, బే, వి (ఇగురుశఆకుల(పొాణెఎ) = వ్ల శి ఇగము, దై రు (నం హనుమ మ చల్ల (దనము. మనోజ్ఞురాలగు స్త్రీ యె క్‌ = యి ముగంుతొను6 డ్‌ ణ్‌ 93 (వా ర మంచు. (ల్లి ఇవ మిగ మవలో బోణి వినయంబున డగ్గణే తండ్రి క్రి ట్లనున్‌ + ముం చన కామము బ్‌ల్పు. కః వెంక, "జేచం జరను. ళ్‌, ఆ, ౬౮% > rn ౬ గా జ ణా : ‘5 ౨౨౫= విణం శీతముం “ గీ,..చల్చగ యివం బిగం | ఇగురు. జింక క్కి, వ ఆనందించు. స... వము చచలిమిై3 చలి, జ అనంగ న్‌ ఎబు త శి _లృమిగుమ. . కాక్తీ. 27,ఆం౨ రర. శ ఇంకు. ఆం. భె (క్ర +" ౮౦ చూ ఇనముం ళం కం డఈాకటిని as కాలో రాత్ర ముల... “”భాంరాంఆ Ee 3 Xe విం het దుం ద థ్‌ న! నః వ్‌ చి ళు యమో J ase eC uy న. “ద ఇగురులవంటి నీ యడుగులు,. _“”ఉఊంరాం

Wy

ఏయు. “సీ దాతు లుద డశంకోః

న స సు లలల హు ఖు 2, అ రల 2, పండ్ల చుట్టును గల కండ “గ ..ఇగురు. గుట్టి నెత్తురు ద్రాగిను భంగి...

శక్త లిగిడించి రుడిగుచె నిగ దృసుతుఃడు. he నే కస = ౧౦ఆ ౧రజ౬ ఇగిరించే. దే. అ, శ్రీ 1. చిగించు. “ళా ..గాన అ సుధచే లా. శాదుడు. బిగి3ం | పరో :ైైదువుజోదు. ద్వ వి (ఇగురుశొకైదుపు!- చ నా...” రాజు చ ౧౧ఆ రో. 2 కలుగు, బోదు మన్యథుండు, “శ్చ వ్ర సరా పొడము= “వ ..కజకుకెఅకలం నుగుడ సిగి3ెం గ్య మిగురు౭౫దువుజోదులారిక క్యసీమక మేలు చిన తెజుఐగున. ..” వను ౨, ఆ ౧౧. త వెళు బ.తి” భీము ౧ుఈ ౧౯

88

వగు

సం. చే. ఏ. (ఇగురు! పోండి మనోజ్ఞ

298

అగ్ర

ఇగుర్చే= ఇగురుచు. బేజ్యకిం 1. చిగిరించు. “ఉఊ,:,

యగు స్తీః రీ “గీ. ఇందిరకు లోకమూతకు కాలినయట్లి మో డై వడి రతిలోచనాంబు సిగుకు లోడ్‌ కలరువిక్కాని కే తల్లికి బ్రా్థితార్థు వులనాన నిగిర్చె తె. . అ స్వా 3, ఆం రజః కల్సవక్స్‌కి (మొక్క? నంటి వంటి. షా. ర. పాడము, “సీ. మది నిగిస్పినమాట నై. కాశీ ౨ ఆ. రం | పీపెపునం గుదిసీ నానాలుకతుదికి రాదు... ఇగురుంబోణి=ఇగుకుబోయడి. బోగీ. స కఠభధ్యాక భార విరాం ఈం 5 ౭లస క? ఇకంకేయు. | చే త్త wr J ట్ర్‌ 9 ప జ వా3కథానరసిలోన, క్వునంను డేలు చుండు క... మేనికడి ముగుర్పంగ నొత్తన్‌ . నైష నాయిగుపందచోశి కాళిందీ, ౨ ఈ ౧౯ ౬ ఆ. ర౨. ఇగురుకూరు. వే. ఏ. ఉడికిచివార్చి పొగప్పులో ఇగులుచే=ఇగుష్వు. దే. సః శ్రీః ఇగిని:చు. క చేసినకార. (వా) ' నగచరుం డదివిని వెల హా; డిగిలిచి...” చేం. ఇగురుకొనుజఇగుర-ను. చే 2. (క్రి చిగుంంచు... సంచా ర,ఆ. ౭౬. “ఆ...వాణి నారదాది వైణిపలకు పీతి యిగురు ఏ ఇగుల్చుం దే. స శ్రీః ఇగిలించు. “గీ... వండ్జిగుల్చు కొన నివధఫంగులం బాడి. క్రీరాణా। చు...” చైవ ౭,ఆ. ౫౨. ళ్ర్కఆ 3౨౭.

ఇగురుచే. దే. ఆం శీ . 1. దిగి చు(చయూా. ఇగురు

2. పొడమయు, a Pr తుదల నిగుకుచు వం జ * లీవు, ౧౩ ఆ. ౧౧౭. 9, ఇగురంజేరము. * అ .౩మట గందవొడి దిగు వెపు చుస్‌ =” శ్రీరాశాః ర్క ఆ. ౨౩౨౫.

ఇగురు విలుతు ను. ద్వ ఏఐ. మన నృథు: డు, (వ్యు

ఇగురు వెట్టు, చే, హాం (క్షం (ఇగురు పెట్టు ఆనుర క్ట మగు మోహముకను. “పీ వీపువ్వుంబోండుల యిసి3౨ క-యూాకప్రల బువులగట్టిమనంు ల్‌గుకు 'వెట్టు.” కాకీ 3, అ, ౧౬౯

ఇగురొత్తు. డే.౪. శ్రీః (ఇగుకుషాజళ్తు) 1. చిగించు. (శరు 2 'ననుర్‌ క్షమసు. “సీ... ఇగురొళ్ళు

చిత్త. బులు...” ఫర, విరా, £9 ర్మ వరా భారం ఆర, ల, టి 9౧౮. 8. ఆలదుం కక్ష్య ఎన

మోజణీనవేడ్క_: జి త్త మిగురొ త్తంగన్‌ ఆచ్చం. అయో. 3. డీ, కలుగు. “క కోరిక లిగురొ త్తం...” సాకిం్సీఆ౬3. లీ. పారంభ మగు. ' సీ. ..ఒకడేవి నడరొత్తునొండుబులో వ్ర.” కానీ ౧, ఆ. ౧౨౯.

ఇగురొ-నుజఇగురుకొను.. దే. అం క్తి. చిగిరంచు. “ఊఉ _ .ఎలనూవి నిగుర్కొ-నుకొమ. . .” చెన్న.

౧ Ep ౨ర౨ిం

ఇగో, బే. అవ్య. (క. ఇగో ఇవిగో. *ోడాా...పీం జినో 9 గుజ్జఘుదొంగ వచ్చె wis es 5 Nt) ౧౪. (కంరుపాం 'వీండుగో” ముద్రితముఎ

గ ‘6

ఇగ్దుం జె, కం శ్రీ 1. రొణిగు. జా, . .ఇగ్జాడు వెన్క కం బముకి నీచ్చినం బైట దొలుగంజేయం గే, లొగెడు ఆమి పోంకముడజి యూడ్చినం గు౦గిలి

౧ ఆశే ల రెడుకొంగుబున్‌, బిక్ష నడాచుచున్‌ విడిచి చెట్టదు...” విజ ౨ఆ.3౦. రై వెనుకకొొతగు. (శర న (క్ర లాగు, ఉఊ,...జా, ర్రానిచెజంగు వట్రిన నుదాత్తక నిగ్గుక కోవ మయ్యెడన్‌, నూనక యున్న వాక్య నిల. 3, ఆ. లా

సుభద్రా. అకు 3 ణ్‌ 3 Oe

౧౦౯

ఇగ్దులాట. చే. ది. ఇగులాడుట, (శ రబ

ఇగ్గులాడు. బే, ఆ, కి. పెనంగుం య వనమృగం బులపాలకువం గనుట=బెలిపె, 'వేంటటకాండ్రకు: గుర్కురవికతి యపుడు, పట్టం బట్టంగ నిలువక బలిమి నిగ్గు, లాడి యొగురుచు: దమకించు జూడ వలన” కవిరాజ. ౨౨ఆ ౯౩౨. “స క్రిం వెను కకీడ డ్పుః “చ, ..చిరగతి నిస్టలాడకు'వె స్‌ మనం బచలత్వ మప? స 3, గు. దళ క ప్ప పు ౧౩౩

ED

£6

3 ప స

ఇగ స దనడెంద ae కచ్లిక్ల. 5, ఆం 9౨.౨, శివరా, వు మ, వగా

లచ్చి

ఇచ్చిపుచ్సేకోలు. దే. ఏ. ఇచ్చిపుచ్చుకొనుట (శ. ఇచ్చే'కౌలమారి. ద్వ ఓ. 1.

ఇచేటు=ఇచ్చోటు చే. విం “చ, . .దివ్యదిహారలీలలం; |

బరగిదచవేల యిం కిచట...” భార స్టర్డా. An.

ఇచొటు=ఇచ్చోటు. జే. వ. “గీ. ..ఇచొటు పుణ్య

ఇచ్చే. వై.వి. (సం ఇచ్చా 1. కేరిక. “సీ.. అ

విభవంబు.. .నాకిచ్చ వుట్టీన నప్పుడ పొలిచి' తోయ...” భార శాం ఈ, ఆ. ౩౯. క్‌ మనస్సు. “చ. .ఆని తనమాట కియ్యకొను నన్న రుపషల్కు_ల కిచ్చ మెచ్చి...” భార మహా. ౭. విణ, యేచ్చముగా. “క... తా, నచ్చట ఇ కొారశుక గి ఆ. 3౦౧. విణ స్రీయము. “క, సన్నిధిం బన్నగహారుండు, పెన్నిధి గని పాంగుచున్న "పీదల్య క్రియ నః య్యన్నం దమ్మునిం గని మో, =న్నంగ నే వరములిచ్చ యివ్చెన వానిన్‌” ఊం వారి. ర, ఆ, ౧౫

కి

UU

నంకరి తుండై, యిచ్చం జనియె, రాం యూ

ఇచ్చేకదారి ద్వ విణ, (ఇచ్చకము-+దార ఇచ్చ! గొండి, ముఖ, ప్రీతితై వనిచేయువాండు, “గీ చిటిక లిడు జృంభణంబున శే దివిజ, వైరి కగదారి యిచ్చకదారి యగుచు” దశా. ౨, అం ౧౨౯౭

ఇచ్చేకము. వై.వి. (సం. వచ్చిశకు) 1. ప్రీతి “చ... అ, చ్యుతునకు నిచ్చకం బొదవ సూడిద యిచ్చిన సిచ్చుంగాక . ..” పారి ౧,ఆ రార 2 ఇస్రో న్‌ క్రి ,పీయవచనము. “సీ, ..ఇష్ట్రోక్టి భాసిల్డు నిచ్చక మన ...”ఆం భావ ౧౧౭. లే. స్తతివచనము. “గ్ల అతివ నీకనుబొమల కప్రతి యటంచు, నెట్టి ధర్శంబుషై నాన యిడల వచ్చుంనిచ్చకము గాదు సుమ "సేం డిది నిజము సాం ఆ ౨౦౪. 4. వ్యామోహము, “ల్స్‌ ,ఇచ్చకం బిగురొ త్తం

ఇచ్చేకమాడు. + ఆచ్చికబుచ్చికలాడు (వాం

బచ్చి 'జేరలగంబల్కుూ. ..” వాంస ౨౩ ఆ.౧౦౦౪ం విణ 1. ఎదుటం 'బ్రీతికరము పిదవ బా థాకరము నెనదిోఆ... వారవనికపలుకు,లిచ కంబులు**ఎ లే కళా, ర, ఆ. ౨౪౯. రి (ప్రియము, “ఆ... ట్టి చక మయ సీకు నివీ...” కాళీ. $5౧5౦.

299

4 i

లోకము. కట్ట భార. స్పర్థ భం

ఇచ్చేగ Dr an! వె ఇచ్చేగి మేం

ఇచ్చ ఏ ఇస్పుక దెం నా చాపి. గీ. .ఎనగుయండును శ్రియవాడి, యిచ్చ'కాలమాకె యన...” ఆం. ఫా, కృ, రా

ఇచ్చేకుండం. ద్వ విణ: ఇచ్చ కాంషాకె. మ. .ఆమ్టు

డచ్చకు లగుచు ద్రైవాణులు సో భూమి విడువ లే

రుదురాక

కాలే తావో

౭23. 2. ఆనందించు, గీ. . .పు-డకికళశీదార సేళు వైఖ3కి నిచ్చగించుచు. ..” ౨, ఆం ౯౪, స డీ 1. కోరు. "చ... వేజొక టిచ్చ గింవ జే, మని వనిం జూడణగోం3ి...” ఉం రా. ఇ, ఆ. ౨౩౮ 2 "మెచ్చు, “ఫీ ఛభానఫామి

వను

నో న శ అట అడ్‌ వల ఇబ ౮.

క్ర ,వృతిభా నముసేష ఊపూలావి*ీషంబు సిచ్చ

ఏది నెపషు ౧౪ ౭. ర. సమతించుం ఇదే

పడ్డా గ రోల

పిచ్చగిపు మనినన్‌ బశ డ్‌.చుక యియ్య చోలునన వారి. ఉా ౭,

థై

రం

= (ఇచ్చగించుం ఛౌ ఇయ్యకోలు,

అంగీకారము. “సీ, ..ళమకంబు కెట్టించుతరెతీపు కలంప్రులు _చెనసినమరిళోని యిచ్చగింత”

ఇచ్చేగొండి "వై. పిహం ఇచ్చకములాడువాండు ఇచ్చ కాలమారి. “సీ.. .ఇచ్చగొడుల కచ్చి యుచ్చ మల్టుల కిచ్చి వారక యుబ్బిఏచువారి కిచ్చి...” విక్రం ౭౪ ఠి, ౧౨౪.

ఇచ్చేగొను. ద్వ. సం కి” (ఇచ్చశకొను రోరు. “క సచ్చంద్యపాండురంబై, యుమైశ్ళవ మనం దురణల మొగి జనియించె3 బుచ్చి కొనియె బల్నిదైత్యు: డిచ్చగొా నండయ్యె నింద్రుం డీశ్వురళిత న్‌” భాగ. రా స్యాం అని

ఇచ్చేటు=ఇచ్చోటుం చే, ఏ. “క...నినుం జూడ గనుకుం బటుయా, తనలం ధొతరాతిమి పరమ భరాతక స్రీ వనయము దయ నిచ్వటు నిల్కి చిన

బృనోకును మింకం గొంళసేపు స్వరం మి ౧

ఇచ్చే 300

నిలంవ వే” భార | ఇచ్చ. స్క Ww అగులును నింక నిచ్చట నేప ౧ |

టు

ఏ, ఆం స్తీ + కోరిక ఇది నాకుం గలుగ నలయం ననుభెవము.

అ గో ?7 “2 ~~ ' జొ జీ కలహ బాకు సరా. 8. ఇచ్భత్‌- సం శత్రు, కోరుచున్న. కో ఇన రా గా గ్‌ జ్‌ ఆరం వ ఇచ్చేనుండంలా క. వ్య. వి ఇడ్డుపాటు. లెని “జ! ఇచ్యావకి. సం వి. ఈ. స్తీ + కాముక్క, సంభోగము రాకెకోము. అచ షామాని పష విషయములయ క ఇచ్చేమ ర్‌ se wk (కచ్చ+మ కక ము ఖ్‌ ప్‌ ఏ థ నాధిక షయములయ౨ దెచ్చగల ఈ మి. Cen చ్బ మానిక oe రచ్చ | ఇ్షజ్వావనువు. fen ays జూం సు కు చేరుండు. 9 9 శ్‌ కె రంల చా చ . ద య్య కరం టు! . ఇచ్చావృ్తి. స విల స్ప స్రీ 4 ఇష్టమువచ్చినట్లు సంచ ఇచ్చే. సం డ్ర్‌ 1! ఒనంగం, క్ట ఇ ఇ్మాద్న ప్రస్థం ది చుట. క న్‌. 'ఫ ఆన్యోర్యు 'బేమ్మాత్త్యము తెలియ బొంజెను వజ” కవట్టకా, మొండేను మా కిచ్చి కుందు నిచ్చావృత్తిన్‌, ల ' కఈంంనం xX, జ్‌ ౨౧౧, యనుచు టుచిళమకాచే. భార ఉద్యో, జ | లి (స్‌ ది ఇచ్చి" ముం నై ల ఖ్‌ బ్రచ్చగించు. Me ఎవ్వని ౧,ఆ. 3౨౭. 2 స్వాధీనవజచు. “ర మనసు

"కామ కోధమదలోభముల కిచ్చి సడళ€ింతు రన్వ

త త కమి ఆ. ౧౭౩౨. త. చేయు. కరి క నా

షూ 3

ms కారమ్మదృ వినుము.”

భార దొ దోణ. ౫ ఆ. 25౮. ఉ. దానముచేయు. ర్‌, ద్ద ప. దిచ్నునర్గ్లు౪క చెలప్రుచ్చు. చ, ్స్చి ర

నాప్తుల కిచ్చు మనంబు. , ౫ -కాళం. కిఆం౧క ౭. (ఇవర1జర్థముల అదాఈరటక ఎ 6.జర్చణము చేయు. స [| యం...” వీ టం వ. య గి జేయు. “గీ...భయములకు బుద్ధి పండితుడు...” 8. వదరిపెట్టు, “ఆ. ఎట్టిరాజులును మహీను రోక్షము లెదు రరుగుదె;చునవ్వు డఢికభ క్తి, చెరణి ప్రియము వళికి తెరువిత్తు, రు. ఎ” భార అది, ౭,ఆ. ౧౧౧. 9. సమ్మలించు. పీ, ముసి వృత్తి నడవికం జనియెదనందుే జనకుడు న స్నేల చనగనిచ్చు మార్క, కి,ఆ. ఈ3,

వ్రుపురూణము నా కీవల 7. కలుగ?

చెడయిో౭డు . భార శాం, ౧, ఈ ౧౮౮.

YY

ఇచ్చొటు=షచ్చోటు* (శ ర

ఇచే. చే. ఆమ ద్రు ద్రు- Lk ఈ, పృదేశమునోక, స్కీ విచ్చో ననికికి... = భార స్వరం బి౬. 2. ఈ సమయమున, (వాం

at వ. వ్‌

ఇచ్చోటు డే. (ఈ చోటు ఈ స్ల ష్‌, ళ్‌

క ws టు నున్న నాం దడకరు డిచ్‌ నొటి చేల రాడ్‌ అ భార. మరా య ఆ, 5 ౦౧:

గరుణింవ నిచ్చించికిని వానియఖిలవి_త్రంబు చే

నపవారె౨తు.” క్రి a

స్‌ భాగం లా స్య ౬౬౧ స క రోరుం

ఇజ్ఞలము. ను, వి, ఈ పుం. హిజ్జలము, ఎజ్జగన్నేరునే,

ఇజ్యం సం వి, ఆ. సీ, క. యజ్హము, జం పూజ, 3. దానము. ఓ. సుగనుము. రీ, కుంఎటెనకత్తె. 6. (వ్రతిమ '/. ఆవు.

ఇజ్యము. సం, వి, అ పుం, పుషమ్యమానత తము.

ఇజ్యుండు సుంవిఅంవుంం 1. బృహస్పతి. 2. గరువు. తె. విన్గువు. &, ఈశ్వరుడు. 5. అంతఃపురపాూల కుందు. విం (మం పూ అ సూజ్యా(డు.

ఇజాఫా, హీ). వి. వృద్ధి, ఎక్కువలా భము.

ఇపారా, హీ. వి, గుర.

ఇజారా పాట. మి. వి, కల్లు మొదలగునవి గుత్తకు -చేలమున "'పాడుటం

ఇదారు. హిం విం చల్ల డము, లాంగుం “వీ _ చడిగ నంగీ యిజార్టొడుగు దట్టిం జుట్టు కైజారుదోపు డాల్క__రత్తిం బట్టు... బి

నిం నార, 3.9.

. | ఇదేకు. దె వి. 1. శ్రమము. (శ ర) 2. సంకటము.

(శ. ర

ఇట దే.వి.వీ. 1. ఇక్కడ “ఉఊ,..భాం డిట వచ్చువా(డి", ఇ ఫో భార ఆర, బీ, ఈ ౨౦.౨. 2. ఇది. “కశ ఇటువంటివి యిట శక్కు_డు, కు, శ ఆను. డా ఆ, ౬0

ఆవ 5 యః ఈవల, (శ ర) 9

ప్రి 801 పెట్టు ఇటంబకి. చే. అవ్య, ఇదిమొదలు. “చ. ..ఇటంయబటి | స్టే టి రమట్రల= బున అ 'వెన్నెలగాయ జీ నీక మీ, యనిమిషరాజు పాదములయాననుమో ! వరాహ క, అం దగి దణ. అదికముం క కట శీ రఫ్‌. మణీ మేమి చష్కానన్‌* స మై 5, ఆ. ౧౧౪. ' లముగః డగింనట్రి మొజ్హలంవే లక భే స్వః . వధ టాస్‌ ఇల లా ల కడా ని ఇటిక* వై. వి. (సం. ఇష్టకాఎ బంకమట్టితో శే ఈ ఆ 63 గచ... ఇట్టలపుకయ:బునక- బొకివి t 39 జ “కాల్చనకకా యి* ఆం. భౌ. ద్వి. శకం భె, విరా, ౨, ఆ, ౨౦౦. ల్ని వ వే దా సా NY mia - ర్‌ జ ఇటికవోడము. వై. ఏ. మట్టివగడము, తిక్కణిక | యు. he (కట్లు ఇం ఇటు "టె “క (శర ఇట్టి దివ్య పజఐబునవాండు , . భార. ఆవి. | య గలా చెం బి ar షక్‌, షి డాడీ gz ఇటీవల. దే. కవ్య.ద్రు. ఈ నడుమశు, (వా) నః ప య స) ©) ఒకదనిధనుగు నాయుఛము. “సే... .కరవాలముర వ తా లస్ట్‌ ఇటు. బె అవ్య 1. ఈవైపు. న్‌ ఇటు చూడుము పలక లిట్టు, లడ్డన ఎబులు కుం కటిం 3 33 న ne కారు e (= Oe 5 చాక కానము ల న్‌ా ss . క Shes ,»| (పూర్వము. పాం కరవాలముల్‌ బలకలీ:ట్క ¢ a) ఇన్నా ఇటు ఛే" న్ట్రము వొ నరెంచి. లడ్డనములు జని వావిళ్ల వారె పా “ఈటెల” "పాది si ఆం ee కలె, లె యట్‌, గరా. క్‌ ఇది. పొరఠాంతరము ఊదా: ఇటువలేె.

ఇటుకజఇటికం ఆం=భాం దష. ౨౬.

ఇటులు. దే. అవ్య కే ఇటు, ఈ, కారము. “కగడ, ,.మేుల మే లత నిటులు ద్రేయలు. నం పారి. ఈ ఆ. ౧౬. ఓ ఈనైపు. వ్యవ :-ఇటు "లేగిన మాముల్లు వచ్చును.

ఇటువంటి. చే. విణ. ఇట్టి. కక్ష చెక్కడం, హాం న

మగా, రిటువంటిచారి మదిలో, వ్‌

దురు oo విక్కమ.

5, ఆం ౮౮

. .ఇటువంటివి యిట కక మే నటుగా నము

ద ౭, ఆ ౧౨౧. కథాం

ఆము. ౬ 6 ౬౦

ఇటువలె. బే. అవ్య. ద్రు ఇట్లు “ద ఇటువలె జవ్వనంపుముద మెచ్చంగ ప ౧ ఆ, ౧౭౫9.

ఊం రొ

ఇట్బరము. నం, వి. అ. వుం. కామముతోం దిరుగు నది... ఆంబోతు, షండము,

ఇట్టటు. చే. విణ. తాజుమాజైనది. “సీ. పీక నేనిక మూ:క విణుచు (మా,.(కుల్యో,ంత "పెటపెటల్‌ మలల నిట్టటుగః జేయ.” యం ఆ ౧౧౬ అవ్య, ఇటునటు.

ఇట్టలముం దే, ఏం ఆఢిక్ళము. “వ. అవ్వుడు నెజయ |

విస్పినకప్వురుపులప్పలచొప్వున నలినథవాండ భాండుబు నిండి మెండుకొన్న మిన్నేటి ఇెన్నుయువుమురువున. ,.. నగవుబిగువువ, .. పాల

ఇట్టి:డు. డే, దణ. ( ఇట్రిగావాండుఎ ఇటుపంటివాండు. “నీ ఎటు చే మేవురము నకం డిట్రి: డగుటా” భార. శాం గ ఆ, ౧౦. “క భావి భవత్సుతు లిట్టిర...” భార. ఆది. ౭,ఆ. ౭3.

కాయి “క.. Gon నిది ie

ల్‌ క్‌ లీ అ సిక్కు నగి ఆ ౧౨౭. 2, ఇటికావము. కుజ ఇట్టిక సూండినవాండో, యొట్టిడుకొన్నాండొ

పట్టణమున Ly ఉం హరిం ౧, ఈ వెద

ఇట్టికాండు, ద్వ విణ. Ss ఇట్టితో యుద్ధము చేయుపీరు:డం “సీ కొని మిట్రివడ వెచు కొంతంపుగాని బి ట్రాడ లుచచ్చి పోవై చు

నిటికాని” క, సంం ౧౧ ఆ. 3౯ (శూర్వము

ఉం (దృణపాం “రఈటకాని” అని వావిళ్ల వారి పాం

ఇట్టిపాటి దే. విణ, ఇటువంటి. “ఊ కాదన కిట్టి

పొటియపకారము ..,వేనె...” భార ఆది ౧,ఆ. ౧౨౦౩

ఇట్టు* డే, అన్య. 1; ఇట్లు ఈవై పు. “సి _, ఆట్టిట్టు ను సారా 3 అ ౧౬ 2. ఈనరీతిం

“ఆ, సరమ ధర విదుండు వరభళుక్యాన్న య్యా భరణం డిట్టు లనియె. గరుణతోడ.” భార అది, ౧౩ ఈ జ! క్షా, చుట్టపు మేకు వగ ౫ రణకోఖితుః డీ ద్రుప దుండు నిన్ను ని, ట్రప్రనవచ్చు నే...

వ్రు 802

రు

ప్తడం

ఖాన, ఉద్యో ౧, ఆ. ౨౯౭. (ఇట్టట్టను=సామా ఇడికుశక. బే, ఏ. భక్ష విశేషము. “చ. వ్రలక్రికా

వ జూచు ఆని ఫావముఎ “సీ చిత్తం కనయాజ్ఞ్ఞ = జేసి వర్తిచెనే నిట్టట్టన:గ జాల అ శ్సీము. ౫, ఆ. ౧౬౦. (అట్ట జాని వ. “గ, ఆకనివిధ

ట్రను=అవకరించు డుణి నివ నిట్టట్టుచడ చడుచులి ఆము. ళో,ఆఎగిర. ఏ ఆని క “గ

(ఇట్టట్టున వట్టణ మిట్టట్టువ తం ర (ఇట్టట్లువ దకైఇటునటునూ గణా. అని భావ ము “క, ఆట్టియెఢడకా నురబజల మి, టట్టు వడం చేసి...” ఊం హక. ౧, ఈ ౨౦. (ఇట్టట్టు వ "జేయు=కల:చు అని భావముఎ “జ...ఇ టట్ల న కింక: దళ్ళ కలము లన్ని టి నొందూము, . పాలి శల్య ౨ఆ ౧ ఏర, (ఇట్రట్రను=శఈరీతి నారీతి మాజాడు ఆని భావము

గోలు =ల కలు అదె

rt జా ౧3౯.

రో షో ry

చలుకు,

ఇట్టుక=ఇటిక. ఆ భా ద్వి* ఆల్‌

ఇట్టులు. = అవ్య. ఇట్లు ఈరీణొ, “ఆ, ఇట్టు లనియె..” వక్రం ౧, ఆం ౧౦ంలాం

ఇట్టువో లె డే. అవ్య ఈరీతి. “చ, ..ఇ మృనివరు: డిట్టువోలె. ..” భార. చ్చ ర ఆ జాగ (శం గ, పా 'ఇట్టసోలె” ము, ద్రికము

ఇరా. చే. అవ్య, తణిములో ఆతి క్పరికముగా, హస జగద్ధితచరిత్రు', డిట్రై చని బాల భానుని: బరా నపుడు.” ఊఉ. రా. ఆ ౧౦౦.

ఇట్రే=ఇట్రైం న్యవః---అంఠదూరమునుండి వాం డిట్రే వచ్చినాడు.

ఇట్లు. జే. అవ్య, ఈరీతి. “గీ, ,.మా జన్య ములు నిట్ట కావె వినగ.” భార, ఆది. ఇ ఆ. ౯. విణ ఇట్రైనది, “ఆ...మహాతవంబు చేటు, 'లేనికృత్య

మిట్లుగా చెజణుంగుట , . .” భారణశాంఛ్సాఆ ౨౫.

ఇడం నం,పింటి, స్త్ర 1. 2 ఒకనాడి. ర -సే నలం తె. గోప కీ వాక్కు. ల్‌. హవిరన్నము, 6. చేపీభేదము, 'మైశ్రావరుణి యను బుభునిభార్య. ₹. దుర్గాదేవి.

ఇడి, చే వి, (ఈ ఇడి సేవయ భక్షు బ్రవెేేపము. “క, _అడుకులు నిడియు., కాకీ ౭,ఆగ౧రాగి. we వ్‌ .

బ్షడిక: పరః ట్‌, ఆ, ఆ భూమి

ఇడు. చే.

యలు వెన్న మెటుంగులం నిడికుడకలం . . . ఆదిగా

33

గల భక న్చ్రబులు..,

వాంస ౧ ఆ. ౧౦.

ఇడిక్క_ము. సం, వి, అ. పుం వీడకము, పొ్టేలు.

ఇడియ:గొట్టు. డే. స శీ (ఇడియన్‌ +కొట్టు పోగొట్టు, జాజవిడుచు. (ఆం. పాఎ | ఇకియు. డే, Ere 1. చీల ద్రిద్దలగు. CEN

Us మాకుతాపహాతి రాలునారికేళఫలాళి నిడిసి జల్చిం

చు పుజే కం రసను,.”” -పొండుం ౧) అం ౧౧౮ 2. నలయు. “చ...వానిమే, యిజియ. ఆము, రో ఆ. రాగి. రి. విజుగు. “సీ . ఇడిసీన బొభే నుత్తశేను గనెంద కోరించపొదలలో ఆము. జ ణం ౧ ఏ. 4. ఫ్రోచ్చ. (చూ. ఇడియంగొట్టుఎ

ముడుపులయుడల:

స క్కి. (ఆ ఇడుఎ 1. ఇచ్చు. “క... కూడు జీరయు నిడి సాకతంబు: జేసిన సాలుంక్‌ భార. విరా, ౧, ఆ. ౨౧౯. “సీ తం జ 39 కి నిడ్డవ శ్ర్రములు, ఠం పాండు. 2, ఆం ౧౬, (న్రాసియిచ్చిన ఆని భావము “నీ శ క్తి కిడి యుడు ననుట నిస్సృంశయంబు. అభా. ౨ ఆ ౬ (బలిగా నిచ్చు అని భావము) 2 ఉనుచు. గ! - - దుర్జనత్వమునం బల్కైడు వీరుల మస్తకం బుమె నిడియెద. ..” భార సభా. ౨, ఆ. 3౦. య చేర్చుక్కగా నిడ్డ చిన్ని జూబిల్లిచే. . .” స స్వా. ౧, ఆం ౫ (ఇట ధరించు అని భావము తే. చల్లు. “క. . .చవుట నిడినవిత్తులు. . -వాసీష్థ, ౧,ఆ౫7౯౧. ఉం నాటు పాంతు. “ఊఉ ఫొందుగం బళ్చి మాబ్టీకటభూ్థలి నంశుమ దంశుమళ్ళలా, కందము వాసరాంత జాలిక వనరుం డిడ...”ో "పారి, ఒరు 9 రిం ళీ. ర్‌, విడిచిపెటు. షా. క రియక్‌ విడిచెం ద్వదంగసం గానుభవేచ్భ యి ట్రిడిన త ట్రిది యాడిగ,..” కళొ. ర, అ. £౦. 6. (వ్రయోగించు.. “క వీనులకు నుభారసముల, సోనలు వర్షించు మృదుల సున్న రఫణితిక, దొ నిట్టటు [గ్రుక్క-క వని లేనిపునఃవదము లిడక.” ప్రభా ఈ, ఆ ౬౦. 7. ఆరోవముచేయు. “చ. .కమచేయుకవ్వు లె ల్లను మగవారినై నిడి చలంబున బొంకొనకీంళురు. . .” సా, రజ,

ఇడు 808

ర. ర. కట్టు, నిరాణము చేయు. sgn గూం డ్రిడుబ్రృమలక ఆము. ళో ఆ, ౧౫౨. 9. (పుట్టలు గుడ్డు మొ) పోయు; పెట్టు “గీ పుట్ట లినుమంత లిడ నిడం బొదలు టెణీ.8.” బిక్క. ౨ ఈ ౧౭౦. “క శలచూపి నవ్వు డభిలా, శల దట్టపుట్‌రులు చిలంవజవరాలు నభ, స్థ ఎలమండవకోపరి స్స్స్‌ మల నిడినసితాండవటని మాడ్కికొ జుక్కల్‌.” స్యాం ౫% ఆ. 36. 10. దా:చియుచుకొను. “చ. జలరుహామి క్ర.

డాత రుచిసంపద: శజీంకటిబంగాకానికిక్‌, గలం

క జీ గుచు వీనిలోన నిడి కై కొ నమ్మికకా:పు లంచు: జు క్కు_లదొర యొండదాడి విని (గృక్కునం

దా నునుగాఎప్‌ వీనిలో సల "నెలకొల్పి నాం

బలంకచాజె నిళాంల నిశాంతదిపికత్‌. పాఏ. ౨ఆ౯౫.(ఈ వదమునకు నుదర్చానుసారముగా

నో గర ; జో, ననేకములగు నర్థాంతరము లిట్లు గ్రృహింపనగును)

ఇడుగడం క ap (ఈ ఇడుగు 1, ఆనసూయ. న

తడయక (మొక్కి- యున్న వినతాసుతు నప్పు డు సూచి యాత్మ లో నిడుగడ సేయుచున్‌ గడు సహింపక కద్రువ...” భార. ఆది. ౨, ఆ. కం. (ఇడుగడసేయు=సూయవడుఎ 2 అవ మానము. “చ 'వెడలంగనీక గొంది నిడి చేయి విధంబుల భంగవెట్టుచుక..., ఇడుగడ "సేయ: గా వలయు నీలువు మాలిన జ౨కు టాఎ,డకుక విజ్ఞా ఆచా. ౧౧౧. ర. బాధ (చూ ఇడుగడ వడు

ఇడుగడదడు. ద్వ. అ. క” (ఇడుగడగావకుం బాధ వడు, వరితపించు. “క కడ లేని విరహ వేదవ, నిడుగడవడుచుండుకంటె సీఛర మెల్టు కో మృడు చెయిద దఫోవ_రన్క నొడ 'లేక్చెద నరిగిదారుణో బ్రాటవులక్‌ . కు. సం. ౬, ఆ. గే

ఇడుపు జే. ఏ. 1. గోడ. “ఫీ. పొడుపుగుబ్బలి నెల

ప్రురుటింటియిడుప్రనం జఆచిన గుదంపుంజట్ట లనల. పారి, ౨ ఆ. 3౮, ఆము. ౬ అ ౧౩. 2. ద్వారస్రాంకకుడ్యము. “వీ ఫారకటి యిడువు నాం బొసంగు ద్వారా ఎతకుడ్యము .. ఎఆం.భాం ద్వి, ౧౩. ల. చీలిక. (శ రు (చూ ఇడియు) శీ గర్వ క్రి భీరము, “ఆ. తోలుతిత్తి వడసి

ఇనుమ, డే. ౫8. 1.

ఇడుము. చే. స శ్రీ వము.

ఇడ్లె

తోరంపుగా=వ వై, నీవు చిజును నేల నేటి రాత్రి, కంట: బిడుక: బ్ర్రామి గ జు గిర ఎప, నుడువషచై3 చేని నొట్టువెట్టు” వ ఆని ముడు కలం సాటుచు జనియె. దశకం ౬ ఆ. ౬ఒగొా ౭౦౪ ర్‌. సోడ యికుపార్మ్వముల దాన వీథి త్రీ ముడూప్రులయం కా: లత

99 -“దినాముం GES ౭. ఆ గది క్ల

కాదె జ్‌

కష్టము. రక్‌ ఇడంవులు గుదం

SEs

వగ: బుట్టిన, మొడ కకం ౯ అ ౨౨ దె వ్యధ. “రీ అశదినంవతైె. రావి భంటనము లాగ గానువీసుబివచేక. చెక్క_డను. లేక. మగువ గోలర్పోయి కడు నిడువులః గలంగు, నల:పివొర గొల్వ :గడ:గు పెగలులు గల.” అచ్చ. ను ౧గిరి.

ఇగుమసపను. ద్వ. అ, డీ (ఇడువు +₹పనుు కష్ట

వడుం “క. . .తొళ్లీ నలం: డనుధరణ్కీ శు:డు... కరం బిడుమవడందజె కాననభూమికొ.” భార. ఆర. ద, ఆ. ౬.

ఇడుమ పాటు. ద్వ.ి. (ఇడుదు + పాటు. కష్టపాటుం

“ద...ఆ బడలిక చూడలే కిడువముపొట్లకు : జొచ్చి నలంన్ని ళంచు a9 సై క్యా ర్క యడ రా

“న, రపికశేఖరుః డారాజు రఠాజవదన, కంది కుదిన "స మ్మోము కళ అజీంగ కడు: బ్రీయ “మెలక్చం గాగట నిడుముకొని ను, ఖానుభివలీల: బఐలించె నంబు జావ్నీ*ో శుక ౧, 3. 350౫. మ్‌ దారెద్ర, న్ద్రముః “సీ చాద, ఫనాదుముల్‌ దనము లేమి, నెవ్వ చి వలీకంబు నిక్పచ్చ రము లేవడి యిడుము

నాగ...” చేంకా మాన, ౫౭.

ఇడుముడి. డే, a ఇడుము, పపము. (ఆం. పొం ఇడు( మాను, చే. వి (ఇడుశ్ళమా,ను) కల్ప వృత

ము. “సీ నీటుగా: గరముమానికపుమాటున మూటువుచ్చవా: డిడ్యుమా,ని మచ్చవా:డు”

చంద్రాం ౧ 5 లిం.

ఇడ్జైన. చే. ఏ. వాసెనకుడుము. “సీ. పరమాన్న ములు

అష కంకి అ జం ౨ ] బే ఫలరస్మ ప్కకరంబు లిడ్జెనల్‌ పులగఎబు లడ్డు

వములుల బవ. 5, ఆ, విరా

అతః

ఇక?. సె ఘం ఇంతకంటె. ఊదా? ఇక ౩ఫ్రూర్వ ము, ఇతోధికము మొ.

కలు నీకే తప్ప నిక డం జెలుగ్గ నంరకించదం వను డినునిక్‌.”

* స్యాం ₹ొ౦0. స నీ. (ఈఅఆకండుఎ ఈతండుం Ee వితోడ రణం చొనవంవెజే. ..

_ ఆద జః య ళీళిీ, అ ఇకండు దరిద్రుం

న్స్‌

ల వైషు, ౧, 6. 12. ఇ్షతక రెం. దె. విరా, హొ చేయువాఃమ్సు హిళ మైనది. చ్చ _ _ఇతకరమాటల మొత్తంబుల చారల

చి క్తంబులను గలంచె, ” భార,ఆను, ౧)ఆ౨౯ ర. ఇతగా:డు=ఇత-డు, వ్యనః--ఇకగా:చే నిన్నవచ్చిన బాదు. ఇకము. ఉభ, వై.వి. (నం. హితమ్‌) ఇ-గరము, మనో భష్టముం “ర్ల పలుపలుకు లేల యింక నావెలులు శిలలు, "చేను పెంచి విన్ను మొన రు రిక మెలు: గక్క కావున గొనిపొమ్మ న్నీ భ్రు3బ నీదు "వెనుక నిడుకొని నన్ను వ వ్యభునికదిప. ” కళా 3 ఆ ౬౧. (కోరిక అని నూ. ని విణ. హీకము అని శర సం వ ఈ నం 1 గతె 2 జ్ఞానము. ఆ. ఆ 1. పోయినది. 2. పొంద ఏ. ఫొందినది.

మివిరం (5 బడినది

ఇతరము, సం విక (అఆ అ) 1 అన్యము. 2. నీచము.

ఇత ౌరేతరము. సం దణ (౪౯ ఆ. ఆ అన్ఫోన్యము. “క ఇకరేశరమలి సంఘా వికలశ్షణ కలన “యుద్‌ వృషవాహనుతో , నతి నిర లసఖ్యము

అద్య చ ఒం సరి, బొ 353

స్కీ సి ద్రైహాదులును సంకసిల్లీరి విజయా, భార. శా౫ ౬, ఆః రర.

ఇకవరి. వె* విణ, (ఇకేవుశేఆ9 హితము చెప్పు చాడు (నః ర

ఇకను. చై ర్‌ క్రింతము, రీ స్త్రి * క ఆరామ కపుడు శుభా, gene చిలిపె నొక్క_కరుణి వర కళా వారనిశెఎత మికేన్ర నలు, వార నసిళాంత

మికి రహితవారి విళషముక్‌ ల చంది, క, ఆ

UU

ఇ త్య్యా ౧౨౮ విణ. 1. హితవు, చ్రిచుమెనది. (గక ఏకాంత యెవరి కిళవో...”” అహా. ౧, ౧౧౧.

2, కాకము చెచ్వువాంయ. ప. . ఇట్టిదా, ర్‌ నలు ద డ్రకిక నుతుల కే మన చేద్దము "పెద్ద రాజులకొలో భార, ఉద్యో ళో, ఆ, ౨రం,.

ఇతి క_ర్తవ్యతామూఢుండు*, స విణ. (అ, ఆ అఎ ఏమి చేయుటకు: వోంచనినాండుం

ఇటెక _ర్హవ్యము, శం, విణ (ఆ 6, ఆఅ ఇట్లు చేయం దగినది.

ఇతివృ_క్తము. నం ఏం హం న చరితము, కథం ఊదా: శ్రీరామేతి వృత్తము,

ఇతిహాసము. సం వి, అ. పుం. 1. పరంపరగా: చెవ్వు కొచెడు పూర్షకథ. 2 చరి తాంశము, 3. పూర్వ చరిత, ,వతిపాదక గ శ. ఉదా:--భారలేతి

ర్మిక్సషప్ర గ్‌ హఊనము.

ఇతోధికము. పారినా, ఇంతకంటె హెచ్చు.

ఇత్తడి చె విం (సం. వీ _త్రభకు* కం హిత్తాళేఎ ఆరకాటము, లోహవిశేషము. “క. ..ఇృత్తడి బంగార మోెని యులబభగో నుమ రీ.” ను. న ౧¥.

ఇ తలి=ఇ కద్‌. జర్ర ..ఇక్తళి శంఖ చక కుండలమం లమర, కే ఆము. ౬, చూ కం EN మమరుః చిత్తళి లుళ్తళి యనంగ, , rial చ థి ఇ

ఇత్తిగం ద్వ స (ఇరుశతిగ) 1 సాచికలమోంది మూండుబొట్టజత, దుందుఫీ. “ను. చిగురుంబోండి యొణుంగు చే యదుపతి స్తే 'లెవ్వ శే నిందు "లే, రుగదా యెంచును శంక? (గృమ్షణీతిం జారు ద్య్యూత గేహంబు నొ త్తగ నీ వొక్కటి: జూవం దోడిొ-ని చనం డదచ్వాక చౌవంచ యి, త్రిగ బారా దుగ యంచు జిల్కు_రొద లంద్దీపింపం డాదవ్వులక.” కళా. 3,ఆ ౧౩౧. 2. ఆలు, (రి = ఇత్తిగ చ క్కన నెస-గును పట్కు_ంబు . .

౨ భాం ద్వి 30౬ఎ శశాం సి ఆ. క

Deh (se ఆ. అఎ ఇట్టివిధము

గలది.

సం ఏల,

ఇత్యాది, స విణ (ఇ .ఇది మొదలైనది,

ఇత్వ 805 వద్దు

ఇత్వము, సం. ఏం అః నం ఇనారముం (ర -పూంవజన | ముప నులభ చూ యొక చాహ మొనరింపం బపన నీక, చెల్లు వ. ౧౪౨. ౪. ఇవి కానిచో. (౫ా

|i

* దశా, ౨౨.

Eh ర

«(ey "ధాన ల దనిల మచ్చు నిక అ లబం చెట్ల కి శబ్ద BA పస సర్ష + | ఇదిగొ, ఇదెగ్‌ 5 డే, = మ్మం దు, 1. ఇపసనో, ఇవె శ్‌ 7 జా, చ్‌ చం! 93-: ఆ UO) ఘుటన,, ముహిజనంబుంల కలం (బె మా రాదిక్ల వరచత | (ర్ల జ 35 మా చ షెడె -

కాళిందీ, వై ఆ, రారా.

ఇక్వరుండు. సం వణ (7. ఈ ఇ కేం మ నంయముగా: నిలువ: బోయిన: గాసి జెవెంచు

2. నీచుడు. శి. స్రామ్య: ఓ. జాటసారె నిడిగొ ఇచ్చెద నటంచయు కుల. క, ఆ ౧౯౪.

డే. ఇదియే. “క కది గని దముకునానగరం ఇదమ్‌ సు, స (మ ఈ, we వ-కాళము, | Fs eg

ol బివనోం దడచ్చులకు: గ-టిమి...” జాలీ, ౨ ఆ. ఇ్షదంకను:డు. సం బిల (ఆ. ఈ cy లాడు దానిక

౧౭. ర ఇద కం ఇదిగో పుచ్చుకొనుము. నుండు, ఇప్పటివా:డు. wl cl మటు We ఆ వ వ. వ ప మద హు ప్రమదా డివయః పార్ట మవెమో వద్దాకవంబు.. ష్ట్ర భార. ఆపె, ౬ అం pea & ఇద ఇదే. దే. జవం 1. ఇదిగో, షః “ద ఇదె గోవర్ట ము సేర వచ్చిలీమి...” భార. విరా 'ర ఆ. ౨౬౩. “మ. స్‌ es 2 మనెపు రా ఆ ౧౯౧. 2. ఇవ్వుడే. “క ఇవ పోయెదం స. 9 బవనికి రా: బలికి సంధి వాటిం .“ భొర కా దో. 3,ఆ. ౬౯. “డా... జ కొ ధీనశరీరతం తం శ్రౌశ్లే నొకం డిజె నూసిలోవ లక్‌” దశ. ౧౧, ౭౫%

ఇదమిళ్టము స స౫ (వాక్యం) (ఇదమ్‌, సశ్గాఇన్థమ్‌, = న్యం ఫే యిట్టి “క ఇదిగాక శమనకృక క్యా బనమి వ మనల: గూడదు we ఖ్‌ దశా. ౨, ఆం ౧౮

క కనము. నె విరి. (అ. రం అ ఇప్పటిఏ.

బది. దే. స. (ఈ యనుదానికి మహక్యర్థమునందును ఆమహదర్థమునందును ప్రథమెక్‌ వచన మున వచ్చురూషమము, బః ఇవి, వీపు) 1. ఈమె. “చం ఇది గడు ముద్దరాలు...” భారం విరా, ౧ఆ ౧౦౩. 2. వీడు, ఈతడు. “క ఎవ్వ: డివి యని పల్కి.న నవ్వథూటి, నోరు నొక్కు_చుం గెంగిట: జేర దిగిచి మగువ వెనిలోన నలుకుడు మాను మేను వాసప్పుండ నిన్ను6 గని కూరి వచ్చినాండం” జాహ్న్న. ర,ఆ. ౮౭. ఏ 1. ఈవమణము “సీ ఇది యాదిగా సతు లెన్నండు: బరప్రురుహా ర్థినుళ్‌ గాం జనదు...” భార ఆది ౫ ఆ ర ర. ఈపని. గటా, ఇమ్మహి కిల “బెండ హుతో చెప్పటియట్ల పరస్పరానురా, గమ్మున చేలు చున్మి_ యిది కార్యము... ” భార నభా. =, ఆ. ౧౩౨౬; ర. ఈమాట. “క,...ఇది యది యన కూరళకునికి యెఎశయునొప్పుక్‌” భార. ఉద్యో, -౨3 ఆం ఎం

ఇద్ద దే. వి (ఈ+4ద౩3) ఈవలిగట్టు. “సీ ఇద్దరి యావల నివ్వల నికల నీకల...” ఆం. భా, ది. ౧X.

ఇదు. దే. స. (కెడు శబ్దమునకు మహన్మహత్యర్థక బహువచన నూపము) ఇరువురు. “చ... ఇ ద్దణు నవలీల: బోరి రతిదర్పళులై నమరోత్సవంబు తోకా” భా. రాయు. ౧౯౭% భార. ఆది. డ్క అం ౨౯౭

ఇద్ది=ఇది. (శం న

ఇద్దుగ. ద్వ వి (ఇరుదుగ్ఫఎ పాచిక మోంది శండుబొట్లజక “క ఆత్తీవుచ తీగ దుగయు, ఇదిగాక. దే. అవ్య. 1. బుణఖీయు. “క ఇదిగాక, నత్తా దచ్చౌక వంచ చౌవం చీన్రై దిత్తిగ కనునకృృక" బిదమిక్ల మన. గ గూడ దీదృన యిన్దుగ బృద్భలు, చిత్తాబునః దల:చినట్టు దుఃఖ, _స్పద మగ చేపా బున నెమ్మది సుఖి, _ చేతికి: దెచ్చుక ఎ” ఊ హరి. 3, అఆ, ౧౨౧

ఇదు 806

ఇను ది

ఇద్దుము. చే. ఏ. (ఇకు4+తూము శండుకూములు. | ఇనువకుుదులం, జే, ఏ. బం (ఇనుము+కందులుంఎఏనోడ కం చెల:గుచు నిద్దుము విత్తన, ములంెనేల త. లయందు, తలుపులు తిరుగుటకు ేర్చడిన గుండ్రని కొన:గు పణ్యాత్తునకుక , గలుగు శకహయ ' యినువగుంటలు, (క్యాంబెల్ఫు

మ క్‌ మేధ, బులు గంగాళటిని జేయు. పూర్ణఫలు ఇనువచిశ్రైము. జే, వి. (ఇనుముషచిట్రైెము) మండూ

బుల్‌ ఎ దశా. గ © ౧౧౦ 5,

ఇదము. స౫ ఓం ఊహ నం 1. ఎండ, 2, చ కానము. ధి లే.

a, ఆశ్చర్యము. డి (అ. య అం) 1, (కళ్‌

తము. 2 చస్థము, లె. హుశుద్ధ ట్వ జము.

చొ న్‌ ర్‌, అ, వశిహాశము.,

ఇధ, జఉిహ్వ్య-డుః శేష అ ఈ ప్ర. ఆగ్ని. ఇధ్యవ, ప, శ్చుననముం నం విం ఆ పుం గొడ్డలి ఇధ్య

ములు నజకుహాసనము,

ఇద్మ్యము* సం వి ఆను. 1 చిదుగుం 2 యజ్ఞ సమిచ్ఫేదము, ల. కావ్భము.

ఇనాము. ఉర్హూ వి, బషహునూనముగా నొక వ్యకి పీక వ్రభుక్వమిచ్చు (వ్ర క భూభాగము : మాన్యము. “సి. వీర నరసింగరా యని గార లీనా మొగంగి3 భూనుళముగ.” అధ్యా. రా.

(కంచెర్ల శరభకవిఎ ఇటే: కఈనాము.

ఇని=ఇన్ని* (శం రఎ

ఇను, దే. స (వృ_్తియందు హాల్లుపరమగుచో కంటి "కాదేశముగా వచ్చును. ఇనువుడి ఇనుమాటు; ఆచ్చువరదుగునపుడు ఈరు వచ్చును. ఊదా :-_ ఈరేడు 1. ఇరు కండు, “కు తన యెప్పటి రూపము జే కొని దీనికి నినుమడుంగగుం దితి

Pd

రము. (ఆ). పూ ఇనువనోలె. బే. వి పహూసుతిక. వేంక. మాన. ౭౦.

ఇనువతేలు. చే. వి. (ఇనుము+-తేలు) కృష్ణ వృళ్ళి కము, నల్ల తేలు. (ఆం. పౌ

ఇనువదారి. బే, వి. (ఇనుము--దారి) కై లుఫోవ్చ

మారము, ౧

ఇనుమడి. జే. వి. (ఇనుశామడు:గు) శెట్టి..వు. “వ... ఒకటి కొకటి యినుమడియె యుండు...” భార. భష * ౧ఆ ౨౭. విణ. శెట్టింపుగలది, ద్విగుణికము. “క అనినం గృపాచార్యు డీ, యినుమడిదిససముల: దీర్చ చే నోపుదు... భార, ఉద్యో, ళో, ౮5, రళీ౧ళ.

ఇనుమడిఎమే. దే. అ. క్కి. ఇెట్టి వను. “గీ, చేటునకు: జాను వగ జెందుజనులు కినువముడువదె మానస మున నలత” భార స్తీ" గు న ౧౬౬, స క్రి, ద్విగుణీకరించు కెట్టించు. (శ రృ

2)

ఇనుమద్ది. దే. వి. (ఇనుము మద్ది) నల్ల మద్ది, అశ్వ కర్ణకముళ్లో (శం రు

ఇనుమనుమ:డు. బే. వి. (ఇనుశమనుమండుం) చనా

శ్రుని కొడుకు. (ప్రపౌత్తు:డు అని. శ. ర

బలము ౫ గసినవ్వుడు నారూపం బనువవుముగ ఇనుమవూయిం చే. వి. (ఇనుశామాటులంఎ రెండు పరా

ననిన...” భార ఆర 3,ఆ. ౨౪౫. 2. ఇట్టి, “క... మాపిన్నది యినువింతల, చూష్రల నజ గంటవెజచుచు న్నిను: జూ-చుకా” రాల, ౬౧.

జ నైవ

ఇనుండు. సం వి ఊపు 1 సూర్యుడు. 2. రాజు, 8. భర్తు ఓ పోషకుడు. “గ్‌, ..తుష యుక్షము లగు నల్ప ఛాన్యములు చింక యిను కనందగు. ..” ఆం. భి. ద్వి, ౨౨౮.

స శ క్కు 56 ౨3 ఆ శీ ఇంకు మ, ,. వార్డు లీనికికా,.,,

'మైరా. 3, ఆలం,

యములుం. “క. . .కర్ట్ణుం డినుమా ఉఊొళశరము దొడుగునే పరులు నగశా.” భారశర్ణ.3,ఆ.3౧ ౭. ఇనుమిక్కి_లి. దే. విణ. అళ్యధికము. “చ, ..మందగా,

మిని యను టెల్ల నవ్వు డినుమిక్కి_లిగాం దన యంచె నిల్వంగక ౨” విజ ౨,ఆ. ౨౦౭.

ఇనుము. దే. వి 'కాలాయనము, లోవా విేకేనము. “చం ఇనుమునం శేసినం బొలుచు నెని దిగం ద్రగు లేరు "వేయి ప పెనసీన గద్దభంబులు వహిఎవ...”” హరి. వూ. క, ఆ, రాఏఎ వేమన. ౭౨౭. (ఈ పదమునకు వృత్తియందు మువర్ణ్య మునకు పవర్థ్యణ బగుటయు, ఒకచో మువర్హము

అన్న లోపించుటుయు: గలదు. ఉదా :=ఇనువ యినుక కాకీ. 3, ఆ, ౧౫౨; ఇనుమద్ది)

ఇన్నాళ్లు, ద్వ వి, బ. (ఇన్నిగానాళ్లుు ఇన్ని వెన,

ములు. (దీనికి “ఇన్నాళ్‌ * అను రూవముకూడం గానవచ్చుచున్నదిఎ “క్ల తెఅప యున్నా నడుగ: బుత్తేడు నిన్ను. . త నెష* ఆ, ౧౨౫. “శా వనీలా పుల నిదూయి సీ, కిన్నాళ్‌ లేనిది...” సా 3, ఆ, రారా; విజ 3,ఆ. 2౭2. ఇన్ని* ద్వ. స బం కు”. ఇంత శబ్దముయొక్క- అము హాదర్ధక బహువచన రూపము. 1. అధికసంఖ్య గలవి. “ఉ...ఇన్నిదినంబు లేను క్షమిముచి తి...” ఉం రా sఆ౯౭ 2. అల్పసుఖ్య గలది. గీ ఇన్ని సీస్హైన వంటకం బిఎచుకై న”

వరాహ ౧౨ ఆ ౬౬. ల. ఈ సమస్తము. “క ఇజ దేహం బిడి యర, బిచె నా వవెజన సమూహ మిన్నిటిలోనె, య్యది మో భార. ఆది. ౫, ఆ. ౨ర౨.

కిష్టము,.. టి

ఇన్నుగ. జే. ఏ. కతకము, చిల్ల గింజ (ఆం. పాం

ఇన్నూ ణు. డే, నః ళు (ఇకడచ్తాను*జుు శ౩దడు వందలు. “సీ ఇన్నూజు మున్నూణు చేనూటు కన్నులు గల వేలుపెచ్వానిః గన్నతండ్రి. ” చైషం ౬ఒ అం ౭౨. ప. ఇన్నూట మాతర సిన్న్నూటు రథమును. . . వేధించె...” ఫాగంరాస్క్య-3ః ఏ ౬౬ం

ఇన్సగుండు* దే. వి (ఇనువాగు-డుఎం తుపాకి గుండు, “ఉడా, తావురతూండు నాళముల: దా రాను తుమైద యిన్సగుండు లు, గ్ధమతక:ః గూర్చి. . ఖ్‌ కాళిందీ. 3, =5 ౧.

ఇన్నడి=ఇనుమడిం (శర)

౭ వి

ఇన్హాణు=ఇను మాటు. స...ఇన్హాణు తిర్యగ్విధంబున; నాస్యంబుం దొడసి.. . భారంఆను, 5,ఆ౨౮ర' =

ఇన్ను=ఇనుము. “చ, ..ఇన్సవలలో నమృతంబు సురతీశస్థితిక ఛారః ఆను. ౧3 టి. అంక,

“ఇన్నా ల్వెంటు. ఆం, ఏ. దివాలా తీసినవా(డు.

ఇన్ఫాక్యన్సీ. ఆ, పి దొవాలా తీయంట.

807

శ 1

నాళ 99 | కొమ్బ

అ్రబ్బం

t ' ఇపుడు=ఇవ్వుడు, “డె పౌ \ ఛం

వచా వం డవ = శాలు | ఖు 39 రా ww జూ ఇ | మూ కనుము" పడతా. రం రాచ హాం : ఈం | జ అలో ర్‌ రల టా జా ఉం వక నే దం రప్రు=అక ౨, డా. రు కు గ పడ ఇస్టు=ఇద్వ క | యోలువుపెం పెడెలిచి వేద...” ఫొ

౭, ఆ. ౧౦౩.

2 జ జి శ ఇప్ప. ద వం దమభూకముట “గ ఇవ్పపూపండ ఇ సేసె ఒలమి యారు వార ళో, ఆ. ౮౦.

యా. డె ణు చా bral ven ఇవ్పనూ గుం శంఖం ఇవ్పపూవులను చ ఆపిన మాం (కాం చెలం) ళా ఎ వ ళో మె! వ్యృవ్పృప్‌ఏటజు దెం దం ఇస్పనూ నె తీయగా కొంగింనగుజ్జా,

ణా జె ౧s సార - ఎ ర ల Fon ప్ర గబ్బుఐలే జ్‌డ్డంను టె గొట్టంను. (క్యాంజిలు.

| బ్రాం “ఈ కదళినఖీర పుప్పపుటికా చృట: జే తుల నిచ్చపిండ్నిపవెైం గుదురున నిర...” ఆము.

స్రాూదండ డేవి. మధూకదామము."గీ. ఇప్పపూ హరః ర్కజరాం౦. | ఇప్పప్తూ రాజైనములు. డే. ద. అ. విశే

షము. హూనం, ళ,ఆ ౧౨౮

Cal 3 iAP, ఇప్సి-మే చం నం షక" (ఇ స్వ నకు చే క చేయు. “సీ చవదునక యది: శెన్పి దూళుక్ల ర ks + “రూ “1 న వచ్చె (Tua లల్లి En zc a ఖే ముజప్తి యాలి సెప్పు చె నయబ్యచషవ్య్యానుజునకుం "కానీ ర్క ర, జాతు ౨. చావా. రొ ద, =£ర ౭. శఉక్వుడు, దే. ఏ. వ. చెం కఈఈమమము, ఈ "కాలము, “చ...పరుబున కిహ్వా డువృమ 3 బనువ్పగం జేయగా బఐలయు,,.” అము. 5.

థ్‌ మా చ > ౭౬. “టా, ఇప్పటినీకల:చు తెజ: గిట్రివయా. ..”

క్యూ అద ఇస ౨ ఊం ౬.

ఇబ్బ ది. దే. వి. (ఇరు4బందుల్ఫ్రు 1. ఇక్కుట్టు. వ్యవ :--ఈ కజవుకాలమున జను లెన్నో యిబ్బ దులవే బాధపడు చున్నారు. ద (ఈం ఇబ్బంది శ-డంజాతుల పందులకు: బుట్టినపందిం (శర విణ l. మూద్దు:డు ; “దివ. చెల్గు- బొమ్మని సన్న్యసింపం బోవుచును, ని ల్లప్పగించు నయ్యిబ్బ దియట్ల.” బస 33,ఆ ౧౧౪౦. వః 2. 50కరజాతివాండు. “సీ. . .కనుమాల మిబ్బ "ది పీచి వాపేభ్యంబు వేరుపురుగు...గీ ఇతనసిం చేరని పలుమాట ెన్న నేల”

నుల. బా

అబ్బం ఆ గా జ | ౧ ఆ. ౯రా తి. సంకరజాలిది, ఉదా:---ఇబ్బంది గానం గుజ్జము. (బ్ర . ఇబ్బ దిగా డు. కః Cue జబ్బు | లికిని చిజుకప్రుదికిని ప్రట్రిశ ప్రని, (శ, రుద్రా ' ఇబ్బందివడు. ద్వ చ షక్‌ (ఆబ్బ *దిగావకడుం) చిక్కు. పదు, గమ ఈం. వ్యవ: మ డబ్బు లక యిబ్బందెప వకుచున్నా "స ఇబ్బడి. ద్వ. ది. ఇశుమడ్‌; అధికము. “క న్నేనై చేయ .-గ బుస్రివ్క ని పాటగా మేలు

తము:డు మి 3 నా నిప్పట్టవ మేలుట్కు చే శే వా

నేలుటకుం తె "వేడ్క యిబ్బడి గాదే”? ఊం రాం

ఎవం మాన ౫౧.

[a] మ

55, 6. ౨6 0౦. యి

న (గంతు

ఇబ్బడిక=ఇబ్బడి. “వ ఇ ట్లగణ్యపుణ్యా లావణ్న్మకన కరకంకణ రుణరుంళత్కా-న నినావంబు లెసలు గాయలిచును నిబ్బడిక నువ్బి గొ బ్బ్బున గుబ్బ టొల్టు గచబ్బిగుబ్బల నుతంబునం బొరయ నుకు ముదు. 4 ల నిద 5, ఆ క.

ఇబ్బెడ, "దే. ఏ. వృవవిశేషము. KE మట్టీ విరెగి తొొండ్లి మజ్ఞతూ కిబ్బెడ ెద్దవిరగి. ..” వాంస ర ఈ ౧౧. (శంరంపాం 'ఇచ్చెడి పాఠ భేపము)

టూ స్స్‌ జ్ర Ta నేర్చు. 2, భంగు

Fa!

ఇభనిమోలిక. గుం ఆను మత్తును

eo

వారము, లే ఇభము. సం. ఏం ఈం పస్తు i. వేను-గు. 2, ఎనిమిది సంఖ్య. ఇం నం వి. చనం స్త్‌ ఆ:జేను:గు, టో వ గి ఇభ్య. సం రుం ఈదిం యి 1. ఇ. ద ఆందుగు ప ఇభ్యుండు. స లై GI ప్రై7* ఖే రాదు ర్త విణ. (అ ఆ. ఆ 4 ఎ * ధవప:తుండుం మ్‌ జమున. డ్కు ప్రభు ఇమిడిక దే, వి ఓ. ఇమునుట్కు ఆడకము. (శ ర 2. ఫాందిక “ఆ. ఇరుగు పొతుగుఐఎదు నిమిడిః' తో నుండి, తనకు: దానె మెలల కలప: జూప "వేవమునం. ౭-౬.

మూవటీండు

2. పోష

fn క

ఇనుకో=ఇ. క, (ఆ. "పా

208

ఇముడుమే. చే. స

ఇమ

ఇముశు. దే.జ క్రి 1. అడంగు, లీనమగు. “గీ. జగము

లీ-రేకు గర్భ వాసమున నిముడు.” రా. విం ౧, ఆ, 3౮ 2 చెఅవేబు, సీదించు. బోవండు గూసెడు, సుశనమున బావికొనియెం జయన: గలకూ, డంతయును విష్టమాయపు నింతీ యిది శిశువ్రచేక నిమిడెడువనియీ. హారి. పూ. ౫ ఆ. ౨౨౭. లె. పొందుపడు, (శారు

ల్ల అంతట

నం = అడంచియుంచు, మబజుగువజచు. “సీ ధజళ బ్బలోచనవద్వయి మూయువాచును వము

గు డాకేశంబు లిముడువారము” దశాంరి,అం౧౦౯.

ఇముకుకొను. చే. అ. (8 (ఇముమశకొను. స్వార్థ

మున) ఇముడు, తండర WE ..ఇెన్నగే చవిశల నిముడుకొన్న కన్న 'సరపాన్న గున్నల... "” కవల. ర, ఆ. ౯౨ నస,కి* 1. ఇ

ముక్చుకొను. “ఆ. గర్భమందు: న! ఎడ శకముల్క నిముడుకొని నటించు నీశ్వు లేశ భాగ. ౧ స్యాం, ౧౮౧. 2. దాయ మజుగు పణలిచు. “క. ఆ వృద్ధ నారియును గరు, కాది మకె యనుచు నాభయా_ర్ట మృగావ్సీం దా "వెనుక నిముడుకొనుచుం, "గావుము కావు మని వానికరములం పట్టెలా.” కళా, 2. పోషించు, (ద్‌

5, ఆ. ౧౧౮ దగ్గణ నుంచుకొని కాహాడు.

..కొన్నినాళ్ట. గీన న్నిముడుకొమ్మ కర్రలా ననాథ ననిన.” (ప్రబోధ, గ, ఆ రాణ. ఇక (ఇముడు ఛా.

గ్రే కను డంజేయు, (శ. ర

ఇముక్పు. ఇనుడుచు, (శం ర ఇమురు. చే. అ. క్రి. (శ ఇమురు) ఇంకిపోవు

(చూ. ఇదురుకొను)

ఇమురుకొను=ఇమురు, జే. అ. శ్రీ* (ఇమురుగాకొను, *

స్వార్థమువు) ణా తు) హారి. ము త దీషమునకో: ఇ

“ది. ఇమురఠుక' జమురు వోసీన pe రుం రె అదా ౧రణ కు

ఇమ్మడి. చే. విణ, 1. ఇనువుడి ద్విగుణితము. “సీ EN

అకఖ్షులజనులు . - . ఉత్సవోన్నల్తే త్లభొవ, మిమడిర (చ, మోదమృన జేలిరి...” భర అశ్వ." 5, ఆ, ౧౧౯ 2 ద్వితీయాండు, రెంశవవ్యడక. “వ,

తమ్మ 809

చాన ధర్మ వరాయణుండును నిమ్మడిగరుడ నారా యణుండును.” హార, పీఠ, ౭.

|

ఇక్షు కించే=-ఇనుమడించు. (శ రు

ఇమ్ము. డే, విం (క ఇంబుం వే ఇంపుఎ) 1. స్థానము, చోటు. “మ .. .అం, అం గొకగ నా న్యాక్స్‌| మంబునక నిముం గొంటివీవ మసక” ష్‌ 3, ఆ, 3౪. ద వింది ; వైశాల్యము, “చ, విను మీటు లున్నయీాజనులవివ్వు గనుంగొన వచ్చిను బురం బున కిచ టిమ చాలదు...” హరె. ఉం ౨ ఈ ౧౫౮ తి. వీలు, ఆనుకూల్యము. “క్కకన కిమ్షగునంళకు దు, ర్టను? డిష్టు:ండపోలె నుండి సర్పమపోలె, దన కిముగుడును గజచున్కు ఘున దారుణ కర్మగరళ భునదంస్టు లచే.” భాను. ఆది. ౬ ఈ ౧౧౨. శల్య £5 ఈ ౩౨౭౦. 4. ఆశయము, సాపు. “గీ అతుల భై ర్యంబు నకు నీ మవాత్తు: డిము. *” ఊరా ౫ ఆ, ౧రీం. ర్‌. గృహము, ఇ ఇల్టుం “క్ల, _రళనఎపుం జిలుక వంజ్య రమ్ములును గల యొకమిశ్టాటిమ్మనందు.” రసిక. ౪, ఆ. ౪. 6. ఇంపు, ప్రీతిః గ ఇమహా భారతం బెమ్ములః చాయక విహితావధానులైై వినుచునుండు, వారికి...” భార. ఆ. ౧)ఆ.౭౧. 4. సీత, ధర్మము. “క. నెమి గలవారి నొల్లరు, త్ర మొల్లనిచారి వెనుకం దగులుదు రధిక, త్వ మ్రైణేశ యొణీగ తోొడరుదు, రి 'మైలుంగని యట్టివార లిఛపురనా ధాం” భార. ఉద్యో, ౨,౪. కళ. ర. యుక్తి ఉపాయము. “క అలసిసడ డస్సి చెడ నాం కలిళృష్ణ్యయు నైనయెడలం గడు కొని ధరణీ, తలనాథ సురుమనకో ని,, మ్సుల భారయ పాచు: జిత్తమునదుఃఖఎబుల్‌ . క భార ఆర, ౨, ఆ. ౭౫. 9. స్వాస్థ నము; నుఖము, “క కులపాంసనులై యహితుం బులు సేయంచు నుండు చుట్టములC బొందక యి, ముల నుండు వాడ పుణ్యుండు) వెలయంగ గ్రామస్థితైకవృవమ ఫ్రఃలెక” భార. ఆది, ౬ ఆ. ౧౮౧ (*...నజీ వేతనుఖంలోకే...” నం. భార ఆవి. ౧౬6. ౧ళంఎ 10. ఇది వాక్యాల౨కారముగా: బలే "కార్లము "లేకయే యుండును. “క ఖలు

ము క.

ధు న్యులశైన ననిష్టు: డగసకనూజు:డు గలదే” శాక ఆది. ౬,ఆ, ౨౭౭ ll. కాక మము, నము, “క బలవంతులపల మణిగాగా మలు వక మ న్మా)ని పాటమామయా ధను మమల: జే3యు మా పెట్ట:గ:ం, గొల:దడయ యసి డాయవై 3 కొందు దానిక.” భార ఆవి. ౭2ఆ ౧౭౭. 12. ఆవకాకము, నంకు “శా. అయే శు:ను కు క్రీ! ంఢరునమాక్యు గామణికా జూచి మేమో యం చుడికి నింక మోర్రముక క కోవో యింక సంకోచమే, లా యాఫ్రో లాకు చుక నా ధనము నాయైశ్వర్యముక బ్రోవ ద్వా నే యార్డు ౨ డగు 'బేమి మా కెణుగశే ము మేని ఖీ కకం ఉం, రొ. ౨, ఊ ౨౨౩౯ పింం 1. అనుకూలము. “ఆ. ఎత్తికొని చనఃగ స నట్టు గా, మెదలుచున్న్య వయ్య లదెమి.. సభె, ౧;'ఆ. ఇళ 2. “ముడలంటునరి. వ్‌ వ. ..ఇమ్తుగా విబారెంనసవలయు. .. భార ఆర, ౧,5ఆ ౨౬౮. 8. ఇవెనది. “క...ఉ ప్యోగవర్వ మి మృగుసభలక ” భార ఆది. ఆ. ౪3. &. గభుశయోన్యము. “వ,..ఇమ్లు గాని యెడల మి ముదజ ెత్తికొని మా మెచ్చిన చోటికి: బోవనేర్తు...” భారం ఆధి. ఒ ఆ ౨౨౨. లీ. యూుక్తము* “వ,...2 మృగు నవసనరు బున...” భార. ఈ ఆవి. ౬, ఆ. ౧ళ౮. 6. చాన. “మధ్యాక్క_ర. కడు నిమ్థుగా దున్ని బీజములు సల్లి కర్ష కు) దున్నం దడయక వర్షంబు గురిసి కావించుః దక్ళలసిద్ది.” భార ఆర. ౧; ఆ. ౨౩3౫. /. స్పష్టము. ఉన్ల వృక్షశాఖాగ మున నున్న వక్నీ శిరము, డెల్బ ముగ జూచితే మహీవల్ణ భ౨డ్క యనిన నిమ్మగC జూచితి ననిన...” భార ఆది. ౫ ఆ. ౨ళో౯. రీ. రుచ్భము. “వ...సూపకా రుండు.. మనుష్య మాంసుబు తెచ్చి యిమ్తుగా వుడివెట్టిన” భార ఆది, ౭,ఆ.౧౧౫% 9 న సమృ ద్ధము- జ. .కడుఘాోరనిష్టతోం దగిలి కజంబు చేసీయును దక్నీణ లిమ్మగ నిచ్చి యజ్ఞ ముఖ్‌, చెగడంగం జేసియుక్‌...”” భార ' ఆది. ౨ ఆ ౧౫౦. “ '

నసుర నోర్వనోపెడు, బలయుంతు:గా నెఆింగి | ఇమ్హకోను. దే. ఆ. (క్రి. 1. కలుంచు “గీ, మ్మో పురి

"కొడుక: బెంచితీం కక్కి మ్రల కతేపుత్తులు గల

శాార్దీ REN 'గోలువ్య మిమ్లాకొసెరేమె బంగ జూతాంగ

ప్రాయ

యాకనాయ._క్త మైన, యతనుశరవర్ద మవికళం | బగుచు: బరలళికాఖింది. ౨అంర ఏ. న. ఉండు, “సీ కావున నవ్విర్యకరితు: జాళ్ళశ్రులయమ్మ. నాకులవ త్తి త్రి నిముకొనంగ =, జేసె...” రాఘవం! ౨ ఆ. ౨౨౮౦ pee వాయిణార్థమున కలప, అనియు, 'భారతార్లమున జండు” . అనియు, ఇండరముఒకు నివి యంచాహా కారణము. కి,

Cy ప్రాప్‌ కంచు, నొందు. దర తగిలి మిగిలి క్రి యల: |

UU

810

తర

ఇయకోలు. ద్వ. వి Soh 1. అంగీ కారము, ఒహ్పుదల. “చ.. .ఇయ్యకోలుమె: 3 జని యె నఠండు చెమ్మనము సుకన్ముంద వయన్యు

-పాంలికికా.” జద్భ. ౨ ఈ ౨౨౬. 2 అజ్ఞ, అనుమరి. “గీ ఏమి సేయుదు నాదైత్యునియ్య కోలం, "లేక

పీ డెవ్వరికిం జొరరాక యునికి.” వెం ర, ఆ. ౮౭.

ఇయ్యది=ఈయది. (శ రృ

'దానయై లి గంబు, నిముకొని నిరంతరము నట్టు, | ఇయ్యన=ఈయన, Ly అయ్యె కర్మ ౦బులచెన మ.

నుల్జ సిల్లు ౪ యోగానుభ్గవులను, శేర్చేవయ్య నన్ను: జెన్నమల్లు. 22 చెన్న మల్లు ధీళములు. ౨ ౩౨.

ఇయ త్త. సం. ఏ. ఆ. స్రీ" ది, హాద్దు, మేర ఇవా అలో ఇయ ల్త సము, చం. 2. ఈ న=ఇయె త్తం

ఇయ్య. యు. డే. అవ్య. సశే. “మభ్యాక్క_ర. ఒనర నా సుతునకు భార్య వగు మన్న నొడంబడి యియ్యా యనియె.” భార, ఆది. ఈ, ఆ, ౧౪౧; ఇ ఆ. ౨౦౩౨. దై. ఏ. (సం ఈహాఎ ఈయ. కక్ష ఇయ్యా”గ నిప్పింపంగల్క యయ్యలకే కాక మోస మందజి కేలా.” కవిచెడప్ప శతకము.౧౮. ఇయ్య(బడు. ద్వ. స (ఇయ్యక. +వడు) ఈయ వలసియుడు, ' సీ వెచ్చాన శేమైన వెస స నియ్యం బడియెడు నని పుల్ల దీలొల షిఖంవదుళు చు క

బి ఈ ౨౧.

ఇయ్యాక్‌నుః ద్వ స డీ (ఇయ్య+కొను ఈయ కొను, సమ్మతించు. “డా. ..ఇంకం బదుమూ:డు దినంబులమా, తృకుక భవ, న్య ౦దిరవాన జ. కొనినం గడతేణు మదీయవాంఛ. .. జార విరా. 3, ఆ, ౬.౨. అః డ్ర్‌ re మ 'ఛ్యాక్క-ర. . .నా నుతునకు భార్య వగు మన్న నొడంబడి యియ్య, కొనియ...” భార అది, ర, ఆ. ౧౪౮౨౨ భార. విరా, ౫ ఆ. ౭.

ఇయ్యకొలుపు ద్వ. స క్రీ (ఇయ్యకొనుధార్రే. 4)

ఒప్పించు. WE వ. ) ఒగ్యూరశరముల!'

చే నియ్యకొలుపువాడ, నవని కాంతేయులకు

1. కొలంది పరిమాణము. ఇయ్య సేయు. చై. ఈ

యం 'బెనసలార గలిగి నియమనిరూఢు) డియ్యన

.” భార అను. 3,ఆ. 30౬

శ్రీ (ఇయ్య చేయు. ల సమ్మ తించుం రాజశేఖర నే 5, ర్‌ం ౦౯

ఇర. నం. వి, ఆ. స్రీ" క. భూమి. 2. కల్లు. లి. సీట్ల.

శీ, వాక్కు. లీ. మేర. 6. అన్నము. . కళ్యపుని భార్గలలో నెక త.

యన, ,

ఇరమ్మదము. సం. ది. అ. పు3. మేఘుమునందలియగ్ని, “గీ పృబలకర _ చాడవీకృ తేరమ్మద ములు, భాస్వ శేరమ్మదీకృత చాడబములు.” ఆము. వీధి 3.

ఇరవందు. చే. అ. క” (ఇరవు+అందు ఇరవొందు, ఒప్పారు “శా,. .-లేగలు నీరు చావని యిర వందం బచ్చికళ్‌ మేయుచుక₹ి” భాగ. ౧౦. స్యాం, ప్రా. రోజా ఏ,

ఇరవగు, డే. అ. శ్రీ నిలకొన్కు ఉండు, “వమ... సౌరభో, త్క.రగుంజాతరు సీమం చె-మైరల రాకక పీక నల్గాడు శ్‌ వ్విరితీంగం గని యొక్క అటి టుకకీకా 9 నోట ఏర నం, దిరవై యు య్యుల లూ:గుచున్నది,.. ఎనెష. ౧) ఆ. గలం

వేక్రాన్నా:

విప్రః D9 ర జల

ఇరవారు. చే. అ శ్రీ (ఇరవుశ ఆవ) స్టిరవడంూ “క నరవతికి చాకు: బరిణయ, మిఠవారలో నా:డు చేసి లివ్వుడు చేశాం, తరమున,. జిక్కాన నన్నును; వరునిం గూర్చంగ నీవ వచ్చితి కరు

ఆక” భాం రా, నుం ౨౯౦ి.

నిచ్చునట్టుగాయంు”” భార ఉద్యో, ౧) ఆ 28+ ఇరవు* చే* వి, (ఈ ఇరవు) 1. స్థానము. “క శరణ

దశః ఏ అ, 2౮

గతుండ భ కుండం బరమ పదవీ? గోళచను - శుభం

ర 811 బరి

బుంగ నన్నుం, బరికించి యేది మే ల య్యికవు | ఇర

వుపకు, డ్య. ఆం క్రీ. (ఇరవ్రశేవకు) 1 ఇకవ్ర దొరకొనంగం దలంవవే కమలాకూ.” భార శాం! కాను (దా, బ్రకజ్ఞాదజుదు 8. కొల్సిలు. “ఫీ, కి | i క న్‌ ణు pa

౨, ఆ. నోర. 2. ఇల్లు. “చ. ఇకవ్రను దన్గివండు |

A eS వక్ళకాస్తళ , శ్రీరమాచివ్నాంబు లుకమందు కము "== ——o =~ bg | జ్య జీ $$ ఇ ౬ ఈ ౧౧౦. 3. ఏణపటు, బసు స్‌ తెరువ్చ అ సజ యదా జ శ నాం ర ఇ నడచెడివారికి నిర ష్‌ యాతా వడార cE SE చే j గె ఎం లి చా ర్నా wr. es న్‌

వు థి ఎపృకిష్టించు, సెలుప్తుం సే... అయ్య! కరు ముక్త

సమితిం బాయ శెవ్వండు పెట్టునాభ క్తు:డళ:డుల” శేశాహాంయాదు, వయచేని

| (me ఫీమ. క్క అ. 9. విణ, 1. స్థిరము. క లక!

| బుద్ది చిజుగుబ్బ లాప్‌ త క కృరాజమునకు సైశాన వుగం సిద్ధించు. నన యివాపరసుఖముల్‌ ప. ఇళ్ళన నిరవ్రవటితె చెన్నుందు కను నది శ్రే, భారం ఆర, ళ్‌, ఆ, ఒకు 5౪. om యుక్తము.

ఉాగీ ౪ కోన ౧ అగ hu Mas వుల్లి శాక లర్కెంచుదౌ ష్ట్య్రంబు: వపలంచ్చా

“ద, ఇరువురు వానుజేవులు మహి గలశే యది! నరు.” పాండు. ౫ ఆ. ౧౫౯.

మాన్నః గోరు నా, కిర వగకాల మీప్పగిది జ కవొఎదుం జే. జ క్రి త ద్ర స రు ందయ., 1. Ey నింపెసలార:గ నేంగుచెవె...”” ఉం హారి, x స్ట ల వు ) క్ష sa ల కొను వసీంచు. “ఆ. ఎల్జ్ల కనువులుచు నిరవొంది . ౧౦ UU

+ కనతోడం బొందు సేసినట్లిపొ ౨ముకాని cy బొందు వా3దలేఃడు పురుషుడు గుకొమునా, గుణిని బో లునట్టిగుణి భజింతు.” భాగ. ౬, స్య ౨౧ 2. సాషప్రాప్రమగు కలుగు. “మ, ..ఇరవొందుం

ఇరవుకొను. చే.అ క్కి, (ఇరవుశకొను) 1. సతత ఉండు. “క. పురి రాకొమురులకీ ర్త నః బరవా పాని భుజగపురికిం బ్బృవిడిం జని యం, దిరవు కొన నెడము చాలమి, మరలినతణీ బుగ్గ లన ఇన గల్యాణముల్‌ +” హ3, ఊ ళీ, ఆ. ౯౯, నమరుసౌధంబుర్‌ *” పాఎడు, ౧,ఆ. ౧౦౭. శ. పౌలు పారు, ఒప్పు. “న సూర్యు: డిరవొందుః 2. స్లిరవడు “గీ, కలచి కబళించి కడువడి బలిమి జేజోనివార్యు: డగుచు” నరస ౧, ఆ. ౨౯. మించి, "గెలిచి యార్వీటి వేంకటతీ తిపుశిర క "లేం ద్రువలమూ[ప్రునను నిల్చి యిరవుకొనిరు, రాజనుతు లొప్ప ధరణీవరాహమూ ర్తి” రామ | రా. 3౮౭. తీ. ఫొడము, జరించుం “సీ మృగ టు స స అనకు కూ నేక నేక్తలప్మిని గడించినయ౨ఎత శెాదలోనం పంటు ర న పన్నుల! జాంచల్య మిరవుకొనియె”” శశాం ఈ, ఆ. ౫౩. ఇరాంబరము. స. పి, అ. న వడగల్లు.

ఇరసాలు* హిం వి ప్ర భుక్వమునకు భూస్వాములు పన్ను చెల్లించుట.

స శ్రీ ఆక్కమించు. “క శిరసు వడుకంగం ఇరాదరము, నంజషరాంబరము. విణ. (ఆ. ఈ ఆ) చల్లంగ, నరసిన గృవామేధినియును నడచె, క. భూచరము. 2. జలచరము. దదంగం, బిరపుకొని వట్టుచాలక, జర కొంత వినిర్ల

మించి చనుచెంచు .కియక౯ాొ” "పాండు.

ఇరాటు. (ఇరు+-ఆజు చే. న. ఈరాణు పండ్రెండు. 9)

“ఊఉ ఆనగ రంబుత్రో వను దినాధిపు: జెంగుచు దారి కడ్డమై, పూనిక నున్నకోట: గని పోవం ఇరవుకొలుపు. చే, స (క్రి (ఇరవుకొను ధా. ప్రే) "లేక యిరాజు మేనుల3, దానటు దిడ్డు దూణి

౫% ఆ, ౧౮౮౩

1. నెలకొొలంపు. “క కలికీ.. .నీకరుణ యిరవు న దథ్యముగా దని యంటిశేని యా, భానుని

కొలుపుము నావైలొరసిక, జంగ నిలుపు. ద్వాదశాత్తుండని వల్క_ంగం గారణ మేమి నిచ్చ జాల

(చూ. ఇరవుకొల్చుఎ లుక్‌ * రుక్షి, ౧, ఆ ఈ3.

ఇరవుకొల్పుజఇరవుకొలంపు, (నిలుపు) “సీ. కెదవులః | ఇరిణము, నం. వి. ఆ. న. ఊషరనతేశము, వాటి గుక్కల నిరవుకొల్పినం జాలు సెటెలె యోదం| నేలు విణ. (అ, ఆ అఎ 1. శూన్యము, లేనిది, బులె నిలువంగలన్ర.” చంద, ఎటు మ ౧౩3, ద పాడే నదె. 3, అఆలంబము లేనిది, 4. వాటివి.

వరి ఇంముుమే, జిం హః శ్‌ (ఇదియు, 1. వేష్టించు) చుట్లు. “క అని కరు పుట్ట వేడిన విని యొకబలుఓవ డీగ్గవిడిచిన నావు

యసనమున మనకమనోభవృమె త్తనిమే ని3ము?,

యుంచినిలో ఉద. 3, ఆ ౨౮౧౯

ఇవివి. చే. వ. పోగరతో: జేయంబడిన (శర; ల్‌

ఇరు. జే. స. కెండు. (వృర్తియందు హాల్లుపరమగు చో “శంశు” ఆనుదానికి వికల్ప్చముగా వచ్చు నాజేశము. ఒక్క. ఇరుగడిలోం దక్క దీనికి వ్య స్మ వృయోగ ము కానరాదు ఉదా :=ఇరు "కార్చు ఇరుగడ, ఇరుగాలు, ఇరువెజ:గు మొ.

ఇరుయుట్టువు జే. ఏ. (ఇరుశాపుట్టువు) 1. వకీ (వ్యు) 2. బ్రాహాణు:డు. “దీ తేజునః బడగలె త్తియు నిరుంబుట్టువుదొరల: గన్హొని మూల: దూటు కొనుచు” అచ్చ, బాల. ౧౦౬; (శెండర్లము లకు నిది యుదాహరణము తి. దంకము (వ్యు

ఇరుగడం దే. ఏ. (ఇరుకకడలు "రెండు ప్రక్క-లు. భార విరా, ౫ ఆ. ౨౦6౪.

ఇరుగన్ను. చే. ఏ. న్మేతద్వయము. రా.విగ్విఆ,౭౧.

ఇరుగాలివసి, ద్వ వి. (ఇరుగాకాలిగావసి) ద్విపాక్స శువ్పుం “ద్వి. ..మ్‌ మిరుగాలివనుల.” బస జలం గల్‌ పం

ఇరుగిల్లు. డే. వి. (ఇరుగు+ఇలబ్టు) ఇరుగు, పక్క యిల్లు. “వ్యవ మో యిరుగిల్దు తాళము వేసి యున్నది.

ఇరుగు. చే. వి. (దీనికి వృత్తియం దంత్యవర్ణ ము లోపించుట గలదు. చూ. ఇరువెవిం 1. ఒక్క యిల్లు. వ్యవ వమా యిరుగున నున్న వారు మాకు బంధువులే. 2. ప్రక్క. (చూ. ఇరుగిల్లు) విణ. వక్క నున్నది (చూ, ఇరుగు పొరుగులు

ఇరుగును. చే. వి. ఇరువుడు, శింశువళీ. “గీ, ప్రాణి య మేటి యికుగుడు (మ్రా,కచివురు, జోంవ ములలోన నిణికి,..” అచ్చం సు౫ 3౧

5 !

312

బరు

ధా ప్రే ఇరుగు పొరుగులు. బే, వి బ. (ఇరుగలుశాపారు

గులు ఇంటి కిరు పృక్కు ల నున్న వారు ఇరుగు నను పొరుగునను గలవారు. “క ఆరాధ మనోజ వ్యధ; పీ రీతుల నిరుగుపొారుగు లెలుంగక యుం డక్కా గారాబుసేయః గృమ్ముండు, చేరక తా నది వరాకుచవేయు.చును జెక్‌ రాధథాం,౧అ,3 3. ఇట్లే : పొరుగిరుగులు, పొరగిరుగువారు. “క, అ నుచు: బొరుగిరుగువాముక్‌.” వాంనఎసిఆ.ం౧౧౪ీ.

రంధ్ర ము | బ్య్రగరు=ఇరువురు, (శ రు)

ఇరుచక్కిాం జే. ఏ. చెండు పృక్క-లం ; రెండువై పులు:

WEI .భ_క్టినంయు క్రినిరుచక్కిం జేరి. . హంస 5, ఆ, అదా, ఇరుచెవి. చే. వి. (ఇరుగుచెవి) శెండవచెవి.

విణ, ఆందవవాండు, అన్యుడు. “క ఒంటి "వే తెచి మంతను బుండి నిలిచి, చ కృధరుతోడ హీళకార్యచర్చ చేసి యే బేవేంద్రుం డిరు ఇవి యెజు:ంగకుుడగ భీమ. 6, ఆ. ౫౦. “క ఇ రుచెవి యెలు:గక యుండ, దరుణీ నుఖ మనుభ వింవః దలచిన బదివ్కే వురకన్ను లెదుటం బడి తిని...” ఊం హరి. ౫ అఆ, ౧౯౭.

ఇరుచేయి, దే. వి. జె. (ఇరుగావేయి హ _స్తద్వ యము, "రండు చేతులజ-ట. భారం నొ. ౧౫౧. భార ఆను, ర, ఆ. ౧౦౨.

ఇరుచావంచే. దే. స (ఇరు4+చౌవంచ వది. “కల నుణెడ విభీషణుడు మె, ల్లన నిరుచౌవంచ యాదలలరక్క-సిరా, యని జూచి...” అచ్చ. యు, ౧౭.

ఇరుదల గృుడ్డుకానుపు. చే. వి. ఇరుదలపులుయగు, గండ ఛేరుండపక్షీ. “సీ. ఎక్కుడుమెకపునూ ల్లి రుదల గుడ్డుకానువులు,...” అచ్చ. ఆర ఈ.

ఇరుదలదొర. చే. వి. (ఇరుశతలచ4దొరు ద్విశీర్షుండు; అన్ని. (వ్యు)

ఇరుదలదొరతేజి. జే. వి. (ఇరుశతలచాదొర+ కేజి అగ్ని బేవుని వాహనము, మేషము. “సీ, ఇరుదల దొర తేజి యేడిక పొభేలు తగరును మేమాఖ్య అగు...” వేంక. తిర. ణీ,

బగు 8

ఇరు

ఇరుదల పాము, దే. వి. (ఇరు+కల4- పాము డుండు | ఇరువాయికట్టు. ద్వ. వి, మల మూత్ర, బంధరోగము.

భము, శెండుకలలపాము. (శ. ర

ఇరునూబు=క్లన్నూ లు. “ఉ,..ఇరునూటు వారుల్‌ ...”

(శం ర

ఇరువాయిపక్కి.. ద్ద. పి. (ఇరుషావాయ్యివక్కి)

గండభరుండవక్షీ. (ఆం. పాఎ

ఇరుమాట్ల. జే. వి, కెండుసార్లు. “క, ,._పెరుమాళ్లని | సరోనే' దే. ఏ. కే. ప్రక్క-యిల్టు. (శర ఓ ప్రక్క

డ్‌ రా @ 9 ఆ, ళీ. యావాచా, లిరుమాళ్ల నొసంగి,” వాంస. 3, ఆ. 3౦.

ఇరుపర్యు నేల. జే. ని (ఇరుషావర్వు + నేలు) శండు కోసుల దూరము. “సి. . .ఇరుపర్వునేల ముప్ప రువుచేల. గీ. యనినం గోశద్వయ, తృయాఖ్యలం ఇమెలంగు.” ఆం, భా, ద్వి. (

ఇరుమూండు. దే. స. (ఇరు+మూ౭డు) షట్సంఖ్యః ఆజు. “క. ఇరుమూండు రుచులదోషప్పు విరసత

మానక జ్వరాది వృష్యాంతం బై, పరగు చికిళ్చ యు గని...” స్వా గి ఆ, ౧౬.

ఇరులగొంగ. డేది. (ఇరులళాగొంగఎ 1. సూర్యుండు. 21 చంద్రుడు. ల. ఆగ్ని. ఇళ్లే ధ్‌ ఇరులదాయ.

ఇరులు. దే.వి.వీ. (క. ఇరుల్‌ + త, ఇరుళ్‌ ఎ 1. చీశటి. “నీ, కాన్ని దేశంబు లిరులచే ౫ త్తివడియె.” కాశీ, ౧) ఆ ౧౩౨౭. నైష. 3,ఆ. ౯౦. 2. నలుపు. ఉన్ల మృగమదము మించుకముల=పుటిరుల మో వి దళముగా...” ఆము. ర,ఆ. ౧౩౫

ఇరులుకొను. చే. అః క్కి. (ఇకులు+కొను. 1. చీకటి కమి; న జీ సీ, పార్శ భూమ్‌ సోోరుభటకదంబక రాళహేకిచ్చటాచ్చాయ లిరు లుకొనగ.” స్వాం పీకి ౧౨. 2. దట్టముగా నల్జుకొను. “సీ. వ్రైత్యపాుడిమలు దుహిరాంత మునం జేరె నిరులుకొన్దా)కుపందిరుల విరుల.” ఆము, స్కీ ఆ, ౧౫౯

ఇరులుగొంగ=ఇరులగొంగ. (శం రం)

ఇరువండ్రు. ద్వ. సః (ఇరుషపుడ్రు) ఇరువదిమంది. (ఇరువదికి మవాన్మవాత్యర్థకరూపము.)

ఇరువది. బే స ఇరువై. ఊఉ. రౌ. 3, ఆ. ౨౦౮.

ఇరువయి=ఇరునై.. (శ ॥ రం

ఇరువై =ఇరువది.

క్ట ఇరువది చేతుల అ FF

“క్క అని న. కేయుటయు న, మని ప వలు కులం కన్టకాసమూవాం 'బెల్లక విని నయిట్టిర వుల: జేరకు చన నంవొక్క_ర్తు విధివశంబున వినమిక్‌.” నిర్వ. ౨ ఈ ౨౦. (శర పా 8. సానము. “సీ,..చెజనీటు కిరువు పన్నీటి చెలువు.” శశాం* లో, ఆ. ౫౦౮ యం ళీ, ఆ. ౨౬. విణ. ఈ వకూ నున్న'వాఃడు. “మ ...ఇరుచుం బొర్వును 'వల్వశేకు: డు మృకండేశుండు గా చేలెని, ద్ధరణీమండలి ఫీమనాథుండు. ... భీమం ఇగ ఆం ౮౯.

ఇరువ్రకొను=ఇరవుకొను. (శ. రృ ఇరువుడు=ఇరుగిడు (శ. ర ఇరువుపడు=ఇరవుపడు. (శ రు

ఇరువురు=ఇరుగురు. “చం ఇరువురః జంకలం దిణీకి..”

వారి. ఫూ, ౫% ఆ. ౨౬ “చ ఇరువురు నీలనీరజి నిభాక్నణలు. ం నో వైపు 3, ఆ, రా.

ము ఇరువై నాలుగు మూళ్లీ రంలో కాళీ, ౧ ఆ, UEP

ఇరుస. జే. ఐవి. (ఇరుగాకుంచముఎ రెండు కుంచముల

పుమిలిగల మానవిశేషము, అరతూము. “సీ. ఒడి కంబుగా సీ మయొక్కింత "నేలపై నిరుసవడ్డను

బోసి యెండ నెఅపిప్‌ దశ. ౧౦, ఈ ౧౦౫

"ఆం. ఖా ద్వి. ౨౭౦. ఇరుసక. బే.

న (ఇరు+సక్ళ పదునాలుగు. “గీ, ఎప్పుడు నిరుసత జగముల చెదురులేక, మిక్కుటం బైనకేజాన మెజయునన్ను.” అచ్చ. నుం, ౫ ౭

ఇరును. దే. ఏ. (ఈ ఇరును) 1. బుడియతీము.

“ఫ్‌ ఇనురథంబున కున్నయిరు సొక్క_టియ “మీరుళిఖరంబునందును జేరియుండు, నొనరః జ్మకృ్కము మానసో_త్తరపర్వతం- బఎదుల: దిరెగెడు మం రా నికుసున నున్న కెండిరునులు దన

ఇర్ష.

"అంగం బవనసౌశంబుల బద మగుచు. భాగ ౫ స్కం మ 5 రోం ర్త వళపు, మా ని నదెమ్‌ యడ్డుకొయ్య, (శ. రు

ఇర్దడఎఇరుగడ. “డా, . ,కన్సడు నిర్దడం దీవ జొంప ముల్‌ ౨” కాళిందీ. ౨, ఆ. వై.

ఇర్లళము. నం సి అ న ఇర్ష భృ శలుపుగడియ.

ఇర్పలము. చే. (క ..ఇర్పల మగ-గను ఢాస:గు ద్వివలి.” ఆ. భ్‌ ద. నాడ లొ

ఇర్హ గొంగ=ఇరులగెంగ. (నూరు రుడు గీ మొదలి వెన్నుడు వంటలముగుదగొడప, లుడుపుకొటి కిర్భ గొంగవఏగడమునందు, రాముడై పుట్రా.. స్థ? అచ్చ. యు. OF.

వి, (ఇముశేపలము కెడు పలములు.

ఇర్హ వేంటకా:డు=ఇర్థ్స గె రగ (సూర్యుడు “క్ష నిను వత్రా భ్భూని జల దితుగుచు:, బొసంగ ముప్పాద్దు మువ్వేసముల: జేలంగుచు, 'వెలం:గు లెల్టెడం గాంచుచు నలరునిర్థ, -వేంటకాం. డన్వు డొళయుం దేటమిజెే “”అచ్చ,అయోంళ౨,

"సెవ్వుడు:

ఇర్డుం చే. ని, ఇరులు చీకటి. “మ. ఎనక సంజ: యు నిర్హు: 'దారకలు భూయిష్టు చ,5ెశంబు క స వను. జు ఆ, రోం బం ఇబ్జులు, మగజింకలు, “సగర. కండ ల్లాంజేనె నిర్భకొ. ..” య. ౨,ఆ. ae ఖ్‌. నంభుముల “తేజము: దూలిఇెం బుండరీకమం, డలిం 'ఉగటార్సె నిర్హద టడంచె. . .రాజు మై జగుణవికృమ చాతురి.. .” సా, ౧ ఆ. ౧౦౧. (ఇది కం డర్భముటకు నుదా వారణము 4

వ

ఇర్హునొను=ఇరులుకొను. (చీ:కటి కము.) “సీ. ఊరు తమ వటలంబునున్కిి వట్టిదియని; చెణీనిద్దుగొ ను

నిం దృనీలరుచులు.” (పాఠాం. ఇరుల్లూను) కేం సం 5, టి, 6౯౮ ఇర్వది ద్వ+ స. (ఇర్‌ +వద్సి ఇరువై. ఇర్వదేను- ద్వ స (ఇర్వదిశావీను) ఇరువై దు. ళ్‌ రో య్‌ ater

ఇర్యురు=ఇరువురు. (శ ర

814

బటి

ఇణీ. దే. ఏ. ఇల్లీ, వారిణము. “జి. , .ఎకిరింత యుతి

నోరి, గజికం దిగిచి నోరం గఆచుకొనియు,”

కవిక. ౨ ఆ. ౧-౨౦. విణ. (దీనికి వ న్నృవయో

గము కానరాదు 1. ఇలుకైనది. “ఊఉ, ఇటీ

గెాలిటః జేర్చి. ఎ భార శల్యం ౨ఆ రో౧౬.

. 2. సన్న మైనది. “సీ. హరిణాతీయిఆిగొను, , ,” ఆచలా. ౨ అ. ౮

ఇలీ౨చే=-ఇరియించు ఇణీయించు. చే. స శ్రీః (ఇజీయు. ఛా. సేం నొక్కి_వట్టు. “చ. ..అని

లాక జు: స. బట్టి శ్రీకి ur య. క వెచి త్రొక్కి కడకొ న్‌ ల, నిజీంచి. . పద్మ. ౧౦, ఆ, _.ల౨౨6*

ఇణికి. దే. వి. బాల్మక్రీడావిశేమము. (శ ర)

ఇటీకించే. బే. స క్రి. (ఇణుకు. ఛా ఛా. సే ఇముడం జేయు. “గీ. అవ్వు డిచ్చకు లగుచు బ్రావాణులు నొందు, 'జాత్మ జనిభూమి విడువలే కలికభూతి, గడ్డముల శన రుదురాక లిడ్డస సంది, నుహిత లిణికించి చొరందొడఃగరి.” ర, ఆ రోజు స్వా. ళీ, ఆ. ర

బలీయించే. చే, స శ్రీ (ఇణీయు. ఛా. చే 1. బిగించు. “గీ వాస్త మిణీయించి వట్టిన యపుడు కదిసి, యంగునలు రం భ్రహీనంబు లయ్యె'నేని, యితని. నల్యాణ లజణాన్నితుని "గాలం బెవు సాము, ది క జూనసీదబుదిో” కాశీ.

లో రు

రు ఆ. 3౨. జి. నళిందంచజేయు. , (చూ, ఇరి యించు

ఇణలీయు. దే. అ. (కి, L. బిగియు. “క నిలటుపేద యింటి శేటికి, బజతెంచు నిథాన మట్టు వజ తెంచినయే, నిబుపేద యభాగ నీలం దలు, పీటీ యలో నిడుాక చొౌరఃగనిచ్చుణ దాని౯” మైమ ఈ ఆ. ౭౩. 2. అధికదుగు. “ద్వి. మె అలు:గు: దువుల కో చంయింగులు దిశల్వ నిణీసీన చీకట్ల చెడలంగ జడియ.” ద్వి. వారిళ్చ, హొ. ౧౯౯౭ వు. తి, నలఃగు, (శం ర్ఫ సన సం శ్రీ చేర్చు, కదియంజేయు. “చ,. +కిరణాఎప్పు: నస ల్లాని మోము మోముతో, నిజీయుచుం బేర్చ శ్రీయ నుల కిచ్చుచు నాడే దివిం జకోరముల్‌ ఎ” పీన శకుం. 3, ఆ, ౧౫౯

సూత ఆము.

దటి, 315 విజ్జి

ఇజణీయుంలగోంగిలిం “జ్‌, చి. శ బిగికొంలి. (ద ఎదు

రొ త్తగా నేర్చి నిలీయుగొ గిటియందు ,* కవిక. 3, ఆం _౨_౨౬.+

యణుకో యవ్వార్షః యుబుకో యని కనచందం, బెలుకపడంగా హాజార “మెలమిం గదినెకు” శుక ౧, ప, జాం

ఇజుకటము. డే. వి 1. ఇజుకుచోటు, “క. తజ చగుపెనునందడిలో, నిటుకటమునం బడ్డ న పతి చైవ ఈ ఆ ౧౨౪. 2. మోసపుమాట. “ద్వి. “ఈ చళురోక్తుల శీమి కారణము... ఈ యిణి కటములు మాని, లేదు బొంకితి నని 'లెము. ..” ' దృష్టం వారిశ్చు. వూ. ౧౪౦౨, ౧౪. విణ, ఇణు శెనది. “గీ, ఎత్తినవ్వుడు విడియుచో నిజుక టంపుః, చెరువునందు..., శ్యాకృవుల బెట్టు పై బడి చంపవలయు.” భార సౌ. ౧, ఆ. ౨౫ ఇటు కాటము=ఇబుకటము,. (శ ర

ఇజుకుండు జే ఏ. 1. బాధ నల:గుడు. 2. ఇటు కటము. విణ, బాధకము. “మ. కుపితానంగ శరాగ్ని దాహమున నాజోోణీవిభుం డెతయుక దపియింపక_ వెస న్నుగ్కభానురుచు లుద్దారెంచు చుక్‌ జ ద్రికా; కపముక ముంచినం ఎందు మో: దిజబుకుడై "తాషపంబు కట్లింవ,. ప్‌ క శకుం. 5, అ. ౧౬_౨

ఇజుక్కు మాను. బే. ఏ. (ఇజుకుశా మాను) అవర

ణములోపలికి మనుష్యుండు మ్యాతృము 'వెబ్ణటకు

వీలుగాను పశువులు పోకుండునట్టును 'పాంతిన ఇజుకు. చే. అం డ్‌ 1. కాంచేపుకావున నణ:గుః పంగలకొయ్య. (త ర, ట్రై ల్‌ ప్రాకి యమ్మేటి యిరగుడు, మా,:కచివురు జొంవములలోన నిజీకి...” అచ్చ, సుం, 3౧. 2. శెంటిసందునం జిక్కి. యదుముడువడు, నలంగు “గీ. ఎనంగు వీరుడు సీజెల మెత్తం బోయి బాహు లిటుకంగం దాల్సిని బాసి కూసే.” వారి, ఊ ౬, ఆ. ౯. అం. చే: 1. ఇటీ కించు. “క చజచి యొకచేశం గూర్శ ముం 'బెజచేత గజుబు: బట్టి పెనంచి ఖోంద్రుం, డిలీకికొని గగనపీథిం, బఆణె,..” భారం ఆది. ౨ ఆ ౭౦%, నిర్వ. ౭,ఆ ౮౩. 2. ఇంటినం దున బెట్టి నొక్కు. “చ ఇరువురం జుకలం దిణజికి యే పెగలార:గ బాహుపీడను స్ఫురణ నొగిల్బి “పెల్చం “"ఊగంజోచి జలంబులలోన "వె చినకా” వారి. వూ, % ఈ ౨౬. నా, వచం

' ౧; ఆ. ధర. పి, 1. ఇజుకుచోటు, (శరు ' డ్లి మాణుమూల. “సీ. భర్య రతుడు, గాన సత్యం బనుకట్టునం దగం గట్టువడి పోయి పాతాళ భవనకోటి; శెల్లను శ్రిందైన యిజుకున నున్న 'మోళండి,. ..” వారి, ఊ ఆ 3౬. తే. కష్టము ఆ ఇజ వచ్చు వేళ సీశ్వురు: దలఃతురు, ళ్‌ "వేమన, ౭.ల౫ విణ 1. ఇయికైనది, చాలనిదిం వ్యవ == వచిమంది గలమోయిల్టు చాల నిజు -కూగా నున్నది. ఓ బిగువు దృఢము. “క, ఇయికు|' . వలిగుబ్బుచన్నుుల,' యొలుకుంజవరాలాొక ర్త యె

ఇజును. బే, వి మణుంగుచోటు, మాజుమూల, ప. వల్చ్టముల 'డాంన దిబ్బల బియలుపడును సిడలకుం బోవు నిణుముల నిగిడి కాజు.” భాగం ౧౦. స్కాం ఫొ ౧౬.52,

ఇజుముకోొను. జే. అ. (క్ర (ఇజుముచాకొనుం మణుం గువడు, “చ. ఇలుముకొనం దొడంగా చెన "లేచిన చీకటి నంచు జేతులం, గొ అసలు వట్టి

39

క్రుమ్మరుచు. ..” కౌ. రా, యు. ౧౦౮౪.

ఇట్టే. చే. ఏ. వారెిణము, మగజింక. “క మనసిజ రాగంబునం బెనం గిన యిజ్ఞేని లేడి: జూచి... ఆంటీని. ద్రైక్లణ చేని ..” భార. అది గీ ఆ. రగా.

ఇజ్టీంకుం చే. వి. (ఇంకుచాఇంకుఎ మిక్కిలి యింకుటం (చూ. ఇక్రీంకుంజాపు.)

ఇజ్జీంకుంజూపుం చే. విః (ఇల్జీంకశ-చూప్ప ఎడ కే (గంటి

చూపు. “రీ కశ్చి లవంగా స్స నిజ్జియయహాపుల

-మోవిం గూర్చణగ నేర్చ "మొలకనవ్య్వు. కిక్క

5, ~~ నిని రం

ఇణ్జింకులింకించూ డే. స అ (ఇకీంకులింకు. భాం పే) భయ పెట్టూ “సై ఎవ్వాండు: వింధ్యాది,

సీషంకలింకించె నంభీరపాంంకార గర్జనమునం”' భు. వా ఈ లిం

ప్త 316

6వ ఇజ్జీకులీంకు. డే. ఆ (కి, క) -1. మిక్కిలి శుష్కి_ంచు. “స, భౌమవారపు వీర

భ్‌, దవశ్లెర మిడు గ ఎవాటె. ప లిజ్హీంకు లింకఈ న ఆను, ఈీ,ఆ ౪౩. 2. భయపడు, బెదరు. (చూ. ఇజుంకులింకించు) లె. నళించు. “క్రీ మెజేని నఘము లిల్జంకులింకు.”' భ్‌. ఏ) ఆ. ౬౬

ఇజ్రింకలుచేయు. దే. స క్రిం (ఇజ్జింకులుగా చేయు.) నళింపంజేయు. పోంగొట్టు, జ ..కన్నులోన ల, దంకురిళంబులైన పుటలు పద్మ నే, య్వి జ్ఞకీంకులం వేసె: బత్తములయిీాణజమిం గాటుక చిమ్మచీకటి.” నైవ ౭, ఆ. ౧౯౩. (ఆణ:చు అని శ. ర

ఇల్జిగో ఆజేము. ద్వ. వి. (ఇల్జీ+-గోఆజేము కస్తూరి* “ఆం ఓక్క యెజుకుజేయ నక్క-కొమ్మను నిక్టైీ? సోజుజుబుం జున్ను: జాజవష్టు...; కాను కిచ్చి...” స్వా ఈ, ఆ. ౧౯.

ఇల్జీపోతు=ఇట్రీ. “ఆ చలము లొదవ ముండు గల _మ్రూశోదీములః; “గరవల తాకి కొమ్యు లురులం దగిలి వాని లేవ నీడ్చి కానకే కొనిపోవుం బోతరించి యిజ్జీపోతు లచట.”?” స్వా ర్కఆ,.౨._౨*

ఇజ్ర్రయలంం దే. వి బ (పకా పౌర్ళ ఏము. (శ రు

ఇజ్జు* చే. వి. ఇదంతము. “క అచ్చుగ నల్టీజ్ఞుజ్ఞిలు, నచ్చులె యంతమున తెనుః గుటభ్గిధానములక్‌ స్త (ఆంధ్రభాషా భూషకాము-కేతన)

ఇల. ఉఊళంవై, వి, (సం. ఇలాఖ 1. భూమి. “మం ఇల వర్షంబులలోన భారతము భూయిష్టంబు,,.” చెపు క, ఆ ౧౩౨. “గీ, ఇల పుడమి మన్ను బుఏ వుటవల;తి యనయగ, ధరణి కగు...” సాం. an నః (= ఖం 2 భూలోకము. సం.=రిడ,

ఇలకజమే. చే. అ. డ్ర్‌ (ఇల-+కఅచు) ఈలకజచు, పుడ్లు బిగించు. “న కడింది విలు చేది గుఆి కిల కజ-చి నిలుపు మశునికువలయశళశరముకంపముల: బోలు9 దార కడకంటికై సారు చే చేరి, వేగ మగుడు సలజ్జదృగ్వి భమ ములు.” ఆము. ౫, ఆ. ౧5. (శర పొం స క్ర" బిగయిట్టు, “ఆ. అట్టు

బలు

ఇలకోడిం చే. విం ఈలపురుగు, రైల్లీక. (శ. ర

ఇలటము=ఇల్ల టము. “ద్వి .. వెల్త డొక్కల డధ ముఃడై చిరకాల మతివ నర్గించి యిలట ముం డుగ, ..” పండితా. పురా ౯౮ పు

ఇలాకా. హీర వి సంబంధము.

ఇలాజుం నం లు, ఫ్రీ చి రక్త “క, ఓనరించె సిలాజ లాజ హోమము...” దకాం ఓ అం ౨౬౮

ఇలాధరము. సం. వి అ పుం. (వ్యు భూమిని మో యునదిఎ పృథ్వీభరము, పర్వతము, హంసః ఈ, ఈ రార.

ఇలాయి. చే. వి. చుట్టవత్తులు చేనెడు దివ్వటీ. “మ. తగ సూర్య ప్ప వభ లాయిలాయు లును జందృ జోోతులుక్‌. . (|

నరో

హంసనం 5, ఆ, లీ లం

ఇలాయీాజ=ఇలాయి. “మ, ఇట్టి కరదీపీకాతతు లిలాయీలుక్‌,..” రంగా. 3, ఆ. ౧ర. ఇలారము=ఇలువారము. (శ. రు

ఇలి. ఊభ. దే. ఏ. ఎంగిలిమెతుకు. గీ. పామునకుం బలి

వెట్టని (చ్రతినవారు, సగ శెన్నండు నే నిలి యిడని

వారు.’ వైపు ౭, ఆం 3. నం, మ్‌. ఠః స్తీ కటారము, గ త్తి. ఇలి. బే. వి, ఎలుక. (ఆం ధ్ర దీపిక

ఇలికం నం, విం ఈ స్త్రీ

భూమి. ఇలిపాఫాణము, త ఏ. ఎలుకలుపట్టు బోను. (క్యాం బెలుళ ద్ర)

ఇలు=ఇల్టు. దే. వి. జె. 1. గృహము. “క ఇలు వెలువరించి...” భార ఆది ఇఆ ౧౮౦. 2. కోటుంబమే. “క. మనయింటిచేటు చూచితే జ సిర్వ గ౯ాఆఅ ౫౧౨౨ 9. గృహకృత్యము. “ఉఊ.. .తలిదం డ్రులు గూడి చేవియుం బేవర వోలె నుండి యిలు దీర్చంగం గాపురమొవ్వు వానికక ఎ. స్వా, ౧, ఆ, ౫౩3. అవ కొన్ని ధాతువులనో6ది యించుగాగమమునకు ఆదేశ ముగా వచ్చునది. ఊదా ;ా-రంజిలు మొ.

దూల చేయ నాతండు మన సిలు కజుచి గై ర్య ఇలుకరింమే. చే. సం శీ విపు తెజచు. “క భూ

మూతగాయగ నిలచి.” భా రాయు ౭౦౫౨

కాంత సీరువట్టుకుం; గాక వదన మిలుకరించం

కలు

' గాన్చించినవం, డ్లో కా కన వెలిపుచ్చలు లోక ములోం గాచె నిట్లు లోంబ డె జనముల్‌ “వరాహా.

౧౦, ఆ. 30.

ఇలుకు. జే. అ. (క్ర బెణ:కు. స సోరక్షణమునశై. Was మెంర్తిననాం డెంళ యిలికె నొక్కొ” బహు. 3, ఆ. ౨౯ మి బెణ:కుం (శర

ఇలుగు. చే. అ. డి నీలుగ్కు చచ్చు. “క బల

వి కృమభును లగుదోర, లిలిగిన మన సేన సద నీశ్ళోర విను కన్నులు నెడిన ట్లున్నది.. భార. శల్య. ౧ ఈ ౧. భా, రాం న _౨౬౬* “క పులి నమ్మియ కాచి తొల్లి పులుః గొక టిరిగా౯ా.” ద్వా, ౧౩ ఆ. ౨౬౯. ఇలుదొర. బే. ఏ. (ఇలం-+-దొెర గృవాస్థు:డు.

“క. _ఇలందొర గేస్తు నా గృహస్థు డు.” చేంక. మాన. 35౮.

ఇలంనింపడము. చే. ఏ. (ఇలుగానింపడముఎ వధూ వరుల నూతన గ హ్మ్యవ్ర,వేశము. (శర)

ఇలుపట్లు. = విం bur క నివేశన

చెడ గలుగ చి కాదే" యిలుప, ట్ర్‌మ్హల

బడసితి ఏన, వ్యామ్మన బశ్చిమధర్మిత్రి తి మూ తమునక్‌,. హారి. డ్‌ ౧ అ. ౨8౬

ఇలుటేండు, చే. ఏ. (ఇలు =-జేడు ఇలుదిెర. Fe + అయ్యిలు జే. డెల్ల కొమరుల: నిలిపీంచి...” స్‌ల్రాం 5, &, NE.

ఇలువడి. బే. వి. 1. కులీనళు మంచివంశమునం బుట్టుట. “దవ వలను గులంబు "లేనివరివారము కోటియం చేల నేర్పు న గ్లలికయు భ_క్తిసెంపు మది గల్లి నువ్మృజ్ఞనమి శ మహాబలం, బిలువడీ గల్చెచేని " యిల యెల్బను నేలణగం జాలు. షే భార, శాం. 3, ఆ. ౧౦౩. (కులీనై నృహశక్యేత కృతా ఇం జేతుం వనుంధరాం. సం, ఫాం శాం) య. ళీ, ఆ. ౧౨౬. 2. సత్పివర్హనము, మంచి నడక. “క కులమును రూపును బ్రాయమ్ము నిలు వడియుం రాజు చ ఆ, ౧౯౫

817

గలుగునరున కీం గంటి నిను” "ల, "పాళి వ్రక్యము,

ఇల్ల

ఇల్జ్టాలీతనము, “పీ, ..ఇలువడి ఘటశుద్ది గలిగిన కాంకలందు. గీ, నిలుతు...” భార. ఆను ౧, బిర. డ్‌ అభిమానము. (చూ. ఇల్నుడొిఎ

ఇలంవరము. దే. వి. 1. ఇలువారము, అనేయ మగు కుటీరము. “గీ. అల కుటీరంబె యాచేయ మైన నిలువు ర మన నిలువార మనంయగాను రహికి చిక్కు. ఆం. ఛా. ఛా ద్వి. ౧౪. 2 ౪ కృణాము వేం వ పుట్టివంటిగూడ, వ్‌ భూమి నశ్రుత సృ కదృ్భష్టవూర్వ "మెన్క బహుళ సక... చదుకొనిన, గరిసె యన నోటమంచల గణన కక్క, నందుషై నుచు నిలువర మన దివంబు,”” చంద్రాం ౧, ఆ. ౫ (శ. ర పా 3. ఎక్కడకు వలసిన అక్కడకు తీసికొనిపోందగిన గుడినె(బ్రైఎ

ఇలువరున డే. ఏ. 1. ఇంటివంతు. “క ఇలువరునం గాంగ నీ (క్రియల గలవారల "సెల్లం బుశచ్చెం గాలునిపురికిక.” వ్శిక,- గి ఆ ౨౦౬. 2 వం కాన్ముకృమము. (శర) 3. పాతి వృత్యము. “క ఇలువరున వెడం బంధులు, తలవంవలో మగడు రోయం దర్జీ కట్టా వెలి చేల నన్ను గంటివి కలిగించినవాఃడు శీతకరుండో గురుం డోలి భాగ. ౯ స్యాం, 3౮౨. క, అఫిమానము, “క కులనతుల విడిచి పురుషులు కులహీనుల యిండ్ల బోయి కూటికొజుకుం గ, న్నెలం బెండ్లి యాడి యుందురు నిలువరునలు: బౌరువ, ములు నెడలి మునీంద్రా” విపు, రా అ ౨౯౯

ఇలువారము. డే. ఏ. ఇలువరము, అనేయ మగు కుటీరము. ఆం. భా. ద్వి. ౧౯.

ఇలువిందు. చే. వి. (ఇలుగావిందు) అతిథి, “ద్విం ఇమ్మహి భక్త కులయిలువిందు వచ్చె. స బస స్వ ఆం ళల క్ర

ఇలు'వేలుపు. బే. వి. కుల్వపైవము. “చ తమ కిలు 'వేల్ళుపై వెలయు తాండవకృష్ణువదాజ్జ చేవ.. కళొ. ౧, ఆ, ౨. (ఇటే: ఇలువేల్పు, ఇల్వేల్సు మొ)

ఇల్క_ఆచే-ఇలకజచు, “చ. పఢిదడి యాన మిల్ము. ఆచి పట్టుచు. ..” భాం రా యూ ౯౯౯

ఇల్ల. దే. అవ్య. CG ఇల్జ. త ఇల్లై) లేదు. “టా మందత నా సీ సి. లేదనెడుమాట సుళక్కి. మదం

ప్రీల్ల

బు మిథ్య యు ల్కాందన మిల కుత్సితము కల్ల యసత్యము సున్న...” పెద, శకుం. ౧, ఆ. ౫౦. “క్ష ఇల్బనసుమో సంసారము. . ,”” వేమన ౧౦౨౦.

ఇబ్బం ట్రము=కల్దటము. న్‌. .ఇల్ల ట్ర మనణగను నిలట మను శంనురుని గృజాధివాసంబు చను ష్‌ ఏ ల ను...” ఆం. భా. ద్వి, మ. ౧౧౧.

ఇల్బటపుటల్లుండు. దే ఏ. ఆలితో న త్తింటనేయుండు

లం ' నలుడు. “క. ఇల్ల టపుటల్ణు: డని తన, యుల్బము

లం ర -విక్రమ. ౭, ఆ ౧౬౧. “సీ. ..శాలీనా : క్‌ి న వ్వాయుంం డిల్లటపుటల్టు:డు. .. కళార, ఆ. ౬౦. ఇల టము.+ చే. ఏ. ఆల్లుః డాలీతో న కవారింట య యం అవి . నుండుకాయురము. ఆం. భొ.ద్వష. ౧౧౧.

ఇల్హడ. డే. ఏ. (ఇబ్బ4+అడకము న్యాసము, అడిగి నపుడు మరల నిచ్చాటడై యొకరియొద్ద దాచిన ధనాదికము. “సీ.. .ఇల్బడ _యిమృహానుభావు నిడిలి మోళడ, వన జారు ఆశ్చ. ౧ ఆం శా. ఆము. ౫ ఈ ౨౨ అ ఇల్హడధనము. జే. వి. (ఇల్ల డ4ధీము) ఇల్బడ - పెట్టినసాము. “గ్ల , ,ఇల్బడధన మడంచికొన్న, ' వాండు గార్టభత్వమును . .తాల్చు ,..” మార్కు. అక ప ఆ. ౧౧౩౨

కట్ల డమానిసి. చే. వి. (ఇల్లడ+మానిసీ) ఇల్బడగా

అ, త్రై 60 పెట్టయడిన ప్రి ఉం ఈళండు నాకు బ్రాః

విభుం డీశనికిం బ్రియురాల నన్ను ము, న్నీతండు సూశె నీతనికి నిల్హడమానిసి నేను...” ఏ

గి ఆం ౧౫౧.

జ,

రుం

ఇబ్బడము. దే, వి, అవకాశము 'తెజవీ. “ఊఉ పొడు వను జంపనుం జనుటపోలె నెలీంగియు౭ చాను వారితో, చెడనెడమాట లాడినను నిల్లడ మిచ్చిన we గానం దు ప్వుడుగక వానిపై: దగులు

ను క్రమసావాసనదండ మెమ్రైెయికి” విజ్ఞాం ప్రా ౯౭. (అవకాశి యని మూలము

ఇ్ఞుడ వెట్టు. చే. న. క్రి. అ. (ఇల్ల డగాపెట్టు) ఇల్ల

డగా నుడు. “ఊఉ, . .నవహాదేనుని నిల్బడవెట్టై. వ

818

ఇల్లి ర్రఆం-౨౬౬ం “సీ, ఇల డవెట్టి లే యిగపరుంచోణి, మక్క ౭2, ఈ ౬౨9+

“5 బులం గవటంబు తజచగుం గడల యిల్జ డసొమ్లు లడంచికొం డ్రు.” శ్రారం ఆర, ళ్‌ ఆ, ౨౨౯౦

ఇల్లరి. చే. వి. (ఇల్లు+అరి) ఇంటివన్ను. “సీ...

గృహభాగభేయమౌ నిల్లరి యన...” అం. భా ద్వి. ౧౯59

ఇల్హ అీకము=ఇల్థ టము. (శ, రు

ఇల్లవ. చే. వి. ఒకజాతిచేయ (శ. రు జ్ర)

ఇల్లా పె. చే. విం (ఇల్లు గాఅ పె గృహిణి, భార్య. “శా, వాపోచుకొ తఈతధం గుంది బాల సుతు లవ్వా బువ్వ బువ్వంచు ని ల్లాపెక్‌ జీర్ణ వటావ కర ముల నుడ్జాడింవయా? జూచి గా, కాపన్నుం డు మనీషి 'ఫీతిలి చరం బొచేహి య న్వాక్య "మేలా పల్కుం దనపొట్టకై. ...” మల్ల భూ, వె, అగి.

ఇల్టామళఖ్లి, చే. ఫిలిం (క. 'ఇల్లామల్లి. కొం డెగాండు, విశునుండు. (శ. ర బ్రా

ఇల్లాలితనము. డే. వి. పాలి వృత్యము. “సీ, ,,తార శ్రే యిల్జాలితనము త్ర” ఆహా. 3, ఆ, ఏ౯

ఇల్లాలు. దే. వి. (ఇల్లు+ఆలు 1. భార్య, గృహిణి, “శా, .మాతాతగా రత్తోయాకర మేఖలావతలికి నిల్లా లైతిగా గావునక్కా ముతో వీవు...” చారం భి 6, ౧9 ద్ద స్తీ ఆడుది. se జగముల్‌ మన్నించునిల్లాలు భా నురతకా లే ములు వాపుకల్లి సిరి యిచ్చుక్‌ నిత్యకల్యాణ ముట్‌. భాగ. ౧౭స్కు.౦* ౧౧. 3, పల్శవృశ (చూ. ఇల్హాలికనము

ఇల్లీ. డే. వి. ఉపవాసము, “సీ, వ్పష్టిల్సి నుంకి నిచ్చ స్తు నిట్రనగను నుపవాససంజ్ఞ మై యొప్పు చుండు.” అం, భా, ద్వి. ౧౭౫.

ఇంద వై వ (సం ఇన్మదృవల్లీ వ ఇంద వల్లిక. (శ. రం

4౬ న్‌ 3. a 2 (ర న | | + భార్య విరా. ఈ అం. ల తనకో సంజ్ఞ, ఇల్లిస్టలు. దే, వి బం, (ఇస్తలం+-ఇగ్లులు) మిక్కిలి

. దేవి. .ఇట్లడ పట్టుట యెట్టు మఠఆిచె,”” కారీ,

| వెను కీొఆగీటలం, కన్షణబాటు. “క. బెల్లి

ఇల్లీ

యగుగవలత్రొో+క్కు.న, నిల్లిగులు గానవచ్చు హృద యములోనకొ మల్జామడి యగువముదనుండు, మెల్లన కూర్చుండ: దాల్లి మినుమిను కన: నకం” ఉ వారె. స్వ ఆ ౧౧౬.

ఇల్లిముక్కు... దే. వి. (క ఇల్లీమూక్కు..) పగిలి ఇిత్తురుకాఅెడి ముక్కు_లోపలి భాగము. (శర

ఇల్లు, చే. ap శ్రా క్షే గృవాము. CEN పీకొండ్ల యిల్లుగా పీశానుః డేస్రాద్దు: చార్వతీ నహి తుండ, పాయరుడు.”” బిక్క ౧ అఆ ౧౯ొ౭. ఇల్లుక చాకిం చూూచుకొను=ఇల్లు మొ. కాపాడు నొనుు ఇల్లూ వాకిలీ” అని వ్యవహారము. గఇల్లంక్‌ వాకిలి చూచుకొము మదమ_శ్రేభేంద, కుంభ స్తనీ క్‌? శశాంం ఒక్‌, ర్క ౧౮౭. ద, గృహా కృత్యము. హక వో ల్ల డు వ్యాభుండు. రజ కుండు, కల్ల మైడువాండు లోనుగాం గొందణు దా, రిల్లాలప్పరువం దగ్కు నిల్లు నడపు చనవు దాని కిచ్చిన కతనకా” విజ్ఞాః వ్యవ రాం. ర. కుటుంబము. “ఆ వలదు సీత నిచ్చి నేలినా _కుకులనాథు కొలువువట్టి యిల్టు నిలుపు కొనుము” రామా. ౭, ఆ. ౭౪౮. 4. (జ్యోతి స్థానము, రాళి. “గీ. అష్టకళ మిత్రునింట మాన్య మున నుడ, నీకు సంప్రాప్త మగు:గాక నెలకు చెలకు.” కవిరా. 3, ఆ ౧౩౩. ర్‌. చదరంగపు గడి, (వా 6. మంచపుగడి. (వాం అవ కొన్ని ఛాతువులమోంది ఇం దుగాగమమునకు ఆదేశముగా వచ్చునది. ఊదా :రంజిల్టు, మృర్తిల్లు మొ. +

ఇల్లంటాలు. జే, ఏ. (ఇల్లు4+ఆలుఎ ఇల్లాలం, భార్య “ఆ, .నందునియిల్లు టా, లగుయకశోద , . నీలా. ౧, ఈ ౭౧

ఇల్లెము. దే. వి. ఒకజాతిచేంహ . “సీ.. .ఇల్లెపుంే:వ యాకు జెల్ల చబాంసం ర, ఆ. రారా భిల్ల

ఇల్వడి=ఖలువడి, అభిమానము, “టా రాముడు "పెద్దకాల వుటు రావణునింట వసించియున్న

యా, కోమలి సీతం చొచ్చుకొని కూశిమి నొండు,.

' దలంపోన్నచాం డేమిటిమర్గొ రానుళుల * -శిక్కు_డియిలండి యంచు ధుర్గన, సోమము నింద

819

న సేయ...” పద్మం ర్కా ఈర (శారు హె. “ఇల్వరుసంచు” ముడి ఇల్బరుస=ఇలుంవరుస. (ఈ ఇల్వ3నైఎ (ఇ ఎటివంతు) “పి ఇందుల కా:పుల నందజ: దొల్లి యిల్వకున మ్రఎగుచునున్న . ఇ ల భార. ఆజ డా ఓ£౬రం ద్ర, కులమర్యాద ; పాకి వృశ్ళము. N= అత్తలు మావములుక వగవ చాజడి కోడక నాథూలక శుగా, యత్తుల: "జేసి ముబ్వరుస లాజుడి వో వంగ...” భాగం ౧౦, స్క ఫూ ౯౯౨ ఇల్వలలు. స. వి, ఆ. త్రీ లం మృశశీర్ష నకు తృము యొక్క- ళిరోబేశమున నున్న ఏమ నక్షత Us ములు. ఇవ. వై. ఏవి. శైత్యము. చరి “గీ, కొన్ని చేశంబు లిరులవే గు_త్తివడియె:, గొన్ని దేశంబు లివవేకఐ గూడ :బడియె.”” "రానీ, య, ఆ ౧౨౩౭. (ఈదచే” అని పాఠాంతరము)

ఇవకం వై. వి, (సం. మిహికొఎ శీకము, చలువ “గ్ల చలువ యివక్క యనల శీతంబు.... ఆఎ, భౌ. వా ది ౮౦.

ఇవతల. ద్వ. వి, (ఇవలిాతల) 1. ఈవలి ప్రదే శము. (శర). 2. ఈవలియొడ్డు. “సీ, ,, సార సంజ్ఞ .,.ఇవకల యన నలరుచుడు.” అంంభా, పంగా లే. ఈవలికాలము ఈ పిమ్మట. “చ. ఇవకల నొక్క_రాజాూ తనయింటను రత్నము పోయె నంచు నా యవుదల నిదమోవం బరి వారముగా నొకజాడ 'వెబడిక దవుల వనాఎత రంబునను న న్నని మెచ్చి పురాణబుక్షపుం, గవుః డగురామదాను తనకన్యను రత్నము నిశ్చ బల్మి చేశ రాధా, 3, ఆ. ౫౭.

ఇవకళింమే. ద్వ. ఈ (క్రి. చల్దనగుం “గీ ఇ్యగ్తుచు

కోర్కుుల: దనడెంద మివకళింప కనిక కై ఆం D959. ఇవతాళించే. ద్వ, ఆ. శ (ఇవకళశాతాళిచుఎ

1. చల్లనగు. “మ. ఇవతాళించె నుగంధగంధ వవా వెంతే రామపాదాబ్ద వ ల్లవ సంజాత వరాగచాతురి నవాల్యాగాకములళ్‌ గూడలన్‌ ఎ” దశా. ,అ ౧ఆ ౧౭౪ 2. గడ్డకట్టు, “వ, ,ళిళిర కొలంభబునం దివకళాళించు కొలుకుం

జవ

820

ఇవ్రు'

లోనం బుక్కిటిబంటినీట నిశాసమయంబుల | ఇనము మేపరి. ద్వం వి (ఇవముగామేపరి) సూర్యుం

నిలిచియం. " bee సార. ళ్‌, ణ్‌, ౧.

ఇవ తాళింపు. ద్వ వి. (ఇవతాళించు. ఛౌ.) శై త్యముం ఆం, భు. అ రాణ

ఇవపుగుబ్బలి. ద్వ. వి, (ఇవనుగాగుబ్బన) మంచు కొండు హిమవుతము. “సీ. ఇవపుగుబ్బల బిడ్డ నవతి తముండు నాలవకొలమువా- డన వజలు శూద్రుడు. ౫2?) చంక మాన ౨౭.

ఇవపుగుబ్బ బిడ్డ. ద్వ. విం (ఇవము గుబ్బ లి+-బిడ్డఎ పార్వతి చంక. మాన, ఏ౭.

ఇవపుగుబ్బ లిబిడ్డ సవతి. ద్య. వి. (ఇవము-గుబ్బ లి బిడ్డ సవతి గంగ వేంక మాన, ౨౭.

ఇవపుగుబ్బలిబిడ్డ సవతిత ముండు. ద్వ వ శూద్రుడు. వంక. మాన. ఏ౭.

ఇవము, చై. విం (సంహిమమ్‌.) కే, మంచు. (క్ర "వండి చేలు పీవము వేంటటాడుపోటరి. ..” నీలా. 3, ఆ. ఆగి. 2 చలి, “గీ, కొన్ని చేశంబు భలివముచేం నొంకువోయొలో “కాలీ. ౧0, €&, ౧౩ ౭. 8. చల దనను. “ద్వి. పన్నీటియివము క్యప్రముమోంది చలువ” ద్వి పరమః ౨ ఆ ౫౭. పు. విణ. చల్ల నిది. (చూ. ఈము

ఇవముకొను. ద్వ. అం శ్రీ” (ఇవముచకొను 1. కొం కరలువోవు. “గీ. ఎండ ఇెండికి మంచున' నివము కొంట్కి చాన దడిసితి కీతున వడశోచుంటి.” “కాశీ ౬, ఆ. ఆం ర చరిచే బాధపడు. ఒర చ ౨ దృదించాస్య కుచశెల జన్మ భూమి, గాన రాళూపుంబోలె నక్క_డి-దిచ రికి, నించుకంతయుం: ౫ంకషింప దినముకొనుచు, ముజ్జగంబులు జూచరింప

ఇవనుగొను=ఇవముకొను, 1. తడియు, నాను “ద అవిరళ ఫువుచేణుయుతకయమై పాలుంపాొఎదు మరందవృష్టి చే, నివముగొనంగ...” కళా, ర్క ఆ, ౮౦. 2. (జేమనే నిండు) “గీ. ఎపుడు చెడయీానిచీ=కట్ట నివముగొనుచు నొంటి: జొర రానియట్టుగా నుండె మజీయుల యః. ౧, ఆ.

అండం

డు. అచ్చ యు. 3౧౧. ఇటే. ఇవముసూడు. అచ్చ కిష్కి_౦. 3౯

ఇవల. బే. ఏ. ఈవలిభోగము, “క. కనక మసంఖ్యము మూపులు, గొనివచ్చె నకండు మంచుకొండ యివలకుకె.” భారా అశ్వ. ౧ ఆ. ౬౩3. 2. ఈ వలికాలము. “గీ, ఇవల ేడుదరంబుల నవల చేడు, దరములను చితృవర్దంబు నరుడు గంగ, నాడి శుచి: జేయు...” భార.ఆను. ౧ఆ.౧౧౦.

ఇవికించే. చే. అ. క్రి. కే. చిగిరించు. (శ.ర్ఫ 2. ఎజ్జ నగు. (శర

ఇవ్రరంబాజు. చే. అ. , క్కి, (ఇవురకా4 సౌజు ఇంకు, “కీ, .ఇవురంబాణీన మహార్థవము కరణి.” భార. దో. శ, అం ౧౨౬

ఇవురాకు. జే.వి. (ఇవురు-ఆకు చిగురాకు. “గీ, పెద్ద లివురాకు. బక్రైన పెట్టువడిరి” ఆము. ఆ, ౧౧౧.

ఇవురు. దే. వి. చిగురు. (చూ. ఇవురాకు) అ క్రి, 1. ఇగురు, ఇంకు. “సీ కల్పాంతవాయు సఖ స్ఫురణంబున నివిరిపోయిన మవోర్డ్మ వము కరణి.” భారశల్య. ౨ఆ.క౯౯. 2. స క్షమగు, “గీ. ఇంది, యంబులు మనమునం దివురం జేసీ” భార. శాం. క, ఈ ౧౧౭.

ఇవురుంబోణి. బే. వి. (ఇవురుపోణిం ఇగురుంబోణి, మనోజ్ఞురాలగు స్త్రీ; స్త్రీ. “గీ. శీతలజలావాహ మస్నేవాతువర, కందమూలఫలాశాదికదశనంబు, చేయుటకు నెట్టు దనరె శచీవిలాస, మెన్న దొరంకొన్న సీ చిన్నెయివురుంబోణి.” కృ.శకుం. ౨ ఈ 20.

ఇవురుయే=ఇవుర్చు, (శర)

ఇవుర్చు=ఇగుకుమే. (శర

ఇవురొత్తు దే. అ శ్రి (ఇవురు[ఓత్తు) పొడ

చూపు, “ఆ,..నడలు మురిస మెణీంెగి సిగ్గు

"మోమున వివ్లురాత్త, దోయజాస్య కలరుం

ట్రైాయ మైన, దు పాత, 3, ఆ. 30౧,

ఇవుర్వంటక ము. చే. వి. (ఇవురు--వంటకము) ఇగురు

వంటకము, అత్తెసరు. “సీ. , రాగిలోవాండి

¢లే

వు

నన్నాయి లేకుండంగ వండి దించిన యివుర్వ్ణంట ఇప్ట్రగంధము. సం.

కంబు.” కారీ, 5, ఆ, ౧_౨౧.

ఇ్షవుల=కావల.

ఇనులుచే=ఇవుల్చ్పు* (శ. ర

ఇవ్వలం దే. వి. 1. ఈవల, ఈవైపు “గీ, ఇవ్వల వ్వల "చ చైతు లట్టిట్టుం ద్రోయ. *”దచ్చా, కాగు ౨౧౦ 2 9 కఈవతము. నన నీ వ్వనితో చెచ్చోటం, జిప్వకు6 శేసాంవవలదు చే సా:చినచో, నివ్వల నవ్వల "నెవ్వరు, నవ్వక యుండంగ- బగణజ నణం-గించందగుక” కాకీ, ౧ ఆ. ౧౦౯.

ఇఇషము. సం. వి ఆ, పుం. ఆశ్టయుజనూసము. ఇనుము.

ఇషిక న ఎ=ఇసీ కం

బి

“ne

ఇషీకం సం. వి. ఆ. స్తీ “1. 'జెల్లుల. 2. అవరు. 3. చి _క్షరువువ్రాసెడుకుంచె. 4. ఒకలాతివెజకున్తో. ర్‌, గజనే శ్రగభము. 6. బొంతదుబ్బులోని మొన్వ- ఆ. తను ముంజగర్భ మగుఫిషీక నిదర్శ,

గనుంగొనంగ వలయు దనువు ముంజ మాళ్ళ దదిషీకనిష్కుర్ణ, విధము సుమ్ము యోాగవిదుని న్‌ వెరపు.” భారం అశ్వ. కతల...

ఇషికము. సం=ఇషీక. (బొంత పు. “క్త కాకు స్థ్వాన్వయ నాథం: డి షీకము మం శ్రంచి. వైచెం జెన్నటిశాకక ల భా, రాం నుం 3౧౫

నంబు గాగ

ఇషీకా స్త్ర సము, సం వి, ఆ న బాణము.

ఇషముధి., సం, వి, ఇ. పుం స్తీ + తూణీరము, ఆమ్ముల | ఇహావ త్తి

పొది

లీ21

ణి

లబ్ది. AF చ న గ 1. నా దోనళ్లీ. 2. ముంచివాసనం, శి. ఇనుక దిణ. అ మంచివానన గలది,

ఇస్టగోష్షీ.. సం పి ర్త ఈం స్త్రీ మంచిచెడ్డలు చెప్పు వా యం న్‌ కొనుట. ' “ద్వి+ = సోపురంబున నిష్షగ గా గోష్టి నున్నెడనుం

బనపు. రో ఆ. ౧౨౭ పుట. (రూ, ఇష్టానోష్టిఎ

వ యయ

ఇష్టచేవత. సం. ఏ. ఆం స్త్ర వ్ర తి వహాషాతనండుో జాలన

అవతారిక,

యడై వము. = “మదిష్ట _— “పీ బలడజేవుం డొకనాండు పద్దా తుతోయహాడ ధర్మ నందను సభాస్థంకివచ్చి, యిన గోష్టిని వసనియింప క యరుజంచె...””

జ: రాఅ ౧;ఆ. ౧౫౩. ఇటే, ఇప్హదెవముమొ. సా? కోరిన నను

టం “గీ, ఇష్టభోగఎబులొసగగె ఫణీంద్రు దుకీలబి టా! వ్ప్‌దిం లారా

నం. a

ఇష్టము, నం విం ళం న 1. కోరిక 2 కర్మ ముం లే. ఉపనయనాది సంస్కారము. క ప్రీయ

తము. .సంతసంబు వడి రుర్వీవంద్యు స్త బార. ఆది. ౮) ఆ. ౫౨ ల్‌. ఆతి ఛ్యాతి విహితకృత్యము. 6. ఇటిక.విణ. (అ.ఆ.ఆఎ

1. కోరంబడినది- 2. ప్రియమైనది. తి. పూజింప

బడినది, &. యజింవంబడినది. ఇష్టలింగము. దే. ఏ. ఇన్షడేవత. (బ్రాం

ఇస్టసిద్ధి. సనం. మి క స్రీ కోరిన కోరిక యాజేరుటం కా. ఇస సిద్ధికొ ఆకు సీరారు బిజముత్‌, కష్టము నను జదివి గానలేండు” వేమన ఈ౨౧, ల్‌.

1. కోరక దీరుటం

(బ్రతివాది కనువగు నాకేషము.

నం. ఏం ఇం స్ట్‌ .

ది కర్యమున లై

ఈ

ఇషువు. సం, వి. టం పుం, స్రీ" d. బాణము, 2. ఐదు ఇష్టాపూూర్త రము. జుం విం అం స ఇష్ట్రమును బూ ర

సంఖ్య, లె. వృత్త త్తకేత, తృమున జీవమ ధ్యావధివజకు గీచిన బుజునలేఖం టి .) 4. సంగీత శాస మున తానములలో నొక యవాంతర భేదము, వో వీ

ఇష్టం నం, సి, అం ఆ” నఛ్‌మ్సి జమ్మిళ్‌.

ఇష్ట్రక. సం. వి. ఆ, స్తీ + ఇటికం

ఇష్టకాషుముం నం, వి, అం నం లామజ్ఞకము, వట్టివేరు. పుం. ఇటికలతోం గట్టిన మార్గము.

తెల్డ

§ మును. (అగ్నివోత్రాదికర్త మిష్రము. వాపికూవ కటాకారావమ చేవాలయ నిరాణాన్న దానములు ఫూ_ర్తముఎ విణ. కోరిక నింపంబడినది.

ఇని. నం. వి. ఇం సీ. 1. యజము. లొ. కోరిక రె. క్తి. ఓ. యజ్ఞ భేదము. ర్‌. సంగ్రవాళ్టోకము.

(భఛాష్యేష్టి మొ స్‌. చేసినచా౭దు.

పుం యజ్వ, యజ్ఞము

వీ

ఆ

ఇప్రిక, సం. వి. ఆః స్తీ = ఇటికం (చా. ఇకక ఇప్పి కాశిల. (సౌరి కంకరణాయి, శిలాబిశేషము.

ఇషికోల. 'జే.వి యజ దండము. “సీ... . ఇప్రికోలయుద జంక నిక్టితోలం.” హర. ౭, ఆ ౧౨

ఇష్టిపదుండు. సం, వి, ఆ పుం. 1. కిసినిగొట్టు. రై రశావమనుండు,

ఇష్టుడు. సం. వి, ఆ పుం 1. ఆప్నండు. “క విదు రుడు. .. పెద్దయిష్టుడు మోకుక. భార. ఆది. రా ఆ. ౧౯ 2. ఇరికాండు, “జ, . .ఫూవిలుతుం డిష్టుండు...” కేయూర. ఈ ఆ. ౧౫౨.

కహ్హము. సనం వి అ. పుం. వనంకబుతువు.

ఇమ్మండు. సం, వి ఈ పుం. మన్య థుుండుం

ఇప్యుము. సంశిఇిప్మ ము.

ఇప్వుసనము* సం, వి, ఆ పుం. విల్ధ్వ, ధనుస్సు.

ఇప్వూస ళ్‌ సం+=కృపమ్వునన ము.

ఇప్వ్యూసుండు, సం. వి అం పుం. విలుకాడు.

ఇష్వుండు, సం, వి, అః పుం, ఆచార్యుడు, గురువు.

ఇసడిలు. చేయు క్రి. ఈసడిల్దుం (విసుగు “క. ఇసడిలక మణీయు జని య, వ్వసుభేశుండు దండకమున వర్హింపంగం: దా, పనహింసాపరు లగురాా, త్షసు లిరుప్పురు చేను గూడి కపటాకృతులక ”భాంరా.

822

జసు

వైషు రా ఆ ౬౧. (శరసా; “మాపిన్నది యును వింతలీ ముద్రితము. “ఇను వింతలి వేదం. పా. ఇకర (వృయోగముల ననుసరించి యిసిణీం తల యనుటే గ్రాక్యూము.) “చ. మన తరళొక్నీ సిద్ద తెరమాటున . + ఇసీజీంతల చూపుల దన్ను. జూడలాం” పీన, శకుం. ౨, ఆ. గలి,

ఇసీజీంతలం వాటు డే. ఆ. (కి, (ఇసీటీంతలం- పాము. చలించు, ఆదరు. “క. అంతట నిష్ణజు మనసులూ కంతుని వస: గలసె దింతకనమవముస లొ లయక్క మంతనములం 'బెదవులు నిసి, టీంకలు వాజంగ నగవు జెప్పలు గోరా.” విక్ర+ రా ఆ, రా౭, వార ఎ ఈ గిం,

ఇసీ. చే. అవ్య. ఇస్పీ, శ. “ఈ బెబ్బు లితోలు వచ్చడము. బెద్ద నిసి యని నవ్వి...” రామా, కీ, ౨౬ భార శాం, 3, అ 3౯౬.

ఇనుక బే. వి, నీ. సికతం “గీ లిలలం గాష్ట్రంబులను మృ త్పికలను నినుక, లింగముల లెస్ఫగాల é గల్పించి భక్షి నర్చనము సేయునతం డొకం డనుచుం జెప్ప శివుడు భక్తవిమర్శన చేయు నపుడు.” భీమ, ౫ ఆ. ౧౦౯.

ఇనుకగరుములు. దే. వి. (పారి) ఇసుక ేలలకును ౫రువచేలలకును మధ్యస్థృముగ ను3డు నేలలు.

ఇనుకకిన్ని య=లఇసుక తిన్నె. (యాం ఇసుకదిన్నియ.

ఆర. ౨4 ౬ (శ. రం చ్రాశ ప్రతి పాం “బఏనువక ఇసుకతిన్నె, దే. పి (ఇసుక +తొన్ని నైకళము.

మణియుం జని” మ్మ దితపా.)

ఇసిరో. జే. అవ్య. (ఇస్విరోఎ. ఇస్కీ ఛీ. “చ... కిరీటి చే నజుక శాంతత నొందిన సోమద క్త

“వీ ఇసుక తొన్నెలమోంద నెక్కంగా వలె నందు వది గోర చేమిరా మదనరూప. రాధా, ౧) ఆః రోం. పాండు ౨)ఈం౧ 3. (రూ, ఇనుకదిన్నెఎ

యిది పోరిపాడియే.” భార మా. ఈర. (రూ. ఇస్సీరోఎ

ఇనీజీంత (ల చే, విణ. మనోవారము, సొబైనది. “పీ వ్రఫువ్వుంబోండుల యినిజీంతచూపుల బుషు లగట్లిమనంబు లిగరువెట్టు.” కాఫీ. ఏ౨,అ,౧౬౯. 2. చంచలము, తేరళము. “క, భూపాల మెజుం

గుంబోండులు చూప్పులకుం చాయునీదుసాబ గ ట్రగుటక ) మాపిన్నది యిషిజణీంతలు చూపుల నజగంట వెజచుచుక్‌ నినుం జూచుక్‌.”

శాకము, ఒకవిధమగు కూర్తో, (శ. రు ఇసుకదిబ్బ =ఇసుకలి"న్నై * ఇసుకదొందు, చే. వి. (ఇనుకశీదొందు) ఒకవిధ మగు చేయ (శర ఇనుకపా(కటి. దే. విణ. హద్దు లేనిది. తే అనఘ 'వేశ్యావిడంబవ _రృనములెన్న్ర నినుకపాతఆ యా జోలి యేల, కృవ్వ.” (వైజయంతీ విలా) ఇనుకపులకండము. ద్వ వి. (ఇసుకళపులకండముఎ) మళ్చ్య్యందిక్క, ఇనుకవలెనుండు శర్కరం' (శః ర

బసు ' ఇసుకబేలు దే. వి ఒకానొకతీల. (శ, రు ఇసుకమా,ను చే. ఏ. ఉలిమికి వరుణముత్తో (శర) ఇనుకిరాజేనములు. చే, వి, బం వాంనం ర్క, ఆ. ౧౨౮ ఇసుమంత దే. విణ. (ఇసుము4అంత) అల్పము. “గీ నసంగతియె యోయి యినువుంత కింX

గ్‌ ఆము. లః ఆఅ, ౬0౦. ఒరి

ధ్యాంుం

ఇసుముంతలుంజకఇనువము ఎత. . కొన్నిటి నిసుము తలుగా నుజుమాడి యాడి.” భార ఏరా 1%, అ. 3౫

ఇనుము. జే. వి 1. ఇనుక్క “పీ = ఎల్లెడ మిన్నేటి యిసుమున నచ ్పరక్రొమ లిడ్డ "వెన్నెలకుప్ప లనలలి పారి, ౨, ఆ. ఏ2. వ్‌ ఇనుము చల్లిన రా లని బిసరుహా_హ్హ్మ కరనితాంత 'దురంత భీకర వనంబుళ” రామా. ౫ అఆ. ౨౪. 2. పాడి “గీ ఇనుము చేయదె గద గోపుం డెత్తుగదను.” ఊ జారి, ౨, ఆ. ౭.

ఇన్తు=ఇనుము, (ఇసుక “సీ, ఇంద్రుం డంబుధిం బై డియిన్తుగొల్మి ని వెట్టి కరరించు కరువుముఖం

బనంగ.” మల. ఏ ఆ. ౧౪౨.

ఇనుట్టు.. జే. వి. బం వర్షము వెలియలా'నే దీపము చుట్టువేరు రెక్కల చీమలు. (శ్యాం బెలుఎ)

ఇ్టిి హిం వి చిన్న యినువపెట్రాలో నివ్వులు చేసి బట్టలమోంద రాచి నునుప్రుచేయుట. (వా) రూం ఇ _స్టీరీ. “ఊ.,.ఇ స్టీర్కీ యిచ్చినకోటు మేన'

ధరి యించి మ రుమాలువైచి”” దాసు

సే 11 పు

ఇ_స్టీిరిమడక,. ద్వ. వి. (ఇ_స్టిరశే మడత) ఇ_స్టీకి చేసి మడత పెట్టినబట్ట. (వా

ఇ_స్టీవోరు. హిం. వి. 1. (ప్రకటన. 2. (పృకటన పత్రము. వ్యవ :---వేలమునకు ఇ_స్టివోరు కట్టి నారు. ;

”

ఇ _స్టీనోరునామా* హిం. విం (పృక్రటనప త్తి కం ఇస్తువు. డే, పి సొత్తు స్వామ్యము. (శం ర బ్రా

ల25

“ధాన సెన్‌ శేషము .|

వి

ఇస్సీరోం దే. అవ్య. ఇస్పీ. తచ్చాం _డాతియుం డె నంటు "లారా బ్‌స్పిరో 444.” భార. శల్య. లీ, మిం రా

ఇస్సీస్సి. చే. అవ్య. ఇసిరో. “గీ కోవ ముదయిం వంగాం బండ్లు కొజికుకొనుచు, దంభుం డిస్సిస్సి **.ఎడ గల్ల నుండు మనిన” వ్రబోధం క ఈ ౧౦౪.

ఇస్సిస్పీయగు. చే. అ. శీ* (ఇన్సిస్పి +శఆఅగుఎం అసవ్యా మగు. “వ దినమొలయుం దానును జూడ నిస్సిస్పియై వచ్చువీండు పిశాచంబు_గాని రక్క నుండు గాండులో వబోధం 3, ఆ ౧౨.

ఇస్సీస్సిరో. చే. అవ్య. ఇసిరో. “శా. .ఇన్సీస్సీరో wm 93 += .దొంగసాములకు చె యి కేల ప్రాల్యాలితె. వ్‌ యః అగ్గి ఆం 3.

ఇస్పీ. య్‌ అవ్య. ఇసీ. “క ఆందజు హుం వజ వంగ నిం జేటికి మున్ను వచ్చి రిస్సీ యని...” భారం విరా, ౫ ఆ. ౭౯.

ఇహత్యము* సం. విణ. (అ. ఆ, అఎ 1. ఇక్కడిదిం 2. ఇప్పటిది.

ఇవాము. సం. అవ్య. 1. ఈలోకము- “ఆ. ఇవా వరముల నెసక మెసనయగ...” భార. శాం, ౫%, ఆ. ౨౫౭. భో. ఆ ౯ 2. ఈ లోకమందలి

“చ, వారల శెగ్లు సేసినం, జెడు

..*” ఛభారఆదిం ౧,ఆ.౧ ౩౯.

నుఖము* నివాముం బరంబు

ఇవహాలోకము. సం వి. అ. పుం, ఈ లోకము,

ఇహోాము[ తృఫలము, సనం. వి, అం న. ఇహాపరలోకము లందలి కర్మఫలము. 7 తత్తియ సంస్కారము నకుం చ్యాక్త త్తముగా నీవు నన్ను బాటింప వివో, ము ప్రధ లములకు నీకేం బుత్తుండ నని వచ్చు టింకం బొసలునె వెపునూ, క్‌ భారం ఉద్యో. రా ఆ, ౬.౨

ఇహామ్ముత్ర తలు. సం. అవ్య, (ఇవాళ్యఅము త శ్యగాలు) Be, ర. రత త్రయహే, ధన మహితో ద్యోగపరకం దనరుగృవస్థుం, డను యినోము కృ లయం,దన వర శాఫీష్టసిద్ధి నభిరమ్యు6 డగుక౯.” మార్క. 3, ఆ. Porn

ఇహ్‌ీ 224, ఈగు

ఇహిహీ. "టే. అవ్య, ఇసీ, “క. మగటిమి గలరాచ| నులు నెన్నెడుచో నిన్ను6 | ద్రిభువశేశుం డను చందమా యిది యిహీహీ.” రామా, ఎస ఆ చుక్‌, ఇన్నిదినంబుల నుండియు, చెన్నండు ౧౯౮. వి. నవ్వుటయం దగుధ్యని కనుకరణము,! నిను: బెట్టు మనుచు నీండ్రము సేయక ౨” భాగ, “ద. _ఇహిహీ యని నమ...” రుక్మి, 3,ఆ.౯౪. రా నస్యం. గిజ

ఇహీ. దే. వి. ఇహికా. “ఉ,..ఇహీ యని భక్తులు ఈండ్రించే. చే. స కి. ఈం డృముకే సేయు,

నన్వకుందు లే.” చెన్న, ర, ఆ. ౨౧౬ కసా, ఈరీతిం కుల లక క ప్ర మిం ఇళ్లే. నం, వి ఆం వ్ర he hk కుల బు భునిభార క డిం నారాటముక్‌, బో రాటంబు హు శ 99 2, ఆపు, 3. మాటు. 4. ఇడ, నాడీభేదము. కన. ఇళ కాళీ. ళీ, ఆ, ౦. ఈ ఈయ. చే. ap కేం ఈక, పక్షీ అక్కు శర Xe

యా:క చట్టువ యెజిక డా కన నొప్పూయకం

ఈ. ఉభం చే. ఒకానొక య్యయకరము. స దణ బు...” ఆం.భాం ద్వి ౯౯. బి, పకి చెక్కు

నున్న దానిని చెలుపును. “జ, ,..లతాంగి:ం గూర్చి, లోని భాగము. “చ,..దోరమెన యాం, కలం

గా, కీవెడమాటలకొ మరలండు...” ఛారవిరా.. _ జెనుగండలుకొ దొరగయలా ఖగదానవవీరు లిట్లు

౨ ఆ. ౭౮. ఇచ్చు థాతువునకు భవిష్యదర్థక దూ ర్భలంబిడి + భౌ, రా, ఆర, ౨, ఆ, వ్యతి రే కార్థక ప్రార్థ నాద్యర్థక తుమున్నర్థక వశ్య్‌ ౧౩౮ భార స ఆ, అళాలాం

యములు సరవశనప్రు డాబదేశముగా వచ్చు నీ

డ్‌ x డు క ఈవ్‌ ఈంకియె. జే. ap ఈక. నీ , “నిజసంజొకాయశ లంతా రలు కడు కోన సోశిన 'వెజంగంది యాంకియలం ముడుచు.” అవ్య. Ll: సంప్రార్థమున మధ్యమపురు “ముం పబంధ్ల. ౫౯

డు” వర్ణ కములకే విభాష నన్నుష్పయు అ మగు ఈ

నది. Fan వ, + వినుమోొ, వినుండ్లీ* 41 వ్రశ్నించు ఈంకుం డే. అ. శ్రీః ఇంకు. (శర న] wy" బ్రా

నపుడు “వొ అను శబ్దమున కన్నుప్రయు క్తమై ఈ:ం3ె=ఈంకియం pa ఈక లంట జేనెం దోశి యర్లవిశేషములం చెలుప్రును. ఉదా వీడీ! లంట జేసె...” వేమన. ౨౧౫౦.

£ జ 13

నిర్సీ మొ. త. ఇకారాంత పదములకు సంబుద్ధిని కర జ్ర వి, 1 మఠ్నీక “వ,..ఈంగకుం. గాట్రీక విభాష నాదేశముగా వచ్చునది. ఉదా :-హారీ ” వరాహ ౯ ఆ ౧౨౩. “అ ఈల

మెం ప్ర 1. కొన్ని శబ్దములకు పుం _సప్టమున! శ్రేణరుచికి నింపుగాం జచ్చును, 44” వేమన

మతుబర్థనుందు వచ్చునది. ఉదా కమ్మ తీండు. ౨౦. ర. తు పొక్తి చివర నున్న ఉక్కు.పూన.

2. కొన్ని శబ్బములకు స్వార్థమునందు వచ్చును. “కీ నటి తప్పనీని యబ్బురపుం జూడ్కూలు

ఊదా: కల్లు రీండు. నం, వి, ఈ. స్త్ర లక్షీ, జరి యుక్కుటీగలమో౭ద నూలుకొలిపి* ఈండ్ర,ం చే. ద. తాటిచెట్టు "“మొదలగినవి గ్‌ రంగా. ఏ, ఆ, 3౨౪

జీవించుజాత్సి ఈడిగ. “గీ కటకటా వద్మ్యగర్భుం ఈంోపులి. చే, వి (ఈలోఇపులి) 1. ఒకజాతి

డెక్క-డిరసజ్ఞైం తి కెటువంటి తీండ్య| సాశెస్పరును. “సీ సాదొ ట్రనలో లూత వరంగం

వయసుుటోరచూపుల చెజివోొాంతకారిం దెచ్చి, దద్భేదంబుదోంచు నీంగపులి విందుపురు గన.” లు 95

యాలుగాం హర్చి సాపాత్తుణాయె నవాహ. ఆం. ఫె, ద్వి ౮౭. 2. ఈంగలకుం బులివంటీది-

షా స; సాలెపురుగు. (శ రు § ఈండ్రము. జే. విం వెడనము, బాధీం చుట. (చూ. ఈంగు. డే. డం శ్రీ (త. నీంగుఎ 1, అగు

ఈం డ్రము నేయు “గ్ల ప్రీ? కనకల్లి దాస్ఫంబు పీ జ” ఈండ్రమునేయం. దే,స్మ్న క్రి, (ఈండ్రముశేచేయు). భార, ఆది. ౨, ఆ.. ౮౪. డి. తీర్చు. “ఉఊ,. గో

పీడించు భాధించు “క. మున్నెన్నుదురు వదా విందుండ కావు మంచు బలవించుట అనాయయ

ఈచ

రానియహప్పు,..” భారం ఉద్యో. ౨, ఈ. ౧౨౯. త. తొలలించుకొను. “డా, .,సీ కిచ్చు నవశ్య

ముక ws నీరసము తొల్లి టం బడ్డ బన్నీ |

ఎ” కాగు. ౧౦. స్కం, త్‌ ౨౯౦. “అక్ర. 1. “క ఈ గంగాదిక తీరము, లీగంశా సీపు తమనమిద్ధాంబువులక , పోంగెడువారల గనగనం గ్రాలెడు నంగార సింధు కల్టోల ములక పాండు, ౧ఆ. ౧౫౦. 2. దాయ. జరీ . ఈగికిరాజువై నీరారి గాంబోలు నఖిల చేవ కలు సేకార్థ్య వనమున,” ఊ హారి, ౨, ఆ ౧౬౧. “ది. ఈల “దిక్క_రులు మీంకృతు లాొనరించెం, గ్రాగిన యనురులగతి నబ్దు లింక.”” రం. ఠా. యు. 3౫౩3. పొం (ఈస=ఇస్త అని, క.ర్ఫ

ఈంచే. చే. వి. కణిశవృంకము, ఊంచ, “క్ల ఈంచ యనలోం, 'గణిశవృంతంబు చెలంగును .4* శ్‌ భె దష. ౨౨౬

ఈంటియ. బే, ఏ. ఆయుధవిశేషము, కుంతము* “కీ వంకల జముదాళ్ళ వాల్బల్లెముల గుమి పయికోొని చెద్దయీటియల: బొడిచి” అచ్చ. యు ౧౮౦.

ఈందె=ఈంటియ. 6క్స నేజ బరిచి యీంటె యనంగ బరగుం గుంతు ము...” ఆం. భా, ద్వి అకు రొ ౭ హారి, &. ౧ ఆ రావ,

ఆం,

ఈంటెకాండు. బే. విణ. (ఈంటె+కాడు ఈటె

తోం యుద్ధము చేయువాదు, కాంతికుండు, శర సంచా. కత్తులవా రీంటెకాం డే ట్ర వర్షిల్ల " రామ, ౨౦౮

ఈత. జే. వి 1. ఈందుటం “గీ. పలి నిలుచుచుం

గరణులం దేలి చనుచు, మునిధాపోవుచూ నోరో |. ఈదర. చే. విం ఈంయద్క చలిగాలి. ఆం.ళా

రు ముంచివట్టి, లోంతునకో నొయ్యం దిగుచుచు సీత లేని యచట మిన్నక యాందుచు నాడి రర” నిర్వ. రా ఆ ౪౯. 2 ఖర రికో. క్‌ ఈ6తచెట్టును లోతు నీత యనం జెలంగు ' సాం. ని మాన. ౮౭. 8 లోతు. &. ఈ నుట. రా. వి. 3, ఆ. ర.

ఈంకకాయడు. జే, విణ, (ఈంతుకాయం) ఈంచెడు చాండుం “వ. ..(హాద్ధండు) గాంధారీనిం గుంతి

8525

ఈందా

నిం గాంచి యా:ంకకా:డు తీరంబు గనిన చందంబు నొంది...” భార, అశ్వం ఈఆ౧ం౬౭.

ఒర తీవ్వవ వావా మోం౭వెదు నీత శకాండ్రు సగ £9 నిరం. ళో ఆం ఉరొం

ఊఈంతకాయ. డే.వి, (ఈంకష్లకాయు) 1. ఈందయటకు

సహాయ మగుసొజకాయ, ఈం౭దుగాయ. “ఊం కోపనశాపనవ్యశిఖ గోల సయం గనుంగంది చంది ఈ త్ర్తాసము నాంవలేక తిమిథఛామజల శ్రమిం గూలి తూలుజం, భావవా రాజ్యలక్ష్మీ “వరవారలగం చేల్పవె యాంశకకాయ రూ,

“3

యమ్‌ పృథుకగ్సరం బమర న్నాక్కిత రక్షణ దషీణే చణా” పాండు. ఎ, ఆ. గం. 2. ఖుద్దూరిక

ఈశకొట్టు. జే. అ క్రి. (ఈయశశీకొట్టు) ఈందుం (శ రు ఇటే: ఈంతలుకొట్టు, (వా) కందం. బే. వి 1. చలిగాలి “గీ ఈద యన సీందర యనంగ నెసయగు కీక్క వాయు... ఆం. ene ప ౬.౦౮. 2, గాలి. =a ఆదురి a డిట్టు మదనాంతకువ ట్రా మల్టం జొచ్చి ేక్తీదయు వానయుం WOO "నే జెఆం జనావరోధముం, బ్రోదిగం జేయగా?

గడచిపోవ వను బఆి ప్రాలుమాలి, కా ఉద్భ. ౨, ఈ శీ౬0౦*

ద్వ. వి. (ఈందశాకొమరుండుం వాయుపుక్ట్రు డు. 1. ఫీముడు. 8. జానుముం తుడు. అచ్చ నుం ౯౯.

ఈందతూపు. దే. వి. (ఈ(ద4తూపు) నాయచ్యా

స్త్ర ఆచ్చ. యం. ౨౬౫.

ప్క౬ం « ఈందరగాలి=ఈందర (వా

ఈందాడు. యు.వై.వి (సం.హింళాల?ః) సఅకతాటి చెట్టు. (శర్చుదేఅ కి. (ఈందుఖ ఆడు) ఈందు లాడు. “మ ఇల నాచిత్తము యోగసాధనల యం దీంచఛాడంగాం గొంత నని, శ్చలతం జేరల వచ్చు...” 'స శం, ౯౩. (నక్త మగు అని భావము.) ,

ఈద 826 ఈత

ఈందు. చే. అ. క్రి. ఈందులాడు. *“గీ...ఈ:త, యా:బడిన యింద్రత్వము... భాగ ౫ ' "లేని" యచట మిన్న క యోాదుచు నాడి రె.” స్యాం, ౨ ఆ. ౧౧౨. '

నిర్వ ౮» ఆఅ, రగా ప ర నది మొద కకం చ అవ్య. ఇచ్చు ధాకువునకు వ్యతిరేకక్తా ( లగువానిని చాంటు, “సి, త్మీవ్యవుృవావా మా: ర్థకరూవము, ఈయక,

97 Es Do స వే Ret క్త (శం రృ

కన ప్రళయకాల సమ్ముదృముభంగిః బొంగి త NE IO కడు భయంకరు: డగుఖీముర గడవసీ-ద, వశము | సోః దేవా స ౨ (ఈో+అక్ళ = (చూంఆక్స

=. భార ఉద్యో, ౨ ఆ. ౧౯౦. వి, 1. వా ఈకొను, ద్వ సం (క్రి. ఈయకొను అంగీకరించు. యువు. “సే. ఈ:దు తెమైర...పోశుదయ్యము | “చం ఇపుడు మదీయ వాక్యముల కీకొనవో యని మింటిమూాలి గాలి” జేంక చేవ ౧౫%. జెంద మూరశే, తెవఠెవం గొట్టుకాడెడి. . కళ్ళ ,ఈం దునకుం గాదిలి కొమకుండ....* రాధా, ౧,౪. ౯౧.

అచ్చం సుం అరిగా (శర పాం “గాడ్పు ఈకోలం ద్వ. వి." (ఈకొను. ధా ఈయకోలు, నకుక ” మది) 2. ఈంతళీ. “వ వేము. “క్రీ ఇయ్యుకో లొప్పికో లీకోలు మైకోలు... పులుగుకు గుకివెద యాందు గేదంగి...”| సమతిసేరు...” ఆం. భా. శ్ర ౧౦౮. స్వాం ౪, ఆ. 3౭. 8 తేమ. “ళా. తారా bi ప్రోష్టులం గాలసూతుండు వియద్వారాళి వేటాడి హః వ్షోరంభం బనుబుట్లః బెట్టి నులివాయం గుంజి యాఐదాజు: జె న్నారక 'వై_చినజాలమో యనలో . టే కాళ. ళ్‌ ఆ గా౬.

ఈత. సం, వి ఆ సీ. 1. చూచుట, 2. పర్యా లోచనము. శి. దృష్తి, “రీ ఎవ్వనిసదము సూశ్మే ఊబుధులు పునరావృత్తి శరాన్యక మండ్రు తెలిసి” వార ల ఆ, ౬౨.

ఈత్షణము. సం, వి, అ. న 1. కన్ను, 2. చూపు.

ఈందుగాయ. దే. వి (ఈకదయ[కాయు ఈశ స్య చూచుట.

కాయ, ఈందుటకు సహాయ మగుసొజకాయి.

వాంస రి, ఈ ౧౮౨౨

ఈందుంగ'య్యా, చే. ఏ. (ఈదు+కొయ్య ఈదు టకు సహాయ నుగు,మా,ను. “గీ. ఈందుగొయ్య లు 'తెప్పలు సీందయంగాయు లరడ బరిగోట వడ వలు తరులు పుట్లు, చేపడవ లోడ లాదిగాం 'జెలంగునట్టి, యంబుకరణంబులకు చెల్ల నధిపుః డకండు.” వాంస ర, ఈ ౧౮౨.

ఈతకణిక నం, వి, అ. స్త్రీ దైవజ్ఞ, సోడా, చెపు . నది.

ఈకీంచే. సం. స క్రీ” 1. చూచు. “క. ఆ చరవు పురం భ్రులయం, చెపుణ్యాంగనయు భిక్ష యిడ దయ గటా, రేపాడి మేలంకోని యే, నేపాపా తునిముఖంబు నీక్షీంచితినోల "కాశీ ౭, అం ౧౪౨. 2. ఆలోచించు. “మ. భవ పాశ్న క్రుట నతృమంబు లగునాఫాలాక్షుగాథావలంల్‌ , చెను

ఈందులాట. దే, వి ఈందుట. (చూ, ఈందులాడుఎ లారక" వినుచుండు "నెన్వం డితం డీషీంపకా

ఈందులాడు, బే, ఆ శ్రీ” (ఈ:ందులు + ఆడుఎ మవాభాగుండు , , ఉద్భ. ౧, అం ౨౭.

1. ఈందు “క...బవ్యోండం, బుదితము గా ఈక్నీక. సం. వి ఆ స్రీ, 1, కన్ను. 2. దృష్టి.

వించి బావ్యామున నుదితంబౌె, నుదకమున సీంద్రు “ఉ...సూంత్షైతీకం జూడం గార్యగ త్రి యిట్టిద

లాడంగ, మది దలంచుచు నుండె దితికమారుం| యా...” వార, 3, ఆ.3౯.

డధిపాో* దశా. 3,ఆ ౧౭౬ 2. వచేలాడు.

“గ ఈంటెపోటులః బడి చ్రేవు లీదులాడ.”

స్వాం ళో, ఆ. ర౨.

ఈకీత. నం, విణ, (బు, శ్రీః బు 1. చూచు వాండు, 2. అఆలోచించువాండు.

| ఈక్నీతము. సం. వి. అ. న చూప, దృష్టి. విణ

ఈబదడు. ద్వ. అ. శ్‌ (ఈన్‌ +పడుఎ) ఈయ (అఆలు 1. చూడంబడినది. జి. ఆలోచించం

బడు. “స...దానవారాతిచేళ " ముందటన ' బడినది,

ఈగ

827

ఈడం

ఈగడం దే. వి జాడు పోకడ “గీ ఇచట శుచి కఈచేవోవు. చే. అ. శ్రి" (ఈత4పోవ 1. నన్న

ముఖ యనుహాంసీంయాగడ యొక, కొంత దొర కఈనొ యంచు నక్కు_జమునంద్రు, నయ్యా నిలి చితి...” చ్రభెం ఈ ఆ, 3; వరమ. ౫% ఆ. ౫౭, లా సాం

ఈగి దే. వి (ఈ ఈహ్షైఎ 1. దానము, “క వద 'జిటుయగు కీగ యిచ్చిన, బెదం రనళశె యొచ్చె మైనం బిమ్షట నగశే”” భార ఉద్యో, 3, అ. ౧౬౩. 2. ఇచ్చుట. దానము, త్యాగము. “క, దా రద, మాచే: గుందుచు, చేరిని నడుగంగం బోవ కంతయుం గ ఎ తం గూరిన వి పున కుర్వరువార నిదయనీగి ఫలము వాగోచరమే.” భార, ఆను. ౨ ఆ. 3౫3.=ఈవి. (ఈ ధాతువు “క. ఈ గికిం గలుచు పారిదా, రాగం బది నిల్వచె.. ష్‌

(UW కు. నం, రా అ. ౧౬౩౨.

ఈగికాండు బే. విణ. (ఈగి. కాడు.) ఈవికా:డు, దానశీలు:డు. (శ. రు

ఈనగిచేయి. దే. ఏ. (కణ4 చేయిం) దానమంచేయు సా_స్షము ; కుడిచెయ్యి. “సీ, అలరారు సీకి దన యడుగునం గూర్చి గట్టిగ నీగచేయి మాటికొనః డేని” వను. ౧౩ ఆ 3౪.

ఈగ్మిమా,నుం చే. ఏ. బె. (ఈగిక మాను కల్ప వృశ్నము. ఉర ఈగిమా, స్వలె ఫలం చిడి జని దప్పక...” నరస ౫ ఆ. ౧౯. “సీ. ఉఊలువ్షై.

యోగి మా, (కులచెంకకును దాని చని యిప్వు |.

ఇణాదుకొం డనణగవలసె” కువలు ౧ అం రజ

ఈగులకెంపు. చే. వి (ఈగులం4 కెంపు) చింతా మణి. “సీ. నిగిడి యాగులకెంపునెలకట్టు గల చోట: గల్వకావిరి కాజు క్రమ చోటు పాండు. ౨ఈ. ౧౫౮

ఈచే. చే. వి, 1. వంకర “ద్వి. 'కాలకొళశికు: డన గాః బేరువడస్కీ కాలీచ. జనుచు...” ద్వి. పహారిళ్చు ఊ రో౯౦ం. 2. వ్యర్థపదము. మ్రబంధం ౧౬ విణ. 1. శుష్కించినది. (చూ ఈద వోవు) 2 వ్యర్థము. (చూ. ఈచవోవు)

ఈవేవడు. ద్యం అ. (క్రి, (ఈచ+వడు) 1. వంకర యగు, “సీ, కా లీచవడ నిండ్లకడ కేలా వనరు చుండెడునాడు చైరాగ స్పీనిము: డయ్యె-” పాండు. ర్క అ ౨౧౦ 2. ఈచేవోవు,

లావాను

నిల్ల. “సే బూరకాటలు నీచవోయిన. చేతులు శి హ్‌ డ్‌ వారి. ఒవి? మ్మ రాలి వ రి, వ్షరమగు. కది ర్‌ స్‌ తజితోడ విత్తిన: దజచుగా: బండు: జే చెపుడైన విత్తిన సీచవోపు”ో నీపిసీ, ౮3. ఈమే. బే. అ. శ్రీః (పాడ్‌ పనుల పొలం) వట్టు, ఎ౨డిపోవుం (శం ర ఈమేకఫోవు. చే. అ. ఇకి* (ఆవు మొ భావు దూడవేయు, చచ్చినదూడను ఈను (క. ర) వమెకోొని సో వ్రు= వఈమేకపో రక (నెలలు ఈటార్చు. డే, స శ్రీ (ఈటాయణు co ప్రే తడిపోంగొట్టుం “నీ వేణి నీటార్చి సురపౌన్న విశులం ముడిచి.” జూ

నిండక

హార. ఎలి ఆం ౧౦౭.

ఈటాజు, డే. అ. (కి (కటు4ఆజుు ఎండు, కడిపోవ్ర. “సె. జలము లూటలుగృమ్లు శ్లచ్చి కాంతపాపాణ నికరమ్మ రీటాఆి సీముదివియ.” పీన. శకుం. 3, ఆ 50౦09

ఈటు. డే. విణ. |. వ్యర్థము. (శ. రృ డి. శూన్య ము. (శర చూ. కటా

ఈటువోవు* దే. అ. (క (కటు4పోవుు 1. పీటిం బోవు వ్యర్థమగు. (శారు 2. శూన్యమగు. (శం ర

కడ. ఉభం చే. వి. (ఈశకడు 1 ఇక్కడ “కు కడరు వచ్చినం గా దని, యాడకునుం బోక...” రాధా. ౨,ఆ ౫౪. 2. ఎకి తల. “కీ ఈ డెబుంగసివిభుం జూపు: జీడలారి” భాగ. ౧౦, స్కం., ఫూ ౧౦౧౫, అచ్చ ఆర. , రారా (ఈడె అని. శ రృ సం. వి. ఆ. స్త్రీ. స్తుతి పొగడ్త,

ఈడ:బడుం ద్వ. అ, శ (ఈడన్‌ వడు.) 'వెనుకం బడు, ప్రాంతవడు. “గీ. నీల యెన్నోతరంబుల సీడ:బడ్డ, పెద్దవావులు శోధించి గుద్దలింవ” పూర ౭, ఆ. ౧౨౮

ఈడంబోవు. దే. ఆ. [క్రి (ఈడన్‌ శపోవుు వెను దీయు. “ఊ యతుండు దానవుం గదిసీ యార్చి తగం గద బెట్టు వ్రేవినక్‌ రాతను. డీడంబోక

"ఈడ 828 ఈడు భిదుర్మప్రతిమానమవోసి వ్రేసె,..” నిర్వ, గీ.నిండారువౌన్నిల నిట్టవొడిచె” నిర్వ, ర్క ఆ. ౫౨౨, “శా. కూడంబాజి సముద్ధతిం| ఇ ఆం ౫౬. 2. (ఛయాదులచే ముందునకు రా

గడి కద్దో పాలకుళ్‌ మూ:క ల, ల్లాడం దాం నిశాత సేయక జ వటువ్యాపార ల నీడంబోక పెనంగినక్‌ ౨ భార వరాం 3,ఆ. ౧౩౩; ౫ ఆ. ౬5.

ఈడనము, నం, వు ఆం నః వాగడుటం ఈడము ఈడాము, దే, వి “గీ కృడము వళంద బందర.. జూంసం

కప్స్‌ ree క్రీడాపు ఎపృహోరిగోడ యనంగ.”

౧9, అం ౧౧.౨. సీలంపు మేడచుట్టు రె ప ౧ ఆం ళో

ఈడవిడుమే. డే. న (క (ఈడశావిడుచుం ది; విడుచు, వ. త్రీవశ్లేచ్భ యెవ్వని చేత సీడవిడువః, బడు...” భార అశ్వ. ౧, ఆ. “గీ ఈడవిడిచిన మేందీా లుంకనయెము, గలిగియున్న ది వాలిక గలిగె నేని చెంత నవకమై యుండునో...” కు. సం. ౭,ఆ. ౭, భారం అశ్వం ౧౩ ఆ. ౨౨౮

ఈడాడు. దే. స క్రి (ఈడు4+ఆడు) కవియు మార్కొను. “ద్వి. పీడ కోడకు డేది యుగ రాక్షనున్సి సీడాడి నీవెజ చే విడిపింతు.” రం. రా. ఆర ౧౮౧ పు.

ఈడికం దే. వి. 1. సరవడ్సి గడ్డి మొదలగునానిని చెచ్చెడి బండివరమువంటి సాధన విశేషము. “సీ, అలరుం దృణాద్యానయన సాధనవిశేష సంజ యీడిక యన సరవడి యన,..” ఆం. భాం ద్వి, ౨౦౧. 2. కంచతొడుగు, విత్తనములు చల్లినతరువాళక చేను చదునుచేయుటశై వెన ఈడ్చు ముండ్హకంహ. “స, తొడుగుజ యీజిక సుడుము కంప యనం దనర్పును గంటకాది భారము...” ఆం. భా ద్వి. 3౮.

ఈడిగ బే. విం ఈం డ్రజాతి. “నీ చిణుతవగలాండి సీ డిగచిగురుంబోండి” నురా. ౪రిం

£03.

ఈడిగిలంబడు. ద్వ ల = (ఈడిగిలన్‌ +వడు 1. వెలికిల:బదడు. “సీం wan వకోరంబు 'లెగుర "వే

ట్రై యిాడిగిలంబడునట్టుగా దలమునొనుయుం

|

సని చదికిల:బడు. “న్స్‌ తిగిచినో రాక యిీజిగి లంబడు చును లజ్ఞాలనత్వమున మల్లాడి యాడి” (వభ గి ఆ, 5౮

ఈడిగిలు. చే. అ. (క్రి ఈడిగిలంబడు, చదిక్షిలః బడు, “క నిను విడిచిన గొంపోయినం బని కొదవలు "లేమి సరియె పత్తిక 'చేంజి, క్కినయది నీ విక నీడగ, లిన నొచ్చుట మోిందుమిక్కిలి వివేకింవకా.” వృథా. క,ఈ ౧ర% “చు ఆ పెనసరి రు మొణివెట్టుచు స్పిడ్రి మ 1; ల్‌ ౨ ఈ ౧౧౧.

ఈడిగిల్లు= ఈడిగిలు. (రూం)

ఈడికము. సం. విణ (ఆఆఅ) స్తతింపంబడినది,

ఈడు. చే, అ. క్రి 1. సాంగు (శం ర 2. జాజు, (యా. ఈడవిడుచు స, క్రీ పిదుకు “వ. గోను ఒకు గ్రైపుల విడువకయు విడిచి విడిచి యీడ కయు సీడి యీడి యాజెనపాలు కాంవకయు ఎ భాగ ౧౦. సం. ఫూ ౯౬౬. వి, 1 వయస్సు. “గీ. రాగమంజరి యన నొప్పు రాజనుతయుం దెను నొకయీడు గూ. వెయి వక, ౧; అ ౧౧౬ 8, యావనము. “గీ ఈ డనంగను ద్రాయమై...ఆఅలరు నీడు, పాయ మున జవ్వన మన యావనము శర్వ.” ఆం. భా. ద్వి. ౧౧౭. 8. సామ్యము. “క, చూ చెదరి గాని సభికులు, నీచిన్ని కుమారకులకు న్సీ మల్జురకు౯, ఓచెల్ల యీడు గా దని, సూచిం వరు...” భాగ, ౧౦. సం, ఫూ ౧౩౫౧. రాధికా. ౧, ఆ, ౬౯. ఓ. అధి, తాకట్టు. “సీ... ఈ డనంగను నాధి చెలంగుచుండు.” ఆం. ఛా. దిష్టి. ౨౨౯. విణ. 1. సమానము. “ఆ భూక ములకు దృుఖములూ వాసీకొనుటకు, నేవిధములు గంగ కీడు గావ.” భార ఆను. ౨ ఆ ౧౦౬. 2. అనుగుణము, “ఉ,..నీ, "పీరికి పీడ దుర్దశల 'పెల్లునకుక - దురపిల్లు టారయక్‌ *” భారం షరా. ౧; ఈ ౫౧. 8. శక్యము. “క. ఘీడక ee బౌగడుగ న్యా యోడగు గా దని తలంవక...* శివసాం౯ క. వయోరూపములః దగినది. వ్యవః- ఈ షిల్హ యాతని కీడు,

ఈడు

029

ఈడే

ఈడుమే. డే,న్న క్రీ (ఈడు ధే తినుచు, లాగు. | ఈడువాయడు. చే, విణ. (ఈడుశవాఃడు) సమా

“శీ, శరభ్గపింహాముజేభనమిి సీడిచి శెచ్చి గట్టి, గా దామెన గట్టివై చు” ఊ రా. ౨ఆ.౧౪౮ ౭.

ఈడుబోడాడు, బే, ర్‌ం డ్ర్‌ ఆడు) ఎదుర్కొను. రంబు లీడుజోడాడ..

(ఈడు శాబోడంా “వ, ,దరసీ సీత వ్రీడాభ ఫ్‌ శుకం ౧; అ sea

వాకా శఈడుబోడు. దే. విణ. (ఈడుషజోడుఎ) సమా నము. “గీ కలిమిబలిమిని నీకు లోకములయందు, సిడుజోేడును లేదుగా యద్ర క; ౨ అం ౮౦, సాండు ౧, అ ర౬

డొ,

ఈడుపడు=ఈడ్వడు. “గీ, ముదిక యొక్క తె మో దుగు మొగ్టం గాంచి, యొలమిం జిలు కని దొండ భం డిడలం జనియె, గమనవాగ్వ కతావిభ, a మములు ముఖము, నీడుపడం దోంటలాోం గ్‌డ్త చడ లాడు నెడల.” (క్రీరాధా. ౨ ఆ rg

ఈడుపు. చే. ఓ. (ఈడుచు. థాం లాగుట్క ఆకర్ష ణము. “సీ శిబికావతంసరాళిత వ పదాబ్దములళ: యూడుపఫు...” సాం 3, ఆ. ౮౭. 2 విలంబ నము, ఆలస్యము. (శారు) బం బుగడ లగ లును కర్ణాభరణవిశేషము. (శ రు

ఈడుమోటు. చే. అ శ (ఈడు-మోతు.)_ 1. వ యను వచ్చియుండు. “సీ. ఈడుమిజే ననంగ సీ-జేజె ననలోను వయను వచ్చె ననుట వజలు చిందు ఆం. భాం తృ గారం 2 రజస్వల యగు. “గీ, శుభదినంబున స ప్తమశుద్ధి గలిగి, ఇలయనవేళను గుజుమాపు వీరతోడ,ు నరసరుచి రాన్న భోజనో_త్తరమునందుః నీ డెజుంగని -చేడియ యాడుమోఖజెల” రాధికా, ౧) ఆ, ౬౯.

ఈదుముంత. బే. ఏ. పాలముంతక,

ఈడువచే. చే. అ. అ (ఈడు+వచ్చు.) 1. సమా నమగు, “మ. కం 1 ఫలబీజాదులు నది జావయవసౌభాగ్యంబుతో నీడురాం గలవో -లేవొ...” కాళ. ౧3 ఆ, ౧౦౦. 2. రజస్వల యగు; రజస్వల 'కానుండు. వ్యవ:-ఆమె యీడు వచ్చినపిల్హ ఇంకను "పెండ్లి కాలేదు.

నుండు, “గీ, వరమపావని విశ్వ ప్ప వెన నినువంటికూ:తును గాన లేరు, నానువర్వులలో నవత, వంతు లెచ్చారు నా కారు.” వరాహ ౬. ఆ, 33.

వంచజనని,

గాన నా

యాడునాచు

ఈడు సేయు. చే. సం క్రీ. (ఈడుగచేయు) పోల్చు. “క్షా దోసము గాచె యయ్యతివతో ౬ బిజుతొ వ ని కుసేసినకాం కవికం దై ఆ, మరో

అః wey పం: Sn Py ఈ నవతి కోర్కు. లీజేర్చు మెట్టులైన” కళా, ౫ ఆ, ౨౧౧. 2. "కాపాడు, ప్రోచు. “ఉఊ,.సీ వెన రయ నన్ను నీ, డేర్పం దలంచి మానవుని శేపను వచ్చిన శంకరుండవోల” సా. క, ఆ ౧౮౫

ఈజేద్చకొను. జే. అ. శీ (ఈడేర్చు+కొను. స్వా ర్థమునం) "కార్యసిద్ధి త సిద్ధింపం జేయు. గ్‌ఆ. ఇంతలావు వేసీ యీజేర్చుకొని రాగం దొల్లి యేరిశైనః కెల్లెనయ్య, నీకు: జెళ్లెగాకంో రామా. ౭, ఆ, ౭.

ఈడేటించు. చే. స శీ (ఈడేజు. ధా. ప్రే

సద్ధింపం జేయు; ఆవనయించు*, “నం విశ్వామి క కనూజక్కు విశ్వోన్నతుం డైన ప్రాణవిభుండు నుటిల్లెకా, శాశ్వతుండు సోమతీర్థ మ, హీళ్వ రుం డిట నాప్రయాస మోజేజించెక” పీన, నకు. ర, ఆ, ౨౦.

ఈడేజు. చే. అ. క్రి. (ఈడు+వీజు) 1. సిద్ధించు. శాస et వీడేఆ...”” వర ౭, ఆ. ౧౦౫% 2, సఫలమగు. “శానా పడిన పా ట్లీడేజ...” కళా. ౨, ఆ ౬౪ 8 సాంత మగు. “చ...సజ్జనుల్‌, పని యీాజేజక పోదు మల్దభా. నీతి. ౭౧. క చెగ్దు. “క... నసభవునివంత మాజేఆఅంగకా తె ఊ రా ౭,ఆ ౪౭౧. రీ వర్ధిల్లు వీ గతిలత్షణము చూచి ఫఘనుం జౌ ననిరి గాని యీజేజుం డని నాండె యొంచలైరి” సా. క3,ఆ, ౧౦౫౨. 6, రజస్వల యగు; యానవనవతి యగు. “కం.

ఈడే

ఇ ట్లీడేజి కట్టుదప్పిన, చేడియ కిశనైనః బెండ్లి సేయం దగశే. యము 3,ఆ, ౧౦౦. ఈడేజుమే. చే. స క్రి. (ఈడేజు ఛా ప్రేం 1. స్రోచు, కాపాడు, “టా. ..ఇ, చో రయ మార మమ్మ నొకచొవ్వన దుస్థి నలి నొందకుండ వ్‌ డేజుస్రమయ్య.. . ౧” చేంపంచ ౧, ఈ 20౪. 2. సిద్ధింప'జేయు. (చూ. ఈచజేర్చుఎ

శ్షింయడు=ఈడొలరుడు. “కీ ఆశటను బోవం జాలవే నంగడింట్క గంట తాకట్టుగా నుంచి కడుపునిండం గుడువు మిచ్చట సీడ్డిలంబడి తె లాటు, 'దాశ నెజులీనం గలుగదు. .. వెన్న, ౨, ఆ. ఈ౨.

ఈడ్డిలుఇఈడీగిలు, (చూ ఈడ్డిలయబశు

ఈద్చుఎఈదుచు. కట్టా ఏవ్రరు చూడంలా సభకు సీడ్చెం సలాంగన ని ట్లౌన ర్హుశే,” ఛార.ఉద్యో, క, ఆ ౧౧౦.

ఈడ్యము, సం విణ. (అ.అ,అఎ ఫొగడందగినది.

ఈడ్వంబడు, ద్వ ఆ, శీ (ఈడ్వన్‌ పడు లాగ బడు. “వ... నిరోధులచేశం బతులసన్నిధిం దల వట్టి యాడ్వంబడి వనంబున కరిగి...” భారం విరా ౧,ఆఅ 3౧౩.

ఈడ్వడు- ద్వ. ఆ, కి" (కొడుశీపడు) సాటి యగు, “చ,,.సననలం చొలుచుం గలుగుండ్ల తోడ నీ డ్వడుపెనుఃబండ్లు ,. ఆము. ౧, అం ౬రా

ఈకండు. చే, స. వీ. (ఈఎఅశండుం ఈపురుషుంయడు. స. నిర లస్వాదు నలినాంబునిధివిహార, మతి యీోకండు నీవును నాచరింపు.” వైమ ౫ ఆ. రిరో ౬3 ల ఉగ.

ఈకగాండు దే. స నీ, (ఈతడు +కాయడు. స్వార్థ మున) ఈయన. (శ. రం

ఈకల. "దే, ర్‌ం శా అసె, (ఈ+కల్ఫ 1. తరు వాత, పిమ్మట. “క్క తెలియుగమున శ నామ ముం గలవెలందియు6 ద్రేతయందుం గాళం బను ప ములజేండును దానికి నీ, కలియుగ మున వా స్టీయుక్‌ చ్చ తంబునం గొల్వక

880

ఈద్భ

కాళు ౨ ఆ ౯ా3. 2. ఇవకలు ఈ ప్రక్క “క ఆకల నీకలదేశము, "లేశజివైనన్‌ సమృద్ధి చెనయయగ కామో, సేత మగుమధ్య దేశము, ఖ్యాతిగ నిట నహిభయంబు కలుగుటకతనన్‌* కాళిందీ. ౬, ఆ. ౨౨౩౨.

ఈకలా:కల, దే. అవ్య. (ఈకల4 ఆశల కొంచెము పింవలడంాని కొంచె మాలస్మ్యముగ (గాని, వ్యవ నే నొకనిమిష మోకలాళల వచ్చెదను. (ఆలస్యము గా నని భావము.

ఈశలాకలగు. చే. అం క్రి (ఈకల 4+-ఆకల+అగు 1. తాజబుమాజగు, “క. బలభేది భిదుర ధారకు:, దలశనిశనమానసంబు దర్చకబాణం, బుల నీత లాతలైనక =.” వరాహా, ౧౧, ఆ 0% 2, ఆలస్థమగు. వ్యవ నేను వచ్చుట కొంచె మోశలాళశలగును. మారు నాకోసము కనిపెట్టు కొని యు*డకు:డు,

ఈతి. సం. వి ఈ. స్తీ * ఓ కృషిని పౌడువేనెడు అతివృష్ట్యాది. “రో, అతివృష్టి రనావృష్టీ రూ షకా ళృలభా శృుకాం, అత్యాస న్నాళ్ళ రాజాన పడేశా ఈతయన ఏకః irs కొల్ల మున్న గుజేశోష ద్రవము: 3. అంటురోగము. న వ్రవా సము, డోరు విడిచిపోవుటం

ఈతికు నం. వి. ఆ స్తీ,

ప్ర సవాబేవిి ముత్తవపుల గముళ,

ఈత్వరి సం. వి. ఈ. స్త్రీ. వ్యభిచారిణి,

ఈద. దే. వి. ఒికవిధనుగు అతు “చ, వరశులు గొంకముల్‌ గదలు...,లి, శూలము లీదలు మండల్మాగ్న ముల్‌ కు సం, ౧౨ ఆ. ౫, ఈదు. హీం* వి. మహా మృదీయుల పండుగలలో నొకటి. “సీ, తురకలయాదునండు ముదంబు గల్లెనో భక్తనిత్యోత్సవపరత మాని. సింనార, రా, ఈదృక్కు.. సం. విణ. (శ్‌ ఇట్టిది. న ఈదృగ్విధ గుణాలంకారుం డైన యమ్హ హో ప్రధాన శీఖరు నకు,” నైషం ౧, ఆ 3౯ (రూ) ఈద్భశము. ఈ దృక్షము. సం. విణ. (అ.ఆ.అం' ఇట్టిది.

చః దృశ ము, సం, విణ, (అ. ఈయ = ఈదృక్కు-. ఈ టిది. "ఈ

ఈన

రన= డని. జే, క్క 3 ఆకుబనరము. CES ఈనన నొనిగామెలు,

(గంబున నిన గా౭డినయంత శిలనైన మిన్నేలు నెలవకున్నె.” ఊ వారి, ౨, ఆ ౧౬౧. 2. చీం పురుపుల్ల, (శం రృ

ఈనము. నై ర్‌ం తక్కువై నది. (జా)

ఈనరాసీ. “వై. వి. పూర్జ్మ ముగాపండని వడ్లరాశి. (బ్రాం

శనాముః, హిం. ఏ. బపహువుతి నిచ్చు (దృవ్యాది. “కీ కరిమయూరమరాళికలకో నొయ్యార మో

881

ఈయ

ద్వ a చాలీకా శ్రీ డావిశేవము. (శ ర (రీ . . కఈనెగాజులం పోతుటీచె గుజ్జం బులు నాల్దుకంబాలాట నజ్జీకో-తి, లే. ఆడు కొనుచు.. ప్రొడ్దుపుచ్చుచుంట.ి హంస కి, ఆం ౧రో౬.

ఈ”నెగుజ్జిము. డే. ఏ. చాల ఈనెగాజులుఎ

శ్రీ గావిశేమము. (యా

ఈవి, దే. వి. 1. ఈరు. (శ రు 2 ఈం-గమలముం “ద్వి.. .మశ్నీక మాషిం బె నయ్యడల,"” నవం ౫ ఆ ౨౪౦కి ఫు

నా మిచ్చి నడపుసన్నంపునడపుో వరాహ, ఈపె, ద్వ, స వ (ఈ౫4అప్ప్ర ఈమె. (యా.

ర లం ౧౫౯. (రూ. ఇనాము

ఈవిక దే. వి, (కను ధా ఈనుట్క ఈంత. (శంరు ఈష. సం. వి. ఆం

ఆపె) ఊడ. రా ర్యా ఈ ౮౮.

ద్ద ప్త ణచ వ కోరిక.

ఈఃనియ. చే. ఫం ఈనన, ఆకులనరము, కస్ట కదళీ 'ఈవ్సితము. నం స ఆం నం J: కక a బి కోరిన

పలాశంబు నడిమియీనియ పుచ్చి...” వార జిం తి, ౧౨౪

అ చే. మ క్ర" పకా నల. పృనవించు సి మానుషితీరంబు నీనిన వదినాళ్ళలోని ధేను

వుల పాలును నేయి ములు...” భార. శాం

1. కలిగించు. “సీ. అవ తంసకునుముంబునం దున్న యొలదేంటిరుతి కించి దంచిక శ్రుతుల సీని స్వా. ౧; ఆ. ౫ 2. వెలు వరించు. “చ,..ఆసుమాలిమై, జడ్లిగొననము లీనుహారిశార్జధనుర్ణ'త ౪ అము ౧,ఆరలరా

౧

రో, ఆ. ౨౧౮ స. ,కీ,

వి ఈనె. (వాం

ఈనె. చే, వి. 1. ఈను ఆకులనరము. gE కద పొర నడిమానెయుం దిగిచి ఫొంకముగా గొన గోరం ద్రుంచి,” సా 5,ఈం౧ కెగా. 2 ఆల్న భాగము. “చ, గొనకొని రాజు లేయుశరకోటి పరస్పరఘట్టనంబులం, దునుకలు వృక్క లీ్‌నెలు చిదుర్చలు రుత్తుమురైై వడంగ ,..” భోం గ ఆ,

_ 2౨9 లిం చీంపురుపుల్ణ * (బూ)

ఈగెగట్టు. చే. ఆ. క్రీ. (ఈగాగకట్టు) ఈగెవలె నేర్పడు. “ఉ.., జేనిషల్లూత్తులు బట్టబైట నిడ నోపుచు వాలే సీనెగట్టగా, నత్తరలావత్నీ చూపులు నిజాంఘు)ల నిల్చుచు వీథి చేల XE? శుక, 0 ఆ ౫౧3౩3.

వస్తువు. విణ. (అ.ఆ.అ) 1, కోరంబడినది. 2. పొందుట కిష్టమెనది.

ఈక్సితవ్యము. సం, విణ. (అ.ఆ.అ కోరందగినదిం

ఈప్పువు. సం. విణ. (డృ కోరువాండు.

ఈబరి. దే. విణ. నిష ఎ/యోజకుండు. (శ, రృ

ఈబరిగొ ట్రు= ఈబరి. (శ. ర బ్రాం

ఈబిడా దే. స వీ (ఈశ్తాబిడ్డు ఈమె. “గీ. ఈ బిడారు మృగీమద (శ్రీబిడారులో విజంుఆం౧ 30.

ఈమిరి. దే. వి. కడి. (శ. రః బ్రా

ఈము=ఇవముం వైవి, 1. కీతము. “గీ, ., ఇవం బిగం దీము,., అనలో శీతంబు...” ఆం. భాం ప్ర: ౮౦. 2. ఇచ్చునకు వ్యతిరేకార్థకో త్తమ పురుషు బహువచనరూవము, ఈయము.

ఈమె. ద్వ. స వం (ఈ+-అమ్మం) ఈ పూజ్యారాలు, ఈవిడ. “గీ, ఈమె యా నని చుట్టంబు శెల్లం బొగడ.” ఉా రాం ౧, ఆ. 30.

ఈయ. వై, వి 1. ఇయ్య. (చూ. ఈయకొను 2. ఈ “నీ, బలిమి సేయనిభూమివలయ పతుల, +” భార ఆది. ౧ ఆ ౭. (ఈయనిజ= ఈనిఎ)

ఈయ 882 ఈర

ఈయకొను, ద్వ. న (క్రి ఈయశాకొను). ఇయ్య| నది. “జు ఈర్ఫుమోకమాని గమియిక్కువ గొ కొను, భం. “క "లే యని యి ద్రుండు కైగలందు జాజుపు న్నీరులయేట,.... శవిక, స్యూత్క ప్రాయముగా నిటుల నాడు పలుకున 3, ఆ, ౧౧౫ “గీ, తజచు "విస్నాలగుంపుల: శంకే సీయెడ మెచ్చుచు బాసుకి యాయ దారతారె యాజ మగు “వెన్నెలలలోనం దూళి

నొనియె నంత నిర్జశేంద్రు,:డు కదడ:కకా.” తూణీ.”” వ్మిక్క. ౬) అం రెం.

దశా. ౨ అం ౧౮6. ఈరములువట్టు. దే. అం (క్రి. (ఈరములుగావట్టు) పొదబచాటున డా:గియుండి బాటసారుల: గొట్టి ధనాదుల నవజారించు. “ఊ బాధులః దిట్టి సజ్ల నుల బాధల: బెట్టి యనాథకోటిం బెం, బంచెలు నట్టి యీరములుపట్టి వథంబులు గొట్టి దిట్టయె, సింది కోన్చి సాధలక నిందితుం డై నడిమంచు విత్త మా సుదరి కిచ్చి మచ్చికలు సాఎపె గూర్చి వసీంచె దత్కృవక -” భాగం ఇ వ ౧౦౭.

ఈయకోేలు. ద్వ. ఏ. (ఈయకొను థాం ఇయ్య కోలు, అంగీకారము, (శ. రు

ఈయది. దే. స వీ. (ఈచాఅఏఎ ఇది ోక,.. ఈయద్చి నిర్ణ య మని పలుక:ందగునె నిండిన గభలోకా.” విక. ౧ ఈ ౧౫౧.

ఈయన, డ్‌. నం వ (ఈ+-అన్నఎ ఈకతండు, స ఈయనతో. ఫో భార. భ్మం ౨౨టిం౨౫ ల ఈయము. ద్య. నం న (ఈశ ఆమం ఈమె, “క్త

| ఈరనః వై. ఏ. (న. ఈర్ష్య ఓ 1. ఈర్ష్య అనూ యమ నీకోడలు...” వారి. ఉం 3౨,ఆ. ౨౦౬.

య. (వ్యు) 2. బ్వేషము, వగ. “మః, వెన ఖం వ నదల్పు6 ద్బుంచుః జఅ చున్‌ "వే 'ప్రైయున్‌

ను శీణు సీ రసతో నొంచు: పరు అ ర్మాదృంబుతోం దాయ, ,,.” భా, రాయు. ౧౯౭6౪. తీ, శోథము, కోవము. (చూ. ఈరసి చు

రరరా. సం. పె, ఈ, స్తీ క్షి ఫుికొలుప్పుటు. 2, పోక.

ఈరణమయు. సం. వి. ఆ పుం. 1. పుకొలుపుట 2. పోక, రి. బొటిశేల. విణ, (అ,ఆ.అఎ) వు5 కొలుపునది. ఈరణీయము. సం ఏిణ. (అ ఆ. ఆ పుఏకొల్బ( దగినది. ఈర(జు)మి= దే, ఏ. 1. జొంపము, తీగలు మున్న గువాని గుంపు. “వ పొదరఠింశ్ల్ర యారమి మణుంగున...” శళొ. ౧ఈ ౬౨ (మ్ముద్రి. ఈణమి. శ. ర. పాం ప్రభా ౧, ఈ ౧౩౭, 2. సాంద్రళ. “జ,,.,కన్నుయోనలం, దంకు3 కంబు లై నదరహాసలవంబులు పద్మ న్మేత్తయి, జ్ఞోంకులం సేసెం బత్మములయోజ మి? క చిమ: కటిక.” నైవ ౭, ఆ. ౧౯౩. విణ. సం ర్రమైనన “ద, సీడి శ్యాతవుల్‌ ...చొ సి యాజిమికోనలు ,4 = లేవు భూస్థలి౯- ల వింపుం ౧ ఆ. ౪ళిం

ఈర(జుము. దే. వి. (త. ఈరకా కుంజము, పొద. “ద్వి. బిరముళ్‌. మెచ్చుచు భేదింపరాని, యర ముల్‌ చొచ్చుచు...” రం, రా. ఆర, ౧౫౦ పు. “క ఈజము లారట నొందక్క తూయుచు. ,

చేం. వంచ. రి ఆ ౨౭౧. విణ, సాంద్రమై

ఈరసవడు. వై. అం (క్రి. (ఈరస4ావడు) అనూయ

చెందు, పర్వ లేళపావు. “క నా రూపమునకు

న నీరనవడుచున్న చాడు వా ఎ్రైదయేళ షర కాకీ ర, ఆఅ. ౧౫2.

ఈరసమాడు. ద్వ, స (క్రి (ఈరసము+ఆడు తిరస్కరించు,. | త్రోసిరాజను. “క కుందనపుం అం చెణుంగక యన్ని బిరుద ములు పలికిన ద్య చృందదుకో లనుచు నాలిక నిందీవరనయనజున్లు క లీఠసమాడుక్‌.” వరానా. ౧౧,ఊ రర.

ఈరనము. వై.వి. 1. అసపూనము ఆభూయ. “గీ. కడుదయాళురు జేవతాగణములెల్టం గాల ఎ రవుచి త్త తంబు కఠినపాక్కు మారసము . కష్ట డు9క6ి విఘే ఘ్ను శ్వారునకుం, గాశ్రి మనబోంట్ల ణెల్ల స గాని బృతుక. ” ఫీము వా ఆ ౧౯ భార శాం. ఈ, ౭0. 9. జ్వేవము, వగ, “క bi కుండా డెతోఢ పీన, Spe కొనక, , ఎ

ఈర

భార. శాం. 3, ఆ. ౨౫. ల. కోవము, శోధము. | ఈరు. దే. వి. (క. ఈరు ఈ కరా) షీ

“గ్‌ ఈరసము తలపోయక యోవు తళ మె లంత (వ్రీతితోం "జేసిన మేలు దలచి యకట యచట నడంచితి ననుచు దాని, నిక్కు మెణింగి-ప్రు మని చాలి 'మ్రైక్కుటయును” దశ. ఇఆఊ ౧౧౪ ఉం పట్టుదల, చలము. “వీ ధరణీళు: డనరాదు కనక నోడితి నన్న దాయక నీరనమున వీక6 జూపు” ఉం. రా. “క, వారును ముందటి మార్వురు, రసమున నొక్క_పెట్ట యేయఃగ...” భార భ్‌ప్ము = ౨ ఆ. ౧౮౦. ఈరసమెత్తు. ద్వ. అ. క్రి. (ఈరసముశఎత్తు) ఆనూయవడు, ఈర్ష్యాగ్చస్తులగు. “ఊ,..వారు ము, మారన మెత్తి కీడ్పుఅచి యింకేలు సేసిన, ..” భారం ఉద్యో. 3, ఆ. ౭౪, రసించే. "వె. ఆః శ్రీః lL, ఈర్ష వడు ఆసూయ చెందు. (శ. రు) 2. జ్వేషించు పగగొనుః(శ.ర లే. కోపించ్చు కుపితుండగు. “టా, ..ఆ, జ విభు: డీరసించెను గదయ్య నిమిత్తము లేమి నీవయికొ.” చే. వంచ. ౧, ఆ. ఈ ఏరా,

ఈరాజు. బే. స (ఈరు4ఆజు) పండ్రెండు. “క్ల చరగ నీరాజు పండ్రెండు చార యనగ.” ఆం. స౫ మానం ౪3.

ఈరిక. దే. ఏ. 1. అంకురము మొలక, “క కోరి కలఫలము వలపుల, ష్ట్ర

3, 6, ౧౦౧.

బబారిక్ల,.. శీ రాధా.

ర రే, ఆ. £౯౮ 2 చీరిక చిన్న గుడ్డముక్క.. (వాల)

ఈరికలీను=ఈరికలెత్తు “చ గొనబు వహిఎచుం జూడ్య్కు-లకుం నోరక లీరికలీనుచుండయకా,”

కాళిందీ. 0 6. 30౬.

ఈరికలెత్తు. దే. అ. క్కి. (ఈరికలు+ఎక్తు) అంకు రించు, మొలెత్తు, “వ.. .ఆర్హిజనంబు లమునంబుల భునంబులుగ నీరిక లె త్తిన కోరికలు సారికలంగొన నొనంగుచు...” భాగ కె నస్యం ౫౦౭. విజ ౫5 అః ౧౬౪8.

ఈధిణము, సంజ=క్లరికొము.

ఈరికము. సం విణ (అఅఆఅ) జే క్రోయరాడి

నది. 2. డ్రేరింపయుడినది. 8. చెప్పబడేనది.

888

ఈర

దునుగు డు. UY “ఆ. మోర లూరకుండ రీలు దువ

జను, వచ్చు ననుట వినకె వనితలార.” ప్రభా గ ఆ. ౭౮. (కొంచెము కదిపిన నంతయు బయటవడు నని భావము “గీ. ఎలయు సీత్కారములతోడ నీటు గక. ఎం నెజబులం గరిగినాపీల నన్ని ంటిం దిగెచెం 3 పాండు. 5, ఆ 30. స 1. ద్వయము, కండు. “గీ...₹0 జీరు నా. గ నలరు ద్వయ మనుటకు ,..” చేంక మాన ౫౧. 2 మారు తవమురు, “క ఎఎతకు. గ్భత 5 కార్యం డగు,గంతకు: డీ రంతకును భయం బందక న్ని శ్చొంతమున నుం డు:డు...” భార ఆద 2, ఈ ౨౬రా ఏణా ఆల్పము, హీనము. (చూ. ఈర్చేన్కు ఈళెండ ఈరుమే. డే. న డ్ర్‌ (ఈశ్చెనతో ఈళ్ల నుకడ్చుం (శ.ర్ఫ ఈరుపెన దే. వి. (కరు? పేను) ఈళ్లను పేలను రీయం సాొధనము_దువె వెన. (చూ. ఈశన్పెన్ను ఈరువాజు దే. వి. అసివాయం (శం ర ఈరువు. జే, వి. ఎఅచిి మాంసము. యూరు వెజచి నంజుడు, . . ఆం. స), తిర్యం OF

ఈర. దే. ఏ. వంటెను జుట్టి వీనిననూలు. (శం ర ఈరెండ. డే. విం (ఈరుశాఎుఎడ) చాలాతకచము, లేకయెండ. “సీ పౌలోమి పెంచిన బాలకోక

ద్వయం బిలంతియీళిండ్షకు నజ్జుసావ” హార ౭ కాగ ౧౫3౯ అము. జ ణయ 2.

ఈరెలుంప. దే. వి (ఈరుశాఎఅంంగుూ) హీనన్వరము. ' “చ,..వడం గుంది యాకెలు, గున...” సార ళ్‌, ఆం. _౨౧.

“క, పూల వరన మాంసము...”

ఈరెలుగువడు. ద్వ. అ. 8” (ఈశ౭లుంగసశావడుఎ) గద్దదకంఠుండగ్క హీనన్వయుడగు. “గీ నరసి వ్రాలినబొ మ లెత్తి పరమవృద్ధు తలవడంకయ నొయ్య నీరెలుంగువడుచు, నంబి చెమోము 'చేరకొనంగం జూచి శివునికారుణ్య మనుచు

నాశీర్వదించె” హరు ౨ ఆ, కోరా

ఈరే £34 ఈల

ఈశేడు. దే. స. (ఈరు+వీడు) పదునాలుగు. ఈర్ష్యాళువు- సం. విణ, (ఉ) ఈర్ష ్య్యృవడువాండు. “క, ఛాడబదహనుండనై వెస, చేడు సమ్ముదృ ములజలము లే: గ్యోలుదు వీ, శేకుజగంబులు విలయము=, గూడునెడం దజ్జలములం గొనకొని విడుతుక.” భారం ఆర. ర ఆ. 2౭౧. ఫీమ. 3, ఆ ౨౦౬. | కోర్డు రివ సం=ఈర్ట్యాణవు.

ఈర్థి స్థికము. సం, విణ. (ఆఅ ఆ, అ) అనూయ గలిగినది.

ఈర్తు నడు. సం మి. (ఆం అ, అం ఈర్ద్యారువు.

ఈశేను=ఈరై దు. “ఉ...పక్కనిశాచరు: డాన ఈఆఅ తాట. దే. వి ఊయొలవలె నూణగుట్కు నుందు నంబు లీ, శేను ధరించినా:డు...” భారా, నకు వెనుకకు: బోయి వచ్చుట. “క పెనుగాలి: ౨ ఈ. ౧౦౮. దూలు మేఘం, బునుబోలెను బవీవిభఘని భూరి ఈక దు. చే. స (ఈరుగావిదు) వది. “సీ,..వ బలమునక్‌, దన శెట్టు వల క్క ద్దనుజురథము దీరై దన నగు దశాభిఖ్యలు. ..” 'వేంక, మాన, | [గె sie ఖై. వ లం గిల, భార శల్య, న మీ ల ౧౨ర* విణ . వృక్కము, లము.

| క | గీ _.వీల యాజతాజతలంపులు బీణువాణ.” ఈవై దుకడలు. చ్‌. విం యజ, (ఈరు+శవదుచశాకడలుంఎ | భారం ఆశ. ౧, జ. ౧ 0౮. గన్‌ “ఊత అకుని

పకల గీ. తనరు నీవై దుకడలు నా దశ రుడు ర క దిశలును.” ఆం. నం, దేవ. 3౨. i 'దార్చి బ్రావాణుండు, వలికి నివృచ్చరం మైన | భామణములు బరమన్నాస్తికభావంబు వరిమ ఈశ్చెనజ ఈరు'వెన, ఈళ్లు "పేలు నీక్చెడి సాధనము: ళింవొ వార. ౭,ఆ. ౧౪. 2. శాజుమాెనది, దువ్వెన. “గీ, వెలయు లీకూవిశర్షి యీార్చన వ్యక్యస్తము. “గీ. ఈజతాజు లనంగను దాటు యనంగ” ఆం. భా, దష. ౧౬౮ మాణు, లు...” ఆం. భా, శృ. ౨౬. 8 పరు ఈ్పేను. చే. వి. (ఈరు4-పీను.) ఈరుెపేను, చిన్న | సము, కఠినము. “గీ, చేజుకోలలవ్రేటుల సీఆ దను. “గ్‌, జెలి యీశ్పేను మశకంబు చీమ, అజ యదలుపుల వాహనంబులు సెదకి వజ వె నల్లి; యల్ప మనుబుద్ధి హంస చీయుంగం దగదు.” భార. ద్ర ద్క ఆ, "౮, 4. వ్యతిరిక్రముు కానీ ౬ ఆఅ, ౭౯. పొసంగనిది. “గీ. బహువిధంబులం బలుకునా పలుకు లెల్బం, జీ-.దకన్నిడి తన పెడవెవులం బెట్టి,

ఈర్చు=ఈరుచు. (శ. ర్ఫ

ఈర, ము. నం, వి ఈ పుం, న. ,వ,ణము, పుండు.

కహా. న స UU ను యాజళాజలు మజుమాట లిచ్చి యవనా, ఈర్య. సం. వి. ఆ స్త్రై+ 1. ఈర్యాపథము. ఓ, ఈర్ష క! స్పా దుర్యోధనుడు. వేయుం. జెప్పనేలు” ఈర్యము. సం=ఈరణీయము. భార ఉద్యో. క, ఆ. ౭౬.

ఈర్య్యాపథము. సం, వి ఆ పుం. కే భ్యానమొనాది ఈల. బే. వి. 1. (దొంగలు మొదలగువారు) సంే రూపక మగు సన్నా్యసీమార్గము. 2. (శ్రుతి తముగా నోటితో చేయుధ్యని. “గీ...ఈల,

సృృత్యుక్షమైన క్రమవ్రశారము నడచుట. య నయం దస్క-రసంశేతనినద మెనయ.” ఆం. ఈర్వాారువు. సం.వి, జ. పుం తీ . ఉర్యారుకము, 5 అ క కక్‌ టె ఆము. ౫, ఆ ఇర. 2. చిమ్మట దోనళీ. కూత (శ, ర త. ఈలకూరు (శ. రృ 4. సిస్టం ce అజో! 3

ఈర్ష సి. సం- వి. ఆ. స్త్రీ, ఆసవానము; పీర్వలేమి. సి. . .విడువు మాల యటంచు నొడివె వామ.

స్వా. 5, ఆ, ౧౦౧. (శర సా. “విడువు మా ఈర్హ్హ్యకండుం సం. విణ. (అ. రికా, అ) ఈర్హ్యా| యలు” పాఠొంతరము ర్‌. ఈలపెట్టుట కప

భువు. యోగించు సాధనము. “శా. ఈలల్‌ పీరెకెలంం౭” ఈర్ష ఖ్‌" సం శ్ర ఆసూయవడుచున్న . కాళ, వి ఆ. గరా,

ఈల

ఈలకణమే. డే, ఆ, క్ర” (ఈలచాకజుచుఎ) ఇలకణి చు, ప్రాణములు బిగపట్టు. క ఇ అంచ, గడచంగా కీలక ది కాకము పాజుక” భార. కర్ణ. ౨, ఆ. ఇరా భార ప్రో ౨ ఆ ౧౦౪. ('ఈలగజచుకొని” ముంది. '“ ఈలుగ జచుకొని" పాఠరాంతరము.

ఈలకూంతలు, బే. వి బ. (ఈలచ+కూంశలుఎ బాల క్రీ డావిశేషము. “గీ ఏలపాటలు సిచేను లీల కూత, లాదిగా తెశ వృక్రీడ లాడి రచట.” విపు. ౭, ఆ. ౨౦౩౨.

ఈలకూర. డే. ఏ. ఒకజాతి ఉప్పనికారాకు?, “గ్ల ఆలి నొల్ఫ్హ నివాండు చా సీలకూర, కువ్వ చాల "లే దన్నట్లు తప్ప లేని తప్పు గొట్టించు నమ్మ సంతతము నేమి, చెప్వుకొందుము నిశోడ సీగ్గుపడక.” వరాహ, ౭, అం శర. (ఈలకూర కుప్పు చాల దన్న ట్టు='లేనిపోనివంకలు సెట్టు అని భావము.)

ఈలృగృద్ద. ద్వ. వి. ఒకజాతిడేగ. “ఆ. కొట్టి జుట్టు పట్టుకొని ఫోవం బసిబిడ్డ; లేడ నీలగ్రద్ద లేడ ఇపుము” చే. పంచ. ౧ ఆ. ౭౮౨. విణ గృభ్నువు, అంబ్బుండు. “ఆ నము నలువ రందు నెవ్యాాయడు “గాం జాలు, నిచ్చివుచ్చుకొన్నయాల గుద మాకు నింపు గావు మాను మోనుద్దులు, కలహములమొగంబ కలియుగంబ” మైన 2, ౪. ౧౦౭.

ఈలపురుగు. చే. వి. ఇలకోడి, చిమ్మట. (శ. ర

ఈలి. సం వి ఖు ఈ. స్తీ 1. చిన్న చేకిక ర్తి, న, దుడ్డుక జ్ఞ+

'ఈలికం సన. వి, ఆ. స్ర్రీ=ఈలి.

ఈలుగు. దే. అ. శ్రీ ఫీలంగ్సు, చచ్చు. “క్ల పవన నుతుచేక నాభూ, ధవు డీలిగాచేని...” భార కర్మ క్కు అ 95౯3. ఈలువు, జే. ఏ. 1. కులాజ్తారము, వంళసాం పదా యము. గీ. ఇవ్విధఎబున సుకుమాదం డీలు వుడిగి, మాల చిగురాకు(బోండితో మనువు మనంగ.” శివరాం 3, ఆ, ౧౧౭. 2. సద్వయర్హ నము, మంచినడవడిక. “జా, ఈలంవు వంగడంబు

ఈల్క_

గల దీజవరా లని...” చే ముద క్క, ౫౦౭. లీ. మనన్సు. “చ... .లలనానలినా స్త్రు:డ వీవు నిన్ను: గ, ననిన లతాఎగియాలుపు మనో ఛవుం డింకకు: నొ ల్ల లాడ-డే.” వను. 3, ఆ. కీ. మానము, ఆఫీమానము. “డఊ,..సీ విమెమి నిప్పు వేగవడి యీలువుసెం పెడలించి on) (og

పోవంగాం బిమ్మటిమాట కోర్వ నను బెండిలి గ మృటులైన చులగున్‌ ల భోం ఓ ఆ. ౧౧౩. “ర్చి _ఈలంవు మానుబు...” ఆ. స ౬ ర్‌, పాతి వృత్యము, ఇలువడి. “క, ఇది ధర 0 విష యీూోలువు, ఇది వ్ర మిది శద్వివేక మిది యాచి ర, బిది బేవఫూజ యధివత్కి యుదితం బాలంబు చేసు కుండుట నతికిక ల కాకీ. ౨ ఆ. ౭౬.

3 . ల్సి =

6. మిక్కిలి పాఫపృత్యము ని న రక్‌ లలో సీలువు గలయట్టి తల్లివి... కళా, ౪ ఆ ౧౨౮౫

ఈలువుగొను. దే. అ. | క్రి, (ఈోలువు+కొను) మాన ము చెజచు; రమించు. “వ... కాందిశీకు లైన చారల మోవారిం జూపెద మని తోడుకొని పోయి విజనస్థలంబుల వాడంబడకుండినం బుడ మిం బడవై చి యీలువుగొని విడిచిన గృనుతే తమ్ము నన్వేషించు నత్తమామలం గలసికొని తేలు గపట్టినదొంగలబో లె -మెలంగు ముద్ధాంగనలంను _..” ముక ౨, ఈ ౧౦.

ఈలువుటాలు, చే, వి బొ. (ఈలువుశేఆలు) l. పకి వృక, “క్క పతి యున్నను బతి చచ్చిన, నిశరులం దాం చొందకున్న యౌాలువుటా ల్రీ క్నీతిం గీ _ర్తియుం6 బిమ్మటః బ్రా ర్వతితో డ సో

త్వమును ధ్రువ ంబుగం బడయున్‌.” విజ్ఞాం

ఆచా. ౧౧౫. 2. (పక్మివక యగు భార్య, శప 'అమరులయాలువుటాఎడ్ర్యను జెజివట్టి కఖిల లోకములకు నలత సేసి” భార. అర, ౭,ఆ౬ం౧. ఏ. ముంచిగుణములుకల యాఃడుది. “చ ఇలు గలవైన వెల్వడని యిాలువు టాఎడ్రకుం దాడి క్రశ్తెవై.” ఆము. ౫ ఆ. ౭౦.

ఈల్బు_అచు=ఈలక అచు. “ద వడి వడి యాన మోల్క-ఆఅచి వట్టుచు వాండును "నెట్టశేలకుక ఛా. రా. యు. ౯౯౬

౮౬.

ఈలు 555 ఈక

OC

ఈల్చు=తఈలుగు. (క్ల ఇ తెజంగున నిజపుత్తు: జీల్పుట ఈవిలం నం రుం 7 వి a ఈలి

ww యును శారు ఫ్‌్మం షా! ఆ ౧౯. ఈనన. చే లు నీవ, చెన్న, ఆకు 9 ఆం ౬౨౭2౦. (ఇది ఈవ డే. వి. ఈగ. “గీ,..ఈవ యాగ యన నీవులోని ఆగ్యక్షరము లోపించినరూపము. ఇటే మతీకకు నొవ్వు...” సాం. ని. తిర్య. ౮౩. మీరు, మిరలులో ఆద్యత్షరము లోసింపంగా,

ఈవి, జ, గిలా, (ఈవి-అ౩3.) ఈవికాండు, దాత “కదు ఈరలు” ఆగును. భార. గిరొ, ఆ.౧౨౩౨;

(చూ. ఈవేతనము.) భార. ఆది. ౭, ఆ. ౨౧౮ “నీకు మోకు” అను వానిలో ఒక్కొ_క్క_ప్వు డిట్టిలోవ చే కలుగగా “ఈక ఆను రూపము వచ్చును. చంద్రాం 3, ఆ. ౧ర్వ శివరా. 6, ఆ. ౬౩3

ఈవరికనము. చే. ఏ. (ఈవరి4తనము దాతృ త్వము, త్యాగము. “క సిిరాచవేల్ప కడు సీ వరికనమున నీటిదాల్పవలమురినుడివాల్‌ , దొర వుటియొవ్వు గలదే, వరజాణ. . .” య %ఆ.౧. | ఈోవుక. దే. (దు. ఇచ్చుత. (ఇచ్చున కాశీరర్ణకము

ఈవల. జే. విం (ఈ వలను 1. ఇట్ము ప్రక్క... చ. అ -చిరాయు పీన్రతన్‌. జ్‌ రె ౧ య గ

(శారు 2. ఈదరి, ఇవకలియొడ్డు. “చ. అలయక | ఈోవుల కెంపు. బే, వి, (ఈవులు+ కెంపు.) చింతామణి,

సష్పవారిధుల నావలి కీవ కొక్కరీతిగాం గల (చూ. ఈగులకెపు)

యల నీందవచ్చు...” సీతారా. 3, ఆ. 3౯.| ఈవ్రులమొదవు. దే. ఏ. (ఈవులుగామొదవు) కామ

8. ఇటుపిమట. (శ. ర) 4. ఇక్కడ. “టా... భేనువు, (శర

వీ, నావల నీవలక్‌ విని...” విక. ౫ఆ. ౧౫౪. ఈవులమ్రాను. న ఇ కల్పవృతము. “క. ..ఈ, ఈవలవలసేయు. దే. స శ్రి (కోవలశాఅవల+? వులమ్హాను తెల్లమ్రా ననం జెలంగును కల్పక

చేయు తల క్రిందుచేయు. ఒక వక్చి మోత్తర సమాఖ్య,” ఆం. భాం ప్ర X2౭.

పూర్వ సాథోధిపర్యంక మఖిలదిక్కుల సీవలవల క్యలరశ్రనము. ద్య. వి. (ఈవులు+రతనము.)

సేసి. భా. రా, యు, ౨౬కి. చింతామణి. “సీ. సక లవిద్వత్సు వాళ్సంఘాత ఈచలావలగు, చే. అ. డీ (ఈవల- ఆవల + అగ మున శేపురమకల్లీ యీవులరతన మయ్యె.”

తల క్కిందు లగు, “చ ఆదలుపులం ద్రైచండ విజ ౧, ఆ. శం.

మగునార్చుల లుకయు నీవలావలై, కదలిన భంగి...” ఫా, రాయు ౧౩౧౯.

ఈవి. దే, ఏ. 1. ఈగ్సి దానము. “గీ అడుగక యమున్న యీవి భాగ్యంబుగాద” నైవ. ప ఆ ౫౩3. 8 వరము. “గీ వెలయు నజుని వరముల గర్వింపవలవ, దట్టి బ్రహ్మను బుట్టించు| ఈోశౌనదిక్కు.. సం. వి. శ. స్త్రీ తూర్పునకు ఉాశ్త నక(డె యికండు అట్టు గావున నాబేవుం డలిగా| రమునకు నడిమిదిక్కు "నేని పద్మ్రజునియావు 'లెందుకుం. బనికిరావు”, ఈశానము. సం. వి అ, పుం. 1. వదునొకండు శతకంఠ. _౨ఆ. ౧౬౯. 8. పారితోషికము, అనుసంఖ్య, 2. ఆర్వ్రానక్న తృము. న 1. కాంతి, బహుమానము “ఉం మెచ్చుల కెంకకార్య మిది (ప్రకాశము. 2. ఈశ్వరుని మైదుముఖములలో మేకొని యేనిపు డీవు లందలా, నిచ్చటి యచ్చ నొకటి. రల్‌ నగరె...” చంద్రా. 3, ఆ. ర౬. ఈశాని. సం. వి. ఈ. స్రీ" ప్లే దుర్గాదేవి. 2. బూ

ఈవికాండు=ఈగికాండు. (శ ర రుగుళ.

ఈగణిమ్రాను=కోగి మ్రాను. “సీ. వచ్చడా తళుకుం ఈశానుండు. సం. వి. ఆ. పుం. 1. రాజు. డి.శివుండుం జప్పరకోశళ్ల సకినలమంచంబుషె. సీవిమ్మానికమ,| లౌ ఈశానదొక్పాలకు(డు. విణ. (అ. ఆః అ) విరశయ్య. ..” దశా ౪) అ. ౧౦౭. ' ఏశ్వర్యశీలుండం,

ఈశ, సం. వి. ఆ. సీ. 1. విశ్వర్యము. 2. ఐశ్వర్య వంతుగాలు. ర. గారీచేవి. ఓ ఈప.

ఈశనము. సం. వి, అ. న ఐశ్వర్యము.

ఈశచాచకము. నం, వి, అ పుం. శిరీషము, దిరినెనశీ,

ఈశి

ఈళిఠ, సం, వి అ న. ఈశిత్వము. విణ. (బు, బు ఒజడయ:డు, (వభువుం

ఈశిత్వము. సనా టిం ఈ నః శిచ్చనియ క్షైశ్వర్యముల

లో నొకటి.

ఈశుడు. ep ర్న ప ప్ర 1. పృభువు. ర యజ మాను:డు. 8 భర్త. &. శివుడు. ల్‌. ఈశాన దిక్పతి. 6. చా యెరు: వ అ

ఈశ్వర. సం. వి. ఇం ఫు (వళ వాదులలో నొక = 3. దుర. 2. లక్షీ, అ ౧ జాడ

స ౨వక్ళనము. ఆ. స్తే. ౧

వ

ఈశ్వర ప్రియములు. జ్య ల్స్‌ on ప్ర. ran ధాన్య విశేషము. “సీ. వీలికరాజనా లీశ్వర్మ ప్రియము అతన చంచ ళో, ఆ, ౧2౮

ఈశ్వరవల్ల రి జపం ఇ ఏం క స్రీ లింగిన్కి అంగి

దొండ స్తో, ఈశ్వరి. నర, విం త్యం ప 1. దుర. 2 ల&ీ. ౧ -

8. లింగినీలత. కీ. వంద్రజటాలక, ర్‌, వంధ్న్నా కర్క_టీలక, 6. నాకులీవృక్షము.

ఈశ్విరుండు. సం, వి. అం పుం. 1. యజమాను:డు. 9, రెజు, 0. ఛర్దం డ్‌ శివుడు. 5 వర మేశ్వ రుడు. 6. మన్మ్య థుండు. గ్‌ పరమాత్మ వివరిం, (అఆ, ఈ.అఎ 1. పృథువు. 2. ధనవంతుడు. శె. సనుర్ణు(డు.

ఈశ్వ లేశ్వరి. సం. వి, ఈం స్త్రీ అంబిక పార్వతి.

ఈష. సం ఏ. ఆ. స్తీ" 1. లాంగలద:డము, 2. నూట యొనుబదియెనిమి దంగుళముల |పృమాణము.

ఈవణము. సం. వి. అ. న తర. ఇచ కం (ఈష (శతయము : విశేషణము, పుత్రేషణము, దాే షణము,) “ఆ ఈప.ణ త్రయ బు చిడవంగ సే రక, మోజారాళిలోన ముని:గియుండ్కు జనుల ఇట్లు మోతుంబు గల్లురా...” చేనున. ళ౭౧. (రూ ఇషణనుఎ) హ్‌. (ఆ.ఆ.అ 1. త్వర బడునది. 2. త్వర పెట్టునది,

ఈవ,త్‌ = సం, అవ్య ఇంచుక కొంచెము. ఉదా ;:-- ఈప,ద్భేదము-

48

ఈనడి౨చు.

ఈసు ఈవీక. నం. షి ఆం en చ ఏను:గుకనుగ్రు జ్ఞు. బె. చిళ్లరువై శ్రాయుకుంచె. 8. ఒకచిధ మగు వనముం wy కసడము, జే. ని దూబు, సొద “సీ,., ఈకడ మోసడి=పు . నా నవవాదసంజ్ఞ యై యలరు చుండు.” wD భు (క్ర ౧౧౫% ఈసడచేయు. దే, స క్రి. (ఈసడముఢాచేయు

ఈనడించుు నిరసించు. “క. ఆ నమయంబున గుణావలి, యాసురచనసాథ్వ ల కియా సాహి తం, వీగడచేసి నిబేస్తరు సారన్న ప్వాఎకచ్బ త్తి యె వర్షిఖైక =” కాళింది. ౨ టి. ౨౯

చే. ఆ కి. విరోధించు, వగగొను. తమ్రికంటిసై సీనడించిన నిశాధవుం ద్రోలు లోకబాంధ్రవుని పొడుపు” వసు. ఈ, ఆ. సు క్రిం కే. దూబ్బు నిందించు. “ఊం ఆను దతిం గనుంగొని తదంగన యవ్వుడు "హాొచ్చి నట్టిపే, రీనున నీనడించుచు నొకించుక నీకును సిద్ద లే దొకో, దోసము గాదె యిద్దజు వధూ లేకత మున్న చోటికకా డాసీన,..” కళా. 3, ఆ.౨౧౪ళ. 2 నిరసించు తక్కువ పఅచు. “పీ, చతురభాపామనీమో విశేసూప్రివే -చేభోగి యాభోగి సీనడించు.” నరస గ ఆ ౧౧. 8. రోంతనొ నుుఅసహ్యిఎచుకొను. “నగ అంత

( ర

నొకనాండు నిర లసాాంకమొన్సిమొళి భుడి యిఎవం బాత్రలో వ్రేలు దునిస్కి వడిన మది

నప్పతివ,శల తల్లి” పాౌంచా* 3, ఆ ర౬. కఈనపిట్ట+ ద్వ. హ్‌ ఒకజాతిచే-చ. (శం ర్య ట్రై ఈను. వై. వి. (సం. కర్ట్యాం 1. అసూయ, పర్వ లేమి. “కం ఈనున దుర్యోధన దు శాసను లాగి. బాండవులకు సభలో ెగ్లుల్‌ , నేసిన విని వారల నను, శాసీంచగ వలవ దనయగం జనజే సీకున్‌'.” భారం ఆర. ౧౩3౫ ౩6౮౩3. 2, కోపము, క్రోధము “ఊ,..ఆ్క భూసురుం జీను వెంచి మునిపు త్రో: చాసి తొలగ పెుడియుక్‌.”” పం ౨దు. ల ఆ, ౨౨26 శ. ద్వేషము, పగ. “ఊ,..ఆమ్మహాో, క్రూరుడు కంసుఖార్య శన

ఈసు కూతురు గావున దానిన శత చీకరా నా కువ ఈహితవ (ద్యవము ప నె వీనునన్‌.” భార సౌ. ౧ ఆ. ౧౧ రెం

దల.

888

6

వము. బ్‌ రారా (అ. ఆ, ED 1. కోరందగి

నది. 2. చేయదగినది.

డీ చలము, పట్టు ఈహీ=ఇహీం “శా.,.ఇ93 'దెవ్వఎ డెవ్వండ్‌" మాంది “దం ననజవళొతకు దవాజగజిడారలమర్శ ము చే టెజు-గ రీహీ

న కఏికం ౨, దహ ౧౧౫౨

లీ చెజీంగి యా, నున: బగబట్టునీదిఏి జనూ న ఈహ్యము. సం=ఈహి కవ్యము.

జుపితి గాన యిక కో న్‌ భన మగు... శ్‌ వె, స్క_ంం ౭0౭. ర్‌. నద (దూ. ఈనువడుం

ఈనుకాండు. “వెం, విణ, (ఈను4కా౭డు.) ఈర్ష్యా ళవ్చు ఊడుకుంబోతు, (శం, రు

ఈసువడుం దై. ఆ. డీ (ఈను?వకు నిందనొందు దూజువడు, “గీ. (వృధమమున నీవు వేసినబాస నమ్మి, Se గులమును దీను లివరాం 3,అ. ౧ -౨గ

ఈసువాండు=ఈనుకాండు, “సీ. ..ళ లర్యుం డతిరభుం

డు, > వానుచేవు! గై రదవానువాః డల్లుర, విడివె డ్‌ ఉళ. చే. ఒకానొక యవ్షరము.

నిన్ను; గూడి + 6 gr భారం టా ఈనుట్ణు=ఇనుట్టు. వ్యవః=ఈనుట్ణు బయలుదేటిన వాన కప్పక వచ్చును. ఈసా. నం ఏ. ఆ. స్త్రీ 1. = కోరిక, 2, చేష్ట. 8. మమ్ము కడంక. 4. కిరణము. ర్‌. శోభు

దో. ర, ఆ. ౯౨౧.

ఉద్య

ఈ సహూనముం ఏ నః సేం కోరిక రే. ఉద సమము,

ఈవామాను:డు. సు. విణ, (ఆ.అ్ఫ కోరుచున్న వాడు. “వ...అసీహామాను డయి చై వపరుం డైనవాండు సీరిలోని యానస్మాశ్రంబునుంబోలె నవసనన్నుం డగు...” భార. ఆర. ౧, ఆ ౨౫ ౬.

bss సా విం హ్‌ పు 1. తోలరజేలు. 2. క త్రిమఫ్రులే:డి 8. య. (కథా నాయకుండు లేండివలె నలభ్య యగు స్త్ర కొకు 'వెన్నాడినట్లు వరి ౨వంబడిన కథ న పం ముల — 1. రట బం ee

ఈహితము, ను వి అ న 1. కోరిక. 2. చేష్ట ఏ. కడణశక విణ, (ఆఅ అ, అ కోరయుడినది.

2, చేస్ట*

నం, ది

డికి” | ఈళిక. నం. ఏ. ఆ.

తి

భగ. కశళము=ఈడము. “సీ. ఈళుపు నీలంప్రు మేలికంబం

బులు కుల లజాల బు క్రొమదఠుః దాల్ప.”

అవా. ౧ ఈ ౨౦. -ఈళాము= ఈళ్లము. “రగడ, తళుకు:దు మైదతాళి

కగు నని కలగుమో యూళాొషప్తు నీలము.” శుక,

౧ అం ౨౨౨9 స్తే = ఈలిక -ఈళిళము. నుజ ఈడితము,

G

1. పూలంత నంస్క్యృతళబ్దములు తత్సమము లగునపు డంతా గవుముగా వచ్చువర్హ ము, ఉఊదా:---వాక్‌ బాటూ నాకు, చాక్కు.. దిక్‌ గాడా=విక్కుు. 2. మహ ద్వాచకము లగు బల్లీదా దులయొక్క_-యు సెక్కు ప్రుంచి. ౫ మహద్వ్యాచక తత్సమ శబ్దముల యొక్క యు తుది అకారమున కాదేశముగా వచ్చునది. ఉదా:--బల్లిదు:ండు,రాము డు. లి. ఆలుశబ్ద ముళత్త రపద మగునపుడు బల్టిదాదములయు తత్చమ చ బ్దము లయు తుది అకారమున కాబేశముగా వచ్చునది. సాదా వాాబ వ్రీదురాలు, ధీరురాలు. ఉ. నామ ముల తుది ఇకారమునకు బహువచనము చరమ గునపు డాదేశముగా వచ్చునది. ఉదా :.హరు లు గిరులు, సీరులు, ర ఇకారాొంతమం లగు "తెలుంగు శబ్బములయంపో త్త మేళ్వమునకు బహు వచనమున ఆదేశముగా వచ్చునది. ఉదా :-ళలికి -_కలంకులు. కొలికికొలుకులు. 6. ప్రేరణా ర్థమున వచ్చు చుపు” వర్ణ ములు పర మగు నపుడు ఛాతువులలోని ఇకారమున 'కాదేశముగా వచ్చునది. ఉదా :-వడియు, వడుచు; తెలియు. తెలుపు. 7. కృత్చ ఛత్యయములు వరమగునపుడు కొన్ని యువక్షాఎత ధాతువుల తుది ఇకారమున కాదేశముగా వచ్చునది. ఉదా = కినియం-

ఉంకిం 389 Gంక

కినుక్క కినుపు; బలియు---బలుపు, అవ్య. దు ఉంకు. దే. =. .8, ఓ ఛయవడు. “క పొతులలాో (క. ఊం. త ఉమ్‌) 1 ఆఅ పిశన్ధార్థమును జెలు బవలి “చిన, య నూరుపులు ని పును, “ము ఇవి యేనున్‌ సతళంబ నాయెడం ద జిళ్తము వారి హాత్తించిను యు త్రము: గదు బిస్ట్రబులై యుండు: బూ, యవ భూ దేవ ను గొన్న? దాదు లుఎకుద్రురు చుదకాి దశా. కలాఖ్గితర్పణ మహీయః ప్రీతి దిశియున్‌ . భార రో ఈ ౧ర౨ 2. (నేల: గొటినా ఆది. ౧, ఆ. ౧౨. te సముచ్చ్నయార్లము. కష్ట ఎట్టి వళిష్టకులంబునం, బుట్టియు . ప శాలు ఆడి, ni ఆ. సలా (ఇట పర ఛార్థకము.) రి స ర్వార్థము అ “త్త. ..దీనికి Sen టెన్నం డున బుట్టదు . "= రం స. 3, ఆం ౧౧౯౮ 8 “అనంక నర్భమును "జలుపును, “చ, అను టయు6 బిన్ననవ్వు నగి టలు. డు నల్కు- నెన్నండుక్‌ విన నివి...” భార. ఉద్యో, 3, ఆ ౫౨. ఉం వాక్యాలంకారముగా: గాన వచ్చును. “సీ, విషరూపభోగాభిలహణ మి=కను ఉఊంకుము -గరము. డే. వి, (ఈంకు+ఉాగరము) వధూ నాకు వదలక పెరుంగుచున్నదియు: శాన” పరులు నివావాము చేసికొనుటకు పరస్పరము భారం ఆది. 3, ఆ. ౯౫. ర్‌. ఉకాశేతరాంత| గమతించి మార్చుకొచెడి యుంగరము. (శ రృ ముల మోందః గొన్నిచోట్ల ఉను లోపించు| జంకుడు=జొంకువు. (ఆం. పా టయు: గలదు. “శా. వాలిం గీలియు వాయు త్రుసియే.. నిర్దం ౭, ఆ, ౯౯. (వృ కొన్ని న. పె వచ్చు కృష క్ష భా; ఊదా :- ఒవ్వు = వసు. సం, విం జ ప్ర 1. శివుడు. డై బువా. 8 విష్ణువు. ఓ. రాజు. (తెలుగున దీనికి స్య స్త ప్రయోగము లేదు) జరానుతులన్‌ జయిాచి నా, త వచ్చి | రాష సవివాహనునన్‌ భఛవదీయశర్య మే, యుం ఉంకించే. చే. ఆ (క్ర మే యత్నించు కదలు! క్యా ఫు కృద్త పుదపోత్తము చేకొని పొమ Wy చుచలన్నేళ్క గాంచి నృవచ్నద్బు=డు... వచె పకా? భాగ, వ వభ. కచ్చంగిలింవ ను,కిరిచు...” విజ. ౨ఆ. ౨౭. ఎ sie అ ITC TERE భార. ఆర. ఆ, ౧౨౨. 2. ఓలి శుల్కు_ము. ధి థి దో] “గీ పీలి యుంకువ యన శుల్క_ మొప్ప...” మెనధరాతలమున, నాల్రిం బొ రలంచు నూర్చు ప లందంద సంద, డవ జీపంబు వెడల నుంకింప భార సౌ. ౧,ఆ. ౨౧.౨. ఏ3. ఆరు ఉఊంకవు=టఉూ-కుపం “వ... - ఇత్య్యూకుండును నయ్యుంకు ఖి-చు, మొదలిడు. “దీ లలి నుల్బసిల్దుచు లలిత వునకు భార్య యగుట ప్రక జన్తావథధిగా నొడివి పలయత జాల తో యశ్వంబుల నొసంగి కన్యకం బర్మిగృహించి. ..” భార విరా. 3, ఆ. ౫% శీ. ఊంచు, కుప్పించు.| ₹ రా ఉద్యో. 3, అ. 3౧౬ “న్‌ కవజ లుంకించి వేయం గొ చృవియ నవలి, | ఊంకెక్కు.. చే. ౪. కి” (ఊంకు+-ఎక్కు.) జంకు కరమున నమర్చ...” ఆము. ౧) ఆ, ౫౯. "వెనుదీయు, “క ఎక్కుపకులంబునతనికి నిక్కవు ఉంకింపు. చే. వి. (ఉంకించు థా 1. యత్నము, టా కైనదాని నీచకులుం డుం, కెక్కక బలిమిం ప్రానిక. 2. 2 విజ్బంభణము. 8. కుప్పించుట, గంతు. గవిసీనం దక్కొని చంపుటయ రాజధర్మ ఎ బెం

౨3 (అం పొ / దుక = మట్టం ప్రా ౧౦౭.

“గ్‌ వీర ముంచిన సొరకాయ నెగసి సీనట్టు, పేరు కొని వైచు తెల్ల ల్లనిచీరవేలె, నుకు చెండువిధంబున

నుత్త3ంచు, తములపాకు నిక్కెడుభం౫గ దాంటె నిజి”” ఊం హరి. ర, ఆ. ౨౮ (ఉుచ్కుచెండు" ఆని తాళషక్శప్పతి) విం 1. సమక, జూంగీకా రము. (చూ. ఉుకుటుఐగరముఎ) డే. లోపము. “ఆ. ఉంకునె కన లేనియోగులు బావలా...” "వమనం ౨౩౬౧.

కఉంకుణముం స మి 2 ప్ర 1. నల్ల 2 న్కు

ఉుకువం చదే.వి. ప. వదుడు కన్నా్యారము మామరుః గాని కన్యకు? గాని యిచ్చు (ద్రవ్యము, కన్య్యాశుల్క- ము, “*టా...ఓ, వ moan! సీక్చ శిశుపాల

ఊగ 2౦ దెం (ఆ లి "పొం

ఉంగరము.

ఉగుటము. GE రొ (స.

ఉంగ

ఉంగ. జే. వి పౌలు ఉగ్గు పోయునపుకు పిల్లల | యేుడ్పుయొక్క_న్వని క కనుక రణము. “సీ. కనుజెష ప వేయక కను:గొంచు: దశకలోన నుం గుంగ యని

సా నుగ్గడి "వి సా, ౧, ఆ రగా

| ఉంగనప్ట.వే ep ద క రక (= చు స స్థ

దుః మొ నాఖి

నం. wr) ఆర NO బం

మిక, చేతి చిట్‌ కవద్రేరికి వ ము) దువ్రేము. లయు గరు ల వలముగా: దీక్చిన

నా నామము బీవకరము లమకు.ి

Ev

ఆ

"వె

క

= వి (న ఆంగుళీయకకా) 1. ౪ భీయుకము, వేరివే౨ యాభరణము. “గీ, కడియ ములు కెంపురవలయుంగరము వెడి, కుప్పె

) చక కడ్తీివెటళోవనిపిన్తు

లయ్య మై pea డు రము

'

వ.

కృ యెసనస:గ:

వ. శుక ల, ఆ ళ౧౧.

వలె నుుడువన్తువు “సీ 5

థి నం చొ జు అను కద్‌ మఎళీళ్ల పె ఎతు

a

జంబం చు నిట్లు i) 2 బుక్కు.ి చిన అాన్ఫు 6 = బట్టి యొత్తు రె. ఉంగరము వలె నంవముగం జుట్రుకొనుటు. “క మరునిక్కా లాయసచ (క్రవరంవరు లో యన నుుగరపు? గురులు చక నమనుక ఎ” ఆము. ౫, ఆ. ౯.

లంచగరాబుల =

“

వారు.” నైషం ౬) ఆ. ౧౦౮.

“చు తొ క మాటలున్‌ నొసలు దుంపెస లాజెకు నుుగరంపువెం, డు కలును. ..” కవిరాం

5, ఆ ౪2౭.

ఉంగిడి, దే, వి. 1. నాముమున్నగునవి తినుటచే: గలుగు వశురోగవికేవషము. “వ ఉఊంగిడి యదు దుః దక్క యనువానికి నాపేరు సెప్పినం జాతం... భార. వరా. ౧్కఆ. ౨౮౬ 2 జో ప్‌3 యాడనిస్థితి. వవ వా ఉఊంగిడి కలుగునట్లు హానిని వనిలో "పెట్టి నలుపుచున్నారుం ఉంగిడిగొను. దే. అం శీ (ఊంగిడికొను.) ఉండి వచ్చు. “వ,..ఉంగిడిగొన్న భంగి...” కాశీ, ౨౪% ౧౩౮

ఆంగుష్థ]. క. ఉఊుగుటంఎ బొటనవ్రేలు లు తహైసపము "పాటి చమా ఇమువాని,..” వరావా. గ్రా అ. 25, నిర్వ, 3 ఆ. ళా.

340

ఉంట జంగుంగ. దే. వి ఏ చిన్న పిల్ల లుచ్చరించు ధని. (ద్ర ఉఊుాగీడంగ. “క అంగములు మిగుల నలియ:గ,

౨గచముశవ్రైలంల కనా | జాం చగ్రముజకాంగర

కాంచే. చే aye పు శ్రి 3

cle

—_

[IC

నుం యుగే యటంచు నొకనిమిగము నో, రం గాదు జేయ శేడ్చుచు; నంగీకృత బాల్య చేస్త నక: డట్టుఎ టెక *” వరమ ౧,ఆ, ౧౨౫.

ము, (శర)

1, ప సడ రత్న పీఠమున నుచి...” విక. ౧, ఆ. ౧౦౭. జః స్థాపించు, కట్టు. “జా, ఉంచిన య శ్‌ హార ముల...” వను, ౧, ఆ ౬కి. 8. త థభ3ంవ: జేయు, త్నాంకితహోర ముప బరువానునొ బిడ్డ కివేల కర్క_శా లు కడు లుచు హల్ల కకలావము లుంచు నదీల

ఈ

95

న్‌,

లమయుకొ.” వను, 3, ఆ, ౨౧౧ ఓ నియ

మించు, నర్పాబుచేయు, “ము... రొ, న! చచుుంంచె నవ్వసువదు దున్‌ నె న్యాధివత, ఇం బుననె ల ఈ

(Op

CR వను. క్ర ర్‌ వరా ర్‌. న్యాసముచేయు. యె (గక పనతతిన్‌ ద్రైమథార్య: బురిన్‌ గర వుచె వా ప ఆము. ౧, &. ళో.

నాన్‌.

ఎచేకొను, దే. స (క్రి (ఎచుగాకోనుం 1. ఉం డునట్టు చేసికొను. ప వ్యప :-- ఆయా _స్టీ తన స్వా ధీనములో నుంచుకొన్నా(డు. 2. (వేశ్యాదుల) కశమునః బెట్టుకొను. వ్యవ : నుఎచుకొ న్నాడు.

అ వాం 'డా వేశ్య

ఉఊంఛనమనము. న వి, అం నజ=జఉజాంధను. /

ఉ -ఛము.

పొలములో రాలిన గి౨జలను జీవ నార్ధ ముణిీకొొనుట. గ

నం, విం 9, పం.

ఉఊంఛన్భ ర్తి తి. స వి. ఇ. స్తీ .* ఉంభధము, విణ. (ఇ)

ఊంఛముచే బ్రదుకువొఃడు.

ఊట. దే. ఏ. 1. ఉండ. “సీ, కలశ వారిధి బియల్‌

సెలసీ కొమ్మన గ్‌ ట్ర నంటివచ్చిన నాచుటుంట పుడమి. ప చందా. ౧ ఆ. ౭౫, పార్వ. ౧౩ అఆః ౫. 2. ఉండుట. “సీ,,..ఒ9ిమమె నుంట నీ కొప్పు గాదె వైప, 3, ఆ, ౧౨౬ విణ. గుండ, ము. (శర

ఉంట

ఉంటగాలము. చే. విం (జంట గాలము.) సీసపు! గుండు కట్టిన యొకవిధ మగుగాలము. “గీ, కొడ నుతి జ్లక్రగాడమ (ద్రొబ్బుడు వటఎపు వావ యొత్సిలి గూడయుః జల్లు లూందు లుంటగా లంబు తెరగిము లునురుగాల, మొనుకు నొరక పుణకు సొక్కు_ లెనం:గుచుండుల. హంస ల ర, ౧౮౦రి,

ఉండం "జే. రు (క. ఉండె. స్త జా డై.) గుళిక గుండ్రముగా చేయంబడిన వస్తువు “

జ ణై

గంబుల క న్నల బహ విష్ణు త్ర ద్రదుహీ హింమ లొక్క-రై కలయం గ్రాచినయుడ త్రివేద | ఉం —— ద మని నుకెంవ నొప్పెసలె: దాను

యబింబ ము తీన్‌. సి నిర్వ ౬, ఆ ౮౮. రాం ప ఊండవలె ను*డునది, (శ, రు)

రం మ్‌.

ఉండ క్రగవి. దే + కుం (ఉండా చె క్రోవి) పట్టుకొను చోట

గుషుడ్రముగా నుండు చేకోజ్ఞ, లాతము. (శర ఉండగట్లు. దే. ౧౨ డ్రి (ఉండగాకట్టుఎ ఉండ

లుండలుగా నగు, ఊదా వా ఉండగట్టిశపిండి. ఉఊండలక్సొ కోవి. డే. వి (ఉండలు + క్రోవి భుటికా కేషసనాశము, ఉండలు పుచ్చు కోని కొట్టు బడి సెల. “క వెరివాళును గాలురులును వలలు: ఇరలు డీముములును వడి: డి9నకు, కులు సారె గోలలు నుం, డలకోవులు వేంట కొరడంబుం 'బెనువణన్‌ ఎ” ఉట హరి. ర, ఆ ౨౨ ఉండవిలు, దే. వి. చె. (ఊడ విల్లు ఉండలు వేయువిల్లు. “గీ. తరుణి నతనాఖిమండలోదంచ నాఖి, రామరోమావళీ జ్యావిరాజమాన, నీదు తను వుండవిలు సేసి నెజంయ లేయు, రతివరు:డు వారగుళికల రాజహాంను” మైష, ౨, ఆ ౯౭. ఉండనురియ, ద్య. ఏ. (జండశగాసుకయంఎ వట్టుకొను చోట గుండ్రముగా నుం డెడుక ర్రి. వం వేదం డంబులం గోదఎడంబుల: గొండసగొజియల నుండ నురియల. ..వెండాడుచు. ..” రావి. 33ఆ.౬౫. ఉండి. చే. ఆవ్య. 1. ఉండుభాతువునకు ee] రూపము. ఊదా :_అ బొందు వెట్టునుడి వడిఫోయినాండు. 2. కం వచ్చిన “వలని” మొదలగువానికి అన్నుప్పయు క మగును.

941

ఉందు. దే. స

ఉండు

“ఆ విష్ణువలనం | ది పురవిజయి మాలీవలన్క నుండి mae నొలవె గుంది” ఛార.ఆను, ౨ ఈ ౧౧౮. 8. హేత్వర్థకము. కళ నెన్ను డి ప్‌వి రూవపముం గన్నుల: జూడంగం గలిగె: శా చేంటికి ..” అని, ౨,ఆ, ౧౩౭. ఊఉ మొదలు కొని ఆనునర్ల్గమును చెలుపును, “క. వ నొకటి విన్నఏవించెద, — సెగ్షదడస్చన నుం డిన్‌ బూని వినిపించ: గలవపి చహానో కాదో వారముపి తెలియ pees ఊం హరి సై అం లా,

ఉండిగ. డే. ఏ. (క. కుడి) ముడుపులు మున్న గువవి వేయుటశై చేవాలయమున ముద్రవేసి యుంచినప్మా క్ర. “వ శ్రండిగల్‌ నిండ బొ న్న్నూళ్ల శీరాగిదు బేకు st కః గానుకలం వెవ” శుక. 3, ఆ. రళ౨.

డీ (క. ఉంటు, త. ఉంటా దీనిక “ఉందురు, డం దు జండు ఉంటివి, ఉన్నను ఉన్నవి ఉన్ని, ఉన్న మున్నగు రూవములు సీదించును. 1. స్థిత మగు. “వ... పాఎండవులును బ్రావాణసమూహములో నుండి ” భార ఆది. ౭,ఆ ౧౬౬. 2 వర్టిల్లు- “తఠల...కొమ భో, గరతి నుండితిమి...” భార. ఆవి, స్కి ఆ ౫౧. క వసించు “క బి యది నీ వుండు నెలవు...” వక్క, ౨ ఆ ఎర్ర. & జీవించు. “కం సిరకంబు (బువ్వ మొద లుగ, వరునన యెడ తెగక యిట్లు వచ్చినవంశం, బురుభుజ స్రీ గ వీ, తేరమున విచ్చిన్న మగుట ధర్ము వె కయ ” శారు ఆది, ఈ, అం ౨౨౧. ర్‌? నిలుచు. “గీ. వచ్చి యరదంబు డిగ్గీ తద్ద్వారసీమ, 'దారుకుని నుండ నియమించి... పొది ౧ ఈ ౧౦౫. 6. ఊరకుండు, “అఆ... సంశయో -పేఠచిత్తమై;, యుండి యుండనోవ కొక్క_నా(డు, భోజనావసానమున నున్న యా ముని, కిందువదన వీత నిట్టు లనియొ” భార.

: ఆది, ర్యా ర్‌ం అరా 7. శేషిం-చు. కన్‌ ఇందు

బంచాస్య నాధాక ఇెదురుచూచు నయనములు వేయి వాయించి నాక కళ్ళర్త ర యుదిలగొనుచున్న వా రార్థి నున్న్నముగుర్కు కాలయాపన “సేయ: గూటి గాదు సీ నైవ. రో &, ఓర. రీ. ధాళు

ఉండు

బన్యము లగు౪వ్యయములకు: గొ న్ని వషట్ల నను

(వృయుక్ష మగును. “చ ఇది గొనిపోయి భర్తృ జ్ఞ

హారి కిచ్చెద నిచ్చిన దాక: యుర్య భ్యుద యము: బొందియుండ అ ఫ్‌ బిక్క ర్త ఆ ౧౧: ర. తుమున్నంతముల కను వృయు_క్తమె యొక్కొ- క్క_పుడు భవిష్యదర్థమును నూచించును. “శా.ని న్నుం జంపి మ హూశవారముగ. దండీంచం i హార. _క దొ 25, ప్‌ bey కమె

10. రును యొకొ-క్క_హ్టు

న్నాడు...

డు 'సిద్ధమగు' మున్నగునర్థముల నిచ్చును. “ఆ న్షజనములును దాను భుతీయింపనుండి యా, సరకు వకిధీ కిచ్చెం: జనచా పొగడ.” భారం

3 వి టి =ర్తొ జ క జ ఠి ఆశ్వ ౪) ఆ ౨౫౯ క్రీ 1. చేయు. కక జు 7 వను కో నూ: బుడి Sa న్భప శ్రావణకృష్ణాష్ట్రమి, నుకువాసం బు న" వరాహ. ౯, ఆ. రా. 2. ఫొందు. ime హారి నిజ పురమున నుఖ ముండె...”” ఫాగం౧౦,

స్కం డూ ఏలో,

ఉండుకొను. దే, అ. శ్ర (జుడుగారోనుం స్వార్థ మునఎ “చ ననుం గనినట్టివా గూర్మి యొకింక కేక య, ; వ్వనట: దొొలం౫: చేయుట యవ్శాస్తవ్యమై యిటు లు౨డుకోల -కాళ్చిందీం శు ఈ ౨౧౧.

రల స.

ఉండె. చే. వి. ఊరుమూలచేశము. (ఆం. పా ఉండేరకము. సం. ఏవ. ఆ. పుం. ఉండ్రము. ఉండ. దే. వి. వెలిచండ్ర) క “కీ కద

యూ నుండ్రస సస నుడ్ర, సత ఆం. ఛా. క కోరా వాలీ =, ఈ రూ

ఊండ్రకము. మై. వి. ఉండ్రముం “గ, అనుదినము నుండ్రకము లువహార న మ ధర్మం ౭, అఆ ౧౧౫

వె, వి, (నం ఉంచేర రక మోదకముః: వండినీళ్లతో శడిపినపిండితో గుండ్రనియుండలు చేసి నీటియావిరివె నుడికించిన భత బ్టముః కీ డఊండాలు నూంభిండి పుండ్రేతులుం "చేసె ఎం హరు ఇల [గం కాకీ. ౭, ఆ ౧౮౫% విణం గుడ్రము, (శారు

ఉండ స=ఉండ. ఆం. ఛా. ద్వి. హోం

ల

842

గను”

ఉంధి

ఉఊంగ్రెన. దే. వి. దుర్హ ంధముగలచండ్ర 1. (ఆఅంంపా)

ఊందరువ్ర. నం, వి ఉం ప్ర. 1. ఎలుక 2. చంది నొక్కు.

ఊఊ న! శల వి క

ఇందులకర్టిం md మిం ఈం న్‌ మూషక రె? ఎలుక

కాందురము. సం క్‌ ఆ. స్రం=జం౦ దురువు.

శాందురుప్పుః సం=ఊందరువు*

దే. వి. (ఉంచు ఛా 1. వేళ్ళను గుత్తగా నుచుకొనుట (శ. రృ 2. భోేగవనిళ, “రీ త్రొడును నువడ మనంగ. గీ. భోగవసిక కం వగు...” సాం. ని, మాన. 3౪.

ఉంపుడుక తె. జే. విణ. వ ఛా) భో 'గార్థ ముంచుకొనబడ్‌న వేళ్ళాది స్త్ర ర్చి యళ (వా

ఉంబ. నై. వి (సం. ఆమ్మా గోవుల యంభార వము. (శర్మ బాం

ఉంబఖి. దే. విణ. (క ఉంబళి, తం ఉంబళమ్‌ పన్ను లేసిన. ఉదా :---జుఎబళి గ్రామము. (శారు. ది, చన్ను లేకుండ భూమి మున్నగు ని ననుభవించుట. వ్యృవః=వారి కాగ్రామము ఉంబళి కొచ్చి3.

ఉంబళిక దే. వి, (క. ఉంబళికెఎ 1. పన్ను లేకుండ ననుభవించుభూమి "లేక గ్రానుముం “స్ప _డ్రాంబ భీకోలం గలకమ వెలముదొరలు.. రావి. ౫, ఆ.

౧౩ 2. భూమి లేక గ్రామము సన్న లేకుండ

ననుళవించుట. “సీ Cane గాసపునల్ల

వజలకు నలరుటిరము లుంబళిక కొని.” KL) వసో

చంద్రా. ర, ఆ రార. విణ. వన్ను లేనిది. “రీ ఆల సవ్యాజాకటి న్యగ్భహారంబులు బహు రేఖ మించు నుబళికయూాట్ల.” రాజగే. ౧, ఆ. 3 3. ఉంచకు:డు, సం. రర. (అ ష్‌కాం మ్‌ ఉఊంఫిత. ఉంభత్‌ * నం. శత్రు ఉంసనము. నం. వి అ న. ds స్రూూరించుటు, నించుటః 2. పూయుట్క, ఆఅలముట.

శ్రీ బు ఫూరకుండు

ఫూరించుచున్న,

ఉంఖితం సం విణ. (బు*

ఉంధి

ఊంఫితము. నం పివి (అం జ, అ 1 ప్రారించం బడినది, నింవణుడినది, 2. పూయఃబడినద్కి ఆల ముంబడినది, “కం అంభోధికన్య కాకుచ, కుంభోం భిక ఘుస్ఫణమస్ఫణగురు వతునకుక =” ఆము. ౧ Be. ర౬

ఉం వై. అవ్య. (సం. హుమ్‌) 1. వినుటను సూచిం చును. ర సమ్మతిని చూపును. 3. వినుగు, కోపము చూపును ఉదా తోం

ఊక. బే. వ కొన్ని వదములకో స్వార్థమున వచ్చు కదిక చ త్యయము, ఉదా :-.--పొలంథి + జక సాలంతుక; ఎమ 4 ఊక=ఎముక.

డక్కు_. వై రుం (నం. కాలా) జామ, ఊొష్యము, “కీ మిక్కు_టంబుగ మేనియుక్క_ వే: గమలిన విరిపూవు సజ్జలకరణి చూచి.” రాజ, చ. 3, ఆ. ౧ళో౬. “గీ ఉదుకు సిక వెట్ల "వేండిని యుబ్బ యావి, యుక్క- యన నొప్పు నావముంబు లువ మునకు.” ఆం. "కీ. ౧౭.

ఊక్కయిట్టు* వై. స, క్కి: (ఊక్క-న్‌ గావట్టు) 1. ఊ కిరాడకుండ మూయు. “సీ. ఒకవేళవానల నువ జాతి నొందించు నొకవేళ రంధ్ర,ంబు లంక్క-6 బట్టు” భోగ. ౭, స్య ౧౯౯. 2. విడిచిపెట్టు: మాను. క క కప్పం బివి కానీ, నా కాపాపా త్తు శెప్పిసం బదిలక్షల్‌ , "లేకున్న విడుతుం బ్రాణము; సీ౩3ై కూ డుక్క_లయట్టి సీల్‌ వాల కాళ. కె అం ౧౦౧+ (శ. రం "పొం ,జొస్టయిట్టు” ముది")

ఉక్క_ట. చె. పి (సం కాత్క_టు3 ౪) మదము, గర్వ ము. “ఊఉ. చక్క్కారబొమ్మవపైం గరను సాంచుట కొట్టినపిండి నీకు నీ, వక్కట యుక్క-టం గలంప, మన్నం గలంగవు. _.” రావి, ఈ, ఆ సి

ఊక్కడంయించేం డే. స క్రి, 1. (ఉక్కడంయం. ధాం చే ఉక్క_డంచు, నిస్స తము చేయు. 0. వధిం మ చంపు. 3. నాకశముచేయు. (చూ, ఉఊక్క_ డు

ఉఊక్క_డంగు దే. అ క్రి" (ఉక్కు చా అడంగు) నిగ త్వమగు, బలహీనమగు. “చ...సురంబున వారు ళయంబువొంది రం, దువిదలగర్భముల్‌ గలి

848

ఉక్క_

నుక్క_డ గక శుగథేకు 'నైన్నముల్‌ =” కొర సి ౧ =f 50౧ వ్ర

ఉక్క_డే. దే. స క్రి (ఊక్కడణు. ధాం ప్రే) 1. ఉక్కు_డణించు, నిస్సత్వము చేయు. “సీ... రోకాగారు. మెజుఃగుల నుక్క_డంచి”ి భార విరా, ౨, ఆ. ౮౩. 2. చంపు. “పీ. ఉగ్రాన్యు నొళళోల నుక్క_డంచె.” మార్క. ఇ, ఆ, ౧౦౩. 8. నాశముచేయు. “గీ ఒకనిశై యిట్లు కుల మెల్ల నుక్కడంవు స్నెత్తికొనం జూచె దివి నీతి యే నృపాలు” భాగ 3 సృం 33.

ఉక్క_డము. “వై. విణ (గం, ఊఆక్క_టకెం శ్రేష్టము, గొప్ప. “టా. ఉక్క_డ మైనముచి మను వొప్పె డదునావా యరక మిక్స్కి_నన్‌ సా. య, ఆ, రాం, (శ. ర. సాం" కళ మెని ము ద్వి వి, సేనల సంరత్నీం మకావలి. “వ. కొక్కెరలం శెరలి యిరు చక్కి_యల నుక్క_డంబు నడవన్‌...” హర, = లం ౨౦౬౭

ఊక్క_డీండు. (ఊాక్క_డము 4-ఈండు.) చశవకు సహాయముగా నుండి ముుదుగా: బంపః బడినబంటు. “గీ, ఉక్క_డీః డయి యీతెంచె నుక్కు_మిగిలి, కలికిగారాబు చెలికాడు కలికి మరాండు. నైప. ౭, ఆం రణం

వె.

ష్‌

విణ,

డఊూక్కణంగు=జాక్క-డంగు. (చూ. ఉక్కణంచుం డఊక్క_ణ:మే. దే, సం శ్రీ (ఊక్కు_ణ:గు. ధాం చే చంపు, వధించు “కస్ట రక్కు_నునా యోాధనమున, నుక్క_ణంచి.. ఆ రుకూ. ౫ ఆ. ౭౫ ఉక్క_ణగంచే=కక్క_ణయే. HE ఆగ్రవా మాక లోం బొడమునట్లుగద దడి నకారణఎబ య ప లుక్కు ణగించుట చెప్పి ? థం

అ

బ్ర ఉక్క_ణము. వై. వణ, ఉక్క_డము, సేనల యుం వంబబడీనకావలి, “చ...కడింది మగళ్‌ దగు నుక్క_ణంబుగా, భయ మనుపేరు లేక నిఠరపా యముగా విడియించుచుకొ మనకి ,వియ మగు

py భంగి నేన నడసీంచె...” నిర్వ ౫ ఆ ౯౬.

ఉక్క. పెట్టు. ద్వః 3, క్ర” ఎఎడకాలమున గారీ) లేక బేవాము కపించు. వ్యవః— ఈవేళ బాగుగా ఉక్క_ వెట్టుచున్నది.

వూ శి ఈ

౧; ఆ ౧౨౨

ఉక్కు S44 ఉక్కి_

ఉక్కపోత. ద్య వి, (కక్క_సోయు. ధా ఉక్క పోయుట, వవ: ఈవేళ ఊక్క_పోంత ఛ5ంవ శక్యము గాకుండ నున్నని,

ఉక్కపోయు. ద్వ. అ. (క, (జక్కపోయు)

బొమనుచు ,గక్కు_నం బోలయగ బౌంెక నయ ర్త శ J 3 ఫి డన్‌.” వేం. చంచ. రి, ఆ. కళోరా.

ఆక్క_శళము. యు చే. పి కోన్రరము, న తు వుల రాక? నని పెట్టుట వై "పెట్టినకావరిం గ్‌ అంతం

(UU జాక్క_ పెట్టు. వ్యవ లంక కొక

న్నను వాడు “hm విప్పండు,

అరి

గ్రాపోయు చు

ఉక్క). దే.ఏిణ హక్కు. అరం కె వంతు య

లి ఉఆక్కవై పొంచి నిక్కు_చు నొళకకోలః గూల చ్రేయణగ నల్హ వాలిగా:డుు మగఃటిమి సూపి ెమృవి గబ్బు చేనొన వేణి:డి ముది నేలవేల్చు గాడు” అచ్చ యు. 3౧౪, (శ. ర పౌ. టక్కు ముద్రిం 2 శ్షైర్యశాలి. “ప్రీ ,ఉక్కం నిటవిదిట్టన ఢీరున కగు” సాం ని, మాన ౯

ఉక్కు. చే, అ. శ్రీః (ఊక్కుగా అబు l. ఉక్క డగు దుర్చలమగస. హా ఉక్క-ఆీ యిట్లు మధ్యము మవ్యోళ, శరంబుల దాంక నోర్వక ఎ” భార ఆర రో ఆ. ౧౨ 2. మవైన్య మందు, అధై ర్యృవడం, “క ఉక్క_లతి సురవతి మైనను, మ్రక్కము నృవదర్మ మూ౭ది మొన కలం బడినన్‌ , మిక్కిలి పేరును నిట దివి, నక్క_జ ముగం బెంపుం బడయ నగుట నుాపీందాలి భార ఉద్యో. 3, ఆ. 3౬౦. త. 'బెదరుు భయ వడుం “చ. చిజునగ వొచ్చు గాండివము నెచ్చెర సజ్యము సేసి సేన ల్కుక్క_జ రభనంబుయె నడళరెం గవ్వడి...” భార విరా. ౫ ఆ. ౧౪9. ఊక్క-లుండు- వై. విక. (సం. ఊత్క_ల$ఎ శార్య వంతుండు . “మ, ..శెండువేే లెలుయల్‌ వూనిన కాంచనోన్న కరథం జే పెక్కగా చెక్కి_ యు, కృ_లుండై యే మయుండు నైన్యమున "క్రీక్ర స్వామి యీతం డనకా.” వారి, ఫూ-* కి, ఆఅ. రా (శ, ర పాం “ఉత్కలుండుళి ముది. మొ క్కు_లుడు” పాఠోంతరము.) ఉక్క_స. దే. వి. ఆయాసము, “చ, కుసుమసుగంధి యోర్తు నృపకుంజరుం గన్లొని మోహితాత యె, యసురుసు రన్న దాని నికటాంగన యారన్లి నీక నేటి క్కిట్టును రన నన్న నింటికడనుం డిట కుం బరువెత్తి వచ్చునుక్క్స నును రంటిం:

శనీ

దనసై'సికుల దుర్ద మ్మాకృ్కమింప బంప్రుటయు వారు చటులదోరలము మెజియం గొండ (కాల నుక్క_ళ ముండు'వేల్పు, తండముల: జెండి యెక్కి_ యక్కొ_౧డయందు.” దశా, ౨ అఆ. ౫౭. “ఊఊ చుక్కలజేండు తూర్పు జెసజోదు తనుం గుకుసంగరార్గమై, యుక్కు నః దారసిల్ధు నని యుక్క_ళ మృంపినరీతి "వేగు రుం, జుక్క_ నుశేంద్రుదిక్కునను శోఖిలె, ..” శశాం, ర్క ఆ ౧౨౬ 'వై*వి, (నం వని మ్కరః వట్టణమునకు: బోవురాజమార్హ ము, ES జపవనివష్యు-రం బన నుక్క_ళం బమరును, ..” ఆం. భె. దిష్ష* ౯.

జఉాక్కాడు, చే, ఆ, క్ర" (ఆక్కు_--ఆకు చగగొను,

విరోధించు. “క పెక్కండృతోడ నీరస, మొక్క తిన కొనక ఈజి;గియున్న వగకుతో, నుక్కా_డి బంధుభెవముం దక్కటివగజయెడ చలయుం దా నసజవుగక భార. శాం. 3, ఆ, 9%.

ఉకి.0చే. చే, సం డీ త్రాక్కుు “స్కీ భురముల

స్పసాగరముల రొంపిగా నుక్కి_ంచి మట్లాడు నొక్క చోట.” భాగ. 5, సం. రోదసి

జక్కి_రిబికిి_రి. జే. ఏ. 1. ఊజీరి యాడకపోవుట.

వ్యవ 3 రారు నలుగురు నొక్క_సారిగా నన్నా బభ్రుకొనలా నా కుక్కింరిబిక్క్‌_రి మైనది. 2, విశ్రాంతి లేకపోవుట విణ. 1. ఊపిరియాడ నిది. (శ. ర్ఫ ద, విశ్రాంతి లేనివాండు. వ్యవ: నాపని తెములక ఉక్కిరివిక్కిరిగా నున్నాను.

ఉక్కి_వము. దే. షి. (క. ఉక్కి_వ 1. కపటము,

మోసము. “ఊ నిక్కము నట్ట 'కాన తగుసీతి కురుల్‌ నుర లుక్కి-వంబునన్‌, మిక్కిలి యన చారి నియమింపక తక్కు_దురే...”” నిర్వ. రో, ఆ. ర_. 2. కపటక్ళత్యము. “క. ఎక్కువ తక్కు_వనూటలుు నుకిి_వములం బంది గీకు లాం దించుటలంక , బిక్కు దనయన్న దమ్ముల, దిక్కున నన్నియును సై (బం చేజము సేయున్‌. భార

ఉక్కి_వు:డు. దే. ఏ. 1. మోసగాండు, “జా ట

ఉక్కీ_(డు. చే. ఏలా,

ఉక్కి 345

శాం. ౨, ఆ. 3౫౯. తి. రహస్యము, లోగుట్టు. |

జ ధర్మ తనయుండు జూనంబునకు: మ్య గాని తంల యుక్కి_వం జు భార. సభా. ౨, ఆ ౧ 23. (“ద్యూత క్రియశ్న

కాంతేయా.నచ జానాతి జేవికుక్‌.”” సంంఫోర, ఉక్కు. చే. అ,

సభా. ఈ౯ా ళం విణ. కుక్సికము, నికృష్టము, “ఆ... .కొక్కి,వం బనవంగను గుప్స్‌కంబు పరంయగు.” ఆం, శ్శ్రీ ఏ0.

క్క_రు లుక్కి-_వుల్‌ బలుతుటారులు 'క్రూరులు వేషథారులున్‌, రక్క_సులు ... * జమోర, ౪, ఆ ౨౨ 2 మూర్ణుండు, అవివేకి, “గీ, సము-చితము లగుమాటల: జక్క_ంబడక్క తక్కె. నే నుక్కివుం డగుధా _ర్తరాస్ట్ర్రుం (గ్హూరశరముల చే నియ్య ne నవని గాం తేయులకు నిచ్చునట్లు గాంగ భార, ఉద్యో. ౧, ఆ. ౨౭. 8. దుర్తా ర్లుండు, దుష్టుడు. వ, . .భవక్స) తాబంబున నహుషునకు: బరాభవం బొన3ంచి నన్ను రక్షిం వక తక్కిన నుక్కి-వుం డగునకని పావనిశ్చయం బున నావద వచ్చు.” భార, ఉద్యో. ౧, ఆం ౧౭౮. “ఊఉ, ట్టుక్కి-వుః డైన సివొడుకు నుల్లము నున్నటు లాడ: గూనునే. * భారం ఉద్యో. లి అం X2.

ఉక్కి_స. చే. విం 1. ఫొడిదగ్దు. “కలీ, చలిళంబు లయ్యె వగరున్కు దలయేరును నుక్కిసయును దల కొనుజంచెక.” భార. ఆది. 3, ఆ. ౧౯౧. 2. శ్వాసృశ్ళమము, ఊపిరి పీల్చుట విడుచుట యందు గలబాధ. “ఆ. వగరు వుట్రై నంత "'బెగల దంతంబులు, నుక్కిసయును దగ్దం బిక్క. టిళ్లై, శిరను నొవ్వందొడం 76 జెదరె మనం బంతం, గడింది మైన ముష్పుకాలమందు” భాగం ౬,

స్కాం క౧*

1. అవివేకి మూరుండు.

“డా. .ఉక్కీ- లయి చేర్చు లేక తమకించి

చయింబడి నొచ్చువారు, . య నిర్వ ఏ, ఆం ౧౧+

2. దుష్తుండు, దుర్తాద్దండు. “ట్ట మానవకోటి

నిట్టివిసుమానపుంబిను:గు శ్రైనవారి చెందైనను

గంటిమే యకట యాజడి 'వ మయి పోయె 44

ఉక్కు

దుర్చయం, టైనబలంబు గా తెకువై. కేన కి శ్రఆిం దోడు గావ యు, క్కీనిమునంబు గీడు చరకిం చున ర్త్‌్వ్‌నం జేటు దప్వునే” భార ఏకా. వ ప

(ఈ ఉక్కు) 1. కక్కు ఖోయం. వ్యవః---ఈ యెండకు చాల ఉక్కు చున్నది. 2. ఊపి రాడకపోవు. “డా... నేం బట్టిన నుక్కి- చచ్చు...” చంద్రా. 3, ఆ ౬౦. 8. చనిపోవు “ద్వి. ఘోేరావావంబునః గుంళ కర్ణాది, వీరులం సెక్కు_ం డు విషవుపి కములు ఉక్కి_ రందజు విభుం డొక్క_డె ర్యా

రం. రొ. యు. శంకర, పు. ఏ. 1. కార సము వర్మాకృమము. “గీ. ఉక్కు లావును నంకంత

శక్కు_ డయ్యు” భార విరా. ౨% ఆ. ౧౮౯. om శక్తి బలము. ప యుక్కు_ను నీరముం జూచెదం జిక్కిన నిలు మనుచు...” భార, ఆది. ౬, ఈ ౨౦3. 8, వేగము, వడి “డ్‌... ప్‌, రుక్కున ' నేటు నిక్కిచన నొక్కండు వంకలు నొక్క_శ క్ర్లలకేలి పాండు. ఎస ఆం ౨౧౮ 4. గౌరవము, మర్యాద. “ఆ. ..దు, శ్మాసనుండు వస్తచయము పర్వ, తోవమాన మయిన నొలు వంగ నోవక్క యుడిగా లజ్జః బొంది యుక్కు దక్కిలో భార. సఖా. ౨, ఆ ౨౩౧. ర్‌ సావా సము తెగువ. “క "వెక్కంండ్రము గల మని యి, ట్లుక్కునం జొరలుడుట నీతియు నుపాయ ము గ్యాదక్కజ మగుదై వబలం, చెక్కుడు. న్‌ హారి. ఊ ౧, ఆ. ౮౬ 6. ఆయస్యారము, కాంచి శుభ్రము చేసిన యినుము; ఇనుము. “సీ ధృత రాష్ట్ర కౌగిట మృతిమాన నుక్కుకంబము వేత. ద్రోవండే పవనశనయు.” విళ్లుమా, ౧ ఆ ౬కి “పీ ఉలి యు క్కిను మనల నొనరు నయ సృంజ్ఞై. 2 సాం. ని, సాం లుగ, 7. దృఢక్వము, గట్టికనము. “గీ. ఉదు టుగువు గట్టి బిగ వూట యుక్కు. నాయ దృథఢతకును “ల్బు.. -వేంక= మాన. ౫జం సాం. సి మానం a 8. జైర్యము, దిట్టకనము. “గీ ఉక్కు చే దిటము...నాల ధృతికిం చేట.” ఆం. నం. మానం ౫౭. 9. కొద్దత్యము, ఊదుటు. “టా... “మేల్‌, లాం గుబ్బచ నుజక్క_వ లుక్కు_న

ఉక్కు

నిక్కి. గృక్కున హ్‌ లాగ్గ క ెకిణీ రవికలాగో నుదు | టారఃగ... కాళింది. ౨ ఆం రస విరా ఘే రము జారుణాము. “చ. 'వెకఃగుః దావనులకెౌ (ఎ గవాశుగంబులకా,బో రె నొనునట్లు గాదు నను: బోర జయించుట యన్న | నవ్వి నా, శరములం సృవ్వ్వు లౌట సహజంబులం, చారెకి నిన్ను నెంచు వో, గరళము *ఏటె క

తకు?

అని పక్కున చె దుశరంబు "లేసిన ED 3, ఆ, ౧౦.౫9౨.

ఉక్కు_తీంగ. చే ఏ. (ఊక్కు_4+కీ:గఎ (వీణ మున్న సడానికి చేసెను ఉక్కుకుతి. (ఈ ర) | |

ఉక్కు_తునియ. దే. వి (=క్కు_+తునియ) ఉక్కు తునుక. (శ. ర విణ 1. శూరుండు. “గీ. ద్రవ చేయులం నాసుభద్రాసుతుండు, నుక్కు_తునియలు | గారె...” భార ఉద్యో. ౨ ఈ ౧౭౬ 2. ర్యవంకతుండు. “సీ. .. కై ర్వవంతునకు: బేళ్ళ్లగు ను క్కు_తునియ దిట్ట, గట్టిచెచమువాండు గడుగు యన...” చేక, మానం ౨౯.

ఉక్కు_తునక=ఊక్కు_తున్మ_. (వా

బ్‌.

346

చాంథులన్‌ కకుమినలు. జే. ఆ. (క్కి,

ఉక్కై

నందునాకు, నెక్కూడిది చేల్రి డిన వారి యుక్కువు డంతుం భార. ఉద్యో. ళ్‌, ఆ ౨౧౬.

(కొక్కు_మిగులు) అఆఅవీశయించు. “క శెండు బలఎబుల వారలు, నొండొెరువులకంటె: జూల నుక్కుమిగిల యు డొఎండ కడుగచు నుజ్జ షల చుడస్థి3 నొప్పి రపుడు జగతీనాథా !” భార భివ్ష : ౧ ఆ. ౧5౨౮

సప బల్కు

ఉక్కు_మోటు. దే. అం క్రి" (ఉక్కు+మాజుం) (పబ bi (§ 9 లంండనం (ఇంసద్రు:డుం) “గీ, సిద్ధచారణ గంధర్వ జివాగాది, సురలు మునులును రుఖాదిసుుదరాం గ్కులాడ: బాడంగ వినుతి సేయుగం గొలువ, మ్రొక్క భద్రాననంబున నుక్కు_మోణి.” భాగ, డు స్మ £20, డాం "రాం ౨; ఆ, దగ్గదాం

ఉక్కు మెల యు=క్కు_ మోతు. “ఆ. అనుచు నతని నుడిపి ధనువు (మ్రోయించుచు, నంవగనులు వజవ నవ్విభుండు, వాని చెల్ల వింట వడిం బాణం జడుపుచు లెక్క. సేయకుండె నుక్కు మెఆసి” భా. రా, ఆర ౧౩ ఆ. ౨.౨౮

ఉక్కూతున్క-. డే. విణ. (ఉక్కు_--తున్క_ శూరం ఉక్కువడం. ద్య. అం కి" (ఉక్కు వడు కే దు

ft డూ

డు గాళకు లాపురీభటకిఖామణు లెక్క_టి యురక్కూ.తున్క_లుం, 2 వజ, ౧ఈ ౧౦.

ఖు

ఉక్కు_నీరు. చే. వి. (ఉక చాసనీరుు ఇనుము కరః దవవదార్లము. “ఆ, మ న వచ్చు ద్రవపదార్థము. “ఆ. జొమ్ముం ద్రైః ' “మోము ఆమవట్ట్రంగ "మోది యనలముఖము లోన నగ్నివర్థ్య ,ముగను గాచి వక్ష్త్మమున నిండగా . అ, 23 నుక్కు,నీరు - వోతు శేచి నిస్థురముగ,” భాగ, గ స్తం, ౨ ఆ. ౧౫౭.

ర్భలండగు. న్‌ దివ్యమణి "లేక యవ్బర స్త్రీ సలు "లేక యమృతకు "'భాదు లగు పదార్థములం "లేశ యుక్కువడి యు౨డె బహుకాల మొప్వు దటిగి విగ తలకీవిలాను: డై వేల్పుజేడు.” వార. ౬ ఆ. 30. (జక్కెవడు ముది) 2. దైన్య మందు. “గీ. ఉక్కు_వడి యుస్కి మాని సెల్లు బ్బె నాకు మప్పరః కొమినీతురంగాదికముల.” హర. ౬, ఈ ౧.౨౯ (“ఉఊక్కెవడి ము ద్ర

ఉక్కు మడ గు. చే. యం శీ (ఊక్కు_-+మడంగు ఉక్కెక్కు. దే అ. ఆః (ఊక్కు._-ఎకు ఎ బలిష్ట

ఉక్కు_చెడు. “చ. ఉఅక విరోధిసై న్యముల నుక్కు.మడంగ(గ నుల్ల సద్దతిం,బఅప, 7 భార చరా. *, ఆ, కా. రై చచ్చు. (మాం ఉక్కు. మడంచు.

మగు. “టా, గ్రక్కున లేచి వాలమున గాఢ తరంబుగం జుట్టి పిక్క లు క్కెక్క లయం ద్రోక్క్‌ నిల్చి తను వించుక వంచి కరుబు లూరులన్‌,

నొక్కి...” కాళ, ఈ, ఆ. ౭౪.

ఉక్కు మడంమే. దే. స శ (ఉక్కు మడంగు ధా. ఉక్కెలణ, వై. ఏ. (సం ఉవకారికాఎ) 'జెల్టము

ప్రే. కక్కుచెడంజేయు; చంపు “గీ వీను గంధర్వ కిన్నర 'దానవాది, దివ్యభూకతంబులకును ఫ్‌ల్రిల్ల ననిన బాండు ప్యుత్కులమాళకు భయము

పిండి కలిపి చేసినభత్యువి శేషము. “గీ, కనక మణి పుజర=బుల నునిచి యునిచ్చి చక్కెరయం ను క్యెజయు సారె గ్రుక్కి కుక్కి, యొజపు

ఉక్త

847

ఉగ ౧

బలుకోలం వలంమాజు గజపి కజుపి, కలికి చిలుకల | ఊగువు. దే. వి. దృఢక్క గట్టికనముం గన్స్‌ హను

కొలికి రాచిలుకం బెనుచు.” పాండు. రి, ఆ ౨౨౨౮౫ “మ ఇడి రమ్మని కు పొయెనం౨బులు మనోభీష్టంబుగాం బూరియల్‌ , క జ్రైకాయలును లాజార్ప

లంక్కె_ఆత్‌ .. స ౨ ఈ ౧౧౫౪ ఆప. ౨) ఆ. ౧౬౭.

ఉక్త స వి, అ త్త్రీ* ఒ'కానెెక ఛందస్సు.

ఉక్షము. సం. వి, అ. న 1. మాట. 2. వాక్యము, విణ, (అఆ. ఐం 1. ఆడుగంబడినది. 2. వెన్ప: బడినది.

డాక్స్‌ Sd స ర్స్‌ న స్తీ 1. మారు. గ్‌ చెప్పుట.

ఏ. నరస స్వత & + శబ్బశ క్రిం

ఉకము, స apn హూ స్‌ క సావు వేదము, ర చా రాము, లె.బ్ఫుక్కు_లసమూహాము .పుం. ఓ. చాటువు.

ఉకశణఆము. సం. ఏం ఈ న (జలాదులు చల్లుట, | సేచనము. డఉశుము. గుం వెం న్‌, పుం Lk: వృషభము, ఎద్దు.

2. వృషభ మనునొకానొక యోపషధి.

ఉక్నితము. సం. విణ. (అ.ఆఅఎ 1. చల్బంబడినది. 2. రడువ-.బడినది.

ఉఖ నె. ఆ. స్త్‌ 1. వుటకుుడ, లేవి, 2. నూ ర్య కిరణాము.

ఉఖ్యము. నం. విణ. (ఆ,ఆ.ఆఎ కుండలో నుజికినదిం (భత్యూది.

ఉగము. వై. ఏ. (న యుగమ్‌ ౧). 1. ఆయువు. “క ఏను) గని కర మరయకు ఫూసితిం గా కిట్టి యొడల: చొనణగనె యేయం, గానమె కాల నియమగతితో నావేంటట మునియుగము (ద్ఫుం గిఎచెం దుదన్‌.” రాఘపం ౧, ఆఅ. ౨౪ (రామా యణార్థమున) 2. ఊపిరి. (వా

ఉగాది. వై.వి. (సం యుగాది కం ఉగాది) బాందాయణ సంవళ్సరాది. (శ, ఈ వాం

శ

ఉగియు. చే. ఆ. క" ఊరియు, (సృవించు. “ది. "ధాతువు ద్రలంకిన ళా పాశ్ను కణము లుగిసీన నరములు బిగిసిన నూర్చు, తెగసిన,..”” వండితా. మహిమా. ౨౫౪. పు.

|

టుగువు గట్టి బిగు వూట యుక్కుు తకుళు బొల్పు..

నాగ, దృశ

వ చేక మాన. గక,

ద్రం 3 చే న శ (జ్యా కట్టు దిగుచు. న ఆని చదామహపాశమున నాకసి చెన్నడు

ముగ్గ: గట్టి త క్స్‌ ల, డఊొనరంగ నులూఖల

ముతో, జనని వెనక ర నిలసె నదనము నందుకొ చ an పు ౭2, ఆ. ౧3౫. ఉగ్ధంబట్టు=జక్క_:బట్టుం (వా జగ్గ్షడన. వై. వి. (నం. జఉడ్తాటనాంఎ (చ్రశటనము;

చాటింపు, “తరల. కొడుకున సద్దుణకోటు లెల్లను గోటిభంగుల నోలి న్కుగ్లడన సేయుచు హాలు తుని; గానే మునులార యీో,యడదిలోక నంచు వా నుక యంచు థైర్యము ల. భార. ఆర. ౭, ఆ, ౨౭౦. (మక్కు_వన్‌ గడన సేయుచు” అని పాఠాంకరము.)

ఉస్తడి. దే. వి. గడువు, వ్యవధి, “గీ. గడు వనంగ bs యనగ నుగ్గడి యనంగ, నడరు మర్యాద

౨. "భె వ్వ ౧గాదంం

eile దె Se; * (సం షే, శబ్దించు గలిగల్లు మను. స్రార్థనామృదూ, క్ర కలం నెలంగగ వక పొదివి నోల్చదున్చల్‌ తగు విన్న పంబులక్‌ , బలము: జేయు చందమున బంగరుటందియ . లుగ్ధడువలక ల. పాండు. ఒదుు = 5_౨. me డీ Eb (వశటిఎచు, చెలి

పుచ్చు. “క్క నగళభులణోవరిమాటలం దగునే వెలి నుగ్గడింవ...” భార విరా ౧ ఈ ౧౩౦. 2. వచించు, చెవ్వు. “గీ అదియునుగాక జని యిచు టాదిగాంగం బనులలోనన పెఠిగిని పాలను-డుు వావి మా౬నవశుమార్ద వర్తనంబు,

నూను టరెదియె యిది మేల యుగ్గడింప హో హారి. ఆ 5,ఆ ౧౦౩. త. వర్షించు, కొని యాడు. “వం నుణీయంం దదీయసౌందర్యం బుగ్గ

డించ నలవి er సో భాం క, స్మ_౦. ౭ క “గీ జముచితంబుగం గూరలచంద ముగ్గ దించి

ఎ” భార ఉద్యో, 3, ఆ ౨౧౨ ఓ డాచ్చ రింయు పఠించు, “చ. .భూనురవితానము మం

ఉగ ౧

జ కం 2 మ్‌ శ (త్రము లుస్టడిందలోన్‌ . చద్ది ౬,ఆ. 23 “డా. ..వందిజనంబు ముందట, జాటువు లుగ డొంచ...” వైషు రో ఈ ౧.౨క్కుః ల్స్‌ (గ్క=థా దులు ర-చించు, చ్రాయు. “డు గ్రాంథిక సన్నుత చతిభం గాంచి రసగజ క మించి యాదెము, ల థము లుగ్షడించి ఫణిరాట్ప్సనకికల్పిత శా త్త పిఢ్డికిన్‌ , బంధువు లైనసక్కవుల: ద్రార్థన చేనెవ ఉద్భ. ౧ ఈ ౧౨

ఉగ్గడింపు. చే. ఫ్‌ భాగ డ్డ.

ఉగ్గడువు. దై. విణ, (నం. ఊక్కటమ్‌- క జౌస్దడం)

ఉత్క_టము, ఆధికము. “క నడురేయి తీ

భానుడు, పుడమి వెలసె ననుకలంపు పుట్రైచు

నుగ్గడు వగు తేజుబున వెలింగెడు కరుడు...”

భార దో ౫ ఆ ౧౯౫ “*చ,..,వటుగుటి

(వ్ర చుచు

య్యు,గ్దడు వగునెత్తుటక - నుడిసి,..” ఉం హారి. క ఆ. వలో 5. ఉగ్గము. వై విం (నం ళ్‌ ద్దవాః) వే డక బట్టు

కొనిపోవుటకు పీలగునట్లు * చెంబు ముంత మున్నగు వానిమెడకు గట్టి బిగించెడి త్రాడు. “గ, పశిలికం డొకండు త తన్నగర్యాశ్ర శృయుండు, చేత నుగ్గంపుః

గుండతో .. =) అ ౫% ఆ. ౨౮. ఉగ్గలించే. వై. అ. క్రి. నట్టువుడు కొలిపించు.

(శర స శ 1. కాడశిలించుు.. “మ,...వతి లీలాచంచలల్లోచనాం, చలమై యున్న నవోథ నొక్క-తెను జంచక్సంచచాణావృ తా, నిలముల్‌ పీవంగ నుగ్దళించెం గువాగాని _స్తద్ర, చేతను. డై.” గంధ ౧ ౫౯. 2. పెంచు, పెరింగించుం ఉప్ప = .లఘువుల క్రి కింది వెల్చను గూడి వెండయు నొక్కుటి గలుప్పక యుగ్గఖింప ఆ. నైనసుఖ్య వృత్తే మది...” అప్పం ర, ఆ. ౧౪౯.

ఉఊన్బీంచేం జే. స శ్రీ చేత చేయునపుడు వడుగు పీకల పోంగవలను చేర్పు. (శ. రృ

ఉన్ల. చే. ఏ. 1 చనుబాలతో రంగరించి చిన్న పిల్ల లకు పోయునానుదచము మున్నగు బదారము. ge _ . అచ్యుతపదళ్‌ _క్టీపేరిచము రుగ్దుగ 6 బెట్టు చు బెంచె నరి లిక కరం ౧ ఈ 2౭29. కర్లీ క ల్లాజును చేంటిచిన్ని పాసలకుం గులిక్సి పువ్వుం

845

ఉగ్గ

జేనియ నుస్తులు పోసి పోసీ య, ఈ) ఆ. ౨౫. 2, ముడుళ. “మ. పలుకంబారం గపోల-పాళి కలం వె.పె: దోంచె జాడ్యంబు చున్నులం బొం కంబు ఘుటిల్డై సోగ లగుకన్నాల్‌ వెల్ల కాం జొచ్చె న్యుగ్తులు విష్పాక్‌ వళిళంగముల్‌ నరుల వెం గోర్కుల్‌ తమిం బానె వెగ్గలమై చిట్టుము లుట్ర:ాం దొడంగె రాకాచంద్రచింబాస్యకున్‌ జద్భ. 3, ఆ. రం. విణ. వంపు గలది. “సీ. నీలం పుణాలకిన్న రపారిమగణాల యుగ్తుచప్పరముల నిగ్గు ఆ ” దశా ర; ఆ ౧౦౭ఏ. (ఈ ఉగ్గు

ఇ. చే. అం స (నూలిపోంగు)ు మెలి వడు. (శ. ర

ఉగ్దవడు. ద్య. అ. | క్కి. (ఉస్ట్రశాపడుఎ.. 1 శ్నీణిం చు, చెడు. “క సిస్టవడి నిడుదబుడుపుల, బొగ్దు వలెం బడినవజ్కము గని సురరొజగ్ధణములతోం దనధృత్సియుగ్దువడన్‌ వే పితామహబనికడ కరి కా” కక ౧ ఆ. ౨౦౯. 2. ముడుతవడు. “వ జిగిచెగి బిగి వదలి సి యుగ్దువడి తర ర తాయనూనం బై నసర్వారగీణ చర ంబును. కవిక. ఆ. ౧౧౦. (శరా. 'కగ్లువడి ముది త్రి

ఉగ ల చే.ఏ. 1. ఆడుది, స్తీ “కృ చిడిముడి వడుచు నిదురు చనంగడంగుచు హారములు సక్కలాం ద్రోచుచు మ్కల్ణ డిగొనుచు దుర్వి లానంబొడలికి నొడంహార్పుచుండ నుగ్గలి యంళక్‌ *” భారవిరా. ౨, ఆ. ౧౧౪. “క, జి యివే 'ేనుదివనము, లుపవాసపురన్స రముగ నుగ్గలి...” పాండు. *% ఆ. ౧౨౦ సాం. ని. మాన. £0. 2. ఇెలి స్నేహితురాలు. “టూ... ఇట్టివిచి శృలజ్జ మేేమె_క్తణి మైన విన్న యదియే

Uy 3 కను టెక్కడి మాట యుగలీ” కాళిందీ.

౬, ఈ. ౧౮ ఏ. గృహిణి, ఇల్లాలం. గీ తిరగి నింటింట ఫితాం, పృ దేహి యనుచు, 'బాదిరాయ ణు డీశానుపట్టణమున, నొట్టుపెట్టినభంగి నే యుగ్మ లియ, న్కునిలి-చి యుకపట్రెండన్నంబు పెట్ట దయ్య.” కాకీ, ౭ ఈ ౧౨౫ 4 భార్య, పెండ్లాము. '

ఖః

గ సులీ

oi వ్‌ డ్‌ సం ని. ఆం ల

1 లె. దనియాలు. 4, ఊగృజాతి Mm

cw జృగ్ళంపశ్యము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ) l. త్రాగ స్ట. జూచునదిం 0 భయంకర మైనది,

ఉఊగృకర్పు డు. సం. విణ. (5. నీ. న్‌) 1. భయం కర మగువనులు చేయువాడు. 2, క్రూరుడు, హింసకు డు.

ఊగ్ళకాండము. నా, వి. స పు. కాకర శో.

ఉగ గంధ. నం. ఏ. ఆ. సీ. 1. "తెల్ల వస శా ద ఫీను ముళీ. క. అజమోద యనునోవుము చ

ఉఊగృగంధము, సం. వి, అ. పు. 1. సంపెల శ. 2, పినగుముడు వ 8. తెల్ల గార పా &. లకు నము, వెల్లులి శీ. న. రామఠము, ఇంగువ. వణ. (అ. ఆ. అ అధిక మగువాసన గలది.

ఊగ ధన్యుడు. SDS Ch శివుండుం 2. ఇ ద్ఫుడు, విణ. (అ, అ. అ) భయంకర "మెనవిల్లు గలవాండు.

ఉ్యగ్భము. సం. వి ఆ. పుం 1. కోభాంజనము, మునగ శీ. 2. శేరళము మలయాళదేశము. లె. వళ్ళ నాభము, వసనాభి. కం క్రూరనక్షుక్క పంచకము. (పూర్వఫల్లుని, పూర్వాహిఢ, ఫూర్వా భాద మఘ్క భరణి) విణ, (అ. ఆ, అ) 1. 'హరము. 2. ఉత్క_టము. 8. తీళ్టము. 4. దీర్ణ ము. లీ. శోద్గము.

ఊగ శేఖర. సం, వి, ఆ, స్తీ" ఆకాశగంగ.

ఉగ్రాతు: డు. సం.వి. అ. పుం. శివుడు. త ఆఅ భయంకరమైన కన్నులం గలవాడు.

ఉఊగ్రాణము. చే. ఏ. (క. ఊగ్రాణవు 1. సామగ్రు లు౨వచెడుగది కోస్థము. ళ్ళ ట్ట ఉగ్రాణ:పుటిండ్లు చూచి.” వివ, £ ఆ. ౬. &2. ధనాగారము, బొక్క సము. మునకు నుగ్రాభా౨ బనంగ బొౌక్కస మనంగ.” ఆ. కే. గర.

ఉగ్రుడు. పం శివుడు, 2, త్తి

"మునకు శరూద్క సీ యందు పుట్టినవాడు.

క్‌ు

ఉదకము: సం. సి లుం Oe వరండము, ఆఅముదముశ్తోం

849

సీ. ఆఖ్యలై శ తనరు ధనాగార ఉచ్చరించే. స న

ఉచ్చ

+ తెల్బవసీ 2. మీమముళీ.| ఉచిత. దే. ఏ. ఊచ్చింత్క ఊన్తె శ. (శారు

ఊచికము. సం, విణ. (ఆఆఅ 1. యు కము,

2. పరిచికము. 3. మికము. ద ఏదికమూ ర్‌, న్న సి స్హము ఉంచ: బడినది. ఉచ్చండము. స౫ విణ. (అ. ఆ అ) 1. మిక్కి-చి

భయంకరమైనది. 2 మిక్కిలి కోపము గలదీ.

8. మిగుల వేగము గలది. కీ మిక్కిలి వేండి మయొనది.

అపరరా, క ము,

ఉచ్చంద్భము. నుం వి, అ పుం. శ్‌

రా, త్రి కాలము.

ఉఊచ్చతుంవు. సం విణ. (స్‌ఎ 1. పైకి చూచునది. 2, గుడ్డిది.

ఉచ్చటం సం పి ఈ స్త కే దంధము. రి వని. తె, ఒకజాతి వెల్లుఖ ప్ర లీ గసపవందచ సో రీ. చవటు వము' స్తెషో. 6. సలయుసిరికళ. 7. భ్యదృము స

ఉచ్చనీచములు. న) సొ య నః, బం l; ఎక్కువ

తక్కువలు 2 మంచిచెడ్డలు. కురిదెం (ఆ.ఆ.అ

1. మెరకవల్ల ములు గలది. 2. గొప్పవి కొలందివి లిసియున్న ది.

ఉచ్చము. సం వి, ఆ పుం. 1. (గృవాగతికిం గారణ

"మైన జీవభేదము- 2. గృవాస్థాన విశేషము.

(వ్యకి. నీచము విణ. (ఆ. ఆ.ఆ్ర 1. ఉన్న తము. 8. ఉక్క ఎప్రము= 3. మిక్కుటము.

ఉచ్చయము, సం వి. ఆ. వు. 1. సమూవాము. 2. పువ్వులు మున్నగునవి కోయుట. తీ. పోత ముడి కీ, సీవారి ధాన్యముప్రో:గు. ర్‌. ఆలిళ్ల యము.

ఉచ్చరణము, సం. వ. అ. న. 1. ఊర ర్భ పగమనము. ద బహిర్ట 'మనము. శి. ఉచ్చారణను.

క్రి శ 1. వ్యాక్కుచ్చు, చెవు. రై, వలుకు. 3. san “పీ ఊచ్చరించితివి విద్వచ్చయంబు నుతించం జాటు ఒవృబంధముల్స్‌ శతకములును.” చంద్రం వి ౧ ఆ ౧౪.

ఉఊచ్చరికేము. సం, వి, అ, న 1. మలము, పురీషము

2. మూత్రము, ఉచ్చ. మల. (అ. ఆ ఆ

ఉచ్చ తిర్‌0 1. సై శెగసినదిం 2. ఇెలువలికి పోయినది. 8. ఉచ్చరిఐ ఎపబడినది. బ్‌ సు స సః కీ," ఒవరించు, చేయు.

క ఆచ్చట మూాన్నా శన వ్వరు, వచ్చి కృ స్నాను లగుచు వనమాలిజవ వారు వియచ్చరు లరుదంద: గనుదు రచ్యుతు నందుకొా” శ్రీ రం. మా. క, ఆ. ౧౦.

73, బుచ్చ3 యుంతుచు

ఉచ్చలము* సం.వి ఊ న మనస్సు. ఏ౫, (అ,ఆంఅం)

వలంచయుస్వభావము గలవి. ఉఊద్చాటనము. నం మంటూ నో 1. సెల గించుట. oD లేవగొట్టుట. ల. కపికొబాచులః బోంద్రో లుటుం

ఉఊచ్చాటము. సం, వి. అ. పుం.==కచ్చాటనమూః

ఊచ్చాటించే. సం, స శ్రీ వేళ్ళతోం 'బెల్టగించు. “జా వం డాపాతములం దట్నదు/;మము లుచ్చా టించి. ౫.” వారె. భూ ౬ ఆ ౧౧౬

ఉఊచ్చారణము. సం. వి. అం న ఉచ్చరించుట్టు వలు కుట.

ఊచ్చారము. సం వి, ఆ పుం 2. మలము. తలి. మూత్రము

ఉచ్చావవములు, సం==ఊచ్చనిచములు.

ఉచ్చి. వై. ఏ. (సనం. ఉవై చై క త ఉచ్చి) నడి కలు బవారంధ, ధ్ర ము. “సీ వరం భ్యాఖిధ

1. ఊాద్నారణము.

వరయ నుచ్చన.. ” ఆం, భా. ద్వి. ౧౮. ఉఊచ్చి (క. చే. విం స్త VE జచ్చింత పువ్వుల లోనికేసరంబుల క్రియ. ఎ భే ర్కఆ ౧౯

ఉమైైశ్ళవము. ను మ స్‌* పుం. ఇంగద్రు,ని గుజ్జము వణ (స్‌ ఎ 1. నిక్కినచెపులు గలది. 2. గట్టిగా మాట్లాడినం "గాని విన లేనిది, వెవిటిది. ఆమె మ్చస్స సరము. సం ఏ విణ (ఆఆ పె ఉమేకరించే. దే. అ. క్రి ఉఊచుకరింపు) ఉచేకరింపు- చే. ఏ. (ఊచుకరించు ధా ఉచుక్కు

మనుటు “మ,.. ర్‌ టి కంపును జంపుం దల

చ్‌ పుం పెద్ద కా 'ఠధ్వని. కంకర్వం గలది.

ఉచ్నేగి ర్త ట్‌

ఉచ్చేమల్లి. ప వి (క

ఉచ్చే

వంపు లో నుచుకరింపుం దొొట్టు నిట్టూర్పుగుం,

సును...” చంద్రా, గ అ, దగిలి,

ధ్వని కనుకరణము. “సీ. తన విలాసము: గనుం గొని సీటువెటెడు నూన్యాస్త్రు రతియు నుచుక్కు_ రన:గ౪” దశా. ౧, ఈ ౫౭. “ఉ,,.వాండా పువుబోండి: జూాచి,., .దానిగర్వము నుచుక్కు..

లు గాంచి కఠంగ మించయగకా. శుక 3ఈం౧౬౬.

ఉచ్చే. టె" విం (నం. ణాచ్చారః. క ఉచ్చెం మూ

(ము నరపశ్వా దులు రహాస్యావయవములను డి

ఏడు చుజలము. “క ఉచ్చను బుట్టినతను వంట ..”” వేమన ౧౦౩౦.

ద్య. వ. (ఉచ్చ+4గిక్త్ర కే. ఆవుల

మ్మూతృము వాసనచూ-చుచు చానివెంటః గాము

ముతో నేంగున్నిక్తు 2. స్త్రీలోలుండు, విషయా సక్తుడు. (వాం

ద్వ. కీ (కచ్చ చెలమ ఉచ్చ యూమసానము, యోని, “ఆ, ఉచ్చ చెలమ.

గోరియున్నది జగమెల్ల “”” వేమన ౧౦౨౯. ఉచ్చేపోయు. ద్వ. “౫ మూ, త్రవిసర్టనము చేయు. (వా జాచ్చే బుడ్డ. ద్య. వి. (కచ్చ బుడ్డ 1. మూ త ముండుతి త్తి. (శ. ర 2.

శ్రీ (కాచ్చ పోయు

“మి

(వృసవకాలమున స్త్‌ యోనినుండి శిశువుతోవచ్చు సీరుతి త్తి, క్లోమము (శర

ఉచ్చెమళల్లి) l. రోత పుట్టించు స్త్రీ పక్‌ . - కచ్చమల్లి యియ్యింతిళ్సి. న్‌ శుక. 3 ఆ. ౧౮. 2. నగ్నికు దిన్మొలయాం డుది. “వ. హృషీ కేశుండు నసనమయి3వం దలంచి 'వెటం దగులునవసరంబునం సోటవి యన నొక యుచ్చమల్లి వచ్చి యడ్డవడిన దా నగ్నికం జూచి నారాయణుండు వక. ౦బు 'ెట్టి. ల జ హారి, ఇ, ఆ. ౧౮౨.

ఉచ్చే. "జే. అం (కీ (ఆ ఉచ్చు. 1. వెలువడు,

బయటకువచ్చు “మ,.,హరి శ్రీ పాదతేలంబు దూఅ(గొని యయ్య స్త న ౦బు ee ని, వ్గుర _జేగంబున నుచ్చి పోయు...” భార మా. రాకి.

ఉచ్భా గ్‌ భార. ఫీవ్పం క, ఆ, ౧౯ 2. అంక3ంచు మొల (3. ఈ) 1. ఉఊఉప్పిగఏ. 2. చావివచి. 8, బరి "చయ. “శా ఆ సర్వేశ్వరు విశ్వరూపమున కత్యా, సివది. &. ఎత్తైనది.

క శ్చృర్నుండై హార బొప్పూసారంబుల మేనిపై: బులకసస్యం బుచ్చు న_ర్టింప్రుచుక.” వరావా, ౯ాఆ ౧౦౯. ర. నొచ్చుకొను. “మ...ఆసు యోధనుని యుబ్బ్లం బుచ్చి పోనాకుమో.” భార. ఉద్యో. 3, జ, కాలి, స క్రి ఇ 1. ఛేదిం చు చీలుచు. “గీ. గొరక మే నుచ్చి ధరః గాడ శిరము వినరా” స్వా* ఈ, ఆ. ర౭. “వ... ఉబ్బి చనువివ్వచ్చునిశిక శరవరంహరలు,..” భార విరా. ౫ ఆ. ఒం, 2. నాటు, (గుచ్చుకొను. “చ...వైె నొరఃగి పొంకవు_జన్ఫొన లుచ్చి పాలి గాంగ దయసేయ రాదొ.. .”*ఉంరాం ల ఆ, 5౧౫. 0. విదుచు, చెలుంవజ చు. కర్లీ ఉనురంచు నిట్టూర్ను లుచ్చుదాని.” శివలీ. ఒకు మ ౭ వెం ap టప, వాగురం (క్రీ -. హాయ్చునా ను; యన నొప్వుచుండు:, బ క్షీబంధననంజ్ఞ , క్ల ఆం. భా. ద్వి, ౨౯కి.

ఊచ్భ్భంఖలము. సం బి౫ (ఈ) Ll గొలును లేనిది, బంధము లేనిది. 2. అడ్డు పాటు లేనిది

(పృగిబంధక రహికణు. లీ. నియమిిచువాఃడు లేవిఏ. &. క్రృగువద్ధతులం లేనిది.

ఉచ్చే వనము. సం, వి ఆం న=జాచ్చేదము.

ఉచ్చేదము. గం, ఏ హం పుం=జొచ్చి త్తి.

ఊచ దించే. చ స శ 1, గోళ్లతో తుంచు. ల పోంజేయు. “మ చిగురాకుర్‌ దదుకుఠ దోషముల ను చ్చేదింపలాః జాల మెండుగతికొ మేసి పికుబు లెల్ల .. ఫ్‌ చిక్కృభాంః ౨ఆ.౧౦ ౦.

ఉచ్యోషణాము. సం. వి. అ. న 1. ఎండిపోవ్చట. 2. ఇంకిపోవుట. ల. ఎండించుట. శ ఇంకించుట, ర. కపించుట. 6. కపిందవంజేయుట. విణ. (అ.ఆ.అ్ఫ 1. ఎండించునది. 2. ఇంకిపోం చేయం

నది. 8, కపింసంజేయునది. ఉమను చ్చి శే. చే. ఏ. కుక్కను వీలచుటయం౨ దగు ee

నే బ్రమున కనుకరణము. “ది. ఉచ్చు చ్చి రే

శంకరోచ్చిష్టభోగి యని యిటు ెరిగించు 52 de a

నమ్మాత, లోన. బస. ల, ఆ అలం, పు

ఉచ్చ 9యణము. నం. వి, అ, న 1+ గొప్పతనము. 2. చొన్నశ్యము, ఎత్తు.

ఉచ్భ యము. సం, వి ఈ పుం. కే ఊచ్చ )య ణము. 2. అతిశయము, లి. గృవహోదయము.

ఉఊచ్చా యము. సం=జాచ్చ్భ యము.

ఉచ్చి )కము. సం.విఅవుం. 1. సరళజేవదారువు శౌ 2. చేవాలయధ్వజము, విణ. (అఆ అ) 1. సె కెత్తంబడేనదిం 2. ఊన్న తము. 8. గొప్పది. 4. పుట్టినది. త్‌. పెరిరానది. 6. ఫొడవైనది. .

ఉచ్చి వి. సం వి ఇ. స్తే =ఊచ్భ యము,

ఉచ్చ ఏకము. సం. వి. అ నం 1. ఊపిరి. 2. నిశా సము. 6. నిట్టూర్పుట. శ్‌. ప్రాణము. 5. వదుల గుట. 6. వికసీంచుట. విణ. (అ. ఆ. అభ 1. ఊ చా నము చేసినది. 2. నిశ్వాసము చేసినది. 8. ఓడార్పంబడినది. &. చెదరినది. రీ. ఆశించినది. 6.' వకసించినది, 7. సంతోషించినది.

జాచ్చన్నము. స సిరి, (అ. అఆ, అ ఆచ్భన్నము, మయింగంవడినది.

ఉచ్చి త్తి. సం. వి ఇ. స్త్రి" 1. సోళ్ళతో తుంచుట. దే. వేళ్లతో "పెకలించుట. రి. నశింప: జేయుట.

ఉచ్చిన్నము. సం, విణ. (అ. ఆ. అ 1. చీల్చంబడి నది. 2, నోళ్లతో శువండినది. 3. వేళ్లతో "చకలించంబడినదిః

ఉాచి ష్ట్రముం నం ని య నం "లేచ cD (ఆ.ఆ.అ్ఫ 1. భు క్షశేషము. 2. ఫూర్వు లువయోగించినది. ర. విడువంబడినది.

ఉచ్చిష్టుండు. నం. విణ. (అ.ఆ.అఎ భోజనానంత రము చేసికొనవలసీన శుద్ధి చేసికొననివా(డు.

ఉఊచ్చూనకము. నం, పి ఆ ని దంతవత విశేషము.

ఉఊచదూ?;నము* నం. వి, ఆ. స 1. బలుపు, బలియుటు.

ఉ్భ్చా రసము, సం. వి. అ. పుం. 1. ఊర్పు లోనికి: ద, పాంగుటుః థె. వాచలటుం 4. ఎతు. బెల.

బీల్చుట. 2 నిశ్వాసము డఊర్పు వదలుట,

ఉజ జై

8. నిట్టూర్పు. కీ. స్రాణము. ఈ ఓదార్పు. 6 గృ,ంథభాగము.

ఉజ్జయని. సం=కొజ్ఞయిని. జన భదృనామాభిధానుః డకుద్ర,స సంపుదాఢ్యుం డుజ్జయపీపుం నధికలోభ, గర్లిళుం డై నయొకః వణిన్వరుండు గలడు.” విక్రం ౨ ఈ ౧౬౦.

ఉజ్జయిని. స వి, ఈ స్త్రీ అపంత్కి ఒక నగరము. (ఇది మోక్షదాయకము లగున ప్త నగరములలో నొకటి. పూర్వ మిది మాళవదేశమునకు ముఖ్య పట్టణము. ప్రాబీననక శృశాలాశేం ద్రము

ఊజ్ఞాసనము. సం వి, అ న వధించుట చంపుట. ఊడజ్జి=ఊజ్టీ. (శ. ర. ద్ర) ఉఊజ్జీ, దే. ఏణ. ఉద్ది. (వా

ఊజీవనము, సన. స ఆన. 1. డ్రి తుకుటు. 0 Ca) తి జ WU Uy కించుట. 8. చావునకు సిద్ధమై బ్రతుకుట.

ఊజ్జీవించేం సం. అం క్కి. 1 బరువ. న చక్క-గా “రుల, “వ గుడ్డు లేమావులపజ్జల sess గొ జ్ఞంగియీరంబుల నంటు నోరంటలతో ... అ రా, ౬, ఆ. ౮.

ఉజ్జంభము. సం. వి, అ. పుం. 1. వికాసము. 2. ఆవు లిత ర. విజృంభణము. డీ చీంట. విణ, (ఆ. ఆ. అఎ 1. వికసించినది. 2. ఆవ్చలించినది. 3. విజృంభ్లించినది.

ఊజ్జ్బృంఖించుం సం. ఆ క్రి. విజృింభించు వెల శేంగు, “జా _ ,నీబావి చ,తాసుబు.. . ఉజ్జ్బృ ఖిపరాం 'జేయుమూలొ వార. ౭, ఆ. ౬3.

ఊజ్జ్బృంభితము* సం.వి.అ. నం 1. ఆవులింత, 2. చేష్ట, విణ, (ఆ. ఈ అం కే. విరిసినది, 2. చెలకేశినది. ఊజ్జ్వలల్‌ = సంళత్ర, ప్రకాశించుచున్న, “క ధృష్ట “ద్యుమ్ను(డు వ జలు, దస్టైపదపు౨ఖ మార్చ కా వళి నయ, కరక్టగజగుటల గలమె,..” భారః భీష్మ, ౨ ఆ, ౨౧౦.

జ్‌జ జ్ఞ ఇలనము. సం వ ఆఅ న 1. వెలుంగొందుట. గడ మండుట. ,

ఊజ్జ పలము, సం సం అః పుం, 1. సీరగారముం ర్త శం ఇారరసము. న బంగారము, విణ, (అ. ఆ, ఆ

తల

డక్టే

l. (వకాళించునది. 2, మండునది. 8. వికసిం చునది. శీ. అడ్డులేనిది. ఈ. ప

6. 'తెల్బనిది. 7 ర టెకము. RE పిద మాడుక rn లము సేయంగ,.,” లబ జ భార. నిరా ౧, ఈఈ అ అిరొం ఉజ్జ్వలికను. సు వి, (అ ఆ అ 1. మండినది.

2. వెలు=గొందినది. ర. మండి౨వబడినది. ఉంచెలుం సొంద:జేయంబడినది.

ఉజ్జ నము. సం. వి. ఆ. న విడుపు త్యజించుట.

ఉద్ది తము: నుం విణ. (ఆఆఅ. విడువంబడినది.

ఉద్జ. దే. వి 1 ఊహ (శ.ర్ఫ 2. లక్యుము. (చూ. ఉజ్జగొ ను

ఉజ్టిగించు. దే. స శీ 1. విడుచు, “ఊ చాలక తక్షినక వినుడు శౌర్యము లజ్ఞయు నుజ్జగించి మ,రోలిన నిల్చి నాయెదుర నోడితి మే మనుః డు...” నిర్వ. ౫ ఆ. ౨౭. 2. సమా _ప్టిచేయు. “ఊఉ, అమహసీయ'చావమున నర్జునుదర్చ మడచి చేడు సంగ్రామము. నుజ్జగించెద, ..” భారం కర్ణం ౧, ఆ. ౨౩౪౮. 3. చల్టార్చు, నళింపంజీయు. “హీ చేరు చెల్లణి కాయ సూర పం డని కోర కుదరాగ్ని గాడ్సువే నజ్జగించు” పాండు. ౨, ఆ. అ” ఉం నిరసనచేయు. “క* కమలముల నుజ్జగించుం, గుముదంబుల బుజ్జగించుం గొమ చూపులు...” విజ ౧ఆఅ ౧౩౨౩.

ఉద్దేగింపించే. చస ,కీ.

శ్రీ (ఊజ్జగిల్లు భా ప్రే

ముగింపించు, సమా _్డినొందించు.. “సీ, , .నవ్య దివ్యాన్న పాన ప్రశ స్స్‌ ట్స్‌ నుజ్జగ పించి డె

దాన కుబ్బొనర్చి, నిశలం గుంకుమ మగలుయమె

నిండ నలంది, గేవామున ధూవపధూమ మెక్కింఎచి

కుధర,ధరుని హేమంతమున గొల్వ దొరకు ము క్షి” "పాండు, ౨, ఈ ౧౧౨.

ఉషబజ్జేగింపు. చే. వి (కొజ్ఞగించు ఛా విడి విడుదల. లి . ఉజ్జన మనంగను నుజ్జగిం వనంగను విడి యన విడు వన విడుదల యను” అం. ఫా, ద్వి ౧౭౩.

ఊష్టేగిలం. చే. అం క్రీ* పోవు నశించు. “టా. ,.మ డుంగుల నొత్తెః జెమునీ, రుజ్జగిలక్‌ వహింటె : “మయి నూందినం బాజణు దుకాలవేలముళ్‌ .” స్వా, ౫ ఆ. ౫౭,

ఉక్ట

తిర్‌తి

ఉట్టి

ఊ్జేగల్థు=ఉజ్జగిలం. “సీ. గంజాయి దినం నుక్కంఠ | ఊటంకు=ఊటంకి. (శ. రం సీచురాలు. “సీ. "పీరు

ల చేసీననాండ హి లంజ్జగిల్సి* శివరా, ఏ) ఆం ఇ౨

ఉజ్టేగొను. చేస క్రి. రకత లక్ష్యము చేయు. సరకుగొను. “సీ అజకీ ర్షికిని లోయ డౌొంగాము లెటులగడు లజ్ఞాఖిమానంబు అంజి గొనండుబొంకు రోయండు పాపమునకు శంకిం వండు కులకీలములపోక కోలయం డతడు.” రుక్తాం. ౫ ఆ, ౧౪౬ (శ. రఈ పాం 'ఊజ్ఞ్జగించు”

oe ననుసరించి శ.ర.-పా. మే

క దె. విం (సం. ఉజ్ష్రనమ్‌) విడుపు ఆం, భా. ద్వి ౧౭౩౨. ఊజ్జేనసేయం, ద్వ. సః (ఊజ్జనముచ చేయు త్యజించు, విడుచు. “సీ, స సం ఛ్యాఖివందన శ్ర, శద UG యుజ్ఞన సేయం గీకవాద్యవినోదకే లిం దణలు.” స్ట. ళో, ఆ రణ.

శీ

ఉని. చై. ap (సం. ఉజ్జయినీఎ ఆవంలి, కు, . తా చేరి న్కుజ్ఞనికిక , త ల. వి (శ్ర * క్యు ఈం రార

ఉష్టాయించే. దే. స. క" ఊోహి స (శారు ఉాజ్ఞాయింపు. దే. వి. (ఉఊజ్ఞాయించు. ఛా) 1. ఊవా. (లా) 2. దాదావ్రు రమారమి. (వా)

ఉఊమెవకలు. ద్వ. క్‌ ఆగ్ని వర్షతములనుండి వెడల జ అ” గ్రనరాంబెడిన తాయి. (శారు

ఉ్జెని=ఉజ్జయిని. “జ, ,. ఊశేనికిం జేరంచోవుట

యుం జెప్పి...” దశ. 3, అ, ౫౯. ఉటంకము. “చే. టెం సంగృహా పాము. (చూాః ఉఊటం కించు

ఉఊటంకి, చే. విణ. 1. చొజవ గలవాడు, సావాసీ కుడు. (ఛం ర ద, ఎఖైర్యవంతుండు. (శం ర

3. నీచుడు, దుర్థార్దుండుం పడ్‌, షం యుటంకి న్యా కూరిపుపటి ss చేలుపుచ్చి తా,శార.. ద్ర క, ఆ ౨౫.

ఉటంకించు. చే. స క్రి. 1. en (శారు 2. ఉఊదావారించు. (వా) లే. ఎత్తిపాడుచుం (చా శ్‌

క్రోం దగినట్టియూర లేనియుటంకు చరుల బుద్ధు లకుం జొచ్బడనివముంకు,. గీ... అయ్యింతి తల్లిలొ

ఫె శుక. 3, ఆగాలా ఉటజమం. నం. వి అ. ప్ర్రం. న 1. పర్ణశాల, ఆక టిల్లు. a. x డియిల్టు. లె, ఇల్లుం శ. మున్యాశ్క మము. ఊటము. చం. ఏ. అ. న. 1. ఆకు, ఓ. గడ్డిం ఉట్టంకణము. సం పవి అనం స్థాపనము. జట్ల్టంకించే. సం, న (క స్తుతించు. “క వంకజ

గర్భుం డైనను శంకామపి నుండుం బొగడం జాలక నే నుట్రంకింవంగలనె, ..” శతకంఠం 0౧» అ ౧9 ౭.

ఊటంకితము. నం, ఏణ, (ఆఅ.ఆ.అ సాషింపంబడినది* ల థి

ఉట్టాడుం చే. అ. తే ఊటాడు, త్యరవ “న, -ం చటులజ్యా ఫఘాేషము “జేయును య్యువాప్రా పొంది రతీశ్వరుండు వారు చిట్టోడించ నుట్టాడు చుక పాండు. ౧ ఆ. ౧౮౯

ఉట్టి. చే. వ. (క ఉట్టి. పిడకలు లోనగునవి యుంచుటనై వ్రేలాడయగోట్టుట కల్లిన చిక్కము, శిక్ళ్యము. “మత్త... .తానుట్టి యందక తోట్లు బీంకులు నొొక్కమ్రొ విడి యెక్కి. చే, "వెట్టంజాలక కోండ , కిం వొక పెద్దతూం టొనరించి 'మా,వట్టి

గ

మోంగడ "పాలం: జీరలం బట్టి శ్రావెం దలోదరీలో భాగ. ౧౦ స్క? పూ 3౧౮

ఊట్రిచీల. జే, వ. ఇర్ముప్రక్యూల తల యేర్పడిన వీలు (శం ర

ఉటిచడు. చే. అ. .కి, (ఉటి+వడు) ఓ కాజు, రై కీ లు

(సృవించు. క్త, ,మద్యుర వాక్యసీమకుంబట్టము గట్టినాండ వారిం బాయక తత్క_థనామృతంబు "న్కేనుట్టివడడంగం చెవ్వుదు బుధో_క్లము లానుండు ళో 23 జ్య 3 కో

శశ వద్ధతికా. భాగ. ౬ స్క-ం శ రై వ త్యతమగు, లాం దోచు *చ, .. జీవకళ యుట్టివడక్‌ . . చభౌం ౧ ఈ ౧౩౮. ల్సి “బవ్మ'కేజం బుట్రీసడగామ్మైగము కీవి రా శాశశాంక గెరేవముం బెల్చి” పెదా శకుం. ఆమి ఈ వ్‌ వెం తె, అఆతిశయించు ఫెంఫాందు,

ఉట్లు లిరశీ ఉడి ట్‌

“క ,,ఆబాలురం గ ఎమయుట్రిపడలోం. జూచి ఉడికిలు=ఉఊడికిల్లు. (ఆం. పా నృపతి యొయ్యన నగుచుక్‌ ఎ కళా ౬ ఆ ఉడికిల్లు బే. అం శ 1. ఉడుకు తపించు. (కర

అనగ 4 క్షీన్రము7గా వచ్చు. pg పీట్టదొర శారికట్టడ కుట్టివడియె.” బహు. ౩3, ఆ, 3. ర్‌, అకస్టికముగా కలుగు, య్‌ ఉట్టివడ్డట్టు కటై జ నూందినట్లు, తేజ మెసంయగగంగ నామ్రోల దివ్య వాజి పూని సామోక్కంించి సంఫూర్జ్మ దృష్టిః జూచి యిట్లని పలికె మంజులముగాను. భాగ, ఇ స్కాం, ౧౭. ర్‌. ఊడివడు, దిగివచ్చు. “క... పెట్టక్‌, బుట్టన యాందోడులతో, నుట్టి బడితె యాకనంబునుఎడి నమారాలీ కాళింది. 3, ఆ. ౧౦౨.

ఉట్టు* దే. అ. (క ఆ వొట్టు) 1 పుట్టుకలుగు “డా. .. నేర్పునన్‌ నుందరు లాటపాటల వినోద ము సూపిరితీప్రు లుట్రంగక ౮” ద్వా, ౭, ఆ. ౨౨౩. 2. సృవించు, కాజు. “ఆ. ఆర్చి చెత్తు రుట్ట నమ్మ స్తకమువట్టుకొని. . .” భార బ్రో, ౫, ఆ. ౨౦౫, “చ అరిషయి వీ నెత్తి చనునవ్వడుం చేనియ లుట్టునట్లుగా,నరవతి చానివారలు వినం బియ మాడుట మేలు...” భార. శాం. 3;అ. ౨౧. వి. ఉప్పు పుడఃదగిననేలః (శ రః ద్ర

ఊట్రవడియము. ద్య. వి. కూరలలో చేయుట "పెట్టిన చిన్న పిండివడియము, చిట్లివడియము. “క పడి (మింగాడువానికి లోనడరెడు వే ల్పు 'ట్రవడియ మగు: గద తలకు”, అచ్చ. సుం, ౧౫.

ఉట్లబొెద్ది. దే. ఏ. ఒకానొకచెట్టు. (శ, ర

ఉఠాణి. అన్య. దే. విణ. నొప్పు ఉన్న తము.(శ.ర

ఊడాయింమే. హిం, అం డీ దాటు పాజీపోవ్ట, (శ రు) సం, (క్రి, అవవారించు దొంగిలించు.

ఉఊడాయింపు. హిం. వి. 1. పాజిపోవుట. 2. అవహా రించుట. |

ఉడికించే. జి, స (క్ర. (ఉడుకు. ధా, చే) 1. (పండి కార మున్నగునవి ఉడుకునట్టు చేయు. వ్యవ :---జిగురునత్తై కొంచెము గోధుమ పిండి యుడికింపుము. డి ఎ ల్తిపొడుచు వరిహః సము చేయుచు లోవములను చాటు. వ్యవ :--- వానిని ఉఊడికిందకుము,

బ్రాం 2. ఒరులం పరిపహాసించిన బాధవడు.(వాం

ఊడిగపుంగత్తె. చే. వి. (ఊడిగముషాక త్త) ఊడిగము చేయు స్త్రీ దాసి. “గీ. అన్న శేం్యద్రు,నికిని ౫6 టార్పణకరి,మైన యుడిగంపుంగ త్తె మధ్యాహ్న లక్షీ” కళా. ఎగ అ. ౧౭౯.

ఉడిగము. దే, వి. 1. ఊడిగము, సేవ “గీ. సమయ కృత్యంబు లవ్వుడు సలుపం దలంచుునలిననాభుని చిత్తంబు చెలిసి సత్వ, భామకనుసన్న నుడిగంపుం

' బద్మముఖులు, నిలిచి రంతంత వినయంబు దొలంశ

నెదుట” "పారి. ౨, ఆ, ఈ 2. వినయము, విఖే యత. “ఊ,. కాలికి: గేలు సాంచి యుడిగంబున మ్రక్కు_ము రాచమిన్న యిల్లాలికి,..” అచ్చ. యు. రో౬౯

ఉడిగంచే=-ఊడివిం చు. దే. స. శ్రీ (ఉడుగు ధా, శ్రే) 1. నిలిపివేయు మానిపీంచు. “క కడవం బడి మున్ను వహ్నిం, గడుకొని వడినవియ "కాని కద్రూసుతులంబడ్డసీ నింక నవశ్యము, నుడిగిం తును సర్పయాగ "మోడకు: డింకకొ.” భార ఆవి. 2. సంహరించు రూపు మాపు. “పీ వైత్ఫ్యు లుద్దండించి దండశంకుల శ్లో లిగిడించి రుడిగించె నింద నుతుండు.” వార, ౭,ఆ. ౧౬౪. 8. పోగొట్టు, అణంచు. “జ .నీమదాంధ్య ముడిగించెద,..” భారం ఆది. ఇ, ఆ. ౨౯౦

ఊడిగిపోవు, దే. అ. (క్రి. (ఊడిగిాపోవు). ఊడుగు, వ్యర్థమగు. “వ. .. ఉడిగిపోయిన |మా,కునుం బోలం బండ్లు డుల్లి.. ,” కవిక ర్కీో ఆ. ౧౧౩౨.

ఉడివిచే. చే. స కి” (ఉఊఉడువు ధా. ప్రే 1. నిలిపివేయు. “టా... .నర్ప్వయాగ ముడివింపు ము...” భార ఆది. ౨, ఆ. ౧౩౧. డి. నళించం జేయు. “ఊ. ., కాముళ క్షి యుడినింపంగ శక్య మె యుట్టివారికిక భార. ఆది. ౭, ఆ. ౫౭.

ఉడివుచ్చే. దే. స (క్రి. (ఊడిగి పుచ్చు చెజచు, భంగపజిచు. “గీ మునుపటి వతి,వ తలు,..; మాన ముడిన్లచ్చుకొనిరంబే మచ్చెకంటి.” వాంసం ౧35౮. ౧౨౭౪

WT ఆటొ, అలలు.) ఇ

ఊడి

ఉడివోవు. చే. అ. క్రి. (ఉడిగాపోవు) 1 నళిం చు. “చ వలిమలయిల్లువాండు శలవాంక ధరించిన నవూవుగుర్తి వేల్బులగమిజీవగజ్జ యుడివోవని చల్వలటెంకి వెన్నిలల్‌, 'మొలచినపాదుపాల్క డలి ముద్దులవట్టి . . ." "పారి పీఠిక. వరాహ*౧,ఆ. ఇరా 2. వంరమగు. “ట్‌, (కృచ్చజ ఇవ్వండేనిం గనుగందక యుండ: జకోరలోవనం,చెచ్చు నుపా యమార్హ మునం చెచ్చినయప్పు డె యేను వానికి॥ , మె చ్చుడివోవకుండ మజీ మాందటియీచులు వేయునుండనీ,యిచ్చితి నిందృలోకవదడ మిందు సావ్నీగం భొండు గృమ్మజ౯. » కాఫీ ఒఅ ౨౨౬ “సీ. ఊడివోయె.. .అనంను వ్యర్గమయ్యి నటంట...” ఆం. శే. ౧౬. లి. ఎడతెగు, విచ్చి న్నమగు. (రీ ఉఊడివోనిమిన్కు- లీనిడి-పిరు లిరు "చస, ..” వను, ౧,ఆఅ. ౬. ఓ. తొలంగు, కప్పు కొను. “క అడిసీగ్లులు తమకంబులంనుడివోవల( -గిరికడక లాదవంగం చెయువుల్‌ ,తడంబడ మజ పులు చెలుపులు, నడరి రతిక్రీడ సలిపి రతివయుం బతియుక్‌ *” మార్క రా ఆ. ౧౯౫

ఉడుగోంత. చే. ఏ. (ఉడుగుళకోంతం "పాదులు “మొక్క లం మున్నగువానికాపు ఉాడిగిన వెనుక సోయుకోత (వా

ఊడుంోంతపిందా దే. వి (ఊఉడుగోతగాపించెం కా పుడిగినవెనుక నిస్సారముగా బయలు'వెడలు వీంచం (వాం “ఉడుంచోతుపించిా అని శ. ర

ఉడుందేశెలు. చే. విణ. (ఉడుగ+ కేశిలు నళించి _ నతేనె కలపి, మధువు లేనివి “ద్వ. కడివోవ నట లానంగా "లేకు లెడలిి యుడుందేనె లైన పర్యుషిత పుష్పములు పండితా. పురా. రాగ్సాపు. ఉడుంోతు. చే. విణ. (ఉడుస-పోతు) ఉడుగు వాడు, విరతికీలుడు. (శారు)

ఉఊడుక వై. వి* (నం హుడుక్క్యా) 1 చర్మ వాద్యవిశేవము. . “చ తొలకరిచూపు లింపొ నయధూమముల్రై పయి: బర్వం గంధరో,జ జ్జ ఏల ' కలనిన్వనం బుడుకచాల్‌ రొదమై వినవేడ్క_ 'దోర్వ..” చంది. ౨ ఆ ళో. 2. ఉక్కు వేండిమి. “సీ సో రజాద్యమున శుష్షమునక

8ర్‌ర్‌

ఉడు

చేరగు నుకు కనియెడునాఖ్య...” ఆం. సం

నానా ౨౮.

ఉడుకాటము, దే. ఏ. ఊడుకుట. (శ. క ఉడు కాడు=జడుకు, (శ. క

కాలను “సీ కళ్ల 3 నునుకు నూనియలు మోం౭దః జిల్క_: జెల్లునె మోకు: జెలియలార” నీలా 3, ఆ. 3౪. 2. (జండిమవేే వాజిపోచ్చ. “కః వ ప. బాహువుల మృణాళము లుడుకుక

సా రి, ఆ. ఏర. రె. పుకవంచు, హం స్మ ర “ బొందు భోగిజనముల మృదుూగ్శాత్రములు ముకుందుశంటె వరుసని ధరణిభాగమునం గూలి, యున్నయవి సూచువారలయుల్డ ముడుకం శ భారం స్త్రీ ౨౧౮ ర్త (సహక జలాదులచే) రో పక్వమగుం “వం చిచ్చు ల్యా తృంబులం దవిలించి చిముడ నుడికిన 'వెలువరించి...”” సార ఈ ఆఈ ౬౦. 5. ఒరులు వరివాసి ంచినపుడుగాని లోపము లె త్తి పాడిచినపుడుగాని సహింవలేక కోకించు. వ వ్యవః- ఉన్నమాట యన్న వాం డుడికి బోయినాండు. 6. కోకించు. “క విడువక శలపయి¢ం గ్‌న్నాా వి డి చూచి కళంకి వగుట యొణీరా మహేాశుం, డుడుకుచు దకూధ్వరమున, నడుగునం బడచవై శె దాన నడంగవు చంద్రా” స్వా. ౭, ఆ. ర౩3. వి 1. వేండీమి “గీ. వగటి యొడయుడు కాజకుుడ భూమండలమున.” అము, ౨ ఆం డె. బాధ. “క కడు గన్ని వడు లోకము నుడుకులం బెట్టంగ.. య థారం ఆను. ౪, ఆ. ఈం౭. తి. శాపము. (శర కీ మన స్తాపము. “ఆ. పడి వచ్చినాండ నుద్ధతి నా కేల యుడుకు మాని నీవ యురి వ గుజ్జుము లును చేనుళులు లేనిబయలు సీళఠలనె కట్టుకొ నుము భర తనయం” భార. శల్య. ౨ ఈ ౭౨ 5. వేండివేండి పాయసము. “ఉ,..మోరవు గాము లేవియుక జూడక యేల యిట్టుడుకు జు'జైదరు.. ౫ జరను. ౫ ఈ ౫౬ (ఉడుకు

౬ల=

వాస్టూ=కర్ణరపడు అని భావము). విణ. చెండిమి ' గలది*

దం పడమరవెట్ట నయ్యుడుకు-ట్రౌ చాశన "మొల్ట్మక కూటేపేదలై,, ..” ఆము. క్కి ఈ న్‌ 51

ఉడు

ఊడుకుంబోతు. బే. విణ (ఉడుకు4+పోతు ఎవరై నను పరిహాసము చేసినం గాని యెత్తి పొడిచిన గాని నహింవలేక కోవము దు?ఖము తెచ్చుకొని బాధవడువాం౭డు. (చా శ. ర్ఫ

ఉడుకువ, డే. ఏ. ఎడతెజకి, విరామము, “చ. ఉడు కువ లేనికయ్యమున. కోర్వయ వచ్చునె...” భార. ఏరా ౫ ఈ ౧౮౬, ౨, ఆ, 5౧౫%.

ఉడుకెత్తు. దే. అ. (క్రి. (ఊడుకుశఎత్తు) కాంగు, వేండెక్కు... “గ్ల, వంటని తపోగ్ని ఘోరమె "వెడలంటయున్సు శరభు లుడుకెత్తె సురగిరి గరం గె...” దశా, ర,అ ౭౬

డుక్కం=జడుక (శ రు ఉఊడుగరు చే.వి. 1. ఉవపిరము, కానుక “క. కలిమి “మెజయంగ మణియున్‌,గలబాంధన్ర లొసః రప్రుడు కాాచనమణిభూషులుం జీరలు నరపతికిన్‌ చొలంికి నుడుగరలు ముదముళాదలలనంతన్‌ స్వాం % ఆ. ౯౭ ఆం. శే ౭0. 2. పారితో షికము, బహుమతి. “సీ. తన భాటివదము లంద మున విన్పించుగంధర్వుల కుడుగరల్‌ దయ నొ సనయగుచు.ి దశా, ౨ ఈ ౧౦౩౨. తి. కానుకగా నిచ్చుసన్నని నూలుబట్ర ల్స్‌ శనరంఛ వారి కీయ నటంచు వాదించుకొ బేరి కుడుగర గచ్బ్చవలసె”” కవల, ౧,ఆ ర౬ ఆం. భాం ద్వి ౧౫౨.

ఉడుగు. దే అ, క్కి. (క ఉడున్సు 1 అంగు ఆంపుచేయు. “క. కదియుచుం బచాయుచుం బట్టు చ్కునువలుచుచుం బడుచు లేచు చుడుగుచు., .. "పనంగిరి. . .”భారంవిరా,.౨)ఆా 9౮ “క. ఉడు గుడుగు మోహనా సము, విడువకు మనునెలుం గుతోడ జేగంబున నృయ్యెడ ేంగదెంచి నార దుండు...” భారం ఉద్యో, క్క ఆ. 3౪౮. 2. నశించు. “పీ, . రోగాపమృత్యువార్ర్తాగంధ మెడలెను జారచోరాదులపేరు నుడిగ.ి” రాఘవ. ౪, ఆ. ౨౫౯. రె. కృళించు. (శ.ర్ఫ శీ. ఇంకిపోవు. “క వనరాను లేడు నుప్పరి, చెనమున సీరులును బోలె బెల్లున నుడిగన్‌.” కు. సం. ఇ ఆ. ౧. 5. చాంఫకోొను చక ము గాకుండు. “ఆ. అనిన ామ్యు 6 డిట్టు ఇనియ నీవళ్సర, 'మొకండు చెట్టు వ నుడిగి

i

856

ఉడు

మడింగి సంకటముల కోర్చి చరియించి యాపద నిస్తరంచి పిదప నెగడవలయుు” భార. ఏరా, ౧ ఆ ౧౪౩. 6. (శృమవడు, బాధనందు. “గ ఉఊబదవసింతుము నేం డుడిగి ముడి జ య స్తమించుచో నున్న వాం డహిమభాను? డె

పౌరణనైన లే చెట్టు మనకు, మాధుకరభిక ప హణ మందిరముల.”” కానీ ౭,ఆ ౧3. న

డీ మాను, విడుచు. “ఊడ. ఉత్పలగంధి నన్ను

డిగి యొడ్డను బంపుము,,.” భార విరా ౨ ఆ. ౯౩.

సంహరించు, క క మ్ల వసా రిత,గురుకరనికరంబు లుడి-చికొని దీర నిరంతర గతి ఖన్నుడఫోలెను, వారిదశ్యు:డు వృిశ్ళమించె నస్తాది,దరిక ఎ” భార. ఆది. ఇఒఅ ౧౭౫. 2. సమయంజేయు, వ్షీణింవంజేయు. “వ...వా రాశియుంబోలె బోరన 'మ్రైయుచున్న వాద్శిత్ర, శబ్దంబు లుడిచి నావ్రియళిమ్యుం డయిన యట్ట సు ధనుంకొళశలంబు. డనిన , .

భారం అది. ఇ ఈ ౧౬౪ నృసిం. ౧, ఆ. ౨౫.

జూడు

ఉడుక. చే. ఏ. కరుమాషికము, పీంపున మూండు చారలు గల జంతువిశేషము. “సీ. ఉటుతలనా నుడుతేచాం దరుమూషికం బగు, ,. ఆం. భా దష. రాధి

ఉడుకషాజలు.. చే. వి బం (ఉడుత్శశిఛాజలు) ఉడుతచాఅలవంటి చాజులు గలవ స విశేషము. “గ ..ఉడుత్కచాజ లేనుగడుగు లన మిజు

నిట్లు, చ్మితృవస్త్ర విశేషముల్‌ .... ఆం. భా. ద్వి, ౧గిర* ఉడుతభ_క్టి. మి వి (ఉడుత+భ క్షి) ఉడుత

చూవినభ క్షి యథాశకి భ_క్టితో చూపు సౌహా రము. (వాం (తొల్లి శీ రాముండు వారిఢి గట్టు చుయమున్‌ వానరుల కొండలు "మోసికొని వచ్చి తోడ్చడుచుండ. నొకయుడుళ శ్రీరామ కార్య్భమునం దనణీవితము సార్గ్లకము . చేసీ కొను తలంపుతో భ క్రిభరత హృదయమున నిను కలో బొరలాడి చేవామున' కంటుకొన్న యినుక "రేణువు కాకా. రాలిచి షపోవ్లుచుండ , శ్రీరా

ఉడు

57

డడ య

ముండు దానిభ_క్షికి సంతసించి వాత్సృల్యముతో ఉడుపుషుము, సు వి, అ. న జపాపుష్పీ, చాసన

దానివీంపుమై మూ౭డుప్రేళ్లతో నిమిరిన మూండు వాజి లేర్చడెను. నాఃటినుండి యుడుతభ క్రి సామెత మనది) 2. ములను కందేళ్ళను మున్నగువానిని వేటాడు కుక్కు_+* Wye ఉడుపకుక్క_లు కుందేళ్ళ నుందురు వ్రల్కనుడుముల గ్రహింప... స్వా. రతిం. ఉడువతిం సం సి ఠః పుం, 1. చంద్రుడు. 2, వరు ఇదు.

ఉడువధము*, సం, వి, ఇ. పుం. న. థారావ్గము, నక్ష తృమార్ల ము.

ఉడుపము. సం వి, అ ఫుం, న ప్టవమ్ను తెప్ప,

ఉడుపు. దే, స. (+ (ఉడుగు ధా. సే 1. అ కొందు అణంగంగొట్టు, “క,,,ఉడిపెద నీగ, రోరన్నతి....” భార ఉద్యో, ఈ, ఆ. 3ళ౧. “క్ల ,.కరుబలముపేర్మి యుడిపెం దోడ్తోక” భార. విరా. ఆగరా: 2. బంధించు, అడ్డ గొట్టు, “క మురనరకానురు లిరువుర్కు సుర లరిగెడుత్రోన లుడిషి.... ఊ హం, ౧ ఆ. ౮౭. 8. విసర్టించు, విడుచు. “క ఆని చూపటి కద్భుతముగదనుజుండు యుంద్ధంబు చేసి తష క క్రిం దుదన్‌,దనువుతగు లుడుచుకొనియెం, దనవారలు గలలుల బగజిదళములు నెలగకొ*” రాఘవం ర ఆ. ౨౦౫ ఉ పోంగొట్టు నళింపంకేయు. “గీ లేము లుజిపెడు లేంజూపు లేవుతోడ.” ఆము, ౧) ఆ ౧౨. రీ. లేం, ఏరమించు. “క ఏయొడం బలిం బభొడగానక,..., వాయుడు పక చీరు చేడు వడి వాపోవున్‌ో కు, సు ౫% ఆ. ౬౮ ఏ. (క. ఉడుపుు 1. వ చ్ర్రము- (వా 2. దుస్తు (వా

ఉడుము. దే. వి. (క. ఉడు. ఈ ఉడుంబుఎ బల్లి వలె నుండి యంశకన్నం జాల పెద్ద దగుజుతువు, నోధం “గీ, ఉడుము నడి=కిన నడుయనే బడియ పెట్టు” శాశీ, ౨, ఆ. ౧కోళ.. “గీ ఉడుము "లేళ్ల మేపి యన గొనరుచుండు, నవని గాఛేర నామజ్లేయములు , , +” సాం. ని, తిర్య. ౭౬+

4

పువ్వు. ఊడువు. జాం డే, నః శ్రీః ఉడుగు, మాన (కర (99 డీ 1. MR WE ఆఅడలుచు: కుం “+ షా బెదవులు దడుపుచు, గుడిపొనుకన్నీరు గుక్క కొనుచుక మదిలోనుడువని సంఠలి నేమియు, నుడువని యమ్హానధను: గనుంగొని వేళకు” సా. 3,ఆం౬రీ* 2=ఉడును. (యా. ఉడును

ఉడుసర. చే. వి కాంచి వాయని శీ. (శ. ర

ఉడ్కు_.=కడుకు,. 1. (వే:డియైనదిి “చ. కర మున నున్నప్రన్మ_-యును గామునిభూపియు నుడ్కుఫాలముక , గరివరచర్శ్మముక్‌ - దొజణి జ! వ్షిక్ళం,ఆ, ౭ దెం ర (శ్రాగనపాోపీ. "దాని చేరువ నుడ్కును?నొ ప్పెరఫొంత విషప్టలబమొ కనకమం డపము క్రింద” ద్వా, జు అం ౧౧౮

ఉడు్క్కు_వజజాడుకువు. (విరి ఊణిట “చ వల వదు రోయం బాండవుల వా రొకయుడ్చు_న

లేని త్రిమ్మటకాబల మణీ వన్యస త్త ర్రములపా

ల్పడి చచ్చినచోటం బూరియున్‌ , మొలవచె. ..” భారం విరా. 3, ఆ. ౯౬. (శర. పా; పాఠాం తరమును* 'ఊోజటి” ముది

ఉడ్డం దే. వి. (క ఉడ్డి) 1. నాలుగు. (చూ. ఉడ్డ శేశ్‌ దొర 2. రాశి సమావాము. (శ. రు

ఊడ్డశేల్‌ దొరబిడ్ల. ద్వ. వి. (ఊడ్డ4-శేలు4దొెర+ బిడ్డ విష్ణువు. “సీ. జిడ్డు సద్రపుటల్లుం డుడ్డ శేత్‌ దొరబిడ్డ వేగంటినైదోడు వెన్నదొంగ” చేంక. దేవ. ఆ,

ఉడ్డశేల్‌మిజి దొరబిడ్డ. ద్వ. వి. (ఊద్దశకేలుగా మిడిగాదొరళాబిడ్డ్భ గుహుడు. వేంక. దేవ. ౯

ఉడ్డ కెలుగలాండు. ద్వ వి. (ఉడ్డగాశేలుకలాండుఎ చతుర్భుజుండు, విష్ణువు సాం ని. దేవ ఈ

ఉడ్డకేలు వేలుపు ద్వ. వి. (ఉడ్డగాశేలుగా వేలుపు) విష్ణువు; చతుర్భుజు:డు. (5 ర

ఉడ్డబుగడలు. డి, an ల్‌, (ఊడ్డ+బుగడలు.) ఆడు నవారు కొనచెవిని ధరెంచెకు నాలుగు పేలు గలవహారషిశేషము వెంపసరములు “సే. మెణుం

ఉడ్డ సావి ఉత్మ_

గంచు కములు... , ఉడ్డబుగడలు _ కట్టసరులు.” | ఊడ్సు=ఉడుపు. (తీర్పు, మానుపు) “ద్వి. వేలిమి

వాంస ళో, ఆ. ౧౩౮ (ముద్రికపాఠము. “ఉడ్డ సమిధలు వెలయ దర్భలును, బాలురపో రుడ్చం

బుడగోలని సూ. ని బండ్లు వోనెంతునులో ద్విః జారిశ హ్‌ ఉం ౧౭౧౮

ఊడృము. సం. వి. అ. పుం. ఓీథ్ళబేశము.

జడ్డవల్ల ంచి. చే.ఏ. బాలకా శ్రీ డావిశేషము. (శ. రల

ఉడ్డ మోము వేలుపు. ద్వ. పం (ఉడ్డ(+ మోము వే లుప్పుః టు, ఖు హా, చతుర్తు ఖు:డు. (శర

ఉడ్డా=జ్‌ డ్డ (శ. ర

ఉడ్డాడించే. చే. స శీ? 1. 8 శ్రీక్వు చుట్టును గదలించు. “మః ఇభలగేం ము, (డు పహాస్త రంధ్రముల శెక్కి_ఎ౨చ పూరించి చండభ మార్త ౦బున కెత్తి నిక్కి వడి నుడ్రాడించి షింజిం

ణి -2 యడ

వ...” భాగం రా స్మ్క-౦. ౪౭. 2 కల:చు తోభ చెట్టు. “క. పోయెదం బోయెద నం చి, ట్లోయంచలకల్లి యేల యుడ్షూడింప , మాయే కాంతపుం బనికిన్సినీయునికి విరోధి గాదు నిర్వా వహకముక.” వభ 3, ఆ. ౭౦. 8. పీడించు, చబాధెట్టు. “శా. చాపోచుక్‌ తఈధం గుంది బాల నుతు లవ్వా బువ్వ బువ్వంచు స్విల్లాపెక్‌ జీర్ణవటాపకర్ష ముల నుడ్రాడింపలాం జూచి,. మల్టిభూ. వై. ౨౧. &. న్యూనపజిచుు తక్కు వచేయు. “మ. అస దౌకొనుబెడంగు సింగముల నుక్జాడింప, ..” ముకుంద, ౨, ఆ ౨౧౦.

కఉతక, దే. వి కవాటమూలాలవాలను, తలుపు బందులు అనుగొడినె “ఆ. ఉతకలోని తలుపు నూంగించి నల్రైడదిపద చెటీంగి లోన బట్టుః బట్టుమతిని గూడి మ్‌ంచి మర్మ ౦బు గనుముయా, విశ్వ... ..' వేమన. సతర.

ఉతము. సలి విణ, (అ.ఆ.అ 1.ఊోతము, వేయం బడినది. బై. స్య్యూళము, కుట్టంబడినదిం

ఉతుకు. దే స క్రీ. 1. ముజీకిపోవుటనై తడిపిన బట్టలు జాతిమోంద వేసి గుంజు, (శ. ఈ వా

ర, కొట్టు. వ్యవ :---వానిని ౪౦ డుతుకోము.

ఉత్క_. సం. వి, ఆ స్తీ. (పియుండు రానందున గలిగిన చింతతో సంశేతస్థలమును జేరు నాయిక

ఉత్కంఠ. నం, వి ఆ. స్తీ" 1. ఆయల్ల కము, ఇష్ట వస్తుప్రాప్తికై వడువేగిరపాటు, 2. చింత, విరహాదులవలన6 గలుగువిచారము. శి. సితవీర్య, జీలుగు YY.

ఉత్క_ంరిత. నం, వి. ఆ. స్తీ i విరవోత్క_ంఠిత, ప్రీయు(డు చేళకురామి విచారించు "నాయిక.

ఊడ్హాడు. డే. ఆ. డీ శో ఫీంచు కలంకనందు. “ద్వి. వేగ నందునివల్లి వెజుచి యుర్షాడునల యక వర్షి 0పుం డని పల్కి యనుషొ” ద్వి ళం ౧౦, సం, (శం రు

ఉడ్డామరము* సం విణ. (అ, అ. అఎ 1. భయంకర మెనది- 2. శ్రేష్టమైనది.

ఉడ్డినము. సం=డడ్లీనము.

ఉత్క_ం౦వము. నం, వి అ పుం. వడంకు. విణ, (అ,ఆ.అఎ) వీణశునది.

ఉత్కంపి. స. పర (ని. స, ని 1. చడంకునది, 2. వడంశించునది.

ఉడ్డీనము. నం. వి* అ న మై శెగురుటు నెగవు. ఉత్కంంపించే విణ. (అ. ఆ, అం పై కెశిరినది.

ఉడ్డు. దే. వి. 1. కలంకు మోభము (చూంఉళ్రాడుఎ 2. ఊక్కి౦ిబిక్కిరి. (చూ. ఊడ్డుగుడుచుం

ఊడ్డుగుడుమే.. చే. అ. (క్రి. (ఉద్దుచకుదుచ్చు ఉక్కి_రిబిక్కి.రి యగు. “పీ a Ws నీళ్ల దీ ద్రీసీ తోక్కులం బాళి యుదు బెల్ల 6 బెడయాసి యేడ్తునడివేి దశా ౨ అ. Veen

* సలి స శ వాకు. IE డద గులె నడిది రుక్క-ంపింపం "5 ట్రైలోక్యమాల్‌ + శై హారి. టాం రా ఆ. ౧౬౨.

ఉఆత్క.టము. నం. క్‌ు అం పుం. 1; మదగజము. 2. ఎఅచెజకు ౪. 8. 'జల్లుళీ. 4. ఆకు వ తి.

లు రా “ఈ నః లవంగ పుంబట్ట, 'దాల్సినచెక్క.. విదం (అఆ. అ 1. అధికమైనది. 2. మదించినది. శి. త్మీవ,

J - మనది! ర్త విషమమెనదిః ర్‌, టిలముగలథిః

ఉత్క

ఉక్క_ము. నం. విణ. గలది,

ఉక్క_రము, నం, వి, అ. సుం. 1. గుంపు 2. ఛా న్యాదుల రాళి. లె. పెంట.

ఉత్క__రనము. సం, ఏ. అన, తుంచుట.

ఉక్క_ర్గము. సం, వి, అ పుం. 1. మెకి లాగుట. 2 ఆధిక్యము= 8. 'శ్రేస్టత్వము.

ఉత్కర్షి ౦చేు, నం స. కి" స్తుతించు “క ఊర గేంద్బుడం గాను నిన్ను నుక్కర్షిందకా” "వేం. వంచ, ౨, ఆ ౧౬౫, అ. , కి. అతిశయించు, సెంఫొాందు* “క...మహిత దానంబున, నుపచిత మగువిద్య తపము నుక్కంర్షి ంచుక” భార ఆను. రి, ఆ. 3౫౧

ఉత్క_లనము. నం, విం అ, న, వివావాద్యుత్సవము, ఉత్క_లము. సం, వి, అ, పుం. ఓఢ్ర)దేశము.

ఉత్క_లికం సనం. ఏ. ఆ, స్రీ 1. ఉఊత్క_ం౦ఠ. 0 పెద్ద ఆల. లే యాలు ఏిలాన నము. 4. మొగ్గ. ర్‌, అ మాదులవలనం గలుగు స్మరణము? 6. ఛందో భేదము.

ఉఊత్క_లంండు, నం, వి అ పుం. కే, ఓీఢ్ర) దేళన్థుండు.

2. బోయవాడు. విణ. (అ. ఆ, అం భారము మోయువాండు,

ఉఊత్కారముం సం, మి 1 పుం, 1. ధాన్యము ము న్నగువానిని తూశ్చెత్తుట. 2. ధాన్యాదులను రాశి చేయుట.

ఊత్కీర్డ ము. సం. ఏల. (ఆఅ, ఆ, అ 1 పెకి చిమం బడినది. 2. చెక్క_బడినది. 8. తొలువంబడినది.

ఉత్కీ__రనము. నం.మి ఆన. కే, స్తుతించుట. 2. బిగరగా వలుకుట, 8. వాటుటు [వశటిం ౧ UU చుట.

ఉత్కు_ణము, నం, పి ఈ కుం. 1. నల్లి. డ్రె పేను.

కుక సం. వీణ. (అ.ఆ,అ గట్టువఅకుయ లది. “క ఉత్పూ-లజలాథ్య మెన "యొకనది గంటిక౯ లో ద్వా. ఆ, ౧౦౦.

ఉత్పూ_లితము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ) గట్టునకుం 'జేర్చంబడినది. శిశు. 3, స ౭౦ శో

తరి

ఉత్కోో

(అ, ఆ, అ) ఉక్కంఠ జఆక్కతి. సం, ఏ. ఇ, స్తీ 1. గొప్పవని. 2. గొద్చ

గ్రంథము. లి, అర ౨౬ అతరము లుండు ఛందోవిజేషముం

ఉక్కృష్టము. నం, విణ. (అ ఆం ఆఅ 1: శే వ్భము, 2, గొప్పది, 3, దున్న (బడినది. డ్‌, అధికము. 5, = పెకి లాగయబడి నది, _

ఉతో గ్రాదనము. పుం. 1. లంచము, 2. ప్రమాణము. “కః కత్మా_లమ్మన నిలువక, యుతో_చము. చేసి తప్పియును భవదాజ్ఞా, సనత్మా_రము( దలంపుచు: జని,,.” 3, ఆ. ౧౦౦. లీ. ఊపాయము, "కానుక

సం. ఏపి అం

gr:

ఉతో_చు:డు. సం. విణ. (అ. ఆ. అ కానుక

ఫొౌందం దగినవాండు._ నేర్పరి. “ము. ..ఆతం డుతో గాచుండు వాబాలతక.” "పాండు వ ఆ, కః

ఉత్కమకాము. సం వి అని 1. మాయికిం

బోవుట. 2. తొలంపట, 8. మోజుట.

ఊక్క్రమము. సనం వి ఆం సపుం,=కేం ఊక్క-)మ ణము. 2, (శమము తప్పుట.

ఉక్కిమించు. స సం, అ. శ నిష్క_మించు వెడ లిఫోోవు. (ప్రాణి “గీ తావమున దప్పి నాకటం దష్నం డగుచు, దుస్పవాశ్చేశమున మహాతురత ధయొదవ, నొరలుచును చేవ మొకభంగి నుత్క_) మించు.” కిక ౫ ఆ ౧౧౧.

ఉత్కాాంతి. సం౦. వ, ణ్‌, న్స స్ర్రాాకకరో /మణము, మరణము,

ఊత్కా మము. సం వి. ఆ పుం.=ఊక్క_)మము.

ఊళ్కుఎష్టము. సం* వి లుం నం 1. గట్టిగా వ్‌లం చుట. 2. వవెకి గ ట్ర్‌గా చేడ్చుట. విణ. (ఆ.ఆ.ఆ 1 గట్టిగా కిలంవంబడినది. 2. గట్టిగా నేడ్చినది.

ఉతో గ్రా/గము. సం. వి ఆ, ఫ్టుం" 1. మొక. 2. చాటింపు, లీ. ఒకజాతి వహీ. విణ=ఉత్కు) పము. 3

ఉత ఛిం-చు. నం, ఈ కీ వా హార్షి a చూ “ళా. .౨నుర లుతో కంచి వక్ష్మి వరి పలక వో దార. ఈ, ఆ, ౨౭౫

ఉతి శ

ఉల్టి _ప్పముం sen సి బ్‌, పుం, ఊమ్మెత్త వ్హో వ్‌ ఆఆఅ 5) 1. బెగజిమంబడి నది. 2, ఎ కెక్త బడీనది లి. తొలలంపహంబడినది.

ఉకేవ మం సం, వి అనం 1.ఉఊకేపము. రి, చది wren మానము. రి, వీవన. 4. రోంకలి.

ఊకేషము. సం. వి. ఆ. ఫ్రం. 1. ఎగంజిమ్మట, 2. పంపుట 8. డోంకు. ఓ ఎగరంబోయంబడిన ఛాన్యాదికము. 5. -పాజవేయుటు విణ, (అఆజఎ ఎగ (జిమ్మునది.

ఊకేఏి కంచు. నం స 4కి * ఎగంజిము, “మం గరిరుదాం W రే (ఢా “మలు మింటితో నొజయ ను'లైషి పించు లాంగూ లముక్‌*. 32 భా, రె కిష్కాం. న

జాక్ట లు సం.వి వ్యము ష్ణ

స్తీ . ముర యను గంధద,

ఊక్ర్రైాశము. నం వి. ఈ న తృవ్వుట. విణ, (అః ఆల కేక (శ్రవ్వం బడినది. 2. "పెల్టగింపం బడినది.

ఊరక్త. వై. విణ, (నం. రక్షకం ఓ వట్టిది. ఊదా :- ఊశ్తచెయ్యి. 2. శేవలము. ఉదా :--జ్నాత్త అ న్నము. తి. అసత్యము. ఉదా :--డ్నాత్తమాట. జ. పనిలేనిది. ఊదా:---డ్‌త్తవ్వుడం. లీ. లేనిది, కల్పిశతము, ఉఊదాః=ఊ_క్తనాటకము. 6. లేని పోనిది అనవసరముగా మోంద పడినది. ఊదాః- ఉక్తగొడవ, ౪. వహ్యము. “ఆ. ఊరత్తతిత్తి దీని యుంపమయోగములు లేవు.” వేమన, ౧౮ (దీని యా,మ్రేడికరూపము ఉొత్తు త్త

ఉఊత్తండం నం, వి, ఆం స్త ఒకరకముకానుగు సో. ఊక్తండము. చే. వి. స్తీ కంఠభూహినిశేషము, క సరిగ ముక్కర బిన్న సరము ను _త్తండాలు కంకణంబులు తట్లు కడియములును.” 293 ణు ౧గ౦2 ఆం, భె ద్వి ౧ళ౯ా. ఉఊక్తంభము. సం. ని ఆ నజ క్తంభము. ఉఊ_్తంభనము. సం. వి. అ, పుం. 2. అఆంపుట లి. వృద్ధి చేయుట ఊఉ క్రంభించు. సం. స కి" 2. పొడిగించు. (శ. ర

వాంగ.

1. ఆధారము,

1: నిలంపు. (శం ర

560

క క్రరంగము.

ఉత్త

ఉత్తంనము. భం వి, అ. పుం కే. కలమానికము, "కిరోభూషళాము. 2. పూలమ్ము వెవినగం 8. కరి టముం శీ, శ్రేన్టవాదకము. ఉఊదా:---వనితో _త్తంసముం

ఉత్తప్తము, సం, వి ఆనా 1. మిక్కిలి వేండిమిం 2, సంతాపము. శే. ఎెండినమాంసనము. (అ. ఆ. అ 1. కాశినది. 2. కాలినది. 3. సం తాపము నందినది. 4. కదలినది, ల్‌. స్నానము చేసినది.

ఊక్తమ, సం, వి. ఆ. స్తీ, 1. ఉత్తమురాలు, 2 చిజు పాల శౌ ర. ఒకవిధ మైనపొక్కు.. శ. నేల ఉసి రిక శీ. 5. నాయికాభేదముః

ఉక్తమర్ధుడు. సం. విణ. (ఈకల అప్పిచ్చు వాడు. (వ్యతి. అధమర్థుండు) “కం అధిప విను ధనంజయుచే, నిధనం'బై. ము_క్టిం చేకొనియిః గావున న్యవ్విధుకులజుం డు_క్తమర్ధుం,డభమర్ధుండ కర్టుండు. , “చై. ౧, ఆ. ౯కి

ఊత్తమపురుషము, సం, వి, ఆ పుం. నేను మేము మనము క_్టగాః గల కి (క్రియారూపము.

ఉత్తమము, సం. విణ. i కే. శ్రేష్టమైనది, క్‌ ముఖ్యము. 3. ₹0డింటికన్న pl గలవర్భములలోం గడపటిది.

ఉ_త్రమాంగను. స ర్‌ం తం నం 1. శిరస్సు, తల, 2. శిశ్నము, మగగుణి. 8. యోని, ఆండుగుణి.

విరా

ఉ_త్తమాంగుఃడు. సం. విణ. (అఅఅఎ) Ll. యో గుడు. 2. మం-చిముఖము కలవాడు.

ఉశక్తమియము. సం. విణ, (అ,ఆ.అఎ) ఉత్తమమైన దానికి సంబంధించినది.

ఊఉ క్తము. సం. విణ. (అ.ఆ.ఆ ఆర్ష ము, తడిసినది,

ఉత్తరం సం, వి, ఆ. స్త్రీ. 1. ఊత్తరదిశ 2. ఊత్తర ఫల్టునీ నతకృము. 8. విరటునికూతురు. ఉం ధను రక్ష య్యా సం, ఏ. ఈ న ద్యారముమోంది కమి. (అఆఈలఅఎ 1. పెకి లేచినతరంగ ములు గలది. 2. అలలవనె 'నెగికవడునది. లి. చా వల్యము గలదిం

వి,

ఉత్త

861

ఉత్త

ఊ్నత్తర్మ క్రియం సం. వి. ఆ. శ్రీః 1. తరువాత చేయు | జృక్తరవస్త్ర స్పము. సం వి ఆ న ఉత్తరీయము, పె

పని. నగి అవరకర్మ్య ము

ఊ_కరజంచెము. అ వి. (ఊ క్తర4జంచెము 1. య' | జ క్రరవాసము. నం వి స్‌ "జేవనీకనుతో ధరించు మజియొక స్మూకృము. |

(తా 2. జంచెములవలె నను ముత్యముల హారము మున్నగునాభరణవి కేషము.

ఉత్తరజన్నిదము. మి. వి=ఊ త్తరజందెము. “సీ. ఇభ

కుంఛమణు "'ెడనెడం గూర్పుగురి'వెంద జమలి యు_క్షరజన్ని దములు దనరు” రావి. 3,ఆ. 3౪,

ఉక్తరడొక్క_రము. వై. వి (సం. ఊ క్షరదో౩కరకా మట్బబంధ విశేషము. (శర

ఉ_క్తరమిమాంసన. నం. వి, ఆ. వ వేదవ్యాస విర చిత మగు శారీరక స్యూత్సగృంథము. (ఇది వేద విహిత మగు జ్ఞానొకాండకు సంబంధించినది. శర్మ కాండకు సంబంధించినది “పఫపూర్వమామాంసు)

ఉఊ_క్తరణము. సం.వఏి.అ.న. దాటుట. విణ, (ఆఆఅ 'దాయటునది.

ఉ_త్తరదోఃకరము. వము. (శారు)

ఉత్తరవతీము, సం, వి ఆ పుం. 1. కృష్ణపక్షము. 2, సిద్ధాంతము. (వ్యతి. పూర్వపక్షము

సం, వి, ఆ న మల్దబంధ విే

ఉత్తరపదముః. సం వి. అ న 1. తర్వాతినూటం 2. సమాసములోని తుదివదముం ఉత్తరపూర్వము, జం, విం ఊం స్రీ ఈశాన్యదిక్కు.. ఉఊత్తరఫల్లుని. జం, మిం లశ స్త ఊ_త్తరఫాల్లుని. వండె ండవదిల ్రీ ఉడాక్తరభదృప * సంవి, ఆ స్త్ర ఒకానొక నక శ్‌ ము, జ _త్రరఫాద్రృవదం ట్‌ ్త కరము. గం. ఏ అ పు L; భవివ్య త్మా-లము.+ "ద. అనంతర (ప్రదేశము. నం, 1. నమాధానము, | జవాబు దె, (చతివాదముం 3. పూర్వపత, ఇండ నము. Um వీదాంతము. ర్‌ం నసెభగము. 6. వామ భాగము. 7. ఊూత్తరించుట, దాటుట. లీ. కండు సంఖ్యలకు గలభేదము, ర. బాబు, లేఖ. ఉఊక్తరనయస్సు. సం, వి వ్‌ న వార్థక్యము, ముదిమి. 46

ఒక నత (త్కము, (నతతృము లిరువదేడింటిలో

ఖడం

“నజ ఊ కరవ త్రము. క్‌. సీ. చంద్రాతపముతోడ సరియైన వెలివట్టుపు ము తరవాసముగ ధరించి” ఇ

జో

=m రా, Mey

ఉత్తరవాసస్సు. సం=జడా త్తరవాసము.

ఉత్తరసామీం సం. విం న్‌, పుం 1. సాతులు చెప్పిన దానిని ( ధ్ఫువపజచుసాకీ. ఓ. తనవై మోపం బడిన నేరము పరివారించుటకుం ెచ్చుకొను సామం

ఉత్తరస్ఫుటితము, నం, వి అ న యోనియందు

జేయు చుంబనము. “సీ చి తేజు గృహమున

త్తరన్ఫ్బుటికంబు పాక్కిట సంపుటంబును శిరో

ధి ననువదం బూరుల నన్వితం బన నొప్పు దళ

చుంబనములు ద కల్‌ స్ట లముల.”” జాంన. ౫ ఆ ౧రరా

ఉత్తరాయణము, నం, ఏ ఆ న సూర్యుడు డ్‌ త్త రముగా: బోవు ఆజువానములకాలము* (మకర సంక్రాంతి మొదలు కర్కటక సంక్రాం తివజుకుం గ లకాలము

ఊక్తరాభా ద్ర క్రరభాదృవద. ఇరువదియాజువ నత్మ త్రము.

ల! సనం ప ఆ స్త ఒకానొక నమ్మత్మముం

ఉత్తరాసంగము, నం, సి. ఈ పుం=డఊ క్ర రీయము.

ఊత్తరాపి. బే, వి. సము (శ, ర

ఊక్తరించే. ఊభ. జే. స క్రీ" 1. ఖండించు నజకుం హం ._ఆఅ్యమ్మగలమగండు: పీక దశమం బగు మ_గ్టక మాత్తరించి జ్కేల్వం గడయగి...*” ఊరాం ౨ ఈ ౧౭౩౨. 28. తెగదు తిరస్క_రించు. “ద, చక్కెరల ధిక్కరించి కేశలం జోనాడి చెజకురసంబుల నిరసించి మభురిను నమరు నధర బంధుజీవ్మప్ర, సూనంబును మొలల నుల్జ సంబాడి యాణిముస్తే త్హియంబుల ,నుక్తేరించి సుధ్ధాబిందు వులం బలువరుసల సరసంబాడు- వలంవరుసయం

౪4” పాండు 5 ఆ, ౧౭8౯. 1కి”

తలుపు క్రేందం దిరిగెడు కుబు

జకం సం

ఉత్త 862 ఉత్త

i (నద్యాడదులను డాంటు* “వ. ఇ ట్లుద్ధవుండు అఆ ౨౬౭. 2 త్వరపడు, తోెందరశెందు. యమునానది నుత్తరించి బదరి'క్యా శృమంబునకుం| “మ,,,ఆలింగనొకేళి కుత్తలపడుక...” వారి. జనియె.” భాగ క, సం ౧౭౧ 2. కడ చనుుదాంటి ముందునకుం బోవు. (ఉాత్తకయించు రూపాంతరము). “ఫీ, చదలేజు ప్రవహించు చాయ యుత్తరియించి ఇదుునమండలంబు సిం ద్రోవ నడచి” నైమ. ౭, ఆ. 3౭.

స ఆ ౧౧౨. రె. తాబుమాఆగు. “చ, (గృవాతారకంబు లు త్తలపడం జొచ్చె...” భోం ళ్‌ ఆ. 2౭. ఉ వరితపించు. “వహ అనుచు ను త్త లవడు నయ్యవసరంబున,..” భార విరా

సి అం ౨౩౨౮

ఊత్తరిగము వై. వి (సం. ఉృత్తరీయః) 1. మైబట్ట. 2. జంచెమువలె చేసికొను బంగారునగ. (ఆం. పాం

డా తరి. చే, ఏ. వోరవిజశీషము. “సీ, సరబిశేషంబు లంత్తరి7 యుత్తండంబు ఖన్న సరంబునా6 బర గుచుండు.” ఆం, భా ద్ట* మ గిళోగా.

జ'క్తల పాటు. చే. వి, (జూ _క్షలపడు థా ఊత్తలముళ్గా పాటు) 1. తోభము, కలత. “సీ. తకళకొత్తె మదిం దిలో_త్తమకు నుత్తలపాటు. . .”మై ప. 3 ,ఆ, 5౬.2. త్వరం 8. పరితావము,దుఖము, “క. అల జడి "నెంజిలి పిమ్సుట, సిలు గుత్తలపాటు వంత.., నా నమరు దుఃఖాఖ్యల్‌ అం. కీ౧౦. ఓ. తాజు

ఊత్తరీయము. సం వి, అ, న 1 ఊక్తరవాసము | మాటు, (శ ర్ఫ

వపెబట్టం 2. వెంట. హ్‌ ఉృత్తలపెట్టు చే స (క్రి (ఊక్తలము+- పెట్టు

1. వరితషింపంజేయు. “డా, ..మె క్షనిమేనివాసి నెట్టుక్తలపెట్టిరో పలువు రగ్తమనస్కులు గూడి యక్క-టా.” భారం దో Dy టిం ఏ, 0, త్వర సెట్టు. 8, తాజుమాటొనర్చు. శ. కలత నొం దెంచు. (శ, ర

ఉఊ_త్తలము. దే. వి. 1. కలంక, నం&ోభము. “డఊ ఆ _త్తలి రావణుండు విలయానలదుస్సవామూ ర్తిమె న రేం, ప్రోక్తముమోందం చేరు గడునుగ్ర,గతిం బజపించి సంతతోో,ద్వ_క్తళరృప్రవావా పరిపీత దిశాముఖుం డైనం జూచి “ప్కేరుక్తల మంది రాతనిసముద్ధతికిన్‌ దివినుండి నిర్దరుల్‌ .” భారం ఆర ౭, ఈ ౧౪౯ 2, త్వర, వేగిరపాటు. (శరత. వరితావము, దుఃఖము, “క చి త్తం బునం 2ెకొనియెడు, నుత్తల మడంచుచు,.. చనియెం జెలువ యడవికిక ఎ భార ఆర, ౭,ఆ. ౨౧౦. శం వ్యత్యాసము, తాణుమాణుం (శర ర్‌. సంభ్రమము తత్తరపాటు, “పీ, ,, సంభ,మసంజ్హ యుత్తలంబు* అం భా చం నా ౧౪౦. 6. అధృతి, భయము. “ఫీ. , వెల యు_త్తలము బీతు "బెదరు. ..అటన నధృతి యగు

3 స అం ణ్‌ ప్ర+- ౧౨ 3.

ఊత్తరుండు. సం ఏ అం పుం, 1, శివుడు. 2, విష్ణువు. లే. విరటునికొడుకు.

డ్‌ కరువు. చై, వి. (నం, ఊొత్తరమి క ఉత్తరువు) ఆజ్ఞ, అనుజ్ఞ. “సీ ఊళ్ణాయములమో(ద వార పుత్తరువు గన్నరాయడై జీకఠంబు రాయచారు.” రాం ప గ, ఈ ౧౩3.

ఉఊక్తరేను. బే, వి. (క. ఊక్తశేణి అషామార్థ ముక్తో, “సీ, ,. ఊత్తరేను కసింద కోరిందపొదల ఆము. క్కి =D QQ 3

ఉఊరక్టరోత్రరముః సం, వి అ న 1. ఉత్తరమున కిచ్చి నజవాబు. 2 ఉాక్తర్మపృత్యు త్తరములు గల బాదము. విణ. (ఆఆఅ 1. తరువాతిదాని కంటెం దరువాతిది. 2. ,కమముగా హెచ్చు నది. “గీ పొత్త మిటు నేయ నీ కుత్తరో త్తరాళ్ళి, వృద్ధి యిని...” ఆము. వీఠి ౧౭ .కి. విణ 1. వె 2, మజటిమజి, “గీ. ఉక్తరో శ్రర మభి వృద్ధి నొందుచుండుంగాళి ధర్తార్థ "కొమమోకత ములు నాల్టు” కాకీ ౨, ఆగం 9 ఎడ "తెగకం

ఉఊక్తలవడు. ద్వ.అ క్రీ, (ఉ్నాత్తలముచావడుం) 1. క్లో భించు కలంతనందు. “క ఇ కలి మనుష్యభువ నం బ్బుక్తలపడు-చున్నయది. .,” భార ఖమ్మం

ఉత్తా 868 ఉత్వే ఊత్తాడించు. సం స డీ తాడనము చేయు, | జత్తుండి సం వి ఈం స్త్రీ కాకతుండి గుకుజ శో. ళఖీ లా పరల రం బటన్‌ మరల నత ఉంటు మాటు యుక్త అర్హ్ముండు, డించి... * -కాన్షీం ౭, ఆ ౯%

ఉఊక్తానము. సం. వి, అ. పుం. మిట్టచేల, మెరక. న రతివిశేషము. విణ. (అ.ఆ,.అఎ 1. విరివిమైనది. 2, 'వెలికిలం బరుండునది. తి. మాందిమొగము గలది. ఉం లోతు లేనిది. ర. మాయ లేనిది

ఉత్తారణము. సం. వి అన 1. ఊ _కరించుట్క దాటుట. 2. ఉదరించుట, రకీంచుట. విణ. (అ.ఆ.అ) 1. 'దాంటించునదిం 2, రక్షించునది.

ఉఊత్తారము. నం వి, ఈ పుం, 1. దాటుట. 2. అద్ద కంట. 8. కాపాడుట. ఉ వాంతి. సరే (౪.ఆ.అ,) కేం పెకి (త్రీష్పయుడిన్నగు గుడ్డు కలది. 2. అధిక మెనధ్వని కలది.

ఉఊత్తాలకము. సం వి* ఆ పుం. తిరీటకము, తెల లాద్దుగు సౌ

ఉత్తాలము. నం, ని అం సుం. కోంత విరా (అ.ఆ.ఆ్ఫ 1. జలు మైనది. 2, భయంకర మైనది. తి. వి రించినది. ఉ. మే లైనది. ఈ. పొడు వై నది.

టుత్తి. యు. బే. వి. వెల్లు, వరిష్కూరము, “చ శ మనతనూజనూ ద్రిజూలు సాతులుగా6 జని యావ 'నాళ్వదుంర్థము వడిం జొచ్చి యధ్వరతురంగముం బావని కిచ్చి తండి (ది పావముల నడంచి సద్దతికిం బంపిన శీ టు నేవ కృళ్సమరతలంబు నక వినాత శౌర్యము నుర్తిగ బెట్టి తీర్చిదక్‌ టే, ౧ఈ లాగి (ఈడు, ఎపృతినిధి అని శర చై. వి* (నం యుక్తి) ఉపాయము, (చూ. ఉల్తుడు. |

య్‌ త్తిస్టల్‌ సం, శత, లేచుచున్న, నిలంబడుచున్న,

ట్‌ చశ్రీవమానము. సం, విణ. (అఆ ఆభివృద్ధి నొందుచున్నది. ట్‌ ర్తీర్ణ ము. సం. విణ. (ఆ,ఆ.ఆఎ 1. చాంటంబడి నది. 2. చాంటినది. 8. కృతార్థ మై మనది. & కడ చినది.

ఉరత్తుంగము. సం+ విణ. (అఆ.ఆఅ ఉన్నతమైనది, ఎత్తైన ది.

తగినవాడు. “గీ ఎన్నెయేః దులు ని యెమ్మ్ల గంగ, వారెలో నుుడు నన్ని వేళ్‌ వళ్ళ రములు, నాకలేకముహానుఖ క్రీ, ఫీ కి నాత్మ డుత్తు: డై యుండు నిర్శలచి క్తవృ త్తి” భార అను, కీ ఆ, ౧౦౫ Age ర, వ్‌ 3 3,

ఊ 'ర్రేజకము, నం. విణ (అ. జికా, ఆ lL. చేయునది. 8. వాడి చేయునది.

డూ "బేజనం సం ఏ. ఆ క్సీ =జాలేజనముం ఎర్‌ వ సఖా ల

ప్రేరణ

ఊ్తేజనము. స ఏ ఆ. న 1. ప్రేరణము, ర్త సొండీ శయుట. రీ. మెణుగిడుటం

ఉన్తేచితము. సం, వి అ. న 1=ఊశ్రేజనము. 2. ఒకా నొక అశ్వగతి. విణ, (అ. ఆఅ) 1. ప్రేరణ చేయంబడినది. 8. వాండిచీయంబడినది. 3. మె బులిడంబడినదిం.

ఊకము. సం విరి, (అంఆంఆఅ) 1. పుట్టినది. 2, "వెలు వడినది. 8. మేల్క్కాన్నదిం

ఉఊతొానము. నం వి, గ్రా న. 1. కూర్చుండి లేచుట. థి

2. నిలుచుట. శి. ' (వృబోధించుట. కీ పరువు

Shes ర్‌, reed 6. వృయక్నము.

7, సరతోవము. రీ. ముంగిలి. ర, శంతము.

10. యుద్ధము. 11. సైన్యము. 12, మలస్తాన

రోగము. కతి ముగింపు. 1డీ పౌరువము 16. ఇలు. 16. కోరక

ఉశ్రావకము. సం విణ. (అ. పికాం ఆఫ 1. లేపు నది. 2. లేవందీయునది, తిం డ్రేరించునది. &. నిలం బెట్టునది.

ఉన్థాపించేం నం, స శీ నిగిడించు. “క. 'మెండుగ నుళ్ణావి౦ంచినదండము, , + వేంవంచు 3,ఆఎగో.

ఉన్థాకితము. సం. విణ, (ఆఆఆ) 1 లేవయుడినది. 2. పనా ల. పుట్టింపంబడినది.

ఆల్టితి. సనం a ల స్ర్రీజఊ్‌న్థానము..

ఉత్పకనమ. సం పి, ఈ హ్‌ 1. ఎగురుట, ర్త బం "చుటు దె, ఆరోహాణము, ఎక్ముటైం

ఉత్స

ఉక్పర్తి. సం వి ఇ స్త్రీ 1. జన్మము, పుట్టుక ర పెకి పోవుట 8. కు లాం

ఊక్పథము. 1. ఆపమార్హ ము. | 2. తప్పు. విణ. (ఆఆ.అ 1. తప్పుదారిని బడి నది. 2. అన్యాయ మైనది న్యాయము నతిక్ర మిం చినదిం

శం, మ పొం ప్ర.

ఉతక్పన్నము* నరః విణ. (ఆఅ. 1, పుట్టిన దొ 2. సమకూడినది.

ఉక్పరపర్థ్య శకము, సం సీం ఆ

ఉక్పలప, కము, సం, వి ఈ న 2. లిలకభేదము, లి. పిజుందులమోంద నుంచు నఖతళము. “సీ. పురుషు. డుక్పలప వత్త్రములు వీిణుందున నుంచ,..” కఏిరా. ర,ఆ. 30. |

ఆ న నఖశత విశేషము, 1. కలువజేకు,

ఉఊక్పలపూరక సనం. వి, ఆ, శ్రీ ఆగాకర సో

ఉఊకత్పలముం సం. రీ, అం న 1. కలువ. ర నల్ల కలువ, శి. ఇెంగల్వకోమ్షుళే. £4. ఉఊత్పలశారిబ?. విణ. (అ.ఆ.అ కృళించినది.

ఊఆన్పలశారిబ. మామెన శ.

ఉక్పలిని. సం. వి. ఈ. స్తీ 1. నల్హ కలువలప్రోగు. డి కలువతీంగం

ఉత్ప్సళ్యుందు. సం విణ. (అఆఅుఎ) 1. 3కి . వాండు- ఓ. ముఖము సెశే త్తినవాండుం

ది అక శం, ని, టి, ప్రా నల్దనుగ ౦ధిపాల,

చూచు

ఉత్పాటనము* సం. వి, అని 1. వెకలిచుట. 2. కుబుప్రువలనం గలంగుబాద్ధం ఉత్చాటించే క్‌ స శ్రి అ ఆకలించు, ము,

పారిజాత ధరణీజాతంబు ++ ఉత్వాటించి,..”” పూరి. ర్క ఆ. ౫౩.

ఉత్పాతకారి. సం. ఏణ, (న్‌. నీ. న్‌ జవ (దృవము కలిగించువాడు. “గీ, పరర. పాలి యుక్నాతకారి, ధూమకేతువు: బోలి వెన్దోంట నడువు,విరినెం గ్‌వ్వారి నాగశేసరపుం బువ్వ మోందిధూమంబుభంగిం దుమెదలు వెడలె.” రే భీము, స్మి అఆ డాలేం

ఉక్చాతము సం. వి. ఆ పుం ఓ పెకి పోవుట. 2. శుభాశుభనూనక మగు భూళతవికారము,

864

ఉత్పా?

(దివ్యము; అంతరిక్షము భౌమము అని యిది మూండువిధములం, దివ్యము--ఆఫూర్వ గ్రా ములు నజ్మత్రములు తోంచుట; ఆంతరిక్షము... భరి వేషము, ఇ దృ ధనుస్సు కలుగుట్క, పిడుగులు కొఅవులుం పడుట; భామముళం----అఫూర్వము లైన చరాచర వస్తువులు కలుగుట శి, ఊవ్మద, వము.

ఉత్ప్చాదకము. సం. వి, అఆ పుం, ఎనిమిదిపాదములు గల శరభమృగము. విణ, (అ, ఆ, అ) పుట్టిం చునది.

ఉత్వాదనము. సం, వి. అ నం పుట్టిం చుట. విణ. (౨. ఆ. అ పుట్టించునది.

ఉత్పాదము. గం. ని. అ పుం. 1. పుట్టుక. 2. సంభ వము. నిఖా (అంఆఅం పెకి పాదములు గలది.

ఉత్చాదళశయనము, సం. నిం ఉం ళు టిట్టిభము, లకుముకిపిట. ల ఉత్ప్చాదింమే. సం, స (క్రి 1. పుట్టించు “వ...

పుత్తుల నుత్చాదించి. . .”

కానీ ౨) ఆ. ౭౯ 2. వెలిగించు. “సీ.. . ఉత్పాదించు ధూపదీప

దికములు.” హార 5, ఆ, బ౬.

ఉత్నాదిల్లు. సం అః క" 1. బయలు వెడలు. “మ,..బోబ్బలు నార్పుల్‌ పటుసింవానాద ములు నుత్చాదిల్ల...” ఖమ. ర్క ఆ ౧౯౧. 2 కలుగు. “*క...ల గు త్పొదిల్లు . ఫ్‌ భారం నభా. ౨, ఆ ౧౩౫ 8. (క్ర వెళించుం “క్క పాద విభేదంభున మర్యాదలును దజుంగు నధర్శ నూకొలందినె యుత్చాదిల్లి వృద్ధిం బొందు 7 భాగ 3, స్కాం 3౫౧. గ జన్మించు, పుట్టు. “క, . .విష్ణుదేవునంశంబున నుత్చాదిళైం గృవ్హుండు. .. భార. ఆది, 3, ఆ. ౭౪.

ఉత్పాలి. సం. వ. ఈ. ప్ర ఆరోగ్యము, స్వాస్థ బ్టము*

ఉత్పీడనం సం. వి. ఆ. స్ర్రీ=ఉత్పీడము.

ఉత్పీడనము* సం, వి అ. న=ఊల్సీడము.

ఉల్పీడము. సం, వి, అ, పుం. 1. మథనము* 2, రా పిడి. త విడుచుట. కీ ఆధిక్యము.

ఉళ్చాాసము= సం. వి అ, పుం. ఎత్తిపొాడుపుమూ ట, డొపవాసము.

ఉత్పేే

865

ఉత్సా

ఊల్ప్రేక్ష. చం. విం ఆ, స్త్ర 1. బెకానొక యలం ఉత్సవము. స వి, కం పుం l. ఆనందజనక మగు

కారము. 2. ఊవాము. 8. అనవధానత.

ఉప్పే కీంమే. సం. సం కి ఇ J, డోహించు, ర్త జ్‌ ల. ఉక్పే ఉక్సహించె. సరు శే

క్‌ ఎ)మౌలంకారము వర్షి ౦చుం తతో 6 బెవ్వుః డూక్ల ఎవ నం. వి, ఆ. స్తీ = పడవ,

ఉత్ఫుల్ణ ము. సం వి, అ. న 1. యాని. 2 సురత బంధవిశేషనము. విణ (అ.ఆ.అ 1. వికసించినది. 2, తెజిచినది. లె. ఊబ్బినది. ఓ. వెలికిల:బడినది. 4. విరివి మైనది.

ఉత్త ము* సం, వి, అ. న ఊకారము. “చ,,.మి త్తు బిల్చినా,'మొరనెను కాలవేదు లట ముం దుగ నుత్త్యము మువ్విధంబుగక ఎ” కాళిందీ. 2 అ, ౧౫౧.

ఉత్చంగము* సం. వి, అ. పుం. 1. ఒడి 2. తొడ. తె. పిజ్ఞ. క నైభాగము. ర్‌. మధ్యభాగము. 6. శిఖరము 7. కొౌఠలింత. రీ. ఒకానొక వాస్తాభినయము. 9. మిక్కు_ట మగు కలయిక,

ఉత్సంగుండు. సం వ. ఆ పు. సన్నా వసీం సర్వ నంగ పరిత్యాగిః

ఉక్సన్నము* సం. విణ. (అ. ఆఅ 1. నష్టము. నశించినది. 2. విచ్చిన్నము, 'తెగిపోయినది. 3. వ్యవహారమున లేనిది. కీ ఉఊద్దతము, ఉబికి నది. ల్‌ "ెల్ఫ్బగింపంబడినది.

ఉళ్చము. సం వి, అ. పుం. 1. ఊట. 2. ఊట

గల-చోటు. చె. జల (ప్రవాహము

ఉళశ్సర్ధను. నం వి, అ పుం 1. విడుచుట. 2. దా నము. లి. సామాన్యవిధి, న్యాయము, క, సమా_్తి. ర్‌. గుదస్థానము. ల. (వృషహాదులన్ఫు విచ్చల విడిగా విడుచుట,

ఉక్సర్ణనము. నం, ఏ. అ, న 1. విడుచుట. 8, దా నము. లీ. సమా ప్రీ, &. త్యాగము.

ఊక్సర్టింే. సం. స క్రీ. విడుచు. “హీ మాలీ లాడు చు మూతృనులము లుక్సర్దించు మిహిరో దయమ్లున మేలుకొనండు.” కానీ, ఇ ఆ. రజ

ఊక్సర్పము. సం వి. అ. పుఎం 1. దాటుట 2 వై కుబుకుట. తె. ఎగంద్రాకుట.

కశుభాది, ద. వండుగ. శి. గర్వము. గీ కోజము. ర్‌. కోరికలు సిద్ధించుట.

1. ఊత్సావావడు. భయ ౪ యుళ్చహించి కలకి వనరాశి కటంబు- గదిసి వనుథాధరరా, ట్త్రనయాధిపుండు . . దశా. చి అం ౨౨౫. 2 కడంగు. “గీ అనఘులార సంసీద్ధుల రతి రెింకరదడయ చేతికి నిర్శ లో దా _త్తగతిక్కినుక్సహింతురు గాక...” భారుశాంం ళో ఆం ౧౬౨.

ఊత్సాదనము. సం. వి ఈనన, lL. ఊద్య నము, నలుగు పెట్టుట, 2. తొలగించుట. శి. నాశ నము చేయుట. డీ, సై శెత్తుట. ల్‌, పెల్టగిం చుట. 6. దున్నుట

జత్సాదించు. నం, ఈ శీ 1. పెల్లగించుం 2 వె శెత్తు. ర. నాశనముచేయు. భార ఆది. ౮ ఈ ౧౩.

ఉఊత్సారకుండు. సం. వి ఆ పుం. 1. 'ద్వారపాలుం డు. 2. కావలివాండు. రి జనులను దొలలించి దారిచేయువా(డు. సం. విణ (ఆఆఆ తొల గించయువాండు.

ఉాత్చారణం నం, ఏ. ఆం స్ర్రీజఊక్సారణము.

ఉత్సారణముం సం. వి అ, ని 1. కదలించుట 0. తొలగించుట. లే. జనులనుండి చారెచేయంట.

ఉత్సారించే. నం. స ,కి. 1. కదలించు డి తొ

లంగించుం

క్తి

ఉత్సారితము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ 1. కదలించయిడి నది. 8, తొలల్గాంపంబడినది. 8. దూరముగా నెట్టంబడినది.

ఉఊత్సావాన. సనం విం నా స్ర్రీజడాత్సావానము. ఊాత్నావానము. నం౦. సి ఈ న ఉత్నావాము కలి గించుటు.

ఊత్సావాము. సం. వి. అ పుం. l. ప్రయత్నము. 2, అఫిలాషము. రి. ఒకానొకళ క్రి. శ. వీరరస మునకు సాయి. రీ శుభము. 6. స్మూకృము, 7. వ్భృ _క్రపిోోనము. 1

ఉత్సా 866 ఉడీ

ఉత్సావావర్గనము, నం, ఏ ఈ ప్రం. పీరరసము, యుండును 1. డోర పము, రి, జద్ద కము. ఊత్సాహించే, సం ఆ ,కీ* L ఉత్సాహపడు, త ఉత్కృష్ట్రముం డీ. ఉన్నతము. ర్‌, ఉత్ర్యాం లీ తము. 6. ఊదతము “మ, , ,మది నుత్సాహిఎచి ని భ క్లిమ్మత్సురుష జత gm చ్రేక్టుల బూజసేయుట మహాపుణ్యాంబు సర్వే ఉఊదంచనము. నంంవిజానం 1. మూ:కుడు, డి. చేంద, శరా సన శో, ౨౬ జ యిత్నాందుః “రీ వెడ 8. ఎగంజిమ్థటం విణ. (అ,ఈంఅఎ ఎగంజిమృటకు వింటిదొర దాడివెడల నుత్సాహించు చిలుకపైక సాధనమొనదిం ములు విందులకు: దిరుగు” చంద్రా. ఈఈ | క్వ్వుంచితము. సం. విణ, (ఆఆఅ 1 వూజింవం

౧౪౧. 8. ఉఊప్పొంగు, చెల నేంగం a స. బడినది. డి. ఇలచేణినది, 8. కి చెట్టంబడినది, రగానురు, హా తం బొ లువ కాకుల గుటక పుకు

డుత్సాహింబె. , 4” జె కా &. ౧రో౬

ఉఊదంతము. సం. వి. అ పుం, వృత్తాంతము, సంగతి. ఉత్సిక్షము. సం విణ. (అఆఅఎ) క్షే ఊద్రేకించినది.

2 గర్వించినది. ఏ. భొౌంగినది. చీ ప్రోమీంమ బడినది. రీ. అతిశయించినది.

ఉదంకతిక, సం, ఏ ఆః స్త్రీ + తనివి, త్భ_ష్టి,

ఉదంగు(డు. నం, విణ (అఆ.అ) 1. సజ్జనుః డు. 2, వార్ధ్యుషికండు; వడ్డివ_ర్హకము చేయువాండు.

పు. మి అం క (ఊదకముచాఆడుం) స్నా

నము చేయు. “గీ ఒక్క_ప్రా ద్దుండి 'నెలయేట నుదక మాడి.” "కాళం 3, ఆఅ 32.

డొత్సుకము,. సం వి ఊ పుం ననూ తప,

ఉఊళ్ళుకు:డు. సం. విణ. (అఆ 1. ఇష్టకార్య సిదికిం బూనువాండు. 2 ఇష్టకార్యసిద్ధిత్తై తవా తవావడువాండు. లే. కుతూవాలవడువాండు.

ఉదకము. సం. వి, అ. న-తడుపునది.--జలము, నీరు.

పుం. 1. కందము శీ ద ఉత్ప్సలము శీ. 8. యోని

మూలము. స్ట

ఉఊదకీర్ణము. నసం.విఅ.పుం. కరంజకము, కానుయగుణ.

ఉదక్కు_. నం. విణ, (చ్‌. దీచీ. చ 1. సాకి పోవు నది. 2. ఎత్తయినది. శి. పీమటిది. డీ ఊర్తర దిక్సంబంధ మైనది.

ఉద క్తముం నం. విణ. (అ.ఆఅఎ వై కె _త్తంబడినదిం (జలాది. జ్ర

ఉళ్ళూరము, సం. పి ఆఅ పుం. సాయంకాలము. ఉక్ళ ప్టము. సం విషం (అంఆ.అఎ 1. విడుప:బడి నది. 2. ఈయంబడినది. ఉళ్చ ఎషీ' సంచి. స్రీ. కే. విడుచుట. 2. కమం ఊల్సేకము. సం, పి ఆ సుం. 1. అతిశయము. ర్త గర్వము. 8. ఫొంగుం డీ స్రోతీణము. ఉల్చేకించే. సం. అ, కి, 1. అతిశయించు. 2. గ ర్వించు. తీ. పొంగు. 4. ఊప్పాంగుం

ఉత్ప్సేచనము. సం. వి అన ప్రోతణము పైకి చల్టుటం

ఉఊల్చేధము* సం. వి. అ. పుం, 1. పొడువు. 2. శరీ రము+ లీ. ఖఘనళం &. బలిమి. విణ, (అ. ఆ. అఎ పాడువై నది.

ఉదక్య. సం. వి. ఆ. క్‌ రజస్వల, ముట్టుది. “గ్ల లజ కితోడ నుదక్యతో (శ మణతోడ, విధవతో టో నాథుతో రాయువెలందితోడం జెడిపెతోం జాలం బోరామి చేయం జనదు, ప్రాణసంకటము లను బుణ్యాంగనలకు.” కలీ, "Dy ఆ 26. ఉదగద్రి. సం. వి, ఇ ఫుం, హిమాలయపవర్వశముః ఉదగయనము, నం. ఏ, ఈ ని. ఉఊ_క్తరాయణము, ఊదగావహాము. నం, ప్‌ లుం పుం స్నానము. ఊద్యగము. సం. విణ. (అ. ఆఅ |. a రిం దీర్ణము. శి. ఘునము. శ. వృద్ధముః త్‌ స్‌ ఉద్ధ తము. 6. భయంకరము...

ఉక యము. సం. వి, అ, పుం. చిజునవ్వు. నిణ, (అ.ఆ.అ్ఫ ఏకసికేము.

ఉత్తి ఎరేముం నం, వి అ న జక సాయము, చిభు నవ్వుః ఉద్‌. సంం అవ్య. (ఇది సమాసపూర్వవదముగానే 1

డఉదజముం చం వి ఆ పుం. | పళువులంద్రోలుటం. 2. పద్యము, విణ, (అఆ, సీటినుండి జ్ర పృట్టినది.

ఉదధిః సం.వి*ఇ్షిశుం.* 1. « సముద్రము. 0 నాలుగు.

ఉదధి మేఖల. సం. వి. ఆ. స్త్రీ భూమి,

ఉఊదన్వంతము. నం, ని జ్‌ వుం. సము,ద ము.

WW

ఉదపాన మండూకము. సం, వి ఈ పుం. 1. కూ పస్థమండూకము, నూతిలోని కప్ప. 2. బహిః చపంచ మెణుంగక తా నున్నస్థల మే (పపంచ మని తానే గొప్పవాండ నని ఛావించువా(డు.

ఉద-పానము. స మిం ట్ట పం. పః నూయి. ఉదయము, 1. ఉదయించుట.

ణి, 'వడలంట. 8. పుట్టుక. 4. వృద్ధి, ర్‌, సృష్టి 6. తూరుపుకొండ. 7. ఫలసిద్ధి. రీ. వడ్డి

నం ఏ ఈ ఫ్రం,

ఊదయరాగ పట్టులు, మి+విబం వ స్త విశేషము. కము ఉదయరాగపట్టులు శే కృపట్టులును. త్‌ చః 3, ఆ, ౨౦౯౬.

ఉఊదయి. నం, ఏ౯. (న్‌.నీ.న్‌) 1. ఉద యించునది. 0, వృద్ధినందునది, 8. “పెకి వెడలునది,

ఉదయించే. సం, ఆః డీ 1. (సూర్యచంద్రాదులు) ఫొడము. 2. కలుగు, “వః అరిషడ్వర్ల ౦ ర జీముట నుదయించు చెట్టు సమయు,..” భార. శాం. క, ఆ ఈ౨౦. 8 (ప్రవేశించు. “శా, .,వసంత కాల ముదయింభెన్‌ సౌఖ్యసం ధాయికైలో భీమ.

గి ఆ, గాః

ఉదరంభరి. సం. విణ (ఇ) అఆతిధథిప్రూజ మున్నగునవి "లేక తనపొట్టమ్మాతృ మే ఫోషించుకొనువాండు,

ఉదరము. నం, వి, అ, న 1. కడుపు, 2, నదుము. . 3. యుద్ధము. కీ. మధ్యభాగము,

ఉదరిణి. శం ఫి ఖం స్తీ ఈ గర్భిణ, చూలాలు. ఉదరిపడు. ద్య. అ. శ అదరివదు. “గీ. ఉదరివడి . మేలుకని,.,” హరి, ఊ ౭ ఈ చార

ఉదరిసౌటు. ద్వ. వి. (ఊదరిపడు "ఛా 1. ఆదరి

పాటు (శారు. 2 ఉలికిపాటు “గీ.. ములు తడంబడ నుదరి పాటుుగదుర . . వ రాం 3, ఈ నళ డం

867

ఉద

ఉదరు. జే. అ. (క్రి. 1. అవరు. “కీ ఉద శ్రే టీకెడును,గ శేనరులతో బిలగతాపహులు సః చెలికి చఎగయలి హారి ఫూ ౭2,ఆ. ౧౭౭. 2, విజృంఫించు. “కీ ఒకమాటు మింటికి నుదరి యుల్బంఘించు నొకమాటు లోపల నొదిళ యుండు భాగం రా స్కాం, ౭౧౯ 6& కో వీంచు. “ఆ. అనుచు నుదరి వలుక విని హిడిం బయుం గడువెజచి...” భార ఆది ౬ ఆ ౨౦౧. ఉ భయపడు. “ద్వి, ఉదరి తావసు "లెల్ల నొండొ"రుం ట్ర న డిడి మహో ప్రశయంబు వచ్చె.” ద్వి, వాంళ్చ. సూ wn చం, వి కి, అనా, “చ డఊదట రణో తవం బొదవ నూజట నార్యంగ నొక్క-నోరు స్కాలదు తము కంచు...” కు. సం ౧౨, ఆ, 2.

ఉదర్క్హ్లము. సం. విం అం పుం l. ఉ_క్తరకాలము.

2. ఉత్తరఫలము. లి. శాకవిశేనము మదనకంట కము ర

ఊదర్చి* సం. వి. నొ. పుం 1. అగ్ని. 2 శివుడు. 8. మన నృథుండు. విణ, (న్‌్‌ మై కగయుళ్వాలలు కలది. * ఉదద్ధి. నం, వ ఇ పుం, ఎద్దుం ఉదలం, బే, స క్రీ" విడుచు, (చూ ఉదలుచుఎ ఉదలుమేం దే. స శీ (ఊదలుాచు. స్వార్థమునం కం ఉదర్ను) 1 విడుచు “కం కదియుచుం బాయుచుః బట్టుచు; నుదలుచుచుం బడుచు లేచు చుడుగుచు,..పెనరారి...” భార. ఏరా. ౨ ఆ. 3౪౮ 2 విడిపించు. (చా. ఊదల్పుఎ) ఊదల్చుం దే. స (క్రి. విడిపించు. “ఊఉ 'పాపవినిశ్చ యుండు సతిపయ్యెుదకొంగు కడంగి పట్టినం,గోవ ముతో నుదల్సికొని కోమలియున్‌ వెస వాని ద్రేయుడుక =” భార. ఆర జు అ, ౧౯౦. కఉదవసీశము* సం, వి ఆన గ వాము; ఇల్ల ఉదవాహాము, సం వి, ఆ పుం, మేథుము, ఊదళ్విత్తు. సం. వి, త్‌. న సెరులతో సమముగా నీట కలిపి చేసిన మజ్జిగ. ద'జఊద సము. సం. విణ (అకఅృ 1. ఎగంజిమ్మం బడినది. 2 నిరసింపంబడినది. శీ. అవమానింపం " బడినది.

ఉద

ఉదస్తుండుః సం విణ. (అఆలు ఆఅవమానించంబడిన

“క “మెొొదలనె యొరుదలకాని3జెద రంగా నాడ 'కాల్మం శేంతింపు వదింబదిగ మృ. యేని మణీ విడద్రుముచస్తు:గాం గాకయుండ నొక్కమతమునక +” ఆము. ర, ఆ. ౨౨౦.

ఉదా కము. సం ర్‌ ఆం పుం. 1. రికాన్‌ెక చేద స్వరము. (ఊదా త్తానుదా_క్తస్టరిశము లని యివి మూడు) 2. ఒక యర్థాలంక "రము. 3. దాన ము. &, సెద్దమధ్ధాల.

వాడు.

ఉదాళ్తుండు. సం. వి. అం పుం. ధీరోదాత్త నాయ కరుండుం విరి (ఆ.ఆ.అఎ 1. గొచ్బవాండ లి ర ఈవికాంచ © శె. మనోబ్ఞు:డు.

ఉదానము. సం. వి అ, పుం, 1. వుచవాయువు లలో నొకటి. 2. బొడ్డు. లె. ఒకానొక పాము.

ఉఊదారము. నం. వి అ పుం. ఊదర భాన్యము.

ఉదారుడు. సం, విణ. (ఆఆఅ) L దాక రి. గొప్పవాడు. లి. సరళస్వ భావము కలవాడు. i గాంభీర్యము గలవాండుః ర్‌, చేర్చు గల వొాండుం

ఊదాసగము. నం వి అ, పుం ఓ ఎగంబిమృుట. ర. టాపేషీంచుట తి. నిరసనము విణ. (అఆ,

అ 1. ఎగంజిమ్థునది.. 2. ఉపేత్సీంచునదిం లె. నిరసించునది.

ఊదాసించే. సం. సః (క్కి, 1. తిరస్కరించు. 2. ఊఉ పీక్నించు. “పీ,. . పెద్దపల్ని నుదాసించం బాడి గా దంచును,...”” దశా, ౭2,అ౧ఏ.

ఊదాసీనుడు. నం, వి ఆ పుం. 1 కూటస్థుండు. 2, క్కువ మిత్తము గాసిరాబు, ఏలా. (అఆ. 1. ఆపేకీంచువాఃడు. 2 ఏ వక మునకుం జెందక యుండువాడు. తి. నిరసించు చాడు.

ఉదాన్సితుడు. సం, వి, ఈ పుం. 1. ద్వారపాలు? డు. 2. స్వకర్శ పరిత్యాగి యగుముని. లె. చారు

డు. &. ఆధ్యతు డు; (పృభువు.

ఉఊదావారణము, సం వి, ఆ. న 1. కథనము. డి సం

గతి తిః దృష్టాంతము. 4. ఉపోదాతము. టా భం

$68

ఉది

ర్‌. ప్రమాణము. 6. మచ్చు. ౯, .కర్క_మందలి _్రతిజ్ఞాదులలో మూడవది. లీ. ఎపృబంధవోకే షము. 9. అలంకారవిశేపషము.

ఉాదాపహారము, సం, ఏ ఆ పుం దృష్టాంతము, క!

ఊదావారణము,

ఉఊదాహారెంమే. సం, స డీ 1. ఊదావారణముగా చెప్పు. “క తనమహిమ నాశ్రయత్మితియొన రుచుం జనం జూచి నుగృహు కలీనతయంచు

నుదావారింతురు...”” కళొ. ౭, ఆం ౪౨. 2, ఉఊదావహారణముగా చూపు, చవ, . .పావకుం

డు. --ఫూర్వకృత ఖాండనవదావాం బుదావా రించు తెజంగునం (బతివిశాఖాత్మ వ తావంబుం జూపుటవలన భనంజయూాభ్‌ ధానంబును...” నుం 2, &, 30౨

ఉఊఉదాజోరము, సం. వి, ఈ పుం=ఊనావారణము.

ఉదావ్చాతి. నం ర్‌ం ఠః స్రీ=ఊదావారణము.

ఊఉదితము. సం. వి. అ.న. 1. చెప్పుట. 2. వాక్యము. లే. లగ్నము, క్షీ, కురువేరు పో, విణ. (అఆ 1. సెకిలేచినది. 2. ఊదయించినది. లి. కలిగినది. లీ, ఇప్పంబడినది.

డాదిలి, నం నిం థం స్రీ" ఉదయము

ఉదిరి. బే. వి అపరంజి, మేలిమిబంగారము. “సీ,,, ఉదిరి యంబరము'వాండులో చంద్రా, ౧, ఆ. ౭80. విణ. 1. పదియాబువన్నెగలది, "మేలిమి. “చ. ఊ దిరివసిండిాచాయ గలయుొప్వులకుప్పలం. ..” రా మా. ౭, ఆ. ౧౮౦. “సీ. ఇది కోలవెంజుంగుగా దుదిరిబంగారంపుంబసీ మి (గృమెడు వచ్చవట్టు గాని” పాండు, ర, ఆ 3౧. 2, మేలిమి బంగారము. “క ., .ఉదిరి మే,ల్ళొమవుగ ద మరు నాణివయమ్షవుగద. , ,” కాళిందీ. ౨ ఈ ౬౪.

ఉఊదిరివడు. ద్వ అ (కి. అదరిపడు. “క వని శినిఫ్లీ యుదిరివడి...” దశ రి, ఆ. ౭౧. ఉఊదిరిముల. డే. వెం (ఉఊదిరి4-మల. బంగరుకొండ,

"మేరుపర్వతము, “కం ఉదిరిమలతోడ నొరయణ, శిదిరినదోర,.+ రా, సి ల్సి ఈ ౭౯,

ఉది 8969 ఉదు

ఉదిల. బే, వి. 1. అ రము. ' రీ అంజీక యు | ఊదీచము ము. నం పి, ఆ పుం |. శరావరీనదికి వా దిల యటన నధృతి యగు ఆర్‌. భా. ప్ర! యవ్యమున నున్నజేశము. 2. ఊత్తరచేశము. న ౧౩౨. 2. చలనము. (చా. ఉదిలగొను 8. వు! కురువేరు హీ విా౭జఉదీవీనము. తాపము. (శ ర | ఊదీవము. సం, వి ఈ పు. ,వడాహమ్ము వెలువ.

ఉదెలకొను. బే. ఆ. క్ర” (ఉదిలగాకొనుఎ 1. అ | విణ. (=.ఆ.౯ పా౭కీనవెల్టువ గలది. ర్యవడు. (ద్ద “ఆమరం ఈ వరల: దాశి య్‌ ఉదీరణము. సం. వి ఇ, న 1. + ఉచ్చారణము. రైళ్ల +. చెదర. జలదవం క్షి 'బెదర వజ్రాయుధ, నము. తే. చాణాయల ప్రయోగము, వడ య మువిలకొనంగం (ద్రిదశ గణముల భార. ఆది, ౨, ఆ. ౨౧. డై. త్వరవడు, ష్‌. నారాక కెదురుసూచునయనములు వేయు: గల్లిననాకభర్హు యుదిలకొనుచున్నవా శారి నున్నముగురు*”” వైషు రఆ ౬రో. 3. వ్యా కించు. “వం వారివావాన్యూవాంబులు కడ లవి 9 యః జదల నుదింక్రొనియి.” An ౬, ఆ. ౫౮. జచుంబర పర్టి* సం. ఏ ఈ, గ్ర దంతి నూ ఓ. అతిశయించు. “గీ, ,..మనములోన మదన | ఉదుంబరము. సం. ద ఇ పుం 1 చమేండి ళం వికృతు లఎతంళతకు నుదెలకొనంగం” కేయూర! 2. గడవు తి. కుష్టుభేవనము, న. 1. వేంండివండుం ర, ఆ. ౭. 2. రాగి. 8. కర్ష దునునొకానొక మానము.

= క

ఉదీర్ణము. సం విణ. (ఆఆఆ) 1. ఉదారము, సొన ఏది 2. ఉఊదికము, చెప్పబడినది తి. ఊది _కృము, ఆతిశయించినది. శ. ఊళ్పున్నము, పుట్టి నది. త్‌. మచదాంధము, Res

ఉడాదుంబరదళం సం. సిం 60, స్త్రీ= =ఊొదుంబ లో రం

జదిలగొను=జదిలకొను. 1. చలించు. “క వీనరుండు | ఊదుంబరుఃడు. సం వి. ఆ పుం. నపుంసకుడు మానసము ఛృత్కినూన నుచితవృ్తి నుండు. సేడి

నుదిలగొనక యెంజైనను నెయ్యది యేనియం, | క్రాదుకజుడాతకం “సీ. జోలంమ్రా, నుదుక నాం బోలుం వానికి దుర్ణభము లేదు...” భారం శాం గవాటమూలాలవాలాభిధ...” ఆం భాం 3,ఆ. ౧౬౧. 2. జంకు వెనుదీయు. “గీ. అని ద్వి. ౨-౨

శపింప:గం బూనునయ్యవసరమున, నేమి నెహ్పుదు ఉదుకు_డతుకు. చే. స. శీ 1. ముజికి పోవ్చటకైై నోసంయమోాఎ (దృవంద్య, యుదిలగొని కంచ మం తడిపినబట్లలు తాతినా గుంజు, “చ... కాట దుచునుండెః గాని శాపజలమందుకోం గేలం మున్ను దికినశాటి చేల...” ఆము ౧, త; సాలగదయ్యెం” సీమ. ౨ ఆ. ౧౦౯. తే. వత 2, తాడించు. “గీ, + అన్ని శాచరుని, = ., దిడలు పించు, “వ. ఇట్లు హృదయంబును గదిరిన మద నానలఐబువే నుదెలగొని యాసుదపి చిత ఈగేఖ కిట్టనియెల ఊ వారి ౫% ఆ. ౧౦౨.

గుల్ల లతి త్త్‌గా నుపెక్సి చంప | భా ర్క యు

౬రాం- 8. నళశింపంజేయు. “గీ ముదలియది

పాపముల ెల్ట నుదుకం జాలం.” కీమా ఒఆం౧ ౭.

ఉఊదిలు, చే. అ. (క్రీ (క ఈ ఉదిర్‌ ఎ వడిపోవున | జ్ర్వ్వుటారు. జే. అం శ (ఉదుట+ఆరు , కుళ్ళి ట్లుండు. “గీ. సెటిలె ద్రహోండభాండంబు చిటిలె వకు “ఊఉ... మెల్‌ జగుమిటారి bias దిక్కుులురలి పాతాళభువనంబు లుదిలె నభము, క్కువ లుక్కున నిక్కి గ్రక్కున లాగ్ర్లక, మె మేటిధాటిజనిత -కాలకూటవిషము,చిచ్చు విడి! ్యత్రీర్రక్తలణ WR వ DPE వడి యంకంకః బెచ్చు పెరుగభిమ.ర,ఆ౬ం౧. | ఆఅ రాజి

ఉఊదీ-ది. స ప్‌, చం శ్రీ" జాక్తరదిక్కు_. ఉదుటు. చే విం 1. కుెద్గశ్యము. Fm ఉదీ వీకము. నం. విరా. (ఆంజ - 1. ఉఊ్కకనమున తొలఎగినం గన్ను విచ్చి శృరుదుటున లేత నున్నది. 2, ఊ_క్తరకాలమున నున్నది. లక్షణ సవోదరు[డు,,.” ఉఊ. రా. ౭, ఈ

త్త

ఉదు 870 ఉద్ది

౧౩౨౭. 2. చార వ్రముః మేక. మాన ౬. ఉద్దతము. సంం విణ, (ఆఅ 1; చ్రైద్దలు చ 8. విలాసము, “సీ ఒరగంట మెబు: క్క పెకి వచ్చినది. ల పుట్టినది. 3. న క! నొరయంగం గలజెక్కవొన్నంచు వక్కెర 4. rs

యుదుటుసూప దశా. క ౪ ౬౬ విణ కద్దక్‌ సం, వి ఇం స్త్రీ. 1. ఉద్దమనము, కిం 1. ఉదకము, ఫొగశ రక్కి_నది, “దీ. డదుటు రా "ేవుట. రి, వాంతి. 8, పుట్టుక ఉరి జగదుద్ద యంచలేంగొదవు...” సా, ౧ఆఅ ౧౨౨౩. త్రిక్షిని బీజము ప్రథాన మన...” ఆము. జ. విలాసము గలవాడు. “చ ఊదు టగువాని: వి, ఆ ౮

బ్రాయమున నుంజెకువాని,.* హంస ౫%, ఆ, ఉద్దమనీయము. సం. ని అ న. 1. తెల్ల ల్లనివస్త్ర ౧౫౭. పః రై, ఉదికినబట్టం ఏ. కట్టి విడచినబట్ట. ఉదుటెక్కు.. చే. అ. క్రి (ఉదుటుశాఎక్కుఎ (ప్రా “గీ తం డ్రియుద్దవసీయంబు తానె యుదుకు”

క? 'అదగసం ల్సి న -"పూండుం wl ణు we

యమువేే నిలాసము క పుదుటెక్క:గానె "ళా సీకివట్టికివి బోర బికుదుం ఉద్దమము. సం, ని అ. పుం. 1 కిం బోవుట, లా 99 డెక్కె_ంబు గలిగె." ఆము, ఇ, ఈ ౧౦౫. రై పుట్టుక. రి. ఉదయము, గ, ఎత్తు. ర్‌, నిక్కు ఉదురుం "జిం చ్‌ శీ 1. గర్వించు. 2, లొరస్క__ 6. విడుసుః స మొక్క... 8, వాంలి.

6 స్ప ఆధ రించు. + కొనకుదూటలను బైకొన్న చిన్న కదమించే. సం. ఆ ,కి*. 1 డోరు, పెక వచ్చు. ద లో దూ

గణింపం గినుకతో నుదిరి జుకించునగలంి “వ... సాఎసర్టిక ద్రృవ్యవికారంబునం జేసి యా ఈ రా, ౬ ఆ ౧౬౯ (కంపించు అని సూ ర్ట బగుటయు ముద్దగట్టుటయు, Ben 3. సాబు పోవు “ఆ. అదియు గాక యా SA సూపగళం 'జైనజలంబు దివియ ధరాధీశు: డింశక్కుమున్ను మన సమీపమునకు: | వలయు నుద్దమించుటయు ననునిని జలవృత్తు దనద్చుడేగం బిలిచికొనుచు కీవితో రా౭డెయా,| బ్రనంబకు. ..* eons యొపవ్వు మిగుల: దాల్రి నుదురః దోలె” కళా. క్వ “ఊ...వాలి మింటికి గృక్కున నుద్ద క్కి అ. ౨౬౫, వి, బు”. ఆసా, ఊదుటు, ఉదతి. మించె,..”” ఊ రా ౨, ఆ, ౨౮౨.

చం ఉదుట: చమల్సి (మ్రింగుసరసోదకబిం దుల మౌ క్టికంబులంగదః గబల్లించు...” కు. సం. ఇ ఆ ౯ాగా “చ,,,.మవోదరు5, డుదురున నొక్కఘోరగద యూని కృతాంతునిలీల ను గుడై.” ఊ రా, 3, ఆ, ౧౦౪. ఉద్దాత+ సం, వి, బు. పుం. యజ్ఞ మునందు సామ

WU ఉదురుమిడుకు. దే. విణ, (ఊదురు4మిడుకు.) వేదతంతృము నడపు బు ర్తి ఏజుఃడు.

1. ఉద్ధతుడు, గర్వి (శ. ర 2. దుర్తార్దండు. | ఉద్దారము, సం. వి, అ. పుం, 1 కృక్కు.. 2, స్త ణర్ట్సీ కాల ఉరకాల "మోహో కపోవృ క “సము. తి త్రైత,

మొనర నాం జేసి సీయుదురు మిడుకు.” కకు. ఉద్దారించు. సం, ఆ, శీ (త్రేంచు. న శ "వెలి గి ఆం ౮౭. “గీ, ఉద్ధతులు గంట్లు కులుగాకు (గృక్కూ మ: చు. “ోమ,,. సౌరభము లంద్రారిం

ఊద్దరణము. సం, వి అ, న. 1. వాంతి 2, జేయు. ౧ సల

జాద్దాఢము. న). వి ఆ, న అతిశయము, విణ, (అ ఆ. అ అధికము.

లందురుమిడుకుులం,.. హర, ౫% ఆ ౧౦. చుచుక్‌. ..” పిన శక. ౧ుఆరాళో. “సీ సీ. “కను ఉదూఖలము, సం, వి అ ని ఓ. తోలు, (రూ. కన్నునకు వమ్నొక్షికము లంద్దారించుం జెజకు ఊలూఖలముఎ) డి, గుగ్గిలము శ. సీంగిణి చేత జెన్చకున్నం”” ఉద్భ. ౯, ఈ ౧౧౭

ఉదూఢము, సం.విరికెం (అ.ఆంఅఎ 1. "పెండ్లి మైనది ('ఊద్దాలించు” మ్ముది [ద్రం 2. బలిసినది. 5 మోయంబడినదిం ఊద్దిరణము. స వి, ఆ నిగరణము, (మ్రింగట్య

©

లీ | - ఉఊద్దిరి సం. వి, ఇ. జ్‌. వగులంొట్లుు “జ కోరి కన్భాదంగ వేణు పేత్తా ఉద్దీతి. సం. వి. ఇ. స్త్రీ 1, పాడుట. 2. ఒకానొక! _ నిగౌదే౩బు రొ దసకటాహకాంటు నుద్దాటించ. ..” “మాక్రావృ త్త తము, cee తకళ్గదము. 3. సాము చెద. ఇతరం. ర చంపు జావ గొట్టు Ma _ ces దిశాచకాల మరా! an ముం ఉద్దీథము. న నం, వి. అ. పుం 1, చణపముం 2. సా వ్‌ అ. కరా ద్వ ఊోడగెట్లు కడంగొట్టు, "జదము. (సామవేదభిద పుసీ యొకరు. న - యూవ్నస్తుంభంబు లుహ్హైటీంచి3. , ” కాశీ, గానావయవభేద మని వాచస్పత్న్వ సము 3. చై! లి ఆఈరాకెం ల్‌. వ. ఊడండియం. “క కై ఘుము. టభవిరోఢిభ క్రీరృసా శెనగ జనకుజో ఊద్రిథుండు. నం, సి ఈ క్ర 1. ఒకానొక బుతి | లోకన ముదాటిం-ది ల కదపీ9 జుండు, 2. చం, దు,:డు. | లోవనాప్టముం బెట్టక్‌ = "కము ౬, ఆ ౬౭.

| యా ఇ 4. భట a ఊద్రర్హ ము. సం, విణ. (అ.ఆ.అ 1. క్రక్క్టబడినది, | డ్రా శీ వ్యాపించు, వి స్తకెంచు. ర్రడ్డ జరా సర్‌ నెక వ్యాపింప: “జేయంయబుడినది. వెడరించం తించుక. “= పృతాసాతముబుల్‌ .. వరావా. బడినది. 0౧ శ ౪50.

జద్దూర్థము. సనం. వివిసం (అ. =D ఇ

ఉద్దాహము. సం. వి. అ. పుం. ఉద్దకాణము, హై కెత్తి వట్టుకొనుట.

ఊద్ద్రీవుండు. స. ఏరి. (ఆఅ జ) 1. మెడ చె 5 _ల్లెనవా(డు. 2, గర్వము కలవాడు. |

ఉద్ధ టికము. భం సి ఈ న రతిబంధ నిశేషము,

ఉద ఓనము. నం* వి, ఈ న. జరయిక రాపిడి, భులు

ఉద్దనము. సం వి ఆ పుం చెక్కె_డు మా నికి

ఆనికగా (కింద నుచుదుంగ మున్నగునది.

ఉద్ద ము. సం వి, ఆ పుం 1. హ_స్హపుటము. 2. అగ్నిం లె. చేవామునందఎవాయువు. విణ. ఆ. పుం. x చ్రేన్టము, చ నము. ఊదా: గ వన ముం ల మతల్లికాదుల వంటిది,

ఊద్దాటనము. సం, వి ఈ న 1. పెకి లాగుట ది, జేంద మున్నగు నీళ్ణుతోడు సాధనము, నీలము. లె. ఉగ్గడించుట. శీ, ఛేదించుట. ర్‌. తాళపుం జెవి మున్నగు పెట్టె తెజచు సాధనము.

ఊదాటించే. సం. స (కి? 1. కవియు, ఎదుర్కొను. “దు, పొడగానంబడకుండ డాంగు వెలికిం బో చంగం చా నడ్డమె, భాడచూపుం జరణంబులం బెనయగొనుం బోరాక రారాక 'బెెన్టడిలం సూలం గం దాచు లేచుకణి నుదాటించు లంఘీంచు

న 2. భేదెంచు,

అశ ళి

భాగ లా స్కా ౬వ

పె కె త్తండినది. | ఉదకము. నం, విం ఆం

|ఊద్ధుష్టము. స సం ముం * హ్‌ నం ధ్వని, ॥/

ఉదోషము సనం, వి అం స్రుంం

పుం, వేం చెబ్బ. ర. ఆరం భము. లి. ఇానువసదియ. కేం తొట్రుపాటు. * అడ్డు. 6. కొట్టుట. 7. ప్రాణాయామము. 8. శేచకపూరకకుంఛకములలో నొకటి. (ఆ. ఆ. ౪ఎ ఎ త్తినది.

oN

కుల.

మాక, ar

అతత కే. ధ్వనించినది. 2. పేనంబడినది.

1; మొజ్జ. డై. ఇం టింపు. 8. జన్మ వ్ర వాదము. ఢం బ్‌స్త అగా మాటా

హల కి . ఈయుము. “ను ,,,ఉదో యగ ఘు

ids * కదికు ౬ ఆ ౧౨

స్ట. సా క్‌ ట్ట ఫ్రె. అ కుర (అంఆఅఎ 1. భయంకర మైనది. 2 మిక్కుట మెనది. లీ. పొడు 'వైనది. కీ నిరుకుళ "మైనది. ర్‌ ఎ _త్తంబడినదండము కలది.

ఉద్దండించే. నం. ఆ . కీ. వ్యాపించు. అద్ద రణీనాథునికీ _ర్హి దాంటెం గడునుద్దండించి ద్రవం డముకాి కానీ, ౧ ఈ గి. స [కీ విడదుయు త్యజించు. “ము కరుణుల్‌ గోందజు మూలెేపహా ముల నుద్దండించి రారాక క త్కద్విరహాగ్నిం బర తావ పో! భెగం ౧0౦, స్కంం ప్రా గా

ఉదం 872 ఉదిం ది ది

ఉద్దంతురము. సం. వి. అ. పుం. 1. ఉన్నత మైనది. భాస్య లప్వుడు నమోతణం జేసిరి రాజవాంస 2. మిట్టపండ్లది. 8. భయంకర మైనది. ముక” వైప, ౨ ఈ ర,

ఊద్దంతురుండు. నం. వి అం ప7 1. ్హోాడగరి, జాద్దాంతము. నం విదం (అంఆంఅఎ మిక్కి-లి అలం 2. మిటవండవాండుః వంబడినదిం

టాాఠ

ఊద్దంశము. సం. పి మ్‌ స్రుంం 1, మత్కు.ణము, జాద్ధానము. సం. విం అ నం బంధించుటు బంధనము. నల్లి. డె, లీక, పేను 8. మశకము, దోమ. చ సం, ఏ. ఆ సుం వరుణుడు. విణ ల జోలీంగం ఆజ 1. బంధరహితుడు. 2. భయంకర

ఉద్దడ. డే విః మల్టబ౨ఛవిశేషము. పబంధ. ౭౮. మైనవాండు. 3. స్వాతం కృ సము గలవాండుః

య ॥ 4. గాంభిర్య ము కలవాడు. రీ గర్వము గల జ జర మ ఉద్దము. దే. విం 1. పొదరశ్న, చెప్పూ. ల పొద శాదు. ర ఆధిక్యము గలవాండు.

ములం గిజ్లు కిజిని పలుకుచుండు,కుచ్చుటు.భ్రాలం6 |

6 లు న! 'జేవట్టుకోల యమర.” హంస క, ఆ ౯౦. (శరుపా. 'కుచ్చుటద్దాలంి మ్ముద్ది) 2. పాద రకూవిశేషము, ఒకవిధమగు స. ఆం. భా దిష్టి. ౨౯ాౌం 3. పొడవు ఎత్తు. (బౌ

ఉద్రారుండుం హిం, వి ఒకానొకయధి కార. “A © మకహు సెదులేజితో నరుగుజెంచె దారుణా

"కాకుం ై నయుష్టారుం దొకండులో శుక ౨, ఆ, ర౨ల౬ం

ఉద్రాలకము* సం, వి, అ. పుం. l. ఎెట్లిజొన్న Y. 2. మణివిశేషము. లి. ధాన్య భేదము. ఉ కొండ గోంగుపువ్వు.

ఉద్దర. 'వై. వి (సం ఉన్ధార ఆధి, తాకట్టు. స . తాకట్టు కుదువ యుద్దర వారకం నీ డనం గను నాధి చెలగుచుండు” ఆం. ఖా ద్వి. ౨.౨౯

ఉద్దరి. దే. ఏ. వాటమై మిక్కిలి పొడ వై నగట్టు. (శ. ర బ్రాం) విణ. ఊరక్తది, లేనిది. వ్యన ౩ వాడు చేయున చేమి? డద్దరి.

ఊద్దరువు+ వై. వి. ఉద్దర. “ఉం వెచ్చము వెట్టుమన్న బదివేలకు నుద్దరు వొల్లరు...” పిన శకుం+ ౧ ఆ. ౭౮

ఉద్ధాలము. నం. వి. అ, పుం, బహువాలకము, విరిగి

వద్ది. చే. వి 1. జక. (శ.ర్ఫ 2. జట్టు. “సీ. వే “డృతోం బాడుచు విగిబంతు ప నుద్దులు గూడుచు నుబ్బి యుబ్బి. ” కరమ ర,ఆ,౧౦౦. 3. చెలిమి “సీ వెలిదామురలం బోలు వెడంద శక్రాన్తన్నులు మద్దికాయలతోడ నుద్ది వడయు.” గ ర్కోఆరాగ౧, కానీ, 95 x2. 4. గూడ మున్న గువానితో తోడిననీరు పొరలిపోకుండ బోడి మొదట నేర్చణ-చిన మిట్ఞ. (శ. ఈ ద్ర) ర. మినుము, సస్యవిశేనము.(శ. ర విణ 1. ఊడ్జి, పోటి. “శా. రాశేం, దృుండు విదర్భ రాజశనయాః రత్నంబు: బెన్నుద్దులై, రాజీ్‌వాతంల నుద్దు లుం చుకొని సీరం జల్లు పోరాడుచో...” విక. ౫%, ఆ. ౫౭ 2. సాటి సమానము. “సీ, . .బినరు హోసను నుద్ది పెద్దనిభుండు.”” వైప ౧,ఈ £౬. 8. జంటగలది. “దండకము .. .దిట్టవై కిట్టి పె న్నుద్దిమద్దుల్‌ వడం ద్రోచియుక్‌ “77. పారిః 3,ఆఅ 3౮ | ఉద్దించే. చే. అ. క్రి. సరిపోలు, ఎనయగు. “క్రీ జ్ర దయా ద్రితటముతో నుద్దించునురమున6 “గాను

ఊద్దపడి- 'దే-అవ్య- ద్దు. (ఊద్దశావడి) కీ శు ముగా. “దం అలిగి చనాస్తుః డుద్దవడి సయ ముసలంబు వసా = రా, 5౨,ఆ ౨౮౨. 2. మిక్కి-ర. “సి వరమేశు మన ముద్దవడి ముట్టి సాధింప చె స. దల యె త్రదొడలా.ో కె. సం 3, ఆ, 3౨. ఉద్దవిడి=ఉద్దవడి. 1. శీ మృముగా. “డా., .యమో వలిపే రడంత మని యవ్వుడ యుద్దవిడిక్‌, .. రాజకశైలముం జేర బోయినక” నిర్వ.

రు ఆఈళ3. 2 మిక్కిలి. “చ,,.వరాకునకా మెలగుఛి త్రము లుద్దవిడిం గలంగంగా,నిందుని

ఉద్ది

భం బనుదివాకరు:డు దో” ట్‌ వారె. ౨ ఆ. |

౧రో౬. wD శ్రి స డీ ళ్‌ చెచువొమురుల

తోడ నుద్దించుకాడు:, దిన్న డఫినవబాల్య | ' డిదీవనము. నం ఏ. అనం i. వెలు-గుట. 2 జ కా

నంవన్ను6 డగుచు” కాళ, 3, ఆ. 33.

లు

యైనవాడు. “డా...ఖాా స్వంతుని యుద్ది 'కాండు...” భల్లా. ౫ ఆ (శా ర) 2. ఇలిమి కాండం. “సీ, ఎద్దు తత్తడిజోడునుద్దికా: డిడిన | వోూంబట్టు నా డెపుజల్లుః బుట్టములును” అచ్చం ఆర. ౫౭. (శర సొ. ముది.)

“జో దుకుద్దికా=డు.” |

ఉద్దిగొను. చే. ౯. (క్రి. (ఉద్దిశకొను) కక జంట యగు. “వ. ఇదటుముదియ లుదిగొని వీణ '

ది ది ది |

అందుకొని. ..వాయింపుచు...” భాగ. ౧౦, స్కం, ఫూ, ౧౦౮౨.

ఊద్ది చేయు. దే. స కి” (ఉద్ది? చేయు జోడించు జతార్పు. “గీ. దక్షునల్జుండమెడల సూత్ర,

878

| | ఊద్దికాండు, దే. విణ. (ఉద్దిశాకాయు) 1. జక!

ఉచే @ కొండవీను.

విణ. (ఆికాఅ 1 చెలిగిందుసది. డం శింబ జేయునది, శి. ఊ్రేకింవ: జే

ఉద్దీవకము. సం.వి*ఆశ్చుం. వజ హేతువు,

జగ్‌

కుక UU

వుంద

a

అ UU

శ్రించుటు. తి. ఊడే కిం౨దుట. డీం మెజుప పెట్టుట. ర్‌,

వెలిగించుట. 6. (వృకాళింప జేయుట, 7. విఫావభేదము. | ఉద్దీసంచే. క్‌ అ i. జ త ప, లి జగనోహనసీలకాంతి: దను వ్రద్దీకింవ, , భాగ ౧ స్మ-౦. ౨౧౮ ర, ఆకిక్షయించు. “మ. . ,కోవ

మెలిగా రా ? అర్‌ మున నుప్దఏంవ నేతెచిం....” భారం సప, ౧; ఈ ౧౧౦. శ్రి రగుల్చు, 'వెలి:గించు. చు. . .నుసినళతం బుణ్యదశం దపోగ్ని మడె నుద్దీకించి, ణ్‌ ba రుం నం డా జ, లోకం

నం

ఉద్దీసికము. నం. విణ. (ఆ.ఆ.౨ కే. "వెలిగించ. బడినది. 2. , చ కాళింవ:జేయంబడినదె, తీ. ఉభే కింవంజేయ-బడినది. శీ. అతిశయింవంేయంబడి నది.

| ములం గట్ట్రియూవములు సూ త్రములతోడ నుద్ది ఉద్దీ ప్రను. సం. వి, అ. పుం. న గుగ్గిలము. విణ.

చేసి,దాసునలు గూర్చి నడిపించెం: దరతరుబ, పరభ్శద్రుండు పశువుల వెల్చునట్లు” కాశీ, ౭, ఆ, రారా

ఉదిశముం సం, విణ. (అఆ. బద్దము, కట్టం ద థ్‌ టబు బడినది.

ఉద్దియ. వై. వి. (సం. ఉద్యోగ?) యక్నము. (చూ. ఉద్దియ సేయు)

ఉద్దియసేయు. ద్వ. అ. (క్రి. (ఉద్దియగశాచేయు) యత్నించు. “ఊ నిద్దుర మేలుకొము, , = కాల్య సంధ్య రానుద్దియ సేయుచున్నయది. ..” వైషు రఈ ట్‌ ౧౭.

ఉద్దిన్చము. సం. విణ. (అ.ఆ.అ) 1. ఉఊద్దేశింపలుడి నది. 2. కోరంబడినది. 8, ఉఊవదేశింవంబడినదిం

ఊద్దీండు. దే. వి. (ఉద్ది? ఈండుం ఉద్దికాండు, జక

గాడు. “నీ, పిల్ల దీపాడుచుం 'బెనలసనుద్దీలచే

(1 (శర)

(అ,ఆంఆ్ర) 1 ప్రకాశించునది. 2. మండునదిం ఉద్దులు. చే. వి. బ. 1. (క ఉద్దుఎ మినుములు. Wee ఊడికిన పమ్మట మి3 యమ్ముపొడి జిల్ల ముచల్లి యుద్దుఫొడి రాలిచి స్కేయిడి యెజ్జంగ వేంచిన చేపుడుః: గంద మిళిందవేణి పొందుగ నిడి యుకొ.” పాంచాలీ. ళో,ఆళిో౭. 8. చాల కీ శావెేషము. “ద్వి. బంతులాలంకి యప్పల ములు పాఅ్కీగంతు లంద్దులం (గ్కచ్చకాయలాట లును” అ, మ క రోజ, కు. ౨ర. ఉద్దేశ కము. నం.వి.అంవుంం 1. ఊదావారణమున క్‌చ్చు వాక్యము. 2, అభ్యాసార్థమిచ్చినగణికవ్రశ్న. (లీలావతి) ఉద్దేశ పావవము. సం.వి.అ.ఫుం వైత్యమా, రచ్చ శ ఊద్దేశము. నం. వి అ పుం. 1 లక్ష్యము, గుణీ _ 2, అనుసంధానము, లి. అఫిలాషము. శీ. ఉవ దేశము. లీ. అభిప్రాయము. రీ. ఉన్నత, ప్రజే నను 7. ఏకదేశము. రి. వెదకుట.

ద్దులంబడి కంది కుంది కుంది.” శేసష. 3, ఆ. ఉద్దేశించు. సం, స ఆ 1. గుణీంచు. “వ...హారి

నుద్దేళించి యనిన బస భాగం ౭, స్క్హంం

ఉడ్జే

౧౯ 2. భావించు. "శా. జేవా 'జీవరతోడం బుట్టువు. .. స్రీ వెంపారుటం గోరు నీముహిమం [కా మదెం గావ్చునక వే వే౫ద్రాదుల. చంద మొప్ప దని యుగడ్జేశించి,..” ళ్‌ య =లిక్షుం

{ ఉద్దేశ్యము. నం, వి జ న ఆఫిలాషమునకు- గాని

యభిపాయముగనకు: గాని గలకారణము. విణ. (ఆ.ఆ.అ) 1. గుజీించందగినది. 2. ఉఊద్దేశింవ: దగినది. 8. ఆఫిలషింవదగినది. కే. ఉపదేశింవః దగినది.

ఊద్దేహిక. సం. వి. ఆ. తీ . వెదపురుగు.

ఉద్ద్యోతము.

జము. 4 నము.

3. వ్యాకరణ గంధము 4 అలంకార్యగ్స నము వివరం (అ,ఆంఆ* (చ, కౌళింపంచేయునది.

సం.ి.అ.ప్రుం. 1. కిరణము. 2. -కాంతి,

ఉద్ద్యోతించు. సం, ఆ శ్రి వృకాళించు “వెలు; గొందు “క అకనిదేవాము వెలువడి, యాతత మగుదీ ప్రీ యంబరాంకంబున నుద్దోతించు చు నెగసీ మహాజ్యోతీరూపంబువోయి సూర్యుని: గలనెక ని ఈ ౯,

'ద్వాం ౧ అం ౧౬౮ కళా,

ఊద్దా/వము. నం, వి. ఆ. ఫుం 1. వలాయనము, -పాణీపోవుట. 0. జంకు, "వెనుదీయుట. విణ, (అఆ, అ) 1, పరుగాత్తునది. వెనుదీయునది.

2. జంకునది,

ఉద్ద్రుకము. సం విణ. (ఆ. ఆ. అఎ 1. "వెనుదీసినది. 2. -సజీపోలయినది. లి. వడిగాం బరు త్తీనదిం

ఉద్లకేము. సం. విణ, (అఆఆఎ కంగ ర్వించినదిం 2. సై శెగిరినది. శి. కఠినము. 4 కొట్టంబడినది.

ఊద్ధతి. సం. వి. ఇ. స్రీ - 1. గర్వము. డి. ఉద్దీనము" 8. చెద్దచెబ్బ.

ఉద్ధరణము. సం, వి అ, ని 1. ఊడందీయుట. 2. మింది శెత్తుట, లే. వాంతి. ఓ. బుణము దీర్చుట. ఈ ఉద్ధరించుట. 6. ఆవదనుండి కడ

"కేర్చుట. 7. ముక్తి ర. వెకలిం చుట. 9. కక్కిన యన్నము, 10. ఊద్యోగమునుండి తీసివై చుట.

874

ఉద్ధ

ఉద్ధరణి, సం, వి ఈం సి. 1. ఆచమనాదులందు నీట చేతిలో పోసికొనుట కువయోగించు చిన్న గకికౌ వంటి సాధన వికేనము, 2 నతము, గిలుక

ల (bam

నిర్వ. ఉద్ధంంచే. చం. సః ఆ 1. వెల్టగించు, 2. మోంది

శత్తు, లేవదీయు. “గీ... గృహా మేధిమండలం బు, నుద్ధం “వంగ నాహధ మొండుగలద్కయుప్హ దం ఘీ,రజోలేశ మొకటి దక్క” సారం ౧,౪ఈఆ ౬ళ. 8. రకీంచు. “వ...లోకంబు లంధ్ధరింపు మనిన, *, .” మార్క. or ఆం అలా అ వ §్రీ వా ఉద్ధర్హం సం, విరి (బు, "దశః ప్త బు [| యై శెత్తుబా:డు. ౨. ఆవదనుండి కాపాడువాడు. 3. నాశము వేయువాండు. ఉద్ధర్హ ము, నం, వి, అం, పుం. 1. అధికానందము. దె ఉత్సవము. విణ. (౨. ఆ. అం 1. సంతో షీంచునది. 2. మితి మోణీననంతోషము గలది. ఊద్ధవము. సం, వి* అ. పుం. 1. ఉత్సవము. 2. య గె, కాగి ఊాద్ధానము, చం. ఏ అం న 1. ప్రాయ్యి. 2, వాంతి, విణ. (అ.ఆఅ్ఫ 1. లేచినది. 2. కృక్కబడి నది, ఊద్ధారకు:డు. నం, విణ. (ఆ.రకా.ఆ=డొద్ధ ర్త ఉదారణము. సం వి. అ న ఓ. రక్షణము. 2. వె శత్తుట. రి. సీళ్ళు మున్నగునవి తోడుట. క, చంచు నొనుటుం 1. ఊడంబెజుకుటం 2. రక్షించుట. ఫీ, లేవనెళ్తుట 4. తోడుటం క్‌, విడందీయుటం 6. విడందీసినభాగము. . దా యభాగమునుండి జ్యేవ్యని కీయందగిన సామ.

8. అవ్వు, 9. వడ్డి లేనిబుణిము. 10. ముక్తి 11. బుణ శుద్ధి.

ఉద్ధారము- నం పి 006 వ్పం,

ఉదిశము. సుం విణ, (అఆంఅఎ 1.

"పెరిగినది. 2. నిక్కి-నది. లే. పుట్టినది. ఉద్ధురము. నం. విణ, (పఆం 1. తొలగించిన

బరువు కలది. 2. దృఢమైనది. 8. బిగ్సరయైనది. కీ, దట్టమైనది. ర్‌. నిండినది. 6. సమర్థ మైనది.

ఉదూ వొ

ఉద్దూతము. సం, విణ. (అఆ 1, మోఐదికిం | డద్నటు:డు. నం. ద ఆం పుం

గదలింపంబడినది. 2. వణంకింపబడినది. 8, ఎగు రంగ్‌" ట్రబడినది. రీ గట్టి గాం బిలువబడినవి.

ఎథర:గోట్టునది.

ఉద్ధ కము. సు విణ. నా. కే, నది. 2. తోడయుడినది. ఓ ఆనుభవిందంబడి విడువంబడునది, లీ. లింషంబడినది, 6. విభ కృమైనదెం చేయంబడినది. ర. తీసివేయంబడినది.. ర. ఎగం జిమ్తుంబడినదిం 10. లీని చూహబడినది.

ఉద్ధృతి. సం. వి ఇ. స్తీ, పే మైశెత్తుట. 2 ఎను జిమ్ముటం రి. తోడుట. 4. వెరికి:దీయుట. ర్‌. ర శీంచుట. 6. విముక్తి, '/. గర్వము.

ఉద్భంధము. నం, వి. అ ఫుం 1 సైశెక్తికట్టుట,

2, ఊరి తీయుట. భి, (ఆ. 1. కట్టువీడి నది, 2. చెఅనుండి విము_క్టీ నందినది.

ఉఊద్బలంండు* సం. విణ. (ఆల మిక్కి-లిబలము గలవాడు.

ఉద్భుద్ధము. సం. విణ, (అ, ఆ అ) 1. మేలుకొ న్నది. 2. కల:పునకుం వచ్చినది, తి. ఉద్రేకించి నది. జ వికసించినది, ల్‌. ఊద్భోధము గలది.

ఉద్బుద్ధితము. నం వి. అం ను రతిబంధవికేషము.

ఉద్యోధకము. fen విం, (అం థికా. 6D 1. మేలు కొలంపునది. 2. ఉదో 1

ఊద్యోధనము. సం. వి. అ, న 1. మేలుకొనుట. 2. వికాసము. తే. స Se es

ఉద్య్బోధము. సం, వి, ఆ. పుం=ఊద్బోధనము. ఉద్య్బోధించే. నం. స శీ

గులు. “మ... చ్మక్కదావళిఖ నుద్బోధించ చే "తెవె,., నరావా* గ ఆ, బెరా.

ఉద్భృగ్నము. సం, వి, ఆ న రతిబంధవిశేవము.

ఉద్భటము, నం: వి, ఈ కుం. J: చేటు 2 తా౭డదేలు.

తె/ర5

8. రక్షింవ:బడినపిః

1. మేలుకొలుపు. ద్ర, ర

ఉద్భ/

సూర్యుడు. విం

Cc ర్మ Sy l. శేుఃడు. ర కరారు(దు.

లే. మజడోకశయు:డు.

“కుం కే, ఊక్ప త్తి. ద, జన్య (౫ = కౌ పుట్టినది,

ఉద్భవించే. సం జ, కీ పుట్టు. “చ, . .ళిళ్సం డను, య నువ పంచె క స అచ్చుల: బలర్కా

వ్ర కాశము, కాంతి,

ఉద్భాసీకము. నం విణ. (ఆం ఆ ఈ) వెలిగించ:

బడినది.

ఉద్భాసీల్లుం నం, వూ ఆ మిక్కి.౨ (పృకాళించు. కం .విన్నవనుభాధిపుః డు ద్భాసిల్లి లో వను, ౧ ఈ ౨౫

ఉవ్భిజ్జము. సం విలా. (ఆ మిం హ్‌ భూమిని "భేపించు కొని పుట్టునది, (తకగుల్తాదె =)

ఉావ్భిల్తు. గె నిం (ద్‌ న్‌ )=జద్భి దము.

జాద్భి దము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. ఆ) మొలచునది. (మొక్క

ఉద్భిన్నము. సం. విణ, (అఆ క, పుట్టినది. 2. మొలచివది రి. వికసించినది. ఉం చీల్చంబడి నది. లీ. మోసముచే: బట్టి యీ*బడినది.

ఉదభూతము. న వి అ ఫ్రం. పావన స్థలనము, కాళ్లు తడంబనుకు. విణ. (అఆ. పుట్టినది.

ఉద్బూతి. సం. పి, ఇం స్తీ * ఓ పుట్టుక 2. విశ్వ ర్యము. లె. జెన్నత్యము. విణ. (ఇ) గొప్ప మైశ్వర్యము గలవాండుం

ఊద్భేదనము- సం వి ఆ న 1.=ఊద్భేదము. 2, “కాశనము,

ఊద్భేదము. సఎ వి, ఆం పుం, 1. వీల్పుట. 2. భేదిం చుకొని సెివచ్చుట. ల. బయలువడుట.

ఉఊద్భమణము. సం, ఏ అం నజకొద్భ)మముం

ఉఊద్న మము. నం వి, ఈ పుం, 1. వపరిఛమణము, చుట్టు తిరుగుట. 2. పైని తిరుగుట, తి. ఊజ్వే నము; మనోవ్యా స్రకులత.

ప్ర

ఉద్భాాం

ఊద్భాాం౨తము. చం. ర ద్ర న 1 యట్టు: దిళు గుట. 2 సైని దిరుగుటం తి. గిరగిరం దిరుగుటం &, కత్తిని వాదులు విలా, (ఆఆఆ 1. చుట్టు:

ఓ. గెయిన. ణి

ళా డ్‌ స్పృంబఉన వెం

లో

ఉద్యత్‌ . నం క్షత్ర. J పెకి లేచుచున్న. oa ఉద యిం-చుచున్న లి. బయలుదేజుచున్న.

ఉఊద్యతము. సం, వి ఈ ని యత్నము, ఉద్యమము విణ, (అఆ) 1 యత్ని ంచినది. ర శకెక్తంబడినది. ల. సిద్ధ మైనది.

మె (oN

ఉద్యతి. సం. వి. ఇ. స్త్రీ. 1 హై శెత్తుట. 2 య త్ను.

ఉద్యమము. స an కః పుం, 1. జా శత్తుట. 2. శృమము. 8. ప్రయత్నము. కీ, సిద్ధమగుట.

ఉద్యమించే. నం, స శీ ప్రారంభించు, "మొదలు పెట్టు, అ. శ కడంగు యత్నించు. “వ.. .ప్భ థుచక్రవ రీ. ఇర ద్ఫునిమోయడ బాణంబు నేయ నుద్యమించిన. =.” భాగ. క స్కం, ౫౨౫

ఉద్యానకము, సంఊద్యానము.

ఉద్యానము. సం. వి. ఆ. పుం, న 1. విపరము

కొజకు బయలుదెజుట చి కనా. మైన ఫూలవనము, లే, [వ యోజనము.

ఈ చేయు విడుచు, త్యజించు. “ఉ,..చంచూ

పటు ద క పు మౌనము, ద్ర, దణిః జూచి విన్ని దృనివేకశాలి

యు,ద్యావన వేనెం గన్ను ౭గొనలందుః దొలం కాగ మందసినముత్‌ ఎ” నచెషం ౨ఆ రా

ఉద్యాపనము. స మి ఆన కే. , వ తాచులను సమౌా్‌ చేయుట. 2. వెడలంగొట్టుట.

ఉచద్యాసము, స౦ వి. సై ప్రం. యత్నము.

డొద్ఫు_క్షము. సం. విణ. (౪అఆఅఎ) 1, ఫూనినదిం 2. సీద్ధ మైనది.

ఉద్యోగము. నం, వి, ఆ. బ్ర్రం.

1. యత్నము. 2. చని. లే. పాటువడుట.

876

యదు

ఉద్యోగి. సం, విణ. (న్‌. సీ.న్‌ 1. యత్నించు వాడు 2 వ్యాపారము గలవాడు, 3. పాటు చడువాండుం

. RR న వె న థి చి wa న ) ఖ్‌ ళం షై శక 2. పెన సవషనది, 8 భా సి నందిన ఉద్యోగించు. సం. అం క్కి* 1. యత్నించు. “మ, ఉద

యం బొందంగం జేసి నీప్రు శ్రీయ కుద్యోగించు టెల్బకా శుధ్న పృదమై...” వారి. పూ. ౭, ఆ, ౨౦౪౮. 2. సిదవడు. “వ అతండు పయనంబున కుద్యోగిం చిన” భార జద్యో. ౧౩ ఆ. ౨౧౪.

ఊదృధము, సం. వి. అ పుం, కోడి.

ఉద, ముః, సం, వి, అ వుం. నీరుపిల్లి =

ఉాద్విక్తము. సం విణ. (అఆంఅఎ 1. అతిశయించి నది. 2. విజ్బంభించినది. లె. విదితము.

ఉద్రేకము, నం. ఏ. ఈ పుం. కే, విజృంభణము. 2. ఆతిళయము. తి. కామాదులు "హెచ్చగుట.

గం

జాతి

ఉఊద్రేకించే. సంం ఆం (కి, ఓ అతిశయించు. “సీ. దివ గంధముల నుద్రైకించి విద్యుదంకు ర రే ఖలకు జోడు కోడె లగుచు” పాండు, 3, ఆ. ౧౧౧. డి. కలం గు. “శా,,,.ఆకంపించె జగ శ యంబు చాన లల్హాడెకా సమ్ముదృంబు లం ద్రేకించెకా, . “కానీ, ళ్‌, — అలి 8 4

ఉద్వ_ర్హనము. నం, వి అ న 1. _పెకం బోవుట 2. ఎగిరివడుట. తి. వృద్ధియగుట. డీ నలంంగు 7. రాపిడి.

ఉఊద్య_రనము. సం వి అపు 1 వైపెచ్చు. 2. అతిశయము. లి నలుగు పెట్టుట. విణ, (ఆ.ఆఫ అతిశయించినది.

ఉద్వసించే. సం స ఇక్‌” చేవతాదులను ఫూజా నంతరము స్వస్థానముః చేర్చు. “ఊ...లింగ ముక నిక్కపుభ_క్లిం బిఠతమున నిల్పి భజించుచు నుద్వసింపం బో,నక్క_డ చేవుం డుండ,..” కాళ్ల, ళో ర్మ భలం

ఉద్యహ. సం. వి. ఆ. స్రీ + కూంతురు.

ఉద్వహనము. సం వి. అ, న 1. పెకెత్తుట. 2. మో చుట. రి. 'పెండ్రియాడుటం

ఉద్య §77 ఉబ్వే

ఉద్వహాము, సం, వి, ఆ. పుం. కే. వివాహము, "పెండ్లి, మటు మన్నినపొలను, విణ (అఆ అ) 2. ఒకానొకవాయువు. 1. సెశక్తునది. 2 తోడుకది.

ఉద్వహించే. వ క్రి" 1. ధరించు. “ఆ. వటు ఉద్వావాము, సం, వి ఈ పుం 1. ఏవావాము. నిపాదళె-చచాని శిరంబునంబరమభ దృ మనుచు 2. పైెకెత్తుట. ర. మోచుట. బలి వహించె,చేజలము గిరీశుం డిందుజూటుండు

శాడు, రజువుం

'చేవుదేవు: డుద్వహించె ధృతి శిరమున” భాగ. wre రా స్క_ం, క ౭. 2. మోము. “సీ. కంబళీకట ఉద్విన్నము. సం విణ. (ఆఆఆ). 1 వ్యాకుల బ్రుసీకాషాయ కరకంబు లొక్క_యం లేవాసి చిక్తము. 2. భయమందినది. యుద్వహింపం ౨ సాండు, స్క అ, ౧౮౭. | ఊద్వీత్షణము. సం ది ఈ న 1 పెకి? శాదుటం 3. పట్టుకొను. EN సీ అనుయాయిప్ఫథుక వాస్తాం | దె. చూపు. లీ. చూచుట. శ కన్ను. తరన్యస్తోపదో చి తార్థము తానె యుద్వహించి.” పాండు, ౧ ఊ ౧౯౮ ఉం పెండ్రయాడు, “క ఆ లశ్షీనారాయణుండు.. ..బాలామణి ను ద్వహించె భాగ్యము లొలయకా” బవ్లోం ౧, ఆ. ళ౪రా, ల్‌. విగయట్టు, 6. ఎ _త్తివట్టుకొనుం

ఊద్వాహిని. సం. వి. ఆ. స్తీ

ఉడీంక్షీంచే సం స, కి? చూచు. “రగడ. ఉడు రాజ కళాభరణ:. . . ఉర్వ్‌తీ-చును కాకీ క చా ౧౨.

నము హ్‌ 0 నెక త్రణుజినద. 3. మ. 4. శ్రకస్తనాడిన. క్ట కల:తనందినది. ఈ, అధిక

ఊద్వహుండు. సం, వి, ఈ పుం. పితృ దేవతలను నరక మునుండి రవ్నీంచువాండు, కొడుకు విణ, (అం రిం ఆ i. ్షమూచువా:డు. రై చుశెత్తు వాదు. ర. వంశమును వృద్ధినొందిం చువాండు- &. శేష్టుండు.

ఉఊద్వా-తము. నం వి, అ. ప్రా. మద ముడిగిన యేను:గు. విణ. (అఆ? 1 కృగ్కబడినది. 2. ఛేదించి పె3వచ్చినదిం

ఉదానము. సు ఏ, % న ప్రాయ్యిః

ఉద్వ్యాసనము. సం వి, అం న కే; గృహాదులనుండి 'వెడల:గొట్టుట. 2 విడుచుట. 8. చంపుట. కీ. చేవతాదులను సూజానం కరము స్వస్థానము చేర్చుట.

mE లి. నం. పం ద స్రీ 1. దుష ్రువర్హ రనము. డి, గర్భము. 3. కలత. ఉం ఆధిక్ణము. 5. వాంతి. 6. ఎగంపడుటు మిడిసిపాటు. 7. చైకెక్తుటం

ఉట్వేగము, నె వి “2 పుం. 1. కలంత నందిన మనస్సు. 2. సైభౌగమును గదలించుట. లీ. చమ త్కా-రము. ఓ ఫీకి, లీ. వడంకు. 6. విరవావ్యుళ. న ఓ ఫోశపండు. 2 పోంకచెక విణ (అఆఅఎ 1. వేగముగా బోపునదిః 2, నిశ్చల మైనది. త. మెల్టంగాం బోజ్చనది.

ఉడ్వేగించే. నం. అ. క్రి. 1. చ్యాకులపడుం 2 ఖీ తిల్డు. “వం ఇట్లఖులభువనాథీశ్వరు డగు వరమే శ్వారుం డనవరకతరతనిరతుం డై జగద్యా న్ధపారం బారయమికి నింద్రాది 'చేవళ లుద్యేగించి విరించి పాలికిం జని.” కు. నం, గా అ ౧

ఉదాష్టిసము. సం=ఊదాషసనము. విణ. (అ,ఆంఅ) గృహాదులనుండి "వెడలినది, (సోవాసమున నున్నది,

ఉద్యాసించు. సం, స శీ విడనాడు. “ళా. తా పంబుం బెడంబాపీ దుర్చమ విహెదంబుం దిగం ద్రావి నిరా ్రపారత్వము. బోవ" ద్రోచి వగ లంద్వాసించి , న్‌ నిర్వ. ౯ా ఆ. ౭౮.

ఊద్వావానము. సం. వి అన. శే, 'పెడ్రిచేయుట. ర. పెండ్లాడుట. 8 చెత్తుట 4 తోడుట. ర్‌. స్థలాంతరమునకు- ద్‌? కొనిపోవుటు, ౪. ఇను

42

ఉద్వేగిల్లు, చే, అ క్రి. భయపడు. “శా... .కేశినా మః ర -చరియించె గోవకుల ము చ్వేగిల్ల చేని నోద్ధతిక వారి. సూ ౪, ఆ రాకా.

ఉద్వేజకము. సం విణ. (అ జికా, ఆ 1. చిళ్ల చాంచల్యము గలిగించునది. 2. దుఖుంద జేయు నది. త దుకఖించునది. & ఖితి వె "2౨ మనది.

ఉద్వే

ఉాద్వేజనముం నం పవి ఊహ న, 1. చి శ్తచాంచల్యము. |

ద విరవావ్యథం 3. భయము. 4. భయ పెట్టుట.

ల్‌. కలశ 6. కలశపె పెట్టుట. విణ. (ఆఅ,ఆ.జు) 1. భయపెట్టునది, 2. కలంచునది.

ఉఊచ్వేజితము. సం, ఏకం (ఆఆ.జ్స 1. కలంవయుడి నది 2, వెజపీంవంబడినదిం

878

ఉన్న పట్టు తావు మనికివట్టు. ..ఎలరు నివాస జేశంబు న క్ర నకుః బేళ్ట... సా, సిం ఫ్‌ నం జను, దే. సముచ్చయము. వినను. “క. ..భూసురా

హుతి మంత్ర్ర,ద్భృవ దారుణ యల. సీన ెద్దియును జేయయా నెడ గలదే” భార ఆది, 3 న ౧౩౨౫౩.

ఉాచ్వేలము. నం విణ (ఆఅ, ఆ, ఆ 1. తీరమును | ఊనుకువ. బే. ఏ. డనికి వాగము. (చూ. ఊనుకువ

చాంటినది. త అధిక

మెనది. రి కా్ట చేతులు మున్నగునవి శ్రా తాళ్లతో చుట్టు, ట. ర. తనలోందాను చుట్టుకొను. 4. నొప్పి, | బాధ.

ర వొద్దు మోజీనది.

ఉద్వేస్టితము. సం విణ. (అఆలు చుట్టుకొనం ఉనుచే. దే.

బడీనదిం

ఉద్యోఢం సం. వి, బు. ప్రం. వి భర్దు

ఉనికి. జే. వి. 1. ఉండుట. “క “వే పాలైన నొరులకుమూజాడకయుునికి లెన్స... షే విరా ౧ఈ ౧-5౮ దై. స్థితి. “గ్ల చాల వయ్యు 'నళ్యుత్త కమశీల వినయ, గారవాన్నికవై. నిర్వె కారవృ్తి;నున్న సీ కున్న యునికిన సన్ను తాంగి, సుతుండు పుట్టుట యిది గడుం జోద్యమయ్యె, క భార. ఆది. 3, ఆ. ౧ఠాం౦. 8. బ్రదుకు. “సీ “రీ శన యుని కీపాటు నెనయం: చేసీతి నయో తనయుని కిక చేల యనుచుం బొగులంలి సా, ౨౨౧. & స్థానము. “మ, ఉఊనిక్రికా నిల్వక సొణముల్‌ తొలగిపో నూహించవ. . .”” చందా. (ల శ్‌ డు, ఆ. ౧౦౭. శీ సుధ విగ్సహోదు లగువడ్డు ణములలో నొకటి. “గీ .వడ్డుణము తజ "బేరుకొనంగాను దగు నంది పోరు ఫోక్కయునికి రంటన...” ఆం, ఫా. ద్వి. ౧౮౯.

కను జే, వి. (ఉనికి+పట్టు) 1, స్థాన క సా వై రాగమహిమ కీవడుగు నివాస క విజయ బునకు స. డునికిపట్టు.”” ఊ రా. గి ఆ ౧౪౦. 2. నివాసస్థానము" “ఆ ఉనికి

3, ఆం

ఉనుకువగొను దే, ఈ | క్రి. (ఉఊనుకువగాకొనుఎ ఉం

డు, నివసీంచు. “వ. శశాంక శిలాసౌధవిటంకం బుల నునుకువగొన్నశ౭కి శరన్నీ రదవళశంవదం బగనునాసీరశిలా శకలం బన మెలంగుచు,..” పాండు. రి, ఆ. ౨౩౬.

కంచు,

లర వ్‌

ఉండం జేయు. (శం రం

¢t వాహ మాడినవాండు, “నగా చే" వి 1 ఉనిక్కి ఉండుట. “చ. a

పీష్ట ప్రాంతమున నింతట నంతట నున్కిి. . చం ౧, టి ౧౦౪. 2, స్థ స గన్‌ స యున్కి గనుంగొన్న నాసాటివారిలో నిది

లాఘవం బని యొంచుకొఎటి” అని, ౨, ఆ. ౧౨౭.

శా

9 (92 . క స్‌ స గ శ 3 బ్రదుకు, జీవనము సీవస్త్ర వ్‌ న! కోవిదుండన్పు రూముల క్షు; శూరుండ నరివి,

ద్రావణ సావాసీకుండవు, గావున నీయున్ని.. నమ్మ

గా నోవ నెడకా” భార, ఆది. ౪, ఆ. జా.

ఉన్నతముం సం. వి. ౨ నం ఉన్నతి. నిణం (౨.ఆ.౨.) 1k బీ త్తెనది, 2. గొచ్చది. తి. ఎ త్తయిడినది. జాన్న ని. సం, విం ఠః స్తీ సో 1. చెన్నత్యము, ఎత్తు,

2. ఉచ్చస్థితి. 3. స్‌రుడునిభార్వ. కాన్న తిల్లు. నం. భం శ మిక్కుట మగు, “గీ సాద పీభోరువ, జ ఇ భెతికంటెమున్న పదనఖసం' కాళ మున్నతిళ్లై*” కు. సం. ౭, ఆ ౫౭. ఉన్నద్ధము. సం. విణ, (అ. ఆ. అ 1. కట్టంబడినది. 2 "పెరిగినది,

ఉన్న మనము. నం, విం (9% న. షె కెత్తుట.

ఉన్నమితము. సం. విణ, (౨అ.అఎ 1 సై కెక్తం బడినది. 2. పాడిగింవంబడినది,

ఉన్న

ఉన్నము* నం. విణ. (౪.ఆఆఎ ఆర్జ్రము; తడిసీనది. ఉన్న యనము.

చ ళ్‌ =e

నం. ls: _త్రినకన్ను. 8. దిద్దుబాటు, ల. ఈన్న యము. నిణ. (అఆ. లు

కంటె తినది. 509 ఎని

ణాన్న యము. చె మీ హౌ ప్ర. 1. చె శత్తుట. 2. కిం దీసికొనిపోవుటం 8. ఊడందీయుట. డీ. ఉన్నతి, ఎత్తు. 5. ఊహా,

ఉఊన్నావాము. సం, వి అ పుం. క. కట్టుట. 2. పైని కట్టుట. త. నిక్కు_ట. న. పుల్ల నీళ్ల,

ఉన్ని. చె* వి* (న కర్ణా, ప్రా శానా) గై

బోచ్చు. (శర)

ఉన్ని గాడు. దే. వి. వమీసేేషము. “సీ, సొలయవ యుల్దంగి వూలేశు లాఛ్చః పొన్నంగి దాబయు నున్ని గాదు. ” సుద 3, ఆ. ౧౯౮.

| ఊన్నిద్రము. సం. విణ. (ఆఅ) 1. నిద లేనిది | హా

మేల్ళా-న్నది. 2. ఎచ్చరిక గలది. తి. విరిసినది, విశషించినది,

నం, యు ఉన్న ౧న నము. సం జ=కాన్మ థనము శల ‘3 ప స Me వెం =e పు. 1; ఉమ్మెళ్స లం ర్త ము-చుకు " చ్దూ కురి (3౨. ఆ, 7 క) Ad. పిచ్చి గలది. 2. మత్తు గలది. లి. గర్వించినది.

4. పిశాచాదులచే నావేళి-వాబడినది.

ఉన ,థనము* సం. వి. '౫ న 1, కదలించుట. 2. కలం ల | చుట. లీ. మథించుట. ఓ&. మర్దనము. త్‌. వీడి

చుట. 6. చంపుట. విణ. (అ.ఆ.అంఎ 1. కదల్బు ౯

నది. 2 తరుచునద్కి మధథీ?చునది. 3. పీడించు నది. ఓ. చంప్రునది. త్‌, మర్దించునది.

ఉన దనము సం. విణ (అ.ఆ.అ) కామోచే కము = Uy గలది.

ఉన్మదము. నం, ఏ. అ. పుం 1. వెళ్టి. 2. మత్తు ద్ద. (ఆ.ఆ.ఐ.) 1 'వెళ్ణియె త్తినది. 2. క్రై-నది. లీ. మత్తు కలిగించునది.

మె

ఉన దితుడు. సం. విణ. (అ. "వెజ్రియె తిన - క్ర ౨ వొండుం

879

అయనే ఉని తము, నం విణ.

టిని అదే

ఊన్న విష్ణువు, సం. విణ. (త) 1. వెజ్జయెక్తున్వ సము గలది. 2. మత్తెక్కినది. గల. మదము పట్టినది.

లన్న ని సం విం ర, స్తీ అ మోూసుల యవస్థలలో కొ. “ఆ ట్ర 'శ్తమాంక మూని యున్న నిలోనం మ "వేమన.

ఉన్మనుండు.. సం. విణ (న్‌ 1. తవాకహ పడు

వాడు. 8. అన్యమననస్కు-ండు. త. వ్వా సకల చిత్తు:డు.

నాభము. సం విం ఇ ప్ర 1=ఊన శనము.

2. జుతువులను బంధించునుపకరణము. (బోను, ఊరి మొ విణ.=ఉన ధనము,

శాన్తాదనము. సం, వి ఆం పుం. మన్మథుని శర విశే వము. విణ (అ.ఆ,ఆఅఎ) 1. వెళి యె త్రించునది. 2 మ త్తెక్కి.0చునదిం

నాదము. సం, వి, ఆ పుం. 1. వెట్టి. 2. అలం

రకాల ల్‌ మున సంచారిభావములలో నొకటి.

ఊన్లాది. సం, విణ. (స్‌. స్ప, న్‌్‌ ఉఊన్లాదము కల వాడు.

ఉస్తానము. నం పి నం టీం చ్రాను మున్నగు తూచుసాధనము. 2. త్రాసు మున్న గువానిచేం దూ:చుటుం పుం తూము, ఒక తులామానము.

జన్లార్హ ము, నం మ్‌ ఆ, పుం. i. తప్వుదావ oa చెడ్డ నడత. విణ, (ఆ,ఆ.అఎ చారి తప్పినదిం

ఉన్హార్జనము. సం విం ఈ న, l. తుడి-దివేయుట. Eu తోొలంగించుట. ఉన్హార్టించు. నుం స డ్ర్‌ తుడి-చివేయు. “ము, a౪

నుర శ్వేదోజ్ట పలం బై నయ్బుగ్ల గ లిఫాలంబుం గ ఫోలయుగ్గ కము నున్హార్టి ంచుచుకా చేది య్యగ్ష లి కం బెద్దపె దు రీ డస్సి తెటు లింకం జూలు నిల్శం ము...

ప హారి డ్‌ ళో ట్‌, లాం

((1.= య, ఆ l. తూచ "బడినది. 2. నిలువున: నొలంనంబడినది.

డాన్ని ల నం వి క స్రీణాఊనానము.

ఉని చే ఊన్నిపత్‌ . ౧౨ శత్రు న. తే సె పష న్నలినరొపన్సు' ధి వ్‌ భార ఆన | న్‌ ఆ క వేకు ఉని పము, సం మి =, పుం. వికౌసను. ఏణ-

(౫ఆఅ వికసీఎచిన ది.

ఉని వితము. en కుం 7 న Le టకానము. ర, చూ £3 లె. 'తెజ-చుకొనుటం విణ. (ఆజం 1. విక వీం-చిన దె 2 తెజవంబడినది.

ఉన్ని లనము. స విల ఆ సనం i. వికానముం దె, కన్ను ేకేజచుట. 8. బయలగుట. ఉ బయలు చేయుట. ర. రుగు జేయుట

జ జూచి

ఊన్మీ లికము. న వి అ న l= సే లనము, 2. ఒకానొక యర్థాల- కారము. క ఆహ) 1. వికనీంచినది, 2. 'తెజువంబడీనది, 8, బయలు చెట్టంబడిని, కీ. రంగు వేయ:బడీినది.

జాను ను ఖుము. సం విణ. (౫. ఆ తం i. పెక త్తి సమయ గలది. ఓ. ఎదురుచూచునది. త సిద

మైనది. (ఊదా:--ఫలోన్ను ఖముఎ 4. కులుకున వి.

ఉన్నుద్రము. సం విణ, (ఆఅ) కే. కెజచు కొన్నది. 2. వికసించినది.

త్‌ © సరం నం శ 2 . $8 ee 9 ఉను ద్రింమే. స డీ నెల్లడీచేయు- “మ. ము సువుకొ ముచ్చటయుక౯ రవాస్యమును నున్లు దించి నానాదివె,కసు లాస్థానము6 గూడి

యం యాడుదురు శ్రీ'కొ క వ్ర చేశుబునకగనవై పు ద్రైదుభొగ్య మైన మనకుక - గల్పివ దాదైవ మ,కసుమాలం బగునాక మేల యని యుక్క_3

లాతిచేకంబునక -” కాలీ, ౭, ఆ. ౨౦౬.

ఉన్లూలసము. నం, మ సం నం 1; నమూలమయుగా: జల్బగి౫చుటు. 2. సమూలనాశనము చేయుట.

ఉన్నూలము. సం, విణ (అక 1. పెకి వచ్చిన

పేరు గలది. 2 "వెల్ల గింపణుడీనమూ లము గలది, 3. మొవపలుట నాశన మైనది.

ఉనూరలించే. గంంస, క్‌, ఓ అలగించు. “శా. బా —5 శ లు

హా_స్తఎఛచతుప్రయ౨బున ముర్మపుధ్వంసి లంఘీఐ౨

క యు, కావా భొప్పుగ నెత్తి మందర

మహ్మీధ్యం బుద్ధతిం గూటసవ, 'వోహుబుల్‌

880

ఉవ

ఏడకర్పకము నుశుూలించ దిక్సీమలం, వక బడయిళునిష్టుర మహాగండోవల నముత్‌ .” భీమ. ర, ఆ. గర 2. చంపు. “మ. ఇనఘా నిన్ను నుశీనర ప్రజల కర్ళానంద

నంభాయిం గా మును నిర్మించిన బవ్యా నిరయత

నుళూ లించెనే. . భాగ. 8 స్యాం ౪3. లె. wo “శా, ..రాజకాంళతా విలా, 'పాలావంబులు భూమి నెళ్లైెడల మెండై నిండెం

దచ్చైెన్య ము,న్తూ ఐంభెన్‌. మది సెంచి కళ్యపుండు

౨)

రాముకొడే దీవింపుచున్‌.” దశా. ఉపం౧రళో౬. “ము మునులం దిట్టుచు: బుష వృత తతు లుమ్తా లింయుచుక గ్రారులై ,యనవద్యుం జమదగ్నిం బట్టి, ..వధియిఎచి ర్మాగృహమున॥ "మోహాోం భులై హైహయుల్‌ "భార, ఆర 3, ఆ. ౧౫కి

ఊన్తూ లికము. సం ఏణ (ఆ 1. "పెల్లగింపం బడినది. 2. మొవలంట నళివ-జేయంబడినది.

ఉనే ప్న సంజజాన్మేమము.

“ల rs

జచే షము. స ఏం = als వికాసము, రై డూ సే లనము, కన్ను _ 3. కాంతి. ఉఓ మె గ ల్‌ స్ఫురణము. 6. బ SF: కటనము. “మనము నిజ సంకోభిత వీరనృక్తమున పహోవంబుగా...” భారం ఉద్యో. ర, ఆ, ౧౬౬ 7. ఆభివృద్ధి. “మ నిను ను న్నెంతయు నమ్మి పాండవుల

యు్వేప షుబు చే చీరికిం,గొన.. > భారం భ్మ, 3, అ ౧౭౦.

జే వణము. నె. వి.

ఊన్నేషి. నం. విణ, (వొంణీ.న్‌) 1 వికసించునది. భ్‌. తెజచుకొని యుండునది. (కన్ను వ. ళ్‌ (పకా శించునది. డీ. వ్య క్షమైనది.

ఊప ను. అవ్య+ (ఇది సమానవ్రూార్వవదముగా నుండి తజచుగా నీ (క్రీ౧దియర్థము లిచ్చును 1. ద్వ నున్నది. (ఊదా:- ఉపతిష్యుము) 2. చిన్నది. (ఆదా: ఉవపురాణము) శ. అధికము. (ఊదా: ఉపళ వము శీ. నద్భశము. (ఊదా: ఉవమాతఎ లీ. శభ్రాలంకారము. (ఊదా:ంా ఉవవాసించుం లి

ఉప 381 ఉప

జవకంఠము. సం. ఏ. అన ఓ పొలిమేర, 2. ఆశ్వ ఊపకృతము. సం. పి", న కొవకారము, "మేలు- గతులలో నొకటి. 3. ద్వ నున్న చేశము. £. సమోషమున- గల కాలము. వ్య ఆ, న | ఉక్‌ వపకృల తు... ఇ ల గ అ 1 చేలు. 2 న్‌ా 1. కంఠసమోవమున. డి కంఠనున విణ. నొక తత్సమ ధాతువు. 3. కశ్ళమధథాతుళణములం (ఆఆఆ చస్షఆ నున్నది. మూండింటిలో నొకటి. ఏణ. (5. సీ. స్‌ ఎ ఊప

విణ (ఆఆ! మేలు చేయబడిన. > వీ

ఉపకరణము. నం, ఏ. ఆ న 1. జకావయోగవడుట. కారము పొందినవాడు.

డి. పనిముట్టు. లి. కూడ దులగా లా సు ఉపక పము. నం. విణ (అఆః) 1 సిద్ధము చేయబడినది. 2. ఉంవంబడినదె. 8. నియమించ

ఉపక రణీయము. సం.=ఊపకార్యము, బడినది. ఉం. త్గినదె.

ఊవకరించే. నం. ౨, 8" ఉపయోగించు. “ర్ల వరు ణునకు డా-గకొనం జోటు వలఃతి యగుట్కనుదధి ఉవృకృంక. వ చ (ఆః నాయకభావంబు నువకరిం'చె.” పారి. %ఆ.౧౨. నాయం ఉవక_ర్డ. సం విణ. (బు. ఆ బు) 1 మేలు చేయువా:డు. 2. కార్యసాధన కనుకూల మైన |

“బాం

శ్రీః బు) కావ,

క్ష

సల్‌ డ్‌ క్ర మకు డు. న మిరిడైం (జంమికాంబ) = డ్‌ కంక,

C

ఊప క,మణము* నం, ఏ. అ న |. దగ్గ ఆకు వచ్చు టం 2, ప్రానుట. లి. ప్రారంభము. ఖై చికిళ్స.

| | కుక నులి. నం. ర, చం స్తే = క్ర రమణిక || | జ్‌

శ్రునుణిః కం సం, వి. ఆ, నీ. మ. కు ఉవకారళ. నం. వి. అ. స్తే 1. ఉఊప్పరిగ, త" ర బు ఫో? భూమి PR నగరు, రాజగ్ఫవాము. 5, గుడారము, డేరా coal సాం ది ము పుల పు 2 1. ప్రారంభము.

ఓ ఊళ్ళాట్కు ము నురభత్య ప Boe 2. wr Ses ల. ద్య సా శేయుస్తీ ష్‌ అకు వచ్చుట ఈ పర్యా కృమము. RN

క్ట మున్నగు నుపాయము. 6, మ్మత్రిజన పరీక్ష.

ఉపకార్యము. సం. విణ. (అ అఆ) ఓ మేలు! ఇ చికిక్స. ర. ఉషకృమణిక. లే. వేదాంత చేయందగినది. 2. మేలు పొందందగినది. శాస్త్రము చాక్సర్యమును నిర్ణయించు హేతు ఉవకుంచిక. చం. వి ఆ. స్రీ. 1 చిట్దేల॥ 2. వాదము. టు

FC

డాబ కారయుం స స "2 ప్ర మేలు. ఉఊపవకోరి. సు ఏ. (న్‌. న్‌ ని = ఉపక ర్ట

6

2. నల్ల జీలకజ్ఞ- లె. యై లతుక్ణము, ఉవృకృమించే. సం. “5 | క్రి చక్రి. మొదలిడు.

ఉఊపకురాణు(డు. సం. వి. అ. ఫుం, స్వాధ్యాయ న =, ముని హే ముషక్కమింవె. ..”

గువా ణపర్యంతము (బువాచర్యాది నియమబద్ధుః రామా. ర్క, అ, రర. “చ ,..=తు డరుగంగ జర రొ 5కి న్‌

డై తరువాత గురుదక్షిణ యిచ్చి స్నాళక్ళవ, వతా| గుష్మక్రమించినక్‌. వ

నంతరము గృహాస్థభర్య మును కొను "ప్రవ ఉష్మ క్రి య. న ది. ఈ స్ర్రణపకా రము.

ఐదొర్రి* (వృతి. మైష్టికుః డుం వణ (ఆఆ. a) = ఉవ్రోశనము. నం, వి నుం నింద, వవాతకుం

ఉవకర్ష రం జ్‌ oe స వి, అ పుం నిందు దూయం

జాపకుల్య. నం. విం ఆ, త్రి" కేం పల్ల కాలువ. 2, కి re సం వి. ఈ పుం, ఉపకా్యణము, వ్‌ వ్పం శ్లో. నాదము.

ఉవకూజితము*. న వి న కే. కూంతను బట్టి ఉవక్వాణము. సం=డాపక్వణము. కూంసినకూత. దై. పృతిధ్వ?. ఏ (ఆ. ఆ, “జ్ర ఉవగతము, నుం వి, ఆన కేం ప్రా ష్టం 2, స్వీకృతి. చ్రచిధ్వనించునట్టు చేయబడినది. 3. జ్ఞానము. డీ. అంగీకారము. విణ. (ఆఆఆ

కాప

tl; ప్రా

రింపంబడినది దెం నది. 6 అంగీకరించబడిన. 7. లభించిన ఏ.

ఉవమగతి, సం. ఏ. ఇం

ళ్‌ లి CE ర జ్ఞానము. 3. సాకి. డీ సమ్మతి 5, స్వకృతి

లాలి ఊపగమము. సె భే. షూ పుం 1.=ఉఊపవగతిం ర్త కల యిక. ఉపగీతి సం. వి అ. సీ. కేస స్తోత్రము. రి, గాన

ము. తీ. ౭ ఒకానెకచ్చ _శ్సము. ఉపగువ్యామ. సంజజవగోహా సము.

ఉవగూథము, సం విం ఈఏ, న కొంగల, కుం (= = దివి అ) న దా పంబడినది. 9, కొంగిలించంబడినదిం శ. పట్టు కొనంబడిన వి.

ఉపసహసావానము. 1. కౌగిలింత,

రి. దా-చుట.

వనం, మొ సన

ఉపగోవ్యాము. సరసం ఈ న ఊపవగువ్యాము, కొం గిలి. విజ, (ఆఆఅ) 1. కౌంగలింపందగినది. రె చ పట్టుకొనందగినది.

ఉప.గ వాము. సం, వి ఈ సుం. l. మెల ది, చెట: హ్‌ బెట్టుట. ఏ. బంది. ఉ. ఆటంకము. లీ. ఊపవయో

గము. 6. ఆనుకూాల్యము. 7. (గృవాసమానమై నది. (రాహువు, కేతువు మొ) రీ. సంధి, 9. సూ

రా ది (గృవాణము.

ఊపగ్రాహము. సం, వి, ఆ పుం. 1. ఉవదద, కానుక 2. బపుమతి, కానుకయిచ్చుట.

ఉపషగ్రావ్యాము. సం వి అ న ఉఊఉఊపద, కానుక.

Uy (ఆఆఆ). 1. సమిపమున నుంచుకొనం దగినది. 2. కానుకగా నర్పింప నర్హమైనది.

ఉవఘా కము. నం. విం నిం సుం, 1. దెబ్బ, వ్రెటు 2. కొట్టుట. 8. బాధ, క. నాశము. రీ. ఆవ కృతి ఆ రోగము.

డు

ఆవు ము. మ. దీ. ఆధారము. శి. పా

స Dh Us పుం.

1. xs లై మోస్మాశ్ళయ ప్రాకుడుకొయ్య. ఉఊపచయము. సం వ. తః ప్రోగు. &, ఎత్తు.

882

వము. ది. ద్వ ణకు వచ్చినది. 3. వక | ఊపచరణము. సం విం ౫ సం &. తెలియంబడినది. ల్‌. గతెంచి

కే. దగ్గజకు వచ్చుట. ;

ఉప

1. ఉవచఏంచుట. 2, దగఅకు వచ్చుట. తి చికిత్స చేయుట. ౧ ఉవవదించేు. నం స డీ 1, సమాానించు. I జ్‌ _క్షమగుణంబులు గలవారాంగనలం గలీసీనవాద లకు మోవంబు సిద్ధివకండు నే యని నుశ్లీ లుండు చెప్పిన విద్యానిధియు నది యట్ల తప్ప

° «4

దని య-దజ నువచరించి పొం డని యనిపిన స్ట మల్థ్య* 3, అ ౮. 2, సేవించు. చవందురువెలికాండు చయిదోడు గూడ్లి

ని యుల్ల ౨బు మొల్ల౧బు నువచరింద” ఉం హరి,

న ర

౧, ఈ ౧౧౯.

జక, వచ్చి తడవయ్యె నింకం

చోవలయు గురుని, యొద్ద కని తల్లిదం డల

నువచరి3చి.” సొ. ఏ, ఆ. 6౬౮. శి. బోధించు, “కీ ఒకవేళ వేదాంత మువచరించుి నిరు. రో; ఆ. ౭౮. ఓ ఉవచారము చేయిచు. "తరల.

తల్లి వచ్చిస భ్‌ కిత్రో ,నుహదరె కక లా శనై యుటు లూరకుండుట యు_క్షమేళ” భార స్తీ ర్త 2, ఈ ౨౭.

త్‌ చంకను. సాం నిగం న. 1e సమ్తానింపం

“మెం ద చ ంప:బడినది. ల. vn బో eee

ఉపచ

శ్రీః 1. సేద 2. చికిత్స.

ఉపచారము. సం. ప ఆ పుం 1=ఉవపర్య. 2. గా రవించుట. త. లంచము. జ వాడుక. రీ. నడ వడీక. ౪. అలంకారము, 7. పూజావిధానము. (ఇవి విదు :-- స్నానము, పూజు చె చె వెద్యము, వ ప్రదక్షీణము, నమస్కారము, మజియు6 బదు వ “_- ఆవాహనము, ఆసనము, "పొద్యము, ఆర్ష రసము, ఆచమనీయము, అభిషేకము, వస్తము, యేజ్జోవపీళము, గంధము అుషము, ధూపము,

చర్చ నం, ఇం ఆ,

రం. స నై వజ్యము 9 'అాంబు-లము, వ్రదివీ, ణము, నమస్కారము) రీ. సంస్కారము. 9. ప్రార్థనము. 10. లతణావృ త్రి. il. ద జట, 12. పరృప్రీతి వైనయసశ్య భాష ణము.

* ప్రుం. 1. పొడవు. 2 యం బ్భృద్ధిః ఊపచిశర్ష = నేంంపిం ఆ, ప్రీ ఉపకారము చేయవలె

నను gE

ఉవ

ఉవచికము, సం, విణ, (ఆఅ, ఆ, అ 1. కూడంబెట్టం |

బకినది. 2. పెరిగినది. రి. కుదురువడినది. 4. సమృద్ధమైనది. ర్‌, పూయంబ శినది.

నా యా ర్ఫీ కపచితి. బు పెం రం వ 1. పోగగుట. దె ష్భద్ధి. త్రి, బెన్నత్య 3 ఎత్తు, ఉవచ్చిత్తు సం వి ఆ. స్ట 1, మూహవికపర్షి శో

2, చిత్రకుం (గరా నున్ననత్షు కృము. (వా స్త లేక స్వాతి) 8 దంతీశ ఉ ఒకానొక వ్శ _త్తముం |

ఉవజల్పనము. న౨. వి, ౨ న. నంభెషణము.

ఉావజావకుండు. నం. విణ. (౨ పికా. అఎ భేదము |

గలిగించువాడు.

దజాకముం నం విం కొం పు. 1. ఛేదోపాయము. 2. ఓ పాంశువ్రు మెల్లంగా జపించుట. |

ఊవజీహ్య. నం, ఏ. ఆ, న్సీ ఈ 1. కొండనాలుక. =) ర. ఒకానొక రోగము. రి. ఒకానొక కీటకము. '

ఉావజీవి, సం, విణ. (న్‌. నీ. న్‌) 1. ఒకరి ననుస రించి జీవించునా:డుం. 2. ఒకరి న్మాశ్ళయించి జీబంచువాండదు.

ఉవజీవించు. గం నం శీ ఆశయిచి జీవఎచుం “న జమరు లి ఇదు: ననిశమును నుపజీవించు నట్టు బంధు;జనులు ని న్నుపజీనివ మనుము చేరి భార ఆను. ౧, ఆ. 3౧౫.

ఉాపజీనికం స్త్రీ 1. జీవిక బ్రదుకు. ర. జీవననోపాయము., శి. ఒకరి ననుసరించి జీవిం చుటు

Te) త ఓ కా

ఊపజ్ఞ. సం, వి ఆ. స్రీ =. చరులయువబేీశము

"లేకయ్‌ "మొట్టమొదట 'నే కలుగు జ్ఞానము, | ఊొపతిషష్ణము.

(ఊపజ్ఞాళ బ్దము తత్పురుషసనూసమునం దదాదిత్వ

Sip

ఉన

ఉద శెకనము. వం, పి 5వ i. కాద "కాకక 2, కానుక యుచ్చుటం

జపతవనము. సం, వి అం న కపించంచేయుట. విణ, (౫ ఈ ఈ క 1. కపించతేయుకి. 2 చా థధించునది.

ఉబకపింమే. గం. "౨ , కీ. 1 దుఃఖపడు. 2. అనూ యపడు. “గీ, మొదలి పెక్కు_వయును బోయి ముని: నద్రి,శలళజుని నేత్తమున: చెప్పు గాన చైన, నొరుని యెశ్వర్య మోకీంచి యువక పించునట్టిఖలునకు నది పెద్ద యాకె కలవ” కారీ, 3,ఆ. ౬.

ఉదక ప్ప సం. వి, బు. పుం. 1. రోగము వ్యాధి 2, ఊప్హృత, 'వేండిమి* విణ. (బు త్రీ దు మిక్కిలి తషింపం జేయునది.

ఉశృదత్రావము. సం, వి. అ. పు 1. పేండిమి, 2. వ్యాధి. శ, త్వర. 4. కీడు. ర్‌. పీడించుట, వీడ. “ఆ, ఒకులనొప్పి కోడ కువతావ మొనరించు, నదియ కడు నధర్శ మి బుభులంి భార. ఆది. 5, ఆ. ౨౧౯ కాకీ. ర, ఆ. 3౭.

ఉవతొయి. బే. ఏ. ఒకానొక మల్లబంధభము, “కీ ఊవతాయిలోం వన కొదంనతోరవా_క్తము సూపి వ్రేయక సమదద్భత్తి బాసి | కృమ్మజ: కేస...” భార. ఏరా. ౨, ఆ ౧౫. “కా నిపు జాతం బెనధగంగ దెడయ్కరుపతా యిక వేషభాష లుపలాస్యముగళ ' వార. ౭, ఆ.రాలి “వ... వులంలం తలపడ్డపో లిక: గకులు పోరాడు కైవడి పసింగంబులు పెనుగుళంగి నువతాయితో నళు వాయి నిరువురుు జదిసియుఎ గుదిసియు.. ..” ఉ సారి 3, ఆ. 20.

నం, వి. ఆం న పుష్యమీ నక ణము నకు దగ్ధ ఆఅ గలది. 1. పునర్వను. a ఆశ్లేష.

ము తెలంపందలంచినపుడు నపుంసక మగును. ఊపక్యక. సం, ఏ. ఆ. స్తీ . కొండచేనున నేల

ఉదా:.--ప్రాచేతసశా ఉఊవక్టా=ప్రా చేతసోపజ్ఞ ము =వాల్మీ కియొంక్క- యాద్యజ్ఞానము. మొట్టమొదట వాల్యీకి రచించె నని భావము. ఇళ్ల: స్రాచేక సోపజ్ఞు ము ఖో కము, పొణిన్నుపజ్ఞ ము వ్యాకర ణము.)

ఉపద, నం. వి. ఆ. 1. కానుక. “గీ. ధరణి ధవద త్త వివిఫోపదావిధాన మార్టిన్‌ శ్రీనినిక్టిక నిర్ణ రాల, యేశ్వరుండు. .. ఆము. ౧, ౨౭. రై లంచము. 8 కానుకగా నిచ్చు దృవ్యము,

వ

ఉవ

1. చఊరుగాయం జేసా౭దునారు:,

ఊవదంశము. నం. వి ఆ పుం. “నీ బాలా ద్రాపియు మగుడం

దొడర యువదంశ భాండముల్‌ దొడుకువారు,

మై మృగయారధిటై వకయ్యూక్స యందు", బాన ములు చేసి శబరడ “తులు రతుల.ి” కాళీ 3, ఆ. ౪ిణ. 2.నుజాకొను పదార్గ్లము. తి. కొబు కుటు. ఓ. కొబుకురోగము. మునగ ₹. 6. వీజువంగ సౌ,

ఉవదర్శకు:డు. సం. వి. అ. పుం, ద్యారపాలకుండు. విణ. (ఆఅ ర్నికా, =. ఓ జరుగుచున్నపని చ కంగా జకుగుచున్నదో లేదో చూచువాండుం 2. చాపువాండు. టి. దగ్గజినుండి చూచువాండు- సాక్షీ.

(a భుదానము. సః ap ర నః 1. ఆరణము, డై, "ఠా నుక రె. లంచము.

ఉపది. సం. వి ఈ కీ. 1. బదనిక శీ. 2. చెద పురుగు. |

ఉపదిస్థము. సం. వి అ, న ఉఊవడేశము. విణ (ఆ. ఆ అ) 1. ఇదమిక్ల మని "తెలుపబడినది. ర, ఉఊపదేశింపంబడినది. 8, ఊవదేశము నందినది.

ఉకుదేశముం సం, ని. = పుం 1. బోధనము. 2. నుం త్రాను లంవజేళి ౩ చుట. తలి, ఏిధిజ 'వాక్టము.

క నం, స శీ బోధించు. “క హిత

మువదేళి.ప నేర్తులే యెలనాగళ్‌ .” మార్క... ౨ ధ్ర. ౨93.

ఊవదేష్ట్ర స". విణ. (బు. ప్రీ యు) ఉవదేశకుండు,

ఉపజేశను ta ఊవదేపహిక. సం. ని, ఆ. సే. జవది వెదపురుగు.

ఉఊవదోవాము. సన వి, = పుం పాలుపీదుకు పా కము. జ్‌ కాంస్యోపదోహాయు! గాంచన బారుశ్ళ గయు...” భార ఆను. ౨, ఆ. 333.

ఉప,దవము, సం వి, అ పుం కే. ఆవద 2. వికా రము. తి. రోసోద్రే,కకారణ మగు న్రేష్ణాది వికా రము,

ఉవ్యద్రష్టం ను వి బు, పు. ఒకానొక బుతి క్కు_. విణ. (బు, ప్రీ" ప. దగ్గఆనుండ్‌ కని "వెట్టువాండం-

884

ఉప

ఊావధ. సం వి, ఆం స్తీ" l. ధర్మార్థ కొదుముల చేశ మం,తి, మొదనలగువాి గుణములు వరీవ్షీంచుట, ర, సావనము. లి. ఊపొయము. 4 మోసము, ర్‌, చ్వాకరణమునం గడవటి యవరమునకుం

బి బూర్వాతరము. ఉపథానము. సం, వి అ. న. 1. స్థాసనము. 2. తల గడ. లె. విషము, స్నెహ వాము. రీ. సనిెశేషము.

6. సమాపమున నుంచుట.

ఊవభావనము* సం వి, అ న, 1. వెంబడించుట్క కూడవచ్చుట 2. మననము చేయుట.

ఉవధానించేం సం. స (క్రి వెంబడించు. “శా. ఫం టావీథిం జించుచున్నది పురిం గారాను వాటించి 'వెశ్వుంటక్‌ దివ్యకశేణు వభ్మ మువ ధావింవంగ దరోద్ధతి౯ కాశీ, 3,ఆఈం౧౯౮.

ఉవధి, సం వి ఇం పుం. ఒకవిధముగా నున్న వస్తువును మజియొకవినముగా | పృకటి చుట. 2, మిష. 8. భయము. ఓ. రథచ్మక్కము. ర్‌. మూ నము.

ఉవభూపితము సం, వి. ఆ. పుం. మృత్యువు. విణ, (అ ఆ. అ కే. చావు సమోవించినది. 2 ఫొగ వేయ-బడినగి. ఏ. సంతావము గలవి, క. అధిక మనబాధ గలది. ॥

కాపనగరము. సం వి ౫, పుం, నగరమందరిభాగము,

చేయట ఉావననతము., సం, విణ. (అ.ఆ.”9) శే. వంగినదిం

2. సాందంబడినది. రి. సంభవించినది, శ. నమా వీం-చినది.

ఊవనయనము. నం. వి, ఈ న కే. బాలుని గురునమో పమును పొందించి వేదాధికారము గలుగుటె. చేయు సంస్కారపిశేషము, నడుగు. 2. దగ్గ ఆకు శాచ్చుట. 8. అక్బించుటు.

ఊపనయము. నం వి, "౨ పుం, 1.=-ఊపనయనము. 2. పొందుట. లి. ఊవయోగించుట. 4. శర్క మున నొకానొక యవయవవాక్యము. ర. ఒకా ద్దౌక నన్నికర్ష ము.

ఊపనాయనమను. స౦ి* మి RD నం ఉఊవనయనము,

ఉపనాయము. సం, పి, ఈం పుం. ఉపనయనము,

ఉవ లిరిక్‌ ఉన

ఉవనావాము. నం. ఏి, అ, ఫుం, 1. మాట. 2. ఫుండు, డవ పవన్నము. సం, విణ, (ఆ. ఆ. జ) కేం ప్రట్టినవెం నకం బూయుకుందు. 8. వీణాదులకంతి చై, 2. పొంచంబడినది. లి. పాంవెకది. శీ కూడినది.

{ కరకు క్తముం న

డు బిరడా క. ఒకానొక రోగము... ' ల్‌. తగినది. 6. భవవంళశము. 7. యు ఉవనిధిం జకం, మ డం పుం 1. వస్తున్నరూవమును | ఉప పాదకముం చ గి =e దక్క ay 1. హ్‌

వస్తుపరిమితిని జూాపక న్నక యొకనియొన్ట ద 2 యు క్ల యు కోనురాం కెద.

ఇకో స్స్‌ ని | డ్‌ పనిషత్తు. సం. మి ద్‌ ° ప్ర న (బహ్మాళ్ళానముం | పు. సం. ద్రం షా నం 1. బే టించుటు

2. వేదాంకభాగము. (ఇవి నూటయెనిమిడె.। | 2. యు_క్టియు క్షముగా సమధ్థించుట. 8. ఇచ్చుట. త. దగ్గ అయిల్టు. 4. ధర్మ ము, ల్‌. ఏకాంతము, క వివరించి చెప్పుట. రహస్యము.

' ఉదపాదడింమే. నం, సం డీ తెలుపు. “వ బిలాంగ చతుష్టయ (వ్రవర్థనో పాయంబు లంవషపాదించి న్‌

౪ వారి. ఊం కం మిం ౧౭ ౭.

ఉపనీతు౭డు. శం విం (అంఅంఅఎ) క్ష్‌ నం నుంచంబడినవాండుం 2. ఉవనయనయెనవాండుం

లె. పొందంబడినవాండు.

ఉభసాదవికము. స ఏరి. (కకక 1. పుట్టి ఎకకడ ఉవనేయుండు, నం, విణ. (అ,ఆంఅా) ఉవసేళ బడినది 2 యు _క్ట్‌యు కృముగ ల బడి జో, అటా! గ CP వ్యుండు--3. దగ్గఆకుః దేందగినవాడు. 2 ఉప నది. తి. చక్కగా? బ్రతి పౌదెంవబడినది. నాయార్దు డు. ఉజ్తాపప ముం క్ర ఏం డ్‌ పుం. 1; జలా. పాకము

ఉఊపవన్యసించే. సం, స, క్రి. వివరించు; చెవ్వు. “వ ర న 2. ఉవృదృవము. తి, భయ యంబున రాజసన్నిధికిం జని భవత్కర్యం బుపన్య, ము, కీ, విఘ్నము. ర్‌. వ్యాధిపీడ 6. ఆడ్డంకి. సించి దుడించుట వేండుము...” భార శాం. 7. నూర్యాద్మిగవాణము. 5. రాహుపు 9 సిటి ౧ ఈ. ౧౬౧. “ఆ. అని యువన్యసించి యమ్మని పె: 'జేలుటు 10. ద్ద నుుడుటం వతి యను...” భార అను, ఈ, ఆ. ట్ట

ఉవస్తావ్యము, సం, విం అం పుం మళ్చ్ళ్య్య ౧చేశమందలి ఉఊపన్యస్యల్‌ * సం శత తం ఉవవ్యసించుచున్న- ప్రురవిశేషము. విణ. (ఆ ఆ. ఆఅ తప్పక పీడింపం ఉపన్యాసము. సం. ఫి ఆం పు. 1. దగ్గణజః బేట్టుట. దగినది. క్ర నడచి యుపస్థావ్యపుర3బు డి రయ ఇల్దడ యికుట. రె. వివఏిం ou: చెహ్వట. వన్య ప్రదేశముల బిలఅభయముల్‌ , విడియించి...”” 4. పతాక ము. ర్‌. స్వకార్యసి ్ధి కొన రాఘవః ఈ, ఆ. ౮౦. (౪౦డిఎటికి నిది యుదా రించుకొన్న సంధి కారయ. ఉపన్యాసకుడు. rcp వ్‌, (© బికాం అం = డవ ఉపబ రణము, సేం య జూ న = డబ ల ము 'న్యాసి* ఉపబ ర్హము. సం. మ అం వ్ర l. కలగడం ల క్స్‌డిం ఉపన్యాసి. సం. విణః (న్‌. ప న్‌. ఉపన్యాసక=డు; చుట. ఉపన్యనించువాఃడు. జఊపబ్బ ౨హణము. సం, వి. అ న చక్కగా బెరుః 'ఉపపశత్తి, సం. వి ఇ. స్రీ 1 పుట్టుట. 2పాం గు దుట. తె. ఒనగూడుట. 4 యు క్‌ ర్‌. పొందిక. ఊవబ్బంహికము, సుం విణ. (ఆ చక్క_ంగాం '6& కారణము. 7. ఆ క్ర త ర. ముగియిక బెరియగినది. రీ, పాయను. 10. సుగతి. 11. సాహా ఉపభుక్షము. సు, విణ, (అఆఅఎ 1. అనుభ

య్యాము శేష. సమాధి. 18 చెప్పుట. 1డీ సం| వించండినది 2 రోలఃబజినది. లీ. ఉపయో వద కేర్‌, సిద్ధి, గించంబడినది, | |

ఆప

ఉపభ్ళత్తు. సం, వి. ల్‌. శ్రీ ఖ్‌ నస్కుగ్భేదము, కజ్ఞతోం జేసిన సుక్కు.

ఉపభేగము. 1. అనుభవము. 2, అస్వాదనము, తి. వినియోగము. 4. సంభో గము. ల్‌, విషయనుఖము, 6. భుక్షపజచు కొనుట వి* పు 3,ఆ. 3౦౫.

చం కమ హాం ప్ర

ఉవభోగించే, సం. స శీ ఆనుభవించు. “మ... దుశ్చేష్ట ని, ట్లుపభోగింవ:గ నయ్యు నిట్టివెత. ..” రంగా 3, ఆ. ౨౫౬

ఉపభేగ్యము. సం, విణ. (ఆఆఅ) ఉపభోగా ER ము, అనుభవించుటకు: దగినది.

ఉపను. ఊభ "వై. వి. (సం. ఊపాయః వెరవు, ఉపాయము. “కం ఉవవము రంబుంగనివారల, కపరిమితావస్థ బొందు నది యెట్టక న్యయ్యుపను యెజుంగక -కాజే చవపలక ము న్నొక్క-నక్క. సమసెం బెలంచకొ”” ౧ ఈ. ౧౦౪౫ విపు, ౭,అ. రా సంవి. ఆం 1. ఒకా నొక యరఠాలంకారము. డి. పోలిక, సాదృశ్య ము, లీ. ఒకానొక ప్రమాణము. విణ, ఆ. స్తే శ సద్భశము, నమానము. (గులా న కలలా?

వాంనం

సః

భ్యాం” అని కాముదిఎ

ఊపమం త్రణము. న Ww lL ఆ మ్మతృణ ము, పిలుపు, 2. ఊపవచ్చ ్భందనము, బుజ్జగి వుం

ఉపమరి వై. విణ. (ఊపమ+అరి) ఉపను గల వాండు, వెరవరి “గీ. జభయభాోషలనేర్పరు లువ మరులు స్కుమర్డు లీకృృతిరాజ నిర్గాణమునకు వ బోధ, ౧, ఆ ౨ర |

ఉపమాక సం. వి, బు. స్త్రీ 1. దాది, "పెంపుడు కత్తి. 2. తల్గితో సమానురాలు. (వీరు ఆజు గురు. 1. కల్లితోయబుట్టువు. 2. మేనమామ భార్య. లె, తం, డ్రితోయబుట్రువు. ర్త, పినతండ్రి, భార్య. ర్‌. అత్తగారు. 6. ఆన్న భార్య విణ.

(బు, శ్రీ ఉపమించువా(డు, ఉపమా!

నము చెప్పువాడు. ఉపమానము. నసం+పవి* ట్కు న 1. పోలిక, ర పోల్చ

3 తర్యశ్యాస్త్ర మున గలయొక (ప్రమాణము:

886

ఉవ

"రావ ఉవమి*చేం నం న ఆ 1. పోల్చు, సాదృశ్యము

వెవ్వు, “ళా ఉవమింపంగ రానితవు స్త్పవమునం గడు వాడీ మారుధరణీసుమును స్తవనుండు కమల

"కానంబెపుడును నుడివోసితావి నింపు వహిం వక పాండు. ౪, అ. రజ ఫార సాం దటి౧౧౪. 2. పోలు, సదృశ మగు. “గ్‌ మించు రోమ్మించు నుపసించుములక యగుచు, నిలు చు నవ్వన దేవత నృవతి సూచి” స్వా. ఇ ఆం రాజ ఫెరా ఆది. ౫ ఆ, ౧౫౧.

ఉపమిలి. సం. వి. ఇ స్త్రీ. ఉపమ.

ఉవ మేయము, సం. విణ. (జ.ఆ.అ పోల్చ్పందగినదిః (ముఖము మొ

ఉవమేయోవమ. సు వి, ఆ. స్త ఒక యిర్థాలం కారము, మొదట నువమే యమోసమానములుగా౭ చేర్కా_నఃబడినజే మరల నువమానోవమేయ ములుగా: జెవ్వునలంకారవిశేషము. (జాదా;-సీసు గుణము సౌందర్భమువలెను సౌందర్యము సుగుణ మువలెను శోఖిల్లుచున్నవిఎ

ఉజావయంళతం సం వి బు పు) భర, మగడు: విణ,

(బు. త్రీ బు ఆజ్ఞావించువా (డు. ఉావయవమునము, నం ని. ఆ న. 1.-హపయమము.

2. బుధనసాధనము. (కోశాది.

ఉపయవుము* నం వి అం పఫు9, 1; పిహాహాము, చెడ్డి. 2. సుయనుననుు, కట్టుపాటు.

కొపదమా చితకము. స), వి అ న. యాచన విణ (అ, ఆ, ఆఎ 1. యాచింపబడినది. 2. అభీష్ట సిద్ధి చేవతల కీయుడినది.

ఉవయాతము, సం, వి, ఆ న 1. అగమనము, వచ్చుట. 2. దగ్గజికు వచ్చుట. శి. తిరిగి వచ్చు టం విణ, (అ. ఆ.అఎ) 1. వచ్చినది, 2 దగ్గ అకు వచ్చినది. 8. తింగి వచ్చినది.

ఉఊపయామము. సం మిం Cd సుం, వివాహము, "వెండ్రిః

ఉపవయుక్తను, నం, విణ. (అ, ఆఅ) 1. ఉప యోగింపంబడినది. 2. అనుభవింవంబఢినది, లి, కూ ర్నరబడినదిం 4 న్యాయ్య మైనది. ర్‌ ధగినది,

ఉప

ఉపయోగము, సం. వి అ, పుం కే, ఆనుకూల ము, లి, భుక్తత, |

వీలు. 2. ఆచరణము, చాడుక.

ఆనుభవించుటు. జీ, (ప్రయోజనము, లాభము.

ఉఊపరూోూాగి. cen సిరా, (న్‌. కి న్‌? 1. ఉవమయోగ వడునది, 2. ఉవయోగవడం జేయునది.

ఉవయోగింమే. నం. అ. ,క. 1. ఉపయోగపడు; అవసరమగు. “వ...తన కెకయరు బువయో గించు నంకయర్థబ

భాగం. 3, స్మృ౦. ౯౨౧ 2 ఒదవ్రు లభించు. (శర స (క్రి. 1. భక్షించు తిను “క.., (ప్రచండాటవిలో, విపులఫలశాకమూలము, | _ లువయోగించుచును నిష్ట నుండెడుమాతోకా.ి”

భార. ఆర ౧,౪. ౧౩. 2. అనుభవించు, విని యోగించు. “వ, . .నన్నుం గురురాజ్యం బేలించి నా మైళ ర్రర్యం బువయోగింపు మనిన...” భార అది, జు అ ఏ

ఊపరతము. సం. వి, అ న=డపరలతి. విణ. (అ.ఆ.ఆ కే. ఉడిగినది, కార్య్వమునుండి విరమిం-చినది,

2. మరణించినది, వచ్చినది. లి. వమరలినది. 4, విరక్తి కి నందినదిం

ఉపరతి. సం. వి, ఇ ప్ర క. ఉడుకువ, వార మణము, 2. పరుపు యక: ఫుకుషునివలె స్త్రీ రతిచేయుట. 8. డాపీకు. ఓ బుద్ధి. ర్‌. ఇంద్రె యములను విషయదృష్టినుండి మరలించుటం 6. సన్నా స్రనముః 7. చావ

ఉపరథ్య. సం. వి. ఆ, స్త్రీ. 1 పుంత 2. చిన్న దారి.

డపరమణము. స వీ ఈ న=ఊపరలి.

ఉఊపరమము. సె వి ఈ ప్ర. lL. ఉడుగుట. 2, వివ యనిరననము. లే. చావు, ఓ. మరలుట.

ఉపరాగము. సనం. వి ఆ. పుం. కేం సూర్యాదిగ్రవా ఇము. డై. రే. రంగు. ఉం. దుఃఖము, ర్‌. నింద. 6. దుర్వ కాసనము. 7. అన్యాయము. 5. ఒక సక్స దార్థమునకు గుణాంతరము గల్చిం చుట.

డపరామము. నం, = ఊపరమము.

887

స్వీకరిం చుటయు, సై

ఉఊఆవలవీ.ంచే.

ఉప

ఉదర భం అవ్య 1. వని: మా:ద, (క ఆటమూ౭

దః చారల as కుపెయి కడులకల శు శ్ర వై దు డిం. బాం ల స్క న్‌: అన ౮౮; న్‌ ర అ 3. = ఇరా = గా

_ న. tien పీలా (==. Ll, ఆడ్డగింప: బడినది, 2, ఆవరింబబడినది. శి. ఎడ3రవణుడి నదె 4. క్రీడించంబజిన ల్స్‌ చెజుంజెట్టంబడినది.

ఉవరోధకముం, నం, వి ఆన వడుకటిల్లు,. విదా (ఆఆ) 1. వ్రతిబంధకము, 2. ఆవపించునదెం తి. బంభధించునది. 4. ముట్టడి ఏచునదెం

ఉహరోధము. సె విల హూం కు 1 ఆటంకము. 2. ముట్టడి. శి. ఆవ3ంచుట. 4 బంధించుటం

ఊపరోధించే. స న ఆడ్డగించు. ోమ...ఈ విపినంబు...చూడంగ మదడిం గాెతూవాలం బయ్య నృన్నువరోఢింవకు, ,.” భారం ఆర

౭, ఆఅ. 806.

ఉవలం నం సిం ఆ స్త 1. కల్వపుగుండు. 2, పూ

(తము. శ. గులకణా యి.

ఊపలంభము* సనం పి ఆం పుం 1. పొందుట ర్త తెలి వికాొనుమీు.

ఉపలత్షణము. సం. వి* అ. న. 1. చూచుట. 2. గుర్తు, 8. సూచన శీ వాచ్యార్థ మే కాక లమణచే మణీయొకయర్థమును జెప్టుట.

కుం సం

శ్ర చూచు, “వ,,.ఇు (ద్బుండు.. .ఏరోచనన3దను నుబలక్రీ.ంచి యిట్లు నియ” భాగం రా 'న్కృంా 3౮౯. భార ఆరం = ఈ ౧౫౦

ఊవలక్షి తము, సం విర (హాఆఅ 1. చూడంబడి

నది. 2. ఊహింవంబడినది. ల. కూడియున్న ది. ఉఊపలబము. సం, విణ, (ఆ. ఆ. ఆ 1. పొౌందయబడి నది. 2. తెలిసికొనంబడినది. ః ఉవలబ్టి. నం, పిక స్తీ" 1. పొందుట 2. వశ్య

జలము. సం. రు ఈ ప్ర i. కెయ౫ః 2D మేఘ ము. 8 రక్నము.

ఉప

ఉఊఉవలాలనము, సం, వి, అ న బుజ్జగించుట,

ఉవలాలించేం నం, స శ బుజ్జగించు. “వీ తొడ లపై నరిలి నిడుపొని న న్పువలాగించుచుండు బాల్యమున నట్టి,భిమ్మనిం జంపితి. ..” భార, శాం “క అక్కడ నొక్కకుమారుని, నక్కున. నిడి యొక్క_దాది యనురాగముతో, మిక్కిలి నువలాలింవంగునక్కమ లాకు శు విని యు నవ్వాక్సంబుల్‌ +” విం పు, ౬, ఆ. ౨౫౯.

౧ హం ౧౬

డపలింగము, క రు ఒం నం ఆరిష్టమూచక ముగు భూకంపాద్యుషద్ర,వముః

ఉపలి ప్తముం సం. విణ. (అఆ). కే. అలుకంబడి నది. 2. సూయంబడినది.

ఉవబేవము. ళు చ్‌ వూ వుం. lL. ఆఅలుకుటి. రై ఫూ యుట. రి. రాచుట. జీ. వైవాని కగ్నుదృవ్యము.

ఉపవడమనణ. డే. అ. త -మేలంకొను, "మెలకువ గను. “క. ,.నృపుః డుపవడమై, జవ్వాడులతిక యో యన్యనవ్వెలంది వడంకం జూచి...” శుక ౧, ఆ. 3౧౨. ఊపవడము. దేవి ఆవబోధమ్ముు మేలుకొనుట. - కల్లి, ,_ఉవవడ మనంగ నవబోధ మొప్ప...” ఆం. భా. ప్ర ౧౦,

ఉపవనము. సం, వ. అ. న. ఉద్యానము, పెంచిన తోట. అవ్య. అ. న. వననమిపమున.

ఉపవవంర్దనము. సం. వి. అ. న 1. వ్యాయామ ప్రదే .శము. 2 వ్రదేశము. 3. దేశము. క మండ లము,

ఉపవనధము. సం, వి, ఆ వుం. 1. గ్రామము, 2. యాగమునకు: బూర్వదివసము*

ఉవవసింపు. నం, అ కి. ఉవవాసము చేయు, వన్తుండు. లనీ ఉావవస్సీంతుము గాక "నేం డుడిగి మడిలో కానీ ౭, ఆ. ౧౫౩.

భలె.

య

ఉపవవ సః నం, విణ (బు, స్రీ = బు ఉవవసించు వాడు.

ఊపవ_స్హము. నం పి ఈ న. ఉఊపవాసము.

855

ఉప

ఉహదవాననము, జుం క్‌ు ఆం న ఉహచవొనము, (రి ఛా ద్దునం దగినటి భోజనం బొల్లక యువవాననం బుండ నువిద తలచు.” రివరా. చీ ఆ ౧౮

జప వాసనము. స సిం ఆం పు ఉపవ_ సము, భోజనము చేయకుండుట.

జూప వాసి, సం. కురిరెం (న్‌, ay న్‌. ఉఊపచవాసకు(డు.

ఊపహచావ్యాము. సం వ ఈ పుం రెజొదు లక్కు యేనుగు. సిరి. (అ.ఆ,) రాజాదు లెక్క దగినది.

కజావవిళోకనముం నం, వి అ. ని విలోకనము, చూ చుట. “టా ద్రౌపదియుక్‌ సుభ్యదృ్యయును దక్క జాలి, "4 లీ శ జో టి కాంకలు భ్రాళ్ళ పు జ్ర పొట్టు వవిలోకనోత్స వము నొందుదురు...” భార. ఆక్ళ. ౨ ఈ ౧౦౮

ఉఊపవిప. నం. వి, ఆ, శ్రీః అతివన సౌ,

ఉవవిష్టుండు. సం, విణ. (అఆ) కూర్చున్న వాండు,

ఉచపీకము. నం వి, అ, న బేడనుబుజము మోంది

A జో

నుండి కుడిచేల్ని క్రిందుగా వ్రేలాడు యజ్ఞోప పీత్రము.

ఉవవీతి. సం. విణ. (న్‌* నీ. న్‌ ఉఊపవీళము గరించి నచాఃడు.

జపవేశము* నం, వి, ఆ పుం కూర్చుండుటం

ఉపవేళి. నం. విణ. (న్‌. నీ. న్‌్‌ కూర్చున్న వాండు,

ఉవవేళించు. నం, అం (కః కూర్చుండు. “న, ..గం గాళరంగిణీ దకీణకూలంబునం బూర్యాగ్స దర్శ్భాసనంబున నుక్తరాభిముఖుండై యువవే కించి...” భాగ ౧, స్క౦. ౫౦౭.

ఉవవేష్టం నం బిలం. (బు, ప్రీ" బు ఉపవేఢి.

ఉపశమనము. fon మిం యట్‌, నః=టఊవశవుము,

ఉవనవమును, నం, ర్‌ ట్ర, ప్రాం |. అడంగుట, తగ్గుట,

2. రోగాదులబాధ కగ్గుట. 8, ఆశ నళించుట

దియని గ్రహము, ల్‌. "నివృ త్రి. 6. ఓర్చు

4. ఇంద్రియని[గ్ర,

ఉపవాసకుండు, సం. విణ. (అ. సికా, అ ఉఊవవసీం | ఊపశమించే. సం, అ ,కీ,. 1. శాంతించు. 2. తస

యువాండుం

శీణించు. 3, ఆఅడంగు, నళించు. న డీ l. ఢాం

ఉస

తింపంజేయు, “క, విమలాక్మ్మ నాకు నభయను, | ఊవ శు త్రి

సమకూశెడునట్టుగా నన్మ "క్ర స్టీ Sy నుపళ | మించి కరుణింపుము... లో భా ల + స్కం, ! 2. ఆణంచు. “గీ, ఇంతకకాలయు నా, తోడ ెరవు ర స వటుగాన కోవ మెల్ల ,నుపశ మించితి నీ విక నుండవలద్రు; పొమ్ము

. వి, పు, ౨, ఆ ౨౪౦౪ ఉపశ మియించే. కి .=ఊపశమిమే. శాం

| రతించంబేయు. “గీ చింత మదిలోన నువ పకమియి | ప్రజ్ఞ తు ననిన,” ఆహా, లప్ప = ద్రం |

"లారా

3

భం. సం

ఉఆపశళ మిల్లు. సం, అం కీ," 1. చల్లారు. “వ. జలం బుల నగ్ని యుపశమిల్లునట్టు. ..” ఫారం, ఆర. ౧) ఈ ౨౨. 8. ఆ అడల స "వ శారీర దుఃఖంబు లాశు, కియాది (వతియోగంబుల నుషశ మిల్లు. , .” భార. ఆర ౧ ఆ* ౨౨౨

ఉఊపసశయము. 1. సమావశయ నము, 2. అన్నాషధాదులచే వ్యాధి ెజుం

నం, ఏవీ అం పు

889

ఉప

ren

న్‌

దె వనికి,

చెవ్వు జాక్యము. న!

వి ఇ స్త, కే గనుక భాశుభముల కనక

ఇ వ కర్షసమోవమును ఇెవిదగ్సణ, ఉవశ్తేషము, స. ఏ ఆ పుం ఓ కాదలి 2. ఆధా

రాధేయసనంబంధము. ఉవక్టోకించు. పానడుం స! - ఆ భూకాఎకతునిగుణాము లక్క కి మడు * ద్వా ౧౧ ఈ ౧౧౦.

అ ల. శు

అవ్య

శం. ళం లో

ఖ్‌. గ

Gy

శా + న న;

మ. న విణ, ఆఆఆ) కేం ప్రాకి పాంచంబడినపి, 2. సమావనము, దస నున్న. 3. సహికము; కూడియున్నదె. క - గమృద్ధము, చాళినది. తీ, మృతముః చచ్చినవె. డీసి ద్ధము తయారైనది. "7. యక్రార్గను. చుపంబడి నది. (వశ్వాది) రీ. పాకము చేయంబడినదిం

ఉపనంయమము. సనం, ద అః పుం. 1. ఉవసంవిి రము. 2 బంధనము. లి. చక్కగా నియమిం చుట.

గుటు. తి. వథ్యాదివే న చేయుట. జ పనంచ్యానము. సం పి, ఆ సః చం ధానము,

ఓ. వల యొడ్డి యామెంత దాగి యుండుటనై.

దోవతి.

శ్రవ్వుగొయ్యి, మాటుగొయ్యి. అవ్య. ఆన | ఊపసంవారణము. నం విం ఈ న-ఊవసంవాోరము.

ను స ,కి* 1 చంపు; లయ నది, (దె (గీ ఇల మొనరించు. “సి...జగము లన్నియు నువనఎవా ఉపశల్యము. పం పి పగి స 1. టోరి పొలిమేర రించులో మార్క ర్త ఆ. యి 5: మరల్బు. 2. దగ్దజచోటు. వ. న బువసంవారించి.. భాగ. ఉవశాంకము. సం విణ. (ఈ ఆ, అ) ఉఊపశమము ౧ స్యాం ౧౫౩. “వం వరుణానిలాగ్నులు క

నొందినది. ఉపశాంతి. సం, వి, ఇ. స్తీ *=ఊొపశ మము.

ఉఊపవరఠిక్షణము. సనం. వ ఈన. 1. విద్య నేర్పు ట. 2, విద్య -సేర్పుట. ఉఊపవకోభనము. సం. వ. అఆ న 1. వ్ర కాళించుట,

2, కోభింపంజేయుట.

ఉపకశోభికము. నం. ఏణ. (ఆఆఆ) lL (పృ్కకాళిం

చినది. 2. వృకాళింపం జేయయబడినది.

శమశ క్షు లుపనంవారించి లేని: బిఠకర పాకంబు సా గదు...” కాకీ ౧, ఆ ౨౯ర౮ా ర. అణంయ, ఉఊవశమింప= జేయు. “వ. స్వామి ! కోపం బుప సంవా3ంపుముల ఛార శాం. స్కీ ఆ కరం. శీ. ముగించు పూర్తిచేయు.

ఉవసంహిరముం నం ప ఈ ప్ర 1. (ఆస్తశస్రా

దులు మరల్పుటం ర చంపుట. 3. సమా _ష్టీ* డీ సం,గవాము చేయుట. లీ. సంకుచికము

చేయుట. 6. నాశనము, €. ఖండనము.

ఉపకోభితు(దు. సం విణ. (అ.ఆ.అ్ఫ 1. వౌ ఉవసంవ్చాకి నం విం, ఇం స్ర్రీణాజప సంహారము. లించువాండు. 2. hos నా ఉపస త్త, నం. విణ. (బు. ల్‌ో ముం 1. దగ్గ ఆనున్న

“డు .క్ళష్టుం చేకసంపదుపోబితుం జే యంగ,” భార rh ౨ ఈ ౧౫

— వాండు. బై. అనుసించువాడు. 8, సేవకేయు వాదు.

ఉన

890

ఉప

ఉఊవన త్తి. sen క, =D స్త 1: సంబంధము. ర అను ఊపస్క._రము. చం, సి. అం జుం 1 గనణాంతరమును

నరించుట. లి. చేవ.

ఉవసరము. సం వ ఆ పుం, 1. ఎదపదనున నున్న స్తీవశువులను ,బురుషవశువులు చేరుట. 2. వశువులం (పృధమగర్భము నందుట లి. నిరం తరగమనము. విణ. (అ. ఆ. అ సమిపించునది. ఉపవసర్హ ము. నం, వి అ పుం. 1. రోగవిశ్చతి. _ 2. కీడు, లి. ఊత్పాకము. 4 స ధాతు

వులకు "మొదట 'జేర్చండు చు పరా” మొద లగపనవి.

ఉవసర్జన సం. వి ఈ న 1. ఉవ్మదృవము, డై జ విణ. అ. నా ప్రధానము.

ఉపనర్పము. సం. వి, అ. పుం నమాపీించుట, దగ్గ యిట

ఉపనర్నించే. సం. స క్రీ. 1. సమీపించు. 2. ఆశ్ర యించుః (శ రు

ఉపసర్య. నం. ఏ. ఆ. స్త ఎదపదనున' నున్న స్త్రి వీ పశువు. (తొలిచూలావు అని శారు

ఉపసాంత్వన. నం, వి, అం న,జ=ఉవసాంత్వనము. ఉపసాంత్వనము* సం. వి ఈ న ఓదార్పు, ఊజటం

ఉపసూ సూర్యకము. నం, ఏవి, అ. న (సూర్యచంద్రుల) వరివేషము, గుడి డఊపస స్పష్టము, నం. వి, అ న మైెథునము, రతి, విణ"

(అ. ఆ. చ 1. కూడినది. 2. విడువంబడినది* 3. ఊవరాగముతో. గూడినది. 4. కాముకము. ర్‌, ఊ ఊవసర్ద ముతోం గూడుకొన్నది.

ఉపనేవనము: సం, వి, అ. న 1. సేవించుట; అను సరించి సేవించుట “క సారవమతి: తే, మానస శారీరరుజావళులను సతతంబుం ద్ర, తీకారములు నేయుచుండుడా యారంగ వృద్ధోపచేన నావధ నేవకా.” భార నభా. ౧, ఆ. వే 2. -అనుభ వించుట. తె. భోగించుట.

ఊవస్మ_రణము. నం, ఏ. ఈ న 1 —Eప పస్క-_రము,

గలిగించు ద్రవ్యము. 2. అలంకరించు వస్తువు. క్‌ రుచి కలిగించువస్తువు. & ఇంటిపనిముట్టు, ల్‌. వికృతి. 6. సముదాయము. 7. హింస

8. చాక్యమ౨దలి యధ్యాహారము. ఉప్ప స్తరించ్లు. నం, స యి ఆఫిభఘరిం-చు. ల్‌ పాత్ర, సంశుద్ధి 'కాజ్యం బువస్హ్సరించి”” భీమ. ౨, ఆ ౧౩౫. “వ, ..కదళీవలాశంబు నడిమియోనియం బుచ్చి వజచి యుదకంబునం (దబ్రైకాళించి యుప

సరించి. శ Ee హార, £ 69, ౧-౨

ఊపవస్లము. సం. వి, అ, పుం, 1. ఒడి. 2. మధ్యము. పుం న 1. ఫీలి. 2. గుదము. శి. మర్తావయవ ము. “కం పాణి యువ స్థం బుదరము, వాణి యన Pre లివి...” భార శాం. ౫ ఆ. 3౧౮ విణ. (అ,ఆఅఎ) దగ్గ నున్నది, న నుంః

ఉపస్థాళ. సం. విణ. (బు. త్రీ, బుఎ 1. సేవాచేయు ప | 2, నమృత a 8, పరిచార కుడు,

ఉప వస్థానము. సం వి అ నః 1. చేరిక. 2. చేవ.

శ్ర ఉపాసన ఉం, న రణ. ర నివసించు చోటు. 6. సూజాగ్ళవాము. /. ఫొందుట.

ఉపస్థికము. స వి ఆన. 1. సేవ 2 స్మ రణ, లే. సమీపమునకు వచ్చుట. విణ. (అ.ఆ.అ 1. సమాపించినది. 2. సమ్తాపస్థము, ర. ఫొందం బడినది. స్మృతికి వచ్చినది. ర్‌, ఉషహాసీంచం బడినది. oe చేదించ (బడినది.

ఉపస్థితి EA

దే. ర్‌,

ss సం, వి. అ, పుం. 1. తాంకుట 2. ఆ చమించుట. లి. స్నానము. “గీ. అ్కగంగ వర స్పర్శ మాచరించి, వేగ విచ్చేయవలయు.,, కానీ, ౭,ఆ. ౧౬౭.

సం, మి రం స్తీ" l. నమావమున నుండుట.

మోపించుట. లె. పొందుట.

ర్‌

&. స్య ఏకి

ణ్‌

ర, అలంకరించుట. తి. రుచి కలిగించుట. ఓ. గు | ఉవవాతము. సం. విణ. (ఆ. ఆ. అ 1. కొట్టంబడి

భాాంతరము నిచ్చుట.

నది. 2. ఉస్మద్రవముం గాంచినది, 8. నిందించం

ఉప

బడినది. ఉం నాశము చేయబడినది.

పోయినది.

ర్‌, చెడి ఉవవనాపి, సం. వి. ఇ. స్త్ర il. జబ్బ. 2. సస ఏ. అడగింళ, 4&. ఉవద వము, టు UU | ఉవనారణము, నం, వి అ నా క. నమావమునకు.. గొనివచ్చుట. 2. పట్టుకొనుట. శీ. వడ్డించుట. | కీ, "కానుక లిచ్చుట. ర్‌. బలి యొన:సటం |

i‘

ఉపసహావము, నం* నిం ఈ పుం ఆవ్వోనము, పిలుపు. ఉపవాసించే. నం. అం క్రి" నవ్వు “వ, .గిఏఎజ పలు కులు ఏని కృతకమునికుమారుం డువవాసించుచు

Er నే. బు ౭, ఆ, విం. స క్ర" బురిహొ

అశ ఈ

వించుచు ఎగతాళిచేయు,

ఉడవపహాపికము. న వి. అ. న ఎగతాళితోం గూడిన

నవ్వ్వు* విణ. (అ. ఆ. అ) వకివహాసింపంబడినది. ఉపహారము. సం. ఏవి, అ. ఫుం 1. కానుకగా నిచ్చు జ (దృవ్యము. 2 ప్రాణ.

|

ఉపహిళము, నం క్‌ి. (ఆ.ఆ.అ 1 క

నది. 2 కూఢియున్నది. 3. తరోజిందణబడినది. రీ. అర్బింపంబడినది.

ఉపజాతి, సం ఏ థః స్త ఉఊపవహావము, పిలుపు,

ఉఊవవ్భాశము. సం. విణ (అ,ఆ,అఎ) 1. ఈయంబడి నది, ర, "కానుకగా స యంబడినదిం 8. యజ మున: బశువుగా నీయంబడినది. కీ వడ్డిాపంబడినది, ర్‌. చంపంబడినది. “క అప్పరునునం బెరిగిన నృపులిప్పుడు భారతరణోపపహృతులై. జార శాం లీ ఆం రాక్ష.

ఉవవ్యారము. సం వి. అ, న 1. నిర్జన వృదేశము, రి, దగ్గి,

ఉపవహ్మానము. నం. వి ఆంన. ll. ఆహాానము. 2. మంత్ర చ్చారణము'చే చేవతాదుల యాహాషనము.

ఉపాంగము. సం, వి ఆ. పుం తిలకము, చుక్క న 1, నుతి వేనెడు తిత్తి, “చ. ..ఫెమ లయ్య నువుతి గాంచి దుడియ లుపాఎగము మైల తాళ మావజుబును గొని మేళమై ముని తపో వనికిం జని నిల్చి రొశ్యాడక లీ రామా ఈఈ

391

ఉపా

ర 2. మోమాంసాది. (మామాంస్కు న్యాయ శాస్త్రము పురాణకు, భర్మశ్యాస్త్రము నని యువి నాలుగు లే. ఆంగమున కంగ మస నొక యంత 'ర్భాగము

ఉపాంతము. సం, ఏ ఆ పుం 1. వస్త, 2, చివర మ. (ఆఆ. క్షే. ద్యజు నున్నది. 2. ౪ంక మునకు దగ్గఆ నున్నది, లీ. సమానమైనది. “డు, శతానీకుడు దా౭కెం గంకటమణిద్యుతి విద్యుదు పొంత కాంతియి.” భార విరా. 3, ఆ. ౧౭౨

ఊపాంశువభము. నం. ఏ. అ పుం, ఇకరులకు: ఇలి యకుండంగం: జుపుట, గూఢవధం “పథి. జపా శువధ్ధం బేసి మధ్యము మదోద్ధకిం జుకి నిన వక్నముగ ధర,న3దను నకక్తు బంధించి...” భార ఆది. % ఆ, ౧౬౮

కూపాంశువు. సం, వి ఉం పుం. పైకి వినయిడకుండ: 'జేయుజపము. (మానసీకము, ఉపాంశువు, వాచి కము అని జవము మూండువిధములు) ఆవ. వఏకాుకము, రహాస్థము. శక కీలము బట్టి యు గంజాహాోల లుపూంశున భుజించునధముల చై.ట్ర్కజాల:డు వైవక్‌ వివ ;స్టాలిత్యము వైట్‌ చేసి కనుగిణుపునభన్‌ *”” ఆము. ర్క ఆ. ౪ ౭.

ఉాపాకరణము* సం, వి, అ. న 1. సంసా్యారఫూర్వ మగనధ్యయనారంభము. 2 విధ్యుక్త మగు యజ వశుహింనం

చ్‌ ఉపాకర్మ ము సం వ స్‌, న==హపాొకరణము*

ఊపాకృతముం సం. వి ఈ ఫుంః క్షే యజ హీంసశై. సిద్ధము చేయయిదిన వకువు 2 ఉవ్మద,వము* న కేం యజ్ఞైవశుసంస్కా-రముం 2. ఉఊసపాకర్యము= విణ, (ఆఆఅ) ఉపద్రవము నందినదిం

కిడిన ఉపాఖ్యానము. సం ద అనం 1. ముఖ్య కథా

భాగముమధ్య వచ్చు నవాంతరకథం 2. పూర్వుల చర్మితృము చెప్పుట. త చెవ్వుటం

ఉఊపాగశము. సు విణ. (ఆఆఆ 1. దగ్ధజకు వచ్చినది* 2. జరిగినది తి, ఆంగీకరెంచంబడినది.

ఉపా_త్తమాః సం పి అం పుం మద ముడిగిన య్‌ నుగ ప (ఆఆఅ) 1. పొంచ;బడినదిః

ఉపా

892

ఉపా

2. సంహాదింవంబడినది. 8. గ్రహింవంబడినదిః ఉపాధ్యాయుడు. నం, వి అ, పుం 1. గురువ్చ.

డీ, "మొదలు పెట్ట:బడినదె. 5. తీసికొనిఫోంబడినది.

ఉఊపాక్యయము. స. ఏవి ఆం పుం, 1. శాన్తలోకా నము,

ఉఊపాదానము. సం.వి ఆన 1. తీసీకొ 2. పొందుట ర. ై్రత్మిగృహాణము. శ, ఇంది, ది యములను విషయములనుండి మరభ్బుట. ర్‌. _ రణము. 6. ఆయనారము. “సీ. తలమీద మం ర్రాతతము లుంచి కలకాణుటిండ్ల నుపాదాన మెత్తి “తెచ్చి” పహాూంన ద అ, ౧౫౨.

నుక

" ఊపాదేయము. సం. విణ, (ఆఆఅ 1. గ్రహింమ దగినది. 2. ఫొందఃదగినది. 8. ఉఊ క్రమ "మైనది. క. ఉపొదానకారణమునుడి కం లా "కా రము. (మట్టి ఉపాదానము: కుండ ఉఊపాదే యము

ఉఊపాధానము* నం, వి, అ. న 1. ఊంచుట. 2. ధ3ం చుఏ లె. కవ్వట. 4&. ఆరోకించుటం

ఊపాధి* సం. పి, ఇం పుం. 1. కపటము. జిం దగ్గజ వస్తువులయం 'దాత్మధర్మ ము నారోపించుటకు సాధన మగుపదార్థము. ' ల. విశేషణము, (జాతి గుణ శ్రీయ సంజ్ఞ లని యిది నాలుగునిధ ములు) ఢీ ఊవనామము, రీ ధర్మ చింశనము. 6. సర్పం '/, జీవిక విణ. ఇం పుం. కోటుంబ మున మిక్కిలి యూస్తక్షి గలవాడు.

ఊపాధిగ్రత్తక, సం. వి. ఆ స్త్రీ. వ్యా్రీదోమము నం. నొకటి, “మ, స్వమతి వ్రైథివృ థాను _మానముల సంస్థాపించు సేచేళ సెద్ది మళం బహ్వాడు నువాధ్మిగ్య _సళావ్యా్స్‌ భంగముఖా నేక స... వెసం గల్పిం చుచుక్‌...” చ భౌ 5, ఆ, ౬౨

వానివానికీ

సీ

ఉపాధ్యాయ, సం. మిం ఆ. రాలు ఇ శ వ్ల ఊపాభ్యాయాని. దుం విం శం ప్రా గ్‌ యని భార్య.

ఉఊపాథ్యాంి. చం, స ఈసీ ప్ర ఉపాధ్యాయ

2. చేకనము గ్రహించి వేదభాగాదులు. చెప్పు చాడు.

ఉఊపానహను, సం. వ హొ. స్త్రీ. ఓ ఇప్పు. 2. వె ప్వలజోడు. “క దాన్మప్రవణ యుపానద్దానం బును నాతవత్త దానము సురస సృమ్థాననభాజనము

లగనటునానాబుధజనులవే వినుబడు ఇపు డుకొ.” భార. ఆను. 3, ఆ. ౨౬౭. ఉఊపాయనము. నం. వి ఈన క. పొందుట.

2, కానుక, 9, గుర్వాదుల సమీపమునకు; బోవుట.

జకాపాయము. 1. సాధనము. రై, చెరవు. ర. ఉఊవశమము. డీ వడ్డి వ్యాపా రము. లర్‌, రాజు శ (త్నువులను లారిగందీయు సాధన విశేషము. (సామ దాన భేద దుడో పొయములు నాలుగు. ఉెపీకం గలిపి మై దని శుక్రుండు. మాయ, ఉపేక్ష, ఇంద్ర జాలము: గలిపి సప్రోపాయము లని కొందజ మతము

ఉఊపారము. ఉభ. వై. వి. - ఉపహార 1. ఊఉ పొయనము, కానుక. "కానుక "కానిక కప్ప ము సూడిద యులుంసా నవారు నులు యనంగం జను నుపాయనసంజ్న ..,”” ఆం. భా, ద్వి. ౧౯౩. 2. నై పేద్యవదాషము. (ఆం* పా) _బే. వి, మల్ల బంధవిశేస్పము..

సం, వి అం పుం

ఖు ఖు

ఉపార్టనము. నం, వి, అ న నం-పాదనము.

ఉపార్టింమే. సనం, న ,కి*. నంపాదించు, “సీ, -పాడిమె నర్థముల es చేవఠాద్రావ్యుణ పూజగా నిడుచు,,,” భార. శాం. ౧,ఆఅ ౭౫%,

ఉపార్టితము. సం. విణ, (అ, ఆ. అ) నంసపాదించం బడినది.

ఉఊపాలంభనము. సు. వి, అ. నడ పొలంభము.

3) a జ పొలంభము, నం. ల్‌ లం పుం, 1. చపహ్వటః

2. దూజుట్కు దూషణాము,

ఉపాధ్యా ఊపాలంభించే. నం, స శ్రీ* దూజు, నిందించు.

“వ. అని యుపాలంఖించిన ఏని విరోభననంద నుండి ట్లనియెలో భాగం ర్యా స్కాం, కతల,

ఉపా 893 ఉే

చ్‌

ఉఊపాలబము, సం. వి, (= 1. చెప్పబడి | ఊపాసికము, నం, వివా (ఆఆ 9 tL జీవించం నది, ఓ. దూజండజినదిం | బడినది, 2 చింకించంబడినదె, లీ. ఫూజికముం ఊపాశ్రయము. సం. వి, ఆ. పుం. 1. ఆశయము, ' జపా పి సంది ఇం శ్రీం = ఊహాకనం 1. నేవు ఆవలంబనము. _ 2, ఆనిక్క అనుకొనుట కాధా' “క వాణికి, .నష్ఫ కతో నుపాస్తి యొక ॥ బి బో

రము. 8. ఆస్పదము, చోటు. దక” హారుపీకి. ల రై ఆరాధ్గనము. కడ ఆల

ఉపా శ్ర యింమే. కం న గ * సేవించు కొలుచు. "మొనర్ప:గా వలయు నవ్వుడు వహ్ని ముపా సి “ఊం శంభునిం, గూడి నిడాంగనంశ్రయతం గూ) చేసి య్మావేలిమి నొక్కలేకు (ప్రభవించిన ర్చి పునర్జని తాంగ జోజ్ఞ ్టల్న క్రీడ శర నలుని గృక్కున దాని కం నిర్వం ౭, ఆ, ౯. గిర పృభుకన్య నుష్మాశృయించెదకి ఠి సమారు | జపాస్యము, భం విం (ఆఆఆ) 1. చేసిందట ౧; ఆ, ఈ | నిడి చితనము వేయందగినది. లి. ఫూజింపం

లాలా ల్‌ో చ |

ఉప్మా శృితుండు. సం విణ. (ఆఆఆ వే, ఆ | దగినది.

యించువాండుం 2 ల శృ్ళయింపబడినవాడు. ' ఊహాహారము. ను

ఉపాసన నంజజాపాననం

ది ఈ ప్ర కేం చిజుకిందిం |. 2, ఫలహారము. ఉపాసంగము, సం. వి ౪ పుం, అమ్రులపొదిం | ఊపాహీశము. నం వి, ఈ పుం ఉల్కాపహాతాదిక ఉపాసకుడు. నం వి, ఈ పుం. సేవకుడు దణ. మగునుత్చాకము, విణ (ఆహ) ఓ ఊంవః (ఆఆ క. సేవిిచుదాండు.. 2 చేవక బడినది. 2. ధరింపంబడినది. లె. అరోేపింవరాడి నుపాసీంచువా:డు. నది ఉం కూర్చంబడినది. లీ. కలిగింయిడినదిం

ఊహానన. జం ap ఆం స్తీ" 1. డచేవతాదులను చేవిం | శహూహృతము. జం వ్‌ (అ,ఆఅంఎ 1. పట్టు చుట. 2, చింతనము. 8. ఫూజనము.

వొనంబజినదిం ర్స కొనిళాంబడినదిం 3. ఈయ. బడినది.

ఊపాసననము. సం. ఏ. అ న. 1. = ఉదాన, eR షిలం

ర్‌, విద్య నభ్యసించుట. ల్‌. చిన్న పిట. ఊపేంద్రు,ందు. సం, ఏవి, అ, పుం ఇర ద్ఫునికము(

ఉపాసము, వైవి, (సం. ఉపవాస ఉపవవాస| డు 1. వామనుండు, విష్ణువు. డి, కృష్ణుండు. ము వస్తు. “క, దిన మొక్కొక్క-టి యెక్క, | కాకక, సం, వి ఆ. స్తీ. 1. అశద్ద. 2. నిర్ణత్ష్యు వనజాక్షుం డుపవసించి వత్సర మెల్ల see ము. వీ. ఒకానొక వనము. యై త్రి, కరా నొక్కొ_కయ్‌ డెక్క. నుపాసం బుడిగి యశన | ముదితృ ఉపేక్ష యనునవి క తక్‌ కర్మము నడుపుక.” ఊ. హరి ౨, ఆ. ౧౬౬. ము డీ ఒకానొక యుపాయముం ప

ఊపాసాదికము. సం, వి అ న లబ్ధి పొందుట. ఉపేవమణము. సం ఏ అ, న = ఉపపేషం

పికి. (ఆఆఅ లబ్ధము, ఫాందంబడినది.

క

లీ

ఉపాసించే. సం, స డీ 1. సేవించు కొలుచు. | * sua స తాయ ట్‌ ఛారు శాం ౧౪. ౨ 2, పారాయణము చ్చు. “డా ఇట్టివిప ర్శితునిం ద్రుంక కి చేయు. “క ఈ సందర్భము. పీరలు, సేపినయది ట్టుెప్కేక్రీంచుట గాదు వీని బలిసేయు వసుంధర మేము పీ3ళిష్యులము రసోోల్లాసమధుర మగుదీని కుక శుభం బగుక భాగం 3, స్కృ_ం- ౬౬౮? ను-పాసింతుము ప్రీతి నేత దనుమతి నెదుక్‌ ౨” | ఉపపేవ్షీకుయు సం విణ. (అఆ,ఆఎ ఊపేషీంపం నిర్వ. ౧౦, ఈ ౧౨౪ బజినవాండుం

(ల

ఊపాసీక. సం. విణ. (బు, శ్రీః బు ఉఊపాసీంచు ఉపేత, సం, విణ. (బు శ్రీ బు) ఓ ఉఊపాయ చాడు. ములం పన్ను వా(డు. ర్తి, దగ్గజణకు వచ్చువాండు;

Kf న్‌

ఉపే 89%

ఉెపీకము. సం. విణ, (అఈఅ 1. కూడుకొన్నది. | ఉవ్పక, బే, ఏ. 1

2, సమావము నందినది, 8, పొందినది, ఉ భాం దంబడ్డది.

ఉపోఢను సం. ఏ. అ న వన్నయిడిన సేన, వ్యూ వాము. విణ, (ఆ.ఆ.అఎ 1. మోయంబడినది. ర. సమోవము నందింపంబడినది. శి. పన్న (బడినది. 4. వివాహ మైనది.

ఉపోదక.. సం పి, ఈ స్త్ర మట్టుబచ్చలి వ

ఉపోదకి. సం. ఏ. ఈ. స్త్రీ. ఉపోదక, (దీని కింకను ఉపోదిక, ఊపోదీక యను రూపము లున్నవి.)

ఉపోదాకము* నం వి, అ. ఫుం, 1. ఫ్రీకిక. 2. ఆరం భము. ఏ. ఒకానొక సంగతి. (తర్కశా,స్త శ్ర్రమున)

ఉఊపోద్భలము. భు స అన 1. (ప్రోత్సాహము, 2. దైర్యము చెప్పుట. “న నసీనువ నుండు సమయుటకు సమయం కై న వైవవత్తోత్సా హాంబున నేచి వక గావలయు నని యుపో దృలంబుగా నతని కి ట్రనియెలో భార. ఫీ 3, ఆ, క ౭.

ఉఊపోహణము. సం. పి, అ, న వస్తు, ఉపవాసము,

ఉపోషి తము, సం,=ఉపోమషరాము,

ఉపోషిశుండు.

బాండు.

సం విరి. (ఆ.ఆ.అ వన్తున్న

ఉపోష్యము, సం, విణ. (అ.ఆ,.అఎ ప స్తుండందగినది, (తిథి మొ డ్‌ పము, సం, వి, అ న కుంకుమము. విణ, (ఆఅ, ఈ,

అ 1. విత్తనములు చల బడినది. 2, గొఆిగించం బడినది.

ఊదీ. భం స ED స్రీ" విత్తనములు చల్టుట,

ఉష్త్రిమము, సం విణ (ఆఅ, ఆం CD విత్తనములు చల్జుటవలన మొలచినది.

ఉప్పుగా నున్నవి.

ఉప్పట్టి చే. వీ, బొల క్రీడా విశేషము. (ట్రై) డొప్పట్టు. చే, మ = ఉళ్ళద్టి.

ఉప్పతిల్లు. దై ట్ర డీ

ఉప్ప

ఆఅసపహానము చే నించారోవణము చేయుట. (శ, ర om అవ్వ, రట్టు. ఆం, భా

జో

వ్ర” ౧౧౫. ఉప్పతించే. చే, స

క్రి అసవానమువే: బరులకు నిందారోవణము చేయు. “గీ. జలరుహభవుండు హ_స్తకౌశల్య మొప్ప,నేర్చడంగ నంగముల చెల్ల సృష్టి చేస్తియుప్ప వింతు రటం చని యొక్క. చోట, భంగమొందించె నన మోటు బడంఖి కాను.” పార్వ. ఇఆం౯౨ఎ; “ఉొన్చతించినాండు సురనురనెనేమో.” కేకయ. (సం, ఉత్పత, సా, లో ఉప్పత 1. కలుగు, పుట్టు. “అ. సోమదత్తు కొడుకు సుమతికి జన మేజయుం డనంగం గొను రుం డుప్పతిల్లె.” భాగ. ౭, సం. ఈ౯ా 2. సంభ వించు, కటసించు. “గ, దకీణాయన 'మొకడీవిం దట. జాపఫ్కునుక్టరాయణ మొకదీని నువ్న తిల్లు నారీ ౧౩,ఆ. ౧౨౯ లి. అతిశయించు: చింఫొందు. “వ వూపాదిత్యుపలువరుసయంశం | బున నుప్పతిల్లు రువ మెటుంగులం, ,. భీము. గ ఆ, ౯, స్వా. 3, ఆ, ౧౭౧. క పూర్ణ్మమగుః నిండు, “ఉం ఆర్పుల నట్టవాసముల నబ్బభహాండ "దశా. క్కి అ ౧౫3 ర్‌. (చా వోదులు అగు, “వ...అప్సటప్పటికి నుష్పతిల్లిన దప్పిం గొండ్‌"క మందగతిం జెండక. ..” భాగ రా స్కం౦ం, ౨౦౮

ము లుప్పతిల్ల ,.

ఉసన్పనం దే, వి, ఊపు, షడ్రసములలో నొక క

“ని లవణ ము వ్వవ్పన వ జెలంగు,. అం, భాం ప్ర" ౧౦౪.

ఉప్పనంబృథైలు. జే. ని, బ, 1. చాల (శ్రీ డావిశేషము.

“వీ చడతయతి నీచూపు లంప్పనంవ్టై లాడించి చెలంలవక్ష్మములం బు *జింతులగాక, 5 ఊఉ. వారి.

౫%, ఆ, ౧రో౧, కాళ, 3, ఆ. 33. రి “జ "పాయుట. (ట్రై

ఉప్పయనము. జే. వీ. (క ఉప్పయణం గుమిసూ డుట, (చూ. ఊప్పయనము చేయు.)

ఉప్పయనమువేయు. జే. అ. 8" (ఉప్పయనముగ వేయు, గుమిగూడు, మొక మగ. “క్ల ల

ఉప్ప 895 ఉప్పి

' ప్పొలఃతి కురులు శివుమున్క సొప్పరి తనుం దగుల:|ఉప్ప3. చే. వి. ( ప్పరఇ) ఉప్పరవాః బెట్టు నురు లన "నెణులై,క'ప్పారి కొదమతుమ్యెద్య| “ఊా., .ఒక్కబావిం (దవ్వింత మటంచు నుష్ప లుప్పయనము సేసినట్టియొఅపున నొవ్వుక ఎ” కు, అలం బిల్వణ: బంచి. ..” వెన్న, ఓ ఆ, ౨౨౧. నం, 3, ఆ, ౭0.

| స్త ప్త

| ఉప్పరించే. జె. స ఈ ౫ ఇప్పకినుు మై కెత్త.

ఉప్పర. దే. వి. చెజునంు మున్నగునవి తవ్వి బు! “వ, ..పక్క_ల మొక్క_బంబునః జక్బ3ంచియు ట్రలు మున్నగునవి యల్లి యముకొని జీవించెకు| నుప్పరెంచియు.,,” ఊ వాక ఇ ఆ. ౧౦౮

జాతి. (వాం ఉవరవాండు, ఉప్పరది. | ఊవ్ప3గు వై. ఏ. (నం. ఉవకా3కా. క. ఉప్పర.

ఉప్పరగుడి డే. వి. (క. ఉప్పరకుడి) ఉన్నతధ్వజ' త ఉప్పరినా) మేడ. “ఉం ఆహ్వకగొప్పయుప్చ ము, మిక్కి_లియెత్తుగ నిలిపినజెండా. “ద్ని. ఉప్ప! రెగలందు వసీంచెడుముగ్గకాంకలు, ..” దశా. రగళ్లు మహో శ్ష్రవతాక్కములు. ,.” పండితా. ౧ ఆ. ౮కి. “గీ. పరణ సొధంబు మేడ యు మహిమ ౨౯, పు. | వ్పరిగ యనలు ఆం. సం. స్టా రె దం ఉఊప్పరము. వైవి, (సం జఉపరి. క ఉప్పర | ఉప్పరీండు. = ఉప్పర 1. సెభెగము. “ఊ...దోమతేర లుప్పర మె | ఉవ్పలము. దే. వ. ఉప్పు వుడుపొలము. “గీ. ..లవ “తిక ఆము. %్క అ. ౧౦౪. డై. oT ఆ. ణాకరంబు, ' వెలయు నువ్చల వున...” ఆం ఛా. ౧౩౯. 2. ఆకాశము. “మ,..ఉఊప్పర మంటుచ ! ద్వి, ౯ ప్పరమునక్‌ -..... శుక 3, ఆ. ౬03% విగ, | జృచ్చలచాయి. చే. వి చూపుడు రని బొటన న్నతము. “వ,..జప్పరం బై నకహ్వురంపు౭డిప్ప | వే లికిని మధ్లు గలభాగము. అటో వరున వలకేలి నప్పు డొవ్వులకుప్పు నుంచి. . ,”రా,విళ )ఆం౨౬. వైక్ళకం ప్ర=కీరంబు శర్నణ ఉపవ్పరముదా(టు. ద్వ. అ. | క్రి. (ఉప్పరముశాదాం కార్యమునకు” భార. అను, ర్కో ఆ. ౧౧౩. టు) వ్యాపించు; విస్త3ంచు మిన్నుముట్టు, కలి. జే వి కీడు అవద. (శారు

టు. న. ఉప్పవడమగు=జొపవడమగు- “క, ఉప్పవడం'టై. వేలు | పుంగచ్వురగంధ్ధులును వేడ్క. 2 సేయుచు నేం

ప ' డప్పరమమాని యుండెడుచొపవ్పరయుద మను ఉఊప్పరమెగ యు. ద్వ. ఆ, శ (ఊప్పరము ఎగ | చు నడచుచు దవులోనకా,”” వాలీ * ఏల

యు అతిశయించు మిన్నుముట్టు. “కం అప్ప: ౧౦౭. “సీ, భూనాయకుండును భోజనో త్తర

లుకుల కలుకలు మద్కినుష్పరమిగయం౫ నెసర్గె' మునం అవడించి యంక సుద్చపడమగ ముల ee స్ట జ్‌. హా3ె, > ఆ, ౨9౨౦ బరమ. 3, ఆ 1౬. (శం దం పూ |

ఉప్పరవట్టము. ద్వ. ఏ. (ఉప్పరము-[వట్టము) నగ, ఉప్పవడము=ఊపవడము. (శా ర కరించుటకు చదారె,ప,క చెత్తుగా వ గ న PE ఉప్పళము. బే. వి. ఊప్పలము. (శర నిలుపు ధ్వజాదిశము. “ద్వి. మకుటతో రణములు మార్షుపార్శ సములు నుష్పరవట్రంబంలు. ,.”” పం ఉప్పలింమే=ఊపృరిం చు. “గీ, కాలిబెసం జొరవచ్చుట O° ళు త్త ర్తి అ డితాం మహిమ వరా పు. గానిసించ్చు నుడుగు సెసానం బట్టియు నువ్చళించి,

పోవని-చ్వు bgt ర. విరా. = ళ్‌ ఉప్పరపీఏ. వె. వి. (ఊవ్పరముగానీవ). 1. ఆకాశ సు భార. విరా. ౨ ఆ. ౧౫

మార్గము ఉపరెపీథి. "జా... తేరుప్పరపీదిం| కోప" జే. ఏ. న 4. “న్స _ఊప్సి తెల్టుప్పి దోలుకొని...” భార భం ౨ ఆ ౯౦. సీరుప్పి యిప్ప.” హంస క్క ఆ. ౧౧. 2. ఆకాశము. “గీ. "చేలుపులగ్ర్‌వ యుప్పరపీది | ఉప్పిండి జే. వ. 1. ఉప్పు కారము పులుసు మున్న

యాకళ్ళసంబు,.,” ఆం, సం, చేవ, 3౧ గునవి తినక మేశాయరూ పండో రినియుండు

ఉప్పి

నుపవాసము. “చ. (వ్రతములు చేసి పెక్కు_ లుప వాసములుక మణీ పెక్కు లుప్పిండుల్‌ , ధృతి నొనరించి. . .”” ఉదృ. ౨ ఈ ౧౧౫%. వాసము. “గీ. వలుతెజంగులనుప్పిండుల్‌. సలుప

జౌ 99 ed వలదు.” అచ్చ. ఆయా. ౫ళ. విణ. 1. ఉప్పు కక్షుపందము. 'బే.వి. (ఊవ్వశకుందము) బొల

లేనిది. ఆం. జా యప ౧౦౫ 2, శుష్కము. “వీ సీర్పుమై నుప్పిండియువవాస ముండసీ మగనాలి సరిపోల్పం దగదు విధవ.” లి అ, రాం

896

రి ఉప!

ఉప్పూ

ము మోాంగడత్‌ "పెరుగు లువ్వంగాయలున్‌ మున్ను గాఒబరిపూర్షంబుగ నారగించి రను వొప్పం బెండ్రివా రందజబుక.” ఆని, ౧, ఆం ౧౦౫.

క్రీ WU డావిశేషము. (శంరు

“కా, | ఊహ్వుంగొటారు. చే, వి. (ఊపహ్వ౫-కొటారు) ఉవ్చ

లము. (వా

ఉప్పిడి. చే. ఏ. ఆప్వుడుబియ్యము. (బ. ఉప్పిజ్లు ఉప్వుంజేయ దే. వి. (ఊహ్వశచేవృ ఉప్పురాచి

ఆం. భె. ది. ౨౮.

ఉప్పిరింత. దే. వి. జ్యోతిష తి మాచేరు శీ (శరు ఉప్పుయిజ్ఞ,

ఉఊప్పిలము, జే, వి ఉహు కయారగు చోటు. (ఆం. పూ

ఉప్పు. దే. స (క్రి. ఊడుకంబెట్టు, “వ. కీచకతండు లంబులం_ బిండిగొట్టి కొట్రం బోసీ యుపి గొవ్చలంగా: “జేసి యావించినకుడుములబానలు ఎం” కాళ. ఆ ఏ౬ వి 1. లవణము. “ఆ, కప్పురంబు వెట్టి యుష్వు గొనుట” ఆము. ఇ ఆ ౬౨ 2. ఊషరమ్నే కృము. ఆం. భా. ద్వి. ౬3. త. సొమ- “క తొంటిజని వానియు వృటుతింటిం జుమో యింతపాూటుం చెచ్చుకొను టై.” శుక. ఆ రళం౧.

ఉవ్వంగండ. ద్య. ఏ. (ఊప్పు-కండ ఉప్పు రాచి యెండంబెట్టిన నూంసపుముక్క_. “సే దుష్పుల. బడచేసి యుహవ్వుంగండలు చేసి చప్పరించుచు నుండు చనులు మజచి.” వాల్మీ* వీ ఈ ౧౨౯

ఉప్పుంగడలి. చే. ఏ. (ఊఉవ్వుషగాకడలిం). లవణసము దృము. “సీ.. .క్రన్నన నీయుప్వుగడలి దాం టి,”” అచ్చ. యు. ళం వం

ఉవ్వులగలు. దే. ఏ. (ఊవ్వ+4+కలం) ఊవ్వురాయి. “క తచ్బ్చక చంసెన్‌ వదనముూవెవ్పక చెప్పె డును రక్తసిక్తం బము న్యాకువ్వుగలంవో లెం గలి సినుయిప్పావని దీని కేన యిచ్చితి మెనవకొా” వేం, పంచ. ఎగ ఆం ౨)

ఉవ్వడగాయ. బే. ఏఐ. (ఊపహ్వశకాయ. క. ఉప్పు గాయం ఊరు(గాయం ళు. + .కహ్వురపుందోయ

యెండం బెట్టిన చేయం పహూంసం ళ్‌ ఆ, ౧౮౭.

దే, నిః (ఉప్వుగావజ్జఎ చవుటి నేల, ఊపరమేత్తృము, తనంతట ఉప్పు వండెడు నేల (శ ర; వా

ఉవ్వుంచిండి. దే. వి. (ఊప్వ+పిండి) ఊవ్వు వేసి వండినపిండి. ఊఉవ్వుడుపిండి (జా

ఉప్వకట్ల్టు. చే. ఏ. (ఉపవ్వ-+కట్టు) ఉప్పలమున గడ్డ కట్టినయుప్పు. “సీ. చలిత శిరాపరస్పర ఘర్షణ భవాగ్నికణములమై నుష్పుకట్లు చిట్ట.” "పార్వ, గ ఊం ౧౦౬

ఉప్పుకూార. దే. ఏ. ఈలకూర.

ఉఊప్పుటుండలు. చే. ఏ. బం భక్ష్యుబశోపము. ఒర రో బ్బట్ల్టకే లంబు లుబ్బుగుడుము. గీ, సారువలు నువ్వటుండల మేరువులును”' క్రీ రం. మా, ౬, ఈ. ౧౧౦.

కప్పుడు. చే. విణ. ఊడికినది. ఊదా; ఊహ్పుడు బియ్యము=జఊడికినవడ్డనుండ్‌ దం-చిన బియ్యము.

ఉఊప్వురియు చే. అ శ మౌ పోవు, చివికిపోవు; ఉరెసీపోవు.* ఉప్పెన వై. ఏ. (నం ఉఊల్బణమ్‌ఎ నమ్ము ద్రపు

పొంగు. “పీ. మ్రోల వచ్చినకల్పసాల ము"ప్పెనం బోయె వచ్చినభొగ్యచేవత తొలగ. ? కాళీ, ర్క, ఆం ౧౧౧+

ఉప్పాంగు. జే. అ. | క్రి. (ఊబ్బిశాపొంగు) 1 మి క్కలిపొంగు. “ఫీ, . .శరనిభు లుప్పాంగి పోరలం బడియిళి భార ఉద్యో. ఈ ఆః ౧౧౬ డై, అథి

ఉప్పు

కమగు. “ము, బొవు wad ముడివడ్డ రాద ద్ర; ఉబుసుపోక, be ? భార ఉక్యో. క్రి అ!

౧ర౮ారా. 3. మిక్కిలి సంతో షించు. “మ. చెలు,

లుం 'చొనును సత్యభామ సనుదెంచెక్‌ నాధుః'

డుప్పాంగగకా పారి, ౨ ఆ ౧౪.

రస ముప్పొంగక్‌ ..

ఊపు. డే. ఏ. ఊొందుటయం దగుధ్వని కనుకరణము. !

(క్ర నొక్క-నా(డు.” శతకంఠ ౧, ఆ. ౨౭.

ఊబలాటవడు, న్వు అం శ్రీః (ఉబలాటముచావడుఎ) 1. మిక్కి_లికోరు. వ్యవం---పట్టుచీర వై రా యుబలాటవడుచున్న ద. 2. ఉత్కంఠతో నుండు. వ్యవ = మగపిల్థ వానిగా యామె యుబలాట పడుచున్నది.

ఉబలాటము. చే. ఏ. కేం ఉక్క_౦క, త్రీ చ మెన యభిలాష. 2. జాలి. (శ. రృ

ఉబుకు. డే. ఆ. శ్రీః (శా ఉబకుఎ 1. ఉప్పొంగు, నంతోషించు. “గీ. ఉబికి చనం దగ దితిహాస "మొకటి వినుము” శుక ౧, ఆ. ౧౭౦. 2. “పెకి లేచు. “సీ. చెండు నోరించినవెలువున లివమాఆ నొయ్యారమునః గొంత యుబికి 'యువికి.”” శశాంం 3, ఆ. ౧౧౧. వి పొంగుటు (శారు)

ఉబుకువాండు. దే. విణ, (ఊబుకుళావాండుం వరి వును అభివృద్ధి నందలోలవాండుం, “గీ, ఉఊబుకు వాం డన వద్ధిష్టు వొపహ్పుచుండు.” ఆం.భా భా.క్ళ.౯.

ఉఊబుసు. డే. వి. 1. వనిలేనికాలము. (చూ. ఊబుసను | పుచ్చు) 2. సంగతి సమాచారము, గీ, నీను, మానిసి ము న్నంచు చేకకమున్క, నొండొరుల తోడుకను జెప్పుషొందు రుబును” ఫీమ. ౪, ఆ. 53. విక. ౬, అఆ. 3౮ 3 కాలమేవ “వీ గేరంతయుబునుగాం గూర్పుండం దలచు

చో నా సివం బాడినట్టు తోయం”. రాధా. 3, =D 3 ౭.

కాలమేవము చేయు. “గీ. అమరవతి: గొల్వం జనువార అతివ యొపుడు, నుబునుపుత్తురు వివిఫోవ యోగ్యకళల.” "పారె. శుక, బఇొఆ, 303 కళా 3, అ గ్‌

9 ఆం లలి

897

వె. .మలయమారుకమును నుష్టున కృెగనూ:దు |

| ఆబ్బసీరు=ఆమసీరు. (శర బ్రా ఉబ్బు రపోవు.

ఆబ్బ

(డొబునుపోన్ర. ఢా)” కాల శేవము. wens నైన నొల్బవు చవి: జేక్స 'వైణికవల్ణకీబాదనము౭.”” వరాహా. ౨౬ ఆము. ౨, ఆ. ౭2౪౮. స్వాం 3ఆఆ-౨౬.

ఉబుసుపోవుం దే. అం (క్రి. (జఉబుసుగాపోచ్చుం ౩౮ శేష మగు. “గీ శమనలోేకాభివర్ణన తయా నవ్చరోలోకము. . *” కాలీ 3 ఆం ౧౬౫%

జబ్బ. వై. వ (సం. ఊప్మ౩) జమ; వేడ “గ్‌ కా డుకు నెగ వెట్ట వేండిమి యుబ్బ యావియుక్క యన నొప్పు నామంబు లుష్టమునకు” ఆం. శే (౭.

ఉబ్బకము. వై. ఏ. 1. ఉబ్బుట (బ్రా 2. ఆధి కము. (శర)

ఉబ్బడయు. జే అ. | క్రి. (ఉబ్బిశాఆడయు). శీణ డక నొందు. సాం, ని. మాన. లర మాన. ౭౦.

ఆ. స

ఊబ్బకొలు, “వై వె. ఈ డ్‌ జాబ్బు, సొన. ము, 8

అహా బ హాండకటాహా ముబ్బస్‌లి త్రీ డ్ర 92 వగుల్‌

కానరాక.” భాగం రా స్మ. సనా.

బ్ర

ద్వ ఆం డీ (డబ్బ రము బి*న్ర 1. ఆశ్చర్యవడు. “ఊం ఆదిమ మైనయండమున యం దువబించెను గూబపుల్హు న్యూర్యోదయ వేళ ముజ్జగము నుబ్బరపోజంగ,..” కాశీ, ౬ ఆ. ౧౭ వైషు 3, ఆ ౯% 2. బాధవడు. “డా ఒయ్యన 'వెల్పు సూడ జడి నుబ్బరపోయొడి ప్రాికోటికిన్‌, దయ్యము "నెత్తికోలు తుద దాం కలం దూరుపు చెల్ల వాణక 'తృల్పయ్యెను. ,.” పూర ౨ ఆ. ౨౪౮.

ఊబ్బరము. వై. వి, (సరి ఊఉల్బణమా) 1. ఉబ్బుట, అతిశయము. “వ పత్తినంవత్తియు బొబ్బర యుబ్బరంబును, ,.” ఖమ 3, ఆ ౫౭. 2. కడు పుబ్బుట (శా ర వాం త. (నం. ఉష దామ) ఆశ్చర్యము. (చూ. ఉబ్బరపోవు) టీ చా (చూ ఉబ్బరపోవు)

ఉఊబ్బరించే. వై అ కి .డొబ్బుపొంగు.(నమ్ము దము) “వీ రేచేనిసిరి కుబ్బరించు.మ్రో:తలప్రోవు కవసీరో సపు మంట దొాంచులాసపు” కవిరా ర, ఆ. ౬౩. ర కడుపుబ్బు. (శం ర. వాం తం మారమువట్టు* “ద్వి. ఉబ్బును*ర్పులతోడ నొకకొంత సేపుుఉబ్బ రింవక పట్టి యూరకుండుచును.” రం, ఠా యు. 33౯, పు

ఉబ్బరిక చే. ఏ. విజృంభ్రణము. (చూ. ఊబ్బరిక చేయు

ఊబ్బరెకచేయు. బే, ఆ. 18” (కబ్బ్బరికశ చేయు విజ్బంభించు “వ. . .పనుదేవువట్టి వట్టిసంబు గొని దట్టించిన నుబ్బరికచేసి చాణూరుండు వారెకరం బు పట్టి... భాగ. ౧౦ స్క. ఫూ ౧౩౯౮౫.

ఉబ్బలి. చే. ఏ బురద. వంకము, “క కరు లుబ్బలిలోం జిక్కినయగరు 'లెత్తణగం జాలియుం డుంగాబే పుడమికొ.” వేం. చంద, ౨, అ. ౭౧. రసి, జు ఈ ర

ఉబ్బలబడు. డే. అం శీ ఉబ్బ వేయంబడు. “రీ రన ధూమమఖలగా, తృచ్చి దృములః బ్రా నుబ్బలబడి మూల్టచుుండు వారు” వేం. వం, కరి, ఆ. ౭౨౪.

ఉబ్బసపుమ్చే, ద్వ. అ. క్రి" (ఉబ్బసముగాపుచ్చుఎ ఆయాసపడు* “క, , ఎనావుడు నుబ్బసపుచ్చుచు *..” దాష్టం ౨) ఆఅ రాగి (చూ రాజ

ఉబ్బసము. వై. వి, (సం. ఉచ్చా సక క ఉబ్బను) శ్వాసరోగము. “గీ, “కాసంబుెపీరు దనర్చు చుండ్కునుబ్బస మనంగ దగ్గన నుక్కిస యను” ఆు. భె. ౨ ఆ. ౧౨౬

ఊన్చించే. దే. స (క్రి (ఉబ్బు. ధా ప్రే 1. పొం గంజేయు, "శా. ++ కేజ్జలధిసీ రుబ్బింప,. ర వార ౬ ఆ ౮౭. 2. వృద్ధినొందం జేయు, పెంచు. “సీ. ఉత్సాహ మొదవ మై నుబ్బించె "నేనియు6 బచ్చిగోడలజాడ విచ్చుదిశలు.” ఉం రా, 9 ఆ. ౧౯౬. తి, ముఖస్తుతిచే నానందిం వంజేయుగోసీ, ,.వారళ యుచబ్చించువ కిచ్చి విక్రం ఆ, ౧౨౬.

ఉబ్బు. చః Wop డీ (సం ఉల్పణమ్‌) 1. పొంగి “క ,నదు లెల్ల నుబ్బి వదలు వాజెక్‌”” వి

|

98

ఉబ్బు

పు! ౭, ఆ. ౧౫౬. 2. ఉద్దత మగు. “సీ, , ఎట్టు బ్బెనో విరవాబాప్యోదకములు.” వైషు, రా ఆ, ౧౬౮. రం,రా.ఆర. పు.౧ ౩౨౦. 8. అతిశయించు. “స్ప _ .ఒకదీవిం బేరండ యుబ్బి కాయు. "కాఫీ, ౧ ఆ ౧౨౯. కీ గర్వించు. “క తనలోకముం గొనియాడం, విని యుబ్బండు సజ్జనుండు , ..” భార.ఉద్యో. ౨ ఆ రల, భారవిరా. ౧, ఆ. ౧౩౩. ర్‌, వేడుకవడు, “గీ. ఉపనిషత్తులు వారిచే నుబ్బి వినును” ఆము. ౪, ఆ. ౪౩. 6. సంతోషించు. “ఉ. మాలి శిరంబు. 'దుంచె తణమ్మాతృములో దివివేల్పు లుబ్బంగకి” ఉ. రా. ౨, ఆ. ౭౯. 7. పకట మగు. “నీ కాన వచ్చిన యుబ్బులింగంబులకును,గానరాని నిగూఢ లింగంబులకోను.” కాశీ. ఏ, ఆ. ౨9౨౬. రవి స్త రించు. “మ. బెరనెన్‌ మేన నిగిర్చినట్టు వణ లుబ్బెకాొ, , .” పారి సగ అ ౪౬. వి. 1. పొంగు, “చ, సుదతిముఖేందుముండలము సొంపున రాగ రసాంబురాళి యుభ్యుపసయము6 బొంది యొంత యును నుబ్బున వేల నత్మిక్రమించుచుక్‌ ౨” వైప, 3, ఆ ౧కోర జ సంతోషము. (భర్తకు “ఊ. ..ఊరువు లొ ర్తిచి క్షమున కుబ్బొనరించుట ధర్మ మింతికిక = కానీ ఏ ఆ రాం. 9. ఉశ్ళా వాము; ఊత్సాహకారణము. “చ..,దర్పవచనం బుల సేనకు ను బొనర్పుచుక. ..” భారశల్య. ౧) ఆఅ 2౭3. “చ, చేవతలపారణ మంబుధి యుబ్బు లోచన్లోత్చవము .. .” భా. రాం నుం ౧౭౦. 4. విజృంభ ణము. “డ్‌ "పొండున్భ-పొల నందనులు "'పొవని మున్నుగ చేచి...సేన తమ యుబ్బున కుబ్బంగ. ..నిర్వికారులైల” భారం ఫ్‌ = ౧ఆ ౨౨౩౮౪. ర్‌. అతిశయము. “ఆ నువ్వుయబువ్వు నవ్వుజవ్వనినాసీకు చివురునవురు జవ్రురు నువిద"మోవి,ముబ్బునుబ్బు గెబ్బు బిబోక వతివేణి.”” విజ ౧,ఆ. ౮౪. 6. బకవ్యాథి. (ఉదా:ఉబ్బురోగము. మల మూత ములు బంధించు రోగము) ఉష్హము. “తే... ఊబ్బు నుమృయొక్క. , . ఊష్టాఖ్యలాం" అం. భౌ (వ్ర: ల. ౯. జన్న శ్రుతి. శవ =, ఉబ్బునాంగను జన శ్రుతి దనర్భ్నుం” ఆం. భె, శ్ర" ౧౧౨ విగొ* ఉన్నతము; దృఢము* “సీ, కలిమిగుబ్చెతమిన్న

ఉబ్బు

గబ్బినిబ్బరపుబ్బుగుబ్బ రాజక్కవ గిబ్బజోడుల” |

నా. ౧, ౧౬౮ ఆం. భె. ళ్ళ. ౧౬

ఉఊబ్బుంగుడుము. జే, ఏవి, (ఉబ్బుషాకుడుముఎ మినుకు వవ్వు బియ్యము నానవేసి +రుబ్బి నీటియావికమై నుజెికింవంగా నుడికి స్తూల మగునిజైనం గస బొబ్బల్టుకేలంబు లుబ్బుంగుడుముసారువలు. , శ్రీ రం, మాం కు ఆ. ౧౧౦.

ఉభయచరము= నం విణ. ఈ ఆ కెండిటః దిరుగనది. (తాంబేలం, బక్షీ మొ.

rm a en ద పా

‘

om

చినగా fe

ఉఊభయము. గం వ ఈ న (పృకానీకము చేయు ధర కార్యమునకు వంత్నుప్తకార మొక్క. రిచ్చె డుసాము. స (అ. ఈం అ 1. శండవయమవ | ములు గలది. 4. చెండు. ఊఫయతోో ముఖి. సం, వి . ey యావుః “వ. . .గాయ్య తీజవ పరాయణుల ను

యితోముళ్లా గో ప్రదాతల, ౯ ఖ్‌ "కావీ*కులిం కరగ.

ఉమ. స్త్రీ, 1. పార్వతి 2కీంర. 3. వసుపు, ఉ. కాంతి. ల్‌. శాంతి. 6. నల్హ గినె వ

ర

చం. ప జి

ఉమాచతురి. సం, వి, ఈ. సీ. జ్వేషళుద చతురి. థ్‌ ఆఅ ఫీిర ధి థి

(ఇది పార్వతి పుట్టినదినముఎ

డమాదము,. చై ap (సం ఉన్హాదః.) ఉన్హాదము, పిచ్చి. (శ భర బ్రాం (రూ. ఉమ్తాదముఎ

ఉమావళతి, సం, వి* ఇ. పుం, శివుడు.

ఉమ్మా ప్రియము, సం వ అం ప్రుం. సిచము, కడిమి.

ఉమామృతము. సం సిం జ పుం అవోటము, కొండ నొలుగు సం

ఊమాసుకుండు సం, వి ఆ, ప్రుం. 1. విఘ్నశ్వరుం డు. 2. కుమారస్వామి.

ఉమ్‌ వె. వి. య వ 1, ఉమ్మి ఊమిసిక (దృవము, క ప్రమ మె క్వూద్బుం విప్రో, _త్రమునైనిం దప్ప "లేక తా గర్వితుండై ,యుమి సీనం "బెదవులు గోయుట్కయుమికొలం దినిపించు

యాలాల. 99

టుచిత ముర్వీశులకుక ం నిజా. ప్రా కాం. రోజు 2. ఉమ్మి వేయుట “నీ. నాసాపుటంబులు

మూసి యుముల్‌ మాని...” శివధ. ౭, అ౫."

899

ఉమ అజ

జూ థ్‌ . చాక్‌ క్ల భి జే ఛి క్‌ *

జమియు. వై. ౪ (క్రి. ఈమ్మిజేయు. "ఆ. నీవు సూయచుండ సీయిష్టు: డిమణ్కిముంతు: డొప్పుడు దనదు మదము పేర్మి నన్ను నుజక యుమినె నామాంద నిటియ,దనుజుః డీలు నొక్క_ మనుజు

టోిది 3 నక్ష? భార ఆర్య స =A పియా. ళ్‌ డీ 1. Fa డలర్మగ క్కు “క, ద్యుమణికరాళి శం యమవసకళి గలయం గూర్చె హవ కాటయ నృ్యయ్యామృకపుబిందులె ₹కముజం నుమీనెడునన: ఇలయ: గరక లుడుగక రాౌెకె)” ఆము. ళో ఆ ౯౯౭ 2. నోటినుండి పసాజవేయుం “ఫీ కొని చాలునైనను దిని కప్పి యుమినెడు శ ఇ 5 bs

చెజకువి ల్లని నమ్మ చేకః బట్ట” కు, నం ర్కఆ ౭౫%. ఏ. వెలలవజచు, “క ఎబమంట లుమియు మాడ్చు_లజుఅచుజ: జూయటయం త జారి ఫం cn ఆ. కైకా.

ఉముక చే,వి, (ఈ ఉఊమి. క. ఉయ్‌) ఊంక్కతుషము. “ఊం శాడిదరూపు: దాల్చి యుముకల్‌ డిను చుండలోం జూచి...” భార. శాం, రి ఆ, ౨ గాక

ఉఊమెక=జామ్మె క్ర, “క. ముది మది దప్పెనొ మైక్య మ్కుగదిశనొ యటు గాక యుమెతకాయ నవమ లితో.” చెన్న. అరు అ 53.

ఉఊమేజాచారీ. హిం. ఏ. డఊమేజువారువని.

ఉమేజువారు. హిం. వి వని సరిగా జరుగు చున్న దో లేదో యని కను పెట్టి చూదచువాంయం

క వై a (సం ఊమ్లో ఊోప్పము, జబ్బ. ఆక్స్‌ నీజెండతో చెసె నుమ్హఃయాంగ మికు... (2 మయ్యు. .. వారి. ప్రా ౭, ఆ. ౧౬౦

ఉమ్తగిల్థు. మై. అః (క్రి. 1. ఆవిరిచే నుడుకు, (శారు ద, వార్చి. యుంచినయన్నము “మొదలగునవి 'ప్మాక్ర వేండిమిచే. నుడుక నందలికడి తొలరాప, “వ లోన నుమ్తగిలి గ బ్బువలవక కముతావులం గలనావురాకులు వజచి. .. సాధా. ఈ; ఆ. ౬౦.

ఉమ్మడి. దే. ఏ. ఊంబళికం స్ట శ్రీరంగవిభుం బతి

స్టించి యర్వది'వేలంలమాడ లద్దేవునుమ్మడికి నొ సెగ చై ౧౩ అ. క్‌. ఏరా. 1. ఆవిభ కము. “ఉం ఉచ్లుడిసొమ్ము గానం దన యోవినయంతయు

ఉమ ఎవాస్ట్ర

నన్నివంకలక , "నెమ్మదిం బాణం జల్లుచును నీ'ల్రెడుః దాన ప్రదాత నంచు...” భో. కుల ౧౩౨౭. డి. ఏకము. “గీ. ముంపు దులకించు ముర్తిగ మానికముల, ములకనిద్దాక-డానిసొమైులమె బుంగులుమ్మడిగ గుమ్మి చెమేన నొజపు( జూప రసిక. ఆ రిం దు వక కాలమున. (ఇది తజ-దు ఒక్క శబ్రఫపూర్వముగాం గన్నట్టుచున్న ది) “మ, ..ఆ; బలియుం జేయు "మెటణుంగుటమ్య లన మొవ్చన్‌ (దుంచువాః డు మృడిక” అచ్చ. యు. కర౬. “క. కృతవర్శ యు నృపుండు గురుండు. *, అ, చ్యుతునల్టుని బొదివి రొక్క_యుమ్మడిం చెలుచకొి భార

అవ్య.

రో 5, అ, ౯ “దం , దిక్కు మడి మోస మ eD ఫ్రా. ౧, దో. ౧౧ ౩. ఉమ్మదము. "వై. వి. జొన్న వ సము ఉక్క. “చ. అ

కర (శ్రోమస్ఫురకాం చాశువకంబులు "దుం భ్‌ రంగా). . . ఊమ్మదము వుశ్రుం జెమక్న్చెం బురాణ కూర్మ ముక.” శివరాం. ౧౩ ఆ. ౯౦.

ఉన్మీద. వై, వి (ఊమృశసీరు) ప్రసవజలము,

“ప్రసవ మగుటకుముందు వెలికి ప “గ డ్రా

జ గాదంనినులం గలయుమనీరుతొరులం గేకు లు శేకులుతోన చేసె”? ఆము. ౪, ఆ ౭౯.

ఉమలము. చే. ఏ. దుఃఖము, శోకము. “క కనక ree మొప్పయ్కననూనవిభవమున నీవు యాగం బొనరించినయొపవ్వును నివ్పటి సియునికి యునుం జూచి నాకు నుమృల మయ్యొక ౫”

భార శాం. ర్క ఆ 3౯౦, భార విరా. =౨, ఆ. ౮౦.

ఊమ్తలి. డే. ఏ. జఊబ్బలి. “గ్గ, ఊమృలి యవుజు "జవుక నా నొప్ప్వుం బంక్కము,..” ఆం భాం చ XX.

ఊమ్మలించే. చే. అ. | క్రి. 1. బాధపడు. “గీ. ఒక్క కయి సీసాల నాయునికి గాంగం బలికికొన్నార మది చెల్లె నలఘుచరిళుపోయి వచ్చెద నని దివం మ బోవృనుత్సహించె నముని మది నుమ పో” భారం శల్య. ౨౧౩. “క్లే తనకులంబునం

400

మిం స ల

గొనుట, కోమ్మలించి వివర్డ్మ త నొందినట్టు, గంది

యంతయు జెలువేదెం జుందురుండు.” భార

ఉద్యో. Cy ఆం ౬ఇఒ€ ౭. 2, తాళము నంచు.

“చ్చ .ఘీసరిలుచు నువానుచు నువులించుచు య బౌ శే

స “కాళీ. ౨3టి. యా వెలా నిర్వ. రాట్‌. ౧౩౨౪.

ఉమ్మలింపు. చే, ap (ఉమ్షలించు భా ఉటోవ్యము,

ఉక్కు + ఆం, ane క రాధి

నో ఉమ్మలిక, జే. వి. 1. దుఃఖము. “క ఇమ్మహి యొల్ల ను నీమదియుమలికకు: జాల నొచ్చె నుర్వీవర త భార ఉద్యో. ౧, ఆ ౧౦౭. (దుఃఖ సై సకన్యమవాతో భారా శ్ర కృతస్యనవై.”” అని మూలము స్టా. ౬, అం ఎ 0 కష్టము. కేం దనుయంతి జె” భార విరా

“ని నొలునికిణుంద: గానల నునూజులం పడనియును విక చడ "_—

౨+ ఆ ౨ కేరి

ఊమృ లక ము=ఉమ్హలికం 1. దుఃఖము, "గీ, ,. అజాత, వెరి యల్లన నకులంనివలను సూచ్చి నెమ్మనంబున నుమ్మలికమ్ము గదురునెలంంగుచందంబు వేలుగా నిట్టు ఎ అనియు భార. విరా. ౧, ఆ. ౯౧; 2. కష్ట ము వ ఇవిషధంబునC గృష్దునితోడం దన యుమ్హలికంబు లన్నియు దృవ్వికొని శోకింబు వెన్లీగొ న.” ఫెరం ఉద్యో. ౨, ఆ. ౧౯౧.

ఉమృలికాండంం డే. వి అధికారి “చ శ్రవణ

యుగాఎతరానరణ చక్రము లుగ్గలం బట్టుతోర

పు, జెవుడుకనినికా వనుధ సక నున్లులి కాడు.” చేంం పంచం ౧, ఆ. కి ౭౯.

జ మృలికించు. డే. ద్‌ శ్రీః దు8ఖుంచు. క. . +, నీరు నిది ప్రాణభయం బగు నన్న నాక్శలోనుమలి కీంచుచుకొ సకుల నొల్బక యుండెను, . .” విపు.

ఎ ఆ 300,, భార భ్‌ష్మం తె, ఆ. రయ, ఉమ్హాదము. వై. వి (సం. ఊన్హాదః చి_క్తవ్షిభ్యమ ము, పిచ్చి ఆం. భె య యి బి౬.

ఉమ్హ్మాయము _త్రియము. ద్వ. వః తంద్రమొ _కికము. (శర)

న్‌ గీ రృరాష్థ్ర; లన్న దమ్థుఖతో విగ్భవాంబు ఊస్మి=టమి. (శ ర వా)

మై 401 ఉర

ఊయమైకజఉ మె క్త, ప వరువంపుంగ్రొమ్యావిపండు ఉల రకా రు “క్రీ అ యుమయ్యేల యా “లేపున మెక్కు_చిలుక గాటపుటు మైతలకు: జను యొల తొట్ట... సాం ని లం ME

33 నీలా. లా ఆః ౭౬+ , కారంగవ మదము. కం, విం చు en సర్పము, దాముం a ra pan ఆమెక, చై దై. ని. (సుం ఉన్మక్తః) దుత్తూరముళ్‌. | SUS “దు ఒకే_జం, కే కృపుభొమ యు _క్రవికొచాయ : నందమొ-పాద వ. యంది యిచ్చె. 3 దశా, ౭, అ ' ఉరగము. సం. వి, ఈ పుం 1. ఉరముతో గమిం

| డ్‌ న్‌ చునది. “పాము 2 సునము. 3. (=) శు నవ ఉవమ్సు ము . సి క్‌ చ న్న యయుః డు య నె వ ఆ మ ద F కము. క నిడు పెన చేయ ర్‌. చెలగ.

సం వి ఆ పు ఉష్ప్రము, లొట్టి విత్త ళల

౨ ఈ 3౨౧

భాలము. a

ఉయాల=-ఊధమేల. ఒర నిలంవుటద్దములు గంటల," న ఈ స్త్రీ అయ జాము. యుంయాలలం హసతూలికపాన్పులు దోమతెర! ఉరడించు-జరవడిం చు. “క. జ్వరవర యే నుండగ లి పోడశం 5, ఆ. (శ రి | స్వీకొరుం దొడరణం డగునె రమ్మ యురడిం

| ఉయేల = ఊయల, (శ. ర పృము స్కీవరు పెల్లం జూపు.” వారి ఊం |

అతు దర్‌ 4 ++ డాయ్యల నూంపుచు: 'బేను! లా ఆం ౧0౧ 2. (క. సం పాం

ళ్‌: దోడంగె నావ! కళిశువుక౯ంి శళౌాం క్ట a bes, సన పి Cc అ సుం. 1: గొజైపోతు. ది క్‌గి

౧౯౨. . 5న శ్లో. ఉయ్యల చేరట్ట దీ ద్య క్క (ఉద్యులగా చేరు + పిట్ట డీ y ఉగ * సం, హీ క స్త ఆ: డుగొశ.

సపక్షీ బెస్టు. ఆం. భా. ద్వి. ౯౪. ఇట్లే: ఉర భ్రము. సండాడరణము. ఊయనైలఫ ఆం ది లారి ఆయాని ల. బ్రలవులు: హస wan జే. ఏ. రమారమి. (శా రు లచేరుపులుయగు. వేంక. తిర. ౧౦.౨. రము. నం, మన్‌. నః ము జోొౌము.

ఉయ్యాల=డోయేల. “స “ర్ల శాాందలం జదలేటిలే: టకు ఆర అము న న

గలం బ్రాలు డగుచందనూమ నుయ్య్యాల లరాయల ! ఉరరీకరించే. నం సం ఆ సమతించుం బ్‌ దరము

హరి, ఫూ, ౬ ఆ 356, సా౫ ని స్థ జర చలువంబుం దణుముకంధరముచాన్కినరరి నురరీక ఉయ్యాలతోొట్టి. ద్వ. ఏ. (ఊయ్యాలశ-తోొట్టి)| _రెంచుపేరురమువానిళ చం. రా. కె, ఆ ౯౯

తొట్ట, రాట గట్టి యూ౯ వె పెడు నుయ్య్యూల, ఉరరికారము. నం ఏం ఆ ప్ర 1. సమ్మతి. 2 వి సు

ల్స్‌ ఉయ్యాలతొట్లిలో నునిచి లర్‌ కము చేయుట.

SHE నుబ్బ నేర్చి”

౭, ఆం ౧౨.

ఉయ్యాలమంచే ము. ద్వ. వి, (ఉయ్యాల మంచము.) డోలామంచము. “మం కొడుకుల్‌ బ్రవ్యాలు జ

కూతు రీశ్వురళిరంకూటంబుపైం గాపురం బుడు ఊరలంద్రోచే- డే, స డీ (ఊరలన్‌ శస్రోచుం

రాజు: దినరాజుం గన్ను లహిరా జుయ్యాల 1. దొర్హించు. “కా తరువం బెట్టి: బానల,...?

మంచంబు సీ,సవతుల్‌ ,శ్రీయు భాత్రియుక| ఉరలంద్రోచుచును బోవు నుక్కావపు గతిక”

47” ఇంటి, శ ౧౫1 ప. ఎ ఆం ౨౦5. 2. మోయ “క

శయ్యల=డహోయేల. “ఊం శీ మదికిం బ్రియం 'బెనలం న. ౦బురలఎద్రో దో వగ టై 1 నృసిం. 'జేళ్చనయుయ్యులలీల, , .” "పారి. క్ట్‌దెం రం ళో a, లర

KT

+ పుం ఉరరీకృతము. సం పిలా, (అ.ఆ.అ క సమ్మతింపం బడినది. 2. విరివి చేయ:బడినది.

ఉరరీకృతి. సం. వి, ఇం స్రీ =డీరరీకారము.

ఊరలందాణయిం

ఉర 402

ఊరలయిడు* ద్వ. అ. | కి, (ఉఊరలక వడు 1.వొ రుం (శం ర ద కాలం (న ఒలుపుం బక్వూల వీరంబు లురలంబడయగ.?” చెను ఇ అ ౧౨౦ జే. అ. శీ (ఊరలన్‌ ఇ పాణి చలించు బెదరు, *ము,.. .నీబిల, బురలంబాజల భీష్టుయైం గవినె,..” భారం ఖమ్మ, 5, ఆ. ౨5౬9.

ఊరలం, డే. ర డయ 1. పడు, "రాలఏః “ద, ,ళిరం, బురలంగ నాటువడ్డజలజోద్భవుకం టెను 'జెద్దవే

స రుం సం ళో, ఆ రడ గ, దొర్లు. “ఆ వడిగొని కులగిరిం దరువల,జడనిధిఖగమకర కవముఠరుషఫణిగణముల్‌ ,నుడివడం దడంబడుం

“ఇెలంకులంబడు భయజడి నెగసి బయలంబడు నురలి కడుక్‌ *” భాగం రా స్కం, ౨5౧-౨. లీ. పనలు, బీంటలుదీయుం “వ, + పెనుబొబ్బలం చ్రవేండకటావాంబు నిర్భరం బ్‌యి గుబ్బుగుబ్బని యురల. ..” భాగం రో, న్యం, 50౦0౯౮ డ్తీ, దగ్ధ మగు. “గీ. పెటిలె ద్రహాండభాండంబు చిటిలె దిక్కులురలె 'పాతాళభువనంబు లుదిలె నభ ము ఫ్‌మ. ల, ఆ ఇం (న్తఫో భువనాన్యా సన్నిర్షగాని సమం తత అని మూలము) అ జరీ

ర్‌, స్రవించు. “సీ, తోయజదళములకుది మంచు తొరంగెడుగతిం గన్నులోవ న్నశ్ఫుకణము లురల.” భార విరా, ౨ ఆ. ౧౩౮. 6. వీడు. కక నటనోద్భటుం డై నమహా,నటునిజటాజూట మురలినం చొరలపమరుత్క_టకనది యిది, “పాండు ౧ ఆ, ౧౩౨౮

ఊరలుంకొను. చే. అ. శ్రీ (ఉరలు--కొను. స్వార్థ మున) వీడు కోలుపోవు. “సి. అఖిలజీవులు నిజవ్యాపారశూన్యులై యున్న క కేజంబు లురలు కొనంగ.ి” భాగం ౨ స్క_౦ం* ౨౬౬

ఉరవడి ద్య. వి. (ఊరవుషావడి) 1. మిక్కి-లివేగ ము, “క, .ఇమ్మోవారమునకును డజాపలించి యరదముం బోని, మురవడిక్‌ . ..” భార విరా. ౪ ఆ. ౨౪౬ 2, వేగము. “చ ఇరువురు నీల వీరజనిభేమణ లించినవేడ్కతో.: బరుస్పర మెది రించి కాంచనపుబందుల: దచ్చనవాటు లాడంగా,

ధరణిపుం డడ్డమె చనుడుం దద్నుజదండముం. ధాశి మిట్టి బిట్టురవడిం చెండు గృమణీన

ఉఊఉఊరవడించేం ద్వ. ట్కు

ఊరవణించే== ఊరవడించు.

జర

నుబ్బరపోయిరి భామిసీజనుల్‌ *” వెప, 9, అ, ౯౫ తి. అతిశయము, ఆధిక్యము. “సీ, ఊరవడిం బ్రాగ్వీథి నోదయించు నూర్తూండకోటివింబచ్చా యం గూడినట్టు*” భాగం ఇ స్యాం ౧౭. ఓ. శార్యము. “క కురుబలముం దొడరి ౫లు వయ్యనురగణముల కైన నరిది శూరో డమ సీ, వురవడి ెలిచితి భాగ్భుస్సురణంబును బాహు బలము: బొగడం దగదే.” భార, దొ *%ఆ.౭, ర్‌, విజృంభణము. “ద, ఫారింబొర నార్పు-చుం గదిసి భూరెతరంబుగ గర్జదభ్కముల్‌ , ఖరకరుం గప్పినట్లు రణకర్యశు నారఘుపీరుం గచ్చ నా, యురవడి సూచి...” భా, రా, ఆర ౧, ఆఅ. ౧౯౩. (ఈవదము లఘుశేఫయు క్త మనుట కిన్ని నిర్థారక చ,యోూగము లుండంగా, కాళ, ౨ ఈ, రగ. లోని తవ్వు పాళమును గృహించి నూ. ని, ఆలభఘురేఫ మనియు నన్నధి, ఇది చింత్యముఎ

డీ 1. వేగిరవపదు. “ద్వి. ష్‌ రవడింపకు:డు వోవో మూను మానుం డరసీ కార్యము చూత మని విఖీిషణు:ండులి రం, రాం యు, ౨౫౧, ఫు, 2. విజృంభం చు. “వీ కఫిమసంగి నమారి గడల జీవులమోంద న్నుగ్ళతః గవియున ట్టురవడించి” భార, ఉద్భోం ౨, ఆ ౧౩౯ ౮. పర్మాక్రమించుః, “వ... ఆయుధంబు లెత్తు కొని తత్తజంబున రణంబునకు నురవడించు రక్కొ_నుల, 4౪”? భాగ. ౭, స్కృ_ం, ౧౯౯.

1. వేగిరవదడు, 2. చెల శేయగు. “గీ, సారవంళమై కర్టునినై న్య మురప, ణించుం గాకేమి దీనికి నృపవశేణ్య, వూని 'చేయంగ వలయు ప్ర ధానకార్య, మతని సమ యించుటయ నాకు నది భరంబె.” భార. కర్మ ౨ ఆ ౧౪౮౮ తి. ఎదుర్కొను, (సృతిధుటించు. “చం యజనము దానకర్య మును, . , సంగరంబు న్‌, విజితవిభీతిమె నురవణించుటయున్‌ నృప ధర్మముల్‌ ...” భార. శాం. ౨, ఆ. ౨౨౦౬. 4. దండెత్తు “వ,.,అంత సమ_స్తనై న్యంబులు సన్నద్ధంబులం గావించి వివిధాయుధంబులం ధరిం చి నుధాశనులు నుహాదేవిం బురస్కరించుకొని

ఉర 403 ఉరి

మహివమునీమోందికి నురవణించిన.” మార్క! నారగము, నావగ: గ ద్రినసాధనంబు ల్కన్ని యు క్క ఆ, ౮౦. | నమకూరం శేసికొని నేస్పన నేగితి మ్రుచ్చు ఊరవు, వై, వి, (సం, ఉర) పతస్థ గలము. ఆం, క 'ప్రొద్దునక ఎ దళం స్వ ఆ. 29.

ద్వి ౧వ లం | ఊరిగోలం చే. వి (ఊరె4కోలఎ చిన్న జంతువులను

ఉరళ్ళదము. సం. విం ఆ పుం, కవచము. ' పతులను వట్టుకొనుటక్తై చివర నుకెపెజ్టి కట్టిన ఉఊరసము. సం. విణ. ఆ. న. శే పము. (ఇది సమా | పం ష్‌ కట్టలంక: దడుకుచాటున:, సో. త్రరవడముగణే యుండను:-వనితోరసమా.) | బిట్టు నురగ లం దిగిచి బిజుసున జెక్కంల్‌ , వట్టి విజిచి. ,.” Ke 2 న అ. లొ

ఉరసిజముం సం.= ఉఊరోజము. Cy lee న

ఉరసీలుండు, సం విణ (ఆఆఅ) 1. వెడంద మైన ఊండె. చే. వి. కుమ్తరిపురుగు యమకీటము “గీ. ఊరి

జప! శేళల బురదలోన పొరలుచుండి పతస్థ్ర్రలము గలవాండు. 2. చరాకవముము గల! పురు చెల్ల వేళల రవ స రలంచుం థి ల | యు బంకంబుం బొందనట్టుల” రుకి,. ఈ,అ.3౬ం వాను. | య రే

ఉరను-డదు. చం.=ఊరసిలుదు. | ఉరిత్రాడు. డే, విం నాన్న (ఊరిశాత్రాడుఎ కంఠ సాక ము. “సీ పసిండిగాజులం సెకి “వెస డ్రోచి

నునుఃందీల: చెములించునుం తాడు నెమకుకరణి.””

ఉరస్రాణము. సం వ అ న జరళ్ళదము, వరము. శ్రా

ఉరన్కు.(డు. సం విణ. (౫ ఈ. ఉరముకల' స్వా. 3 ఆం da వాండు, “చు. ..సంహాతోరు కళినోరస్కు-ండు |

నో ల్ల

క | ఊ౦దీయు. చే. స క్కి. ఉరిపోసి చంపు (వా 'ఉకియాట. దే. ఏ. (ఊరెయాడు ధాం 1. ఊం ' యాడుట, ఊ:గులాడుట (శ.ర్ఫ 2 ఆందో భనము కలవరపాటు. లీ. సంశయము, నందే హాము. “గీ మోకు నెప్పంగ నువంయాట మేలె రాజ్య, కాంత మిగిలి యేం జంపంగం గానియటి, | వావిం బలువురః జంపిన కూరతావి,శేప, మాక్మ హ్‌ దహించుటం చేసికాక.” భార శొం ౧ ఆం ఉరస్సూ, త్రిక. సం. వి ఆ. స్తీ స ఊరఃవర్యంత హారము, ' అల గన కేభిశ ౦కే వచనం యద్భ్బవీషి తపో ణ్‌ మువజకు వ్రేలు ముత్యాలహారము. ధని అని మూలము

ఉఊరస్సుటనము. నం, వి, ఈ సం రతిబంధవిశేషము.

ఊరన్యుండు సం. వి. ఆ. పుం. పురుషునకు ధర్మవల్ని | యందు బుట్టినకొడుకు, జ ిరసపుశ్రు డు. విణ, ' (ఆ ఆ. అ శ్రేస్టుండు.

ఉరన్వంతు:ండు. నం విరా, (ల్‌. స్వతః ల్‌ డూ గ

న వాతా ద

ఉరళించే. దే, అం క్రై వెలుంగు (ప్రకాశించు. ఉరియాదు. జే. అ. శీ . 1 సంశయించు నంజే ఆరు) పాపడు. “చ మన మురియాకుచుండ ననుమా ఊరి. జే, ఏ. (క ఊరళ్‌ ఎ 1 ఉచ్చు, వాగుర.! నముతోన సుజేష్టం జూచి...” భార విరా ల ట్రైౌవదీరూప మనునుకిం దగిలి తనదు వాద। ఆ ౧౦౨. ర కళవళవడు, కలయ “గీ. ఇట్టు య మనుమృగ మకరి నుదిలకొనుచు.” ఫారం, లురియాడుచి త్రంబు ెట్టేేని నాథువెప్పిన విరా. ౨, ఆ. ౨రళ. 2. కంఠ పాశము. “గీ, వాని ధర్మ ంబునకుం జొరంగునూలుకొల్పి...” ఫెరం 'జెనంజూడ వై తేని వాయుపుత్త్యనీవు గను:గొన| ఆర, ౧౩ ఆ. ౭3. తి. చెదరు, విడివడు. “మ. కచ నురివైన నీరకైన్స నగ్నివైన విషంబునతైన భారం బురియాడి వె న్నారయ...” చిత్కృభాం చేను మేను దొజ:గుదు...” భార విరా, ర్యాఆ, ౯౦. క గద్దదిక మగు. “ఆ...గళమున ౨ ఆ ౨౨౯ త. చోరసాధనవిశేషము, నెలుం గురియాడ వగచి యమ్హరాంకకుండు.”

“చ ;,,మెలమందు గొయ్యయా 'నురి ఎంకి కార శల్య, ౨, ఈ 3౬౧

ఉరి

ఉరియు. జే, అ. క్రీ" కంపమ దుః “గీ. కొను లంరియంగం బిజబుందులు

గదలి మేఖ,లావళులు గదలింప చేత్రాంశు లలరం” | ఉరుజే. చే. ఏ. (క, ఉరను) 1. వ్యాప్తి

హారి. పొ. లా ఆ ౧౬౮ (శ.ర పా. కౌను గునియంగి మ్ముద్ది) ఓ. నెరయ్సు తెల్బవడు. “చం ఊరిసిన బల్లను డుకలు నూడినదంతములు ఎ” వాంస, ౨ ఈ 3౪. 38. వక్వమగు, ఉడుకు. “*వ,.,తన సవరించిన కాష్ట్రంబులు గ్రమంబున నిడి యనల౨బు6 బ్రైబిలంబు సేయం గాన్థంబులు సమనెం గాని యాేంగుయం డ్లురి య వయ్య.” భార శల్య. ౨ ఆ ౧౯౨ న వ స్మళా న్యపచ్యంత. అని మూలము డీ చరత పించు దుూఖవడంు, “ఆ. తల్హులార కరము త ప్పయు తో చుట్కనుల్ల మల:కపేరి, నుకయు చుండు.” భార. మొ. ౨౦౧. లీ. కాలం, ద మగు “ఆ. ఉదరవహ్ని చేత నురియుచుండియు చేను జూడం గడల యిట్టికూడు: గుడువ, నొల్లను...” భో. 3,ఆ, ౫౩. 6. శేంగు,

యిజి నందు. “గీ. అరులు మనమోంద నురవడి నరుగుచేర్య నేము. సిడిముడిపడుచుండ నిట్టు లనుట్కయొప్ప దురిసినపుండుల నువ్వు వెక్టు,దర య దీనికి నిన్ను నేమందు: చార్భ” భార క్రో ని ఆ. 3౫౮.

ఉరివిడి. చే. వి. వృక్షవిశేషము. (ఆం. పా

ఉరివ్వోయు. చే. ఆ క్రి (ఊరిశేపోయు ఊరి పోసి కొని చచ్చు. వాః:----ఆయపకీ ర్తి పడలేక యామె యురివోసికొన్నది. స. , క్రీ* ఉరిదీయు, (శం రల వా

ఉఊరికారము. నం, పి, ఈ 'సుం.=ఊరరీ కారము. ఊరీకృతము. సంజఉరరీకృతముం

ఊరు, వె. WD శ్రీః (సం ఊరక 1. చే లగు, శ్రేష్ట మగు “ద పెనలగక ప్రాణరత్నణ ముెసీ త్న్‌ యొనర్చుట పొప మిందుకై,కనలకు నాకు -మేనియెడం గాంక్షయు లే దిది వోవుటే 'యు రుక్‌” అము, ర ఆ, ఒబిల్‌ం 0, తగు, ఉచిత మగు. “క..., కయన్‌, వినుపక పరిశుది జీవునికి: ప జేయు టురుక”. భార శాం ౫ ఆ, ౪౧౭.

404

(క. ఊరి. 1. చలించు, ఉర్ముక్కముఃడు.

ఉరుజేగొను. డే. అ.

| ఉరులు=డారలు. 1. వడం, రెలం.

ఉరు

నం, ఏ ఆ పుం, విష్ణుమూ ర్తి చావమనుండు,

(చూ ఉరుజగొను జ ఒకవిధ మగువేయ (శ. రృ

- (జరుజి4కొనుఎ న్యాపిం చు. “వప, న గూడి మట్ట యల'మో త (త్రి భువనంబుల నురుజగొన,. శీను. ౨, ఆ. ం

ఉరుటు. జే. ఏ. క, ఉంగరము. 2. కంపితస్వరము. “కీ అంగహారము: జూపి యంగాధిపు మనోవా 'రాఐగహారము: గొన్నయబ్దవదన, యురుటింళత గనిపించి సరాణాధఢ్యు కెంగేలియురుటు: కొ న్ననీలోక్సలావతీ*ఎ బహు. ౫%, ఆ, ఒఏ (కం డర్భములకు నిది యుదెపహారణముం

ఉరుఫోడం దే. ఏ. మల్దవిద్యయందలి వదునాలంగు వినరులలో నొకటి.” వాంస ౧, ఆ, ౨౦౬+

ఉఊరుబుకము. సనం. = ఊరుబూకము.

ఉరుబూకము. నం రుం De పుం. ఆముదము bah ఊరును. చే. ఏ. చర 'వాద్యవిశేషము.

క as గ్ల సినగతిం జే:టి మోసిన క్కియ నాదా జఅక..

లో స్వాం 'ర, ఆ ౧0.

'| ఉరుముంజి. బే. ఏ, (హి. ఆర్మజ్‌ ఎ దేళవిశేప,ము.

“వీ వింవాళఎబున గ ంధసీంభురంబులు తెచ్చి యురుముంజి బలం తేజివారులు "దెచ్చి. 7”. పూర న్‌ ౨, rp ద్ర య కలు (రూ. హురుముంజేం

ఉరుముడు. దే. వి, ఒకానొకచెట్టు. (శ. ర, బ్రా)

“క. అప్పుడు ధృష్టద్యుమ్నుండు, నివ్వు లురులుచూపు లడరి నిశితాస్త్రములం, గప్పె గురుని. +” భౌరద్రో

౧ ఆ. ౧౫౬. 2. దొరలు, aren కకక జం దము కలంగం గన్నీ, రందంద మొగంబుమో:ంద న్వల మురులక” భార, వొ. ౧౯౬ షా. అ శుజలంబు లురుల నేశ్చుచున్నం జూచి వడ. భారం ఆర. ఇవు ఆ, ౧౮౬

ఉరువడి=ఉరవడి. (మిక్కిలివేగము.) “సీ. ఊరువడిం

బల తెంచి , యిరువక్కియలు దాశి గంద్ధసీంధుర కోటి గనుష్ట పుకొట్టి, రాజం చ య ఫి రై

ఉరు 405 ఉర్వి

ఊరువడు ద్వ. అ. (క్రి. (ఊరువుశాపడు) నెజ | ఉరోజము, సుం వి, అం పుంఊరముశ: బుట్టి "వేటు, సిద్ధించు. “క సీవ ట్టురువడ నొక్క. తె! _నది=స్తనమ్కు చన్ను, (ఇళ్లే ఊరోజాకము, జూపి యొకతె ౫ ర్వ వముడంచుచుక్‌ వలయు ' ఊరో భవము మొ గతిన్‌ బ్రాక్తీంపవచ్చు భోగము, సీపుణ్యం బిను ! ఉరోభువు, సం, వి, ఊ. పుం. ఊరోజము, చన్ను. మడించి చేడు ఫలించెక.” కళా. కక ఆం హత _ఊజుము. “గీ,, కడి యురులు జెడబెడ ఊరువణించు. చే. ఈ డీ ' ఉరవణించు, పర్మాక | నంగి? చ్యాా. 3, ఆ. ౯౭. షః మించు. “వహ భిషణం బగుసేనయుం దానును శ్రర -బడం. ద్వ ఆ క్రి. (ఊర్హన్‌సాపడం స్వార్థ నతని 'వెనుకొని చని యతిరయంబునం బురంబు' "మున కాలు, య. “ము, . .పరిఖాంభో

అ కని చెర నురువణించినం కళా, ౮ ఆం 23. నిధి లక్ష్యుమాణపుర సౌభాగ్యంబు మించుక ...

ఉరువు, ఉభ. చే. స కి, * 1. విడుచు, త్యజించు. వియద్దంగాకరంగావాతిన్‌ , దరు లుర్హంబడి "పెల్ల “ఆ. తరము నక్షరంబుం గానంగం బోలువ్రే, గిల్లి పడు నానాకంబు చందంబునక =” చంద్రా. దార్థచింతనమున నమ్మిథునము; నందుః బూర్వ | ౧; ఈ ౧౧. కుల వనీ లల మురివి యపరంబు సేవట్టి, నిలువవలయు నధిక ఊర్టు=ఊరలు. (వడు, రాలు.) కర వత లు నిష్థ కలిగి.” భార. శాం. ౬, ఆఅ ౧౪్రిం

నకుల నిప్పు లుర్హ హరతములో యనక. ., 2, లేవనెత్తు. “క్‌ రకలేమ మ్రుక్కిన నురివి

రాతన సేన: దాకిరి Ya? డ్‌ రా 3, = నాం డక్కడ రమణి 'ముక్కినచొప్పు రమ్య గ వొళ్లు, జాణివడు. “శా,..విధాత తెమలెన్‌

మయ్యె” భాగ. ౧౦, సృ ఫూ. ౧౦౨౯-| చాజెన్‌ సురౌఘుబు బృహ్హాండక్రడకటాహ

3. 'వెడలించు; "వెలువటిచు, “ఆ, నురువు లురువు| ముర్ఫి వడె మ్రోయం జొచ్చె నంభోనిధుల్‌.” 'వెడందనోళ్ల తోడుత మోర లెత్తికొనుచు చేదు. చై. క, ఆ ౨౮

చె త్తినట్ల్టు.” ఛా, రా, యు, ౫౧౮ వి= 1. వస్తు స్వరూపము, మూంర్టీ. వా ఫాల సామానులం "మొత్త "మెన్ని యురువులు. “చం వారునిగుణీంచి వక్సరసవ్మాస్తము ఘోరతవంబు చేసి తృక్క_రుణ దుకూలకంథయును దండము బావలు రత్న వా శ్ర మున్‌,వరమునం గాంచె ము ద్దురుః డవార es యాగం “చ. ఒడిసెల ణమైం బ్రబలాఖిభానుం డీ యురువుల చేత న sere నుర్వడి సీంగకోకోల వాజుక్తై య్యెడు, ప్రయోజన "మెల్లను చి_క్తగింపుమా.” వదే,..” సొ. ౧3 ఈ ౯౨.

విక, బి ఆం ౬+ (తాళషృతప్రతి పా* “జరు ఉర్వరం సం. వి. ఆ. స్త క్షే, సర్వసస్యవరిపూర్జ్మ విడోశం ర. ముద్రి 2, విధము, రీతి. “గీ. తెజవ| మగునేల 2. నేం,

యధ్గరంబు పవడంపు:దివె యురువు.” విక్ర | ఊర్వశి. సం. వి. ఈ. స్త్రీాగొవ్పవారిని వశీకరించు ౬ ఆ ౨౫ సం. విణ. (డా జా ర్వీ. జ 1.ఇ| _ కొనునదిఒకానొక యప్పరస, ఊర్వశి.

త్‌ంద మైనది, ర్తి పెద్దది. 3, అధిక మనది. ఊార్యారువు+ జుం, షః డ్‌ స్రీ" ఉఊర్వారుకము,

ఉర్దు పెంజెరం దే. ఏ. (ఊర్టు4పెంజెరృ దొర్టుచు గమించునొకజాలి పాము. “ద శంఖ పాలకులును జాతినాగులు నుగ్గు పెం జెరలును "నెజ్ఞ పెంబెర లును*” ద్వా. ర ఆ ౧౦౦.

ర్తి మే శైనది. పోన స్టో ఉరున్రకము. సం మ్‌ మ కుం ( ఊరువ్చవు* ఉర్వి స ny tc స్ర్రీనాలిెవి గలి]. భూమిం ఉఊరువువు. శం, మ్య క్షం ప్ర ఎక్టాముదము వ ర లావుగా నున్న స్త్రీ.

వం

ఊరువూకము, సం = ఊరుబూకము. ఉర్వీధ్ధరముః సం, వి, ఆఅ పుం కొండ

ఉర్వీ 406

ఊర్వీభ్ళత్తు. స మిల్‌.పుం. 1. పర్వతము, కొండ, 2. భూపతి రాజు.

ఊర్వీరుహము, నం, ఏం. అ, వ్‌, పుం భూజము,

చెట్లు.

ఉఊజుక దే. అవ్య (ఉజిక, ఊరక యను వ్యతిరేక క్వార్థకరూవము లే (వృయోగములః గానవచ్చు చున్నవి. కాని, వీనిమూల ఛథ్లాతువుల కితరరూవ ములు గానరావు. ఈపదము లఘురేఫ మని శర నూని. కాని నిద్ధారక, పృయోగ ముల ననుసరించి దీని నలఘుేఫముగ"నే గ్రహించుట యెనది 1. మాటాడక “క వెజచజచియింత కంటెందజచుగ చాణంబు లేసీ తడయక వగ ఆ దెణుతు నని యిసుము చల్దుచ్చునుజుక' భనం జయుడు రణజయోన్నతు: డర7౯ ౮” భార నభా ౨ ఆ 30౬. ద వ్యర్థ ముగ. “చ ఎఆజీింగ్ని యొఆింగి జీవమున కెగ్లు దలంచి దనవానలంబులో, నుణుకుదురే రణంబుతెరు వొల్లము దుర రుం డైనపీనితో, నుజక పెనంగ మాకు జలమో సల మో తగ నీవు నిట్టు లీ మొజకుందనంబు దక్కు మిట ముందర నీంగుద మంతభంగముకా” భా. రొ, యు, ౯౧౯. ర. అకారణముగా. “సీ, జ అక దివోదాను నుచ్చాటనము చేసి, ,,” కాకీ. ౬ ఈ ౧౩౯.

ఊటివు. దే. వి. (ఈవదము లఘు రేఫయు _క్షముకూడ నని శం ర్య చూ, ని. ౩ ని, | క్రిందినిర్థారక ప్రయో గముల ననుసరించియు, లఘులేఫ మనుటకుం

ఉటేీ

“క ఉట వగునారుగవంటలు, నొోజటీయల పాండి యును దజ చనున్‌. . .*భారఆరం రో, ఈ ౨౯౫ 2. ఉచితము, తగినది, “ఆ... ఇ త్తెలంగు సూడ మోకు నుఅవకాచదెా” భార ఉద్యో. 3, ఆ 3౮౦. భార ఆర, ౭, ఆ. 3౬౬+ తి, విశాల ము, వెడలె పనది. “క కజకంళుని భ _క్థలకుం, ఉిజలుతొండండు మిగుల భ కి సేయుచును గడున్‌, దజ చగుచెనువానలలో, నుజ చగుకూటముల మడుగు లోరెము లిడుచుకొ.”” వార. ౨,ఆ.3.౨.

ఉలీది. డే.ది. (క.క్‌ిటుబు. త,ఉణుది.) 1.దార్భ ము:

గట్టితనము. : “క. వలమురి జిగి నగుమెడకలు, వల మురివము: జూపు చూపు వనజాతము నా, వల మురియించుమెంగము ె,వల ముణీది వాసించు "వేణి వనితకు; దనరుకా ఎ చంద్రా. 5, ఆ. ౧ళోళ. (శ. ర పాం “కె,వల మురిసి” మద్ది 2. వడి వేగము. “క కదలనినీటికి మీనము, లెదురెక్కు_ చె యుణీదిం బాబు నేటికిం బోలెకాల వేం. పంచ. ఆ ౧౬౦. తి. ధృతి, ఖై రము. “ఆ. దిట్ట ముజిది బిగువు నాగ ధృతికిం బేట్ణ.”” ఆం నం. మానా ౫౭. విణ, 1. దృఢము. (శరు 2 స్థేరము. (శ రృ 8. ఘోరము, చారుణము. “క ఉణిదివిషయమువెరవున నిడి ఇల నున్న వవోరివర్మ 6 జెచ్చెరం జంప 'బెజంగు వివారిం చితి మతం డలుగమిం జచ్చె ననువార మై లలి శాంగీో* దశ. ౭ ఆ. ౧౪౯.

బూర్వనిఘుంటువులు చూపిన ఉం హారి. ఈ, అ. కీయ చే విణ. 1. ధీరుడు. “గీ, తెజివశై

౨౦౩3. లో 'ఒరవగు” 'ఉరువగు” ననుతాళవ త్త పతుల పొఠములు లఫీంచి సమంజనముగం గనువట్టుట చేతను, నితరనిర్థారక పృయోగములు "కానరాని కారణమునను ఈపద మలభఘుచేఫ యు_క్తముగనే గహింవంబడినది). 1. ళెచి త్యము, ఉచితభాపము* “ద్వి. నెణీచకేరములకో ఇెలెనెలపంటు యుజ'వేది విరహుల నుడికించు మంట. ఊ రా, యు. 323. ఫు (శర పా డి. దృఢక్వము, గట్టికనము. “సీ, ,.చేవ యుజ వు బిగు వన దృథత్వముపేరులు, ..” సాం. ని, మాన కెసి విణ పే, అధికము గొప్పది,

యిట్లు 'వెల్లంబో దిటము దప్పి, యొజలం దగు నయ్యా సీవంటి యుణీయదిొరకు.” అచ్చ. ఆర. ౧౦౩. 2. సాహాసికురాలం, “క అని మరు చాములం బడలే,నని శి.దువు దుస్ఫి దాటు నాయితముబలెన్‌, బెనయగు నలయుణియచేనురి, యె నులిమి బలిమి విడిపించి యను ననుర కిక? సా, ౨ ఆ. ౨౨౫ 8, నవాయుండు. “ఊం ఉతి యలు లోయ వైరి యిక .నుండల నీతము గా దటం-చుం 'దొానఅవజలయ్యె: 'జెమ్హట సొయా రపుం గస్తరిబొట్టు "మూమునకొ”” కాళిందీ. ఒరి ఆఅ గా

ఊటీ 407 ఉటు

ఉజీయుం చే, ఆఅ. డీ 1: ఇల్లు లోనగువాని చై మె ధ్వని “ది, మెబుప:గోజి లజ ఇల్మీకముల్‌ కప్పు వెడి యాద్వారమున వర్ష ఫునీళ్లు వడు. | వెడలి, యుజుపుట్టం నోనల నజికి...” దర్ప

ఒర నా కొక్క_మందిరము నిర్మింప్రమా యు; హారిశ్చు. పూ* ౧౯౬౨ పం,

కక జారంచేక నుజీయకుండ కాశీ, ఇఆళం.'

2. (వర్చాదుల) కరయు, వదు “గీ. బోరు'

బోరున వర్దాంబుధార లుణిసె శుక, ౧, ఆ. |

= లక్షం

వష వే $¢ కా ఉటుకద్రాడు=జొజ్జు:ద్రాడు. గ్‌ శ్రీరకలశ ౨బు నుణకు: దాళ్లుః 'జేతయిట్టి, యమకరు గోషపాలక ను నం కం గాంచె.” an పు. ౭, ఆఅ. 33౨౭, ' ఊజుకు, జ అం తీ (చం ఉాజుక్కుం) 1. దుముకు డలు. యు చై. కి" (సం, షీరంం క మ. దూకు. కక a కిలణుసనిన చె జడ జ కోయు

l. నచ్చు, oe “క, తెజపిగొని స! " కదడు,. భార, విరా, ౨ ఆ. ౨౮.౨. “గ్‌ వల సొచ్చినం చిణుందనె చొచ్చెదను రిపులు చెల్డ ఫాకింతశయు లేక చిచ్చుజికచేని” నక నల్‌ నందజముమను మా కిది యంతయు, నుజు అ ఆ, ౯౧. 2. పాజ్సు పరెళు “ర్ల ఆళి నట్టివరంబు దీని నొసయము పుత్రా.” భార దో. | జై చూచిశేని మహాజమాద, మా విలాసిని ౨ ఆ. ౭. “చ వెజచితి శాలి యనిన వ విడిచి సీ వెనటి a ఆ IR 95

కదా వగ దీరు నప్పు న్యా వె౪ పెటు లున్న | వక - థ్‌ లం వడు, కక్‌ సీరథికపీరులు వా'పెద రొల్హ నిన్ను స్కీయుటు వారిశ్చ. ఈ, ఆ ౧౦౭. త. బయలువడు. లయ

కడ కేల. తోడంుపడు మొడ్డకు నెవ్వరిశేని. . .”| న SI భార. ఉద్యో, బ్ర ఆదర; ర తగు, ఒహ్వు. . కనిమునంగి . పద్మం ౭2, ఆ ౨౭౦౮

“డా. ..ఒకనక్క- నిచ్చి సింహముల విల్సికో ఉజుకుడు. దే. ఏ. (ఊజుకు. ధా) డఊజాకుట్క లుజిజె,..” భార నభా ౨ ఆ ౧౮౧.| దుముకోట. (చూ, ఉజుకుకుగప్పు

లె. ధర్మ మగు న్యాయ మగు. “క, కులమునకు | జుజ్రుకుడుగప్ప. దే, ఏ. దుముకుచుం బోవు నొక పంల నులు నపాయంబు సేయు పృరుఘహో జాతికప్పం (శం రః బెం

న. — Ea ఉజుకుడుబొడ్డు. చే. వి. (ఉజుకుడుశబొడ్డు) రోగ

మువే: జెరిశినబొడు, కుండి (ఈంరు

గి ఈ ౧౧౧. ఓ బయలుదేజు, ఫపొడము. ce “ఫీ అరదంబు లడరిన నశళనివేగోద్ధతు లుజ మింద నుజుముగా నుుకువారు” భ్రారాయు.| యత్డు మని ధ్వనిచేయు. (శర

౯౭౬ ర్‌. మేలగు, శ్రేస్ట్రమగు. (శ. ర చే. అ.| ఉజుయేం జే. స క్ర, పోగొట్టు, నశింవంచేయుం క్రి. 1. ఉడుగు మాను, (ఈ క్రిందివానికి వ్యతి “ఆ చేదవిహతర్య్‌ శ త్తి విప్రుల నుజిచెందుక్చతుల శేకార్లము నందే (వృయాగములు కౌనవచ్చు | పురుషభ_క్తిసలుపు నుడిచేగబుణ్యకర్మ ముణీచె భువి చున్నవి కచ -క్న ధ్రువగర్వంబున నుజిక గరు నిట్లు నిఖిలాప, కారకుండు బలిమి: దారకుందు.” డుని వినతనుం బనులుగొనుచున్నంత...” భార. కు సం, 6, ఆ ౧౧.

ఆది ౨ ఆ ౪౭. 2. జుంక్కు వెనుడీయు “క ఉటిండు సుమో ఖండాగొని నజిక...”

కకం ర, ఆ రోగి స ఆ సరకుగొన్కు "లెక్క వేయు, “చ, ఊజఃడు సురేం్యద్యునైన బలి

యుండు హిడింబుండు...” భెర ఆది. ౬, ఆ. ఉణుపు, జే. ఏ. తీయుట సీరుకాజుటు, (శ. ర్ఫ ౧౯ భార స్త్రీ ౨ ఆ, ౮౭. వి. “1. ఉదట్టు.|ఊజుము. దే. ఈ (క్రి. (క ఆజుము) గర్జించు. (చా. ఉజుంద్రాడు.) డె, మర్క-టధ్యని. (చూ. “క డ్రాబిముచు మెణుముచుం బిడుగులు, వజ ఉజుగొట్టు) లే. పాము ఉజుకునప్పుడు పుట్టు, లల నలుగడలం బడ నవారికవృష్టుల్‌ *” భారం

ఉజుగొట్లు. చే. అ. శీ (ఊజు+-కొట్టు) కోయి

ఉబుక. చే. ఏ. (త ఊజ్బుత్రెం ఉడుకు చిక్రోడము, “ఢీ డత నానుడుక నాం దరుమూవికం బగు...” ఆం. భె ద్వి. రా౭.*

ఉబు

408

ఉల

ఆది, రా ఆ ౨౭౦. పి కే మేఘధభ్యని, గర్ద ఉఊజ్హుం జీ. వి 1. ఊయట చలించుట యందగ్వ

ము, “క మెజుము ధనుర్జండముగుణ, హు oe ఏకిఖతతిం గుజతీయ,. భార ప్రో ౧ ఆ, ౨౯౪. 2. సించానాదము వీరహుం, "కారము. “క ఉఊజుములు నార్పులును బొబ్బ లురవడి నెగడక ల్‌ కాళు ౨, ఈ ర “క ఒకమరి కిరీటికక్టాది రికి నుబుమునం బోయి శేని రెండవమా జియ్యకొనుట కోర్వలలే కై, రొకట్టుం భారం ఏరా. ౫ ఆ. 8, ఉడుము. “వ తొ అలు; దొ,క్కు.నం గుక్కు_లచేం బణీపణి మైన

లో యుబుములును.” డా, వారి. రో ఆ. ౨”.

ఊయుముతిండి, జే. ఏ. (ఊజుముఢతిండి) ఉడువ ముక్యం “ఉత్సాహ. + + ఎలుక ేంట కుబుముతిండి యేల...” కు. సం, ౨ ఆ ౫౯.

ఉణువు. చే, ఏ. ఉజునొట్టుటం “వీ ఒండొరుః గడచుచు నుజువులు సూపుచుం బాతరలాడు-చు6 బరువుగ నుచు. “గ... అక్కోంతిమూంక యొలమి నడచి.” అచ్చ. యు ౯౦.

ఊజ్జటలూ:గు. చే. అ. శ (డజ్జటలు3డఊంప L మిక్కి_లియూూ౭గు. “మ. అనుచుం జెందము గందలింప ధృతి జవ్వాడంగ మోవాంబు పె,

సి స్టుజ్జటలూలో .. సే కృ. శకం. 9, ఆం ౫౭. "చలించు. We ఉత్తరాల చే. స = (ఉజ్జటలూలయస ధాం

డే భష చ. “సీ. బలిమిం గానన ఇంపరం నుజ్జటలూం:చి రీవవ పందిళ్టలో దిరిగి గి?” వు ms ర, జ, ఎరిగి.

ఆజ్జట్లూగు = ఉట్లటలరా౭గు. '(మిక్కి-లియూ గు “క తక్కు. గలదనుజనీరులు తక్కటిగీర్వాణ వరులు దలవడి వైరం, 'బెక్కల చెక్క-టిపోరిరి; యుక్కున బృవ్యాండభాండ ముజ్బిట్టూగక” శఛశాం ఏసీ _ వజ, ఉక్ణాడు. చే. అ. శ్రీ (ఆజ్టు+ఆడ్ఫు మిక్కిలి చలించు. “గీ గమనజవమున నుజ్జాడంకావ డదరి, కిజ్టు కిజ్జని భుజమునం నల్‌" వాంస, ౧, ఆ. ౧ క

డట్లుకట్ల్టు. చే, సం శ

ఉజ్జ్యూూంతలూంగుం జే. ట్ట

ఉలంకం డే, ap

ధ్వని కనుకరణము. (చూ. ఉజ్జూంతలూ:గు) 2. కోంతి యుజ్జు మని చేయుధ్యని. (శర ర. బందము, ప తీయునపుడు వళువుకాళ్ళ కం గట్టుత్రాడుం (వోమ ధేనువు) EY ..ఉజ్టు చట: ప పిదుకోచో వరవృష్టి ఛారల చెలం వునం జన్నులు చేని కురియు భో, ౪) ఆ, దగా.

గురురాజసేన యమోధభులలోనక*” ఉజ్జుంద్రాడు. జే. వి బె. (ఉజట్టు+ త్రాడు బంద

Fe హః తీయునపుడు వశువుకాళ్ల కుం గట్టు త్రాడు. “సీ సం కుజ్జులం బట్రంగ నుజ్టుంద్రాట్ల తే. కుండ యొడ్డినం చాలు నిండ గురియు.” మెరా. ౧, అ. N2౭.

(ఉబ్రుగాకట్టుఎ పాలు న్తీయునపు డు వశుచుకాళ్లను శ్రాటితోం గట్టు, (శ. ర

(ఉజుగాఊంలు? ఊంగం 1. pe రి ఉజబ్టుూత లూం౭ంగెడు నుదయా _స్హగిరుల'వే నాకాళలక్ష్మి కోలాటమాడ.” టా, వారి. రి, ఆ. అల౧౬ా కానీ, ౨ ఆ ౫౧. 2. మిక్కిలిచలించు.. “సీ. యుగ విరామమున నుజ్జూాం త లరావలణగిజాలంగాలికొండ దమించం జాల సెట్టు.” కాకీ ౨ ఆ, ౧౦౫% తె. వేగిరవడు. “మహ్మోస్తగ్దర.., తడ వగు నను చున్‌ డాయ నుజ్జూ తశలూగుక” సురా, ౪౭.

ఉల. చే. ఏ. కండూతి దురద. వా:-ా-చిడుముచే

నొడలంతయు నుల పట్టిన ద

ఊలంకలము. స పి అం cep “పెద్దనల్ల చీము, కండ

చీమ.

తలవాకిటముందర నుండు ప్రో ప్రముః (ఆం. పూ

ఉలక. చే. విణ. తేలికయెనద్కి లఘువు, (శర) వి.

లఘుత, చులక. ర్‌ “చులక పకృ యులక యెల్లిద మన నొనరు లఘుతపేళ్లు” సాం, ని* త. ౨రీ*

ఊలకన. జీ, విం చులకన. (శం ర ఉలగరము=ఊతవరము. (శ, ర

ఉల 208

ఊలవమం. ళం వి ఈ, ప్ర? నః ఒకటితో నొకటి ' చెనయగొన్న ద్రాతాదిలక. పం. మొదవగడ్డ్‌.

ఉలవ చే. వి, కుళుకము శీ, “పీ, జివ్వు: గుళ్‌ శ్రాఖ్య | యులవ యం చనగను...”” ఆం. ఛా ఏ జ

౨౨౬. బ, ఛాన్యవిశేషముు కళుత్థములం-

కది

అగ నే

టా శ

నలం బలీవర్మములకు.”

పవ వరానా. ౪, అ, ౧ కె౬. ఉడలవరము. జే, మిం నడిచే

చల యుబుకుట్టు దుక్కి పదను. క (శం ర

ఎ చక్కగా నణకిన జాడుచొెచ్చలు నులచల ఊది? చాలక

ఉలి

చున్నసమయంబున చాశాజుదోకిట నొక్క మోనుషిల్ల దవిలి చచ్చిన నులికివడి మరలం దకంగి ణీజలంబునదు శకల శాబకంబు విజివె...ీ భెౌగ. ల్‌ నాలా ౬రాళి. భార కష శ చ్‌ ౧౫౭.

జాణ నులుకి పాటున డా ణ్‌ ౭. నస ళోంరి

అప అబి

cp ఎక ఈ

త మ ఒకానొకచెట్టుం (వా) ఏణ, శే తు

(ది ను జిబకు బుద చెప్ప

ఉలవరెంచే. "జే, జ్‌ త కడిచచే నేల జ నగు | ws; దురారుండ ఇ (శం ఈ , సక పెద్దల కుండకపో దొక్కయురిపిగుణము” సానంద ళు ఆ ౧౫౨% 2 రాగరు-బోగు. ఊలస. చే. ఏ, 1. తృణవిశేషము. (శర) 2. ఊ' (ల్లా 3 (7 సః ప. : లుచ, ఒక జాతిచేయ “పీ కొరకు చానర' య క hs నా? కొయ్య కొజ్జ మో నులస...” వాంన క ఆ... న్‌ యననులప్‌ యన నుల్పం డనళాఖిః ప. అ స్ట నేలంను. ,.* ణప, భాం ద్వి O౧9 - | ! ఉఊూంపెక థ న్స రి Me ప ప్రే > ళా ఉలసకములం, దే, విబిం కన్న డదేశమందలి దొ! కత్రా చె వ్‌కాా (ఊరిపిచాశ ట్రా) క్షే భఖులండు?;

జాతి ద్రైవాణులు: (వా |

తం ద్రు,:డుం ఆం, భా. ళ్ళ. ౧౩. 2, బొగరుం బోతు. “సీ. -.ఓందునుద్దులమారె యులికికటె.”

డ్‌లారము. "జే, కుం 1. ఉల, కండూతి (వా, జాం గి ఆ, ౧౧౩. రి ఆకశ్యాతురక. (వా ' ప ఉలి, డే. ap (క. ఊళ్ల 1. వృషూదనము, వడ్రంగి రుడు. (ఈ ర చ సాధనవిశేషము. “సీ... ఒనరు దారుశ్సేఏ యులి ౨౫ ee us యనంగ.” ఆం. భాం ద్వి. 300. ద్‌ జాతిని హారం మ్‌ ( చ త్రి a యద క te మ్మ్‌ ఆ జెక్కుు సాధనవిజేషము. “డ్ర్‌, “మాములు శా! ఉర మిరె. డే. సిం కులమూ న దల వదు నామము:

| హుుచ్చు దంష్ట్ర కాగ్రముల్‌ ; ముట్టనిచం దు,

లింతు లులి ముట్టనిలింగము తాట త్ర

చిత మెలి”! ఊరి మాను. బే, విం

లులిమిరి యన...” ఆం భా, వ్వ, ఈ 3.

ఖవెరము, చండ్ర జ (కర

కాళ రఆరో౭. 8 ఉక్క, ఇనుము. “సీ, ఉలి! ఉరియాడు.. చే స శ్రీ (హలి4ఆడు గంట్లు

యు క్కిను మనంగ నొనరు నయస్ఫ-జ్ఞ... సాం ని. య కి విధం అల్పము, చిన్నది. దః “క, గురుం డనుజలనిధిం గడచితి, నొరులు దలం, వంగ నాకు నులిగాలువలు..,.” భార క ళ్‌, Se ౬వ,

ఉఊలిందం జే, మిం వృక్షవిశోవము. (శ. రః ట్రై ఉఊలికివడుం ద్వ. ఆ. డీ (ఉరికి చావదు) ఆకస్తిక ముగా గలిగిన భయాదులచే: గంపించు. “న... | హరి సమర్పణంబుగా జలకర్పణంబు సేయు! కరి

UU

- బలుకు _ నిట్టు చ

వయు వాపాాాతిరుగం ఉరిరమాడి నాడు.

యు జ్‌, వ్‌ డీ i. చాయ, శద్దీంచు.

“చ, మలయపుగా9 రేలు వనమాలివిమానబతాక ఘల్లుమం,చువియ: బసిండిమువ్వగమి యొక్క

కమాటు గదల్ప. ఎ క సే శకిముం. ౧. ఈ ౭౮. 2, వెడలు, వకటమనగనం “ఆ. -అఆభగుచెంచి

WU యమహసోనది సీక్నించి, చేతులెత్తి ఇటు .చిట

యూర : చ న్‌! wr) మిడిచి, ఘభోరకోవవేగథకో కు లులియంగం

త్కపాలకుండ =”. పాండు

ఉలి 410 స ఆ, ౧౩౪. 8, కవ పోవు. “గీ, శెయ్యు లునియంగ మూర ec జెంది చెంది జూం రె. రాఆ, ౧౭౫% శీ చేష్టలు కలుగు, “చ ఆలు గుల మంది యందుల మృగావి యున్‌ విపహాగఎ

క భయ్యాకోలగతి: చొంది య. గుంటులుః జీకులు చైనయట్టులై, యువి కియక |

యున్న చో నడి యుండ, 2 భారం అది, 5. ఆజచ్చు రుకముచేయు, “క శింభుసమాధికి విఘ్నా,రంభములై యురి యువనచరముబకు జిజశ్వి,స్తాధగతి _స్టంభము న్క _స్తంభములుగ నంది వ వా _స్తసంజ్ఞ నదల్స్పెక వ కు. సం, ౫ ఆ 2. “క మెలలోక మృగములు విహాగము, లు2యక "లే-చొఅల: జిగుళభులా_క్తక

౧ వా 3 06.9౪

మలయా, నిలుడు నంంవక నెలవ్షలు నలవడ్‌ వన మవుచెం జ తి తాటవివోలెక్‌ ౨ రః =

గి ఆ, ౯

ఊలివాడు. బే, అ. (క్రి (వివా అడుం) 4. చంం చు. “సీ, కొమరొందునవవిలాసముల కన్నొమ లులివాడు చోపుడుంగోల లగుచుం దనర” కళా, ౨ ఈ ౧౭౨ 2 (జంచావాడుఎ కొం పము జాడు. “క కలపహామున సురలు దొరకు, ఎపృశయానలయాప ముది కడి

రలంచిన మోసలు గడ్డము; ను£నాదుంలం వాడు చుండు నొందినఖిి3కాల క.

వలి ఇ రొ గ్రా మ.

సం, ౧౦) ఆం ౧౦౫౧; ఉఊలివుః చే. a 1. శబ్దము, మాక, EN మాక

నాడు రవళి మోగుడు వాంగడు స ద్దులి వం

ఈలు

పించు, త ప్పమగు. “వ. ఇట్లు కిలోొండుదివళం బున జనకతనయ పట్టపగ లింటిమింటి మానికంపుం శాకశళభుకుసోయలకు నులుకుచు బియలంనె ర్త ముల వసీయింవ,..” రామా, “౫, ఆ, 33. 3, ఆసూయనడు చూపోవకపోనవు “క జను లకు నొడయా టగువిధ్యమున నడచుచు దాశీత్ర సింద్యముల నుడుగుచు మోందని యొుకనిశళిమి కోలుకక, మనుజులతోం బొంది పొసంగి మను టొవ్వు నృపా” భార. ఉద(॥్ట్యో. ౨ ఆ 3౧ డీ మిజుమిట్టుగొను. “చం వెలుంగుకుమాగు తేజ మునవేంజిమి చాంశినయంత చేయులోన్నులు మిబుమిట్లు బోయిన గనుంగొనచేరక మూసకో స చలం గమురుగ విచ్చె నురు'భెస్క-ర తీవ వ శభౌతిం గన్ను లికి రయంబున నొగడియుగ్న న్న్న సు. తోకా కసం, ౯ ౧౦,)అ,౬౨. ర్‌ం పొన్తు నిండి ప్రక్కకోః బాలు. (దా. ఉలం కంబాయు ని. ఓ. భయము. బెదరు. “స జలం కును 'వెక్క_న పాటున, దలకొనునెమ్లునముతోడ _.” భార విరా, ౧, ఈ ౨౧౨. 8. సుతొప ము దుఃఖము. “సీ...ఊరకిం బొమ్మన్న నులంకు6 ఇందు” శుకం ౨, ఆ, ౨౦౮ ర "కా మము కోరిన “ఈ ఇటు నాగా టికి నం హొౌంగిటి నాదటం జెలంగలో నవిష్టటుండున్‌ సమరతుల గారవించుచుం దివుటక” చ్యాః 9, ఆ ౧౨౭.

గుటిలాలళ యంలుకుదిర్చుకొనుయుం ప్‌సకొ

జఉొలుకుడు, చే, san ఉలుకు, (ఆం. Jee)

కిడి చవ్వు డలుక్కు డనల శబ్దం బొవ్వు,..” | ఉలాక్కు చే. వి. గుజ్జపునుంద్యులు “సీ చను నులు పం, భె భః O.90)e జార Aare ౨, ఆం అ కనంగ కీచగతిెపిరు. ఈ ఓ న ఈ, ణా నిట జ. చలనము, కదన (చూ జ tre చాడు, ౧౯౮. ఉఊరలిపును. జే, వి ఏ4 8 అలుకు నూ, చక వదు. (ఆం. “పొం ఉలంచే., దై విం (నం, ఉఊలూపీ) మిక్కి లి చాపల్య ఊలంకయాణు, జే, అ, శీ (ఉలుకన్‌ చాపాజు) ము గల చేంచ, ఆము, ౨ అ, X3., ఉట. భా, వెలికి బ్రసరించు. “గ్‌ ఒడరకాంతులు పట్టు లే వ్ర ౧౬౦. కులుకంచాణ్బుసన్న వలిపంపుంబయ్యెడ సాశళించిలో ఊలుంచు=జుల్ను* (శ ర) ఛేిగ. ర్యా సు విడ ఏ ఉలువ వెం ణి (సం. డ్‌ నో: ఉ లిఫె జో ఊలం

ఉలంకు. చే. అ (క్రి, (క, ఉలుకు) 1. భయపడు బెదరు. “క.అలయుచు: బులుగుల యులుంగుల, ఫులుకోచు,. భారం ఆర, ఎకి; =5 బొల రి శ

వెం 1 కానుక. “సీ, వలరాచము త్తిమాఫుల పండ్లు గనని మావులపం డ్లచేకము లంలుంక వెట్టి” చంద్రాం క జం ౧౯౧, కళొం కు జం ౨?

ఉలు

2. వలంచగా నూరిన పుల్లని యూరుఃచిండి “గీ, ప్రులంప యులం మస విరళాన్టు కరికి ష్టం మమ ' నలి వు ఖా భె, దెం ఒలిళి౧.

a డ్‌, 4

ఉఊలుద డుజజాల్పండు. (శర ఉలంవను, రగ వా జూాబదము. ఉలుంవనట్టు = కు జలం సావట్లు.

లేగ్చి మ యులుపదక్రైడుపూన్కి.: గుశవల్ల వొహ్బతి గు టువడియి పాండు సి అ, ౨౨౩౮

ఉలం పొ = ఊలంప (కానుక ఫోన తనకులుపా సాల |

దని మిట్ట వడం నసామభేయపు

నడం (వభ ౧, టా శిరా ఊలు పొవట్టు. జే, స శీ

కచ్చు; ఇచ్చు. ane సటివె నసినజు: ధు

(ఉలు? పాళావట్టుఎ కాను .ఫలాదివ వన్యము, లులం'పొ డొడయనవికి...” రొమాం ౮ అం 935౭. ఇట్టే : జలు పొలునట్టు. ఆము: ర, ఆ. ఏ౬ ఉలుసావేయుు, య. ర, ఆ 2౫. ఊలంసు "బే. గ్మరక్తి* ఊలుచు, ఊడదీయు. “గీ... సెుకములమోందిగోలునుు, ల౦ఏ జొగిలముల నుసీ కొని నప్పుడు.” సా, ౧ ఆ ౬౨, (శర పాం “ఉడిపి” ముద్రి) వి. శోఫరోగము, (శం ర)

ఉఊలుమ:డు. బే వి కష్టరోగి. బీ డ్రలుమం డొ కండు నూసెళలతోడ 'నేతెఖె,..” ౧, ఆఅ ఏ౧ ౨.

చా.

ఉలును. జే. న, శ్రీః నులుము నతుప్పు. “నీ, ఒడలు వియిదు దు: నం నవ లులిమికొనుచు.” భాగం

లొ స్కాం 220. (తాళవ్త్త పతి. పొ “ షనుముకొనుచు ముది. పాం వి కువ

రోగము. ఆం.* భో. ద్వి, ౧౨౮౬ భౌర ఆను, ళ ke 7 ci 0696

ఉలువకట్టు. దే. వి. పెద్ద పెద్దరాళ్లను బెల్లగించుటు స కళ కే గడ్డ పాఠ మొదలగునవి సృచ్చుట, పః

ఆకె లంబుమాూలఎబు గానం దృవ్వ ఇడచెడం ఎజాలక యం లువకట్టు నించి మిఎచినభుజాటంకం౦ంబుల నగర్పు "వెడలువర్ణాభులం గని య

చొడమునూ లోవలంబులం “వెకలింప

. ఈటీ శిలాగర్నంబుల'

శ్నారువందుచు గ. ట్‌ దశా, ఎనోన ఆ ౧౬ళో

411

CEN జాలం పొ “కరము |

ఉల్కు

క రః

ఆజ నం,

టు, ప్ర 1, సృడ్డగూబ. ద, 2 ఒజకానొకచేశనుం నం మొదవనడ్డి. -

లూ ల జ ఊలరార పెరి ౨ స మం ప్ర తాయసము, రాకీ,

ఇ” మహం

క ద్య జానా పోగ మూవ కలమరం జా

'ఊలూరు:డు. సం ఏ ఆపు Lh ఇంద్రుడు. 4 “ మ త్న స్వ తి ee ౪ హ్‌ » 2. శకునిపు త్తు 3 విశ్వామిత్రుని కొడుక

శ

Mm Fo

ఉఊలూఖలకము. సం, ఏ, ఆనం గుగ్చిలము ప,

ఉఊలూఖలము. సం వి. ఆ. పుం. మేజికఆ

1. బోలు రై, గుగ్చి లము భే

ఉలూపి, నం. వి స్ట్‌ ప్ర శింశుమారము, ఉలుచం

విం ప్రాం స్రీ తి ఉఊనబూచి, ఒకానొక నాగకన్య,

జ

ఉల్క, సం, వి, ఆ స్తీ" 1. కాగజణా, 2. ఆకా

వమునుండి వడు జేజఃస పుంజము. లి. కొజకంచు

4. మిణు:గులు. లీ. దీపావళినాడు లశ్తీస్రూజా నంతరను 'వెలింించుదీవము.

ఉల్క్య_ము. సం, = ఉల్క (శేఖాకారముగా నాకె శమునుండి వడు లేజుపుంజముఎ) “డా. మహో ల్కముళ్‌ , మొ_క్రముగట్టి రాలె బలముర్‌ 'వెజుం గందంగం జేటు చెల్పుచుకొ.” నిర్వ. ౨, ఆ౯లాః

జలా సొళము. స౫ ది అ పుం. అరిష్షసూచక ముగా నాకాశమును౨డి నేఖాకార మగుకాంతి పుంజము పడుట.

ఉఊల్కాముఖము* సం వి, ఆ పు కొఆవిదయ్యము. రా రీ ఉఊల్యాముఖి, నం వి, ఈ స్త్ర కడునక్క. ఉఊల్కి_కం సం = ఉల్కము, “ఆం రత్న కేతనములు రాజిత శేఖరం,బులును రుచిరఘంటికలును చాద్ధ

చాణనివాతిం దునిసిపడుం గౌరవులచేటు, క డుల్లునుల్కికలును బోలె,” భార గి ఈ ౫౦.

ఉల్కిపాటు = ఉలికిపాటు, “చ పలికిన నుల్యా పొటు మదిః బట్టుకొనంగ. ..* దశ. ౨అంళ౬ం

విరౌొం

ఉలర్క- = లుకు. (బెదరు, భయవడుఎ “ద్వి. చాల సీతని కల్కి సక్యంబుకొజకు, నూలిపోంగునం జిక్కి. నుసల కున్నా డి ట్వి, వారిశ్న్చః టా ౧ ముం

ఉల్చు 412 ఉల్ల

ఉర. జే. నం గ ies ఊడందియు. కన స జల్ల ఘనము, సం క్‌, లొ af 1. తరించుకీం, ణు

దం క్క_వుల కు, డులర్పువసంక వేళ” చై టుట. డీ. అతి క (క్రమించుటు మాజుటం ౧ ఆ. న

|

ఉల మీంచే. స న క్ష తి 1. కడోచం రెంటు ఉల్టా. 004 వి లోతట్టు, ఆడుగుభాౌగము. “నీ బాహులేయసే శ్న తృషదము నుల ల్ల ంఘీంచి డుం | |

ఉలాసీదాలు. హిం. వ. బ. 1. లోపలిథొగను మ _ రీరొటీర్థోవకంఠ మొరసి” కా. ఇ అ.౧౨౭. ళం

భాగమును. 2 ఇక, ఎదుమోందులు. ఊల్హాసీదాలుకొట్టు* మిం ఈ ,కీ* (ఉజ్ఞాసీదాలు4 | మీంపక,..” హరిశ్చ. ౨ ఈ ౧౭౫% ఏ. అగార కట్టు 1" కీ ందుమో౭దు లగు. 2. కష్టనుఖము ఏించు సిరసించు. “*శా,...ఆఅ మొవవు నుల్దం ప ఇ. + లాొభనష్ట్రము లందు. £. వ్యవ, ఘీంచి తొన్నన్‌ వడికి” భాను ౧) స్యాం వారమున మునింగి తేలంచుండు. ఈం3. ఆం క్తి* ఎనరు. “సే ఒకనూటు మింటి!

2 న సో OR ] గాలీ ఉల్పండు. దే. ఏ. ఉలంవ.డం శోఫరోగి. ఆం. భా. నుదరి యుల్ల Ms నొకను*టు లోవల ద్వి రాలి వొదిలి యుండు. భాగ, 0 నృ లంగ

డి. అతక మించు) మోటు. *ం, చాపలు కుల్ల ౦

ఉల్లంఘీతము. సం, విణ. (అఆ 1. తంంవంబడి నది, దాంయంబడినది. 2, మాః:బజినచి, ఎన్మక్ర మించంబజినదిం

ఉల్పా = ఊలు. “క. అల్లునికి విడిదియుల్నా! 'లెల్లను సుటియించి వంపి...” ఊం హరిశ్చ.! కం! [వి భిదాం

ఉల్భణము. సం వి ౪, న 1. పొంగు. ది. అతిశ ఉల్ల కుట్టు. దే. ఏ. (జల్ల సట ఉల్చ్యాసము, ము. Sos Goby bo. సం రాసా

2. స్పష్టమెనది. తి. నతోన్నళము, ఎగునుడి దెగుడు | ఉల్పిడ వై. ఏ (సుం ఉల్టాభ$ క ఉర డె "సలు

గ లది, (మార్చముఎ డీ. -డాబుకలది. కట్టు. ఆం. భె, చం ౧౫౮

డొల్ల బము. జి, ఇ డం జల్ల దం len ఖా ద్ద. yale

ఉల్బము, నవం, పి ఈ నః 1. గర్భపిండము: 0, మాపి.

ఉల్గుకము. సం, వి, ఆ. పుం. అలాతముు మండు ఉల్లను, చే. వి ఓ. ఎదు అంతరంగము. “డా జల్ల

చున్న కొఆవిః ము పొగు. నెవ్షగల కోటల య్‌ రత సోరంనక” నిర్వ, ౯ ఆ. ౨౪. 2, ఇచ్భకోరిక “ఆ. జనులు గాచుకొనగ నుల్ఫ్హంబు గలిగిన, నిపుడ బొల ఏడిచి రమీగుము, 3 హరి, ఊం 3, ఆ. ౧౫౯.

ఉల్తుకని. న పి, ఈ. ఉలుకనమూపహము,

— ఉల. జే గ్‌ స (ఈ ఉల్లి) నెల దగి వారలు దూర (ప) లం (a) ము “కొనినలమునందు. “గీ. ఉల పదాకరము థి అ కస వాంకనుండి నిన్ను, మెచ్చి కనుంగ్‌ నుచున్న యుస్మీ లితాత్షుం డుక్చలాత్నీ యిత్యూకు జంకో ద్భృవుండు.” ? భార ఆర ఇ ఈ ౧౫౮౪. “సీ. మే అఆ గా కేమి టంకాలడాతెము లెవ్వి యుల్ల సెట్టియ నిండి యున్న యవియ.” కాశీ. ౨, ఆ.

(ta a

ఊల్ల అిపుబిరుదు: జే, విణ. (ఉఊల్ల అము+-నితుదు.) శ్‌ దుస్పహ మగుపరా[ క్రమము గలచాండుం “న్స్‌ మొగజోదు కృతవర్మ మూండపవాండు నాలపవాండు. నిశరుం డుల్ల 'ఇపుబిరుదుం క.

వారి. ళ్‌, అ, ౦.౨ 2, భయంకర మెనచిరు

అర. దులు గలవాం౭ను. “గ. .కోక్ళ్కుసం బగు బరు ఉల్ల కి. దే. వి, వపత్నీవిశేషము. (శ రు దులు గలుగునాతం డుల్మఅపుబిరుదు, ,. ఆం. ఊల్పంగి. డే. వి 1. ఒకానెళకవమి. “సీ,.. డేగ) భళ్ళు ౨౬.

pees తుల్ల రిగి.. “ివహంస 5, ఆ, ౧౩, ఉల జము. చే, వ్‌, దుస్సవాముః (చూ ఊల్ల ఆపు 4 ఒశానొకచెట్టు. (శర నితడు '

0 శీ

ఉట్ల

న్‌్‌ ఊల్హలు దే. వి 1. ఉడుకటయం దగుధ్వని కనుకర | అము, “క ధనము గలవాండు మృత్యువ,దన

మున నున్నట్లు భయము దనచి త్తమునం, దను | జ్ఞ నము. ఉఊభ, చే. వి 1,

శంగ నొల్బల నుడుకున్వు విను శిఖి చో రాదిముఖ్య | విషయాపదకుకా.” భార శాం ఈ, ఆ, కళ. 2. వదయము, (ఆ. పా | | ఉల్హలల్‌ + నం శత. lL. కదలంచున్న, స చున్న. ఓ. ఎగురుచున్న- తి. ఒండొంటిం గొట్టు, కొనుచున్న. “క. జల్లిలదలకాజలకణ, పల్ల విత కదంబముకుళవరిముళలహారీ, హళ్తోవాల వమదబ భర, మల్ల ధ్వను 'తెనల విసరి మరుడంకురముశ్‌ *” స్వాం ౨ ఆ. ౬,

సేవ

ఉల్ల

చ్కు దూట “వ అని యుల్ల నుబాడినం గట కటంబడి.” కాకీ, ళ్‌, టి. ఫేం,

ఉత్చా్రాసము, జల్ల కట్టు. “గీ లావునను గూడి పాణీవల్ల వయుగ మున, నొత్తి వట్టిశ సరకుగా కుల్ణ సమున్క హార కాంకొచ్చలంబున నల్ల నవ్వు, కరణిచన్నులు రాజుచిత్తము హఏంవె' చైషు ౭, ఆ. ౧౭౯ డై ఉత్చాాస వాక్యము, ఎత్తిపొడుపు మాట. స. ఒల్ల 6 బొమృన్న: బోడె కా నుల్ల సముల, చేప నది రక్కసియ యాట యెగా ప ఆము. ౧% ఆం. రే. పరిహాసము వేళా కోళము. (చూ ఉల్హ్పసవమాడు) శ నిందు

దూయి, (చా ఉల్ల సమాడు ర్‌, బాధ; విరజా "

* సరం శ త భు చ 1. ఉఊల్ల లము. సం వి, ఆ పుం చలనము, కదలిక బాధ. “చ...విరహాసంళత తాపము

2. ఆందోళనము. విణ. (అఆ.అ్ఫ 1. చలించు సట. డి. "పెక్కు_రోగములు గలది.

వాంచెః ఛార్వతిక * ప ఇట్టుల్లనంబున నడరునాయల్ల క భర౩బునం దురిల్లుచు.” క, స. స్కి ఆ ౧౦౫%, ౧౦౬ నం, వి. అ పుం. 1. సంతోషము. 2. మన్రో కాశము, కాంతి. లే. వికాసము. విణ. (ఆఆఅ 1. సంతోషించునది. 2. చ్రశాళించునది. శి. విక సీంచునది. జీ వ్యక్తమగునది.

ఉల్ల లితము+ సం. విర (ఆ.ఆ. ౫.) 1. చంించినదిః ర, "ప శెగిరినది, 8. ఊంవంబడినది.

——————

ల్లనల్‌ * సాం ఛత్రం జల్ల సిల్లుచున్నం ఊల్పసనము* . సం. వి. అఈ న 1. సంతోషము.

2. రోమాంచము. లి. ప్రకాశము, కాంతి. | ఉల్లసించు. సం. అ క్రి. ఓ. వ్యక్త్షమగు. “మ... 4. వికొసము. లీ. బయలు జేణుట. నా రుల్లసి3చె నురుశ్రాంతి జనించె గర్భము రహించెక =...” ఉం రా. ౧రొ౧. ర. సంతోషించు. “వంచచామరము. (వృసన్న సోవబాల గీకచాహునీర్యం డయ్యు న్రుల్ల వించి యే=౫...మందపకాి భాగం ౧౦ స్కాం నూ. ౫౮౫%

డల్ణ సికము. సం, ఏవి, అ, న. రోమాంచము గగు ర్పాటు* విణ. (అఆ 1. సంతోషించినది. ద శ్ర శౌళించినది. 3. గర్వించినది. &. చలించి నది లీ. చె లాగంబ నది.

ఉల్ల నమాట. చే. వి, (ఊల్హ సము--ఆట ఊల్హనమా ౧, ఈ డుట “క. అని తను నుల్బ్హ సమాటకు;, ీనిసి,, +”

భారం విరా, స ఆ ౧రా౨ ఉల్ల నమాడు. దే. స (క్రి (ఉల్ల సముషాఆడుఎ 1. ఎ త్తిపొడుచు, ఉల్హకట్టుమాట లాడు, “క చను లని యార్పుచు మము నుల్ల సమౌడిన ధర్మ హీను లను నృవధర్శం, చెనంగల చే మిచ్చ ట నిడ్కావను లని యాశ్చెదము మగుడ బంధు దోడీ ప్‌ జార, శల్య. ఏం ఆం వరాం. ది పగి హసించు, జేళొకిేళము చేయు. “సీ, ,.అన్నరపతి దున్నంగ నిం ద్బుంు సనుజిం-చి యేల యిచట

డొల్ల సిల్లం+ ఈల ఆర్తీ ls వ్యక్తమగ, ది. సంతో వంచు, “ఉఊ వితం వొజల యాన్యవతి చెల్వ యుం దొ మది నుల్ల సిల్లుచుక్‌ ద్వా. ౬; ఆం

దునియెద వనిన నమ్తనుజాధిపతి తనకోర్కి చెప్పిన గలిగొనుచుః జనియెం బలుమబజు నశ్చేవ . వతి వచ్చి. . వెండియు నుల్టసమాడుచు నుండు నరసి”? భార శల్య, ౨; ఈ యః శ నిందిర

౭౫. లి. కలుగు పుట్టు. కక్క మగువా వీపించి నలత, -చిగురున ముకుళేంబు నుల్ల సిఖ్లెనె చెప్రుమా.”

| వారం ౪, ఆ రగ భీం పు కాశించ్ము జుం

“గ "మోతునగరీదమువాద్వారముఖ కవాట, వి

ఉలా అకు,

ఓ సాలోజాకుంచికా వృిభృమమున, నుల్డ సీల్లైడు

సుషడంగ యోగవిద్య, నభ్యసించిన సాఫకుం డృద్రి, మదన. కాకీ, సి ఆ. ఎక త్‌, విపసించు, విచ్చు. “వ, కమలము లుల సీర రవికాంత శిలా

ధమనీలతాసవా (స్తములః గృపీటసంభవు=డు రాజగం జీశటి యారుసొరుగా.. పొడుపు వొండవయిన్‌ రవి యొప్పు,..” కారీ, ౧% ఈ ౧౨౫

ఊల్లాకు. చే. వి. (ఊలిశాఆకు చీటి, ఖండవత్తిక, (శర ఉల్లాకులజేయ దే. వి. మళ్ళ విశేషము. (శర జ్ర)

ఉఊర్హాఘము. మిరియము. సిరా. (అ, ఆ. అ) కే, రోగము కుదిరినది. 2, దక్షత గలది. 8. శుచియెనది. శ& సంతోషము గలది.

శం సీం ప్ర

ఊల్హాపనము, సం వి, అం నం వృ త్స్‌ మొదలగు వానితో వ్యాఖ్యానము రచించుటం

ఉల్టాపము, జుం ఏ తం పుం 1. 'కొకుస్వరము గల వాక్యమా, శ్లోకము క్ట్రీత్రి మున్నగువాని చే: గలి గినధ్వనివికారముతో ఉెప్పుమాట. 2 మాట. 3. దూషణ వాక్యము, 4. నూచనము. రీ. గట్టి గాం బిలచుటం

ఉల్జాపిం నం, ఏర (గ్‌ న్‌ వ్‌. 1s శోకము స్థీన్రి మున్నగువాని చే వికృతము గాః బలంకునది. 2, దుర్భాష లాడునది. , ఏ. నూచించునది. ల్స్‌, నట్రిగాం బిలుచునది.

ఉల్లాపించే, స స కి దుర్భాషలాడు, నిందిం

ర WU

చు. “వహ అని ఏథి నుల్జాపించుచు నక్కు_సుమ కోమలి నల్ల నల్హన తడమికొనివచ్చి*”” కం సం, %, ఆ. ౧ఈ్రరః

ఉల్జ్టాథము, నం విం బి పుం. వితొనము, మేలుకట్టు*

ఉల్లాము. దే, వి, పకీవిశేషము. (శ. రృ

(sp)

ఉల్లారు. చే ఏ. (క ఉల్టార) 1. గుజ్జపుజీనిమోంది వజపు. “వ, , ,ఆగ్రభాగ పల్ల వంబు రం దృగోవం పు టుల్లారుల రోజ 'రాజీల్ల 6 జేజీలపోలిక భాస

414

ఉప mn

డును జేనకొక్క-_ండునుగా' గుట్టిన ట్‌ ల్లుటుల్లారు

లల్ల సీల్ల ౫ బిల్లీం చిన పల్ల ంబులశై. ..”' ఆము.

. ఈ ఆ 3౫% సార్వ శ్చ ఈ ౧౫4.

ఉఊల్గాసనము. సం, వి అ న 1. కాంతి 2. సంతో షము. లే వికాసము, విణ, (ఆఅ, ఈ అ) ఉల సించం జేయునది.

ఉల్లానము. నం స ౫ పం. lis ఉల్లాసనము. ర. ఒకరిగుణాదోషములు మణటీయుకరిగుణదోషము "లె త్తిచెవ్వట చే నూచింహంబదు నొకానొక యరా

న. 3. గృంథపృకరణము. £. ప్రాం ము

ఉల్లాస సం* విణ. (దొ. నీ. న్‌) 1. ఉల్లసీంచునది. ర, జల్ల సింపం జేయునది; ఉఊల్లసింపం జేయంవాండు. “ఊ. ,, యాదవొోల్లాసీ చర్మి తృముస్‌ వినం దలం గ...” హర్క పూ ౧, ఆ. ౫9.

"a

[5

ఉల్లాస చు. నం, అం డీ 1. సుతోషించు.

r

శోకించియున్నాండ" .. .ఉల్లాసించినాండొ అల గినాఃడొలి శివరా, 3, ఆ ౧. 2, ఒవ్వు,

ప్రకాళించు. “సా అభినవ బర్హి బర్హాపేడలష్మీ

(ర |!

నుల్టాసించుశేశకలాప మమర” హరి, ఫూ, లౌ ఉం ణం

ఉల్లాసతము, స౫ విణ. (అః ఈగ డల్ఫ పీఎచం “జేయ: బడినదిం

ఉల్లి. దే. వి, (క జల్లి) ప. లకునము, నీరుల్టి శం “ఆ మునగ యున్ఫీ యడవిమునగ దుర్తాననము (పృవర్ణనీయకోటి, ..” భార ఆను. 3, ఆ త ‘t షో ౧౮౫ 2 వెల్లు ల A క్రాద్ధగర్థ ంబునందు వర్టములం వినుము, సెండలంబును దోస వలా దు వుల్లి.” మార్క... బ్‌ ఆ, 90 క, సొ ఉల్లి దిన్న కోమటి. “గ స్పటిక మృింగినసిద్ధునియటుల నుల్లి,దిన్నకోనుటివలె నూరకున్న చాడు.” సాం 3) ఆ. ౧౬.

ఊర్ణిక, "జి,

అర...

టొ ie

రక్తపు ద్భి వ్ల (ఆం. పా ఉల్లీకచ్చేడము. చే. ఏ. మళ్ళ ్యవిశేషము. (శ ర)

ల్లువాసంతి'కా కుడుంగంబులును. అ ప కళా, ఉల్లీకుట్టు = ఊట కుట్టు, దే an (ఉల్లీ +-కట్లు. గర్భ

. ౬తటం౨రం ఓ జాలరూ “వ, ,.మూర కొక్క |

జోపనిర్తూలగముక. కుళ్ళి కేముభంకయుం గలం

ఉప్పే

యగ

415

ఉవ్య

చును) 1 ఎత్తిపొడుపు. “క సమరమునకు6 | ఊళ్లెడ = ఉల్ల డం “వ హుకవసుం డగరుభూవంబు

బురికొలర్పచు, మము దలంచిన నుగ్గీకుట్టుమాట భం దచ్చి, కము లుడికించుచుః బాండవ,సమితిం గడ౧గించునా రచట 'నెవ్వరొకోలొ భార.జద్యో. ౨ అం ౨౪౯.9. 2. ఎ త్తిఫొడుపుమాట. “చ... (వతొావభామణాబున వెడ నుల్లికుట్టులను బొం కల వాని: గలంగంజేసి.. ల ఛారు శాం 3, ఆ. ౨౦. 98. మర్మ భేదనము. (ఆం. పొం

ఉల్చిరోడి. చే. ఏ. (జాన్లిశాకోడి) ఉల్లిమొక్క_నుండి బయలుబేజీ చినర కెల్టనివూవు పూయు పొడు గాటికాడం (వాం

ఉల్గ్ఫీఖతము. నరం విరి, (ఆ టి. వ్ర) క న్రాయంిడి నది 2. గోకంబడినది. తి. సాన:బట్టంబడినది.

న.

ఉల్లిగడ్డ. జే. వి. ఉల్లిపాయ. (ఆం. పాం |

ఉల్లిపాయ దే. వి. (జానీ? పాయ 1 ఉల్లిగడ్డ, (వాల 2. ఉల్లిపాయ లోని చిన్న గడ్డ. (వా

ఉల్లి పొహోణము. మి వి. (ఉల్లి పొహాణము) సౌ క్ఞంక్టిశ్రము

వీరము ఒకానొక విమపదార్థము. (శారు ఉల్లిపొర. డే. ఏ. (ఉల్టిశ+పారు జలుచని చర్శము. (దా ఉఊల్లీపొరకాకిళము. జే. విం కాగ్సిబారనంటి పలుచని శకాకితము. (వాం)

ఉఊల్టీథము. చ వరః (ఆ డా ఆం) సానంబట్టం బడినది.

జొల్లు, సం, విం ఉం పుం నూరణము, కంద శ.

ఉల్లుం చనము. జం ఏ అనం 1. క_తింంచుట, రీ, ేదించుటం ల. సెకలించుట.

ఉఊల్జుంఠం సనం వ ఆ స్ర్రీ=ఊల్లుంఠనము.

ఊల్లుంఠనము. సం. ap యం నం 1. క పాలంభము, నొచ్చునట్లు తిరస్క_రిం చుట. ర వ్యాజస్తు తి లోపల కోవ ముండి పైకి స్తుతించుట.

ఉలబ్ధుంఠితము. సం. విణ. (అఆఅఎ 1. ఉపాలం ఇించంబడినది, 2. వ్యాజస్తుతి చేయంబడినది.

అజో కి

శేందం బర్జన్యుం డుల్లెడ యుడ...” ఆము. ౬ ఆ, ౧౩౨౦.

ఉ'ల్లేఖనము, నం వి, అ. న 1. గోయకోటు. 2, "ఠా చుటు ర వ్రాయుట, &. శఈవ్వుట. ర్‌, వన్‌గా టం 6. ఉచ్చరించుట.

ఉఊళ్లేఖము. Ten క్‌ యట పు 1. — ఊర్రోఖనము, లీ. వలంతెలి గులు గలధర్మ ము లున్నయుశే పదార్థమును బలంరీతుల గృహించు నొశకానొక యర్లాలం'కారము.

ఊరేఖంమే. క్రి 1. విస్తరించి చెప్పు. HE శ్రీ డావిహోర్మ క్రియా లీలాహాన్యకళా శప్యసంగముల. నుల్చేఖించి వ_్గింతురు. _ . ఆడ్జేవ తక్‌.” “కానీ, డక్కృదం5౧ ౦ 2, సుంట కి ఆట మండపముపై నళ ముళ్ణేణంచు. జాంబూనడ

రీ నాలంబు6 జాచి,” శిదరా, 3, ఆ. ౧౦౭.

నం నః

a * న విం ఆ ను స్వభావద్భగ్వికేవము, సహజమైనచూపు,

ఊలి జల్తీగడ్డయొక్కే | ట్ర్ఞాషముం గం. వి అ, పుం, ఉల్లెడ, మేలుకట్టు.

ఉసోలము. గం వి, అ, పుం పెద్ద కెరటము. విణ, (అ.ఆ,ఆఎ మిగుల జలించునది,

ఉవిద. వై. వి. (నం. యువతి?) "కే స్త్రీ ఆంధుది. అనీ __ముగుద యువిదు గరత యన భామినీ సమాఖ్య లగ...” సాం ని, మాన ౨౦0, ఆం. నం. గా. 2 జవ్వని యావసవతి “గీ. ఉదద నిద్దంపు జంగులనవతుః గోరి కలమగ ర్భంఎు లడచులోం గంటకములం.” ఆము. ౫ ఆ. 33. 3. అందగత్తె, సుందరి. “గీ, ఊవిద సోమరసం బన్న నోకిలించు...;,పాపకుండు నేం డెళ్లి నీవై విరాళి.”? నైష. ఈ, ఆ 3-౨. ఓ ఆలు, భార్య, “గీ, ఉవిద యానీదు విద్వాంనుః డో డెనేని, నీక నిఠనికి నన్నసూనికయ...” ఆము. క, ఆ. ఇళీ.

ఉవ్ష. జే. వి, వృక్షవిశేషము, (ఈ రు)

ఊల్టూనము. సం. విణ. (ఆఆఅ తుంచి వేయం ఉవ్వపిట్ట' ద్వ వి పకి విశేషము, గోల త్తి

బడినది.

(శ. ఈ ట్రై)

ఉద్య

ఉవ్వలపోటి. జే, వి, చాల క్రీ డావిశేషము, “సీ చి!

డును డువ్వలపోటి. ., క "కాళ, 5, ఆం 3 3.

ణా జే. వి, జయము, "గెలుపు, (వికాస మని శం ర సంతోష మని గూ. సిఎ “క + వవ్విధమున రుక్సిణి మదిర బువ్వుం బరెమళముం బోలె బొ లుపుగ నెత్తం, బువగ్షయిు గలిగె శొరెకి, మవ్వ ము దిగందొడ్గ సెలుపు మట్టంబయ్యెః క్‌ “గీ చాలు నని పాసె పక్తిణి...” ఉం హరిః

ర, ఆ. ౧౨౫, ౧౨౬ |

ఊవ్విళులూరు = ఉవ్విళ్లారు. 1. త్వర భాం ళాల,

షు నున్విళు లూవెడు "నెమ్రనంబులం భార వర్క ఫ్య ఆం ఏ౯ాఏ, డే అఆసి౨-చు, లని మావయయ

Sh స

కోరు నువ్విళు అరారిన నేకాస స నొక దునే.. కళ్యా ఫ్‌ ఆ ౧౫.

ఊవ్విళులూడ్చు జ ఉవ్విట్టార్చు. “చ, వడంతులు లేచుసంభ్రమము ఛర్దల కువ్విళులూర్చ. . స కపికం ౪, ఆ ౧౮౯ొం

ఊవ్విళ్ల జే, ఏ. బ. తొందర “మ... శొ.వ్యున నన్నట్టంగం బూని తిప్వుడు మదం బువ్విళ్లు నీ శేల యంచును...” శతకంఠ. 5,ఈ, ౭0. ఉవ్విట్ణగొను. చే. అ. క్రి. (ఉప్విట్ట+కొనుఎ త్వర బడు. “ఊం పీళ్ళవి రెండు బన్నుడు దిపిం గల హాశనమానిచూడు్ము.. లంవ్విళ్లుగొ నంగ జోొచ్చె *”” కవిక ౨, ఆ ౧౫౦. ఉవ్వళ్లనా లుపు చే. స డీ (ఉవ్విళ్టనొను ధాః ప్రే) త్వర పెట్టు, * న్స్‌ మాధుర్యధుర్య కోమలవచ ర తం బనుభవించంగం గెతుకాంతరుబు. (| గలుగ జేయుచు నువ్యిట్టుగొలుపు నీదు, సంగతి యుకింత గని యెట్లు జాజవిడుతు.” త 5, అం ౬౬ ఉపవ్యిళ్లారు. డే. అ. శ్రీ (ఉవ్విట్లశఊరు) 1. తొందరపడు. “క,..అకం డువ్విళ్లూరడు భవన దోద్ధతి యడయకాలే వారి ఊ ౬, అ, ౧౧౬. 2. అసీంచ్చు కోరు. “మ. అనినం గేకయ రాజనందన ,చ భూ శాశ్చర్యయొ యిట్లనున్‌)

లు నాల్లు న్‌మాడ్క్‌ చేను జాలం

ఇ

విను నీరూవము సూచి మానృళతి. (యువ్విళ్లారు ఉళి, నం, వి, ఈ

416

ఉక ss చెమెయింబనిగొందుక్‌. . భార పొరా,

౧; టె, gy ఊది సు. జే న తత (ఉప్విట్లారు. థా్ర్ర)

ఆశ కలంగంజేయు, కోరిక పుట్టించు. “ సీ ఏగరధ గజయాన వాదయ ముదిళ్లర్సి hres జక్క సాయాలు గొనియి.””కాశీ. ఈ, ఆ ౧౫౦. ఉవ్వు. చే చ నిం శీఖ్రుత్వాదులం చె (దూ. ఉన్వన ఊవ్వునం జే. అవ్య. దు. 1. వెంటనే శీఘ్రముగా “డా. . వసిండివిమాన మెక్కి, తానువ్వున నచ్చ శ్‌ గొలున నుర్వికి వచ్చి ముహూ_ర్హమా త శ్రలో, వపు కైహిక, _కియలు మాని జరాపరేళ ద ది ర్ట జి ది ఫు, వ్య ఆ. 3౧౦. 2, తటాలున హఠాత్తుగా. “ట్‌. ..ఒం డుపమ "సేరన యూరక యుండి ముంత త ల్యోనున్వన: “జేవ కొని సహో దరిపాడి దొఆఅంగి ెశ్లలిన్‌,...వధియించు తెంపుతోక.” విపు. ౭, ఆ. ౮. “టా ఊవ్వుస నుష్పలిత్త ననురోద్వవామూస్థదయంబు గృక్కు క” భె. రా యు, ౨౧

"చలుపుననుక రణము.

(గి స!

స్ట్‌

క్‌ oy

eh

ఉవ్వెత్తు. దే. | క్రి. వణ, (ఉవ్వుగాఎత్తుఎ) 2. పూరి గా “ఉం అత్తజీిం దద్బంం బగిబతౌాఘునులస్‌ నుజబుమాడి వైచె న్యువ్వెత్తుగ,..” కళా. ౮, అ ౫౭. ఓ. సునాయాసముగా “ను నను నువ్వె త్తుగం బ*"జమోంటితివి. .. అ ఆ ౧౦. 8. మితిమోణి. “ట్‌, ..ఆప యు, వ్వెత్తుగం ద్రావి నట్లు సభ మాణవకో గ నిస్థకున్‌, జిక్త మునం దపించి. ..” "పాండు. కక ఆ ౧లరాదాం

ల పను

ఉవ్వెత్తుగొను. దే. సః క్రి, (ఊవ్వెత్తు+కొను) ఆడం చు నళింపంచేయుో “న. . , ఉడుగణమయూ ఖంబు క్రొవ్వు లంవ్వెత్తున్‌ 'ని నివ్వటిల్హుచు ద్రిహ్లోం డకరండకర్పూర ఖంజాయమానంబు లగు చంద్ర, లును + = *ి భాగ. ౧౦, సం. ఫ్రా,

కిఠణంబు ౭కి

ఉఊళననుండు. సం, విన్‌, పుం. శుక్రాచార్యుడు, ఉశనుడు. నం,వింన్‌* య ఉఆశననుండు, శుక్రుడు, స్త్రీ ఇచ్చు కోరిక,

ఉరీ

ఉకీరము, సం బి ఈ పుం. న నలదము, వట్టివేరు.

స్తీ 1. రాతి. 2. రాతి శేష

ఓ. చేందుసొర శ, ర్‌. బాణుని

ఉష సం ఏ ఆ, ము. 8, ఆవు. తనయ,

ఉపషణ, నం. ఏవి, అఆ, స్త్రీ క్షే, పిప్పలి ప 2, సొంటి,

ఉఊహణము. సం, వి, అ. న. 1. మిరియము. 2. సొంటి. 3. పీళ్చ లి వేరు. ఉఊపషపము. శ జి విం 4 ళు శ ఉ ఇ ఠి సప సం ఆ. పుం. 1 ఆగ్ని 2 చిక్క మూలము ft

ఉపషస్పండు, సం, వి, అ, వుం సూర్యుండు,

ఉనము. సం, వి, ఆ, పుం. కే, గ్య లము ¥ 2 జే కువ. లె. పగలు. 4, చౌటిమన్ను. విణ, (అ.ఆ.అ కాల్బునది.

ఉపషర్చుధము. నం, స స్మి పుం చ్మి క్కమాలము పూ

ఉషర్నుభుఃడు. నం, పి, అః వుం. 1. అగ్నిః రై బిడ్డం డు. విణ. (అ.ఆ.అఎ అగ్నివోేశ్రము చేయు కాలమున మేలుకొని యుండువాడు.

ఉపనసీం సం పష ఈ, స్తీ సాయంసంధ్య,

ఊషస్యము= నం విణ. (అ ఆ. అ) సంధ్యాకాల మందలిది.

ఉషస్సు. సరి వన (వశ్యూషము, తెల్ల నాతి టకు ముదు నాల్చుగెదు గడియల కాలము.

ఉహాకలము. నం సి అం ప్రం.

ఉవ?9కాలమునం

షి నం వ ఇ. సీ. డి. ఉష్షి సం వి ఇ స్త వృద్ధి, వ

ఉషితము. సం. వి, అన నివాసము, విణ (అఆ, 1. 'కాల్చ్పంబడినది, గై ఉన్నది, 3. -పాసిపోయి

నది “ 8 య్‌ వ్రోక్షి" స విం శం జ్ర కరభకర్థిక, వృత అశేదము.

ఉ స్ట్రము. సం పవి, ఆ ప్ర. ఒంటె,

ఉ్ట్రీ* నం, వి ఈం స్తీ? స్త్రీజాతియొంటె.

ఉష్టిక. సం. వి, ఆ. స్త్రీ 1. ఉమ్రీ, ర ఒకరకపు కుండం తి. కల్లుకుండ.

కతి

417

ఉన్ల

2. "వేసవి. సం వి ఊ పుం. వేండినెలుణస, సూ

ఉస్టకము, నం, వి, అ. పుం. 1 జ్వరము.

ఉషస్త్రగుండు. ర్యుం డుం

ఉననది. సం. వి, ఈ. స్త్రీ. వైతరణీనది.

ఊస్ష్యము* సం, ఏవి, అ. ప్రుం* 1. "వేడిమి. 2. ఎండి తె. "వేసవి. క, తాపము, ర సీరుల్లి శీ. 6. ఒకా నొక నరకము. విణ. (ఈ ఆ.అఎ |. వేండి గలది. 2. చేర్చు గలది. 8. చుజుకు గలది. డీ, కారము గలది. లీ. కోపో ద్రేకము గలది,

ఉఊష్ష్రరళ్ళి = సం, మ ఇ, పుం సూర్యుండు.

ఉన్ఫచారణము. డుగు.

ఉస్థాంశువు. నం, ప జ ప్ర సూర్యుండు. (ఇటే: ఊన్షకరుండు, ఉన్ఫదీధితి ఉష్థభానువు, ఉప్హరుచి ము

ఉస్టాగమము. ten రొ అ, స్రుం. Ll. చేసఏి. 2, వేనవి రాక, ఇటే: ఉన్టాఫిగ మము, జఊష్టోబగమము.

ఉష్థాసవాము. సం. ఏ. అ. వుం. హేమంతబుతువు, విరి (అంఆంఅఎ -వేండిమి సహీంవలేనిదిః

ఉప్టించే. సం. అ (క్రి. 1. ఎండు. “మః ఉదకం బింకిన లావు దూలి వడిం దా నుష్టింపంగా రొంపిలోల గదలంజాలనిమోను ...” నం, శం గారం 2. చేండెక్కు. “సీ. సారెకు నుష్టించి నీరు గృమెడు న్మే కృములమోద నరః సినబొమలం చ్రాల. ఎ“ వరావా, ౬ ఆ ౧౭.

ఉస్టికం నం: స అ, మ 1. EE “చండిగంబచిం న నర్వ గలస్త్ర టె. చుణు వైనస్తీ.

ఉషీన. జం. — ఉపషిమము, దై ౯9 ఉష్మినము. సనం వి, న్‌, పుం, వేడిమి.

ఉప్టీ ప్రషము. సం, వి, ఈ ప్ర్రం. న 1. కల పాగ. క శిదీటము,

దం, నిం ఈ న ఆతష్మకృము, గొ

ఉప్టీషి. నం, ప క్‌ పుం శివుండుం కురి (ఆఅ.ఆఈఅఆ్ర ఉష్టీషము గలవాడు.

జప ము నం. పి అం కా పుం. 1. వేడిమి. న్‌ ఉక్క 0. ఎంద. 4, చేసన ED ర్‌, ఆపిరె,

శ

ఉషా

ఉఘ్లోగమము. స సి అం క్రంం ఉన్టోపగమము, గ్రీమ్మబుతువు. ఊపోవగముము, గం. = ఆఘాోగమము. జల్లే కీ

ఉసి. చే, వ. కే, కుక్కు మొదలగువానికిం జేయు (ప్రేరణము, (చూ. ఊగికొలుపు 2. నుసి పొడి, “ద్వి. పరగినకరతి త్తి చతాలనంచి, యొగగిన గొడుగును నుసీ రాలు కోలు” ద్వి. హారిళ్చు, ఊః ౫౦౪, పం. 8. గంగీతకము పొడునపుడు తాళము జేయుట ననుసరించి చేయు వస్తనిక్నేవ విశే వము. (వాం ఊఉ అవకాశము, (ఆం. పాం

ఉసీకొను. దే. అ, క్రీ. (కుక్క కవియు, మోంద పడు. (చూ. ఉసీకొలుపు)

ఉఊసికొలుపు, ఉసిళొలు చే, స (క్రి (కక్కను కవియించు. “క పొద లట్లు వెడలంవందుల, కదుపులం బట్టైెడలు దిగిచి కవియించిన 'బెట్టిద మొన జాగలంబులు, చెదరక జాయంగం జూచి ఇంచులు కడకన్‌, క వడి నుసికొలుప్రటయును ఎ యః ౨, ఈ రల డి. పేరించు *చ... గేపకులాభరణుండు చేతో” “స ఉసి కొల్పి వంచించి దుసుకుల చనుడదోయి చే నంట +... రాధికా, ౧, ఈ ౧౨౩, ౧౨౬౪.

ఉసిరి = ఉసిరిక సాం గం ప Ne. దళొంజుఅం౧౫గి

ఉసిరిక. దే, వి అమలకి శీ. “గీ, ..శౌ-ద మృత్చిండ మునకు గలశనంళవ యుసీరకకాయయంత, మాన మని చెప్పుదురు కర్మమర్శవిదులంగొ కాశీ, గ్య ఆ, ౨౦౦. ఊ రా, ౫ ఆ ౨౮౩.

ఉసివోవు- దే. అ. | క్రీ* (ఊాసీ+పోవు తప్పిపోవు: గుణీకి తగులక దాంటిపోవు, “టా, 'కానకు నంవ తప్పెటుంగు గబ్బిమెకంబులు సేరం శారుపో, "కేనుంగుదాయ యెల్డుపులి యేసినయే టుసీవోయెం బోయినన్‌, మానితి నిస్ట్రిరో యనుచు ,. .”కకు. క్క ఆ. ౫౭,

ఊసుంగుం దే. అం క్రి. (కః ఉసి నుసుంప్క తొ లయ. “ద్వి. . ,.కన్నప్పు ఇచ్వరాయిడిని చొ ప్పార నుసిణినచోట్ల భొవమున, తడయక సిద్దము తానమై నిలిచి, పొడిపించుకొొన్న ట్రి పోటులం పగిది” షపుడిళాం పురా, ౧౦౪, పు “ద్వి, పో

418

ఉసు

టులు బొందలం పొరలెత్తీయిన్న, చోటులు నుసీంగిన' చోటులు.,.” సండితొ. పురా ౧౦౪ పు

ఉఊనుకం దే. వి. (క ఉనుగె ఇసుక “ద్వి, ఊనుక వంటకముగా నుడికించ వచ్చు.” ద్వి. వారిశ్చ. ఊం ౧౩౧౯. (శ ర పా

ఉఊనుము. దే. అఆ. శీ 1. ఉడుకు; కడిగి చేయు. “ము అసిథారావధితాత బంధుభుజమధ్య సై షర నిర్భద్వసన్‌ , మసటై పుట్టిన యమ్మహాదురితేమున్‌' మసన్పెట్టియున్‌ వాజి మే, ధనమిద్ధానలభూతిచే నుసిమియున్‌ దప్పించలే నైతి నీ, కన టెస్పాటం దొలంగు చెట్టులగుదుం గల్యాణ కల్యా త్తు? డక పాండు, సి ఆ రం, 2, పులుము, నులుము* “గీ, అవయవంబులం గదలించి యావు లించి, నిదుర చెప్పిణీ మేల్లాంచి సీల్లి మలంగి, యొడలు ఏిణుచుచుం గనుంగవ లునుముకొనుచు, ఛాతక గూర్చుండె సృష్టిసంధాత యగుచు.” భాగ. రా స్యాం, ౭36. లె. తోము, మసీ పోవుటశై యిసుక మున్నగువానితో రాచు. “క బిసరుహరజమునం బైకం, దుసీమిన దగదగ వెలుంగు నుడురాజు కీయ” పాండు. 3, ఆ, sat

ఉనురసురు. చే. వి. (ఊనురు4-అనురు) తాచము దుఃఖము మున్నగువానివలన విడుచు నిశ్వాస ములధ్యని కనుకరణము. “చం ముసుం గిడి పండు కొ మృనుదు మోవాముతోడ వితర్జిం జూపి తా, నుసురసు రంచు ఖన్న యయి యొయ్యన నేం ..ి పాన, రో ఈ ౧౧౩.

ఉసురు. చే. వి. తావదుఃఖాదులందు విడుచు నిశ్వా సములధ్య్వని కనుకరణము, “గీ, అని (చ మోదించు నును రను నలంతం గుందుఖి సా, ౨, ఆ ౧౪౭. “సీ, సంచెంగపొాదరింటిచక్కి నోరంటం గాంచి యును రంచు మగిడి నోరూరునవియు.” "పారి. కె ఆ. ౫౧. (దీని యా మ్రేడితకరూపము ఊసు రుసురుఎ

ఉనురుమనుః దే. అ, | క్రి. (ఊనురుఅను) దుఃఖం చు; బాధవడు, “క తామైనం గరంగ చేనిపు, డీయాడినమాటలకు నొకింతం గర జే,"మోయి

ఉసు

యిది నీకో మంచిదొళో యాండుది యునురు మన్నం గొజ గాదు సుమా” సా, ౨ఆ.౧౨3.

ఊసులు, (సం. అనవ$ఎ) 1. ప్రాణము, “గ ఊనులు నాలను బ్రాణాఖ్య యొుపహ్పు చుండు.” ఆం. భా, వ, ఇం. 2. మనొక్లోభమువలన గలుగుఫలము. “గీ... నాయునుజణు తాశి, దీవ ములు సైత మల్దాడు: చెజవలార.ి శుక ౨ ఈ ౧౧౪.

వె. వి (sn

ఉసుజుకొను. బే, అ. (కి, (ఉను'జ+కొను వర్దిర్టు, వృద్ధిపాందు- “చ... పెన రునుజుకొనియొ ,..”” కాలీ, వ, ఆఅ, 93,

ఉనులు. జే. వి, 1. ఏలు, ఆనుకూల్యము. “న. ఉను లం లేక.” ఊ హరి. 3, ఆ. ౮౦. 2. సౌఖ్య ము నుఖము. (శ. రు) విణ. శే. అనుకూలము:._ నా చేవాము (వృయాణమున కుసులంగా లేదు. 2. సుఖవంతము, వాః--- మాయిల్లు ఇరు కగుటచే నలుగురు వచ్చిన నునులుగాం గూర్చుండం బ్రో టుండదు.

ఊనుళ్లు = ఇనుట్టు. (శ. ర ఉసూరు = ఉస్సురు. “చ నుదతియు విన్ననై కడు

నునూ రని మో మజవాంచి యుండగా.” ర. =, గు. రాల

ఊన్తె. జే. వి. ఉచ్చిత ౪. “సీ...ఈంగేడి తగిడి యంన్తె” హంస ౪, ఆ. ౧౦.

ఊస్త. సం. వ. ఆ స్త కే భూమి. ఓ గోవు. లే. ఎలుకజీడి పం

జ్మస్తము. సం, వి, ఆ. పం. 1. కిరణము. 2. ఎద్దు. ఉఊన్త్రీక. సం. ఏ. ఆ. స్తీ జలభేనువు నీటియావు. ఉస్సు = ఉస్సురు. “ఊఉ ఘీరువరానివంళం దల యూ

419

డం

గీ ఇరుగు పొరుగులదువతు లేపురేి, నంగమ ఇక్రీడ నోలాడి నరసమాడు, సొవసొవలు విన్న మ్మాత్త, నుసన్సురుమటంచు, మన్మథుని 'చారిగొజ్జై మై మగువ దలకు.” పహూంన ౫ ఈ ౧౫లా

ఉహుజాూూం దే. వి (ఊహరాశడహూా చలిచే వణాంకునపుడు కలంగుధ్వని కనుకరణము. “కం బ సుశీతో పసేతంబై, యుహుసూూ యని వడక లోక ముర్వీ నాథా.” భాగ. ౧6 స్యాం, ఫూ, ౯భొం0ః

ఉప్పూ. చే. ది. 1. నివ్వు ధూళి మున్నగువాని నూ: దుటయం దగుధ్వని కనుకరణము. “సీ ఉమ్హ్లాని పహోమాగ్ని నూదనొల్బ డు గాని. ..” పాండు. 3. అ, ౧౨. 2. ఉసురు. “ఆ అంగడినుండి బియ్యము వదార్థములుం గొనివచ్చి దప్పియమె: నంగము దూల నుహ్హానుచు, +” కానీ. ౫,ఆ.౬౫.

ఉళక్కి, దే విణ. రక్తము, ఉదత్తది, (వాం

ఉలిక్కి. చే. విణ. హుళిక్కి_, కపటము. “గీ, జడలు రుదురక్క_పేరులంం జాలంబూని; బూది "మెయి¢6 బూసి పులితో లు మాందంగూరు, చుండిముక్కు ను గన్నులు నొనరమూసిి కొని యులిక్కి గ చేవ మొ గొడంగసచుండె” అచ్చ, యు, ర౦౯.

i హా

ఊం. ఊళ. దే. 1. ఒకానొకయతరము, 2. ఉకా రాంతతక్సమపదములమో౭ది సంబుద్ధి డుజ్జునకు వికల్స'మై యాబేశము?ా వచ్చు నక్షరము. ఉడదాః-శంభూ ! నం. వి ఊ. పుం. 1. శివం డు. 2 చం దుఃడు. 8. పురుమఃడు. డీ. వై శ్యుండు (ఇది. తెలుంగున వ్య_స్తముగాం శ,యో గింహబడ లేదు) ఊ స్త్రీ. ఊవము పోలిక విణ. (ఊడఊో.జ రతకు:డు, కా పొడువాండుం

చుచు నుస్పని వెచ్చనూర్పు...” వక్క, ౭,ఆ ఊం. వై. వి, (నం. హుక్‌) 1. శంఖాదు లూందు

౧౫౪౮.

ఉఊస్సురస్సురు = ఉనురనురు. “ఆ. అంత నంత కంత శంతయు సంతాప, మతిశయిల్ల నుస్సురస్సు రనుచు.” వరమ. 3౨, ఆ. ౧౪రా

ఉన్ఫురు. జే. వి తాపము దుఃఖము మున్నగువాని

నపుడు కలుగుధ్వని కనుకరణము. (వాం) 2. పల్ల కీ -మోూయుబెస్తలు' పీం తోసా టువయోగించు మఆియొక ధయూ౭తపదముం (వా)

డో చె అవ్య. (నం హుక్‌ [౯ కణాది శ్రావణ సమయమున శ్రోత వినుచున్నట్లు 'తెలుపుపధము.

యందు విడుచు నిశ్వాసములధ్యని కనుశరణము.| "ఉాదా:లాడోం. తరువాతః ర ఆంగీశారమును k ఇస

ఊత

తెలియంజేయువదము. తప్పక వచ్చెదవా? ఊడ తి. క్రోధము; ఆశ్చ ర్యము మున్నగువానిని చెలుపు పదము. (వాం 4. ప్రశ్నార్థకము. (ఆం. పా

ఊం చే. వి. 1. ఊోయసలాటం “చ ఏీకముల వీంక కక సిరుల 'బేర్చినయావమని యూంచు నూంక నున్‌, జకితవ్చృుగావీ, యోర్వ నిళం జాల: గృహౌమతి నాదరింవుమాి ద్వా. 3, ఆ. ౧౫౪. 2. ఉముక, “సీ, ..ఊంక ఫొ ట్టుముక నా నొప్పు దుషము. ఆు. భా. ద్వి ౨౨౯ ఊ౭శదంపు. చే. వి. (ఊశగాదంపు) 1. ధాన్యము బియ్యము ేయుటన్తై దంపి యూంశను దొలం గించుట. 2, అర్లము లేనిభాషణము. వాలా ఆకనియువన్యాసన మంళయుం వట్టియూశదంపు.

ఊంకదంపుపాట, డే. వి (డఊోయశశదంపు+ పాటం 1. వడ్డు దంపునపుడు కాలశ్నేపమునకు దంపు స్తీ లు పాడుపాట, (వా 2 అర్థము "లేనివాగా డంబరభాషణము. (వాం

ఊయశబంతి. బే, ఏ. (ఊోకచషాబంతిం. ఊశవంటి రేకులు గలయొకబంకిచెట్టు. (ఊశబంతి లేక బంతి, ముద్దబంతి యని బంతి మూడువిధములు ఉదాఃఊ(కబంకిపువ్వు.

ఊంశర, వై. ని. (సం హుంకారక ఆనందముతో జేయు “ఊం ఊం. అను శిశువుల తొక్కు పలుకు. (చూ. ఊయరలిచ్చుఎ

ఊశరలిచ్చు, ద్వ. అ. శీ (ఊోయరలు ఇచ్చు 1. శిశువులు ఆనందముతో ఊంఊ అని ధ్వని చేయు. “సీ,.,వెడయేడ్పునంతన యుడుగు నుగ్గడుణు నూశరలిచ్చు నాలకించు” భో, ౭, ఆ, ౧౭౬ 2, హుంకరించు. (చూ తాంక రలుగొట్టుు ఊంకరలువెట్టు, మొ)

ఊశరలుగొట్టు. ద్వ. అ. , కీ. (ఊశరలు+-కొట్లు) హా ల హుంకరించు ఆనందభయాదులచే నజచు. “ద్వి... వనులు, వలివేగమున వచ్చి వచ్చి యొం డ్‌ండు యూశరల్‌ గొట్టుచు నుత్తల పడుచు.” బస ౭, ఆ రఅలర్మా మం (ఇట్లే: ఊం:కరలు ₹ ''వెట్టు బస సే ఆ, ళోరోగా, పం

420

ఊయశో

ఉఊదా;==నీనవు శేపు| ఊణశింమే. జే. అ. (శ్రీ కంకించు వూను. షష.

న్స చద్రినివ్రపములక్‌ "గెల్వంగ నూంకింతు, + ౪” భార. కర్ణ ద్క ల్‌, ౧౩౦.

ఊంకు = ఊంకించు. “చ. ఉరవడి నుష్పరం బెగయ నూయ మదీయపదో,గ ఛట్టన, స్ఫురణమా నైైంప లేక వడి భూమి దిగంబడు...” భౌ. రా, సుం. 3 ఏ. 1. పూనిక (శ ర) 2. మాటు, వర్యా యము. “ఉం తాంకి భుజావిజృంభణము దర్పము చేర్చును నేర్పండంగ నొ) క్కూంకున వేయు చేతుల మవోగృశ రావళిపింజపింజతో ను దొ కంగ నేసినక్‌...” భాగం ౧౦ స్యాం. టా ౪౩3౬. 8. విజబ్బంథ ణము, శ_క్టికొలంది చేయు తీ వ్వ ప్రయక్నము. “ఊం. ప్రాకుదు మ్మా త్రికాట శిఖరంబులమోందికి నెల్టవారు నొ,క్క్కూంకున ల ఫాం రాయు, ౨౮౦.

ఊ.కువ. బే, ఏ. 1. యత్నము, స్రూనిక. “ఊ మ చ్చికజింకం బట్ట వడిిమె శశి యూంకువ సేయ ...”కాళిందీ. ౧, ఆ, ౫౯ 8, మాటు, పర్యా యము. “వ. ఆవ్వులుంగు లాక్కయూయవన చె చృరంబుగా నువ్పరంబున శెగసిన...” వేం. పంద ౨ ఆ. ౧౩. 9 విశ్రాంతిస్థానము. “చ...ఇదె పావసిపోవుచున్నవాం డుడుగణ వీథి లంకవల నొక్కుడు నొక్కనిమేష మా శ్రమం బుడుగ హిరణ్య నాభ తగ నూంకువ గమ్ము. ..” భా. రా, నుం, ౨౬.

ఊంకొట్టు, ద్వ. అ. |క్రి* (ఆోంచాకొట్టుఎ) ఊంటోం అను. “ము, సొలయన్‌ జూచు నగున్‌ బయల్‌ వలంకరించుం బల్బు నూయొట్టు. ,.” చంద్రా. ఏ, ఆ ఈ న ,కీ* ఊోండోం అనుచు విను, వావాలానే కథ ఇప్వుచుండలగా మా వీల్ల వా? డూంకొట్టుచున్నాండు. విం శ్రోనూది నూచక ముగా ఊం యనుట. “సే పెదవికాటునం బుట్టు బెడిదంపుటూతొట్టు గుబ్బజ్‌రలం దొట్టుగొడంగు తిట్టు” చంద్రా. జి ఆ ౧౧.

ఊంకొనుం ద్వః ఆః శ (ఊంగారొనుఎ టాం అను, “గీ తనువు మజచితి వేమొ యూ౭ోొన వ దేమి యవలికతం చెల మనియెదో మైన

గానిలో "పొర్ష, డా ఆ విల సం డీ విను

ఊంగియాండుం "బే ORD

ఊలా

42].

జయే

“శా. ఊశోం జెప్పంగ నెంకయేని కడవా.. .” డఊొయేకండె. దే. ఏ. (ఊందచాకండె నూలు చుట్టిన

కానీ ఆఅ, ౧౭3. “*చ.. .అల్బబు,ద్దులవెడ మాట లరా౭కొనకు...” ఫారం ఉద్యో. 3, ఆ. 33౧.

ఊంాడు = (ఊంయగు + ఆదు )డఊోగియాడు. “శా. కం

ఠారావ మొనర్చి నత్తజీ మవోగృస్ఫూ రై దిచ్నాగముల్‌ , గుంఠీభూతముదంబులై వడంకలా గో తృంబులాయగాడయా నో చ్మితృథా. ఏ,ఆంరా౬ం

క్రి. (ఊోల+ఆడు సంచ లించు, కదలిపోవు. “రే. తమతనుచ్భాయ మేఘ ములు వచ్చనివన్న్న నుభయపక్షములునై యూ. గియాడ.” కాఫీ 3, ఆ. ౧౧.

ఊగు. దే. అ. శ 1. ఆందోళించు, ముందు వెను కల కుయ్యలలో నుండి యూంగాదడు “చ...స మారణుం డకొనఖుం డూంచుచుండనగా నులియు చు మొల్టగుత్తు లనునుయ్యెల లావ్వుగ చెక్కి యూ నల్ల లదళిసీకులంబు. ..” భార. ఆర ర్క ఆ. ౧౩౨౮. 2. కదలం. “క ఊంగెడువల్లును విసమునం దోంగినవంటకము( గుక్సితుం డగు మంత్రిక్‌ , లోంగక యునూ లించిను-చోం గలుగు నఖండ మైనసుఖ మెవ్వరికిన్‌* వేం. వంచ, ౧) ఆ 3౭౬.

నున్నని జొన్న కాడ. (క్ల ఎన్ను కలు వట్టి పుంజం బు "లేర్చరంచి, పంటకజ్ఞ్రలు మణీతోడువడుగు లూంచుకండె లొనరించి చాలించి కాంపుటింకు, లున్న... .“ శుక. ౨, ఆ ౮.౨౨.

ఊంేపడు. ద్వ. అ. డీ (ఊంచవడు 1. ఊం

చవలె సన్న మగు, కృశించు. రి ఊంచ కల దగు. “చ, నరసిజగంధి పెందొడలసాటికి రా నెది రించి పోరు నీ,కరభము "లెల్ల 6 జేవడలం గన్లొని యుండియు? దజ్జయార్థ మె, పారలం బెనంగి యూ:ఐవవడి ఫోవుట లింతియ కాక ధ్మాత్సిపె నర*టులు పిల్ల పీల్చ తర మొనను సామ్యము బొంద చేర్పు నే” భాను, ౨ ఆ ౧9. (శెండర్థములకు నిది యుదావారణము

ఊంచేపోన్ర. చే. అ. శ్ర (ఊంచచాపోవు) ' ఊంద

వలె నగు, కృళించు. ఆర్టీ __ ఊంచపోయినపిబుః దుదుటుంచొట్టల భల్లా. ళో ఆ. (శ ర

ఊంేబియ్యము. దే. వి. (ఊం౭చశబియ్యము) ముదు

రని జొన్నగింజలం, "సీ. కంకుల నొజ్జి 'లేకాలం బు గడపంగ నూ౭చబియ్యంబు గలవె.”” రామలిం+ రా

శిష్యులకు

ఊంవేముట్టు. చే. , క్రి. విణ. ఫూర్తి నిశ్ళేషము, జన ఊంచముట్టుగ గీము లాహుతిగొనంగ, ముఖ రపావకళిఖలవై మోందుకొనిరి” రామా.

ఊంగులాట. బే, వి. (ఊంగులాండు, ధా) ఆందోళ నము, ఊలసలాడుట. (శ. ర '

ఊంగులాడు. డే. అ. శీ (ఊంగులంగాఆడుఎ)

1. ఊంగాడు, (శ. ర రి. సంచలించు; కలత నందు. “గీ. ఓరచూపులవిటచి త్త మూంగలాడం” ఏీథిం గం.

ఊంచేం జే. వి (ఈ ఊచ 1. ఇషీక్క ఒకవిధ మగు

తృణము. “గీ. విసరి యొకయూంచం గొని వేయ 'వెంట 'వెంట, నదియ యొక్కమహాస్తయె కదియం గాక, లావు నెడి వచ్చి ననుం గావు కావు మనుచు బాదముల వ్రాలం బరమకృపా ళం డగుచు.” రామా, స అ. ౬౮ా 2. జొన్న లోనగువానికంకి కాండం (చూ. ఊోంచేబియ్యము) 8. అరంటిదూంట. (శ. ర్ఫ 4. ఇనుము మొదలగు 'వానికడ్డీ. ఊదా:---ఇనుపయూరంచం ర్‌. "వెదురు హెాజణము, (వాం

శ

౬) అ. ౨౫౦. “గీ, సర్వధనములం నద్దురాచార నీలం డూంచముట్టుగ నిలం (ద్రోంచి యులరీకి చనుట.”” పాండు. వ ణయ గం.

ఊోంచముట్టుగొను. దే. స యః (ఊంచముట్టు+

కొను నిశ్ళేషముగాం జంపు; చంపు “గీ,..నీ

తముంగుజల నూంచముట్టు, కొనియెనే విధి...” 3 ఆ లె

భార. శల్య, 0౧ హ్‌ =కురాం

ఊయే. చే, నః శ: (ఊంగుథా. దే 1. ఊం

చేయు, ఆందోళించంజేయు. “చ... సమోరణు? డక 'నఖు: డూంచుచుండంగా,నులియు-చు మొల్ల గుత్తు లను నుయ్యొల లావ్బంగ చెక్కి. యూరి నుల లదళిసీకలంబు. ..”” భార ఆర. ర, ఆ వనే అల ౧ దె రాం 2 ఆడించు, కదల్‌ంచు, ద్వా, + *వష్పుం

ఊంటా 422 ఊండ్చు

నొడసి గడ్డము పట్టి యూంవె ss ? ది, 3, ఆ. ౧౨౭. 6. సంచరించు, తిరుగు. “వ ఒం వారిశ్చ. స్‌ త ఈ వం..--ఆ. క్రీ: సందే టిపాటున వేంటవైం గలతివుట నూంటాడుచు పించు కొంకు. “క. కయ్యానకు: గాబ్ద)వ్వుచు,! సమాహేటవీమధ్యంబు సొచ్చి... "పాండు. గయ్య్యాళితనంబు మీజిః గా డగ్గణి యా; త్‌ 5, ఆ రాగా. 1. వెనుకకు లాయస్క ముందునకుం య్యలి యూంచక యాచక, పయ్యొదకొంగును బోసీకుండు. “క. పెన్నిధిం గని పోవలణ లేకు బటానబయలుగం జేనెకా”సా. 3 ఆ ౧౬| న్నకృవణుమాడ్కి6 జిత్త మూంటాడంగ నా, “కీ ఊంవకాంచక మణీ తలయూంభె నొకతె.” | కన్నె పరాధీనత నతి, ఖన్న యగుచు నింటి రాధికా. ౧, ఆ ౧౮ (సంచేవాము సిగ్గు లేక! శెట్టేలకుం జనియెకా.” జై. ర్యా ఆ. ౭౮

3 ఇ శేలికి రమని సైగచేసె నని భావము ఊంటు- చే. స (క్రీ దూంటు పొడుచు. “రీ జ్యే

ఊంటాడించే. చే. స. శ్రీ (కొంటాడు ఛా. ప్రే. సమ్రైటలను 'బేజుకోలల చేసీ యంకుశంబుల 1. మాజుమోంగించు (వ ప్రతిక్వనిందాకేయు. నూం టి యతిరయమున.”” భార. భీష్మ ఏ, ఆ

ET “క .వియళ్వారాహ్యానోచ్ద, ey తుచ్చరికసాను ఎవకిరళో. వి 1. పోంటు, పొడుపు. ళ్‌ దెాంటి

మంత్రము; ఖాోీచ్చధ్వను లంకరిక్‌ మూంటా। తను: బూంచి వ్రేయంగు నూంటా జెడునతనిం డింపక్‌ ౮” కై. ౭, ఆ ౨౦౩. 2. పీడించు, ఓీడం గృహము: డొకయమృున నొక్కూంటున నడిదము:: జేయు. “*శా...ముదాళిమాలికల నూటాడించు జలుకయుం దూంటులుగా నేయ వాడు పొలం వేణీరుచుల్‌” విజ ౨, ఆ. ౧౬. గక కడిమికొ.” పద్మ. ౧౦, ఆ. 3౨ 2. త్వర ఊంటాడు. చే. అ. కి (కోంటు+ఆడుఎ 1. త్వర తొందరా (చూ. ఊంటాడు) వడు వేగిరపడు. (ఈ పదము నిరనుసారయు క్ర మని శ. ర; నూని, కాని యా (క్రిందినిక్టారక ప యోగమును బట్టియు. చి వదశ్ళేదము నను GE rE MO ee ji సరించియు సానుస్వారముగే (గ్రహింవడాడి ర గ్‌ Me వ. _ స య స నది “క దాంటి తనుం బూంచి ప్రయ, యు వ న పు నుంటాజెడు నతనిం గృష్హుం డొకయ మన నొ, Bas ఆాళ్లు పప నూండు క్కూ.టున నడిదము: బలంకయుం దూంటులుగా ల మ రండ. దం కారా, చేయ వాడు దొలలక కడీమికాని వద. | ల ౨౨౧ క డఊోండుకొనం బడుమధూళిక, ౧౦, ఆ. 3౨ 2. ఊంగు ఊంగాడు, “డాం జా యోడేకలకు: గ్రీందః గృమ్మయుండెడు శేంట్లన్‌, డె జగంబు లన్నియును (గ్ర గు ౦కిరి సూర్యసుధాంశు య ses sais కాడ దరులి.. కలల లదు, అష, .వృత్రు తుడు బొబ్బ వెట్టి నవ్వసంకపు వేళ. ఆము. ఎ అ. ౧౩౭. నకం భొగు ౬ స్యాం, 35౮ రం. ల ఆలయు, ఊండుమే = ఊోండ్చు: 1. నాబునాంటు, (శం రు) సొమ్షసిలు- “క "కాటువడి భీతిం గాయం, బూ౭| 2, చిము; సమ్మార్థించు. (శ. ర టాడం బజచి,,.” వేం వంచ. 3, ఆ. 2౫౧. ఊండుపు = ఊండ్పు, (చూ. ఊండ్ను డీ తొలయ్క, పోవు, “మ. ఇదిగో వచ్చెద నంచు బోయె బహునా శ్ళేంన్‌' నుహోబ్దంబు ఊండ్బు. బే. స [క్కి ఒకచోట నన్న కక లిన లై, సదయుం డేటికి రాండు.., జీవ మూటా | దీసి మజియొకయుచికస్లలమున నాంటు, “మ... జెడిన్‌, మదన్న్మకూరదవానలం బదనమె మె వియద్దం-గా (పృవాహంబులో, బటి హైమాంబు నంటయగాం గీరమాో” రాధికా. ౨ ఆ ౬౧.| జనాళములళ్‌ పెటీకి యూడ్చం జేయు బేవాళి చే, ర్‌, అధికమగు ఉెంపొందు. “శా. ఆరాజుం నిటు చై లేయుండు *శేళిదీర్తి కలలో నిచ్భావినో గనువేడ్క చిక్తముల నూంటాడకా, . ఎవరావాశ దంబుగళ్‌ + 3 ఇర, 3, ఈ 8,

ఊడదు. చే. అ. కి," (త. ఊూన్దు. క, ఊయు నాంటు, గ్రుచ్చు. (చూ. డోండుకొను)

ఊండ్పు 428 ఊందో

డఊోండ్నుః బే, వి వరినాణు మున్నగునవి దమ్ము చేసిన ఊంతు, చే. వి. ేయలంబట్టువలం (ఆం. పా

పొలములలో చాంటుటం (వాం హఊందం, చే. వి 1. జబ్బు. (చూ. ఉఊందబొడ్డుఎ

డోంత. చే. పెం 1; అవలంబము, పట్టు. డా లేంకల 0 వాయుః (క. ర తి, ఈర్ష ఖో (ర్ల ఈను సనా

లోన నెల్టం గడులే(త కృతాంతునిసముఖ బు ద్వౌ రోంతలకెల్ల c బుట్టినిలు రోషము కందువ మృత్యుమూర్థి పె: న్నూత...” శివ. ఊ ౨, ఆ. 33. 2. సావు, రక్షణము, “క ఆధిచ పెజయా శ్రమస్థుల కందజకున విను నాథా (శ్రమమువాండె వెలయ నూకు” భో. ౨, ఆః ౭౨. 8. వేంచలంబట్టు ఒకవిధ మగుసాధనము. “ఆ. డఊోంతకనీరు వెలందినేతమూ టాయిటి, దూది యెండవనుసు తొజ్రీియక్కరంబు. మేను దీని రహిం బుణ్యి మమృటు, కప్పురంబు వెట్టి యుప్వు గొనుట” అము. ౬, ఆ. ౬కి, వేం, వుచ. ౧, ఆ. ౨౯౪.

ఊంతకోలం ద్వ. వి (ఊశచాకోలు) 1. ఊంతము

నకు6 బట్టుకొనుకట్ల. “ఆ... .బాపనయ్య నా శిదురయం దా, నూతకోల వేత నూందికొను చు” భో. ళో, ఆ ౬౩. 2. ప్రాపు, రక్షణము. “గీ అంధునకు నూ(శకోలాా నకట యొకని, నైన నిలంపక నూర్వుర నదయవృ ర్తి, మి/ంగితి = భారం స్తీ ౧, ఆ. ౧౭౦.

ఊంతగొను. దే, స (క్రి (ఊోత+కొనుు 1. ఆధా రముగా6 బట్టుకొను. గ, _ విడ మతం దూత గొనియెల” భారం ఫ్‌ష్మ. ౨ ఆ, ౨౮౨. 2. ఆధా రము చేసీకొను. “ఊఉ కాననివాని నూంతగొని 'కాననివాండు బిశిస్రవస్తువుల్‌ , భాననిఫ ఎగ్‌. .. భాగ. ౭, స్యాం ౧౮౨

ఊంతము. చే. వి, 1. వట్టు, అవలంబము, “ధీ తన చేతి నికుదయూూంకపుగోల యందిచ్చి మెల్ల "మల్ల నె కొంత మెలయగంజేయు” సా, 3, ఆం ౨౫౯ 2. బరువు ఫారము, వా:-ాఆ కావడి కొమునకు ఊంతము ఎక్కువై నది. విణ. బరువై నది. వా: ఈక ల్ల బాలనూ(తముగా నున్నది. ఊంతయిచ్చేే- చే. స (క్కి. (ఊోత+ఇచ్చు) అవ లంబముగాం జేయు. “ఊ నావుడు మూర్భ వచ్చిన మనంబునకున్‌ ధృతి యూంతయిచ్చి త నిర్వ. ర్క్మా ఆ. ౧౦౮

ఉజోందరలిడు = ఊో(దరకొట్టు.

ఊదు. బే, అ. శ్రీ"

నూంద నాః దగు సీర్ష్య...” ఆం. భాం చః ౧౩౪.

చోందబొడ్డు, చే. వి (ఊందవొడ్డు) ఉబికిన G GG

బొడ్డు. “నీ. భొక్కి_ఖోొమును నూందబొడ్డును

Gs జారీ య మిజివండ్లు తెజ్జినోరును బాంచి చేమె్మముగము.ి భల్లా, ళ్‌, ఆ. (శం ర

తొందర జే. వి. (కాయలు వండుటకును ఎలుక

మున్నగునవి చచ్చుటకును (చూ, ఊూందరకొట్టుఎ

ఊందరకొట్టు. బే. స, క్రి. (ఊొందరగాకొట్టు) 1. అ

రంటికాయలు మున్నగునవి రాశిగా నుంచి వాని మోద కప్పు'వెట్టి ఒకచోట సన్ననిరంధ్ర, ముంచి 'దానిచ్వారమునం బొగ లోపలికి బంపు. (దీని వలన నవి త్వరగా పండును (వా 2. ఎలుక పాము మున్నగునవి చూణీనకన్న ము దాషరమున పొగ లోనికి ఫోవునట్లు చేయు. (దీనివలన నవి చచ్చును ఏ. తెసి లేకుండ జేయు. "వా: ఆ బాలుని పనిలోం బెట్టి యూ:దరకొట్టు చున్నారు.

“ద్వి. ఉరుధూమ త తుల బిట్టూ: దరలిడన, పరుసునః పొజటల: చా ములు మడియం”” ద్వి.వారిశ్చ. సూ. ౨౨ ౩రావం,

ఊందరవెట్టు= చే. న (కీ (ఊోందర+ పెట్టు) టాం

దరకొట్టు, పాగ వేసిజంతువులః జంపు, “గీ. ఫొ దలుతన స్రాక్యృతుల చెల్చ్లం బొగలం గవిస్పి యబ్దజాండ మూ:౭దరవెట్టినట్లు గాయం గాల కర్క_ళకాయుండు కాళియుండు, గవిసె గో పాల బాలు.వైం గసీమసంగి”* వారి, ఫూ, ౭, ఆ. ౨౧,

1. నివ్వ మొదలగునవి రగు ల్పుటకు నోటితో వేగముగా గాల విడుచు, “మ .. .ఉూహ్హ్హని వక్ష్మంబు బిగించి యూందుట యు నుల్కాగ్నిచ్భటల్‌. గమ. “కారీ. ౬ ఆ ౨౨౮. ద ఉబుకు, ఉబ్బు. ది. అది యేల కడు ఫూంద దయ్యెడుః జెపుమ.ి బస 3, ఆ,

ఊందు

కిరాకి వం. స (క్రి. (క ఊదు) 1 నోంటి గాలి శీఘ్రముగా విడిచి నివ్వ రగుల్పు*, “చ. అన

424

ఊట

ములు పీల్జ? గోవులు గుమ్మడి క్రోవికూంతలు నూందు. నోవురు.. నో వు... 3, జ ౧ర౬ః

లను సో నూ6ందం జన దగ్గియు సీకును నొక్క ఊందుఘుటికలం. మి. వి బి థాన్యవి శేషము.

మాటు తేక జనము...” మార్క. 3, ఆ.౨౮ ౭. రి, కరరాంచు.. “గీ, తఈ్యామృమాదిగ 6 గలయిట్టి -ధాతుుచయముం, గొలిమి నిడి యూ:ద. గీడెల్డం బొలియునట్టు” మార్క. 9, ఆ, 3౧౫. 8 నో టిగాలిచే ఎగురంగొట్టు, “ఊ. .. గౌకమినదిన్‌, బుట్టిన సత్చ్రివాహజలపూరముం దృుస్ఫన నూ దుచుక్‌.. .”ఫీమ. ఏ ఆ. ౧౧౬ 4 (శంఖాదు లను శూరించు. ర్‌. ఎగురంగొట్టు, “జు ఊందు కఫోవు శంఖము నవో గళశేఖ,..” విజ ౧,ఆ. ఒకా (4 ర్‌, అర్థములకు శిండిటికి నిది యుదావారణము 6. (గృహించు, పట్టుకొను. గద్ఫుపదుచే, యూూంది యింటిలోని కొనర

రగిలి భార ఆది. ౭, ఆ. 9౫౮ 7. అవలం చించు, (వ,ధానముగాం గొను. “డూ, మానుష శక్తి యొల్లడు సమంచితదై వము యూంది యుండు...” భారం ఉద్యో. ౨ ఆ ౮ 8. నిలుపు, ఆను. “గీ. అకట దిక్కుల కెల్ల దిక్షైనమాకు, నొక్కదిక్కును లేదు కా లూందవైన, దిక్కు. గావయ్య చేడు మా దిక్కు. జూచి” భాగ, ౬ స్యాం 53౯. 9. నొక్కు, ఒత్తిడి చేయు. “సీ. కోర కెవ్వండు పంట మ్‌! ౦బున నుడురాజాపొట్ల గుజ్జుణక

నూ౭దె.ి ౯ కారీ 2, ఆ 33 10. a గచ్చు. “శా, చేరోజూతవిరోధి కాళినగరీ తేశ్ర పక కంఠంబుననస్‌, శాతాగ,౦ బగుకూల

మూంద ధరణీచక్రంబు చేదించుచుకొ...” కాకీ. సే ఆ. ౧౩౭. 11. చేవలను ఊంతతోం. బట్టు. (శంరు వి 1. వాపు. (ఈర) 2, ఊంతం (శారు

ఊందుర్టూ గోవి, దే. వి (ఊదు? శోవిఎ 1. ఊందె డున ట్రము. “ము వతినూరూర డనుకమ్మటంబు మభువద్భాణాస మన్మాబు రోహిత మస్పేరిటి యూందుంగ్రొ, నోవో చంద్రా. ౮ ఈ ౧౭. (శ. ర పాం నక గి ర 2. పిల్ల

చరి ఫె, జ, సెల కి శ్రీ జావోకేదమూ. “ ర్త కోలాట

“వ, .ఊందుఘుటికలం గాజుకడియములు జాజి కోనునులు...అను నూటనాలుగువగల పరులు

35 ల అ రుబి- ౧౧.౨ wy ధం

ఊందువత్తి. ద్వ. వి వ_్తిధూపము, సాంట్రాణివ ర్తి, (శర

ఊందువెండి. చే. ఏ. శుద్ధరజకము, బడిన వెండి. (శర)

డఊంపర. డే, మం తూంయర, వ్యర్థ ప్ర, కు .నంగము. డు ఈవెనటియూంవర లేటికి ja చెన్ని యుకొ.* ae నం నం ౭ ఆం ౨ 3.

ఊంయరలాడు. డే, విణ. (ఊంపరలు- అడు వ్యర్థ (ప్రసంగము లాడువాండు, “సీ Ron గాం డువకారి...” ఊ వారి, సగ ఆ. ౨౭౮.

పరిశ్సుద్ధి చేయం

ఊంపాడు = ఊోంగాడు, “సీ, చూపుందేంటులపిల్ల లూపాడం జొశ్చెంబో...” రాజుచం౧ుఆంరార.

డఊోంప్రు మూ ఊోంచు. (శా ౩98 భూమోచ, కృము సూని యెట్లు దల లూ:ంపుం బన్నగస్వామి,. ప. నైష. ఏ ఆ. ౧౩౨౫౭. విం ఊోంచుట, (ళం రం వాల

ఉఊోంపురము. చే, ap నూ6పురము, కకుదము. ఆం.

భె ద్వి. ఎల ౨

డఊోకనబొెడ్డు. చే. వి ఒకానొకముందాకోచెట్టు, (శ. రః దౌ

ఊమే. చే. అ. శ (వ్యాధినే: దలనెం డ్రుకల్ఫ

"రాలు (శ. ర ట్‌

ఊట, చే. ఏ. J ఊబటెం 1. ఊరిన (దవవదా

ర్ధము. “న్స్‌ దుర ర ంధబుద్నుద దూమ్యతం జబౌర

యని యూూటనీరును శుచులు...” మార్క...

ఏ, ఆ ౨౫౬. 2. ఊరుకు (శం ర

8. చేవ, బలము. వేంక మాన ౫౬ శ సార

ము, “సీ. . ,ఎముకయూ(ట్త చవి గని యానుచు ఎ” భార స్తీ" ల) ఆ, ౯

డోటబుడ్డిచెక్క.* చే. ఏ. కట్టడమునకుం దగినగమొక దినుసుమ్మాను. (శ రృ

డోట

ఊోటమెకము. చే. ఏ. దం ప్రి , వంది సాం ని

తిర్య. 2౫.

425

ఊోడు

వెంబడిన యూడిగములు. *, ల ఉం రో, ఇ, ఆం ౪౦9

ఊటి. చే. విః ఒకజాతి మొక్క “ష్‌ పి శ్రులసీయు | ఊడిగీండు. చే. ఏ. (ఊోడిగము-- ఈడు.) 1. సేవ

నంబిరేను నే లుఫిరి కీశ్షరి చలవే మూటి చల్ల గడ్డ.” వాంగ ర, ర్క ౧౦.

ఊటించు. చే. స, క్కి. 1. చెల్లించు. “సీ, వెలయును డేలించె బిల్టించె నూటించె ననలో చనెక్కి_ంచెనం చవసెడిమూటం టం. ఖా తృ ౧౨౪. 2; వం చించు, మోసముచేయు. (శారు

డఊోటు. బే. వి వానచినుకులు చడుటచే. చెమ్మ. (శ. ర

ఊడ. దే. వి. (క ఊోడె) ,మకలీ మున్నగు శెట్ట కొమృలనుండి (క్రిందికి వ్రేలాడు వేరు, అవరో హము. (శారు

గలిగిన

ఊడందన్ను. జే. స (క్కి. (ఊోడన్‌+కన్ను 1. తొ లంగించు నళించంజీయు. “క అమరత్వమునకు: బోవుచు, దమభవబంధము లూడందన్ను కొను గతిన్‌, సమరోర్వి నిమిషమౌా త్రం,బు మదారా తులకబంధములు దన్నుకొనుకా” వరాహం గ, sp విం. on ఊోడునట్టు తన్ను. (వ్యు

ఊడందీయు, జే, సం (క,“(శోడన్‌ + పీశు ఊడునట్లు లాగు, (వాః ణం, ఖుదా

ఊడనింబాడు. చే. అ. డీ 1, 'వెడలిపోవు; "చెమ్మ దిగా? దొలలిపోవు, “క. అక్కాంతామణినెవ్చె ల్కు లొకొ_కవని-పీరు చెప్పి యూడనిందా డక కవిజ ౨,ఆ౯ారా 2. పాజిపోవు; భయముచే నజ్లెసలం బరుగిడు. “చ, , .వకీరాజుం గని యచ్యుతపా శ్రునిం జుట్టుకొన్న య యు రగము లెల్ల నన్టిసల నూడనియబాడిన...”” ఉం వారి. ౬, ఆఅ. ౨ ఏ౯

ఊడి, దే, వి. ఒకరకముకారాకు. (శ, ఈ బ్రా గీ. వెండియును ేలవెజల౮సల నుండురాజు, లరికి

నిచ్చినకన్ని య లడంకువలను, గదిసి కట్టడ యగునూడిగములు సేయ” యః ౧, ఆ ౯౯. విణ. సేవకుడు పరిచారకుండు. “గీ. కదలె నృషు

లశ

కుడు. “గీ. దొరలు 'వ్రైగడలు మన్నీలు బిరుదు లాొజ్జ, లరాడిగీలంను బోగపుంజేడియలును . . .కొలు వ...” అచ్చం అయా. 2. పరిచారిక “డా...చూడ వేమి యూ, నూనిని యూడి గడ “4” గంథం ౧) ఆం గరం

ఊడిగెము = ఊడిగము. “సీ. . .కిన్న రాంగన లూడి గెములు సేయు” చిత్రృభా. ర, ఆ. ౫౭. ఊడిత. చే. వి. (సాలెవాండు పడుగు చేయునపు డది పడిపోకుండుట కై (కింద నూంళతగా నిలు వున నిలిపడు క_తైరకాలు* “వ జరెవరి యచ్చులం చదికుండ రమూడిత 3 జ చీడుదబ్బలం దండె నాజెక్ఫొవి.” వాంనః ఎవి ఆం ౧౧౧౩

శకజణిలజంట, ౬లి

డోడిపను. ద్వః నా షక" (ఊోడిగాపడం) 1. జుట్టి నొండమోి:దనుండి యూడివడ్డట్టు మాటాడు చున్నాండు. 2, నర్భవిచ్చి త్తియ పుట్టి ఇక ందం బడు; పుట్టు. “గీ, ,.అవ్వరావాలలన యోాను' చో, ,దికపోతు పిల్ల యూడ్క్సి వడ, .. భోం ళ్‌, ఈ ౧౮౧ 'ద్వాః గ ఈ ౧౯౦.

ఊడియము = ఊడిగము, (శ రేం

డోదు. డి. ద్క డీ 1. విణుగు; రలు. “చు, _ప్రినిం గపటాక్తుని నిచ్చట నుండనీక వం, ద్హూడంల వేసి ద్రాబ్బుం డని య్ముగ్తతం బల్కి_న త సీర, శాతం ర్ట, ఉఅరాళీ. 2 నడలం; “కీ తొడిమ్కలూడి...”” వరాహ ౧౦, ఆ భః ౧౨౫ “క వె5గిన (త్రి,వ్మిక్క మేశ్వరు, చరణ తులాకోటి యతడు సంవ్భాత దేవా, స్ఫురణం౦ డగునపు డూడిన, కరణిం బురికోట యొప్వుం గనకమయంై “పాండు ౧ ఈ ౧౦% 3. "తెగ, ఖండిత మగు. (చూ డోడుచు 4, భగ్న మగు, ఇపడిపోవుం “ఊం, .సరివొరలం నవ్విన నేమి కాథ్రరం, బూడిన నేమి నాదగు (వ్ర్‌యుం డిలం 'పాసీ చనంగ. , =”?

డాయ

శశాం,

డఊాడు 426 ఊను ,

క్క ఆ 32౭. ర. చనిపోవు, వాఃనాడున్న | భూష లూక్నుకొని యానందంబుతోడం బు. వాండును గాక యూడినవాండును గాకుండ| రిక్కొ జేశకొ...” శుక 5, ఆ. ౫౦కి. నున్నా(డు. 6. సాజు, పరుగెత్తు, “గీ. దను డోఢ. సం. వి, ఆ. స్తీ = 1. పెండ్రియెన స్త 2, భార్య. జుండు. ..తిరిగి వేఖొక్క-_దిక్కుు, తెరువుగా నూడం జూచిన నరుగనీక.” భార ఆర ౨, ఆ. OI |

ఊడుగు. జే. ఏ. అంకోలము శే. “పీ. వేణుజాకము లైన యాణిపూసల ఇంతకు రూడుగుపండ్లకు | ఊోఢుఃడు. సం.వి.అ.పుం. 1. సూర్యుండు. 2. వివా సిడుగాలలి కాళ, 98, ఆ ళం హితుడు.

ఉోడుమే. చే. సం శ్రీః (కడు. ధా. శ్రే) 1. ఊడం | ఊఠము, సం విణ, (ఆ. అ అ) 1. కుట్టంబడినది, జేయు, తొలణించు. “సీ. కస్తూరికాపుష ఎగంధ ర సేయంబడినది, 8, కావంబడజినది: బంధురమణిబంధ మూడిచి జటాభార మూని.” | ఊత. సం వి. ఇ. స్తీ * 1. కావలి. ర్త కుట్టు. భా, రా, అయో. ౬3. 2. వదలించు, విపు! 8, చతు ఉ. లీల

ఊధథము. నం. విణ. (అ. ఆ. అఎ 1. పెంర్రాడయిడి నది, 2. మోయంబడినది. 8. తీసికొనిఫోంబడినది.

ఊడి. సం. వి. ఇ. స్తీ . ఓ పెండ్రి 2. మోయ

(చూ, డఊోడ్చు. ఊరిభము. న ఏ. అ. పుం. చకోరము, ఊదుపు, చే. విం oy -పౌదరకూవి శేషము. ఆం. భా, ఊదర. వై, వి, (సం. ఉదార. క ఊదర తృణ ద్వి. _౨౯లా 6. విడుదల. (వ్యు) విశేషము. (శారు) బం ధాన్యవిశేషము. (ఊద

ఊజెము = ఊోడిగము. “ఈ, . = శృంగారరసంపుగిండి రలు, ఊదరులు, ఊదలం.) “గీ. గునుక లూదర్దు గలకామునీయూ డెపుఃగ-స్తౌయో యనక ికళా, ia? కాళ. 3, ఆ ౧౫౧. “జ, _ _ఊద లాది

క్ష ౧6౨. గాం గలుగు వన్య భాన్యంబుల , =,” విన, శకం.

ఊద్చు. చే. స (శ్రి ఓ సడలించు. “శా... తనవి క, క. ౧-౨. ల్లి క్కూడ్చి...” బహు. క, ఆ. ౯ర. 2. విప్పు ఊదా, హిం, వి ఎటువు నలుపు కలిసినరంగు, చదలించు. “వ. . ,యుగ్యంబులపస్టంబు లూడ్చ్‌ (శర) sda ళో ఆ. ౧౨౦. శి. wae ఊధము. సం, వి. న్‌* న (ఆవు మొదలగుపశునుల) = కుబుస మూడ్వ్నాడిమేటినాగువును బోలె. పొదుగు భీమం ౫౧ ఆ ౭0. ఉ పీక, లాగివై చు “ఆ వడంచు లీయ లూడ్చి పట్టి యా డెడునట్టి, పులుగుచంద మయ్యొం దలయ నాయువస్థ. ..” భార. కర్ణ. ౧3 ఆ. 3౪. రీ చ్యుతమగు; గర్భ పొతే మగు. “మ.. . రాజాంగన్వా జనగ ర్భృంబుల నూడ్చె వాంకృతి ధనుర్థ్యాటంకృ్ళతి౯ా, న దశా. ౬ అ. ౧౪6౪. 6. నజకు ఖండించు. జోనిక బే. వి 1. అనిక, (శర డ దిటవు, (శర “ఊఉ. కొండలవత్త ము లూడ్చ దయ్యె న్కూజం |ఊను. చే. ఆ. | క్రి. 1. కలుగు. “ఊ. . .ధర్మ్మజుండు చులక్తి...” వను, 9, ఆ, ౧౦౭. పిండి) పెడచేకం గన్ను సీరూనలగ నొత్తుకొంచుం జని చేయు పొడిశేయు. “చ నునళరశైలముల్‌ |... భార ఉద్యో. 3, ఆ. ౨౮౧ “క వినను. "వెంకీకి (కనున నూడ్చెద,,.” భా, ర నెచ్చెలిదొసన మది, న్గూనిననెయ్యామునం “జేసి కిష్బ్కి_ం. ర౧౯. రీ. అవవారించు; బెదరించి. యుడుగక బుద్దుల్‌ నానేర్చినట్టు నెప్పెద, లాగుకొను. శా, ॥ , దొనినా, నారతో ఎ §ల మానుగ మో శేను వినుడు మగువయం సీచ్చక్షాలి”

ఊధస్యము. నం. పి, టి. నం "పూలం, శీరము.

ఊోనమం. సం, విణ. (అ. ఆ అ) 1. తక్కు..వై నది హీనము. &. కొజయైనది అసమ్మగ ము. ఉదా:---వీకోనవింశతి = ఒకటి కొజవడినయిరు వది అనగా పందొమ్మిది .

జోను 427

మార్క... 9 ఆ 5౨6, 2. నారటుొనుం “ఊత్సావాః ఛానువిందుండు . ..చండకాండ సం,

జరం

సూయము ధర్మరాజు నూను.” ఫారం ఆది. ణో ట్‌, ౧౨౮.

తాన మూన చేసి చూర్చితంబు చేసె” భాగ. | ఊక. చే. ఏ. ఊర్పుః శ్వాసము. “గీ... .ఊోపిరి ౧౦ నృ_ం, ఉం ౮౬౦. స డీ 1. సాను, ఏ ఆం. భాం గహ హీంచు. “ఊ,,..వాసుకి భోగిభోగనందో హాము మోర లూని,..”” దశా, ఎ అ రాణ. 2. అవలంబించు, "మొదలిడు. “గీ, చసులలోనన

యూర్వ్చు నా శ్వాస మలరు,.

త్ర: ఇం.

ఊపిరికుట్టు. డే. ఏ. (ఊపిరిశకుట్టు) ఊపిరి పీల్చు నష్ట పుడు బాధ కలుగజేయు నొకానొకవ్యాథిః

“వరిగినపాలనుండు వి హ్‌ మార్ల

fi అం 2 నకం రహాకము. “ఊం వి లుబునుంగ6 చేసి యొక

వర్తనంబు, నూను టదిదియె.. చారి. . సండిశర రవ! యః యబాలి దు వక

ట్‌.

3. ఈ ౧౦౮ లే. పొందు, he ్‌ మన ల్ల | YU - భుటరాపీరికుటు వ మూర్తి

“ఆ .ఏమి సంభవించె, చ్చేని దానం ది ప్‌ స్‌ నపాయపు ప్‌ది కు లు జయా

6కి కి కరం ఒత్తి ఏ య ౧౮౬.

నూనుట దప్పిన) వనికి వగవకోనికి భవ్యగుణము.” భార. శాం. % ఆ. ౨౩. ఓ. ధరించు, తాలుచు. డోబ, దే. ని. 1. ఖాతవిశేషము, ఒకవిధ మగుపాః

“న్స్‌ పెరుపచ్చలతాళి మోజ మొల్కల గగు| తర “గీ. చరంగు ఖాతవిశేషముల్‌ పాంతర యన, ర్ప్వాటుం గంచుక మూనె రత్నగర్భ.” ఊఉ. రా. నాబ యనలును...” ఆం.భాొంద్వి. ౨ర ౦. ౧ అం ౧౩౨౫. ర్‌, ఆను, మూపు. స? ఉక్కు ర్త పిండి నపుంసకుడు. (కర Fara. గుల్ల గా:

గదయూానుకొని నిలుచున్న వాని.” ఉ రా 'బెరిగి బలహీన మైనది. 'వాఃనాని జేవా

ర్క ఆ ౧౦. 6. (యజ్ఞాదుల్రు బఓనరించ్చు| మూబగా నున్నది

చేయు. “చ... వేదశా స్త్రముల్‌ , సదివితి మావు హాని. జీ. ఏ. బురద, పంకము.

లిచ్చితిమి జన్నము లూనితి మైహికంబునకా”” "బైన నూబిలోం బడుచేంవ..

న . ౨ ఆ. ౨౪. ₹. తోలు 'మెక్తపసజచు. ఊయల = తియేీల, “క. ఆ యుంటివంటిచేలుపు,

రలు దాయం చొలియించె నృహారిదంభోళికటుచ్భా

ఊనుమే = డోన్ను. (శారు యల నూయలలూంపును ఖాయుదముల వజడు. జ్‌రు వ్యా ఫుముం బోలెకొ.”” పాండు, ౫) ఆ. ౧౦౧. ఇట్లే: ఉయ్యాల. అలర చంచలమైన ఆత్మలం దుండనీ యలవాటువేనె సీ ఉయ్యాల, అన్నామయ్య-అధ్యాకృ ఈ, సంకీ _ర్దనలు.

(రీ ఉదక మల్చం +” రావళలిం, రాణ.

ఉఊోన్ను డే నం (క 1. ఊనంజేయు, "నెలకొలుపుః “క్క బలసీ మనోవాక్కాయంబుల ద్రోహాభాప మలులభూతములయెడం, గలిమి విను శీల మది మ్కలాలయించును దాన నుల్ట మూన్నుము పుత్రా” భారం శాం. ౨. అం ౧ర ౭. (వావిళ్ళ డఊొయాల = డఊోమేల,. (శం ర

య. “ఉన్పుము” ey ము ద్రణముఎ ఊయెిల = టఊయ్‌ుల, సాం. ని. స్థా జర. క +. a oe నా pe ఊోయేల. ద్వ. an en శ్రి డోల. (శ. ర

నాన కాళ్ల కుక్‌, బలరిపుం 'డాలయాభ్యముల భంగినె సంకెల లూన్చినో యనకొ” ఆము. ఊరంందం ద్వ. వి. (ఊోరు+కంద్భ ఊోరియందు సెరువేసెడు కంద శో. (శ. ర్ఫ్ర

ళో,ఆ. ౮౪. 8. పౌందించు కలుగంవేయు. “ము మురియం ద్రోయుచు నూనె చెమ్మనము ఊరంబంది. చే. వి, (ఊోరు--పందిం గ్రామసూకరము, నక మూర్భాస సమువ్యాయమక్‌ ష్ట్ర పహ ఊరియందు6 దిరుగుపంది. “చ... ,.దుష్కు-థల్‌ ) అ ఈ. ౯౯+ 4 యజ్లాదు లాొనరించంజేయు, విని ముదమందుచుందురు వివేకదిహీనత నూరం పీ ఈతండ నిషలావనీత లేశుల నోర్పి, రాజ, బంది య్సాత్త్య ను మధురాజ్య భత్యుములు మాని

జోరం 428 ఊరు

'పురీషము శకేలసవాడ్పునక లో భాగం, 3, స్యాం, ఊరాద్న. ద్వ సం క్రి = (డోరుసు+ఆబుచు గ ౨బ శం 1. డఊజడించు. “గీ అట్టియెడం దన్ను: దాన ఊరంబిచ్చుక దే. ఏ. (ఊోరు4-పిచ్చుక) ఊరియం, యూరార్చికొనుచు...” భార విరా. ౨ ఆ. దుః దిరుగుపిచ్చుక, చటకము. “సీ. 'వైనతేయ। 3, డి. బతిమాలు. “కం కూరిమివతి తన ఖగంబుతో నూరంపిచ్చుక రాజరత్నంబుతో కోజము వారించిన దోచి పీదప వచ్చి యతనిం గాబుస్రాస.”” చెన్న. ఎ ఆ, 2౧ దొ, నూరార్పునది (త్రగల్భొాః ధిర, 4 కావ్యా. ఊరక. డే. అవ్య. 1. అయత్న ముగా. EN (వహ 3, ఆ, ౫౩3. i పజ్ఞాన మూరక వట్టునడదు-” కీము ఎస ఆ ఊంంచు. చే. స శీ: (డోరు. గాః మే) l. గలు ౧౮౫. డి. అకారణనముగా, “గీ. ఊర కేల! గంజేయు, “గీ. ఎడతెగనిమోహ మూరించి విజ్బృంభించు నుదభు లేడు” మైమ. రాఆ. యేపురేణి” హంస ౨ ఆ. ౨౦౦. 2. నో ౧౬౮ శీ. నిమృలముగా. “గి. పుణ్యవాసన| _రూరునట్టు చేయు. “సీ. మాటిమాటికి వ్రేలు లూరకపోవు సూవె” కళా, ఫి అ, ౧౮ మడిచి యూరించుచు నూరుగాయల: దిను డే. విరమించక. “క పీరి దురాత్మ క కౌొవమూ) చుండు వాళ్ళదే భాగ. ౧౦౦ న్యం రారామలతోడ నీవజచువల్ల జపుల్‌, సైరించితి ఫూ ఈర్ష మిక నూరక్క నో శె్తితి వేని మిగుల నొత్తువు ఊరీకకంచే. సం. స శ్ర అంగీకరించు. “సీ. ..వసీ నుమ.” వరాహ, ౧౧, ఆ ౯౧ ర్‌. మాటాడక, ముం డాగమించి. ..సవర్య లూూరీకరిం ది” గక “క ఊొరక యుండక పలువుర్కతో రవ మెనం ౧, ఆ. ౧ర౫ గంగ వలుకం దొడరువక...” భారం విరా, ౧) ఈ ౧౨౭. (ఇట్లే ఈ పదమునకు సందర్భ ముల ననుసరించి య నేకార్థములం తోందు చుండును

ఊోరగము. దే. వి, కర్పూరము. “గీ, , .కపురము కప్పు

ఊరీకృశతము. నం = ఉరరీకృతము.

ఊరు. యు. దే. అ. | క్రి. (క. శ. ఊరు) 1. ఊట వచ్చు, లోపలనుండి (దృవము “పెకి వచ్చు. ప. .శశికాంతవం కుల జలము లరాబిం ౪”

స్వా. 3, ఆ. ౨౩. 2. (తినం గోరికచే నోటి

రంబు, ఫొరలగం బూరగంబు రాళిర మనంగ, డ్రి .ద ఫీ ఊరక చూచినో నమరుం గర్బూరము ,..” “వంక. నూనం Ne. నుర ) (ద్రవము కలంగు ల రూరు టింతియె "కొని యంగదని,మా ని పండ్లంద

కటారి లో క. చే ది (ఊోరు-గోయ తీత ప వశ మె.” దశా, ౭, అ ౧౩ ఆ, ౧౦౧. 0. కలు త .

గ్కు పుట్టు. “ఉట, ఊోజక చెయ్వులం దివుట ఊరబోగ. ద్వ. వి (ఊరు+జోగిఎ ఊంయందుం లూరల.,.” వారి, ఊ ౭, అ. ౧౮౨౭ ఉలా దిరిగి బిచ్చ మెత్తుకొను సన్న్యాసి “ది. ఊరగ వగు పెరు. “సీ కలిగెంబో పొదలుచు. కంకణులోడ నూరజోగులును.ి ద్వి. వారిశ్చ. ౫లయః దీలొలువాజీ ముదుళ నూరయగం గంద ప్రా. ౨౬౯ వు. మూలములకు” వరాహ. ర, ఆ. రారా వై. వి ఊరపీఆ. జే. ఏ. (ఊర4నీట) ఊకియందు వైరు. బొ (10 నూర్‌ దీని బహుపచనరూపములు చేయునీజు ఆవడ శీ. (శం ర కారులు ఆరు ప య 1 గ్రామం LE పొము నిర్భాగ్య మాయూరిపొలము వెడ లి” భీమం ౨'ఆ ౧౫౩౨. “గీ, వసింజిచీరలు సోవులుం బనులు గొల్బు;నూళు లిండ్డును బండ్డును డోదాజుచు = ఊరార్చుః (శ. రృ | నోరి నొసయల;వలయు 4” వారి, ఊ ౧౮, ఆ

ఊహ

429

డొరి జ

33.9. 2. వండికోల లేనినాలలి. (శ, ర) డోరు స్తంభ. నం, వి, ఆ. స్రీ అరటి ఓ.

౮. దేశము; దేశాంతరము. (శ ర

ఊోరుంగాయ. చే. వి, (ఊరుశఖకాయు). (త. ఊోజు గాయ ఉప్పు కారము ఆవ మున్నగువానిలో నూరుకాయ, ఊవదంశము. “గీ. ఊరుంచిండులు నొకకొన్ని యొక్క-కొన్ని, యూరుగాయలు

.. పాండు, ర్కఆ ౧౮6౪. *వు,. ,ఆవం

జిన్కరొ-నుపచ్చట్టను బాయసాన్నములు నూ రుంంగాయలంక 4,7”. అము, (వావిళ్ల "పా

ఊరుంబండు, చే. వి. (డఊోరుపుండు) ఊరవేసిన "కాయ వండు మొ. వాః---ఈ వెలగపండు ఊోరుంబండు,

ఊోరుంబిండి. ల వి, (ఊరుషపిండి) ఉవదంశ విశే షము* “గీ. ఊరుంబిండులు నొక కొన్ని +౪౪” పాండు, రే, ఆ ౧రార.

ఊరుకొను. చే, ఈ (శ మూరుకొను, అఘాాణించు. “కృ ఈరీరిం బొదల మెదలంచు, నారీతిలకంబు మేనినచ్చిక యిచ్చం,గోరెక నవసవాకారక, కో రక మూరుకొని వడి నిగడ గనుకించెక” వను. 3), అం. ౧౧౯

ఊరుచే = ఊోర్పు. (శర)

ఊరుజుండు, సం. వి, అ పుం వైశ్యుడు, కోమటి. విణ. (అ. ఆ. అ తొడనుండి పుట్టినవాడు,

౧, ఆ. రాం

ఊరుదన్నుము. నం. విణ, (అ,ఈ.అఎ తొడలోంతు గలది.

ఊరువ పరము. సరి. స న్‌ పుం, నం మూం౭కాలు.

ఊరుపు. యు, బే, వి వ్యంజనవిశేషము. (చూ ఊరు వై. వి, 1. శ్వాసము, డొపిరి దిెకేళానవపుందిపటూరు పొలయుి ఆము,

మ ఆ ఇం 0 ఉబుసుః

ఊరుపోక జే. ఏ. (ఊోరుపుగాపోకఎ కాలమకేవము. “పీ ఒడ 'లుమృలించిన నొకఫూంట. 'వెలుపట నుండుమో శనుజెంచి యూరుపోక”. భోం ఊోర్టన్సు. సం. వి. స్‌

అం ౨౧౧౦.

ఊారువుః నం. విం డం ఫు తొడ,

గ ల నా

(చూ డఊోరుపోకు)

ఊోశేగంయే. ద్వ. స కీ," (ఊశయన. ధా. చే) ఊశేంగునట్లు. చేయు. వా వధూవరుల. నూ రేగించుచు న్నారు, ఊరేగింపు. ద్వ. వి (ఊశేంగు. ధాం ఊశేణిం చుట. వా:--టో లేంగిం పవైనతరువాత నలుంగులు. ఊరే. ద్వ. ఆ (క్రీ. (డోరు +వంఎ ఉత్సవము నూరిలో: బల్ఫకి మున్నగునాన్నిపైం ది3ెగి (పెండ్రివారు. ఊశే:గచున్నారుం “మ వనజాతీ కనుంగొంటివే నయనవర్వం 'జౌొచు నస్తాచలం,బున నొప్పెక రవిబింబ మెజ్జ తగి వేం బొెల్వొంది నీకాంతు: డ్డ న మాణిక్య విభూపణంబు లెడం (గాలకొ రేపు నూరేయప

వచ్చు.

బా వన జెన్నాశెడు...” సావి, ౨, ఆ, ఈ 3.

ఊోరాయ = డోరుంగాయె. ోశా,.., ఊోర్లాయల్‌ వనవర్శ భాజనములం దొొప్పార...” బహు. ఈ, ఆ. ర.

ఊోర్చు. యు దే స ఇక" చలితో నొక్కా వీరము. అర పక్వశాకం బెల్ల 6 బతికంచమున నుంచి యుొడికంబుగా. బట్టి యూర్చి వ చు శుక. శా és

ఆ. 3౪౮. వె, అ. కీ" నిశ్వసించు. గీ బడ లిక పొడమి పెవె నూర్చ్పునూర్పుల కమృకస్తురి "తావి ఘు మృనంగం దశా, ర్క; ఈ 9, ఆ, ౧4౭. డోర్టము. సం. వి, ఈ పుం 1. కా_్హికమాసము on ఉత్సాహము. ల. బలము. ఉం ప్రాణము, నః జలము, నీరు.

గలది.

విరా. (అ. ఆ, అ బలము

ఊర్జస్వంతము, నం. విణ. (త్‌+ స్వతీ. తొ 1 మి గుల బలిమిగలది. 2. మిగుల నుత్సావాము గలది.

ఊర్జస్వలుండు. సం. విణ. (ఆ. ఆ, అ) 1. మిక్కిలి బలిష్టుండు. 2 మవో త్సాహి 3. (శ్రేష్టుండు.

ఊర్చసి *. సం విణ. (న్‌ నీ. న్‌ = ఊోర్టస్వలుండు.

న 1. అన్నము. 2. ఊత్సా వాము. 3. లము.

ఊక్టి. సం. విణ. (న్‌. సీ. నొ) = ఊర్చన్వంకతము,

ష్ణ

డోర్టితము. సం, విం అ నః, ,1. బలము. 2 ఉత్సా pe విణ (ఆ ఆఆ 1. బలమైనది. 2, వృద్ధి గలది. ర. గొప్పది. ఓ. గంభీర మైనది.

డోర్ట. శయం cap ణ్‌, 1. ఉన్ని, గ్‌ జ్దె మొ లే. కనుబొవములనడువు నుండు వలంచని వె్యడ్సు కలనుడి. (ఇది మహాపురుష లక్షణము.

డోర నాభము. సం ap తుం పుం. 1. సాలెపురుగు. 2. ఆభినయవా స్త విశేషము, ఐదువ్రేళ్ల ను గొం 3ెము పంచి కొనలు కూడకుండ పట్టినవా_స్తము.

ఊోర్ట్య నాభీ. సం ఏ డు పుం సాలెపురుగు.

గః

ఊక్టవటము. సం. వి. అ. పుం సాలెపురుగు. ఊర ర్ల వాభము. నం, = ఊర్ణ నాభము. ఊర్హాయువు నం పి డ్‌ పుం. 1. పొచ్చేలు.

p చొచ్చుకంబళి. 8, సాలెపురుగు. విణ (ఉం ఉన్ని గలది.

ఊర్ల ర్థ పజానువు. సం = డోర్ల ర్భ పక్ఞువు ఊర ర్భ్వజ్ఞావు. సం. విణ. త ఊోర్థ ్వజానువు; ఎత్తైన శూశాత్ల గలవాడు.

ఊర్ల ర్భ పదృష్టి* సం. వి. ఇ స్తీ 1. మోందిచూపు. “2. ఉన్న కస్థితిమై. గలుగుదృష్టి. 3. యోగదృషి.

ఊర్థ్వ దేవాము. నం, ఏ. అ, పుం. మరణానంతర

హాము. ఊర్థ ప్వపాదము. సం. వి. అ. పుం. శరభమృగము, ఊర ర పపుండ్ర డృము. సం, వి, ఆ పుం నిలువుబొట్టు. ఊర్థ్వము. సం, వి ఆ, పుం. న 1. తరువాతి కా ము. డి తరువాతి జేశము. విణ. (ఆ. ఆ. అ)

1. పోత్తెనది. 2. మోందిది. 8. మింది శ _క్లండి నది. త్తం ఎగ౭జిమ్త బడినది.

ఊర ప్రమూలము. స౦* ది. ఆ, పుం దగ ప బిరా. (అ, ఆఅ పై, వేళ్ల -పెని గలది. “జఊోర్ల చ్‌ాల మధశ్శాఖమ్‌.' కభవద్దిత. ౧౫ ఈ ౧, స్టో.

ఊర్ల ర షరేశనుండు. సం. వ స్‌. పుం. 1. సనకాది

వార్చి wr ఫీమ్హండు. 3. ఈశ్వరుడు. ఏణం (న్‌ Re ందక్వ్య "బడని శేకన్సు గలవాడు.

480

ఊర గ

జార్థ ఏరేతుండు. సం = డర్ణ స రేతసుఃడు. ఊర్ల షలోకము. నొ లోకము.

సం. లి, నం సం. స్యర్హ ము, చె

రా జోర్థ శీలము. సం, వి, అ. పుం. అగ్ని. డోర్థ సవ_ర్తము సన విం వ్‌ నః ఆకాశము, చనాయు = ద ఉఊోర్చ్పు = ఊోరుపు. 1; శాష సము, ఊాపిరిం డు ఈ మొ ముక్కున నూర్చు గల్ల వనునమోపహార మా దురవస్థం చొందుసే”” భార, భ్‌. ఒకు పం ౧౧౯. Ey వ్యంజనము, కూర. “సీ, మేలింపుచవి గులు. తాలింపు వంకాయ యూర్చులు గొని యాడ చేర్చుగలచె.”” రి. ఏ ౨ ఆ. ౧౦౫ ఊర్చుచ్చు. ద్వ, న Mu (ఊొర్పు+ పుచ్చు. ఊసిరి 'వెడలంబేయు, ఊోర్పు విడుచు. “శా... వెర్టి స్వామి యూర్చువ్చె. ..” శేవ ౫ ఆ. (శర)

ఊర్చోక = ఊరుపోక. “సీ, ఖునునొద్దనుండియు! దనకానసవడియు నేం బొలంతుక కదియుం నూరి" ర్పిళ

కూర్తి ఆ? కవిక, ళో, ఈ ౧౨౧. PE on అ (క్రి (ఊోట్ప4పోవుఎం ఊపి 'రాడుం ..శ స

వొతముల్‌ సాం,ద మై, Se కా has os గ నించినన్‌ మురహరుం .డుద్దా మకోపాగ్నియె.” నిర్వ 3, ఆ. ౧౭.

ఉఊర్చిండి = ఊరుటిండి. “గీ. . .గుడి మి్మింగువానికి లింగ మూర్చిండివ డెముం” సి సిం. నార 5౬. డోర్డి* నం, సి. యః పుం. స్తీ li తరంగము, C0 2. ఒకానొక యశ్వగతివిశే శేషము. రే. వేగము. 4. (చ కాళము, 5. బుభుతూది. (బుభుతు తృష్ణ శోకము మోహము, జరు మరణము ఇవి షడూ రులు 6. కడ, : ఉత్కంఠ. 8, వంకర.

ళ్‌ వ్‌

రిక గుం హీ ప్‌ ప్రి 1. = దోర్త్మి. 0 ఉంగర ము. లి. తు“మైదల రుంకారము.

మీ ణా డోర మూాలి, నలం ap గు* ఫ్‌ డోరి గ్య సం, వి అ, స్త్రి 1. లశ ణుని భార్వ*

ద. మగనసినే విడిది" పెట్టంబడిన వరివ్రత.

రః

పుం. నము,దము,

d

టోర్వళి. నం ఇ ఉర్వళిం

యోజు

481

డోల్కట

ఊోజట. దే. వి 1. ఊజడించుట. “ఊఉ, అంకలు 'ఊోజుడు. చే. అ. (క్రి 1. విరమించు. “క కాజ

సేసి పో నడిచి యక్కట సంజయు వేశం జెప్ప పు త్తెంతురె యిట్టి యూజట మదిం బయ మంచె యుధిష్టిరుండు, . .” భార్య ఉద్యో. 3, ఆ ౧౦౧. 2. విరామము, “సీ. కోలువునం గౌడు కోర్కులు వెనువెంట బాజుచు నునికికి నూజటయును.” భార. విరా ౨ఆఈ 3౧౫ 3. విశ్రాంతి. “టా. .. సేతువు కట్టి కట్టి మధ్యం దినవేళ నూజటల కాసలు వేయుచు...” ఛా. రా యు, ౨౭౦. ఉ. స్వస్థత. “ఆ. ఉొమ్మలంబు దక్కి. యూజటతోడ సీ, వేగు...” భార విరా, ౨, ఆ. ౮౦. ర్‌. శేమము. “చ...స్కీమన' మున శెట్టు లూజట సమస్తము నట్టుల 'చేసిదం దగకొ.” భార విరా 3,ఆ. ఇర విణ, l. విశ్రాంతి నిచ్చునది. EY కుంభినీ భృత్కు_ంబి కంగన సేం, దుల కూజట 'యొవ్వనియురుభుజం బుి విపు ౧౧,ఆకిజ 2 సహాయము. “క ఆ ధనము నీకు నచ్చిన, సాధ్ధనముగ నధ్వ రంబు సాణించి బుధా, రాధనము చేయు నిర 'తాయోధనచణు లైనతమ్ము లూజట గాలగక లి వే, ౧) ఆఅ, ౬౭

ఊజడించు. బే, న శ (డోజడు. ధా. ప్రా ఓదార్చు, ఊట నొందించు. “సీ. సలలితయా

ఊోలమాల/పడుమే. డే. అ

డవిం బజచుమృగముల, నూజిడక వధించి...” భార ఆది. ర్క ఆ ౧౯. 2, పశ మిల్దు. “ఉ.ఈ చగిసిక " మురారి వృాదయేశ్వరి నూజడం బక్క

. పారె ర్కీఆఈ ౧౨. వి. స్వస్థకనందు. “క...ఉన్న తసామ్హా, బో|ోశ్సవము నొందు పుత్ర ల్క నుత్ఫుకతం జూకు గాక యూజడు మింకక లి భార ఉద్యో. 5, ఆ ౨౦౬ స (క్కి అప్పగించు. “క నిను నిట్టూజడి పో యొను, మను జేం దండు నాకం దగునె మానిని యిచ్చోో, నిను డించిపోవ ...” భా, రా. ఆర మి రం దగ్‌.

డోల, దే విం ఆ_ర్హధ్వని, మొజ్జి. “రా వీలర్‌

తందనతాన లేమయిన లేవే యుచు బాధించు శ్రే నూలం బెట్ట జాల...” వేం. పంచ. ౨ ఆ. ౧౩౩౪ ౧, ఆ. రారా 2 హోరు మను ధ్వని. (మా. డొలవడు

కీ" (ఊోలశిమూలప్లాకు డుచు 1. తపాకహవడు, “ద్వి. చిడిముడిం బొందుచు సిగ మిట్టి మిట్టి, పడయం బల్బ్కు.లు తొటువడ నూలమాల, గడుచుచు...” నవ 3, భా. (శారు 2. గు కిట్ల మింగు. (డ్రా 8. ముజ్జెట్టు. (వ్యు)

మున నై కళస్థలములనుండి మమ్మే మని యూజ | ఊలవడు. ద్వ. ఆ (క్రి. (ఊోలచాపడుఎ భోరుమను

డించె.” భాగ ౧౦౩౪ స్క-౦0* ఊఉ రోగాల,

డఊటఅడిలం. చే. అ, శి: l. ఉపళ మిల్లు, “టాం ఏీండె| నలుండు విశ్వవృథివీతలమైకవిభుండు వచ్చుచు, న్నాం డని భీమభూమిపతినందన యూ జడిలంగం బలు్య వూంబోండులమాట నేర్చికొని * నెష. 5, ఆ ౧౦౯. 2. స్వస్థత నందు. “డా... అుక్యాారుణికుండు చెందా నతికొతుక మూజ డిలె౯ా వధూటియుకా” ఊ రా* ఇ, ఆ. కీ ౧౯.

ఊోజడిల్లు = ఊోజడిలు. 1. ఊవశ మిల్లు, 2, స్వస్థత నందు. “ఆ. నీను నిల్చినట్టుకా కూజుడిల్లు ,. భార దో. 3, ఆ ౨౨. 3. విశ్రాంతి నొందు. “ఆ. పుట్టినింటి: శేను బోయి యొక్కి_ం౦చుక్క యూజడిల్లీ వత్తు...” వారి, ఫూం ౧౭౦.

౧ అ.

ఊలుకొోొను.

“గీ ఊలవడి చొచ్చి కామాక్షీ నుత్తంంచె, నగరితోం గూడ 'నేకామ్మినాథు ముంకె, హాస్పగిరినాథు (శ్రీపాద మవ్చళించెం గంచిం చిప్పల? 'దేళ్చె నకాలవృష్టి* "పూర ౨, ఆ, ౨౨. "దే, అ శ్‌ (చూ. ఊోలుకొొలుపు

నూలుకొను నిలుచు.

ఊలుకొలుస్ప. చే. నం కీ" (ఊోలుకొను. "భాం యే

నూలుకిొలుప్పు, నిలుపు. “సీ. గజి దప్పనీనియబ్బు రపుం జూడు్కలం వాతి యుక్కుటీం లమోం౭ద నూలంకొలిపి* రంగా. 5, య, ఏం

ఉఊోలా్క్యాను = డోలుకొను. “చ, భునపురుమోర్థ భూత

మనంగా , దగు నాత్మ కు చేనిమి క్రమ యొనర ననర్గెహేతు వన నూలా-నుసంస్ఫతి సంభవిం

చు” భాగ, ళ్‌ స్క౦+ రాజం

ఊల్కొ

ఊల్కాల్పు = ఊోలుళొలుపు (రూం

ఊచవాడు = ఊిలాడు. “క. అలరుంబోండులలోవల, నలరుం లోండుములు సీకు నగ్గల మగుచున్‌, దల ఫూవాడక యు3డుము, తలప్రూవు ధరించి వికచతామరసాత్నీలో పారి. ౧ ఆ, ఇకో,

ఊవిట్ట = ఉవ్విట్ట. (చూ ఊవిళ్ళూరు.)

ఊవిళ్ళూరు = ఉవ్విట్‌లూరు. “శా. . . పాలిండ్హ్యవైం బోవు ల్యోసీనభ ౨౫ ముత్ఫ్ఫులకముల్‌ పుంఖాను పృుంఖంబుగా, Mle జూవె భూవిభుని

* శరుంం

— 00 కి

దా నొయ్యారపుం జూపులక 5, ఆ. ౫౧౧

ఊవు = ఊయస. “డా జీవము లింగమందుం దను చేష్టలు ఛక్తసపర్యలందు స భావన వేసీ యంశుకసమాజము భెవన మాచరించుచో, నూవినయంళ నాత్మ కఠినోన్నత వతము దాటి నొచ్చునో, జేవర యందు గుల్మ వసతిన్‌ సవరించి దృథాంతరంగుండై .” వెన్నం ౩3. ఆ. ౨౧౦.

ఊవకము: శం, ఏ. అ నః (ప్రభాతము, వేకువ.

డఊోషణ. స. వి ఆ. శ్రీ l. పీప్పలీ yg ర, చవ్యము.

చి త మూలము శ. న, కోషింపంజేయునది-కే. మిరియము. 2. సొంటి.

డఊోషణము. స౦+ విం wp పుం.

లే. పిప్పలి.

ఊషము. సం. వి, అః పుం. 1. చవుటిమన్ను. 2. వే క నిట్ట = ఉసిట్ణ. ఆం ము. భీ. మలయ

కువ 8. వెదిగాబ. డ్‌ రంధ్ర,

ఊవరము. సం. విణ. (అ. ఆ. అఎ చవుటిది. (శేలృ ఊామష. స = ఊప ము. 1 డోష్కుకము, సం. ఏ అం పుం చేస లః ఊోవ్ష ము. నం,విిఆన్‌. పుం. 1. వేండిమి

జ. వేసి. లి. ఉక్క. 4. ఆవిరి రీ శషసవా

డఊోమ్ష లము. సం, విర (అం ఆ అ 1. జమ్హ గలది

2. ఆవిరి గలది. లి. తీవృము, _ఊడ్రము.* ప

482

ఊహా.

శాం, ౧, ఆ. ళో౭. (జగ మ్ముగపర్మాకృమక$” అని మూలము.

Me కా జ్‌ 3 డోహ్లైగ మము. సం. వి, అః పు 1 గ్రీమ్మము,

వేసవి. 2. గీషాగమము, వేసవిరాక.

ఊపోదగముము. సం. = ఊప్తాగముము, దా వ్యా

ఊనర. వై. వి. (సం. ఊపహరః) ఊసరక్నేత్రము. ఆం. భా ద్వి= ౫

ఊసరము. యు. దే. విణ. కృళించినది. (శ రృ "వె. (సం. ఊోషరు, క ఊోనరవు) చవుటిది, (నేలు

ఊసరవెల్లి. జే. ఏ. (క, ఊోసరవల్లీ) 1. బింబము, మూండురంగులు గలతోొండ. “గీ. వేగ నేతెంచి రమూాసరవెల్లీ తొండ, -పాదములనుండి తలదా౭కం బ్రాగెనేని, యితండు పణ్యాసములం జూచు యమునిమొగము*”” కాకీ. ౫ అ ౨౬౧. (“ద్రుశమారుహ్యూ సరట స్త్రవర్జో యస్యను స్త కమ్‌ (వయాతియాతి తస్యాయుః వణ్ఞాసే వరి సంక్షయమక్‌.” అని మూలము) 2. ముదిరిన తొండ. (ట్రై, వా రె. తొండ ఆం. భాం

ది. రా౭. ఊసరిల్లు. చే. అ. శీ చిక్కు, కృళించు, (శ ర్ఫ

ఊసీవానము. “వె, వి, (నం, జాచ్భా షస ఈర్ష స్ట (శారు)

భా, ద్వి, ౬౫

డఊోను = ఊబునుం (చూ. ఊనుపోసవుఎ

ఊసుపోక, బే. వి, (ఊనుపోవు. ఛా) కాలమ్మేనముం “మ్మ, .,అంధ,కమూ, శ్లలికిం బోదమె యూసు పోకకు వినోవంబుల్‌ పరీత్నీంపంగకొ” ఫీమ. గి ఈ ౧౫

కోసుపోవుః జి, గ (క (డఊను- ఫోను.) "కోల శవమును తోంచు “క జనవతికి నింక ఒేచ్వే మని చెప్పిన నేమి యగును నది గడచనె నై, నను నూనుపోక వెండియు, ననియెద నొకమాట రభువరానుజ సీతోకా నిర్వ ళాల -వీ౬?

ధనంజయుడు దనయావ షృలక్వంబున, నవ్వా కోవ సం మి ఆ స్త్రీ = ఊోహము. కష్టంబులు దుస్ఫవారిబు లై చనం బదరి, ,.”' భార | ఊభానము, సం, వి, అ, న ఊహించుటం

ఊహా 4838 బుణీ

ఊజానీయము, శం = ఊోవ్యాము.

బుక్టము. సం వి అన 1. ధనము. 2 వీళ్ళ డఊోవాఫోవాణలు. ముం స బం (ఊోవాచాపోహాణలుం ధనము. లె. బంగారము.

అనుకూల్య ప్రాతికాల్యము లరాహించుటు. “చమ |బుక్షగంధ. సం విం ఆ. శ్రీః lL. బొద్దికూర సూ నమున నూమహాపోజాణలు మర్వకమున్నె కాది 2. పాలగున్ఫుడు ప

రోగముథ్‌, దనువ్చన నంటి ేనివిగి దచ్చక మున్న నరుండు మోనసాాధన మొనరిఎపంగా వలయు , ..” 'దాళ, శ, ౭౯.

బుశ్షగం డం నం i బుత్‌ గంధ.

బుతము. చం.వఐ.అ.పుం. 1; ఎలం6౮గనగొడ్డు. 2 శైవ

కక పర్వతము. తి. భల్ణ కము శీ ఓ. శ్యోనా డఊోవాని. సనం. ఏ. ఈ శ్రీ చీంపురు. కము స్తో న. t, నక్ష కృము. 0, -ముపూదిరాళిం ఊోహానుం, భం. వ అం పుం. 1. వితేర్క_ముు, ఊపి

చుట. 2. పరీక్షణము. 8, ఆరోవముం

ఊహాపోవాము. సం, వి అ. న ఆనుకూల్య ప్రాతి కూల్యము లహించుట. విణ, (అ. ఆ అ మంచివెడ్డ లె: లేనిది 'మ...వీ మనిశంబున్‌ భయవిస్త యాకులత నూవోపోపహాముగ్గస్లితిన్‌ , గ నుచున్‌ నిన్ను నెజుంగ లేము...” వారి ఫూ 2, ఆఅ. ౧౪౨

బుంగ్యజుషము. సం, వి, ఆ న బు్వేద యజు్వే

దముల సముదాయము. “చ. ద్విజవరులం గుమా

రుల నల్మి పియదర్శ నులైనవారి ముగ వ్రజొాషపద కొగసణెంయిుంం

య శయ గు srs వచ్చువారి

న,గ్షజపురవల్ల భుండు గని...” భార. అది

౨, అం ౧౬

బుగ్వేదము. సం, వి, అ, పుం, ఒకానొక వేదము. (బుగ్యజుస్సామాధర్వము లని యివి నాలుగు

ఊహి. సం, విణ. (న్‌. నీ, న్‌ ఎ ఊోహూము కలవాండు, | బ్రుజిను. నం, వి, న్‌, పుం, బముజుత్వము.

ఊహించే. భం, ణః (క్రీ ఆలోచించు, ఏతర్కి_౦చు:

మార్క. ౧, ఆ. ౧౮౯

రుడెమము. సం. = యుజి్‌వుం

బుజీషము* సం, వి, అ న 1, బూరలమూ(కుడు. ర, ఒకానొక నరకము. శె. సారము తీసివేసీన

ఊహితము, నం ఈ (అంఆఅ*) ఊహంచంబడినదిః

ఊోవ్యాముం. సం, విణ. (అ. ఆ. ఆఫ 1. వబిచారింప దగినది. 2+ అ ధ్యాహారము వేయంబడినది.

ఊళ. జీ. ఏ. (ఈ ఊళ 1. నక్కకూంక “నీ... ఊళ యన జంబుకథ్వని...” అం. ఫా, ప్ర ౧౨౨. 2. మొజు “క, ఊళలు వెట్టంగా డా, కాలక్‌ వడిం దున్ను టయు భుగాలున నోరు, చాలువెడల నాసరమయు, జాలిగుడిచి ముంచు కొండచక్కిశిం బోవకొ.ి” వరాహా ౫ ఆఅ ఇరా.

బుంజుకము* ను విణ. (ఆఅ. ఆ. అ) బుజువు.

బుజువు*, సం, విణ. (ఊ ఊజ్వీ, ఉం 1. సరళము, 2. నిష్క-పటము. లి. ఉత్పత్తిరహితము,

బుణదాతం సం. వణ. (బు. , త్రీ. బు) అక్పిచ్చు

వాదు.

బబుణము* సన వి, అః నః ర అవ్వు రి దేవాది బుషిబుణము అని మూడు తెజయగులు.) లి. దు రభూమి. 4 నీరు. లీ. గణితమున తీసివేయు జ్‌

సంఖ్య లేక గుర్తుః

బు బు. చం. ఒకానొక యక్షరము, వి బు, పుం, 1. ఏనుగు. 2. కొండ. 3. అమృతము, (దీనికి తెలుగున TT యమా లేదు.) బుణాంర్డ్మ ము, సంంపి అన అప్పు రీర్చుటనై బుంజాసనము* సం వి, ఆ, పుం మేక చేయు అహ్వు. బుక్కు. సవ వి. చ్‌ స్త్రీ, 1. ఛందోబద్ధ మగు బుణి. సం. విణ. (న్‌, నీ. న్‌) బుణ్యగస్తుడు, వేదమంకృము. 2. బుగ్వేదము, తి, స్తుతి _ అవ్వువడినవాండుః

శీత

బుణి 434

బుణికో -౫ు. శం, ప్‌ొ (అః 5 అ జానా! బుణి.

బుళంభరుండు, నం, వి, అ పుం. సత్య పాలకుడు, పరమేశ్వరుడు.

బుత్‌ ధఛాముండుం నం, విం న్‌ పుం విష్టంమూర్టి*

బుకము. నం. వి, అ. న 1. నీరు 2. మోార్షము, 8.15 సత్యము 4. వర్మ, పాము. ర్‌ యఖ ము? 6. ప్రాప్తి ?. ఉంఛశిలవృత్తులు. ఏణ, (అఆ కేస నేత మనది, ర్త పూజింపయంుడినది. ర, శుకా కముంపనది: 4, Buss

బుతి సం ఏ, ఇ వుం. శాకు,వు కే గలి 2, స్పర్థ. 5. నింద. శీ నల క్‌ శుభము. 6. రో.

వ్వున మొత్తము

బుద్ధము. సం వి

బుష

డీ. బ్రహ. వీర లొక్కొక్కరికి ముస్దరు చొ పదునాబుగురు గదహోయ బుత్వి జు ,లంందురు, వారు ==. బ్రావాణాచ్భంసి. 2, వ్రసోళ be మెన్రావపణుండు. ఎవతి పథ ఓ పాక, be (చతిహ_ర్షం లి ఆబ వాకు:డు. రిం చేష్ట. 9. అన్నీధు)ండు. 10. సుబ హాణ్యు(డు. LL. గ్రానస్తుతు(డు. 12. ఉన్నేళం ఆనువారు త De న [| వృద్ధి. 2, సమృద్ధి. : సిద్ధాంతము. apc (అ. 6, 9) 1. నమ్ళద్ధము. 2. వృద్ధినందినది. 3. నూర్చి రూశ్చత్తుటవ సిద్ధ ముగా నుంచినది. (ఛాన్యాదిి

బరుపీయ. సం. ర్‌ ర్మ స్తీ" [= రోంత రై దయ. బు స ap ర్తి, స్తీ 1. వృద్ది ర్తి సమృద్ధి. లె. వగచుట. 3. సిద్ధి, 4, పార్వతి. ర్‌. లక్షీ 6. క బేరనతి

బుకుండు, సం, ఏవి, ఈ పు3 సూర్యుండు, 7. ఒకానొక గంధృ్మద్కవ్యము.

బుకుకాలము,. నం, ఏ అ. పుం. 1. వనంతాది బుఖు క ము. సం వి అఆ పం. 1. స్వర్ణ ము, బుతుకాలము. 2. సే స్త్రీ బుతుమతి మైన తరు 2 వృజ్బము,

వాత పదునాబుదినములకాలము*, (ఇది గర్భ ధారణకు యోగ్య మగుకాలముఎ)

బుతుగామి. స వ్‌ (న్‌. స్రీ న్‌? బుతు'కాల మందే భార్యను గలియువాండు,

బుతుపతి. సం. వి, ఇ. పుం. వసుత రును. బుకుమతి. సం. వి. ఈ. స్త్రీ. పుష్పవతి, ముటైన స్త్రీ స్తే,

బుతువు. సం. వి. ఊ పుం. 1. కండుమాసముల కాలము. (వసంతము, గీ (గ్రైవ్యము, వర్షము, శరత్తు హేమంతము, శిళిర ప. బఎిళుప్ప లాజుఎ దె, లఅబజునంఖృః 3. నీ MN ప్ర రజస్సు, 4. (నాశము. ర్‌, నర్భఛారణకు మ్య కా 6. మాసము.

బుకువృ్తి. సం వి. ఇ, పుం సరవళ్స్ళరము.

బుత్విక్కు సం. = బుర్విజుశు.

బుత్విజుడు, సం విజ్‌ పుం యాజకుండు, యిజ్ఞక _ర్తవలన దక్షీణ పుచ్చుకొని యిజ్ఞము వు చ్రవ్యాణు(డు. (వీరు నలువురు. 1. వరగళ 2. ఊద్దాత 3, ఆధ్వర్యువు.

బుషభము. నం సి ఆః పుం.

బుభుతుడు. నం, వి. న్‌. పు. ఇం ద్రు,ండుం బుభువు, సం. వి, ఉం పుం. వేల్పు, 'బేవత. బుశము. నం, వి, అ, పుం 1. తృణము, 2. అవధి. బుశ్య, సం. వి ఆం స్తీ 1. మనుంబె టి ఒకానొక

మృగిః ర్త దూలగొండి చో

బుశ్య కేతువు. సం, సి = కుం. 1. అనిరుద్ధుండు.

2. మన న్య్మథుండు,

బుశళ్య ప్రో కం నం, వి. ఆ. స్త్రీ 1. దూలనొండి శీ

2 పిల్ల వ్సీంచర స్టో ర ము_క్లవ అలగము y డీ. ఒకానొక గంధ దృవ్యము.

బుళ సము. సం, వ అ, పుం. మనుంబోతు, ఒకానొక

మృగము. Ll: అద్దు శ మత్త గజము, 8 ఒకానొక నరము, స 4. కర్ణ రం

ధ్రముః ర్‌. వందితోశ. 6. మొన లితో (యక /. ఒకానొకసావుము, లి. ఒకానొక యజ ము. 9. ఒక"నొకన్భ శ శము. 10. శృంగి ఒకానొక

గంధ,ద (ద్రవ్యము వూ

శ

బున 4835

బుషఖి. సం. ఏ. ఈ. స్త్రీ. 1. మిసములం మున్నగు

‘ పురుషలత్ష ణములు గల స్త్రీ 2 విధవ. 8. దూల బూర, సద ఒకానొక యత్ష్మనముం వి

గొండి శ

బుషభుండు, సం, ఏ. అ, పుం 1. ఒకానొక బుషి. 2. ఏిస్థునియొకానొక యవతారము. విణ. అ. పుం. శ్రేష్టుడు. ఊదా పురుష భుండుం

బుషి. సం. వి. ఇ. పుం----జ్ఞానమువే సంసారసము (దృమును దాంటినవా౭దు. 1. వసిస్థాది. (న ప్తర్ణులం ఒకమన్వంతరమున. మరీచి, అత్రి, అంగిరుండు, పులస్త్యుండు; పులహుడు, క్కతువు, వసిష్టుండు* మణీయొక మన్వంతరమున:--కళ స్రపుండుః అత్రి, భరద్వాజుడు, విశ్వామి తు, దు గొతముండు,

బంగి

బూ

వి బా. పుం. 1. బంగారము, 2. పద్యము, 3. స్వరము (దీనికి వ్య_స్ష్మవ, యోగము ఏ లేదు)

0

ర నం, ఒకానొక యశురము. వి. ఇ పుం. ఓ శివం

డు. 2. స్వరము. తి. గజదంతము. (దీనికి "తెలంం గున వ్యస్త ప్రయోగము లేదు.)

DoT నం, ఒకానొక యక్షరము.

ఎ

జమదగ్ని, వసిష్టు దు. 'చేవర్టులు, రాజర్డ్దులు, ఎ ఒకానొక యశ్షరము. యు. జే. 1. (వృశ్నార్థక

స్టే న ద్రైవ్షార్డులు నని pe నుటీయుక క్రమమున మూఃడువిధములం. నారదాదులం చేవుల, జనకొదులు రాజర్దులు; చ్‌ సిష్టైదులు శుహూట్టలు. మహర్షి పరమర్షి , శ్రుశర్షి, కాండర్షి యని మణీయొక, కృమమున బువులం "నాలుగు తెజ: సలం.) రి శా త కారు డగు నాచార్యుండు. 8. మ్యత్యదృష్ట. గీ. వేదము. లీ. కిరణము.

6. జ్ఞానే ద్రియము. (చకురాది)

బుషివంచమి. సం. వి. ఈం స్త్రీ ఛా దృవదకుక్ట పంచమి. (సష్పర్ణులం గూర్చి చేయ వ్ర శదివ సము

బుషిశ స్త్రము. సనం ఏ ఈ కుం. కుశము, ధర్భ.

బుపీతకము. సం, వి అ. పుం తెల్బకాకి.

బుస్య. సం = బుశ్య.

బుస వపో,.క సం, = బుశ్య(ప్రోోక్తం

రువ న్ధ్రము. భం = బుశ్యము.

భువ (శ్య మూకము. సనం. వి, ఆ పుం, పంపా సరోవరష్రాంతమునః గల పర్వతవిశేషము.

బుష్యు (శ్య్ర శృంగుండుః నం వి, అ. పు. ఒకా నొకముని, దశరథుని కూ రగుశాంశభ_ర్డ,

శ

ము. “క జననుక యామానిని నన్నును మణీ నీభ్రాకృవరులనుం జూచితె సీవు...” భార ఆది. ఫి ఆ ౨ం. 2. ప్రార్థ నార్థకము లగు మ ధ్యమపురుష, నరు. ల కన్ముప్తయుక్త మగు ను:-రావె. 39. శ్రీక్వమును డెలుపును. “శా. రావే సుువరి యేమెబోటి.,. .”ఛాగ. ౧౦, స్య_ం ఫూ ౭౭౨. న సమానవ్రూర్వవదముగా నున్న యత్కి_మర్థక మగు 'నీ అనుదానికి కొన్ని చోట్లవచ్చెడు ఆదేశము. “జు ఎన్నినుగూర్చి యన్న...” ఆము. ౧) ఆ, ౧౪ అవ. తీ అను స్త్రీవాచక కద్ధిక ప్రత్యయము పరమగునపుడు కొ న్నిశబ్బములచివర వచ్చెడి యా దేశము:.-మాలెత్య వై. అవ్య. (సం. వీవు) 1 అవ భారణార్థకము. “గ వెటనె తపోగ్ని ఘోేరమై వెడలుట యును.” దశా. ర, ఆ ౭3. 2. నిరేశార్థకము. “ద వారు. డద చె్ళా...” భార ఆర ్క,ఆ.౨౮౦. లె. అశ్యల్పశ్వ ద్యోతకము. “ఊ ఫూ నిముకుందునాబ్ఞ 6 గనుబొమృనె "కాంచి... ఆము. ౧ ఈ ఈ

ఎంగిలి. చే.ి. (క. ఎంజలు 1. తినగా మిగిలిన పదా

రము,భు క్షశేషము. “క. మంగళ మనుచునువారల, యింగిరి భతీంకు ఇన కెండకు నోడన్‌, ముం గల నిలుతును ప 'వెంగల్మి క్రియ: జనుదు నురువివేకముతోడకాంి భాగం ౧స్మం. ౧౦౫

బంగి

రై తినంగా మిగివినది తినుటవలనం గాని ముట్టు | కొనుటవలన: గాని కలుగువోప.ము. “సీ. సీ. అమృత సీక్తుుడ నైరి నఖిలేశ గోవుల కెంగిలి లే దిందు: జెట్టు లమృక, మొసంగు నట్టుల గోవు లొాసలోన దుగ్ధంబుల దద్వళ కృవీకదుగ దబు శుచియు” ఛార్‌. ఆను. 3, ఆ. ౨౪. తి, ఆపన్నిత్స మెనవదా ర్రము. “సీ. ..ఎంగిలి వర్టించి యిలువడి ఫఘటశుద్ధి

యి

IN క్ల నిల్తు. , న భారం ఆను. (5 రిస కారా. విణ. 1. లెనంగా మిని నదె, “జడ, , ఎంగిలిశల్లు నల్టినన్‌, మన్ననం దప్పి

ఫూవె...” కు, సం, ౯ అ. ౧౫౨. 2. పరులచే నసనుభఏించ:ంబడినది. “క ఈవుగువ బేవకామిని, గామి యొజింగించెం గన్ను గవ యిది యుద్య; త్కామచరెతమున ఇంగిల్తి గామి యెజీఎగింవం బెక్కు_ గల నవూహింవకా” దశ, ౯ా అః, ౮

ఎంగిలిచే బే, సః (క్రి. ఎంగిలి చేయు. “సీ. మొన లావులించి వాసనసల్ల? బనిగొని లే౭జేంటిగము "వెంిలించకుుడలో కు. సం 35, ఆ. ౧౦౮

ఎబింగిలికాయె. చే. కురా (ఎంగిలిశికాయఎ కునికి మాలినవాండు* (ఆం. పదా

ఎంగిలిగావించే. దే. స (క్కి. (ఎంగిలిషాకావిచుఎ) బలవంతముగా రమించ్చు చెజచు. “కం అుగనం బొదివి సగాథా, లింగనముగం ద్య్మామృచూడ లీలాచతురా నంగ, కీ జానంగతి, నెంగిలిగావించె మదము సే_డెఆ మిగులకల” నిర్వ, ఇ, ఆ. ౭ఈ,

ఓ. ఎంగిలించు. (వ్యుఎ

ఎంగుస. చే. వి, వదుకు-చముల పరిమాణము. (ఆం వదా ఎంగెస దే. న. ఒకజాతి వనవృతము. (శర ఎంము. చే. సం కీ 1. ౫ణించు, "లెక్కించు, వాః- జురులలోవము లెంచుట నులభము. 2. ఉన్న దు “డం ఎంచి నుతింప శక్యమె యహీశ్వరునంతటివాని నైన. . . కీతశై లముక్‌ ఎ సార, స ఆ, ౨౧. తీ. పాటించు. “టా. ..నిజ కార్యము లెంతుగె మి త తత్పరుల్‌ .” వను, "భ,ఆ. రా కు నుతించు. “ఊ వింతలు భూమి చ్షీనముయిన వింటినె శూరులు నన్నుగూర్చి నిం

న్నట్లు బరి చు, రా "ఈ

436

ఎండ దవింతురొ యుంతురో...” ఊం రాం ౬ ఆ ౧౯౩. ర్‌. మించు; సిరసించు. “సీ. ముద్దునెమ్లొ

గము తమ్ముల చెంచు బేచోద్య మిందుబింబము చంద మెనసి యుండ.” దశా. ౨౨, అః ౨౨౬౯. 6. కలంచు. “సీ. ఒకవేళం దనయందు సకల చ్రవంచంబు కల్పితం బని యెంచి కాంచి నవ్వు.” సీతారా. ఏ, ఆ ౧౭౯ . ఊహించు; పన్ను. “డా. ..ఎట్టయిన ,శ్రీళరుణిమణి వచ్చునట్లుగా, నొక్క_యుపాయ మెంచవలె..

రాళ. రీ. అనవసరముగా మో:పు, నిన్ను శోధింపక్సే నేరం 'బెంచికి వంతం

కుము ఫే డ్‌. CKO ౧ sp ౧౯2

వ దశా, Dye (కా న! తల్లీ

పంద

ఎఎడ, బే, వి ఆశపము.. “గీ. కాలమృతు దోలి కజణవ వెజచు, నహిమరో దియు నెండ గాయంగ. నణంగు నగ్ని శంకించు “నెణిమంటు లప్పశింవ్క భూమి దానం చొనగ్పిన పుణ్బాత ముని.” భీమ. ౫ ఆ. ౬౫. కాకీ. ౧, ఆ. ౧౨౪౮

ఎండంగట్టు, దే. న డీ (ఎబుడన్‌ 4-కట్ల్టు 1. ఎండ లో నాటి వేయు. వొ; -- ఈ తడిబట్ట యుండ. గట్టుముం. 2. శుష్కింపంజేయు, నిర్జ వము చేయు. వాః-- ఆకుముడి యొండంగట్టినారు.

"వెన6

ఎ౨డంగొట్టుం చే. సం శ్రీః 1. బడ జేయు. (వ్యు) ర. బలహీనముగా6 జేయు వాః---పాూలు విడువక దూడ నండంగొట్టినారు.

ఎండంబడుం ద్వ. న్వ్‌ క (ఎండని చావడుం ఎండ శగులు. “డ్‌, దూరము వోయి యుండంబడి దూపిలి వచ్చిన స్రాణనాభునిక్‌, చ్యాషారక వాట “గేజాళులదాంక శదుర్కొని. .

రాం

i శారీ. లి, ల్‌

ఎండందాటు. జే. ఆ. శ్రీః అుడగి + పాయి. నిర్ద్యవ మగు. “ఫీ, -పెభరోనిక -వొవ్చడమి: బక్వము దప్పి వండంచాణీనపొల మె :డంబాతుల స్వాం 5, ఆం ౧.౨౯.

ఎండ: బెట్టు. చే. స శ (ఎండన్‌ = పెట్టుఎ కే do డలో నుంచు. వాః--సడీయము 'లెండంబెట్టుము.

"మండ

ఎండ

ఎండనొట్టు, చే. వి. (ఎండ+కొట్టు) వడదెబ్బ, వడ గొట్టుట “సే శ్ర్రావ సనీర్వ డని విస్తరదు స్తరపుః ద్రోవ చెత్తుసెనము నాటియెండగొట్టు.” రావి. ౨) ఆం ౬ఉగొ,

ఎండకాటుపుట్టువు డేవి. (ఎడ +చాటు+పుట్టువు ఛ్యతృము, గొడుగు. వేంక, స్థా రర

ఎఎండదొర. బే, వి. (ఎండళదొరు సూర్యుండు. “గీ. విఫులఖరకరళితి నవ్విపీనసీన, యండంగొని యండనొరం బోరి కరయం బిలుచు, వీంక ఘూక మహార్భటుళ్‌. వెలయు: జీవము, లైన దూజంగ రాని యక్కా_న నధిప” శేష. ౨, ఆ. (శ ర)

ఎండపనుపు, చే. వి (ఎండగావనుపు) నీశెండచే వస్తువులందు స్వల్బ'కాలము మాత్రమే యేర్పడు వనుపురంగు “ఆ, స్రూకసీరు చెలందినే:తమూ టాయిటి, దూది యొండవనుపు తొణ్రియక్క, రంబు మేను దీని రహి: బుణ్య మమృుట,; క్వ రంబు "వెట్టి యువ్వు గొనుట.” ఆము, ౬;ఆం౬౨*

ఎండమణువు. చే. వి. (ఎండ+4మణువు.) ఛత్రము గొడుగు, “సీ. ఎల్లిచుట్టువు గొడు గండమణు వనంగ ఛ్యత్రంబు దనరు.. సారస స్థా ౬౨+

ఎండమావులు. దే. పి, బం మృగతృష్ణ ఎండలో గుజ్జమువలె చరలించుచుం గనయబడుచాయలు, మట్టమ ధ్యాహ్నూమున బయళ్థయందు సీటివలెం దోంచుసూర్యకిరణములు. (ఇవి తణములో నచ్చ శ్యము లగుచుండును “సీ. . ,ఎండమావులసీక్ల 6 గాచాదుల నన్యోన్ఫబుద్ది దా నడరునట్టు. ఆ. శీ గుణసృష్టి యెందు దీపించి సత్యము, భంగి: దోం చు... భాగం ౧ స్కాం, 3 'ర; ఆము, ౨ఆర ౬. “క మనిం దలంచంగ నంసారం, బతిచంచల "మెండమావు లట్టుల నంవు క్ప్రకతు లతిక్షణికం బులు గతకాలము మేలు వచ్చుకాలము కంటికి భార ఆవి ౫ ఆ. ౧౫౯.

ఎఎడటజేండు. దే. వి. (బెడ+ జేయు ఎఎతవొర, సూర్యుడు. “ఆ ఎండే డు కుకొండ నడం.” ద్వా. ౧, ఆ. ౨1౩.

ఎెండవడు. ద్వ అ | క్రి* (బుడ4వడు) ఎండలో ప్రయాణము చేయు. “చ, , “చల్బన వ్యిశ్ళమింపు

స్త

4837

ండీ ల్‌

Pp

"మో, తెళువవి యింక యొండవడి "లేలయలయట్టి వి; కేమిభాగ్యముళ్‌ ౨” గంధం జఒజం

ఎండీించుం చే న క (ఎండు. ఛా. చే) ఆరు, నిర్ణ) వముగాః జేయు. “గీ, విడిచి కాహాయవ స ముళ్‌ బెట్టు విసర్కు గాలి నెండించుకొనుచు నా కలమునందు” దశా. ౧, ఈ ౧రా౫x

ఎండు. చే. అ. | క్రి. 1. అలు, నిరవమగు. (చా. ఎండించు ) 2, సిరసీంచు, చిక్కం వ్యవ నాన జ్వరవడి వాడు వాల నెండి పోయినాడు.

బిండుగులు = ఎండువులు. “చ, కలవుపుటెండుగుత్‌ (ద్రవిడకన్యలు ముంగిటః గాచి...” ఆము. ౧; అ ౭౫.

ఎండు తెవులు. దే. వ. (ఎండు౫-తెవులు.) చేవాము శుష్కి_ం౦చెడు వ్యాధివిశేషను. (శ రు

ఎండుపుఃదట్ట. చె. వి, (ఎడు +కట్ట్ర) ఎండంబో యం టకు 'వెదురుబద్దలు మున్న గువానితో నల్లీనతట్ట, దాయగర (ఈ, రు)

ఎఎడువులు, దే. వి బం ఎండంబోసీన ఛాన్యము. “క్క ముగిళ్ల సెండువులు గ్యానంగంబడవు, . శేయూూర. వ ఆ, రార.

బద్మడ్క. చే. విం ఛత్ర, తృణవిశేవషము. ఆం, Ene ద్వెః రడ

ఎండ కాయ, చే. ఏ. (క. ఎండ కాయ) కర్కకు కము, క్రీశ గ్‌. . ఎండ్రకాయ జలగ చభాంసం ర్క, ఆం ౧౮౬

ఎం, డి. జే. వి 1. మండ కాయ*ం “సీ వెండికా (UW కల్‌ లిలిగిన "నెగసి యొక్కి.ంచుక తొలలి శిక త్రోటి దూంటి తినుచు.” ఆము. ౨, ఆ. ౫౩. 2. కర్క._ టకరాళి. “గీ, ఎండి, రవి చేర మూండవయిడకుం జేరు,తరణి ధరణిం బై మోదనుథాయి గాండెలో ఆము. రి, ఆ. 22.

ఎ డ్రిక వ ఎండీ, గ్‌ ఎండి యన నెండ్రిక యనంగ చెండృ కాయ, యనంగ గర్క_టకాభి ధ యలరుచుండు.” ఆం, భాం (వ ౧౬౦.

ఎ డ్రి మేంకరి. చే.వి. (ఎం, డ్రి? మేంతశఅత నక్క (ఆం పదా

శే

ఎంత 438 ఎందు

ఎంత. వై. స మ. అనాం (సం, యావత్‌. క. ఎని | ఎం తేని. ద్వ. ఏ౯. (ఎంత4వని) మిక్కిలి. “శా సీ తుం 1. వీపొటిది. (ఈయర్లమున నిది లువర్ణాంక శెంతే నిశ డాప్పఃడో జనకుఃడో "నయ్యాంపు. ముగను ఆ మ్రేడికరూపముతోడను సూడం గాన! దోయబుట్టువో” కళా, 3, ఆంలారా (క్రి, విణ వచ్చుచున్నది, హా .ధర్తు వు దప్ప యుధిప్టి అత్యంకముగా. (దూ ఎంతయు రుండ్కు వడయ నొడంబడం డయ్యిం దృవదవి | ఎంతో. ద్య. విణ. (్వంత4మీ) మిక్కిలి. “జ... యైన) నుచికగతి యెంత వడసిన నృల్లసీల్లు.””| _ఎం,తోతడవుకొ...”” ఆము, ఇలఠా౯ా క్రి* భార ఉద్యో. ౧,ఆ. ౧౧. “ఊం ఎంకటి విస్త విణం అత్యంతముగా. ఉదాః=తేన్ను రకీంపు యంబు...” పారి ౧ఆఈ ౧౦. “చ, . పుణ్యా మని వాంజెంతో ప్రాశ్థించినాండు. చర్మికృములక్‌ మసాతు అెంతలు రమణీయ ఎందనుక = ఎందాక (శ, ర వి, శు కవదంబుల కేయణవమురు...”” ఖెర దో

లో ౨ ఆ. 33౮. Ws సర్వ పార్టివులును జరాసం

ధు: గూడి యెంత లెంతలు చేసిరి,” వారి. ఊఊ ౨ ఆ. ౯౭. 2. ఎంతకాలము, “మః త్రిదివం చెంకటిదాశ నేలు నెలమిన్‌ డేవేంద్బు డం దాక సమద మొప్పార దదీయమిత్త సదవిన్‌ ధన్యుండ వై యుండు ,. a వారి. ఉల అ. ౨ళర శీ, ఎంతదూరము. ఊదా :----వారియిల్లు మనయింటి శెంతలో. నున్నది? క, ఎట్టిస్టితి ఊదా :ా'పొపము నా నిగతి యంతకు వచ్చినది! (ఇళ్లే వివిధార్థములు సందర్భానుసారముగా హించునదిం

ఎందజు. దర్భ. స బం (ఎఎతశావారు ఎ. ఎంతశబ్దము నకు మహన్యహత్యర్థకరూపము, ఎంతమంది. “ఈ ఎందణలు చృక్కవ రులు మణెందజురాజులం ఫోయికి, . ఓ”

ఎందజే = వేుదజేని. “చ...వత్తు ఇందజేే వదలక ...” అము. ౧,అఆ. రావె.

ఎందజేని. ద్వ స బ. (ఎంవటుషానీని) అనేకమంది. గన్‌ ఎత్తే మున్ను న్న్న గుట్టల చందొజేని.”-పొండు. ౮ ఆ. ౨౬౭. (ఇళ్లే: ఎందజో ఎంతమందో

మున్నగునవి |గృహించునది.)

ఎందలి, ద్వ విణ ఎక్కు_డనున్న. ఉదా:--- ఈవస్తు

గ “వెందలిది ?

బంళదనుక = ఎందాశ. (శ. రృ

ఎందాక. ద్వ అవ్య. (దు (ఎంత దాయక ఎంత వజకు. “గీ ధరణి యందాశ నుండు...” భార శాం ౨ ఆ. ౧ర౮ా

ఎంతదాంక = బెంతదనుక. “గీ ఇలయు గిరులును శరధులు నెంతదాంకం గలుగు నంతకాలంబును “వలయుభుండు, శుకునికీ రియు. ..” ఛార.శాం. క్కు ఈ ౨౪౧. ;

ఎంకతయు. ద్వ. విణ. (దు. (ఎంతశాయుఎ మిక్కి_లి. “కీ ఎంతయుం సంయమవంతు(డు సహాబేవుం డధ్యాత్య విద్య నారాధ్యుండు.. “ల భారం నభా ౨) ఆ. ౨రా౨. “గీ. ఎంతయును సంతసంబునం గుంతిజేది.” భార ఆది, జ ఆం కం య మాం (దు అత్యంతముగా. “బీ ,_త్రత్తవమున కంత యు వెజచి...” భార. ఆది. ర ఆ. 3౬.

ఎంలే = ఎంలేని. ద్య. విణ. “జ. .ఎం, తేరుష దొబ్బ... ఆము. ౮ర,ఆ. ౧౦౭. శీ విణ. జ్ఞాన ఆనిస్థానిధిగేవాసీమ నడురే యాలించినకొ మాయు నెంతే నాగేశశయాన పుణ్యకథలుక్‌ ఖ్‌ అము, గ౧టిం రాళ

జో

ఎందు. చే. అవ్య. దు ఇది సందర్భానుసారముగ చేశవిషయాదికమునో చెలుపును. 1. దేనిలో. 2. ఎచ్చోట. 8. ఎక్కడను. (ఇటే సందర్భాను సారముగా వివిభార్హములం గృహీంచునది.) “ము క్నీతి నెందుం జరియించి. ..” భారం, శోం. ౨) అం ౬౬ (సర్వత్ర, ఆని భావము

ఎందుకు = ఎందులకు, (చేనిక్సి “చ , ఎందుకు మరుం డుద్భవించిన , , .” పర్య. ర ఆం ౫౬

బదుల = ఎందు, 1. దేనియందు. “ళం విను బ్రహ నందము 'తెల్కిసినవా6ం జెందులను భయము. జెందండు, ..” దశా. ౧, అ ౨౨౧ 2, ఎందలి, ఎక్కుడనున్న*, “డా, ఎందులదానవు, ..” ఫారం

/ ఆది, లు ఆ, '౧౭.౨

ఎందు

ఎందులకు. చే. అవ్య, (దు. 1. వీచోటికి. 2. జీని

ఎంపలి = వెంపలి. చే. వి అల్బవృ.క విశేషము. “ఊ వీనుంగు చిక్కె_నేని మణి యెంపలి శెట్టునం గట్టవచ్చు చే.” శ ద్వా, ౧౧, అ. ౨౭.

ఎంబిన్న. దే. విణ. (ఎంబెగాఅన్నఎ చేశకానివాండు, (శ. రు

ఎం'బె. చే. వి, 1. తెలివితక్కువ, 2. జుగుప్స (చూ, ఎంబన్న్య; ఎం'బెణీకము.)

ఎంజెరు. దేః వి (ఎంబెరుమానారుయొక్క సంక్నీ ప్ప రూపము) రామానుజుడు. “ఆ. ఎంబెరుమత మందు నెసయగ నూంనము దిని, ,.” వేమన, ౨, భి ౧రార.

ఎంబెరుమాళ్లు. చే. వి. ఎంబెరమానారు రామానుజ స్వామి. (వాం

ఎంబెజీకము. దే. వి. (ఎంబె౫ణేకము 1. తెలివి తక్కువ eM జుగువ్చ; రోత. (ఆఎ. పదా

ఎండు. జే, (వ్ర పరిమాణా రకము. ఉఊదాః=పుడి నెందు, పిడికెడు మొ. (ఈ ్రశ్యయము అంత మందు గలపదములు అనమానముల సిక విభ _క్లికములు. ఉదా: జేనెంట్క అడుగంట

ఎక, “వెం స (నం నికకి క ఎక్కు) ఏకార్థకము. (వృ త్తియంచే కాని దీనికి వ్య స్తముగ పృ యోగ ములు కానరావు. ఊదా: ఎకకంటిరథము

ఎకందొొట్లు. చే. అ. ఆ ఎగందొట్టు, అతిశయించు. “మహ్మాస్తగ్ధర. . .నిట్టూ,క్చెకందొట్టు డస్సి...” ఆము. అగి ఆ, వేం

ఎకకంటిరథము. మి. వి, (ఎక+కన్ను రథము వక చ క్కరథము, సూర్యరథము, “కవిరాజు ఎకకంటి రథ౨బు 'వెసం బజవెకా కళకు, ౨ అ, ౬-౨

ఎక్షతాళము, వై. వి, (సం వకతాళః) నంగీతశ్యాన మందలి యుకానొకతాళము వకతాళము,

“వృ, ఎక తాళీంబున వీరమగైలరవం చేకంబుగా జ శ్రీరంః మా. రో ఆం ౧౬౦.

489

ఎక

వటువై కుంకమపుటంబు పటపుదోయి.” రామి గీ ఆ లక

ము గలనేల, వీకరు,

ఎకరా. డే, కం 1. ఏనుగుకు గట్టు “మొగసాల సారా ౧౩ ఆ. ళం. 2. ఎకరము. 4రిడీ0 చదరపు గజముల ఏ స్తీర్ణ ముగల క్షేకృము. వా:---ఆతనికి ఎకరా నలుబదినెంట్లభూమి కలిసినది. ఎకసకియము = ఎకసక్కెము. (శో. ఈ)

ఎకసశెము, జే. విణ. వంపు గలది, ఒక వ్రక్క_కు వంగినదె. “స జడ లల్లీ చొల్చియం బిడి యొక సకము7గా బాలేందుశకలంబు: బదిలవజచు.ి” కాకీ, ఆ ౧౪౬ (వికట మని శ ర విషమ మని సూ, నిఎ వి, = ఎకసక్కైము,

బికేనక్కి-యము. డే. వి. పరివానము. “గీ, అనుచు చెకనొ_-యము లాడువనజముఖులం గాంచి నవ్వుచు గోపికా కాఎతుం డనియె” దశా, రా అం 9, ఈ ౧౫1౩

ఎకనక్కెము. దే. వి (క బక్క_సక్క_ 1. వరి హాసము. “ఊఊ జంెకలు లేజీచూపు లెక సక్కెములున్‌...” భాగ ౧౦. స్కం. ఊం ౨౬౫ 2. అవమానము, “చ, ,.ఇపుడు సీ విట వచ్చుట పారిజోతవా సన: (బ్రకటించి నాకు నెకనక్కెము చేయగకాది వెవ్వుమా, "పారి. ౧, ఆ, ౧౫౨౮ లర. మోనము. “ద, అకట చేతికి జిక్కి.నటుల మాటాడి, యొకనక్కెమెం యొనర్చి యిచట నిల్వకయె, యిపు డొగం జని యె నియ్యిందీవరాక్షీ .” క్ట పిళ్టు ఉం ఈ, ఆ. (శ. ర) విం ఇం 1. వంగినది. (చా. ఎకసకెము 2. అసంగతము. “ఊ చక్కెరవింటరాజ యొక సక్కె మదే మని కూర్చుకొంటివి,.... విజ 5, ఆ రిం

ఎకసర. దే. వి. మల్జవిద్యానై పుణ్యవిశేషము. “వ. .,

ఎకసర పెసర... అదియా పోడకోవపీతంబుల రీళుల ేర్చి...వాఎసం ౧. ఈ ౨౦౬,

ఎేకరంగి. జే. ఏ. నీకరుగి, ఒక్క_రంగు గలముక ఎకనెకియము=ఎకసక్కె_ము. (శర మాలు. “సే ఇంత వై కెక్కిన రంకరంగివజు ఎకనెశెము=ఎకసక్కె.ము. (శ ర).

ఎకో

ఎకనెక్కియముజుకసక్కాము, (శర)

ఎకనక్కైముం చే. టై. చంహానము, WE ఆ కొంచె ముగ వాసించి యొక్కయెకవక్కె మహూాడి... చమ ౧, అ ౬౨.

ఎకాయెకి. హీం. ,కి,. విణ. దు ఒక్క_మాజుగా, “ద కదన మపారయొ సఅచె: గత్తులుం గత్తులు నిదె వీ:టియల్‌, గదియ చెకాయెకిం బడి వుకాచెకలె. తునియంగ...రరూాం 3, ఆ. ౧౯౮

ఎకిమోండుం జిం ప్‌ t. రాజు (వభువు ఒకర జేచేల యుకిమోల , దశ 5, ఆఅ ౧౮కి గ శ్రేష్టం

డుం గ్ల విటుల ప్రక్రి మూసి , జ నిప్ప. అకు య్‌, రాళ.

ఎకిరింత. చే. ఏ. వావానము. “గీ. అగ్ని భట్టారకుడు నిచ్చ లచట నుండ్క నతనియుకిరింత యేడిక, ,, కరు, ౧ ఆ ౧౫౩.

ఎక్క_టి. వై. స వీ. (నం నీకరి క. ఎక్కటి) 1. ఒక్కడు. “క. .ర్వీరాజ్యం, 'బెక్కటి సేకొని తేజము దిక్కుల 'వెలింగింపు. ., భార. ఆది, ఈ, ఆ. ౨౨౦. 2. కేవలము. “గీ, కటికి చీకటి వెలుగు నెక్క_టి వెలుంగు, ఊ రా, ౧, ఆ. ౮౦. ర. అనాథము. “ఊపళక్క_ట నిర్నిమి త్త ము ధరాత్మజకెంత యుపాొధి వచ్చె. దా,నెక్క_టి చనెతినంచు వెక నెక్కడం (బ్రాణము వీడునోకచే, ఉఊ రాలు ఆ 3౦౨౦. ఉం ఒకొ__క్కు_టి. కం ఎక్క_టియిట్లివి దోవము, లొకొ_కమరి రెండు మూడు నొదవి. ,, భార అశ్వ. ౧ ఆ ౧౭౪. ర. నిరువము:డు, “జ. . ,ఆపురీఛటశిఖామణు తెక్కు_టియుక్కు_కున్క_లు... విజ ౧, ఆ. ౧౦. 6. అధికము. “చ. ..మన్శథశేశిమోంద నెక్క_టి వడి,,.శుక. ౨ ఈ 330౮. 7. ఒకానొకయతి.

440

ఎక్క

ఎక్కటీండుం వె. విణ (ఎక్కటి+ఈండు. స్వార్థ మున) ఆసహాయుం డగుళూరుండు, “సీ. ఇగురు శై జీకపుబెక్కటీలకు గుజ్జువజపుమామిడి కట్టు

బడిగం జేసి, చంద్రా. ౪, ఆ రోరి

ఎక్కడ, చే. వి నీ. (వీశకడఎ వృత్సియందు చొ?బ విభ క్రికము. విభ క పృక్య్యయము చరమగ నపుకు అనా, ఊఉఊదాః==ఎక్క_డివారు ఎక్క. డకుఎ చూ. అక్కడ. (ఈపదమునకు సంద ర్భానుసారముగా వచోటు, అత్యంత భేదము, పొసంగమి, అనాదరము, లోకవై పరీత్యను ము న్నగు నర్గములు వచ్చును. ఉదా:-ా ఈవన్తు "వెక్కడిది నేనక్కడ వాందెక్కడు వాంజెక్కుడ నాకిచ్చుట యెక్కడ, ఎక్కడి తు చృసౌఖ్యము లం, చాలుంజెక్కడ కొండయెత్తు టెక్కుడం మొ ఎక్క_ము. యు డే సిం 1. గనిము. (శరస ea పొలమునకు పొలమునకు నడువు నేర్పజచిన గట్టు. (ట్రైఎ వైఎ స (సం వీకమ్‌. హె. ఎక్కక గుణ కారవథకము. వాః---ఎక్కాాలం ఎక్క_లమ్త. చ ని ఒకానొక, గ్రామదేవత. నుక, 5, ఆ, రోల ఎక్క_లి జే. ఏ. 1. ఒకానొక,గా మదేవత. శుక, ౨ ఆ. ర౨రి, 2, ప్రవాహముతోం గొట్టుకొని వచ్చి శమ్ముకొన్నయినుక (శర) ఎక్క_సకియము ఎక్క_న కము ఎక్కు సక్కి-యము ఎక్క_సెక్కెము. బే, వి, పరిహాసము, “ఆ. ఎలమి నూరకుండం డెక్క. సెక్కె.ము లాడుంబట్టి శా స్టే

ర. (శ. ర

ఊదా: ఎక్కటివడి. ర. ద్వంద్వము, ఒకనితో | చేయు భంగి యెట్లు. భాగ. ౧౦ స్క వూ

నొకడు చేయునది. ఉఊదాః== ఎక్కు_టికయ ము=ద్వంద్వయుుము. వక్క. లి అ. ౯రా

వి జరి ఎక్కు. సెకియము

ఎక్కటికము. చే. వి. అఆక్క_టికముయిక్క భ్రష్ట ఇరానికేము.. (=ఎక్కసక్కెము. (శ రృ రూవము. “జా... విమృగిమోంద "నేమృగయు. ఎకధానెక్ట్కియము డెక్క_టికం బిడం రాఘ వేశ్వరా, చం. రాం ఎక్కు సక్కెము, డే, ఏ. కురివోసనము. జర ఎఆఅనంజి

౬ ఆ ౪౩. (“కోనామరానుమృగయుర్దయ శే | శెంజటాయ ెక్కనక్కెం చాడుచికిబికివర వుడు,

బక్కా. ఎక్కాడుం చే, స ఇక"

యాడు, స్వారెచేయు. (వురికొలుపు అని

శం ర “క్ల పులి “పిదవడినం బనుల్కవాండై,

యెక్కా-డి రనుకత వశ్చెనాకు ఊం హారి. ౪ ఆ. ౧౦౨. (వెక్కాడు ఆని పాఠాంతరము. ఆపుడు వెక్కి_రించు అని చెప్పవచ్చును ఎక్కించే. చే. సం శ 1. ఎక్క.ంజేయు. “సీ... వనజాతు నెక్కి_౦చుకొనియె. కానీ ౨, ఆ. ౧౦౭. 2. ఎత్తు. “మ. బొమ లెక్కించిన విల్లు వంచు... పాండు. ౧, ఆ. ౧౮౯ 8. కలిగించు. “క్ష _,.తను మనమున ెక్కించుకొనండు మద గర్వంబుల్‌ * భార శల్య, ౧, ఆ. ౪౯. జీ అధి కము వేయం. “సీ. శుక్ల పకుంబున సొరిదియై చెక్కి_౦చి బహుళవత్షంబునం బరలోదించి. మల్ల, ౨ ఆ రాఏ ౭. ఎక్కు. పెట్టు. dt

సన మెక్కించి...” పారి గి ఆ ౫ 6 బెల్టించు. ఆం. భా. కృ. ౧౨౪౯. ఎక్కికొను చే. స (క్రి. (ఎక్కికొను, స్వార్థ

మున ఎక్కు, అధిష్టించు. “మ...మనో; జవ నుం డైన ఖేేంద్రు, చెక్కి_కొని విష్వుక్సేనుం జెంచేనియున్‌ *”” కాశీ. ర ఆ. ౨౮౦,

ఎక్కిడు. చే. సం (క్రి. (ఎక్కుచాఇడు ఎక్కు పెట్టు. “క .మనోభీసుందు వి, ల్లైక్కి-డి... భార. విరా. ౨ ఆ ౨౧౯

ఎక్కి_దఎత చే. ఏ. 1. ఎకిరిత వాహనము. “వ,., వెన్నుం డెక్కు_ణెక్కు_పక్కె. రయెొక్కి రింత..*,రా మాం ౧ ర ౧౫౨౩౨. eM గుట్ణము. చేంక. మాన. ౯౧ ల. వెక్కిరింత, ఆేవణము. “సీ చెరి దిషిజా లెక్కి_రింతలు సల్పం దగినట్టి జలజసంభవు నియాచార మెంత.” గ౨న లా ౧౩౧ ౭. (ఇది మొదటి యర్థమున నుదావారణము.

ఎక్కి. రింతమెకము. ద్వ వి. (ఎక్క) త మెకము _వెక్కిర చుమృగ ము_కోంతి, చేంక* తిర్య. లా

ఎక్కి. చి. వై. ఖై శా (నః హికా_ఎ దప్పి “మొదలగువానివేం గలుగురోగనెేేషముం, “గీ.

గొంతు తడితీయం నెక్కిటం ప ? దశా.

॥ ౨, య ౧౫౬

ర్‌6

441

“క రిగిచి శరా

ఎక్కు. '

(ఎక్కి_+ఆడు ఎక్కి. ఎక్కు. డే. అం ర కే. అధిష్టించు. “డా. , ,గద్దియ

మోంద చెక్కి. 4” పారి ఇ ఆ లగా డ్డి కి వెడలు. “సీ. ఇడం బింగళను గాలి యక్క డిగ్టు” కాశీ, ౨ ఆ-౧౨౧. కి నచ్చు. “గీ... ఒరుచ్చిత్తమున శెక్కు_నట్లు గాంగ” భార విరా. ౧; ఆ ౭౪. కీ వృద్ది యగు. ళ్‌ ఎల్ల వారును గడునాయు. "వెక్కి తెవులుం జావు లేకుండ నున్నారు దేవదేవ.” హరి. సూ, % ఆ ౬. లీ. అగు. “శా, ..పరువడిన్‌ పహాక్షోదయం 'బెక్కంగా. ., రాఘవం 3, ఆ. ౫౦. 6. సిద్ధించు. “ద జననివి ae వే.డుదటె సత్యము తం డికి

చెక్కు. నటై.. .“”భాొ.రాఆరో. 3౬. 7. త మగు. లజ నినుః గీడు వొారయకుండలు జనులకు

నానిక్క_ మెక్కు జననాయక “నే ననలంబు.

జొచ్చి వెడలెద...”” భార. ఆర. ౭ ఆ. ౧౬౦. ర. ఆచేళించుః “డ్తా, _ ,వ్కేల్పెక్కి-నభంగి ,. భా, రా, అయో. రాగ 8. Ll ఆరో

పించు, “గీ, వరకు: బెరువరిం గన శాఖ లెక్క. .? ఆము, ఇ ఆ ౧౯ 2. అధిష్టించు. “క, ,రథము లెక్క...” భార.అది, ౬ఒఆం౬రిం వి, 1. వింటినారి. (శ. ర, బ్రాం 2. వింటినారి కూర్పు. “నీ, , .కార్తు కంబు, య లటు 2 భా. రా, ఆర. ల. ప్రే వలం (చూః ఎక్కులంవెట్టుఎ

ఎక్కుగొను. చే. అ (క్రి, _ (ఎక్కు_4-కొను, స్వార్థ మున్ఫ ఎక్కు, అధిష్టించు. “సీ. కొజ్జచేనున మంచె చెక్కు_కొొని యున్న, కన్ని యను “ గాంచి

న పార్వ, జు ఈ రా : ఎక్కుడించు. చే, స శ్రీః 1. (ఎక్కు డించు వి-టినారికూర్చును దొలలించు “చ కని బాణాసన మెక్కు_డించి,, “ భా రొ. ఆర (19 ఆ వేష భారం విరాొౌం ౧౩ య్య గ౧డ్హదజాః ద్ద, (2) క్కు_డం+-ఇంచు.) వృద్ధి చేయు. “గ్‌, ..భర్శంబు రూ సయి కానరా దొ, కింత గలిగిన నది ఫలం జిక్కు_డించు.”” వారి. డ్‌ ణా ఆ, వం. బక్కు.డు.. డే a 1. ఎక్కు...ట, దలిర్చ ఇక్కుళ్ల దిగుళ్ల. ti 3౪౩3, పు

౧, ఊఊ ౧౧.

“ది. కొవురు . పండితా. పర్వ. = 2. వాహనము. “ఎక్కుడివా రొకో

ఎక్కు... శ్రీీ2 ఎగ గరుడు జెక్కుడుగాం గలవారు...” ఊ హారి. | లస్దుగ నాత్మ లోవలం దలంచి... దశః క్క ఈ 3 2. కక తొొడవులుం చిదికొన యొములు, ర్య &, ళో

.“ికుసం. ౭, ఆ.3౯ 8. ఆధిక్ళము. “ఆ ఒ

క్కరూప కాని యెక్కు_డు డిగ్లును, గాన రాదు వ్‌ నిర్వ. ౧, ఆ. ఈర విణ. 1. “హెవమైైనది.

“ద _.పక్కు_డుముద మొప్ప...” భార ద్రోః 3, ఆ.౨౫౦. డ. శ్రేష్టము. “ప్ర..వరపో డు క్యుడువారు లోకులకు. ..” ఉం వారి, ౬ అ 3 ౭. 8. అధికము.“ఎవ్వండొకో లయాంతకునియె క్కు_డుక న్నజకాలం దన్ని... 7” భా రా. ఆర ౧) అ ౧౫౮ శః వివిన అధికముగా, “క కడు నమ్రియునికియును ెక్కు_డం నమ్మమియును

శ a

be భారం శాం, క టి, ౧౮౭.

ఎక్కు_డుందీల. జే. వి. (ఎక్కు_డు+ తీగ మానేరు జ్య్యోతివృతి స్తో (క. ర

ఎక్కు_డుగాడు, జీ వై (ఎక్కు_డు + కాడు రాంతు. “చ. ఎలుకలరాచ తేజి ఇెజయెక్కుడు గాడు... ప రాజు చ, ౧, ఆ.

ఎక్కు_డు మెకము. ద షా (ఎక్కు_డు-+ మెకము లి మహామృగము, వీనుంగు. “సీ, ఎక్కు డుమెకపు సూళ్లు శ ఇ ఖ్‌ అచ్చ, ఆరం ఆం

ఎక్కుతక్కులు దే. వి, బ. (ఎక్కు_వ-కక్కు_వలు వప మక్కువ 'లెక్కుతక్కులును గ షిక్కులు ., ర్‌ రాధికా. 3, ఈ దగా

ఎక్కుదీయు. చే. స (క్రి. (ఎక్కు తీయు నజ్య ముగా౬ జేయు, స్‌ .మరుండు తుంఓవిల్‌, బలువడి శిక్కుదీనె. .. నీలా వ ఆం రల, ఇటే: ఎక్కు ద్రోచు. భాగం ౧౦, స్కం, టాం ౧౨౯౨.

ఎక్కుుబాని, దే వి (ఎక్కుళాబావిం దిగుడుబావిం ల్‌ ఇజకుమాని చెరంటిలళో ఇెక్కు_బావి.” శుక = &, ళోంరరా

ఎక్కు_లంపెట్టు. దే. స 8," (ఎక్కు.లు?- పెట్టు. పురికొలుంపుః ప్రోశ్సహించుం “ఉం ఎస్టలు చూసి చంపు మని యొక్కూలు పెట్టినవారి "కల్ము.లే,

వలు నిరూకించి సీమలు ' క నిశ్చాయించ

నర్హులు. - భార విరా, ఈ, ఆ. ౧ర విణ. అధికము. “చ, సద్ది ఏజకోటికన్న నెక్కువ యగ. ,

.” చ్మికృభా. ౧, ఆ ౧౦౦.

ఎక్కు వెట్టు చే. స, కి (ఎక్కు. పెట్టు) 1. సజ్యము చేయు. “గీ, ..గాంజీవ మే డెజ చెక్కు. వెట్టి” భార ఉద్యో. ౨.౧ ౩౦. 2. నారిని సంధించు. “క్ష, _ _నునుగాడ్పునకున్‌, భసలగుణ మెక్కు_వెట్టం గం గునువు శరాసనునివిల్లు కునులకు విజి 7౯ 3 కకు. ౧ ఆ. ౧౪౭౯.

వెగలోట్ల్టు. జే, స (క్కి (ఎగన్‌షాకట్టుఎ 1 వెకిం

Uy గట్టు. వా బట్ట యెగంగట్టి బని చేయుము. 0. ముడివేయు. “క తలవెం గ్నుక లెగలట్టెడు

కొలంచిన యానృవకుమారకుండు కడిమిమెయిక్‌ ఖల లిఖుంచె జయశాననముథ్‌ ఎ చెపు యై య్‌ ౬5.

ఎగంగొట్టు, జే. స, క్రి. (ఎగన్‌+కొట్టు) 1 ఎగుర గొట్టు. “రీ ప్పి తన్నెగంగొట్లు వెక్కు_సం బగు నుడిగాలి రక్క-నుసోంద లాలి యూంగి* చమ. ౧, ఆ. 3౨. 2. ఎగవేయు. చాః==నాండు నా కీయవలసీనసొ మెగంగొట్టినాండు.

ఎగర్య్రోలు, దే. స. డీ (ఎగన్‌ = కోలం) పీల్చు. షో బలుమో నొక్క_టి నోరకొ, సలిలం బేగం గోలుచుండం జని రావెలువఠ్‌ ౨” కళా. ఇ ఆ ఇ౦౬.

ఊ. | ఎగంజేల్డు. దే. స * శ్రి. (ఎగన్‌ గాచల్లు) వెకిం జల్లు, అవ చెలేలం బంతిగట్టుకొని నీ శెగంజల్ల. క్ట వను. ౨, ఆ. ౧౫౭.

ఎగంజేంపు. డే, వ్‌ య (ఎగన్‌ చేయు పశువు పా లీయక బిగంబట్టు. (వా

ఎగంబోపు. డే, న శీ (ఎగన్‌ + చోపు 1. పెకీ రోలు. “సీ ఒకవేళ డేగవేంటకుం జని మొగం జోషి, క "కాళ్ల, 3, ఆం ౪2౭. గి, విడుచు,

ఎగ

“రగడ. మగువ లెగంజోపి రఫిమానముల మాన ముల 3 రాఘవం 9 ధ ౬

448

ఎగ

“ఊం మంచితనాన వ బ్రనినమాటలు సైగ,

బోంతలయ్యు.. “ రాధా, ౧ఆ లే

ఎ౫ందట్టు. చే. అం (క్కి. (బోన్‌4కట్టుఎ 1 పైకి, ఎగయోయు. జే. స (క్కి. (ఎగక్‌ పోయు అకిశ

వచ్చు. వా: సేవ "మెగందట్టినది. ర. అతిశ

యించు. “చ దళముగ వేండీయూర్చు తెగ దట్టం. _ ర, ఆ. _౨౦. ఎగందన్నుు, బే, అ. (క్ర (ఎగన్‌ తన్ను) 1. వశువు

"పాం ల (వా) 0. ఎదురుగా బాటు. వొ: వకు ఎగందన్ని నది. స క్రిం పెకి. దోయు. వాొః== తివిరి మూత వ

re చే. స, క్రి. (పోన్‌ 4+తీయు సై “న తిరిగి హూ ద ప. న స్వాం ర, ఆ. ౧౦౨.

ఎగందొట్టు చే. అ. (క్రి* (గన్‌ 4లతోొట్టు) అతిశ యించు. “గీ ఎదుటం బడకున్న మునికోటి వెదకి వెదకి, వట్టి భక్షించు: చ్‌ వ్వెగంవొట్టి,..” ఉం రా, ౨, ఆ ౧రర౮

ఎగంద్రోమే. స కి (ఎెగన్‌ శత్రోచు) వ్రోయు. . .వరిధానం కండ్ల ఏ చికొసి.. భోం. FE ౨ ఆ. ౮౬ ఇటే: ఎగం ద్రోయు. వారు 8, అ, ౧౧౯

న

ఎగంబట్టు. చే. స క్రి. (ఎగన్‌4+పట్టుఎ ఎ త్తివట్టు, “చ. బరు పయి భన నంత చెగంబట్ల a ర్ధుండు గాక... శేష ౫, ఈ (శ రు

ఎగంబడు. ద్య. అ. | క్రీ* (ఎగన్‌గావడుఎ 1. వరా త్లుకొని వచ్చు. “గీ. స్తనితముల కెగయుడి వచ్చు శరభములను.” కాళ, 5 ఈ ౭౦. 2 మోందం బడు, నొఃనారం దజతని శెగంబడిరిం

ఎగయాబుం, చే. అ. శీ (ఎగన్‌ + పౌణు ఎగువకు

బాటు. (శరం

ఎగంబీల్పుం దే. స శీ (ఎగన్‌ *పీల్పుఎ కీలుచు. వాంలావాండు గాలి యెొగంబీల్చు చున్నాండు.

ఎగంబెట్టు-= ఎగంగొట్టు, (నా)

ఎగంబోశ, చీ, వి

“పెకి న క.

(ఎగంచోయు భాఎ. వెగం| బోయుట, వ్‌, స్లో శ్భాహకరము; ప్రేరించునది,

యింపంజేయు. “చ అనఘ యఫూర్వ మైశ " భవదాగమనంబు కలంవ సొక్టచోం చొనరిన కయ్య మిప్వు డెగంబోయంగ వచ్చినయాట్లు తోణె,..” శళశాం, ర, ఈ ౧౯౧. 2 ప్రే చు “మ అజహాన్మ త్పరవృ ర్తి చిత్త మెగ భోయకొ...” చం. రా గీ అ. ర౯. అం శీ దుర్చోధము చేయు. “చ,.., మనలను జూడ లేక నడుమం, క పువారు గుబారువేసి గొ,బ్బుశ నినువంటిదాని కగంబోసిరి నాతల: పొచ్పకుందు: గక రాధా, 3, ఆ. ౭౮

ఎగంద్రాకు. జే. అ. క (గన్‌ +ప్రాకు

శ్రీ” సం

వెకిం బ్రాకు, “సీ. తెజగంటి దొరయింటి తెలి 39 (మా,కు లెగంబ్రాకి. ఈ స్‌ ల్రాం ౧ ఆ, ౭౫

ఎగమే. చే. స క్రి. 1. శజుము. “గ ఫీడిపాలె నబ్బలము6 గడిమి నెగబె: బ్రా్ట్రోతిహోథీళు డిభముం బజపి”” భార భష. ఏ, ఆ. 3౬. నిర్వ ౭, ఆ. ౧౦౮ “క వేదంణాదుల నొక నాలజేదండల: బోవనీక యొగవం బలిమిక్‌ =” భాగ. ౧ స్యాం, ఈ౫గి3. (దీనికి ఎగవన్‌ అను రూపము.” నిర్వ. 3, ఆః 334) ౪, ఆ. ళలా, లోను గానవచ్చుచున్నదిఎ

ఎగతాళి, జే. వి, (క ఎగితాళి) గేలి వరివానము. (నం దం ట్రై

ఎగదిగం బే. శ్రీ విలా. దు 1. (కందికి మోందికి, “గ. .తనకూంతుసింగార మెల్ల చెక్కుుమూజు 'అెగదిగంి గ్రైగంటం ఛాజం జూచి” కళ ౭, ఆ. ౬౭. 2. ముందునకు వెనుకకు. “టా... చ్రీకా కయి యూరీ యెగదిగం దలపోయుచు నున్న వారికిక ? రామా ర, ఈ ౬౯

ఎెగదువ్వు. జే. న శీ (ఎగన్‌ +దువ్వు) పెకి దువ్వు. “సీ. డిగజాజుముంగురు _ లెగదువ్వు శై. శతవంబున నొఘ్రుగంబుష్రై మోముం జేర్చి కనిజ 3, వ్‌ ౧-౨రం

wr "Yt

ఎగ

ఎగనూందు. డే. నూందు. 2. నిరసీంచు. వొాంళికవంళి కానై. భవం 'బెగనూంచెం దాళొకాధరకరతాళగరిమ.” వను. ni ఆ, ఇరా (ఇది = రా 'కండర్భముల కుదా హరణ మేం

ఎగచెత్తు. చే. సం (క్రి (ఎగన్‌ షాఎక్తు) ల్‌

స అఫీవీమణేచ్ళ నమ్రాననం బెగణె I

భ్‌ అగి ఉం, ళం

$6 క్షి

పె యుల

న క్‌

2

ఎగప్ప. చ, కు 1. లగన్సీ పడుట. ఆం, భా ద్య. లాల: గ్ల గర్భము. (శం ర త. మండి పడుట. “ద్వి. బాగు మాజీననాగబంధపు మొగపుతీంగ 'దానికిం గల్ప 6 దీజబే యొగపు” ద్వి. భాగ. ౧౦, స్కాం. (శ. ర ఎగమిటు. దే, స (క్కి. (ఎగన్‌+మోటు మోటు. “మ,. . లేగన్వమో,టిననూటిక౯ా చొట e కాం ల! వ్రేలిగోట శఇగమాటెక్‌... ఎగ, మింగు. చే. స ర్తిగా (మింగు,

"చెక్‌ యె

వసు. 0౧ ఆం ౧౧౯

క్రి" (ఎగ న్‌ = మ్రింగ ఫూ “క, యోషి,దూపంబున నను,

'చేషణముఖ గవ్వారమున చెగ్న మ్రింగి జన భాగం జ్జ స్మ౦. ౧౫౦. ఎగయించే. చే. న, , కి. (ఎయు. ధాం చే

1. ఎగయంజేయు, ఎతు. “బట, ,, మొగం బెగ

యించి...” భార ఫస 3, ఆ. ౧౭౪. 2. వ్యా షింపం జేయు. “ద గాదు చేర భొగ తగ యిుచి,..” కాళ. ర్కో ఆ. 3౪.

ఎగయు. బే, అ. డీ 1. ఎగురు. “క.,.ఈ్కానుడు వీథి “కెగసీ,4౪?” ప్రబోధ ఏ, ఆ. ౭౭. 2. వ్యాపించు. “క,..శకుంతసమాజము కల కలము లెగనె...” కై. ౨ఆం౦౧. తి. లేచు. షన! ఇమవహానసేన బరువున నెగయకున్నెగో

. వరాహ 3, అ, 50. కీ, కలుగు, “టా. ..ఊర్పు లందు. గారి చ్ప్చెగయంగ ప “DA ౧౦, స్కం పూ. 2056. 5. వెడలు. “ఆ,., భ్‌స్త “మెగయుపిధముం” వరాహా, ౧-౨ఆ-౨౬ం ౮ ఊడివచ్చు. “ఊఉ, , = వేటికి "లం బె,తో "లెగ యంగ చేసీ వెస దోడొని, ౪” మార్క. ౧లా ౨౨౩౧౦

¢6

444

సం క్రీ (ఎగన్‌ ఫాఊోందు 1. ఎగుర ఎనయుదెంయే. దే. ఆ క్రీ:

ఎగ

(ఎగయము4- తెంచు. వచ్చు. మగుచు ౭, ఆ,

స్వార్థమున చగయుచెంచు పెకి “ఆ. విషకృశాను లడర వీచికానితీ వ చఇగయుచెంచె నహికులఐంబు” రామా ౧౧౦

ఎగరొవ్వు. డే. అం క," (గన్‌ చరొవ్వఎ వగర్చు. “ద __దగల నెగరొచ్వు. ..” విం వగర్వ్చుం (శ. రః ద్ర)

ఎగరోంజే = ఎగరొప్వు. (శ. ర; బ్రాం

ఎగవిడుమే. దే. స (కి, (ఎగన్‌4విడుచు విడిచి వేయు. “క...స్కీ కెగవిడిచి పోయెదనె సా, వగ నాకాణాచి యమైనవలపులపంటకొ.*”” కళా. వె, ఆ. ౧౯౧.

ఎగవు- జే. వి. ఉడ్డీనము, ఎగురుట (శ, ర

ఎగవేయు. దే. స్మ కి. (ఎగక 4 వేయు 1. బుణా దులను తీర్చకువడు; ఆఎగంగొట్టుం (వా) 2. వేసీన దోషము తప్పించుకొను. “ద్వి. ఎంత నేరమి వేసి యొగవేయం గలదు అంతకురా లిది యనియెడు వారు.” ద్వి. సారంగ. 5, ఢి, ౧౦౭, పుః

ఎగవైచు. జే స క్రి. (ఎగకొ4వైచుు) ఎసర. "వేయు, “ఊ శెలము లెత్తి కందుకముచందముగా

ప్రబంధ. ౭౮౮

నగవైచి నేలకు, వ్రాాలయగనీక పట్టు...” రామా. స్స్‌ య ౨౭౮), ఎగసనం చే. విణ. అధికము, “గీ...మీ థైగన చెన, బుద్ది దిగసన వచ్చెనో... ? సీంంనార ౧౯ యక్‌ క్రి వి£3ం ద్రు* బిగుపగా. Me అన్న పొత్రావ

లోకార్లమై దివంబు శంభుసన్నిధి జెగనసనం గం దోనె సానందో. ౫ ఆ ౫౩3. (శంభుసన్ని ధి శిల ననంగం గ్రోసె అని ముద్రి)

ఎగననం ద్రోమే. చేస్రి, (ఎగసన 4-శ్ర చుం 1. పైకి ద్రోయు. చు. దృజ్మదనా స్త్రపావకుక్‌ ,. ఉచ మాయకటై చేం ఇెసననంద్రోచి, .“ కాళ. రో ఆ 5౪. 2. పురిగొల్పు. త. దిద్దు. “ఫీ. తుది చేల pe దోచిన పుదియభొో ట్రురుఫాలవట్టిక నుల్లసిల్ల =” కూ రోం ఆద, అత ఆజ ల అః ఎగసనంద్రోయు. (వాళ

yy స తో

ఎగ

445

యగ ౧

ఎగసిషడు. అ, (క్ర అగసిశావడుఎ. 1. ఎగంవడు. | ఎగుదల. ద్వ. వి. (ఎగువగాతలు 1. సైెభాగము.

ర్త గర్వవడు. గక బ్రా నింత యొగసివడినం, గానీ దీనికచములకుం గందుక మునయే.” రా, వి.

5, ఆ. ౧౦౧. (కుడర్గములకు నుదాహరణము) లె. కోవవడుట. (చూ. ఎగసిపాటుఎ

ఎగసి పాటు. ద్వ.వి, (ఎగసిపడు. ధా 1. ఎగిరివడుట, 0, గర్వపడుట. “క భసలమ నీ కింతయెగసి పా 'బేమిటికిక రసిక. ౪, ఆ. ౧౭౧. (శెండర్లము లకు నుదాహరణము 8. మండివడుట. (శ. ర

ఎగాదిగ = బెనదిగ “సీ. కనురెప్ప 'వెట్ట కాతని నెగా దిగ జూచు, . ర శాం ౨,6. 2 ౭.

ఎగిరివడు. ద్వ. అం | క్రి (ఎగిరి గావడం) 1. ఎగిసిపడు 2. గర్వవడు. “(గోర్వంకలారగీ. . . ఎగిరివడంగ.

వలదు మనుః డింక సన్శార్హవర్తు లగుచు.” రాధి కా. 5, ఆ, కక్క

ఎగు. బే. అ. క్రి. (క. ఎను) 1 మైకం బోవు. “ద కొలంచును చేవ 'వెట్టి కచకుంభయుగం బెగ డిగ్టం గన్ను గ్రే వలం బరికించు...”” కీ డాం ౧౦౬ 2. ఎ తగు. “రీ ఎగుబుజంబులవాడు...” విజ, ౨, ఆ. ౧౬౪ శ. ఎగురు, (చూ. ఎగుబోద డీ. ప్రూర్తియగు (చూ. ఎగమ్రింగు)

ఎగుమే. బే, న శ్రీ 1. తుము. “ఆ. వీర సేననుకతుండు వీరుండు వాంనల. ..ఎగిచి యొగిచి యందు నెగ యకుండంగ నొక్క, హూంసం బట్రుకొనియె ., is భార. ఆర. ౨, ఆ. ౧౨. 2. శ్రోలు. “దం అన వుడుసూతు6 డెంశయు రయమృనం చేరు వృకోద 'రాంతికం, బున కెగువంగ జారు కర్డ్‌ = ౧, ఆం ౧౫౯. త చోపు. “సీ. ఎగుచుకూంతలం ముట్టె యెత్తి బిట్టాలించి...” స్వా. ఈ ఆ. ళ_౨.

ఎగుడు. దే. విణ. ఎత్తుగా నున్నది. (చూా. ఎగుడు దిగుడు.)

ఎగుడుదిగుడు. జే, విణ. (బసడు దెగుడు 1. సమ ము కానిది. ఉఊదాఃఎగుడు దిగుడుచేల.

2. నంగతము కానిది. ఊదాఃఎేగుడుదినడు ఎన్హడి, జే. ఐఏ, వే, "పోస్ట డి అంతః

మాటే.

(శారు 2, అభివృద్ధి. (శం ర)

ఎగుదు. చే. అక్కి, ఓ. పరుగెత్తు, “ద్వి. ఎగిది శివా లయం నింతిసాచ్చుడును ” బసజుఆఎగరోరా వం. 2. వచ్చు. “ద్వి. ఎగుదునొకో వత్తు లిఫ్పూంట కనుచు.” పండితా. పర్వ. క_౨ర౮ాపు.

ఎగనబోద, ద్య. వి. (ఎగురుషాబోదఎఎగురుటకు జెక్క. లం వచ్చినవక్షీ నిల్ల = (కర ఎగసబోద అ-ఎ౫ు గూడు దిగనాడి సెఅమ్హాయకు లెక్క_ నారసి యుళ్ల లా లేదు. 22 వేం. పంచ. యల. ౨౮ 2౪

ఎగుమతి. దే. ఏ. 1. ఓడకు సరకు లెక్కి_ంచుట. (శంరం2. పరదేశములకు సరకు లంపుట. (వాం

ఎగుమతిచేయు. చే, నః కి. (ఎనమతి- చేయు తరములకు సరకులంప్ప. (వా)

ఎగురు. చే. అం క్రి (క ఎగర1. ఎగయు. “ఆ. మువ్వ గదల నత్తెములనుండి యొగురుచు.”” స్వా. ర ఆ 3౫.2. పైకి లేచు. “సీ, .. కనుబొము

లెనర వై.చు.”దశా. ౨, అ. 303 సం క్రి ఎగు

రవేయు. “గీ. == మోపునట్టి వాండివండ్లు బిగించి చేవలంతి యెగిరి యెక్త మో 'పెళ్త రాదయ్యె” హరం ౧,ఆ౨౦. వి, 1. ఎగురుటు (శారు 2. పొగరు. వా:---అతనియెగు రణంగినది.

ఎగపరులాడు. చే, ఆ క్కి. (ఎగురులు శ ఆడుఎదుముకు లాడు. (శం ర

ఎగువ. డే. ఏ. మోందు, “ఆ. ఎగువ నొక్కతోంట యొద్దియో గలదు ,. వరమ 3, ఆ. ౧౯౩.విణం మో(ద నున్నది. “వ... దిగువదెన దోొడ్డివల పన్ని యొగువ పొలిమేర బారాది యగుదూరం జేయగ” స్యా. ౪,ఆ 3౭.

ఎగువ్రు = ఎెగుచు. (రలు “ఆ... సూతు, నరద మెగువు తొలగ ననియె నధివ” భార కర్థ్య+ ఏ9 ఆ, కెరాణ.

పురపు: గావలి వాడు “సీ, వండు డొబ్వు గడి యనంగ

శే

బగ్గ 446 ౧

+=) అం, భె ద్వి. ౧౮9. 2. అంత9పురపుం గావలిక'త్తె. (చూ. ఎగ్గడికత్తైై

ఎస్పడికళ్తె. జే. ఏ. (ఎగ్టడిశాక త్తె. స్వార్థమున అంత; పురపుం గావలికత్తై. “గీ, ..ఎగ్షడిక త్తె శేల్సి చికిలి 'బెత్తంబు తలు లింత చేనెం గాక” ౨ ఈ ౬

ఎగ డికాయడు = పాస్తడికాండు, (రూ ఎగ్జడీండు = హెగ్దడీండు, (రూఎ ఎస్టతము* వై. ఏ. (నం. వీకాంతః వీకాంతస్థలము. కక బ్‌ తంబున6 చానుః గారగ్టి 6 గాలె*” భార. ఆశ, ౨ఆం ౧౬౩౨. విణ. ఏకాంత మైనది. “గీ, ..అతం డెగ్గతంపుంజోట్క నరయ దిక్కె_వ్వ రును "లేనియట్టి కెగుట్క నొందం గలవాడు...” భార మొ. ౧౫౭.

"స్పించేం చే. స. క్రీ" 1. తచ్వగాం దలంచుః “శా. ఏలా షట్పద యెగ్గు మావలన నీ శెగ్టిం పయగా చేటికికొ” భాగం ౧౦, సం. ఫూ, ౧రో౬౦. 2. దూషించు. “సి, అనుచు "స్యోంచిన నాకమలాకరుం డభ్గిమానియై . . .” చ్యా. ఈ, ఆ. ౧౭౩. 8. ఆనాదరించు. “మ తనరాజీవశరం 'బెజుంగదు నిశాత_క్త్వంబు 'లేగల్వతూ, పునకుం జాలదు వేగ లీల యని యాఫూముల్కు- 'లెగ్టి ంచి ౪) పను, బృ ఈ రర

ఎగ్లు. దే, వి 1. కీడు. “వ...విశళ రసించినవారికిం దనకు: గుడువం బెట్టిన వారికి "నెగ్దు సేయుట కడుం కాపంబు,..” భార ఆర 3, ఆ కరా 2. అపకారము. “వ. ఇట్లు దుర్యోధనుండు ఫీమునకుం దనచేసినయిగ్లు లెల్ల ను గృతఘ్నునకుం “వేసిన లగులునుం బోలే నిషులంబు లైన సిస్ట వడి...” భార. ఆది. ౫%, ఆ. ౧౨౦. లీ. అవరా భము. “గీ,.., ఎజుల కొనరించినట్టి నాయెగ్లు లెల్హ...కెవుము...” కళా. ఈ ౧౩౦. 4. రన్వం “క కాముకులకు నెస్ట సీగ్గు: గలవే యొందుక్‌ ” సా, ౨ఆ౨౧౩. లీ, దుర్ని మిత్తము, “క ఖలు డీదుర్యోధనుం జెర్టుల తోడన యుద్భవిళ్లై...” బారు సభాం ౨, అ. ౧౭౮ ఈ భంగము

బహు

ఎగ్రుగొనుం డే, నం క్ర"

అ

ఎచ

శెస్ట...” కళా. 1౬ ఈ ౫౦. 7. అపకీర్తి “ఊ. ..ధర్మకీర్తులన్‌, బొగ్దులు సేసి జారు శళిం బొంది కటా కడు “పేల తెచ్చుకొం, బెస్త దలంపంగా వలబె...” భాగ, ౯, స్క-ం. 3౭౮. ర. అమంగళపు మాట.” ఆం. భాం వ ౧౧౭, 9. అవమానము. “క, ..నిన్ను, నెవ్వ శెగ్దు సేసి ఇిజీగింవవే,...” సాం ఆఅ, ఆ ౨౦౧. విణ. హానికరము. “క అంతిపురముచుట్రజీకం, 'బెంత యు గీ డంళకంటె చెగ్లు తదీయో, "పొంతచర కుబ్బ్దనామన, కపుతాొదులతోడి పొందుశలిమి భటునకుక.” భారం విరా, ౧౩ ఈ ౧౨౧. (ఎగ్జుగాకొనుఎ తరచ్వుగా భావించు. “క. ..నీవిభుం డాడినది యొల్స చెగ్లు గొనక, +. ఫారం కర్ణం 5, ఆ, రా3.

ఎచ్చిరిలం = ఎచ్చిరిల్లు. 1. వర్ధిల్లు, వృద్ధిపౌందు.

“లి పయుపాయంబుచే నెన ెచ్చిరిలగునీక రాతునకులము ర మేశ్వరుండు, దునుము , .. కళా డా ఆం వల 0 జాగరూరుం డగు. (చూ. వెచ్చిరిల్లు) లె చెలశేయగు. (చూ. వచ్చి. "దే. టిం డయ 1. బాగ రూకుం డగ.

“గీ, , , ఎచ్చిరిల్లి ; కౌన నిది “వేళ, ౪” శ్రీరం* మా. ౨, ఆ, ౧౮ 2, వర్ధిల్లు 3, ఇలరేయగు.

ఎచ్చిర్లు = ఎెచ్చిరిలు. (ఇెలనేంగఎ “ఆ,..దనజూ,

చెపుడు పొద్దు గ్రుంకో ఇపుడు మా కెచ్చిర్హం, నలుగు ననుచుం బోరు నలుపుచుండ.” రామా, రాఅ. ౬.

ఎచ్చిలు, చే. అః క్రి (క. ఏచ్చజు) 1. వర్ధిల్లు

షూ] . = చంద్ర వోసుం డెచ్చిలీనం చ్రైనూద మొ ననుచు... జై. రా అ. ౯౨. 2, సేదదేటు. “వ. . .రిజ శిశిరగిరివరకరస్పర్శంబు శిళిరోవచా రంబుగా చెచ్చిణి, ,.”? కు. నం. బీ ఆ ౧౦౯ 3. బాగుపడదు. “చ... .బుద్ధిహీనునకు నంతయు బుద్ధులం ఇప్పెనేని యెొచ్చిఆఅండు....” నాం వంచ. ౧, ఈ ౦౨

కర కలగె చలమ్య్మాన ఎచేటు = ఎచ్నోటుః ఊ వారి 9 ఈ ఎవరొ

వెన 447

ఎవేరము = ఎచ్చరము. సి. ఒల్ఫ్ల దు నోపీంచి యొ డునెత్తము వన్న చఇెచరంబు నే ర్వని యొన్ను. గానీ &. హరి. 5౨, ట్‌ి, ౧౨౦.

ఎవేరించు = "హాచ్చరించు, “గ్‌ _ _వలతి మైన, వెజ్జా 'నెచరించి యరయించె వి పృనుతుని, గంట వ త్తి డుకొని నై రికప భుండు.” పాండు, 3, ఆ. ౬, ఎచ్చేటు = ఎచ్చోటు. ఆము. ౧, ఆ. ళో౧. ఎచ్చేరము. చే ap హాచ్చరిక EI ఖ్‌ + అయ్యచ్చర లెచ్చరంబులకచ్చు వదలి, ..” కవిక. ౬,ఆ.౯ార. (శ. ర పాం బీచ్చేరించే. చే. స. క్రి* 1. పురికొలుపు, “ఉ,., కోరికర్‌, సెచ్చుగ చెచ్చరింవ, +” మల. ¢t sh అకు యె, జ... ర, సృృతికిం దెచ్చు. = = బె న్థాంతరవ _రృనంబు హృదయంబున కి గజి "నిచ్చ రించి...” ఆము. ౫ ఆ. ౭౭. 9. జూగరూకునిం

ఎటు

39 చెచ్చరికించుచు. విక. రా ఆః 9 ది, నృృతికిం డెచ్చు. “సీ. మజవక చే నన్నమాట యొచ్చరి కించి... ge శరం మా క్క ఆ లం

ఎచ్చు- చే. అ. (క్కి. (క ఎచ్చు 1. మిక్కట

మగు. “క...అవో, యొచ్చరిక సామి యను రవ, మెచ్చ...” ఊ రా. ౭, ఆ, 3౯౮ 2. విజృంఫించు. “ఊం దుర్శతు లెచ్చి సాథులకు (ద్రోహము నీయునడక ...” ఊం రా, ౨ ఆ ౧౧౦. వి, ఆధిక్యము. ల్స్‌ నిచ్చలంబున: గడ లం దా సెచ్చు గాంచి” నీలా, ౧, ఆ ళం. విణ, 1. అధికము, “క నొచ్చినవారికి నావద, వచ్చిన నది పరివారించువాని చభుళ్వం: జి వచ్చాను...” దశా. ౨ అం ౨౧౭. ల, డ్తాష మము. “గీ. ఇట్టివారలం గృపచూచు టెచ్చు గాదు.” వేణు. ౨

“జేయు. “చ. అతినికటంబు లగ్నమని యాంగిర ఎచ్చొటు = ఎచ్చోటు. “ము, -ఎలిచ్చొట లే దిట్టి

సుం డపు డెచ్చరింవ...” వను, ఇఆ ౮. శీ "తెలియంజేయు. “క్‌,,.విఫిషణుం డెచ్చ రింద...” దశా. ౭, అ, ౧౫౬*

ఎచ్చేరింత. చే. ఏ. (ఎచ్చరించు భా హెచ్చరిక, “ఊం వింతకవుంగిలింతల నవీనగళధ్వని యొచ్చ రింతలకొ”” పాంచాలీ. 3, ఆ, ౬౦.

ఎచ్చేరింపు = ఎచ్చరింత. గనీ ఎచ్చరిం పెజుంగని

యొడందబల్‌ శమకంబు . ..” చంద్రా. ఇక ఆ

౧రలా

ఎచ్చేరిక చే. ఏ. (ఎచ్చరిక). 1. హెచ్చరిక, స్రో

కడానిచోజ... దశా. ౧, అ, ౨౭౮.

ఎచ్చో. డే, అన్య. దు 1. వచోటు. యూ

కరమార్ల 0 'బెచ్చో వదలక. ..”” విక. ౨, ఆ ౧౩౨౫౭. 0 ఎవ్వుడుం ఆము. ళ్‌, ఆ. ౨౬.9.

ఎచ్చోటు. "దే. మీ ప (ఏ4 చోటు. నీ ప్రదేశము.

భి రె. అధో ౨౦౫

ఎటు దే. వి. నీ. ఎక్కడ. “క వనెట నీ వెట,..”

భార ఆది. 65, ఆ. ౯ాగా.

ఎటవారె. బే, వి, కుందురికి ఆందుకు శో. (శ. ర

'తావాము. “వ ,. నిచ్చలంపు "టెచ్చరిక ఇాలక బీటు. చే. అవ్వు, 1. వై పు. ఉం రాం ౧ఆ. ౧౭౯

+4 సోరునిజయోధపీరులకు ...) రాఘవ కోఆ. ౧౫౨ 8. అవధానత, త దేకదృష్టి. “చ...నన్నుం గూర్చి. యెచ్చరిక ధరింప బోలు నన...” పాండు. ౨ ఆ. ౯౭. 9, చ భువుల జాగ్రత్త కంచుకు లుపయోగించు మాట. “క. ..అవో, యొచ్చరిక సామి యను రవ, మెచ్చ.” ఉం రా ఈ 3౯౮ ఎచ్చేరికించు. జే. న డీ 1. హెచ్చరనించు, స్తో హూంచు “*డ్‌..,క న్నిచ్చకు వచ్చు చేడియల

2 నరితిం స్వా క, ర Xo. రం వొసయగమిం చెలుపును, (వాఎ

ఎటులం = ఎటు, స్వాం ర్త ఆ. రావ, ఇల్లే : ఎట్టులం*

నీలా. ౧, అ ౨కి.

ఎటువంటి. డే. బిరా. ఎల్‌ LET శన ఇటువంటి

“వండుకయు, , ల "కాళ ౧, ఆ, రారా,

ఎటువలె. చే. అవ్య. (ద్బు. ఎట్లు, వీరీతి “వ...

'ఒంటిమై నెటువలె వచ్చి కమ్మ...” వసుం వ్ర ఆం ౧._.౨౧.+

ఎట్ట - ఠు

ఎట్టకు చేని. బీ, అవ్య, తుదకే. చేనియుం బూని, Se భె రొ. అయో రోగం ఎెట్టేని = ఎట్టకో నేని. “క్ల __-పాంచాలి యొట్రశేని” భార. వి్‌దాం చ య్‌ దిది౨$వం Lt ఎట్టకేలకు. చే. అవ్య. (దు. ("ట్రకోన్‌ +వీలకు. తుదకు. భార. విరా, ౫, ఆ. 3 3౬ “క...ఇంటి ఇట్టకేలకుం జనియెక” జై. రా ఆ ౭౮ ఎట్టట. చే. అవ్య. (బఎట్టు+అటు+అఎ ఎ'టైని. “క ముద మొదవంగ నుతుం డెట్టట్క (బ,దికినం

లీ జాలం...” పరము ౨, ఈ ౧౯౨.

ఎట్టన = ఎట్టట. (అవశ్యము “క, పట్టితిరి చిచ్చు నృవామునం; బట్టితి3 తదీయభార్యం బాడడవు లకుం, గొట్రికిరి అ మనుషంగ, చనెట్టన భ9యిం చవలెనె యా స్రాణంబుల్‌ =” భాగం ౧౩ స్కాం 3౧౨. (వావిళ్ల [వృతిపాఎ

ఎెట్టపోగు. చే. వ. (క ఎత్రెపోగుు దండెత్తుటకు వచ్చు నై న్యము. ద, .ఏరహిపృకరంబు నొంప ద్కుష్కు_రగ త్రి చెట్టపో “7గెసలం గైకొని వచ్చిన రితి, 3 స చంద్రాం ద, ©, లాం. (శం రం హాం “ఎట్టంోగి ముద్రి)

ఎట్టమెదురు. చే. వి, చె”. (ఎదురుశాఎదురు) మును ముందు. “గీ, ఇంత యొప్వునె యుడులోక మెట్ట మొదురలో “కాలీ, జా త, ౧౮౬.

ఎజ్రా = ట్టు (చూ ఎట్టెట్లా”)

ఎట్టి. జే. విణ. (ఎట్టుగాష ఎటువంటి. భార. అది.

క్కి ఆం ౫౮ | | ఎట్టి:ండు, జే. విణ. (ఎట్రిశవాడు) ఎటువంటి వాదు. “క.. విప్పు షరా నెట్టిండై న దుంకచు బెెదుకా మార్క. ౧ ౧౧౯.

బురీమై = అ మం (శం ర) ల య ఎట్టువో లె ద్‌ ౨ టువ టెం (ఛం ర న Ge - i క్ట శ స్ట ఎట్ట చే. అవ్య. బప కారము ఆము జక్క, ఆ గళ. కానీ, ౭, ఆ, ౧౦౭.

ఎట్టెటా = ఎట్టా. “శా. ఎట్టైట్రా. శివుళశ్చెనంటే షో క! నం, ఢి, అం ౧౯౩

తర

ఎడ

“ఊ,* *ధృతి "ఇెట్టకు ఎట్టైట్టు టా లక్షం (వాం

ఎట్టా = ఎట్టు. “క. ,.మ్మొబ్బతు, శెట్లా కడవెట్ట

నమ్మ యిట్లా గయినకా” రాధా, ౨) ఆఅ, ౨౦. 1. వరీతి. భార ఆర, ౨, అఆ. ఏ. పొసయమి: చెలుపును.

ఎట్టు. చే. అవ్వ ౨౪౭. 2. నీవైపు శివరా, 3, ఆ. 2౬ ఎడం యు. చే. ఏ. (క ఎడ. త ఇడం క. స్థాన ము. “ఉఊ..,. చూప చెల్ల ను, దద్దయు ఫ్స్‌ల్రి నచ్చటికిం దా కెడ గ బంగం బచాజి రొక్క_డై ” భార. ఆది. ౬, ఆ. 3౦౦. 2. కాలవిలంబము. “కృ ధరణీనురవరులకుం గడు, నెర ఇడ "నెజిలి యడయుం జేయుదు* మపి పురువులు...” భార. ఆది. ఆ ౧౧౯ ల. నమయము. “క. పోరం బరిమార్హుం. గొంచెప్కు వాన యుూన్నిడన...” భార, ఉద్యో. ౧ ఈ ౧౯. 4. ఆనుకాల్యము. “క రేయును బగలంను విదు రుడు నీయొద్దణె యునికిం జేసి చేరము వలు కన్‌, మాయిష్టం బెణీంగింపంగ, ధీయుత యొడం గంటి మిన్ని దివసంబులకుక్‌-. “భార. అది రా ఆ. ౧౮ రీ. నందు. “వ...భవదీయవిభవం బుజి జ ఏలెటై యొరుల కెడ "లేక తేల్చు చున్న నెంత యొవ్పగునో ...” భార, ఉద్యో. ౨, ఆ. 6. మినహాయింపు. (చూ. ఎడపెట్టు 7. చన_త్తపలకమెః గలగడి. in నేతకు బుల యొడలు గడపిల” దశ సి ఆ. ఒకో. రీ. ఎడము. “గీ. వే లె డెడ లేనియట్లు గ...” భార. భిన్న. 3,ఆ.ళం౧౧. లి. మధ్యము. “క. . .పార్టుండు. .విశాలాస్య వ్ర వవరము లడ రింవం గుంఛభవుం జెడ. (ద్ఫుంచెక్‌. 2 జార దో ౫ ఆ, ౧౦౬. 10. దు+రము, “చ తేడ పసజంచె జమ్మికిం (బ్రదమీ.: వృ త్తిగం అ నోపని, మెడ ను. పు. బనులం. .. భార విరా శ్కేఆ ౧౭౧. 11. విరామము, “క ఎడ కేక కపురవానన, లడకడిబాగాలు...”” ఊం రా, ౪, ఆ. ౧౭౭. 12. తెఅవి, “గీ. మము నున్నారె యనుమాటమ్మాతృశై న, చెడ గలజె సీకు,.,”? కళా ౭, ఆ. ౨9. "18. గడువు

౮

౮౯౩

వేడ 449 ఎడ కక బడ యిము నాఫోొకించుక,. దొ iE డద మునంగా, న ఫై డ్‌ రె ళో ఈ. ౨౦ 5, క, ఆ ౧౧౧. కేడీ వియాగము. "శీ ps టౌమ్ము* అక __వెడుదవాటంపు: ేరెడంద

తో మన శెడ సేయ నేతెంచినదియొ..

కళ్ళా, ర్క ఆ. ౧౭౭. 15. భేదము. “క ఎడ యిెణీయగయుం దమలోవల, నెిడ యొటణు౩గక

ధర్శ వన మేళ స్థీతికిన్‌, నడిమింటివార లె, త్‌! 3,౪. ౧% 16. es “దష. ఎడ మాట లాడ నాయినవంశుతోడం గడశను చానుమండు గరిగసే నీకు” రం. రా, కిష్క0ం. ౨౧౬ కుం క్ష. ధనము, “రీ తొడ వులు తొడం గట్ట "సడ లేక బెదరక యెరువు సొమ్ములు 'వెట్టి తిరుగువిటులు- 168. అవమానము. “చః చిలుకలకొల్సి.. యెవ్వ శడ్ర చేసిరి సీకిటు లేల చింతిలక శ” సారి ౧% ఆ ౧౧౭. 19. లోకవ్యవహారము. “గీ అబలం గడు నెడ యొబజులని యాట దాను” కు సం ఓ ఆ లగి 20. వై. బి. (సం. వాన్‌) హృదయము. “చం ఎడం బొలి వోనికోరికల సే _డెజసొంపున నంతకంత 3, క్కు. డగుమదంబు పేరి రతికోర్కు.లు గొమలు వోవ...” నిర్ష్ట. ee 23. విణ L pa "మైనది. “క కడు చెడ గావున నది యిక్కడ వినంబడదు. ..” కళొ, ర, ఆ, ౫ ర, అన్యుం డు. సాం. ని. మాన. ౧౦. కె అధికము. (చూ ఎడదవ్వు). 4 ఎడమ నున్నది. “ఫీ "పెరియిన వింథ్యా ది, ఇంపెంత కలశజుం డెడగాల మె ట్రిన నడా నరాః కస 9, ఆ ౫% గ్‌ వ్యర్థము. క! “" ఎడమాటలకుం బొడ్డు నిడివి “లేదు” పిన. శకుం. 3, ఆ.రారి. 6. అల్పము “ఆ _, విలంప "మొదల నగులాభమును నెడ, వ్యయము గలుగుటయు శివ ప్రదములు.” భార. అను. ఎగ ఆ 2౫

23

మల. వ ఆ రం

వం.

బడందః చై AD (నం, వాజ్‌ = కః ఎబెః త్తం ఇద

యక 1. జృదయము. “ఆ ఆశ్వ మేభము

నక నర్చిళం జి "జ నయా, యశళ్వ్వరాజు నిట్టు లవ

వారించి, ముచ్చు గొఅక యాసమ్ము ద్ర దేశం బున, నోట్‌ మెడంద లేక యున్నవాడు.

ఛార ఆర. 3, ఆ. ఇకి. రి సండే. “క...ఎడం రగా

ని.” చా. ౧. ఆ. | వాని చంద్రా ౧, ఆ. లాగ్‌

ఎడంబడు*, ద్వ. అ. శి” (ఎడన్‌ శావడుఎ విరామ

ముండు. “క. ఎడయబడక యవహోర్య్మాకృము, వడిగొని చదివింవ నిట్టు వలయునె...” భార. ఆర. 5, ఆ. ౨ ౩3౮

ఎడయబాటు. చే. ఏ. (ఎడలబాయు, థా వియో గముః “సీ, , ,రఘుస్వామి వెంటనే లక్ష్మణం జెడణాటు లేకండు...” ఆభ్యా.

౧౨ పు

ఎడంచాపు- చే, స (కి (ఎడన్‌ 4 పాపు 1. తెల గించు “గీ ఈ నిరోధంబు నెడంచాపు నీతణ మున.” ఊ రా. 3, ఆ. ౮౮ 2. వేటుచేయుం (వ్యు) శి. తీర్చు. “ఊ. .. ఎన్నిజున్మమ్య న్యఖైన సితనియిణం బెడయాపుకొనంగ చేహ. ar రా, శో ఆ. రా౦.

సుల

ఎడంబాయు చే. అ. (క్రి (ఎడన్‌ పాయు దూర మగు. “డం, ,ఈ, దివ్యసరోజదామకము . . దీనిం గన్న నెడంచాయుం6 ద్రైదోవములు. = కి. వీడు. య్య్మాగృవాం బెడడదాయక. విరి.

వసు, ౫% ఆ. కొర స “క ఆయము ధరే

టీ “సాం ుఆఈ

ఎడకట్టు* దే. అ. (క్రి- (ఎడ+కట్టు pals చురలం జీముపట్టు (శ. రుద్రా స (క్రి. వేర్చు. 445 = సీ ఇంద్ర, నీలములతో నిహకట్టి ్రష్చనరమణీ యకతారహారము ధరించి” కాశీ, ౭, ఆ. * ఎడక త్తియ = ఎడకశ్తె. అం. ఖా, ద్వి. ౧౧౦.

ఎడకత్తి. ద్వ. వ. (ఎడ+కశక్తె se “సీ. బ్బ అరో౦:

క, అఆ,

ఎడకాండు. చే. వి (ఎడగాకాండు) ఆార్పుకాండు. జేంక. మాన. 3౦.

ఎడకారు. ద్వ ది. (ఎడశ-కారుంమాథుమా నము 'మొదలం. జ్యేష్టమాసములోవల పండుపంట, (శం ర్వ బ్రా)

ఎడ

450

ఎడ

ఎడగడ్డ. ద్వ వి. (ఎడ4-గడ్డ ఒడ్డు. “కీ జలరాను | ఎడ తెర్చి, చే.వి. (ఎడ+తెక్చిం వ్యవభానము. LI

లేనును గలయగుండుకోని యెడగడ్డల పై దొరగడలు దొడర.” వారి. ఊ గ్కా ఆ ౨౨౦.

ఎడగర చే, పి, | కృమము. (చూ. ఎడగరపడు

పడు; అలయు. “సీ. , .సీవు డస్ప్రియున్న వాండవు న్మిద్యయును లేక యున్న సీ వెడగరవడియె ద్‌ యడవిలోనలిభార, సా, 0౧9 యం కరః (ముద్ర, పా “వేగిరవడియొద వేల యింతి శ. ర, పాం

ఎడగిల్లు. చే, అ. క్రి. వైతొలంగుతప్వకొను. “క,,. 'పాశృతుపురుషుల కెడగిల్లి దూరమునకుం జను చున్‌” విప్ప ~~, + విం.

ఎడగొను. బే. అ. (క్రి. (ఎడ+కొనుునందు చేసికొను. “దీ కంెగేల నకనికౌయిలి యాయి యెడగొంచుం

శేలాంచలముం బెజచేతం దడవి, తెచ్చి...” ప్రభ ఎగ్‌ ఆః ౫౨.

ఎడతాయ, జే. అ. క్రి. (ఎడ4తాయ 1. ప్రతిను టించు. “సీ. ఒకనరుం డెడతాశ' నోర్చు బీరము లేక గిరిజాధినాథభుండు క్రిందువడియెం కం శకం. ఫీకి. లారి. 2. మిక్కిలిచేరు. “వీ ఏడిచి యు విడంచాల కెడతా(కు సిస్దమో “మోరసింపుల

యిఎపు “చారసింపి” అసి, 5, ఆం రా

ఎడతీయు. జే. ఆ (క్రి, (ఎడ4తీయు ఎడతెగు, (శారు)

ఎడ తెంపి. దే. వి. (ఎడగాతెంపిఎ మే, విచ్చి త్రీ, విడిపో వుట. వ్యవఃల-వారిద్ద అకు “నడతెంపు లైనవి. 2. "తెలిపి వ్యవధానము. (చూ. ఎడ తెరి ఎడతెను. జే. అ క్రి. (ఎడ తెన1, విడిఫోవు, “క, దో ణయ రయమున నేసీన, బాణము లెడతెగ క.. .”ఫార విరా, *% ఆ ౧౨౯. 2. వేఆగు. “క, ..ఇభయూభములో, నొక్క_కరినా థుండెడ తెగి చిక్కె. .. భాగ ర్యా స్కాం, 38. 8 నళిం చు. “క. వడుదినంబులము _ీం, గూడలో నేరితి వచ్చు గురుసంసార్క క్కీడన మేక్కియా డతెగు” భాగ. ౧స్మం౦* ౫౧౩. ఎడ తెజపి=ఎడ తెర్చి.(యా. ఎడ తెర్పి)

ఎడ తెర్పిగం నొందజు పాయవాజంగకె” భార విరా౫గ్వి ఆ. ౬౧. (శ. ర పా, ఎడతెంపిగ, ముద్ర. ఎడ తెంపుగ. పాఠాం

ఎడ తవు. చే. అ. శ్రీ (ఎడ+ కెవ్వు.) 1. కెగు, విచ్చిన్నమగు. “క పెనయువ యెడ తె వ్వక వదు, చెనిమిది దివసములం సెల్లె...” భారం శల్య. ౧౩ ఆ. ఏళరా 2. ఎడయడు; చెడిపోవు, “నము. ..కామి సీక*మి సం, తతిశేలా యెడ తెవ్వుం గంతుకల వో నాదంబు లావోలునకొ.” ఆను. ౨,ఆఅ. 3౧. (ఎడృతెచ్చు. ధా అని. శ, ర. వేదం. పాం) 8. రాకుండు, ఆయగిపోవు. “క. మడు వింకయగయబా జేడు నీ, రెడ త్రెవ్విన నొండుచోటి కేంగయగ రావే...” ఛార. శాం. 3, ఆ. ౧౮౬

ఎడదవ్వు. చే. ఏ. (ఎడ దవ్వు మికిి_లి దూరము, “గ్‌, -కాళికాపురి ెడదవ్వు గలుగు నడవి””కాశీ. ౭5, ఆ, ౧౯౭.

ఎడదూడం చే. వి, (ఎడళాదూడఎతజిపిదూడు పాలు

త్రాగ మానినదూడ. (బ్రాఎ

ఎడ నాడు. చే. స శ్రీః (ఎడక -+ఆడు.) దూు, నిందించు. “ఊ అఆడదు సెక్కు_'భాప లెడనాడదు వాకిలి వెళ్ళి కల్టమా, టాడదు...” భాగం ౬, న్యం, ౨౭.

ఎడనీరు. ద్య. వి. (ఎడ+నీరు 1. లేళబెంకాయ లోని తియ్యనీరు “చవలుచనియంబళుల్‌ వెజుకు పా లెడనిట్ట రసావళుల్‌ ...” ఆము. ౧, ఆ. ౮౧; ౬ఉఆ.౧౭. 2. ఎడసీటికాయ. “పీ. ఎడనీ రటంచన నగు: దచ్చ్భలాటువు. ..” అం. భా ద్వి, 8౯ (శం ఈ పా, ఎలనీరు ముద్రి- ఎళనీరు పాఠాం

ఎడనెడం చే. అవ్య. ద్రు* (ఎడ౯ ఎడ 1. అక్క డక్క_డ. “క, ఎడనెడం బజవపై యొెప్పెడి య డపులు. ..” భార. భం ౧ ఆ. 9౯. 2. అప్పు డప్పుడు. “సీ... ఎడనెడ నవ్వుచు చేడ్నుచుం డు జై. రాఆ ౧౪౩. మధ్యమ ధ్యమున. “సీ ఇభప్రొద్దు గుడుచుచు "నెడనెడం గుడువక యుండునాతండు సదోవచాసి.” భార. శాం. ఈ ఆ, 3౬6౮,

ఎడ

ఎడపందడవ చే. అవ్య. ద్ర. (అడపాశడపా అని వాడుక *ఎడవదడవి అని శ, ర అవ్వడపహ్వ్పడు. “గీ, ఎడదందడవం దనూభవుం జెచట నుండుం గానరాం డని గృవాభ ర కాంత నడుగ.”కాక్సీ ౮ ఆ. రాగి, వేం పంచ. ౧, ఆ. ౪౩౪. ఎడవక,. చే. అవ్య. (ఎడవుధాతువుయొక్క_వ్యతి "శేక-క్రా నర్థకరూవముఎ) l. ఎడ తెగక, ఎచ్వుడును, “ద ఎడపక రేయునుం బగలు చెమైల నమ్మలతా లర్పలహాడి . .

cs కు .

వ పీలా. ౧౩ ౫ ౧౦౮ on ల్‌ =, ఈయి, డుడుగుము వచ్చెడుపండువ,కెడ పక యట కే(గుచెంతు మిందజ మనిన౯.”చెన్న. 3, ఆ. ౧౬౪. 8. ఆలసించక “క. కడు: జెల్డ గు నా౭కలి నా యొడ లెరియివంగం. దొడలా నొ క్కొ_-ట జగముఠల్‌ , ఫొడపొడిగా దరికొనియెద, చెడకక యిం చుకయనుజ్జ యిమ్ము మహాశ్రా,'

పూ. ర్కోఆఅ. ౧౧ క = హెచ్చు కగ్లులు లే కోక . =. పుణ్యుభాగీరథి య్యిహ్వుడమిః గలజనుల ఇలను, య సేవ్యంబ కాక యిది సీయదియ్సే.” భార. ఆది. ౭, ఆ. ళం.

ఎడపడు. ద్వ. అ. (క్రి (ఎడశవడు) 1. విరామము కలుగు. “క...ఎడపడకయ, కురిసె మహావృష్టి ల్‌ కరంనుంం అఆ ౧౦౫ 1. లోపము వచ్చు. “ద్వి. మ్మిక్సియలందును చనెడపడకుండ.”

రం, రా, బాల, ౧౬, పు తె. ఒకదాని తరు వాత నొకటియగు. “ఆ... సౌఖ్యదుక8ఖములు వచ్చు నెడవడి. ..” భార. ఉద్యో. ౨, ఆ. 2౯. 4. దవ్వగు. “కీ __చరంబున జడవడకుండుదు

“..” భార శాం, ఇ ఆ ౧౭౪. లీ. జూమోను దారు. డగు. “క. కుడిచినతం డరువకుండిన, నడవడినయతండ యచ్చు కల నృపతి యా, కుడిచినతనిం గనునక్వడ, యెడపడిగాకనికి శెట్టి యిష్పింవందగుక్‌ ఎ” విజ్ఞా. వ్యవ. ౮౮.

ఎడపరి. జే. విణ. (ఎడపు-అరి ఎేడంబాపునది. బెడపరుల్‌ మదవతు ండితా. పురా ౧౧౬ పు.

“ద్వి. ..అంగనలం ,*+*, "లేవంపుయబుట్టులు. ష్‌

ఎడపిల్బం చే. వి. (ఎడగాపిల్ట్ర) పాలు విడిచినపిల్ల, రణ పసిబిడ్డ, (వా)

rT ye Tr న కన నా ల న త న నన న త

451

ఎడ

ఎడప్రు. చే, సక్తి. ఓ (గడియ మొ తీయు

తొలగించు. “గీ,..కచాటము గడె యెడకి నంతచె,..” వాంస శి ఆ ౨౪౨. ద. అంత రాయ మందించు.

క కృతువంకరాయ మె నను, గృతుకర్త వినాళ మొందు భునపాపము కే గులు “వెడవకుండం జయ్యాన: గ్రశువళు వుం చేరవలయు...” ఖా. రా, బాల. ౬౨౧. 3. ఏడు. “సీ. తొడణినవని చలం బెడవక యతి దుష్కరం బైన గడ'కేర్సు చ్రభువులార స్ట్‌ భార విరా 9ఆ౨౧ 4 'సంషంజేయు. (చూ. ఎడయు వి. క. ఎడంాపుట (చూ. ఎడవరి౨. 2. లేమి. “క ఇమైడపున నిజనర్వ, స్వమ్ముం గళ్ళత్రంబునైనం జను నీయ...” కుం నం, ౧౦, ఆ ౧౯౨

ఎడ పెట్టు. దే. న క్రీ, 1. విడిచిపెట్టు. “గ్ల ౭9 డును మూడు నాల్హు, న్స (క్రమంబున le! స్లెక్కినట్టి, దినము లేడ వెట్టి" కుచుచుచు.. భార. ఆను. ర, ఆం ౧౦౦౮ జ మినహాయిం చు, అడ్డుగా సెట్టు. (చూ. ఎడవెట్టుఎ

ఎడప్రొద్ధు ద్వ. వి. (ఎడా ప్రొద్దు సంజపొద్దు. గ్‌ ఈ మునిపు త్తున కవన pe సీమహో టవిలోన నీయెడ హొ పొద్దు ర్వి. హరిళ్చః పూ ౧€_౨౯

ఎడబిడ్డ = ఎడపిల్ల (వాం

ఎడబెట్టు. చే. ఏ. దీనారభేదము, ము ఆం, భా ద్వి ౨౭౪

ఎడమ. చే. ఏ. (త ఇడమ్‌) చామభాగము. “గీ... కుడియెడవుల, నడరి...”” నీలా. 3, ఆ ౧౫ విణ. డాపలిది. (దీనికి వృత్తియందు వికల్ప ముగా నంత్యపర్థ్య లోపము. ఊదా:-ాఎడవు కాలు ఎడకాలు

ఎడమడును. డే. వి. (ఎడమ+అడున. త ఇడై

మడిడ్మై_ఎ 1. భేదము. “క...వ్కీ యెడముడుగు "లేనినెచ్చెలిం బొడగాంచుట చచ్చి మరలం

ఒకానొకగాకళో

బుట్టుట గాదే” భాగం ౧౦, స్కం, వూ. ౨0.9 ర్త, విభంబము. “చ -.తోడితెం, జెడ

మడు “వేల యింక...” హరి. ఫూ ౯ ఆ ౮౭,

ఎడ 452

వీణ. 1. విరుద్దము. తని నంతయు సెడమడుగుగం జూవందెత్తె యిశిదబు నగంగాకి భార. ఆది. ళఆ.౧౦౦. 2. కుటిలము. “క,. .త ల్సే;వన తాత్సర్యంబు తగ చెవంబిడి యే ప్రా;ద్దును చెడమడు గగుమదితో, ననువర్హింపంగ. ..” బారి, ఫూ, ౧ ఆ ౮౨.

ఎడమడుగువరువడిం బే. వి (ఎడమడుగుషాపరువడి) ఒకానొక మల్జబంధము. హంస ౧, ఆ, ౨౦౬.

ఎడవమడువు = ఎడముడుగు, చే. వి. 1. భేదము. “క ఎడమడు వొక్కింకే లేక యిట్లను సతి కోకా నిర్వ= రాఆఈ ౧౩౧. 2. విలంబము. (చూ. ఎడమడుగు). నిణ 1. వ్యత్యస్తము. “క నజిపింపంగం బొడిపించలల నెడమడుతై. కలంగినప్వు జేర్చజువంగ నేం గడు నేర్పు...” భార. ఉద్యో. ర ఆ. అ౧ళో. 2. ఏపరీతము* “క నడుమ నొకబోయవళ్లైం, గడు వేడుకం గోశి పోరు గనుంగొనియెడునం, దడిం దరియఃంచొ చ్చి కోళులు నెడమడువుగ విడుచుచున్నయెడ నిట్ట టీకా” దశ, ౯, ఆ, _9రా.

ఎడము. దే. వి 1. నడిమిభాగము. “క... రెండు వీళ్ళయెడమున విడినెకొ” జార. ౬ ఆ. ౧౦౧. ర సందు. “గీ...కా లూంద మైనం గలజె, యుడము...” వృబోధః ౨) ఈ ఇర 7. 3. ఖ్‌. “చ. .ఇందు కాజునెల లి మైడము. ..” వెం. పంచ. ౧ ఆ రారో. ఉం దూరము. “సీ...సీరి ఇజడలయాసి, ..ఉఊంటి నింక యొడంబునం దుంచి యుండుట పాడి గాదు...” వేంంమా. ౬, ఆ,

“క స్కీ కొడు కనీ యో!

ఎడయుం, డి, టం కం 1, తోెలంగు.

ఎడ

భూపతిశై యెడయాడుదృష్టి... నైవ ౪% ఆ. ౧౮౦కి, 2. నడచుకొను. “చ... దానిశే, ననుగుణ మెనభంగి చెడయాడ గ జొెచ్చెద.. ఫ్‌ దశ. ౭, ఆ, ౫౨.

'బడయింమే.. చే, న శీ (ఎడయు. ధా, డే

ఖండించు, నజకు, “వ... "మెకళ్టు గెడయించియు.., 320.

“మెడ లెడయించియు వ భాగ, కు) స్కం,

ఎడయిక చే. ఏ. (ఎడయు థా వియోగము, ఎడం

చాటు, (శ. ర్ఫ

“న్‌ ఎడసీన జిలంగనంబయ్యొదతో ప అచ్చ. నుం. ౧౬. 2. విముఖనుగు. “క...నాసై. స్వామివతి యెడసి యున్నది...” ఊ రా. ౬, ఆ, ౨౬౨. 3. చెడిపోవు. “గీ. పీంటమోందటి “పెండ్జి ండ్జు చెక్కు. లెడసె” శుక. ౨ ఆ ౧౫౩౨. న శ్రీ విడుచు. “క. ప్రియ? వొంధవ మిక్ర్రైమాళ్ళులం "లేశే వారేమికగొఅత వేసి ఇడసి హరి వి క్రికొ.”” బారి, నొ. లా ఆ, ౧౪౭.

ఎడరు. చే. వి. (క ఎడరు, ఈ ఇడరు 1. యుక్త

సమయము. “ఆ. ఎడరు వేచి... భాగ. ౮ స్క-ం ౭౨. 2. కీడు. “ఆ. ఎడరుచోట నృవళి కీనాబ్దంవృత్తులం:, దగ భోగ ఈ న్యం లే. అవమానము. “*వ.. య్మెడరు రాచకొమారుల కోర్చునట్టిదే.” భార. ఉద్యో. ౧ ఆ. 3ళరాః

రో౧౦.

1; ఎద, సాయన త్‌? వద్తాస సనునిశిల్స ప్ర జభ యాగంబు లజ్రీ నారాయ టు తట. ప్‌ చై స సర్వం ఒరి యి, ౫౭. 2 cle చత

బడల. బే. అవ్య. ౧౨ ర, వ్యనధి. “కం వివరింప ఇెడము లేది.క అ క్‌ యః Lf ఆం ౮౬

జార వ ను ము నం

డీ (డముగాకొను ఆక్క) మును స్థితిలే, “క చెలయాకాంళొ మోదము, మించు. “గీ, . _౨ిడముకొన యం బరలి నడతె చెం కలుగనియెడలకొ మబదాళి కనరముస, లీ దశా. ణా ద్రభూ పాలు సేన” ఊఉ. హరి. 3. ఆ, ౨౪. ss అరం

జల క్రి- అవకాశను శేసికొను. “ఐ,..నుడించి యొడముకిొసి బడిబడిం బొడుచుచు...” కళా, 3, రి బిడడ

ఎడ లించే. డే. స (క్రి (డలు థా* ప్రే l. అన సగిల్ల జేయు. a ..మునుంగు శపనింజ.. త స్వాం 3,ఆ, ౨౮. 2 విసర్జించు; విన రంప జేయు. “జ. సైనికు లెల్ల హు. రీణనన్న వనం బెడలించి పాణినా.” పారి. ౫ ఆఅ ౧౮౦

ఎడయాడు. జే. అ క్రి. (ఎడగాఆడు) కే, తెరు గాడు, పర్మిభృమించు. “జ. . .వేడ్క_తో నివధ

ఎడ 468 ఎడ

W

ణా నైనిక ప్రో త్సావాం బెడలించి,..” జ డలు. డే, చ. డీ క్షే అవసరిల్ద జేయు షా. ౧, ఆం కారా లే. తీయు; (చిక్కు. మొ) స పయ్యొదకొంగు లెడల్చి. . +.” కువల. ౧, ఆ రారా. లుచు. నీ నిర్ణమ'ద్యార మెడలించి...” శుక. 2. ఊడందీయు. “గీ... గవునెన యెడర్సి,..” 3,ఆ.333. “జ. చేవడి పీశెమోటుటలుం జిక్కె_| చ్మితృభా. 3, ఈ 33. తి. వెలికి: డీయం. “చ, డరించుటలంక్‌ సరింబడక్‌” ఆము. రా. దొనపయి: బాయ ెచ్వుడును దూపు లెడల్పుచు క నళివంజేయు.. “క హితలీల భవృప్పయాస నున్నరీతి,..” కళా. ౮ ఆ. ౧౨౨. క (చిక్కు "మెడలింవంగబేల” "కాళ, 3, ఆ. ౧౨౫% ర.బయ| మొ) తీయు. “గీ. తళుకుంగగొననోర మోసల లువేయు. “సీ. వదినెముజఎదలివావులు కల్పించి. నులి యెొడల్పు” కళా. ౫, ఆ ౧౧౩.

మర్మ ౦బు లెడలించి మయుఃగుసేసి” భాగం ౮ ఎడలంవాపు, బే. స. 8" (ఎడలుచాపాపు) ఎడ: స్క్హం, 3౧౮౦ 6. నజకు, “కళ. . .పులులన్‌, మెడ చాపు, “ఆ, ఎంతపాపకర్మ మేం జేసియుంటినో, లెడలించెను బెడిదప్రుటడిదంబున. ..”యం ౨, ఆ. యొడలువాపె మనల నీశ్వరుండు” బవో. ౨౯ 7. నడలించు, విడిపోంజేయు, “సీ. కీలంకాం 3, ఆ. ౫౧.

డలించం గెడ శ్ర కరం. ర న సత... వ జంబు. భార దో 5, ఆ. ౬9," WW

WU చాపు, “ఆ, .. ఊర్వశియు నృపాలు: డున్న యట్టి, ఎడలం. జే. అ క్రి. 1. అవనరిల్లు, “మ జిలుగుంబ। ఇెలిమి గాంచి యెడలుసేయుటకై వేళ గాచి య్యెప బీరునాణి గొదలక. . న. షం కూ య, యుండి రప్తకాశవృ త్తి.” కవిరాం గి, ౨౧ ౬౭. 82. నడలు, *ఊ...శీ 'లెడలంబొమవిధఎ బున,, అ సా, 3 ఆ. ౧౧౫ 8. రాలు. (ద . 0 వల్దాకు వెడలె: దరుల” కు, సనం, ర, ఆ రాగ &. పెడు నళించు. “క్క వపడంలికిం గ్గనా ధర 03 త్రణాడ్మా బెడలిన, ల భో, ళ్‌, &, ౨౨౦. ల్‌ గురునలుక నాకు నస్త్రన్ఫురణ మెడలె నండ్రు.. Us ఉదోో. ౨ 65, ఏర ర్‌, చనిపోవుః కక ట్‌ బే కు_డ్మిబ తుకు నాకు నాశం, జెడలిన. ..”” భార. ద్‌ ౨ ఆ. 3౪౯. 6. భగ్నమగు. “క. | ఎడవు. దే. ఏ. ఎడా3. “వ,..ఎడవునం జలివంది కర్ణ ధారవి, హీనం బగుకలము జలధి నెడలిన భం రిడియెద మనియు...” ఆము. ర, ఆ, ౫౫ 27 షః ఆదీ AE”, భార. దొ. ౧ తె, జలం: 7. దూరమగు. (ముది. ఎడ న ర్మ పా రరిరె. దై ఏనదిం “క సీ రథమునకుం బొౌరమ, నోరగమునకుకా “గీ ..తెమవుు లెడ వనుచు జారిగొని నంశ ఛవత్తనుజు లెడలిరి.. “"చంరాం కి, ఆ ౭౪. యించుపేశ.” ఆము, ౬, ఆ, ౧౮ా (శరపాఎ రీ. బయలగు. (యా. ఎడలించు) స కి. విడుచు, శ్యజిం చు. “టా. ..టి ట్లుద్య్భోగం జెడ లంగ నేమిటికి సీ కుర్వీళ + * భారం ఫష్మ. ౨, ఆం ౧౩.

ఎడవడు. ద్వ. ఆ (క్రి. (ఎడగావడు). విరామము కలుగు, “వ...ఎడవడక పొగడు పొగడికల కలకలమ్ములును .. , స్వా. గి ఆ, ౭౧.

ఎడవలం జే. వి, (ఎడగావలంఎ ఒకరకపు వల. “క* ఎడ వల కుంచెవల...” పహాంసం కి, ఆ. ౧౮౫,

ఎడవాడు. దే. స (ఎడగావాండుంఎ. అన్యుడు. చేంకం మాన. ౧.

ఎడవెట్టు- చే. స క్రి, (ఎడ పెట్టు) 1. మినవో

యించు; మితి'వెట్టు. “ఆ. గురుని , వచిన వింటె

“వెరన్సనం లావునలి జేసి దీని బొంకు సేయ వల

. యు, "నెణుంగు మతండు నిన్ను ఇడవెట్ట వలికిన

ఎడలుమే చే. న శ్రీ" (ఎడలం ధా, ప్రే తోడం వాండు గానం జెవ్న్చవలనె నీకు” భారం డో.

దీయు. “క. జడల: గల తొడవు లన్నియు, నె ౧, ఈ ౧౧౬ ౧ ఈ ౧౧౫౨ 2 త్యజించు? లిచి,. చిత్ర, ఛా. ళ్‌, జ్ర వ, విడుచు (చూ, ఎడ పెట్టు)

ఎడ

454

ఎడ్ల డ

ఎడవోవు. దే. అ. శ్రీ eds రాయబార | ఎడి=ఎడు. య. “జ వరికెడెది భాగవత

-మేంగు, “కం జ మెచ్చి యొడయనంబికి, నెడ

మంట...” భాగ. ౧) న్యం, ౧౮

వోయితిగాచె లంచెయింటికి రుద్రా.” శివ. సా, ఎడు. చే. అవ మే, శద్ధర్హాద్యర్థములందు, (పథమ

౪౦౭.

డసంది. దే. ఏ. (ఎీడ4సందిఎ మధ్యము. “క... ఎడనందిసి, బమ్యొదకొం గడ్డమెన: బ్రాణము 'వెడలున్‌”” భొగ. ౯ స్కృం, కం౧.

ఎడనను. చే*ఆ క్ర" “ఈ... పతివ, తారత్నను న్య శ్నహ్వు డెడస నక కంటిక్తి జెప్పవలెం గాచి తిరుగు శేయిం బవ లుకొ.” శుక. ౧ ఆ 3రొ౯ా

ఎడసాల. ద్య. వి (ఎడ+సాల్ర 1. వ్ర త్యేకమైన గది (శర) 2 (వ్ర, సక యైన క (బ్రో)

ఎడ సేయు. దే, స (క్రిం gs 1. తిరస్క రించు. “చ. మునుకొని తండ్రి యాజ్ఞ్వం దలమోచి నిజో చితకృత్య మేమి వ చినం దనశ_క్రియు క్రి ఇడసేయక చేయుట...” భాగ. 3. స్కం, 3౬లా*, 2. దూరము చేయు. “ఆ ఏల వృద్ద "రాజూ చెడే శసిద్రో పార్ధ భారం ఆది ౬, ఆ, ౧౦౨.

ఎడసొచ్చే, జే. ఆ శ్రీ (ఎడ౫చాచ్చు _పెంబడు; (వవెకించు. “క్క నతతావార సమంచిళు నుతి యై సుజ్జానమునకు మర్గెడు తటి నా, యత గతి నాతని కంగజ్క మఠ మై నవయావనాగమం బెడసాశ్చెన్‌.” భాగ =m స్య-౦. afer

ఎడాటము. చే. ఏ (ఎడ4ఆట+-ము 1. విషయము, “ఊ అన్న లపట్ల( దమ్ముల యొడాటమునక సము

డు... విజ ౧, 6. ౨౭. వరాహం ౨, అ. ౧౨౯ 2 (వృణయకోవము. “ఊఉ, _ మూటల

బోటి? నవ్వీరించికిక , బొందికలం చెడాటములు పట్టిన మానును వారు మెచ్చంగన్‌. అవా. 3, ఆ.

ఎడారి. చే. వి. చెట్లు చేమలు లేని విశాలపు నిర్జల భూమి. (శ, ర వా)

ఎడారె ద్వ ఏ (బడ4+ఆకె చెవ్వులు కుట్టెడుచిన్న సూది. (శారు

(ఎడ-చను వెతొలంగు,

పురుమ్చైక వచనోను” వర్భకము వరనుగునపుడు ఆగవముముగను, కృవర్ధ్ణ్యకార్థమునం బ్రశ్యయము గను వచ్చును. ఊదాః:-(వ_ర్హమాన'కొలమునకు) “క, తగ్గాడు గారణము లేక తడంబడి వడగత్‌ .” భార. విరా. ఈ, ఆ. ౮౭. (భవివ్యత్కాాలము నకు “న, ..జరత్కారువునకు జరత్కారుం డను మహామునికి: బుక్రైడువా: డధిక తేజస్వీ _..” ఫారు ఆది. ౨, ఆ. ౧౨౭. (భూకకాల మునకు) “క. తడంబడబడియెడు రవమును, బడి 'కాలెశురవము...” ఛార. ఆది. .9, ఆ. ౨౧౫. (కాచ్బీల్యమునకు.) ET “ఎస్టుల్‌ , నొడివడు ఏ ఎకశూన్యుల, కడ నుంగెడు నింతకంణెం నష్టము కలదే.” భార, ఆది. 9, ఆ. ౧౪౯. గ్ర ద్ర ఆశీశ్భావ స హ్రార్థనములందు శ్రియాప్రశ్య యములకో వచ్చు ఆదేశము. (దీనికి అభ్బువర మగునపుడు “మి వచ్చును) 1. (ఆశీస్సునకు.) “న. ..అం దవక్కమసోవంబు "లేకుంజెడు మని వరం దత్వా భార. ఆది. 3, ఆ. ౧౬౯ 2. (శాపమునకు) “క. వతిహీన రనగ మునులు ...మాంగల్య ర్క హిత ర స. భార ఆది. రో; ఆ ౨౨౯. 8 (స్రార్థనమునకు.) ఉదా;-లాబేవా! నాకోరిక త వర మిమ్ము.

ఎడ్‌ =

డ్డ బడ్డ. వె, వి. సృాదయము, “ఆం మ జ

న. "వెలుంగు నుచును చెడ్డ జాహ్నపీను తుండు సంతసిల్లి” భారం ఆది. ౫ ఆ. ౧౫ ఎడ్డ మి. డే. ని ఆపద. క “

"నెవ్వరు జేరరు..

౨ వి. ఫు ౫, ఆ ౧౦౨

ఎెడ్డము. చే. వి (క. ఎడ్డ) 1. అసౌఖ్యము, కష్ట పాటు. “క ఎడ్డము గాకున్న దే మృగేతణ యిం టన్‌.” భాగ, ర స్మ్య0* రోజ ౭. 2, అలభ్యత, దొరకమి. “ఊఉ. వీడుదినంబు లన్నమున శెడ్డము పుట్టిన యంఠమ్మా తృలో నేడుచుచున్న'వాండవు మునీశ్వర, , .” భీమం ౨, ఆ ౧౧౬

ఎడి డె

455

ఎత్తి

బడ్డి. డే, విదం, అపృస్తు నుతము, సందర్భము లేనిది, (చూ అ శ్రనగోలం డే. ప్‌ 1. మొదలు. (శ. ర 2. ప్రా

ఎడ్డిమాట

ఎడ్జిమాట. దే. వి. (ఎడ్డి4-మాట అసందర్భ గము. “వ. అని యర్జునుండు పల్కిన వన్‌ లాండు మెోజికంబున మొగ మడ్డంబు గదల్చి

యా యొడ్డిమాటలం బని లేదు... వారం ౭, ణి, వన

ఎెడ్డియ = ల రై (శం ర

ఎడో. వె. ఘర. (సం* "పేడ 1. మూర్జుండు. కం గ

యి తృనభిజ్ఞాం డగు నెడైకుక దన కం కప్రాఢ యాదాని భా, ర్యనుగాం జేయు fa? అవా, ఏ ఆ, ౧౪. 0 ముదక మొనద్సి “ఊం. మాసిన యెడైదుప్పటియు...” శుక.౨,ఆ, 5౬.౨. 3. వీవ్యాము. ఉఊదాః_ఎడ్జెపని ఎడ్జె(డు. "వె, విణ, మూర్జుండు. “డా... తా, సడ్డ యొనర్ప అవ్వల నిశాచమువంటి గరానుః గూ జె సి యొక్టైండు.. -” శుక ౧, ఈ ౫9. ఎడ్జైన దే. వి. భోజనపాత్రము లుంచుకొనెడియెత్తు పీటం “గీ, పసీండి యొడ్రైనలను మించు పద్మరాగ, భాజనంబుల వడ్డించు బహుపదార్థ, విశతులు..”” ED రా ఆ _౨౦.౨

ఎడ్డ. "దై. వ. ఎడంద. “ఊఉ. వీ నొకపావళావమును చెడ్డం దలంపక ౨ భార ఆర ౨ఆ ౨౧౪.

ఎడ్మ = ఎడము డే. విణ, డావలిది, “మ...మురారి మెడ బరి వే వ్రేయన్‌ .. .” పాండు. ౨కి. ౧౦౩.

ఎత౭డు. ట్‌ స 1. వీస్తూజ్యూ:డు. 2 వీపుకు ముడు.

ఎతుబరికాడు. చే. వి, ఎత్తుబకికాండు. (శ. రు)

ఎగ్తేగొట్టు, చే. సః ఈ (క్రేన్‌ గకొట్టుు పాజం ప్రోలు. “పీ శీమమట్టు ఫీరాదువేసి దస్ట్రైల్‌ వ్రాసీ యేతం క్క కపితాను నెకంగొ ట్ర. ఆనంద. కీట, ఎం

ఎ_క్తనగోల. డే. ఏ. 1. బట్టినగోల, గోణం్యధారి దం

డము. ఆ భా ద్వి ౨౬౭ 0 డోకా ఆనిం చినకోల. (శం ర

రంభము. (శ. ర)

వసం | ఎక్తరము. దే. విణ. (క ఎ_క్తరృ ఎత్తైనది. “సీ. ఇలః

జుట్టువడురొొండముల మించుష్టూర్యాంగ మెక రంబ విల దత్త మిల్డ న స్వాం ఎ ఆం రారా, ల ఎత్తు, (రీ ఒక్కి_ంతబటు వె నయుదుటు చల్పెడి క్రోణికటి వటంబునకు చె_క్తరము వెప.” దశా. రా న్‌ు ౨౧0౦.

ఎక్తలి. చే. ఏ. కొజముట్టు సాధనము. (శారు

ఎ _త్తికొను. డే. అ, క్రి. (ఎత్తుగకొను) కే. నిద్ధమగు. క్‌ ఒకని వ కేల మెల్ల నో కడప, ఇ త్తికొనం జూవెదు...” భాగం 3, స్కంం3 3. ర, యత్నించు (శ, ర లే. కలుగు, వాః-వాని ్ర వై క్వ్టర్య మె శ్తికొన్నది. న స క్రి. 1. న! ఫుడిసీలితో గ్రహించు. “ఆ. ఆసుళర్శ య త్తికొని...” భార విరా. గ ౨౧౭. “వ. శావజలంబు ెత్తికొని...” భార. ఆది, ౨ ఆ ౧౭౧. 2. మోయు, గీ, ,తద్వావాన ములు, ఖీష్ణులే శెత్తికొని పౌణె...” ఛార. భీ. os ౮౨. 8. దొంగిలించు, “క ఆ యనుర నన్ను సూకర్యయమె యషప్పుడ యె త్రికొని రయంబునం జనుచోక” భార ఆది. ౧ ఆ. ౧౩౨౩. &. ఆరంభించు. “గీ. అభవుదేవార్థ ముర వడి న్యాక శ్రమించి, కొనంగం జువ్వె న కరక

ద క్రికొనమే నగజు” కు. ౭2, ఆ ౨౫౧. స చంకంబెట్టుకొను. వాఃషిల్ల వాని "నెత్తి కొనుము. 6. యాచించు. ఉదా ః:వబిచ్చ "మె త్తికొను, ఎత్తికోలం దే. వి (ఎ_త్తికొను ఛా 1. కోరిక “గ, ధాత యె ర్రికోల్‌ తుదిదాశ కన్నెల” నైవ. ౧ ఈ ౮౦. 2. యత్నము. “వ. ..పితామపు ని త్తికోలునకుం జి త్తంబు ఏకసిల్ల , స సం భ్‌ష్మం ౧;ఆ. ౧౦౩. టి నంకల్పము. “ఉఊ,., న్యా దయ్యము నె _్రికోలం దుదిదాశుట గాదె భుజంగనందనా.” ఖారం ఉద్యో. 3, ఆ ౬౭

గదా,

భం

ఎత్తి

ఎత్తిపొడుచు. చే. అ. [క్రి (ఎక్తిశపహొడుచు ప్వలం "వెల్లడించి మనను న్‌న్వనాడుం “వీ శ్రల్రి

ద్య డ్రు, "లెజి.షిన: దలలె_క్ష కుండుదు శకేరా 'లెటీంగిన చె త్రిఫొడుచు.” భాగ. ౧౦, సం. |

ఫూ, ౯౭౮

ఎెత్తిపోవు, దే. అ (క్రి. అక్తిశపోవు 1 వెడి పోపు. “సీ... -ఇల్లాండ యాలువు లె నిపోయెలో వరాహా. ౭, ఆ, 3౧. oa పఫొర్తిగాం బోవు. వా:--వానివాకీ యె త్లిపోయినది.

ఎ.త్తిలి. చే. అవ్య. 1. బిగ్గరగా. “ఊ ఎత్తిలి కావు కావు రని యేడ్చి...” వారిపూ ఆ ౧౫౦. 2 హాయిగా. “గీ. పొడి రెత్తిలి పిక కోహబూవుంచనుమున.” కివరాొ. ౨, ఆ. గక.

బెత్తివేయు. చే. స (క్రి అత్తి] వేయు 1 వల్లి కీంద బడ చేయ (వాా 2 కేరికవజచు. (శ రు లి. తీసివేయు. వ్యవ :--మూలధనము లేక పాఠశాల యె త్తి వేసిరి

ఎత్తు. దే. అ. కి (క. ఎత్తు 1. అతిశయించు. “ఊం ఎత్తినవేశ్క_ం గంధరము లెత్తి...” భార. ఉద్యో. ఈఈ.౧౦౯ 2, కలుగు. “అ.. .జేందు చె_్టినట్ల్టు, లంబ్బు రే :గ యున్న యుష్ట్రములం ను...” భా, రాయు, గంగా లి. ఫూనుం “క, ..ఎత్తు మాహవమునకుక ౨” భార్య ఉద్యో. ర, ఆ, ౧౧౨ కీ. దండెత్తు. “గీ. . .ఎవ్వరిం గొని యతండు, కౌరవులమోంద న్నెత్సి రాలోలుగు వాడు.” ఫారం ఉద్యో. ౨ ఈ ౧౬౯. స (క 1. పెకి "లేవందీయుం “టూ, ఎల్సినవేడ్కం గంధ రము లెత్సి,. ,” ఫారం ఉద్యో. ము ఈ ౧౦౯. 2. అర్పించు. “ఉం ఆరతు లెక్తువేళ...” ఊఉ, రా. రాఆ. 3౦౯ 9 [గహించు; పుడిసిలితో గ్రహించు. “న్‌ అతివ యళం డొండుకోదండ మందికొన్న, నజణశ పేటేె విశ్లైత్తిన విబుగ నేనె” ఊ వారి ౧, ఆఅ, ౧జు%& “కీ ఆర్ష ని మె_త్తిన యాసమయంబునందు” కాకీ. 3, ఆ, ౧౭౯. డీ. నిలుపు. “సీ . ..కమ్మిరేకులబోరుతలుపు లె త్తి.” భీమ. ౫ ఆ. ౧౦౦. 5, | బ్రదికించు. “క... .విగ తాసులం దన మృదువచన ప్రశ్న మనునమృత

456

ఎత్తు

భార ఆది, క డక, _.లిక.లిం

మున నెళత్తెక్‌ వ్‌ cs a న UNE చ...భందడటుం చెగినంః గృమ్మణం బ్రాణము

"లెక్తు నంజనా, తనయుడు...” భౌ. రాయు, ౧౦౯౦. (ప్రాణము లెత్తు అ ద్రదికించు 6. సెల

గించు “సీ,..మూలుబు లెత్తు,..వరావూ మూరి వను: ౧, ద ౬లో fs తోండు; చెట్టు. “క... సెజమడి ్క్కెత్తిననీరును, ..”

ఆము. ళీ ఆ. ౨౮౨. రీ. చంక నినుకొను, “సీ, వీరాలివట్టి బిట్టైత్తి చెక్కి నొవ్వం గఅచి

4” పాండు, ఏొఅ ౬౨ లీ. వహించు ధరించు, “క. నాసోఃదం గోవ మె తినాండు

ఎ ఫాం రా కిష్కిం ఈగల ళ...లిద భక్షి తనువు లె త్రినవగిదిక.” కాళ, 6, ఆ. ౮ 10. స్మరించు, “క్క గ్పీసామి యింక ఇ్వత్షకుం, డీనుద్దులు ...” పార్వ. ౫ ఆ ౧౯౭. 11. వల్ల డి

66 9 చేయు. “చ...మర్శము లెత్తుచు నత్త దిట్ట, .. వగావా. రా ఆఅ ౧౨౬ 12. వదయు. గ "9 ఆనుకీల,.,, ఎత్తె మున్నున్న గుట్టల 'బెందొటేని.””

పాండు. ర, ఆఅ, ౨౬౭, 13. ఎగిలంచుః

“మ తనతోయం బినరశ్షు ల్నెడ్త,... ఆము. ౫, ఈ ౮౩౨. 14. హై చ్చించుః క్త (౨ క్లలరీ నీతనయుం డెలుంగెత్తి....” భార భప్మం

౨ ఆ 32౨. కేర్‌. _చనసరింపంజేయు. “స్సీ,._ దిక్చృక్రృవాళ మెొల్సిరి.... శివరా, ౧, ఆ. ౭౫. వి. 1 తూనిక “క,..ఎత్తు దజిగి వన్ని యక్కె_ నంతయు. నెమ్మేను...” ప్రభా. రు ఆ, ౭౮. 2. మణుగులో నాలవభాగము, (వా లీ. (కాగిళము మొ. చానికై నుంచు బరువు. వాః. . .ఆ "కాగితముల పై ఎత్తు "పెట్టుము. &. ఎత్తుగా వండుకు సెట్టుబరువు, వా: బల్ల కింద ఎత్తు పెట్టుము. ల్‌. వన్నుగడు వ్యవ:---వానియమొత్తులం నాదగ్గ అఆ సాయగలేదు.

6. ఉద్ది. “గీ. ఎసల్గ వేవురుకైత్యులయెత్తు చెనయ, వచ్చె...” వార్మిఉ. ౪, ఆ. ౧౩౦. 7. ఉన్నతి. “వ,..వి చైతు పొడువు...

స్వా. ఈ, ఆ. 3౭. 8. గారవము. “కతొత్తులం దగి లిన వారికి, ఇ్పెళ్తు చెడుక్‌. ఖీ మల: CN

ఎత్తు 457 ఎక్తు

౧౨౪. 9. రీతి. “వ 'జూవుటెక్తులయొత్తున | ఎత్తుగీకము. చే. వి.(వత్తుశాగీకముఎ) సీసవ ద్యానుబధ సోలో తీలలబాగన . . ట్ట పొంగు, 5, ఆ. ౧౭౯ మసగీకము. అప్పు, రం 33%. ఇటే: ఎత్తుగీతి,

1 యుక్తి ఆం. భా. ప్ర, ౧౧౩. 11, మాజు, ఎత్తుగున్న. ద్వ. వి. (ఎత్తు4గుక్న లే:తయ్‌కుంగు ఆ.,.ఇ, ద్దిక్కువారి చెల్ల నొక్క_మెొత్తు పిల్ల. “గీ అచటి యొకపాజి దొరమదవాస్తుల

nya బిలుకుమార్పు ,.. bs భార. (దో xX, ఆ కును, చెక్తుగున్నలం దిక్కులమ త్తకరులం* షా ౧౯౬ 12. ఒకవిధ మగుశూలదుడ, న వలపు బాలీ. ౧ ఆ, ఏ౯,

కత్తె విటున కిచ్చుధనము, జీవ పద్దాస్య పురి

. ననుభవమున నీవ యెత్తులు వెట్టు దనయ రా సన. ల వ. స్వార్థమున వలనె నిటకుు” ఆము. ౨, ఆ. ౨౧. (వూర్వార్థ BRE: aoe PP ద్రుపదుండును, st భార ఆది, ౭,ఆ ౧౯౧.

థి మునకు నిదియె యుదావారణముఎ 1డీ. చద ఎత్తువడు, ద్వ. అ. (క్రి. (ఎక్తుశపడు) _ సిద్ధింపక

రంగములో కాయను నడపుట. (వాం కేర్‌, ఎత్తు ట్క లేవందీయుట. వ్యవ :---ఆ బస్తా నొకయెత్తు పోవు; భగ్న మగు. “మ .. ,ధర్ముండు శ్రద్ధయుంం లిసినన్‌ వేగంబె యబ్బున్‌ వివే, , కునకున్‌

ఎత్తి క్రీందం బెట్టుము. టిరా. l. ఉన్న తము, నొచ్చదిం షా. వారలు న్న త్తయినవారికి చెందును వాంభితసిద్ధి యొత్తువకు: గోయల్‌ మోవా భూభ ర్రకున్‌.” వృబోధ. 5, ఆ. ౬ఒరాం

చేరు తస్వునే వను. గ ఆ. ౧౧౩. 2 తూనిక (రీ గలది. “సీ తొలునాయ శోధ్యుని దులంత్తుబంశాండు. చే. వ. (ఎత్తుశాబరి కాండ చోర ౨3 విజ వవ. ౭. భు స్య ఇల ఎత్తులిడు. చే. స, (క్రి, (ఎత్తులుశాఇడు ప్రోత్సహిం చు. “సీ Pes జేలం లెక్తులిడుచు నున్నిం

వంగ జిలునవ్ర్యలో: గొంకసిగ్లు వదలి.” కళా, 2, ఆ. ౭౬.

ఎత్తుకొను దే. అ. (క్రి, (ఎక్తుశకొను సిద్ధవడు. “సీ దయ యింకలేక యెంకకు చెక్తుకొంటిి +” శుక ర5,ఈ ర౨. స కి" 1 EE సికొను, గవ. నకు బుద్ధిచెప్పి యత్తుకాని వచ్చె దము...” ప్రభా ఆ. ౧౮౦ 2. దొంగి లించు. మో ళ్ళ యెత్తుకొని బొంకుల్‌ వలర్య-చుక్‌ -, . వప, ౫% ఆ ౧౫ ల. కా పాడు. “గీ, ఎత్తుకొంటి5 నాప్రాణ మేమి ఇప్ప.” విక్రం 2, అ, ౧౦౫,

ఎత్తుకోలు = ఎ_త్తికోలం. (శర

ఎత్తులువెట్టు. చే. ఆ, క్రి. (ఎక్తులుశ పెట్టు) మోస

గించు. “టూ., , ఎవ్వండేం నెత్తులువెట్రినో త!

వాల్మీకి. ఏ, ఆ. ౭. న కి, ప్రోత్సహించు.

“ద వెనుక రతీశ్వరుండు పదవే యని యెత్తులు “శుక ౧ ఆ, ౧ర౫ం

ఎక్తువమ్చే. దే. అ. క్రి (ఎత్తు+వచ్చుఎ సాటియగుం ఎత్తుగడ. (చే, వి (క ఎత్తుకడె) 1. యత్నము. వ భ్తూమమమాషంతోం నక క్‌ (శః ర్ఫ 2. ఊపాయము. (శ. ర 8. కుటిలో వర్తురే కౌగ ౧౦ సం. ఊం కిం, ' పాయము, (వా) కీ. స్రైరంభము. వాః:--అపద్య | ఏత్తువడు. ద్వ. అం క్రి. (ఎత్తుశోవడు) కే జవస ములయెత్తుగడ బాగున్నది. ' సత్త్వము లుడిగి వడిపోపు, (వసులు) “క, కొన్ని యతిసారదుస్తరబాధకా, బడి ప్తేవులు సిక్కా. దునిసి పడకుండునె యనం నెక్తువడె చెల్లిడలన్‌.” వారి వూ. ఇ, ఆ. రగ 2. చెడి పోవు. “ళా... దర్శిద్రుం. డెత్తువడి శుష్కీ.భూ తుడై...” భాగ. ౧౦ స్య. వూ. 3౯కి, 8. ఎత్తంబడు, “చ ఇతరనగంబు లెత్తువడియెక౯ా

ఎత్తుగడ్డలు. ద్వ. వి, బం. (ఎత్తుశ-గడ్డలు ఎత్తుడు ప్రాయ్యిగ డ్లలం. (శ. రృ

ఎత్తుగల్లు. దే, వి, (ఎత్తు+కల్ణుఎ) ఎక్కుట శెత్తుగాం బెట్టుకొన్నణాయి. “ఉత్సాహ. =, హ్హా గ్‌ లిక ముల

'. కకాయ శెత్తుగల్బు నొనల ,నేలో కు. సం. ౨ ఆం ౯ా.

ర్‌రి

ఎత్తు

గకిపీరులచేత, .” రామా. ౭, ఆ. ౧౪౫ రాధి |

65 ఆ ౨౯

458

ఎదు

దొర చందుజాబిల్లి మెదకందుకలంవలవిందు. , 4” ఆం. వదా. సుర. ౨౨.

నత్తువెట్టు. చే సః శ (ఎక్తుశపెట్టు) ప్రోత్సహించు. ఎదచూలి. ద్య. వి. (్వదఢేచూలి) వాయువు, గాలి.

“చ. విలసిళమోహ దాహావరి'వేదన పొమ్మని యెత్తు 'వెట్టంగా. .. వాంస ౧, ఆ, ౧౧ళీ.

ఎత్తువేయు. దే. స క్కి. (ఎత్తుశూవేయుం తూంచు, తూనిక వేయు. (శ. ర. వా)

ఎత్తువోవు. దే. అ. క్రి. (ఎక్తుశపోవు) 1 వడి పోవు “గీ. శిల జిగురుంచోండిర్దై యుల్ల సీల నొనర్చి, యెత్తునోయినగాొతమునిల్లు నిలిపె” రామా క్క ఆ. ౫౭. (శంర-పా. “ఎ త్తిపోయిని ముది) 2 తీసిపోవు. “క. అవియును నొక టొకటికి చ త్తువోవక పెనంగినం గని...” ఊం హారి, ఇ, ఆ ౧౬౦.

ఎత్తుసేయు. దే. ఆ (క్రి. (ఎత్తుశవేయుఎ) కపటము పన్ను. “గీ, క్రొత్త నారలం గనుగొన్న "ెత్తు సేయు, మాటలనె తీయు ధన మెల్ల మదన సేనలో మల్దం ఎల్‌ 6. 'రీ లిం

ఎత్తైెల- చే. ఏ. వేంయలను బట్టుకొనుసాధనవిశోషము, “కం వెరవున నూ(తల నెత్తెలం గరముల మత్స § మ్‌ బట్టి...” భారం శాం. 3, ఆ. ౧౯౩.

ఎత్తెలగొనుం చే. స క” (ఎత్తెలగాకొను)ు ఎత్తెల తోం జేయల నవలీలగాం బట్టినట్లు వట్టుకొను, నులభము౫ా జయించు. “టాం ఎ_త్తిలగొందు దిక్ప తుల నిందజ...ో నిర్వ ఇఒ ఈ ౧౮౭.

ఎద యు, దే. వి, వెద పశుబుతువు. “వ* ఎదవద నునక్‌ బొదలు పెట్టలకు,..” స్వా. ళో ఆ.3 ౭. వై. వి. (సం. హృత్‌ 1. హృదయము. “గీ, అనినం దద్భ క్తి కెద మెచ్చి...” ఆము. ౨,ఆ. భాం. 2 గుండె. “గీ. ఎటీల చె సెత్తిరా చెన్ని యొదలు గలవు” క, సం. ౯ ఆ. ౪౨. తిం లెమ్ము. నా స వమోజకరంగనాళ "మెదపైం శెన్నొంద,..” స్వాం ౧ ఆ ౧ డీ. భయము. “పీ ఎద డింది మద మొంది గద నంది...” భంద్ర్రా. ౨ ఈ రారా

“చ. ,.ఎదనూలి గాము కర్వలి వినుక దు గాడు వన చాయువు,..””-ఆం పదా. సుర 3౫

ఎదవడు. వై. అ. క్రి (ఎదావడు) భయపడు. “క, ఎదవడి "పెదవులు దడుపుచు, నదవడ చెడ తాల్లి వదల, ల టం రా, ౬, అ ౫ ౭.

ఎదపుట్టువు. ద్య. ఏ. (ఎదఢపుట్టువు) వమోజిము, చన్ను. “క. చెదవుట్టు లన గుచములకౌ.” ఆం. పదా. నర, ౭౭.

ఎదపోవు. చే. ఆ. (క్రి, (ఎదగాపోవ్లు) బుతుసమయ మునకు వచ్చు. వాః==కఆవు ఎదపోయినది.

ఎదవడు. వై. అ. క్రి. (ఎదశవకు 1. భయపడు. కస్ట అవ్వేళ దివ్యచాణము, 'లెన్వియు: బని సేయ కున్న నెదవడి మదిలో, గన్వడి దూలభం గని.” జై. ౭,ఆ ర_౨. 2. దీనత నందు. “క. ఇది యేమి చేడు మల్హ్ఫణ, వదనాబ్దము సొంపు దక్కి. వసీవాడి కడుక హృదయంబు విన్నవో వుచు నెదవడి యున్నాండ ఏంత యేటికి నని నన్‌ ఎ మల ౨ ఆ, ౧౧౧౪

ఎదావు, చే. వి, (ఎద4+ఆవు) బుతుకాలమునకు వచ్చినయావు (శ, ర ట్రై) ఎది = నీది. (శ. ర)

ఎదిరి, చే, వి విరోధి. “క ను "మైంుంగన "బెదిరి నిణుంగుదు., |.” ఫెర ఉద్యో. 3; ఆ. ౩3. విణ. అన్యుడు. “గీ. కాన: దనయట్ల యెదిరిని శాన్ను కాన్సు, జీవులకు. దారతవ్యుంబు సెచ్పం దగదు.” కానీ, జ ఆ, ౭౮

ఎదిరించు. బే, అ. క్రీం కీ” వ్రతిభుటించు. జస. భగద్క _త్తముభోళుండాలమునకు: దా "ెదిరిం ఇకా” రాఘవ. ౪, ఆ ౧౩౮౫ “గీ కొంచ శన్వాండు ని చ్నెదిరించువాండు.” ఉం ధాం ౧, ఆ. 3౨౫%

ఖదకందు. 'బ్వే. వి (ఎదశ్తాకందు ఎడయందుం| ఎదుగు. జే. ఆ. (క్రి. 1. పెకుంపు. “గీ "పీళలా

గందు కలవాడు చరధ్ఫుయడు. “కీ చలువల

కారియె మించి పెండ్లి శెదుగల “శుక, ౨ ఆ,

ఎది 459

౧౫.౨. 2. సమీపించు, “గీ, పొలంతి కల్లన నీళ్లా డుస్రొద్దు లెదుగ” భాగ ౧౦, సం. పూ ౭౫. త, అతిశయించు. “గీ. ఫీకరము లగువిధము లం క్కు చేయు, గర్వ మెదుగంగ నాదశ కంధరుండు-” నిర్వ. ఈ, ఆ. ౨౨. 4. ఈడు పచ్చు. ఉదా: ఎదిగినపిల్ల. టె వృద్ధి వ్యవ:- వాని యదృష్టమున శినాంటికి నెదుగును లేదు, పొదుగును చేదు.

ఎద్రురగు, జే. అ. శ్రీః (దురు గాఅగు. స్వార్థమునఎ ఎదురు ఆకిముఖ మగు. వా:-నేను రుం డగా నామె యొదుశై నది,

ఎదురాడు. చే. అ క్రి, (ఎదురు?-ఆడు.) కే, ఎదురు తిరుగు. “క, ..పనిముమై, యొదురాడుచున్న వాం డని, మది చెంచుచుం బొడముకినుక మగుడ నడంచున్‌ =" శుకం ౨, 2. ఎదురు మాట చెప్పు. “టా, ..ల, క్లాపనతాస్య యా-చు శిదురాడంగ లేశ వరించె విప్రునిన్‌.” 'ద్యాః ౬, ఆ, ౧౨౯

ఎదురు. బే, అ. కి, (క. ఎదురు) 1. ఎదు రన, ఆఫిముఖ మగు. “గీ. . .తరంగ్కిణీరమణి నిత్య నిర్మ లాకారకాంతి, "ధార ఛారున చెదిరినంతనె నందు, గాఢకర గార్య మువ్వెత్తుగా హరిం వెల వసు, 9 ఈ ౧౧౦. 2 ఎదిరించు, మా రను “క. వదివేవురురాజులు దను శెదిరి హొలిసిరి,,. భార. భీమ. ౧. ఆ కరా సక్‌, ఎదిరించు, వ్రతిభుటించు. “శా, యుసు సృద్దదా, నితతద్రావిళు నన్ను నేం డెదురుమా చేస్రీర్తు సీ కోరికల్‌ . భాగం 3, స్య0 ౬౫౮ విం చా. 1. ముందు, సవుతము. “ఆ,, ఇంద, యొదుర సీపు గోరి తి్విధంబు.” భార శా౨.ళ,ఆ.౧౬౦. “గ... దైవికమునెదుట్క, యుక్తులు ఫలింపవు. . అము, ౫ ఆ, ౧౪౭. 2. వలపుకళత్తె వలపుకాని కిచ్చుధనము, “కీ ఇటుల నజ్జారశేఖరు: "జీలం బట్టి యింటిలోనున్న వస్తువు లెదురు వెట్టి” వాంస ౨ ఆ. ౧౧౨. విణ. 1. అభిముఖమె నది, “సీ,., ఎదురింటివారల శెదురుచుక్క.=” శంక 33 ఈ ౨౦ 2 జరుండు “గీ... ఎదురు, .. గందకుండంగం గొనునది కార్భఫలము.” భారం

ఆ 9౨౦౯

ఎదురుకట్టు*

ఎదు

ఉద్యో, ౨ ఆ ౫౭. లే. సాటి. “క, అకృతా స్ర్రడ బాలుండ, , ,కర్భాదియోధవీరుల శిదురే.” భార విరా. ర్క ఆ. ౫౩3. ఓ బదులు, “క. ఈమాకఓకు "నెదు రుక్తర మే మైనను నియ్య చలయు, ..” వరాహా ౧౧, ఆ ౯౦. శ్ర్రీనిణ, 1. అభిముఖముగా. “గీ, .అమృనీశ్వరున కర్ణి, చెదురు వోయి తవస్విను లెరగుటయును.” నిర్వం ౯ ఆ ౪౭. 8. సమానముగా. “వ ఆనిన విని నదీనూనుండు దాను చెదురు ఫోకించి. . . భార. ఫ్‌ప్మ = 3, ఆ. ౭౮ వ్యవహారమునందలి ప్రయో గది శేషములు:--ఎదురీందు, ఎదురుండు, ఎదురు శెదురుు, ఎదురు మేనణికము, ఎదురు మ్రోయు, ఎదురువడ్డి, ఎదురుసన్నావాము, ఎదుకెత్తు, ఎదు శదురగ్కు ఎదురేయు, ఎదురోర్చు ము.

జి. ఏ. (ఎదురుళకట్టుఎ ముందణి. (ఈవదము శఆచు బహువచ నాంకముగ: ద్ర యోగములం గానవచ్చు చున్నది “క అల్హంత నెదురుకట్టుల, నుల మలరం “గాంచి...” భోం గ ఆ, ౨౧౬. ఏ. ౭, ఆ ౧౨౭.

ఎదురుకుత్తుక. చే, ఏ. (ఎదురుచేకుత్తుక) అంకిళ్ల

వట్టుకొనువ్యాధి విశేషము. (శం రు

ఎదురుకొను. దే. స శ్రీః (ఎదురు+కొను) 1. ఎదు

రగా వచ్చి యావ్యానించు. “గీ. ఇంఫు కెట్టింవ నలుని చెదురుకొనియి.” విక, ౭, అ. ౭౪. 2. | ప్రతినుటించు. ప్పి ముజ్జగంబుల ముచ్చ ముడింగింపంగా' జాలు నీంచగాడుపులు బిట్టైదురు కొనిన” పాండు, ళో, ఆ. ౨౮. లీ. జయించు. “నీ తొడలె చాలును రంభలం దొడరి లువ, నుదుర కాలును శశళిశేఖ "నెదురుకొొనయగ.” రాధికా. 3, ఈ ౧౫౨ అ. డీ 1. ఎదురగు. గు (వతికూలమారుతంబు లెదురుకొన నరక నొనక. ..” ఉం రాం 3, ఆ ౨౨౮ డి. ఆసన్న మగు. “గీ. ..బేసవి యెదురుకొనియి.” వివ. ౨ ఆ. ళోగొ

బేదురుకొలుపు. చే. సః కి," (ఎదురుకొను ధాం శ్రే

న స్మ తికి? చచ్చు. a. ..తనూభవప్రాక్చరి ప్ర, మెదురుకొలిపెడు మదికి నిం దిగురుంబోణి.” చం ర సీ ఈ ౧౩

ఎదు

460

ఎదొ

ఎదురుకోలం = ఎదురో-లు. (ఎదురూగా: బోవుటు) | ఎదురులెక్కు. = ఎదుకక్కు.* (ఎదురుగాంచోవు) “ఆ,

కో పురలక్షి ...హరికి నెదృరుకోలు వహించెక.”

ఆని ౨% ఆ గరా

యుడంబడిక లోనగునది. (ఊదా:---ఎదురుగడ

మొడంబడిక్క ఎదురుగడ లెక్క) (శ. రు

ఎదురుమే, జే. లు, కంస నుం కీ" (పృతిభుటించు. “క, పీటల, యొదురువ లేళై కరుకు లేం

ద్నుడు వారుక్‌ . త్‌ భార ఆ. ౧౬౪.

ఎదురుచేక్కం బే, విణ, శూలము, క్కు” శుక ఎదురుచూచే. బే అ. (క్రి (ఎదురు?+చూచు) చేచియుండు. “గీ, .,నారాక శెదురుచూచు, నయనములం వేయి విరియించి నాకభ_ర్రం వైషు ౪, ఆ ఇక. (దీనియా్యమ్రేడికరూపము ఎదుశెదురునూచు. సురా, ౧౦౫) కి మించు; పీడించు. “సీ. కనుసీయ రూవళేఖా సస్ఫూర్తి "సేభర్హ శ్రీభ_ర్హ చెదురుచూచు.” అనంద. పీఠ, ర౬.

సర. 9, ఆ వ

(1 (ఎదురు చుక్క చలి ని,. .ఎదునింటివారల కెదురుచు 3 ౩ బి 50.

స

ఎదురుతాశగు. బే. అ. (క్రి. (ఎదురుశాశాశు4 అగు ఎదురువడు, “క చైవికముగ రెండు "సదురుతాట్తైై నిలంవకొ*ి” ER ౭, ఆం ౧ఈ్రిం

ఎదురుతిరుగు. చే. అ. | క్రి. (ఎదురుగ్షాతిరుగు) 1. ఎదు రను. (వాల 2. తిరుగంబెట్టు, వాంలారోగ మెదురులిరిగినది.

ఎదురువడు. ద్వ. అ, క్రీ, (ఎదురు? పడు 1. ఎదు

రగు. క, ప సం 'డావెలందిక నెదురు వడియొె , . 2 చవాంనం న. అ. ౧౧౭. as వతి ఘటము, “క... ఎవరికి నరనంవనుం తన

గణధ్వని నెలగన్‌* భారం భ్‌ష్మం 2,ఈ.3 ౧౩,

ఎదురుపాటు. ద్వ. వి (ఎదు పడుట, (శ, ర

రుపడు ఛా ఎదురు

బఎమిరులుచూచు — దురు చూచు. కక్ష శిల క శన రులంచూ చూచున్‌ , ; oe Rep యః, గీరాడాం

ఎదురో్క్క_లు =

..జహ్న్ము సంభవాంభో వేణి కదురు లెక్కు మీోలకొదమ లనలం సాం గి ఆ. రార.

న ఆ క్రి (ఎదురుశచెలయు ప్రతి భధ్యనించు. “ సీ, కులపర్వతావళి మలిశభయరీమన "బెదరి వాపోవున టైదురునెలలా. భార ఉద్యో. ఆ ఆ, ౧౧౬

ఎదురెక్కుం చే, అ. (క్ర,(ఎదురుశఎక్య) 1. ఎదురు గాంబోవు “మ. . ,నాభిపం కరువా క్రోడమిళింద బృంద మెదుకెక్క-న్‌ ...అము. ౧, స్ట గ్లో % 2. బాధించు. “గీ.వ్యజ, మెదురెక్క. కుండంగ వరము పడనె.ి” కకు. ళో ఆ. ౧క౫.

ఎదురోొడ్డు. జే, ఆ (క్రి. (ఎదురుగాఒడ్డు) 1. ఎదురు వ్యూహము చన్ను, “క విడిన స్‌ బతిసేన “కెదు రొడ్డ్‌ ఏిముత చేని ఆపక ౨ ఆ ౧౪౭. 2. పృతిఘ్టటించు. “క. ..నీశ*దుు రొట్టి విజ్బృంభిం ౫...” ఊ రాం ఏ, ఆ. ౨౨౭. స శీ 1; ఎదురువేయు. “గీ, ..అఆతం డెదురొడ్డినట్టిళాలా యుధమును.” కళా, ౮ ఆ ౯౭. 2. ఎదురు పందెము పెట్టు. (వా

ఎదురొత్తు. దే. స క్కి. (ఎదురు"ఒత్తు) మాజొత్తు “ద, , చన్నుల నెదురొ త్తి మక్కువ ననుం బిగి కౌయగిటం జేర్చ వేటిశే” పారి. ౧ఆ, ౧౧౭. వి. బ. మాజట్‌ొత్తులు. “సీ, ..హితవొప్ప "ెదు రొత్తు లిచ్చువైపు”” రాధికా. $, ఆ. ౧౧౭.

వేదురొము. దే. వి, (ఎద రుషరొమ్ము రొమ్మునడిమి భాగము. “చ...నీదు పెదత, మునియెదః రాము SER) డే

చిత్తురు «4 నట రాఘవం ర ఈం౧౧౧.

ఎదుర్కట్టు = ఎదురుకట్టు. “ఊం ఎట్టు నుతింళు నల్ప మతి నిల్వలమర్దన. ..జేపెదు ర్కట్టున ముంగి

టన్‌, = “కానీం ఇ అం DE 6.

ఎదుర్కొంను = ఎదరుకొను. (ప్ర తిభటించు)“చ, ,

శ్నాతృవు చనెదురొనం EE 2౪ డ్‌ "రాం నం. అ ౭౮

బేదురుకొోలు. (ఎదురుగాం బోవుటు pa రమ యెదుర్కోలు జకం యం, ల భోగలా స్కాం, ౧౪౦. 2, (ఎదురునన్నాజాముు అండు

ఎదు

"పెండ్దివారు మగ

ఆర డేను చెదుర్మో-ల చెండ్లివారల కిచ్చి. . స

వాంనం సి ణి ళం,

461

లన

ెండ్లిచారి నెదుర్కొనుటఎ) ఎద్దునాలికం జే, వి (ఎద్దు నాలిక 1. ఎద్దుయొక్క

నాలిక, ర సోజివ్వూ బెండ చ్చ ఆం. భాం ద్వి, ౬౧.

ఎదురు = ఎదురుచు. “ఆ. అనఘ నీ కెదిర్చి యని | ఎద్దువట్టు. చే. సం 8," (ఎద్దుషావట్టుం ఎద్దును ముష్ట్ట

నేయుచాడ.. , భార భీష్మం ౧; ఆం ౧౬ “చ. .ఆ్కు (గృవామున చేను డుంఠిగణరాజు చెదిర్చితి మమ్మనీం ద్రునిన్‌,” కాశీ, ౭, ఆ.30.

ఎదుర్పుక్క = ఎదురుచుక్క... “ద్వి. వ్యామోహ మదముల కతం డెదుర్చుక్క వ్‌, 3. ఆ,

౧౦.౨ ప్ర.

ఎదుర్చ్పడు = ఎదురువడు. (ఎబదురణు; చూచు “చ, శనుం గను" వొౌమి యొండొొకలకం బతి జేట్‌గొక నేటిబోట్‌ భా, తున విరిబేనెం గ్రోల చదు ర్పడి...” సారి. 9 ఆ. ౫౭. (ప్రృతిఘటించుఎ “చ. .యవనజరానుతాదులకు నాజి నెదుర్పడ లేక... భాగ. 3, స్మ_౦* ౯౨,

ఎదుర్చాటు = ఎదురుపాటు. (శ రు)

ఎద్దడి. చే. ఏ. 1. దారిద్ర, స్ర్‌ముః అం. భది. శి౧౦. 2 దుర్గ ఛభత్వము, వా:---సీటియెద్దడి. విణ. 1. దర్శిదము. (శ. ర్ఫ 2. దుర్భభము,.“క. పనులకు మే పెద్దడియై,.. హరి పూ. ఇ ఆ, ౧-౯౭.

ఎద్దడి శేల. చే. వి. (ఎద్దడి3--చేల) మరుభూమి, నిర్జల (ప్రదేశము. “గీ, పరగు "నెద్దడినే లన మరుధ రత్రి” అం భాం ద్వి. ౫

ఎద్దము. చే. వి పట్టె తీరినయంచు. ఉదా:--ఎద్దపు వీర (శ రు

ఎద్ది = వీది. భార. శాం, ౬, ఆ. ౫ర ౭.

ఎద్దు. చే. వి (క. ఎత్తు) వృషభము, దీనిబహువచన రూపములు: ఎద్దుల, ఎడ్డులం, ఎద్దుం స. సు త్సాంగత్యంబు నెజుంగం డేని భువి నా చ ్పర్యంబుగా వాలమున్‌, శ ఎంగద్వంద్వము "లేని యె ద్దఠండు... ద్వా. రుఆ, ౧౭౦౨“*ఉఊ వ రొకటబ్బె రామునకు చెడ్డు పొనంగవు చంద

కీరమ్లు | ఎనపు+ నకి కళ్యా, ఛారికి నొక్క యెద్దది వితావిత సరము “౪౫

"లేమి: గావునన్‌ ,. .”'శశాం. జడ్‌ 9 ఆ, ౯౦. ఎద్దుత క్తడీజోదు. ద్వ. ఏం (ఎద్దు+కక్తడిశ+జోదు.)

కీనముగా: జేయు. “వ వానిం బట్టి కట్టింపు మొండె నెద్దువట్టింపుము గాకున్న నరణ్యంబు సొర వెలువరింపుము,.,”” వారి. ప్రా. ఆ ౧౩౨౦.

జ

ఎద్దుము ట్రై. చే. వి. (ఎద్దశాముట్టైై. ఒకజాతిదుంప (శరు ఆరా ఎద్దు మొద్దు. దే. విణ. (ఎద్దుశ మొద్దు) రసవిహీనుం డుం చ =, మరూహూ'నాంగిం "దౌ నిటునలె చెద్దు

"మొద్దునకు చేమిటికిం దగులంబు చేనె...” నుర ౬౦.

ఎద్దు మొద్దు వాడు = ఎద్దు మొద్దు. “బ్ర ఎద్దు మొద్దు వానికేల శా స ంబులు, ముద్దునాతి శీల ముసలి మగడు. "వేమన, జగ 0.

ఎద్దురాసి. ద్వ. వి. (ఎద్దు4రాసీ) వృషభరాళి (శ. ర

వ్యదుయే. జే అం శ్ర” వ్యతిరేక మగు. “చ, వి చినకాలపాకమున సీగతి సీమదిం 'గోధవల్లికం, బృద్రిచినవారు. . వ టాం వారి. రో అ. ౧౦౯

ఎన దే. వి. (క ఎణె ఈ ఇకో ఈడు. 1. పోలిక “క .దీనిక్సి “నిన 'లేవునుండీ తలంప "నేధర్మం బుల్‌.” భారం ఆను, ౨, ఆ, మగిరా 2 జోడు (చూ. ఎనవాయు విణ సాటి, “క, ..ఈశనికి నమర మెన సపెండిలికకా*” భారం ఉద్యో. ౪, ఆ, ౨౫౦.

ఎనంబోలు, చే, అం షక” (ఎనన్‌ పోలు సాటి యగు. “గి,, మి ద్ఫుమృద్బుమవేదుల వెలయు నొక్క, పురముం గనె భోగవతి శనంచోలు దాని.” భాగ. ర స్క్ర-0* 2౮5

జీ. సం శీ ఎనుపు, కెలిగించు. “రగడ. మదిర మది రహి మించ నుమిసిన మధురమధ్ధురన మె

నప్పు చోంటికి.. ae చంది, ర, ఆం ౬9.

సృషభవాహనుండు) శిపుండుం ఆచ్చు3 ఆర ౯, బని = ఎనుజది* (వాలు

ఎన

ఎనమండ్సు. చే. వి. బం ఎనిమిదిసంఖ్య గలజనులం. ఎనిమిదికి మహాన హతరకరూవముఎ “కం వను ల్‌ ల$ ) వులు నెనమం,డం౨ గాంచి...యెంకయు డీ తికి భార. ఆది. స ఆం ౧౨౫.

De య న్‌ ఎనమండ్రు,రు = ఎనము డ్రు, క, .ఎనమ్మాడ్రు, దరు పీతలు. శ సోలి భార డ్‌ 3 ఆం అంక,

ఎనమందుము* ద్వ ఏ. (ఎపిమిది+తూము ఎనిమిది తూముల పరిమాణము. ఆం, భె ద్వి ౨౨20౧

ఎనమనూబు, దే. న, జె. (ఎనిమిదిప్తానోజు,ఎ ఎని మిదిపందలు. “ఆ. తొలుత "నెనవునూట తమి దివెండిట్రి, శల., ల న్‌ * రో ఆ ౧౭౬

ఎనమన్నూ జు = ఎననునూటు. “వ, ..విదువే వేలం "నెన మన్నూట యునుబదినాలంగు శ్లో కంబులం. . .” భార. ఆది. ౧, ఆ. ఈర

ఎనయింటే. దే స శీ (ఎనయు ధా. డే) 1. ఎనయంజేయు, చేయు. “సీ. గిలిగింత లొక కొన్ని కలయంగ నెనయించి మోవినొక్కుు మటంచు మొనసి నిలుచు” వాంస ౨ ఆ, ౧౦౪౯. 8 ఫఘుటింపంజేయు. “సీ. చేను నీ వను మాట లెనయించె "నెవ్వాండు. ..” వను, ౧,ఆ.౯ 8, అతుకు. “క, అనలమున( గాంచి లోవాము, ఛచెనయించినకరణి, ..”” వేం పంచ. ౨, ఆ. ౬౨.

ఎనయిక, దే, వి, (ఎనయు థాం 1. పోలిక (శర ద, పొందిక. “క.., సర్వత క్త ముల కది యెన 22 యిక బ్రవామును గలయు 'బేకక్వ మగు౯. భార. ఆను. ళ్‌, ఆ, ౧౮౪.

ఎనయు. దేశ స ,కీ* LL పోలు, “అ. ఆకనమును వారియించు గంఛాది, యగుగుణాళితోడ నఖుల భూత్కములును నిటు లయము బొందిన గీ యించు, మనసు నాత్మ గుణము చెనసి విభుండు.” భార. శాం nD అం 2౫. ద్ర, కూడు; సంగ cs ల్సి థ్‌ మించు. “గీ ఎనసీ క్రై క్యమును వచ్చెనేని నిము, గలదు, శ {27 సారి, ప్రా ౭, ఆ. ౧౮-౨9 వాసే

“క, ఇంతయుపాయము గలిగిన, నిండీ చనవచ్చు.

జారు నినయంయగ,..” వొంగ అఆ ఇజ౬ 3. సోరు, “క,, కమవలపులు గొనుగ్యా డ్చెన యమికి.. .” వను, 5, ఆతం ౧రర్గాః 4, పుచ్చు

462

ఎనీ

కొను. “సీ స గాదెలధాన్య మెల్క_లకయ్యె గుక్తడా యెనసిన్యగామంబు లెల్ల గెండెి శుక. ౨, ఆ 3౬౦. లీ. ఫొందు. “శా... సుణామయశు్థా కాయత్త చి-శ్తేశసం, జ్ఞాపర్టంబు లొకింత పీను లెనయకొ...” వను, 3, ఆ ౧౮౫ ఆఅ కి, 1. సమాన మగు. “క. ఈ నలువుర భుజశ మూల, తో ఇకయల జాలంనట్టిపోర్చల మెందు, గానము...” భార విరా, 3, ఈ ౧౧౪౯ దె. అగు. “క అని తెల్పునడం (బ్రభాతం, 'బెన యుట...” శుక ౧, ఆ. 3౦౮ 8, కాయు. చద ఎనసిననిండువెన్నెలలం ని వగుర్శాత్తుల ..” వారి. పూ. రా ఆ. 3౯. శీ. కూడు;రమి చు. “ఆ, ఇ దియములతోడ చనయ బెరసి, “భార శాం ర్క ఆ. ౨౯౫ “సీ, , .రాధికతోడ చనయండే నిన్న సీయనుంగు బావిశశాం. 3,ఆ, రాం. లీ. వట్టువడు. “క. , .నిదిధ్యాసకో | బృహ్మం, 'బెనయునే. ,..” ఆము. 3,ఆ.శ ౦. 6. ఒష్పారు. “పీ, సౌరాగగలి శీతశెల స క ౧,౮. ౧౦౬ ఎనవచ్చే=ఎబినంబోలం. పహ. అభీమన్యు6 డర్జునణా సుదేవుల జెనవచ్చువాండు” భార ఉద్యో. ౮లో ఆ, ౨౬౦.

ఎనవాయు జే. ఈ (క్రి. (ఎనగాపాయు). జోడు ఏడు, వియోగముందు, “క. గానుచరి యగు మతి, షయతో చెనవాసిన నాదుజన్మ్మ మేటికి ణి రొ నుం 5౦03.

ఎనవోలు = ఎనవచ్చు. “ఉ. ఇంతిమ్భదూ_క్టి మాధు రికి నితురనం బెనవోలం జాలక” వను ౨,ఈ'రో క.

ఎని = ఎన్ని. (శ. ర (దీనికి వూల్లువర మగుచో వికల్పముగా నిత్యలోవము ఉదా: కట _న్తలలం డర

ఎీనిక. చే. వి. 1. ఎన్నిక, గణనము. “గ శనవునము లోన నెంతట్కు ననుమానము తీఅ శుది యగు నందాకన్‌, మనుశౌచము చేయుట తగు, ెని కయుం గొలందియును 'వెదుక శన్నండుం జెద్దల్‌ జ విజ్హా అభా, ఈం. 2, నాలుగు పోలసీల నూలు దారము. (శ ర్న

ఎని

ఎనిమిది. చే. స, శె. వకునొకటి, “క, గిటగిట నెని | ఎనుము. వై.

మిది మలకల:, గుటిలీభావము భజించి కుండలి స్రాకున్‌, కాఫీ ౨ ఆ. ౧౨౭. *క...అం, చెనిమిదిటి: గూర్చె బాణము, లెనిమిఏి యెనిమి దుల నాతండే డెర నధిపా, భార. కర్ణం ౨ ఆం ఏర 2. ఇే; ఎన్మిది. భార. ఆర. ల ఏ 2. ఎనిమిదికాళ్ల నిక్క. ద్వ, బి (ఎనిమిది -కాట్టు గా రిక్కఎ భాదృపదానక్షుతృము. (స్రార్యో కర భౌ దృదదములు 'రెండిటికి కండునాలుగు 'లెనిమిది పదము లగుట దీని కీపేకుు వచ్చినది.) ఎనిమిదికాళ్ల రిక్క. నెల. ద్వ. వి. (ఎనిమిది + కాట్ట+- రిక్క.- నెల భద్ర వదమాసము. (శ రు ఎనిమిదియడుగులమెకము. ద్వ. వి* (ఎనిమిది+-అడు

గులు మెకము.) శరభ మృగము. “వేంకం తిర న శా.

ఎనియు చే. అ. క్రి. 1. కలిసికొను. (శూర) &2* ముద్ద యగు. ఊదాః--వప్పు ఎనిసినది.

ఎను. జే. అహ దు భూతార్థక (ప్రథమ పురున్నాక వదన ,వ (పృక్టయము, తకః ఏ=-వచ్చెను, ఫో యెొను,

ఎనుయే = ఎనుపు, (శ, ర ఎనువతేలు = ఇనుప తేలు: ఆం.+భా.దిష. రారాః బఎనుభ్మ్హో కోలం. ద్వః వః ఒకానొక చెట్టు. (శ రు

ఎనోవసరము. 'వై* వి, (ఎనుాపసరము) గేదె. అం, ఛా ది. అబల

ఎనుకుడు. దే. 'వి* ఎనుచుట, (శరై

ఎను పెంటి = ఎనుపనరము. వేంకం తిళ్యం భార్యా.

ఎనుపోతు. ద్వ. వి. (ఎనుముగాపోతు) దున్నపోతు. భార ఏరా. ౧ ఆ రా3ః

ఎనుబండు, డా ఎనమం,డ్రు, (శర

ఎనుబది. ద్వ. సా శె. (ఎనిమిది-పది) ఎనిమిది జీదులు* “క. ఎనుబది యొనిమిదిజేవురు, దనుజుల కాఢ్యుండు...” = హారి ళో ర ౬ ఇటే: ఎన్నది. (రూ '

468

ఎన్ను

వి, (సం "హీకంబికి చేదా, అం, భం: తిర్యం ౧౦. అము, క, ఆ, ౨

ఎన్న డు. చే. ఏ. జె. 1. నఏవము; వీకాలము. “గీ, ఎన్నంజే నుండుగాలంబుమిన్ను చక్కి, భూతము లు గ్రాలు నెన్నండేం బుట్టిరఎద్హ. కారీ ఈ అ, ౫౧. 2. ఎప్పుడును. Ta ఎన్నండుకు నేగి నేగి లేనట్టి యిమ్మ హాశ్ళ,శానమునయందు. . కాశీ. అ వ రగ 8. ప్రతిదినము. “సీ ఎన్నంటివలి స్ప బుమలం వేగిన వచ్చి విజయో=. సటంచు దీవిం చరైరిః దశా. ౨, ఆ ౧.

ఎన్నాళ్లు చే. వి బం (ఎన్ని4నాట్ల) ఎన్నిదిన ములు. విజి. ౨, ఆ. ౧౪౭.

బెన్ని. ద్వంసం. ఎంతశబ్దమునకు అమవాదరకబహుు వచనరూవము. 1. ,వశ్నార్లకము. ఊదా: సీకెన్ని యేండ్లు? 2, యావదర్గ్లకము. ఊదా: ఎన్నిలోకము లున్న వే అన్ని లోకములు చూచి తిని. 8. అనేకము. ఊదా ఎన్ని విధముల జూాచినను నాకు వాడు కనంబడ లేదు.

ఎన్ని క చే. వి 1 గణనము. “గీ ఎన్నికకు రోవమకూవంబు లెన్ని గలవు. కాళీ, ౨ ఆ, ౯౧. 0, క్రీ ర్తి “ఈ కఈరేడుజగములం ది(క్క చేరీ సిరితి గోతు లెన్ని కగను నొయ్యారీ... ” రసిక 3 ,అ. రాం ర. అపకీర్తి, “గీ. అది దిగుల్పడి నీ'వెట్టు లరుగుజాంతు, 'వెన్నికౌ నటుమోంద, . .” శుక, 3, ఆ. ౨౯౬ ఓ. కలపోంత, “ఉ,. .అతండు విన్న న్యా క. మాటవచ్చు ననుచెన్ని క నయ్యధి కారి. . "విప్రః గి ఆ. ౪౩3. రీ. నిర్ణయము. కడ ఫి యొన్నిక చిన్నవోవల .. ౬ కవల. ర ఆ. ౯౦. 6. నాలుగుపోగులదారిముః, ఆం. భాం ద్వి ౨౯ విణ 1. (శ్రేష్టము. “టా, ,. పో శెన్నిక యానె....” ఆము. 9,అ ౫౭. 2 ఉచితము. “*క,. . ప్రాణాం౨తవ్య్భవసాయం బిది, యింతులకుం గాక నీకు నెన్నిక వగు. న ప్రబోధం గి ఆ. ౧౩.

ఎన్ను, జే. సం (క్రి. 1. లెక్కించు. “చ. అమలినళా రకానముదయంబంల చెన్న, . .విధాతృననై నను '. జేరంబోలంనే” భార ఆది. ౧,ఆ ౧౯. 2. సరకు చేయు. “గీ ఆజ్యవటము ఖ్యలయ

ఎన్ను

న్నరు... ఆము, ౪, అ ౧౨౭ ఏ. శ్రీ రించుం “దండ. ..అప్పాజేం డట్టి రాయంచ వార్వంబుజో ైన నోరార న్యం లే రన్న చో చిన్న 'లెట్టాన్నుగాం జాలువారు.. ఆ. రణం ఓ. నిందించు. “గీ, ఇుళం జుట్టలం నన్నేమి యెన్ను వారొ,” వారి. ఫూ, ౯ాఆ. ౭5. ర, కలఫపోయు. “ఆ. ఉన్న వారి నింక నెన్న చేలో విక, రాఆ.౭3. వి. కణిశము, సస్యాది మంజరి. “సీ.” ఎన్ననంగం గణిశ మలరు... అం. భా, ద్వి. ౨౩౬. ఊం రా,౧)ఆ. ౭౪.

క్‌ క పీలా. Cu

ఎన్నుకొను. చే. స, క్రి* (ఎన్ను శాకొనుు) 1 గృహిం చు. 2. ఏజుకొను. (వ్యు)

ఎన్నువ. దే. వి ఆండువా శేడ్నునపుడు అనుభవము చించి యెంచి పాటగా పొడెడు చచ్చినవారి చార్మితృము. (శ, రృ

ఎన్నెమ్మ. చే. ఏ. 1. పురిటిలోం బిల్హలను బీడించెడు భూతవిశేషము. (శ. ర 2. పురుగురూపమున వచ్చు సైభూతము. (శ. ర

ఎప్పు = ఎప్పుడు, (శర

ఎప్పటి. చే. అవ్య. ఎప్పటివలె. “ఉ...,ఎస్పటివచ్చి చన్లుడుచు. ..భాగ. ౧౦, య ప్రొ 30.9,

44

ఎను

ఎబ్బెకనము. జే. వి. (ఎబ్బెచకనము) రోంక, అస వ్యాము. (బ్రాం

ఎబ్బెరాసి, ద్వ. విణ. (ఎబ్బెగారాసి) రోంశపుట్టించు వాడు; రోత పుట్టించునది. “ద్వి. ఈ ట్రార కర్తున కీయెబ్బెరాసి, కి...” ది. హరశ్చు, ఊం ౮౨౯) వం, వెన్న, 2, ఆ. ౨౮. |

ఎబ్బెలీకము. చే. విః (ఎిబ్బె +-అకికము సీగ్లు లజ్జ (రోత అని శర నూని) “ఫీ. ఎట్బేజేకము

లేక యేలుచు నున్నాండు ఇెజుకువిల్కానికిం జిక్కినాండుల ఊ రా, జ ఆ. ౨౦౦.

ఎమకు, చే. న, క్రి. చెమకు, వెదకు. “గీ... వల్మీకజం బు నెలుకకలుగును గాక మచన్నిమకి వ ట్ర యరుగునది కౌచ మునరించ నవనిసురుండుం కాకీ. సే ఆ. ౧౯౩౨.

ఎమిడిక చే. వి, 1. కడుపులో బుట్టి సొమువలె నుండుపురుగు. (శ, ర 2, ఎకి; వానపాము, (శ. ర

ఎముక. డే, విం అస్థి, ఆం, భా, ద్వి. ౧౨౨.

ఎముకబరియు. డే, 6, కై (ఎమంక ?-బ లియు,) దృఢమగు, గట్టివాలినయెముక గల దగు. “సీ.,,

ఎలమి దధీచిచే సెముకబలిసీ, నరస ౧,౧౧౬.

2. ఏతణము, “క Seg వారి: గని కేసుకు +.” అము, రీఆఈ౧౨ 9, ఎల్ల స్వుడునుం

(ర్ల మజ్జ. స ౨9 య ఛార కీ

.ఎముకయూాటు, హన్‌. కనుకు ఆ” ఎల 9 ర్‌ం రొ

కీ వెనుక. ఊదా :-ఎప్పటికరణి. దశా.౧3అ-౯ాకి. | ఏముకలపోగు. చే. వి. (ఎముకలం-?పోగు) అస్తిరాళి.

ఎటబ్బె, చే. అవ్య. 1. రోంళతవడుటయం దువయోగిం వుబడుమాట. (శర) 2. నమియును లేదని చెప్వునపు డనుమాట. ఊదా:_వమిటది ? ఎబ్బె. వీమియునులేదు. విణ. రోంకయెనది. (చా. ఎబ్బెతనము)

ఎబ్బెట్టు, చే. విణ. విరసము. (చూ. ఎబ్బెట్టుతనముఎ)

ఎబ్బెట్టుకనము. చే. వి. (ఎబ్బెట్టుగాతనము) విరస క “న్లీ దీని యెబ్బెట్టుతనము, లెల్ల నిచెలీజు =, రాధికా. 3 ఆ. ౨%,

విణ. మిక్కి_లి చిక్కినొవాండు; మిక్కిలి చిక్కి. నది. (వొ 7

ఎముక లవట్టు. చే. విణ. (ఎముకలు--వట్టు వ్యాధిచే మిక్కిలి చిక్కినవాండు; మిక్కిలి చిక్కినది, (శర)

ఎముకలేబు, దే, స కః (ఎముకలంగావీజు). ఎము కలు 'లేనివానిని జేయు; "బాధించు; చంపు. “సీ...

కరుణ లే కెముకలేటీరి దధీచి బాతాళబిలమున బలిం గట్టివైచిరి...” నైవ. 2, ఆః రాణ,

ఎను 4 బద్ద ఎమ్మ, చే, వి. ఎముక “సీ మొగిని దథీచియెమ్మునం | ఎకైలాండు. డే. విణ. (ఎమ్మైలంగాఆండుం. విలాన

బుట్టదయ్యె నే వాసవాయుధ యెనవ్మజె, ది తలు ళ్‌ ఇట్టివలపుల వెల్లి సీయెమైలానిళ

యు భార ఆది, క వ అగా, న్‌ ఖా ళీ, య ౬౨. ఎమ్ముక = ఎమ్మ. “న ఎమ్మకలం చల్లీనట్టి చో 'టెజు: ఎయిదించే. జే. న సక్స (ఎయిదుథా* ప్రే ఎజిం గడమయ్యి. 2 కారీ ఆ, ళం సిందు, తెలియంజేయం, “క.. . అతెజ( Reb

ఎమ్ముకము = ఎమ్మక. “ఫీ చేపోయి కుణుచయు చెవులు మనకు నెయిదించుటపు, ట్టినకార్యమునకుం దగి విల్వంక లై ఫూన బెమ్బకములు బొందికట్ట.” మొడు, పని...” భార. విరా. “గీ ఆ. ౨౩ ౭. కాశీ ఇ, ఈ రం. | ఎయిదు. చే. అ. శ్ర 1. ఇముడు. “ద్వి. కుడుపు ఎమ్లాట = ఎముకయూాట, “కీ ఇట "వె "వై నయె సీశియిదడే కొడుక యిల” బన, 3, ఆం౬గాపుః మూట నెయ్యి గాగ” కతత అకు) 12 వచ్చు. (యా. ఎయు, ఎ 8 పోవు. ఆ, , వెను (శ, ర. పాం క నెయిది సంశ ప్పకులం, = “భర దో ౧, ఆ, ఎమ్మె. జీ. వ 1, చక్కూందనము, ఉర భరిగంచు 3 3౮ ఉం నిలుచు. “గీ, +. మది తుదెదాయశక నెట్లు, జిలుగు చందురుకావికుచ్చెల యడుగుః దమ్ముల నెయిద చేరదు, .. “క్క సం. కఇ్కుఆ ౧౫. యెమ్మె ననుసరింప. వ్‌ కృష్ణం ఈ, ఆశ ౭. 2. ట్‌ న సరిపోవు. “ద్వి... నానావ్రశ ప్రకరసంజనిత, సము. “టా. . ,ఎమ్బెలం మాజం జంద్రుం డొక ఫలకోటు లొశపువ్పం బీళుం బూన్సు,ఫలములో యింతికరు బవలంబవంబుగన్‌, శశాం. ఈర ఆ. ul ఛెయిద, వు,” వండి, దీమో. ౧౬౯ 8. గర్వము, కక్ష తెమైర షీ కు 'తెై ౧౭ పుస కీ. 1. ఎజుంగు, తెలిసికొను, (దూ, ర... విజ 3 ఆ. ౪రా ఓ పీవి “క... —_— + వెంబడిం చు. “క కడువడి సీ వరు నం, దునిచెంగటనుండి యెమ్మెతో సీకడకుం) జను| గంగ వడు ముడియును నీవెనుక శీన్రుమున చెయి చెచితి,. నీలా, 3,ఆ.౯ాజ బం 1. అధికృవ్రసంగ దుం గ, వ్వడి...” భార ప్రో 5, ఆ. ౨౯౭. ములం, “క ఎమ్మైలం నాముందజనా, యము 8. పొందు. “క. .నీదుపూన్కి-పౌరం చెయి క్క_రొ చెల్లవు...” రుక్తాం ౫ ఆ రారా గర్హి దక భార విరా, ౨; ఈ ౨౮౬౨. &. చేరు, గరోో కలు, “చ బలిదను జేంద్రు,6 గట్టి తసి సమాపించు. “అఆ. ..అమ్మ ఎగంబు "వెనుక నరిగి వల్కా6గ విందుము కాని నేండు మా, ఇెలియిదె యరిగి యెొయిదలేక. ..” భార ఆర 65, ఆ ఫుష్పదామకమువే నినుం గట్టలం గంటి మిక ౨38 చ్చి చెలం చచరించరాదు. . .” పారి. గిఆ.రాం. ఎద్దు = ఎయిదు, చే, ఆః శి 1. పోవు * విణ. చక్కని. ష్‌. .లవలీనవమల్లిక లము ఆశల యాట లేదు నేనియుకొ*ి భార ఏరా, సొమ్ము ల్‌ స్వా. ఇ: EE ర ఆ ౧౯౨. 2, వచ్చు. “ద పలువురు చుట్టు ఎమైకాండు. జే, విణ. (ఎమైకాడు) విలాస ముట్టుకొని చాణకృపాణముఖా స్త్రశ స్త్రపం, నో వంతుడు. “సీ, . .చివ్వవీశటి మింగు నెమైకానిి, లం గడు నొంవంాం దనకుం దోడ్పడు వారలు క్రి, ..” నరస... ౨ ఆ ౯౨ డె సుందరుడు. | లేక్ష,..రిపుపధ్ధంబున శల్దయుము తండ్రి. | “శీ. వయెమ్సైకాని కీయింతి వాతెజలేనె లిచ్చి శాం బలుమాజును జీరకుండునే” భార. దో. కొని రమియించునొక్కొ- ఉఊ రా, ళ,ఆ ఆ, ౧౪౭. తి. ఎగురు, “చ హరి గరుడుండు

౧౯6 9. ప్రియుడు. "ఆ. ఎమెకాండ... (బువా కలవాంసము నాఖచేయ్యద్రులంం గరం, " బంటి చేల దనన” అచ్చ. అయో. ౭0. బురవడి నది.వె శగురనోపక కక్చ ఎశుషాడ

ఎమెలాండి, చే, విణ. (ఎమ్రైలంగా అండి) విలాసిని. ళం కిమె, నిరపుగ నిల్చి నిల్పి కుద యురి, BY కర పనులగోడల-నైన వసుధ నిచ్చెన “లేక యెక్క మ్‌ సం 2౭, ఈ ౧రళర. నం య 1. భౌందు. చేరని న్‌ శుక. ౧, ఈ ౧౩౯. “ఉ,. కశడ యెయుట యొమ్మెయిం గల్ల చేర్చు ర్‌

ఎయ్య

న భార. విరా, క్క అం తీ5౬ 0 వెంబడిం చు. “చ,,,మన మెట్టుక తక్కినం బశ్కు ప్రచ

యము దప్పీపోవు. . సె భార విరాః 3 ఆ. ౧౪౧. క్ట ఎయ్యది. చే. స (ఏ+అది) 1. (ప్రశ్నార్థకము,

“ఊ ఎయ్యది జన్మభూమి...” భార విరా. ౧, ఆ, ౧౯౦. 2 పౌక్యర్థకము. (లే దని తాత్స ర్యము స. స్వాస్థ్య చెయ్యి... “2 దశా ౨ అ. ౭౮ ర. నరవ ర్థకము. “ఊ ఎయ్యాది కారణంబుగ ,, ”నెషం సే ఆ, ౮౧.

ఎయ్యెడ, చే. విం న ఎక్కడ, ఏచోటు. (వాం అవ్య, దు ఎల్ల వ్వడును. (ఆం. పాం

ఎర. చే. వి. (శ. ఎకె ఈ ఇరైఎ 1. ఆహారము, “కీ _,ఆతొని డస్సి చే ఇరునై యిట్రట్టు దిరు me ద్య పంచ 3, ఆ వా. 2. బలి. “చ్చు నరవతుల నెల్ల ఫీవ్మన, శరగా నొప్పింవం , బాల...” భార భ్‌. ౨ అరా ఈ ఆగలి ఆం. భా. కృ. ఖర. డీ వ్యసనము. “చ తిరు గుచు బుట్రలం బౌదలం ద్రిమ్మరు పొముల., డా ల్దగ ప్రయుచు వచ్చి వచ్చి య,మ్యొర నొకడుండుభం బనునహిం గని వ్రేయంగ...” భార ఆది. ౧, అ, ౧౫౨.

ఎరంగ, చే. అ శ్రీ* 1 నమస్కరించు. “అ... అధికభళ క్రి చెరి...” భార. ఆది. 2,ఆ. ౧౧౧. 2. ఉజుకు, “సీ,..మృగంబునై కెరంగు సీంగను పోలె,..” భార శల్య ౧, ఆ, 3 ౭౯

ఎరంగుడు, చే. వి (ఎరయణగ ఛా) నమస్కారము. అం. భా, ద్వి, ౧౭౫

ఎరగలి. జే. ఏ. 1. దావాగ్ని. “క. ఎరగలి యెండిన యడవుల, దరెకొనుచందుబు..,” ఫా,రా, యు ౧౩౨౨ 2 అగ్ని, “ద్వి, కజుకంళు నెరగలి కనుచూపు మగుడ.”” ది. వరమ, ౧౩ ౭, ప్ర

ఎరగలిచిచ్చే = ఎరగలి. (దాచాన్నిఎ “చ. ఎరగలి చిచ్చు...రూపడంచిన విధంబున...” ఫారం ఫ్‌వ్య * ౨9 ఆ, గ

ఎరగలివడు. ద్వ స | క్రి. (ఎరగలి4ావడు) దగ్ధము చేయు, (హాలావాలవినము.) “వ, , .కోలశీఖరి

466

ఎర

శిఖరంబుల నెరగలివడి గవానంబుల దహించి స్ట భాగం ఠా నస్యం వీ) ౧

ఎరగొను చే. అ. (క్కి... (ఎరశకొను l. ఆకలి

గౌను. ఏవణీ యుడుటే యొరగొంట

కాయ” రం రా, యు, ౨5౯౩, పు, 2 ఆశలి

రీలు, “వ...ఎరగొని నుఖంచురాజపాంసంబులు

.” మెరా ౨ ఈ లర స క్తి (మింగు,

“క ఉరగము "నెరగొను గరుడుని, 'వెరనున, ,.” ఉం సారి, సి అ. ౨౬౧+

ఎరబిల్లపురుగు చే. ఏ. తు దృజలజుతు విశేషము. గన నొలిగుల్బ యెరబిల్హ పురుగు. ,. హంస రీ, ఆ.

౧౮౬

ఎరవలి, జే. వి, ఒరగలి. “క అణీములీని గుంకము లమై నెజిసంజను (గృమ్మినట్టి యెరవలి 'నెగ.. .” యం” ౫ ఆ. ౮. (రూ, ఎరవళి, చూ. ఎరవచలు వోవు.)

ఎరవళులువోవు* చే. అ. (క్రి (ఎరవళులుపాపోవుఎ దావానలముచే దగ్గ మగు. “గీ. కనకభూవణజా లంబు కతన గజము, 'లెరవళులువోవు కొండల చనసి యొ'ప్పెళ” ఫోరం ఖష్మ = ౧, అరా$,

ఎరవు. చే. వి. (క. ఎరవు, త. ఇరవల్‌ ఎ) 1. కొంత కాలమే వాడుకొని తిరుగ నిచ్చుపద్ధతిమై నడిగి 'తెచ్చుకొను సొమ్ము వస్తువు మొ గ. ఎర్ర సత మగునె...భార ఆర ర, ఆ. ౨౪౭. 2, 'భీదము* “గీ ఇంతకాలంబు నాతోడ "నెరవు "లేకు కూడియుండితివి...” వి, పు, ౨, అఅరళి, విణ. 1. అశాశ్వతము. “గీ, ..తనమేను "నెరవ తనకో భార. స్త్రీ ౧, ఆ. 33. 2. ఎర మైనది, “చ. ..గాంజివం. బెరవుగ నిచ్చి...” భార కర్ణ. 3, ఆ ౬౫ టి అన్యము. “చ. ఎరవుగం జూడసాగ వారిణేక్షణ.. వసు 3, ఆః ౧౦౫౨. ఉం భిన్న ము. ర, అన్న దమ్థులును బొందిన చేరి కసాధ్యు లట్లుగా, శెరవయి నిల్చి నం గెలని కెల్లిద్వమై వతివోదు రెంతయున్‌. భార. ఉద్యో, ౨) ఆ. రారా ర్‌. విపరీతము. “వు.. .ఎరవై యున్నది చిత్తము...” భాగ ౧ స్కాం, 333. 6. అసక్షుడు “శ నరనా

ఎర

యక నీయేలెడు, పురమున భూమికి మనుత్వ బుద్ధి గలుగ కి, థ్రైరనై. యుండుటకు గళం, బర యల నెద్ది, . ప భారం అశ్వ, ౨ హరా.

ఎరవ్రపడు. ద్వ. అ క్రి. (ఎరవుశవడు) భేదము నొందు; కలహించు. “*వ...మోలో మో శెరప్పు వడందగునే. ..” భారం దో గ్య ఆ, 3౭౧.

ఎరవు సేయు. బేంసం ఇక అరవుశ వేయు అన్యధా భావించు, ఉెపీకీంచయః' “గీ ఏను మోనెలి నిం తేల యొరవుసేయఎో పిన. శకం. ఆ. ౭౫.

ఎరియంెట్టు. జే. స క్రీ. (ఎకియన్‌4పెట్టు) 1. పోగొట్టు నళింవజేయు. “వ... రఘుపుంగవుం డును దివ్య శరజ్వాలామాలికలవే రాకాసీమూ. శలతోడన కూడం జీశటితిట్టల నెరియంబెట్టం దొడంగిన...” రామా. లా ఆ. ౧౦. 2. మం డించు, కాల్చు. క్ష్‌ పారులలాటాగ్ని లోవల ఇరియం బెట్టి” మే సం ౧౦, ఆఅ, ౧౭౦.

ఎరియించే. జే. సక్తి, (ఎరియు. థా. ప్రే) బాధించు. ఎవ్వండు సీచిత్త మెరియించు చున్నాడు, ,.”” హర. 3, ఈ ఈర,

నం కర్ట్‌

ఎరియు చే. అ, క్రి. 1. మండు. (యా. ఎరియం బెట్టు) 2. పరిశపించు. “గీ. వృాదయమునం బాండవాంగన యొరియవలదా” భారం ఆర ౫, ఆ. 3౫౦. 3. నశించు. “తోదకవ్చ త్రము. తమ తనుశష్వుల దా కకియంగా.” భార. అ ౮౧.

ఎరివు. బే వి. 1. బాధ. “ద్వి. ఎరివు మాన్సింవవే యేమియు నొల్ల్హ.” లబ్యం ౧, రం వజయ ద్ద, చవక రీషము. (ఆం. “పొం

ఎరువంటి. దే. వి వంశెచెట్టు. (శ. ర

జ

ఇ్ర్ర) ౯

ఎరువాటు, చే. వి. ఎరువు. “సీం సీరప్రులోపృపుడుమ్లు మరువుపుయబాదుల కెరువాటు వెచిన యింఫు సొంపు. సొ బె. 5 ఆ, లారి

ఎరువు. బే. వి. (క ఎరుబు, ఈ ఎరు) 1. భూమిని సారవంశము7ా: జేయుటకు చేయుీేండయ ము

న్నంగస దోపూదపదార్లము. “సీ ఎలమిం గస్తురి బూదియెరువునం జెరిగిన సంపెంగ యున్నజే

487

ఎట

చం ద వదన. బి క 4 "గి 6, ర్‌ం ద ఆటకి. క కస్తూ రిం బోరపిననంధసారంబుతో సీకాయ యెరున్రన జిడ్డు విడివి* వార ౨ ఆ. ౧౦౮

ఎరుస చే. వి దీనారభేదము, ఒకవిధ మగునాకోము. యం. భె ద్వ్వః ల ౭0

ఎరును, వై, ఏ. (నం. ఈర్ష్యాఎ) అసూయా “ఆ సవతు లెరును లేక సకకంబు మెలయుచు, సవతు

లేక యుండు, సమృదమునం” రాజుదిః౧,ఆ౬ళ

ఎర్కు = లఎయిక్‌ఫ్‌, (కిరాతుడు. “ము, .ఆడనిం గాజేక్కు. చందంబునన్‌ . హరి. ఫూ, ౯ ఆః ౧ర౫.

ఎర్లు = ఎయింగుం ( తెలిసిపొనుఎ) “ద్వి, శాకంబు లొన గూర్చి జను లెర్భకుండ.” బన. ర్క, ఈ ౧౧౫

ఎలి. వై వః (సం, అరుణ8ఎ 1. నాన పాము. ya జా వయ జ ౫?

ఎఆలపెనువై -నేలవైం గొజల: జొపచ్పె+ వక్రం

౪, ఆ. ౭.డ.ఎలువు.“సీ,. . ఎఅనింగిం గడు మించె

ట్‌ పారిఫూం ౭, మ్మ అఇక౬౦. నిల. ఆట్టనిది.

“త్త, .,చేల యొజనింగివిధంబున నుండె...”

భార, చ్ర్ఫొః లీ ఆ ౧౨౨౭

ఎజియగు. బే, అం కి 1. ఉలుకు. “క విటీగిన య లువులతునియలు, మెఆచుచు దివి కెగయం వొడం౫ మింటికి వడిం బొం, గెజంగెడు వీరుల "వెనుచని, యొజఆఅకలుగొని ఈమ్తుణీంవ ఇగయం వి ధమునన్‌.* కసం ౧౧, 2, వ్రాలు: “క, ఎఅలిన న్పెను వ్రైంగున, ఏిటుగు టయును...” భార ఆను. ౧, ఆం౨3 ౭. రి, నమసన్కు.రించు. “సీ, ,, అమృహితాకత్తుం జెజురి ౪) భార. ఆను. ర్కఆ. కరర క, సక్తత గను. “గీ. నెజియ రసవంళ మగకృతి జెజంగ నేర రల్పరసక్ళతి కిఆంగుదురల్పు లెల్లం 'జెజుకు విడిచినరసమున కెజుల రాక, పిప్పి కరిగెడు సీగలపెల్లు వోలె” కు. సం. ౧, ఆ. 3౦.

ఆ ౧౬౮

ఎడిక్ల= జే, థం (క* ఎ6తి కె) l. టెక్ళు.. వ్‌ 95 కొలుగట్టుకొన్న మటణీ యేండ్డును బూండ్హును బట్టు ను స్వాం భై ఆ 223, శ, సం ౧౯౦) వ్‌ "౧&౮ ర్త పవీ బెక్కం “అఆ, , (వోయ నంజ, 4,

ఎటీ

' ఎజకలేటి కిట్టు 'వెడలవిడువ. భార. కర్ణం ౨) ఎజివుట్టి, వై ఎటమట్టిఫూంతచే మెటుగారుగోడల, ం వైజం ళీ ఆం ర0,*

ఆ 2-౨

'అగందు. ద్వ వి, (ఎఅ+కందు.) నెక్తురుకందు; చిన్న బిడ్డ. “చ. కరుణ యొకింక శేక యెఆగం దుల జేవకి గన్న యార్వురన్‌. ..” ఫూ గీ ఆ. ౧౦౭.

హారె.

)జిగన్ను- ద్వ. వి. బొ. (ఎఅ+కన్ను) 1. ఎట్జని కన్ను. స్వా. ౬) ఆం ౪. 2. శివుని మూడవ పెన్ను, “చ. హరునెజగంట మ్ర,ందిన లతాంత శరున్‌...” వరాహా. ౧౧,ఆ.3 ౭.

ఎజిగొను. ద్వ. అ క్రి: (ఎఅచ-కొను 1. అరుణిమ నందు. 2, బరిమోంద నుండు. “ద్వి. ఎఅగొన్న "పెనుబాము ేలం ద్రొక్కెదవు. రంరా. ఆర ౧౧౮౧ పు

ఎటిగో యిం ద్వ. విం (ఎఆఅషాగొయ్యి) ఎందుకును వనికిరాని తృణవిశేషము- హంస ఆర౫.

ఎజిచి. చే. వి మాంసము. “గీ. తెవులు గొనియున్న మృగముల దివిరి యేయ, శెజిచి యాహారము గ మను నెణుకులైన. భార. ఆది. ౫, ఆ. ౫౩. దశ. ౬, ఆ. ౧౧౦.

ఎటిచిదిండి, చే. ఏ. (ఎజి చి-తిండి) రాతనుఃడు; రాతసి. అచ్చ. ఆర. ౧౨౧. ఇటే. ఎజచిమే వరి మొ ఎ౦౨-చిపిడుక (శర ఎఆడాలు. చే. వి బం ధాన్యవిశేషము. (ఆం పా ఎజబజము, చే. ఏ. రోత. “సీ,.. ఎజబణింబు. గీ. చేయు కాయంబుతో నుంట సీగ్దుగా బె” వరావా. క్క ఆ. 3. విణ, రోంత మొనది, “క. నిపుణుల

వెవి కెజబణ మగు నువములు, * కావ్యా. ౫. టాం ౧౩౨.

జీవ, (ఎఆచి+-పిడుక) చోరపుప్పి.శ.

ఎఆఅబలీకము. "దే. 2 1.5 క యొజబటికమునన్‌.”” శాం. ల ఆ. ౧౦. 2. "భేదము. “చ,..సీ, కెఅబణలీకంబు లేక యింక నిచ్చట నున్న తవస్వికాంతలందణు నుచితోవ వారము లొనర్పంగలారు నివేకళాలినుల్‌ =.” ఉం శా, ౬ ఆ, 35౧౨,

.నంశయించి

468

అయితం

ఎటు

. వి. (ఎజషామట్టి ఎ జేగురుమన్ను. “సీ,

ఎజఆసంజై. “వై. వి (ఎఅషాసంజు సంధ్య, “క అణి ములీని (గుంకుమల్పపై, "సజసంజను యొరవలిసెగ .. ఆ. ౧౧౪.

ఎణీగించే. డే, నం డీ

ర్రష్నినట్టి

ఇ యం సే ఆరా రామః స్కో

(ఎయింగు,. ధాం సే (వశటించు. “న్స్‌ సనా బనివిజయంబు తెణియించు Sa స్తంభంబు లాశాంఠశే pe శీ! పారి. పీఠి ౧౨౨ 2 చేర్పు. = శబ్ద వ (ప్రపం చంబుజాడ యొణింగించి...” bes ఆ. ౭౫. 8. తెలుపు, జై, ఈ, ఆ. 55,

ఎలుగు. చేస స (క్రి* 1. తెలియు, గ్రహించు “క, *. ధర్మ 03 బెబుంగుచు,. 2 భార. ఆది, 5, ఆం 5 2. చేర్చు. 7 . . ధను, శ్వేదము

'ఇెఆీంగిరి,. వొసీష్ట ౧) ఈ. ౮X. 3. అనుభ వించు. ఉర చ + దుఖ “మెయంగరు,. భ్‌ విం పు. ౧, ఆ. ౫౧

జీ. వి.

(ఎలు'గు. ఛా 1. జ్ఞానము. “క్క ఎలుక గలవారిచరికలు గటచుచు. .. భార ఆది 3,ఆ. ౨౦౩. 2. "మెలణశోప. “ఆ. ఎల్ల వారు సెలుక లెడలి చొ “క్కిక్కి.. ౪? భార విరా, ౫) ఆ, ౨౦౮ లే, గుర్తు, “క పుర హర ర బ్రవిహారిణు అగు తరుణులవదనముల తోడేం దడయుడు నని వం, కరుహభవుం దెజుక యిడెం గా కరయం గంబేల యిందునందు ఘటించుక” కేయూర. ౧, ఆ. ౫3. &. స్నే వాము; పరిచయము. “గీ. ఎబుక' పిడిశెండు ధన మన్న గుయితునూట, కథ్యమే కాదె...” కుచేల. ౧౦౪ ర౬ ర. సో; జోస్యము. “క్క, ఎలు కుంజవరా లొక రు యెణుకి యప; యొజు శని,” నుక ౧౧ఆ౪. బం “గ, రాజునకు గీడుపుద్రైడురాజ్య నుడయగు ననుచు "నెణుక వ ప్పెడుజ్యోతిహోధములను, ' విళ్ఞా*ప్రా- ౧౩౨౭.

ఎజుకవేయు. జే. స (క్రి, (ఎబుక4చేయు 1. తె

లుఫుః ఆ తళ = కోని ఇటుక మేసీ , 4 m= భారంశాం,

ఎటు

క ఈ ౨౬ 5౨. గి నిజ వమనుకొనుః “క్ట త నీ వది యొబటుకచేసికొని యలు, గుదువా. .. వెజ, ర్క ఆ. ౫౯

ఎతుకత. బే ఏ. (ఎఅుక+త సోడాచెప్పు స్రీ క ఎణుకవాని భార్య. “కం ఎజుకత యిట్టనియెను శ ఈ (pe వేం. మా. ఎగ్‌ ఆ గ

ఎజుకవడు. ద్య. అ. | క్రి. (ఎజుక4పడు 1. తెలి యు. “అఆ. అమరవరుల కజున క్రైనయన్యోన్య నం భాపణ౦ బు "లెజబుకవడలగ వింటి.” భారం ఆది. ౨, ఆ. ౧౨౫ 2. పకట మగు. “క. ,.తన చందం, బెజుకపడంగా హాజార మెలమిం గది నెక” శుక ౧ఆఈ౯ా% రె. బాధించు. “గీ. ఒనర ఛార్యాసమేతు(డై యున్నచాని, కెంతలయ్యును నావద లెజుకవడవు.” భారం ఆర, ౨, ఆ. 23.

ఎలుకవటుమే. దే. న , కీ, (ఎబుకొవడు. ఛా. ప్రే 1. తెలుపు. “క ఇది తెలిపిన నప్పుడే సంవ వోవుం గాన నెజుకవబువక యుంటిక.” శుక. 3, ఆ. ౨౭౦. 2. పః “ద, , ఇంగితం 'బెజబుకవబజుచునొని, , ,” ఆము. ౫ ఆ. స.

ఎయికసాని. ద్వ వి. (ఎజుకచసాని) ఎటుకత* “ఉ,..ఈ యొణుకసాని...” పీర ౨, ఆః ౧౭౯ ఇట్టే: ఎఆుక లసాని. వేం. మా, గ్పోఆఈ ౧౧.

ఎలుక, చే. వి. 1. కిరాతుడు. “గీ ఎజచి యావ రముగ మనునెజుకు లైన. భార. ఆది,, ౫, ఆ ౫3. భీము ౨, ఆ. 3౨౫. 2. కిరాతభేదము. ఆం. భా, ద్వి, ౨౮౯.

ఎయికువ, డే, విః (ఎయింగు ధాం 1. ఎలతుయ, జ్ఞాన ము. (శర) 2. అనురాగము, మోహము

మ

NC

469

ఎట ==]

గ, » a భార, అశ్య. , ర, = లో (ఎజ్తినవ్వు యా! అనందాతిశయమువే ముఖ "మెజ్జంబాజునట్లు వచ్చు నవ్వు, ల, రక్తము ఆం. ణా ద్వి* ౧౨౨9. పిరిరెం ఎజ్జనిదిం ము. .బక్టిని వింత చీక టులు వచ్చెం జూడరశే,..” స్వా. ౧, ఆ 36౮

ఎజ్జ కాంచేనము* ద్వ. వి, (ఎజ్జి4కాంచనము.) వృత ఏెీవము, స్టో వాంగ. ర్క ఆ ౧౧.

ఎజ్జగందము. ద్వ వి. (లజ్జ శ గందము) కుచందన ముం (శం ర

ఎబ్హగడ. ద్వ. వి, (ఎజి గడ్డ) నీరుల్లి పో (కంర ఎజ్జగ న్నేరు. ద్వ వి. (ఎజ్జ 4౫ న్నీపఎ చండకముకీ. (శ. ర తుపు జౌ (శారు ఎజ్రిగి నె. ద్వ. వి. (ఎల -+అగిసె లాలసి శా, (శర) ఎజ్జగురజే. ద్వ. ఏ. (ఎజ్జశాగురిజు కృష్ణుల వో (శర ఒకానొక గొల్లజాతి. (శ. ర) బ, ఆ జాతినారు. (శ రల

ఎజ్జనోరంటం ద్వ ర (ఎజ్జ+గోరట కురపకముశో (శం ర ఒకానొక యోవ,థిః హాంస. ళ్‌, అఆ. ౧౦.

ఎల్ల చీమ. ద్ద. వి. (ఎజ్జ్రశాచీమఎ ర_క్షపిపీలిక. ఆము. ౨ 6 ౭0౦.

ఎబి చేమంతి. ద్వ. ఏ. (ఎజ్త+-చేనుంతి) రక్షసేవం

(=) (=) ది

తిక శ్లో, (శర

“వ. ..నావలన నిదియ చెబుకువ గలిగియున్న | ఎజ్టతుమ. ద్వ. వి (ఎజ్జగాతుమ్తు) రకారిమేదముళ.

కి సీ బిట్లు చేసితి, ..” మార్క. ౨, ఆ. అరం. ఎలుకత, బే. వి, (ఎలుకళుఎతుఎ కిరాతి. “గీ, ..ఎజు

శత యనం గిరాతి,,,” అం. భా, ద్వి, ౧౦౮. ఎణుపు, “వై. వి, (సం, అరుణ) ఎజ్జనః (శ ర్ఫ

ఎట్ట. వై+ వి, 1. వానపాము, (చూ ఎజి 2 ఎజుపు. ద. .ఎజ్జినవ్వు తనమో మనుకమికి "లేళ యెండయె, చెలునము ఇెన్ను వింతలుగం జేయ

హంస ర్క ఆం గా

ఎణ్జతుమి. ద్వ+ వి. (ఎజ్హ+తుము.) ఒక "నొక కూరా 5కు చెట్టు* వాంనం [మ &, ౧౦

ఎజ్జ్బతుమైదం ద్వ. ఏి* (ఎజ్జగాతుమైద)ు గండోలిక (శ. ర్ఫ

ఎట్ల తెగడం ద్వ. వి. (ఎజ్జ్ల+ తెగడు) కాకనాసిక శ్లో

లి ణి mn

(కః రృ

“బేటి 470 68

నత్తిదాసానము. ద్వ వి (ఎజ్జ౫దాసానము ఒక

టు లి జాలిచెట్టు. దొంగ. ళో, అఆ, ౧౧.

ఎకినం క్‌. విం ఎరుపు. (శర పిల. ఎజ్జనిదిం కక్ష పుహ్పా నీకంబు లరయ చెజ్జన.. 2 భొం రః యు. ౧౬౦౦.

ఎజ్జని వేలుపు, ద్వ వి. (ఎజ్జనళా వేలుపు) l. అగ్నిం (శర్ఫ 2. సూర్యుండుం

ఎల

ఆ. ౨౭. శ. చిజుతదిం “ద, . .ఎలనవ్వు.. భార. శల్య. ౧౩ ఆ. ౧౮౬ ఓ. ఎడమది, a యోధథు, లెలమి నెలవంక వలవంక బలిసీ కొలువ.” దశా. ౧, అ. ౧౨౭. లీ. సాక్షీ మైనది. “ఆ

అగి యొల గాం బెండిల్కి మైన శాలిని,..”” అచ్చ. అమో ౭0. డీ విణ స్వల్పముగా, “క, ,,అతం డెల ననచున్‌.” శై. ఈక ౨.

ఎత్జ్రిపులంము. ద్వ-వి. (ఎజ్జషాపులుము, కవ భేదము ఎలగోలు. జే. వి, 1. మొదటివని. “గీ, ఆసుదక్షీణ

(శ రృ

ఎజ్జపోతమ్మ. ద్వ. వి, (ఎజ్జాపోతు కమ్మ ఓకా నొక గ్రామదేవత ద్వా, 35, ఈ ౨౧ | చెట్టు. వాంస టో అం ౧౧

ఎజ్జవ, త్తి ద్వ. వి (ఎజ్జగ్ళ వ, శ్రీ.) రక్తకార్చా సము. సో (వా

ఎజ్జిమన్ను*+ ద్వ. వి, (ఎజ్జశామన్ను-) ఎజ్జనట్టి (వాం

ఎజ్జిమేళ్లై. ద్వ. వి. (ఎజ్జిచామళ్లై). ముచుండ శీ (శ. ర

ఎజ్జమాను ద్వ. వి (ఎజ్టిశోమిను) రోహితము. (శ. ర

ఎజ్జిమునుగం ద్వ. వి. (ఎజ్జశామునుగ మధోకిగ్రువు వ్ల (శ. ర

బఎజ్హలొద్దును. ద్వ వః (ఎజ్జ్ఞ+ లాద్దుగు వట్టిక yy.

ల్‌ మాంస. ళ్‌, ణు, ౧౧.

బిజ్జవాయు, ద్వ. ఆ. (క్రి, (ఎజ్జగాపాజు) కే ఎఆ నగు. 2. కోవగించు. “సీ. ప్రతిభుటించు. చిగు శ్లేపె సెజ్తవాలినర్‌తి నున్నవ్‌ వీని మృదుపదడ ములంం స్వాం శు ఆ. 3౬ (ఇది ఇండర్థములకు

(

శకెమోవి we Wes శ్రోలుసన్నాహమున లో లు గారు, నుద ౪% ఆ. ౧౫ిరి, 2 మొ దటి యుద్ధము. “సీ __గీర్వాణదమూ సమూహ ములతో స నినాసి పటల. 7” వరాహా. ౬, ఆఅ, ౧౧౪౯ 9 మొదట్యివ, సారము. ue మొదలి గాలియెలగోలు ేం గొమ కదలి...”

ఆము. ళీ ఆ. ౧౩౦. ఓ. మొదట నుండు సేసి ర్‌. కోలావాలము. “చ. , .తలంచం దలంప్రులోపల చె దర్చకకేతనవల్దనంబు ల౫ చలయెలగోలు... వెళొను,..” చను ౨ అ. ౧౧౯. (శాలు _ై దర్గములు "రెండిటికి నిది యుదాెవారణము విణ. ఫఘోరమయినది. “ఉ,.. .అమరానురనైన్య ము లంత నెంతయుకొ గోపము లగ్టలింవ "నెల గోత్‌ బగడంబునం జేరి చేర,..” శశాం* సీఆం

రై ముందణిది. “సీ, ఎలగోలంజల్టం . ..ఆము* ర, తి, భాయీ: విణ. కోలానాలనుగా; భోరున. (65

స. పుష్కులావ_ర్హకాంభోభర వ్రాతంబు 'లెల గేలం పర్షి యు ఇెన్నంజేని” కొళీ, DE, XO.

ఎలదోంట. దే. వి. (ఎెలచ-తో (టు ఉద్యానముః లస

నవ వట్టణమునకు చెలదోంట నందనా రామంబు వెలి మై (కృరథవనంబు.” కాకి, ర, ఆ. ౧౬౨

నాదాహరణము.) ఎలనాగ. డేవి. (ఎలశనాగ యువతి; స్తీ (సాను

ఒస్హైముదపు. బెట్టు. ద్వి. (ఆజ్ఞ? ఆముడము--కౌట్టు వ సిపరి, సౌ (శ ర ఇన ఫ్రా బక్టకింత, డే. an తుంగ స్లో “వేంక ఫె లారీ: ఎల. చే. విణ. (క. పో. త ఇన 1 లేశది, “సీ, ఎలదీల.,.” భార విరా, 2 ఆ ౧౩౮ 2. రొ _క్షది. గ ఎలజన్వనము. , భార ఆధి, కి, ||

సార మని శర సూసి) “క 'కోమున

కోడి ప్రా త్యాగము చేయుటకు: దింపు దల కొనుమదేతో, నాగెళతమి కఠుగుచు నెల, నె గను బొడగంటి నొళవనస్పతి పొంగని భో, ౧, ఆ, ౧౨౭. “కం. పాగలు దొడుగుఠక యొక యెల్కనాగయుం 'దొనును నభంభఖునం జని చని భూ ఖఫౌగంబున. ముగురం గని 'వేగంబున నవ

ఎల

శరంచి వినణుం డెనన్‌.” ప్‌ో, Dy ణి, శివలీ, ౧, ఈ 2X. సాం, ని మానం ఏ0.

ఎలనీరు, బే. వి, (ఎలషానీరుు "లేత చెంకాయలాగేని నీరు. “సీ. ఎలసీజటి బొండలంబులువో లె. , .” ఆము. ౬ ఆఅ, ౧౭. ఇట్లే: ఎళసీరు ఆం, భాం ది ౭౮

3X.

ఎలపొరం జ, వి (ఎలచాపొర "లేంజిగురు. స ఎల

ఫౌర వోని మేను, . .నవయించియు” క, గం.౭, ఆం ఆలం

ము “కం ఎలప్తాయ మిచ్చితిని సీ, కలఘుమలీ.” భార అళ్వ. 35, అం ౭౬

ఎలమావి. చే. వి. (ఎలషామావిఎ తియ్యమామిడి.ఆం. భె. ద్వి. ౪, ష్‌ .ఎలమిన పారి మెనీ నెల యేజులనీరులు దాగి -మేలివెం, చల నెలవావి జొంపములచల్ల నిసీడల నిల్చి పొల్చి...” క, నం, క్ర ఆ, Xo.

)లమి. చే. వి. 1. ఆనందము. “క. ఎలమియు నిచ్చె రువును సని *సలసి వోగలు మానసమున...” భార విరా, ౧, ఆ. ౨౫. 2. కృప “క్ల, ఎలమి సన్నిధిసేసె సర్వేశ రరుండు.” భారం విరా, ౧, ఆ, ౧౨. 3. డ్రేను. లర్‌ ఎలవింనమైలంత న న్న్న లయించ...” భార విరా, ౨ ఆ. ర౬ &. వికాసము. “ను... పేకెలమిం బొల్పుంజింబె నంభోజముల్‌ .” భారం ఉద్యో. ఏ ఆఊం౧౧౦. 5. "పెంపు “క,..రిప్రలయెలమిం గనియు స్వీ మానసమున శోకింవమి. ..” భౌర. శాం. ౪, ఆ. ౪3.6. ధైర్యము. “గీ, ఇతడు గలయ నయ్యిరు వుర శెలమి వచ్చు.” భారం దో క్కఆ. ౧౩౧. 7. ఐజేకము. “గీ,. .నుత్తుల శెలమి గలదె, దశా. ౧) అ= ౧౮౮

ఎలమికాండు* చే. విణ (ఎలమిశాకాండు) 1. నికా సవంతు(డు. (శ. రు 8 సంతోషి (న్య)

ఎెలము. జే. అ. ,క.. 1. వికసించు. “సే వంది కందిన నింత చజలెడుముఖరో-దు లెలమిన "నెం సలలిత మగునొ* కు. సం. ౭, ఆ. ౭.2, ఒన్వుం “ద...మె చెలమెడుపట్ట మాసులును

471

ఎలముంమేు. జే. నం శ్రీ

ఎల

శేర్పడు శకిందలిరాకుజొంసముసన్‌' కో, sen డా అం ౧ కిం. 8. చిగుక్చు; ర:కయగు. కన ఎల మినఫూరి చేసీ...” క, స ౬ ఆ. ౫౦.

(ఎలయు. ఛా శ్రే 1. రీసికొనిఫోవు. “టా చయ్యాన శే: యంబుజ విశాలవిలోే.-చనం గాంచి. . బక మై, నియ్య కొనంగం జేసి యెలయించెద నిక్క_కుం 'దార్చి చేర్నునన్‌, శ య్యకుC చెచ్చెదం నసుమసాయకు పూనికి చేండ తీశ్చిదకాి భార. విరా, ౨) ఆ ౨౪౫. 2. ప్రోక్సహించు. “వీ కలికి రాయంచ బోదలనెల చెలయిచి నడీపింప శేలొకో వడంతు లిపుడు.”” పారి ౧, ఆఅ, ౧౦౬

ఎలయించుకొను =' ఎలయిం౨చు. (తీసికొనిపోవు.) “చ, , ,యదుపీరవరుం డెలయించుకొంచు ... విపు, రా ఆ. ౧౯.

ఎెలయు. చే. అ. శీ 1. ఉఊత్సహించు. “క, ,,కల వాంబుల శిలయుట...నాకుం గానిపేరివి మగువా” భార ఆర ఆ. 30౨. భారం అను. ౫ ఆ, ౬౬ 2 వశ మగు, “సీ ఇంద్ర యార్లంబుల శెలసినపురువుండు గాడరాగంబునం గరంగుచుండు” భార ఆరం ౫ ఆ. ౮౧. 8. కలుగ. “క. అనిమిమరిపుమోందం బోరిః గటాతం బెలయక్‌ొ.” నిర్వ, ౭, ఆ. ఇం. కీ. ప్రవేశించు. “సీ. ..ఫపూర్వటైహికము లన్ని యు బుద్ధి ఇశెలయంవాండు, కాతిన్య రుం డని జను =” భార ఆను, ౫ ఆ. ౧౫౦. ల్‌. మాయన, “వీ ఏనికమదమున కెనయుతేయటుల మొ త్త ముల...” భార భ్‌మ్మం ౧; ఈ ౧౦౪.

ఎలరారు. దే. ఆ . కి. 1. కలుగు, “చ... వసంగ మున జేటవడన్‌ వికనీంచె సీత కోమలతను లీల యద్దివిజనుర్దను.డుకొ వృడయంబునం గుతూ, వాల మెలరార క్రీ భ్రుగతి నయ్యెడ కీరా వియ _ త్పథంబునకళో నిర్వ, ౧, ఆ. ౭౭. 2. అధిక మగు. “క... కా వ్వెలరారంగ. ..” భారభివృం ౧, ఆ, ౨౩౨౨. 3 తకః “కీ ఎలరారు శ్రొవ్విరు తెత్తులుగట్టి...” వారి ఊ ఈ, ఆం అం. క పుషిషంచు; వికసించు, “ఆః ఎల్ల

ఎల

బుతున్రలందు నెలరారి. ,

DీE.౦౧) +

ఎలరు. చే. వి. 1. అతిశయము, (శారు &.వికా శకము, (శ. ర

ఎలరుకు = ఎలర్బు* (శ. ర్ఫ ఎలరుపు వ ఎలర్చు. (శం రం

ఎలర్బు, చీ, అ. డీ 1. అధిక మను. “న బలంన

శచ్చటికంటెను ' బల మెలక్చేళి” వారి, డా రాఅ. రై ఆనందించు. “క. కురుజాతి యెల 33 భార ఉద్యో. ర్క ఆ, ద౫గీరా “ట్ల, . ,ఎలక్పెం గా రవీ, ర్యార్జున విపు క్క ఈ ౨౯ బి,

౧౧౫౨+ ర్పయగ... లె. ఒప్పు. చక్రవ్తి ఫ్ర

ఎలర్చు. జే, వి. (ఎలర్చు. ఛా) ఆధిక్యము. “ఊం, గరువంప్రు చెలర్పును...” భౌర. శాం. జ, ఆ. ౫౭ 3.

ఎలింగించే చే. ఆ (క్రీ. 1. కూయు. “క. ఆపువ్వు టింటి మాటున బొవపుంబిక మొకటి చిగురు బండెండు దిని (క్రో, వ్వేపారం బ్రియము జల ముం, జూపుచు చెలింగించెః గర్భ శరాలము గా క”? శ్రీరాధాః ౨ ఆ, ౧౭౩. 2. మొజణి

, “వ...ఇ్షంకకాలంబు నడకి కడపట దిగ

విడువకు వెడల దిగువు మని యెలింగింపం చెలిసి లి కాగ రాస్య-ం ౭౦౦.

ఎలిసి. జీ, ఏ. నెలిన గోడకును ఇంటికచ్వనకును

నడువు నుండు తెలిప ప్రదేశ ము. అం భా

ద్వి. =కు 00+ , ఎలంగించేు. చే, ఆం క్రి . కూయు, wpa .వీకము వరాహా.

(వ్మవాళమధ్యమున "ెలంగించెక౯ 3. ఆ. ౭౪. “సీ. కొక్కు-రో కో యని కోడియై యలుగించి యనురనాయకు డె ట్లహాల్యం గలిసెో శివరాం, బీ, ఆ ౧౦౧.

ఎలంలిన్చేం చే న శ్రీ ఆలు: ఎ పిలుచు. Ww తండ్రి డి స యొులుగిన్చె...” ఫె రాం అయో, క స అం డీ బదులు పలుకు. “క,, అ, య్యా యని పష. నందికి, నోయని యిలు న్‌వె...” శివ. సా, ౧౧-౨౩ ఇళ్లే: ఎలంంగులిచ్చు.

472

ఎలం

చ భాగ రా స్కం, 'ఎలండాడు. చే. అ క్రి. (చిలుంగుగాఇడు.) మొణుంగు.

“మ, ,_,ము, టం చిల్వన్‌ .. .ఎెలుంగిడన్‌ చెవి కవల్‌ ణీక్కించు.. .దెస్ఫమొలవేల్పుంద త్త కడుథ్‌ మొకమై.” రామా. ౨౪ ౨౧

ఎలుయన. బే, ఏ. 1. కంఠ స్వరము, “చ, ..ఈళశిలుం, గున దదమువానిం చిల్చుచు. =” పారి రి, ఆం ౨౨ 2 షీలుపు “క. ..షి ల్చినం బదియెలుం గుల కొకవురి మునుకుచు...” భో ౫ ఆ. ౬౬. లి. కూత. డీ భల్లాకము, “క .అల యుచుం బులుయగులు కులుకుచుు,,ఎలంగుల బులులం జూచి భయముగొని వగ వగచుకొుి” భారం. ఆర. ౨ ఆ, రాగి (మూండు నాలు గర్గ లు

ములు శెండికి నిది యుదొహరణముఎ)

ఎలం౭గుగొడ్డు. చుస (ఎలుంగుషాగొడ్డుఎ భ్‌ల్టూ కము. జురు ఇట్లే: ఎల్టుగొడ్డు. సా. ౧,౪౭౩.

ఎలుగుచేయు. చే. ఆ (క్రీ: (ఎలులన చేయు వెలిగించు కాయం. “అ ఎలంంగచేనెం బెద్ద పులుగు...” ద్వా. ౧ ఈ ౨౧ 5.

ఎలంగనబంటు = ఎలుయుగొడ్డు. (శంరవా

ఎలుగుసూపు. చే. అ. (క్రి. (ఎలులప4ుచాప్ప్ర 1. పలుకు. “ఆ,, .అతిథి దాని నల్జ్బ, నూరకుండు మనియ నువిదయు భూసుర, శాపఫీతి నెలంంగు సూపకుండె. భార. ఆను. ౧ ఆ. ౭౫. 2. హుం కరించు. “గీ. వీచి దుర్యోధనుడు నేపిచి యెలుయగు సూపీ పురికొల్ప చెంతయు ేపు మిగిలి.” భారం VE + ౨) ఆం ౨౮ ఇటే: ఎలంం గులు సూపు. వారి, డా ఇ ఈ ౬౫

ఎలుక. బే. వి. మూషికము. “చ,,.ఆత(డు నేతి కుండపై, యెలుక .. ఫే నిర్వ, ౬) అ, ౨౦.

ఎలుకచెవి. ద్వ. వి. (ఎలుకళ్తావెవి). (ఈ ఇలీకేలి) ఎలుంకజీడ్రి మూషికపర్డ్మి. (శ రృ

ఎలుకజీడి = ఎలుకబెపి, (శర) '

ఎలంకమొక్క_ బే, ఏ. ఒకానొకవెట్టు, (శర

le = ఎలుగు. “ఆ శ తసవాస్రకోటి సంఖ్యల యొలువులు గెలంపజలదనీల భూోరమూ ర్తి, జాం బవంతుం డతులసకత్తుర్వండై చనుదెంచె., “భార అరు. ౭, అ. 3౯.

ఎల్ల

ఎల్ల జే, వి. 1. పొలిమేర. ఆం. భా, ద్వి ౨౪. డి. మర్యాద, చేంక. మాన. ఈ35. అవ్య, (ద్బు దు, సర్వశ భ్రార్థకము, “ము జను 'లెల్టం గడుస సశ ముంజలు. “భార. ఆది. ఇ, ఆ, ౨౮ ఎల్ల స్‌ ఛిష్యుల: నె ంచు వక్తునొ , . ,ఫీమం 558, ౧-9౦.

ఎల్లంకి. జే. ఏ. వకీవికేషము. గాడు జీనువ యొల్టంకి.. క!

కి మానిపుక్కి_టి

పార్వ, ౬ఒ,ఆం? ౭.

ఎల్టది 'జే. స (ఎల్లన్‌ శఅది) సమస్తము. “క సతి కిన్‌ బతివనుపు సేయ: జను "నెల్టదియున్‌, భారం ఆను. ౧, ఆ ఒర (ముద్రి- పా. “ఎిళ్లైెడలన్‌” న రే “పొం

ఎల్లపుడు. చే. వి బె. (ఎల్లన్‌ *అపుడుం సర్వకా లము. ఇళ్లే : ఎల్లప్పుడు, ఎల్ల.

ఎల్ల బోంటి. జే. విణ. (ఎల్లన్‌ ఇబచోంటి) అందజివంటి. “క వీం జెల్ట్బబోంటిబాలుండు, గాడు...” ఫ్రా x, &, ౧ళర

ఎల్లమ్త. ద్వ. వి. (ఎల్ల అమ్మఎ ఊంపాలిమేరయం దుండునది == ఒకానొకగ్రామ దేవత. (శ ర)

ఎల్ల రు. దే. సన. బ. అందటు, ఎల్ల చారు. రామా. ౨ ఆ ౧౦౭. (దీని యేకవచనము ఎల్టవాండు.

భార. సౌం౧ ఆ. ర (పృతివాడు. అని వాడుక

ఎల్జలు'వెట్టు. చే. అ (క్రి. (ఎల్లలు+ పెట్టు) అవధి యేర్పణు-చు. కర్ట్‌ తరుదీర తరశాఖం దల, కి ౦దు గాం గట్టి వరున చెల్లలువెట్టి చైత మనుచు. దశ, ౨, ఆ. ౭౧.

ఎల్లాంపి. చే. నిః (ఎల్ల +ఆంపీఎ ఊరి పొలిమేర నుండి దోంచుకొనుదొంగ; దొంగ. (శం ర

కా ద్వ. వి. . ఊరపాలి మేర, నుండి దోంచు కొను స్రీ ; దొంగతనము శేయుస్త్రీ (శ. ర

ఎల్లి = చే. వి. గొడుగు “డా, ఎత్తిరి బెక్కియంబు లును చనెల్బులం.,, క? "కాలీ, కూ ఆ, ౧౪ సాం. ని సా, ౬9౨ న బో. అగా. L జేపు Rs

478

ఎవ

వచ్చు మోకు.” భార ఊద్యో. ను. ఆం, ది 36.4 రి. మరణానంతరము. “ద్విం ఎల్బింటినరకంబు చే చెక్క. సేయ. పండితా. పురా, ౧౨౦ పు.

జు.

లీ

యుండం, దరుణీనుఖ మనుఛవించ: దలచినంబది చే, వురకన్నులెమటం బడితిని, సరివారెల్టిదము నీయ. ..డూం వారి. వ ఆ, ౧గ౯గొో౭. ఏల. 1. చులకయినది. “ఊ,..సీ కింతభయంబు కే కడం చెల్హీద మెతిమె మాటు బేటి! . సా ar ఆ. ఈం 2. గారవహీనము. “గీ, ఎల్చిదంబుగం దలందుచు నిట్టులనియె” భార. విరా, ౫, ఆ బి౧౩.

ఎల్లి దుండు. దే. విణ. అనమకుయ. “చ,,.న్రాని యొకటిం గడ తేర్చం గడంగ లేక యె, ల్లీదు లగు వారికి...” నిర్వ, రా ఆ ౭.

ఎల్లుండి. డే. ఏ. బి. అనా. జేవటికిం దదవాతి దినము, ళ్‌ ఎల్హుండి. ..” దశ, ౧9, ఆం, అక “ద, ,.టేవట నెల్లి యెల్లుంట. ..” పీన శకుం. 3, ఆ. ౭౦. “ద్వి ..ఎల్లుండినుండి. ..రం. రొ ఊఉ. ౧౮౦ వు. “క ఎల్సింటినేంటిలోవల ,..” వృిక్కః ౭, ఆ ౧9.9.

ఎిళ్లెడ. చే. ఏ. (ఎల్ల ?+ఎడలఎ అుకట, సర్వ్యక్ర,దే శము. “టా. ..కడలి చెల్లిడ నిండి...” దశా.

౧ టైం ౨౦౧

ఎల్లీదము. జి an 1. ఆభమాన ము. ఆం భా, ౧ ౩౪. 2. బరిహానముం *

ఎవండు చే, సం (వీచావాడు 1. యచ్చబ్ఞార్థకము. ద కిమర్థకము. బి. అందణు. “గీ, దొడిపట్టుల

నిల్వక స్థన వ సెవరి చెదిరికొములం సృమ్తుచు (Uy జో జాడీ తి bss స్‌గ్రాం న్‌. ఆ ఆద,

ఎవతి = ఎవ్వ'తె. (శ. ర)

ఎవతుక. దే, న వ. (ఎవకగాటుక, స్వార్థమున ఎవ్ష'తె. (శ. రు

ఎవతె జా! ఎవ్వ తె. (శ, రం

కిరీటి యనిక్కి వచ్చు చేం జెల్లి యెందర్‌ం బో ఎవయు = ఎగయు. (శురు

60

ఎవ బీవరిక, ఎవరితి, | ఎవరి త్కె ఎవర | 5 ఎ + (క, రం ఎవ్నర్టి, ఎవర్తుక, | Sr) ఎవతె. |

అది = ఎవ్వ్వి= (ఆం. పూ

474

ఎస

“సీ జనకుండు , . .ఎస మిథిలాపురి నేలుచుండి,”” నేం. భూం ళ్‌, ట్య ౧0౧.

ఎగణింమే. జ ళ్‌ డీ (ఎసంగు. యొ జేయు. “సీ. ఇనకరసంస్రా క్లీ

వి లి

పె) కలుగ చ)

దు కు

య్‌ గండు. ..నసు ౧ [ఉప్‌ ణా,

షన గింమె సె

ఎవ్రచే = ఎేనచు. *క...త, మెదిచిన దనుజుూలను | ఎనయగు. దే, (కి. (ఈవదము నిరనుసాృారయు క్ష శ లల అవ

మనుకులేశ్వరశరముల్‌ .. .” కక, ఎ అ, 3౭. నిర్వ ౧, ఈ వడా

ఎవ్ష. చి, క్‌ 1. "లేమి, 0, కష్టము (ఆ౨. పూ

దండు = 1. ఎవడు. (క ర ద ఎంతచాండు.

క _ నే శవ్వండ విన్నపింవ...” - ఊ రా, జులి, ౨౭౪. 8. ప్రతివ్య క్‌ “ఊం య నట్లపో ఇెరసు లెన్నక మానరు ప్రాణభర్హలన్‌. ఆము. న్యోఆంలఇ ఓ ఏయధి కారముగలవాండు. “గీ ఇంట శివ్వారలును ఖిక్షమిడిన ముష్టి, 'వెట్టిన == +ఎగిరివడి యిందులకు మోర 'లెవ్ష రనుచు6, 'బెద్దపులివోలె రొప్పు నాబిసరువోక్నీ” శుక. 3, ఆ. 3౪౯.

ఎవ్వత్‌ న! ఎవ్వ తే. భారం శం 5, ఆ, ౧ళళ.

ఎన్వతి, ఎవ్వతుక = ఎవ్వ తే. (శ. రం)

ఎవ్వ'తె. జే. స. వీ. ఏ స్త్రీ. స్వా. ౨ ఆ. 3౯.

ఎవ్వరిత, ఎవ్వరితి, ఎవ్వరి తె, ఎవ్వ ర్త ఎపవ్వర్తుక ఎవ్వ శ్తె = ఎవ్వ తె. (ఛం ర

ఎవ్యల. చే. వి (నీషావలను) ఏవల, వీవై పు. “డా... ముద్దులాడంగా, చెవ్షలం భాట్‌ "పాలీ. , ,వారి, సొ. ఎగ ఆ. ౧౯౧.

ఎడ్యాచడు = ఎవ్వడు. (శం ర

?

ఎవ్వ* దే. స బ. (ఏీ+అవి నీవి, వీయవి. (ఆం. పాం ఎస దే. వి. 1. రీత్సి విధము. “క,.. పాలు పొంగు నెస వికసీక మా, నెత్తమికొలని చెలువున,,.” = పాండు. ళ్‌, ఆ, ౨౬ డం a, చ్రారణము, ప్రాత్సా చామ. (చూ ఎసకోలంపు) క్రీ" మిక్కిలి. “మ. ..న్నమృమై, యొస సక్కందన శాఖ డెందమున యందెక్కించు మందాక్ష మున్‌.” వైప సే ఆ ౧౫౬ 2 చక్కగా.

విణ. 1.

మని కొందటు. కెసి, కది తృ యము వారి దక కూ అ 8

నిర్ధారక ప్రయోగములు కానరావు రంది

(పృయోగములచే సానుప్వార మనుట యుక్తముం

1. అతిశయించు “న... తొల్చెం చేజం, బెగ.గంగ విచ్శిక్కటర్యుండు. ..”” భార. ఆది. ర్క అ, ౧౯౬ 2, కలుగు. “సీ, .. అలిద్భృథ్ధి యెనలనచుండె” భార ఆది. ౫ ఆ. 3. 3. ప్రవ్షిల్లు, “క. , తనువు... చేష్ట నెసంగదు

నత్చా” భార శాం. ఇఆకిరాక & ఒప్పు, i= .ఆర్థి చనిసంగు మధూకసాలముళ్‌ ౨” స్వా. 3, ఆ. రాం. “గీ. కళుకు విడిశెంపురనల వెక్కడపు మేడ, వలవట నెసంగు శృంగార వనములోను” దశా. ౧ అ. ౧౦౬.

ఎసకము. చే. వి. 1. ప్రీతి “ద ఎనకము మోజం "గేలి నటియింవంగ. ..” చెన్న. 9, ఆ, ౨౪౯. 2. రీతి. “ఊ.. .వెండికొండపైం గంధరఖండ _ మున్నయెసకంబున,..” కాశీ. ఇ ఆ ౧౮౫ తి. ఆధిక్యము. “గీ చింతయెనకంబు వడిగొని చిక్కు.పజుప.” భార. ఏరా. ౨ఆ. ౨౯౨. ఉం విజ్భంభణము. “క, . , పాంచాల, కూపాలనుకు. డు ఖీముండు, నేపారిరి నీదు సేనయెసకం బడ? నన్‌" భార, భమ = ౨౨ ఆం3౭౮ విణ, 1. అధి కము. “క, , .ఎసకపువర్ద ౦బు, . ” భారశర్థ. 3, ఆ. 2. 2. [పీ యము; మనోవారము, “సీ, ఎందులసౌధ్ధంబు లిందిరాబేవికి నెసకంపుం బుట్టిన యిండు లయ్యె.” దశ. ౨, ఆ. ఏ,

ఎసకమెసంప. చే. అ 4 క్కి. (ఎనకముణేఎనయు) 1 అతిశయించు. “గీ, ఇతండు పుట్టిన కోలెను చెసక మెనంగు, దర్పమునన వర్షిల్లు, ..” భార ఏరా. ౧ ఆం ఏళ, 2 కలుగు. “గీ, ఏమికకమున సా ధుక్న మెసకమెసంగసలి భార శాం. ౫ ఆ. ౫౬౬. తి ఒప్పు “ద్వి. బసదకుమారుని'పాలికి;

ఎస 475 వ

బోయి యొనకమెనలం గూంళు నిచ్చి తా ౮౬ ద. కీడు మూడు. “పీ ఆనురప్రాణంబున మక్కి” బన. నవా ఈ 99౨ స్ప శెసరు' వెట్టినకుక్ని . ళ్‌ ఫో చం. “రాం గి ఆ. ౧౬.

ఎసకరి, డే, ని కిరాత భేదము. ఆం. భె ద్వి.౨౮౯. ఎనసచేంగ, చే, న డీ (ఎస రేణు.) మెలెరేయు,

వనకొను. జే. అ. ల * (వెస4కొను) పురిగొను. విజృంఫించు; అతిశయించు. “గీ ఎడవ కెసశేలి (చా. ఎసకొలుపుఎ నుతియించె దిచట నతనిలో పహారిశ్చం గి ఆ, ౧ర౨* ఎసకొలుపు చే. స (క్కి, ఎసకొల్చు. (ఈ ర) ఎసలారు, దే. అ. | క్రీ. (ఎసలంఅరు). 1. ఒప్పు.

కక అయ్యెకర్మ ంబులదెస్క "చెయ్యం 'బెనలార wT భారం ఆను. వః ఆ, ఏ ౦0౬ గ్ర, ఆతిక యించు. (వ్యు

బేసలిక. చే ఏ. తీణీక్క అవకాశము, (శ. రృ

ఎనకొల్పు, చే. స క్ర (సొనను ధా, శ్రే 1. పురకొలుపు, “చ... మేలము లాజెడు సత్య బోట్ల సు న్నల చెసకొల్బుచుం ₹లన నవ్విరి ధర్మ జఖీమఫల్లునుల్‌ =” “పారి, గి ఆ రాం. 2. కలి గించు. “వ, ,పుండరీకంబుల వసకు మనమసక ఎస వెట్టు “బే స క్‌” (ఎస+- పెట్టు) లలా శెసొల్పుమిసిమిగనల భోగి భోగభాగంబునకు_లల్రైొ---కర్య్యూల కెసవెట్టుచును... ల ఆము. జు ఆ ౯౮ కలా, జి ఆ. 9౨౧.

ఎల్టము. దే. ఏ, (వడుశావలము*) వడువలముల మానము. “గీ, ఉల్హసిలు సష్పపలినామ మెళ్ట

ఎనటిపోయతలు, “దే. బిబి. (ఎసరు4- పోకలు ఎనట మనం.” ఆం. భాం ద్వి అ౬ల. (శ. ద పాం బోయిందగినవియ్యము. ఆ. భా, ద్వి. ర. ముల ము ము ది

ర Uy

శా, క ఆ, లారా

ఎసగొట్టు, జే, విణ. వనికిమాలినవాండు, (ఆం. పా)

ఎట్టు. "చే. వి బం ఎడ్డుయొక్క_ మాణురూపము.

ఎనఫోయు. బే, స కి అస4పోయుం వినియో “కీ బండ్ల మెట్టింపు మైబరువు లెక్కింపు మిం గించ్చు సయం య. క తొల్లి గలుగు భంజుారం, "బెల్టిను బూన్ను ౪ "వళ్లే నునుపు.” హారి. ఫూ బెల్లను నానావిధనుల నెసపోసి. . 7” దశః ౧౧, క్కఆ. ౨౧. (శరం పాం “మోదళ్లను” మ్నుద్చి) ఆ. ౧౧౭. ప్‌

ఏ. ఉళ. ఒకానొక యక్షరము. యు. దే. ఆవ్య. 1. ప్రక్నార్థకము. “గీ,,.వాక్చణే సంధ్య యగ్ని, వోోరక్క మొనరించెనే,..” కాశీ. రి ఆ ౮౬ 2. ఆశ ర్య ప్రశంస దుఃఖపరివో సాదులను కాక్వర్థమును "జెలుపును, “క. గాచి WaT Od: ఉద్యో. ళో ఆ, ౧౧౬. ఆం. భాస, వి శ్రీవారిమాయా, బాతురి, =” డొ ౧౫౩. మరి మిగుల “వేండీమి గలది. సేం హూర్రి ౧, S00. “వ... (శయ్యుగిష్టిరుండు చలిక్షిన మోద "సమూహ మనుసా, గరముస ముదు డనిడు వహనంబు లింగ యొన్వునే. . క్‌ ఖాన ఉద్యో. ఛసరుగాడ్నున కై ర్యన్ఫురణ మనునోడ పగిలిన, ౨ ఆ ౧౧౭. “గీ. .పుట్టలం బడియుండి ప్రులంం హు. మన సనెడువర్తకుండు వడి ముని గుమెకము, లజవ మేల్మునుచుండిరే యక్క 3౯. శ్రీరాధాః ౧, ఆ, ౧4౪ టకటం” భారా ఉద్యో. 5, ఆ ౧౮౩౨. “దు

ఎసరువెట్టు. చే. ఆ. శ్రీ* (ఎసరుగాపెట్టు) 1. వంట భయ్యదుతు(డై వారు నవ్వంగా స డాలి శై. నీరు కాణగంబెట్టు, “చ...న్చే త నెసరువెట్టి యుండెనే” రా, వి ౫ ఆ. ౨ఏ. “మ...మా వండుకలభొఠపుంసాడు, +” పాండు. ౨, ఆ, మిడన్న సుతు జేశన్నాతు డే ఇవ్పంగాకా.”

ఎసరు, డే. అ. కి" వనరు, విజ్బంభించు. స్టా క్ర సున నాసురవతి జం, భానురు న థైసరి రావణా సురు శీ న్ఫుం, జేసీయు వ్రేసీయు... నిర్వ. ౬, ఈ ౧౩౭. ఏ. బి. (క. ఎసరు వంటతై కాయంజెట్టిననీరు. “సే 'కొయగినయొసరుల కరణి

వఏంశరి = ఎకిసరి, ఆం. ఛా.

వయ

వైషు ౧ త్మ ౨౭. 3. ఆండుదానితోడి హా

రొమున౦. బ్రయుకక్త శము, “సీ వీం డటే.. భాగ. ౧౦) స్యాం ఫూ, ౧౨౪౯ కీ ప్రార్థనా ర్థకము లగు మధ్యమ “ముండూల కను ప్రయుక్త క్త మగును. “ఛా, రావే యాన పర కావవే వరద భాగ రా సం ౯౦, సః అవ్య* వీమి యొక్క. లుపేేషము. “వె. స (సం. యద్‌, ప్రాం కత వు 1 యచృష్టార్థకము. “క వ్‌ కథలయందు...ఆ కథలు...” భాగ రా సం. కిమర్గ్లకము. “ళా. వీయేజేశములన్‌ వసించితిరి,* +” సాం ౧; ఆ, ౬రా వైైః అవ్య, (సం, వవ) 1. అవభధారణార్లకము. (దీనికి “వనా” వీని అను రూవములు గలవు) “గీ... ఫీత్రోడిజ్రి లోక మన్న” ఉ హరి, ర,ఆ.300. ర్‌ు - వదునాల్లంకోటు ల్వేనా = ఇందు ౧,ఆ. ౧౮౧౧ ”*చ...చం చలనము మేను మేను...” ముకుంద. ౧, ఆ. ఈ౬ సు. 8, శనంకట తానే, ఊదా నే పిలువలేదు, వాడే వచ్చెను. లె. నిన్టేశమును bes “ము ఇళతయే రామ నశేర్మద్రుండు. .. * కాను ౯ సం కె 4. ఆంతవాండు. (ఆధిక్యమును చెలుపును “కీ కంకుల నొజ్జలే "కాలంబు గడవంగ నూఃచ బియ్యంబు శిమ్యులకుం గలవె.” రామలిం. రాగి,

వఏీశట. చే, వి కే. మిక్కిలి యేక) ఆెపీతు, “క ఆశటిదూశట నలిగితి శేశట వాయంగ భిక్ష లిడియెద రండీ” భీమం. ౨౨, ఆ. ౧౨౦౪. “సీ నెలత చఛీజినయె జకల'నెలిం దీర్చుజక్కవలు చందోయి. శేశట యొనర్చ.* భార, ఉద్యో. ౨ ఈ ౧౧-౨౪ స్వా, ౨ ఈ ౭౪. 2. బాధ, “ఊఉ. అన్న మొనంగం బాడి యగు నాశట నేకటం జెందు వానికికా.”” ధర్మ = రాఆ ౧౨౭.

మీరి. ల్‌

* (ఏ ట-పడు ఆఫీ య వ. “వ,..ఆశట నన్నంబున శేశటపడి,..” వరాహం ౧౨ ఆ జరా

ద్వ. ౨౮౬ (శం ర. పాం తు మద్ర

వయరుం చే, య్‌ కీ 1. ఉపి వ్విళ్ళూరు. కయ, తొలు ళం జేశడుకడ్ల శీయకరు దర్శిదు,:డు. .. వల్ల.

476

నంకారుం జే. తం

వంగించు. బే, నం

వంగుడుం జే ని ఏంగుట, రా త,

వంగు

నీలి. 3౩౬. “సీ. నీయూరుతీరున “శేయేశరుచు నుండు రంభ ని న్నెనయ సారంఛ యగన” గాధే. ౨౨. 2. భయవడు. “చ...ఇంచూెకేని మది చేశర కుండలం జేనె 'వెన్నుడుకొ.ి” పద్య. ౯, ఆ, ౨౩౧. ఏ. వాంచిపోవు “క... జలంబులు చేయర...” రుకాం. ర, ఆ. ౧౩౪.

శ్రి పే మిక్కిలి కోరు. “సీ, ,, పొకారి యుంకారి యిది మోకు నేల యనంగ.” కేవల. లీ, 2 రోం. శుక, ౨56 D0. 0 చ్చే చ

నించు. “సీ సె. ఎచ్చోట కే తృంబు లేంకారుజనుల

కిచ్చామ్మాత్స భోగ మోక్షప్తదములు.” భీమ. ఏ, ఆ. లగ, 8. బాధపడు. వ్‌ వెళల నేంకారు

ఖ్‌. . ప+ంనం న. మూ ౧౦౪ిం

యః (ఏన ఛా గే జ్ర కేన సంఫఘు. “డా...కాలుపోలి శేంగించెద,..” భార. అదె, డు య ౨౬. oa ఉళ్సవముతో ద్‌ అపొ

“మ ,. ,పురి మయ్‌ంించి, *, ఆము. కళై లం

నీంగు జే.ఆంక్రి- (ఈ వసంతం వీంగుఎ 1. పోవు. “కు

గుము మగనాలి కేల యీ దుర్దుణముల్‌ ౨” భో. ఈ, ఆ ౧'రరా “ఊడ లోలగక వార లవనము లో వివారించి రొకలి కళ్ళడై, యేంగుచు,.. కళా. 3, ఆ. ౧౫. “కవిని యితనిం దనాె నిడు కొని యేం ప దగిన ఘోరా యొన, ర్పినవాండ మోకు,” రాఘవ ౧, ఆ. చిరా 2. కడచు; ముందుకు నడచు. “సీ... బసువళ్సరాళ్శ కంబగుకాల మేంగిన, ౪” హారి. పూ. ౧ ఆ. ౫౩3. “టా .4, ఒక్కుడుగు నేరగాడు దానికి నోర... భార. విరా, ౧, ఈ ౧౪లా 8. చనిపోవు, “సీ,.. ఇందుల మనువార "లేలిక +)” హంస ౧ఈ ౧౯౦. కం ఊళ్స్ళవముతో. దిరుగు. “సీ, మనుచర్శిత్రం బందుకొనువేళ: బున మయం బల్ల కః చనశేలం బట్టియు త్రై,” (పెద్దన ర ఆం. భాం ద్విః ౨౧గం

వంగు బందు. దే.అ క్రీ, (నీలసషాతేంచుఎ 1. వచ్చు.

క్‌ స్స్స్‌ చ్క అయ్యుర్విబేని. వ కడకు చేసుజంజం

వంగు 477 వక

గన్యలు, +౪” భారం అవి, 3, ఆ ౧౮౨. "కాకీ, కన్నుత్ర మేరికి నసాధ్యం జౌటంగా కేశవా ౬ఉఆ ౯ భీమ, ౨ అఆ. అరోరా కి పోవు. ఆము. ర్క ఆ. 30.

“వ. ..నవనాశర్షముతోం బురి కేభఇంచి,..”” "చె. ౨, ఆ, 23.

వ.

వంగుపెంట్రి. చే. ఏ. (ఏ:గు+- పెండ్లి "పెండ్డితువను వభూపరుల నూసేంగించునుత్సవము, ఆం. ఛా. ది. ౧౭౮. వను. 3, ఆ ౧౦.

వండుడి చే. ఏ. (వీడుఉడి చనిపోయిన తరు వాక మ జేయుశ్రాద్ధము. (వా. “అబ్బికి మని శ.ర్ఫ

వీందర, జీ, టిం స్వాన్థితధనము. ఉఊదా:__వానికిం గొంతయేందర గలదు. విణ. స్వార్టితము. (శ రం

వీజెల్ల. చే. అవ్య. (నీను? చెల్ల సంతా పార్గకము, “ది. ఎన్న డు చెడకచన్నిలుంగని శిశువు, గ న్నుల ముత్యాలు గాజ నేచ్చెడిని, నేంజెల్హ యో యమ్మ...” దిష్టి. హరిశ్చ. ఉం. ౯౨౬) పం,

¢ ? (శ. ర పాం 'నిబెల్ల ముది)

ఏండాది. "చే. ఏ. (ఏడు4ఆది) పుడ్రైండు మాస నుల సరిమిని గలకిలను. “సీ, వంజాదికుజ్ఞం

ఏ:దుము. చే. ap (ఏను-తూము బదుతూమయులు. స భె ద్వి. లల్లి ep

ఏనబండ్చు. దం స బం రర వింయబదికి ర్థహా వము, వీంబదిమంది. “పీ, పకుండు...వీ బండ్రనుకలు బడసి...” కుం సం* ౧ ఆ. ఇర.

తై యెగసి కృణాజర్త మెడం బట్టుకొని కూల్చి మృళునింజే నె” భాగ. ౧౦, స్కం. పూ. గ౨౯.

వీంబది. ద. స భె. అనా. (ఏను+వది వియవదు లుం “నీ, స్కా_ందమునయందు చే:ఖవి ఖండము ఒకే.” కానీ, ౧, ఆ 2౯

ఏండి వీండీ జీ. స (ఏండుషాల ఈం ఎక్కడ నున్నా సు. “క ఏడి జూ్య్యోతిర్షుఖుండు స్‌లం6 ఊడి...” శతళంఠం ౨ ఆగి. “క... ఆతం డం నీ... భార చో ౧, ఆ. ౨౭౪. వి నాం

గలి. (చూ. వండికోలు

వంబలను. దెం ఐం (ఏనుశౌవలము. ) వెదుపలములు. (పస్తు వనుర సూపదము వంబుల మనియు వదివపలము యు వాడుకలో నున్నది ఆం. ఛా. ద్వి. _౨౬౯*

వఏవశకకుండలుండుం నం, వి, అం పుం, 1 కుబేరుండుం

నీండికోల. చే. ఏ. (వండిశకేలు)ు నాంగటికొయ 2. బలరాముడు. 3. ఆదికేషు.డు.

ఈష, ఆం. ఖాది. ౨౩౨౨. శుక. ఆ. ర ౦౮. వీడు. దే. ఏ. బి. (క వండు) 1 పండ్రెండు మాసముల శెలవ౧మితి. “గీ. ళలరి యమునిం చెగం జూచి ధర రహితుం) డగుట యొవ్వరు నెబుగనియట్లు గాగ, ేండుగాలంబు గడపిన జీల... భార. ఉద్యో. ౧ ఆ ౧౧౯ “వ ...వం టంట నింద్రోళ్చ్ళవంబు. . .” భార. ఆది. 5, ఆ. ౨౪. 2. ఆయువు. “క. ,.యతికొవురు చేడు సమనెసె,..” రాఘుప. ౧) అ. ౨౫. (ఈ యర్థమున బహువచనాంతముగా వాడుక, ఉదా హమ బోని కచ్వుజే మ్‌ండ్లు నిండి నవ?" 1) న 1. వీపురుషుండు. “క... ఏనాజ్ఞ నిందియ,వ రీతి నడుచు. భీమ. ౪, ఆ. ౮౩. “క, ,వీరితో చే మనువాండ...” శుక ౧,

“5౦౫ డం (ప్రతివాడు. “మ, ,,ల త్తరుణీ శీల

ఏకకుడు. నం, విణ, (అ, కికా, అఎ అనహాయు:డు, ఒంటురె*

ఏకగురువు. స దబ డ్‌ ప్ర సమానగురువు కల వాడు, సతీర్ణ్యుండు. G

నికగ్రామము. నం సి. ఆం పుం. ఒకేయూూారు, ఆభిన్న

ము. గాను

నీకగ్రామాయుండు. సం విణ, (అ, ఆ. అ ఒశే యూరు వాడు.

క్ర క త తి తొ క్ష క్ష్‌ a యర

వీకచ క్ర, నం. ఏ ఆ చ పా స రక్నీంచె నేకచ్యక్రాపురంబు , .. భర నిరా, ఆ, ౭౪.

వీకచ్యక్షము. సం, వి, ఈ న భీముడు బకానురునిం

గ Mea a (ర ,

was సె కడుగగ్ఫొన్వి "రేకచక్రంబున వారలు...” భార అది ౬, అ ౨౯౫ పుం

వక

సూర్యరధము. విణ. (అ.ఆ.అ్ఫ 1. బఒఎటిచ్యక్కము గలది; సర్వాధివళ్యము గలది.

ఏకచరము. సం, వి అ పుం కేం ఖడ్డమృగము. బి, ఆడవఏివంది. ఏల. (అ. ఈ. అ) 1. అనశాయ ము శ జక్కచారుండు గలది.

ఏకణారి. సం. విణ. (న్‌. నీ. న్‌) 1. ఒంటరిగాం దిరుగునది. 2. ఒంటరిగా: దిరుగువాండు. “వ... మాండవ్యుం డన్నుబ్రహ్హర్థి తొల్లి మహీవలయం బునం గలతీర్లంబు "లెల్బ చేకచారి యయి సేవించి ...” భొరఈ ఆర ౪, ఆ. ౨౬౨.

స్తే జ నికచ్చ్యత్తము. సం, విణ. (ఆ. ఆ. అ) ఒశేఛతృము లది ; ఒకేరాజు వీలుబజిలో నున్నది; “శా

శీ కంఠుండు త్రిలింగ భూవలయముకొ ,..

నికచ్చత్రముగా సమస్త భువనాథీశు-డు పాలిం ని క్స్‌. గ ఆ, రాలి

478

వక

హయరళ్నము , , .వీకతమ లుచ్చం చున్నన్‌.” భార ఆది. ౨, ఆ, ౨౬. వీకతరము. సం. విణ నొక్క_టి. ఏక తానకో(డు. నం. = నీకతానుండు. '

స్రక్మవ

(అః ఆం అం "రండిటి ళా

వీకతాను(డు. నం, విణ, (ఆ, ఆ. అ బెకేదిషయ మున నాస_క్టీ గలవాడు, ఏకా గ చిత్తుడు,

నకతాళము. సం ఏవి, ఆ పుం. 1. ఒబికానొకశాళ ము శో. 2. గీతవాద్యలయ సామ్యము.

ఏకదండి. సం. ని. న్‌. పుం వాంనుండు. (నన్నా గనులు కుట్రీచకు:డు, బభూాదకుండు, పహూంనుండు, పరమ పహాంనుండు నని నాలుగువిధములు, మొదటి 'శండు తెగలవారు మూండుపండములను హాం నుం డక దండమును భరింతురొ. వరవమపంంనునకు బండభానణము లేదు)

ల జా తో ల ద దం గిన mn ఇ నకజన్ను దుం సం, 9 న్‌, పుం. 1. రాజు ౩. భూ | నొదంతుండు, నం. వి. ౨ పుం. వినాయకుండు. ధిగా.

\ దుుడు.

వీకటస్సా. మి. బ్రా. వీకటాకీ (ఇఇ

(వ్యతి. ద్విజన్లు డుం

వకటాకి, ముం ary క శేమాదిరి. (వా

ఏకకమాడు. ద్వ. గా ur (ఏకతము- ఆడు.) రహా స్యముగా మాటలాడు, “ట్‌, కారిమి మఎ త్రి,

తోడ నలకూబరు: 'ేళళనూడి , ..” స్వా. గి ఆ. రెడ పేళ్షకము. చె. sD (సం. ఏ 5 *ంళేమ్‌.) క్ష నిర్జనవ్రదే

శము. “సీ. వకళంబున వసియించి యొస్వనిం గం డు, యోగీశ్వ లేశ్వరుల్‌ యోగదృష్టి” హరం ర, ఆ, ౬౩. 2. ఆలోచన, (శ.ర్ఫ విణ. 1. ఒంటరిగా నున్నది. “సీ, ..వీకతంపు, గుడిమానని ఫొంతను...” భార. శాం. స్క ఆ. 3౯౩. 2. రహస్యముగా నున్నది. WE స్ర్రీయును బురుషు. డు నేకత్క మె యున్నెడ.,. మార్క. ౧) ఆ. 5.౨, శ్రీః వి మేం రహస్యముగా, “౪ తాను నతడు నేకళమ యుండి చాని కం శ యును జెచ్పం దొడల్గా ధర్మవిదుండుః భార

ఆది. ౭, అ ౨ 2. ఒంటరిగా కం, | తోచే ఉండుటయను

(౪ ఈల) ఒళకటంతము గలవాండు. ఇట్టే : నీక లం, (డు.

ఏకన్ఫక్కు.... నం ని శీ జ్ర. 1 శివుయు, ది. శుక్ర చార్యుండకం. 2, “కొం, స్‌ (3 శ్ర నన్వము ఉవామయి మగునొక్కటెగాం జూచువాండు, దివ్యాని. 2. బగకన్ను గలవాండు, "కాణుండు.

వనకదృష్టి* సం, వి ఇ పు ౫ నశదృక్కు.. ఏణ, (ఇ = ఏకదృక్కు...

వీకజేశము. సు, వి అ. పు. 1. ఒజరచోటు, 2. అంశము.

వీకథురము. సం, వీణా. (అ. ఆ. అ) ఒక్ళబరువు మోయునది. (ఎద్దు మొ ఇట్లే: వీకధురావ హాము, ఏకనథురీణము.

వకన దే. ఏ అంచు. (శో. ర

ఏకపల్ని . గ స్త్రీ ఓ. పతివ్రత. 2. సవతి లేని చ" లే. సబతి.

ఏకవల్నీ కుడు. సం విం ౧% పుం, ఏళవత్నీవ్రృతుండు.

వీకపల్నీ వ్రతము. సం, వి, అ. న. 1. ఒక్కభార్య

వక 479 వ్‌కా

తోచే ఉండుట యను వృతము. (“శామేక కపత్నీ ఏకవీరము, చం విం ఈ సుం తుకం

99 దృఠేదుఃఖశీలాం” సం కు, సం 3, స ౭ క్లో | పక్షపీరుడు. సం. వి. ఆ. పుం. కే. కద్దుడు. 2 రా

నీకబది. భు. వి, ఈ, స్త్రీ కేం ఒక్కడు మ్మాతృము ముదు. శి. అర్జునుడు, 4. ౬ ఒకపిడుడు.

నడువం నగినత్రోవు మార్గము. జ, ఒక్కపాఠము | గల బుక్కు.” నకపాటల నం, ఏ. ఆ, స్త "పార్వతి.

ఏకపింగళుయడు. సం. వి, అ. పుం. (పార్వతి శావము వలన నెడమకన్ను పింగళవర్థము కలిగిన కుబే రుండు. ఇ: వీకపి తర ర

వకమా త్ర, సం, వి, ఆ. త్త ఒక్క-కృటికాలము. “వు త్తం వీకద్భూశ్తన ఖ్రైశగిల్రక భార. ఆర. 3, ఆ. 3౫౨. వీకము. సం విణ (అ ఆ, వ 1. ఒకటి. 2. ము

కనడం బే. ది. న

మబ్బబ ంధవిశేషము. “వః46నీకసర

చ్ర్రుబంధ. ౭రా.

23

(STI జ జల (a ఏకసర్హము. నం, ఏ అం ము 1. ఏీక్యాగృచి_క్షము.

c 9 స్ట ee: : 2 ఏకదృష్టి. ఏ. (౪. ఆ. ౯ ఏక్యాగృచి_క్టము గలది.

వీకహాయని. ss san ఈ. స్త్ర ఒపదక్సరము వయసను

గలగోవ కము.

వు 99 వాధింరించి 66 ప్రక్రాగి, సం, విన్‌, పుం సన్నా్యాసీ; షు.

రండు కక చేను చేకాంగులు రొ.” ఆము. ౨ ఆం eg

రకు 5 న సత్యము. ఆల్బము, గ ఆన మానము. ర. ఒక్కొక్కటి. “క. వెలంలైన? జూడ బయ్యెద, దొలంగుటకును సిగ్గునకు వధూ

“గీ మలిచి క 107 నొక్క మానికమున, వేడ్క. సనెర్టాని నిర్మించె విశ్వకర్య 77 నైపషం క్కు ఆ, లారా

జనళతి యి, _త్తలయెదున చేకవ త్త 0, బులతో నంగములు వికృతి. చబొందంగ నడచెన్‌. భారం "అని మూ

ఏకాంతము. సం పి, అం పుం. 1. Shi 2. రహస్యము. తె. ఆధిక్యము. 4. అవయవము. విణం (జ ఆ. అ 1. రవాసన్య మైనది. 2. ఏకా గదు. తి. అధికము, ఓ&. మార్పు లేనిది. | క్రి విణ, 1. అవశ్యము. 2. 4. ఒంటరిగా.

వకాకి. సం విణ. (న్‌. an న్‌ ఒంటరి.

శ్రీః ౧ఆఅ ౯౯. (“వీకవ స్త్రధరా, స్టా లము

వీకయపీ. సం, వి, ఇ. స్త్రీ వకావళి, ఒక్క. మంటు నరహారము.

న స శ్రీ = వకయషి, వీకయషీక. సం tay ఆ, ప్రో యా! ఏకయిప్షి

అత్యంత +. 8. రహస్యముగా.

వళకరంగి, మిని. ఒక్కు_రంగు గలమ్మొకమాలు. (ల వకాతము, నం.ని.అ.పుం.కాకి. విణ. 1. (ఆం ఆఆ) ఏకరంగికబాయి యింపు గులుక.ిదశా.౧,అ.ర౨.| ఒకజరును గలది. 2, (ఆఅ,ఈ.అఎ ఒకకన్ను గలది ఏకరువు. మి పి, (నీకశారున్వుఎ ఒక్కవళ్లై. “గీ, ఎల్ల నీకాగ్రము. సం విణ. (౪ ఆ అ) 1. వీకాక్స పన్నంబు లేకరు విడి...” రా. వ. 9 ఆ. రాజ) చిత్తము గలది (మనుష్యాది) రై. వకవిషయ లగ్నము. (చిక్తముఎ c ళ్‌ s జ్‌ జా వ్‌ క్త, జ థి నీకాతవ్మత్త్మము కుం. = వి చ్చృక్కము పీక 3౯. వీకాదళి. సం. వి ఈం స్త్రీ. 1. పక్షమున దశమి తరువావితిధి. 2. వదునొకండుకం తులు గల వకలీండు = ఏక్షలనము. హా నం oD 6, అరిం కీరా

ఏకావళి సం వి. క్క ఈం స్త l. ఒకానొక యర్థా లంకారము, రై ఒంటి సేం వారము,

వీశలము, ఉభం చే. వి (క. ఎక్కల అడవిపంది. ఆం. భొ* ద్వి, రావి. శుక, ౧, ఆ. ౨రో౬. సం వి, ఆఅ పుం, అడవిపంది. రాఘవ. విణ. (అఆ. ఆ. అ) అసహాయము.

వీకవచనము. సం వి, అ. న. వీకత్వమును చెలుపు| ఏ చ్యాకరణ (ప్కత్యయము.

వకా

ఫీకావాము. సం. వి, అ పుం. 1. ఓశడినము, 2, చని ప్రశయినవానికి సదునొకండవదినమున చేయు శ్రాద్ధము. 3. నకదినోత్సవము,

ఏకీభవించే. సం. ఆ. (క్రి. ఒక్కటి యగు, కలిసి పోవు “సీ. పాయసాప్రూపనూపవదార్గ నివహంబు శేకీభవించిన నేర్పరించి.” కాసీ ౭, ఆ ౧౭౮ ఓ ఈ. ౧9౮

ఏక. దే. స (దూది మొ.) విడిపోవునట్టు యంత్రముతో కొట్టు. ఊదా:---దూది యేకిరి. ద. దూ చేకినట్లు విడంగొట్టుం “క్క, కండలు తన వింట చేకి కాకుల కిచ్చెక్ళ కళకు ౫, ఆ, ౭౬+ 8. దోషములు ప్రకటించు. (వా ఏ తూలకణిక. ఆం. భా. దిష్టి. ౨౯౦.

ఏకుడు. చే. ఏ. (ఏకు థాం దూది యేకుట. ఆం. భా. ద్వి. ౨౯ొర.

ఏకదోశ. చే. ఏ. (ఏక4తోయశం ఏకువంటితోయ గల బకానొకపమీ. “సీ. ఏకుదోక చెమరుంగాకి .. .అనెడివత్యులు. . .” పార్వ ౬, ఆ ౭౭.

వకులనారిగాండు = ఏకుదోంక. “పీ, . .కోడి కారుకో “జీకలనారిగాండు. .. వాంస, 3, ఆ, దై

ల్ని క 2

ఏకె. ద్వ స నీ, (నీషాఆకఎ ఏమె. (శ. ర్ఫ

ఏనౌైకము. సం. విణ. (అ. ఆ. అబ) 1. ఒకొ-క్క-టి. ర. తదేకము.

వీకోళ్చవము. సం. వీణ. (అ, ఆ. అఎ మవోత్పవ భరికము. “క ఏకోత్సవంబు లయ్యుం ద్రైలోకం బులు...” భార. ఆర. ౭, ఆ, ౧౫౨.

ఏకోదరుండు. నం, విణ. (ఆ. ఆ, ఈ. అ) ఒకతల్లి కడుపునం బుట్టినవా(డు, సోదరుడు.

ఏకోనము. సం. విణ (అ,ఆ.-అఎ ఒకటి తక్కువ మైనది. ఊదా:---(వకోనవింశతి = పందొమ్మిది

ఏకోను. చే* వ. (క. నీకోనుఎ) సమష్టీ, మొత్తము. (శ. రబ

పాగాని. చే. వి. కానిలో నగమువిలువ గల రాగినా ణము. (శర వా

నీగుడు. దే, విణ. (క. ఏనలు అసవ్యాము. “ఆ. ఏగు

డై నపెదవిలేగు డమృత మంచు, గపులు వొగ డం జేరు గలిగె గాకలి ద్యాం ౧, ఆ. ౬౯.

480

పీజి

వగుకు = ఫీనరు. “క. ఏగురుపురునులం గోరిన, యా గొంతియు దౌపదియు మహాపుణ్యవతుల్‌ , వేగురు బంధులంజఎపిను యేగురు పాండవులు ధన్యు లీశ్వర కరుణక లో ద్వా. క3,ఆ.౭. EE గురువచనస్థితి మనీ, గురకును నిది వత్నిగాం దగుం గావున “ల” ఖార ఆది. ౭, అం, ౨౧% రామా కీర ౨.

వస ద్వ. వి. (వినుగాకుుచ నులు) వదుకుంచముల మానము. ఆం. ఫా, ద్వి* -౨౭౧.

వచే, చే, విణ, 1. వక్రముం. (మా. నీచగంకటి చుక్క ద నిక్భతము. యః ౧, ఆ. ౧౦౨.

ఏీచేకంకటిచేక్క ద్వ. ది. (ఏీచ4కంకటి + చుక్క వంకరమంచమువలె నుండుచుక్క, ఊ_క్తరాహోథా నక్ష తృము. (శర

ఏమే. చే. అ. శ్రీ”? (ఈ వనము సకర్శక మైనపు సానుస్వార మని శం గ4సూం ని. కాని, నీ రించు, ఏపులను బట్టి నిన్రాగకముగా నిదియు నిరనుస్వ్యారమేఎ 1. ఆధిక మగు. “క వీచినబల ములతో...” ఛా. రా యు, ౧౪౨౮ జ సె రు-గు, “మాలిని. ఏచి తనర్చి తలిర్చినక్రోవుల ...) భార ఆది, ౪, ఆ, ౨౦. లి. జెలరేయుః “క చూచుచు నుండగ నజ్చెసు శేచి భుజా బలము మెఆయ,..” భార. విరా. ౫ ఆ. ౧౭౯. “క,..మో ర్కేచి జగంబులు నొవ్వ రణము నేయయ చేలా.” భార, ఉద్యో. ౧, ఆ. ౧౩౨౩౨. ఉ. పొడచూపు, “క. ఆ వెలికి గర్భ చివ్నాము, లేచిన...” భాగ. 3, స్క_ం, ఈ ౭౬ స (క్రి, బాధించు. “ద, ..మరుసాయకముల్‌ దమ చిత్తవృత్తు లేచిన...” భార. విరాం ౨ ఈ 3356

స్ట

ల్‌

వ్ర

ఏజనము* నం. వి, అ, న. 1. చలనము. 2. చలించం జేయుట. రి. ప్రకాశము, 4. (వృకాళిందం చేయుట.

పీజితము. సం విణ, (అ. ఆఆ 1. చలించినది.

0. చలింవంజేయంబడినది. 9. (ప్రకాళిం చినది. &. (ప్రకా శింపంకేయంబుడినది,

వట

ఏట. యు, వై. వి. (సం. వీడక) మేషము, “ద్వి. కాటకోటండు నా: గలం డొెక్కగొల్ల, యేట 'పెంట్రిక తన కీశ్వురుం డనుచు బస, ౨౨, ఆ. రో౧౭. వం, చే, వి, పక్షము, (శ, రృ

వటము. దే, ది ప్రక్క. (చా. నీటవాలుఎ). విణ,

l. ముఖ్యము. “క. ..న్భపతిధర్శం, చేటముగాః

వ

బాడి నిర్ణ యించంగ చలయున్‌.”” బిజూ. వ్యవ.

౨౭. 2 అధికము. “ద్వి. ఏటంపునువద శె డే నింక. జనం ళీ, ఆ. 3౨౧. పం,

వఏటలవి. చే, వి, నీటున కందుదూరము. “క. ఆటోవ వడలి యచ్చటి, మేటిమగలు ఆీచ్చవడిరి మెయిగలిం గర్జుం, డేటలవికిం గవినె ధను, శా టంకృతి నెలల బాండవాగ్రజు: బెలుంచన్‌.” ఛార కర్ణ. “మ. పారిణం బొక్కటి కుక్కతండము6 బుళిందానీకముం ద్రోచి యు, ర్వరం గాలూదక చాట నేట లబికిన్‌ చావాంబు నడ్డంబు నూకి...” స్వా ఈర, ఆ. కరి.

వనీటవాలు. దే. ఏ. (వఏీటము+వాలు 1. వంపు. 2. పక్షపాతము. (శ. ర విణ, ఒజగినది, “రగడ. ఏట వాలైనయది యా యరంటి చాలెంత. స్వా. క్క ఆ. రర. డీ విణ. వంపుగా. “సీ ఎలగోలు జల్లు ముక 'పెళపెళ నేటచాళ్‌ పడి,,.”ఆము. ర్క, ఆ. ౯౧.

వం ఈ ౧౮రౌ్జిం

ఏటిక. జే. వి, 1. వానపాము. “సీ. . ,వటికల్‌ దిని వచు చేకోలంబు. కరకు. ౧ త, ౧.9. రి కడు పులోం బుట్టి పౌమువలె నుండు పురుగు. (శర)

నటికోళ్లు. డి, విం బం నమస్కారములం ES లె వంబుల శటికోట్ల, ° or భార. దః న) ఈ కిళో౭. భీమం ౨, ఆ గం.

ఏటిరింత = వీట్రింక. “క్‌ _ ఏటికంతయు దాటే చిడమాదనకు.” దాః ౧, అ ౨౩౨౧.

వటిజేండు. బే, ఏ. (ఏజుగజేండుం సము యె వె, ఆ అభం

దు

ద్రుడు.

ఏటు. డే. విం బాణపుబెబ్బ; బాణ, పృయోగము. “ఇ వీటున చాటున వ్రైేటునం చోటున దళ

61

481 వడా

' ముఖుడు కాద్రమశ నుముటయున్‌. నిర్వ. | (ef ఆ. ర్క వటుకాండు. జే, హరా (ఏటు--కాంకు.) వాలం

కాడు. భా ౧౦, సుం. భూ. ౧౦౫౬.

ఏటుపోటుకల ద్య వి. (వటుగాపేోటు+కలము.) యుద్దరంగము. “ఆ...ఇది మేల ౨ కమాట లేటుపోటుకలకు నచ్చి...” ఛాక కర్ణ. 3, ఆ. ౧౯౭.

వటులాడు, బే. అ. శ్‌ (వటులు+ఆడు బాణ చయోగములతో 6 బోరు; బోకు. “ఆ నిటు లాడి యాడియ్‌ జై అః గవిసి గ, దొావ్రపీణ చాహుదండు: డయిన ధనవిభుండు వ్రేనె దశ ముఖుశిరములు. . నిర్వ, ఈ, ఆ. 2౨9. రామా ర్వా ఆ. ౨౨౨.౨ ఇటే : విట్టాడు. య. ౧, ఆ. ౧౧౬. భార. విరా, స ఆ. ౧౩౩.

వీట్రింత. చే. వి భారద్వాజవకీ. ఆం. ఛా. ద్వి. గాం యః ౨, ఆ. ౨౦.

వడా డే. వి వు (వశకడు ఎక్కడం భార. ఆర. ౨ ఆఅ ర౭. “సే ఏడం చబోయినొకచా మేడలో మంజిష్టి ,. +” కాకీ. రి, ఆ ౧౦౮౬

వడక నం. వి, ఆ. స్తీ - ఆండుగొత్తై. ఇటే: వళకం

ఏడకము. సం వి, అ ప్రం. 1. మేషము, 2. ఆడవి “మేక ఇటే: వళకము,

వీడగజము. నం, వి, ఈ పుం. తగిం సం సౌ.

ఏడది. డే. విణ. (ఏ+కడది ఎక్కడిది. “*ఊ. పా సము గీవ మేడది.,.” సానందో. ౨, ఆ. 33

వఏడము. సం. వి, అ. పుం. గాజై. బద్ద: వుళ్ల్ళము.

నీడమాకు(డు. సం విణ (ఆ ఆఆఎ 1. శవణ శకి గాని మాటాడుళ క్షి గాని లేనివాడు. 2. మోసగాడు.

|

వఏజాకుమొలకలు, దే. వి బం థాన్యవిశేషము.

(ప్రబంధ. ౧౧.౨.

ఏ డాకులనంటి. చే. వి (ఏడుఅకలుఆనంటిం స్పప్పవర్ణ్యము, నో శుక. ౧, ఆం ౨౨౨. ఇర : వీడాకులరంటి. స్వా. 3, ఆ. రాళ.

వఏడాకొలపొన్న, ద్వ. వి (నడు +అకులు+పౌన్నం స్పప్తచ్భదము. పో, కాకీ. 3, ఆ ౨౩,

వడా

వీడాగోడము. చే. విణ. విరుద్ధము. (శర

నడాటలాడిము. బి స శ్రి. (ఏడు-ఆటలం--

ఏడి. ఊభ. వై. ఏ. (సం. వడం మేషము, గొ. కన య. ప్‌ (వృబంధః ౧౨% నంవి ఈ శ్రీ కు బ్లో: టో,

వీడిక = వ భార దో 9, ఆ. ౨౧౦. చ, అం ౧౬.

ఏడికవజీరు. ద్వ. వి. (ఏడికణశేవజీరు) మేషవాహ నుండు, ఆగ్ని. ఆం. పదా. నుర. 3౦.

నడిపించు. చే. స (క్కి. (ఏడుచు. థా, ప్రే 1. రోదనము చేయించు. “గీ. మును శశ చేడి వించక ముద్దు రాదు” సిం. నార ఏ౧. 2. బాధించు. (వాం ఇటే: ఏడ్చించు. ళివరా, ఆ, ఆ.

రామా.

౧౦F

వడుం చే, స (ఈ నీజు) ఆబునొశటి, “కానీ, 5, ఆ, ౧౨౨కి

వడుండు. సం, విణ. (అ, ఆ. అ ఇవిటివాండుం

ఏడుకొండలరాయండు. ద్వ. వి. (ఏకుచాకొండలుపా రాయండుఎ తిరుపతి చేంకటేళ రుడు. అన్నీ అలి కచకుచంబు లంటంగలులిగెనేని, ఏకుకొండల రాయని కేనుభ_క్టిం గనకళిఖరము లె త్తింతు, ,.” అవా. ౨, ఆ, రార

ఏడుకొండలు. ద్వ. వి. బ* - (ఏడుకొండలు) 1. స్పష్పకుల పర్వతములు. “కీ చేల గృక్కు_నం గ్రంగ నిల్వరాబేరికిం చెని యడుకండలుం దినకరుండు” య 3, ఆ. ఏళ. 2. తిరు వతి యందలి న _ప్పపర్షతములు. (చూ. నడుకొం డలరాయండు

వఏీడుగడ. దే. విణ. 1. నియంత. ఆం. భాం తృ _లి_ల. 2. రక్షకుండుం “క.,,మన శేడుగడ కములకను నుడ...” వరమ. ౧, ఆ ౯౧. ఇటే: వీడ్డడ. కానీ 3, ఆ. అం.

వీడుగడయు. డే. అవ్య. (ద్ర, (వఏీడుగడ4యు సమస్తము, “ఆ. సతుల శకేడుగడయుం బతుల యూని?” భార. ఆది, ళ్‌ ఆ, ౬. కాళీ, ౧

ఆ, 8. ఇట్టే: వీడ్డడయు. వారిశ్చ. 3, ఆ. 3౬6

482

ప్తె

వడుగురు, డే. స. వడునకు మహన నృహాత్యర్థకరావ ము, వడువుందిః, జూం రా, ౧, ఆం వ. ఇట్లే: ఏడ్డురుః కుచేల. 0౧, ఆ. 3౧.

ఏడుసణాలజోదు. ద్వ. వి (ఏడు4ాగుణాలం+ బోదు సప్తాశ్ఫు+డు, సూర్మ్యువడంం సమర, ఏ ఆ ౨ఏ౧గా, we చే. అ. క. రోదనము చేయు. (చూ. డిపించుం ల్ల, 1 ఏకు. “సీ. ..ఇది మికు సం ps షకాల మే —_ కార్వ చేల వెపుండు” భార దో. ౨ ఆ. ౨౫౦.

నీడునూటు. చే. స (ఏడుగానూజు) నీడువందలు. ద్వి పరమ. రాఆ,.౬రావి. పు. ఇటే: ఏడ్నూ జు. (చూ. వీడ్నూజు.)

ఏడుపు. జే, విం (నడుచు భౌ రోదనము. భార ఉద్యో, ౧, అ. ఏ2. ఇట్లే: నడు, డ్‌ రా కు ఆ, ౫౭౬+

ఏడుమక్కు_లు. చే. ది బ. (ఏడు4మ్రొక్కు. ల) అచేకనమస్కా_రములు. “ఆ. అనను యేడు'మొ క్కులాబ్బహాస్పతికి మ్రొక్కెద. . .భార.అళ్వ ౧, ఆం ౭౫.

ఏడువురు. జే. స వీడుణును. “గీ. గగనమును లేడు వుర. ట్ట ళ్‌ వారో, ఆ, ళం. ఇటే నడ్వురుః భార. ఆది. ఈ, ఆ రాం.

నిడ్చుకొను. దే. అ క్రి- (వడ్చుషకొను. స్వార్థము న్ఫ “ద్వి. తననాథుం చేరని తాశేద్నుకొ నుచు.” ద్వి, నల. ఈ, ఆ. ౨౨౧. పు.

ఏడ్తెజ. చే. వి 1. పెంపు, అతిశయము. “టా, ణమ " హనీయరూపమున యేడ్హైఆం నన్లొని.. భార విరా, ౧, అ, ౨౨౬ 2. విజృంభణము; ఎది

రింపు, “చ...వ, డ్రైజు గలయష్ట శత్రు నవధీరితు జేయుట యొవ్వు. ..” భార. ర్య. ౨, ఆఅ

౪౮౭. ఏ. న్ధ కీ సామర్థ్యము. “ఉం. చిం, థ్‌ సెక్కి_న-పౌండునందనుల యేడ్తెఅ దొభ్రియుం6 దా శెజుంగ కేల” భార, ఉద్యో, ఈ, ఆ. ౮౫. 4. త్వర, వేగము. “క... మోరలు చేడ్తెఆం జని యందుండుండు. . .” నిర్వ, ౨, ఆ, ౮౦. ర్‌.

జు

వడ్వ శిర వతెం

ft

కాశనుు, “కాంతి “తు, తి "నేల "శం పెక్కు_ చు వచ్చె దీవియలమేడ్తెఆ సోయల మంజ...” భార, విరా 93 అ, దిగాక.

పతా. జి, కు అసత్యము. న్యా ప్రకా గాక ముర కకుండు గలడా యంచైన ==” ఒంటి. శ, ౧౦కి

వీడ్డుము. ద్వ. వి. (ఏడు4తూములు.) వడుతూముల వతాదృక్కు సం. విణ, (జ్‌) ఇట్రిది. పరిమితి గలమానము. టం, భె ద్వి ౨౭౧

వతాదృ్భతక్షుము. సం.విణ. (ఆఆ | వఏడ్నూణు. (ఏడుషనూలు) వఏడువందలు. “వీ కా వతాద్భశము.సం.విణ. (ఆ.ఈ.ఆ | శికానగరోవకంఠగేశము డాసీ యేడ్నూణు చేర్గెజలధి. గీ మనది...”

"కానీ స ఆ. ౨౮౬

వతాము = ఏతము. (శం ద్ర ముఖముల ఏతావల్‌. సం. విరా (త్‌) ఇంతమ్మాకృ మైన, (ఇది “తెలుగున నమాసవదముగానసే యుస యు కము ఏలి. సం పి ఈ. వ్సీ 5 1. ఇడదకను “గలనల న్‌ ay ద్రకన్నులం రు వను, డే. ఐఏ. యాండులేడి, 2. ఒకానొకవిష కి మి.

వణము, నం, ఏ. అం పుం, 'పెద్దకన్నులు గలనల్ల యిళి.

(క. వతు) 1. అనాదరము, తిర స్కా_రభొవము. (ఉద్ధతి అని శ. ర. లోవము అని నూని, హేతువు అని వేదం. శ్యాం “కీ తన కనిస్ట్రంబు లగుకలిద్వాపరముల, శేతు నూకపియుం బోలె ఛా్రీశ్వరుండు. . క్రేత 'సీవించె...” వైషు రా ఆ. 3౭. 0, (పృగల్భము. “గీ చూత మోతావనుని వట్టియేళు లంచు, నృపతి విందారగించంగ నియ్యకొనినం నరాహా, ర్క ఆ. ౧౦౨. “ఉ,..దుర్వినీతులై, యేతులం బోవుచుక్‌ దిరుగునిప్పటిమం, తులు తంతులు 47 పాండు, ౧, ఆ. ౭3. వకుల చే.ఏ. కే. సామాన్య స్త్రీ. “న్‌ ఏతుల యనంగ దగుపాటియింతి వెలయు.” ఆం. భా. దిష్టి. ౧౧౬. 2 చాయ లల్లైడునొకానొకజాలతి. “వ, .నీతులకొమలు. ..” ఆము. ర్క ఆ. 3౫. విల. సొమాన్యము. “క _ _వతులవెలందు లీచెలి శులయే.” విజ, ౧, ఆ. ౧౩౧.

ఏత. జ విం ఈడిగజా నె. ఊదా: ఏకవా:దు. ఏతండు. దే. స ఏ. (ఏ+ఆకండు.) ఎవడు. (శర

ఏకేద్‌. సం. స (ద్ర) ఈ “సీ. ఏీకదర్థమకదా...” "కారీ, క, అం ౨.౧౭

ఏతన్మా తుడు. సం. విణ. (ఆ.ఆ. అ సామా. న్యు(డు. భార. విరా ౨ ఆ. ౨౦౯. నైష ౧ ఆ, wr

వశము, ఉభం వై. వి. (నం. యం త్రృమ్‌) నూయి మొదలగువానినుండి సీ శ్లైతైకు యర్మతృవి శేషము. ఆం, భె ద్వి. అరా. సం. బ్‌ అ పుం న్‌ ఇళ్లు- 2 ఇజ్టితోలు. 3. చ్చి తృవర్ణము. సియా. (అంఆఅు)

చి తృవర్ణ్మ ము కలది.

ఏతరి. బే. విణ. 1. దుర్నయుండు. “ఊ ఇందుకులా వతేంగ నుక 'జేశతలీ చేతరి గాండు...” ఆము. ౨ ఆ ఈం, 2. గర్వ. “ఉ,...అ్క 'ద్రేకరుశై. ...నవతోయజశ్మే తునిం జుట్టు ముట్టినక ”| ఏతెంచే. చే. అ. క్రి, (నీగుగ తెంచు.) 1. వచ్చు.

భాసా, ౧౦, స్క-౦. ఊ ౧౧౦౯. ఏ. యశోచ్త గలవాడు. “క. ప్రీతి వనంతము లాడీరి, యేత రులై నరనభాష లెసలక గొల్ఫత్‌౨ భాగం ౧౦. స్కాం, ఫూ, ౧౮౨.

ఏతరితనము. చే. వి. (నకరిషాతనము) చెడ్డతనము, కుజనత్యము. “క మితరమువార లేతలిి ేతరి తనమున? దవస్వీగృవాకన్యకలన్‌, వీకభయవృ త్తి వేండి రొకో...” స్వాం ౬ ఈ రజ,

“మ. అరదం 'బెక్కి_ ప్రమోద మేర్పడం నయ్య క్రూరుండే తెచుచుక్‌ వి పు. ౭, ఆ. 330. “క ఆతురత నీవు నాకడ, శే తెంచినదానం జేసీ re భార. కాం. 3, 6, 3X2. 2, డ్వణు. యీ ఇద యెల్ల కల్యాణ మతెంచుచున్నది.. ప? చైషం లా ఆ, రాక౨ిం ర. కలుగు. “క...నంద మహీపతి, కేవెరవున ద్రైవావాక్య యే తెంచె...”

నిక్క 5, మ, 3ర. 4, బరుగు. క కమలా

వద.

తుండు వల్కినట్ట కథ య్‌ తెంచెక.” వారి. ఊ

క్క, ణి, ౨౨౬

ఏద. చే. వి. 1. అవధానము, ఎచ్చరిక. ఆం, భౌ వీధము, సం. వి, అ పుం. స్‌. నః

ప ౧కెరా రె, వృతవిశేషము, ఒ'కానొకచెట్టు* (శ. రం వీ ట్రై

ఏదడి. చే. వి. ఒకజాతి యెలుంగుగ్‌డ్డు. (శ రబ

వీడి = ఎది. (శ. ర j

జ

చస.

య

ఏదీ. చే. స. (ఏదిషాఈ ౪, ఆ. ౪౨. వదు. వై. ఆఅ (క్రి. (సం. వధనమ్‌) శే. చెడు. “శా "పెం “పేదకొ...” భార. ఉద్యో. 3, ఆ. ౧౦౩. భార. ఆది. ౬, ఆ. ౨౦౪. 2. పంపాం దుః “వ,..చలువలబోదుల నిడినవంటవలంతి చెమ్మేన శృంగారరనం బుప్వ్బొంగిన తెజుంగున న్‌ (ప్రబంధ. ౧రా౬ స శీ కే. కాపాడు “క్ల కాన శరణాగతుల( ద్రోచుకంటెః బుణ్య? మేది మేదినిలోన న న్నేది యింకునాదిరాజన్య క్రీ ర్హులం 'టో,దిసేయు” దశా, ౧,౪, ౧౩9౨. 0, పెంచు. “క...ఈగతి రఘుకుమారు సేదిరి దాదుల్‌ ౨” రామా. 3, ఆ. ౧౩౫% 8, ఫొందు. “ము, ,తుది యేదం గాంచు నికోరికల్‌ =” హారి. ఉం ౭, ఆ. ౧౧౨౨. వి. (క వీడు) ముండ్లవంది. “గ, ఇంటిలో నేదు ముల్బ య్య నిందుముఖికి*” ఆము, ౫ ఆ. రాళ.

శ్నార్థేకము.

ళు

U

వఏీదుకన్ను. ద్వ. మ (వీదుశేకన్ను 1. ముండ్లవంది కన్ను. 2, ఆలభ్యవదార్థము. “ద్ని dws సౌఖ్య ములు "నేదుశన్నును బులిజున్ను గలుగు.” బండితాొ. ఏరా, పు

ఏదుకజ్జలు. డే. వి. బ. ల్ల ఆ: ౧౨౮

ఛాన్యవి శేషము. వాంస

క న న వధ స వి ఆ స్త్రి. 1 వృద్ధి. ది, సమృద్ధి. కుధనము. నం, విం అ నం= వధ, ఆము. కూ ఆ, ౧౯ వధమానము. (అ. ఆ, అం వర్థిల్లు చున్నది. “వ. అట్టు పుండరీకాతుండు పొండవ నంతానంబు గలిగించె నట్టద్పరమపురుషుచేతం ఎద్రత్యుజ్జీవితుండైన భవజ్ఞనకుండేధమానవయ

సం విలా.

484

ఏధితమం.

వని

న్కుండగునొలుఎది నొక్క-పుణ్య దివనంబునో.” భారం అశ్వ, 3, ఆ, ౨౦౧.

1. నమిథ.

2. చంటచెజకుం ఏధస్సు. నం. ప ఫ్‌ సః వీధము. సం. వి. అ. పుం. కొండకాలువ. న అడవి. విణ(అ.ఆ.అ 1. "పెరింగినది, 2, పెంపం బడినది.

ఏనస్సు. సం, విన్‌, న. 1. (భమాపణవేం బోవు నది) అపరాధము. 2, (ప్రాయిళ్చిత్తముమేం బోవునది) పొవము.

ఏనాడు = ఎన్న డు. “డా. ..నఏ, నాండును బుణ సాధ్ధికి గుణం బిది గా దని నే నెజుంగుదుక్‌ ల” కళా, ఈ, ఆ ౧౧౩.

ఏనాదము. దే. వి. కడలియొడ్డు. (శ రు

వీనాది. చే. వి. (శ వీనాది) ఒకానొక కిరాఠ జాలి. రొ. వి. 3, ఆ, ౫౬ పార్వ, 3, ఆ,

౧లికిం

ఏనా. జే, విం బెం (వనుషానాళ్లు) l. ఐదుదిన ములు. (శ రృ 2. వివాహానంతరము ఏయ్యంకు లొకరి కొకరు సంపెడుసారి. (శర)

వని, చే. అవు. 1 'చేదర్థకము. (ఇది చకూం శరము, వికల్పము, నిస్పంచేహాదులం "జెల్పు ను) “శః ననుం దగియెడు నతిథింగా, మనంబున దలంచి నీవు మన్నింబెట పే, నిని వచ్చెద నీపా లికి...” థార కద్ధ ౨ ఆ ౨౮౬ “వ... లే తెచ్చే నిని బటుశోకజీేగమున నిర్భర వేదనం 'థెంద కండు నే” భార ఫొ. ౨, ఆ. ౧ర “గీ, పాం డుపుక్రు ల శేను చచ్బనిమునంబు గలుగుదానన మేని...” భారం విరా. ౨౨, ఆ. ౧౦౭. 2. అవ్య రకము. (ఇది ఉత్క_ర్ష, అవకర్ష మొ తేలు పున) “క. ప్రళయ ముందిన యీ, నిని...” భార. శల్య. ౧ ఈ ర “శా, ,ఆశటికి నే మునిం గొనుకొ... భార శొం ఆ ౨౩౩౨. లం అనిర్థారకళ, తెలుపును, “చ,..ఎట "నేని బోేయి,,,”” భోగ, ఆది. ర ఆ, 50%.

వని రిక్‌ వనూ ఢీ. చాక్యాలంకారముగా నుపయు కము. “శా* వీనుషతుమ్త. ద్వి. (వినుగుగాతుమ్తుఎ పెద్దతుమ్మశ. ఎం'జే డెందము కందలించు క స్వా. ౨ టి (ఆం. పూ &

౬కే * భారం ఆది. యం, ఆం ౭౭. ఏనుగసతోలుదాల్బు. ద్ద. సి (ఏనుగుతో లుచ- వీనిక. చః పి (నం. అచేకవః వీనుఃగు. కక క తాల్చు. గజచర్శ ధరుడు, శిప్పండు, మృ. శు

ము నెక్కి 'తొ "నేనికకయ్య .మెన, చేర్చు... ' ౧, ఆ, ౨.

భారం ఉద్యో. ర్క ఆ. అక “క... పిడియేనిక | ఏను-గదాయ ఏనుంగుగొంగ. కకు. క ఆ. ౭.

కుదుఫ వొదువ te క్ర వాది, శక e = ళో క ఛా రాక్‌ పకంపదావాము. మి. వి. (వీనుయషాదావాము)

వీనికోదిండి. ద్వ. ap (ఏనికష తిండి. సింహము, | అధికాశు చి రాన, (వా

కళ్యా 3, ఆ. ఇ aa | ఏనుణసపశ్లేరు. ద్వ వి. (ఏనుప4పచశ్ల్ణరు) పెద్ద నీనికదోము. ద్వ. వి, (వనికాదోము తొండపు బాలేదు శీ. (శర) ఛం దోమ, ఘోేణిక (శ రు ఏనుల పాండి, ద్వ వి (ఏను(గుఢాపూండి) మహో ఏను = చేను. “గీ. వీను నీయింతియును గాని యెణుః | దాతృత్వము. “ఉఊా. ..ఇవ్పెనా; మేనుంగపాండి గ రన్యు,లం శ» గః భార ఆది, క, ఆ ౧౦౬. Ag వజ, క్చీర్రి, సిరి.

నం కార ఐదు. దశ, ర్క ఆ. ౬౭. | ఏనుగు బిజు. ద్వ ఫ్‌ (వనుంగుగా బీజ) మహా

వనువగడుగుగాశెలు, ద్య. వి, బ. (ఏనుగు 4-అడుగు+ | శాతకి న్లో (ఆం. పాం గారెలు). భత్ష్యువిశేషము, “వ... .వీనుంగడుగు ఏనుగ మొగమయ్య. ద్వ. విం (వీనుల మొగము + గారెలు...” చంద్రా ౬ ఆ. ౯౩. అయ్య గజాననుడు. గణపతి”. శుకం వఏనుంగడుగులు. ద్వ. బి. బం (వనుంగు శా ఆడుగులుఎ ED ఆ. రో౬౨.

చ్మిక్రవర్ణ వస్త్రవిశేషము. ఆం, భా. ద్వి. ౧౫౯. | ప్రను:గుమొగములసాహేబు. ద్వ. వి* (వీనుణస4+ మొ వనుంగు, వై. వి. ఏనిక్కదంతి. “సీ వరుస చేనుంగులు | _గములుశసాెహేబు) పంచముఖు:డు, శివుడు.

గురిసీనదాన-భారావలి దగుకలయెంపి గాగ.” వేంక. దేవ. ౫.

భార. విరా. 3, ఆ. ౭౫. విణ, 1. పెద్దది, ఏను:గుమొగముసామి = వనీనుగుమొగమయ్య. ఆం.

(చూ. వనుంగుకలబంవ) 2. అధికము. (చూ భా. ప్ర ౮3,

ఎనుఃగుపాండి) ఏను:గుమొగసాల. ద్వ వి, (నీనుంగుషా మొగసాల.

వనుంగుకలబందం ద్వ. వీ* (వనుంగుశాకలబందు పెద్ద "మొదటి మొగసాల, నైవం 3, ఆ. రాగి దగు కలబంద ఓ. (శర నీనుంగురా కాసిగొంగ ద్వ వి, (ననుగవషారాకాసిగా ఏను(గుకొములు. ద్వ వీ బం (వీను-గుకొమ్తులు) | గొంగం) గజాసురార్సి శివుడు. (శంర్పు ాన్యవిశేషముం “సి, ఇవ్చపూరాజనా లేనుంగు | ప్రీనుగులనూడు. వ్య. వి, (ఏనులులుషాసూడు.) కొమ్మంలం . + ౪” హంస ర్కో ఆ. ౧.౮ ఏనులనదాయ, నీలా. ౧, ఆ. క.

వనుంగుకోల ద్వః వి. (ననుంగుషాకోలు) ఆస్త్రవిే నీనుళసూడు మెకము. ద్వ. వి, (ఏనుంగుశాసూడు ఢా నము. “సీ, జగములగొంగ యీను:గుకోలం బఅప మెకము) _వీనుణషదాయ, సింవామృగము.

సట ఆచ్చ. యు 9౧. వేంక. తిర్య, డోర ఏీనుంగుగొంగ. ద్వ, వి* (వనుంగుషాగ్‌ంగు) సింనాము. | ఏనుగుసారము. వై.వి, (ఏనుగు 4-సొారము నిషాద (శ. రృ స్వరము, (శర)

వీనుణుజేలగ. ద్వ. వి. (వీనుణుషాజలగం దీర వనూజు, చే. స (వనుగానూజులుఏ) వదువందలు, కోణిక (ఆం. పూ | భాగ, లా స్కాం. నిం.

వ్‌న్నో ఏన్నాళ్టుం చే. ని. బి (ఏడుగానాళ్లు) వడుదిన ములు. ఫీము, ళో, ఆ. ౧_ఏ

ఏన్నాణు. చే. వి, (ఏడు+నూటు ఏడువందలు. ౭, ఆ గొర్కొ చం,

వవడయి, దే, స, కి"

బన.

(ఏవు+అడంచు) నశింప

జేయు. “మ... ఏవడంపుము రిపుకొ...”” భార కర్థ్యం ౨ ఏది, 302,

వవరి, బే, వి, ఉడుము. (ఆం. పాం

నీవరించేం చే. స | క్రి. (ఏవరు. ఛా త్రై) 1. చా

ధించు “ద్వి. ఏపరించుచుం బతి శస భాషీం చ్చు పాపాళత్తురా లూరంబందిమొ పుట్టు” ద్వి. వారిశ్చ. ఊం, 2. దుఃఖం జేయు. “ద్వి. ఏపరింపుదుశె నన్నిట్లు మాయయ్య, నా ప్యుత్తరత్నంబ నానిభానంబి.” ద్వి, వారిశ్చ.

రా౧౮౯౦, కుం

టం ౧౮౮౭, వం

వీపారు. చే. అ (క్రి, (వపుశఆరు) 1. అతిశ యించుం “ను 539 ఏీపారువపే, నలయుద్రే కము ఛాౌద ముం చెనువ,4౪” భార, ఉద్యో. ఎకు కి

WU ౧౪౧, 2 + విజృంఫించు. “క ప్రపారిరి సీదుసేన

యెసకం బడగక” భార భీష్మం ౨, ఆ. 3౭౮- | ప్రపుమాపు. జే.

లే. ఏిలసిల్హు “శా ,*,ఈ రాజన్యూకరంబు పోరులం

గరం బేషపారు. ౪” వైషు ౫%, ఆ, ౧౪౯. ఏపి, "దే. వి. శునకము, కుక్కు. (ఆం, పాం

జే. స “రీ (ఈవద మీయర్థమున సాను సార మని శ ర సూ, ని, కొని యది చిం త్యముఎ బాధించు. “ద్వి, 'పాపాళ్తుం డనం దల్లి బట్టియారీతి, "నేపినకష్టు లేయెడ వైనం గలశ.” నవ అ ఆ.రా౧ వి 1. బాధ “ఈ శ్రీ పతి భోర్యలం గోల్పడి, యాపార్థుండు చిన్న పోయి యిప్పుడు చనియెన్‌, వీపున గోవుల గోల్పడి, గోపాలకుం డరిగినట్టు ఘోరా టవిలోన్‌.” ఏ. పు, లా ఆ. ౨౭౯. “టా... వరునేపులం బాల్పడుదాన నైతినే” దశ. ౭, ఆ. ౧౦౮. డి-ఆథిక్యము; గొప్పతనము. “సీ... వానయేపున, ..”ఫొార శాం. 3, ఆ కెం౦. “ఊ,,, అవాం;కారము. శేనియేపు...” నరస క్క ఊం, ౧౦౬ లేం ఉత్సాహము; ' ఏలాసము,

వపు.

486

వు

“గీ. చింత చేపుదక్కి_” భారం ఉద్యో. ౪, ఆ. ౨౬౧. “గీ. జేవటికి చేటిప్రాయంపు టేపుగల చలో హంస, ౧, ఆ ౧౦౦. ఓ. బెద్ధక్యము; విజృంభణము. “ఊఉ, అ యున న్మదుండై పిళ్ళరాజు కింకరుల్‌, గ్రందుకొనంగ శ్లో పడర గాసిగం జీనెం దదాజ్ఞ a “నిర. 1, ఆ. ౫౦. “ఉఊ,.. రణంబునందు నీ,యేపున కోర్వ' దేవతల "కేనియు చైశ్యులశేని రెడు,” భౌర శాం, ౨, ఆ 63౭2, 5. నిధము, “గ... సి, శే పము గనినదరిద్రుని యేసున...” వాంసం ల ఆ, రోజ ఏణం 1+ బాధకము. “౪, బుద్ధివిహేన, వ్యాపారపోషమున స్కీ 'వేపుగ గర్భంబు దాల్తు

వింతియు బో లెన్‌. “వి. పు యగ ఆ. ౧౧౨. డ్డ తియ్యనిది, 2. పి యము. pr పోరి "మె డ a మొన ఫటించి చెట్ల, CH 3. సాంద్ర దము, దట్టము. వా ఆ మొక్క.

"లేవుగా పు “శా ఏనా చీశటి సూది మూహనెడ యా శేర్నడ్డ'వేళకా. ..” మల్టః శృం. లారి

స క్రి. (వీపుషామాపుఎ) 1. మించు జయించు. “ఆ. 'వెల్లదమితొగల వీనికందోయితీ, శేపుమాపు బాపు శేపుమాపు. క Cg ఒకు రి ళో.

డి. చంపు. “చ. ..సారథి నేపుమాపి. ..” విక్రం క, ఆ. ౧౦౨8 ఫీఫుమిగులు చే. అం క్రి. (వీపుటోమిగులంం) 1.

సీల్లు; సరిపడు. క ప. డసియెడి ద శబ్దమునకు చెవ్వ(డర్గాక్ళతి చేపుమిగులం.?” భాగ, ౧ నస్యం, ళం. 5. ఊత్సహించు. ' గీ ,బెంత యు ేసుమిగిల్సి మనబలంబులం...” భార

భీవ్ష.

9 విం వరా

వఏపుకేంగు. దే. అ. క్రి, (వవ? కేల 1. విజ్భం

*

ఖీంచు చెలరేయ. “గీ. ఎగయం ధరం దృవ్వు చాలీయగా నేపుశలా భాగ 3, న్యం ౬3 ౭. 2. ౫డిమోలు, విచ్చలవిడిగా వివారించు. కనీ వ్రజ్చశేయ్‌న ఆంకుటెలదీయంబోండులు . ., స్త “వేం. వంచ. 6, ఆ. ౨౪౦.

వచె

£6 అల్‌, | నపె, చే, ఏ. నల్టమద్ది. సో “చ..,సురపొన్నలు

నేపెలం నున్నతోంటలో. . ద్వా, ౧౧, ఆ 9౨0.» ద్ద స వీ (ఏ+₹అపహృ వ్‌ (శర ఏవిడ. చే. స వీ. (వషూబిడ్డఎు ఏమె. (శ ర న్మిబ్రము. చే. వః అసహ్యుత, ప 'చీవవఫూజావిధా నంబు। దీర్పుమన్న, న, ముదయించు నా బ్రావాణబువునకు నిరం. wT] ఆం ఒకు గేం

(6 5 Cc లి 6 9 ఎద్రని* డే, SpcD (చృెబ్బము-రాసః కం వతు.

ఆసన్యామును గలిగించుచాడు. (బ్రాం వా 6 9 ఢం (3 we ఏభ్యరాసి = ఏద్రాసీ. గీ, వీభ్యరాసులం బొడగన్న నిచ్చగించు”” మళ్ళ, 3, ఆ ర యా ఏమట. చే. వి. నిలుకడ. (చూ+ వమటసేయుఎ

ఏమటసేయు. దే. అః క్రి (ఏమట- చేయు నిలిచి ఫోను, ఆయు. “క వచ్చెద నే నీవెంటనునెచ్చో టికి వైనం గొంచు చేగుము లేదా, యిచ్చట చేముటసేయుము వచ్చనివిలుకానిబారిం బడం జాలం జుమో” మల్ల 39 ఆ. ౧9.

నవముజం చే. ap ఏమణీ పొటు. గుం 5 మణ "ల్‌ కరుల దానులన్‌ నుజనులన్‌ మన్నింపుబే సెదలీ.” భాగం రో స్క ళో౬౨.

ఏమణీంచు. దే. స క్రి- (ఏమజు ధాం ప్రే “ఆ. ఏమణీంచి కృష్ణం డిండ్లలోం జొ రంబడి, యున్న పాలు పెరుగు వెన్న నెయ్యి, కొల్ల లాడుచుండ ఇ 4 న రాధా? ౧ ఆ, ౧౯

వఏనుణీక. చే, విం (నమటణు. ధాం వీమణీ-పాటు, చరాకుం ఆం. భె. ప్ర" ౧2౮౫

ఏముణీపడు. ద్వ. అక్కి (వమణు ధాం) పరారుపడు. (చూః వఏమణీ-పాటు.

ఏముటీ పాట. చే. శ్ర బి. దు 1. అకస్తాత్తుగాం “చ, అలుక బనింపం గెళికమవోముని యేుమజీ పాట ఫీముభం, గుల జనుచెంచి...” పారిళ ష్‌ 3, ఆ. ౧౫౮ 2. అనాలోచికముగా. “డం, ఇగురుంబోండుల చేమణీ పాటం జంపినం, చేరును 'బెంపునుం గలబె...” భో. ౫% ఆ ౧౦౬

ఏనుణీ పాటు. ద్వ. వి* (విమజివడు ఛా పరాకు.

ఆం: భౌ (ప్త ౧9౮ క్ర"

487

విణ. ఆక సాతుగా.! . జారి రాల

వ్‌మీ

ఖీ __ నూత్తి సీటిలో నీడ జూడగ నెలంకం జూచె, విష్ణుచిత్తు: డేమణి పాటు 'వెనుకం గదిసి” పరమ. ళ్‌, ఆ. ౬ఒడిః

ఏమణీలు. "జే. అ. కి. పొరవడు. _ “సీ...వీచంద ములయ ఎదు చేమణిలక.” కళా, ౨౧,ఆఅ౩౭ర౮ా నః క్క" మఅచిపోవు, “ఆ. కత్తి మయేునుజీలు న కన్న గా: డు.” రామలిం. ౧౦౧.

వమయిం దే. ఆ క్రి జాగరూకత లేకుందు, “డ్‌ ఏములీ రక్షసాలనిమృ గం ద్రుని నక్కయు: గొలు పుచ్చు... a భారం భ్‌ష్మం ౧9 ఆం CO. భార. ఆది ౬, ఆం ౧౯. స 8" 1. ఉాపికీంచు. (క్ష 0 ఏమ అలునొకొొ క్ర కులగావలో ఠం మ భార. ఆది. ౮ ఆఅ కి౧ళ. కాం నిక క్కియాజా అం చేముజము...” భార. ఆరం రః ఆం ౧౯౧. రై మజచు. “ఆ,.. నాదుపతులు వెరవు లావు; నలఘువి[ క్రమంబు! గలుగుగంధర్వు లే, మజరు నన్ను... భార. విరా. ౧, ఆ. 3౨౩. పరమః అకు ఆ, దెం (వమాజు ఆని బ్‌ ౧ ఆ, ౬3

ఏమ మే. దే. సః క్రీ" (ఏమణు. ధా, ప్రే వముజణ: జేయు, (శ. ర)

వమజుపు, డే. వి* (ఏమజు. ఛా 1. ఏమణి పాటు. గి ఒకానొకకావ్యపోవ.ము. (ప్రబంధ. ౧౬

ఏమి. చే. స. వీ కొం అకా. (ఇది వాక్యాంతమున నున్న ప్వుడును వాల్లుపరముగా నున్న ష్పుడును దీనికి "వైకల్పికముగా మివర్శలోవముఎ) '1. వీ; ఏది. “క నీమికులంబునవా౭డొకొ... ఫారం విరా, ౧,ఈ.౨౧౬ “క ఏమిట రూవగు: బురు మ, 'జేమెయి రూపునెడు... భారం కాంచి ఆ. 3. 2. ఆనీ లార్థద్య్యతకము. “రా, ఏకాంత నిచారతిన్‌ మోదింపం గలలోం గుమారుం డొ కం డేచూ చేసీనన్‌...” ఊ హరి, % ఆ రార. ఏ. ఎంకటిది. “క. వమికవం బొనరించితి భూ మోశ్వర. . . భార. ఆది. 3, ఆ. ౨౦౮. శ్‌ సం దర్శముల ననుసరించి యేకార్థము లిచ్చును* ఉదా: - వాని కేమి? (లోటు లే దని భావము) వాడు నాశే మని తిరుగుచున్నా డు. (నిర్భయ ముగా నని భౌొవము) అవ్య. _ద్రశ్నార్థకము.

వమా

489

వరు

“కీ ఏమేమి తాంగాక యిక నెవ్వ రున్నారు | నరాలు జే. ఏ. బొ. తోడికోదలు, “సీ స నరాలివట్టి

. దశా, ౧౧అం౨౦౦. ఏమో=నీమి. వేము = మేము, నమెం, ద్వ స ఏ. (ఏషాఅమ.ఎ ఎవతె. (శరం . అవ్వ పసి “గీ... పమెమి చే మేమె,.” వైప. ౬, ఈ ౧౧౮ ఇటే: ఏమేం “శా. ఏమేజాహ్నని

9దకొం ౧,

టం అకా

ఏమొ. చే. అవ్య. 1. ఎందుచేశనో, 2. ఊవాను చదెలుపును. ఇటే: సమో,

ఏచమోయగు, చే. ఆ. క్రి (వయో శాఅగుఎ చెప్పరా నిరీలిని బరిణమించు, “క ఏమి యని చెప్పుదును లో పాముద్రాప్రాణ నాథ పృక్లా ఐభవం, బేమో యయి ఇెడిపోవలో. =” ఫీను. ౨ ఈ ౧౦౦,

వయదిజ=వదిః (శ, ర)

వయు. చ, సః శి (ఈ త్ర, వ్‌య్‌ఎ కేం (బాణాదు

జ (5 Pn

లను) ప్రయోగించు సి, వనును గులిశా త్‌ మేసీ.. భార. ఆర. ళో, ఆ జరా ద, చడ. గొట్టుం “తరువోజ. .. ఈయంత్ర, మత్స గ్టంబు శిసినవా6డ . 4 షే భారం ఆది, ౭, ఆం ౧౬ 8. 'వైచు. “క,.,.వానుమంతుని, యెదుర వెసన్‌ గుప్పిగంతు “ల్‌యుట నుమా.” ద్వా. 2, ఆ. రోగా,

ఏర = వరా, (చూ. a

నరండ, నం, సి, ఆ స్తీ ప y,

నీరండపత్తి కసం, వి అ స్తీ" నాగదంతి శో,

ఏరండఫల. సం. = ఏరండప తీ క

వరండము* సం. వి. అ. పుం. ఆముదపువెట్టు.

ఏరకము. సం విం అ పుం మేషము.

ఏరవకడ, చే, విం "జేవతాళము ల ఆం on ద్వి. ౧.

పీరా. దే. అవ్య. షరి “శా పాండు, 3, ఆ. 3 ౨.

పీరాది. చే. వి. (ఏకజాతి పిల్టం “క్ష ఆచటిమదప్పులే నుంగుల కమురకరటి, యెత్తుగున్ను యచట నున్న యు_క్తమాశ్య, ములకు నేరాది లేఖర్డ భునితురంగ ము...” అరద్రైః ౧౩) ఆ. ౪౩౨.

..వీరొ తముండ 2” | ఏరు నేల.

విజ్టైత్తి చెక్కిలి నొవ్వం గజచి వాం జేడ్చినం శాశిలించు.” పొందడు. వ్ర, 6, ము)

ఏరాళము. వై, విణ. (సం. హేరాళహ్‌) పృథువు, పెద్దది. “మత్త... వ, రాళ మైననిజుందు, ..” భాగ ౧౦ నస్యం వూ ౨౧౫ య విణ. అసుఖ్యాకముగా. “క, సీరాజవదన యచటనః సీ రాజన లబ్ద నాభునికి సీ నున్నా, "రేస*ళము హారివల్ట ఛే, లాలామలం నొల్వవలుము నయ '॥ ములకుక ల సూండు. ౨ ఈ ౧౨౫

ఏర = వీరీ. “గీ ఇంక శుద్దాళ్లు లగవేల్పు లేరి,,,” దళా, 0, Sop DA 3.

ఏరీ. చే, స (ఏరుశఈ ఎక్కడ నున్నారు? “శా. ..వా చేరీ...” భాగ రా న్యం, ౫౯ాం, ఏరు. బే, వి బె. (ఈ వరు) ఓ. నాంగలి. “ఊం వ రొక టబ్బె రామునకు "నెడ్డు పొసంగవు. నీరు లు చెడ్డు గల్లి సునమృద్ధిగ 6 బభాదజూ లుందు రప్పురిక్‌ ” కశాం. బీఈ ౨౦ ఓ, నొప్పీ. : “గ తలయేరు...” మార్క... ఇ్కఆ రౌ౭. స. బం ఎను. భౌరం శాం. ఈ, ఆ. ౧౮ సకంబ్రాలుం చే. వి బం (వనరుగా ప్రాలంఎ) ఛాన్యవిశే షము. “శా,.., ఆతీయం బగు నేరు బ్రాల కోల మావారంబు ...” భీమః ౨, ఆ ౧ళ౨.

ఏరుకలప. న వ (వీరు+కలపు విరగట్టు, హూలోవకర ణము. “సి, కలప యనంగను సాలమొహ్వ జరగ sens నాగం దదువు కరణము,..” అం ee ద్వి+౨ వెద. వరుగు, చే. అ. య ఏిష్టీంచు, మలమువిడుచు. (శ. రు వి* ములను. ఆం. ఖా ద్వి ౧విరం జే. వి. (వరుషానేలు ఓకనాలలితో 3 కడ: దున్న (దగిన నేల; రెండు క్రోనులదూరమంు. ద్వితి, పురారిగుడికూర్చుచెన “చేరు”నీలం, . గపి'లేళ పరం బందు దవసియొక్క్యరుండు.” బన. ౨, ఆ. ర౭,

ఫు, “ఆ. ఏదునేలకొలంది నడనడ విడియుచు ఫి భారం అశ్వం ఏ, ఆ, ౧౮

వరు

వీరువడు. ద్వ తం డీ వర్పడు, పం కులం దీణు, | “కీ ఏరుపడి నాల్టంపౌంజుల్లై యెప్వు డెప్పు దుర దురం బనుచున్న వానరుల. రానూ, రౌ ఈ, ౬౯౦. (6ర్హి

౧) 5 వన?

జూచి.” వెండికుండల నేరు, కేవల. ౧,ఆ, ౭౧.

ఏరువజుమే. ద్వ స డీ (వరువడు ధాం నిర్ణ యించు, వశ్చాటువేయు. నతత్రగతు లేరుపణిచితీ,.

ఏరుపజుపు. ద్వ వి, (నీరుపకు ధాఎ 1. వరి బాగు; చేసిన పదార్థము. (ఆం. సౌ 2. కడుగుడు. ఆం. భె, ద్వి. ౨౫.౨.

య్‌ శ క ఫ్రే,

ని గవాతార! అ ర్‌, ౧, ఆ. ౭౫

నీరుపాటు, ద్వ. ని. (ఏరుపడు. ఛా 1. విభ జనము, “సి. ఉనికి నిచ్చుటె కాని వనజాత బాంధవుం జేరుపా టొనరింపోిరం డయ్యె. i

చంద్రా. ౧, ఈ ౧౯. 4, భీదము, “వ,.. కాలు! చేయి కల డొక్క యని యేరుపాటు లేక,” భారం భీష్మం 3, ఆం ౨౪౮

ఏలు'నాక. జీ. వ, దుక్కి యొక్క ప్రారంభము, (శరదాం :

వరుసాగించే. దే.స్యక్రీం (ఏరుసాగు థాపే) దుక్కి దున్నించు. (ఆం. పా; వాం

ఏరుసాగు. చే. ఈ క్రి. (నీరుళసాగు). దుక్కి దున్ను. “టా హాలికు లెన్నండుం చెగనియారుల వేలును జొకువుళ్లునుం, 7 లలి చేరుసాగిరి,,.” ఆము. ర్క అఆ. ౧౨౪.

. నద్న, చే, అం ఇక" నొప్పి కలుగు. యన్టీ కస్తూరి తిలకంబు గాలి వాజీన"నేర్చు నొస లెట్లు నని ఇనో భనీకమునకులో పాండు. క, ఆ. 3. స క్రీ* శే కాల్చు. కక్క కార్చిచ్చు గవిసి మృగ తతి, ఇేర్చుకరణి,...” ఫారం ఫీవ్ష. కి, ఆ. ౨రీరా. 2, బాధించు. “మ,,.ముకుమందై రయేర్చు 'నావక్‌ *,. ఆము, ౧, ఆ ౯౨ ర. ధ్వంసము చేయు. “నహ స్రగ్ధర... వై చెకొ గదక.. అది యచ్చెంళం గాంతార మేశ్చక ఎ స్వా, ర, ఆ శోక క్‌ (మంచిన ఎన్ను. “సీ. సోడిగజాతిలోం గొడతుపెంటుల నేర్చి...” భార ఏరా. ౧, ఆ

జ A ౧A “ద ఏ మాలి 53

49

వర్చ

స్వాం వ్‌ ఆ రేల. 6. కూర్పు రన్‌ ఏంట స ని మ్యేర్చింం, a పొందడు. %, ఆ, 2౫. 7. నిర్ణ యించు. “సీ,,,సరణు లేర్పిరి నభస్వంతము నకు.” శినరా, ౧ ఈ ౭౫%. 8. పన్ను. “డొ అం దజు నింతకుక 'వేనుకమై మొన లేర్సి చనంగ జ భార విరా ళ్‌ ఆ. ౧రార. 9. జరికీలీం సీ శుశిపురాణోవసంహిక లేర్ని...” (5 ఆము. ౧ ఆం ౧౫౨౫. 10. తోెలరాం-చు. గుం చం దురునునుఃగాంతికం చేర్చి...” భారం విరా "D9 ఆ వగ 6)

tt కు

శే. వేజగు. “చ. నడుములు జంఘు లంఘు)లు లలాటము లఎసము లాననంబు "లే రృడక పడకా...” భాం, రా, యు, జరగి 2. తెల్బమగు. “ర...మహాభారతబం, ధనిరూకి కార్థ మర్నడం చెనుంగన రచియింప్రుము , 4.” ఛార. ఆది ౧35ఆఈ ౧౬ ర గోచర మగు “గీ ఊరుమాల మేర్ప్చ్పడంగ...” భార. ఆది. ర్క ఆ ౧౨౨ & ఉండు. “శా నీవై చీకటి సూదిమోవ నెడయా శేర్చడ్డ వేళళ౯-. . మల్టి శృం, ౯6

వర్పడందెంచు. ద్వ. అ (క్రి, (ఏర్పడు తెంచు స్వార్థముస్ళ 1. వచ్చు? ప్రవేశించు. “వ... వసంకీన మయంబు నఖిలశీవరోకానందజననం'బై.

యేర్పడుదాంచిన.. .” భార అది. గ ఆ. ౧౩౭. ర, స్పష్టముగాం గనుపించు, | పృకటముగు. “సీ, 'వెడ వెడ నాయణారి ఏింకయె యేర్పడు చేరనివళులలో నారు నిగడ.” న్‌ శాం ౧9 ఆ .౨ిళరాం

ఏర్పరించు. ద్య. స (క్రి .L వర్చ్పలుచు, నిర్ణయించు. “క ,అది మొస్త్రను నేర్పంచి... 2 భార విరాగి ఆ ౬% 2 విభ్గాగించు. శా సీం చాలును "నేర్పరించం గలహేండిక్యంబు... మల్ల. ఏతి ౧౪ 9. (పృకటించు, తెలుపు. న అంతిపఫురంబు కన్యలంట యాత్మ తెజం గళ్ళ ఛావ్రయుక్షి నొక్కింతయు శేర్చరించ రంట నో పభా ఆ, ౭౫% కీ నిర్మించు; కట్టు, “క, చేర్చుతో నాలవాలంబు లేర్చరించి.” విప్ర. ౨) ఆ ౨౧. ర్‌. వ్యూహము పన్ను, “గీ. వెడలి “మున లేరాకించి...” పారి, ౫% ఆ ౨+

ఏర్ప 490 “వల

1. 1 [ అజుడు నోపని, న జై ( ప్‌ టన. నక్షత్ర

రె 33 అ స్ట 'లేర్చణిచె నం,డ్రు, స సక్‌. క, సం h గతు లేబుపలీచితి నరణు "లేర్చితి నభస్వంతే PRD ౮ 0, నిర్ణయించు. “ము, “4 శు:

న్‌ మునకు.” శివరాం ౧, ఆ. ౭౫%. శా స్త్ర జ్ఞాన పారీణు లేర్పటుపుజాలక...”” ఉం

రా, ౧, ఆ, ౨౮౦. 8. చూపు. “ఉ,.. as

' తంత్ర్తవి, ద్యానిపుణత్వ మీర్నణి వెదక. . భార్‌ ఏరా, ౨, ఆ. ౨౯౮ కం 1 “క్క సడికించంం భోొడిపింపయగ, చెడమదడునై. కలయినప్వు జేర్ప్చజువల నేం గడు నరు” భార, ఉద్యో, ఈ ఆ. ౨౧౮.

వీబువీడుక. చే. వి, నేలం బడి యెొండి ఏడున యగు ఫీడకడి. ఆ. భాం ,ద్వి+, ౨౫౮ న నే చ ళో అ

ఏజుపుచ్చే. చే. వి. (ఏీటు+పుచ్చ.) సళింగవత్త్రముళే. (శరం .

నీజుమద్దా జే వి. (నీజుగామద్ది ఎ) నదీసర్టము లే. “ద్వి. నీనును జిరకాల మోయేణుమాద్ది, .మౌని

లో చెందలనుండి...” నన ర, ఆ, ౧౯౨ ఫు

వనర్చజుపు = వీరువణుపు, (ఆం, పా శ ద్వ, వః (ఏర్పడు, థా కే, నిర్ణయము, ..అమ ర రస్టశే! ణికే కాని మా, జివంకం

బని క యుండునటుగా శీర్చాటు గావించె

' దశా. ౧3 ౨౮౩. 2 విభాగము (యా నరుపాటుఎ విణ 1. స్పష్టము, “శా ఎ “బ్బెట్టూ వినమెతి మింక నొకమా “జేర్చాటుగాః శెహ్పుమా,” కాకి. ౭, ఆ. ౧౦౭. 2. నిర్జీశము. “క్క ఈ నీతినసమాకర్ల ర స్థానము శేర్చాటు' గాంగ = దళాం, ౨ bi ee బె,

ఏటుమల్లై. ద్వం వి వాసంతిళం (శారు టః థాన్య విశేషము. “వ. ..నీజుమళ్లైలల మునిమనోవా

శాలు... ప్రబంధ ౧౧.౨.

నీఅువ బే, వి. 1. నిలాతి, చేశము. (శరం 2. సీను. (ఆం. పాం

నీటువంగ. ద్వ, వి (క నరువుగ, సి గంజీరము, , ఒక జాతివంగ శో (శ. గ

uu

ఏబువావిలి. చే. న, న_వ్పల, ఒకజాగిహావినిశేః (శర వీర్చు. బే వి. 1 మంట (శర) 2, బాధ ద్వి

వలం ఉభ.యు. జి, ఆన te బెందులకొ. శరం సని, ర్స బరమ. 5, జ, ౧౫.౨9, సుం d ( ) ల

(సం. హేలాఖ ఓకవిధ మైనపాట. (జోల పాటి (ఎని అం. పా) అం ఫె, వ, ౧౨౩౨. సం.చి.ఆ, స్త్రీ. 1. సెద్దయేలకి స్తో 2, విలారము, 8. నృ్తవిశేషము. &. నిలేజు, సిశాప్రరస్రాంత మందలి యొళలొనొగనది,

నశ్వ్యారువు, సు. ఫి ఊ పుం, నక్కదోస శం ఏీజు. చే. స (క్రి. 1.' ఒకటొకటిగా చేతితో త్తు, “గ. .తృణధాన్య మల్ప, మేజికొని వత్తు రాకలి దీజకుండులో భారం అశ్వం ర ఆ 96౨౦.

ర. ఎన్ను. “సీ....నెరసు తేజకు మయ్య...” నవ, 8౪9 అ ౯౦. eu? త_త్తఆము మోజు. దాలుకటి తవ్వ లేబు.” సావి. ౨ ఆ. ౫౩3.

3. నజకు. “సీ,.,కౌరవకోోటికల లేణి.. భార ద్ర దో. ౧, ఆఈ' ౧౧౧వ. శు నది. (బి.

ఇ వీర, వద్ద "కర్ర = *విజులజన్మ ంబు “నిణుంగ ననశె.” భార ఆధి. ౬; ఆ. ల ళ్‌ నీళ్ల శీభలనొండె వేనీళ్లనొం డే” మార్క. ద ఆం ఎవరి అచ్చ, బాల, ౧౧.

నజుజాణి ద్వ ఏ. (నజణుచాజాజిం ఛాతకిళి, (శర

వీలకి* టె విం (న౫ ఏలా.) జకానొకలతం శబా: ఏీలకితీం బ*_ వీలకిగింజలు. “పీ...నీలకులం సొంటియునులో (ప్రబంధ ౫౭.

ఏలకి'కాయ. ద్వ. వి, (వలకిశకాయం) 1. సరకివెట్టు 'ఫలము. 2. అటి కరత వ బంధ, గరిక హంస, ౧ టి. ౧౦౫.

ఏీలకూంతేల్న ద్వ. వి బ. చాల్యక్రీ క్రీడా విశేషము. ళ్‌ +ఎలకూ:ళత్క లాదిగా శెళవ కీ డలం ..*”

ER లో . పి క్రిం శ ఈం 9 0.౨6 . .

£ : Ar Fe nn Fe యా జా,

వీల 4§t చవ

ఏలకొ. చే. అవ్య. ఎందుకో. “మ, ..ఆవేళ చేలకొ | య్‌'తెంచి యకోద చూచి చచి నుల్హాసం ఖు సు! ధిల్టగన్‌ *” దశా. రాఅ.౨౮౦.,

చ్రైదికె దనుచు దిశలు వలిెకె 'నధివీ” భోగ. రా స్యాం, ౨౭.౨

వవిదము. దే. వి. కే. ఎల్టిదము, చులుకందనముం

వీలకో = నీలకొ. (వాం) 2. ఉెపీకు. “క, బాలు: డని నమ్మి కప్ప ఫుతో,

వీలవదము = నీలపాట. శుక. ౨, ఆ. ౧౭. "నేలవిదమునం గలసీయునికి యిది ఇార్యేమె. హ్‌ భార. ఆది. ౬, ఈ ౧౧౭. (“బాలక కును పే | శక...” అని మూలము) ఏణ, చులుకన “క. . ఇంక్‌, చేలిద మెకొనే తమకు...” కు. ' సం ౧౦, ఆ ౧ర౯.

నలపాటం ద్వ వి, (ఎలశాపాటఎ ఏల, ఒకవిదధ మగు “పాటం బం బాల, కీ డాదికేషము, పిల్ల లాడుకొను ; సొకానొళయాట. “గీ, ఏలపాటలు స౦బేను లేలకూ౭త్కలు...” వి. పు, ౭, ఆ. ౨౦౨.

ఫ్రీరినజబ*దు. చే, an (నలం థా పృభువు. he

| సభా, ౧,ఆ. 35. బు శో కవచాదకము:(వో స? పాం వి 1 bs అమ్హటలో నొక |

టలో చకొనడిసడ్‌నె (శర.

ఏబలవిలందడు. నం = వలబిలు*డు.

ఏలినాకళ:డు = నకరినవా:డుం. “గీ తల్లి es నేరినాతఎడు గాంచె వం ణి ఆం ళం.

శ ది | 1. సలీకం సం మి ఆం ,న్నుం దిటేలకి ప సలవాలంగము, నంది ౧ నం డకా:క3ెక నుగంధ = టు

వలం. డే, నః క్ర” క్ష, వవ పాలించు. ల్‌ ఏలుమో లోక మెల...” భార, ఉద్యో, క, ఆ. ౫౯. 2. క Al “క పద్దాధరణుల చలన, పద్దాహంని అల,,, దశా. కా రక బెం. 3. శాసించు,

అ = ఏలః Se కున్న "నేలా ee | ఆజాపిం-చు, (చూ, నలు'బెం చుం

భవం ళ్‌, ఆ, లాం భార, కర్ణం 3, ఆ. 5313. సీల*టము. చే. ఏ. చెరలొటము. “సీ, పీనుంగుతో

వల జేలాట మాడంగ...” సీకి 3%. ష్ణ

ఏలుకోటి. చే, ఏ. (వఏలు4కోటి ఏలుబడికి లోం ఏలాప కము. సం వి ఆ నం తక్ష్కో_-లము ¥. బడినజనము. ఆం. భా. ద్వి ౧౧౭. వలావర్ష్మి, సంంవింఈైం రాస్న, పీరంగి చెక్క... Y. ఏలంెదాంచు. చే, న యః (ఏలు? తెంచు. స్వార్థ ఏలొావోలంగము, సం. ఇ వీలనాలంకము. మున శాసించు. “క.. .నాలుగుసోయల చేలో నలి జీ. విణ. 1. కవటము. “సీ. పాలుపంపని!| దించి భార విరా ౨ ఆ. ౮౩, యీోకళ యేగీమాటలన మ మృలుక' దిర్చెదరు...” | ఏలుబడి చే. న. పాలనముం “న్స్‌ జడధినాయకు భౌధం ఉదొ్యో, 3, ఆ. ౯. 2, ఇచ్చకము. భార., _చేలుబడి గన్నయిల్డాలు...” శుక ౧ ఆ శల్య. ar ఆం ౧.౨౯, ఆతా పవి, పొలనమున నున్నది. “కీ పుష్పా : 33 పీలిక. జే. వి 1 రాజు, ద్రభువు- “క్ల, పలికరుం _ టితిన్నెగము లేలుబడిగః చేసి చంద్రా. దమరాకడ యెటుంగ ౭ జెక్‌ స్పి” నీలా, ౨ ఆ 6 ౭+ ర్క ఆరాక." ళో iw భర్త మగడు. కరజ్ట్యు కీివియే లిక యగనరశే, నలొాకొం చే.ఆవ్య. Cor వీలకేొ ఈ

సరి, ..”” ఖమ, ౧ అ ౭౬ వీలొకో = ఏలకోం (ఆం. పూ)

ఏలిశరాజనాలు, దే, వి. బి. వ పీ వి! ఏల్బడి = = ఏలుబడి. (పాలనమున నున్నది. ఎ ర్ల శక్ర * లికోరోజనా లీశ్వర ప్రీ వీయములం...” హంస! ' మేల్బడికా? ౧బోలం జభునరమకు.” వసు. అ, ఆ. రో ఆ ౧.౨౮ ౭0.

వరికసాని, ద్వ పీ, (వలికళాసానిఎ రాజి; యజ నవ “జే. ఏ. కః అసహ్యము; వోంత. *ఊ... కొంటి మానురోలు, “ఆ, ఎల లోకములకు చేలేకసానివె,| చవ న్నసదండ యొక్కమగవాం. డిడ నేను

వవ డలుంగురాయండన్‌.”

3. రోషము, మాత్సర్యము. ఆం. భా, కృ. ఈ౬

నవకాండు, డే. విణ, (వివాకాండుఎ దుష్టుండు:నీచుం

డు. “ఆ. ఎడరు వేచి వెజును సేవకా: డగువా ని కంటె మేలు సూవె “కొలయము(డు.” ఖా. రొ యు. 9.93.

వఏీవగించే. అ. క్రి, రో౭తవడు. “గీ. వవగిందశ యు చ్చిన మిన్టలీలం దగిలి కుడుచుచున్నంత. . .” భార. ఆది. ౭, ఆ. ౧౫౮ 8. అనూయ చెందు. కక అచ్యుతార్జునులు దనకు, చెక్కుడు నా విన్న "నేవగించుచు నుండు... భార కర్ణ్యం౨౩ ఆ. 35౧౮ స శ, 1. నిరసీంచు, “ఆ... అది గర్భేశ్వరి యయ్యు "నేవగింప దయ్యెంగృష్త” భార ఆది. ౭, ఈ ౨౨౬౯. 2, విడుచు. “మత్త... ఈతనిబుద్ది మా, రేవగింవక చేకొ నుండు...” భార. నభా, ౨, ఆ ౨౨౬.

వీవగింపు. చే, ఏ. 1. రోయ (వా 28, అపవాద ము, ఆం, భా (ద ౧౧౫.

వీవవడు, ద్వ. wp a వీవశేపడు. ని య.

షీ భార, అనుం 3, అ జలే

సవష్‌, నం. అవ్య ఇట్టిది. (ఇది సమౌాసఫూర్వవదము గాజే తెలుగున నుండును) సారి, పీఠ ౨౫

ఏీవము = ఏవ 1. రోయ. “ద్వి, సారిక ేవంబు, తేక్ష”” అన్య ౭8, అం కం. ప్ర. 2, దు ర్వ 9: లి చెడునడవడి. . “క,..మ్మా యేవము వెనుకటిది చూడ కీతీంపు కృషా”” అము. క్కు సి విలా 1, రోత మైనది. EPPS ఇట్టి యేవపుచందంబు ,..” భోర విరా. ౨, ఆ. ౪. ద, సిచముం “ర, .పీవపుంగొలు వైన నాకు నిలువక మది గొల్పదు. ..” భొరషిరా, ౧ ఈ ౧౯౭.

ప్రభల. చే, విం శౌ ఆనా, (ఏఎ4వలను స పక్క “క్క వీవలం జూచిన. , ౪” భార, భవ్య, ౧;క్మరాం,

వవాండుః జే స స కేల ఎవ (డు. ఆము. ళ్‌ అం ౬౭.

1. ఎక్కుఢివాయడు. “క ఫీవేల వచ్చి తీచటికి|

492

ఉఊిము,. 3 =p ఇళ. డ్డి అవభానము, ఎచ్బరికం ఆం. భె, ద్ర ౧౩౮;

వీసీ

జశీవాండవు,. =” హారి. = ళో ఆ, ౧౫౦. 8, ఎల్ఫ వాడు. (శ ర

ఏవి. చే. స. (ఏ+అవి.) యచ్చ ద్ధార్థక బహువచన టా ol వయివి* (ఆం. ప

ఏవరు = ఏగురు. “క... అయ్య్యూవురు నిత్యంబు నివే గ్కతుతు దల్లి క...” భార. ఆది, డా 6, ౨౨,

ఏష నం, విం ఆం స్తీ" l. రోనిక 2, గమనము.

వ్‌ ar) షణ- ఏష

ఏవణం సం, ఏ. ఆ భనైషణ, ప్ర చన

1. కోరిక, (చారైపణ,

క త, యము? 2. యా

జ్‌ Vv

నీషణము, నం. ఏ. '* వుం, లోహామయబాణము.

నీష్యము. సం, విణ. (అ. ఆ, అ 1. పొందందగినది. 2, కోరందగినది. తి. రాంపగినది,. కం త్‌థత, యము గలది.

వసం చే. విణ. 1. చిన్నది. *“ఊ. వీసవిరికొ విరించి నొకయేటునం దొమరసౌన్చుై బడం, ద్రోసీన

జోదు మన్మథ నుండు... నై ౧) ఈ ౮.9౨. 2 విక్భశము. మ వీసమోటలు. . చంద్రా. 9 ఆం రగా 3, వృక్కము. శ =, ఏనగాం దివిసీ

ఖే తటువింట్హ కీ. § ఛి

WU బిల, స (నూ. నీనరేయు) ది వంకర.

(ఆం. "పొలి

స్వాం ~£ అల ౧౧.

స్‌ జ, ఆం స్‌, అతిశయించు,

తేనర శీల...”

నననేంగు. జే. అ, ల (నిస4 "రంగు విజ్బంభించు; అతిశయించు. “గీ, ఇట్టిబంనర చరివార 'మేస శ్రేయ, వ్రైచుచిచ్చుల. ..” మాం రాఆి,౧ ౭ లి, పొందడు, ర, ఆ. 29.

వీసకేయు = వళుళ. “వ, ..ఏసనేసినయవియుం బోలె గక్టిల్లుచు...” హరం ౨ ఆ. ౨౦. (మీన శేసిన ముది, ద్ర)

“ఉ, 0 ఆంబో, రకం ళ్‌ =D లిక,

ఏసీ, జే, అవ్య. 1. చెప్పన. “ర,.,ఇన్నూ, “రేసీ వాయంబుల నిచ్చి...” భార, ఉద్యో. 3, అ.

౩3౧౭. 2, .షరిమాణనూఛకము. “మ, ఇంతలేసి దొరలు, స్య భారం ఉద్యో. 3, ఆ ౯. చేసి

వపు 408 "ఇత

అనునది 'దీని మొదటిరూవము. సంధ్ధివళమున | వంద్రముం సం వి ఆ ప్ర్రుం. కే జ్వేహ్థానక్షళ శ ము, నేసి యనురూపము నందినది. శెండుసేసీ మొద! ోజ,..ఏఐం దనత్మశ్ర eee భారం లగనవియే పావీన, వ యోగములం గనటును. '

_ ప్రాలిన్ర పట్టును. ! ఆది, ౫ ఆః ల ద అడవియల్ల ము శీ. విరా, ఉఊిదాః“వ... వనుసేసి యముల, క భార, ' (ఈ ఆ) కే ఇద్మద్రునకు సంబంధిం-చినడి- ఆది. ఇ) ఆ. ౨రా. (ఏనుశే వీసి = వదుచొవ్వన)ు' ర్ల ఇంద్ర చేవతాక మైనది.

స్క బే విం నార, పోచ, (ఆం. "పొం వా |

రు దాగే శ్‌ ! శి ఈ, స్తీ ఈ జు వకసన. వై. విణ. (సం హేయకొ కోశ రై ల ఇంద్రాగ్నులు దేవ త్ర కలుగాగలది-విశాఖానడ్‌ త్ర కము.

మొనది. “ద్వి* "నెలలంగా నేహ్యూపునెలవుల: ' బుట్టి.” నవం రే ఆ, ౧౯౪ పు | బంది, భం ap ర్త ప్రుం న్‌ జయంతుడు. oa క్తక్టు నుండు. 8, వాలీ &. మాలాకాకి. దం త్రీ నా 1. ఒకానొకబుక్కు. 2. ఒకానొక చేవీమూ ర్తి, ఏఐ. ఉభ. ఒకానొకయక్షరము. (తత్స మేతరవదము |

ని లి, కూర్చుదిక్కు. 4. జ్యేష్టానమ్మత్తము. ర్‌. శచీ

ల్‌ో “ఆ 3 Cen? కన్నా? (€ 9' ws 2 ఆ హాము క అధ ' జీవి 6 డార్భాగ్యదేవత. న చిజ్రేలకి ల యును దజచు వచ్చుచుండును. ఉదా: ఆయిదు ' | 5. దోన శ.

—విదు. _వఏనదె==అయినది) చే అవ్వు, 1. అగు ధాతువుయొక్క... క్యూర్థకరూపము. వ Sls సన ap (రః అ ఒకానొకరోగము. ఆదందళూకంబులు ముందటీచందంబు షు. ల ల ( అఆలు కాం ఆం ల ది యుసంబంథిః దో. 9, ws 32.9. 2, చతుక్లీవిభ క్ర క్టకము | స సం ఏ. ల, న సకకంఠముతో మా లగ 'కి 'క లు చివర గలపదముల కన్ముప్యయు క్త క్‌ టాడుట, స. యొక్క_టి యగుట.

మగును “ఆ,. .వీమిధర్శ ౦బు నడపుట్కడై .. +౪”, విక్రమతము. సం, వి, ఆ నో పకకేమరి కలిగియుం

భారు శాం ౧ ఆ. ౨౦౯ “కం వలువకుం _ దుట్క పెక్కుర దొక్కటే యభిప్రాయ మగుట. క చె OT) నీ “'పూండుం 3 టి ౨౧, 8. స స్వయ |

= “కం వినై మేల్మ్యనునంతకు,..” భారం ఆను. ౨ ఆ 30౧౫ సం, వి స పుం శివుడ . (దీనికి తెలుగున వ్యన్త ప్రయోగము లేదు. వింగువము. సం. పి స నం 1. గారపండు. 2, గార 3 పువ్వు కారం (లః శం ఆ గారచెట్టునకు నంబా వికాత్స్యము. స విం, తం నం | కాత్త్యతుజఅభేదము. థించినది. వశ్యము. సం.వి*అన. 1. వీకత్వము. 2. వికమత్యము,

వి

వ కొంతికము, ను. పిణం (De ర ఇల తవం

సికాగారికుఃడు. సనం, ఏ. ఈ ప్రు౦* చౌెంగ. నిరా (ఆ ఆ. అఎ జక్కూయింటిలో నుండువాండుం

ఏందవము. సం. విం యః పుం చార్మదృనూసము. నః వతురము. నం ఛీ. కం నం ఇంకో పానం 1. మృగశీర్ష నక్షత్యము. ది. Wars విచ్చికము. సం విణ. (౪ ఈ అం కళ్యణ. శే (వశము. విణ (అఈ.అఎ) ఓ చర్మమును జథునది. - --. ॥ ల

నంబంధించినది. 2, వరల. | ఐందవాతపము. సం వ. ఆ పుం. వెన్నల. ఆ ఖ్‌ esas నం వీఅం పుం; నల్ద యిట్టీ* న ఒకానొక

ఆవూర్హ్మృతరశరు చైందవాకపంబునందు .., “రతిబంధము. వీణ, (ఆ. ఈ ఆ) ఆండు లేడికి

భార ఆది. రొ ఆ రా.౨ సంబింధిం చినది. రీ . వతయమైన యొ క్షైణా౨బు

వందవిం శం, విం త్రం స్తీ ౭ వాణి, సరస్వతి. లవణి శే నక్కుళించినపొట్టు మక క్ష స్యా. ౧% ఈ గల త

థం ద్రశ్రాలినడు. సం, దత (అ,ఈఅఎ 1. ఇంద్ర, వం పట జాలభిద్య చేక్నినవాయడు, 2 మోస కాయ. ఏతి. చే. విణ. ఆయిత్సి శక్యము, (శరు

బతి

నతిజవ్యాము, నం వ అ, నం 1. పారంపర్యము బే న

గననువబేశనము, 8, (వగ్యతమముగాం జూ-చినవారు |

"లేక చరంచరగాం జెప్వ్పకొనువా ర్త విద చే. అవ్య. ద్రు* వెంబడి, (బ్రైఎ ఏఐదంవర్యము. నంవి* జ నః, సారము ముఖ్యతాత్సర్య |

వ వదంయుగీనము, సం పిలి ఈయున

మం దున్నదిః ఏదు చే. సే య నాలుగునొకటి. కాలీ

౭౪, భార. శాం ళో, ఆ ౨.0.9 ఏదుసైదువులజెంక.ద్ష,.వి.(ఏదు+ కై దువులు4జిత.)

పంచభబాణు:డు, మన్మథుడు. వం, రా ౯ ఆ,

గొ ఏదుగురు చే. స విదుమంది. (శ, ర)

కొ ౦వె* (ఆఅ. ఆ,

య ఈ,

ఐదు'తెగలమోపుజోదు. ద్వ. వ. (వదు తెగలు” చూపుశజోదు) మన్శభు(డు. "వేంకః "జీవ ౧౦. నిదుపదిసేయు. దే, ఆ క్రిం + (వెదువగిష చేయు 1. నమస్కరించు. (శ ర 2. 'వెనుదీయు. “గీ, ఐదుపది సేసె వలరాజునంఠవాండు” నైవ, ౭, ఆ. ౧౬౮. హర, ౭, ఆ.౧ర౨.

వదుమోములవేల్పు* ద్వ, వి. (ఐదుషామోములుగ్లా వేల్పు) పంచముఖుడు, శివుడు. (శర

వదువు ద్వ వి. (వదుశావన్నిలు గలది. ఈ ర జీ, వభర్హక, సౌభాగ్యవతి. “౪ చనుపుల నలుగిడి కె దువు విసరుహలోచనలు,..” స్వా ౫ ఆ గక

ఏదువతనము, జే వి, (విదువశాశనము సువాసీసీ త్వము. (వ్యు)

ఏదువత్రాడు. జే, వి, (ఐదువ్శత్రాడు) మంగళనూ రక “ఉ. యామవతీవిలాసినికి “నైదువత్రాడు

. సోముడు పోం చెం దూర్చునన్‌*” వరావా.

ళో ఆ. ౧౩. అచ్చ. అయో, ౫౩3.

ఏదువరాలు. ద్వ. వి. కొం, (ఏిదువ్మఆలు) సౌభా స్థవతి. “క... ఎటుశైన మైదువు శావై మనప

డుచు గాంగ నమరినం జాలున్‌.”” శుక, ౨ అ. కీ గె ర

“404

నిక

| వద్దాయులు. జే. వి బం - (వెదుశాదాయులు వడ్ల కమ్ముర కంచర అగస-ల కాసె వారలవనులం, (ఛం అ బ్రాం

వన జే. విణ. అగు థాతువుయుక్క_ భూ తార్థకవిశేప, ణము. ఊదాొఃావన పెండ్లి. అవ్య. ద్రు* అగా కువుయొక చేదర్థకరూపము. 1. ఐనచో, అయి నయిడల, హం స పనియైన వాం డిశం Ue డడు. 2. వీని. “ఆ... వపగనైన వగశనైన.. భాగ ౧౦ స్కం, సూ ౯ొ౭ఎ౨. తె. పూత _క్షరపదివై వైరుద్ధ్యముం "జిల్పును, “క+ మ మెనను సావక్న్యం: 'సనుదోషము గలదు...” భార ఆది. ఈ,ఆం౧రారం 4. ఉత్క_ర్టమును "బిలుపును. “గ చలుకుం బూ; బోండి నను నలపాగాదు.” నె షః ౨ ఆ గా భొర భ్‌. ౨ ఆఅ ౯౨ ర,

లవళర్ట మును 'చెలుపును, “శా... భూమిమైం బే

చైనం గలబే...” ష్ణ రా స ౫౯౦. 6.

స్త wh చెలుపును. “క...ఎచో చు మె చినన్‌ ఖే

భారం శాం స, 65 గీ 0౫ వనసనము, స వి, ౧౧ స వఏనను /) "పపము,

ఐనిల్లుం, జి, పి. శె 1. నట్లిల్లు. (శ దం ట్రం 9 మంచికటుంబము. ఊదా:-ఆమె మొనింటి బిడ్డ, (వొ |

వివమొక్య* చే, ది. తెల్ల నియెన్నులు వేసీనవరి "మొక్క, “గీ,..అంబరము మడిశరణి నుండె, చవ్మొక్క.లపలెం జుక్కం లమరి,., క వరాహా, ర, ఆ. ౧౪౭.

వపు. చే. వి, (ఈ అయిబుఎ 1. జాడ, వ్యవలావా డైపు లేకుండం బోయినాండు. 2. తప్పు. (శ. ర్ఫ

ఏపోవు=అయిపోవు. (శర

ఏఐమూలము=అయిమూూల. (శే.ర

వర జే..వి. 1. ఒకానొకచేతరోగమూు “సీ... అతీరోగవశేష మైర యనంగ.” అం. భా ద్వి. ౧౨౭, 2, తిన్న దనము. (చూ వరకొను)

ఐరకొనుం దే, అ, క్రి. (ఐర4కొను 1, సరియగు,

“క, .మహ్మో ఫహోదవృవకంబునకు గై "ని రకొని కా ల్వష్చెన్‌*” “జిం. చం, వ వా అ కాక”, (శ ర

వర '

49

కంచ

పాం 2 పెరు. “గీ. పొదుగుటయు వక ఐశ్వర్యము. సం. వి. ఈ న ఓ వ్రభుక్వము. ర్త

గొన్ని పూ(టలకోను, బికిలె డింభంబులు. ..” చే

బంద. ౧, ఈ ౭2౫0.

విరగట్టు* చే. వి. నాంగలివనిముట్టు, హలోవకరణము. '

ణం, భాం ద్వి వీఏ ౧.

ఐరావణము. సం. పి, డం ప్ర. 1. ఐరావతము, =) ద్రునియేను:గు. 2. నాంంజ. సౌ 3. సుధ,

విరావతము, సం. వి, అ. పుం. 1. ఇ ద్రునియేనుంగుం ర్త ఒకానొకనర్పము, ల. నాగింజిః వ 4. గజ నిమ. స ర్‌, ఇరావతీ నదీస్రాంత (ప్రదేశము. నం గ వంపు 'లేనియిం,ద, ధనుస్సు. 2 ర మ, . త. చేవయానము,

లా య వీ ఐరావలి, నం వం ఈ 0" l. వఐరావతముయు యొక్క ' భార్య, నది

జృభ్భమువు. 2. మెజఫు, 8. ఒకానొక

ఐరిణాము. సం వి, ఉన పాంశలవణము, సెట్టుప్పు.

ఐేని. చే. ని వీ. రంగులతో జి _శ్రరువులు వేసీన సెండ్లికండలు. “ద బ్రశేన్సి గొనివచ్చి వైద వల్‌...” విజ; 9, అ ౯౫% నీలా. 3, ఆ, ౭౯.

వశేనికడవలు = ఐిశేని. “సీ, ెండికుడల చేరు పడిన ము త్తెపు మేడ లై శేనికణవలయంద మొంద. కవల, ౧, ఆ. ౭౦.

ఐళీయము. భం. ap ల నం ఆన్న మద్యము. సిర. (౨. ఈ. ఆ అన్న సంబంధమైనది.

ఐలదిలుండు. సం.వి. అంపుం, 1. ఇలపిలకొడుకు, కదే రుడు. 2 దిలీప్పుండనురాజాు,

6,౨49, |

వఐవషవము _న్చనము. నం, విణ, (అ ఈం ఆ

విభూప్‌ిం (ఆణిము, ముహివు, గకమ్క లఘీమ, ప్రాసి

స్రాకామ్యము, ఈక త్యము, సరళ హాల వ

శషర్యములం 3, జు పద.

) కూసంవత్స రపుది.

విషమ_స్త సము, నం, విం, (ఆ.ఆ,ఆఅఎ వివవు_స్తనము+ నిజాలౌకికము. సం. విణ. (ఆ ఈ. అం ఇహాలోక

సంబంధమైనది. (వ్యతి "పారలౌకికము, ఐిహికము. సం వి అ. న. ఇహాలోక వ్యాపారము. విణ. (అకు 1. ఇవాలోక సంబంధమైనది. 2. ఇచ్చటిది. (వ్యతి. పారమార్థికము.) జ

| ఒ. ఒకానొకయతురము. చే. అవ్య. (క. ఒ ఇది కు ద్రశ్నార్థకకాక్య్వర్థములానే కాక సంచేజా, సంభ ననా, ప్రర్థనాదులను చెలుపును. ఊదాః=ఇది సెదో స క దో వెప్వుము. ( ప్రశ్నార్థకముు “మ, ..నిను మన్నింపండొ ,.. ఆ. అంగం (కాక్వర్థకముఎ) క ద దృహితుండ్‌ " హిమకరుండొ శచీ, గృవావే మధియా . . భార విరా. ౧) ఆ. ౨౧౫ (నందేవాము.) “క నాకు, వినిపింతు రొకళతిి నీకేం జెవ్వుదునొ యనుచు ఎం” కళొం 2,ఈ 3౭. (సంభెదో తండ్రీ; నను రకీంపనొ. (ప్రాక్థనము.) ఎవ కిట్లు చేయరా ' వారు కు (అజ్ఞ) "ఆకే: ఇళ రార్థముల నూహించునది.

ర, ఇది 9

ఐలము. సం. వి, అ. న. అన్నరాళి. విణ. (అం ఈ ఒంక షః వి కరాంబుక సో, (క్వాధకా స్త్ర సము

క) భూసంబంధ మైనది.

అని శ్రా.)

ఏలారము. 'బే*"వి మూలికావిశేషము. (శ్ర. కుట్ర) ఒంకియ = ఒంకె (శర

ఐలేయము, సం "వై, ఈం నః నీలావాలుకము షు.

ఐవచ్చే.. చే. ఆరి కః లం

వఐళానిం స. మ త స్తీ + ఈశానుని పట్టణము.

వళి, నం వి. ఈ స్తీ" [1 దుర్ల. 2, రాష్థ్ర

జ . అచ్చివచ్చు., ఆం. భా, 5,

ఒకె. వె, ది (సం . వంక్యమ్‌= క ఒంకిఎ చిలుక

కొయ్య బట్టలు తగిలించుటకు గోడ కమర్చు

యంశ్రముం (శం ర వాం

జఒజంగని = వంగు. (ట్రై) ॥ ఒంమే చ వంమే. (ట్రై)

ఒంటీ

ఒండిలి ఆ ఒదిలి. (ఈ జంజిల్‌ ఎ (శం ర బ్రైఎ ఒంజేలి. చే. విం కార్యము, వని. “గ్ల, _అక్కజ పవని,

496

ఒంటి

లంను సజ్జకముగ వారసతుల జన్మ ఫలంబుల్‌ 3 మల్ల. నీ ఆ ౧౮.

ముంజలియు జోలి యనః గార్య మొనరు...” | ఒంటరిపడు. ద్వ. అం డీ (ఒంటరిషాపడు) నికాకి

సాం ని, మానం ౨రొం ఒందె, చే, విం మళ్ల స్టవ్‌ శేషము. (బ్రాల

ఒంటడున. చే, ని, (బంటి=--"డుగు.! మల్లబంధ బశేషము. (ఆం. పూ,

ఒంటనివాండు. జీ, బి. చెరి శత్రువు “దీ oe “వైరి, గీ మనును నొంటనివాం డన...” ఆం. భా, ద్ని, ౧రాగ విణ. గిట్టనివాండు. “ని, ఒంటని చారిైవై నోర్వంజాలనివారు 'లేనినేరంబు గల్పించి

శేని,”” విప్ప గ ఆ, ళం,

ఒంటమి. జే. వి. వైరము, హో. ఆం. భా. ప్ర. ౧9+ “క ఒటమిని 'లేనియొంటర్తి మింటరములం వలు టుచికమే,..” భార, ఉద్యో. ఈ, అ. ౨3 ౭. (జ్వేషిత్‌ ” అని మాలము ఒంటరమింటరములు. చేశని.బ. 1. పరుషదాక్య్టములు. “జ్ఞ ఒంట్రమిని లేని యొంటరి, మింటరములు వల్కు_ టుచిక మే...” ఉద్యో, ఈ, ఆ, ౨౩౭. (వాక్ళనైఃి ఆని మూలము 1. ఎక్కు_వకర్కు_ వలు. (ఆం. సా ఒంటరి. ద్య. వి 1. ఏకపీరుండు అసహాయు: డగు శూరుడు. ఆం.శ్గా.ద్యి. ౧రాగిఫయ. ౫A, ఆ,౭౮. థి. అడవిపంది, (ఆం-పాఎ బ* కాలిబంట్లు. (ఆం.

సాం విణ. వీకొక్కి ఒంటిగాండు. (శ. ర

ఒంటరిక శె. ద్వ. విణ. (బంటరిశ-క త్రై) 1. నకాకినిం (ప్రా) 2 ఒక్కస్త్రీ* (ఆం పాల ఒంటకికా(డు, బే, వి (ఒంటరి శకాయడు.) 1. అసనహవాయళూరుండు. “ఆ. యూణ నాథుండనక యొంటరికా6ం డనుకాకసమున కనుఐు లచ్పగింపో” రామా, రాఅ కడం జ్‌ రె ౭, ఆ, ళీ. + ళు RE ర చంది. “సీ తమి యొంటరి'కాని 'దొమ్లు నొంచు యశంబు ్రైటివళ్లెలు గూల్వు బలిమి కలిమి.” చంద్రా ౧, ఈ ౨౦. వికా,...నకొోకిం “క బొజ్జలం "పెరగినసెట్టులు నొజ్జలును దడీక డ్ర్‌పు లాంటరికాంద్రున్‌ , అజ్ఞ యెజంగసి విటు

యగు. (చూ. ఒంటరిపాటు

ఒంటరిపొటు. ద్వ వి. వకాశకిత్వముం (శర)

ఒంటగినాండు = జంటరికా:డు. (ఆం పాం

ఒంటరీండంం ద్వ. ది. (ఒంటరిశఈండు. స్వార్థమును) ఏశవీరుండు. ఆం. భె. ద్వి. ౧ర% బి పరిజన ము. “ద, . .ఒక్కయందలమునందుః దగా జని యెకొ విభుండు ర్ర్రోవలం దగ నొంటరీలు గొలు వం గరదీవతతుత్‌ "నెలంంగలన్‌ శుక, ౧, ఆ, 320. (చా, ౧, ఆ, కల)

ఒంటి. డే. వి (క ఒంటి) ఒంటరితనము. “గీ, ఒంటి ఇచ్చోటి కరుగుట యుంక్టి గాదు కాకీ. ౨, ఆ 2౫% విణ, ఒంటరి. ఆ, భాం తృ 2౫. “ద, ,. పాపడు కౌరవసేన యెడ యు9 టి ననుట మేడ...” భార, విరా, ౫్వీ ఆ. ౨౩౪.

ఒంటింపు: చే, వి, 1. ఆనుకూల్యము వలం. (శం ర బ్రాం ర. ఏీండు పిం జీవని వేయనలయు నని యేర్పజుచుచేర్పాటు, (శః రు)

ఓంఎటికంటిగాము. ద్వ వి. (ఒంటీ కంటి +గాము.) శక్షగృనవాము, (శర)

ఓంటికంటియురువుః ద్వ. విం చర్మ వాద్యము, పహూంస, 3, ఆ. _.౨౯

ఒంటికా(గాాండు, జే, వి (ఒంటి కాండు. క ఒంటి గాఆల) పంది “గ ఓక్కూం యొంటిగాని మహీ నాథుం డొదిగి యేయ, స్వా, ఈ, ఆ, ౪ ౭. విణ, 1. ఒంటరి. *ఉు, ఆయన యుంటిగాండు "వెల యాండృతగు బ్లలవాండు. .. శుక $, ఆ ౧౫౦. 2. చే తొకండు. “ఊఉ, ..ఓంటిాం' జే యధికారి గావలయు. ... ఆను. ళో, ఆ..౨౨౧౮ 3. వియోగి, “సీ. అనుర_క్టి శేందయనూతనసారసా టోజవ మొంటికాండృకుం 'బెంపు లొాళయగు ఇచట.” సాన ౨, ఆ. 30౦.

ఒంటికొముచేవర. ద్వ. వ. (ఒంటి+కొమ్మషాచేనర) ఏకదంతుడు విఘ్నేశ్వరుడు. అం. నం, 'జీవః ౧౨ ఇళ్లే: ఒంటికొమ్మ'వేల్చు; ఓరటికళ్ల జేతరొ సాం, నీ చేవ ఈం

జంటీ 497 రెండొ

డంటిజ అందము వాను. ద్వ. an ree ఒంటి, చై. విం (నం. ఉస్ట్ర, క, జంటే.) లాట్టిపిట్ట * వాడు వడుగు, ,బ ద్రిహ్లాశారి. * కీ వడు గొంటి ఆం. భా, ద్వి ఎకు 23 శ జందెమువా(డు బమ్హాహార... సాం. నిం ఒంట్రింపు. జే, వ, ఒంటరీండయు, తిం భా దిష్టి. ౧ర * మాన, ౭, ఒంట్లు. యు. జే వి, బి. (ఒంటులు) కర్షభూషా

ఒంటిపడు. ద్వ. అ. (క (ఒంటిశవడు) అసహో 'విశేషము. (శ. ర “వై. అంశెలు. (శ. ర్స

యం. డగు. “మం తనా శల్బరు వోవ నొంటి పడి...” శేయూరు 3, ఆ ౫౭. ఇళ్లే: ఒంటి ఉందు, యు, దే, ఏ. వరదసీరు తీసినవిమ్భుట భూమిని వడు. భారం అశ్రు. ౨, ఆ ౧౫ బట్టుకొనిన బురద (బ్రాం తు పొ. చా

| వై “సా కిం (సం వక 1 అన్యము ఒంటి-పాటుం ద్వ విం కత ధాం సాకాంతపితి. | ie Bu Se EB “గ్ల ఒంటిపొటున నవ్యాలుగంటి నంటి, యం ~~ - వ

Se BD Cs “మె... ఛార ఆది. ౨ ఆ ౮౮ 2. ఏకము. న AE = “స ఒంటికాలనె నిల్సి,,,” నైవ. ౧, ఆ. ౯౮, 8. పరస్నరము. “గీ. . .ఒక్కూటం గలసి యాడు, చున్న యొలుకలం: చిల్లంలు నొండు సవాజ్య వెరి లంండు, బలరాముడు. “డా సీరికి నొంటిపోలు వర్గంబుల యం సవావాస మపుడు, సూచి ముని

99 ను విశేనములే,..” శశాం. ౨; ఆ ౨౦. శ్వక్టి కెంతయుం జోద్య మంది” భారం ఆది. ఒంకీకియ,. i ఒం రె. (శ ర ళో ఆ, ఒప ఏ.

ఒంటిపోయన. చే, ఏ. టు. వకకుడ

ఓంటియడుగు కత్తెర ద్వ. వి ఒకానొక మల్లబంధ | ఒండె. చే. అవ్య దు. పకాంకరమును చెలుపును. ము. (ప్రబంధ. ౭6. ల్‌ తష్టమాళ కనాన రంబందునొంజె, నొండె ఒంటీలు. జే. వి బ. వెవిపోగలు, స్ర్రీపురువులు "నేని చతుర్దశి... ౫ కృీము జ ఆ ౭3, ధరించు కర్ణ భూమోవి శేషము. (ట్ర. వాల “సీ | ఒంజెచేని = ఒండె a జ, ఆ. ౭3. (శివుడు .., ఒంటీలుదాల్సి, పము తురా గదియించి. ,.” పార్వ గతం ఈళ౯,

ఒంటు. దే. అః క్ర శా ఒంటు పొందు పొసంప. HE .నర్వశోలంబు నత్త త్తకుంగోడండ్ర, డకు నొంట కుండెడును,..” వరాహా. ౨, ఆ TT స 8 స్పృశించ్చు మట్టు. “రగడ, కమలము లం టుచు6ం గలంవల నొంటుచు వములనె నుదారము మలయసనమూరము.” శశాం. ౨ ఆ ౧౧౮ వి అ. ౨-౨. 2. ఒకటికరువాక నొకటి. “గీ... గ్రామసమూసాము. (శ. ర బ. కర్ణభూహా విశే కహా ద్‌ ండొండ పొంగి కలయందాజుం బయో , వము. “సీ వెవులయొంటులం జక. సవరించి ధులు...” భార ఆర ర, ఆ. ౨౨౦. ౪ శుక ౧3ఈ ౧౧౬ ఒండొండు. చే. స. బె. (జండు+ఒండు) వరస్ప ఒంటుకొను. “చేస క్రి (ఒంటు+కొను. స్వార్థమున్భ| రమ? అన్యోన్యము. “సీ, ,,ధర్యార్థకామంబు

రమించు. “సీ ఒంటిపాటున నవ్వాలు(గంటి లొండొంటి చాధింహోండ,,.” భార. సభ నంటి యొంటుకొనం జూచి...” శళాం ౨ ౧3ఆ9% “గీ ఊగ్సశస్రా స్త స నికర మొండొంటిం

ఒంజేని = ఒండె. “సి. అనునుతి నిచ్చిరో యావేల్చు లాం జేని స న శేకానియనో పాడి దొజంగిం” "పారి. ఛు ఈ వజ.

ఒండొొండ. చే. అన్య. (ఒండుగాఒండు శ ఆఅ). 1. ' శృమముగాగవ.. . నెత్తు రొండొండవరంి చరళు రాముశరీరంబు: జోశిన.... భార శాం ౧,

ఆ, రాలా దాడి. క కే. సం. ౧౧; ఈ ౧౧ 3. రం. జీ. ఏవి, కర ర్శభూసావిశేషము, ఒంట్లు*, | ఒండొకం చే. స (ఒండుగాఒకు) వేలొక “క (ట్రా) దీపంబునలన నొండొక్క దీపము పుట్టించినటు

68

ఒండో

భార ఆది. ర ఆ. రాగ అవ్య ఇంచుక

“శా అన్నం బొండొక లేదు,..” పాండు. ల ఆ ౧౭౬

ఒండొకండు. చే. స (ఒండు+ఒకడు) ఇతరుండు, కన ఒక్క జార్యలు గీత లాండొకండు,..”ో ఆము. అకు ఈ ౭౪.

ఒండొకరుండు. దే. స (ఇండు కరుడు) వరస్ప రము. “గీ. ఒండొొకళ్ళం, చిలిచికొనుచు ... దేవా సురులు దుగ్గవనధి' చేరి” దళాం ౨ ఆ ౧౮౩.

ఒండొరుండు = ఒండొొకరుండు. “క...పం, డొఠుం దాం పీంకం బౌడిచిరి, . షై భార. ఆది, ళ్‌, అ, ౧౯ొళ. సభ కు ఆ ౧కే.

ఒండొొరువుఃడు = ఒండొరుండు. “క. ఇరువురు నొం డొరువుల. ఖ్‌ fr భారం ఆది, ళో, కశ ౧౦౬

ఒండ్లు. చే. విణ, ఆన్ఫ్టులం (ఆం. పొం

ఒండ్హులు = ఒండొ రులు. లవయంబుల కన్నింటి కనయామైన, జు బులు నూల్ళ_ల్చి భవ "'మెనలం జేసీ రుమకు శృంగారంబు మ. ర, సం, కాఆం౧ ౨,

ఒందింమే. చే. సం ఈ ఉందు ధా క కలుగ శేయు. “ఆ. wes నొందించు,. స విక్రం ను, ఆ, ౧౩. 1 7 జందిక = ఒద్దిక (శం ర

ఒందిలి = ఒంజిలి. బే, వి 1. దు1ఖిము. (యూ, ఒందిలి వడు 2, ఆపద. (ఆం. పా విణ. దుూఖితుండు, పీనుండుం “సీ, విడుతురు బంధు లవ్విధమున నొం దిలియె చేయునది లేక...” ఊం ౧౨౩౪.

కందిలివడు. ద్ద అ డీ వడు; దైన్యమందు. యుదిలివడి. . ఒందు, చే. అ. శ్రీః (ఈ 'ఒంద్వు 1. కలుగు. “మ... , , పొరచి ra కళ్యానండ మొందంగ,, భార, ఆది, ర్క ఈ ర్‌జాం ర, ఇంపగు వ

(ఒందిల్‌ఇ వడు దుఖ “వ సహాయరహితులై. స్ట హరిః డ్‌, ౧ ఈ రర

“ఉం... న్యా కొందంగ వండి "పెట్టుము... ఎపి భార, ఆది." క్కు అ ౧౮౬ న క్ర “1 పొందు, వడ

498

“న _పొలంతు లాండు

ఒక౭డు. టై" నం (సం, ఏకఃఎ' ఒక్కు_టి.

భాగం ౧౦, సం.

ఓక్‌ క యు “వ. .మోరే..ః జననము సొందినారకు సన |! భారం ఆరం ల, ఆ, ౧0“ ర్త చ,'వేళిం | చు. “ఊఉ. . .కనమందిర మొండి...” కేయూర.

ఏ, ఆ, ౨౭౦ తే, క౧యు, రమించు. గ. గురు విండం త్ను, 6 డదొందల. ..”పొవి- ఏ, ఆళ౮ా ఒంపు. జే, వి 1. వంపు వంకర. వ్యవ:---ఆకజ్ఞకు ఒంపులం తీన్షినా:డం, (బ్రా) 2. సాంపు, ఫౌండ రము. “నీ ఒంపు క నొయ్యార మొలుకు దాని, నొక గ్రావిద్యాధకిని గాంచె యూగివరుండులో దళౌ, ౨, ఆఅ ౧౦౩

ఒక చై. స (నం. విక ప్రా నీకో వృత్తియందు పృశ్యయము లోషించినరూవదు. ఓకంద్రుక్‌, కొండొక మున్నగునవి విశేవయావములం 1. ఓ క్క_టి. భార. ఆది. ఈ, ఆ, ౯౩. 2. సామాన్య ము, “క నరుం డొకరథికుని యనుమతిం జొరం దలంచుస...” భార ద్రోః ళో, ఆ. ౧౪౭. 9. అన్యము, మజీయొకటి. “ఆ సీ విదేమి చెప్ప "నేం డొకలాగన, గానిపంచుచున్న దాన వబల.” కలా, ర, ఆ, ౧౨౮ ఉ ' కొంత “క... ఇరు వురు నొకవడి పోరాడి...” హారి. ఉ. ౧౦, ఆ. ౧౭౬. (ఇట్లే: ఈవద మనిగ్వాణ్యా నిస్టేశాదులను తెలుపును. పారి. ౧ అ ౧౫౬; భార అది, ౫, ఆ. ౨౨౩౯౨)

కళ్ళు మన కొకటం బావము రా, కోనికీకి...”” భారం ఉద్యో, 5, ఆ. 3౧. 8 ఒక్క-వ్య క్రి “క ఎల్లరు మె చ్చని మత్కృతి, నుల్లంబున మచ్చుణాక' యొ కండు...” కవికి mm ౨౦. 8, ఇతరుండు. వాఃలా-వాం డోకనినూట వినడు. ఉం వకీభనిం చినవాండు, “టూ, ఆగ్ష ాముఖ్యుతో డ నొళండై +,” హర ౧ఈ అం.

ఒక టం జః అవ. దు ఎకళకొాలమున, పుండు నాలుగుతూపు లాళట్సు నేసి.

ఉఊ ౧, ఆఅ, ౧౨౦.

ఉక వ్‌ ల్‌ో

| ఒకటి. వై.స (సం, ఏకః న. సము... పూని యొకటిం గడలేర్చం గడంగలేక యొల్లిదు లగువారి శేటికి నలీలవిహోరము “జేడ్కు-సేయం నన్‌ నిర్వంలా ఆ. ౬. ద్ద ఒక్కవివణయము,

g

న్‌,

ఒక్‌! 499 లక్‌ క.

గీ .జకటి ని చ్నడిగి తెలియ, వలయు... | ఒక్కర్తుక = ఒకరిత (శ రు కలా, ౭, య కః ' 3. వేటు. కక “లంతా : రత్నాంగి యొకటి నీ వొక్కటియే” సా, ౨, అ. ౧౦౯. ఢీ. నమానము. వ్యవ; —_ రి విషయ | నొక, జకా వె, స 1.2 న్‌ రు శే మున వారిరువురు నొకటియే. “సీ. ఒకటికి నె నెల స్ట Sn చ ్ష i న్నా రీశిరో రత్న ముక. స్వాం ౨ అం అగ వియ్య నుణికి చీకటిదాంళం పనులగాపరులవెంబ | గ త Te es mie స్త . ఫి— గ్ర త్‌ డిన పోదు, హంస 9,ఆ, ౧౪౨. దితి రా స్‌

స్‌ సొకనది. ఇటే: ఒకానొక్కం శుక యా హి ఒకతే, నె. న వం క తె, ఒకస్త్రీ సుం క ర్స్‌ వాకక ౪ ca

SE క్‌ క వరాం 5 మిం ము. ఒకతి = ఒకతి, (శ, ర ఒకతుక = ఒకె. (శ. రు

' రక క్ట ఐ= పరకరికం జ చీరం నంగ గలం బూన ఇమ్పెలీ యుకశ్త.” దశా. వః షూ ఇళ.

ఒకింత. "వై, స (ఒకపాఇఖంతఎ మిక్కిలి కొంచెము, భారం ఏరా, ౫ ఆ. ౧౪౧.

| ఒకొ = ఒక్కొ ఓ. ప్రశ్నమును సూచించును. “క ఒకతే. వై. స నీ, ఒకశబ్దముయొక్క_ మహన నృహత్య్థ ఒకభంగిం బాొపికొనరా, దొకొ మిథ్యానింద. ..

రళరూ+వము. 1. ఒక సీ. “సీ..వనియు నొక.” నిర్వ. రా ఆ. ౧౨౧. డి. సంజేవామును చెలు థి

న్‌ " 'ఆఈ | ఇగ క ఏంటో మా వల 99 క్యా ౭, యి Su ర, మజఆీయుక నీ వు ఉదా ' వును కరో gs 3 శ్‌... త లే ప ma = = ఈ _౨.ఐ౨౯ా= ల జ వచన ఒకతె వెళ్ళి ఒకతె వచ్చినది. (వా i నుడ a

ర్యమం, డల 'మొకోొ. . .” భార. ఆది. క్కి ఆ౬ ద్దు. ది (బక (పద్దుల ఉఆవవొనము*

ఉ. -కాక్షర్రకము. “శా. సఘుంటాకర్డుని మించు “ఆ. కొజ్జిగింజ నోర: నొహక్టయు నొకప్రొన్దు,

' కర, మొకొ,,,” ఆము ఇ ఆలా ఇట్లే: సౌలు చుకొన్న ఏీధము. . ,” కుచేల. 3, ఆ. ve re] '

ఒళరితం వై. స ఏ గుకశ న మవాన న్యహత్య ఒకొరడు = ఒకు, (శం రు ర్ధక సిగాకుము. 1. 2 ఒక్క వ్ల చ క్‌ పిణవాయింపం' బొగడంగ విరులు గట్ట, చేర్చునట్టేది యొకరుక

దానీ గ, ఆ, రంగడు మజియొకస్త్రీ ను | ఒకొటీ = "ఒకటి. (శ. ర

గకరితి = ఒకతెం (శ ర కొత = ఒకా తె, (శ్‌ రే.)

ఒకరితి = ఒకతే. (శ. రు ఒకొతి = ఒకొ తే. (శ, ర్ఫ

ఒశరుండు. "వె, న 1. ఒకానొకండు. “చ కల hal Wa డొకరుండు. ..” ఆము, ౬ఆ. 3. 2. ఒక్కడు. | ఒకొ తె వై. స వి, ఒక్క స్త్రీ; మణియొక స్త్రీ (కంర) “క ఆవేళ నొకళ్ళు లేమి కద్భుత మయ్యె! వ పూరం ౨ ఆం ల. రి. ఇశరు:డు. “చ ఒకరుని చేతి ప్రోపును, si ” భార ఉద్యో. అకు te 22౭. స్త ప | , న 4, ఏకా. లద .బకరుండు వింధ్యభూ,ధరమున |” ణు రుండు, rye రుపుండు = ఒపిరుడు. ( © ర

ఒక

"వెళ్లి 5) వ్ర

i

కొట = నృళటుం (శం ర

ఒసంళ = ఒకోొ తె (శ. ర్ఫ ఒకోొరెత్కి ఒకొరితె = ఒకోొరిత. (శ. ర్ఫ

"కీల... * వృక్క -౨ ఆ. ౨ ఒకొర్హ = ఒకత (ఇదియం6 గేవలార్థ కే కార్థక నిక్టేశా ఒకరువుండు = క (క, ర) మ see) పకర్త = ఒకరితం (శః ర ' '|జక్కంత ద్వ. విణ, Ll ఒక్క_-పరిమాణము గలది)

నమానము , “క... గృహంబుం, గాంతార చేశ "| ' మును సొక్కంకేగ నిళ్చింతవృత్త్తి నతో వ్రభ్యుం

దిక్పర్తి ౬ ఒకరిత, (శ. రు ఒకేర్తు న! భక రకం శాక్సీ. శి చ, వంక | డగునొలో భారం వాం, యి ఆం 332. 2 ముం

కుక్క 500 ఒక.

డము శైనది. “డు, చాప మొ కంతగం | దు/చి... డై. ౬ ఆం ఇరా 8. ఏక మైనది. “ది. అన్ని వాయువుల నొక్క_ంతగాః గూర్చి” రం. రా, ఊఉ. ౧౦, ప్ర. క ఒక్క మాజుగా. ఆం. భా తృ ౮౦. |

ఒక్కడు. = ఒకడు. (శ. ర

ఒక్క-రుత = ఒక్కురిత* “ఈ చిలుకలకొల్క యొ కురుత. అహం ౧ ఆ ౬.5

\

ఒళ్కారువుండు = బకరుండుం (శ. ర్య

ఒక్కర్తు ఒక్కో-ర్త ఒక్కరు, ఒక్కంర్తుకు బక్కా = ఒక్కు_3త* (శం ర్య

ఒక్క-నికొక్కుం చి. విం బాల క్రీ శావిశేషము, పీల్ల

కిక సలు. నై. అవ్య, దు 1. ఒక్కసారిగా. అగ లాడుకొను నౌకానొకయాట. (ర గడ్జెనబోడి పూండునుతుల శిఖండియుం జండశ క్రి మెజయ। యొక్కనికొక్కు...” వాంస 3; ఆం ళు

నొక్కటం బైయిడ్డ..”” భార భష్మం లంక ఒక్కా-ణము. వై. వి (నం. వ్యాఖ్యానమ్‌) వ్యా లా 2, కూడ. భార ఆది, డి ఆ. ౧౬౦. రై ఖ్యానము, చెప్పుట. ('చూా* ఒర్కాణించుం ఒకచోట, అం. ఫా. తృ, ౭౯

'జకా-౫గించే., చె. స (8, వ్య్నాఖ్నానించు; చెప్పు.

ఒక్కటి = ఓిశకటి, 'వైం న ఏ. 1. ఏకము, భెగం, ౨ వ షే. ష్‌ 3 సం. ౧౪౬. 2 వేయి సా, ౨ ఆ ౧౦౯. 8. ఏకీభవించినది. “క. నామన సొక్క_టి య య్యెను. ,.” భో ౬, ఆ. ౬9.

ఒక్కతే = ఒక్క- తె ఒకతి = ఒక్కా తే. | (క. ర

ఒక్యరుక = ఒక్కతెం

ఒక్కా స్తీ ద్ద విణ, (బళ్ళు శ ఆ స్తీ) ఒశ్క_వరిమా ణము గలది. రావి, ౨, ఆ రర

ఒక్కుమృడి = ఒక్యయంమడి. భారం ద్రోః వృతి,

ఒక్మె_అ. క్‌ క్‌వ3ం హఠాత్తుగా. ళు వజల(గ శాముం దంత... అణచుచు నున్న తల్లిని xX)

ని

తాంళవళ స్థీతుం డైనకండ్రి నొ,క్కె_అం గని,..” భార. ఆర, 3, ఆ, ౧3. భారం ఆడది, rat ఆః.

౨౬.

a కకోసలననానుతాను

ఒక్కతె. వె, స వీ ఒక్కశ బ్రముయొక్క- మహత్య మలో భా వి శ క్స్‌ + ర్థకరూపము. ఒక స్త్ర మణీయుక స్త్ర. భార. ఆది

రా ఈ 3౧౩. ఒక వై. స వ్రు గక. “రీ __ఆలరు లందిచ్చె ఒక్కాబ్రాట్టు = ఒక ప్రధ. వాం. ౨ ఈ ౧౨౬ నొక్కొ_లతానిభాత్యంళ కోమలాంగి” వసు, న ఒక్క_ము. (వై, విం వికసంఖ్య. (అం, పాం ఆ. రర. ఆవ్య = ఒకో. ఇటే 2 రికో

ఒక్కయుమడి. వై, అవ్య. దు (జక్క డమడిం | ఒక్కొడు = ఒకండు. (శం ర

ఏకకాలమున. మార్క* ౬ ఆ, ౧౭౦. ఒక్కొక్కొళ్లు 'దై.. నబ ఒకండొకండు. భార. ఆర

ఒక్క_ర తె = ఒక్కరికే. “ద, అలికలవేణి నొక్క_ర తె ౪, ఆ, ౧౩౧.

రట 2 నంట: బట్టి... క్రీరాభాః % ఈ ౨౧౫ ఒరట = ఒకట, భారా, ఆర. 5౫.

తా _ో ౧ 5 » న్డ్‌ ్చ న్‌ స న్‌ ఒక్కా! మణీయొక స్త్ర ఒకటి = ఒకటి. భార పిరొ, 9, ఆం ౨లో ర.

“క బే సింొళ్కంరితన్‌ సృణింతు..,” ఊ ఒక్కొత్క బళతి బాతుక = ఒక్కతె. (శర)

ఒక్కొ మొగి నా ఒక్కు మడి. భారం కర్ణం =) ఆ. 3%. '

ఒక్కొరిత. వై. స వ ఒకొయొగొం మహత్యగ్థక రూపము, ఒక స్త్రీ* మటియొక స్త్రీ (శర.

ఒక్కరితి = ఒక్క-రిత. (శ రృ

ఒక్కరి తే = ఒక్కంరితే* (శ ర)

ఒక్యారుండు ఆ ఒకరుడు “కీ బని నిరాయుధహాస్తుం డై యొక్కరుండు.” విం.ప్రు రా ఈ ఇరా

ఓక్క

ఒక్కొ-రితి ఒక్కొరితె = ఒక్కొరికం (శ ర్ఫ | ఒకొ-రుండు = ఒకొరుండుం (శ. రు

ఒక్కొరువుండు = ఒకరుండుం (శ రు ఒక్కొ ర్తు ఒక్కొ తి ఒకరు, ఒక్కొ-రుక, జ క్క = ఒక్కొరిళ (శు రు |

501

ఒచ్చె

ఒగ్డము. దేవిక. పీదము. “క ఒష్షములు దృష్టి...” భాగ. ౧ న్యం. కంక. 2. రతిమెన పెట్టం దగినవస్తువు కదలకుండ నుంచుపనిముట్టు* “చ... అం బుజువాంధవుం డియ్యికొన్న న్యా తనివటుదీ ప్‌ మండలి ముదంబున నొస్తమునం దమకి చే తుని యం దర్పె... వార. సూ ౧ అ ౧౯౧.

గుగరు. చె బి, (సం తువరః. కం ఒగరు కషాయ ఒగ్దాళము యె కీల (నం, డ్‌ గ మ్‌ = గము,

రసము. (చా, ఒగరెక్కు.ఎ విణ. ఒగర నదిః ఉదా: ఒనరుంజిగురులం, “క...య. కి, ఆ3౧.

ఒగరుడతు = ఒగర్చు. (శ, ర

ఒగరుపు. దే. వి (బిగరుచు. థాం ఒగర్పుట. (ఆం. "పొ; వౌ

నా. దల న. ఒగ రగు

* ND హ్రాం గడుల: ల చిక్రృభాం

56 ౧౦౦.

18" 1. ఒగ రెక్క, ఆరి నులివా౭డు నాచువల్లుల గొం తొగర్చి...” ఆము. ౨, ఆ, 3. 2 ఆయాగపవదు. (వాం

ఒగర్పో = ఒనరుపు (ఆం, సాం

బగ రు టె య్‌

ల్స్‌ డె, అవ్య. దు 1. క్కృమముగా. మభ్యాా కరం తనజనకుండు నన్నవ,దాశయును భయ తాత, యును ననలో నింతులకు మువ్వ రొగిన గురులు,” భార, ఆది, ర్క,ఆగోరా, 2, చక్కు_57ా* ఆం, ans తం ౬లం 3. శ్రద్ధతో. ఆ, + అరిద మొనగిం చిండమిడినవాా రనథు పితృదయను గృ శారు లగుదు, రు, ఇ ఖై భార ఆర, ~~ ఈ ౨౭౫ 4 వాక్యాలం'క రముగాం. గొన్నియె డలం గాన నగును, “గీ. ఒని నిరాయుధవాస్తుండై యుక్కరుండు.” విం పుః రాఅ, ౧౯౮

బఒగుదు. డే, పి జొన్న మున్నగువాని యొక్క యెం డినయాకు. (శు ఈ బ్రాం “కీ లిం బేయెడి యొగు'డానుగతి; గరంబు,..” కుచేల. ౨ఆ.?. (ట్రా. సా. “వరుగాకుము ది.

ఒనడుకటడు. చే. అ, క" (బగుడుశాకజుచు) కృ శించు, చిక్కు (శ ణా రు

భయంకరమైనది. ఒవ్‌ కటికియొగ్చాళంపు గండ కత్తెర వట్టి మిసీమింతులును గాక. మి,0గువారులో క్కీడాః ౧౪౨.

ఒద్దు చే అం శ్రీ 1. లగ్నమగు తగలుకొను “క* దిస్తజకుంభ_స్తన్నిపై; నొస్టనఫావంబు నూంది యు డువతి యుండెక్‌.” శశాం. ౨ అ ౧౦౯ 2. సిద్ధపడం; రతికి సీదవడు. “*గీ...పునారతికి నొన్ద.” దశా రాఆ. 3౯ “క. ..అఆతలోదరి నాథుం, డని మయమ్యు నతడు తృదృతిం దనిసి.... శుక ర అ, ౧౧౯. 8, ఒవ్వు, ఇవ్టమగు, “దా... అతని కీపనికిన్‌ మన సొద్లవో.... కువల. ౧6 ఆ ౨౭. కీ. వళమగు, లోయిడు, “చ, , ,భావజు (తిక్కల కొసి యెసు స్కి బైటుంగక. ఉం రా, ౬: ఆ ఇక్‌” కే. ఉంచు, సెట్టు. “ఆ ఆనిలంళమెడకు నడ్డంబుగా “మెడ, యొగ్గె...” కళా. క్క ఆ, ౧౧౯ జ. పట్టు. “చ, ...దోయి లొగ్లుచున్‌...” ఆము. ౨, ఆ ౫౯ 3. (పసృవణము చేయు. “శా. ఆనూటల్‌ చెవియ్యు తా వినియెనా...” పారి అ. ౮౩3. క ఒడ్డు; వన్నుం “ని పండా మొగ్గిన, -.”” కవల ౨ అం రగ, “క,,.బోనులు నచ్చట వెస నొ చనిన. . వక్త % ఆ. ౨౧౨. ర్‌. పంచు బస రో, ఆ. ౧౦౮.

~౨౧0౦0 స

౧0,

ఒగ్లుబల్ల = డే, ఏ. (ఒస్ట్రశాబల్ల ఎ) ఈజిమెన వల్షొడుకొ య్య శాధార్యమెనబల్ల, (శర)

ఒచ్చెము. దే. వి (ఈ ఒచ్చెయ్ర 1. అవమానము. “క..*ఓన్చె మైనం బిమ్మట నగరే...” భారం ఉద్యో. 5, ఆ ౧౬౩. ( ఆవమానశ్చయ,త, స్యాత్‌ ” అని మూలము కాకీ. ౫ ఆ 9౨౮. “ఓ దోమము; లోపము. “ఊం ఒచ్చెము లేనిచో

చెదకు నొచ్పెములు, My విప్రం ౧౧ ఈం ఠః

ఒచ్చా:

“గీ. కివునిం చోర్తేనియొక్క-.. మొచ్చెం్లు- కాని. ; ' "కాస్తే D9 వా 2౭, తె. భంగ "పాట్లు క కన్నె Ny ఆ.

99

_జీక్క మొచ్చెము గన,” ఉ రా 2.౧౮౮. డీ. హైన్యము, న. యోగీంద్రువందు 6 1 డయ్యును నుగ సేనుని నోలగించిననాంటి యొ

వా మొకటి” జై. ౧ ఆ. రోరో..విణ. అవమాన

కరము. “ఉఊ...నైజ మగహీనత గల్లినవెవ్వు టొ వాము...” నషం ఈ, ఆ. ఎగర

ఒచ్చెల. జే. అవ్య. పీచెల్ల. (సంతాఫాశ్చర్యాదులం జెల్పును “ఊ..., అచ్చప్తు (బ్రవ్రాచర్యము| ళు చ్రయత్నమునం జరియించుచుండి a ట్‌ శొచ్చెల స

శ్రరూ;ద రః నవ్విళులూరి ప భశంబు: పప్పులా,

ర0ిలై

ఒట్టు

2 జేబంతి.

జ

దై. వి. (ఒజ్జశబంతి) మేలుబంతి, ఒరవడి: ఆదర్శము. ప. “శనకులాచారన ర్త రన చెక్టవా, బార పర్యాయముల కొజ్జబంలి గాయ పాండు.

౧, ఆం ౨౦.

ఒజ్జేరి. ద్వ. వి. (ఒజ్జ-అరి) పురోహితుడు; హీన ¢ ౮ గా జ 33 క ఒజ్జరులు? దడికద్రోపులు. a = ౧౪. (ఒజ్జల్టు ము ది ద్ర

వి ప్రుుడుం "మల

యం

రృజిలీకము == అీకంబు

త మి,

ఒజ్జనము. = . పానళ్తి శియల కొజ్జ ఖ్‌ చం. రోం ది, &, స

ణప

ట్ర 3

జ

ని, ద్వ. వి (ఒజ్జగాసాని) ప అ అం. భా ద్వి, ౧౦౭.

వచ్చని. ది శ్‌ ౧౩ ఈ. ౧౫౦. అము. ఒట్టే = ద “డ్‌, .కలూ రసల రాడు, పొగ స 3 డ్‌ O రెం చా ళో, ఈ, ఉం పల్ల ఆ చం కరగక కలాల ఒట్టు. చే అం ప్ర 1 కలుగు. “టా ఒట్టిన ఫీకిమై

ఒచ్చేము. జే, వి. (క ఒచ్చయం) అవమానము. “నీ... ఇంతయుడరు నొంది యున్న నాక "కా కీయుచ్చ

- మొరుల కేమి కారణము,..” హరి ఊ క అ. ౧౧౪౫ ఒచ్చేవడు. - థ్‌ ఆ (ఒచ్చముగావడుఎ అవ మానవడు, “గీ. సిగ్గుపడి రొచ్చవడిరి...” వార. "35, ఆ, ౧౦. ఒకి. వె చం వి (సం ఉపా ఛ్యాయః-) 1. గుకువు,

ర్త ఊపాధ్యాయు:డు. “సీ. .వటువు లొజ్జల కొప్ప ' శించిరి చదువు లెల్ల,” స 3, ఆ. ౧.9౯ 2. ఆదర్మష్రాయ. అదర్శప్రాయురాలు. భన" ఇడంశుల అ పుణ్యభానము యొజ్జ.” కేయూర. ౧,ఆ. 3౬. త. పురోహితుడు; బుల్విక్కుం “మ ' “జ్ఞలు మంత్రంబులు సెప్పు...” శీవరా, ౨ఆన౯, “ఆ..,వెజపింత మొజ్జలు, తత్ప) యూగవిధంలు " దప్పీవజివ.” ఫొరం, ఆది. ౨, ఆ, ౧౩౦. సా. ఒజ్జలపుచ్చకాయివిశము = తాము పుచ్చకాయలు దినుచు నొరులను దిన వ ద్దని వెప్పుగురువుల విధ ము. “శా. అనో యొజ్జలపుచ్చకాయవిశమారా ... కశాంం ర, ఈ ౧౮౧ ఒష్టేనమ'. ద్వ ఏ. (ఒజ్జ్ఞ-తనము) ఒజ్జకనము; పురో _హితకార్థ్యము. “సీ ఉట్ల . = నావసాని, "మొజ్జన మొన రింకం..” కళొం 2 ఆ రానే, -

శ

శ 9

నిటు వయోధేకరణ్య్య:డ వై వెగి...” ఛాగ. ౧౦, . సం. ఊ గిర, 2. చృజ్వ్టలించు. డు

ఆర్జునుం, ఓ "క్కడ “వెరి సేనలకో నొట్టిననుంట ఎ భారం ఉద్యో, ౨ ఆ ౧౯౭౪ ౫. fy

ఓ. పెట్టు. “టూ...లక్కయింటం జ్‌ వొల్పిట్టితి 7” భార శల్య. ౨ ఆ ౧౩౪. 2. "కాలర్చ,

“బు... వెనుముటలయం దొట్టుదు రొడళ్టు.. .” భాగ. 3 స్యాం, .౯౯లా లి. తగు గచ...

సనల తేనియ యొట్టుచుం. గహార్మిం ఏెట్టుచున్‌.”” బహు, లి ఆ ౨౭ ఏ. (క. ట్రం ఒట్టు) 1. (ప్రతిజ్ఞ ) శసధము, గక, సు న,

శిట్టిరవాస్యంబు దావ నే నని... ప ౧ ఆ ౧౨౩. 2. శాపము (చా. ఒట్టువట్టు 3.

షేద్ధము, * ఉం (సి ట్రవు సత్య మొధరణి నొక్కు. గు డున్నను,. .” "కాకీ, గే అం ౨౭౧.

ఒట్టుగొను. వ ర్త య (ఒట్టు +కెను.) ఒట్లం "పెట్టు కొను సీ, . .తల్లిత్తోబిట్టువు చేరగా ' నొట్టు సొనలో స్ట క్‌ క్‌ . న్న్న నిజ్ఞ్ఞా ప్రో కం

ఒట్టు'వెట్టు. 'దే. వ శః (టట్టుశాపెట్టుం సిషేధించు; శపించు. “ గ ఒఫ్ట వెట్టినభంగి చేయంగ గలియును, బిలిచి యొక సృరె: డన్న ంబు శెట్టథయ్యె. 2 క్లారి

2,ఆ ౧౩౫ దళ, జల ఎలో, త"?

కుడ “503 జడ

ఒడంగూడు, జే, అ. శ్రీః! కలియు. “గీ పొడ; ... భాగ ౧౦) సం. ఫూ, ఈ౭లా కీ, కుదు వులతోడ నొడయాడి బ్ర దుకవయ్య.” a మ్కజకుగు. “చ, పుడమిపుండుక్‌. భనాఢ్యుండును ఉద్యో. 3, ఆ. ఏకం. 2 కలుగు. “గీ అన్ధి కాక యొడంబడ దశ్వమేధము...” కం

_కొడంసహా దె రత్నాకరాహ్వయంబులో కార్తీ, వ | స ౧౧, ఆ.ళో3. నం డీ నహించు. “డ్‌... ' ఆ ౧౧౭. 8. ఒచ్వ, “క నడవడి యను మున్నీ! విశాక నిరయు. శొడంబకునే కడుమేరిదస్తు టి, గడవం బెట్టగ నోడకరణి దగి శా,నొ వుల్‌ , పెళ్ళ్‌దినంబు సక భార డొ

డంగూడు ననిన...” భార ఉద్యో, ౨. కరా! 9, జ ౨౪౦.

4. గుమిగూడు. “కం బ్రమ శముసం అదా

“లం దొడంగూడంగాన్‌ొం? భార, ఆది. శ ఆ ఒనయర్భు = ఒకడ:బయిదుం “ద్వి. . .సిియాలు కు "౬౬ లీ వీలగు “గీ, కూర్పునొని పోవ నీ కొడం కవస్కీ నొడఃబక్చి...” బస ఈ, ఆ

గూడె నేని” హరం ౨,ఆ ౧౩౯. స (క్ర ఒడంబజపించు. చే. సం క" ఒడ బడల జేయు “క బొందు కూడు. “క. తన నూ డగుధశదదిశాం, ఒశరగ గచన్నెలీకమునకు నొడంబజపింప్‌ =” గన నిను: so బోక గని యామ్యది| మల్టి ౨, ఈ ఏ3.

శారు గన నొచ్చి.. సం. ఈ, ఆ. ౧౩౯ ఒడంబజమే. జే. న సం ఇక" (ఒడబడు ఛా. ప్రై ఒడంబడంజేయు. “క. దండిగ మన న్‌్‌. దం

గిడసాన్ను. చే. స .కి* ఉఇడగూాడు నా పపీం. వ 1 లం డుగు లాడంబజుచు లువెః కల్టుల దొరలై.

1. కలిగించు. “క...శుభు జెనదాని నొడం HERE NWO eA TT TT క కూర్చు. “గీ గరిజ నొడంగూర్చి వరదువే వరము | జడంబాటు. "ద్వ. పిం,(ఒడంజడు ఢా 1. సమ్మతి వడయ, నోపు' బొమ్మని నమ్మి యే నున్నచోట, “క అనుచు నొడంబాటు శేకు | న్నను. . భార చెట్టి విడుమర వచ్చె నీశెట్టిచావు, సుభవింవెనె విరా, ర, ఆ రాక, హారి. ఉం ౯, ఈ కరా 2 మనసీజ చక్రవర్తి” కే. సం. స్వే ఆ. ౭3. సంధి “ఆ...ఒడందాటు గావింప్రు మెల్లభగి 3. సమకూర్చు. ల్స్‌ 'జేవతార్చకు ధూవదీపాము| మనకు నిదియ లెని భార. ఉద్యో. 95,ఆ-3 3. లొోడయార్చి...” బారు ౨ ఆ ౧౨౩. ఢ|ఒడగొను. చే. క్రి (2 డమ కొల్ఫగొట్టు. ఫలిందంజేయు. “మ... వేడు మభీష్టం బొడం (చా. ఒడగోలు) |

“యూార్తు.... ఊ రా, ౨ ఆ, ౨౦౩. పడగోలు. చే. మి (ఒడగొను ధా కొల్టగొట్టుటః ఒడయుడిక దే. వి. (ఒడణుడు ధా 1. సమ్మతి. చూజి (చూ. ఒడగోలుగొనుఎ

“క, చాలి పుట్టించుదాని కప్పధిక శెల్లు నొడం | ్ఞగోలునొను. చే. స. కీ (ఒదగోలంపాకొను)

బడికమిందచే మిన్కు- లొసణగి రప్పుడు.” శుక చూజగొను కొల్లగొట్టు. '“వ. మనుమ్యుండు

ర; ఆ. ౭. 2, అంగీకార సూచక మగుపత్ర్రము. |. పృట్టినకోలె నిడుమలంబడి గడించినయొడమి ఫుడ

(వా మిజేం డలిగి గడియ తడవులోన నొడనోలుగొన ఒడంబడుం చే. వి, (ఈ, ఒడంబడు) 1 సమ్మతించు.| శక్తండు...” భో, వై ఆ ౧౩౮. .+

త హా హాప్‌ [ఫర స్‌ సే hres ఒడదోలు.. క 2. ప. తోలుతో భార ఆర క ఆ. ౮౧. 3 య్‌ చేసిన కవచ “కీ , మెడను _మొల్కాల “శ్‌

'బడమినలిశకే. న శ భార మిం ర, త. ౧౨౯

'రీ. ఆనుకూలీంచు, “మాలిని,.:యణథావిధి వూజ 'మేటి తామరలుగా= వోలుదుప్పటి. యొడవో లు " లాడంబడంేసీ,...”” భార ఆదీ, రా ఆ. శరం! - గాధల కాళ. రో ఆ ౧౭౮

3.' జరిపోవు. “చ;..నేండు వన్నగము. నోరికి | ఓడకి. చే. వి గండి రంధ్రము. “క... అలతి. యొడ

పీధిక్రి నొక్క_లంకెగా, నొడయణబడ నేల చేసె ఏథి పీన యూర్నుల్‌ , పజివ,. .,”” ఆము. ౩,ఆ._౨౩.

జడ్‌

ఒడమి = బది నియొడమి యెల్జ్ఫం, జాణగొని. క, సం, ౯ ఆ, ౧

ఒడ్మె. డే పి (క ఒడమెం l. నంవదం భో. కు ఆ, ౧ళళ. డి, నగ. సాం ని, నూన, ళీ౮

ఒడయండు. చే. వి (క. ఒడెయం 1. ప్రభువు. అ bagi కొడయనిం శేయవచ్చుం భార,

. 3౮ 8. భర్త. “సీ...ఆకం డొడయం డగు abu భోం 3, ఈ ౨౬౧. 3 “కీ అక్షోహిణీవతులం

ప్రధాన సేనాపతి. జూపి వీరికిని నైన్యమునకను మోర యుడయ, లనుచు,..” భార. ఉద్యో. ఈ ఆ. ౧౫౯. విణ, 1. స్వామి, యజమానుడు. “క ,-ఓడయం డరుజెంచినవాం డు...” ఊం రా, లు ఈ 5౫౯. 2. శ్రేష్టుడు. ఉగ్‌ ఆడుగుచూషరి జడ చారియొడయ నింటి, కీ., .దశాౌం నీ అం ౨౬.

ఒడయుండు = ఒడయండు. దేవి 1. భర్త, “గీ, యువలిమండలముల కొడయుండవు గము. జె గ్య ఆ, ౧౧౭ 2. అధికారి. “పీ,, వైశ్య, కన యుండు రండు శరాద్రాతనూజుం డొళపాలు గొనుటకు నొడయుంలం... భొర ఆను. _9, ఆ ౨౩౫ విణ. స్వామి, యజమానుడు. “ఆ, ..గృహ్క యంక్తుం డోషధులకు నొడయుం డగుట”ి భార, శాం. ౧ ఆ 3౧౨

ఒడయురాలు. చే. విజ, (ఒడయు(డు?-అలు అధికారిణి. “సీ.. ,తల్లికండ్రులును 'బాంధవజను లును, గారు నిన్నీగికిం గలం విను నీవ యొడ యురఠాలవు...” ఛార ఆర ౭, ఆ. 339౭,

ఒడలిమోపొడయండు. దే, వి (ఒడలి+చూపు4ా ఒడయండుఎ ఒడలినిండ కన్నులు గలవాండు, ఇంద్బుఃడు. ఆం, గం చేప ౧౭. ఇటే: ఒడలి చూపులజేండు, చెద శకుం. 2, ఆ. ౨౧౪.

ఒడలంం చే క్కు ళు, (క ఒడర్‌ + త ఉడల్‌ ఎ కరీ రము. “చ. ఒడలను బ్రాకాముల్‌. గలుగ. . శ్రీ భార. దో రా ఆ. ౨౮ ర py అల 9 ఆం? డా ఒడలెత్తు. దే. అ (క్రి. (ఒడలు+ఎత్తు్ర జన్మించు పుట్టు. “డు ఈయఖిలాండనృష్టి నొడలెత్తిన ధన్యుల నెల్ల, ,.వారి, ఉం 2, ఆ. ౧౧౫.

ర్‌04

ఓడీ

ఒడమె. (సంపద “గీ. .వడతులేపునం | ఒడి. చే. వి 1 ఉక్సంగము, తొడ భాగము

“కీ కముకించి యొడి నుంచి...” ఊ రా, కి, ఆ. ౨౧౭. ది. వన్త్రపుటి ఒడిమై ధరించుబట్టం ఆం. భా. దిష్టి. ౧౫ కి, “డం చిచ్చొడిం గట్టినట్టు “44” ఉారా, రఆ, ౧౨౮ ర. వశుయోనిం (శ రుద్రా) డీ ఒడుపు. “క ఒడి దస్పినపాము వోలె...” ఉం హారి, 3౨, ఆ, ౧౦౩.

ఒడింబ్రాలం. బే. వి. (ఒడి+ప్రాలుఎ క్రొ త్త పెండ్దికూంతు నకు మంగళార్త -మొడీసట్టలోం గట్టు బియ్యము, (శ ఈ వాం ఇట్లే: ఒడిబియ్యము. ద్వి సరమ. గి ఆ,

ఒడికట్టు దే, ఆ (క్రి (ఒడిశకట్టుఎ ఒడిపట్టు; అన్ని టికిని సీద్దపడు. “చ. ., మాయల కొడికట్టి తెంళటి ౫యాళివి...” సా. 3, ఆ ఈగ భాంరాయయుం. ౧8౩౫ వి మే వస్త్ర స పుటి, ఒడివై ధరించుబట్ల, స కట్టినచెంగావినడ్డోల యొడికట్టు. .. 9 కాళ ర్క ఆ ౫క. 2 ఒడ్రాణము, రాధికా. 3, ఆ.

౧౧.౨

ఒడికము, బే వి, 1. అందము. “చ కనుంగవం గల్లు కేంటియొడికంబును...” శుక. 9, ఆ తథ. 2. ఉపాయము, గద ఒడికముతోం దబ్రయక్న మున నొక్క_-మహాళిలం గొండమోందికిన్‌ గఢణవంగ భారము, , 'వాక్సల్యమం. “క తనయం గని గారవంబున్కనను దినమును సావథానమై యొడికమునం, బెనిచి దళం ౫ ఆ ౧౪ విణ. 1. ఇం3పైనది. దు ఒడికపునెజ్జి కవ (వ్రీయాం డొ య్యన నందు భార, ఆర. న్య ఆ.౧౧. య, ౨) ఆ. రజ 2 తృ ష్టీకరము. “ఊఉ , .ఓకింత యాశటన్‌, గాయము డయ్యనీక యొడిశంబుగ నన్నము “టా రా, ౧౪. ౨౦౦. 8, యుక్తము “చ గప్రీనెన దీసి,..మెట్టు లొడి కంబుగ నొత్తి,,.” ఉం రా, ౬ఒ ఈ ౧౩౪

ఓడికాండుం బే, విణ. (ఒడికముపాశాండదు)ు. సమయ స్టాండు; ఒడుపు గలవాడు. “టా. , .ఇచ్చినచాన దస్పె నిం; కం దనుం గన్న చెప్పు నొడికా డని

. కొంకిదం గాని యచ్యుతా.” భార అశ్వ 3, ఆ ౧౯౮౯౧.

నా, వంచ. ౧, ఆ. ౧౦౭ 9,

శయింప, త ఫ్ర

ఓడ్‌

ర్‌౮స్‌

కుకు

బఒడికారము. చే. వి, ఒడుపు, (ఉద్రేక మని శ ర|ఒడినెగడ్డ. చే, వి (ఒడిసెషాగడ్డ్ర చిళ్ళరోగముం

సూ ని “రగడ కా రనశే క యొడికారపుం గిం కను... య కి, ఆ ౫.

ఒడిత్రాడు. నము. "కాళ్ళ,

జే, వి, (ఒడిగాత్రాడు) వేటసాధన విశే హా ఒకిత్రాట్ట దలముళ్టు స్‌. డి &, Me

ఒడిదామర ద్వ, ది. (ఒడిశాతామర్శ వృత్షవిశేషము, (శారు

ఒడిదారము, దే ది, (ఒడి+దారముఎ) స్త్రీల మొల నూలు. “ద్వి. మొనసీ సొన్నాటుకములయొడి దార మునకు. 'దా6 దగి యమ్ముదియ వీర” ద్వి భాగ. ౧౦౩ నస్యం, (శంరు ఒడిపిలి. చే. వి. ఒకవిధ మగుబియ్యము. (ఆహారవిశే ష మని శ ర్యబ్రైఎ “క ఓలింగమ విను య. ప్రాలును నొడిపిళ్లు గునుకుంద్రాలును. .. ౨ కాల్ల

ల ఆ. ౬౭, co ద్వి ఒడిపిలిపాసె ౧ంబు నుడువచే తులును.”

వీ

బన 3, ఆఅ ౬౬౦. వం

ఒడియింమే. జే. న క్ర" (ఒడియు, భో గప ఒడి వో, :

యంజేయు, తీయించు. “గీ. ఎనంగు నొడియించె ననగ దీయి౨వె ననుట.” ఆం. భె తృ ౧వె-లిం

ఒడియు. చే, అ, క్ర" (క ఒడి) 1. వ్యాపించు. “క, .వౌన్నిల, జిలజిల దిక్కుల కునొడిసెం జీశటు తెడనెన్‌.” రంగా 5) ఆ ౧౮౭. 2. కాజు "న్ని ..విషము లుడుగక ముఖమున నొడియ .” పారిళ్చు, పూ ౧౯౭౯ పం. లి. ఒడుపు చేసి కొని యుండు. “గీ. ఒడిసీ తలపట్టి తిగిచి...”” , భార విరా, ౨, ఈ ౧౨౮౫ స కి, శ పాల ప్రోలు “స్ప, రత్న దీప్తలు తమ్మిస్రంబు నొడి యో దశా ౧అ. ౨౦౬ 2. see బట్టు కొను. “గీ, ..వాని ముందల నొడిసి తిగిచి” జై. 9, ఆ ౧౧౩. తి. పొందు. “పీ. ,.బపుఫలో _త్కరము లొడిసీ, న పాండు. చు ఆ. ౧౭.

ఒడిసియ = 'ఒడిసె. (శం ర ఎ ఒడినె* చే* ఏ కేం వృతువిశేమము. “వ, ,(,కొడినెల

వొడిసి లి నందుగల నిందుగల, పే జిన, శ్‌కు౦ం = అం ౧. 2, ఒడిని నెగడ్డ, (శం ర

64

(లా ల్సి ఒడిసె-సాలం. డి. వీ, బి. ఆతడబిలోం బందు "ధాన్య నిజేషము, *వ.. .ఇడినె న్మప్రాలం న

4, ఆదిగాగలుగు స స్థ శకం. 3, ఆ. ౧.౨.

చే. విం చెద్దత్రాడు నడుమకు మడంచి నడుమ జిన్నణాయి యుంచుటకనుకూలముగా వెడలుపు గలుగున ట్టల్లి యందు తాయి నుంచి గిరగిర ఇద్రిప్పి గరచేటు వేయుటడై వేసిన సాధనము, సం. “చం ౭ ఒజినెలజాతి చందమున సాంగు ఆ a కాళ 5, ఈ ౧౦.

వన

ఒడినెలం

ఒడినెలకొండుం చే, విం (ఒడినెలపాకాండుఎ) 2 ఒడినెల -వయువాండు. “సీ. ..ఒడినెలకాం డ్ర్‌ ను నొడ్డుం జు? వారి. 4G. ౧3 అ. తో

ఒడుమే. జే. సం డీ 1. "గెలుచు, జయించు. “గీ... లోని సవాజ్య 'వైరివర్టంబు నొడిచినవాండ యు డుచ్కు నశవుంబున 'వెలుపలియహితతతుల.” భార. ఆది 3, ఆ, ౨౦౬ 2, నళింపకేయు, పోగొట్టు. “క. మనుజు డెడు-చు నఫఘంబుత్‌ ఫీమ. ఒఆ. 3౨. 3. వేటాడు, చంపు “వ,.; ఇద్దురంత కింతారంబునం గలమృగసంతానం౦బు వొడిచి...”” వె. శకుం, ఏఈ ౧౧౮ ఉక బల ' _చంతముగా లాగు, కర్లీ ఆక ఫీ రజాతుం డొ డిచి కొనియెనె...” భార ప్రో స ఆ ౨౦ 5. ర్‌, గ్రహించు “రచన వాక్యం నింగి కంబు నొడిచి కొని...” కేయూర. ఈ, ఆ.

౧.90౭

ఒడుదొడుకు. చే. వి. 1. ఎగుడుదిగుడు; నిమ్మా న్నతత్వము, 2. కష్టము సంకటము. “క, తరుణీ మణిజఘనమునకు దొన గాక తృణంబు ఫూని తుద లేక వసుం, ధర యొడుదొడుకులంబడి మహి ధరములు చుట్టుపడి తావు దరలకయుం డెన్‌” రసిక అఅలరా (శం డర్థ ములకు నిది యుదావారణము విణ. 1. ఎనడుదిగుడైనది, నిమ్నాన్నకము. “వ,..ఆడవికడ కొ త్తికొని నడచి యొడుదొడం కగుడు,,.” స్వాః''ళ, ఆ.

ఓడు

౧౧౫% 2, ప్రమాదకరము; కష్టమైనది. వా: వానిస్లితి యొడువొడుకుగా నున్నది.

డుపరి, చే. విణ. (ఒడుపు+అఆరి) 1: మోసకత్తె; -మోసకాండు. “ద్వి ,. .ముదవతు "లేవంపుయుట్ట

లొడుపరుల్‌ ...” వండితాం పురా, ౧౧౬ పు 2. తుంటరి, (ఆం. పాం ఒడుపు. చే. ఏ. 1. పట్టు. “వ, , _తనమాంద వ్రాలు

శీలందోయియొడుపు దప్పించుకొనియెల” నె పష ౨ ఆ. రజ 2. మోసము, (దూ, ఒడువరి) 8. వట్టుకొనుటు మాందయిడుట మున్నగువానిశై పన్నిన యుపాయము. “ద్వి ఒడుపు ' దప్పినయట్టి యురగంబపోలె” ద్వి. వారిళ్చ ఫూ చం, ఉం లాభము. (శం ర

ఒడ్డగ. చే, ది. జింకకొమ్యులం 'రెండు చేర్చి యలుగు లమర్సి డాశేలం బూను నాయుధము. ఆం. భాం దః ౫ ౦౬.

ఒడ్డగింయే. దే. స (క్రి, వంచు వ్రాలుచు. శద. వీవో యనుచు గతు లొడ్డగించు చును.” పండి "తౌ, పర్వ 5౭౧, పు.

ఒడ్డగిలు జూ ఒడ్డగిల్లుం 1. రి అగి. (చూ, ఒడ్డగిల్లు.) 2 ప్రవించు. “౯, ..చన్నులతుదిపా, లాడ్డగిల ఎం. భాగం ౧స్మ_0 ౨౬౦. 8. విజృంభించు. “కో, .. గెలుపునం గపిపీరు లాడ్డగిల ,. .” రామా. 0 ఆ, రోం

ఒడ్తగిల్లు. డే, ఆ కి" ఒడ్డగిలు.

RT

(ఒఅగు “గీ. దొడ్డ వయసున శీతాంశుం డొడ్డగిళ్లి” ఫీము. ౨ ఆ గర.

Ga

ఒడ్డగెడవు. దే. విణ. తల డ్రిందైనది విపర్య సము. గ కెడసె హయము హాడ్డగెడవయ్యె రథము లు.” భారం ఫ్‌షృ, అ ఆ. ౧౬౯, భాగం ౮ స్కాం తరము ఒడ్డణము = ఒక్షాణము. దై వి. (క ఒడ్డణ.) "కోల చి “సీ పదివన్నియలకోట వసిండియొడ్డణము గా...” దశా, 3, అ ౧౧౬ ఆం, భౌ ద్వి. er

ఒడ్డనము. యు. బే. మి 1. మాముగాం చజేసీనవస్తువు. ర , + వాంజిశరము, లరూర్థితాక్షము లసువులె

506

పడ్డా యొడ్డనములు, గాలం బో రెడునీద్యూకకర మందు.” భాగ ౬ స్యాం గాం౬ం 2. వ్యూవా ము. ఆం. భె. ది. శొది౦, దశ. ౧.9 ఆ, ౫X౨. 3. వై.వి. (సం. అడ్జనక్‌.) శీణెము.“చ...వాని చెల్ల నొ, డ్లనమున నాగి యాలో...” వారి, డ్‌ 99 ఆం, ౨ఏ౦౬. క, నం, ౧౧౪ &, ౭0.

ఒడ్డరి దే. విణ. (ఒడ్డుశాఅరి) అశ చూపువాండు, (చూ. ఒడ్డరితనముఎ

ఒడ్డరితనము. దే. వి. (ఒడ్లరి4ాతనము) ఆశ పెట్టుట, “క, న న్నడకించి యొడ్డరిశనంబున నా దగు విద్య నీవు శై, కొన్న సహింప నేర్తునె...” భో, ౨, ఆ ౧౬౬

ఒశ్డాణము. వై. వి, (నం. తాను క ఒడ్యాణ, షా ఒడ్జియాణం.) 1. కాంచి, స్త్రీలు నడుమును బిగికె ధరించుబంగరు మున్నగువాని యాభరణ విశేషము. “సీ. గగనసోదరవల్నో ప్ర చేశమున కోడ్యాణబంధంబి యొగ్జాణ మిడుపుి పొం డు, % ఆ. ౧౫౦. 2 యాగవద్టై. “సీ “పీ ఐక య మైన యొక్ఞాణంబు లవణిచే నక్కళించిన పొట్ట మక్క-శించి.” స్వా. ౧, ఆ. గడా 8. ఆసనవిశేషము, యోగబంభములలో నొకటి. శక గొడ్డగపు పు జరాచ్యాధుల, కడ్డమగున్‌ , అక ఒకా ణపుబంధ మెలవిం యోగీంద్రు,లకున్‌ ఖ్‌ శివయోః 3, ఆ. ౭86,

ఒడ్టారము- దే. వి, (త ఒడారం 1. వేళాకోళము. కోక, .వినశయు నును వేడ్క. నరిగి యచ్చ -తెల్పునం గడు నళిరామ మగునొక్కయళ్వంబు 'గాంచితి మవ్వధూటి, శేవలధవళంబు నా విని యొక్షారమునకు చే నజె నల్బందనముం గంటె గీ. 'వెనుకబెస నన్న వా దయ్యె...” భార, ఆను. ౧ ఆ. ౧౯౩౨. 2. వంతము. “సీ. బ్జాణ మిది నాది యొడ్జార మేటికె యా యయో దీని కువిద నీకు.” బసు. 95 ఆ. ౬౭. ర. మాఖెత్తు. “వ. ..ఒడ్షారంబు లొడ్జైచేని,..” రామా. క అ.ర_9. 4. వంకరమాట. ఆం. భా ప్ర ౧౧౮

ఒశ్జారించే. డే. అ. క్రిం 1. పలకను మాటాడు. “క, ..కోడండ్రును మా జొజ్చూరింపక నడళు రే...” భాగం రా సుం రోజ? 2. సానా

డు

ధిటి.

శీంచు. “కం ౭ ఒగ్జారించి విషంబున, కడ్డము చను "ఉంచి కావ నధ్ధికులం లేమిన్‌...” ణా. రా స్కం, ౨౧౭. 8. ఎదికించు. “సీ, ఏల యొ రించె సీపావండు .. వో నృసిం ఈ, ఆ. ౨౮

ఒడ్డించేు. డే. అం క్ర స వ్యతిరేకించు, విరోధించు. “ము, మే లయ్యె నొడ్డంచి లంజియతో నుం డల చన్పె లం కే. నం. రాఆ ౧౩౯. 2. నిరాకరించు. “పీ, శదితరమేక్రముల్‌ తమయం దు నిలం wr నూర్తు లెని” పాండు, ౨, ఆ. ౧౩. IE ఒడ్డునట్టు చేయు. క ఆట మాని యొుద్రీరరుకానం, ౫ వలనె,,, తభ గి ఆ, త

ఒడ్డి దే చెం వి ఒకవిధ మగు పాత్ర, “వు, గంలెర్‌ గిండ్హును దట్టి లాడ్జిళలు. ..” వరావా కరి, అం

౧౧8.

ఒడ్డయి నా ఒట్లైం (శ. ర

ఒడ్జియాణము = ఒక్జాణము. “గీ. కొర్తెరల నొడ్డియా ఆముల్‌ గ త్తిరించి.” వ్రబంధ ౭౬౯.

ఒడ్డీః జే. వి, ఒకజాతిపాపురము. ఆం. భె ద్వి రోగం, స్మా ౧ ఈ. ౧౧౭.

ఒడ్డీండు- చే. వి 1. పీఢ)చేశపురాజు 2 ఒకజాతి స శర “పీ భున మైన కండ శొవ్వునం బాజుతెంచిన యమొడ్డీని'వెనులావు లూడం దన్ని.” జై. ౧)ఆ నేరం (కెండర్భములకు నిది యుదాొ పూరణము జ),

డు యుంజే.స క్రీః (క. త ఒడ్డు 1. వంచె మిడు. “వ. , *వీవిధవస్తువాహానంబు లొడ్డి...” భార, ఆర ౨, ఆ. ౬౨ నభౌ ౨౨, ఆ. ౧౭౪౮౪. 2, (వలమొ) వజచు; వన్నుం “గీ. చాయ లాడ్డిన మాయ జూదంఫుటురులం బడీ, ..” భార విరా. అ ఆ క తే. వాంచు,. "గీ, ఒరులయాన్‌కి

నకట చేయొడ్డ కుండు, నట్టి నాకు...” భార. శాం. ర్క ఆ. ౧౫౮ కే, (వెవి ఒగ్గు. “క విని యె చేది యొడ్డి. ..” విక. ఓ ఆ. అ౧౬. లీ. వయు. “ఊ వి నలరమ్లు లొడ్డం బర మేశ్వరు చిత్తము...శరంగి...” కసం, ఈ, ఆ. ఇ౯ం 6, అడ్డముగా నుంచు, అడ్డు. “ఊ.. ,దుర్శద్క

507

ఒడ్తు య

క్రీడం జరించురాజు వాూరశేశవు లాడ్డీనం గావ జచ్చుంబో.” భాగ ౧, సం ౪౭3. ₹ పడ వైచు. “టా దట్టముగా ధరాధరవితానము లొడ్డుచు,..” భాం ర యు ౨౭౨ ఏం ఓ తీరము “సీ ఒడ్డనై: చాటుచు నుండి నది, ,..” రావలిం 3౬ 2. వంబెపు నొమ్మా+ “గీ గెలుపు నాయదిగా నొడ్లు శిలుబి చేర్చి. గ ద్వా. ౧౦, ఆ ౮౮ 3, వ్యూహము, “వ అభిమన్యు డియ్యుడ్డు భేదించి, ..” భార డో ౧౩ ఆ, 3౯6. క. అడ్డు. “క. ..కావలివారల; యొడ్డు గడచి...” భాగం ౧౦, స్క. ఫూ ౧౪౦. ర్‌. విధము. “మ. .ఒక్కయ, డ్డున బాఫహ్నాంబురురంబు లుప్పతిలె. . ప సా. 5, ఈ ౧౩౬ 6. వెడలుపు. “వ,..ఒడ్డునం బదివేల యోజనంబులు పొడవున ముప్పదివేల యోజనం బులువై చుట్టి వచ్చి. +” పరావా, ౧౦) ఆ స '/- బలము. “క ఒడ్డంను బెొడనును పున్వు దొడ్డతనము గలిగి ప్రజ్ఞతో “మెలంగని వ బిడ్డను నుకంటెను సతి గొ డైనను మేలు

౪? దారి రా ఆం ౧౩౭. విణ. 1. పెద్దది. “వ, .ఒడ్డుచెజువుల చేతను, , ౪” భీము. ౧ ఆ,

౧౦౯. 2. విశాలమైనది. “ద్వి. ఒడ్డుల్‌ొమ్ములం వొడ్డయూరులు, ..” పండితా. వర్ష. ౭రళ, పుం స. అధికమైనది. “సీ,. ఒడ్డుగా నిట్టూర్పు లొలయం బొగులంం స్వాం 3, ఆ ౧౨౩. చై. స అన్యుడు; ఆన్యురాలు. వ - = ఒడ్డకొడుకుల కుం గా దనకొడుకుల విడుచు దుర్చుద్దులునుం గలం...” భార ఆది. ౬, ఆ. ౨౮౦. “డ్‌ ఉత్సలగంధి న న్నుడుగు మొడ్డను బంపుము గల్లు 'జేర,..” భార విరా, ౨ఆ౯3. వ. ఒకండు, ఏకకుడు. (శ. 2.

ఒడ్డుకొను చే. ఆ (క్కి, (ఒడ్డు4+కొను) తప్వుకెను. “ఊం శ్రేటున శ మ. తివిరునిక శ్రీకి నొడ్డు కొంట యె, చోటను గల్గెనట్టిది. టి కళొంర్మ్హా ఆ. ౭౦. సీం. నార గం. స డీ ప్రారంభిం చు; పూను, “గీ, ఇతరకాంతలం కతత నిచ్చ షీంచి, యువరిజరకంబు సలువంగ నొడ్డుకొన్న, యల్ల చోటుల గ్రాగినయజ్జిలోవ్యా పాత్ర, చె తుడు...” మల్చం కె ఆ 35.

ఒడ

లు

ఓడ్డుగుండ్డు, దే. వి బి (ఒడ్డుషగుండ్లుఎ గండశ్తైల

ములు కొండమోందినుండి వడు "పెద్దథీలలం* (ఆం, "పా, ఒడ్డువిడుపు. చే. ఐం బెల శ్రీ డావిశేషము See

గ కడ్డువిడుపు ఇెట్టుడుగాయ వత్తడి. క్‌ 3, ఆ ౧౮౬,

ఒడ్డుసూపు దే. స క్రీ. (ఒడ్డుగాచూపు) వతిఘ స్త ళ్‌ స ఇవాలం6 గనకా ద్రి నొడ్డుసూపహ నీ దశా. ౧, ఈ రగ

(నం, ట్రా గ ఒడ్డు) ఓడ దేశ

స్థుడు. (శారు ది. ఒకానొకజాతివాండుం

లగము, దే. విం (ఒడ్డు శపీలగము, కం 1 ఒడ్డోలగ, తం ఒడ్డో లకం నిండుకొలువు. ఆం, భ్‌. ద్వి, ౧౭౧. భార, విరా, ౫ ఆఅ, 205.

రై కలు వా క్రి లి 1. ఒజజగు, vw,

షె

సడ దై మి

పెజ్జ

త్త బ_త్తగిల్లు. జే అ, క్క కొజుగుం “గీ, _ _రతిజేవి పాలిండ్ల నొత్తగిలిన, యించు విలుకాని వాసినా రిడుపునందు.” నైపష, 2, ఆ ౧౫౦. “మః అలరున్‌ శయ్యకుం జేర యొ క్తగిలి...” దళా, 3,అ. ౭౭. 2. తొలగు. “ప్రి వనధికన్యక కిన్క- వక్షంబు డిసి యొ్యశ్త గిలం జేవలగొనుదంటతనము*ి దశా. 3. ఈ ౧౭౧. 3. అంటుకొను. “క. అంగన యొకొ. కమణీ యు త్తుంగమణి స్తంభయిప్టితో నొక గిలన్‌ =” కాశీ. ర, ఈ ౦౯.

9 కగిలు వాం! డి తగెలం, 1. అంటుకోొనుం ఆర్సీ గ + ఉఊద అని ఏ౦ వ

రంబు ఏీళుతో నొ క్రగిల్లీ”” "కాకీ. ౬, అ. రం.

2. చలించు. “డ్తీ __వపంచబాణువేం, జిత్తము లాత్తగల్లి...” పద్మ, 9 ఆ. ౧౪3. ఒ_త్తడము. చే. విం (కః ఒత్తడం) 1. ఒతుదు. లస్సీ

తారజారముల యొ క్తడ “మెచుంగంగరాని పరి

రంభముల '్రేమవ రవశంబు*ి కవిరా- ౨, ఆ, (ర 5

౧౬. 2. టమ. ణ్‌ , బ_త్తడ మ్సొత్తు నా

ఏడనమ్ము. ..” తళ ' ఆం, ane పః ౧౫౦.

ఒత్తడి "జీ, వి, 1. రాయిడి “వ జందొరుల యొత్త డిం. బొడిపొడి యై స్వా, ఇఆ.౭౧- 2. పీడ

పన గ. ఫ్‌ ఆ శ, RE IT

508

కుతి penn.)

“ఊఉ. ఎత్తులయొప్వకంటు సర మెత్తుట యొసవ్వుం గం జోొక్కి_ విల్వకా, తొ _త్తడిం బుష్పముల్‌ కొసర కూరక యున్కి_కి...” విక్రం ౧౪. ౮3.

ఒత్షీరము, చే. వి, (౪ ఒక్తర ప్ర. ద్రేశము; ముమ్మ రము, “వ.. _అప్పుడమిజేండు జేడంద నా. తూపుల నతని కాళ్లు కత్తిరించి యయ్యు కరము నొశరముం గుజబుచవజిచిన . *+7” రానూ రా ఆ, స. విణ ఉద్రే కిం చినది. “వః కం గున నొత్తరంబై జగత్తు లంత్తలపడ. . రొ మా. రా లే, ౧౨౭౮౩

ఒత్తరించే. వై. స క్రి (సం. ఉఊత్తృాః క ఒత్త రిను) 1. మించు. “వ,. .కృతీకగిరుల చశణుల సీరులనడరుపడతుల నడలకు గురువు లగుచు మె ఆయుమురువుల నొత్తరింభు మ ల్తేభంబులంను ౨ భాగం రా స్కం- రర౭. భార శల్య, ౨ ఆ. ౬9 ఓ ఉద్రేకము కలంగంజేయం, “చ. ..రహస్యము చిత్తము నొత్తరింపంగన్‌ .” జై. రా ఆ గరా 3. అతిశయించు జేయు. “చ + 4 నభేశ్చరమానసంబులకొ, గుతుశను నొ _త్తరిం చుచు...” దశ ౧౨ ఆ ఇళ, ఉం చిమ్మ, త్రూ సివేయు. “వ, ..బాహుపండంబులం గి రించియు బయకళ్లకు నొళత్తరిచియు...” ఊ పారి, ౧) అం ౧౪౮ బత్తరించే. వై, ఆ. శీ 'పంపొంటంచు. “సీ... మేందీమవ్వంబు మిగుల. ఆ. నొ_త్తలించు. దయుమ నూకించుః "చెలిమి, క్ల లించు నెఆయ నప్పలించు.” కు. నం, ౫. ఈ ళో, బల్లి, దే. అవ్య. గట్టిగా. “క. ..ఒ్నత్తి యడిగిన. ..” భార. ఉద్యో. ౨ అతనేం, ౧% ఈ వరక WED గ్‌ ఆ. ౧రక,

ఒత్తియాడు. దే. స. శ్రీ (జత్తిశాఅడుఎ దూషీం చు we "మొ క్తంబుల నొ్తి

యాడుచు., ఇ ws సీల్రా, అన 0 రా ౧౧౮, చంద్రాం శు అం MF.9. ఒత్తిలి = సత్తి. దే అవ్య 1 గట్టిగా “ఉఊ,,.2 త్తిలి

నష్ట... భారం స్తూ, ౧ ఈ *, కక ఒత్తిలి బొగడుచు, , ల భాగ ౧౧ న్యం గ౦రా 2

బత్తి 509

మణీమణి. “సీ, వనిత యూర్సుల వాడి వత్త లె నవయోజ ముకుళంబు లా త్రిలి మూరుకొనుచు

sn వి * శరం ద్క వూక అ౦౯ా,

జ యెత్తగిలం. 1. తప్వుకొను, “క కుత్తుకకు నడ్డవడునూ, ర్పొత్తిలి పోనీక.. .” భార. - అశ్వం ౧)అ ౧౭౩. 2, వోటుతప్పుం “ద, తవనహి

మాంశు లా త్తిలిరి తారలు డుల్లె.. ఎ” రంగా క, ఆ. గరం EE) ఒత్తు, నొక్కు, గక. కంత లతో, నొత్తిలి వలుంుకంగ మూన్సడు.. ” ద్వా 3, అం ౨౯.

ఒత్తు. చే, Ep శ (క. త, సత్తు l. అధిక మగు.

“క కల వంతంతకు నొ_త్తంగ ...మనుజుల్‌ , నుర సుర షస్తుక్కిరి..” కాళ 3, ఆ ౧౫

జై. 8, ఆ ౫౦. 2. కేకవేయు. “ళా... ఒం ఉన్నికువూర రార యని...” హార ౨, ఆ. ౧౩౪. 8. మోాందికి వచ్చు. “క, పగనా రొత్తిన యషహ్వడ, జగ మెబుగలం చనట యొండె నైరణ యొండెక వగు,..” ద్వా. ౮ ఆః ౧౧౯ 4. గ్ర చ్చుకొనుం “గీ వాంసతూలిక పాన్పువై యలరుమొగ్డ, యొత్తునునుమేను గల్లునీలోత్సలాశ్లీ హర. ళ్క ఆ ౧౨. 5. పడను. “సీ. సమృదంబునం గామిజనుల చిత్తంబులు చిగురొ_త్తం దరులందుం జిగురు లా త్త” కు. నంం ర, ఆ. లాగా 6 జజగు, “చ గరువున కొత్త: జెంగలంవ కచ్చు ఘటించిన వమూళిం జుట్టె. . , జిల్లుపాగ. ..” స్వా. ౫ ఆ గరా స (క్కి 1. నొక్కు. “సీ,..అవనిం బెట్టి యొతత్తిన,..” భారం విరా ౨ ఆ 3౪2౭. కళొం ౧,ఆ. ౯౦. 2. బాధించు. “ఉ,,.ను తుసిం దగువపల్క్కల నంత యుక్తుబే” భార, శల్య, ౨ ఆ ౨౭౦. భా, రాయు ౭౭. 3. ఊందు; వాయించు. “డా, ఒత్తిరి శంఖకావా ళములం...” కాశీ, ఇ ఆ. ౧౯౫%. భౌగం ౧౩ న్యం. ౨౪౫. “సీ...లోలలోచన యోర్తు తాళ ముక్త.” వాలీ, 3, ఆ. ౧౨౧. క నవ రించు. “గీ, య. శేల నొత్తుచు...” దశా, 3, అ, ౧౪౪, ర, పిసుకు. ట్ట కరము 'పొద ము లొత్తి కరుణ నడసి” నైవ 2₹,ఈ

ఒత్తు

౧౯౨. 6. కుడుచు ఆద్దు. “గీ కన్నుంగవ న్న శుకణములు గ్రమృుచేరం 'చాపతలమున నొత్తి...” భార దో. [ఆ 33౮. వైషు ౨, ఆ ౧౪౦. 7. గంటు. “సీ, € జగిచెండ్ఫుకల కప్పు జిమ్టునీలయముహాంధకారవం కుల నైన గడకు నొత్తు. ” చరవుం అ ఆ. 3౭. రీ. బెవాసించు. “గ్గ ఎంత తనదుతీ చ్రక్వ మని తీవుభాము నొత్తు. 5 కృ నం ౧౦, ఈ ౧౬౧౫. రో బలిమి న్యాక్రమించు. “వ, కొందణు ఫొందఆ నివేశనంబు లధికాఖిలాషంబున నొత్తికొనుట 'కారణంబుగా వివాదంబు వుట్టిన...” భార మహో. ౧౯. 10. వరీతీంచు. “ద్వి. మాట సందులు వట్టి మన సాతి చూడ” ద్వి. హరిశ్చ. వూ. ౪౦0. వి. 1. నొక్కుడు, ఆం భా, (మ ౧౫౦. వైప ౨ఆతచీ, ర నొక్కు_డు వలని “క యాగివ వంద్యుని సందిటి యొత్తులకును, రణిళకేయూరమణులు కారణము గాగ దలంవుదురు కాని...” దశా. 3, అం ౧౪౮ 8. సాందత “వ...ఒత్తు గలపొదరు టడవులు,..” స్వాం ఈ ఆ. 3౭ క తుడువు; అద్దుట. “*ఊ...లేమిం: జూచి తడియొత్తుల దోవతి నీండు...” పద్య ౧౦, అ. అళో౬. ర్‌ మె £2 “రీ tis ese బట్టు ఫౌత్తులయొత్తున నొజణి కూర్చుండ 'నేశ్చ” విపు ౭, ఆ ౧౨౫. 6. ఆక్కృమణము; వాధ, వ...పరులయొళ్తు లేనిరాజ్యంబు ఫూజ్యమహి మం బరగు” భారం ఉద్యో, లి ఈ రాగా 7. చ్రాయునపుడు కాకితమున కడుగున పెట్టు అట్టే మొ (వాం రీ. ద్విత్సము. వా:-ా (అక్ర? ఒత్తు, “ది ఒత్తు మో బం 1 పిల్ల ల చేతులకు సెటెడు నాభరణ విశేషము. (శ ర వాం శ స్త్రీలయాభరణవిశేషము. “క్‌ __ ఒత్తులతోడి కడియములును, ..గీ... వెలయ రతుల్క చేరమా డుచుం గాణపుగుబ్బెికలజోడు.” శుక ౨ ఆ ఏ ౨.౨౨. విణ. 1. సాందృము. “డా ఒత్తుగ మొళిం

' బింఛములు నుక్పేలవత్తము కర "పాళి న్యాయంత్త

ము వేసి...” గంధ ౨౩౧. 2 మిక్కు_టము. శ్‌ ఒజత్తుగ మాంనముక్‌ . ,4 కుత్తుక బంటిగా 'మెసంి ,. వారిళ్చు. ౧, ఈ ౧౪౦ 8 ఆధా

ఒక్తు 510

ర మైనది. వా:---జ్నాత్తరము వ్రాయునపు డీపు ఒక్తెడుకిల్లి. చే. ఏ. పునుయంబిల్లి గంధిలము. షం.

_స్టక మొక్తుగాం దీసికొనుము= ఒత్తుకమ్మి ద్వ ఏ* (ఒ త్తుగాకమ్మ* ఇ చొద్దులకు (వృక్కల కమ్మివలె సీర్చజవెడు ర (శో ర

ఒత్తుకాండు. దే వి. (ఒత్తుశాకాండు) సుతి పోయు వాండు “వ...ఆకండును గుణధ్వని తం శ్రీనా దంబుగా చావిడ్లవా రొత్తుకాణుగా నండీ వంబు వీణెగా వినోదంబు సలిపె” భార. విరా, ౪% ఈ ౭3. శుక. ౨, ఆ. ౧౦.

ఒత్తుకొను. జే. అ | క్రి, (ఒత్తుశకొను) 1. వ కొను, “క ఒకోకొనుచు రాసీ: జనదు.. భాగ. ౧౦, స్యం ఫూ ౧౬౭ స్వా. ళో, ఆ, ౧౧౫% 2 ముమ్మర మగు. “వ అవి యుండ రుల తేపికొని గోపిక లోపికలం లేనిచి క శంబుల న్సత్సిన తత్తజంబు లాత్తుకొన నుదారంబు లగు

శృంగారంబులతో నిండ్ధు వెలువడి” భాగ, ౧౦, స్కాం, ఫూ తా. సః కి” 1. ఆక్క మించుకొను. “క. వారు "దెస వన గ ధరారాజ్యం బిచ్చి పోయిరా పోరా తౌ, రార ణా కీడం బడియును. . .” భౌరం ఉద్యో. ౨ ఆ ౨౦౦. కసం, ౧౦,అ ౧౬౯. ర, అద్దుకొను. “గి, కన్నులవ నొత్తుకొనుచు వత్సంబు చేర్చి.” దశా. అ, అ ౧౮

ఒత్తుడు. చే. వి. 1. అదుముడు. “టా... .ఎవ్వ తెం, 'బెట్టినవాండవో హృాదయపీఠిక దానికి నొత్తు జాం జుమా” కవికం రి, ఆ ౧౫౧ 2. వాయు నపుడు కాకికమున కడుగునం “జెట్టునట్ట మొ. (శా ర వాం)

ఒత్తుదెంచే. డే, నం డ్‌ (ఒత్తు? తెంచు. స్వార్థ మును నొక్కు. “గీ, ఉరుకూచాగృంబు లారీ వొంటి నొత్తుదేర.” కు. సం లూ ఆ, ౧౮౪9.

వడు. “గీ ఒత్తువడి కాంచనాదిధాతూచ్చయ

ములు రసము చిప్పిలంశా రళ్నరాసు లొలుక.” నారి పూ 8, అ ౧౭౭.

ఒతోొరవు. దే. ది.

ఒదలు = ఫొదలు. బే రో ey

ఒదవు.

ఒదో

చట్టపుమెకము పునుగు గీ, బిల్లి యొత్రెడుపిల్లి నాం బట్ట వెలయు, గంధిలమునకు ., .” సాం. నిం తిర్య. ౮.౨

(ఒత్తు+ఒరవు) 1. ఒత్తుడు. “పీ నిలుచు నొత్తొరవున వలచిన యప్వుడు నొనిపోవు నవలీలం గూలవైచు” భార విరా. ౨ ఆ ౧౫% 2. బాధ “సీ వృత్తులం నెల్లు యొత్తొర వొండువలనం బుట్టదుకదా కలకు లందు” భార. ఉద్యో. ౧, ఆ, ౨౭౮

ఒదకలి. చే. వి. సరసము. “గీ. అవురభేనువుళ్‌ నుర

ఫు3 కరిగి తమకు:, దార యరిమిలితోం జేయ తనుప్రు మిగుల సఖిమ'తార్థబుల్‌' గురిసె జేనా లిమోందు నెలమి నొదకలి యాడెడు శెలువు వోలె” ఈం నం, ౧౨ అ ౧౯౬

ఒజదరుః చి, ఆం శ్‌ (ఈ ఒదణు*) 1. వదరు, “షీ ఎలు

UW “గ్ల ఇదరి విరహుల నులికించ నో పెం గాన్సి,, అభి, సారికల శంకగొలుపంగ జాలవయ్యె;

నూర్చితము లై నఘునకాల గర్జితములంళో 5 శదిక, జ pi ౧౭. 2. గర్వించు, విజ్ణవీ(గు. “ కీ చలం తుల నిగిడెడు వలు.దతొండముల'చే నొదరి చేసాంచు మృత్యువులువోలె.” నృసిం. ఈ ఆ. రజ. క సం. ౧౯ అ. ౧9౮. స చీ దూ షించు. “వ దురో్యోధనుండు విదురుం దూల నొదరి...” భార. సభా. ౨, ఆ ౨౦%

ఒదరుచే = ఒదర్పు* (శ ర

ఒదర్వుః దే సః శీ' ఊడందీయు, పెటుకు. “డా కం

టకముల్‌ వదెగ్థములం గాడ నొనర్చిన నొస్పిం గూయిడకొ.” ఆము. డా ల్‌, ౨ 3. (శ్‌ రసా.

“కాడంగదూసీన ము్రిఎ

శ: పర్థిల్ల. “గ, భారి నియమముతో నభిచారపళోవ్వు "మొడలం గా వింప నగ్ని యథో దికముగం జెలంగి, ..” భాగ.

౧౦) నస్యం, టం ఇగ దల, (ఈ ర ప్రాం నరం గావింపి ముద్ర) బె. అ. (8 (నం. ఉద్భవః: గ్ర ఉదరు

కే ఒదవెడు కృష పెల్లీదమున , అ 32 కరం ఏరా,

కుద

౨ ఈ రారా టై, ,ఆ ౧౨౦. 2. కాటు. WS ఒదవువ్భష కుర క్తమున బుద్భుదము తెసయి.” భార శాం ౪, ఆ. ౪౩౩. “క ఇది దప్ప నిచ్చు డియ్యెడ, నొదవదు,.,” భార. శాం. 3. ఆ. ౨౮౬. ఉ వినియోగవడు. “కీ మిరు గ లుగుటకును ఫలము మీాచేక 3 నయీపని కొదవ్రట.” ప్రభా: ౧,ఆ ౧౧౧. స్వా. ౧ ఆ ౬౬. ర్‌. వచ్చు. “క్ల, బెట్టిద మును బెండును నగుపలు, కొదవద్చ సీ నాలుకకు

.* భార ఉద్యో, రి ఆ. 3౬౩౨; _౨౪౨. 6. సెంపారు. “చ, ఒదవెడుజవ్వనంబు వెలి కొత్తగ...” ఆము, ౫ ఆ ౨౧. 7 ఒప్పారు. “చ, ఒదపుపిశంగజూటమును నుజ్జ్వలదేవా "'మెలర్పం దోయె నా, రదుండు...”” హర ఊ ౪ ఆ. ౧౦. ర. సిద్ధించు. “క, . దై వయత్నము, బలవంతం బైన నెల్టపను లొదవు,..” వేం, చంచ, 9,అ, 9౮౧, స డీ ఇచ్చు. “ఫీ ముది తనకై యరమేని నొదవినకామారి.... దళా. క, అ ౬౧.

ఒదన్చబడి. ద్వ. వి. ఉపయోగము. (శారు విణ, ఉపయు_క్రము. (శ. ర

ఒదిరాలి. చే. వి. (ఒదుంగు థా) ఒదుంగుట. (బం ఒదియిళ్లు, ఆం. పా

ఒదికిలంబడు, ద్వ. అ, (క (ఒదికిలన్‌ +పడు

(సృక్కు-కొఆగు, “వీ శడలచే నొదికిలంబడుచు న దశః ౧౦, ఆ, ౬౨. ఒదికిలం చే, అ 8+. వేం ఒత్తిగిలంం “చ, ఒదికిలి పొన్స్పువపైం బతికి నొయ్యన శేలు దలాయు వేపి 4 ఖ్‌ టాం వూరి. గి ఆం ౨౦౦. 2, (వకగ్రాకొజ గు. (చా ఒదికిలంబడుఎ ఒదివిరిప్రాలంం చే. వి. బ. ఒకవిధ మగుభాన్యము. “సీ, ర్రొక్రగోనియల యల బియ్యము వడ్లు నె మిలివడ్డం, నొదివిరిప్రాలంను నొనరంగం బోసి, ..” నార్‌ం ఫ్రా. కృ అ, ౨౧. (శం రం పాం ఇషదుర[గయబడుం ద్వ. అ కీ a (ఒదుగన్‌ షావడుం స్వార్థమున ఒదుంగు, ముడుఃగు. “డ్‌ కంటికి

$11

3. దొరకు,

ఇటు

నిద్ర శాన కొద్చుగంబడి వేగెాదము, ... ఆము. వ ఆ 3 3.

ఒదుగంబాతు. బే, అ. శీ (ఒదు=గన్‌ గా పొజు) ఒదుగు తొలంగు “చం పలికిన బ్రావాణుం డెదుంగగబాజక నిల్చి...” భార, ఆను 5, a,

కీ ౧

ఒదుంగసం బే. అ. 8” (ఈ ఒదుగుం 1. ముడుంగు, “ద గొరిజల ప్రీ కూనం చ్రీదిలి కుండలిభ ర్త యొదుంగ 4. నృసిం. 3, ఆ. 3౬. 2. విభేయ మన. “ద్వి...నీ వావధూమణిక్రి నాదుంగుచు దాసినై యుండంగవలయు.” ర రా, అయో: ౭౭ పు, 8, వెనుదియు, తొలయు “చ కిని మనుముండు నద్దనుజు శీఫు,వు నాలుగు నారసం బులక్‌ వెనుక కొదుంగం జేసి...” భారం భ్మ . ౨ అ. ౨౨౮ భర శల్య ౨ ఈ ఇం. డీ. కలిసిపోవు. *క మొదల: గలిగించి జగము లం బదిలంబుగ నునిచి వాని; బదవడి తనయం దొదియగించి...” భార శాం. ౬;ఆ రో౧ర. ఈ, దాయ. “ఊఉ, మధూత్సవవివారము సల్పెను శగారిదేవి తొల్పట్టి గణేశ్వరుండు సురభామిను

లోలమునం దొదుంగయగన్‌.” భీము, 2, ఆ QF. నిర్వ ౭, ఆం ౨౦. మ ఒదుంగుట. (చూ, జదుంగవడుంఎ

ఒదుణగవడు, ద్వ. అం 8" (ఒదుంగుశ వడుం

శ. తొలంగు “క. ఒదులువడ యోజనత య, ము దళం బగునిుతనై న్యముల సీరీలిన్‌ మద మడంచి...” వైపు ౫ ఆ ౫౭. 2. అణంగు వళించు. “గీ. తదనుజాల సక్స కాపంబు లా దుంగువడంగ(, గట్టువజిబె, ,.” రాఘవ, ర ఆ.

౧.విడం

ఒదుంగీవాటు* ద్వ వి* (ఒదుంగువడు, థా ఒదుం గువడుట్క తొలంగుటా “గీ. ఓరచూఫులం జిజు నవ్వు లొదుంగువాట్ల్టు. ..; అలర శేళిక కరు చెంచె నల్జరంభ,.” పార్వ. ౫ ఆ. ౧౮౮౪

|ఒదుగు. చే. అ. | క్రి. ఆధికమగు. “గీ. ఆను మొకిం

త యొనర్చిన నది యొకపుడు గాలములు గొట్టు నా౭టిదుఃఖములు ెచ్చు, నొదుగల జేసినం దల యేరు మొదలుగాగల, గలంగ తెపుళుల వేదన

ఖదు

512

ఒన

గడలుకొలుపు”” మార్క._. ౨, ఆ. రా౨. ('తత్స) ఒ దై. జే. విణ విస్తారము, అధికము. (ఆం. పాం

భూతతరం స్థూలం" అని మూలము. విం (నంగీత డినగూడు. జ, అం క

మును 'సుగతులం పలుకుట. “శా. చిరా రాగ ము బాపురే యొదుగు...”” వాల్మీ= 3, ఆ. ౧౩౬ విణ. అధికము. “క, ,,జులర్య-శాక మొ దుగంగం గొనుచున్‌.”” అము, ౪ ,ఆ.౯.

ఒదుగుబడి చే, వి (ఒదుగు+ౌబడి) 1, సమృద్ధి: (శం రు) 2. సంగీతమున సంగతులం పలుకుళ క్రి (వాం ఒదువు = ఒదుగు. 1. అధిక మగ “చ. , లంజెకుక భనమొదువంగ6 బుచ్చికొని.... మార్క లా ఆ. ౧౬౦ (శులమాదాయ బాథికం” అని మూలము 2. (కృము. “గీ... చేదివై న్యు దివిజ, 'లొదువ: 'బేర్కులం బెదవు లాండొండ * యిదరంో మార్క. క్కు ఆం ౧౯ ౦. ఒద్దం చే. ఏ. చె. అనా. దగ్గణ. క... వచ్చెను భృగునం, దనుండు. .. దానియుద్దకుః శ్రితిన్‌ లి భార, ఆది, cf పూ ౧౬. శన ఒక్క_పుణ్యా శ మంబునయొద్దయేట్క విడిసి్ని.”” భార ఉద్యో. ' 3, ఆ ౧౪౬ అ 605 39 దిద్ది: డే. వి, జకానొకశెట్టు, “సీ,. , నేలొద్ది యొద్ది. హంసః లి ఆం ౧౧ వ్‌నం కకం, ల. ఆ ౧౪

ఒద్దిక. చే. వి. (క ఒద్దికె. ఈ ఒన్టిత్కై 1. మిత్ర భావము. ఆం. భా. ద్వి. ౧౮౬. 2. పప్రేమము. “సీ, కలశపాథోరాళి కన్యకారక్నంబు నొద్దిక తోం గూడియున్న వాని.” వి పు. ఆ. ౭౯. 8. సామ్యము. “వ ,. .నిద్దంపుయిసుపు ముద్దుల - యొద్దికం దగు వెద్దనిమృపండ్లును ... యం క,ఆ. ౧౩. కీ, ఒకవస్తువునకు సరిగా తూంగెడురాయి "మొదలగునది. “పీ, తొలునాండు శోభ్యునిం దులందూంచి యాతని యె _త్తగునొద్దిక 'లెల్లదాం చిం విజ్ఞా, వ్యవ ౧౧౭. (శరస 'ఇట్టికి మ్ముద్రి ఈ పొందిక; విలానము. “సీ, ఒకెండి ప్రతిమ యొద్దికతోడ గండూపష మొనరింవం గాళ"ంజిం గొనుచు వచ్చె.” దశా. ౭, అ. ఏ౨౦. వీణ. అనుకూలము. “క... నే, నిద్దముగ చేళిం గొనియెద, నొద్దికగా నుండు డనుచు నొనరిచి _ సఖులన్‌*” వాలీ. 3, ఆ. ౧౨.౫,

= తే సీద్దించు; కలంగు. “డ్‌. . -*ప్రమదమున్‌ దృఢవిద్యయు: గల్టువారి శే, కోరికలైన వేగ మొనగూడు...” భార న్వ, ణం. “క. . .దొడ్డచే టొనగూ జెన్‌ నీలా, ౨, ౫3. 2. కలియం. “క... మోకు బూర్వసఖు డట మాతో, నొనగూడి చదివినాండంట...” కుచేల. ౨, అ, ౬

ఒనగూర్చు. డే నం క (ఒనగూడు యా ప్రే 1. సిద్ధిందం జేయు; కలిగించు. “గీ, . = వొాంఫితము లఅ౮౦ గరు నొనగూర్చు ,.,టాం రాం ర ఆ ౨౭, “సీ వసీండిసలాకకుం బగిమళం బొనగుర్చి. ..” బిక్క. గి ఆ. ౧౨౭. 2. కూడం బెట్టు; కూర్చు. “క ,.మాధుకరా, శన మొనహార్పుచు...” రొ ఘువ. అక్కు ఆ. ౪౭. “డ్‌... వేళ్‌, గు త్తప్రుయిన్ను. దోయి నొనగూర్చి...” నను ఇ, ఆ. ౧౪.

ఒనరారు. జే, అ కి" (ఒనరుశాఆరు. స్వార్ధ్థమును ఒప్పు “క,..వారల్‌ , సని యచటివెట్లనీడల, నొనరారంగ మెలయగుచుండి రోలిమి 'వెలయన్‌” అచ్చ. ఆర. ౧-౨౭.

ఒసరింమే. జే. చ. శీ: 1. వేయు, “వ,.,శుక్ర్రాన ణాదికంబు లఫియు క్షంబు లయినం బుర్రు నిచే నొనరింపించుచు. ..”' భాగం ౫ సృ_౦. ౧, ఆ. ౨రలి, 2 ఇచ్చు. “క,..దానం, బోనరించుట ... భీమ ౬ ఆం ఏ౯. 8, రచించు. “గీ. అట్రి, వమైషధసత్కా-వ్యము , ..ఒనరింపు, ..” నైమం ౧, ఆ, ౧౬ క నిర్మించు. “గ, పురము లొన రింప,4.”” భారం కర్ణం ౧, అ, ౨౬౨ ర్‌, నియమించు. “క...వి ప్రల మంత్రులంా, నొన రించితె...” భార. నభా, ౧, ఆ. ౨౬

ఒనరిక* దే. వి పొందిక, “చ,. .వారిమాటలే, యొ నరికం బొంచు లుండి విని,..” రాధా. 3, ఆ, ౧౯. i

ఓనరు, దే. అం శ్రీ ఓ ఉండు; కలుగు. “క,..

_ ఢ్రద్ధ యొనరనిశుచి,,.” భార శాం, ౫ ఆ

అర౭. 2. ఒప్పు, *క...ఇనుం డొనరలో నస్తా వ SCS

గ ళీ

షన 518 ఓవ

పొసంగనం “గీ, ఇదియు నదియు సొనరు జె ఒప్పందము. బే, పీ (కః ఒప్పంద, క. ఒచ్బందంఎ

ట్లాకొ. సై శభ ర్క &, ౧౬౨. వణ. ఇం వై 1. ఒక్వుదల. ద అప్రైడువారు కోొనిడువారు

నది, “కీ తా మరలందృష్టి. గీ. కొనరునాకొని| చేసికొను నేర్చాటు, శ ర; బౌం శీ. ఒప్పించిన * రాఘవః 3, ఆ ౯౫ (భారతార్థమును) నిర్ణయము. (ఆం. పా

బి, 1 ఇంెఫ్టు రాఘవ 3, ఆ, ౯న 2, ఫాం | ఒప్పగించే. 'వై. స, కి. (సం, అర్బ్పణమ్‌ఎ 1. అప్ప దికః (శం ర) గించు, ఇచ్చు. ee లొష్పగించి ,, ఒనరుజే. చే, స (క్రి. 1. చేయు; Way చంద్రా. ౨, ఆ ళళ. 2. అధీనము చేయు, “క, ,రోదన, మొనరివె....” భార. ఆళ్ళ ర్త “ఊఉ, ,శీపధీ? పాౌలున కొచ్చసించె. ..” ఆము

౨, ఆ ౧౮ “మ . చతుర్శుఖుం డొనరచెం 9 ఆ ౬౩. 8. కంఠస్సము వేసీ చదువు, వా =- గాంచోలం ...ఈ చిగురుటాకం బోండి న, “పాఠము ఒప్పగింపుముల ద్వ్వయిక ” షు వః 3, ట్‌, ౧X. ర్స నియ కో మ ఒచ్బగింతం "వె, వి (ఒప్పగించు. ఛా) అప్పగింత. మించు. గక... ఒద్దికగా నుండు డనుచు pi ద కా (ఒప్పగిం స నొనరిచి క స్‌ చాలీ. 5౨, ఈ ౧౨౫౨. G5) రి ఇ ఇచ క్ట. _అర గుం భాద్యము నొన ఒప్పనచేయు. ద్వ. స (క్రి. (ఒప్పనముషా వేయు) రిచి...” భార ఉద్యో. ౧, అ ౧౯౯. 1. అర్చించు. “ఊ కప్పము లెల్లం చెచ్చి.., ఒవునచేసి రానావకు లుంజయినీపతికిం _గమం ఒనటువడు. ద్వ. ఆ. | $. (ఒనరుశావడు) పొందు BERR CRS బసు (శం ర బునకొం చా ౭, ఆ ౨౩. ర్త, వశకజ-చుం న్‌ “క ,జబు వృనచేనె మహీశు వీరబాహునకు, , *” ఒనర్చు న్‌ు ఒనరుచు. (ఒనరు. భో ప్రే) 1. చేయు, హారిశ్చ. xX, ఆం లి,

st క,.., వీ నేమి యొనర్హు....” భార ఆది, ఒప్పనము. 'వ్రై* వి (సం. అర్పణమ్‌ఎ ఇచ్చుట క్కు ఆ. ౫౦. 2. రచించు. “సీ, ,నవ్యకావ్యం “కీ ఒం త్తి వెజికి సీ కొప్పన మిదె యంచు

భింలం,, _%నశ్పెల” విక వా: ఆ, ౦, 3. ని స_త్తికిం గత్తిణె య్య త్తి మక్కి” కళా మ్‌ ౦చుః కనా సన ౯. మాణిక్యాయతనం బొనక్పె

గా ట్‌ ళను. 3, జ, 3ళిీ. శ, ఉంచు, చెటు, అ ఒప se మూ స) అవచా ఆక కనకవలఖ్హి యొనర్భు కస్తూరితిలకంబు,..* కసత మ: మకా) కాము

és మెలో. ఆల, నైప. చ. ఆ. ౧ళ౧. ర్‌. వ దోషము, క్త 2 ప్పని sits

కళా ఆ. ౧౧౬. 6. శూర్చు. లని, భి అతల

సీశు గురుసతి రతి కొనర్చి. ..”” వక్త ౫ ఆ. ఒప్పనివాండు. దే. వి (ఒవ్వ. ఛా) కిట్టనివాండు, ౧౧. 7. విభజించు. “జఉఊ,, వై సూదిమొన | విరోధి, *డా ఒప్పడా కూడి మన్కి మన కొప్పు యించుక "మాపినయంత మూ ముక భూమి, _నివారలయుక్కు_ దక్కలక ఎ భార ఉద్యో. యొనర్చి పాండున్ఫవ వపు త్తుల కీళ్తునె.. కారు ౧, ఆ. 32౧.

5, ఆఅ ౧౧౧౯

ఉద్యో. వి, అ. 3౬౨. ఒప్పమి. చ, నిం (ఒప్పు, థా 1. క్రీకు. Wn ఒనవెట్టు. చే. ఏ. పౌంచడము పొంచియునికి.| _ వతిదిక్కు.న బంధులవెట భృత్యులం దొప్పమి ఆం. భా, ళ్ళ, 30, యేమి వాటిలుటకో “వెజపరయ్యుడు నాకు లక్ష్మ

ఒన'వెట్టుకొను జే.ఆ. అ (ఒనరు పెట్టుశాకొనుు | అణా నిర్వ ౯5 ఆ౬ ది. వగ ఆం. భాం ప్రం పూ *చియుండు. “న. పీగిరంబు పహాూఏఎంవ నొన ౧9౩6 తె తవ్వ. “ట్‌. ..నా, యొప్పమి యేమి -వెట్టుకొని మైన 'చేగువంతకుం జేసి జాగరంబులో సంఘటిలె నాక్కాయటంచు... కళా. ర్కో ఆం కానీ ఈర ఆ ౧౩3౨. ౨౦౬. జీ ఆవనూనము. “డా, , ,కులము శీలము

65

ఒప్ప

514

ఒప్పు

గల్లినపుణ్యకాంత కట్లొప్పమి సేయు బెల్ల ,. +” ఒప్పించే. "వై. నః శ్ర 1. ఇచ్చు. క ఉరగాదీశు

, భెరం ఉసో చీ 5, ఆ, దె జరా

ఒప్పము, దే, వి (క ఒప్పు శ. ఒప్పమ్‌) 1. మె అలుగు. “క ఒప్పము వెట్టినవసిండి యొణిపున మెజయుక” ద్వా, ఈ, ఆ ౧౯. ఏ. అంద ము, “క...తిలకంబు లొప్పముగం బెట్టుచు వప దశ. ౧౦,౮. ౭. 3, అజ. “డఊ ఒప్ప . ముం కెల్ల జేసితిం బయోనిథి వేష్తిళభూమి నంత టకోి Ses Sus ౨ ఆ. ర. - Sea Sena షు: చే నం

త. ౧౩౫౨౧.

క" ఒవ్చగించు. ఆం. ఛా.

ఒప్పరము, డే. ని బలము పోనదారి, తూము. ఆర,

భా. వ్ర ౧౪౫౪౮.

బప్పరికము ఠి వై* ap (స సు౦ః (శర

పీక జే పెట

ఒప్పరికింయే వై. స (క్రి. ఊపేమ్షీంచు. “గీ, వ -పాలాళ్చిదరు మీరు పౌండునుతుల, నీవు 'డు నలిగిన చేవతలకు నైన మారొ-న వచ్చునే చేన నరుడు నొంపలా నిట్లు లాబ్బ్చరికింపం దగున్‌ భార, భ్‌ * ౨ ఆ ౨౮౦. నిర్వ. ఇ ఆ, ౧౨౭.

ఒప్పణీ. బే, విణ. (ఒప్పు అటి కురూపి, “సీ ధర లోనం గలుగునొప్పలిమిండలకు చెల్ల...” దశ,

a 3 (3s గ య, ళం. ( ఒప్పర ముది, అగ్కగణ్యా మన భిరూసాణాం అని మూలము.) ఒప్పు. డే. ఆ, డీ (ఒప్ప +-అటు చలించు. “క, అఫ్పాలంకికురుల శినుమన్క సొప్పణి తనుం దణులంబెట్టునురు లన నెరులై_.” స్‌, నం 3,ఆ

“౧౨౯.

ఒస్పాచారము. మి. వి, (ఓప్వ4+ఆచారము) ఒప్పం దము. (ఆం. పాం

ఒప్పారు. బే, అ, క" (ఒివ్వు+ ఆర. స్వార్థమున) కహా. భార ఆర, ర్ట ఆ, 5ీగ5. ఆ. 5౯

=, ౧

ఒక్వుం జే. అ. డి (ఈ

విహొనంబులకు మే నొప్పింకు...” భాగం ౧, న్కృ_-ం, ౫౧౪. 2, తం “క మేరు వనంబున సీ, కొప్పిఎతు గజము? బోద మనుడు

భార. అసు ర్క ఆ. ఒరి “క...నీనుది రక్కి కొప్పీంచేదొ నన్ను మరున కొస్పించెపవోలొ

నమారం 3, ఆ, ౨ల.రక౬ః 3. చేర్చు. న గొము మేని ొస్పెంచీ సువుముల నుడికిం ఏ...” చం

rE ళ్‌ ట్‌ ౧౬ 4. సమతించంచబేయు. శసో Yt = ర 9, ఆం ౨౨౯౬

ఒప్పిదము. డే. వి, (బచ్వు ఛా) 1. అందము, శక

క్ల యొప్పిదచూండుక ట్రనుజ్ఞ జై షలము ea న్‌

భార. విరా, ౧, ఆ కం. ర. శోధ. “గీ, పెండ్టి కని పిల్వంబఎచినం బ్రియముతో డ్క చేయు ఇం చితి మిన్నాళ్టు చెల్ల యొప్పి, దములం జూచితి మల రః ఉద్యో. ౧; ఈ. రం ల. రీతిః “చ. ..సుఖనుప్తభంగి భునపంక్తులు లేని వియ “త్తలంబు స్కొక్చిదము. . “* భార శాం, ఇు ఆ ౧౧౯. 4 RD “ద, క్క ప్పిదము లొనర్నః బంచికి,.. వీటికిన్‌*”” వారి, ఊ 3, ఆ. ౧౫౮ 1. మనోజ్ఞ ము (శర 2. యోగ్యము. “క,..పతి శుభమందుట. ,, కోరు టొప్పిదము సతికి శివా” భార, ఆను. *ీ ఆ. ౨౬౯) 8. ఒవ్వునది. “క, ,.ఒ, స్పీదమై యే నవవర్వం, బిది,..” భారం ఆది. ౧. ఆ. ౪3.

ఒకు 1. యుక్త క మగు, మంచి దగు. షు ర ..ఆవావ మొప్పదు ధర్మ సూతితో.” భార. ఉద్యో. ౨, ఈ ౧౬౫ గ్‌ శ్రేష్ట ముగు. “గీ. దీనికంబెను నొప్పెడువాని ౨” భొర ఆది, శిఆం౧౦౦. 8 అంద మగు, “క తను వొప్పెడునది యొావన్యమును నూతన ము...” భార శాం ఇ ఆ. ౧౮౫౨ ఆ కీ స శ్రీ* త్త ల యిట్లు వనసంగళి కొవ్వుటం గాంచి...” కళొ, 3, ఆ 5౨. వి, 1. సౌందర్యము. “ము. . .ఆవ్విభునొప్వు నర్శడ కం గామావేశముం జేసినన్‌*”” భారం తకం ఆ. ౪౪. 2. కాంతి. “గీ, ధరణిం' బడియుండి యును నొప్పు దజుగకున్న ఎ” భార, శల్య.

ఏలె.

బప 5p

కెలా. 8. విధము, “క... .సీంగం వృమరంగన్‌.” నిర్వ, ౧౦, ఆ ౨౨౯ కీ గుణ ము, “క. ..తప్పొచ్చు మదిన్‌ ఫావింది...” రాఘవ, ౧ థు గ ర్‌. న సక్స దార్థము, wa

జగంబులం గలయొపహ్పలం చెల్ల, 2 బార అను, కరి ఆ, రల, విణ. న యుక్తము,

“ఊ. ..కవితాసమయంబున కొచ్వుగాదు...” కాళ్ల. 3, ఆ. ౧౫౯ 2. శృ _ప్టికరము. “జా, ఒ వ్వలంగా భుజుచిక బుఫో _క్రము లాంటి చిచ్చు "పెల్లునక ౨” భీమ. ౨ ఈ ౧౮౪౦. లి. నమః దగినది. కీ. అంగీక కెంపందగినది. “ఆ, న...

యొ ప్పగుట కొకగుబు తొనంగు మనియె.” రాఘవ, ౪, ఆ. ౨౦. (ఇది మూడు నాలు గర్ధ ముల కుదావారణము)

ఒవ్వకొను. దే. అ శ్రీః (ఒప్వుగాకొను) సమ్మతించు “సీ, ,ఒన్టికి. జనం ళిత్త మొస్వకొనదు నే మ చచ. 3, ఆం ౧౨౨ సం (కాగు గ హించు, పుచ్చు కొను. “ఆ. ఒప్వుకొనుము న్‌్‌ నుర్వీశ యని నుతు, నిచ్చి గంగ చనిన,..”

అ ఆ. ౧జ౬ర్గొ

ఒప్పుకోలు. దే. వి, (ఒవ్వకొను ఛా ఓచ్వకొనుట. ఆం. భాం జః ౧౦౪.

ఒిప్పుమిగులు. చే. అ. శ (ఉపహ్వ మిగులు.) ది స్పా రు, య, కెళించు. ట్స్‌ ఎవ్వడు. ॥ పరంజ్యోతి స్స ఏరూపుఃడై యొవ్పుమిగులు” దశా. ౨౨, అః ౧౭. ఇట్లే 2 ఒఓవ్వుమోజు ఒన్వుమెజయు, ఒప్ప సంగు "మొ:

జవ్వలకుప్పు, జే. 9 1. సౌందర్యరాశి. “టా... .ఓప్వు లకోప్ప నలుడు కాక యొ, జెవ్వండు. .. నెప, ౧3 ఆ, ౭౭. 2. అందగత్తె. *“ఊ...ఈ

వ్వూలకుప్పు సాధ్వి... ఊం. రా, ఇ ఆ

హా విణ, మిక్కిలి అందముగలది. “సీ, గొ సరై యువ్వలకుప్పలై "పాలిండ్లు విరిబంశులకో వింతసరవిం గటివలో య. ౧, ఆ, రాళ.

ఓన్వులాండి, దే వి,.(ఒప్పులులఆండి) 1. అందగత్తె . శ్రీ “ఖ.. అచ్భురయుష్టు లాండుల,, క (= రొ, ళో, ఆః ౧౬౩

ర్‌]ర

పుంగొదమ యొ | పబ్బట్టు.

భారం ఆది. ఒమ, చేల,

జయా

చే. వి. (ఈ ఒబ్బట్లు హూోేరికలం, భత్యు విశేషము. “సీ, .చాంవట్టు మంజెంగ లొబ్బట్లు వడలు.” కఫా ౭, ఈలా

ఓబ్బిడి. చే. వి 1. వంటనుణీపిడి. (శ. ర) 2. చెదరె యున్న వస్తువుల నొకచోం 'జేర్చుట; బాపతే చేయుట. (చూ. ఓబ్బిడివేయు) లి. నాశము, (శ.ర్ఫ

ఒబ్బిడిచే ము. చే. స | క్రి. (జబ్బిడి చేయు) అకా శ్‌ క్షపజచు. “ద్వి, పాండి యొచ్చిడి చేయు బానరయయుం గొట్టి” ఆ మ. క 0౧9 3

ఒమృచ్చు. ద్వ. విం (ఒముశాఅచ్చుఎ మణులను పొ దుగుటకు బంశారవుతోం జేయు పీ పీఠస్థానము, (శ, ర్య చం

ఒమ్మిక. దే. వి. (ఒము. ఛాఎ 1. పొందిక. అంశా. ద్వి ౧౮౬ 2 బాగు, “వ. +,క్రీకౌరంబుల జోకయుం దొమ్మిదింటి లెక్క_ల 'ముష్షికయు ష్ట్ర పాండు. 1 క,ఆ. ౧౭౯. శ్రీ సిన్వుః సరివడు. (శం ర బ్రా ల ష్ట్ర l. స్టైల్యము, బలుపు “గ్‌, ఓమ స పలుగజసీమ్లు పండ్లు. 5 శశాం ప ఆ. 36 2. కీడు, ఆవడ. “చ జనవతి విన్న నొ మృనుచు a చెన్న ౨ ఆ. ౨౯౦. విణ, lL. న్ఞాలము, ద్ద “సీ సడ మైనబరువునోతమ్తుల. . ,” ఛశాం, ౨ ఆ. ౧౯ ఆ. భా శృ. ౨౦. 2. విశాలము. స స గా దిముగా అొమ్మ రావతె నంచు ౫ రాధికా. లె. వికసీతేము. ..ఓముకముల నుంచె నొక్క_సరసి.”రాధికా. 3, ఆ, fa

gs = అ 5

ఒమునచ్చు. చే. డ్‌ రో

సరిపడు, (శ్ర) జఒదమారము. జే, టి 1. ఏలాసనము. “త్మ్‌ మించు నొయారముక. | So కళా, 5 ఆ ౧౭. య

౫ ఆ. 30. 2. విధము. “వ,.. చుక్క తెగివడ్డ విధంబున , , .కప్పతిచొప్వునం గదలక ses నొక్కభరిం ైైరిడేగ యొయారంమబున,..

కువల. ర్క ఈ ౯౨ విణ విలాసము గలది.

ఒయా

“ఊ. . ,పువుణొప్పరమ్మన నొయారముగాం గయి| ఓయ్యాతచేయు. జే. స (కి,

నీస్‌. విజ ౧ ఆ, ౬5 క్స్‌ లా లై ఆ, ౨౬.

ఒయారి. దే. వి (ఉయారము ఇ విలాసీని; ఆం

డుది* “శా, ,నావలనం దెప్పీమే యొయారీ 1. మనోవా రుడు. “గీ, అన్నిట నొయారియై యుండుచట్టి వాడు.” సా, ౨, ఆ, ౯ 2, విలాసము గలది. గడ వ్రేలు నొయారి క్రొమ్మడులు న రామా. ౧) ఆ ౨౦౫. తి. అందము గలది. (రీ "వేలుపుబూంబోండ్ల “గేలి సేయునొయారి శెలువలు,..”” య, కి, అ. ౧౯

ఫైన సా. ౨౨ ఆ ౨౧౦. ఏిణాః

జయ్య చే, అవ్య. దుః క్ష నెమ్మదిగా చప్పుడు లేకుండ. “గీ. ఒయ్యం దలయంపి దిక్కున నొదింగి యుంజడెల హరి. ఉ, ౨, ఆ ౧౩౬ 8. తిన్న గా, “సీ, ..అగ్నివో. త్రగృహంబున కొయ్య వచ్చి.” భారం అది. ౧, ఆ. ౧౨౯ లె. స్పష్టముగా, వివ రమంగా “మ,..అంతయుం చెలియా నొయ్యం చెప్పురా...” రామా. ఒఅ ౧. & నాంటు నట్టు, ఒత్తిడితో. “గీ. ధర నందను పలుకోలు ఠనకో హృదయ, "తావ మొనరింస మోమున దైన్య "మొంద, నున్న పాంచాలి యిట్రని యొయ్యాం బలికెం గనలి శౌరితో గద్దదకంఠి యగచు భార ఉద్యో, 3,౪. ౧౦. (దీనియామ్రేడిక రూపము ఒయొ్యుయ్యు* నైష 3, ఆ, ళం

బఒయ్యన = జయ్య* (ఈ జయ్య'నె* బియ్యన్‌ చ ౨ 1. తిన్నగా “సీ ఓకనాడు నారదుం డొ య్యనం గంసునియింటికిం జనుచాంచి"ి భాగ, ౧౦, స్కం వూ ౫౨ 2, వరుసగా. “క, విల్లు వంవనోవక, యుడిగిరి నృవసుతులు కొంద జొయ్యన లజ్జక =” భార. ఆది, ౭, ఆఅ, ౧౭౫% 8. విలాసముగా. “చ, . ,తరుణీమణి వచ్చె నొ యనక” వను. ఇ ఆ. ౨౩. (దీని యా మే) డితరూాపములం ఒయ్యనొయ్యన౯, జయ్యయ్య నకొి” నీలా, ౨, ఆ ౨% భీమ. ఈ, ఆ. రాగి ఓజయ్యాంశం దే. వి (ఇయ్య+అక ఆపుదల. (చా,

16

ఒయ్య్యారము = దియోరము. "డే. వ

ఒయ్యారి = ఒయ్యారి. దే. వి విభాసీన్సి కనిమియొయ్య్యూరి నోములఫలంబు. ..” ఊ రా.

ఒర దే. ది.

ఒర

(క. (ఓయ్యాతాచే యు ఆయు, నిలుపు “గీ, వీశ నందణ నచట నొయ్యాక చేసి.” “విజ ఈ, ఆ ౬౬

విభా నము. “క ఆరొజు, ,బ్క య్యారంబున 'రాజపీథియం దుం జరింపకొ.” శాళ ౧ఆఈ 3౧. విణ 1. విలాసము గలది. “ము... మీ సొయ్యార్వమై (వృాలంగాళి సారి ౨ ఆ. ౧౧. ద మనో జ్ధము. “సి. హారముళ్‌ "హాటయ గౌయ్యూరం బులంగ గ్రుచ్చి. ..' భారం విరా. ౧, ఈ ౧౦౭. లె. అయాచిశము, కోరంబడనివి, “మ ఒకమా 'టెవ్వనిపేరు కర్టములలో సొయ్యారమె సోలి నక” భాగ ళా న్యం. ౧౮౨+

త్తే (కల

౧ుఈరాం విణ. 1. అందము గలవాడు. “శా. .వేతోభవుం గన్న యొయ్యారికొ కారి = సపరాహ లాఅం౨రా 2 కోకలుయు; ఏిలాసవంతు:డు. “సీ, ర్రృయ్యం౧తవానన్నాగ హా బుద నొయ్యారి యొయ్యాగి రానూనుజయ్య గారు” పాండు. ౧, ఆం రంల, (క. ఒరె త ఊక , 1. ఒరగంటి గీటు, “సి, వు త్తడికొండమూయుర మనునొరగంట నొరకు రా రాపూడు నొక్కనూటు.” భాగ. 3, సం. రో౧గ 2, సాటి. “ఊ,,,వద్యా, ర్వ న్నె వసిండితో డ నొరవచ్చు నృ పొలునియంగ కంబులుక” భారం భ్‌ష్మం ఈఈ. రాణ 3 రాజ కీయాలోచనము. “వ, ,.జఇర ద్రాబలతో నిడు చుంట, , ,మాన్నుకోందగకి” ఆము, ళ్క ఆ ౨రరా

ఒరకొను. బే స క్రి. (ఓరగాకొను) జరీక్షీంచు; ఓర

45 గంటగీయు. “సీ. కృమఆ నొరకొన్న గవ్వల కమించి...” ౧౦)ఆ.౧౦౫ (శేన్ష మైనగవ్వ కని భొవము

ఒరగట్టు చే. వి. (జరశాకట్టుల చుట్టగా, చుట్టికట్టిన

.బిట్టలకట్టు. “కీ ఒరగట్టు పంచెలు, $౪, నీలా పె అ రోగా (ఈర పూ:

ఒర

ర్‌17

ఒర

ఒరగడుగుః దే. వి (జరగాకడుగు) శెండవసారి కడి ఒరచేబద్ద. చే. ఏ. (ఒరచుశాబద్దఎ చి తికగుల్బ,

గినబియ్యముసీరు "లేంట కడుగు. (శ. రు

ఒరగల్లు. చే. వి, జె. (ఒర+కల్లు) 1. శీటురాయి. “చ, .మెహేం్మదృ సీలభా స్వర మగుదానవాం తకుని వశ్నముై నొరగుంటం జాలా, నొరసిన "హేమ శేఖవలె నొప్పు రమాగమణీలలామ . ..”” సరావా ౧, ఆ. ఈ 2. పరీకూసానము. “పీ. విక చేర వందునా విద్యలయొరగల్డు నీ వెజింగని “పాటి వీతిలీదు”” రాధా. ౧, ఆ. జగ. రామా. ౬) అం 2.

ఒజరగాలు*, చే. వి "బె. (ఒరగు-- కాలు.) క. కుంటి కాలు. “క కప్పకు నొరగా లైనను...” ను, శం ౨౭ 2. ఒంటికాలు, “*సీ.. .జరగాల 'దేవుచు నులికివడుచులి వశం ౬, ఆ. ౧౫౭.

ఒరగావింటే = ఒరకొను, “మ. చరమాశానికపోవ లాంచలమునన్‌" సంధ్యా ప్రకాళశోదయం, బొర

గావించి, ఖ్‌ చష. లౌ 6, దగా

ఓరను, డే. అ క్రి" కే వంగు. “గ్‌, ఎడము కొ కి.6త యొరగ.” ఆము. ౫. ఆ. 3౮. 2. వ్రాలంం “చ.*+న్మిద్ర, లేక తా, నొరగుచు లేచుచున్‌ వనట సొందుచు...” భా. రా, కిష్కిం. 3౭౭. (శం ఈ "పొం “ఒరలుచు ముది) లి. వడుం “క, = ,ఆడుగులమై నొరగ౯ా,..” అచ్చ, యు. 2౫ కీ చచ్చు. “సీ ,.శతమాయుం డొరా నవమునె వక, నానుండు...” మొ. రా ను ౧౫౯ రీ. లేకపోవు *క..,.కృవు యొరేగిన చిత్తములవార లాండొరుతోడకొ” కేయూర. ర, ఆ. 3౨౩. వి, 1. ఒరగుదిండు. “సే. ఒక్క.కే లారగువై నునిచి,. శుక ౧,ఆ.ళంం౧. 2. వంపు, (శర 8 లోపము. “సీ. భట్టి యుగంధర్మ వ ముఖులకృక్యంబు లారగు లొ తెడు మంత్రు లాక్కవంకలి రాజు చ. ౧, ఆ. ౧౧. విణ. వంక కైనది. (శ. ర్ఫ

ఒరషాలుదుక్కి-. బే, వి (ఒరఢాచాలు-దుక్కి బాలం తేలికగా బాటీనదుక్కి.* (ఈ రు

ఒరెమే. జే. స క్రీ. నునుస్రువేయు. (చూ, ఒరచు

ల ద్ద

పలక మొ. నునుప్రుచేయు వడ్డవాని పనిముట్టు. (శర వాం

ఒరవట్టు = ఓర పెట్టు, (వాం ఒరవదను. చే. విం (శ. ర

(జఒర+పదను) కొంచెపుతడి.

ఒరపిడె. బే. వి రాయిడి, సంఘుర్ష ఆము. “కా అన్న లం రమ్ములు గలుగుట, యున్నతుం జేయు న్బృపు నెంకయొరపిశ్లైనక ఎ” భార శా. ౬, ఆం 3X౬.

cm

ఒరప్రు. చే. వి ఒరవడి; అదుముడు “సీ. మెండు మా టెడుబండికండులయొరపునం జిలువల యెకి మోడు దలలు .ముడువ.ి చ్చ. యు. ౧రార.

ఒరపెట్టు = ఒరకొొను. (వాం ఒరము. దే. స శీ పొందు. (ఆం. పాం

ఒరయికం బే, వి 1. రాపిడి. “చ ., మేలివసిండి మున్తాటుం, గర మన మింటితో నొరయికన్‌ మ ౨9 గనువట్టెడు . .. చంద్రా. ౧, ఆ. ౮ 2. మచ్చ రము. “సీ. ఉర మెక్కుసీిరితోడ నొరయిక శిర "మెక్కు_మహి యన హారినీలముకుట "మొనరళ”

చంద్రా. ౧, ఆ. ౭౧.

ఒరయు. బే, అ, (క్రి 1. మచ్చరించు; పోటీకి వచ్చు. “సీ. ఉమరోమరాజితో నొరసి కేడ్వడిన చందమున భూహిహులు తలలు వంపి” వరావా. కు ఆ. ర౬. 2. రాచ్చు తగులు. “చ, , నితంబ చక్రృములతో , , , సెన్టడ లొరయంగ .. =” "పారి ఈ, ఆ, ౨౮ త ఒరపిడి గలిగించు, బాధించు “వ్‌ సరచెంద శ్రానెపీ రొరయ సందిటం గట్టి =? ౧ఆ రాణా స (క్రిం క. రాచు, సంఘ ర్చి ౦చు* “గ్‌ _ , పాతాళ మొరసి హరి, సప్పసిం ధువు మున్నీటి సంకృమించె.” భీమ. ౬, ఆ. ౨౫% ర, వరీకీంచు; పరిశీలించు* “సే, మేమింతే చ్చే నొరయంగ న క మే మా వల్ము_లందు గలభబె, యనుమానము ౪” కళొం ఆ. ' ౧౫ర్య్కా 3. గోయకు. “శారీ? గోటన్‌ మే యుర యుకొ,, 4” రు సం ౧ఆఈ ౧౦౮ ఉం'విదు ర్‌ొ్కానుః ్ళీ_చందులు బెరుబేను:గనల వైన

ఒకు

ఒర

నొరయం జూచు” సాం, ౧, అ ౬రా చెట్టు, ఒరగంట గీయు* “చ జరసిరి నిన్ను. దర్కనికషోవలధారల...” ఉ హరి, ౫% ఆ

౧౧. 6. పొందు, “సీ దరి లేనిభంగపా టొర యం 'డావంతైెన, ..” మె శకుంం ౧, ఆం రిం, 7. సమోపించు. “సీ .., డంఠిరా ట్రీర్థోపకంఠ “వఇరురసీ*” కానీ. ౬) ఆ. ౧౨౭.

ఒరయుగడ. దే. వి (ఒరయు. ఛా ఒరపిడి రా యిడీ*, “క కోపించి నురల వెలువడ, ద్రోపించె

సురారి బలిమి ధూర్జటి నీళ్ళు 0 మ. విష్ణుం బనులన్‌, గాపించెను మోకు నెరయుగడం బ్రాపిం ఇకా కుసంంరి, అం |

కిరలు. దే. అ. ఆశీ దొరలు. “గీ. ఒరలువుదకరు లుర్వి_వెం బొరలుజారులుల” ఉరా రాఆం౧ ౭ ౭.

ఒరవడి, జే, వి పే, విద్యార్థులకు అతరములు కుదు రుట3ై. ఉపాధ్యాయుండు చఛ్రొసీమిచ్చువం క్ర మేలుబంతి. (శ. ర. వాం 8. దానిని చూచి విద్యార్థులు చాయువ్రా/లం (శ. ర. వాం

ఒరసికొను. చే. స (క్రి. (ఒరయు. థా) తాంకు శగులు* “వ.. ,ఆరథంబు నక్షతృమండలం బౌర సికొనుచుం జని,..” హరం ౭, ఆ, ౧౧౬.

ఒరసికొనిపోవు. చే. అ. క్రి. (జరసిశాకొని +పోవుఎ పుండువడు; నొక్కొడువడు. (వాం

షిరసు, దే. వి. ఫోలిక్క ఉపను. “క ఒరను వరును నాల నుషమ కొప్వన్‌ జె్పక్‌ *” కావ్యా. గ ఆం ౧౬.

షరి చే, చి వగ, విరోధము. (చూ, ఓరిగట్టుఎ

ఒరిగ. డే విం ౫ మోడ్పు, వందనము. కక బోతలు

శై.టభానురగర్వవారునకు నొరిగ బ్రహ్మాండ భాండోదరునకు” రుక్తాం. ౧) అ ౧౨9.

(శ. ర పా, 'ఒళిగో అని మద్ది" ఒరిగట్టు*. దే. అం [క్రి (ఒరిశాకట్టు) పగగొను,

శ్చ ఉ్‌స్తండై జమునికి నొరినట్టి తన శెందు, కు. సం. ఫరుము. బే, అ క్రి ఓ చ్లుజు ma “క్ల భర్తను

నూయి "లే దనుకేతుమాలి యికండు.” ౧౧ ఈ ౧౦౦ 4

515

ర. ఒర | ఒంజి, జీ, వి వనుణగుమెడగొలునుః

;| ఒరుంయడు, వై, స

ఒరు

“శీ దేవకంం

1 99 బట్టి యొవజ 'న్రైవళ యొక్కునుదుటుందనము. రాం పం క య, రీ. చంద్రాం ౧ య దల

ఒరిమ. “వై.వి. (ఒరివె యని ముదిత వ్రతులం దున్నది 1. మైత్రి, స్నేహము. “గీ, , ఇదె కొంద అున్నారు గగనవీధి నొరిమం గెడ గూడుకొని యొవ్వ రొక్కొ వీరులి కాశీ, 3, ఆ. ౧౨౨౮ యం ౧, ఆ గ. 2 కవు కని కరము. “పీ,...కాపాడు డొగినుతోడ.” ఉం హరిశ్నం ౯ ఆ ౧౩౫. క, కమి, ఆస క్రి “కీ ఒరిమ నొండొంటిం జూచు నాభరణము లును వెస, ౬, అ. ఒటం

ఒరిమిండి- ద్వ. విణ. (ఓమ డిఎ ్రతికూలుం

డు, విరోధి. “ద్వి .. ఒరిమిండివి ఫ్ర లజతోడ శిగనాగమయ్య నిందింప. పండ దిశా, ౭3, పు

ఒరిమిక. చే.వి. 1. శ్రద్ధ. “క. ఒమికయు బత్తియున్‌ మదిర గర మరల బూజుఖేసెం గన్నియ, . ౪” అచ్చు. ఆర. ౧౨౧. 2- వినయము, (ఆం. పాం

1. ఇతరుండు. “క, వైదగి యొరున్‌, వరియింవ నంత ధే ఎతరచరిళయొ 4.” భార. ఆర. ౨ ఆ ౧౮౦౬౪. £7 ఒక్కడు “సి స ఘనుడు సచాయుద్ధమునను భిముండు బలబేవున కొరునకు దిగుడుకాని.” దశా, రా అ, ౧౫౦.

ఒరుదల. డే. వి, (ఇరుషాతల) మెశున్యము కొండె కానితనము. “డూ... ఒగుం డొొటదలస్‌ వినీపిం చినమాట డజెందముం జెంద నముటంబు దక్కి ఇడం చేయండు.... ఆము, ౨, ఆ. ఈం. విణ. పిళునుండు కొండెకాండు, “సీ, ఒరుదలగా వచ్చి యొగి మజుంగు వడంగం జివి నిల్లు కట్టుకో చెప్ప

“జీని విప్ప: గి ఈ కం,

ఒరుదలకాడు. చే, విణ (బరుదలఎ- కొడు. స్వార్థ మున) ఒరుదల, కిశునుండు. “క. మొదలట యొరుదలకానిం, జెదరంగా నాడక,.,” ఆము. రొ ఆ, ౨౨౦.

బాణుకయ్యె CEE య్బొరిము నన్తంగం ఆం,

శి

భా. 3, ఈ రాళ. 2 తీక్ట మగు, రజిని]

నొరిమె ననన్‌ రపియు 'సెజనె నుడి్గన్‌ “మొయిలుక్‌ ల.” ఆము. హ్‌ ఆ ౧౭౧. ఒరువుండుః చై స ఒకరువు:డు, అన్యుండు. (కత స | ఒరువు, లనుభవింహ చొచ్చి కొనిన ము. సో భార, ఆనుం % ఆ రాజాం ఒ6 దే. వి, (శ, ఊజై) 1. కత్తి మొదలగవాని

కోశము. ఒఆలందు నాయుధంబులు, విజీగివడం దొడలె...” చె. ౮ ఆ, ౧౩౨౮

2. ౫వునెన్క, నిచోళము. (శారు శీ. చావి యొజి. “మ. ..కల్లియిణ దాయం చేట నీ

5

ble చ a

రొహ ర్క కూబంబుల,,..” ఆము, ౧, ఆ. ౫౭.

ఒణికటను. ద్వ బి. ఒటిగడ్డము, దుస్థితి “ద, మెఅజయ నీతండు వోవ మోొందటః జాల,

నొజకటంబున నొత్తు రొగిం బ్రజులెల్ల a ద్య్ట. భాగ ౧ సం (శ ర) ఏణ. విషమము. (శర

ఒఆకము, చే. వి 1. పల్లము. “క. ఒజకం బిది "మెర కిది యని, యెజుగస్‌ రాకుడం జేనె నిరులం ధర్మిత్కిన్‌ 7 నురొ. ౯౯ 42 నరకము, అధోలోకము-గీ.వటినాకంబు పున్ని యం బెడలి నవ్వు, డొ అకమునం గూలవలయు: గీలూడినట్ట” “కానీ ౨, ఈ రగా 8. కష్టసమయము, దుస్థితి. (న ఆతిథి పం_క్టీకి రాకున్న నారగింవం, డొంటి సొళనాండు: బతి యెొట్టియొజణకముననుం” కాళీ, ౭, ఆ ౬2౭.

ఒజఅగంబడుం ద్వ ల శీ (ఒజగన్‌ +పడు. స్వార్థ మున ఒఆగు. “చ. కలమము లుండుం బండి యొఆఅగంబడి. ..”” ఆను. ౧, ఆ ౬8

ఒజగడ్డము. ద్వ. వి, (ఒజవగాగడ్డ౧ సంకటము, ఇబ్బంది. (శర) విణ, విషమము. (శర)

ఒణగు. చే అం (క్రి. 1. వంగు. “ఫ్రీ క్రముకంబు లును వరఖర్జూ రనికరంబు నొగిం బండి వానివైె వొఆగి యుండు, కు. నం. ౭, ఈ ౯౬ 2 వ్రాలు పడు. “ద్వి కలిగిన కదళిచందంబున చేల, సొఆిగీ 'జేష్టలు దక్కి యొయ్యానం డెలిసీ.”

519

లకి

ద్వి. వార్పు ఊం ౧౮౪౬ భర ఖీవ్య, ౧, ఆ. ఈ౭. లే. పక్షపాతము చూపు “కం నీవును మృత్యువు: బావస, మా వేకితమతుల రొజుంగ నాడిన యంక5, బోవునె మోవపై దోషము, లే వెజితుణె...” భార అను, ౧, ఆ 2౯ భార శాం ౨ ఆ. 3౭ర వ. 1. వంపు (చూ. ఒతిగువోవు-) 2. ఒఆగువిండు. (శ. రు విణ. వం.పైనప (శ. ర

ఒఆగుబిల్ల, చే.విజజగుదిందు, ,చ్యగీ,వము, (శ. ర

జఆగవోవు*, దే. ఆ (కి, (ఒఅగుఢాపోవుం ఒజుం గండు చుగు “షీ... .జజగువోయిన రొండి యు బొక్కితొముం”' హరిశ్చ. ర, ఆ, ౧౬+ (శ.ర పాం ఒణఅగొకైము. ద్య. విం 1; వజగొడ్జెము, మేరమాలణకిన మాట, “సి.. .ఒఅగొడైములం బల్బ్ము_చుండి నామొళి రంగా. ౨ ఆ. ౧౭౧ భెగం ౧౩ స్క౦. 3౧3 2. వ్రగల్భముః “వ. . ,అటుగాక యుజగొ జైంబు లాడి నీవడ్డ పొటు గొడేజుగా జిడ్డు 'వజువ గలవారమె...” హరః ౨ ఈ ౧౩౨. 3. వృక్షో (ఆం. పా)

ఒఅిటు* చే. ఏ౫. శే నిర్భాగ్యుండు. కన ఆలుబిడ

లొటిటు ఖై లేమి: గుందుచు =.” ఫారం ఆను.

౫% ఆ ౯౮ 2 దుష్టుడు: దుష్టురాలు- we

సులు సీకీయును నొొల్ల కట్టా అటుబాకి. ..ఇవా

వరములు "లేక యిట్టే, _.ి హార. ఫూ, ౯ అ. ౧౯

ఒఅపరి. దే. విణ.'(ఒజిప్ర + జరి.) కే. నుందరుండు, అందగాడు. “వ, ఒఅహియగన్నం హడం జను ... బార ధఛావణిన్‌* దై. 9 ఆ. ౨౮ా 2. చతురుడు, ఊహాయకారి. “క... చిరకాల కాం శీతాన్య జనాలిం) గనతయును చెలి యది నేం, డొనయాడెన్‌ నిన్ను వంటి యొజసు కక నన్‌” శుక. ౨, ఆ ౫౨౫.

ఒఅపారు. చే. ఈ (క్తి, (యుజపుశాఆరు) మధుర మగు. “చ...చెమట లూరఃగం గస్తుుచొట్టు జా అగా వరునలు మోజుగా గళరవం బొజపా రంగ మందనుండి క్రీ, వారి ననునేలి.,.” రాధి కా 9౫ ఆ. ౧౦౯౪

లి 520

ఓల

ఓ అపీంటీం జీ, ప్‌ొ (బఅపుషాఇండి) అథముండు, సహ బీ, ద్క శీ (ఒ అపు మోటు.) ఒప.

నీచుడు. “క,. యనఘుం, డొజపిండి చాడ్న్చున,..” అ, ౧౧౭, ఒఅపు. దే. వి 1. సౌందర్యము. “కీ మకరకుండల మాణిక్య మండన౦బు, లొజపు చాటిల్ల 6 గీలించె నొక్టయువిద రామా. ఈ, ఆ ౧౦౭. 2. విలా సము “కళ, ,.. మెయి గల విలాసవి భ్రమలకత్షుల్‌ , దక్యూటయును నొకయొణు: నెక్కాన ధర ణీశునెదుర నిలిచె వినీతికా స్వా. ర, ఆ. ౬౯. ర. ఉపాయము. “*శ...వతిదిత్తము గొన, నొ ఆపు గలిగి మౌాన్యవృ శ్రి నుడుదురు దగక భార విరా, ౨ ఆ. ౨౧. దశ, ౬ ఈ ౧౧ 3. ఆదర్శము. “సీ. ఎవ్వనిచాక్మక్క మెల్ల లోక ములకు నొజ్జ్ఞమై వినయంబునొఅపు గజపుో భార విరా, ౨ ఆ, ౧౯౧. కీ, విధము, “క... పడగలు జూమరలం. .., వడియెడు వారలకును . మెకవఅపు నొజిపు వహించుకా” కవిక ౨ ఈ ౧౯౯. లీ. ఊవ్యా కల్పన “చ,. నీ యొజిపులో నిజమో తెలియంగం డైెహుమాళ” వృక్క రా ఈ ౪౮ 6. తాపము, బాధ “క్ర... మన్మథు, నొజపులం బడియెడు నితడు యువతీ ప్రీతా”. భార ఆరు .9 ఆ. ౧౩౪. విణ, 1. యుక్తము, తగినది. “క ఎలీంగించి మాకు నునికికి, నొఅపు, ..” నిర్వ. ౨, ఆ. ౮౦. 2. దృఢము, విడువనిది. “చ ఒఅిపుగం దక్క శేబరము నొందిన య్ముగృపుభూతము...” షో ర, ఆ. (శర) 8, విశాలము, వెడవ మైనది “కం ఒజ పగునురమును. ..” భొగ రా స్కాం

, సెైజవారలబుది నాకం బెట్టునె వృక్క. వె

౨౫౬. క, అధికము. “ద్వి, ఒజపువెన్నెలం గాయునుడరంబు గలిగి ద్వి. హరెళ్చ. ఫూ, క౭౧, పం.

ఆపుకాడు. చే. విరా, (ఒఅపు--కాండు.) 1. నుం

ఒ౭ిలు చే ఆ

ఒఠతిన చే. విణ, 1. వ్యక్రృము.

క గ్‌ ధరిత్రీ త్హీరుహళి , .. కృ. నీకు ౧, పొ, రగ.

ఒజ'ప్రలాండి- చే విణ. (ఒ అపులు-ఆండి) సుందరి,

అందగ తె. “వ, ..మెజపుటొఅపులాండి న_ర్దన చమక్కృతికి నచ్చెరువంది...* చం. గాం క ep రో.

ఒఆపులాండు. బే. విణ, (ఒఅపులుఆండు) సుంద

రుడు, ఆందగాడు. “సీ రత్రిచేవి జిగిమించు రారాపు:జనుదోలయి సొజగదిండులుసేయు నొ అప్రులాఃడు.” నువ ౫ ఆ. ౫౦.

ఒజఅపెకు బే, వి (ఒఅ సెంకుం నూతియొజ,

(శ. ఈ బొ :

శ (కం ఒజల్‌ ౨ 1. విలపీంచుః “కీ ee తబారోసంకలతోడ వివశ-మె యొటఅలుచు ననని దశ భౌరు ఆరు ఓ) ఆ. విది 2. అ6 చ్చు ధ్వనిేయు. ద + ఎరొ౭రు కుణ్ణం చెడనంది బిట్ల అలం నగోరాహి,, ౪”

చి నైషః* As ఆ, క. సారి. ౨% ఈ ఏ౧, 3 కలంగు. . .. దొనవురాం,డ్రు, వలంకువలు కుల్‌ , చెవిం చాశి చుటుక్కుు మనినం జి త్తం

చెటజలకొం” రాము” క? టిం ౧రో౧ః

“ఆ, , వంగు నొజ వగ గాలుస్కే విజిచి సొధుజినులం బిఆిచినా।

” భార ఆను, ౫ ఈ ౧౦౦, షం వికృతము. న అఅపొజడు కుబుచచేతులు నొజవళరీ రుబు...” భార ఆర, ౨, ఆ. ౧౩౪ వ. శాజు మాలి. “క్క, .ఇట్టునట్టు నొఆజవలుగా మై, గవ్వకొని యాబృహన్నల,..” భార విరాః ర్క ఆ. 5౯,

జ అవంబడు = ఒటిగంబదడు. “చ, . ప్రాణమర్శ ముల్‌,

వదలి శతాంగయష్టి నొజవంబడ,.,” జై. ౬, ఆం ౨౨౦.

దరుండు, అందగాడు... 2. మొజకు, మోటు “నే” జోగు (చూ ఒజవయబడుం వాడు. “గీ. .బుంగలయాసవంబు, నొడిచికోని పయి = ఒం (చా. ఒలువీజము

తెచ్చు చున్నట్టి యొజపుకాండు, విక కృమాథు డు వారుణీవి (క యుండు.” నురా, el

రం ఒయివీజముం మి వి* (ఒజ్జుశబీజముఎ) ఓ భక.

నండము వాభువ్యాధివి శేషము, (శంరం "+

రీ

అ

ఒజ్ఞి. 'బే* వి. కారము. “గీ, వట్టికూడును జేసీ

చెట్టి యొజ్ఞు గలుగువీడ డ్యంబు లిప్పించి..

పొందు. వ య, ఫం విదం కాద మైనది.

“రీ __ఒళ కొన్నివిధనుల యొజ్ఞ, చేరులు. ..” పాందు* ౪, ఆ ౧౮౦౪.

ఒఖ్రి:దనము. చే. వి. (ఒ అ తనము) కారము, ఒజ్జం వ. ఆవపచ్చళ్టు చవి చూచి జాతకము. జుట్టు మని మూర్భ ములు దాంశి యమొజ్ఞుందనము: బొగలు వెడలింప నాసికాపుటములుదు”” నై షః క్క ఆ, ౧౨౩౨౦.

ఒజ్జుకసిందం ద్వ విం (ఒజ్జ్శకసిందు) కచ్చుర fy, (శ. ర

ఓజ్ఞన* జే, ఏ. దజ్ఞం కారము. (శ, ర నిఇ. కార మెనది, “ద, చిలువసుధారసాధరల చెల్వపుః

బుక్కి-టి తావి: దీయనై, వలపుల నందుతల్సి) :

యుల వక్త్రవిషజ్వలనోపష్మ నొజ్జైై” ఆము. ఎ ఈ ౧౦౭.

ఓఒడ్జీయ = ఒఖై. (శ ర

బై. చే, విణ, అవశము, బోేంబడనిదిం “ది. ఒక్టై యె తనశ్రైపు నొల్హకపోవు, కుజ్జికి లేవె గూర్తిం బుట్టింతు*' నవ ౧,ఆ. ౨౯ పుం

ఒలపక్నము. మి విం మ. ఒకపశ్షము వహించుట్క పక్‌ పాతకము, “క ఖబవృ త్తి మ_క్త న నూజల, నెలపక్షముచేసీ వరన భొస XE శో కాాకులితల గాం జేసిన చచలచిత్తుడ చెడు మటంచు శపియించుటయుక్‌."” 2, అ, ౫౦

వరహా

ఒలయించే దే. స క్రి. (ఒలయు. ధా. వ్ర) L కూర్చు; సంఘటిఎచు* “క. ..శీల మది "మేలొన యించును దాన నుల్హ మూన్పుము పుత్రా. భార, శాం 3, ఆ ౧ర౭. 2 విడుచు, నిని డించు. “వీ. సి. ప్రాక్సవళ్ని: గరుచుభ రం జూచి పృతీచి క సో! నిట్టూ స్పగమియొ.” కం శరుం* ౧, అ, ౨౦.

ఒలయు. దే. అం క్రీ 1. వృజేళించు. “క వారిజ సాభుని తేజం, బారా కృముని యాత్మయం దొలయభో...” హక ఫూం ౨ ఆ మ. నిర్వ.

66

ర్‌21

బలి, చే. మ్‌

ఒలి

ర ఆ ౫౭. 2, వ్యాపించు “క్ల గముగనులం గపుకపువి డెంబుగంధ మొలయంల” హంస గీ ఆ 3౭0. స్వా, ౧, ఆ ౧౨ ఏ. వీచు, “క మగు వపొలుపుం చెలుపునొక్క_ మారుత మొలనెక స్వా.౨,ఆ.౨ర డీ, కలుగు, “ఆ. . , జవవాసుము న్నవివిధ శుభము లాలయు. ..” 'భొరః ఆను ౪ ఆ ౧౪౭. రీ బయలువడు. “గీ చిలుక గుంపులు గండు సోయిలలగములు, నొలయః జాలక చెట్టనె యొదులం జొచ్చి” చిత్కభాం 3, ఆ. ఉం౫ 6. ఇస్టవడు* “గ్ల ప్రస్థానం బునకు మది యొలయ...” భార. మనో ఈం 7. వాలు; ద్రేలాడు. “చ _ ,.మదాళిసీవరం, కరలం భవత్పదాబ్బముల్నప్తై నెలనెకొ,..” ఊ రా, ౬ ఆ. ౪౩౨3. భార ఆర ౧, ఆ. ౧౦౭. 8. కలయు. “సీ, ఒకయింతి కెదురుగా నొలసీ నాం డీక్కడ...” భొగ. ౧౦, సృ_౦ ప్రాం ౧౦౨౮, “కు. తై భ్యభరద్వాజులు = మీలసీ తవం బొప్బం చేయుచుండిరి నమ్మిక శరం ఆర 3౨, అ, ౧౫౨ 9. జ్‌! వచ్చు. “క మ నమునం గుంతీవాక్షం, బును నొలనీన...” భార, దో? ౪, ఆ. ౨౩౮. 10. ఒవ్టు, అంద మిచ్చు. నక... .అసదు చెన్నడుముల నారు లొ లయం” ఊ సం, సి ఆ ౨౭౬ సన డయ 1. కాఎవీంచు, “గీ...రా&చవినాశ్క, మొలసీ మనుమని వారించకుు జె నంత” భార ఆది. ౭, అ, ౧౪౯. 2. అంటు. “చ,..రాను నవ కంజరు పావయుగం౦ంబు మస్తకం, చొలయలో న ఊం రా, 2, ఈ ౧౭౨ లీ. డ్య “జ్ర = .సురెసిద్ధ, సాధ్యకన్య లట్టిఖులు నూర్వుు, రొలసీ తన్ను గె wr.

భార. ఆర, ౨ ఆలా ఉ పొందు “అ... కోశ పంజరంబాన జంతు, వుండి చానితోన నొలయు వృద్ధి” మార్కం* ద ఆ. గిం

ర

దోంపుడు, ఒలుపు* (చూ, జలివడు.)

ఒలికి. చే. వి. 1. చితి, “ద్వి. ఒలికిలోవలిబూది. ..” ద్వి* హరశ్చం ఉం ౨౨౭౬ 2 శ శానము, వల్జ కాడు. “ఆ డఊోరనుండ నొల్బః డొెలుంకు లలో గాని... వెట్టేవాఃడు శివుని వినవె వెపుదు”” వీర, ౨ ఆఈ ౨౭౪౮.

కివీ

ఒలికించే. చే, స. శీ (ఒలుకు ధా, చే ఒలంక? జేయు; (కృక్కు... “సీ వటువిషర్‌ బొలికించు పాములలో చై చనం జెలలి యింపుగల చెల్మి సేయ వచ్చు. "మ్మ రాయు ౧, ఆ ie

ఒలికిబూడిదం జే. ఏ. చోరసాధన సేషము, దళ, వి ఆం లి౨*

ఒలి దామర. డే, ఏ. (ఒలిగాతామరు) ఒకానొకవెట్టు. (శర

లిపించే. చే. స డీ (ఒలంచు. ధాం గ్రే) ఊడ దీయించు, వి ప్పించు. ష్‌. అన్నదమ్యము నెత్తం బులొడి సతుల దలలు వట్టి సభాస్త్థలఎబులకు సీడ్చి, వీర లాలివింతుళే. . ౨ భార. ఉద్యో. కి ఆ. 3౬౭.

ఒనియు. బే, అం శీ చర్మము ఉఊడిపోపుః చవనజుం డీదయు౨ డయి వీపు లొలియ నఎందజ సీడ్నుక్‌ భార. ఆది. సృ ఈ ౧౬౫

ఒలివణు. ద్వ. అః డీ (జలి4వడు) దోంపుడు నోవు చూజయిచ్చు. క్రీ ఒలివడ్డ నెపమున( గలలేనిసిఏం జెప్పి చుట్టలపై చాడీవెట్ట వారు.” . అము ఇఒ, ఆ రో.

ఒలివోవు దే. అం (క్రి. (ఒలిశేపోవు) దోలపుడు వోనవు, ఒలివడు నక = ఒబివోయి యాలేక యొక ఫూంటవ్నెభైడు శామరజెలివట్టిం దడవనేల.”” య ౧0 ఆ. ౨౯

జలుకు. చే. అ శ్రీ (త ఒథుకు) 1. కాటు. ల్‌ ఉచ్చిపోయిన యేటుల నొలుకు కోణికమున సశ నోర ఉద్యో. ౪ ఆ, 3౨౧ 2 ప్రకట మగు. “క,..చెలువ మొలుకలగం గొలునె...” సాం ౧ ఈ ౧౫౦౬ ల కలుగు, “క పులుగు నై యెవ్యనిమది, నొలికినకోకము ల కారయుత్ర మెకవితా, కలనకుం చెరు వయ్యు. అ ద్వా ౧, ఆ. రా ఉం కలగు చలించు, “చ,..వియ జరం బొలిశి...” కళ, ౧,ఆ. ౧౨౨. ర్‌, దగ్ధ మగు. “ఫీ. వెలికాండు తనమ్రైోల నొలికి బుడి ద యైన నామని యేడ్చె నా వజచినట్టు.” హార 3, ఆ. ౮౩ 6. (ప్యోగువడు. “ఆ. దాని పొంత నొకడు మానియె జపముతోం బాయ

డిల్లి

ో ఒలుమయేం "డి. ద్‌ డ్ర్‌

ఒలంపు.* జ + కం

ఒల్కి_ =౫ ఒలికి.

ఓలి

కుండ చేరి, సేయుచుండు, నతని శెన్నియేడు లరిగానో యులికిన, హోమధూళి హిమనగోన్న తంబు,” ద్వా ౨)ఆ.౬గా స. శీ చలు ప. వని శెజనంబు సేన లొలుక. ..” భార, విరా. * అ. ౨౩౨౨ వ ఒలంకుట, (చూ ఒలుకులం ERED)

౫ వకులమిట్ల్టః 'దే.ఏ* (ఒలుకులు+-మిట్ట ) శ్మశానము, వల కాడు. (శ, ర్ఫ

ఒలుకులుచాణు. జే. ఆ, ర్క (బలుకుఖం+- పాటు,

స్వార్థమున,) ఒలుకో, జే. “న. ...బ (బవావర్ప

నం దురు నలినియతలిం దపంబు సలం . పుచున్న సత్యతపునింగని , . వరాహ ఆ. 63,

MD

1. ఊడుచు, ఊడందీయు,

అ (యా ఒలిపించుం 2, పొట్టుడీయు, శుభ్ర వపజచు. (చా, ఒలుపు) ర. దోంయ; కొల్ల 'వెట్టు. “గీ సాతుయాడి చనంగం వనరులు దాశి, నలుగురం బట్టి ధనమెల్ల సొలిచి కొనిని.” "5 "ధీం ౭, ఆ. ౨౫౦ “క. ఒకనాం డొగముదిసాటుని, నొకచో నాతోడిబోయ లొలిచికొనంగాళి దశ, 9 ఆ ౧౨ కీ (ము మొ తొక్క తీయు, 'వాః = నారింజ ప we

(ఒలుచు, థా) 1. ఒలుచుట, ఉఊదా;-లాబఒలుపు:బప్పు,. 2, ఒకానొక కావ్య దోషము. “ద్వి, తలవిరు వనమ్మగ్ర్యత శిథిలబంధ్గ, మొలు ఇంధంబు (గ్రామ్యోీ, , ” పండితా, దీకా. _*౧, ఫు.

ఒలె దే మి ఇల్లై వస్త్రము. “సీ ,,ఒలిల్‌ "వైచు బారులో అయి ౬, ఆ ౭2౭.

ఓలెవాటు. దే. ఏ. (ఒలెశేవొటు) 1 వన్త భార అము బట్ట కట్టుకొనుట. “లయిగ్రాహి. సౌధ ములచోటులకుం గళలయలవాటులకు చాల యొులెవాటులకు రోసెకొ” కాళిందీ. ౨, ఆ ౫౦. 2 వళ్లైవాటు* (శారు) లి. ఒయా్య్యారము?గా ధరించిన యు_క్తరీయము. (ఆం. పౌ

“ద్వ. ..మండు నొల్భ్కు-ల జేరి షే ద్విః వాగిశ్ళ. టాం ౧౬.) 3, చం,

బల్కు

ఒలు. = ఉలుకు. 1. (కాలు) *మ..,.మవదేనా ఒల్ల (బోవు. చే. అ.

నిర్హ త్ర సాంద్రారుణపూర మొక్క. మొగినొల్క_౯ ఉత టే భార ఆది, మన్కి ఊఊ అర. రి (చిందు. “ద. వలిశె లతాంగి లేనగ వుపల్కు._లం గ దను బలర్క లొల్క్టలకాలి. దశా. ౧౦౭.

౭, గ ౧, =

ఒల్బు = ఒలంచు. 1. (ఊోడ-దీయుఎ “డా. ..దురా తుచర పట మొలుషండు,, “7 కం సంం ౨ ఆం రాల 2 (గొల్ల నొట్టుఎ “వీ చామల నచట నచ్చట నొల్చికొనంగ నాలోకించి... భారం నూ. ౧౮% ర (పెళబుకుు “చ. ఖరతర వి, తుండములం కన్నుల నొల్వంగ. ,.” మార్క పి ఆఅ దాం

టలర్పు = ఒలుప్రు. డు a DON, మ్వును, అత దార 95 5 రణ

నా. అనాను

జల్ల = జల్ల * (ఈ, ర)

ఒల్ల (బడు ద్య. అ. (క (ఒల్హ మిశివడుఎ. ఇల్లమి నందు. (చూ, ఒల్ల (బాటు

ఒల్ల బాటు. ద్వ. వి. (జల్ల మిశ పాటు 1. ఒల్ల మి. “ఆ. ..నీది నీప్రాణములయందు, నొల్ల బాటు నీకు నొలయంజేసె”

మార్కు, ర్వా &, కలు, 2, ఊెపీక్రు. “మ... , ఊల్హంబున నొల్ల యాటొ లనె,...” వారి ఊ ఆ ౧౮౨. విణ.

1. అపీతీంపహబడనిది. “వీ, యాగాదిదుర్హ భం టై.నదేవళ్వంబు నీకొల్ల (భాటయ్యె చేడుసూడ,” వెస ళ్‌, &, ౭౪, రై వ్యర్థము, ఇనికిమూలినది, షం + .ఊద్వ్భత్త శతి యధరో, పాత్తం బగు శేజ ముల్పయాజటై తోశకా” భార ఉద్యో. ¥, = ౨.9.9.

ఒల్ల (బుచ్చు. చే. నః [కీ (ఒల్ల (బోవు థా మూర్చ పుచ్చు. “ఆ. ఒక్కమాటు సురల నొల్హంబుచ్చు, వీరభ్య దృురణము,,,” వీర ళ్‌ ఆ, ౧వేల.

ఒల్హంబోకం చే. వి (ఒల్టమిశాపోక్రఎ. ఆదరించమి; అనాదరము, “ద్వి. "మెల్టనం చె వచ్చి మెచ్చి నాకీక్ళ, యొల్డు (బోకలు సేసె నొల్హంచో నిన్ను.” ఠం, రః ఆర, ౧౫9%, పు @, ళం:

529

రిలే గి

జీ (బల్ల మిశిపోవుం కే. మూ ర్పిల్లు. “చ. కలయంల మేన శోణితము గ మంగ ఖం శ్‌

లావజణి యొ (బోయి. +విహ్వూలం డయి లేఆి పై నొజగువైశృవణుం గని...” నిర్వ. ఈ ఆ ౭౪. 2, నిర్విక్టా మగు. “శా వెడల, .ఎరానమె భూవిభు:డు... పిల్ల ంబోవయగ జూచు పౌర నుజనన్యూహాంబు లాహి యనక” చంద్రా. ౧; ఆ లి 3. చేష్టలు దక్కు . ES + నినిచెం గూ రంబు లురంబునందు భ్పంక్కు_న నత డొల్పంబోయి రగకూబర మూ:తగ నిల్చి సోలు చుక.” భార విరా. సీ ఆ ౧౭౬. లీ వాడు. wn పగటి పీకెండ: దాడి, యొల్ల [బోయిన 'లేచెండుమళశ్లై పొదల” ఆము. ౨ ఆ. ౬.

౧ శ Wh జల్ల గిల్లు. చడ తం (క పాయు, కణించు. ము ౨4 చి ధృతివాయం బుయిలోట యల గల నుద్వేగం

బజకొ.. ల” వారె, డ్‌. య ఆ రాం,

ఒల్బ నం డే క్రి.విణ. దు 1. తిన్న గా. కక థి నీర జేక్షణుం డంతకా ) వల్లవబలసంయుతు: డై, యొల్లన గోష్టంబు సేర, ౪” భాగ. ౧0; స్క_౦. ప్రా. శాలి౭. 2. మిక్కు_టముగా. EI "eo ఒక చపలాతీమోవిచవి నొల్బనం జొక్కు

ననుక, RFS పరావా. ళో, ఆ, ౧౧. నీలా, 3, = ODO. 8. శీఘ్రుము గాం “ద్వి. చల్లని

కలము లచ్చటిగుంటం ద్రావి యొల్లన మరలి wale ద్వి. హరిశ్చ ఊ ౧౮౦౩.

ఒర్ఫ మి* దే, వి (వలచు. థా) L. ఇచ్చగింపమి.: “క సింగారములు (మ్రనీణతం జెలుల్యా కాంత కం జేసిరి లజ్ఞా, క్రాంతత నొల్లమి నటింప...” కళా. ౭,ఆ. ౯. 2. నిరాకరణము. “టాం ఒక్కొక వేళంబద్భ ముఖుః లొల్లమి సేయుదు రొక్క_ వేళ? బ్కెన్మ క్కు_వ నాదరింతురు ,* .” స్వా. 3,ఆ౬౯ా 4 9 అసవ్యూత “క కోరిక లుడిగినవానిక్సి నూ రక విశ్వంబుమోంద నొల్లమి పుట్టున్‌ .” కవికం

. స్వే. ఆం ౧౫౧. ఓ విరోధము. (ఆం. పా

ఒల్జ్బ ము, దే వి, మూర్చ, (ఆం. పూ

ఒల్టీయ = ఒల్లి. 1. (పాగ “ఊ. . , వెల్ళతలయొల్లి య మొళి దృఢంబుగా నమ్మ క్చెం గురునాథ

ఓల్లె ర్‌ ఎ భార. కర్ష్య 3, ఆ. 3౨౭. 9. (చైబట్టఎ “వీ, -మెజుంగటొన్టియతోడి మేనివాని” భాగ ౧౦, స్యాం వూ. ౫౮. త (వీరు “స్రీ అఫ్‌ చేకవిధియాగ్య మగుమడుంగొల్లియ నిర్ణాభిబిల ముగా నెటీక గట్టి. గీ... జలకమార్సిరి గౌ రికీ జలజముఖులు. హార. ఈ ఆ. ౮౧.

ఒన్దె చే. ఏ l. వస్త్రము. శుదపు నై కపుటొళ్లి: గట్టి. ..” ప్రభః ర్క, ఆ. ౧ళం. 2. చీర. “గీ. వలిపయొంటొ శ్లైతో నుగ

59

“డ్‌, .ఒక్కు సరి

స ఎలులం గూార్కు (మ్రియల... ఆము, ౨, ఆ. ౬౧. 8 చాలిక ధరించు వస్త్రము; పరికిణీ.

(ఆం. పాం

ఒల్లెంకః చే* వి. ఒకనిధ మగువేంపం (శ. రృ) అ అ ప్రి ;

బక వీరం చే. వచి. (ఒక్లై౫చీర్ఫ గర్భిణీ స్త్రీలు జట్టు కొనుటకై యొజుపు తెలుపునూట్ణు కలిపి చేసిన చీక. (ఆం పొం

ఒల్లెవాటు = వట్లినాటు. (శం ర

ఒఅర్వ = బలువు* (చొ. ఒలర్వవడు,)

ఒలు్టవడు. ద్య* ఆం శ్రీ (ఒల్వుశౌవడు౨ ఒలువ బడు, నీలు. “చ చిరముగ నొల్వువడ్డ నరసిం హునికంటెను ఇెద్దచే...” కు.

౭౬

నం. ర, ఆః

ఒవ్షమి* దీ. వి. (జవ్వు* థాఎ)!. విరోధము, గిట్టమి. “క ఒవ్వమిం గొరవులకుం గడు, ద వ్వయి.. స భారం ఆది. 8,ఆ.౨౧౭. రై, వోషముం, “జ... వ్య యొవ్వమి లేదు నావలన* **” కృ. శకు;. ££, ఆ ర ఒవ్వు- చే. అ శీ 1. గట్టు పొసంగు, “జ, ఒవ్వని వారు నవ్వ, * భార. విరా ౨ అ _.౨౮౬ ఆశ్వ ౧ ఆ. ౨౦౨. 82. రూపువెడు, అంద హీన మగు, “గీ. కునుమముకుళసన్ని ఛరద్యాం కకరము లింక్క కంది యొవ్వెడునే ==)” మార్క

౧) ఈ ౨౨౫౬ వి, వరి మొదలగువానివనః (లా

ఒనయు. చే, న క్రి" (ఈవదము నిరనుస్వారమని శొందజు. కాని యందులకు నిర్ధారక

జసు

ఒనీ

(యాగములు కానరాలేదు. వశా,, పూరి, స్వా. లను బట్టి సానుస్వ్యార మనుటే యు కము క, ఇచ్చు, “&..ర్థి నొసంగి నఫిష్సి తార్థ ముల్‌.” స్వా: ర, ఆ. ఈ౯ా “సీ, .,మణికమండ లు వొసంగిల” పారి, ౫% ఆ. ౮౬ భార శాం. ౬, అ. ౬౬. 0, వై వేద్యను పెట్టు, “గ్ల ఫా మొనరించి నడ్డింప భవ్రున కొనయి కుడుతు ...” వార. ౨ ఆ ౫1౨. లె. కలిగించు. కద విశాంతి యొనగలి వె ౫, ఆం ౮. డీ ఒన్న గించు. “క...,.మునిత నువవనా, తనువనసా వాతి కొసలక... చను. 3, ఆ, ౧౭౬ లీ. బనారాక రించు. “గీ. తనయిలాభ *బునకు' బ్ర, మోగదం౦బుం గాంది, కనకకశళిఖుం డెసం౫గిను గగ గశిప్కు ముఖ్యానస్తణం భూ దీన మాఖ్యులకును. క కంక ౧ మే భాగము. re యొనగుం నాంబన్‌ ౨.” తము. ఇఒ ఆ. 5౭. ర. బహుమనిం “గీ, .సామాణ్‌కులం నమసొమ్ము తెల్ల, నొసగులుగవైన,. శ్రభా ఈ ఆ

౧౦౧.

నషి. డీ, విణ. 1. నుంది సుందరుడు. “కం సీ

కాయొసవరి కగు...” చం. రొ. ఎ ఆ. ర. సా, ౧ ఆ ఏ౮ 2 దుందము; విభానవుళేము. “క బనవరినడకలు...” జం మచ. ఈ, ఆ ౧ళ ౩3. సా, గ్సి ఈ 3౮%

ఒసపరిగాయడు. చే. విణ. (ఒనవరిష'కొండు) సుంద

రుడు; విలాసవతుందు. “సీ. చివురువాతేఆ రచ్చ సేయు బో బీ బూరి యునపరిగాని వల్జాత్తు కెంపు.” "జీం, పంచ. ఏ త్‌, ఒలిగగొ.

ఒసపరిశనము. జే. ఏ. (ఉసపరి4శనము) అందము;

విలాసము. “లయవి'భొతి. , .నొసలివయి ముంగు

రుల యొనపరిళనంబునకు,..” బహు, లి ఆ, సగం ఒసవు = దను. (ఇచ్చు) “ఊ.,. వెన్నుడు

మెచ్చి యున్నండ్‌సవెన్‌ వరముల్‌ ,..” పి, పు 5 ఆ, *ం.

ఒసీ = పీసీ అం, భో శృ. ౭౨. “ట,..హ్మో బొ నొప్పి యమ్మ... పార్వ చీ అలం.

ఒనీ 525

ఒసీ = పీసి “క, , .తోడి తెరవ లొసీ నీ కెన్నే నెల | ఒళ్టుచేయు జే. అ. క్రి. (ఒట్రశచేయు) 1 బలి

లన...” పార్వ. 3, ఆ, ౮౭. ష్టముగ శరీరము పెరుగు. వా: - అపిల్హకు ఒళ్లు చేసినది. ఓ. నిస్సత్త్వముగ శరీరము ఊరు. వా;లాఆిమె కీమధ్య బాగుగా ఒట్టచేసినది. (ఒళ్టవచ్చు అనియు వాడుక

ఒనుకు. జే, ని, ఒకవిధ మగుగాలము. పహూంన క్క అ ౧లోర

ఒజనులంం డే, R393. శః తవ్వుకొను. “ద్వి. జన దిక్కు సీ వన నొసీలి పోవంగు నసమాన మూ కిది

ఓట్ల సెట్టు. చే. అ (క్కి. (ఒట్టే సెట్టు) బలియు- యర్హ్హ మే డేవి” పండితా. పురా, ౧౫౦, పు.

(శ. ర ఒజవనోే. చే. అవ్య. 1. ఆశ్చర్యార్థకము. దశా. ౧ గ్జీ అ ౧౬౯ లి. సంబోధనారకము. “మ... ఒవో కుమార యనుచున్‌" వ్యాసుండు ఏరంగ వన భాగ ౧ స్కాం? న గ్‌ ఎ 8 ద్రశంసార్థ కము. (చూ. ఒవోవనోఎ)

బవోోవో. జే. అవ్య (శ్రశంసార్థకము. (వృభొం

౧ వూ ౧౦ రెం

ఓ, ఉభం యు. జే. అన్య. కే. సంబోధనకో: బూంర్వ ము హెచ్చరించుటకు వాడంబడునుం “ఊస్‌ సదయాత్మ ...” వరాహా, ౭, ఆ. ౭౫%. 2. పా ర నాద్గర్లకము. “జ ,,..కడవడరో నుర

షీ. రా. యు. రోగి. తి. వన 'జొలుపును “న్‌ చలో చల్ల...” దశా, రాజ ౧౨౫ ఉం ఆ _ర్రిని చెలువునుః ఉదా: కుయ్యో, నొట్లో. త్‌. పిలిచిన పలుకుట కువ యుక్తము. “క. ..గ్కు యను దంట పిలిచిన...” భాగ. రా స్మ ౯౧. రా నంచేహముం చెలు పును “మ... .ఆర్యామహాదేవియుక్‌, నను రక్షీంవ నెబుఐంగునో యొటుంగదో నాభాగ్య మె ట్లున్నదో. భెగం ౧౦) స్మం ఫూ. ౧౭౨౫ {. (పృశ్నముం చెలుపును. “ద, ,.సమరంబె

బళగు = ఓళవుం (వీణానండము “య్య పాతు సారిష్ట "లేని చావదండమునోజ, లలితతం, త్రి లేని యు భం బోలె” భా, దాం ఆదం ఎలి రం ఆలీ 2X.

ఓఒళరు, చే, వి 1. చేరము. డై. న్యాజము. మిష. అం డీ తబ్బిబ్బు మాటలాడు. (ఆం. పా

ఒళవరి. బే. విణ. (2ళవు4+అరి) మర్మ స్టాండు, (శర

ఒళను. దే. ఏ. 1. వీశాపండము, “ఆ, తివిచి చూడ

లేచా గవుసెన' యెన్నండు, నొళవు దుమ గప్పీ యుప్వు డాంి, తంతు లూడి విన్న:ందన 'మొంబె నిది యేమి, మవహాతి యున్నయునికి మౌొనిచం,ద.” కకు. ౨, ఆ. రోగ. 2 రహస్య ము “చ...స్కీ వనువమ చేవదానవమవహాహావ నాటకసూ త, ధారివై, భునముగ పీణౌ మోటు లయకాండవు సీయొళ వే నెజబుంగ నే” శశాం. ఆ అ, ౧౯౧. విజ ఎ౨ాఆఅ౦౦. లె. వలపు కనే నునుమోవి సెఠీవి మును చింబనికురంబముల శేగురాచిల్క. కొళవు లియ్య-” కువల ఈ; ఆ. గి 5౯.

ఒళ్లము. డే, వి నీడుపలముల యెత్తు. (ఆం. పౌ)

ఒళ్లు. చణ క్స్‌ జా ఓడలు డేవాము. “ఊా.. .ఒళ్లు

చెడ్డవాం డెక్క టిజేవిమిండం డను టెల్చ యథా

ర్‌ు 'ఫండుఠాంగకాలి రొ, స ర ఆ, గు,

యొనర్చెదవో.. .జెతో స్తే యంచు వచియింశె దనో...” ఊ రా. రి, ఆ. ళు. రీ. కిమర్థకయు. ఆం. భా కృ. ౭౦. 9 కాక్వర్థకము. “మ గృవాసమ్తార్దన మూ జలాహరణమో...”ో ఆము. స ఆ. ౯౧. 10. కా౭బోలు అనునర్థ మును చెలుపును. “శా. ప్రారంభించిన వేద 'పాఠమునకున్‌ (బృత్యూవా మానంచునో, 4౪” పాండు. 3, ఆ. 33. 1l. ఆతేప నిరసనా

జ న (6 ప్రాచుర్యాదులం చెలుపును. వాహాపీ నవమి

యందము! ఎవడో దారిపోవువాండు, భీమ. ౧, ఈ ౧౧౫% 12. సంఖ్యాధిక్యాదులను నూచించును. “జా, _ ,ఎన్నాళ్ళనో యుండి 44 పాండు, 9, ఆ 33. ఇట్టే ఇతరము లూహీం౦చునది. వెం స (సం, నీక ఒక “శా, ఓర్యాత్రిం గనుజెప్ప వేయక, కాశీం

శ్సీంకొ

అ జ ఇళ క్కి ఆ. ౧౮౯ సం. పి, పీ, పుం. బహ (తె

నుంగున దీనికి వ్య స్త ప్రయోగము లేదు

526

ఫీగు

యోకిట్ల వుట. బసు ౧; ఆ. ౧౯, పు, 2 రోత. (శ. రం

రీ కారము. నరం కిం ౫ పుం. 1. ర్‌ం గును చణ ఓ8ిలించుం నః వు రి ణి డోకు. ఆర్స్‌ శ +దిల్లం బెట్టకు

వాత్ష్సగములు, పీంళ్చతి. ర ప్రారంభము. తస

మతిం =

పేంక్పతిం సం, ఏ ఇం స్త్ర" సీంకారము. “గీ. మొదలి తుది యోంక్ళతులతోడ మూర్ధ మగుచు వ్యా

హృతులు మూంటినాల్లింటి నధిగమించి, మ్మక్క

రాజుంబు గాయత్రి మహిమ నొవ్వు” కాశీ,

నే ఆ. ౨౧౦.

లి పః ని పండ: దే. ఏ. గాడిదయాజిపు. (చూ, టండ్ర,

చెట్టు “" చ్‌ "3 ON ఓండ్ర, పెట్టు. చే. అ, డీ (బాడుగ నెట్టు) గాడిద యజచు, “క..నవీనుల్‌, బెండువడ నోంఢడ్ర,

చెట్టుచు, దుండగపు ఖగంబు, ౪” వేం. పంచ. 3, ఆం 3.

ఓండ్రించే. = పండ పెట్టు. (శ. ర)

ర్స్‌ంక, డే, నం పుల్ల కలిచె ప, ర్స ..మీంకవం "ణక +. +అప్పు, ౨ ఈ ౧౯౭.

ఓయలివె = పీక (శ రు (టఉశషాకలివె

సీకణము, సం, ఏ. ఈ పుం యూకము, పేను,

ఫీకణి. సం ప రం పుం. వేను

శీకము. సం. విం న్‌, ట్ర నం ఓకస్సు.

ఓకర, వై, వి. (సం, ఊద్దారః. క. ఓకరికె 1. డోయు.

"రీ ఫీకర బలిసెం జిట్టుములసందడి మించే...” చేం. పంచ. సి అ డాం 0 రోత. (శ.రుబ్రా

ఓకరించే. వై. ఈ క్రి. ఓ డోశు వచ్చు. (శ. ఈ ట్రౌఎ 2. రోయవడు. (శ, ర బ్రా లి. డోకు. (ఆం. పాం

ఓకరింత. వై. వి 1. పీకరెంచుట. (శ. ర బ్రా ఓం రోత (శరం బ్రాం) ౮. వాంతికి పూర్వము

కలుగు వికారము. (ఆం. పాం ఓక్రన్సు. నం విం స్‌ నః 1. ఇల్లు ర, ఆశయము

షీకిలి. వై. ని. 1. ఓీకోర డోంు, “ద్వి. వడయతి శీల పుంజూలు భనిపాకములకు, నొడంబడ కునికినో

మని యోశిబలించులి భా, రా. యు. ౨౨౧౬. స (క్కి, అసహ్యించుకొను. “గీ. ఊవనిషత్తన్న వీనుల నోకిలించు,. . . కాళింగాపున్ననరుండు మో తృమునం దనిసి”” “కాకీ. * ఆ. స మల్హ్ల. ౨) అ ౬౭.

కీకిలింత. చె నిం (సీకిలించు భా 1; కీజసిగత. “చ. ..బీకిలి, తలు పొడసూపె...” సెశకు. ౨5 ఈ Ne. ర రోం (శ రం

త్‌ ఇ సీ స్‌ు మి న! విం 1. దుర్భిణియం తృము, దుర దగ్శినియంత్రము. (శ, రృ 2. అభ కారము. (డ్రా) పీ గాత్యము- చ్‌" విణ *ఎవుంగళము, (శర స్రైఎ

పేగికమగు. వై. అం [క్రి (రీగితము అగు పౌలు వడు, తగు. “టా. ..ఈ, యోటి ననాథు పాటు వడ నోగిళమైతివి, ..” భోం ౫ ఆ. ౨రారా.

పీగితము- 'వై.. వి, (సం. యు క్షమ తగినది. “సీ,., ఒరులయాటలం బడ నోగితముగ.” నృసిం. ఎక్సు ఆ. ౯౦.

పగిరము. వై. వ. (సం, ఆహారం) 1. ఆహార పదార్థము. “సీ, జీవిలేశ్వరుండు డించిన యోగి రంబులు గుత్స సేయక భుక్తిగొనుట తగవు” కాశీ. స్ప ఆ. 2౫. 2. అన్నము, “ఊ.,.అర టాకుం జూచినన్‌, ర్ఫుల్లనె గుండే యోగిరము శాకములుం బొడగానరామికిన్‌.*” భిము, ౨, ఆ. ౧౩౮. లె. ఆహారము, తిండి, “సీ. పాలనీయ మశే షృశై లసా మ్రాజ్యంబు యాగవావిర్భాగ మోగి రంబు*” హర. ఫ్య ఆ. ౨౦.

పీసు. చే. వి. 1. చెజుసు. (బాగోగులు = నుంచి వెడ్డలం 2, కీడు. (శ.ర్ఫ విణ 1. చెడ్డది; చెడినది* సాః_బాగు చేయం బోయిన పీ నో నది* 2 దుష్టుడు, చెడ్డవాడు. “ఆ, ఓగు నోగు మెచ్చు...” వేమన 33. “పీ, ఓగు దూబర దిండి యోావవాండు,, వొంస సగ ఈ ౧౧౫

కీని క్రి? కీజ

పీసలవాండు, దే, విణ (మీగులు వాడు.) ఆథమా ధర్మ ము, “డీ రాజవై చేడు కడవట నోజ ధమ చిహ్నుండు, మిక్కిలి: తక్కువవాం డను కాల శతెచ్చుకొంటివి పాయని తిట్టు రట్టు.” పరా గు రుగలవాండు, “నీ స్రోరం దన కోడి సాజు హా, ౭, ఆ. ౨౬. డీ ఆజ. “గ్‌, చాన కేర్యద్రులం సీహారరో చిం బట్టుకొనిపోయి దానవ ప్రభుః డు బంప్రుము వలనుగాగ్క, నుదయవేళకుః జనుడేల పీలరీకి, వారి శల ను నోగులవానిం ఖా. నుర నోజ చేసి” భా. రాయు, ౨౬3౧. ర వ

దం fies జీడి నిల 'యచ్చాశ్తి విడివె” కు. సం, కృతి, స్వభావము, సా, ౨, ఆ, ౧౧౯ 6. పిపి. 9 &, ౧౯౬

a .అుే, మయూజన్‌ శొక ద్వీపం, వీజుబూ పీసలాడుచేు. బే. అ. డీ (ఓగులు శాపొడుచు ద్వీ బమునకు నినువుడి బఏిరివికొ”' వరాహా,

'దేవురించు, దైన్యపడు. (శ. రు) ౧౦, ఆ. ౧౬౬. 7. భయము. “చ, ,.వది శిరం ఓీళుము. సం. వి. అ. పుం. 1. సమావాము. డి, వ్ర| బులు నోజ యొనర్చ: జూడ్కి కిక” ఛా. రా, చాహొ ము. ఏ, వరుస. 4, ఉప దేశము. ఆర. చ ఆం ౧౦౫ చెం విం (నం ఓజస్‌.

క మీజేఎ 1. వికాసము, శోభ. “వ. ..సరోజం బుల యోజయు నుధాకలశంబుల విలసనంబును పీశుల్ల. చే. అవ్య. (మీ4-చెళ్లెల ఆశ ఎర్యసంతాపా _.. పాండు, 3ొఆ.౧౭౯. 2. ఊత్సాహాములోగీ

దులం చెలుపుమాట. “ఆ. అడుగ దలంచి కొంచె ..ఏ నుండ వెజెపేల నావగాక్క నూజు బొదు

మడిగితి నోచెల్ల, దాతపెంపు సొంపు దలంవ జ మా రని యోజం జెప్పె, శ క్రతనయుండు

సీచెలం డే, అవ్య. పీచెల్ల, (శం ర

వలె భాగం రా సం. ౫౬౮ “క సీచెల్లి |. దనయోధజనుల శెల్హ లి” భార. భక. 3, ఆ. విరహిణీవధ, మేచతురత నీకు...” స్వా. 33 702. 3. కేజము. “ఊ్‌...శాములు రాజు ఆ. ౨౬. బుషీం దు డటంచుః బల్కలగాం డేజము ఓీచే = పీగు, (యా పీచవాండుఎ నొంది యాహరిణదేహామునందలి. ప్రీతి జేసి ఓచేవాండు. దే. విణ. (ఓీచే4-వాడు) దుష్టుడు.) నా, యోజ సెడంగ నేం జెడితి యోగిజనంబుల హంస ౪% అ, ౧౧9 లేన చల౫ై ౪” భాగం ౫% స్కాం, ౧, ఈ ౧౧౬

4. నేర్చు. భార విరా, ౨ ఆ. ౧౬. కీ, (సం,

ఉపాధ్యాయ క పజ ఊపాభ్యాయు:డు

ళ్‌ రాజనై యావు విరహాన్ని రాంజవైచు, నోజ

ఓీజస్వంతుండు. నం, విణ. (ల్‌, స్వతీ, త్‌) ఓజసి * వై తె గణింహ బ మోజవైరి” రా, ఏ రఅ.కోజ.

ఓబిస్టీ. సం విణ. (న్‌. సః న్‌ఎ పీజన్సు కలవాడు. భార. స్తీ ఈఈ ౧౨౬

పీజస్సు, సం వి స్‌, న 1. బలము, 2. ధాతుపుష్టి. పీజేగొను. దే. అం క్కి. (యీజశాకొను) సానుకూల 3. జ్ఞూస్నేదియపటిను. ఓ. ఉఊత్సావాము,| మగు “చ,,.శీతగిరీశుని పాలి కేగి మృత్సరిణ ర్‌, ఎండ. 6. ఒకానొక కావ్యగుణము. (దీర యకార్య -మోజగ్‌నంబల్క. రయంబున రండు సమాసము కు. +..." కరః, నం 2, ఆ ౮౬

పీజము, సం = ఓజస్సు. విణ (అ.ఆ.అఎ విమమము; బేసి (రాశి మొ)

పంపు క. న wreak లలవడ నోజ

ఓజ యు. చే. వి 1. విధము, రీతి “క రాజో గొలుపు... కు. సం, ౮) ఆ ౧౪౦. చిత ధర్మ ంబుల్క యోజ విశదభంగిం జెప్పితి...” | ఓజేపడు. ద్య. ఆం క్రి (టజశివడుఎ చక్కంబడు; భార. = ౪, ఆ. 3. 2. సన్మార్గము. “ క ప్‌ వీదించు. “వ... పృయోజనం బోజపడనేర దని నెడి నడుచుభ కుల, నోజకు రాంజేయ ళిచుండ యననూయ శకుంతలం డగ్గఅి. ., * కిన, శకం, యొడయండు...”” శివ సా, ౨౧౧ శ నీతి 3, ఆ. ఫి.

ర్టీజ్ట ర్‌లవ కీట

వీజిలుము. ద్వ చ 8" (మీజవడు ఛి మే) 1. డుం, చశాటవనమునం బనులం న్సీ్సి క భాగ, ౧ అలవజచు; సీదముచేయు- “ోగీ,.,.ఈ బాలు నస్యం, ౧౦౪౯ శికమీంచువార మింక, న"య్యాన "'య్యానం "ఊలివిక్‌ కీటమిక = పీటమిః (వరొౌొజయము “డ్‌, , .నాయొ ఆ ణా య 33 కళ నోజవజిచి, వెళ్తిందేర్తుము . =. న్ఫసీం, ర, ఆ. దుర నోడితి చా మను:డన్న "మేదినీ సాలురు

ఒ5ర్రీ అ ఏనాం 2 చేయు. గె... “బ్రహ లేజము దివియ on ._ పీటమక “చుకొని యట్టుల వేసి రుక్కఆన్‌*” గ నోజవజి-చి ల్‌ విష్ణుః నాః 5 ఆః ౨౭౯ నిర్వ. ఇగ ఆ. ౨౭.

సీజ్చిబ తి. వై. వి, (ధీజ4-బంతిం ఒజ్జబంతి, మేలు కీటమివడు. ద్వ. అ. (కి | (సీటమిశవడుఎ పీడ, బంతి? ఆదర్శము. (రీ ఓ ఉవిదల కీభొమ యోజ (చూ ఓటమి పాటు

బంతిలో చక్రం భా ౧ కవి ౪౧

ఓహ, జే, వి. (క పజ 1. వనివాండు, శిల్పి. “సీ. . . *.వనివానిపేరుగా భొసిలు నో జన...” ఆం. భా, ది. ౨౮౨. 2 శిల్పుల బిరుదాంకము. ఊచదా:-కా మోజు. ము. ల. కంసాలి. (ఆం.పాఎ

పీట, చే. ఏ. 1. భయము. “ఆ. పీండె వచ్చుచున్న స్య వడు పాూర్లుడు మన్క మేమిసేయు వార మో వుదక్క, నొరులు నిలుదరించ నోవెడువారలే, రోట లేక శాంి యోర్వవలయు” భార విరా, ౫ ఆ. ౧౮౧. 2, సంకోచము. “ఈ ఓీట ఓటము. జే. వి 1. పీట భయము. “ఆ, అశ్వ మేధ మొకింకయేనియు. సుయోధను_ చిత్తమునందు చునకో నగ్చిశం టైనయి% యశ్వరాజు నిట్టు లేదు...” ఛార ఉద్యో, 3, ఆ. ౧౦౪ 8... కహరించ్చి ద్రుద్చుగొఅక యీనమ్ముద్రజేశం చేర్చు. “ఆ. మాట ఫొం 'చెటేంగి యోటమై బున నోట మెడంద "లేశ యున్న వొండు.” భారం నల్హన్క "చేరి కౌరవేందు చిక్తవృ త్తి; కనుగుణం ఆర. 5, అ. ౬3. ఓడుట, వరాజయము, బు గాంగ నానతుం డగుచుం బ్రార్థించి యడుగ “వ... గెలుపు నోటుబును సరిగా. ఉం కున్నం జట గుపడదు.” భారం ఉద్యో. ౧)ఆ౨౧.| వారిశే, ఈ ౧౫౬ డీ. చరాజయము, “చ.. .వన్నిదంపుగెలుపోటలు పీటం, చే. విణ, (దట) వరాబితుండు, ఓడి దీర్చంగ.. ప్రభా. 3, ఆ. ౬. పోయిన చాడు. “సీ, భక్తుడు గాల్ప9 పరమే సీటకండ, చే. ఏ. (ఓట4కండ్ఫ 1. పిటీకీకండు శుం డోట) యనుటకు "శ్వతవాహానుండె సాొశ్నీ, భయస్వభావము. “సీ,..కాలారి యను నోట| న్ను, ౨ ఈ ౧౫౮. కండ లేకి” కునం. ర ఆ. జ౧* 2. భయము. | పీటలు. జే. అ. క, 1, ఓీడిపోన్స. “ఊం ఇుతకు “శా. వీమేమిమది నోటకండ 'నెడి బేవేంద్రాదు. మున్ను నీజనకుం డోటటణి పొతె...” భార దో* లుద్వ ఎకులెః నామాందం ననుచాంచిశే...”' కు. ౨, ఈ ౯ాగా 2, బెదరు. “ఉ,..,సారు లోటులకి నం ౧౦, ఆ ౧౩౨౮ గ్రైట్టవాఅంగకాలో భొరం దో రీ ఆ ౧4%. ఓటమి. చే. వి (పడు థా) 1. పీడుటు వరాజయ | _ లి* నిర్భలనుగు, సత్త్వహీనమగు “గీ, తోలి యో ము. “క, గేలుపును నోటమియును ననిం గలం టణీపోనీక దొడ్డి నాయి పొడువ నడునను నలు గవె,..” భార రో కాఆ,౨౮౯ 2, అవ చెసఫొంచి యోడి” వారి పూ ఇల ౧౨౮ మానము, పరాభవము. “క, కావున సీయోటమి। “క నరభోజను లిట్లోటణీ నరునకో ెన్ని చ్చి నీ కేవెరవునం చబాయు... కళొ. ౭, అ. తూలినం గని కోపా, తురు లగుచు,,.” కుం ౨౦౭ భి, భయము, “క ఓటమితో ెల్లప్వు]) సం, ౧౨ ఆ ౬$ి,

ఓీటమిపాటు* ద్వ. వి. (మీటమివడు. థా పీటమి, పరాజయము. “శా. ఆటోచంబునం జము టా మగల. . .నీరాటమున్‌ సీటిపో, రాట న్నోటమి పాటు: జూపుట కరణ్యాటంబు వాచాటమైంలో భాగం రా స్కాం, ౫౭.

టమివెట్టు. చే. స కీ. (ఓీటమి4- పెట్టు పీడించు. “క నిటలవి చేసి వెంచెత, యోటమివెట్టు గడం గి యున్నట్రియెడన్‌* వార. ౭, ఆ. ౫9.

కీట 529

ఓట్రి

పీటవడు ద్వ. అ. శ్రీ* (ఉటగావడుఎ). 1 భయ పీటుచేయు. బే, స + (ఓటుషాజేయు) ఆవమా

వడు. “వ, .పీటవడకుండ సార్రవావులం గడి పుచ్చి...” కాకీ ర్కఆ ఒర డై అవమాన

పడు. (చూం పీటవజచు)

పీటవజమే, ద్వ. స శ్రీః (ఓటవడు ధా. స్రేఎ పరిభ| పీటుపడు. ద్వ అ. క్రి,

వించు, అవమానించు.''గీ...ఇట్టతండు నిన్ను, నోట వఅచుట తగునె సీ కోర్వం దథణె.” కళా, ౭: షూ +కిరక్నః

ఓటార్చు. చే. న డయ పీడించు. స దట్టించి పూరి జాతము. దెచ్చె. .వరుణం నోటాశ్చె., . వ డ్‌ హారి, జక ఆం ౬ఒకరం

కీటాణు = మీటు. (నిర్బలంండున “క వేటోొక విలు గొని యమ్లుల, గీ "మెణుంగననారనములు గిలీకొలిపిన నో, టాఆీ "మెయి గొశ్నిత్తురు, వాజ నతడు "ే3ంమోందం బడి మూర్శిశ్లైక ౫” భారం దో. ౫% ఆ ౧౩౮

సీటాలుమే. = పీటార్చు. దే. న శీ క్రీడించు. (చూ, పీటార్పు

ఓకిగుల్చ చే. మ్‌ నత్తగుల్ల “డు ఫై -ఆణిముత్యముత్‌ , పుక్రాడుతాామ,పర్ట్మి మణీ పుట్టకయున్న దె యో టిగుల్ల యుక ఎ” ప్రబంధం ఇ౭౯-

పఓటిల్లు. దే. అ. (క్రి. పీడు, సంకోచించు. “ద్వి... | పీటుపజుమే. దే సా (క్కి. (ఓటుపడుం ధాం

తనవీటిలోన, నున్నం జంపుదు నని యోటిల కాదె” రం, రా, యు. 300, సు

నించుు భంగపజచు. “ఆ పొన్న పువ్వుదీటు పోల్చు లోకులమాట్క, నోటువేసి వేల్పుబోటి నాఫి, వి స్పరిల్లె,..” రసిక. ఇ ఆ. ౧౦౦.

(ఓీటుశేపడు 1 సీడి

పోను. “ఆ,..క్కా మోవభోగనిరతుం డోటు వడండెి భార ఆది. ౭, ఆ ౬9. కాశీ,

క్క ఈర. 2, వివశమగు పరవశమగు. “వ... తదీయ రూదరేఖావిలాసంబులకు నోటువడి. . .” భాగం 3, స్యాం, ౧౦౦౭. తి. భ్రాంతివడం, మోసపోవు* “చ, . .కామనుఖంబులా యంచు భావుకుల్‌ , కనుగొన లగ్గ నోటువడరాః గర -మొవ్వుదు రవ్వరాంగనల్‌ *” క, సం. ౭2, ఆ ౧౨౬ “వ, , .గోమాయువు మృదుమధుర భాష ఆంబులకు నోటువడి. ...*నా* పంచ ళ్కోఆ.రోరా ఓ. అచ్చెరువడు; నిశ్చేష్టులగుం “ఊఉ, ,, ఊద్మగ్కత వారలు పోర వారిద్యోర్టీలలు సూచి కోటువడి రెండుబలంబుల యోధపవీరులుక =” భార. శల్య. ౧, ఆ 3౨౨. స ఇ కి" ఓడిపోయి పోంగొట్టు కొను. “గీ. మున్ను దన్నోటువడి మణీ నన్ను, నోటు, వడియెనో ,... భార నభా. ౨ ఆం ౨౦౯.

"పీ పీడించు, “గీ లాటభూ'పాలముఖ్యుల నోటు వీచె” రాఘవః ౧, ఆ ౭. అచ్చ. ఆర ౯౦.

ఓీటిల్లుచిందఆ. జే. వి. బాల క్రీ డావిశేషము. కాళ. | ఓటు'పాటు. ద్వ. వి. (ఓీటుపడు. ఛా) అపజయము,

3, ఆ. 33.

ఓీటు. బే. వి. 1. అపజయము. (చూ, ఓటుసకు) 2+ భంగము. (చూ. పీటుచేయు 8. ఆం వ్ర

జాస్వ్యామిక చ్రభుక్వమున వ్యక్తికి గల పౌర పీ

న్వత్వపువాక్కు. ; అవాక్కు... వినియోగించు వశ్త్రము, అవ్య. (చ్రశ్నమును "చెలుపునుః

“ఉడ్తా, వింతలు భూమి నేమయిన వింటి వె పౌరులు

“న, ముంనసి నిశితాస్త్రములం వానీ ముఖము

నిండ, దిటు కొలిపిన వాం డోటుపాటు లేక అధ్యా. యు 0౧ ర్క రె తగ్నేం

టుపుమే. దే. స శ్‌ (మీటుశాపుచ్చు పీడించు.

“చ్చ _ _రావణుం డిందు, భంగించె హుతాశను నోటుపుచ్చె నంశకుం బజపె.,... ఫెరాాయు, ర6జఊొ0,

సన్నుం గూర్చి ని దింతురొ యొంతురో... బట్కించు. డే. స. శీ వంచించు ; వర్షించు

వినకుందు వోటు వి,న్నంతయం నీవు 'దాంవక యభథార్లముగా వివరింపు నావుడుకొ” ఉం రా ౬, చా ౧౯౨4 స్వా = ఈ, ళీ,

67

“మం కప్పు లోట్రి ంతురు గాక చందురుంజె వక్షంబు. . . కప్టిజాంసాస్థిరావంపు మను ఏత ర్యాంపల దుర్వివేకులు రప్తాక 'భోగిర్మతు, క

క్రీడ

లెల్ల... మల్ల, శృం, రజ (ోప్రశారికేమ నాక” అని మూలము, 'వంచిశచిత్త అని వ్యాఖ్య.)

ఫీడు దై* క్‌ (నం, వరోడ;, న్‌ పీడ కలము, నావ. “డా నెట్టన ధర్మ నందనుండు ని న్నవలం బము సేసి యోడరో?ం, గట్టిన యోడవోతలె గత

580

కీడి

శిరియుం బోచ్చును బ్రాణహానియం ననన్‌ , , కొాళం Ep O౧౧.

ఓడబేవోరి. ద్వ. వి. (ఓీడ4- బేహారి) పీడా వర్ణ

కము చేయువాడు, పీడుకాండు. “సీ, అతనికి గీతాదిగతు లెల్ల వినిపిం దునప్వేళ నోడబేహరి యొకడు.” 'వైజ రో, ఆ. ౨౨.

శారవ్చండై కడు దూలె,..” భార సభొ* పీడళేవుం ద్య. వి. (ఓడరేవు సీడలం వచ్చి చేరు

౨ ఆ.౪ం. రామా. క, ఆ ఒం వ్రభాం ౧; ఆ ౯౪. సా; పీడ దాంటుదాత పీడమల్ల య్య ఓడ 'దాంటినత ర్వాత బో డిమల్ల య్య.

నట్టియం మరల బయలు దేజునట్టియుకేవు. దః

...అయ్యమునానది యోడశేవునకొ. భార ఆది, 3, ఆ, బెడ

కీజంగి. ద్రై* వి 1. ఓడవాండు; చడవవాండు,(శంరఎ రీశవము. చం. విం ఆ, సం. బళా సెళరాగము

2. దోశికు లోకట్టువేనెడు దూలము. (శ, రు Sas,

పీడకాండు, ద్య. వ. (ఓడశేకాండుం) 1. నావి కడు. 2. ఓీడసెై సరకు లంపియుం6 చెచ్చియు వర్తకము చేయువాడు, “గ అతనినగరున నోడ కాం డగుదు నొకండు, వెలయు వనుముంతు. డనుగార చెలున్నమోిఅ.” శుక. ౧, ఆ. ౧౭౨.

ఓీడకూలి. ద్వ, వి, (తీడ4-కూలి) తరపణ్యము, శేవు “అ, తురగమునకుః బణము పురుషున కరవణ, మాండందాని వైన నంమసగము, వేగు ముట్టు నందు ప్రేగు విడుపునందు, నోడకూలి గొనుట

9 యుచిత మండు. విజ. ప్రా లోడ

పీడపసుప్రు. ద్య. వి (గీడశపనుపుఎ విదేశము నుండి యోడఎవై దిగుమతి యగు మేళిమి రంగు గలవసుపు, “డూ పోకలు నాకు లోడ వసుపున్‌ గుడమున్‌.... ఊ పహారిశ్చు ఈ, ఆం కకం

పీడపోశం వై. వి (ఓఉడచేిపోక) నిబేశమునుండి యోడవవై. దిగుముతియగు. శ్రేస్థ్రమెన పోఢ. “రగడ. ఠీవి నలఖర్జూ రములం బురుడించు నల్ద వె ఊకూడపోశలు, శీ వెలయు గేదంగిజేకుల ఇలు పు గల సిచండుటాకులంట శుకం ౧ అం .౨౨.౨. ఓీడబేరము. ద్వ. ని. (పీడ4- బేరము ఓడమైంజేయు వ్యాపారము, “ను, నరనాథాశ్ర్రయ మూడ బేర మును బెన్మం కృంబు సీదించినన్‌, అరయన్‌ దొడ్డఫలంబు గట్జంనదిగా కాకార్యమే తప్పినన్‌ ,

ద్వ విం (మీడ వాయడం.) క్‌థ నోడపు వందు sp భా జః ౧౫౮

పీడించు. డే. గం శీ (వీడు. "భాం దే పీర్చు, ఓడునట్టు చేయు. 'సీ.. “వతివింధ్యుం డను విని నోడించి...” భౌర నభొ* ౧, ఆ.౨౨౮

ఓడిక.ఊభ, బేవి(పీడుంధాఎ 1. క్రిందికి ఓడెడునీరు. “ర కజచుగాం 'శెక్కు టద్దముల నోడిళ లైన కన్నీరు దుడిది మొగంబు గడిగి జై. ఇ, ఆ. రాని 2 ప్రవాహము. “క, ఊడుకోనం బడు మధూలిక, యోడికలకు,... అము, ౫ ఈ ౧౩౭ “శా. ..అక్రువజం బోడిళళ్‌ , గట్టన్‌' పనే. స్వాం ¥, ఆఅ, జో భారి. వా. ౭,ఆ.౪ 2 విణ. ప్రవహించునది. “చ, . ,నురసింధుతోయ ముల గూడినయోడీకవాగు:కైే వడిన్‌” cD ౧ €, రాగో నం. వి అం స్తీ ధాన్య వొెళీవము,

పీడిగిలం పీడిగిల్టు- చే. ఆ. | క్రి. మ. ప్రవహించు, “గీ, ఈవ్సి కార్థంబునకుం చాలు సృాదయరుచియు, నిమ్నుమున కోజిగిలునీరు నిలువరాదు” నార ర్క అ ౭. (౪, కఈష్సికార్థ స్థీరనిశ్నయం మన$;పయశ్చ నిమ్నాభిముఖం (సృ తీవయేత్‌ =” నం రుం నం. uD 1) రాసీ, లి, ఆ. ౧౦౧౧ 2. వరుగాత్తు. “క... వెన్నెల వడమటిదిహ్కన కున్‌, బలవలనై యోడిగిలంగం బలవల జేన్‌.” ED యె &్డ, ౧౨౬. (శం రః పాం, “ఒడ్డగిలణ”

$6

షీడుబిళ్ల. జే. వి, (ఓడుచాబిళ్ట్ర) ఇంటివైం గ

ఓడు 581

బిందువు లుట్టివడణ” కాశీ ఇ ఆ ౧౮౪. ళో =D ౧౭౪.

ఓీడు. చే. అ, శ్రీః (కః పీడు) 1. పరాజయమందు. “క విను కర్లుని శే నోడితి,..” భార కర,

అ (33 3, ఆ. ఏ5. నిర్వ, 3,ఆ. 33. 2. భయపడు. “క ఉడిగింతును నర్పయాగ మోడకుం డింకన్‌.” భార. ఆది, వం. ఆ, _౨.లి.9. భార ఆది, 3,ఆ. ళో౧. 3. వెనుదీయు. “*ట్‌...విధి యోడక సే యుయగదయ్య క్రౌర్యముల్‌ భాగ. ౧౦,స్క_౦- సూ. ఈ౭౮ డీ. శక్తీహీన మగు. “చ,నీదగు

మన వాలం నా.

ఘీజె

నోడుసేసి,,.” నిర్వ. ౬ ఆ, ౧౪౪. “క నిలు నిలు విడువిడు మంచును బిలువిడిం గూడువొని పిణుందం బఅ తెంచిన నృముల నోడుసేసి యం దజ్కు నిలిపె విజయలశీసాంప్రు నెలకొన నెల మిన్‌.” నిర్వ. ౭, స్త

ఓడ్రము, సం. వి. అ. పుం, డఢ) మనియు కొన్ని

నిఫఘుంటువులం గలదు) 1. ఉక్క_లడదేశము. (ఒరిస్సా) 2 దాసనము శీ, (త్రి* నిం

టీ డ్ఫుడు. నం, వి, ఆ పుం ఓడ చేశ శ్థుఃడు.

పదంబున నే నిటు లుండ నోడుదున్‌, భన బో ే* నొ" హీక్తీరీయము. (ఆం. పా ముగ నీవు నీవదము గైకొనవే యవికల్పభావ | ఘీకీము. సం, వణ. (ఆ. ఆ. అ 1. ప్రోతము, కొట్టం

నన్‌.” భార. ఆర. ౨ ఆ. ౧౫౦ ర్‌. చశమగు.

“ఊఊ. . .సీదుపుక్తు అ ప్పాడికి నోడరు +” భార | (త్తు

భ్‌. By ఆ, ఎకుడ 0 6. "పాలరీఫోను. ద వెజచి నిమోలితాక్స లము "వెన్ను కొదింగడు

పువ్వుంబోండులన్‌ , 'వెఐవకుం డోడకుం డనుచు'

వనము. భం నింజా పుం. న. అన్నము.

బడినది, 2. అడ్డముగా చేయంబడినది. వ్రు సం. షి జడ పుం, పిల్లి.

న. మే ఘము.

ba? వారి. ప్రొ. రాత, ళో ?. న్రవించు, కేవము. నె ఐం (నం. ఆవపాకః) అవహాతము,

కాలు. వాఃలానీ ల్లో డుచున్నవి. స. శ్రీ పోయ గొట్టుకొను. “వ. . .సీతనయుండు గుణనిధి 'నెత్తం బున నోడినవి _శ్రంబునకై యాయంగలీయకంబు నా కిచ్చె...”కాకీ- రోఆ ౧౧౦. దశ. ౫ ఆ ౬౫. వి (వృ శ్రీనిమ్మాక్ర మాపవిభ_క్టికము. టికు ఎడ. “ద్వి పీడునం బోసినయుదకంబం

వనుణగు "మొదలగుమృగ ములను బట్టుకొనుటన్తై లీ వ్వెడుగొ యి. “క్క వల యురి యోదము గాలము. గలిగిగదా మృగము. బక్షీ గజము రుషుము దృకులు వట్టుదురు...” భార. శాం.

ల ఆ. ౧రాణ. హారి. ఫూ ౬, అం ౧.౨౮ టాం వారె. ళో ఆ. అల౯ాం

లట్లు” బస రె, అ. ౮౭౬ పంళివ సాొం|పీదారుమే. చే, స. కి," ఊరార్చు. (శ. ర వాల

౧౪౫౪. విలా. ఫీటిది, పగిలినది. ఊదా :-ఫీటికుండ,

ఓడువడు, ద్వ. అ క్రీ. (ఓడుగాపడు). పగులు, (చూ. పీడుపజచు

పీడుపఆచే. ద్వ. స క్రిం (ఓీడుపడు. ధాం పగుల గొట్టు; చిల్లులువుచ్చు. “ద, ,.ళగనల నడిచిన వ్మట్ధైలుం జైపడం దిగచినపెక్టాలు నోడుపజచిన చిందంబులు నొరగం ద్రోచిన దారబందంబులు “44 ఊం వారి, ౧,ఆ ౫3.

చెంకు. “సి, పిల్లికన్‌ రఠరనంపు చిగియోడుబిళ్తలు

ఓదార్చు = ఓీదారుచు, (శ. ఈ వాం కీదియ = ఓబెం (శ ళి ర ఓడ. జే. ఏ. పన, వరి మొదలగునవి కోసీ యక్క_డ

కడ నుంచెడంపోంచల ప్రోగు. కన శ్చచె య నయం దిర్దయావనాళ; కాదులు వెలంగు.4*లో ణం, భం ద్వి. ౨౨ ౭.

ప్పెడు| నూన నోచెలయొద్దః దిరుగుచు నానిని దిశు--

ఓం జాతికొంగం (శ. రు ట్రా

సే అచ్చ. అయో క వళాం. ళీఆ.౧౭ అః ధీదకొలుకు. = రీ జకొంగ. (శర. ల్‌) ఓడు సేయు. చే. స క్రిం (ఓీడు+ చేయు) చిల్లులు | పీదెవడు. ద్వ. అ. క్రి. (ఓచెగాపడు). ఓీచెలవలెం

వచ్చు; షీడించు, “ద, ,బలభుస్తరు నమ్ముల

బడు కవ్చగూలంం (చూ. ఓచెలువడు.)

ఘీజె

ఓీబెపాటు, ద్వ. వి (మీదెవడు. థా ఓచెవలెం బడుట, కుప్పగూలుట. “గీ సి వరుల నోచి, పాటు చేసితి వనుట యే-పాటి. ..” విజ. పీరిరర.

కీచాలువడు = పీచెపడు, “క. ఇరుంలగెలంకులకపులుఐ దను శరముల నోచడలువడంగ,...” రామా. రౌ ఆ ౧౬౬

సపీనమాలు, = ఘీనామాలు* (వా)

పీనామాలం, “వె, వి బి. పీం నమః శివాయ మున్న గు నతరసముదాయము. (పిల్టలకు విద్యాభ్యా సారంభమున నివి శేర్చుదురు “సీ. న న్నయ్య వార లోనామాలు దిద్దుకొ మృనినచోం గడుపు నొ ప్పనుచు నేడ్చి*”” వాంస. 3, అ, ౧౪౧. ఓనికట్టు* చే. వి, కొండలనడిమి గొందిదారి.(శ. రు శీనేయు, దే. స స క్కి తూజునట్టు వేయు. (ఆం.పా) ఓీపమి. చే. వి. థా) నింద. *క పావని పోయినతెరు జే, నోపి యరసి చక్క బెట్ట కున్న జనము లొరోపింతురు నావై నొక్క, యో వమి..;” హరిం డఊ ర ఆ ౧౪, 2, జౌర్చ ల్యము. “మ, సీ, నిడువాలుంగడగండం జూడు మనుచున్‌ నిలోపమిం బెచెఆజం, గొడియక్‌ =” పారి ౧, ఈ ౧౧౯. (నిలోసమి = తొ ళలేమిఎ

ఓపిక దే. వి, (వు, ఛా) 1. శకి సామర్థ న్చ్రముః ఆం. ఛా. ద్వి వంగా. విక్రం ౧,౮ ౭2౭. హారిశ్చు గ ఆ ౧౯౦. 2, తను, పీరిమిం “డ్‌ ఓపిక "లేక చచ్చినమవో రగమున్‌ గొని వచ్చి కోపినై, శావసుమూంపువె నిడిన దారుణ చిత్తుడ...” భాగ. ౧ నృంం, ౫౦౦.

సీపు. చే. అం శ్ర 1. సమర్థుం డగు శక్తుం డగు. “అఆ. . .అర్జును నోర్వ నమరులైన నోవ రాజి” భార, ఆది. ర్కా ఆ. ౨5% ౧ ఆ ౧౨౮ 2. ఇచ్చ గించు) ఇష్టపడు. “డా. ,.ఆవెడునాసవ మరక్థిం దేరయా, నొక్కనికృష్ణం వంపుటకు నోవక,* భారం విరా, ౨, ఆ. ౯౮ లే. తుమున్నంతముల కన్ముప్రయా క్ష మైనపు డిది తద్ధర్థాద్యర్థక మగు ను pa :-రానోప్పు = = రావచ్చును, 'కానోఫు = కావచ్చును. "మొ స (క్తి. సహించు ఓర్చు,

582

కీము

ళ్‌ ఎన్నండును మున్ను వారలయేపు నోవం గానము...” భార ఫ్‌ష్మం ౨ ఆ. ౨లో-ల9= వి. పీపిక్క శ క్షి “టా. . .నీదునిలు పోపును జూతము గాక యిచ్చ టకొ.ి” భార. నిరా, అని అం ౯౨, (ోఅ్మక్ర పశ్యామి "లేబలమ్‌” అని మూలము.)

. | ఓీపువాండు. చే, విణ, (పీపుషావాండు) సమర్భ్థుండు,

(ఆం. పొం ఓపె. చే. అవ్య. (ఓీ[ఆపె) పీసి “సీ పీమె యోపె యనంగ నొప్పు స్త్రీ సంబోధనార్థ మై స ఆం. భా తృ ౭.9.

శీముటి. చే. ఏ. ఆన్న ము. (క్రీ కన్న ంబు వెలయు చుండు, బువ్వ మూనుటి, ఠి నాం ఆ. OE ద్వి. 9౫ ౭.

ఓీమనగాయ. డే. వి. లేతకాయ. “స మును జిన

రునం బువ్వున నో, మనగాయల దోరపండ్ల మణీ

యారలం బడినవండ్ల .. .” దొర, బి,ఆ.౧౫ల౮.

బ* శీవునగుంటలాడుట కుపయోగించుచింత గిం

జలు మొ. “వ, ..పమనగాయలంగా నోముచు ౨ పాండు. క్కి ఆ ౨౫

శ ఓమనగుుటలు, వే. ఏ బ బాలిక్యా క్రీడా వశీ షము. *మ.,,ఓట్కీ మనగుంటల్‌ శనుమూసీ గంత నలంగంబాలాట లోనై నఖే, లనముల్‌ , , కళా, ౬, అఆ, ౨౦౨ య. 9, అ, ౧రగాం

ఓమనపీంట. ద్వ. వి ఓమనగుంటలాడుపీంట. (శ, ర వా (8

పీమము. డే. వి దీపకము, వాము, “సీ. చెంగల్వ కోష్ణును జిబుతపిప్పలియును మంచిళయోమపుం బొట్టు 'మూ,నిపనుపుల అవ్చ ౨ అ ఈర 8౧ షీము. బే, స క్ర 1 కాపాడు, పోషించు. “ఆ, బా నోమవలయు మర్ష రర "జేమిట "నే మటిక. ” గార.అశ్వం ౧)ఆ. ౧౬౦ స్వా+శ, ఆ౧౭. 2. దాచు, రహస్యముగా నుంచు. “సీ, చేరంబు లోమెడు నియతికానికి గట్టిమాంగడ కా నుకగాంగ నిచ్చి.” శుక ౨, ఆ. ౫౭. తె. (పు రుడు పోయు. “సీ.. ,వీనుంగుపురు తోము . రానారం నగొన,,ఎ*కు, నం రాఆ ౧౫౫ 4 కాల్బ్సు పొందు, “గీ ఒఆపు గలచందురుని(

క్‌మే ర్‌కితి చంద “మోానుం మాము,” అని, ౨ అంగి సిజి ౨, అ ౧౬౬ చె ఆ! ర్‌ి. ఆం, ఛా, తం ౭.9. నెష. డ్డ యి ౧౧౪.

సీయనం డే అవ్య. దుః ఒయ్యన, సత్యముగా. క ఈయన్ని దేవుం డనురకు, నోయనం జెప్వటయు =? భార ఆది. ౧, ఆ ౧౩౩. (చూ, సం, భారం క్‌ ఆ తిసి DO కో

పీయలపాట. దే. వి. వీలపాటు శృంగారపుంచాట. “ఆ. ఎలమిం జిలుకపిండం దొలుమేనం జేసిన, తపము వండ. బండెం దరువనంబు, లంవిద లింప్పు మిగుల నోయలపాటలం, పొడ మధువుపషమునం చాతి నలులు” కు. సం, ర, ఆ. రాగ

సీయారము. దే. విణ, ఒయారము, విలానము, “క. ఆయంగన _ [క్రీలన్నులు _యోయారపులోలికి చూపుటురులం బడినం, గాయజునిచిత్త "మైనను, గాయజసంతాపవహ్నిం గరంగక యున్న” విక్రం గ్య ఆ. ౧౭౧.

ఘీయారి = ఒయ్యారి (శం ర

పీయి, వై. అవ్య (సం. అయి. క కీయ) 1. పురుష సంబోధనార్లకము. “గీ. సంగతియె యోయి యి నుమంశరింగణావు.” ఆము. ర, ఆ. ౬౦. 2, ప్రార నాదులందు6 గ్రియల కన్నుప్రయు రక్త మగును. “క సీయిచ్చయె మిన్నక పోవోయి. +” అము, ౨ అ. ౯౨.

కీయిరము. వై" విం (నం. ఆహారఃఎ ఓగిరము, అన్న ము. “గీ, ..మువ్వురును "లేకు యాయితం బగు "సెబ్బంగి నోయిరంబుల””” కానీ, ౫ ఆ, ౨౯౭.

సీయా = మీయి. (శర)

కీర యు. జే, వి (శ పీరు 1. అంచు. “వ... జ్రీభార్రూళి యోర వట్టి...” విజ ౧, ఆ. ౨౦౦. 2. మర్యాద “మ. ..టీ రల పోనాడకు.. ప ఊ వారి 5, ఆ, ౧౨. నిర్వ. 3, ఈ ౧౫ ఏ0. "వెపు. “సి, ఒకయోరం బటుచారణకు మారపణి కంబు లొకదండ నలిమండలి కలగాన, ము... వసుః, ౨, తొలి వెంటనె మారం దళకొత్తం గనుంగొనుం

Xo]

నన్షొని వాని జెంగటికిం బిల్పు.” శ్రశాం. _౨, ఆ, ౭౭. విణ. 1. తిర్యగ్వలితము, "పెడ యొనదిం “డా, సోరణగండ్రమార్ల్ణమునం జొచ్చిన సన్నని గాలి యొక్కయం, భోరువా ప్త న్మేతృనునుం చొంకపు: జన్నులమో:ది నన్నపుం, జీరచెజంగు వాయగిలంజేసిన విశ ఏఇధరాత లే శ్షరుం, డర యునర్చెం చావషభయ "మొండి నిజాననచం ద, బింబమున్‌. వైషు 9, ఆ రాగా 2. అవసరిల్లి నది. “చ,,,ఆశనిన్‌ భజించి నదియున్‌ వినయం బున నోరయె చనన్‌.”” వను ౨ ఈ ౧౦౯ 3. ఆడ్డమెనది. “కీ కంటికిం జే యోరగా నిల్పి _..” సాం, ఈ ౧౨౨ శ కొంచెము మా యంబడినది, “చ...కుచంబు లోరగా, వెలువడ .*. వాంసన ౧, ఆ. ౨౧౭. స్వా గి ఆ. ౬౯ అభ్య. సాచి, అడ్డముగా. “వీ కరనా సాచ్యర్థ మొప్ప...” ఆం. భొ* కృ. ౭౨. వై. (సం, వోరాం అవోర్మాతృము. (చూ. ఓరంత (ప్రొద్దు

ఓరంతప్రాద్దు. వై వి (ఓీర+అంక ప్రొద్దు

1. అవోరా,తము. “సీ. అశన మబ్బక యు న్న మైనను శివర్శాతి యోరంకృష్రొద్దును నుప వసించె.” “కానీ. ర య, ౧౨ 5. భో, ళీ, జ్‌, ౧౨౦ ర్తి నిళ్యము; ఎల్లప్పుడు. స్వా ఆ. ఏ. చిర కొలము. “ద్వి= ఉన్నతో న్నతేబుద్ధి నో రంత ప్రొద్దు; నన్ను. వ్‌ గాననభూము లందు, న్మిదృవో "వెన్నండు...” రం. రౌ. యు రణ, పు.

ఓరక(గున్ను. చే. వి. బొ. (ఓరశాకన్ను కడగంటి

చూపు. “సీ. ఓీరకంటనె కాని లేతి చూడవు కదా...” కవిరా, 3, ఆ, ౬3. “సీ, జాలమొ _కీకవ్యజ్ర జాల మంజుద్యుతిం గనుదోయిడిగి యో రగంటం జూడు” సాం ౨ ఆ. ౭౦.

పీరకొవ్వూ డే. వి (పీరాకొప్వు). పీరసిగు వంక

కొవ్వు. “సీ. గమకించుచమరివాలములోనం గీలిం చి యుష్పరంబున నోరకొప్పు దిద్ది” వైజ ౪, ఆ. 30.

ఆ. ౭. ఓ క్రీగంటిచూపు. “పీ | కిరభచ్చె. చే, వి (పరశికచ్చ్ర) పీరగాం శేనినకచ్చ,

ప్రక్క కొదిగించిన. కొపీనము, “కీ చనిచని

హీర ర్‌కి4 కీర

యారగచ్చగం జేసి నిలుచుండి కాలడి విడుచు? | ఓరతలపాగ. చే. వి. (మీర4- తలపాగ జరగ పొంగ, దక్కక చెలంగి” భల్లా. 3, ఆ. (శర “వీ తథుకుబంగరు వెఆంగుల యోరతలపాగ పేరగట్టు. 'జే. వణ. (టరాకట్టుఎ | ప్రతిస్పర్ధి, పోటి. “4 దశా. ౧౦, అ, ౧౧౨ ఒర ఈయొప్వు గలనరుం డెందునుం గలుగంగ | ఓరవడు, ద్వ అ స. స్ట (సీరగావడు) జరగవు (చా. చేర్చునె కలిగిన నెలంతపిండు, చూడ్కులు మన, పీరపాటు) ములు6 జూజసోలుగం గొని కామునకతం డోర పరవయంటం బే. వి (మీరశేపయంటం) సగము కుచ గట్టుగాండె” దశ. ౭, ఆ ౬౦. ములు కనిపించునట్టు చేసీకొను వయంట్క; విలాస కీరగించు. చేస శీ 1. పృక్కకు వంచు. స “త రార గృమ్షం “ద్వి.+.కొమ్లు, లోరగించు చు... ఖ్‌ బన ఎ ఆ. స్వ రవయంట జాటిరగా. శ్రశ్తాగి. ఎలి) ఆ, 23, ౪౮౦, పం 2. విడుచు క్‌ స్రాణనాయక కీరసాకర బే. ని. (కీర పాక వోగపాగ, వంశను

మి శ్తులు ప్రాణసఖులు, గాగ మది నించి విభు దూంముణం లేక గోడపై జ డి వ్రక్కక శనిని నకు: గాసివారి, నోరగింపుచు. , .” సానందో. కట్టినశాల. ఆం. ఫొ ద్వి ౧౬ | ' తొ ఆ ౫5. పీరగిలు = పీరగిల్లు, (తొలగు “గీ, కల్టు భూపాల కోటి మొగ్గరము చెల్ల? గలయగం దిరుగుడువడ నోరగిలయగ...” భార. భ్‌. ౧, ఆఅ ౨అ౬రాః ఓీరగిల్లుం చే, ట్ట డీ 1. ఒజగుం (శం ర ర తొ లగు, (చూ కీరగిలు?) | శీరమోపు, జే, వి (ఢరఢాచూపు) ఓరకంటిచూపు; విలాసపుంజూపు, “గీ. కటకటా పద్మ గర్భుం డెక్క_డిరసజ్ఞుల డీండ్రనరకని కిటువంటి తీండ్ర, వయసు టోరచూపుల నెరవాంతకారిం చచ్చి యాలుగా గూర్చి పాపాత్తుం శామె నహవా.” సురాః ౯.

ఓీరపాటు. ద్వ ని (డీరపడు. ధా) బగగుడు ; పకా కొరగుకు. “టా. ..:వంక్టిముఖు' డ్రి గదావాతి మాణి భ్యధ్కుమూళిం దిలకించి కొట్టినం జలించి యళం డలనోొళి మారసా టొం'గో, దదాది-గా రఖఘుకులో త్తమ యాయ "సూర్య § మొళినాం, చేంచె నభిఖ్య, ++” ఊఉ. రొ. 9, ఆ, ళం.

పీరపారము. బే. వి (బి* ఓర శారన్నులం) 1+“"హా చ్చు తద్దు, (ఆం. పాఎ 2. ఓీరపారలు, దోషము. “గ్‌, సక్క_వీం దులు రచియించి చదువువద్య, నమి తియం దోరపారలు చక్క. దిద్ది” రోవల. బి, ఆ. ౯. హంస ౨ ఆ. ౧౧. 8 భీదాభ్గిప్తాయ ము. “నీ. ఒండొపమదులలో నోర ఫొరలు "లేక ప్రాపు దాప్రన్షాన బలిమిబెలిమి” సుద ౪, అ ౬౭.

ఓరచ్చులు. ద్వ వి* బ, (ఓరశాఅచ్చులం) మడమ యుంవెడుచోట నెత్తుగా నట్టలు వేసి కుక్రుడు వెస్వులం* “శ మొల నీలికానెయును బద్కముల నోరచ్చులు ధరించి, , .” హారిశ్చు ౫, ఆ. ౧౧౧. శీరడి. 'జే. వి. చలము, పట్టుదల. “చ. ఊడుగక

యిద్ద జొక్క_నన కోరడిం బోరల,...” చమ. ౧, ఈ 2%,

ఓసీరమోము, ద్వ. టం, (ఓరగా మోము.) “జి దాపున ము. *శొంం6ంని శ్రీవారీ, యంచున్‌" ద్రాన్గాణుం డోర మో మిడి, ,.”” స్వాం 2 తిం ఓర పీరవాకిని చే. వి బె. (థీరణావాకిగ) ఓరగా నున్నతలుపులు గల గుమ్మము. “కీ ఓీరవాకిట చేవా మొయ్యం జొనిపి.” కాశీ, ౪, ఆ. ౧౨౧ విణ కే. సగము 'తెఆటవంబడినది, “ద్వి..,తలం పోరవాకిలి చేసి”? భండిశా. సరా. లాక్కు ప్ర రి సగము తెళిచిన తలుపులుగల గుమ్మము గలసి?

సీరణము. దే. వి. ఒకజాతిడేగ. “క బలువైన వేస తంబులు, జలకక్టలు నోరణములం సాళ్వంబులు గిద్దులు మొదలుగం గలవిడివేం, టల పలుగులు వధనుతో మిటారింవంగక్ళి య, ౧, ఆ. ౧౧౨ అం భాం దిష్టి, ౭0

శీర

ర్‌కిర్‌

ఓప్చ

“చ, .టీరవాకిని యయి యున్నతల్ల లిత"కేళి | ఓరు యు, చే.వి. 1. ఇంటితొన్ని నోడలయడుగునను

నిశాంశముం జేర...” శుక ౨, ఆ. ౨౨౦.

ఓరనుచ్సే. క స శ (ర4వుచ్చు.) ప్రక్కుకో: (దిగవా వ. .-.నెమ్మైగం బోరవుచ్చుయు నటి: గడచి యప్పడంతి యొట్టు చనియె.,..” నైవ 2, ఆ. ౧౦౩౨.

ఓరవోవు. చే. అ (క్రి. (bీరశపోవు. ఓ ఒరగు, “నగ, నామోాము చక్కంగాం జూడ కోర, వోవం జూచుచు దీనతం బొంది యునికి, గని

ష్‌ భారం శల్య. ౨) ఈ గా. 2 వంగు.

“సీ, ,,పొలతి కన్ఫొను లోరవోని విండ్లు” చంద్రా. క్కు ఆ. ౧౨౮ 9. లొలగు వా, రొ. ౧౪ (+ లం

ఓరసించు. “వై. సం (క్రీ. (సం. అవసరం). విడిచి "పట్టు; ైదొలంగు. “చ,..పీరసిం, చినగతి నాన్ఫుం గడచి శీఘ్ర గతిన్‌ మణీ 'వేజ యొక్క రా ట్రనయునిజెంత నిల్వంగ...” గు ఈ ౧౨3.

ఇందుః

ఓీరసింపు వై, వి (ఓరసీంచు. థా) "పెడత్రిన్వు; చెడా? బెట్టుట, “పీ విడిచియం విడంజాల జడ కాయకు సీస్ద్ర్యయో మోరసీంపులయి పు దారసింవ.” అని, ఏ, ఆ. గగ

ఓీరసీలం. మై అం (క్తి. (సం. ఆవసరం పీసరిల్లు* | కాము _ ఓగిరము. “కీ

“క మగువలు మగ లని యణులుండు, మృగ ముల కోరసీలండు. ,.” రామా ౨, అ. ౧౧౩.

పీరసీల్లు య్‌ కీరసీలం. (శ ర

ఓరసేయుం దే. స క్రి టర చేయు ప్రక్కకు వంచు. “ద్వి. ఒకవడ గించుక యారసేయు టియు రద, "రొ? డ్‌ ౧౦ పు

ఓరి = పరీ, “చ సట విట మానురోరి, ..*” పూరి" ౬ ఆ, రలం

ఓరిమి. బే, వి పీర్చు;, తము, “గీ కోరి యోరిమి నోరింబం గుడున “జేమి.”” నీలా, ౨, ఈ రారా

ఓరి, చీ, అవ్య. సంబోధనార్లకను. “శా, ఓరి

బ్రావణధూర్హ. . ఉం నారి, ర, ఆ. ౧౮౭.

మూలలను తీర్చెడు ఎజ్జమట్టివ ట్రై” డె, ధ్వని. 3. వర్ష వాయ్యాదిధ్వని. (ఆం. పాం (శరు వై. ఉహ (సం. ఉరు పెద్ద, (చూ, ఓరగాలి)

పీరుగల్లు. దే. వి. భె. వీకళశిలానగరము. ఆం. ఛా. ది. ౧౧.

ఓరుగాలి. ద్వ. వ. (ఓీరుశ గాలి) పెద్దగాలి. “చ... కీరుగాలి మొద లూడ:గం 'సాలెండుమ్రూనిక్రైవ డిక్‌. "పారి. x, ఆ. ౩3౧.

ఓరుయే, చే. అ. క్రీ 1. సిద్ధమగు. (చూ. పీర్చుఎ 2. పు. (చూ ఓర్పుఎ సం శః కీడం జేయు, జయించు. (చూ. పీర్పు) ఆ. శ్రీ సుడి: l. నైంచు, తాట "సీ. ..పారమ్యభారమున కోరు చున జిహ్వాం నష, 3, ఆ, ౧౫౦. శశాం. రా ఆ, ౨౭.

ఓరుతీయు. దే. అ. (క్రి. (పీరుళతీయు). ఇంటి తీశ్నెగోడలయడుగుకను మూలలను ఎెణ్ణిమట్టి తో వెలు తీర్చు (శూర

ఓఠుకం నా ఓర్సనిం (శ. ర

కీరున్రు = పీర్చు. “సీ. తాలిమి యోరుపు తాలిక నాయగను శ్రమకు నావాషయము లౌ...” ఆంః సం. మాన. డగ

గీరునమి = ఓీర్వమి* (యా. పీర్వమిఎ

ని. . .పళ్టై:డోళిము మాకు: బెట్టు మనుచు.” భాగ. 0, స్కాం డ్‌ దొడజుడుం వేంక. మాన. రళ.

ఓక. బే ఆ (క్రి. 1. సిద్ధమగు. “ఊ...వారిమా 3 రొ-నుట కోర్చితి నే నొకద్రావాణుండనే. భార ద్ర ౫ ఆ. 3౨. భార కర్ణం. ౧, అ ౨౧. 2 షాలు, ON “7 . .శిరిటి ఫొక్కుని, శేనోర్వ నతండు శరము లెక్కు. డెబుంగుస్‌.” భార ఉద్యో. ళల, అఆ. ౧రగొ. కకు. ౧, అం ౧౨౭౯౪ సః కి జియిచు. “క. ..ఛారద్వాజుండు నా కపాయము 'నేనెస్‌, ఫఘరోరాజి నకసి నోర్చున, “పూరు Mn సుపు త్తు: షన వ Wad Sa ౭, ఆ ౧౫ A) సుం శ్రీను: తాళు. "స,'ధకవు నాజణఖంగంబులను

ఓర

టి

కర్రి

కీల

బజరికాతులం 'దాం కోర్తురు సరులకో నోర్వరాని, పీలగము, బే, వి. 1. కొలువు; సేన “ఉత్సాహ,

కోలల గలరు...” భార ఉద్యో, ఈ, ఆ. ౨౫౭. “టా. , .ఇంత కోర్తురే, యారయం బుష్పు కోవులులు , . వృక్క ~~ 9 అఆ, _౨ బెక

ఓర = పీర్తు ఒకర్తుక. (శ. ర ఓర్తి = పీర్తు (శర సీర్తు. వె * సం మ ఒక స్త్రీ; అన్య స్త్రీ, గీ పువ్పులా

ఏక యోర్తు బూమెకత్తియ యోర్తు గంధవా హిని యోర్తొక క లంజ” నిర్వ స్మి ర్‌ం ౧౦౧౫4

ఓర్తుక = పీర్తు, (శ రు

సీర్పరి చే. విణ, (ఓర్పుషాఅరిం శాంతు:డుు తమ కలవాడు.” అం. భా, తృ. ౧౧

ఓర్పు. దే. వ. (ఓర్పు. ధా 1. తము సహనశ కిం “ఉ. ఓ ర్పొకయింత లేని వికచోత్సలలోచన ఎ. పారి ౧ఈ ౧౧౨ 2 ఓడించుట, “గ ఓర్పు గలవార లామింద దర్పితాం, యో రు గలవారు రొజకందర్పులార.” పౌంచా. ర, ఆ ౫1౨. (ఇది కెండర్భములకు నుదావార ణము.

ఓర్వమి. చే. వి. (ఓర్పు. ఛాఎ 1. ఈర్ష్య: అనూ య. ఆం. భొంప్రం ౧౩౪ 2 సహింపమి నై:పకపోవుట. “క...చేటున కోర్వమిః దుది వరి పాటించిన...” భీము. ౫, ఆ. ౧ళోర

స స వి, (క ఓలు, త ఓీలమ్‌ఎ [ ses

ప్రేలేచుటనై వాడుశబ్దము. ఆం. భా ప్ర

న్స - ఒండొరుః చేరని యోల os: శే:చి యదటున జల్లు పోరాడి యాడి హారి, ఫూ, ౬ ఆ ౯౬ 8 జల క్రీడ. “వీ తామర కొలను కందర్పునియోలకు వనిత సీవదనలావణ్య రనము*” కకు. 3, ఆ. ౭౮. త. ప్యాజము, చెప ము. వేంక. మాన ళోగ. సాం ని మాన. ౨౨.

ఓీలగందము. ద్వ వి. (ఓల౫-గందము) స్రాంతవను పు; వనుపు, “సీ, అనుదినంబును బ్రాతరారంభ వేళల నోలగంద ముతో నుదకమాడీ.”” కాశీ, క, ఈ ౨౧౨ రజ యు ఆ, ౧౩౪

'క్రారీ, A ఆ, వీ౧౬.

౧.౨.5౪

కానలో మృగంబు లోల్లగంబు నేయనుండున, మాని మండలేశ్వరుండు. , .” రామా, .9 ఆ ౭౬. 2. కొలువుకూటము. “క... ,భోజునియోల గమునం గది రాజుల రాజులను చెలియ అఈా

"చివ్వరికిక్‌ భో ౨ అని. ౩ నళ “గీ గ్నీలగం బుంజె సకల నేత్రో తృవముగం” చి రభ ఏ, ఆఅ, ౧౧౪. (టలగముండు = నభ తీయ =)

సీలగించు. చే, న GG: ఓీలగిను) 1. కొలుచు, సేవించు. ey ద వనిషత్తులు 'బోటులై. యోల గించి సారా ౧, ఈ ౫, డై. ౧, ఈ ఈక,

2. ras చుట్టియుండు. (ఆం, సా అ. (క. సథదీర్నుం క ఒప్పారు. “నీ. సొ గను వ. ౦పు నురిఎ*౮౩ మెఠట్కు. వాం బు దట్టిపై నోలగించి సాం ౧, అ 8౪౯ (5 రెండిటికి నిది యుబాహరణముఎ)

పీలవెగనాలు, జీ. విం బం (ఓల4ాచెంగనాలం అపజయము, యిన ఖే ద్వి లర

ఓీలమాననోను. ద్వ. £9 గ. (మీలనుం-ఆన నచాకొనుఎ) జేవాము చాంచుకొనం హి! వెనుదీయం; వరా జ్యుఖమగు. “ఆ, . ,ఉభయ, బలముం బోటులా డె జలమున నొక్కింళు మోలమాగ గొనక యోది నార్చీఎ* నిర్వ. ఈ, ఆ, ఒం. భార కర్ణ, ౨, అ ౨౭-౨౨ “క అతిథి నిను; గోళనేనియు, భుతిం గింకిరివడక యోలమాసగొనక సీ, వతనికిం చి యంబు సల్పుము. ,..” ఫోరం అను, ౧, అం ఇలా

“| ఓీలము. ఉభ. జే. వి 1. నుజుగుచోటు. “డూ. ., మధూళ్ళవవిసోరను సల్పెను గారి'జేవితొ,ల్పట్టి గణేశ్వరుండు సురభాొమిను భోలమునం డొదుం గొ.” భీము, ౫% ఆ. ౧౧౯, భొరం. ఆను, 5, ఆ ౨౮౨౨ 2. బటు; 'దాందలీకము, “గ, ఇంక నీసిస్ద తెర యాల మేల నీకు.” భార, విరా. ౨ ఆ. ౧౧౮ “శ, .ఢీలము మాని శెచ్వ మాం” కేయూర. 3, అ, ౫౬ 5. జంకు, వెను దీయుట. “క, ..మనాకాళసుత డితినుతా,గ ణు, లోలములే కొదరి తాశి రాండొరుం గడి మిక,” కు సం ౧౨, ఆ ౧౨౯, 4, భేదము

కీల

“మరీ. “ఈ సీలము లేదు కూర్చ్పునని యూటడగి యుండిన గూర్తి యెల్ల చ్చేాలము

ర్ర్‌క్ర7

భీహ

గేలిబ ర్హ్ర ఆగడ్డనుభ పను లోలాడం (బొ బెరా ములంకొంచి.” ఆము ళ్‌, 65, ౧౨

వీని మగు ౧౧, అ క. ర్‌. చేహ కీలారయమయమేు. = ఓలార్చు. (వా. ఓలార్పు =)

ను, శరీర. (చూ, పీలమానగొను అప్ప.

క, ఆ 5౨౦. 6 మూంగనము. (ఆం. "సా

విణ 1 నులు. నగి. i ఇయ్యాల మగు

కోట నిదానం చెలున్చుడు గాథుబుగా నన్ను" 'గొయంనెలి భాగం, ౧౦, స్మ వూ ౧౦౩౩. 2. లాకికైనది. “చ,..పువ్సరోమ లుల మోలోప్ర నాభుల రీనమయ్యెనో . . .” ” కిక. రోత, ౧౩౦. నం వి, ” పుం. కంద శో విణ (ఈ భటిసినది,

కీలణ నాడు = ఓలలాడు. “క... .ఓలలనా నీవలుకుల సోలలనాజితి, ..” ఉం హరి. ౫ ఆ, ౧౦౭.

డా పీల

కాదుట “సీ పీలబాటలతమి ౧ండొరుం నణుము వెల్వలడాక కుఖంకక' "మెలి మొలంగి (ప్రభా. Dy ఊఉ ౧౦౬

సలల డు = పీలాడు. “గ కొలన్‌. . ఒఅలీనివసహాం బు బోంలా జివ వళకొలి స్వా 9, ఆఅ రాగి భార, దో ౧, ఈ ౧౪౬

కీలలాట, జ fay (కీలలాడు. "భాం జల

ఓలణాము. దీం సం య (ఓలలాడు. ఛా: డే) కీలలంకీంచు. “ఆ...వనునుగీశు, భి నోల బార్చి, = అము ర్క ఆ. ౫4. భార ఖమ్మ x లి సీం ౧

గ్‌ా, జీ, పం 1. అలయిక, గ్ర్కనుము. (శం ర

ద. గలం, మోధము. (దా ఓలాకుపడు.)

పీలావచడు, ద్య. ౧0. షక" (ఓలాకుగావడుఎ 1. కలం తవడం, మోబించు. “వ... టేగిరంపు: బయనంబు ఖయ్యును | బృజబ నోలకుపడనీక. . =? భారం బిరా. ఏ, ఆ, ౧౩౨.౨. 2. 99లయం, (గోనుమందు. “న, . .పంగ్వంధజరథ వ్రముఖ ఏబులం క్ర స్సీ యో లభారకుదడ, ,..”” పారి, వూ, ౬ అ ౨9.

సీలాడుం "టీ, అం డీ (ఓలఎ-అఆడు 1. వివారించు;

జలకనూడు.'గీ., కృ తొడు 6 డతండు. ..) చెలగి

పీలాద్చ. చే. న క" (ఓలాడు, ధా డే శీలా డంజేయు. “చుడ ... సౌఖ్యవారాళి నోలార్శ్ళే ౪) పాంగి 5), ఆం కరా

ఓలి, యు. జే, ఏ. ఊంకోవ, కన్న్యాశుల్క_ము. ఆం, భా. ద్వి, ౧౭౯ వై. (సం. అలి. ప్రాం శీత 1. వరుస, కోగుము, “డు =. ఛొమ్ఫుం డజాత వైరికం, వోగినవెవ్వుచున్న తలి నొప్వగ రోము శు 'జేగచెఎవె...” భార. ఆర, ౨, ఆ. ౨౯౨. నిర్వ ౫ ఆ. ౨౭. 2 వాక్యాలం కారము. “న. వీల తోచితి దివినుండి యోలి నవముము కాలీ ౨ అ. ౧౫౭.

ఓలిమి. జే, ఏ. 1. చాటు ముగు. ఆ) భాం చ ౭౬. 2. ఎడంచాటు, వరవోవస్థ, “ఉ, చీలీమి: చక లిటు లంండున చూడ్క్‌కిం బ్రాల నాయి గె మల్చృ+ 3, ఆ. గరా

ఓల్బము. సం* = ఘీలము.

ఫీవము. చే. వి ఓదము, అవపాతము. “ఫీ. ఎల యించి వేల్పు: జక్కు.నేనుంగనైన నోవఎబు తోకల దోవ:గలము.” నొపా. ర్క ఆ. ౭౫. రొ. ఏ, 9, ఆః, గలా

పీవరి, వె, వి, (సం. అవవరకుం క ఓనగిఎ 1. 5౫

వగగది, “ఊం ఫీపరిలోన గొందిచెన నున్నవి యొన్నియొ యెన్నం బెద్దభాఎ చావలి...” జూన స్తా. rit డక నీడ 2, చంద్ర శాల,

ర్స ఓవరివెని సీ కునికిం గావించిశే బజెౌడి యని దూబజు బావగారు.” శుక. 5, ఆ. ౨౯౧. 3. అంఠురము*, “క , += వతివేశులు సుశ్వరత విడిపించుకొని యో, చరిలాగినికిం 'చాణీపోయె వనజాకీ వడిక్‌ =” ప్రభా. ౫ ఆ ౧౦.

శ్రీవ. చే. అ శీ ఒవ్వుః సరిపడు. “ఊం .స్కీ వో వనివారిముందఆ నయో మగనిం గడకాలం దోచి చేం డీవనుశేశునిం గలయ చితి

నెట్టు. . ఖీ శుక ౧ ర్‌, oA¥. పీషధి, సం, వి, ఇ; ఈ. స్తీ . 1 ఫరించంగే నళిం ఇడి యరంటివెట్టు మొ 0 నముందున కోషయో

యోలాడునిన్వని చిత్తవృత్తి; సచ్చిదానంద

మయ నుభాసొగరమున.” ఖిము ౫, అం ౧౯౬

య, ఏ, ఆం ర. 0 నిండు. “సీ మణియప్టీం 68

సీపు, 583 శ్స్‌సా

గించు మొక్క, కీల, వేరు మొ. రి. జ్యోతి, నొవ్వుం నక్కు_,వాయె ననుమూట... అం. గొ

మ తి స్తో

ఓమధీశుండు. సు. వి. అ పుం. చర్చద్ముండుః ఓవను, నం. వి, ఆ పుం. కొల్పుటం

ఓష్థము, స ఏవి ఈ పుం ఉస్థాసారముచే కందు నదిలా పెదవి.

ఓష్టిం సం, పి. ఈం స్తీ దొండతీ.

పీస్ట్యుము. సం+ విణ. (౫, ఆ. అం క. వెదవులయం దున్నది* 2. పెదవులయందుః బుట్టినది. (వఫ బ భ మొ

సీసరించే. వై. స క్రి. 1. తొలగించు. “ధీ ఆనన చం దునియ ఏకకర్టమ మొకపడ కోనరించినపెడ వనంగ.” పాండు, 35 ఆ. ౨౦౧. నశాం, రాలి అరా, 2 విడుచు, “గీ వుచముఖుపీట మే నోసనరించెచేసి.” పాండు. ౧, అ, ౧౦౧. డా, వారి ౧,అ ౭. ఆఅ శీ l. తెలగ. “డా. . .నిజావయవంబులం దూల్ప బేవతా, పుంగ వుం డోసరించుటయు బోరన నడ్డము సొచ్చె సైన్నముల్‌-” పాఠ, ౫ ఆ ౧౬ భాగ కి, స్కాం, ౬౭౨ డి. వంగు, “చ. సరగ విభుండు మింటివయి భంజవరకామురలీను జాలవ, ల్లి శముల రా చెదుర్చడిన ేచరవర్ల్సము లోసరించి య, ద్భుతముగ మక్క. ౧” పారి స్కి ఈ ౧౦౨ లె. ఇష్టపడకుండు. “చ, ..నిజ సన్నుతి కోసరిం చుచే, ర్పునం దల వంచి ,”ి వను ౧, ఆ ౧౨.౨.

ఓసంంత. "వె, వి (శీసుంచు, ఛా) పీసరించుట, విడివడంట “చ. . .నిచ్చన్‌. దనివి తీరనిముచ్చట లోనసఏంత లే,కలరడికాంయగి లింత లెడ లన్న ది కన్న ది విన్నది 'లేనికార్తు లుక్‌ ” ఉం రాం ఇ, అం ౧౬౫

పీనాలం = ఓసరిల్లు* 1. (తొలంగుఎ “క. ఇంతయుం గనుంగొనియును శ, తుంతపుః డోశరిల 'కాజి దోవాల మలరు గాంతేయుతోడం దలవడి, వింత లయిన కూర నఖరవిశిఖము లేనికొళి” భార. విరా ౫ ఆ ౭౫ 2. (విరమించు “గీ అరయ నిది యెంకవనియైన నయిం గాని, యోాసరిల వచ్చుశే.. భో హారిళ్చో, ఫ్‌ ఆం అల లి. (స్ట్రా “గీ. పీంలెం దగ్గ దతిె్శ నా

తం ర్‌౬ం

పీసరిల్లుం “వై. ౧ | క్కి. పీనలు, శవ్వగొను. “సీం ఎ దురుగాం జనుకాం ము నిందీవరాతు? గొయ్యాన( "బరు విచ్చి యోసగిర్టుల చైవ 3, ఆ రాక. “క్క జ్ఞూవ్రరవ్రావో యని చేరే నిగం సును నని యోసరిలెడునామై, జీవంబు నిలుడునే నిన, దోవిడిదచి,..” కో. సం, ౬ టి, ౧.౨

పసరు. వై అ (క్రి, (గం ?వన్చం గ ఓసగం తొ అభ, పీసగిల్లం. ళ్‌, , క కషీంనధగ్వంమిన నల్‌ తషొమనుత్రై నింగి ౧న సస) మోన). వాన) గుంపు...” ఆము, ర, ఆ ఏ, మ నంగ ౧, ఆ, ౧౭, ప్ప

4 న్‌ ళ్‌ టి ళో పసి = పీసీ “శా పీసీ శపఠాత్తురాల,. సర్వ ; ఈ రాఖి

ఓసీ, జే. అవ్య, సంబో ధునార్థకయు. “౪4% సీస్‌ నీకా ఆగామిమమీ యిది,” కళొం ఏ, ఆం ౧౧

ఓీసాటము, బే, ఏ. 'వనుదీయుటు (భూ పీసా టించు

ఓీహటి చు. 'దీ, 10, శ 1. వెనుదియు. “గీ, ఆ వంబున్నయందు నీ వోవాటి) చి వీేన సజ బచ్చు సడికంటె: జావు మేల.” భె; స్మ. ౫ఆంకి వి, భాగ. ౭, న్యం, కాం 2. భయబడు. “అ. మరుని కోనాటించి యునియాడు,..” భార విరా, ౨, ఆ. 900. భార కర్ణ, ౧,ఆఅ౧౩ ది. లే. లయనుగు. (చూ. ఓీహటిలు కీ, ఓడిపోవు, “గీ. ఉవిదలజ్ఞాభరంబున కోబాటించి; మైదువది చేసె వలరాజునంతఎ"ండుల పైన, €,ఆ.౧జ౬౮. కారీ, ఈ, ఆ. ఏ

ఓవాటిలు = ఓీహాటిల్లు, చే, 9. కి. 1. భయవడుం “క, _మునినాయకునిశవన్లితి జేట్‌ొక,టికి వృజ్బికీ దాన నోవాటిల చేమిటికి నాలో చంద్రా. 3, ఆ. ౧౨౫. 2 లయ మగు. “గీ. ముదిత యొక్కం డు వారుని నెన్ను దుటికంట, నొకడు కంసారి కుడికంట నోహాటిలిరి. చైను రా ఆ. ౧8౯ (అయో లయం గ శృతి” అని మూూలముఎ)

పీబాటిల్లు = పీసాటిలు. (ఆలసీపోశ్చ) “క, పీసికలే కోదాటిల్లి - యునురును రనుచున్‌, సాం 3 ఆ ౧రోళ.

టపా

ఓచారిసాపారిం దే.అవ్య, దు 1. సాహొంకారముగా. “ద, ..ఉభయిబలంబులుం బెనంగొని మోహరి 'సాహారిం బెనంగుచుం డె, భౌర దో డా ఆ. ౧౪౦. సార ౭, అ. ౭3. 2, ముష్టాముపి. “డా. అసారిం జూచి "వేలుపు క అ. UN సీనతో, సోవారిసాపం)ం బినయగ,..” వరహ. ఇ, ఆ ౧౧౪. ర. గుంపులుగుంపులం గా. “క పుంక్రొనుము దెరగలుచు నో, పాంసాహని నొక్కు_చోట నలవడు,..” భార భస్మం ౨ ఆఅ. ౧౭౨. 4, విచ్భిన్నముగా, సాహా')౧ (్రథమ 'మొల్కెడు ధారల, ..” ళో, ఆ, ౯3. వి "'పంమహాముక్కు “.590కారము, “న “మహామికో “పీరు గహీెకెక్కు_ నోహం సాగి యిసగను. ..” అ, భా, దష. ౨9౧ =

గన ఆ ఓబవో, (దాం పీవో వో.)

వో, నః అవ్నః (నం. (హో 1. సంబోధ నార్ధ ము pe “క సి బో శక... 2 భార ఆని

ఒకి జ ౨20. 2 సినిచిన బదులునలుకుటం చుం దువయు క్ష కము, “వీ, ఏలంవకుండంగాన్తైనం బలుకు నోవో యని... గవిక ఈఆం౬ం. 9. ఆశ్చర్య వ్రృశంసాచ్యస్థము. వరా రా ఈ ౧౦, “క

కా చను. మను, సరొజ. ౧౦, ఆ క. సాయం అ అ, జరం

స్టీన్‌ అ సివనో చీ, ఉర్‌ ugh మొన SAD

పవనో లీ. “న్లీ “వ్వ గం వళి ఓ ప? క టొఫ్టులే ట్రైతులు "మీ లుల్లాసిగ ప్రాఢీ 44, పంద, ౧ న్‌ ౧.9౨ 2౪

చల CY) Uae

"= సమో కు బి రజ ప,

గారూ ఈనో'ద

ఆ, గా భా

ఓీవఫోహా జ ఓీనోవనో,. (వాచా టపోాం “ఉం పాంథు లో వోవొ,..” గవిరాం ర, ఈ, ౧౪౯ నుల్జభూ. “నై. ౪, సీవోవో, '

క్యాస్యర్థుము. భా దోవలో యిని వ ఆ దభ రి, (9 ౧౭కి ఓలి “వై. ని వోళిగు ఛత్యువేేషము. (శ ర)

స్టా జె, ఉగ్గ "జే, ఓశాసొళ యతరము, రః యీ అవు “మ: ,..హింన యడి యానో కాదో

ఫీ భార, ఆరం ఫి అ. ఫన్‌ బై, అన్య,

589

ణా

అటే. “డా. . .అనంగుం డెంతరముక్‌, నిర్వ తి జెందు సొం దనదునీతి ఫలించి తజంబు పండి నకి హర. ళో ఆ ర. డి, చశంసావ్యర్థ కము. గచ. ..ళు, నని కొనియాడ నేరరు...” చెప స్ట ఆ. ౧౭. నం. ఏ. చెం పుం అనం తుడు. స్త నా

కోయీ = అగుగబే, “సీ. జాయే లావణ్య మొ గే మాధుర్య మొ: గజి నతి నవయావనంబు.' భాగ. రా స్క_ం, 9౦౫%.

“ఊడ ఓవారి చెంగా = అవుణా. తి జేింగాకో = ౧€0గుంగాకం

“క, జనవుడు నందటు నాంగా ఆని...” భారం ఉద్యో. ఈ ఆ. ౧౪౧. ఊ హరి. రి, ఆ. ౧౧౪.

బెొయగాదను. బే స (క్రి. (ఘను కాదు+అను ఆలోచించు; వినుర్భచేయు. “ఊ,. , నాతలయ నప్పుడు వారం పా టొకిత యౌాంగాదను దాయక జ చభౌః ౧, ఆ, “క,..ని నాగా దనుట యన టి రాఘవ. ఈ, ఆ. ౧౦3

సంగం జే. వి, le ఒకానొక భత్యపదాగ్థము. ' “కము ఇడి రమ్తానికి, 4 కు ంగుల్‌. కమృాదాంపట్లు

.” రామా, ౨) అ. ౧౧౫.

బొంొక్తు = (0గు-బొమ్ముం (ఇటే ఇతరములు నూ హించునది. ల్సి [(శ రు

య. దే. ఏ. "వుకాంపు ఆజ్జాకాపురము,

= (నరు. (చా అిళ్చ ర

ee నం, నిం (9% న Sree ఎడ్ల గుంపు.

బుెగామి. జే, వి (యెనుకకామిస మం ది వెడ్డలం* “సీ __ ఊల్ల మునకు: దోంచినయా'గామి వరికీంపు మంటి... శ్రీ రాధా. ౨, ఆ. ౧౦౮.

ధ్ర వలరక (ఓవో +పవో. ల) అశ్చ భొిగాములం. బే, ఏ. బం (్ఞెను4+కామి-లు.) ]Je''

సత్నాసత్యములు. “క,..మోర లనినంకయు? డై ల్లున మో కౌగాములు గోల్ప నుపాయం బోొెగటి గానంబడునందాణకొలి కళా, 3, ఈ ౧౮౦. 2. కష్టనుఖములు. “వ,..ఆయంపఅయాగా ములు విచాంంచుచు, ,.” వరమ. ౫ ఆ 3రణం యః కి, ఆ ౮౫ 8. మంచికెడ్డలు, “గీ, దీని యాగాము లన్నియు: ఉలిసీ శిక్ష, సేయ... వరేము. 3, ఆ. (శ ర (ప్రభా. ౪, ఆం 2.

శాస్టు ర్‌శ0 చదు

'జొళుళము = అవఘుశము. (1. అతిశయము, పెంపు | బొ శ్తాన పాది. సం. వి, ఇ పుం, ధ్రునుతత్రము “నీ కార కరవాండి చూపుల యాఘళంబు.” 'బెళ్చర్దికము, సం, బి. '9 పుం, SO స. పాండు, ౧) ఆ ౧౧౭. 2. ఓటమి (చూ. చెక్సుక్యము సగ వి (౨ ఈ 1. ఊగ్భుళశ్వము,; చె గధుళించు) ఉత్కంఠ. 2. తీవ్రైళ్ళ.

చిఘరించే. జే. సం డీ సీడించు; శ్రందువజచు. | “పీ చూపువేశణి కాదు రూప్రుజేతను గూడ హరిణీవిలానంబు నాఘుళించు”” శాధికా* ౧, ఆ. ౨౩. అ. (క్రి, చలించు. (ఆం. పా

శౌచితి. సం. వి, ఈం స్తీ . = చెచిత్యము.

జెచిత్యము. నం* వి ఆ. న ఉచితత్వము) యో

స జో ఖీ ౧ కౌెదకము, సం Ne 1 నః కీర 'షముః Hg Ue.

బుెదనికుడం. నం, విణ. (౧9 ఈం “౪ పంట: ాండుం “సీ కామ"భీనుప్పుణం గల్టంగ “నేమిటికి మటియో పనంబునకున్తై యూన నకల. శీ, 3, ఆ ౨౦౧.

న! 1 నళ కుందు. నం నిష (౩ sree) కయము తసి

గతం [( కాశించు, వ్‌ | స ఎ సె+ప్రీ నని "టం 0) జ s జ క 0 న్‌ గే క లజ్జ ్రల్యము* సం. వి, అ, నా ఉజ్జ్వలత్వము; వ, న్‌

జెెహు = అవుజు. (చూ. అవుజు రో చవల దీ. ది. (పిశతల ప పుదల ఫలం ఒీ సయం Mf em Fon ఆలీ గీ రై మం శ్రా డవము, నం, వి, అం పుం అయిదు స్వరములు we వష ఖై ష్‌ స్థ ప్‌ చన గల రాగము, కీడవము. “మ...ళోడవమాడ “ఎ గా రొ ౧ఆ ౧౯౧. దె 2౮ ఆఫ్‌ జం లే ఎం Wa దరి, స్స థి చీ వంబులు తగక్‌...గ్యాత్తమం దొదుగ నంకన్‌ ప న స స IN స జ వజ జంత సా. తంత న కింది సై ba జ సాను ss ig (ఆ. ఈ. అ) నతక్ర క న ౫న బడుచున్న ని “సిం బిల: బదలేటిలేందరం a శ క యు చెడు నై. వి (సం, సక 1. అవుడు, పె (యా. జొడుగజిచు.) 2. దంతము. “సీ, ..అల | రు దంతంబుపీ శౌ డనంగ, + ఆం. శ ౭. పొదలందన్ను, "బీ న శ్ర" (చోటఅచాలన్ను ల తలం చెడుకొట్టు- ద్వ. అం (క్రి, (కెడుగాకొట్టుు చెడు. చన్ను; మించు. మం రలన *లాచలనో గజచు. (బ్రాం) చ్చంచ్చరణముల్‌ శ్రైవిస్టవస్త్రీణ స్కా అలం భుిడుగ అమే. ద్వః WD డీ (్ఞుెడు+కఅచు.) దన్న, కీ స సళ ల ౧s ణ్‌ హర ౩ మేం వప లుం జ జ వము చే పండ్లుకొటు ఈ, “అ. అలిగి యాడుగణఆచి యాశటి" సిలు స నిలువ నోవ శసుర...” భారం అది. ఇ ఈ ౨౯౦, “గీ, కనబలము నేలపాలైన యునికిం జూచి యలిగి యనరణ్యభూ"'పాలు డెడుగజఅశచి.” డ్‌ ర్‌, ౨, &, ౧౯౬9 (ఇవి "3ఐడరములకు న సా. చెబార్భము. నం, స ౧0 న్‌ 1 4 'బిళ్ళశ్వము. 2 న్‌ శుెడునూయు. ద్య. ఆ, డీ (బెడు[మాయు | మవ నుభొవత, 8. ఒకానొక 'కాష్టృగులాను. "పెదవి దాంటి వచ్చు; ఖండిత మగు, ణీ ఆగ్ని బాదానీస్థృము. స) వి, 4% నా 1. తాటన్ల స్థను. నాలుక లేడు నౌడుమాసినయప్పు డుడురాజు| 2. “వైరాగ్యము. స పొట్ర్‌గు స్టాలికినపుడు.” భీమ. ౬, ఆ. ఈగ హెదాస్యముం సం = కొదాసీన్యము,

చౌక్కప సము. సం, వి, అ. న ఉత్క్భ్బృష్టభావము, బొడు. జే. ది. 1. అపుడు, నీటిశాలువ, “వ. .,వలి

బగొత్తరాహుండు. సం. విణ, (అఆలు క. ఉత్తర] _మీంచుక్రొమంచటొదు లీంది యాంది. ,.” స్వా కాలమున నున్నవాడు. ప డ్‌ త్త రజేళమున క, ఆ ౨౨౮ మీ జలయం త్ర ముగల దిగుడుబొపి నున్న వాడు. (ఈ పా

గలం చాలు డగు చమూ నుభహ్మ్యాల అం రక వా. డ్‌, క ఆ, పంధా

బెదాత్సము. న వా (౪ పుం ఆదా త్తశ్వము, ముసోను'భా"వళం “కం సత్చసరన్వతి బగు మూ చిళ్యవిశారదము నీదు సత్రము నియమో, దొత్యం బు “మెలి ష్‌ సృొమాళ్యు:డ వ్ర పూసి నడప మృతే న్య బుస ల భొధ . ౧ అ భా

సదు

కెజుంబగము. నం ఏ, టె. సః 1. రాగి 2 కుష్టు జే”పన్యుము.

(a) పి"శీేవము. విం (యిం రాం ఆఅ ఉదుంబర వృ యనంబ ౨ధ్గనెనని. భట్టి. నం. ఏ అ గ పట్టలేని, x AN) నము సం, De. en 0 శ చ 'ఉెబ్బత్య నా ay ఊద్ధతి 9 లై టన 1సమరవిహార్కౌ _ ద్ధత్యము- | ] సాచెదు.. భొ వ్య 9 ఆ, ౧౧ చెం స్యసి+రము. సంం విశ (అ Le విఎ*హ ని, టా రొలముస్‌

న్య టెజకిబల 9

శాంముగ అ. 2. (a సూది.

జెగాదను.. సం వి అన (జిగన్వనుం, "పొలం, (బెగ్గన్య మని కొంగల విణ, (ఆ. ఈ ఆం సొదుగునకు నుబంగిం నది. (పాలం

జెసి. జీ. అన్ను భొంగ్టాదినుబోధ నాస్థకము) ననన “సీ. కొనాటీ నై పేరు మూయెనా.. .” సలం ఉం 11 5 3

బొ = బన (వున కాకి ర ఈ ౧౦౬

జెనీ జీ. అప. విస్కీ చెంగట “ము. కనీ ids దురాళ్శుం "ల..." సళ కు '* ధారి,

భజే = చెం! మ,..దొగాయగజి బపు లే” భాగ లా స్క 1౦౮ దం

ఉనే = బె నీ “బా, బెతా'నీ 'విలయాల,..” సాం 89, 0% ౧, ఆం 8౯.

చసన సు వి చః శ్రీ డా 'బొిగ్నగ్టాము.

'ాన్నళ్యము, నం వి. ఆం న 1. ఎత్తు 2. గొప్ప తనము.

కచచొారము నం ఇ భుెవచాసీకము.

టయిలక్రము. నం విణ (00 ఈం టం Lh wre ము. (వ్యణ ముఖ్యము) 0. ఉక-చారము ౮న మూజిన ముగ గలది.

బెజణర్ల బ్రముః ననిన 1. బజళ్ళో వ్ర భర్యము. 2, -పూషండమతము.

భకుతడు. నం విణ, (౧౫ ఈ“) మోనకాండుం

జెజనిషసము. నం విణ. (ఏ ఈ. ఆఅ 1. ఉద నిషశ్తులలా'నిది. 2. ఉవనిషద్బోధిళము. (బ్రహ ము.) 8. ఉం నిషళ్సంబంధమైనది.

వరిని

ర్ర్‌శ1

కుర

le. ఉవమ 2. సా

సం, పి, ద న,

మ్యమం, సెపయికము. నం, వి అ, ఫుు ని ఉపాయము arc (Ce మిం (య యు క్తముః 3 కీ “ళ్ళ ళో ‘గ %y గ పెవవన్యము, ను విణ (0 ఆ. (4) ఉద్యాన

మున నున్నది. ల

జట bp గాం సోలో ంగ్లి టా, , , 5 అలనది"చవన్నాలవలను

మనిల్బళచొనవాంబు భా రాలసీకంబు,..”

రంగా. ౧, ఆ. భాం.

బెవవస్తఫము* నం విం ౧ న ఉపవాసము,

'బెవబన్ఫము, స = జెవదన్హ్యము. వవిభత్తిసము, నం, వి ఏ పుం. 1. ఉపదిభ క్ట ద్వి తీయా 'జ్యేజవచనమంం పరమైనపుడు వక్సెడు ఆమా బేశరూవ మొన 'టిలిల్లి ము. .2. ఊవవి భక్తులు వేర్చంబడిన "పొగివదికము. ఊదా: 'కౌలు, వీరు నేయి "మొ.

బాజస్థ బ్రము*, సం వి, 2న 1, ఉవస్థన్యా పాఠము,

భాస

సురతీము ® దై, నుశసుఖయు.

న yf

సనము. సం, విల పుం. గ ఎ్రహ్ఫోగ్న యందు ద్రాతస్సాయంనమయోీముం: చేయునో మము. విణ (అం ఈ.) కే. ఉపాసనావిషయిక మై నకి లె గృక్వీగ్నిక్‌ సంటఎధించినది.

శెపగము, బే, వి, రపుబలము, మల్టవి బ్యైవి శేషము, “ర ల యం సగ న్న నొబలముః గొన్న.” GH ౭, అం ౬౦.

జెమోగము. నం. పి “ఆ గం ఉదులు (ఆగినెలు) పండు పొయను.

బర = బ్రా. (బెనుశార ఆశ్చర్యాద్యర్థకము. కాల యిన్చెరు వని జను అనల్‌... దశా. ౧, ఆ ౫ ఇటే: చెరా, ఉఊ రా. ర్క ఆ, ౧౬౬ (విని యా'మే)డితయాపము శా రారా. ఊఉ. ర 1, ఆ. ౨౧౮

భెరగము నం, వి ఆ న ఆశే 3

శుొరభ్గ కము. నం, వి అ న వ. (ఈ + నం, వి, అ నః డస వాము, గ్‌ “క్రైలమంద,

చెరసము* న. విణ, (అ. ఈ. అ 1. ఊరస్ఫ్సునం బుట్టినదె. 2 ఉఆరన్సంబ ధీ.

i ; wr Ber wy క i జే ద్‌ క క బె ్కబద్రింమ. సం పీలా (Ci l. ఉవప క్రీ చుిరపి నం వ, ఈం స్త అగ్ని సాకీ గం బెంక్లూడిన

గలదు ది తగినది, ఊచిశము.

భార్య యందు బుట్టిన కూతురు.

శ్రర ర్‌క2 జొసు

కౌరసికము, సం. విణ. (ఆఅ ఈ. అఎ ముఖ్యము;| సారికయంం గలహాంతరితయుం” కావ్యా 3, ఉం (వ,ధానము= ౬. భెరనుండు. నం, వి, అఆ వుం అగ్నిసాత్నీగం బెం జాలు. బే, అ ఆ అగులం, అచులు, ఊడు. (శర జ్ఞాడిన భార్యయందు గలిగిన కుమారుడు. | లెమ్ము. దే. అవ్య. (్ఞెను4లెమ్లు) చెచాను. ఇెరన్యు(డు. చం. = కెిరను_డు. “వు... కు లె మిందు నే నున్చి జెబ్లణు.., సో శారు =, అవురు, “ఊ హాంకు లెన్నండుం ఇగసి హౌరి* ౧ ఆం REE యారులవేలును...” ఆము. ౪, ఆ. ౧౨౪౮. |మెలే = అవులే కెలెమ* (శ. ర్ఫ జాొరుసౌరు. జే. విణ. (్ఞూరు4-సౌరు) అవరు | జౌెకీరము. సం. వి, (9, న. ఉఊశీరముతో' జేయ: నవురు నశించినది. “సీ. య్రాణేం, దియజ్ఞానకళ బడినది... 1. శయ. 2. సీఠము. తీ. చావముగము, యారుసౌరుగా జివ్య్వావివేకంబు చిజుతవోప” గడీ, దండము, రః "లేవన్న దృవ్యము. విణ (1౪. ఈ. కాం, ౧, ఆ, ౧౩౯ అ 1. ఉశీరనంబుగ్గి. 2. ఊరీరజన్యము. జొరుసౌరుపడు. ద్వ. ఆ | కి. (బొరుసౌరు శపడు.) జాెవణము. నగ, ఏం, ఓ నా 1. కాగము, 2. ఊవ, నశించు. “సీ. ధర్మశాస్త్రాభ్యాస తాత్పర్యమున | _ ణము. నైన సంస్కార మె ట్లారుసౌరువడియె.” శివరొ. సెవషధము, సం ఫి, ౧ నా కే. నుందు 2 సీ,

౨ ఆం ౧౦౯. 8. సీషభులమొ త్తము, ౧౯. (౧9 గంటలు 1 సీ బార్ద షదేహికము. నం. = చెర్ల రై హికము. షధీనంబంఫ మైనది. 2. ఓవధియుండి ఫృట్టిగ. ధి ధి ఏతూ

య. | బెపసి, నంది. ఈం స్త్రీ. "వేరు: (గ్రభొశము. విణ. (అ. ఈ. ఆ మరణానంతరము చేయం చెప్ర కము, నం. వి, ౧9 నం ఉస్ర్రదస_క్టి ఒంటెల బడుసదిః (కర్మము మొ గుంపు.

ఇజుెర్వము. నం.విఅశ్చుం. 1. బడబాగ్ని. 2. పాంశు చె”స్ట్యము. సం* విణ (11. ఈం (9) పేస్ట్రయందుం లవణము. విణ. (౧9 ఈ ల) 1. కెర్వబుషికి బుట్టినది. (వర్ష ముఖ సంబంధించినది. డి, ఉార్వికి సంబంధించినది. భెప్ఫక, నం, వి అ సా వింది విం రత

జార్వ ప్రతి. స ఏ. నొ, పుం. జలాహారమునం దహన్సు క. ఉస్టనంబంధమైనది, 2. వేంటిదిం చేయునాండుం

ఖ్‌ CORN

ట్రముం సుం. soy గీ న 1. జ, యే తీస భార్వకేయు:డు. నం, వి, 69, పుం. ఊర్వశీపుత్తువడు. = ఉస్థ్రృన్సగ్భము. 1. అగస్తు నడు. 2. ఆయువు, తి. వసిస్థుడు, శు వము సం. వి, ఓ నం తొణము 'టీంటిమిం “గీ. (విశ్వామిత్రుడు జచార్వశేయునితోడి | జోను = అవును. 1. సొగను. జి బయ్మారను.

మండ్రాటగా డు.” కొన నకు. ~~ టి ౧౧౦. (-చూా. కెసుకాండుం

ళాల, చే, సు ఆవ్రలు, అవతల (మ “ది. కు రనుకాందు. జ, సిర. (బెను+'కొడు మాల సారథీ రథ నాలం జనం హోల,..” రం, రా కాండు, సొగను కాడు; విలానసంతుండు, “సీ. యు. రల, పుం 2. వ అవైని. “గీ. కలరు। ఎమ్వైెశాం జొనుకాం డన సాగనైనం డు ,.. స్వాధీన వతికయి ఖండిళయును , .., బెల నఖి సాం, సి, మాన ౮

న్‌

ల్‌

ఖీ

అనుబంధ ము

Wry wR RRA

అ

87) బరీ) + దః ap (న )లిరిచడు భాం (అడ్డు, దిఇన్నము,(ఢీను:డు) చలీ. , , అంకి లి పొటోనుటిల్ల

కుండ నకొచసిగొని బ్ర,వుముంప్యం వృషాధివ శం ౧౦౬ “టూ ధర్ష్మువు ళస్సి వాదన మతం బున ంకిరిపొూ ఫొనర్న" చ్చ గోరి హా అల ను లాక్కు నాగనిదక్షీణాంప్రు. “గA5, ని ర్భృగనంబు సేసిన బని ఏ చె: బృఘుం డను ఎరిటు “3 సూరి. భూ, ౧ ఆఅ ఇర,

౧౧కు. బే. ది జెడగీలు, అంకిభి ఆం. ౧౯౨.

అంతాగిందు. నం. = అంకుంందు, “సీ మొగడలబిగి వీడు తొగల నంటారించు కొత్త క్తచిత్తావి మూ గీగ్కినుచు నాగము గీ... నా “చరవశయమె చక్ర,సానయుగము.” విక, ఈ ఆం ౭౧.

అంగదట్టము. మి, వి. రి. గూహోంతరీయము. ఛా ద్ని ణల.

అంగిరుండుం నం. = గంగి రనుండు.

ఓ9ంఘుస్సు * న వి, న్‌. న. ఫొవముం ఘోదవిసఘూతహ్‌”. సూర్యశతకము. ౬+

ఆఅమేలబాడు. నే, వి 2. చి శ్రకారుండు. భా ద్వి* ౨రాలి*

అంబేమెడవట్టు "దే. ఏ. మల్ల బ ధసిశేషము. జాం ద్వి + ౨4౦0 ౯ొం

(90టంగట్టుం చ. స శీ «ha ఆంటునట్టు కట్టు, భార. ఆది. ౫ ఆ. pe ఓ. పోంొట్టు, నళిం వంజేయు, “సీ. వరుణుని జెర్యంబు వజీతిపా లంగం జేసీ యిన లునియుద్ధతి నంట(గ ట్టి” భా, రా యః ౧౨౫౯౧.

ఆఅంటనిది. జే. విణ. (ఏంటని + అది, (అంటన్‌ + రానిది అంటరానిది ముట్టుత. “క,,.పతిత నంటనిదాని నగ్నం జూడం, జనదు,..” భార ఆను. ర ఆ. ౧౧౫. (ోఉదక్యాదర్శనే తద్వన్న న్నస్యాచమనం స్మృతమ్‌-” అని మూలము.)

ణో. గః

ఆం.

sg.

ర)

అం ఆం,

ఆం,

అంటని వేల్పు, చే. వి, (ఏఎటనిశ-జేల్చు) అగ్నిః, ఆం. భా. (వ, ళో౭. ఇట్టి; ౧౫౦ రొని వేల్పు. అచ్చ. సు. ౧౬౯.

అం'టెలు. "స ని, బ. ముడుశలు, ఆ. భా, తృం _౨౯ా

అంతరదామర. ఆ ౩ "క తామర (బ్రా, ఎ) “చ అలరు బురం,ఎసం దొగల నంతర, బప, బ్రా ది. న పుస్‌ నా వలపులంమోణుి .. .ఖ్రరెతసు తీర్ణకుండ ముర అను, ౧ ఆ ౭౧ ఆం, భో ౧౬౫

ఎంతర్భ వము. నం విణ. (4 ఈ అ) లోవరిది; లోసల నున్నదిం

pn సం. అ. (క్రి లోవలంజొచ్చియుండు. “వ... సినాకీ, .. బార్య్‌తిర్ణి ంగం మును దఎతర్భవిం మ,” కారీ ౬ అ, ౧రా

చం

(WU

ఆంశర్భానము. సు వి, అ పుం. 1. లోవలంజొచ్చి యుంకుటు. 2. మలుంగువడుటు. 9. సహజ భావము, నిసర్ల తం

అంతిపుఠరము., 1. అంతుపురము. “జ. అంశిపురంబు లోనం,గలయంగనలెల్లను , , భార. విరా. ౪ ఆ. గరా 2. అంతఃపుర స్త్రీలు. “క, ఘంతిపురము చుట్ట ణీకం, 'బెంతయుం6 గీడు,.,.భటునకున్‌ =” భారం విరా, ౧ ఆ ౧౩౧.

అందగింపు, *సీ..,మాటలో నందగింపు.” కవల, ఎగ ఆ సం

అంనచేందను, దె, వి. సౌందర్యము, సొగను. (వా విణ నువదరము, సాగసై నది. “గీ. . .అందచదంద ముగుచు, నొనరు నునె వై్బైళ్ళ్రవంబు నేత్రోత్సవ ముగ.” దశా. ౨ అ. ౨౨౪.

అందపడు. “గీ, ..అందపడిను పృథులరక్నంబు , .” నా, వంచ. ౧ ఆ ౨౧

అందుబడి, చే. విణ. ర. సులభము; లభ్యము; ఫల వదము. “గీ అవని నాబాలగోపాల మగు సమ _స్స,జీవులకు నందుబడియైన చేవభూజు

అంబే

మమ చేదేవు: డట్టి మకళళుభావు, నాది నర సీంవాజేవుని న్నాక్ళయించి.” భో. పీక. ర౯

అంటేవ. 2. మికి గాలి పేదనాఃడు. దీ * అరిభ మెంకర లంక యం*బేసొంవయ్‌ కోసించుకోనిఫో ౨ కొఅవిః జూడ” రాదూ. ౭ ఆ. ౭. (అఎబేద కొంప=పూరగుడిసె

ఆక్కు_జేము. “వె, విం ఆక్చర్వను. “క్ష .. అన్యోన్య

మెత్రి, నక్కడం జనించు, పులుఐకూనలు జింక

పిల్లలు చమృశేంద్ర, పోతకంబులు నాల్రేపు లును గదుఫు గట్టుకొని కూడియాశ నక్కజముం జెంది పిన శకం. ౨ ఆ రర

అక్క_.టికించే. దే. అ కీ జాలిగొను దయ చూపు. “జ ,..నీజనని,..అడల నక్క_టికింప విజేమి స పుత్త్ర)కా” క (శ్రీరం+ మూ, ౧౦ ఈ ౭౯

అగలించే. (భేదించు) దస ..“నామననుపొం తగ లించి 'వెలార్చినట్రయా, న ప విక్రం ౮ ఆం ౧౦౪.

ఆగలు. కేం ఛ్రేదిల్లు. “డా, . .మిన్నగల .. స్వా. ౫ ఆ. 3౦. తి. నశించులన , , ,పొ ల్పగలన్‌. .. భా. రా, యు. ౧౩౮౭. క, కలయ; దుఃఖించు. “ద్వి. వగపులన్నియు: చాయ వరమిచ్చె దైవ

మగల “నేటికి...” ద్వి. హాగిశ్చ. టాం ౨౭౮ వు అగులం, చే. వి బొట్టుపెట్టుకొనుటత్తై నూకల,

సద్ధుబియ్యము మున్నగునవి మాడ్చి వేయం వదా ర్ధ్వము, (చూ. ఆగులు బొట్టు

అనలుబొట్టు. దే. వి. (అగులుశ-బొట్టు) అగులు తోం బెట్టుకొన్నబొట్టుం (వా

అచ్చేకుండు. టె కు (న. అచ్యుతః. అచ్చు

ర్‌44

అబా

బికుష గీ, వా.డు స. బు నుడిగెచ్చి, మునికి వన్టింస,, భగ ౯ స్కంం 952, అధకరింమే. లి. న చ్చు నింషించు “నం ఈరితి నా నారీగిల్‌ ంబ్బ్భనైరి నవమతిఎచియు నలరువిల్హు నభః కరిం-చి యు. .= మూర్శివ్సిన, , 7 కాళిందీ, ఏ ఆ ౧౩౦. అనురోధించు. సగ fy దూయు. కాళింది 3 ఆ, ౧౩౦. అనువువడు, ద్వ ట్ర శ (అనువు+వను 1. గస, శోఫీంచు. “కం... ఇ ట్లనువువను శి వల పీరనంగుళి లేఖత్‌ ౨ వైషు గ ఆ ౧౬ డ్డ వీర్చడు, సీద్గనుగు, “గ. అసనురజయలతీ శరా దోవ యహున్సవడంగ. "రామా ళో ఆ ఏ6, త. సానుకాలమగు; సీద్ధించు. “గీ. యత్న మొన రింతు సీకార్య వమనున్రవడ(గలి' శారి ౨ అ, ౧౦౦. అనువువజణచమే, ద్వ. స | క్కీ* (అనువువడు ధాం సే 1. ఒప్పించు, + య 6జేసగుం “కం గీలాన క వేళలు చాలా స దరణాలాట చ్రభమ్మాన్పిళిలా, జాలములం గృసకగైగిక, బొలాతవశంకళ ననుచు వజ చుంగాతస్‌.” చైవ ౫ ఆ, రకా. 2, భక్షి చుగొను. కం దను జేషదు,. డఉాశంల' కదం, గరు గొని చొైఏబు నిమగుం గ్రుమ్మనం లైలొంంగనును వజచు గేద రేకు నఖంబులగ జీటుం గులంకు, నోర్యల; 'జీలస్‌”” ఊ హరి ౧ ఆ. ౫౮ 9, వళవజ దుకొను. “సీ, , ఉహైాంగయాగంబు గను వువజచిల భీము, ౫ ఆ. ౧౬౧. శీ. సానుకూలవ ఈదు, సిద్ధింపంజేయు. “క. నాతీల;-దినవని, యనువువజచి , . .వత్తున్‌'.''

నిందించు,

నం.

(గ సాగి, ఒఖి ఆం రోడు

తుండు; కృష్ణుండు. “శ అచ్చుకునిం దోడి తెమ్మని, ఆఅవరంశి. "సులిమిబం గారము “వీ. గన ఫొర్య శిఖ ఢీలా

యచ్చిలుకను బనిచి రాధ యటనుటవడంగన్‌.” రా. సొ రా

ఆఅటమట పడు. ద్వ, అం రా. సొ రా

క” అటమనముటి ఏయు,

కలంగుం అహాగరింయే.

తతికి జాంబూనవభూధరు బవరంజిష్రాణిణధ వను. ౧ ఆం ౧౧కి

జు by: దూలు, నిందించు, కాళిందీ 3౩ ఆ, ౧౩౦.

నం,

అడబాలతనము- చే. వి. (అడచాల+-కనము సూవ | అపురస్కరించే. సం. స శ్రి దూజు్కు నిందిందుః

కారకత్వము, వంటవని కొప్పుకొని వేయుట. “పీ, . .కవటియై భూపాలంగృహమున నడచాల తనమున నర్ధిం గొలిచి యం౧డ వసిష్టున కుర్వీ శు డొక్కనాం డన్నంబు సేయంగ నతని

శాళిందీ. ఏ ఆ. ౧౩౦.

ఆభాసి. వై. విణ. (అబానగాఖం దుమ్హ-డు, అుబాను జేయువాండు. “ర్చ ఆఅబాపఫి కడు? ట్రే శ నడఫీ ను =“ హాంన గి ఈ ౧౧౩5.

అబా

రేర్‌

ఆగ

అభాసు, వై. వి (అభౌను (ని వాడుక_నం. అభా ఆందోడు. బే, వి (ఆండుశతోడు) సవోదరి.

నవు 1 రకభంగము. (నాం 2. అనమాగము. “జ భూనున. లండు దన్నున, చొ సొన గించుటయు నిస్టనడి, నేరు, ౪ ఆ,

గలిగే సరన లీ 9౪ శ్రీః రుడు. అభ్తూర నును; 102 నుందరదుగు, “సీ. “దారే. నలు కట్టుంయుకండై నాడ ఫెసా్బ శనువగు "న్నర ము.” భాగం జూద, ౧ ఆ గాది,

60రుముపడు. 5. ..౧+తలకగల భటు లరుగడస్‌'.” భాగం రా స్క౧ గీర వభ. ఆం ౧౬

అర్పణ నేయు. మి. స క్కి. (ర్సణ 4 వేయు 1 సంచ ఇరు. 2, పెట్టు, భుజింంజేయు. “గ విహారిచును గీడు తేదనంం బసీబిడ్డ ని నా శేటిశళ నలయువానిం బర్యుషిశమును నగ్న సేయం జూలం "నాము. పాండు. ౪ ఆ, ౧౬కు

౧ల౦౦ప్పులం “నై. వి నీచులం. “క్ల, .గలంస్పులెల్ల, రు. నం. ౧ ఆ 30. “లులకెల్ల” కని పాం

౧౧నమనిం ముం కం నం 4 * దూంయు, నిందించు. “వ.

“క కట్టా యేఃవెదు చెలువులు, చెట్టుల పొలయ్యె చేమి చేశడుః బుట్టన్‌, బుట్టవ యాందోడులతో, నుట్టిపడి తె యాకసంబునుండి సమీరా.” కాళిందీ, కట ౧౦౨

ఆకట. .ఈవసము ప్రయోగముతో సకి+శము. లేదను కొనవలయును

ఆకర న చు వి ద నీ = ఆకర నము. మ ఖాదీ! ౮

అక్షి ంచే. 1. “వ, వానయము నాకర్షించుచా డ్చున ...” ఫీమ, ౬ ఆ. ౭౯. 2, పొందు. “క. విక్ష కియసలయుగ్గము, నాకర్జి ంపంగయజాలు నాగోపానుు, ,దా,కాంతు,...” కోరీ, ౨ ఆ 5౫. తి. రప్పించు. “వ... విశ్వకర్మ నాకర్షింది a8 ప విం సం ఫో హ్‌ ౧౫.

5 ఆకలన. నం, వీ ఆ స్త = ఆకలనము. ,

ఆశల్పము. అవ్య. “క్ల నీక రియు జగములయ, గాకల్పము నొందంజేయు న చితగుణర్కత్నా కరుం డిట శేతెంచును,..” భెగు ర నస్యం ౨కు

ఈరీగి ౫ (గీసి టకం) బబ్బవైగి నవమణిం చియు ఆ$నము. “క్ల బెడికంపుమాట లాగసము ముట్ట,

స కాళింగీ. బి [వం ౧౭,

గనే నెం. సం సః శ్రీ దు?టు, ని )దించుం ఆకభించేు. 0, ఇచ్చు. ర్ట

'కొళిందీ. ౨ ఆ, ౧౩౦.

టహూల్యముం 2, విగృతము. (రూపము

వ

ఆంకగోను. నీ క్రీ. (ఆత్యకొన్సు కట్టువడు, బద్ధనుగు. (రూ ఆక గొలుపు

ఆ కనొలుపు, చే నం శః (ఆశగొను ఛా ప్రేం గట్టువణ చు, వళపణచుకొను, “వీ మడుగు మాసీన్వన్తై న మగువపిలిందు సోయగము చూప అది క్త నూంకగొలుపో ఉం వారి ౧ ఆ ౫౭

ఆశలినగొను = ఆశను. “కళ కొడు 'కాంకలినొఇ నంచున్‌, మిడుకు దయో"పీేశ మాత, ..” నిరం, ౨ ఆ రాం,

అండుయబోటు. జే, వి (అండుశపాటుు అడు దగుటు, స్ర్రీశ్వము. “డీ, మాయయు జీచు:డుం బెరసి మై ర్‌ యుకానొకం జాచరిం దుచుకొ,

న్న, భార. ఫీ యి ఆ, ౧౩౫౩. సాం, నిం 'జేవం౨౦.

. .లోకంబులకు సౌఖ్య మాకళిఎచు,” కం నీకు, ౧ అం గార,

ఆకళింపుజఅకఖింక (న) అకులపడు. షా? ౪4 కులవడం జేసీ యర్థములు

గండ్ర. ..దశం ౧౧ ఆ. గొ౧

ఆకులపబునే. మి. స (క్కి. (కకులపకు ధాం పే)

సలంచు “గీ, మ_కిగజయాన సి మేను వాతి యుండి, చెలుచ గాకులవలుననే యలరు(దీవ.” ఉాద్భ. ౨ అ ౧౯౧

అక్రళించే. 4. ఏలుదు, “*మ..,హరీ యటంచు

విభు న్యా క్రోగింప మూ గంబగున్‌.” దశా, ర అ, ౧౬౨ ఈ క్రీ," 1. అఆచు. “శా...చమూరు గణ మాక్రోశింథె. ..” పర ౬ అ. ౪౬. 2. 'మొజ పెట్టు, “క. ఆశాధినాధులును వా గీ్‌ఛా నుని లోకమునకు నేగి, . ఆ, క్రోశళించిరి.. స్ట వరాహ, ఒఅ, ౧౩౨. 8, కోషగించు.

'బొయక యాండుంబిటు మగపాటు పడగ నివి! ఆగడము. ర గు రు “న, బదుచుం దనాన వచ్చి

ధత్వ "మొంది, . పాండు, ఈ ఆ. ౨౭౩. 69

నినుః బట్టి పెనం” నటంచు "లేని, యాగడములు

ఆచ

546

ఆడో

93 ప 9 కొన్ని యంగమునం శానంబడన్‌. , సా, 3 ఆ. ఆజ్ఞ వెట్టు. మి స 8" (ఆజ్ఞ +ెట్టు) l. శాసీం

లీలా. 6. పరిహాసము. “గీ, అత్తపోధనవర్యు లయ్యాగడమున, కాత లందు (గ్యోథానల మగ్గలముగ.” భార వకా. ర 7. అన్యాయము. “క, ,వెన్నెలజేం డు ట్లాగడమున మెలరాడు మము బాగుగ బొడగాంచి, ..””అచ్చ. బాల ౧౮౭. విణ. |. ఆన్యాయము చేయువాడు. “క, .అయ్యా, గడస్రునృపుం బాయుం జేవగల సైన్యంబుల్‌ చే పంచ. ౧ అ. ౫౧౯. 2. శిమార్ద్యుండు- “౯ ,_బూతొాడిన స్తీ వాగడమగు దువు. ..” భాగ, ౧౦ స్కం, పూ ౧౪౧౬

ఆచరించే. 1. చేయు. “క బోకత్రయైకసంరకూ కల్పన మాచరింప,..” ఖిదు, ర ఆ. ౭౮ 2 చదువు. “సీ. వముచాతరీమ్మతృసాఠ౩బు నిశ్యం బు నాచరించుచు నుఎడునతం డొకుండు.” భీమ. ౫ ఆ. ౧౪౯. 8. ఇచ్చు. “గీ చలంంచశూలఎబు =. హా_స్టములకు విలాసంబు నానరింవ ఉద్భ. ౨ ఆం ౭3. ఓ. చూచు. “వ,..ఆమ్నేతృంబునం గల విచ్చిత్రంబులు 'నేత్మప్రీణనంబుగా నాచరిం చుచు...” పాండు, ౫ ఆ. ౧౧౯.

ఆచరితము. సం, ఏవి, అ. న. 1. ఆచారము. 2. బుణ (గృవాణో పాయము. (ధర్మము, వ్యవహారము; ఛలము, బలము, ఆచరిళశము నని యివి మయైదు 'తెజంగులంం

ఆచ్చాదించే. 1. మణుగుపఆచు. “వ,..అంధకా రము ద్రైహోండమండలము నాచ్చాదించె,..” కానీ ఈ ఆ ౧౧౮ 2. కల్పించు. “వ, యోగీ శ్వరులు మోహితులై 'భేదంబు నాచ్చాదించి పన భాగా ౧ స్కం. ఆలే,

ఆజ పడు. మి. అ. కీ,. (ఆబ్బ -వడుఎఆబ్లాబదుండగు;

లా శో Gn థి

చిక్కు_దడు. గోసి తరళాత్నీ చూడ్కు_లం దానా జ్ఞవడ్‌ యున్ని__ ధరనాజ్ఞ వెల్టించుతగనవు మణ

శా శీయూర, ౧ ఆ, ౭0. ఆజ యిదు. మి. న క," (ఆజ్ఞ +ఇడు దండించు,

“చ కనికరమేది యాజ్ఞ యిడె,..” సొ 5 ఆ, అలుల అ,

ఆజ్ఞ వాడు. మి. విణ. (ఆజ్ఞ +వాండు) ఆజ్ఞాపాల

కుడు. “గీ, అఖిల దిక్పాలకులు నీయాజి చారు.” ఫిను. ర ఆ, ౭౨, ఖీ

చు. “గీ. దట్టమెనట్టి కర్మ బంధములినెల్ల , నాజ్ఞ సెళ్టెడువారు...” భాగు ౬ స్మ ౧౬౯ 2. లిక్షీంచు, “ఆ. పట్టి ని భాజ్ఞ వెట్టం గట్టడి సేసీ ఎ సాం ౨ ఆ ౨౩.

ఆ్యాషించు. 1. శాసించు. “క. అవర సుగ్వగిళను నాస్థావిందంగ , పాండు, ౧ ఆ ౧౨౪. 2. అన్ముగృహించు. “ము, .. నాకివ్రనొ, హాగుభ"డా వను సక్క-గ్యాకృవణ ము న్లాసి )ని జభాంబుగిన్స్‌ దరణం చొంద.గంజేయువే...” ఉన్ఫ. ఏ ఆ, 30 .ల.

అటక తె. అ భా. సృ. ౧౨౯

అటగీము, ద్వి. ఏ. (ఆటఢోగీమ్సు నర్షనగృహాము, అచ్చ. బెల. ౬,

ఆటచేడియ. డీ. వి, (ఆటగా వేడియ చెలిగ శ్రే. నీలా, ౧ ఆ. రం.

ఆట తెజవ=ఆటచేడియ. వరమ, ౨ ఆ. 30,

ఆటని. దే. వి, వేళ్ళ “ఊం అటదియన్న నూర్వశి, , అవా, ౧ ఆ, ౭౧.

ఆటపులంంగు. చే, ap (ఆట-వులుఃగు మనిరి, కద «౪

ఆటపులు'నల ననురోధిం చియు ,..” కాళిందీ. 3 ఆ. ౧౩౨౦. ఆటవిడుపు. “శా...ఆటదిడుచైన ట్టుఎడె.,.”

ఊ రా, ౧ ఆ ౧5౭.

ఆటవెలది. (ఉఊవజాతి వద్యళ్లీదము. కవిజినా. _99).

ఆడ. “పీ, మొదల నదీవేగమున 'రాడళాడక నీక తుబు గూడుచుం జెగరుయుండు.” భౌగ, ౬ స్క౦. ౪A.

ఆడిక. 1. “ట్‌, అడికలైన నేమి మగండాజడిం బెట్టి ననేమి,...” శశాం ఈ ఆ, 5౭. 2. వరిజ, శపళ్గము. “గీ. మనకు మనయాడికలు శప్పకునికి బాలు.” శివరొ. ఏ ఆ. ౭౭.

ఆడుకొను. (నిందించుగొను “న (కమ్మ లక్క-లం మిన్నక యాడుకొంద్రు.” రాధా, 91 ఆ ౬౧ 3. చెప్పుగొను. “గీ. వినం గక్కుర్రిమాటం చా నాడుకొనిద.” కుచేల. ౧ ఆ. రపి,

అడెబలం = ఆడెలు. ఆం. భో, చ, ౭59.

ఆడెలు. 2. మొగిలుదొంతి. ఆం. భాం వ్ర ౭౩.

ఆడే

కదలు “కక్క చికుండును నాడే లగు మని, ప్రకట లో క్రోోధమున నిచ్చె: (బ్ర రిశాహుబున్‌*”

ప ౨ ఆం రా,

అనరణము, నం, వి, ఈ నః le మన్నించు సొర పంచుట. 2. పాటించుట, సరకుగొనుట.

ఆఅనరణ చేయు, మి, స (,* (ఆదగణము + వేయు) ఆదరించు; ne శగారవిం-చు. “గీ, దొరల నుషత్రుల: గవ్రుల నాదరణ సేయు, .ఒశీని నచ్చుళర్నసునా? భూనిభుండు.”

నడ.

ఆనరించు. 1 పాటించు. “హా, . .ఇతరు లశ రగమృ్భత నాగర... భార. అగి ౧ అ ౨కి. 2 గొరవించు. “గీ, అనం ట్రీ యో నల సి ఐ భు.” భీను. ౫ ఆ. ఏ౯

అదరితే. మిం ది. (తదగించు ఛా) అదరణము. “డు, ,.యనంనులా* 'విజఫు ఇియ్యుము: దియ్యము నాసంఎనయుస్‌ లి సిగ. శీకుం. ఏ ఆ. ౨౧౨.

ఆదలయప్టు, (ఆ భారము) “గీ. జగతి 'కాదరులైన. ..” కిస ళ ఆ. రాళ,

అదూడద దే, ఏం (అస్చ+దు"డ సోవళ్చము. సీ'జిన” దమ చిత్తము లిడి, యీఉసలకు:చోగ కడకు

యై

సీ

6, “a

'రియకగోగలునుంు స. అదూడయడుగు ,క యనీ, శాచం బనునావరి ళన భవసాగరనుస్‌ భౌ, ౧౦ న్కు? సూ ౯8.

ఆదేశిక 4. వన్చ్క ఈ భు, “సీ. యంత్రిమై యు గతీ మంత మా ద్లీకింయు, ౨ భోగ ౧స్క టగా.

ఆన. 6. ధగవయు. “గీ అగ విను గదద శన వల పోడుకొనియద ..” శాభా, 53 ఆ, ౮౯

అన పెట్టు గన్స్‌ గగనక్జల భ్ల, a] మద్దవాచంద్ర ద నూర్యుల వా పోకు ముంచు బి ట్రానపెట్టి” ప్రబోధ. ఏ ఆ. ఏ౯ 2. బతిమాలు. “టా. తొలేమితో డనేం బిలిచి నండకు ర మని యాన పెట్టినం, 'జేలలం జూ ది దఆవు...” వేంక శ. ౧౦౩.

అనపొడుమే. 2. ఎవరును పొంగలి చ రాదని ము చ్రించు. “క, 'వెడదెరువు లిచటం కెల్లను, పుడమి నజావా దొంగ లానపొడీదినః గోకల్‌, విడు రుక,,.” కళొ 3 అ ౧౯౩.

ర్‌క్మ/

విజ, అనుకలటు. ఆ

ఆమ

ఆనించు, జీ స Me శ్‌ (ఆను "థా అదుము, “పీ,. ,ఈయింతిమూసనా “మూవి మోవి.” ఛళాం, ౨ 0, ళీ,

ప్రే) ఈనంజేయు, నానించు

అనిక. “చ... .ఓీరచూ,ఫులవిడంభాటు లారజపుంబూ

నిక లానికటన్‌ మదోద్ధతుల్‌, i ౧5%.

రాభా. ౨ ఆ.

అనిరి, స గ ధం Olen 1 సహానువము౨తు(డుం 2,

భీముడు. దం ర

ములుస్‌...*

స్త్రీ స్వా తీనక్ష తృము,

"డినము లానుక క లసియం త్ర,

చెన్ను, ౨ ఆ. ౨౦౯

ఆనుకొను, శి. మోయు. “సీ, ., అగము చింబడినను నోనుకొందు.” ఉం హరిశ్చం ౨ ఆ. ౭2౧.

ఆనుభ్రూర్టము. గం. వి, 99, నం ఆనుప్రూర్వి.

శ 6 థి 94% 'జృ్నేష్టూనువూర్వంబుగాక” భారం ఆది, ౬ టిం ణొః అనుపూర్వి- “సీ. వారివంశకగలెల్ల చనానుపూర్వెగ

నిట్టు విని, ... పారి, ౧ ఆ. 3౬.

అఫాదించు “శా... నపుణ్యాత్తువంశ స్త సవం) చాపాదించి,..” సను, ౧ ఆ. ౨౩. తి. దరికొ లంపు “క. bss: బడియు౨9 దీెపీ రు అంచు దిస్పన ననలగ౧గ బాసాూదించి

నిరం ౫ అ. 2౦. &. తెరియపఆచు. “క . లరడు వ్యగగ్భం బేేష sean +

౨౨ అ, ౧౦౫. రీ పొందు, “వం దెదులు నా పాదించుకోటకు , సె. గి స్కంం, ౧ ౪. ళ2,

ఆనీ శశనముగొను. మిం చం డ్ర్‌ (ఆపోశనము * కొను 1. అనోళనించు, పుడిసిలితోం ద్రాగు. “సీ, ..విమరాళి నాపోశనముగొన్న యద్భు తాత్తు.” రాఘవః, 3 ఆ. ౫6. 2. ఆక్రమించు; వశపజుచుకోను. “న, . ,.వరజేశం బాఫోశనంబు గొన,,.'” ఆము, ౫ ఈ ౧౦౨.

అవిడ, *చ...ఆ, బిడయొగము” ఊఉ. రా. ర ఆ. ఎవింలీ౬ం

అభిరూసకము, సం* = అభిరూప్యము.

ఆమతించు. 4. ఆదరించు. “గీ,..కొయిట చామ గించి.” రంగా. ౨ ఆ ౨౦.౨. ర్‌. పృకటించు. “క్క నగ చామతించుదూపులు...” భాగ, ౧౦ స్మి ఉం ౨౭౦. పాండు ౩ లి ౧౭2౯

Fee

a

స్త్‌' ‘i 0)

కమ 148 (ధు

a | ర Wn : ఆమని వెలి, ఇల వి (తమని చె) మన గుచు గంటి పే యిని... భౌగి* రర స్య ౧4 | మ!

చేంస. చేభ. ౧౦. వె౬

షు = అప్రిపం “డా, ,. ిన్బుక్తై,నామి 'నెకి్చి | అయారు (నై. నిట rim! Mone ee చచ్చుశలభొఐళిశై ద, శగకంఠం ఈ ఆం ఇట్టులన నాం గాల వెన్ను గ ఈ ౨౧. దె ఏం

ఆమించే. వై, అ. శ్రీ గర్వించుం “జగడం మూదు ఆయిత్తు, వై, ౧౫. శక్యము, సాధ్యము, (టా) లోకమ్యు లిముల నేల నామించి, తావికుంకును స్య్ఞచ్చ, 3. ,మి,ంగుు “సీ నచ రాదరరైన కోణిత్ర కృహ్హ్రాదము వేసినవి” దశా. ర ఈ ౧౬౨ | సము రటీందిత్‌ సోళాహలానల + బావించి

ఆమిచదెము =

ఆముదము, * రి దివ్యెచమురు నాసి ఫ్‌మ, fod య 2 Dn

"దము, ya సాం. ap మాస, ౪౭ CSA ఎం చః ని గగ ఎస్టుం రన్స్‌ ఇ ఖ్‌ Ae Of) ఆముదము వై. వి. 1. నీరండము. = అం. భౌ సా జంకు, నం స Ww వ. మం Sy కీరా. "i ఏరండ తె లము. ఆం. భా. ద్విః మ గ ఈరముకటిని: ననా్ససీగ, సు అమునీరు. ద్వ. వి (అము ప) మదజలమా. | ర్చ, ళో అ. ఆ౪౯. ల్‌

$65 లి మమ . , Mee EN శెక్కు_గద బాయబానామునీరు లి అరట క్ట బిరటము ro | నద DEC NITE Ty గ్‌ గడు

ses స స మూ, x ర బేదొ ఆయతి. ఉగ్గ. వై. ఏ. కందాయము, జ్యేస్థాదిమాస LN చతుష్టయము, అం. భాం వ్ర రా౬ం ఆంటపం నర '* ఆ (ఆరగ సం గ్గే

వచు. “గ ఇటువలెః బెక్కు టింగున, నట వనటం దొలంగి కాకర చూరటవడంగా”? సాం ౨ ఆ ౧౦౫ |

ఆయను. *చ , ..ఆయమ చేశ వింటి. ,.” భార. శాం ౧ ౪. ౭.

ఆయము. 'వై- వి. 2. రవాస్యము, మర్మము, “గీ... SR గతులు యాయములం సోశ శెద్దియే నాడు అరటవతుముం లం ౫ Up OS Pe)

bE అవి ‘ty, , న కొనుచు కళా, ౧ ఆ. ౪౦. ఆరటెట్టు. “గ "పెినురొలు స్కి . ఆయనారము, శుక ౨ ఆ. ౧౭౨. డి, బిచ్చము, | యనువున ధుర్వ్య్య॥ లం నన్ను నాగటనటువస్‌ ౨. భె ద్వి ౧౭%. నొ రొ, ౧ అ, లొయ

ఆయా, చే. స (ఆ-యొక్క_ ఆమ్మేడీఠహమాసము. ఆరబము. 8. ఆరంభము, A. down, నె రూ. ఆయయ్యి ఆయాయిోాం “శా ఆయా వేళల యొక్కొ-క'బీళ నుందరణె యి యారబము నాసరోజముఖి నాయాలీలలం చేర్చి, వ. పారి, సేయు మ్‌గ్య వ యత్ననునను.” నిం ఫ్ర. ధి (4 ౧ ఆ. ళం. ౨౦౯౬

ఆయాసవడు. “సీ. భవదీయముఖభవ చ్రావ్మణో త్త అరశే = అ. “పీ, ఆశీ యొస్వాగు నాగుల

ములాకొ యవనులవేశత చాయానఐవడుట. సీ,| _ భొగంబు.” శరం రీ అ రాజ.

నార ళోరా ఆరా ౫ ఆర. క, . .పెద్దలొరా,..” వరాహా ఆయి. ఉభ. చే. నిం ఆమ్ల. ట్‌ అందృగ జుండు నర ౧౦ ఆ ఏ

వారి, కుంచేందుసమానకీ ర్తి గుణవతి ల'క్కాయిం అరజ్లు. 'జీ. ఏ. బ. 'భాన్ఫవిశేషము. “సీ, . , ముద్దు

దగ నుద్వాహంబయి, నందిత నుజనుల ముగురు శా లాగ ము“త్తెనగులు.” కంస. ర ఆ దిశలా నయులం గనిరున్‌.”” చిశృభా. క్‌ రీ

అయితేవడు. “క ...అనుములి యిచ్చుటగం చెలిసి యాయితవడుచున్‌ ల రగోమాా, ౯౬ ఆ అంశం

అయితవబుమేం ద్వ సం

అంక. “ఉం అగికగూడు...'' టం భంగ. ౧ అ, క౬రాలేః ఆరు, వి, జ, నింట, “టూ, అరును దూటునోం బడి

శ్ర" (ఆయిళవడు ఛా, యు నాఖవెని యెందుల కంటిజీని,..” రాభాః, య సిద్ధము చేయు. క్క సారథి చేయినాయం, లి ఆ ౧

ఆరు

అగ") రి నిస జ "EY పర కిని "లీని

సూడ, నీళల నే నంనినే భాగ

దె ఇ, లోడ. a

శ జం

MATEY

D0 నిండిగెగార "లం

AA TDS భమాడివ స అగు

వాత్తుకొన్న , నిం శకన్నను నన్ను నీ కేమి సేయ నేర్పు రని మనంబున స నిశ్చ యించి”' శుళ. 9 అ, ౯ ఏ,

ఆరగోల. ద్య వి (జరకోల బతెగో ద్వి ౧౯ొ౫,

శి mt ay శ 4 న! |

చె గినకబ శగువోని

పం రి ఇ

అర్జింసు- “న విర్టనిల ఇత చేసి దూార్జి ఎ దినట్టి, (ద్రృవ్వ్చను, వ సీమ, ౫% ఆ. ౧౮౭.

ఆస్టుము. ఆం. ఖో గః ౨౭౧.

అర్భటిమే. నం ౧% శ్రీః 1; ధ్వని బీ) గ దిబ్బ క్స్‌ యు. | యమైారణ్యాలా చతుః జార్భటించి.' శ విం మా, ౧ ఆ రోజ.

ఆయ రు=ణిలుగురు, “ఊం అయ్యరు చ నిక్క: 9 ర దర.

ఆరేయుడు. నగ విణ (ఆం = స్ప బుములన శ్‌! i నాదు.

ఆణఆడి. శీ * విణ 1 "౪6 “రామం క్‌. .అలిడి వావ బేల...” భార ఉట్యోం బ్‌ అ కరా 0 నిరువయోగముగా, “న, . .ఆజడీ విస్ర్రల “కీల యశ్వముల్‌ =” భార ఆర, 3 అ. ౨౮౯ త దిక్కు "లేకుండంగా.. “చ, .అశండు సచ్చుస యాజటి యును గల్ల లోస్‌ “? భారం చో % ఆ, ౨౭0.

ఆజజించుం 'వీ నా కీ. ,కి,౧దువజుచు, మించు. “పీ గేరువేఠనెకాదు సౌయచేళశనుగనూడం దా

వినోదంబు 'నాజడించు” రాధికా. ౧ ఆ.

చీ 5

_అజడిచేయం. జే. ఈ శ్ర" (ఆజడిళ చేయు) వ్యర్థ పుచ్చు. “ఊఉ అక్కట నాండు నాతగుల మాజడి చేసి దయావిహీనుం డై, చిక్కక (త్రొ+చి పోయె

స్వా, 3 ఆఅ ౫

ఆఆడిణక. 2. నింద. “జ... చే నచ్చట రచ్చగ క్కుంటకు నాజడిపోకకు న్నోర్తు...” నిర్వ ౯ ఈ రాగ.

ఆఆడివెట్టు. బే. స. శ్రీః (ఆఆడి4- పెట్టు) 1. వ్యర్థ పుచ్చు. “ఉ,..నానుననుమోవాము నాజడివెట్ట

శో WA, అ న్‌ క వయం 4, J

549

ఆలో

న. £6. రి. మ బాధించు. “సీం నోరూరం జేయుచు

సీస గస్నొల్ల క పీడ నా డెదవు..

నల. వెట్టి" మోవి...” కదిరి? ఆ. ౨౧౦. 3. నింమోసు నమానవటుచు. “కా ఆటిజివె

భద నని మవ నాణని చల మూని,,.” ' అచ్చ us గః జిరరిటివోపు, 1, వ్యర్థ “ద,..ఆఆడినోయొ( బార, SEIN 5 ఆ. గరా మోయు పాయ మాఆడివోవన్‌*”

గొ యత్న "వె మెల్ల ... లో క ర సడంం కు |

భ్రెర న్‌ @ By సక ౨ ది లిం 8. చచ్చు. N= 44 కగు? 'డాజజీవోంయిస,..” భార్య అశ్రు, ౧ ఆ లనగరం

యు వీ, స, మి. వదునొరటి, “ఉం అజురనసంబులస్‌ = భార పర ౧ ఆ ౭౭. *క...ఉత్తరు భార. పారా. ౫ ఆ. ౧౦౩౨ జియుయూ దుచేయు. లె, తజి చు, విడుచు, గీ... నవదుశల గంనాః కే యాయలయమూ:డు, చేసి మజ చెను, .. ల నించే. ఉం

నాణీట. (UU మ

లుం రేం లం

కొను గ్రహించు. “శా ఆలం

ర నురుండు సు _స్తముస. ..పుంర్రైత్వు ర్‌ోదం జనముస్‌*.” వరాం, 3 ఆఅ, ౯౩. లగ "డుటెలసోండుం, ద అందటు, గదిసి చేయు

నల్లవిం (ట్రా

ఆలిఫ్రప్పు, జం స శ్ర" ఉెపీత్నీ౧చు. “ద్వి. ఆచెన్న బసవన్న 'నాలపుచ్చిలిన".” పండితా. మహిమను. ౨౦0౬ ఫు

అలరి ద. అవిజేకముగలగి, మూర్భము. “ట్‌ా.. .అ) న 0 గంతుగొనినంళచన తుత్తుము రయ్యు "భో, ఈ ఆ ౨౫ లె వ వ్యర్థము, ఉల్హం wa క కొలముం దచ్చంగనీయశ, సిలగణ (సప్కసాద మానునియదుముగానక్‌, వ్రాలి దినక రుడు నియమ, బాలి యగనో యటంచు ననువులం బాసెన్‌*”” చెన్న. 3 ఆ. ౨౬౪.

ఆలాపి ము. (HoT చెప్పుకొను “శా. బొ

ఓం) డెగ్కు_డ బై 30 యెగ్కడ,. .ఏచంగో మో కస యం, > భాగం ౧౦ స ఫూ ౨౫౭, అం శ్రీ" ఆలావధ్వని చేయు. (మాల నాలాపీంచు మొకరి చేటి.” విను శకుం. ౨ ఆ ౨౧భొం

ఇవాలా నం యు చ ఇ

ఆలీ ర్‌ర్‌0 ఆవా

ఆరికనము. జే. వి. (ఆలిశాతనము) 1. సైన్యము! ళంబు ఘ్రాణమున నావరించిన, కరణి, ..” శక్కువతనము. “టా...ఇ య్యాలితనంబు భాగ. 3 న్యం, ౯౬5, 4. 'వేర్పుకిొను. గ వాపెదం ట్ర్‌యం బొనరించెద సీకుం దం,డ్రికిన్‌ | అళులపుష్పావచయఘనాయాస ముడుగ్య నంగ భార శల్య, ౨ ఆ 3% 2. భార్యాశత్వము: _ పీశక శాంకరి నావరించు; ్రీపురవర్దను పుష్ప 'పెండ్డ మగుట "ఆ. .. శేను బుంవ్య క్తులకు నాలి, మంటవసమావు వనుధ నిలిచిరి గంధర్వవర్యు శనముతో సమాఖ్య మనుచు బెట్టు” రాఘవ, లంక” ఉద్భ, ౧ ఆ. ౧౦౧. ౨ ఆ. ౮౩3. ఆవ ర్షించే. ర్‌, చేయు. “క హరినామకీ_ర్షనంబున,

ఆలుమగలయాటం "జే. ౯. (ఆలుగావముగండు+ ఆట) పారినావముజవంబు ఇవ్వం డొన ర్రించున్‌, నగ! 1. సంభోగము, నురశము. (చా. అఆల్మగల _గుహావేదన య్కన్నరునత? బ్రాపింయుండు... ప యాట 2. బాగక్మార్తీడావిశేషము. “సీ|| ఆలీ, 3౩ అ ౧౫౭. 6. శ్రమం “న. .ప్లనం ఆ త్తకోడలియాట యాలుమగలయాట ,., క్‌ స వులు, =. నర్వంసప* నావ్నీం గి, ఖా, దశా. లా అం లాగి రా కిష్కిం, గర 9.

ఆలువరి. బే. వి. అలంగము, వవ్రము. శి అనినం | ఆపఠి, సు, వి ఇ త్ర 1. వం కీ సరుస రి. నమూ

డిట్రిభుం డౌనంచు ననుచరింప, నాలుపరి క్రింది పాము, గుంపు.

త్రోవగా నరిగి.. .” క్రీడా ౧౧౫ వరించే 1. జృ' ఫేంచు, “మ. ఒకనిట్టూరుపు పుచ్చి అలోకించేు. 2. వెదకు. “క, భికరతరసంసార్క వ్యాక | _ కన్నువ నీ రుప్బొంగలగా. నానలి9చి...” లళళా విసిగి 'దేహావర్టనగ తి న్మాలోకించు నాకు. నిరం. ళ ఆ ౮౩, 2. బద్రలగు. “సీ సా

(WU దకుక, కాకోదరవిపము ము డక్టిక"రణమయ్యన్‌.' | భూపణుపల్ని సామ్హది. సిల్పయితిం జూచి గుండీ ఖాన. ళం స్క-౦- 10.9 యె లొవలింబ.”” చంద్రా, వి ర్‌ం రిం జరీ పోష

అల్హగలయాట = అలుమ౫లయాటం _ (నురళము, “జ. కావున? బోయి నీ పిబుడు "ఈ చుము ౪ ెగనిం సంభోగము “క మనరాధ శెలిపె చీటికి) “దెచ్చి కూర్చి 'వే గావుము గన్ను "బే గగిసీ ననువుగ నాల్మ గలయాట లాడకయున్న కా, మన "కొయజు జెంతయు' బి: తగింణె భ్కబిబను ల “వ నీజభూళశము 'వెజపుం, గనిపించు నటంచు జేగం|, £౨బెం దమి సిగ్గు సడంపె విరాళి మి'ె మ్రైగీప

గదియుద వబలాల” రాధిక. ౧ ఆ. ౧౨౧. చలింప చెంచు యము గండం నన్ను ముంచెం ఆవ. ర్‌. అనపిండితోం శేసిన ద్రపవదార్థము. “టా... గేరమాం” రాధికా. ౨ ఈ ౭2౧. ఆప యుు'వ్వెత్తుగం ద్రావినట్లు. . ,” పాండు. | ఆవలమున్న. ఆం. భె షం (ర, గి ఆ, ౧రా౬. ఆవలియెల్లుండి. ఆః, భా, ప్ర ౯. వటీలు. 2. (కలుగు ఆం. ఛా. త. ౯6. అవహిరల్టు. ద, వ ష్టిపి౧చు. EI ఫ్రుబ్బ్పునర్ద ములకు? పడం 1. (చేందుబవిజు ఆం. భా, ద్వి. ౬౦. (బో,దియై. వినువీథి దేవదుందుఖినాఖ మాస ఆవము. “గీ, . .కుమ్మరావమున రాగి, ముంత లేజం' హిల్ట హర ౬ ఆ. ౭౭. (ఎడు. గణగలవె...” ఊం హరిం 5 ఆ. ౪౮. అవిర్భవిత- సం. విణ. (బు, త్రీ బు అపిర్భవించు

అవరింమే. 1. (చుట్టుకొను “సీ మధురా పురము: | ఆవాహింమే. సం, న, డీ అద 'హనముంచేయు; జతురిష ధజలా ఫుములతో నావరించిన కాలయ వ్రతిష్టించు “శ దేపకుండు వరిగహించుట వనసాల్వ, మగఢభూపాలాదిమను జేంద్ర లోకం నుమా'బేకిక్‌ నఖుల్‌ డగ్ధ జం) బోపం జూడంగ బు నైన్యయు.క్రముగాగ సంహరించి” భాగ నోడి రోట దగచే ఫొలర్ప్చాందలాం బత్తి కల్‌ 0 వి న్యం, ౧౨౯. 2 (కప్పు “గీ, సావరంటైన జేవార్థ ౦బుగ6 'జేసియు న్న గని బుదీం "జక 'నా రూపంబు జలదవిథి నావరించుచు మొదల, శేల్బునం, బెచాహించినమాంద 'నిష్టరికి డా నున్న టై యుండ.” కాశీ, ౧ ఆ. ౯3. లి. వ్యా యక్‌ొ ముట్టంగా వచ్చు'నే.' కు. నం, రాఅ పించు చేరు. “గీ. వవనవశమున బువ్వులపరిమ, ౫క..

ఆవి

ఆవిర్భవించే. సం. ౧ (క్రిం 1. పుట్టు. “కీ ఐం ఛ్యాద్రీదరుల సావిర్భవిం ది, యళ్యుచ్చమ మి భూనుమా కోశ "మెల్ట ను గప్పిన...” భార. ఆర రొ అ, గా౬ 2. (వ, వేశించే. “ల మంటి మధునూన మావిర్భది"చె నపుడు.” ఉద్భ. ౧ ఆ రారో. ర. వ్రృత్యతమగుం. “గీ. కంకణాంగదవన మాలికొవిరాజ్సు నూను; డసనూను: డంగుష్టు మాత్ర జీతు, డొక్కగదం కేళందార్చి చేత్తో తృవముగ; విస్టా? 'చావిర్భవిఎవె న వ్వేళయంఢుం భాగ, ౧ స్యాం -లిరాగి,

అవిర్భావముండు. నం విణ (౧ ఆ. ౯) ఆవిగ్భవిం చుడు.

అవిర్భూతి. సుం పి ఇ. స్త్‌" ఆవిళ్ళానము.

అవిష్కరించు. తీ. నిరూపిందు. “ఈ...నాకు నీకును భేద అచావిష్క-గివనవచ్చు నె; యేచారికి నైన. బర్భ'లేశ్వరతనయా కాకీ ఈ ఆం ౧౫౬. 4. సాగించు, నిగుడు. “గ విబుధ గంగాతరంగిణి బేణిము స్స సై ఇతో శ వపీదికొ నం,వ రూఢ, శరుణమ౧జులకు జ వేత సతుడుంగ పీథికలయందు దృష్టి యావిన్క్యుగించి” కీ. నీ ఆ. రాగం

ఆవు. (గోవు “గ స్తుతి ఫూర్వముగం బ్రృదతీణ, మగిభక్టి రచించు'నెవ్ష( డావ్చల కరనిన్‌, భృతి చోందునపుడు సకల, తికి: బ్రదత్నీణము నియ తిం శేసీనఫలముథ్‌.” "కాశీ. ౨ ఆ, 23.

అవృష్టీ* నం ది ఇ స్తీ నాన,

ఆజీది. గం. విణ, (నొ. నీ. గ్‌ అవేదకుఃడు.

అశరిందు. & ఇలకొను, నిగిదియుండు. “మ... మా విజయుం బేరడు నన్నాడు మది ఛాబేశించు జిల్టవ్వుడుస్‌"” భగం ౧ స్కృం, వొంరా? కి స్యాం, గరి౨, సః క్రీ" అక్ర,మించు; శ్ర మృుకొను, “ను. అని మెప్పించి మహర్షు 'కేడ్యురును న త్యాశ్చర్య మొప్పక్‌ బ్రభాః వనిగూఢిం గొనివచ్చిరి. ..గోదావరీ వాహినిక్‌, వెనుకను ందణం బార్శ ర్రదేశముల నావేళించి శీవించుదున్‌”” భీము. ఈర ఆఅ, ౧౭౮

ఆశీర్వదించే. “చ ,.౨నంతరంబు బొడ్డు నివురు కొనుచు (బాణా పానసమానో చానవ్యానం బులు దృప్లీంచొంది నాకు నానందం బొనంగు

ఆస

గాక మని యాశీర్వదించు కొనునది.... కాశీ, గీ అం ౨౨౦. ఆశ్ళయించే. 1. ఆశయము చేసికొను. “ఉఊత్సా వాము,..ఫీమనాథశ బేవునికా దక్షవాటికాపు "రక భాము నా శృయింతెదన్‌.” ఫీను. 3 ఆ. ౨౦.౨ 2 చేకయుండు. “వ ..రాజదేవహాంచు నందు వర్తించు నిన్ను నసత్యలోభ చార్య జొర్షన్య దురాచార మాయాశలహా కచట కలుసాొ లత్నూది భర్రేతర సమూవాంబు లభ్య్మాశళ్ళయించు జ్‌ ఎగ రకెళ. ఆర్తి: నర్తిల్లు, ఉండు, “స. పాహోవకం బను ప్రమ తీర్థంబున నాదిశేశవుం డన నధినసింతు:, దద్దత్నీణ మున క్వేతద్వీపమున చేళు జ్ఞానెకీశవ సంజ్ఞ న్యాశ్ళయింతు.” కారీ. ౬ అ, ౧౨౦. ఆశ్లేషించు. 2, రోము, క్షువ్యు. “శె. స్నీ గ్ఞాహ్టాపద క)భదీ_ప్టి రని నాగ్లేషింవ...నుధాంకో నాళ కేేదుడ స మృగ్గాన్న్మూ శయ త్రోరణ మ్యుతులు చే తె,నఏదము ) జూపంగన్‌ .” ఊద్భ. 3 ఆ. ల అస. 1. (ఇచ్చ; కోరికల “టూ, ..నా, యాన నిరాక రించః దగవా కరుణాకర 'పాండునందనాం” హర, ౭ ఆ, ౧౨౯. ఓ. (దిక్కు ఆం. భాం

గి ౧ స్క్తాలం

వ్ర" ౭౧. ఆసగొను, వై. అక్కి. (ఆకగ్షాక్‌న్సు ఆసించ్చు కోరు. “క ఊఈసావలోకనఐబుల, భాసీళ్లైడు

నిముఖంబు పలునుజు నిపుజే, యాసలు పుట్టి వయ నే నొనగొనెద నిన్నుం జూచి యంబు జనేత్రా” భాగ. ౫ స్కాం ౧ ఆం విజ; 'రాభాం ఒరు అం దుం శ he "వెం ఉ స | . జో గ అఆసనసొలుపు, చై లీ (ఆనగొోను 'ధా యె) ఆశింవంకేయు. “సీ, పోవం జా చినం దిట్టి పోవు ఎజీల వాదాడం జూల మటుచు నాసగొనిపి*” శుక, ఈ ఆ. ౭. ఇళ్లే: అసగొల్పు, “టా జిత్తుల క్లశ్తె లిచ్చకము శేయంచు: చబైసయి నాన గొల్ప, 4.” రాభాః 3 టి ర ఆగచేయుం. డి, ఆనవడు. “వ,..వెండియుం గడు సి దానవులు మిసిమిగల వసిండి కాసచేసీ వడం (-) 99 ద్యోసీ గాసిం బఅిచిన (పాసాదబులును, . డ్‌ హి, ౧ ఆ ౨.

స

ఆస

ఆసపడు. 2, అచ్చెరువడు. “క, అనవుడు నామా టల పాందున కెడ నాసవడి. ..” దళ. ౯ ఆ, రి

ఆనమిచ్చే = ఆనగొలుపు. “మ, , , ఇంద్రియములక దండించి చి_్షంబు ని, ర్భర కామాదుల కొస యిచ్చు గడు సురంభంబుతోం గృవ్మణన్‌.” భాగ, సం ౧ ఈ రాగి.

ఆసాదముక. సం. విణ, (బు, &: బు పొందిం చువాఃడు.

ఆస్కా_రము. (ఆధారము, పావు “శా. భూరి రానా గకీరఫీషణ మహాంభోరానులన్‌ దాంటి యా, స్కారం బింళయు లేని యాకసనునక నంచారముకొ జేయుచున్‌...” బిల్హం ౨ ఆ. ౧౦కి,

ఆస్ట వెం వి, (సం. ఆస్థా అన క్రి; అపేక “మ. అకటా నీ విటు చేటుపాటులక లోనై యున్న యిల్లాల విం తెకదా పుట్టిన యిల్లు జేరు వగ లేచే పొము నీతోడః చెల్పక యెచ్వారికిం చలు నా_క్హ మది దాంచన్‌. ..” శుక. 3 ఆ. ౨౬౫.

ఆస్ట. 2. ధనము. “క. తన 'కాస్టియెన తానము. లని యని వన గాక కాశ నతి విహ్వూలంండై ; ముని యున్న...” సమిర ౬ ఆం ౨౧౮౦

ఆస్ఫోటించు. 5. రోకు. “శా, . .ధరణి యాస్ఫో టించి తాటించుచున్‌ ల కాకీ. ౭ ఆ. 3.

ఆస్వాదించే. ఓ. అనుభవించు. “మ, . ,మో పదకం, జమరందస్ఫుట దిన్న సౌరభము నాస్వాదించి ఎం ఛొగం ౧౦ స్మ శా, ౨౫౫. తి. గిను. “చ .. .కోొందటు హపిన్సులం భకీంచిరి,..కొఎ దు నృుతదధితీ రక, ద పుండ్రే తుఫలాదు లా స్వాదించిరి...” కాశీ ౭ ఆ,ల6క ఓ చవి చూచు. లీ. మునుగు. స్నానమువేయు, “క చూడుం జాస్వాడింపుం, జాడుండు ఫీ-మేశ్వ రే శ్వరాకృతిం దటిసీ, చూడారళ్నము జడి, కోడాభరణంబు స_ష్టగోదావరమున్‌.” భీమ. 5 ఆం ౬

అహ'ంంమే,. రీ, లయి చు “సీ, సర్వేశ కల్పాంత నమయి౨ఎబునందు నీయఖుల పృపంచంబు నా

వారించి.” ఫాగం ళీ సం" విర వ్ర గా 6.

ర్‌ర్‌టి

చూస్‌ ఇష్ట

గ్రహీంచు. “వ. ..మయుంండు లోకంబులం నల యొవ్వుబం చె ను _ఉనుసాగంబులు గిల నః రాం బు లాహానిం-వి యమొక్కంకామినిం "గావిం-వి తిలో కమ యని. "పడి. ..” భార. అను. ఈ ఆ, రల 7. చేయు. “గీ ఆసాకుచితి రాజనూ యాళ్యరంబు.” కీ ర ఆ ౧రోశ

ఆహిరి. చే, ఏ. ఒకానొక స్ప్రీరాగము: “కీ బల నాగ వీ వాయించుచో ౧ "హిగి ఇసంటారనం బున గలసి చెలయగు.”” అని, ౨ ఆ. ౭౯.

ఆహుాకు:డు. సం. విణ. (౧౨ ఆ ఆ పిలువబడి నవాండుః ' 4 జీ, ఆస్లాదించే. శా...వుది నాష్టపింఠు స్వే

శరా.” స శం (A ఆస్హాదయుంక. నరం సిరి (యు, శ్రీః బు అస్హద "పెట్టువాండుం ' ఆహ్యయిత. సం, సిర (బు, వ్ర" బు నీలం యు నాడు. ఆపక్వినింమే. నం సః శ్ర” పిలుచు. భాగ రా నృంగిః అళర అఆహ్మాయకు(డు. సం, వి ఆ పుం, దూగ్క నిణా, (అ యిురెౌ, (ఖు సలం చుడు.

ఆవహ్మాయి. సం. విణ. (స, సీ, స్స్‌ సఏలుచున డు,

ష్ణ

ఇంగిలీనులు. జే. వి బం ఆం-ీయుణం. “చ నలసీన జేరముభ్‌ తెగియసచ్చినబ "రును వాొధుగల్లు లా గం మలీ గృ త్‌గ్‌ఖ అంను రళ్న వరీతల'తాజన: గారగ్య్టముశ్‌ 0 గగనము ఎసరీనులముఖగా ముల? చెంగట నుల్ట సీల్ల గా, గొలుస్తుననుండు: జాబు లకు గనువండున్స నుఘటిల్లధాణస్‌ల శు ౧ ఆం ౧౭

ఇంగ్ధండుం శరము. ఆర్థముతో నహః 'లీదనుకొన వలయును.

వినుము = నినుచు.. (“విశయిం చి వెరు “ద్వి, ఎలమాబిమెం కంబు లినిపెః బంన్నాగ,. 4 మంటి ర ఖర్జూరమాధపీనమిని మిశిమో'జె, . .” చక్రం ౧౬ ఫు, ౭ చ

ఇస్పదైనము న ని ౧ గ ఇష్ట్రడేర “చు గురు చునళిష్ట్ట్రప్రవనమునకుక", .. కను ౧ ల గిం,

యక 0553 కాలెం లో భీ . యశ మనో చారతం ట్రా "మెత్తుచు6 (బ,తావము

ఈయ "చీ, 05 నో సం "బీ. న్య ద్ర యు, ఈత 1 గనువగునట్లు==- మూలగ ట్రోచు మసమూవాన్యాాకారునియందు స మ. గాలి? (4 EN ఫోనిసొన న్న్న సేవంతి

పొనంజ్ల క్రి చేంకటశిఖామణియందు మనంబు నిల్పెదన్‌” hy సండ్ల RE (4 న షి; | నుం యాలు. గనిగినిన! వన్నీటి నీ వేం. ౧౬.

11 క య. ననా? న. «of Fs గ శా "ఆక్సీ ₹కీయిలె Chon

య్‌! Wr, గ నగ ర్ట “ty శల,” "శృ ఇస MW 2 గ్‌ వ్‌ షం. వ. es స్ట్రము, బి. రోం, “నీ, , .స్రాతస్స్ఫావ్వనమునం

అయన 9 ఉబ్బి. నీ గాగ (1, I) 1. సంతోషి, పట్టగం నిమ్మైను శుచి యగస.. శ జ్రాగ్రీం జాం స్‌ 1 గాంగ వ. (యు నగల ట్ల DAY కః ముఖ రు. NXg, తారంట ను. చరద ౧. పటి నాయడు

శకము నున్బగ కాల"సేమిమోల)) మెట్టినాండు గ్ల a కాస )గుని "మెడలమింను.. ిఆధ్నాంన.౨9౧ ౭. అలన. లబిగ్‌ నుట. లెస్స. నడుము: నొ గరులం

చేందులు నంజు మేలం” వారు ఏకం

| య చేసి తొమ్మిది చిల్లులం దొరంగుచున్న, యేహ్యాంబు

జ ఒనరు 2 ఒగరుగలకూర “గీ, మునుపు తియ్యగా

వ. / ౪ rhe Fl స (న 1 ( వాసన ము ఉబ్బు, |

ఫ్‌ తోం ట్ట Er TREE గాాాంబ్సరిడన | గ్జీ

క సీను! స్టటాబులు శేరుదుకొంటి”. కైరా | పవర డం (60 ఉవగృవామ్‌ ) “చ. తళుకపనిండి జో జలే ఆర్య CN i *

Ny Mm Yr * fy” గగ యోనరులు.”” వను, ఈ ఆ, ౭.౨.

1 ఉనని YA, mx డొన్నుగిలు, (నకం తనని గ ఎ టీ మగ్‌ గగ లి గ 4119 టు. Yt NOT a «) డను ద 9 న్‌ ఫ్‌ ర్స టి me అవుట “దు + లి వనరఠాళియా yy వ గ mm షెనసటలె చ నగరం క్ట? “జను. ఉమ్షగిం ° వు

A

Woy Mn lt Sh, నిన్గులనుగాడి సమాః ౧ ఆం ౧౨౬ ౫% ఆ ౬౯ దళాం౮ా అం

tig MEE న. MD శ పః శ ద రోగి ౭0.

ఎ జి లెదు. దే. "0న, “శా, శెలతెండా యిటువంటి ఎటు. 16. జ), గః “డు, బన్ని జుగొ “గా "ందనములెనై షసం*” ద దశా. ఏ అ జక

గ గానాలు aa ఆతుల nse TREN cath Det dTTP అనాలా అం్లానా నావా TPP PTT TTT PTT TTT PTT తానా గాకా గభాలున

వాన్నపుి9 : చావిళ్ట్‌ రామస్వాామిశా సులు అండ్‌ నన్స్‌ వారి “నాగ్‌కి శ్రైన్సున ముద్రితము.19 49

పద్య కావ్యములు

వృతి 1.3 రెం ట్‌

ఆప్నకసీ నమ్ము గిడుగు రొనుమూ _ర్రివంతుల విమర్శతో ఫ్‌ నో తీ 0 ఆముక్తమాల్యద, (విను చి శ్రీయము) పజ క 6 0 ఆం ధ్రభొగపకము, పద్య కావ్యము, (కోకేనది రెండు సంప్రుటములం) we 18 0 ఆదివంచకము, ఒక కోసం ప్రుటము ల శ 11 4 యాద్లసంచక ము, శ్రీ పర్వము (0 +99 . న శాంతిన ప్లకము 400 229 ఆంధ్ర శ్రీ మద్రామాయణము---జనమం చి "శేషాద్రి శర్మ గారిది, ఫై నంపుటములం ++. 15 0 డిటొ 7 సంపుటములు థం +98 18 0 ఉ క్రరరామాయణము, చక్క_నికార్పు a 6 0 ఉ_త్రరవారివంశము క o ఏ 8 గోపీ చాభరామాయణమ్ము 2 నంపుకీ ములం శ 446 15ఈ 0 చాటుపద్యమణిమంజరి, వ్రథమభాగము వ ంజం 1 12 చృితృభారకము, చరిగొండ ధర్ష్మనగారిది పట క ]ే రె దశకుమారచరి త్రము, వద్యము, శేతనకనిది న స్ట 3 0 దళావ తారచరి, త క వ్‌ ఏ 0 నిర్వచనో త్రరరామాయణమం ఫ్‌ is 1 8 సర చకంతృము, నారాయణక నిది జటిల sea 1 8 డిటొ వేంకటనాథ రాజక విక్సళమం స్ట పళ ల 0 వల్నాటివీరచరి త్రము వం 646 3 8 ్రుభావతీ ప్రద్యుమ్న ము a sii 1 12 పారిజా తొవవారణము, సాం థ్రటీళా తాళ్న్సర్యము ఇజం 44 3 0 ఛాన్మరరామాయణము hl వసే RB 0 మనుచరిత్ర, సటీక, నావిశ్ట రామస్వామిశా స్త్రీ గారి వ్యాఖ్యారముతో 4 క 0 మార్క_0'జేయపురాణను “29 42 $ 0 భ_క్తిరనశతకసంపుటము 1 శతకములు ఏ 3 0 33 II » ఫం 469 ౪ 0 19 II1 sy 45 wa ర 0 సీతికకకనంపుటము (| పైప ప్ల ఫ$ 0 రంగ నాథరామాయణము, ద్వ్యివద 466 “+ 6: 0 వనుచరి తృ, సటీ ౪" తాత్పర్యము స్రష్ట క 8 (0) వేమనవద్యములం, (2728) ఆంధ్ర తాత్పర్భముతో ఫ్‌ ఫి 7 8 శృం7ారమై మధము, శ్రీ నాశకవిది ఫలం స్ట ౪ 0 సీ తా రామాంజనేయస) వాదము, నటీ కా తాత్పర్య ము “౪ “4౪ 6 0 వా రిశ్చం ద్రనలోపాఖ్యానము; నటీక వ ష్‌ త్‌ 0

ఇవిగాక సంస్కృ తాం ధ్ర a ంథములు యొన్ని ఆరా కలన.

వానిళ్ల రానస్వామిళా స్తులు ఆండ్‌సన్స్‌ 292, ఎన్‌ట్లళేడ్‌, ఇెన్నపురి,